neksel bir yüksek başarımlı hesaplama mer

neksel bir yüksek başarımlı hesaplama mer

21. yüzyılda
bir bilgi sarnıcı
Ulusal bir merkez niteliğindeki UHeM, geleneksel bir yüksek başarımlı hesaplama merkezi olmanın ötesinde, hesaplama bilimi ve
araştırmalarında çok sayıda disiplinlerarası
projeye katkıda bulunmayı hedefleyen bir yapıdır. Yüksek güvenlik, doğal afet dayanımlılığı, acil durum yönetimi, enerji kullanımı ve
sabit iklimlendirme, UheM tasarımının önemli
parametreleri olmuştur. Yoğun ihtiyaç progra1
16 | renk | mimari
mı kriterleri ile karmaşık işlev ilişkileri, basit bir
küme düzeninde bir araya getirilmiştir.
Yüksek güvenlik ihtiyacı ve kapsamlı sosyal
programlar, tasarımda iç içe geçen iki karşıt
yapı arasında kurulan diyaloğun temelini oluşturur:
• Topraktan yükselen masif, kapalı beton kütle,
mimari | renk | 17
pılaşma stratejisi sürdürülmüştür. Avlunun güney cephesi vadiye açılarak güneşi ve doğal
manzarayı kucaklayan davetkar bir avlu geliştirilmiştir. Avlu; eğitim, araştırma ve etkileşimin kapalı mekânların dışına taşınmasını da
teşvik etmektedir.
Afet durumunda en yüksek performansı sağlayacak deprem ve enerji tasarımı; yapı fiziğinin, mühendisliğin ve mimari organizasyonun
büyük bir kısmını belirlemiştir. 1.000 m2 büyüklüğündeki sunucular bölgesi, sismik taban
yalıtıcıları üzerinde yüzen döşemeli bir hacim
olarak oluşturulmuştur. Kauçuk yalıtıcılar 30
cm’ye kadarki yapısal hareketlere imkân tanımaktadır. Sunucular bölgesine esneklik katan
yükseltilmiş döşeme, yüzer döşemeyi daha da
yukarıya kaldırmaktadır. Oda çevresi toprak ya
da tampon bölge oluşturan ikinci bir betonarme duvar katmanıyla çevrelenmiştir. Bu katmanlama yaklaşımı, enerji kullanımında uygun
bir pasif tasarım ve patlayıcı saldırılara karşı bir
güvenlik bariyeri oluşturmaktadır. Henüz tamamlanmamış olan açık alan düzenlemesinde
sert ve yumuşak zeminlerin belirlediği peyzaj
tasarımı, araçlı saldırılara karşı engel oluşturur.
•K
ampüse uzanan hafif ve etkileşime açık
saydam cam kütle.
Arazi eğimi sayesinde, beton bölüm yüksek
güvenlik ve ısı tasarrufu için korunaklı bir şekilde kısmen toprak içinde bırakılmıştır ve
toprak renginde yerden yükselir.
Renkli opak ve tam saydam camları ile etkileşime açık olan sosyal bina kütlesi, İstanbul Teknik
Üniversitesi’nin kentsel kongre vadisi kampüsünün pikselleştirilmiş kompozisyonunun bir yansımasıdır. Kübik kütle bir fener olarak disiplinlerarası sosyal etkileşimi teşvik ederek kampüse
uzanırken, bu mekânın devamı doğal ışık, iç
bahçe ve renklerle birlikte yapı kümesinin merkezine ilerleyerek, güvenlikli sunucular merkezi
ve orta güvenlikli yönetim-akademik program
mekânları arasındaki bağlantıyı sağlar.
Giriş, oditoryum, kafe ve dinlenme alanları bu
cam küp içerisinde konumlanırken, devasa
büyüklükteki sunucular odası ve teknik birimler ile çalışma ve ofis alanları yüksek güvenlikli
kapalı kütle içinde yer alır.
Tasarımda İTÜ Ayazağa yerleşkesinin orijinal
planlama prensipleri temel alınarak avlulu ya-
Yapım yöntemlerinin belirlenmesinde, sunucuların mekânsal gereksinimleri en öncelikli
kriter olmuştur. UHeM kullanıcıları ile cephede
toprak niteliği referans alınırken, betonarme
kabuk için yalın haliyle yüksek nitelikli kendinden yerleşen renkli beton kullanılmıştır.
Bölgedeki bu ilk renkli beton uygulaması; öncesinde uzun araştırmalar yapılmasını, yeni
yöntemlerin tasarım ekibi ile La Farge Ar-Ge
(Gökben Güven Özçiçek) tarafından deneyimlenmesini ve uygulama sırasında yüklenici
(Akser-VBZ) ve alt yükleniciler arasında entegre bir çalışma yürütülmesini gerektirmiştir.
Ancak bir dizi renk testi, kalıp prototipi, yüzey kumlama ve sızdırmazlık örneğinin ardından tatmin edici sonuca ulaşılmıştır. Akışkan
bir taş olan bu doğal malzemenin yüzeyinde
hareketler görülebilirken, ışık, malzeme içerisindeki gizli renklere canlılık vermektedir.
Tamamlayıcı renkleriyle çam ağaçlarının oluşturduğu peyzaj dokusu tasarımın bir parçası
haline gelirken, çıplak beton cephe kompozisyonunun ön planını tamamlamaktadır.
UHeM tasarım süreci 2006 yılında başlamış;
yoğun bilgi alışverişinin yaşandığı tasarım süreci yaklaşık 9 ay sürmüş, 3 yıl sonrasında ise
yapım ihalesi tamamlanmıştır. UHeM ulusal ve
2
18 | renk | mimari
mimari | renk | 19
yerel altyapı imkânlarını desteklemiş ve inşaat
2009 yılında başlamıştır. 7 senelik süreçte hesaplama, mekanik, enerji sistemleri ve inşaat
uygulamaları teknolojilerinde belirgin değişiklikler ve yenilikler olmuştur. Tasarım yaklaşımının basitliği bu değişikliklerin projeye
entegrasyonunda kolaylık sağlamıştır. Bugün
için tesis, sürdürülebilir soğutma sistemleri ve
ekipman temini için yenilikçi bir mekanik sistemin entegrasyonunu beklemektedir.
UheM gibi nitelikli sosyal programıyla bilginin
geleceğine şekil verecek bir yerin oluşturulmasına katkıda bulunma düşüncesi, tasarım
ve uygulama ekibini uzun ve zorlu süreçte
motive etmiştir. Yapı çalışmaya başladığında,
gelişen hesaplama bilgi ve bilim toplumu için
ulusal bir kaynak olarak çok değerli bir varlık
oluşturmayı başarmış olacaktır. Bina adeta bir
bilgi sarnıcı gibi, çok disiplinli araştırmalar için
sosyal bir merkez konumunda olacaktır.
Merkezde kafe, tartışma oditoryumu, bilimsel
sunum odaları, proje odaklı araştırma laboratuvarları, bir sanal gerçeklik mağarası, K-12
temel eğitim okullarıyla etkileşim içinde çalışmayı hedefleyen sosyal öğrenim programları
yer alacaktır.
20 | renk | mimari
Toplamı yaklaşık 8.000 m2 olan Ulusal Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi binasında
toplantı, eğitim ve etkileşim alanları 800 m2,
ofisler ve proje odaları 1.800 m2, sistem odası
ve sistem odasını destekleyen birimler 2.000
m2’lik alan kaplamaktadır.
Masif, tabii ve toprak nevi yapı tesis güvenliğini sağlarken, hafif ve saydam cam kısım ise
ışık, açıklık, bahçe ve renkleri tesisin derinliklerine kadar taşır. Dış cephe merkez hakkında merak uyandırırken, iç mekân deneyimi
UHeM’nin hem sosyal ve hem de güvenlik ihtiyacını karşılayacak şekilde tasarlanmıştır.
Proje | Ulusal Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi
Mimar | Murat Şanal, Alexis Şanal
Proje Ekibi | Begüm Öner, Joseph Cele, Kaan Sucu,
Sibel Ilgen
Yer | İTÜ Maslak Kampüsü, İstanbul
Yıl | 2013
Peyzaj Mimarı | Klara Kaiser
İİşveren | UHeM, Istanbul Technical University
Fotoğraflar | Neslihan İmamoğlu
mimari | renk | 21