Üriner Sistem Radyolojisi

Mustafa Özmen
Hacettepe Radyoloji
BÖBREK KİTLELERİ
 Benign, malign
 Kistik, solid
 Nodül, infiltran
ACR Renal kitle 2008/2010
BT
 Multifazik inceleme
 Kontrastsız
 Arteriyel (15-25sn)
 Kortikomedüller (30-60sn)
 Nefrogram (80-100sn)
 Geç (3-10 dk)
Renal Hücreli Karsinom (RCC)
 Tüm renal tmrlerin %85-90
 % 60 insidental -> minimal invaziv cerrahi ->
görüntüleme çok önemli
 Histolojik tipleri:
 Clear cell (%80) – glikojen-lipid
 Papiller (%15)
 Kromofob (%5)
 Sarkomatoid (%1.5)
pRCC
RCC
 Lokal yayılım:
 Lenf nodu, renal ven, IVC
 Uzak metastaz: tanıda %28 – (hipervasküler)
 Akc, LAP, KC, kemik, adrenal, diğer böbrek, beyin
 Bilateral (%2), Metakron (%2)
 Multipl RCC (%4): VHL, Herediter RCC
RCC – kapsüler ven
RCC + IVC trombus
RCC + Bosniak Tip 1
Onkositom
RCC – predispozan faktöreler
 Von Hippel-Lindau Send. (%10-25)
(hemanjioblastom, retinal angiom, renal kistler)
 Hemodializ (% 1-2)
 Üremide kazanılmış kistler (% 3-6)
 Tütün, fenasetin
Dializ böbreğinde kist
RCC
Von Hippel-Lindau
(VHL)
 Hemangioblastom: beyin, spinal




kord, göz (retinal angiom)
Clear cell RCC
Feokrositoma
Böbrek kistleri
Pankreatik kistler
Herediter papiller RCC
(HPRCC)
 Multipl bilateral pRCC
 Bu hastalarda Tip I pRCC

(pRCC tip 1 ve 2 olmak üzere iki türdür)
Dalak
Akciğer
Pankreas
LAP
Adrenal
Kemik
RCC - Lokal rekürens
Böbreğe metastaz
Renal Lenfoma
 Nadiren primer
 Genellikle non-Hodgkin
 Diffüz büyüme
 Multipl bilateral solid kitleler
 Bulky kitle
 Renal sinus infitrasyonu
 Perikapsüler infiltrasyon
 Zayıf kontrastlanan parankime göre hipodens
kitle
Anjiomyolipom
 Böbreğin en sık benign mezenşimal tümörü
 Yağ, düz kas, kalın duvarlı damarlar
 Gerçek kapsülü yok
 Küçük lezyonlar asemptomatik
 Büyük lezyonlar (>4cm) %90 semptomatik
 %50-60 kanar (Wunderlich send: retroperitoneal kanama sonucu
hipovolemik şok)
 Tuberoskleroz da %80 izlenir. AML’ların %10
TS dur.
Anjiomyolipom
 US: Hiperekoik (sinüs yankısı ile aynı
düzeyde)
 BT:
 Yağdan zengin (%95), küçük bir alanda negatif HU değerleri
tanı için yeterli
 Yağdan fakir (%5)
 MRG: yağ baskılı sekans ya da faz dışı
incelemede sinyal kaybı
Tuberosklerozis
Otozomal dominant (TCS1,TCS2 genleri – hamartin, tuberin)
 SSS: kortikal tuber, subependimal nodül veya astrositom
 Böbrek: Anjimyolipom %80, kist %20, RCC % 1
 Deri: Anjiofibrom (adenoma sebaseum), hipomelanotik makul
 Göz: retinal hamartom
 Kalp: Rabdomyom
 Akciğer: Lenfanjiomatozis
Üst Üriner Sistem
Ürotelial Tümorler




Sıklıkla TCC
Genellikle düşük gradeli ve evreli
Multifokal ve bilateral
Senkron ve metakron
 M:F 2-3:1
 70-80 y
 2/100.000 / yıl
 HNPCC (herediatary nonpolyposis colorectal carcinoma)
ÜROEPİTELİAL TÜMÖRLER
 Alt üriner sistem
 Mesane (%90)
 Kas invaziv olmayan (%70)
 Kas invaziv (%30)
 Üretra (%2)
 Üst üriner sistem
 Toplayıcı sistem ve üreter (%8)
 Toplayıcı sistem %65
 Üreter %35 (%75 alt 1/3)
 İnvaziv %60
UUT-TCC
 Senkron mesane ca 8-13%
 Metakron
 Mesane 30-51%
 Kontralateral UUT 2-6%
Üretelial Karsinom –
Yüksek risk
•
Yaş > 40
•
•
•
•
Sigara kullanımı
Analjezik kullanımı
Kimyasal maruziyeti
Pelvik radyasyon öyküsü
•
•
•
Ağrılı işeme öyküsü
Gros hematüri öyküsü
Ürolojik rahatsızlık öyküsü
•
Balkan endemik nefropatisi (Aristolochia clematis)
American Urological Association
 Avrupa Üroloji Derneği
 2011 Upper Tract Urothelial Carcinoma Guideline
 European Guidelines on Upper Tract Urothelial
Carcinoma: 2013 update
 BTU üst üriner sistem ürotelial karsinom
değerlendirmesinde altın standart !
ACR Hematüri 2008
 MR ürografi radyasyon ya da iyotlu kontrast madde
verilememesi nedeniyle BTU uygulanamadığı
durumlarda endikedir.
SINGLE BOLUS PROTOKOLÜ
SPLIT BOLUS PROTOKOLÜ
TRIPLE BOLUS PROTOKOLÜ
Teknik
 Single-bolus
 125-150 ml 300mgI/ml 2-3 ml/sec
 Sadece ekskretuar faz için
 50 ml 300mgI/ml
Metastaz
 Lenf nodları
 Kemik
 Adrenal
 KC
 AKC
 Periton
Peritoneal carcinomatosis in urinary bladder cancer. Clinical Imaging 32 (2008) 192–195
Üst Üriner Sistem - TCC
 BTU : Altın standart
 Yüksek risk grup
 Doğruluk %94.2
 Sensitivite %93.5
 Spesifisite %94.8

Jinzaki et al. Comparison of CT Urography and Excretory Urography in the
Detection and Localization of Urothelial Carcinoma of the Upper Urinary Tract.
AJR 2011; 196:1102–1109
Üst - TCC




Epitelde düzensizlik ve asimetrik kalınlaşma
İnvazyon,
Periüretral yağ planlarında dansite artışı
Kontrastlanan kitle
 BTU bulguları için PPV: %53




Büyük kitlelerde %83 (>5mm)
Küçük kitlelerde 0% (<5mm)
%46 ürotelial kalınlaşma
Sadow et al. Positive Predictive Value of CT Urography in the Evaluation of Upper Tract Urothelial
Cancer. AJR 2010; 195:W337–W343
Üst - TCC
 Papiller
 Papiller infiltran
 Diffüz infiltran
Böbrek Kisti
 50 yaş üzerinde % 50
 Tip I
 Tip II
 Tip IIF
 Tip III
 Tip IV
%0
%0
%5
% 50
% 100
Takip
Eksize et
Eksize et
 Tip I: Basit kist. Septa,
kalsifikasyon, kontrastlanma, solid
komponent yok.
 Tip II: Az ince septa, ince
kalsifikasyon ya da 3cm den küçük
hiperdens kist. Kontrastlanma yok!
 Tip IIF: Septasyon. Kalsifikasyon
daha kalın ve nodüler.
Kontrastlanma, solid komponent
yok. Hiperdens kist 3cm den büyük
 Tip III: Kalın, kontrastlanan duvar
ya da septalı kist
 Tip IV: Solid kontrastlanan
komponent
Ksantogranülomatöz
pyelonefrit
Renal enfarkt
Renal enfarkt