İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm BİR BİLİM OLARAK

İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm BİR BİLİM OLARAK

İÇİNDEKİLER
Önsöz ve Teşekkür ........................................................................................................ vii
İkinci ve Sonraki Baskılara Önsöz ve Teşekkür .............................................................. ix
İçindekiler.................................................................................................................... xiii
Giriş ............................................................................................................................... 1
Birinci Bölüm
BİR BİLİM OLARAK İKTİSADİ DÜŞÜNCE TARİHİ.......................................9
İktisadi Düşünce Tarihi Hakkında, 9
İktisadi Doktrin ve İlgili Kavramlar, 14
Neden İktisadi Düşünce Tarihi Öğrenmeliyiz?, 17
İktisadi Düşünce Tarihi ile İlişkili Bilimler, 20
İktisadi Düşünce Tarihinde Temel Tartışmalar/Ayrımlar, 23
İnsan Davranışlarının Tipolojisi Tartışması, 24
Materyalizm–İdealizm Tartışması, 24
Ortodoksi–Heterodoksi Ayrımı, 25
Relativizm–Absolutizm Tartışması, 26
Değer Tartışması, 26
Mülkiyet Tartışması, 27
Liberalizm ve Müdahalecilik Tartışması, 28
İnsan Psikolojisi Tartışması, 29
Yöntem Tartışması, 30
♣♣♣
Araştırma Soruları, 31
Deneme Testi, 31
Bir Biyografi: Immanuel Kant, 33
İkinci Bölüm
ANTİK YUNAN’DA VE ROMA’DA İKTİSADİ DÜŞÜNCE.............................35
Antik Yunan Öncesi İktisadi Düşünce, 35
Antik Yunan’da Ekonomik ve Siyasi Atmosfer, 40
Eflatun (Platon) ve Aristoteles’te (Aristo) İktisadi Düşünce, 45
Devlet ve İşbölümü Düşüncesi, 47
Mülkiyet Düşüncesi, 51
Ticaret Düşüncesi, 54
Antik Yunan’da Para, 56
Roma İmparatorluğu’nda İktisadi Düşünce, 57
♣♣♣
xiv
Araştırma Soruları, 59
Deneme Testi, 59
Bir Biyografi: Aristoteles, 61
Üçüncü Bölüm
İSLAM DİNİ’NDE İKTİSADİ DÜŞÜNCE........................................................63
Genel Olarak Din ve İktisat İlişkisi, 63
İslam Dininin Ekonomik Paradigması, 67
İslam’da Genel Ekonomik İlkeler/Öneriler, 73
Ekonomik ve Toplumsal Adalet, 73
Fonksiyonel Mülkiyet İlkesi, 74
Rekabet Yerine Uyum İlkesi, 75
Sınırlı Ekonomik Özgürlük, 76
Düzenleyici Devlet İlkesi, 77
İslam’da Özel Ekonomik İlkeler, 78
İktisadın Tanımı ve Ekonomik Problem, 78
Zenginlik, Üretim ve Tüketim, 79
Üretim Faktörleri, 79
Para, Kredi ve Ticaret, 81
Malî Siyaset ve Zekât, 82
Diğer Ekonomik İlkeler, 82
♣♣♣
Araştırma Soruları, 83
Deneme Testi, 83
Bir Biyografi: M. Bin Ahmet el-Gazali et-Tusî, 85
Dördüncü Bölüm
İBN-İ HALDUN’DA İKTİSADİ DÜŞÜNCE .....................................................87
Giriş, 87
İbn-i Haldun’un Tarih Bilimine Bakışı, 88
İbn-i Haldun’da Umran ve Asabiyet Kavramları, 90
İbn-i Haldun’a Göre İktisadi Faaliyet, 93
İbn-i Haldun’da Emek–Çalışma ve İşbölümü, 94
İbn-i Haldun’a Göre Devlet ve Ekonomideki Rolü, 96
İbn-i Haldun’da Gelir ve Gelir Dağılımı Düşüncesi, 98
♣♣♣
Araştırma Soruları, 99
Deneme Testi, 99
Bir Biyografi: Abdurrahman İbn-i Haldun, 101
xv
Beşinci Bölüm
ORTAÇAĞ’DA İKTİSADİ DÜŞÜNCE............................................................103
Feodal Siyasi ve Ekonomik Yapı, 103
Ortaçağda Skolâstik Düşünce, 110
Ortaçağda Değer ve Adil Fiyat Düşüncesi, 113
Ortaçağda Faiz ve Para Düşüncesi, 115
Ortaçağda Ticaret ve Kâr Düşüncesi, 118
Ortaçağda Mülkiyet Düşüncesi, 120
Yeni bir Mezhebe Doğru: Reform, 121
Max Weber ve Protestan Ahlakı, 127
Rönesans ve Reform: İktisadi Düşüncede Dönüşüm, 129
♣♣♣
Araştırma Soruları, 132
Deneme Testi, 132
Bir Biyografi: Snt. Thomas Aquinas, 134
Altıncı Bölüm
OSMANLI’DA İKTİSADİ DÜŞÜNCE ............................................................135
Giriş, 135
Osmanlı Dünyasında Zorunluluklar, 140
Düşünce ve İnançlardan Kaynaklanan Zorunluluklar, 140
Pratikten Kaynaklanan Zorunluluklar, 143
Osmanlı Düşüncesinde Temel İktisat Politikaları, 145
İktisat Politikaları ile İlgili Uygulamalar, 147
Yenileşme Dönemi Osmanlı İktisadi Düşüncesi, 149
♣♣♣
Araştırma Soruları, 153
Deneme Testi, 153
Bir Biyografi: Mehmet Genç, 155
Yedinci Bölüm
MERKANTİLİST İKTİSADİ DÜŞÜNCE........................................................157
Merkantilist Düşüncenin Tarihsel Koşulları, 157
Merkantilist Düşüncenin Temel İlkeleri, 162
Merkantilizmde İktisat Politikaları, 164
Merkantilist Düşünürler, 166
Merkantilist Uygulamalar, 170
Merkantilizmin Değerlendirilmesi, 173
♣♣♣
Araştırma Soruları, 174
Deneme Testi, 174
xvi
Bir Biyografi: Sir Willam Petty, 176
Sekizinci Bölüm
FİZYOKRATİK İKTİSADİ DÜŞÜNCE...........................................................177
Fizyokrasinin Doğduğu Siyasi ve Ekonomik Atmosfer, 177
Fizyokratik Düşüncenin Temel İlkeleri, 180
Doğal Düzen ve Fizyokratik Yöntem, 180
Net Üretim Düşüncesi, 183
Tek Vergi Düşüncesi, 185
Gelir Dağılımı: Quesnay Tablosu, 187
Fizyokrasinin İktisadi Düşünceye Katkıları, 189
♣♣♣
Araştırma Soruları, 190
Deneme Testi, 190
Bir Biyografi: Dr. François Quesnay, 192
Dokuzuncu Bölüm
KLASİK İKTİSADİ DÜŞÜNCE.......................................................................193
Giriş, 193
Liberal Felsefenin Doğuşu ve Aydınlanma Düşüncesi, 194
Aydınlanma Felsefesi ve Klasik İktisat, 195
Liberal İktisadi Düşüncenin Oluşması: Öncüler, 199
Klasik Düşüncenin Felsefesi, 206
Klasik İktisatta Yöntem: Ricardo Egemenliği, 211
Değer Teorisi, 213
Üretim Teorisi, 215
Gelir Dağılımı Düşüncesi, 217
İstihdam Teorisi, 221
Klasik İktisatta Para Düşüncesi: Miktar Denklemi, 223
Klasik Dış Ticaret Teorisi, 224
♣♣♣
Araştırma Soruları, 228
Deneme Testi, 228
Bir Biyografi: Adam Smith, 230
Onuncu Bölüm
NEO–KLASİK İKTİSADİ DÜŞÜNCE.............................................................231
Giriş, 231
Neo–klasik İktisadın Doğduğu Atmosfer, 235
Neo–klasik İktisatta Yöntem ve Genel İlkeler, 238
xvii
Sübjektivizm ve Marjinal Analiz, 243
Neo–Klasik Değer, Fiyat ve Piyasa Teorisi, 247
Neo–Klasik Maliyet ve Arz Teorisi, 252
Neo–Klasik Bölüşüm ve Gelir Dağılımı Teorisi, 256
Neo–klasik Ekolde Denge, 259
Neo–klasik İktisatta Para, 260
Neo–Klasik Dış Ticaret Teorisi, 262
Eksik Rekabet Teorileri, 263
♣♣♣
Araştırma Soruları, 268
Deneme Testi, 268
Bir Biyografi: Alfred Marshall, 270
On Birinci Bölüm
KLASİK İKTİSADA ELEŞTİRİLER ...............................................................271
Giriş, 271
Klasik İktisadın Yöntemine Yapılan Eleştiriler, 274
Tarihçi Okul: İngiltere, 275
Tarihçi Okul: Almanya, 278
Kurumcu İktisat: ABD, 283
Hümanizm ve Milliyetçilik, 295
♣♣♣
Araştırma Soruları, 298
Deneme Testi, 298
Bir Biyografi: Thorstein Bunde Veblen, 300
On İkinci Bölüm
JOHN MAYNARD KEYNES ve İKTİSADİ DÜŞÜNCESİ ..............................301
Keynesyen Düşüncenin Doğduğu Tarihsel Atmosfer, 301
Keynes’in Klasik Teoriye Yönelttiği Eleştiriler, 304
Keynesyen Model: Talep Kral Yaklaşımı, 309
Keynesyen İstihdam Teorisi, 310
Keynesyen Teoride Denge ve Çarpan, 315
Keynesyen Düşüncede Yatırım Kararı, 317
Keynesyen Teoride Para ve Para Politikasının Etkinsizliği, 318
Keynes’in Getirdikleri, 320
Müdahalecilik mi Liberalizm mi? Keynes–Hayek Tartışması, 320
♣♣♣
Araştırma Soruları, 322
Deneme Testi, 322
Bir Biyografi: John Maynard Keynes, 324
xviii
On Üçüncü Bölüm
KEYNESYEN İKTİSADIN YORUMLANMASI:
NEO–KLASİK SENTEZ .................................................................................325
Giriş, 325
IS–LM ya da Hicks-Hansen Modeli, 328
IS–LM Eğrisinin Ekonomik Analizdeki Yeri, 331
Mundel–Fleming Modeli, 335
Keynesyen İktisada Katkılar: ABD, 335
Phillips Eğrisi: Ya İşsizlik Ya Enflasyon, 337
AD–AS Modeli, 338
♣♣♣
Araştırma Soruları, 339
Deneme Testi, 340
Bir Biyografi: Paul Antonhy Samuelson, 342
On Dördüncü Bölüm
SOSYALİST İKTİSADİ DÜŞÜNCE ve MARKSİZM ......................................343
Marks Öncesi Sosyalizm, 343
Ütopik Sosyalizm, 346
Devlet Sosyalizmi, 350
Anarşist Sosyalizm (Anarşizm), 352
Fabian Sosyalizmi (Fabianizm), 354
Bilimsel ya da Devrimci Sosyalizm: Marksizm, 355
Marksizm’in Felsefi Temelleri, 356
Materyalizm ve İdealizm, 357
Diyalektik Felsefe ve Diyalektik Materyalizm, 358
Diyalektik Materyalizmden Tarihi Materyalizme, 359
Marksizm’de Aksiyon Felsefesi, 362
Marksist Düşüncenin İktisadi Analizi, 363
Marksist Artı Değer Teorisi, 363
Marksist Sermaye Birikimi ve Büyüme Teorisi, 367
Marksist Kâr Teorisi, 368
Proleterya, Sefalet ve Kriz Teorisi, 370
Marksist Ticari Kâr ve Tarımda Kapitalizm, 371
Marks’ta Geleceğin Toplumu, 374
Neo–Marksizm: Bağımlılık Okulu, 376
Kapitalizmin Çöküşü: Marks, W. Sombart ve J. A. Schumpeter, 378
♣♣♣
Araştırma Soruları, 380
xix
Deneme Testi, 380
Bir Biyografi: Karl Heinrich Marks, 382
On Beşinci Bölüm
MONETARİST İKTİSADİ DÜŞÜNCE ...........................................................383
Giriş, 383
Neo–Klasik İktisada Dönüş, 385
Monetarist Düşüncenin Temel Özellikleri, 389
Monetarizmin Getirdikleri, 393
Monetarizm’de Phillips Eğrisi, 399
Monetarizmin Önerileri, 401
Araştırma Soruları, 402
Deneme Testi, 402
Bir Biyografi: Milton Friedman, 404
♣♣♣
On Altıncı Bölüm
POST KEYNESYEN İKTİSAT.........................................................................405
Giriş, 405
Post Keynesyen İktisadın Varoluş Gerekçesi ve Gelişimi, 406
Post Keynesyen İktisadın Genel Özellikleri, 408
Post Keynesyen İktisadi Düşüncenin Getirdikleri, 410
Post Keynesyen Metodoloji, 411
Post Keynesyen Düşüncede Piyasa ve Fiyatlar, 412
Post Keynesyen Düşüncede Para ve Enflasyon, 413
Post Keynesyen Düşüncede İstihdam, 414
Post Keynesyenizmin Önerileri, 415
♣♣♣
Araştırma Soruları, 416
Deneme Testi, 416
Bir Biyografi: Joan Violet Robinson, 418
On Yedinci Bölüm
ARZ YANLI İKTİSAT ve RASYONEL BEKLEYİŞLER TEORİSİ.................419
Giriş, 419
Arz Yanlı İktisadın Tarihi Arkaplanı, 420
Arz Yanlı İktisadın Genel Özellikleri, 422
Rasyonel Bekleyişler Teorisi, 426
Araştırma Soruları, 432
Deneme Testi, 432
Bir Biyografi: Jean Baptiste Say, 434
♣♣♣
xx
On Sekizinci Bölüm
AVUSTURYA OKULU: F. A. von HAYEK ve J. A. SCHUMPETER..............435
Giriş, 435
Avusturya Okulu’nun Genel Özellikleri, 436
Hayek’te Sosyal ve İktisadi Düşünce, 439
Hayek’in İktisat Metodolojisi, 440
Hayek’in Toplumsal Düzen Anlayışı, 441
Hayek’te Piyasa Düşüncesi, 442
Hayek’te Para–Enflasyon ve Konjonktür Düşüncesi, 444
Hayek’in Planlı Ekonomiye Bakışı, 446
Schumpeter’da İktisadi Düşünce, 447
Schumpeter’de İktisat Metodolojisi,448
Schumpeter’de Girişimci Teorisi, 449
Schumpeter’in Kapitalizm Teorisi, 450
Schumpeter’in Diğer Teorileri, 450
♣♣♣
Araştırma Soruları, 452
Deneme Testi, 452
Bir Biyografi: Friedrich August von Hayek, 454
On Dokuzuncu Bölüm
KAMU TERCİHİ TEORİSİ ve ANAYASAL İKTİSAT....................................455
Giriş, 455
Kamu Tercihi Teorisinin Tanımı ve Temel İlkeleri, 457
Kamu Tercihi Teorisi ve Devlet, 460
Kamu Ekonomisi Niçin Başarısızdır?, 462
Hukuk Bazlı Bir Çözüm Önerisi: Anayasal İktisat, 465
Frieburg Okulu ve Ordo Liberalizm, 467
♣♣♣
Araştırma Soruları, 468
Deneme Testi, 468
Bir Biyografi: James McGill Buchanan, 470
Yirminci Bölüm
İKTİSADİ SİSTEMLER ..................................................................................471
Giriş, 471
İktisadi Sistem Nedir?, 476
İktisadi Sistemler Karşılaştırılabilir mi?, 478
İktisadi Sistemler ve Yakınlaşma (Convergence) Sorunu, 481
xxi
İktisadi Sistemlerin Kurumları, 483
İktisadi Sistemlerin İşleyiş Mekanizması, 486
Karma Ekonomik Model, 487
Faşizm, 488
♣♣♣
Araştırma Soruları, 492
Deneme Testi, 492
Bir Biyografi: Viladimir İlyiç Ulyanov (Lenin), 494
DENEME TESTLERİ CEVAP ANAHTARI............................................................. 495
BİBLİYOGRAFYA .................................................................................................... 497