bölüm 2 - emrecan

BÖLÜM 2:
XAMPP Kurulumu ve Konfigurasyon
Bu bölümde XAMPP kurulumundan ve konfigurasyonundan bahsedeceğiz. Konumuza geçmeden
önce aklınızdaki soru işaretlerini giderelim. XAMPP nedir? XAMPP, Cross-Platform
(GNU / Linux, Windows ve Mac), Apache (A), MariaDB (M), PHP (P) ve Perl
(P) kelimelerinin baş harflerinden oluşmuş bir paket programdır desek herhangi bir kusur
işlememiz oluruz. Zira bir önceki bölümde; PHP’nin çalışabilmesi için HTTP Server ve PHP
Server’in olması gerektiğinden bahsettik. Veri tabanı işlemleri yapmak içinde bir veri tabanına
ihtiyacımızın olduğunu söyledik. Ekstra olarak; PHP’nin en iyi MySQL ile birlikte çalıştığına
değindik. İşte XAMPP bu üçünü bir araya getiren bir paket program.
XAMPP dışında, XAMPP’a benzeyen daha bir çok program var. Bunlara örnek verecek olursak;
WAMPP, EasyPHP, MAMP, FoxServ ve daha adını bile sayamayacağımız bir çokları. Peki neden
XAMPP’ı seçtik? XAMPP, Apache Friends tarafından geliştirilen bir yapı. Bu da tabi ki
güvenilirliğini ve güncelliğini kanıtlar. Ayrıca kullanımı da oldukça basittir.
XAMPP’i aşağıdaki adresten indirmemiz gerekir.
https://www.apachefriends.org/tr/download.html
Bu sayfaya girdiğimizde bizi indirme bağlantıları karşılayacaktır. Bu bağlantılardan sisteminize en
ugun olanı (32 / 64bit) olanı indirmeliyiz. Burada bir şeyden daha bahsedeyim. Konularımızı
PHP 7 üzerinden anlatacağız. Bildiğiniz gibi PHP 7, 3 Ekim 2015 tarihinde kararlı sürüm
olarak çıktı. Dolayısıyla PHP 7 ile gelen yeniliklerden de bolca bahsedeceğiz. Herneyse, bu kitabı
yazarken en güncel sürüm 7.0.4 idi. Sizde 7 olan sürümü indirin, lütfen (Windows için PHP 7,
64bit desteği yok).
2.1 GNU / Linux için XAMPP Kurulumu
Bu yapacağımız tüm GNU / Linux dağıtımlar için geçerlidir. Öncelikle Terminal (Console
veya sisteminizde nasıl adlandırılıyorsa) açalım ve root olalım.
İndirmiş olduğumuz XAMPP dosyasının uzantısı .run olduğu için bu dosyaya çalıştırma izni
vermemiz gerekiyor. Bunu da aşağıdaki komut ile gerçekleştirebiliriz (x’ler sürüm numarasını
simgeliyor. Lütfen dosyanızın tam adını yazın).
$ chmod +x xampp.x.x.run
Artık dosyamız çalıştırılabilir durumda. Dilerseniz bu dosyanın üzerine çift tıklayarak kuruluma
başlayabilirsiniz. Lakin komut ekranından kuruluma devam etmek için aşağıdaki komutu girmeniz
gerekir.
Emre Can ÖZTAŞ [ http://emrecanoztas.github.io/ ]
$ ./xampp.x.x.run
Yukarıdaki komuttan sonra XAMPP kurulumu başlayacaktır.
Bu adımdan sonra kurulum işlemi klasik olarak Windows mantığında olacaktır. Yani; next >
next > finish. İşte Windows’un en sevdiğim yanı.
Kurulum tamamlandıktan sonra tüm pencereleri kapatalım. Çünkü burada yapacaklarımız çok
önemli. Bir sonraki başlıkta GNU / Linux ortamında, XAMPP’ın nasıl çalıştırılacağını ve
kapatılacağını anlatacağız.
Son olarak burada küçük bir şeyden bahsetmek istiyorum. İndirmiş olduğunuz dosyanın ismi:
XAMPP lakin sisteminize kurulan ismi: LAMPP. Eğer bunu farkettiyseniz, paniğe kapılmayın.
Çünkü oradaki L, Linux’u simgeliyor. Eğer LAMPP’in nereye kurulduğunu merak ediyorsanuz:
/opt dizine kuruldu. Zira GNU / Linux ortamında kullanıcının ekstra olarak kurduğu programlar
opt dizininde barındırılır.
2.1.1 GNU / Linux Ortamında LAMPP Kullanımı
Bir önceki başlıkta XAMPP’in GNU / Linux ortamında LAMPP olarak adlandırıldığından
bahsetmiştik. Biz de artık LAMPP olarak bahsedelim. Şimdi, LAMPP için daha doğrusu
localhost için küçük bir ayar yapmamız lazım. Localhost nedir? Sorusuna şimdilik cevap
vermeyelim. Çünkü bu bölümde bir başlık altında detaylı olarak anlatacağız. Herneyse, GNU /
Linux ortamında dosyalara erişim kısıtlaması olduğu için htdocs klasörüne erişim izni vermemiz
lazım. Yani normal kullanıcı okuma / yazma işlemini gerçekleştirmeli. Niye diye şimdilik
sormayın, bunun bizim için önemli çok olduğunu bilin yeterli.
htdocs klasörünün haklarını normal kullanıcıya verelim.
$ chown -R userName:userName /opt/lampp/htdocs
Burada userName olan yere kullanıcı adınızı yazmanız gerekli. Örneğin ben; oztas:oztas
şeklinde yazdım.
Son olarak sırasıyla LAMPP’e ait, terminal ekranındaki komutlarımızı görelim.
Açmak için:
$ /opt/lampp/lampp start
Kapatmak için:
$ /opt/lampp/lampp stop
Durumunu kontrol etmek için:
$ /opt/lampp/lampp status
Emre Can ÖZTAŞ [ http://emrecanoztas.github.io/ ]
Yeniden başlatmak için:
$ /opt/lampp/lampp restart
Yukarıda bahsettiklerimiz temel komutlar. LAMPP’le ilgili daha bir çok komut var lakin hepsinin
tam listesini vermemiz bu kitabın daha doğrusu bu bölümün amacını aşar. O yüzden ben size bir
ışık yakayım siz de o ışıktan ilerleyin.
Aşağıdaki komutla hem LAMPP’ın tam komut listesine ulaşabilirsiniz hem de bu komutların
açıklamalarını bulabilirsiniz.
$ /opt/lampp/lampp --help
2.1 Windows için XAMPP Kurulumu
Windows için XAMPP kurulumu bildiğiniz gibi çok basit. Aslında pek bir şey de söylemek
istemiyorum. Çünkü kurulumda herhangi bir password (şifre) sorulması veya bir ayar
gerekmiyor. Zira burada en güzel sözü, sevgili Bill GATES söylüyor.
Windows için XAMPP kurulumunu yaptıktan sonra gelen: XAMPP Control Panel aracılığı ile
açma, kapama, yeniden başlatma v.s gibi işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Örnek olması
açısından bir ekran çıktısı ekliyorum.
Emre Can ÖZTAŞ [ http://emrecanoztas.github.io/ ]
Görüldüğü gibi şuan hem Apache hemde MySQL çalışıyor. Herhangi bir sorun yok.
2.3 Gerekli Tanımlar
Bu başlık altında, bu bölüm boyunca hep ertelediğimiz localhost’tan bahsedeceğiz. Localhost
önemli bir kavram dolayısıyla detaylı olarak anlatmaya çalışacağım.
2.3.1 Localhost
Localhost, basit olarak oluşturulan projenin barındırıldığı bir alandır. Yani projenizi barındırır ve
projenin işleyişine göre yorumlar. Örneğin PHP için düşünecek olursak; localhost’ta yazdığımız
projelerimiz barındırılacak ve yorumlanacaktır. Yani bu alanı bir web sitesine bağlandığınızda, o
web sayfasının host (barındırma) alanı gibi düşünebilirsiniz. Yazdığımız projelerimizi de
localhost’ta deneyerek gerekli geliştirmeleri yapabiliyoruz. XAMPP’i de bu yüzden bilgisayarımıza
kurduk.
Localhost alanlarının bir IP değeri vardır. Bu alan genellikle: 127.0.0.1 olur. Örneğin
Django’da 127.0.0.1:8000 default (varsayılan) localhost adresidir.
Localhost alanları: XAMPP için htdocs, WAMPP ve EasyPHP içinde www klasörüdür.
2.3.2 htdocs
htdocs, XAMPP için varsayılan localhost alanıdır. Yani yazdığımız projelerimizi burada
konumlandıracağız ve yine burada görüntüleyeceğiz. GNU / Linux için o yüzden htdocs klasörünün
tüm haklarını normal kullanıcıya verdik.
Emre Can ÖZTAŞ [ http://emrecanoztas.github.io/ ]
Basit olması açısından bir örnek göstereyim. htdocs klasörüne gidelim ve içinde bulunan tüm
dosyaları silelim. Yeni bir dosya açalım. Bu dosyanın adını da index.php koyalım. Bu dosyasının
içerisine aşağıdaki satırları yazalım ve kaydedelim.
<?php
phpinfo();
?>
index.php dosyamız localhost’ta. Şimdi tarayıcımızdan; localhost yazabiliriz veya doğrudan
127.0.0.1 adresini girebiliriz. Seçim size kalmış. Görüntüleyelim.
Görüldüğü gibi sistemimizdeki tüm PHP bilgileri geldi. İşte bütün dosyalarımızı veya şöyle
söyleyeyim; yazdığımız projelerimizi bu ekrandan kontrol edeceğiz.
Web sayfalarında, varsayılan olarak index isimli dosyadan gösterim başlanır. Yani
yazdığınız projenin giriş sayfası index olmalıdır. Uzantısı da yazdığınız projeye göre
tabi ki değişiklik gösterecektir.
Emre Can ÖZTAŞ [ http://emrecanoztas.github.io/ ]