Belgrad Ormanı`ndaki (İstanbul) Önemli Bazı Ağaç Türlerinin Polen

Belgrad Ormanı`ndaki (İstanbul) Önemli Bazı Ağaç Türlerinin Polen

PB–203
Bazı Subskeyp Scorzonera (Asteraceae)
Taksonlarının Polen Morfolojileri
Serdar Makbula, Seda Okura, Kamil Coskunçelebib, Mutlu Gültepeb, Murat Erdem Güzelb
a
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Rize,
[email protected]
b
Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Trabzon
Amaç: Bu çalışmada, Türkiye’de yayılış gösteren Scorzonera violaceae D.F. Chamb., S. lasiocarpa
D.F. Chamb., S. rigida DC., S. sublanata Lipsch., S. boissieri Lipsch., S. yildirimlii A.Duran &
Hamzaoğlu’nun polen morfolojilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Yapılan arazi çalışmalarında toplanan ve teşhis edilen taksonlara ait polenlerin
ışık ve elektron mikroskobu preparatları hazırlanmıştır. Işık mikroskobu preparatlarının
hazırlanmasında asetoliz yöntemi takip edilmiştir. Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM)
preparatlarında ise izole edilen polenler stablar üzerinde alınıp altınla kaplandıktan sonra
incelenmeye hazır hale getirilmiştir. Hazırlanan bu preparatlar kullanılarak polenlerin morfolojik
özellikleri belirlenmiştir.
Bulgular: İncelenen taksonların genel polen tipi trikolporat, ornemantasyonuları ekinalophat ve
polen şekilleri oblat-sferoid’dir. Çalışılan taksonların polenleri lakün dizilişi ve sayısı yönünden
bazı farklılıklar göstermektedir. S. violaceae ve S. boissieri polenleri S. hispanica-tip, S. sublanata,
S. lasiocarpa, S. yildirimlii ve S. rigida polenleri S. laciniata-tip’tir.
Sonuç: Bu çalışma ile Türkiye’de yayılış gösteren subskeyp gövdeli 6 Scorzonera türünün polen
özellikleri tespit edilmiştir. Ortaya konulan palinolojik özellikler açısından incelenen taksonlar
arası bazı farklılıklar olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Polen morfolojisi, Scorzonera, SEM, Subskeyp
Teşekkür: Bu çalışma TUBİTAK tarafından desteklenen 109T972 proje verilerinden üretilmiştir.
PB–204
Belgrad Ormanı’ndaki (İstanbul) Önemli
Bazı Ağaç Türlerinin Polen Morfolojisi
İpek Özalpa, Nurgül Karlıoğlub
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Laleli, İstanbul,
[email protected]
b
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Orman Botaniği Anabilim Dalı, 34473
Bahçeköy-Sarıyer, İstanbul
a
Amaç: Belgrad Ormanı’nda doğal yetişen önemli ağaç türlerinin polen morfolojisini incelemek,
sonuçları referans kaynaklarla karşılaştırmak ve her türün kendi polen örnekleri arasında farklılık
olup olmadığının belirlenmesini sağlamaktır.
21. Ulusal Biyoloji Kongresi, 03–07 Eylül 2012, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye
http://www.ubk2012.ege.edu.tr
615
Gereçler ve Yöntem: Materyalimizi Belgrad Ormanı’nın asli ağaç türlerinden olan Acer campestre,
Alnus glutinosa, Castane sativa, Fagus orientalis, Quercus frainetto, Quercus petraea, Q. robur ve
Tilia argentea’nın erkek çiçeklerinden toplanan polenler oluşturmaktadır. Bu polenler laboratuvara
getirilerek Wodehouse yöntemine göre polen preparatları hazırlanmıştır. Leica marka Işık
mikroskobunda polenlerin çeşitli yapılarının en az 50’şer kez ölçüm çalışması devam etmektedir.
Bulgular: Genel sahası 5060 hektar olan Belgrad Ormanı çeşitli meşeler (Q. petraea, Q. robur ,
Q. frainetto, Q. cerris), doğu kayını (Fagus orientalis), adi gürgen (Carpinus betulus), anadolu
kestanesi (Castanea sativa), kızılağaç (Alnus glutinosa), titrek kavak (Populus tremula), gümüşi
ıhlamur (Tilia argentea), ova akçaağacı (Acer campestre), ve karaağaç (Ulmus campestris) gibi
ağaçlardan ve çok sayıda ağaçcık ve boylu çalılardan oluşan bir yapraklı orman formasyonudur.
Belgrad Ormanı’nın asli ağaç türlerinden 8 tanesi (Acer campestre, Alnus glutinosa, Castane sativa,
Fagus orientalis, Quercus frainetto, Q. petraea, Q. robur ve Tilia argentea) seçilerek bunların
polen morfolojisine ait çeşitli ölçümleri yapılmaktadır. Her türün polenlerinde ekvatoral eksen (E)
ve polar eksen (P) uzunlukları, kolpus uzunluğu (Clg), kolpus genişliği (Clt), porus uzunluğu (Plg),
porus genişliği (Plt) ve ekzin kalınlıkları (Ex) ölçümleri yapılmakta ve polenlerin ornemantasyonu
ve apertür tipi belirlenmektedir.
Sonuç: Bu sekiz türün polen morfolojileri birbirinden oldukça farklıdır. Acer campestre, Quercus
frainetto, Q. petraea ve Q. robur’un polen tipi tricolpate, Castanea sativa ve Tilia argentea’nın polen
tipi tricolporate, Alnus glutinosa ve Carpinus betulus’un polen tipi stephanoporate’dir. Türkiye’nin
önemli Angiosperm türlerinden olan bu sekiz ağaç türünün polen morfolojisi özellikleri, yapılacak
olan paleo çalışmalara da referans teşkil etmesi ve birçok palinolojik çalışmaya altlık olması
yönünden önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Polen morfolojisi, Belgrad Ormanı, Angiosperm
PB–205
Palynological and Karyological Studies on the Genus
Ziziphora (Lamiaceae: Mentheae) in Turkey
Selami Selvia, Fatih Satilb, Tuncay Dirmencic, Esra Martind
Balıkesir University Altınoluk Vocational College, Department of Medical and Aromatic Plants,
10870 Altınoluk, Balıkesir, [email protected]
b
Balıkesir University Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Çağış Campus,
10145 Balıkesir
c
Balıkesir University Necatibey Education Faculty, Department of Biology Education,
10100 Balıkesir.
d
Konya University Ahmet Keleşoğlu Education of Faculty, Department of Biology Education,
42090 Meram, Konya
a
Objectives: This study was conducted to determine palynological and karyological features of six
taxa belonging to the Ziziphora L. growing in Tukey. The aim of this paper are to provide a detailed
information on the pollen morphology and chromosome numbers of Ziziphora taxa in Turkey
and palynological studies together with karyological studies are helpful in solving taxonomic and
nomenclatural problems.
616
21. Ulusal Biyoloji Kongresi, 03–07 Eylül 2012, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye
http://www.ubk2012.ege.edu.tr