docEmekliliğin Değişen Yüzü
download 
Şikayet Transkript
Emekliliğin Değişen Yüzü
Emekliliğin Değişen Yüzü Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 İçindekiler Önsöz1 Özet2 Giriş5 2014 Araştırması Bölüm 1: Emeklilik için istekler ve beklentiler Bölüm 2: Yaşam için plan - emeklilik planlaması ihtiyaçlarını anlamak Bölüm 3: Emeklilik için planlamak - işi kolaylaştırmak Bölüm 4: Esnek emeklilik devri 8 12 19 23 Öneriler 27 Sözlük 30 Aegon, Transamerica Emeklilik Araştırmaları Merkezi® ve Cicero Danışmanlık Hakkında32 Teşekkür33 Referanslar ve notlar34 Ek 1: Yöntembilim36 Ek 2: Ülke karşılaştırmaları37 Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Önsöz Bugünlerde emekliliğin iki yüzü var. Çalışma hayatı sonrasındaki yaşamımızı boş zaman ve özgürlük gibi olumlu isteklerimizle ilişkilendiriyoruz. Aynı zamanda da emekliliğin bu hakları gerçekten sağlayabileceğinden çok emin değiliz. İnsanlar emekliliklerindeki ekonomik bağımsızlık konusunda belirgin kaygılara sahipler. 2014 Aegon Emekliliğe Hazırlık araştırmasından insanların emeklilik konusundaki beklentileri ve endişeleri hakkında her zamankinden çok daha net sonuçlar elde ettik. Bugün üçüncü yılında olan, Transamerica Emeklilik Araştırmaları Merkezi® ile işbirliği içinde yürütülen Aegon’un küresel emeklilik araştırması 15 ülkeyi kapsamakta ve halen ya ücretli bir işte çalışan ya da emekli olmuş 16.000 kişiyle yapılan çevrim içi anketler sonucunda elde edilen bulguları içermektedir. Araştırmanın amacı, emekliliklerini düşününce insanların aklına ne geldiğini daha iyi anlamaktır. On yıldan uzun bir zamandır insanların emeklilik için daha fazla kişisel katkıda bulunması ve emekliliklerini planlama konusunda daha fazla şahsi sorumluluk alması gerektiği konusunda çeşitli mesajlar koro halinde seslendirilmektedir. Ancak bu konudaki ilerleme ve reform hızı üzüntü verecek derecede yavaş kalmaktadır. Finansal krizin etkisiyle de emekliliğin finanse edilmesiyle ilgili hane halkı beklentileri üzerine daha da büyük bir baskı uygulanmaktadır. Bireylerin kendi emekliliklerini finanse etme sorumluluğunu üstlenmesiyle birlikte, emeklilik konularını anlama ihtiyacı artık sadece emeklilik uzmanlarına mahsus bir çalışma alanı olmaktan çıkacaktır. Bu nedenle kolay anlaşılması gereken emeklilik sistemlerine ihtiyacımız vardır. Araştırmamız işverenlerin emeklilik için tasarruf sorumluluğunun paylaşılmasını sağlamanın yanı sıra hayatlarının doğru zamanlarında çalışanların doğru kararlar vermelerine yardımcı olmak suretiyle de bu konuda önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir. İşverenler insanların iş hayatlarının daha erken dönemlerinden itibaren düzenli olarak biriktirmeye başlamalarına ve emekliliğe geçiş yapmalarına yardımcı olabilirler. Bu raporda yer alan bulguların, 21.yy.’da ekonomik ve sürdürülebilir olmaya devam eden bir emeklilik için yeni bir yol haritası belirlemeye uğraşan hükümetlerin, işverenlerin ve çalışanların bir arada daha iyi çalışmasına yardımcı olacağını ve emeklilik planlamasının yaygınlaştırılmasına katkı sağlayacağını umuyoruz. Amacımız insanların kendi finansal geleceklerinin sorumluluğunu üstlenmelerine yardım etmek. Bu hedef doğrultusunda, gelecekte karşımıza çıkacak zorlayıcı emeklilik sorunlarına çözümler geliştirmek için, kamu politikası belirleyicileriyle ve işverenlerle birlikte çalışmaya kararlıyız. Bu yılın araştırma sonuçlarının, emekliliğin geleceğiyle ilgili istekler ve endişeler arasındaki uçurumu nasıl aşacağımız konusunda küresel iletişimi ve tartışmayı daha da üst düzeye taşımak adına yeterince düşündürücü olacağına inanıyorum. Alex Wynaendts CEO Aegon 1 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Özet Bütün dünyada emeklilik sistemleri üzerindeki artan finansal baskılar bireyleri, aileleri, çalışanları, politika belirleyicileri emeklilik hakkındaki düşüncelerini ve planlarını değiştirmeye zorlamaktadır. Kavram olarak emeklilik hızla yeniden tanımlanmaktadır. Emeklilik planlaması konusunda daha fazla sorumluluk üstlenmeye başlayan bireylerin, emeklilik fonları ve diğer uzun vadeli tasarruf ürünleri kanalıyla daha fazla biriktirmeleri beklenmelidir. Emeklilik kavramı, boş vakti çalışma dönemleriyle harmanlayacak şekilde esnekleştikçe, insanların halihazırdaki emeklilik yaşlarından sonra da çalıştıklarını görebiliriz. İlerisi için planlama sorumluluğu kişinin kendisinde olmakla birlikte, hükümetlere ve işverenlere temel roller düşmektedir. Emeklilik için biriktirmesi gereken ve emekliliğe adım atabilmesi için önemli yaşam becerileri geliştirmek zorunda olan insanlara, emeklilik hakları ve iş yerlerindeki emeklilik planları vasıtasıyla önemli boyutta finansal destek sağlamaya devam etmekle kalmayıp, geniş kapsamlı hizmet gamı sunmak durumundadırlar. Bireyler, işverenler ve hükümetler birlikte çalışarak, “emekliliği daha kolay hale getirmek” yönünde çok şey yapabilirler. 2014 araştırma bulgularımız bu konuda daha kat edeceğimiz çok yol olduğunu gösteriyor. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 2 Ekonomik görünüm canlanmakta, ancak gelecekteki emeklilikle ilgili kaygılar devam etmektedir Araştırma bulguları, küresel ekonominin görünümü daha olumlu hale geldikçe, çalışan beklentilerinde de birtakım değişiklikler olduğunu gösteriyor. Örneğin araştırmaya katılanların üçte biri (%31), bugün 2014’teki kişisel mali durumlarının iyileşmesini bekliyor. Geçen yılın araştırmasında ise bu görüşte olanlar ancak %25 düzeyindeydi. İnsanlar 2013’te olduğu gibi, emeklilik konusunda olumlu düşünceler beslemeye bu yılda devam ediyorlar. Çoğu kişinin emekliliği bir boş vakit dönemi (%46) ya da özgür olma duygusu (%41) olarak tanımlaması, emekliliğin bu avantajları sunamayacağı konusundaki yaygın güvensizlik ile bir arada karşımıza çıkıyor. Çalışanların üçte biri (%34), emeklilikte yeterli paraları olmayacağını düşünerek karamsarlık içine girerken, sadece %19’u rahat diyebilecekleri bir yaşam tarzıyla tam anlamıyla emekli olabilecekleri hususunda “çok” ya da “son derece” emin konuşuyorlar. Yine de bu güven özellikle Avrupa’da düşük olup, Fransa’da sadece %6 ve Polonya’da da %4 düzeyinde kalıyor. Ayrıca, bu kişilerin üçte biri emekli olabilecekleri zamanı kendilerinin seçebileceği konusunda karamsar görünürken, yarısı da (%51) emeklilikte sağlıklı bir yaşam sürdürebilecekleri konusunda iyimserler. Kişilerin sadece altıda biri (%18), emekliliklerinde mevcut emeklilere kıyasla daha iyi durumda olacaklarını düşünüyorlar. Bu da özellikle Avrupa’da ve Kuzey Amerika’da çok güçlü olan, büyükbabaların, büyükannelerin ya da ebeveynlerin bugün yaşadığı emeklilik hayatının gelecek kuşaklar için mümkün olmayacağı şeklindeki yaygın inanca işaret ediyor. Gelecekte emeklilik çok farklı şekilde tanımlanacağa benziyor. Özellikle emeklilik fikri daha esnek hale geldikçe, ücretli çalışmanın daha büyük bir rolü olması gerekecek gibi görünüyor. 3 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Finansal planlama yapmaya daha çok ihtiyaç var Finansal planlama, insanların gelir yetersizliği konusundaki kaygılarına, ne zaman ve nasıl emekli olacakları ile ilgili karamsarlığa ışık tutmakta kilit faktör olacak. Ancak çok az insan halihazırda emeklilikleri için uygun şekilde hazırlanıyor. Kişilerin sadece altıda biri (%18), (emeklilik tutumlarını ve planlamayı ölçen altı soruluk araştırmada, 10 üzerinden 8’i aşan bir puanla) 2014 Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi’nde yüksek bir not almayı başardı. Bunun aksine, çalışanların yarıdan fazlası (%55) 10 üzerinden 6 ya da daha az puan alarak düşük bir emekliliğe hazırlık notu alabildi. Bu düşük puanların altında yatan neden, emeklilik için tasarruf ve planlamanın geniş çapta yetersizliği. “Tasarruf alışkanlığı olanların” %34’ü yüksek endeks notu alırken (küresel ortalamanın iki katı), “tasarruf yapmayanların” %82’si düşük not aldı. İnsanları uzun vadeli tasarrufa başlamaları ve kapsamlı emeklilik stratejilerinin bir parçası olarak düzenli tasarruf hususunda teşvik etmeye öncelik verilmesi gerekiyor. Çalışanların yaklaşık yarısının (%44) bir stratejileri olsa da, sadece sekizde birinin (%12) yazılı bir emeklilik stratejileri olduğu görülüyor. Endişe verici şekilde, %40’ının hiçbir stratejilerinin olmadığı anlaşılıyor. %4’lük diğer bir grup da, “bilmiyorum” yanıtını vermiş durumda. İnsanların, koşullarının değişmesi durumunda kendilerine yardımcı olunabilmesi için, emeklilik planlamalarında ve gerçekte de yaşam boyu finansal planlamalarında büyük bir tutum değişikliğine gitmeleri gerekmektedir. Halihazırda %61’inin işsiz kalmaları halinde ya da planladıkları emeklilik öncesi uzun süre çalışamaz durumda olmaları halinde, kendilerine herhangi bir gelir sağlayabilecek hiçbir yedek planları bulunmamaktadır. Araştırmaya katılan emeklilerin %45’inin sağlık sorunları (%34) ya da işlerini kaybetme (%25) gibi etkenler sonucu çok erken emekli olduklarını söyledikleri göz önüne alınırsa, bunun insanların karşı karşıya bulunduğu gerçek bir risk olduğu ve çoğunun da bunun için herhangi bir hazırlık yapmadığı kolayca anlaşılabilir. Çözüm, emeklilik planlamasının kolay hale getirilmesinde Hane halkının finansal sıkıntıları, bazı insanların neden emeklilikleri için yeterince tasarruf yapmadıklarını açıklamaya yetiyor. Çalışanların sadece %28’inin emeklilikleri için biriktirmeye yetecek kadar paraları var; %48’i de maaşlarına zam yapılmasının onları daha fazla tasarrufa yönlendireceğini ifade ediyorlar. Bu finansal gerçeklerle yüzleşmek zorunda olan hükümetlerin, işverenlerin ve emeklilik hizmeti sağlayıcılarının, bu süreci mümkün olduğu kadar basitleştirip tasarruf için doğru teşvikleri yaratmak suretiyle insanların kendi emekliliklerini planlamalarına fırsat vermek gibi ortak bir sorumlulukları var. Esneklik yeni emeklilik modeli haline gelecek Çoğu mevcut çalışan emekliliğe bir tür kademeli geçiş yapmayı umut ediyor. %29’u işi tamamen bırakmadan önce yarı zamanlı bir işe geçeceğini söylerken, %17’si de yarı zamanlı bir işe geçip emekli olduktan sonra dahi çalışmaya devam etmeyi planlıyor. Hükümetlerin, tasarrufun yararları konusunda çalışanlara gönderebilecekleri en açık sinyallerden biri vergi sistemi yoluyla olmaktadır. Çoğu ülke uzun vadeli tasarrufu teşvik etmek için birtakım vergi avantajları sağlamaktadır. Ancak söz konusu destek, hükümetlerin kamu bütçelerini dengeleme ihtiyaçları nedeniyle baskı altındadır. Yine de söz konusu vergi avantajları önemini muhafaza etmekte olup, araştırmaya katılanların %32’si, daha cömert vergi kolaylıkları sağlanmasıyla daha fazla tasarrufa yönlenecekleri konusunda hemfikirler. Mevcut emekliler arasında sadece %9’u planladıkları emeklilik yaşından sonra çalışmaya devam etmiştir. Ancak bunu yapanlar da insanların zihinsel ve fiziksel olarak aktif kalmak istemeleri sonucu çoğunlukla olumlu nedenlerle buna yönelmiş durumdadırlar. İşverenlerin esnek emekliliği desteklemek için çok daha fazlasını yapması gerektiği bu bulgulardan da açıkça görülüyor. Halihazırda işverenlerin sadece %23’ü çalışanlarının önce kademeli şekilde yarı zamanlı bir emekliliğe geçiş yapmalarına izin verirken, %12’si yeniden eğitim olanağı sunmaktadır. Ayrıca çalışanların %52’si de işverenlerinin halihazırda çalışanların emekliliğe geçiş yapmasına yardımcı olmak için bilgi ya da destek vermediğini söylemektedir. İşverenler burada iki yönlü bir role sahipler. Bir yanda iş yeri emeklilik planları ve başka iş yeri tasarruf ürünleri yoluyla finansal destek verirken, diğer yanda da emeklilik planlama araçları ya da iş yeri finansal danışmanlığı ile hizmet sunmaktadırlar. Genelde çalışanların %63’ü, iş yeri emeklilik planının otomatik katılımlı olmasının çok cazip olduğunu belirtmektedirler. Ortalamada çalışanlar, otomatik kesinti yapan bir emeklilik planına maaşlarının %6’sı oranında bir katkı yapmayı hedeflerken, işverenlerinin de %8 oranında katkıda bulunmasının makul olduğunu belirtmektedirler. Yatırım araçlarının daha basit ve anlaşılır olması halinde araştırmaya katılanların %21’inin daha fazla tasarruf edebileceklerini söylemeleri karşısında, finansal hizmetler sektörünün de burada bir rol oynayabileceği anlaşılmaktadır. Bunların %24’ü aynı zamanda tasarruflarını kolayca izleyip yönetebilecekleri ürünler görmek istemektedir. Daha fazla basitlik yönünde talep olmasına rağmen sektörün halihazırda yönlendirme, bilgi araçları ve uzman finansal danışmanlık sağlamak için ciddi bir rol üstlendiği görülmektedir. Araştırmaya katılanların %20’si emeklilik tasarrufları hakkındaki bilgiye daha sık erişim olanağının sağlanmasının onları tasarrufa daha fazla teşvik edeceğini söylerken, %17’si de kişiselleştirilmiş öneriler içeren uzman finansal danışmanlık almayı istemektedir. Gelecekteki emeklilerin sadece %32’si emeklilik yaşında çalışmayı tamamen bırakmayı düşünüyor. “Ölümün eşiğinde emeklilik” kavramının çalışanların küçük bir çoğunluğu için halen geçerli olduğu İspanya ve Fransa dahil bazı Avrupa ülkelerinde bu görüşün daha yaygın olduğu görülüyor. Emeklilikteki davranışın bu şekilde değişmesinin temel faktörlerinden biri de çalışanların, bir şekilde resmi emeklilik yaşının yükseltilmesi konusunda verdiği %52’lik destek düzeyi. Ancak araştırmaya katılanların %41’i çalışma hayatının zaten yeterince uzun olduğunu belirtmesi, büyük bir azınlık için değişime karşı bir dereceye kadar isteksizlik olduğunu gösteriyor. Hükümetler resmi emeklilik yaşını değiştirmek suretiyle ya da bazı durumlarda zorunlu emeklilik yaşını tamamıyla ortadan kaldırmak suretiyle insanların beklentilerini değiştirmek konusunda önemli bir rol oynayacak. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 4 Giriş: İşi kolaylaştırmak – emeklilik tasarrufu için yeni bir yol haritası 5 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 İşte size bir gerçek: Emekliliğin fonlanması, 21.yy.’da dünyanın karşılaştığı en büyük ekonomik ve sosyal zorluklardan birisi durumundadır. Hükümetlerin emekli maaşları için yaptığı ödemeler, Fransa, Almanya ve Polonya dahil araştırma yaptığımız ülkelerin bir kısmında halen GSYİH’nin %10’undan fazlasını alıp götürüyor ve bu rakam her geçen gün büyümeye devam ediyor.1 Sonuçta kamunun cömert emeklilik haklarına ve tanımlı hak esaslı mesleki emeklilik planlarına dayalı emeklilik düzenlerindeki eski ödeme modelleri eninde sonunda daha sürdürülebilir bir modele dönüşmek zorunda kalacak. Bireyler de kendi emekliliklerini planlamak ve finanse etmek konusunda daha büyük bir rol oynamak zorunda olacak. Uzun vadeli çözüm, bireylerin daha fazla tasarruf yapmasında, hükümetlerin kamudaki emeklilik haklarını finanse etmek için vergileri bir şekilde artırma olasılığında ve hayatın ileri aşamalarında çalışma konusuna toplumun bir bütün olarak - kesinlikle - daha esnek bir bakış açısıyla yaklaşmasında yatıyor.2 Bu yılın araştırma bulgularına bakılırsa, insanların halen emekliliğe hazırlanmak için yeterli çalışma içinde olmadığı açıkça görülüyor. Çok hızlı gelişen günümüz dünyasında, belki de daha otuz ya da kırk yıl için gerçekleşmeyecek bir olay yüzünden planlama yapmak işin tabiatına aykırı gelebilir. Hayatın gündelik talepleriyle ve dikkat dağıtıcı unsurlarıyla karşı karşıya olan çoğu insan için, uzun vadeli düşünmeye, planlamaya ve eyleme geçmeye çalışmak çok zor da olabilir. Ancak işte emeklilik planlamasının bizden istediği şey de tam olarak budur. Her ne kadar araştırmamızdaki bütün ülkeler benzer zorluklarla karşı karşıya olsa da, ülkelerin tamamının aynı yol haritasını izlemesi ya da aynı sonuçları elde etmesi gibi bir husus söz konusu değildir. Örneğin; dünyadaki en iyi fonlanan emeklilik sistemlerinden birine sahip olan Hollanda’da toplam emekli fonu varlıklarının GSYİH’ye oranı 2001 yılındaki %103’ten 2012 yılında %160’a çıkmış durumdadır. Diğer taraftan Macaristan’da hükümet, emekli fonu varlıklarının toplam değerinin GSYİH’ye oranı 2010’daki %15’lik tepe noktasından 2012’de %3’e düşünce ülkenin zorunlu özel emeklilik sistemini kapatma kararı aldı.3 İleride karşımıza çıkacak zorlukları aşabilmek için bütün hükümetler ve işverenler, uzun vadeli tasarrufa ve yatırıma yönelik basit ve güvenli kanallar sunmak, tasarrufun önündeki engelleri kaldırmak, danışmanlık ve rehberliğe erişimi geliştirmek ve emekliliği insanları kendi mali işlerinin yönetimini alacak kadar esnek bir süreç haline getirmek zorundadırlar. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 6 2014 Araştırması Bu raporun ortaya koyduğu bulgular, her iki Amerika kıtasında, Avrupa’da ve Asya’da 15 ülkedeki 16.000 insanın yanıtları esas alınarak derlenmiştir.4 Araştırmaya katılanlarla çevrim içi olarak anket yapılmış ve saha çalışmaları 2014’ün Ocak ve Şubat aylarında yerel dillerde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ele alınan sorunlar yelpazesi, emeklilik planlamasıyla ilgili tutumları ve davranışları kapsamaktadır. Rapor sonuçları yıllık Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi’ne temel oluştururken, hükümetlerin ve işverenlerin emeklilik hakları konusundaki rolü için de yine rapor bulguları esas alınmıştır. Araştırmada yer alan 15 ülke Ülke Brezilya* Kanada Çin Fransa Almanya Macaristan Hindistan* Araştırmada, mevcut çalışanlarla halihazırda emekli olanların genel görünümleri arasında bir kıyaslama yapabilmek için 14.400 çalışan ve 1.600 emekliden oluşan bir denek karması kullanılmıştır. Araştırmada ev kadınlarına, öğrencilere, çalışmayan ya da çalışamayan kişilere yer verilmemiştir. Bunun nedeni bu grupların her birinin, çoğunlukla uzman kamu politikası yanıtları gerektiren emeklilik konusunu planlamak için bazı özel zorluklarla karşılaşmalarıdır. Araştırma bundan dolayı çalışan kesimin hakim olduğu çekirdek nüfusu temel alan daha geniş bir perspektifi sunmaktadır. Ek 1’de yöntem üzerinde daha fazla bilgi yer almaktadır. Japonya Hollanda Polonya İspanya İsveç Türkiye* İngiltere Amerika Birleşik Devletleri * Araştırmaya 2014’te katılanlar. Araştırma, endüstriyel ülkelerle endüstrileşmekte olan ülkelerin geniş bir karışımını içermektedir. Araştırmada yer verilen gelişmekte olan pazarlar arasında Brezilya, Çin, Hindistan ve Türkiye bulunmaktadır.5 Bu ülkelerin çoğu, küçük bir tabandan yola çıkarak emeklilik fonu için varlık temeli oluşturmaya çalışmaktadır. Örneğin 2012’de Brezilya’nın emeklilik fonları toplam varlık değerinin ülkenin GSYİH’sine oranı %14,7 iken Çin’de bu oran sadece %0,9 düzeyindeydi.6 2014 araştırmasında yer alan 15 ülkenin toplam emeklilik fonları varlık değeri, dünyadaki emeklilik fonları varlıklarının %86’sını temsil etmekteydi.7 Araştırmamızda yer alan ülkeler birçok anlamda, dünyanın giderek büyüyen emeklilik sistemi fonlama zorluklarına sürdürülebilir çözümler bulmak için gösterilen küresel girişimlerin ön saflarında yer almaktadırlar. Raporda öncelikle 15 ülke düzeyinde bir perspektiften sunulan bulgular tartışılmaktadır. Ülkelere has bulgular verilmekle birlikte bunlar daha çok açıklama amacıyla yapılmaktadır. Ülkelere has ek bilgilere Ek 2’de yer verilmiştir. Rapor hakkında Kişileri emeklilik planlaması konusunda harekete geçmeye ikna etmek için daha basit ve daha esnek bir emeklilik sitemine ihtiyaç vardır. Bu nedenle bu yılın raporunun teması “İşi Kolaylaştırmak” olarak belirlenmiştir.. • B ölüm 1: Madalyonun her iki yüzünü de göstermektedir; bir tarafta giderek iyileşen ekonomik görünüm ve sürdürülen olumlu emeklilik beklentileri, diğer tarafta da emeklilikteki yaşam gerçeğinin bitmeyen kaygılarına yer verilmektedir • Bölüm 2: Emeklilik planlaması konusunda çalışanların çoğunun yetersiz kalmaya devam ettiğini ve ilerideki yaşam için hazırlanma düzeyinin geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir • Bölüm 3: Emeklilik için tasarrufu teşvik etmenin en iyi yolunun işi basitleştirmek olduğunu ortaya koymaktadır • Part 4: Yeni bir emekliliğe esnek geçiş modeli tanıtmakta ve bu noktaya varmak için halen çok şeyin değişmesi gerektiğine işaret etmektedir Rapor, etkili emeklilik planlamasını herkes için gerçeğe dönüştürme amacına yönelik birkaç öneri ile sonuçlanmaktadır. 7 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Bölüm 1: Emeklilik için istekler ve beklentiler Ekonomik görünüm canlanmakta, ancak gelecekteki emeklilikle ilgili kaygılar devam etmektedir Küresel ekonomide devam eden toparlanma, insanların mali görünümlerinin düzelmesini sağladı. 2013 yılında katılanların sadece %19’u bir sonraki yılda kendi ülke ekonomilerinin düzeleceğine inanırken, bu rakam 2014 yılında %28’e yükseldi. Bu arada, önümüzdeki 12 ay içinde kişisel mali durumlarının düzeleceğine inanan insan sayısı da 2013’teki %25’ten 2014’te %31’e çıktı. Ancak, insanların emeklilik gelecekleriyle ilgili endişeleri halen devam ediyor. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 8 Araştırmaya katılanlar kısa vadeli ekonomik görünüm konusunda daha olumlu bir beklenti içindeyken, gelecek emekli kuşakları için beklentileri halen karamsarlıklarını koruyorlar. Araştırmaya katılanların yarıdan fazlası (%53) halihazırdaki emeklilere göre gelecek emekli kuşaklarının daha kötü durumda olacağını düşünüyor. Almanya’da, %80’i emekli olduktan sonra daha kötü durumda olacağını düşünürken, Macaristan’da bu rakam %78’de ve Fransa’da %77’de. Bu 2013’te küçük bir iyileşmenin olduğunu gösterirken; mevcut çalışanların altıda birinden azı (%16), emekliliklerinde mevcut emeklilerden daha iyi durumda olmayı umut ediyor. Bu da, uzun zamandır yaygın olan, her yeni neslin bir öncekine göre daha iyi bir emeklilik yaşayacağı inancının tersine döndüğünü gösteriyor.. Bu da her yeni neslin bir öncekine göre daha iyi bir emekliliği olacağı şeklindeki uzun zamandır yaygın olan inancın tam tersine önemli bir beklenti değişikliğine işaret ediyor. Bugün bu isteğin ancak, reel gelir düzeylerindeki umut verici büyüme sonucu insanlara daha olumlu bir emeklilik ufku sunan gelişmekte olan pazarlar için gerçekçi olabileceği görülüyor. Hindistan’daki, Çin’deki ve Brezilya’daki insanların hepsi gelecekteki emeklilerin mevcut emeklilerden daha iyi olacağına inanıyorlar. Günümüz çalışanları halen emeklilik hakkında olumlu düşünceler besliyorlar Kuşaklar arasındaki değişen koşullara rağmen günümüz çalışanları emeklilikle ilgili olumlu beklentilerini sürdürüyor. Toplamda çalışanların %69’u emekliliği tanımlamak için en az bir olumlu kelime kullanmayı tercih ederken, %52’si de olumsuz bir çağrışımı seçiyor (araştırmaya katılanlardan emekliliği tanımlamaları için çeşitli seçenekler arasından bazı kelimeleri seçmeleri istenmiş ve çoğu da hem olumlu hem de olumsuz kelimeleri kapsayan seçimler yapmayı tercih etmiştir). Değişik ülkelerde çalışanların emekliliği nasıl gördükleri konusunda ciddi farklılıklar mevcut. ABD’de ve Kanada’da, muhtemelen bireysel emekliliğe erişim olanağının sağladığı ek güvence nedeniyle olsa gerek, emeklilik hakkında genelde olumlu görünüm sergilenmektedir. Örneğin Amerikalılar, yaklaşık 19,4 trilyon dolarlık bireysel emeklilik varlığı tasarrufu8 yaratmış olup, iş gücünün beşte üçünün (%60) de bir bireysel emeklilik planına9 (çoğu durumda tanımlı katkı esaslı bir plan10 sayesinde) erişim olanağı bulunmaktadır. Emeklilik fonu varlıklarında 2,4 trilyon dolar tasarruf sağlayarak bu alanda ABD’den sonra ikinci sırada yer alan Kanada’da da benzer bir tabloyla karşılaşmaktayız.11 Daha az iyimser tablo sergileyen ülkeler arasında ise Polonya, Macaristan ve Japonya yer almaktadır. Burada insanların ilerideki emeklilerini tanımlamak için daha çok olumsuz kelimeleri tercih ediyorlar. Bu ülkelerin her birinde emeklilik sisteminin sürdürülebilirliği ya da yeterliliği konusunda endişeler olduğu görülüyor. İnsanların emeklilikle ilişkilendirdiği duygusal değerler12 Boş vakit Genelde kişilerin yaklaşık yarısı (%46) emekliliği boş vakitle ilişkilendiriyor. Bu en çok Hollanda (%64) ve Almanya (%61) için geçerli olan bir ilişkilendirme. Özgürlük Kişilerin beşte ikisi (%41) emekliliği bir özgürlük duygusuyla ilişkilendiriyor. Bu ilişkilendirme en yaygın olarak Çin (%51) ve Kanada (%50) için geçerli. Keyif almak Sadece %29’u keyif almakla ilişkilendiriyor. Emekliliklerinden keyif alacaklarını düşünmesi en muhtemel olanlar Amerikalılar (%41). Güvensizlik Endişe verici şekilde, %22’si emekliliği bir güvensizlik dönemi olarak görüyor. Bu güvensizlik duygusunun en yüksek olduğu ülkeler Macaristan (%53), Japonya (%44) ve Polonya (%37). İnsanlar seyahati, aileyi, hobileri ve işi bir potada harmanlayan aktif bir emeklilik arzusu içindeler %62 %59 %49 %25 %15 %13 %12 %12 Seyahat Aile ve arkadaşlar Yeni hobiler Gönüllü hizmet Çalışmaya devam Yurt dışına yerleşmek İş kurmak Eğitim Mesajın başlığı çok olumlu, emekliliğin özgürlük duygusu ve boş vakit içermesi. Ancak gerçek, çoğu insanın emeklilik hedeflerini gerçekleştirebileceğine inanmadığını gösteriyor. Çalışanların üçte biri (%34) emekliliklerinde yaşamak için yeterli paraları olmayacağı nedeniyle karamsarlık içindeler. Yine benzer bir oran da (%35) emekli olacakları yaşı seçebilecekleri konusunda karamsar olanlar için geçerli. Sadece yarısı (%51) emekliliklerinde sağlıklarını koruyabilecekleri konusunda iyimser düşünüyorlar. 9 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Rahat bir emeklilik geçirme konusunda güven: iki farklı dünya görüşü ortaya çıkıyor Bütün ülkelerde çalışanların sadece %19’u, emekliliklerinin rahat denebilecek bir yaşam tarzı sağlayarak geçeceğinden son derece emin bir tavır içindeler. Genelde daha kolay tasarrufa olanak veren daha yüksek ücretle daha uzun süre çalışacak oldukları için erkekler arasında ve yine önlerinde iş hayatında geçirecekleri daha uzun bir süre olduğu için genç insanlar arasında bu güven en yüksek değerine ulaşmaktadır. Ancak ülkeler arasında çok net farklılıklar ortaya çıkıyor. Çinliler %41 ile rahat bir emeklilik geçireceklerinden son derece ya da çok emin bir tavır sergilerken bunu Hindistan’daki (%37), Brezilya’daki (%34) ve ABD’deki (%28) çalışanlar izliyor. Ancak bunun tam aksine Avrupa’nın büyük bölümü bu konuda oldukça gerilerde kalırken bazı ülkelerdeki güven düzeyi de neredeyse yerlerde sürünüyor: Fransa’da çalışanların sadece %6’sı rahat bir emeklilik geçireceklerinden emin görünürken, Polonya’daki güven oranı %4 ile daha da aşağılara düşüyor. Batı Avrupa, dünyanın en gelişmiş emeklilik sistemlerinden bazısına sahip olsa da, bu sistemlerin gelecek kuşaklar için ayakta kalacağından emin olanların sayısının hızla eridiği görülüyor. Emeklilik reformuyla ilgili kamuoyundaki tartışma Aegon son üç yıl içinde Emekliliğe Hazırlık Araştırması’nın bir parçası olarak 38.000 kişiye, emeklilik sistemlerini daha sürdürülebilir hale getirmek için hükümetlerin girişimleri konusundaki düşüncelerini sordu. Aşağıdaki alıntılar 2014 araştırmasından elde edilen bazı ülke bulgularını yansıtmakta ve bütün ülkelerde kamuoyunda daha fazla tartışılması gerekliliğini gözler önüne sermektedir. Gelecekteki reformların kamuoyunun tutumlarını yansıtmak suretiyle geniş destek bulabilmesi çok önemlidir. Grafik 1: Az sayıda insan rahat bir emeklilik geçireceklerinden emin bir tavır içindeler (son derece ya da çok emin yüzdesi) Toplam %19 %21 Çin %41 %56 Hindistan %37 %43 Brezilya %34 %14 ABD %28 %30 Hollanda %21 %27 Kanada %21 %19 İngiltere %15 %18 İsveç %14 %12 Türkiye %12 %8 Almanya %11 %20 Macaristan %9 %11 İspanya %8 %9 Japonya %7 %3 Fransa %6 %3 Polonya %4 %7 Tamamen emekli olmamış Tamamen emekli olmuş Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 10 İsveçlilerin sadece %12’si, kamudaki emeklilik haklarındaki kısıntılarla vergilerdeki zamları hükümetin bir arada harmanlaması gerektiğine inanıyor Kanadalıların üçte biri, kamudaki emeklilik haklarındaki kısıntılarla vergilerdeki zamlara dair reforma dengeli bir şekilde yaklaşmayı tercih ediyor Çinlilerin %57’si, hükümetin kamudaki emeklilik haklarına tahsis ettiği fon miktarını artırması gerektiğini düşünüyor Macarların %37’si, hükümetlerinin kamudaki emeklilik haklarıyla ilgili harcamaları artırdığını görmek istiyor ABD’deki çalışanların %30’u, emeklilik yaşının ortalama ömür beklentisi paralelinde yükseltilmesi gerektiğine inanıyor Araştırmaya katılan Türklerin %25’i, emekli maaşlarının ödenebilmesi için vergi artışına gidilmesi yerine kamunun emeklilik haklarında kısıntıya gidilmesini tercih ediyor İspanyol çalışanların %52’si, insanların zaten halihazırda çok uzun süre çalıştığına inandığı için emeklilik yaşının değiştirilmemesi gerektiğini söylüyor 11 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Almanların %56’sı, insanların zaten halihazırda çok uzun süre çalıştığını düşünüyorlar ve emeklilik yaşının yükseltilmesini tercih etmiyor Polonyalıların %65’i, emeklilik yaşının değişmemesi gerektiğini söylerken buna gerekçe olarak da insanların zaten halihazırda çok uzun süre çalıştığını ileri sürüyor Araştırmaya katılan İngilizlerin %34’ü, hükümetin hakların değerinde azaltmaya giderken vergileri de artırması gerektiğine inanıyor Brezilyalıların %28’i emekli maaşlarının ödenebilmesi için vergi artışına gidilmesi yerine kamudaki emeklilik haklarında kısıntıya gidildiğini görmek istiyor Araştırmaya katılan Hollandalıların %17’si, bu konuda hiçbir reform yapılmamasını tercih ederken kamudaki emeklilik haklarının da gelecekte rahatça karşılanabileceğine inanıyor Araştırmaya katılan Japonların %43’ü hak kısıntılarıyla vergilerdeki artışı bir arada dengeleyen bir yaklaşım görmek istiyor Hintlilerin %36’sı, gelecekte emeklilik yaşlarının ortalama ömür beklentisi paralelinde yükseltilmesi gerektiğini düşünüyor. Fransız halkının %25’i, tehlikeli ya da el emeğine dayalı işlerde çalışanların daha geç yaşlarda emekli olmasının istenmemesi gerektiğini düşünüyor Bölüm 2: Yaşam için plan - emeklilik planlaması ihtiyaçlarını anlamak Hepimizin bir emeklilik planına (ve bir de B planına) ihtiyacı var Bireysel sorumluluğa verilen önem arttığı için, gelecekteki herhangi bir emeklilik reformunun merkezinde, çalışanlar yer alacaktır. Bu bölümde göreceğimiz gibi, her altı çalışandan beşi halihazırda emekliliğe hazırlık konusunda düşük ya da orta not almışlardır. Bu, yaşlılıkları için planlama yapmak ya da tasarruf etmek konusunda yeterince düşünmediklerini göstermektedir. Buradaki açık mesaj insanların daha fazla planlaması gerektiği, bugünden başlayarak çalışma hayatları boyunca biriktirmeye devam etmeleri gerektiğidir. Ayrıca emeklilikleri gelmeden önce planladıkları yaştan önce emekli olmaya zorlanmaları halinde mali varlıklarını korumak için bir B planları bulunması gerekir. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 12 Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi 2014 Her yıl çalışanların kendi emekliliğe hazırlık düzeylerinin ne kadar farkında olduklarını değerlendirmek için Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksini yayınlıyoruz. 2014 yılında 16.000 kişilik örnek grubumuzda halen tam zamanlı bir işte çalışmakta olan 14.400 kişi yer almıştır. Endeks bu grubun notlarına dayanmaktadır. Endeks, insanların emeklilik planlamasından ne anladıklarını, bireysel sorumluluk duygularını ve emeklilik için halen ne ölçüde tasarruf edebildikleri hususlarını araştıran altı kilit soru üzerine inşa edilmiştir. Araştırmaya katılanlara, yanıtlarına dayanarak 10 üzerinden (10= en hazırlıklı) bir “emekliliğe hazırlık” notu verilmiştir. Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi’nin ardındaki yöntem konusunda daha fazla ayrıntı için lütfen Ek 1’e bakınız. Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi Kilit Sayıları YÜKSEK – 8 ya da üstü bir not bireyin emeklilik için iyi hazırlandığı anlamına gelen “yüksek” bir Endeks notuna eşittir • Küresel bağlamda çalışanlar grubu içinde yaklaşık her altı kişiden biri (%18) 2014 yılında yüksek bir hazırlık notu aldı. • Brezilya’da %35 yüksek bir not alırken Japonya’da bu sadece %4 oldu. • Tasarruf “alışkanlığı olanların” %34’ü, diğer tip tasarruf sahibi kategorilerinin çok üzerinde ve tüm kategorilerin iki katı ortalamasına ulaşan yüksek bir not aldı. • Erkeklerin %20’si yüksek bir endeks notu alırken kadınlarda bu %15 oldu. ORTA – 6 ve 8 arasında bir not, bireyin emeklilik planlamaları konusunda bazı çalışmalar yaptığını, ancak daha fazla yapması gerektiği anlamına gelen orta bir nota eşittir • Ç alışanların %28’i, 2014 yılında orta bir not almıştır. • Bu kategoride Hindistan (%39) ve Çin (%38) araştırmaya katılanların en yüksek oranına ulaşmıştır. DÜŞÜK – 6 altında bir not bireyin emekliliğe hazır olmayı sağlaması için daha fazla şey yapması gerektiği anlamına gelen düşük bir nota eşittir. Bireylerin çoğu halen emekliliklerini planlamak hususunda ya çok az şey yapmakta ya da hiçbir şey yapmamaktadır • K üresel bağlamda çalışanların %55’i 2014 yılında düşük bir not almıştır. • Japonya’da %79 bu kategoriye girerken, 2013 yılındaki %83 oranından çok az bir iyileşme göstermişlerdir. • “Tasarruf yapmayanların” %82’si bu kategoride yer almaktadır. Diğer tip tasarruf kategorileri çok daha büyük bir olasılıkla bu sonla karşılaşmamaya özen göstermektedir. “Tasarruf alışkanlığı olanların” ise sadece %29’u düşük bir not almışlardır. • 65 yaş üzerinde olanlar arasında dahi %38’inin düşük bir Endeks notu aldığı görülmüştür. Endeks, her yerde çalışanların emeklilik planlaması konusunda yetersiz kaldığını göstermeye devam etmektedir. Bireysel emeklilik planlamasının köklü bir gelenek haline geldiği, örneğin ABD ve Kanada gibi, ülkelerde dahi ortalama not zorlukla 6’nın üzerine çıkmış olup, bu durum insanların bir şeyler yapıyor olmasına rağmen bunun halen yeterli olmadığına işaret etmektedir. Grafik 2: Küresel emekliliğe hazırlık geçen yıldaki düşüşün aksine 2014’te artış göstermiştir 5 201 ül 4 ke ) 2 201 ül 3 ke ) (1 13 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 5.8 (1 0 201 ül 2 ke ) 4.9 (1 5.2 Bütün ülkelerde Endeks, son iki yıla oranla ve özellikle 2013’ten bu yana iyileşme göstermiştir. Grafik 3: 2014 Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi en güçlü performansını gelişmekte olan piyasalarda göstermiştir (ülkeler 2014 notuna göre sıralanmıştır) Hindistan 7.0 Brezilya 6.8 Çin 6.2 5.4 ABD 6.2 5.2 5.6 Almanya 6.1 5.5 5.9 Kanada 6.0 5.2 İngiltere 6.0 4.9 5.3 Hollanda 5.7 4.9 5.5 İsveç 5.4 4.8 5.1 Fransa 5.4 4.8 5.1 Türkiye 5.4 Polonya 5.1 4.6 5.0 İspanya 5.0 4.4 5.0 Macaristan 4.9 4.7 4.8 Japonya 4.6 4.3 4.6 Toplam 5.8 4.9 5.2 2012 2013 2014 Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 14 6.2 6.7 -6 4 65 + 55 -5 4 5.7 45 -4 4 5.6 35 -3 4 5.6 25 Er ke k la To p 5.5 -2 4 6.0 18 5.5 Ka d m 5.8 ın Grafik 4: Emekliliğe hazırlık erkekler ve daha yaşlı çalışanlar arasında en yüksek düzeydedir Grafik 5: Tasarruf alışkanlığı olanlar emekliliğe hazırlık konusunda en iyi sonucu almış olmakla kalmayıp, aynı zamanda 2013’ten bu yana büyük iyileşme göstermiştir 2013 2014 15 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 5.4 5.3 sa r ru f y Ar ap a s an ıra la r 4.9 5.8 6.2 5.8 nl T ığ as ıo a la rru nl f ar 4.7 al ışk a 5.0 ta 4.1 en t ya asa pa rru nl f ar 4.0 Es kid ya 2012 4.1 ru f ist ya ey pm en ak le r 4.0 Ta sa r 3.8 pm Ta ay sar an ruf la r 4.0 7.1 1. Emekliliğe hazırlık 2014’te daha yüksek olmakla birlikte, daha çok şey yapılması gerekiyor Araştırmaya dahil edilen bütün ülkelerdeki çalışanların emeklilik için son iki yılda herhangi bir zamanda olduğundan çok daha hazırlıklı olduklarını hissetmesine rağmen, ortalama çalışan halen “düşük” denebilecek bir emekliliğe hazırlık düzeyine sahiptir. 2012’de bütün ülkeler için genel Endeks 10 üzerinden sadece 5’in üzerindeydi.13 2013’te Endeks 10 üzerinden 5’in altına düştü. Bu yıl Endeks’te gözle görülür bir iyileşme mevcut olup, 2013’ten bu yana neredeyse tam bir puan yukarı çıkmıştır. Şu an için 10 üzerinde 6’nın hemen altında yer almaktadır. Bu iyileşmede kısmen, ekonomi ve emeklilik konusunda daha fazla sayıda insanın olumlu hissettiği Hindistan ve Brezilya gibi yeni ülkelerin dahil edilmesinin rolü vardır. 2. Endeks 2013’te iyileşen ekonomiyi ve güçlü hisse senedi piyasalarını yansıtmaktadır Araştırmada bütün ülkeler genelinde Endeks notlarında gözle görünen bir “zıplama” mevcut olup bu, ekonomik verilerdeki iyileşmeleri yansıtmaktadır. Hisse senedi piyasaları gibi öncü ekonomik göstergeler 2012’de daha olumlu bir bölgeye hareket etmeye başlamış ve son 12 ay boyunca bu daha büyük bir ekonomiye ve ekonomik güvene dönüşmüştür. Bunun birleşik etkisi Endeks notlarını 2014’te yeni bir rekora fırlatmak olurken bu durum daha çok 2012’de ve 2013’teki güçlü hisse senedi performanslarının yıllık bireysel emeklilik faaliyet raporlarına yansıtılacağı, yaygın bireysel emeklilik piyasaları olan ülkelerde özellikle görülmüştür. S&P 500’ün 2013’te %29,6 arttığı ABD’deki Endeks’te, beklendiği üzere büyük iyileşmeler görülüyor.14 Yine ABD 2012’de emeklilik fonlarının portföylerinin en büyük kısmını hisse senetlerine ayıran ülkedir (toplam yatırımların neredeyse %49’una eşdeğer).15 Hisse senedi piyasaları Kanada’da da güçlü bir performans göstererek Toronto Hisse Senedi Borsası %9 yükseldi16 ve İngiltere’de de FTSE 100 endeksi %9 arttı.17 3. Düzenli tasarruf davranışı sergilemek emekliliğe hazırlık için en iyi yol Araştırmadan çıkan en basit sonuç düzenli tasarrufun emekliliğe hazırlık için en emin yol olduğu. İnsanlar sadece küçük tasarruflar yapabiliyor olsalar dahi bunu yapmaya devam etmeli. Tasarruf alışkanlığı olanların oranının 2013’teki %35’ten artışla 2014’te %38’e çıktığını gösteren 2014 bulguları bu konudaki küçük de olsa olumlu gelişmeye işaret ediyor. Bu kişilerin daha yaşlı gruplarda yer alan erkekler olmaları daha yüksek bir olasılık (örneğin, 65 yaş üzerindekilerin %47’si tasarruf alışkanlığı olanlar grubundan). Amerikalıların yarısı (%50) kendilerini tasarruf alışkanlığı olanlar grubunda sınıflandırırken; bu rakam araştırmaya dahil edilen 15 ülke arasında elde edilen en yüksek olanı. Polonya’da tasarruf alışkanlığı olanların oranı ise %24’le araştırmada yer alan ülkeler arasında en düşük olanı. Aynı şekilde “ara sıra tasarruf yapanlar” grubu da 2013’teki %20’den artışla %22’ye çıkarak küçük bir iyileşme sergilerken bu da bize aktif şekilde tasarruf yapanların, geçen yılki %55’ten artışla bu yıl küresel örneklemin %60’ını oluşturmaya başladığını gösteriyor. Davranıştaki bu değişim aslında çalışanların neden 12 ay öncesine göre kendilerini genel olarak daha iyi hissettiklerini açıklamamıza da yardımcı oluyor. 4. Gelişmekte olan ülkelerin emeklilik görünümleri daha olumlu Yüksek gelir düzeyine sahip ülkelerdeki çalışanların, emekliliğe hazırlık yönünden genelde daha az olumlu bir görünümü var. Her ne kadar emekliliklerinde, Çin ve Brezilya gibi orta gelir düzeyinde olan ülkelerdekilerden daha fazla maddi zenginlik keyfini çıkarıyor olsalar da, tasarruflarına uzun yıllar düşük getiri almış ve (geçmişte genellikle emeklilikteki refah düzeyinin bazını oluşturduğu düşünülen) kamunun ve işverenin sağladığı emeklilik haklarının gelecekteki cömertliğini, giderek daha fazla sorgular durumdalar. Bunun aksine birçok gelişmekte olan ülkede ise, ekonomik büyümeyle birlikte gelecekteki emeklilerin daha yüksek bir yaşam standardına sahip olabileceği algısı söz konusu. 5. İnsanlar daha fazla planlama yapmalı ve bugünden harekete geçmeli Düzenli tasarrufun emekliliğe hazırlık için kilit olmasından dolayı, insanların emeklilik için daha fazla planlama yapması gerektiği açık. Halihazırda, araştırmaya dahil edilen çalışanların sadece sekizde birinin (%12) (emeklilikleri için kapsamlı ve tasarlanmış bir yaklaşım sergilediklerini gösterecek olan) yazılı bir emeklilik stratejileri var. Yaklaşık yarısının (%44) bir çeşit stratejisi var ama bu yazılı değil. Endişe verecek şekilde de %40’ı hiçbir stratejileri olmadığını belirtiyor. Diğer bir %4 de “bilmiyorum” yanıtını vermiş. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 16 Grafik 6: Bir emeklilik stratejisinin bulunması ülkeden ülkeye değişiyor (sıralama yazılı ya da yazılmamış halde bir plan olup olmadığına göre ) Toplam Hindistan Çin Brezilya %22 ABD %18 Almanya %15 Kanada %15 Türkiye %13 İngiltere %12 Macaristan %5 İspanya Hollanda Japonya Fransa Polonya %27 %47 %47 %33 %6 %36 %36 %47 %39 %46 %45 %45 %48 %27 %51 %32 %35 %28 %10 %32 %6 Planım var ancak yazılı değil Bir planım yok Emeklilik için planlama yapmak kimin sorumluluğudur? Emeklilik planlaması için hükümetin mi, işverenler mi ve/ veya kişilerin kendilerinin mi, kısacası kimin sorumlu olduğu konusunda birçok kişinin kafası karışıktır. Özellikle çalışanların geleneksel olarak sırtını daha çok hükümete ya da işverenlerine yasladığı Kıta Avrupası’nda bireysel bir emeklilik planlamasının olmadığı açıkça görülmektedir. Avrupa’da Polonya, çalışanların emeklilik stratejilerini planlamış olma olasılığının en düşük olduğu ülkedir (%57’nin halen bir stratejisi yoktur). Bunu Fransa (%55), Hollanda (%51) ve İspanya (%48) izlemektedir. Emeklilik hakları sağlama konusunda geleneksel olarak işverenlerin belli başlı rol oynadığı diğer bir ülke olan Japonya’da, çalışanların çoğunluğunun (%53) hiçbir emeklilik stratejisi olmadığını görüyoruz. Bunun aksine, geleneksel olarak kamu tarafından fonlanan ya da mesleki emeklilik sistemlerine daha az rastlanan – Brezilya, Hindistan ve Çin gibi – ülkelerde çalışanlar büyük bir olasılıkla daha üst düzeyde bir bireysel emeklilik planlaması yapmış ve buna ihtiyaçları olduğuna karar vermiştir. Gerçekten de, Çin gibi bir ülkede bu tasarruf için “önlem alma” motivasyonu hane halkı tasarrufunun ardında yatan güçlü bir gerekçe olarak belirtilmiştir.18 Bu da emeklilik için tasarruf ve planlama yapmak konusunda sorumluluk almak açısından çoğunun önünde bariz bir engel olduğunu göstermektedir: Bu işin bir başkası tarafından kendileri adına halledileceği yönünde bir algıdır. Kamunun birçok ülkede başlıca emeklilik geliri sağlayıcısı olma rolünün devam edeceği beklentisi içindeki Batı Avrupa’da bu algı özellikle çok güçlüdür. 17 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 %3 %4 %45 %5 %2 %35 %46 %10 %2 %43 %46 %19 Yazılı bir planım var %28 %60 %10 %5 %18 %61 %18 İsveç %5 %40 %44 %12 %3 %4 %4 %4 %5 %7 %7 %53 %7 %55 %8 %57 %5 Bilmiyorum Kamunun sağladığı emeklilik haklarına sırtını yaslamaya devam • %41’i emekliliklerini finanse etmek için bir ölçüde hükümete sırtlarını yaslamaya devam edeceklerini söylemektedir • Beşte biri (%21) emeklilikte ana gelir kaynağının hükümet olmasını beklemektedir. Kamunun sağladığı emeklilik hakları insanların emeklilik gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturmaya devam edebilirse de; finansal kriz Avrupa tarzı sosyal refahın maliyeti konusundaki kaygıları su yüzüne çıkarmıştır. Halen dünya nüfusunun ancak %7’sine sahip olan Avrupa, yine dünyadaki kamu kaynaklı sosyal refah programı harcamalarının %50’sini almaktadır.19 Emeklilik finansmanı dengesinin bireylere kaymasıyla birlikte, bu oran da aynı şekilde zamanla değişecektir. Avrupa tarzı sosyal refah sistemleri çerçevesindeki haklar azaltıldıkça ve işveren bazlı emeklilik sistemleri daha az cömert hale geldikçe Çin ve Hindistan’da olduğu gibi bütün ülkelerdeki çalışanlar kendi emekliliklerini planlamak konusunda daha fazla sorumluluk üstlenmek zorunda kalacaklardır. Hükümetlerin bireylerden tam olarak ne bekledikleri konusunda açık mesajlar vermesi kişilerin emekliliğe hazırlanmalarına yardımcı olmak konusunda çok büyük bir fark yaratacaktır. Buna, insanların daha ne kadar tasarruf yapmaları gerektiğini anlamasına yardımcı olabilmek açısından, kamunun gelecekte sağlayacağı emeklilik haklarının tahmini değerlerinin ne olacağı konusunda basit ve açık yıllık faaliyet raporlarının üretilmesi de dahil edilebilir. Bir emeklilik planı ancak kendi B planı kadar iyi olabilir Bugün artık çalışanların finansal bir B planına ihtiyacı olduğu giderek daha bariz hale gelmektedir. Çalışanlar daha emeklilik yaşına ulaşamadan en kötüsüyle karşılaşma olasılığına karşı finansal olarak hazırlıklı olmak durumundadırlar. Birçok insan için en kötüsü zaten halihazırda uzun vadeli ve kalıcı şekilde yüksek düzeyde işsizliğe neden olan finansal kriz halinde gerçekleşmiş durumdadır. İspanya’da her dört erişkinden biri (%26) halen resmi rakamlara göre işsiz durumdadır. Bu istatistik, 18 ve 24 yaşları arasındaki genç çalışanlarda yarıdan fazlaya (%54) yükselmektedir.20 Yüksek işsizlik yaşanması konusunda İspanya yalnız değildir. Birçok ülkede, hane halkları satın alma güçlerini eriten ve uzun vadeli tasarruf kabiliyetlerini zayıflatan işsizliğin etkisini hissetmektedirler. Araştırmamızda, çalışanların %63’ü halen emeklilik için tasarrufun önündeki engelin parasızlık olduğunu söylemektedir. Bu oran Macaristan’da (%83) ve Polonya’da (%76) en yüksek düzeyde olup daha az sorun oluşturduğu Japonya’da (%42), İsveç’te ve Çin’de (her ikisi de %54) bile çok sayıda hane halkının bundan etkilendiğini görüyoruz. İnsanlar, işsiz kaldıkları ya da hastalık gibi diğer nedenlerle çalışmaya ara verdikleri birçok durumda emeklilikleri için tasarrufa ara vererek sadece emeklilik fonlarının yeterince hızlı şekilde büyümesini engellemekle kalmıyor; aynı zamanda yaşam ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla emeklilik için biriktirdikleri fonları harcıyorlar ve bunun bedelini de ilerideki hayatlarında ödemek durumunda kalıyorlar. İşte emeklilik hazırlığına yardımcı olmak için açılan, bu tür para çekilebilir tasarruf hesaplarının, halihazırda çalışanların %37’si tarafından bu şekilde kullanılıyor olması, bu tür emeklilik tasarrufundan “sızıntı” potansiyelini gerçek bir tehlike olarak karşımıza çıkarmaktadır. Araştırmada sorgulanan ürünler arasında emeklilik tasarrufları için uzak arayla en çok kullanılan hesapların tasarruf hesapları olduğu ortaya çıktı. Bu hesapların sayısı, bir bireysel emeklilik planına (%20) katkıda bulunarak tasarruf yapan insanların sayısını kolayca aşıyor. Bireysel bir emeklilik planı “mühürlenmiş” olarak emekliliğe kadar kullanılamaz durumdayken, tasarruf hesapları başka amaçlarla, özellikle finansal sıkıntıların yaşandığı dönemlerde, kullanılabildikleri için “sızıntılı” durumdadırlar. İnsanlar bugünkü finansal güçlüklerini, emekliliklerindeki finansal güçlükler pahasına da olsa giderme yolunu tercih ediyor. Bunun olmasının önüne geçmek için, tasarruf yapanlar bir B planını göz önüne almak zorundadırlar: Emeklilik için tasarlanmamış ve ancak acil durumlarda kullanılabilecek olan ek bir tasarruf fonuna sahip olmak ya da daha iyisi, söz konusu sigorta ürünlerinin mevcut olduğu ülkelerde, çalışma hayatı süresince hastalığa ve işsizliğe karşı bir sigorta yaptırmış olmak. Ancak araştırmamızda çalışanların %61’i planladıkları emeklilik yaşından önce çalışmaya son vermeleri halinde kendilerine ek gelir sağlayabilecek herhangi bir B planları olmadığını söyledi. Bu rakam Macaristan’da %75’e ve Hollanda’da %72’ye çıkarken, çalışanların sadece üçte birinin (%30) bu konuda bir çeşit koruması mevcuttu. Yine de bu dahi birçok insan için tam kapsamlı bir B planı anlamına gelmiyordu. Örneğin, eşlerinin gelirine güvenen kişiler bir boşanma durumunda zor durumda kalabilecekleri gibi, daha küçük bir eve geçebileceklerini düşünenler de söz konusu gayrimenkulleri ihtiyaç anında yeterince hızlı şekilde satın alma ya da satma olanağına sahip olamayabilirler. Grafik 7: Çok büyük bir çoğunluğun bir B planı yok Bir bilgim yok %9 Evet %30 Hayır %61 B planlarının unsurları Nakit %58’i tasarruflarına güveniyor Eşler %30’u çalışan eşlerine/hayat arkadaşlarına güveniyor Ev %22’si evlerini “küçültebileceklerini” ya da ikinci evlerini satabileceklerini söylüyor Gelir %20’si bir sigorta poliçesi yardımıyla gelirlerini sigortalamış durumdalar Kritik hastalık %23’ü kendilerini kritik bir hastalık teminatıyla finansal güvence altına almış durumda Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 18 Bölüm 3: Emeklilik için planlama - işi kolaylaştırmak Kilit nokta basitlik Toplum olarak emeklilik için tasarrufu kolaylaştırmamız gerekiyor. Tasarruf edecek parayı bulmak zaten yeterince zor, özellikle de mevcut ekonomik ortamda. Araştırmamız tasarrufla ilgili sürecin kendine has karmaşıklıklarının bir kısmını ortadan kaldırmak suretiyle çok daha fazla şey yapılabileceğini gösteriyor. O halde nereden başlamalıyız? 19 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 İnsanların çok büyük bir çoğunluğu emeklilik planlaması için bir şeyler yapmaları gerektiğini zaten bilmektedir. Dolayısıyla, bir bireyin emeklilik planlamasını ihmal etmesinin bir farkındalık eksikliğiyle ilgili olmadığı görülmektedir. Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi, bir araya getirildiğinde, emeklilik için tasarrufa yönlendiren bir yol haritası oluşturan beş faktör belirlemiştir. Bu yol haritasının ilk adımı emeklilik için tasarrufun bireysel bir sorumluluk olduğunun kabul edilmesidir. İkinci ve üçüncü adımlar farkındalığı ve planlamanın neleri içerdiğini kavramayı kapsar. Dördüncü ve beşinci adımlar da bir plan oluşturmayı ve bu planı gerçekleştirmeyi içerir. Bu beş adımın her biri emeklilik için tasarruf yolunda bireylerin önüne çeşitli engeller çıkarabilir. Uzun vadeli tasarruf için adımlar Bireysel sorumluluk Çalışanların %71’i emekliliklerinde yeterli gelir sahibi olmayı sağlamaktan şahsen sorumlu olduklarını düşünüyor. Sadece %8’i şahsen sorumlu olduklarını hissetmediklerini söylüyor. Finansal farkındalık Üçte ikisi (%67) emeklilik için finansal planlama yapmaları gerektiğinin farkında olduklarını söylemektedir. Sadece %8’inde farkındalık söz konusu değildir. Finansal anlayış Beşte üçü (%61) emeklilik için planlamanın neleri içerdiğini anladığını ileri sürmektedir. Sadece %12’si hâlihazırda bu ihtiyacı anlamadığını belirtmektedir. Emeklilik planlaması %41’i iyi hazırlanmış bir planları olduğunu söylemektedir; %26’sı da hiçbir planları olmadığını belirtmektedir. Finansal hazırlık Sadece üçte biri (%34) yeterince birikim yaptığını ve %37'si yeterince birikim yapmadığını düşünmektedir. Emeklilik tasarrufu yapmaya yönelik engeller ve teşvikler Çoğu kez tasarrufun önündeki temel engel yeterli fonun olmayışıdır. Araştırmamıza katılanların %48’i ücret zammı yapılmasının kendilerini daha çok tasarruf yapmaya teşvik edeceğini söylemiştir. Ücret zammı yapılması halinde katılımcıların %70’inin tasarruf konusunda daha cesaretli olacağını ifade ettiği Polonya, bu dar gelirli hane halkı sorununun en ciddi boyutta olduğu ülkedir. Komşu ülke Macaristan’da bu oran %65’tir. Yine ekonomik belirsizliği tasarrufa engel plan hususlardan biri olarak ifade etme olasılığı en yüksek olanlar Macar ve Polonyalı çalışanlardır. Ekonomik görünümün iyileşmeye devam etmesiyle birlikte bu engel zamanla önemsizleşerek daha çok sayıda hane halkının bu konuda adım atmasını sağlayacaktır. Araştırmaya katılanların %32’si daha cazip vergi politikalarının bireysel tasarrufları teşvik edebileceğinin altını çizmektedir. Ancak birçok ülkede, bu vergi kolaylıkları kamunun finansman kısıtlamaları nedeniyle son yıllarda oldukça azaltılmış ya da baskı altına alınmış durumdadır. %27’si işverenlerin daha fazla katkı yapmasının yine bireysel tasarrufları teşvik edeceğini söylemektedir. İnsanların tasarruf olanaklarının daha güçlendirilmesi yönünde işverenin rolünün ne kadar önemli olabileceğini aşağıda daha ayrıntılı olarak ele alıyoruz. Ancak bunun finansal sorunlarla hiçbir ilişkisi yoktur. Emeklilikleri için tasarrufa çağrılan insanların, emeklilik tasarruf ürünlerinin daha basit ve esnek olup, erişilebilir bilgi ve uzman danışmanlık tarafından desteklenmesi halinde daha olumlu tepki verebilecekleri açıktır. Danışmanlığa ve daha fazla bilgiye duyulan ihtiyaç, iyice anlaşılmış bir gereksinimdir. İngiltere Emeklilik Komisyonu, 2004 yılından bu yana bu konuyu vurgulamakta ve “çoğu insan teşvik ve danışmanlık olmaksızın tasarruf için rasyonel kararlar vermeyecektir” görüşünü savunmaktadır.21 Araştırmamız, tasarrufu teşvik etmek için insanların açık ve kolay anlaşılabilir ürünlere erişim olanaklarına ve uzman danışmanlık hizmetlerine ihtiyacı olduğunu göstermektedir. Daha ayrıntılı olarak bakacak olursak araştırmaya katılanların %21’inin yukarıdaki adımlarından hiçbirini atmamış olduğunu görürüz. Bunun anlamı, çalışanların %79’unun uzun vadeli tasarruf için bu adımlardan en azından birini atmış olduğudur. Bu da sorumluluk üstlenme konusunda kapsamlı bir mutabakat olduğunu göstermektedir. Ancak, bu sorumluluk alma konusu daha derinlemesine incelenmelidir: %66’sı en az iki adımı atmış bulunurken %49’u da üç adımı birden atmıştır. Üçte biri de (%33) dört adımı birden atmış bulunurken sadece beşte biri (%20) beş adımdan hepsini de atmış bulunmaktadır. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 20 İnsanları daha fazla tasarrufa yönlendiren etmenler Basitlik %21’i yatırım ürünlerinin daha kolay anlaşılır olması ve daha az mesleki terim kullanılması halinde, daha fazla tasarruf için cesaretleneceklerini söylemektedir. Yönetilebilir %24’ü, tasarruflarını kolayca izleyip yönetebilecekleri ürünleri tercih etmeye daha yatkın olacaklarını söylemektedir. Bilgilendirme %24’ü, emeklilik tasarrufları hakkında daha sık bilgi alabilmeleri halinde tasarruf konusunda cesaretleneceklerini söylemektedir. Tavsiye %17’si ne yapmaları gerektiği hususunda kişiselleştirilmiş öneriler alabilmek için kendilerine uzman finansal danışmanlık hizmetlerine erişim konusunda daha fazla olanak sunulmasını istemektedir. Perakende finansal hizmetler sektörünün vermesi gereken diğer bir sınav da, insanların daha basit çözümler ihtiyacıyla kendi tasarruflarını istedikleri gibi yönetme ihtiyacını birleştiren uygun uzun vadeli tasarruf yatırım ürünleri tasarlamaktır. Bu da etkili bir karar verme mekanizmasını desteklemek için gerekli olan, bilgiye ve uzman danışmanlık hizmetlerine erişimle birlikte sunulmalıdır. İşyeri tasarrufları için basit seçenekler Çalışanların %41’i işverenlerinin kendilerine işyeri emeklilik planı sunduğunu söylemektedir. Bu emeklilik planlarına işveren de katkıda bulunmaktadır. Dolayısıyla işverenler, çalışanları için emekliliği mümkün olduğu kadar kolaylaştırmak konusunda çok önemli bir rol üstlenmektedir. Araştırmamızın sonuçlarına göre katılımcıların %31’i önümüzdeki 12 ay içinde yeni bir iş aramayı planlamakta ve %30’u da sık sık işten ayrılmayı düşünmektedir. Dolayısıyla, bu son derece esnek iş gücü piyasasında işletme açısından önemli olan personeli işe alma ve elde tutma süreçlerini iyileştireceğini düşünerek kendi işyeri emeklilik planlarına yatırım yapan işverenler için gerçekten bariz avantajlar söz konusudur. 21 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 İşyeri emeklilik planlarının işverenler için avantajları • Çalışanların %64’ü, bir emeklilik planının olmasının bir sonraki işlerinin seçiminde önemli bir faktör olacağını söylemektedir. • %60’ı çalışanların kendilerini değerli hissetmeleri ve işverenlerine sadakatı teşvik etmesi açısından iş yeri emeklilik planlarının önemli bir rol oynadığını belirtmektedir. • Çalışanların %68’i iş yeri emeklilik planlarını, herhangi bir çalışanın ücretinin ve çalışma şartlarının temel bir parçası olarak gördüklerini ifade etmektedirler. İşverenlerden emeklilik planları sunma konusunda önemli rol oynaması beklenmektedir. Bununla birlikte, işverenler bunun dışında, emeklilik planlarını anlaşılır şekilde tasarlamak ve otomatik katılıma izin verip (hedef vadeli fonlar, stratejik tahsis fonları ve profesyonel olarak yönetilen hesaplar dâhil) farklı yatırım seçenekleri sunmak suretiyle çalışanı bağlayıcı olmasını da sağlamak zorundadır. Daha iyi tasarlanmış emeklilik planları Peki, otomatik katılımın rolü ne olacak? İşyeri emeklilik planı tasarımı, bazı zor emeklilik planlama kararlarını çözüme ulaştırmak suretiyle hayatı çalışanlar için kolaylaştırabilir. Örneğin otomatik bir katılım sistemi herhangi bir formalite gerektirmeksizin çalışanların bir işyeri emeklilik planına kavuşmasını sağlayabilir. Otomatik tırmandırma (eskalasyon) da yine aynı şekilde işler; işyeri emeklilik planına yatırılan gelir ya da maaş tutarı zaman içinde otomatik olarak artırılır. Hedef vadeli fonların seçilmesi de çalışanın emekliye ayrılmayı kararlaştırdığı emekli yaşı yaklaştıkça risk düzeyini otomatik olarak azaltarak yatırım riskini uygun şekilde ayarlar. Karar verme süreci daha kolay hale getirildiği için sonuç, bireylerin emeklilik planından ayrılma olasılığının azalmasıdır. Emeklilik için tasarruf sağlamak otomatik hale gelmiştir. 2014 araştırmamız çalışanların yaklaşık üçte ikisinin emeklilik planına otomatik olarak katılma fikrini cazip bulduklarını göstermektedir. Genelde, %25’i otomatik katılımı “çok cazip” bulduğunu söylerken, %38’i de “bir ölçüde cazip” bulmaktadır. Çalışanlar, çalışan/işveren katkısının %14 olmasını makul olarak nitelelerken bu rakam çalışma hayatı boyunca birçok çalışan için yeterli düzeyde bir tasarruf anlamına gelebilir. İşvereninizin sizi bir işyeri emeklilik planına otomatik olarak dâhil ettiğini düşünün… yıllık maaşınızın ne kadarının SİZİN ve İŞVERENİNİZ tarafından katkıda bulunmak için ayrılmasını makul bulurdunuz? 22 Yıllık ücretin yüzdesi olarak Çalışan katkısı İşveren katkısı Toplam katkı 6 8 14 Çalışanların sadece onda biri, yıllık ücretlerinden %6’lık katkı payı ödeyerek otomatik emeklilik planına katılma fikrinin kendilerine “hiç” ya da “pek fazla” cazip gelmediğini söylemiştir. Ancak halihazırda iş yeri emeklilik planları dışında kalanlara ulaşmak açısından otomatik katılımın devrede olması yine de önemli. Bulgularımız, gelir düzeyi yüksek olanların otomatik katılımı daha cazip bulduklarını ortaya koyuyor. Gelir düzeyi yüksek olanların %73’ü otomatik katılım fikrini cazip bulmaktadır. Düşük gelir düzeylerinde ise bu rakam %57’ye düşüyor. Otomatik katılımın avantajlarını düşük gelir düzeyindekilere anlayacakları şekilde anlatabilmek, çalışanları bu seçeneğe yönlendirmek isteyen hükümetler ve işverenler açısından kritik bir sınav olacaktır. İş yeri emeklilik planı avantajlarının iletilmesi Bugün birçok ülkede, işverenlerin bütün riskleri üstlendiği ve bütün kararları verdiği Tanımlı Hak Esaslı (THE) bir sistemden, risk ve karar verme olgusunun çalışana devredildiği Tanımlı Katkı Esaslı (TKE) bir sisteme geçilmektedir. TKE emeklilik planları tasarımları itibariyle THE emeklilik planlarına göre daha kolay anlaşılır ve daha az tekniktir. Ancak sonuçlar değişebildiği için sürekli bilgilendirme, yönlendirme ve finansal danışmanlık gerektirmektedir. TKE bir emeklilik dünyasında daha iyi bilgi, emekliliği basitleştirmede temel belirleyicidir. Burada işverenler bireylerin tasarruf ve emeklilik planlaması kararlarını destekleyecek çok çeşitli emeklilik hizmeti sunabilirler. Ancak araştırmamızın sonuçları, çalışanlarının ifadesine göre halihazırda çok az sayıda işverenin bunu yapmayı tercih ettiği yönündedir. İş yerinde emekliliğe hazırlık hizmetleri Rapor Çalışanların %20’si yıllık emeklilik planı raporu almaktadır. Eğitim %13’ü eğitim materyali almaktadır. Danışmanlık %12’si yüz yüze danışmanlık almaktadır. Çevrim içi %11’i emeklilik tasarruflarını yönetmek için dijital planlama araçları kullanmaktadır. Hiçbiri %38’i iş yerinden herhangi bir destek almamaktadır. Toplamda çalışanların %38’i herhangi bir şekilde emekliliğe hazırlık desteği almadığını ifade etmiştir. Ayrıca %19’u da işverenlerini böyle bir hizmeti sunup sunmadığını bilmediklerini söylemiştir. Bütün bunlar en iyi olasılıkla çalışanların herhangi bir şekilde bir iş yeri emeklilik planlaması yapmadıklarını ya da en kötü olasılıkla, işverenlerinin onlara herhangi bir şekilde bir iş yeri desteği sunmadığını veya çok az destek sunduğunu göstermektedir. Araştırmamız çalışanların emekliliğe hazır duruma gelebileceklerini göstermektedir. Ancak, emekliliklerini planlama konusunda desteğe ihtiyaçları olacaktır. Bu da iş yerinde gayet etkili bir şekilde sağlanabilir. İşverenlerin burada hayati bir rol oynaması gerekir. Ancak çoğu, çalışanları için çok az şey yapmakta ya da hiçbir şey yapmamaktadır. Bir kamu politikası perspektifinden bakıldığında işverenleri sadece çalışanlarına verecekleri haklar için değil aynı zamanda çalışanlarının emekliliğe hazırlanmasına yardımcı olacak destek hizmetlerini sunmaları yönünde de cesaretlendirmek için ilave teşvik ve reformların devreye sokulması gerekir. Hükümetler, işverenler için teşvikler getirmek ve engelleri ortadan kaldırmak suretiyle kendi üzerlerine düşenleri yapmalıdır (örneğin finansal danışmanlık verirken üstlenilen yasal sorumluluk konusuna açıklık getirmek gibi). Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 22 Bölüm 4: Esnek emeklilik devri Esneklik yeni emeklilik modeli olacak Emekliliğe geçişi daha esnek hale getirmek (diğer bir adıyla kademeli emeklilik) günümüzün yaşlanma kavramıyla uyumludur. Yaşlanma kavramı günümüzde bugün finansal bağımlılık ve iş göremezlik hali olarak değil ve yaşamı daha çok sağlıklı, aktif ve üretken şekilde sürdürme hali olarak tanımlanmaktadır. Esnek yaklaşım ayrıca ekonomik açıdan da mantıklıdır. Bu da insanların daha uzun yıllar yaşaması ve finansal bağımsızlıklarını ileri yaşlara kadar korumak zorunda olmasından kaynaklanmaktadır. Emekliliği ertelemek ya da ücretli çalışmayla birleştirmek emeklilikte fakir ve zengin olarak yaşamak arasındaki fark anlamına gelebilir. Daha önceki raporlarımızda da gösterdiğimiz gibi, emekliliği iki yıl ertelemek gelirinizin %20’ye kadar artmasını sağlayabilir.23 Finansal avantajlarına rağmen, işverenlerin ve hükümetlerin emeklilik hakkındaki düşünsel ve yapısal algılarını değiştirmeleri gerektiği açıktır. 23 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Daha uzun bir emeklilik daha esnek bir yaklaşım gerektirir Günümüz çalışanları artık nispeten daha uzun bir emekliliğin keyfini çıkaracaklarını düşünmektedir. Bulgular, tipik olarak, yaşamlarının dörtte birini emekli olarak geçirmeyi beklediklerini ortaya koymuştur. Beklenti ülkeden ülkeye değişmektedir. Hollanda ve İngiltere’de yaşayan insanlar hayatlarının beşte birini emekli olarak geçireceklerini düşünürken Brezilya ve Çin’de yaşayanlar hayatlarının sadece üçte birini emekli olarak geçirmeye hazırlanmaktadır. Uzun bir emeklilik süresi beklentisi içinde olan birçok insanın bugün artık bulanıklaşmış olan işle boş vakit arasındaki fark karşısında finansal açıdan daha rahat bir emeklilik geçireceklerine inanmaları doğaldır. Araştırma sonuçlarımız aynı zamanda (insanların belirli bir yaşta çalışmayı tamamen bıraktığı) geleneksel “ölümün eşiğinde” emeklilik fikrinin yerini yavaş yavaş kademeli emeklilik kavramına bıraktığını göstermektedir. Birçoğu artık emekliliğe bir tür kademeli geçiş yapacağı beklentisi içindedir. Esnek emeklilik ÇALIŞMAYA SON %32 KADEMELİ %29 ÇALIŞARAK %17 Mevcut çalışanların üçte birinden biraz azı (%32) emekli olunca derhal çalışmayı tamamen bırakmayı düşünmektedir. Bu oran 2013’teki %34’e göre bu daha düşüktür. Ancak İspanya (%52) ve Fransa (%51) için “ölümün eşiğinde” emeklilik halen bir norm durumundadır. Genelde, mevcut çalışanların %29’u emekli olunca işi tamamen bırakmadan yarı zamanlı olarak işe devam etmek suretiyle çalışma şeklini değiştireceklerini ileri sürmektedir. Bu oran 2013’te bildirilen %28’in biraz üstündedir. Mevcut çalışanların %17’si de emeklilikleri süresince yarı zamanlı şekilde daha uzun süre için çalışmaya devam etmeyi düşünmektedir. Bu rakam 2013’teki %16’ya göre daha yüksektir. Ayrıca buna ek bir %10 da emekliliğin çalışma şeklinde hiçbir değişiklik yapmayacağını ileri sürmektedir. Emeklilik öncesinde ya da sırasında öngörülemeyen olaylarla başa çıkmak Emekliliğe kademeli geçiş, emeklilik yaşından sonra da çalışmaya devam etmek için olumlu karar vermek şeklinde basitçe algılanabilecek bir konu değildir. Birçok durumda, bu seçim, öngörülemeyen faktörler nedeniyle bireyin kendi elinde olmayabilir. Halihazırda tamamen emekli olanların arasında, %45’i planladıklarından önce emekli olduklarını söylemektedir. Bunların sadece %11’i yeterince para biriktirmiş olduklarını düşünerek emeklilik kararı vermiştir. Çoğu iş gücü piyasasını başka nedenlerle terk etmiştir– örneğin sağlık sorunları (%34) ya da işsizlik (%25). Ancak yine de gelecekteki emekliler aynı deneyimi yaşayamayabilir. Ne de olsa mevcut emeklilerin yarıdan fazlası (%52) emekli olur olmaz derhal çalışmayı bırakmış durumdayken gelecekteki emeklilerin ise sadece %32’si bunu yapabileceğini düşünmektedir. Grafik 8: Emeklilerin yaklaşık yarısı planladıkları yaştan erken emekli olmuş durumdadır %2 Bilmiyorum Planladığımdan daha geç yaşta emekliye ayrıldım Planladığımdan daha erken yaşta emekliye ayrıldım %9 %45 %44 Planladığım yaşta emekliye ayrıldım Mevcut emeklilerin çok azı (%9) planladıklarından daha geç emekli olmuş durumdayken bunların çoğu bunu olumlu nedenlerle yapmıştır. Yarısı (%50) işlerini sevdikleri için çalışmaya devam ettiklerini söylerken, %45’i de aktif kalmak istediklerini belirtmiştir. Halihazırda emekli olmuş olan kişilerin deneyimlerinden yola çıkarak ileri yaşta sağlıklı bir yaşam için hayati bir unsur olan emeklilikte çalışma konusunu yeniden tanımlamak için çok bariz bir potansiyel söz konusudur – bu sadece gelir düzeyi için değil aynı zamanda sosyal, fiziksel ve zihinsel sağlığın korunması açısından da olumlu bir adımdır.24 Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 24 Grafik 9: Planlanmamış erken emekliliğin en önde gelen nedenlerinden biri sağlık sorunları yaşamak ve işsiz kalmaktır Sağlık sorunlarım %34 İşsizlik / işten çıkarılma %25 Emekli olmak için yeterince biriktirmiş olduğumu fark ettim %11 Aile sorumlulukları (örn. bakım sağlamak için) Beklemediğim bir yerden para geldi (örn. miras) %9 %5 Diğer neden(ler) Bilmiyorum/hatırlamıyorum %32 %1 Grafik 10: Planlanan emeklilik yaşından sonra çalışma nedenleri %50 İşimi / kariyerimi seviyorum %45 Aktif kalmak / zihnimi aktif olarak tutmak Sosyal güvenliğin / kamunun sağladığı hakların beklenenin altında olması %24 %18 Emeklilik geliri ihtiyaçlarıyla ilgili genel endişeler Emeklilik gelirinin beklenenin altında olması %14 İşveren emeklilik haklarının / emeklilik gelirinin beklenenin altında olması %14 %11 Öngörülemeyen finansal yükümlülükler %10 İstikrarlı şekilde yeterince tasarruf oluşturmamıştım Mesleğe ara / mola verdim %5 Tam zamanlı iş bulamıyordum %5 %16 Diğer neden(ler) Bilmiyorum / hatırlamıyorum 25 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 %2 Emekliliği ertelemek: Emeklilikte kim daha uzun çalışacak? Ülkeler, emeklilik yaşı konusunda farklı görüşlere sahipler. Tipik olarak bu, örneğin insanların kamu tarafından sağlanan emekliliğe hak kazanacağı yaş olan, zorunlu ya da “resmi” emeklilik yaşı kavramıyla şekilleniyor. Buna ek olarak diğer ülkelerde, örneğin söz konusu yaş sınırını aşınca çalışmanın yasal olmaması gibi, daha başka zorunlu emeklilik yaşı tanımları da olabiliyor. Daha önceki raporlarımızın da gösterdiği gibi bu tür resmi ya da yasal emeklilik yaşı tanımları insanların hangi yaşta emekli olacakları konusundaki beklentilerini etkilemeye meyillidir. Dolayısıyla daha esnek bir emekliliğe geçiş için teşvik etme konusuna gelince hükümetler çalışanların görüşlerini şekillendirme hususunda özellikle önemli bir rol oynarlar. Daha uzun süre çalışma düzenine geçilerek emekliliğe esnek bir yaklaşımın teşvik edilip edilmemesi konusunda çalışanların görüşleri halihazırda büyük oranda farklılık göstermektedir. Bu görüşler çoğu zaman bireylerin emekliliğe hazırlıklarıyla da çelişkili durumdadır. • Ç alışanların yarısı (%52) emeklilik yaşının bir şekilde yükseltilmesini desteklemektedir. • Daha geç yaşta emeklilik fikri özellikle tasarruf olasılığı daha yüksek olan üst gelir grupları arasında daha fazla taraftar bulmaktadır. • Daha uzun süre çalışma fikri Asya’daki çalışanlar arasında daha fazla destek görmektedir. • Çalışanların oldukça büyük bir kısmı (%41), “insanlardan zaten yeterince uzun çalışması beklendiği,” görüşünden hareketle resmi emeklilik yaşının yükseltilmesine karşı direnç göstermektedir. • Bu görüş en çok Doğu Avrupa ve Almanya’daki çalışanlar tarafından desteklenmektedir. • Tasarruf yapmayanların de bu görüşü destekleme olasılığı daha yüksektir. Daha uzun bir çalışma hayatını teşvik etmek konusunda işverenlerin rolü İşverenlerin, emeklilik tasarruflarını teşvik etmekte olduğu gibi, esnek emekliliğin gerçekleştirilmesi konusunda da rolü olacaktır. Başarı, daha yaşlı işçilerin deneyimine daha fazla değer verilmesiyle eninde sonunda iş yeri uygulamalarının normal emeklilik yaşı sonrasında da çalışmayı teşvik edecek şekilde değiştirilmesi sonucu sağlanacaktır. Mevcut iş gücü piyasası bulguları işverenlerin, kademeli yaklaşım sergileyerek emeklilik sonrası bordroda kalmak isteyen çalışanlara sınırlı destek sağladıklarını göstermektedir. Emekliliğe esnek bir geçiş yapmak için destek sunmak Yarı zamanlı iş Halihazırda %23’ü personeline tam zamanlı işten yarı zamanlıya geçme seçeneği tanımaktadır. Daha hafif görevler İşverenlerin sadece %18’i halihazırda daha yaşlı çalışanlar için daha uygun görev tanımları olan işler sunmaktadırlar. Bu da el emeği isteyen mesleklerde çalışanlar açısından hayati öneme haiz bir konudur. Yeni beceriler kazandırmak Sadece %12’si eğitim ya da yeni beceri kazandırma hizmeti sunmaktadır. Sağlık hizmetleri Sadece küçük bir azınlığa (%16) sponsorluğu işveren tarafından üstlenilen emeklilik sağlık hizmetleri sunmaktadır. Bilgi ve danışmanlık Çalışanların %52’si, işverenlerinden emekliliğe geçişlerine yardımcı olabilecek yeterli bilgi almadıklarını düşünmektedir. Yukarıdaki rakamlar, iş gücü piyasası uygulamalarının yakın geçmişi ışığında değerlendirilmelidir. İşverenler tipik olarak çalışanlarını “belirli” bir tarihte emekli olacak şekilde teşvik etmişlerdir. Bu da zorunlu emeklilik yaşının bir sonucudur (örn. zorunlu emeklilik yaşı İngiltere’de 6525 ve Japonya’da 60’tır26). Zorunlu emeklilik yaşından sonra insanlar genelde çalışmaya son verirler ve emeklilik haklarından yararlanmaya başlarlar. Birçok işveren daha da ileri giderek çalışanlarını erken emekli olmaları konusunda teşvik etmiştir. Bu da savaş sonrası dönem boyunca birçok ülkede fiili emeklilik yaşlarının daha da aşağıya çekilmesinde büyük bir rol oynamıştır. Örneğin İspanya’da 55-64 yaş grubunda olanlardan sadece %43’ünün 2002 ve 2007 yılları arasında çalışmakta olduğu görülmektedir. İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ortalaması olan %52 de bundan çok daha yüksek değildir.27Bu eğilimi tersine çevirmek ve fiili emeklilik yaşını yeniden resmi emeklilik yaşları paraleline getirmek iş gücü piyasasında daha uzun süre kalarak çalışmak isteyenlere yardımcı olacaktır. Bu süreç, yeni iş yeri uygulamaları geliştirilmesiyle birlikte halihazırda işlemeye başlamıştır. Değişim hızı henüz yavaş; çalışanların sadece %11’i, işverenlerinin üç yıl öncesine göre daha fazla destek teklif ettiklerini söylüyor. İşverenler iş gücündeki çalışanlarının işten emekliliğe tedrici şekilde geçişlerine yardımcı olmak için daha da fazlasını yapmalıdır. Pratikte bu, daha fazla sayıda çalışanın yarı zamanlı çalışmasına izin vermek ve işle boş vakti iyi harmanlamak demektir. Esnek emeklilik devrini bir gerçek haline getirmek için daha yapılacak çok şey vardır. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 26 Öneriler Emeklilik ve emekliliğe hazırlığa karşı bireysel tutumlar araştırmaya katılan ülkeler arasında farklılık göstermektedir. Bu farklılıklar ülke ekonomisinin içinde bulunduğu durumdan, hükümetin rolü hakkındaki yerel beklentilerden, ülkenin tasarruf kültüründen ve yerel işverenlerin halihazırda çalışanlara tanıdığı emeklilik haklarının kapsamından kaynaklanmaktadır. Bu farklılıklara rağmen bireylere, işverenlere ve hükümetlere yönelik aşağıdaki önerileri destekleyen çok önemli ortak temalar mevcuttur. 27 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 1. Emeklilik için tasarruf ihtiyacının farkında olanların bunu eyleme dönüştürmesini sağlamak İyi haber insanların emeklilik için tasarruf sağlama konusunda giderek daha bilinçlenmesidir. Ancak bu farkındalık yeterli değildir. Çok azı yaşlılık için kenara para koymaktadır. Hükümetlerin, işverenlerin ve bireylerin hepsi bu farkındalığı eyleme dönüştürme sorumluluğunu paylaşmaktadır. Hükümetler ve işverenler en azından yılda bir kez bireylere emekliliklerinde elde etmeleri gereken haklarla ilgili tasarrufların net ve anlaşılır bir rapor sunması gerekir. Bunun yanı sıra kendileri ve aileleri için etkili bir tasarruf planı yapmaları için gerekli araçlar ve bilgi de sunulmalıdır. Bireyler kendi emeklilik planlarını oluşturmak ve uygulamak için bu bilgileri ve sunulacak daha başka ek uzman danışmanlık hizmetlerinden yararlanmalıdır. 2. Bireylerin tasarrufu için sağlanan teşvikleri sürdürmek ya da artırmak Bireyler ekonomik ortamda iyileşme gördüklerinde ve bundan daha da önemlisi doğru finansal teşvikler sağlandığında daha fazla tasarruf yaparlar. Hükümetler, bireysel tasarrufu ve işveren katkısını teşvik etmek için uygun vergi teşvikleri sağlamalıdır. Bunu yaparken, kamu programlarına bağımlılığı azaltacaklar ve daha çok insanın yeterli gelir düzeyiyle emekli olmasını sağlayacaklardır. Tasarrufu teşvik etmek için, bu teşviklerin hükümet harcamalarına getirilebilecek kesintilerden mümkün olduğunca korunması önemlidir. Teşviklerin işe yaraması için kolay hesaplanabilmesi, karmaşık olmaması ve kırtasiye yükü getirmemesi sağlanmalıdır. 3. Tasarruf yapmayı kolaylaştırmak Sınırlı seçenekler sunan ve kolay anlaşılır emeklilik tasarruf ürünlerine ihtiyaç olduğu açıktır. Çok fazla seçenek kafa karışıklığı yaratmakta ve çoğu insanın hiçbir seçim yapamamasına neden olmaktadır. Çalışanların işveren tasarruf planlarına otomatik olarak dahil edilmesi, birçok ülkede etkinliği kanıtlanmış bir çözümdür. Bireyi daha işe başladığı ilk yılda bir plana dahil etmek, birçoğunu “felce” uğratan ataleti ve kararsızlığı yenmekte ve düzenli ve uzun vadeli tasarruf yapan kişiler yaratmaktadır. Otomatik katılım uygulaması, bireyin maaşının artmasıyla tasarruf edilen tutarların da düzenli şekilde arttığı uygulama ile birlikte hayata geçirilmelidir. Çalışanlar yaşlandıkça yatırım sürecini basitleştirip bireysel yatırımları yeniden dengeleyen bir yaşam döngüsüne ya da hedef yatırım aracına otomatik olarak yönlendirmek de tasarrufu artırıcı diğer bir yöntemdir. 4. Bireysel tasarrufa erken yaşta başlamak ve istikrarlı şekilde tasarruf yapmak Araştırmamız emeklilik için en iyi hazırlanma yolunun erken başlamak ve düzenli olarak para biriktirmek olduğunu göstermiştir. İnsanları, ilerleyen yaşlarda tasarrufa başlayıp da daha kısa sürede daha hızlı tasarrufa çalışmaktan çok daha etkili olan bu yöntemin yararları konusunda eğitmek için çok daha fazla çaba gösterilmelidir. Tasarrufa erken başlamak aynı zamanda hastalık ve işsizlik gibi beklenmedik olaylara karşı çok daha iyi bir teminat sağlar. 5.Beklenmedik olaylara karşı plan yapmak Araştırma çalışanların neredeyse yarısının iş göremezlik hali, hastalık, bir aile üyesine bakmak zorunda kalmak ya da işini kaybetmek gibi birçok nedenden dolayı iş gücünü beklenen emeklilik çağından önce terk ettiğini göstermektedir. Bireyler böyle bir durumda emeklilik tasarruflarına el atılmasını önlemek için emeklilik planlarında buna yönelik bir önlem tasarlamalıdır. Örneğin bu konuda hazırlanacak bir B planı, bireysel bir acil durum fonu oluşturma seçeneğini ya da iş göremezlik hali ya da işsizlik nedeniyle gelir kaybı riskine karşı bir sigorta poliçesini içerebilir. 6. Aktif şekilde yaşlanma ve daha uzun süre çalışma fikrini benimsemek Daha çok sayıda insan, çalışma yoluyla dahil, daha uzun süre aktif kalmak istiyor. Resmi emeklilik yaşından daha sonra çalışmaya devam etmekle bireyler sadece emeklilik tasarruflarındaki açıkları kapatmakla kalmamakta, aynı zamanda devlete para tasarruf ettirerek ekonomiye katkılarının devamına da olanak sağlamaktadır. Günümüzdeki yaşlanma eğilimleri göz önüne alınacak olursa daha yaşlı olan çalışanlar gelecekte sürdürülebilir bir ekonomik büyüme ve müreffeh bir ekonomi yönünden hayatî bir önem taşır duruma gelebilir. Bu yeni gerçekliğin hesaba katılması için gerek iş kanunlarının ve gerekse istihdam politikalarının değiştirilmesi gerekebilir. Bu değişiklikler arasında daha yaşlı çalışanlar için kademeli emeklilik programları ve yeniden eğitim yer almalıdır. İşverenler bu kişilerin iş yüklerini tam anlamıyla emekli olacakları dönem yaklaştıkça kademe kademe azaltabilmeli ve emeklilik haklarının bir kısmını halen çalışır durumdayken dahi çekebilmelerine olanak sağlayabilmelidir. Esnek emekliliğin başarılı olması için, bu değişikliklerin yapılması hayati önemde olacaktır. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 28 Bu rapor, arkadaşlarla ve aileyle zaman geçirmek, çalışmaya devam etmek ve aktif kalmak gibi emeklilik isteklerini gerçekleştiren insanların resimleriyle süslenmiştir. 29 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Sözlük Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi (ARRI) Endeks, çalışanların emekliliğe hazırlık düzeylerini farklı ülkeler arasında göreceli olarak 1’den 10’a kadar bir skala üzerinden değerlendirmektedir. Endeks ayrı ayrı iki grup halinde tutumlar ve davranışları ele alan üçer soruya verilen yanıtlar baz alınarak hazırlanır. Daha fazla bilgi için ek kısmına başvurulabilir. otomatik katılım Çalışanın açık onayı aranmaksızın işvereni tarafından dahil edebileceği ve sponsorluğu işveren tarafından üstlenilen emeklilik planı. Çalışanın maaşının ya da ücretinin veya ne kadarının plana katkı olarak aktarılacağı işveren tarafından belirlenir. Çalışan bu yüzdeyi değiştirebilir ve plandan çıkabilir. 401(k) planı Çalışanların maaşlarından vergi ertelemeli kesinti yoluyla plana katkı yaptırabileceği ve sponsorluğu işveren tarafından üstlenilen tanımlı katkı esaslı emeklilik planı. Ayrıca, tanımlı katkı esaslı plana bakınız. 403(b) planı Üniversiteler, devlet okulları ve sivil toplum kuruluşlarının çalışanlarının maaşlarından vergi ertelemeli kesinti yoluyla plana katkı yaptırabileceği ve sponsorluğu işveren tarafından üstlenilen tanımlı katkı esaslı emeklilik planı. GSYİH Gayri Safi Yurt İçi Hasıla, bir yıl ya da herhangi başka bir zaman dilimi içinde bir ülkede üretilen resmi olarak tanımlı mal ve hizmetlerin toplam piyasa değeridir. otomatik tırmandırma (eskalasyon) Çalışanın maaşından kesilerek oluşturulan (emeklilik) tasarruf fonlarının yüzdesini otomatik olarak artıran plan özelliği. Bu özellik genel olarak ya önceden tayin edilmiş varsayılan bir oranı ya da standart bir eskalasyon oranını esas alır. tanımlı hak esaslı (THE) planı Gelecekte çalışanın eline geçecek olan plana bağlı hak tutarının tanımlanmış olduğu ve sponsorluğu işveren tarafından üstlenilen emeklilik planı. Tipik olarak maaş geçmişine ve hizmet süresine bağlı bir formül üzerinden hesaplanır. İşverenin yapması gereken katkı tutarları planın gerçekleştirdiği yatırım getirilerine ve hakların taahhüt ettiği değerlere bağlı olacaktır. zorunlu emeklilik yaşı Belirli işlerde ya da mesleklerde çalışan kişilerin endüstri geleneği veya yasa gereği belirli bir yaşa gelince işlerinden ayrılmasını zorunlu kılan düzenleme kastedilmektedir. Tipik olarak zorunlu emekliliğin gerekçesi olarak da bazı mesleklerin ya çok tehlikeli olduğu ya da yüksek düzeyde fiziki ve zihinsel beceri istediği argümanı kullanılır. OECD İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (Organisation for Economic Co-operation ve Development), hükümetlerin deneyimlerini paylaşmak ve ortak sorunlara çözümler üretmek üzere bir arada çalışabileceği bir forum sağlayarak bütün dünyada insanların iktisadi ve sosyal refahını iyileştirecek politikaları teşvik etmeyi amaçlar. tanımlı katkı esaslı (TKE) plan Bir 401(k) planı ya da a 403(b) planı gibi sponsorluğu işveren tarafından üstlenilen emeklilik planı. Katkılar bireysel katılımcıların hesaplarına yapılır. TKE planının tipine bağlı olarak, katkılar çalışana, işverene ya da her ikisine birden yapılabilir. Çalışanın emeklilik ya da işten çıkarılma durumundaki hakları, çalışanın ve işverenin katkılarına ve bu katkılara tahakkuk ettirilen zararlara bağlı olarak belirlenir. Ayrıca 401(k) planına bakınız. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 30 emeklilik planı (ya da emeklilik maaşı) Emeklilik nedeniyle artık çalışmadığı dönemde kişiye maaş yerine geçecek gelir sağlar. Tanımlı hak esasına dayalı bir emeklilik planında, işveren ya da sendika söz konusu plana katkıda bulunur. Çalışanın hizmet süresi ve maaşı göz önüne alınarak önceden belirlenen haklar çalışana kalan ömrü boyunca ödenir. Ödemeler ya doğrudan ya da sabit bir aylık gelir ödemesi (annüite) halinde yapılır. Kişiye ödenen emekli maaşları ilgili yılda vergiye tabi gelirlerdir. İşveren ya da sendika, hisse senedi, tahvil, gayrimenkul ve diğer varlıklara emekli fonu tasarruflarını yatırıp bunlardan tatminkâr bir getiri sağlayarak emekli çalışanlara ödeme yapma sorumluluğunu üstlenen mütevelli heyeti konumundadırlar. Trilyonlarca dolara ulaşan emekli fonları, hisse senedi, tahvil ve gayrimenkul piyasalarının en büyük yatırım güçleri konumundadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde işverenin temerrüdü halinde emekli planı ödemeleri genel olarak Emekli Hakları Garanti Kuruluşu (Pension Benefit Guaranty Corporation - PBGC),tarafından garantilenir. hedef vadeli fon Söz konusu yatırımcı için oluşturulan belirli bir takvim çerçevesinde portföydeki hisse senedi, tahvil ve likit değerlerden oluşan varlık sepetini otomatik olarak likide eden yatırım fonu. Takvim için emeklilik gibi önceden belirlenmiş gelecekteki bir tarih esas alınır. Varlık sepetindeki otomatik ayarlama ile yatırım hesabındaki yatırım riskini zaman içerisinde yönetmeye dönük bir araç kastedilmektedir. Dünya Bankası Dünya Bankası dünyada gelişmekte olan ülkelere finansal ve teknik yardım sağlayan bir kuruluştur. Klasik anlamda bir banka olmayıp fakirliği azaltmak ve gelişimi desteklemek için 188 üye ülke tarafından kurulan bir ortaklıktır. İki kuruluştan oluşur: Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD) ve Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA). 31 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Aegon, Transamerica Emeklilik Araştırmaları Merkezi® ve Cicero Hakkında Aegon Aegon, Kuzey ve Güney Amerika kıtaları, Avrupa ve Asya’da 25’ten fazla ülkede faaliyet gösteren uluslararası bir hayat sigortası, emeklilik ve varlık yönetim şirketidir. Aegon yaklaşık 27.000 çalışanıyla dünya genelinde milyonlarca müşteriye hizmet verir. www.aegon.com 2010 yılında Aegon, politika belirleyiciler arasında ve genel kamuoyu nezdinde yaşlılık sorunları hakkındaki farkındalığı artırmayı amaçlayan Yaşlılık Konusunda Küresel Koalisyon’un (Global Coalition on Aging) kurucu üyelerinden biri oldu. Koalisyonun ana amacı yaşlılık hakkındaki düşünce ve söylemlerimizi değiştirmektir: klasik “problemler” retoriğini daha olumlu bir tartışma konusu olan “olasılıklar” ve “fırsatlar” ile değiştirmek.’ www.globalcoalitiononaging.com Transamerica Emeklilik Araştırmaları Merkezi® Transamerica Emeklilik Araştırmaları Merkezi (TEAM), özel bir sivil toplum vakfı olan Transamerica Enstitüsü’nün bir birimidir. TEAM, emeklilik için tasarruf, planlama ve finansal güvence sağlamaya dair eğilimler, sorunlar ve fırsatlar üzerinde Amerikan kamuoyunu yoklamak ve eğitmek amacıyla kurulmuştur. Transamerica Enstitüsü, Transamerica Hayat Sigortası Şirketi (Transamerica Life Insurance Company) ve iştirakleri tarafından sağlanan katkılarla fonlanmakta olup ilişkili olmayan üçüncü şahıslardan da fonlama desteği kabul edebilmektedir. TEAM ve temsilcileri ERISA, vergi, yatırım ya da hukuk müşavirliği hizmetleri veremez. www.transamericacenter.org Cicero Danışmanlık Finansal ve profesyonel hizmetler sektörünün önde gelen danışmanlık firması olan Cicero, entegre kamu politikası ve iletişim danışmanlığı, küresel fikir liderliği programları ve bağımsız pazar araştırması alanlarında müşterilerine uzmanlık hizmetleri vermektedir. 2001 yılında kurulan Cicero’nun bugün Londra, Brüksel, Washington DC, New York ve Singapur’da ofisleri bulunmaktadır. Emeklilik planları ve emeklilik araştırması konularında pazar lideri olan Cicero bu pazar araştırmasını tasarlayıp yürütmüş, araştırma bulgularını analiz etmiş ve raporun hazırlanmasına katkı sağlamıştır. www.cicero-group.com Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 32 Teşekkür Marta Acebo Adrian Grace Stig Nybo Murat Akçay Steffen Heij Harold Overmars Paula Alvarez Douglas Henck Leandro Palmeira Pamela Barboza Jonathan Henderson Ashok Pattni Frits Bart Wendel Hofman Patricia Plas Grace Basile Tatsuo Kai Suman Purohit Frans de Beaufort Herman Kappelle Alice Ramsey Andrew Berwick Marco Keim Scott Roane Michal Biedzki Gábor Kepecs Lampros Romanos Robin Boon Jaime Kirkpatrick Patti Rowey Doug Brooks Roger Koch Sarah Russell Libby Buet Alexander Kuipers Joost van Schagen Kent Callahan Peter Kunkel Dick Schiethart Michelle Cao Hilde Laffeber Erik Schouten Jeanne de Cervens Andrea Levy Angela Seymour-Jackson Arkadiusz Chmurzynski Mike Linder Kate Smith Heidi Cho Parag Lokhande Yateesh Srivastava Simon Clow Jason Ma Renske Stoker Robert Collignon Andreas Mang Nine Stut Catherine Collinson Mike Mansfield Nanda Suwargana Wendy Daniels Grzegorz Mathea UĞur Tozşekerlİ Nuno David Esin Meker Mark Twigg Marjolein Dekker Paul Middleton Catherine Wang Edit Drevenka Takaoh Miyagawa Maria Waters Arnold Drijver Helder Molina Marc van Weede David Francis David Moulton Alex Wynaendts Kelly Fu Mark Mullin Péter Zatykó KS Gopalakrishnan Marcelle Noltenius Vicky Zeldin Yasal Uyarı Bu rapor genel bilgiler içermekte olup herhangi bir teklif ya da öneri oluşturmamaktadır. Bu rapora dayanılarak hiçbir hak iddiasında bulunulamaz. Aegon, ortakları ya da herhangi bir iştiraki veya çalışanı bu raporda yer alan bilgilerin doğruluğunu ya da eksiksiz oluşunu hiçbir şekilde garanti ya da tekeffül etmediği gibi bu konuda hiçbir beyanda da bulunmamaktadır. 33 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Referanslar ve notlar 1 2 5 3 4 6 7 8 Emeklilik fonları pazarı mercek altında, OECD, 2013, s.25 [Pensions market in focus, OECD, 2013, p.25] Bakınız: İngiltere Emeklilik Fonları Komisyonu, ‘Emeklilik Fonları: Zorluklar ve Seçenekler,’ 2004 baskısı [‘Pensions: Challenges ve Choices’, UK Pensions Commission, published in 2004] OECD, 2013, s.10 2.000 kişinin araştırmaya katıldığı Çin dışında her ülkede 1.000 kişi Çin ve Brezilya 2013 araştırmasına dahil edilmişken, Hindistan ve Türkiye 2014 yılında eklendi OECD, 2013, s.32 Emeklilik fonları pazarı 2013, CityUK, Mart 2013, s.9 [Pensions Market 2013, CityUK, March 2013, p.9] OECD, 2013, s.35 Emeklilik Fonları Çevrim içi web sitesi, 31 Aralık 2013 10 Emeklilik Fonları Çevrim içi web sitesi, 31 Aralık 2013 11 OECD, 2013, s.35 12 Araştırmaya katılanlardan emeklilikle en çok ilişkilendirdikleri üç kelimeyi seçmeleri istenmiştir 13 Bütün ülkelerin Endeks toplamı ülke endekslerinin ağırlıklandırılmamış ortalamasıdır 14 CNN Money web sitesi, 31 Aralık 2013 15 OECD, 2013, s.18 16 Reuters web sitesi, 31 Aralık 2013 17 The Telegraph web sitesi, 17 Aralık 2013 18 Çinliler neden bu kadar çok tasarruf ediyor? Yazan: Shang-Jin Wei, 2 Şubat 2010 tarihli Forbes dergisinde yayınlanmıştır 19 15 Ocak 2014 tarihinde İngiltere Maliye Bakanı George Osborne tarafından verilen bir konuşmada atıfta bulunulmuştur. 2012 yılında yayınlanan Dünya Bankası raporunda bu rakam %58 olarak gösterilmiştir - Altın Büyüme: Avrupa Ekonomik Modelinin İhtişamını Yeniden Yaratmak [Golden Growth: Restoring Lustre of European Economic Model]. 20 Eurostat haber bülteni, 1 Nisan 2014 21 Emeklilik Fonları Komisyonu, Emeklilik Fonları: Zorluklar ve Seçenekler, s.xii 2004 baskısı [Pensions : Challenges and Choices, Pensions Commission, 2004, p.xii] 22 Gösterilen notlar sözü edilen yüzde oranların yuvarlatılmış ortalamalarıdır 23 İş yeri Perspektifi, Aegon, 2012, s.16 24 Bu bağlamdaki esnek emeklilik fikri örneğin Hollanda’da da Sağlık Bakanına sunulan bir raporda Ulusal Düşünce Kuruluşu [National Think Tank] tarafından gündeme getirilmiştir. Rapor Aralık 2013’te yayınlanmış ve sunulmuştur. [Uitgedokterd – 10 oplossingen voor veerkrachtzorg, eindrapport 2013, De Nationale Denktank]. 25 İngiltere, Nisan 2011’de zorunlu emeklilik yaşı olan 65 yaşını kaldırmıştır. 26 Japonya 2013 yılında çıkardığı bir kanunla zorunlu emeklilik yaşını 2025 yılı itibariyle 65 yaşına yükselmiş olmasına rağmen şirketlerin zorunlu emeklilik yaşını uygulaması gerekmemektedir. 27 İspanya’daki Sürdürülebilir Toparlanma Politikaları, OECD Perspektifleri, Ekim 2011, s.12 9 [İspanya Policies for a Sustainable Recovery, OECD Perspectives, October 2011, p.12] Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 34 Ek 1: Yöntem Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi (ARRI) 2014 Endeks 4.400 çalışandan oluşan bir örnekleme dayanarak oluşturulmuş olup emeklilik planlamasını ilgilendiren tutumları ve davranışları ölçmek için geliştirilmiştir. Üçü geniş çapta tutumlara yönelik ve üçü de geniş çapta davranışlara yönelik olmak üzere toplamda altı adet (“öngörü değişkenleri” olarak da bilinen) araştırma sorusu kullanılmıştır: 1. Emeklilikteki gelir için bireysel sorumluluk 2. Emeklilik planlama ihtiyacının farkındalık düzeyi 3. Emeklilik planlarıyla ilgili finansal kabiliyet / finansal konuları anlama düzeyi 4. Emeklilik planlaması – planların gelişmişlik düzeyi 5. Emeklilik için finansal olarak hazırlıklı olma durumu 6. Gelir ikamesi – tahmin edilen gelir ikame düzeyi Bu sorular dışında bir de bağımlı değişkene dair bir soru sorulmuştur. Bu soru tasarrufa yaklaşımla ilgili olup bunun için beş ayrı tasarruf sahibi tipi tanımlanmıştır: tasarruf alışkanlığı olanlar, ara sıra tasarruf yapanlar, eskiden tasarruf yapanlar, tasarruf yapmak isteyenler ve tasarruf yapmayanlar. Endeks notunu oluşturabilmek üzere, “R” değeri olarak bilinen bir etki ölçüsü elde edebilmek amacıyla öngörü değişkenleriyle bağımlı değişken arasında bir ilişki [korelasyon] kurulmuştur. Öngörü değişkenlerinin ortalama notları hesaplanmış ve her bir ortalama not kendi “R” değeriyle çarpılmıştır. Sonuçlar toplanmış ve daha sonra bütün korelasyonların toplamına bölünerek ARRI notu elde edilmiştir. Yıl bazında karşılaştırıldığında araştırmaya katılan ülkelerin sayısındaki artışa dikkat edin 2012 yılında yayınlanan ilk Aegon Emekliliğe Hazırlık çalışması, dokuz ülkede yapılan araştırmaya dayandırılmıştı: Fransa, Almanya, Macaristan, Hollanda, Polonya, İspanya, İsveç, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri. Daha sonra Japonya için de ayrı bir araştırma yapılmış ve aynı yıl içinde yayınlanmıştı. Bu nedenle yıl bazında karşılaştırmalarda 2012 çalışmasını, 10 ülkede yapılan bir araştırma olarak kabul ediyoruz. 2013’te, ülke evrenimize iki yeni ülke (Kanada ve Çin) eklenmiş ve 2014’te de üç yeni ülkeye daha hoş geldin demiştik: Brezilya, Hindistan ve Türkiye. Bu yılın çalışmasını işte bu 15 ülke oluşturmaktadır. Ülke evrenimiz genişledikçe yıl bazında karşılaştırmalarla ilgili soruların sorulması kaçınılmazdır. En bariz olan soru da görüşlerle ilgili özgün kaymalara dair muhtemel bir farkın tüm ülkeler genelinde mi mevcut olduğu yoksa soruları farklı bir şekilde yanıtlaması mümkün olan yeni bir ülkenin eklenmesinden mi kaynaklandığı hususudur. 2014 sonuçlarını 15-, 12- ve 10-ülke bazında her biri soru için ayrı ayrı analiz ettik ve neredeyse hemen her durumda 15-ülke düzeyindeki bulguların büyük oranda 12- ya da 10-ülke düzeyinde de desteklendiğini gördük. Küresel Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi notları eşdeğerleri bazında aşağıdaki şekildedir: - 15 ülke 5,76 - 12 ülke 5,61 - 10 ülke 5,45 Dolayısıyla yeni bir ülkenin katılması her ne kadar sonuçları doğal olarak bir ölçüde etkilese de, geneldeki tablo büyük oranda aynı kalmaktadır. Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi göz önüne alındığında, emekliliğe hazırlık değerlerinin 2014’te kullanılan ülke evreninden bağımsız olarak iyileştiğini söylemek mümkündür. Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 36 Ek 2: Ülke karşılaştırmaları Toplam sütunu 16.000 katılımcıyı ifade etmektedir. %46 %64 %61 %8 %16 %22 %10 %16 %3 %11 %27 %5 %5 %3 %24 %21 %7 %13 %10 %9 %42 %50 %20 %20 %51 %11 Türkiye Brezilya Hindistan %27 %19 Japonya %19 %11 Çin %33 %13 Kanada %45 %10 ABD Macaristan Boş vakit Heyecan Fakirlik Güvensizlik Yalnızlık Sağlıksız olmak Başkalarına tabi olmak Yorgunluk Uzak olmak Can sıkıntısı Keyif almak Yukarıdakilerden hiçbiri Bilmiyorum Polonya %41 %46 %39 %49 %47 %19 %12 %36 %36 %23 İspanya Özgürlük Fırsat Fransa Birleşik Krallık İsveç Almanya Hollanda Toplam Soru: Aşağıdakilerden hangisini, eğer varsa, emeklilikle ilişkilendiriyorsunuz? %38 %39 %43 %13 %23 %26 %32 %15 %51 %48 %40 %34 %48 %40 %49 %48 %58 %10 %34 %47 %45 %8 %24 %16 %9 %8 %9 %13 %15 %11 %13 %3 %23 %15 %10 %13 %8 %2 %3 %14 %38 %37 %22 %37 %53 %8 %8 %8 %10 %46 %22 %16 %8 %13 %7 %7 %15 %11 %16 %9 %9 %10 %4 %14 %17 %24 %5 %21 %44 %13 %8 %17 %4 %16 %16 %14 %10 %8 %14 %7 %17 %8 %18 %10 %12 %29 %10 %6 %8 %10 %10 %17 %19 %7 %7 %6 %5 %20 %11 %7 %8 %3 %14 %25 %11 %8 %29 %23 %3 %17 %8 %21 %5 %14 %7 %24 %6 %9 %9 %32 %14 %7 %34 %31 %8 %21 %7 %37 %11 %2 %8 %13 %7 %7 %5 %7 %4 %11 %10 %41 %5 %9 %15 %12 %11 %18 %39 %40 %10 %12 %17 %21 %8 %6 %14 %36 %16 %9 %10 %30 %15 %21 %19 %28 %2 %2 %1 %1 %2 %1 %2 %1 %2 %4 %3 %0 %4 %1 %3 %1 %2 %2 %1 %1 %2 %2 %2 %1 %1 %4 %1 %1 %4 %2 %2 %1 Toplam Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Soru: Aşağıdakilerden hangisi, eğer varsa, sizin için önemli sayılabilecek emeklilik istekleri arasındadır? Yurt dışına yerleşmek Seyahat %13 %15 %12 %25 %12 %13 %8 %10 %9 %10 %14 %18 %10 %15 %14 %12 %62 %55 %63 %63 %56 %61 %69 %62 %57 %58 %63 %76 %41 %53 %73 %60 Eğitim %12 %7 %3 %7 %10 %7 %12 %4 %10 %11 %10 %23 %19 %18 %22 %11 % 59 %49 % 67 %62 %55 %56 %60 %61 %69 %54 %60 %63 %41 %62 %63 %62 %49 %40 %60 %44 %48 %45 %44 %57 %46 %45 %49 %56 %48 %46 %51 %56 %12 %25 %4 %30 %3 %28 %6 %15 %9 %23 %4 %27 %6 %21 %7 %12 %7 %20 %7 %29 %10 %33 %12 %22 %11 %14 %33 %46 %33 %28 %24 %34 %15 %15 %15 %11 %13 %9 %6 %15 %15 %14 %15 %16 %22 %22 %16 %16 %3 %4 %3 %2 %4 %3 %2 %2 %2 %7 %3 %1 %6 %1 %1 %2 %3 %6 %2 %4 %4 %5 %3 %2 %2 %4 %3 %1 %8 %1 %1 %2 Arkadaşlarla ve aileyle daha fazla vakit geçirmek Yeni hobiler peşinde koşmak İş kurmak Gönüllü iş Çalışmaya devam Yukarıdakilerden hiçbiri Bilmiyorum 37 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Son derece eminim = 5 Bilmiyorum NET: Emin değilim NET: Çok/son derece eminim ORTALAMA Almanya Çok eminim = 4 Hollanda Hiç emin değilim = 1 Çok emin değilim = 2 Bir ölçüde eminim = 3 Toplam Soru: Genelde rahat olduğunu düşündüğünüz bir hayat tarzıyla tam anlamıyla emekli olabileceğiniz konusunda ne kadar eminsiniz? %17 %10 %13 %14 %13 %17 %24 %52 %44 %13 %13 %4 %16 %4 %10 %21 %28 %26 %36 %32 %28 %39 %39 %32 %27 %20 %22 %17 %39 %16 %21 %40 %33 %39 %38 %38 %40 %32 %27 %12 %18 %34 %42 %37 %32 %42 %35 %24 %15 %18 %10 %10 %12 %4 %6 %2 %7 %19 %17 %3 1 %4 %30 %25 %8 %5 %3 %2 %3 %4 %1 %2 %2 %2 %9 %4 %10 %3 %7 %8 %4 %3 %4 %1 %4 %4 %6 %3 %1 %1 %5 %3 %1 %7 %1 %1 %3 %45 %36 %49 %45 %41 %57 %63 % 83 %71 %33 %34 %21 %55 %20 % 31 %61 %19 %21 %11 %14 %15 %6 %8 %4 %9 %28 %21 %41 %7 %37 %34 %12 2.61 2.77 2.49 2.56 2.64 2.29 2.20 1.69 1.96 2.91 2.77 3.26 2.34 3.21 3.01 2.32 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Düşük not Orta not Yüksek not ORTALAMA Toplam Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi (ARRI) Notları %55 %28 %18 5.76 %57 %28 %15 5.66 %48 %30 %22 6.13 %60 %27 %12 5.42 %51 %25 %23 5.96 %61 %26 %13 5.40 %68 %22 %10 4.97 %69 %21 %10 5.13 %70 %21 %8 4.93 %47 %26 %28 6.22 %50 %29 %21 6.01 %44 %38 %18 6.23 %79 %17 %4 4.64 %29 %39 %32 6.96 %35 %30 %35 6.80 %62 %26 %12 5.40 Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Sorumlu %3 hissetmiyorum =1 2 %5 3 %21 4 %32 Çok sorumlu %39 hissediyorum =5 ORTALAMA 3.99 Hollanda Toplam Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi Bileşeni Soru: Emeklilikte yeterli gelir sahibi olmayı sağlamak konusunda kendinizi ne ölçüde şahsen sorumlu hissediyorsunuz? %2 %3 %3 %2 %5 %6 %3 %10 %1 %1 %2 %1 %2 %2 %5 %6 %27 %40 %3 %22 %33 %5 %24 %33 %1 %18 %32 %6 %9 %6 %30 % 31 %23 %32 %28 %31 %9 %28 %27 %2 %14 %28 %2 %12 %29 %4 %20 %43 %3 %19 %33 %2 %16 %29 %3 %16 %23 %8 %24 %25 %25 %39 %35 %47 %27 %26 %36 %26 %55 %55 3%1 %45 %51 %56 %38 3.79 4.02 3.92 4.22 3.68 3.59 3.91 3.52 4.35 4.35 3.97 4.17 4.24 4.27 3.84 Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 38 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Hiç farkında değilim = 1 2 3 4 Çok farkındayım =5 ORTALAMA Toplam Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi Bileşeni Soru: Emekliliğinizi finansal olarak planlama ihtiyacınızın ne kadar farkında olduğunuzu düşünüyorsunuz? %3 %3 %1 %2 %3 %3 %6 %3 %6 %2 %2 %1 %1 %2 %1 %5 %6 %24 %35 %7 %27 %38 %4 %16 %33 %8 %30 %36 %6 %23 %30 %4 %22 %31 %11 %36 %34 %7 %25 %36 %13 %41 %29 %5 %20 %32 %3 %20 %33 %3 %19 %44 %5 %23 %40 %2 %17 %36 %4 %15 %27 %9 %34 %34 %32 %25 %46 %24 %38 %40 %12 %29 %12 %41 %43 %33 %30 %43 %53 %18 3.89 3.76 4.18 3.71 3.95 4.00 3.35 3.82 3.27 4.05 4.11 4.05 3.93 4.15 4.28 3.53 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Çok yetersizim =1 2 3 4 Çok yeterliyim =5 ORTALAMA Toplam Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi Bileşeni Soru: Emekliliğinizi planlamak konusunda Finansal konuları anlamak yönünden kendinizi ne kadar yeterli görüyorsunuz? %4 %6 %2 %4 %3 %5 %3 %3 %2 %3 %3 %1 %12 %2 %1 %5 %9 %27 %36 %15 %32 %30 %6 %28 %40 %13 %31 %31 %9 %26 %37 %9 %27 %34 %11 %33 %35 %9 %28 %34 %6 %25 %37 %6 %25 %34 %6 %27 %36 %4 %24 %47 %25 %38 %20 %3 %17 %41 %4 %16 %31 %8 %30 %35 %25 %18 %23 %21 %25 %25 %19 %25 %30 %32 %28 %24 5% %37 %48 %23 3.70 3.38 3.76 3.52 3.71 3.67 3.54 3.68 3.87 3.85 3.78 3.87 2.82 4.07 4.21 3.63 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Hiçbir emeklilik planı yok = 1 2 3 4 Çok iyi geliştirilmiş bir plan = 5 ORTALAMA Toplam Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi Bileşeni Soru: Kendi bireysel emeklilik planlama süreciniz göz önüne alındığında, bireysel emeklilik planlarınızın halihazırda ne düzeyde geliştirilmiş olduğunu düşünüyorsunuz? %13 %9 %9 %13 %12 %20 %23 %17 %13 %12 %13 %9 %17 %6 %8 %17 %14 %32 %28 %17 %37 %28 %9 %32 %33 %15 %36 %26 %13 %29 %26 %14 %34 %23 %14 %31 %24 %21 %35 %20 %16 %35 %25 %10 %30 %30 %11 %32 %30 %11 %32 %34 %28 %36 %17 %5 %25 %39 %9 %26 %28 %12 %31 %25 %14 %10 %16 %9 %19 %9 %8 %8 %11 %19 %13 %13 3% %25 %30 %15 3.16 3.13 3.37 3.03 3.26 2.86 2.80 2.82 3.05 3.33 3.21 3.31 2.61 3.72 3.64 3.10 39 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Hiç hazırlıklı değilim. Emeklilik için hemen hemen hiç birikim yapmıyorum = 1 2 3 4 Çok hazırlıklıyım. Zaten şu an yeterince biriktirmiş durumdayım = 5 ORTALAMA Toplam Aegon Emekliliğe Hazırlık Endeksi Bileşeni Soru: Emekliliğinizi finanse etmek için kenara ne kadar para koyduğunuz düşünülürse, yeterince tasarruf yapabiliyor musunuz? %19 %15 %16 %20 %17 %23 %28 %26 %32 %17 %20 %9 %28 %6 %18 %23 %18 %29 %22 %17 %33 %24 %19 %33 %21 %19 %30 %22 %14 %30 %24 %18 %30 %20 %18 %28 %18 %24 %28 %15 %25 %29 %11 %13 %28 %25 %15 %30 %25 %19 %31 %31 %28 %29 %13 %9 %25 %37 %13 %23 %23 %20 %28 %19 %11 %11 %11 %9 %15 %9 %7 %7 %3 %17 %10 %10 %3 %23 %23 %11 2.88 2.99 2.94 2.80 3.05 2.74 2.58 2.52 2.29 3.12 2.90 3.15 2.34 3.62 3.22 2.74 Toplam Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Soru: Emeklilik planlama stratejinizi aşağıdakilerden hangisi en iyi tanımlamaktadır? %12 %10 %15 %5 %12 %10 %19 %6 %5 %18 %15 %10 %5 %18 %22 %13 %44 %32 %47 %46 %46 %28 %27 %32 %45 %43 %46 %60 %35 %61 %47 %47 Bir planım yok %40 %51 %33 %45 %39 %55 %48 %57 %45 %35 %36 %28 %53 %18 %27 %36 Bilmiyorum %5 %7 %6 %4 %4 %8 %7 %5 %5 %4 %3 %2 %7 %2 %3 %4 Yazılı bir planım var Planım var ancak yazılı değil Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Evet Hazır Bilmiyorum Toplam Soru: Planladığınız emeklilik yaşınıza gelmeden önce çalışmaya devam edemez duruma gelecek olursanız, size gelir getirecek bir B planınız var mı? %30 %61 %9 %18 %72 %9 %33 %62 5% %20 %71 %9 %27 %67 %6 %24 %68 %9 %23 %67 %10 %26 %66 %9 %20 %75 %5 %32 %59 %8 %31 %60 %8 %42 %43 %15 %14 %71 %15 %53 %42 %5 %48 %44 %9 %31 %62 %8 Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 40 Vergi avantajları Finansal eğitim Uzman finansal danışmanlık Basit ürünler Piyasalara daha fazla güven Emeklilik tasarrufum hakkında daha fazla bilgi Daha kolay izlenebilen ve yönetilebilen kullanışlı araçlar Yanlış ürün satılmışsa yasal koruma Ücret zammı İşverenimin emeklilik planımı karşılaması Daha net belirgin ekonomik ortam Diğer Bilmiyorum UygulanamazŞu an zaten yeterince tasarrufum var Türkiye Brezilya Hindistan Japonya Çin Kanada ABD Macaristan Polonya İspanya Fransa Birleşik Krallık İsveç Almanya Hollanda Toplam Soru: Emeklilik için tasarrufa aşağıdakilerden hangisi, eğer varsa, sizi teşvik ederdi? %32 %26 %33 %26 %32 %34 %25 %37 %44 %27 %43 %35 %32 %31 %30 %17 %15 %6 %10 %12 %8 %16 %16 %8 %14 %20 %26 %21 %29 %24 %28 %18 %17 %11 %9 %13 %20 %28 %15 %25 %21 %20 %21 %18 %18 %21 %15 %18 %21 %13 %16 %24 %31 %12 %36 %28 %22 %20 %12 %10 %20 %19 %17 %20 %17 %22 %22 %23 %26 %15 %29 %27 %18 %20 %10 %16 %14 %18 %18 %18 %18 %15 %12 %18 %33 %21 %35 %25 %21 %24 %23 %16 %20 %20 %21 %16 %29 %29 %16 %21 %33 %23 %39 %27 %24 %16 %13 %17 %13 %15 %10 %25 %20 %20 %22 %21 %15 %48 %38 %45 %42 %46 %52 %46 %70 %65 %49 %53 %50 %22 %41 %46 %48 %27 %25 %21 %17 %20 %21 %25 %39 %34 %25 %29 %26 %30 %37 %29 %25 %35 %24 %38 %27 %22 %35 %39 %45 %53 %28 %31 %37 %35 %32 %39 %43 %3 %9 %4 %16 %5 %9 %4 %3 %1 %2 %11 %10 %12 %10 %2 %5 %3 %5 %4 %11 %3 %9 %1 %4 %3 %17 %2 %3 %2 %6 %2 %6 %4 %6 %7 %9 %1 %1 %7 %4 %1 %2 %1 %2 %1 %9 %19 %12 %9 %8 %4 %15 %14 %1 %9 %9 %13 %21 %7 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Hiç önemli olmazdı = 1 Pek önemli olmazdı = 2 Bir ölçüye kadar önemli olurdu =3 Çok önemli olurdu = 4 Son derece önemli olurdu =5 Bilmiyorum NET: Hiç önemli olmazdı/ çok önemli olurdu NET: Çok/ son derece önemli ORTALAMA Toplam Soru: Bir sonraki işiniz için tercih yapıyor olsaydınız, işverenin katkıda bulunduğu bir emeklilik planı bu seçiminizde ne derece önemli bir etken olurdu? Lütfen 1 ile 5 arasında bir ölçek üzerinden yanıtlayınız? %3 %3 %2 %3 %3 %2 %4 %3 %4 %4 %2 %0 %2 %2 %3 %5 %5 %8 %5 %5 %5 %5 %6 %5 %5 %4 %2 %3 %11 %5 %4 %8 %24 %40 %18 %28 %24 %31 %29 %16 %24 %16 %20 %25 %36 %18 %14 %24 %35 %31 %43 %35 %33 %30 %35 %44 %32 %32 %34 %39 %29 %36 %31 %31 %29 %12 %26 %23 %30 %24 %22 %27 %31 %40 %40 %32 %16 %38 %44 %30 %5 %7 %7 %7 %5 %9 %4 %6 %4 %4 %2 %1 %7 %2 %4 %3 %8 %10 %7 %8 %8 %7 %9 %8 %9 %7 %4 %3 %13 %6 %7 %13 %64 %43 %69 %58 %63 %54 %58 %71 %63 %73 %74 %71 %44 %74 %75 %60 3.86 3.45 3.92 3.74 3.86 3.75 3.70 3.93 3.83 4.06 4.10 4.00 3.48 4.06 4.14 3.74 41 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Kesinlikle katılmıyorum =1 Bir ölçüde katılmıyorum =2 Ne katılıyorum ne de katılmıyorum =3 Bir ölçüde katılıyorum = 4 Kesinlikle katılıyorum =5 Bilmiyorum NET: Hiçbirine katılmıyorum NET: Hepsine katılıyorum ORTALAMA Toplam Soru: İş yeri emeklilik planları, çalışanların kendilerini değerli hissetmeleri açısından paha biçilmez bir rol oynarlar - Lütfen 1 ile 5 arasında bir ölçek üzerinden, işinizle ilgili aşağıdaki ifadelere hangi ölçüde katıldığınızı belirtiniz %4 %6 %4 %4 %3 %2 %5 %5 %9 %4 %3 %0 %4 %3 %6 %9 %6 %8 %6 %7 %7 %3 %6 %9 %11 %4 %4 %2 %10 %4 %6 %9 %26 %33 %28 %29 %26 %19 %30 %29 %25 %23 %24 %19 %43 %17 %21 %26 %34 %37 %32 %31 %37 %35 %29 %34 %29 %34 %35 %46 %27 %35 %28 %24 %26 %13 %25 %21 %24 %38 %26 %19 %18 %31 %31 %32 %11 %39 %36 %29 %4 %3 %5 %7 %2 %4 %4 %3 %8 %4 %2 %1 %5 %2 %4 %3 %11 %14 %10 %12 %10 %5 %11 %14 %20 %8 %8 %3 %13 %8 %12 %18 %60 %49 %57 %52 %61 %72 %55 %53 %47 %65 %66 %78 %39 %74 %64 %53 3.75 3.43 3.72 3.61 3.73 4.08 3.67 3.55 3.39 3.87 3.88 4.07 3.34 4.03 3.86 3.57 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Kesinlikle katılmıyorum =1 Bir ölçüde katılmıyorum =2 Ne katılıyorum ne de katılmıyorum =3 Bir ölçüde katılıyorum = 4 Kesinlikle katılıyorum = 5 Bilmiyorum NET: Hiçbirine katılmıyorum NET: Hepsine katılıyorum ORTALAMA Toplam Soru: İş yeri emeklilik planları, her çalışanın ücretinin ve çalışma şartlarının temel bir parçası olmalı - Lütfen 1 ile 5 arasında bir ölçek üzerinden, işinizle ilgili aşağıdaki ifadelere hangi ölçüde katıldığınızı belirtiniz %3 %2 %2 %2 %1 %8 %3 %4 %4 %2 %2 %0 %2 %2 %2 %8 %4 %3 %4 %2 %3 %6 %6 %8 %4 %3 %3 %2 %5 %4 %5 %9 %21 %20 %21 %17 %15 %20 %26 %33 %28 %18 %17 %15 %34 %15 %19 %23 %35 %44 %38 %30 %38 %27 %33 %34 %32 %36 %36 %43 %35 %35 %31 %26 %33 %27 %30 %45 %41 %35 %29 %18 %24 %37 %40 %39 %20 %42 %38 %31 %3 %4 %5 %4 %2 %4 %3 %4 %8 %3 %2 %0 %5 %2 %5 %3 %7 %5 %6 %4 %4 %14 %9 %11 %9 %5 %4 %2 %7 %6 %7 %17 %68 %72 %67 %74 %79 %62 %62 %52 %56 %73 %76 %82 %55 %7 %69 %57 3.95 4.13 4.03 3.95 3.93 4.18 4.17 3.77 3.81 3.57 3.73 4.06 4.13 4.20 3.69 3.65 Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 42 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Hiç %1 %2 %3 %4 %5 %6 %7 %8 %9 %10 10.%1 - %15 %15’ten fazla Bilmiyorum Ortalama Toplam Soru: Eğer (ABD: 401(k), 403(b) ya da benzeri) bir iş yeri emeklilik planına otomatik olarak katılmış olsaydınız, SİZİN kendinizin katılımda bulunacağı kısmın, yıllık maaşınızın ya da ücretinizin ne kadarı olması makul gelirdi? %5 %4 %5 %6 %5 %21 %5 %4 %4 %1 %15 %5 %4 %16 6.45 %8 %4 %8 %8 %5 %20 %4 %4 %4 %1 %8 %2 %1 %24 4.96 %5 %5 %8 %9 %6 %24 %3 %2 %2 %1 %12 %3 %2 %17 5.37 %5 %4 %9 %8 %5 %19 %4 %3 %3 %1 %7 %1 %1 %31 5.02 %4 %3 %5 %6 %5 %25 %7 %4 %4 %2 %14 %3 %2 %15 6.08 %6 %4 %5 %8 %6 %20 %4 %3 %4 %0 %10 %3 %2 %24 5.58 %12 %4 %6 %6 %5 %20 %4 %3 %3 %2 %12 %5 %2 %15 5.57 %4 %4 %6 %7 %4 %22 %4 %4 %3 %1 %14 %5 %4 %19 6.49 %11 %5 %5 %5 %3 %21 %2 %2 %3 %0 %18 %6 %4 %15 6.19 %5 %3 %4 %7 %6 %19 %6 %3 %3 %1 %16 %7 %7 %14 7.20 %2 %3 %5 %6 %5 %25 %6 %5 %3 %1 %18 %4 %4 %13 6.88 %3 %3 %3 %5 %5 %23 %8 %5 %7 %2 %20 %5 %4 %7 7.09 %6 %5 %4 %10 %2 %24 %2 %2 %2 %0 %10 %2 %2 %30 5.46 %2 %2 %3 %3 %4 %15 %7 %5 %7 %4 %26 %13 %6 %4 8.45 %4 %4 %5 %6 %5 %16 %4 %6 %6 %3 %18 %9 %5 %8 7.36 %6 %5 %6 %6 %6 %18 %4 %4 %5 %2 %14 %6 %9 %11 7.20 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Hiç %1 %2 %3 %4 %5 %6 %7 %8 %9 %10 10.%1 - %15 %15’ten fazla Bilmiyorum Ortalama Toplam Soru: Eğer (ABD: 401(k), 403(b) ya da benzeri) bir iş yeri emeklilik planına otomatik olarak katılmış olsaydınız, İŞVERENİNİZİN sizin adınıza katılımda bulunacağı kısmın, yıllık maaşınızın ya da ücretinizin ne kadarı olması makul gelirdi? %3 %3 %4 %5 %5 %19 %4 %3 %4 %1 %17 %6 %9 %16 7.86 %5 %2 %6 %7 %6 %16 %4 %4 %4 %1 %12 %3 %6 %25 6.68 %3 %3 %7 %7 %5 %22 %4 %2 %3 %0 %16 %3 %5 %20 6.63 %2 %2 %5 %6 %5 %16 %4 %3 %3 %1 %13 %3 %8 %29 7.45 %2 %2 %4 %7 %6 %26 %6 %4 %4 %1 %14 %5 %4 %15 6.87 %3 %3 %5 %5 %4 %20 %3 %4 %4 %1 %13 %3 %6 %26 6.93 %6 %3 %4 %6 %4 %22 %3 %4 %4 %1 %15 %6 %6 %15 6.99 %2 %3 %4 %5 %4 %20 %3 %4 %3 %2 %16 %5 %7 %20 7.51 %6 %4 %3 %4 %3 %16 %3 %1 %2 %0 %27 %7 %12 %13 8.58 %4 %2 %4 %8 %6 %23 %5 %2 %3 %1 %15 %6 %7 %14 7.14 %1 %2 %5 %6 %5 %26 %6 %4 %3 %1 %17 %5 %6 %12 7.29 %1 %1 %2 %2 %5 %16 %6 %4 %7 %2 %21 %8 %19 %6 9.90 %4 %3 %3 %8 %2 %25 %2 %2 %2 %0 %11 %2 %6 %31 6.62 %1 %2 %2 %4 %5 %14 %5 %5 %6 %3 %25 %12 %11 %4 9.07 %2 %3 %4 %4 %4 %15 %4 %5 %6 %3 %22 %9 %11 %8 8.64 %5 %4 %4 %5 %5 %16 %4 %4 %5 %3 %14 %7 %13 %12 8.36 43 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Emeklilik planı web sitesi Yıllık emeklilik planı raporu Eğitim materyali Çevrim içi emeklilik modeli Emeklilik tasarrufuna dijital erişim Emeklilik için tasarruf konusunda web sunumları Şirket blogları / ağ grupları Şahsen /uzman danışmanlık Diğer Yukarıdakilerden hiçbiri Bilmiyorum Toplam Soru: İşvereniniz göz önüne alındığında, işvereninizin (ya da emeklilik planı idarecisinin) aşağıdaki hizmetlerden hangisini, eğer varsa, sağladığını düşünüyorsunuz? %12 %19 %4 %6 %12 %8 %13 %7 - %21 %16 - %6 - %18 %12 %20 %46 %24 %14 %19 %14 %9 %17 - %26 %25 - %6 - %21 %16 %13 %9 %19 %10 %11 %4 %13 %11 - %20 %16 - %7 - %20 %14 %9 %14 %5 %6 %7 %10 %7 %6 - %14 %11 - %3 - %20 %11 %11 %22 %7 %8 %6 %8 %6 %9 - %18 %12 - %6 - %18 %15 %7 %7 %4 %4 %5 %4 %6 %4 - %9 %7 - %8 - %13 %13 %5 %3 %2 %4 %4 %3 %4 %3 - %6 %5 - %4 - %10 %9 %12 %12 %10 %13 %14 %11 %6 %8 - %18 %17 - %6 - %15 %15 %3 %3 %5 %3 %1 %2 %2 %3 - %2 %2 - %1 - %5 %4 %38 %17 %38 %32 %36 %44 %51 %47 - %33 %39 - %49 - %36 %33 %19 %21 %21 %32 %23 %23 %14 %16 - %15 %15 - %25 - %9 %14 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Derhal çalışmayı bırakırım Çalışma şeklimi değiştiririm (örn. yarı zamanlı ya da geçici sözleşmeli olarak) ama sadece bir süre için Çalışma şeklimi değiştireceğim (örn. yarı zamanlı ya da geçici sözleşmeli olarak) ve ücretli çalışmaya devam edeceğim. Halen çalıştığım şekilde çalışmaya devam edeceğim. Diğer Bilmiyorum Toplam Soru: İleriye bakacak olursak, emekliliğe geçişinizi nasıl hayal ediyorsunuz? %32 %33 %37 %36 %29 %51 %52 %33 %38 %24 %24 %27 %21 %18 %24 %35 %29 %33 %24 %33 %36 %20 %15 %28 %23 %33 %35 %33 %31 %35 %30 %20 %17 %10 %22 %12 %14 %8 %6 %18 %20 %19 %20 %24 %17 %23 %21 %18 %10 %9 %7 %5 %9 %8 %13 %8 %6 %10 %10 %12 %6 %19 %16 %16 %2 %10 %2 %13 %2 %8 %2 %11 %1 %10 %1 %12 %1 %12 %1 %12 %2 %11 %1 %14 %0 %9 %1 %3 %6 %19 %2 %3 %3 %5 %3 %9 Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 44 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Planladığımdan daha erken yaşta emekliye ayrıldım Planladığım yaşta emekliye ayrıldım Planladığımdan daha geç yaşta emekliye ayrıldım Bilmiyorum Toplam Soru: Hayatında planladığın yaşta mı ücretli çalışmayı bırakıp emekliye ayrıldığını düşünüyorsun yoksa daha erken ya da daha geç mi? %45 %49 %66 %54 %58 %42 %54 %53 %50 %67 %58 %15 %39 %29 %40 %37 %44 %41 %29 %31 %28 %43 %37 %43 %43 %25 %32 %77 %47 %58 %46 %46 %9 %9 %3 %12 %11 %15 %7 %4 %7 %5 %8 %8 %13 %12 %11 %16 %2 %1 %2 %3 %3 - %2 - - %3 %2 %2 %1 %1 %3 %1 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Sağlığımın kötü olması İşsizlik/ işimi kaybetme Aile sorumlulukları örn. bakım sağlamak için Beklenmeyen bir yerden gelen para Yeterince tasarrufum vardı Diğer neden(ler) Bilmiyorum Toplam Soru: Ücretli çalışmayı bırakıp planladığınızdan daha erken yaşta emekliye ayrılmanızda aşağıdakilerden hangisi, eğer varsa, önemli etmen oldu? %34 %22 %52 %56 %41 %36 %24 %21 %40 %46 %43 %31 %13 %10 %23 %16 %25 %27 %32 %11 %34 %19 %31 %34 %20 %33 %17 %7 %18 %21 %25 %24 %9 %6 %2 %2 %10 %2 %13 %11 %2 %9 %12 %31 %5 %17 %15 %19 %5 %6 %3 %2 %12 %5 %6 %2 %3 %5 %7 %5 %7 %5 %5 %11 %20 %6 %9 %17 %7 %9 %2 %7 %14 %14 %23 %14 %10 %14 %32 %1 %31 - %14 %30 - %17 %2 %36 - %28 %2 %47 - %40 %2 %25 %1 %24 - %38 - %56 - %45 %3 %40 %3 %43 - 45 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 Toplam Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Soru: Aşağıdakilerden hangisi, eğer varsa, ücretli çalışmayı bırakıp da emekli olmanızı ertelemenize neden olan önemli faktörlerdendir? %5 - - - - %20 - - - - - %7 - - %9 %13 %5 - - - - %13 - - - - - - - - %18 %19 %14 %33 - %8 %9 %13 %43 %25 - - %13 %33 - - %27 %6 %45 %44 %33 %50 %73 %20 %71 %75 %43 %20 %38 %60 %31 %75 %55 %6 %50 %56 %33 %67 %64 %47 %29 %50 %57 %40 %50 %53 %69 %75 %36 %13 %10 %11 - - %18 %7 %43 - - - %50 %7 %8 %8 - %6 Kamunun sağladığı emeklilik haklarının beklenenin altında olacağı konusunda endişeliyim %24 %11 - %17 %18 %27 %43 %25 - - %25 %27 %8 - %45 %44 İşverenin sağladığı emeklilik haklarının beklenenin altında olacağı konusunda endişeliyim %14 - - %17 %27 - %29 - %14 - %25 %13 - %8 %45 %13 %18 %11 %33 %25 %18 %33 %43 %25 - - %13 %13 - %8 %18 %31 %11 %11 %33 %8 %9 - %14 %25 - %20 %13 %7 - - %36 %19 %16 %2 %22 - - %17 - %18 - %13 %7 - - - - %14 %14 %40 - %13 %13 %13 - %23 - - %36 - %13 - Mesleğe ara vermek istedim Tam zamanlı iş bulamıyordum ve bu nedenle yarı zamanlı çalıştım Emeklilik gelirinin beklenenin altında olması Aktif kalmak / zihnimi aktif olarak tutmak istemiştim İşimi / mesleğimi seviyordum Yeterince tasarrufum yoktu Emeklilik geliriyle ilgili genel endişeler Öngörülemeyen finansal yükümlülükler Diğer neden(ler) Bilmiyorum Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014 | 46 Hollanda Almanya İsveç Birleşik Krallık Fransa İspanya Polonya Macaristan ABD Kanada Çin Japonya Hindistan Brezilya Türkiye Daha yaşlı çalışanlara uygun işler Yarı zaman çalışma seçeneği Yeniden eğitim Esnek emeklilik planları /normal emeklilik yaşından sonra çalışma Finansal danışmanlı Emeklilikte işveren tarafından sağlanan sağlık hizmetleri Diğer Yukarıdakilden hiçbiri Bilmiyorum Toplam Soru: İşvereniniz çalışanların emekliliğe geçişine yardımcı olmak için varsa aşağıdakilerden hangisini sağlamaktadır? %18 %13 %19 %14 %15 %11 %13 %11 %15 %15 %15 %36 %8 %32 %25 %19 %23 %22 %31 %30 %26 %23 %16 %19 %24 %21 %27 %25 %17 %31 %18 %20 %12 %11 %10 %6 %7 %9 %8 %9 %7 %8 %8 %27 %8 %23 %16 %12 %17 %11 %8 %17 %18 %10 %5 %8 %11 %19 %21 %30 %16 %31 %21 %21 %13 %11 %7 %7 %14 %6 %8 %9 %4 %15 %14 %18 %4 %34 %24 %14 %16 %7 %4 %5 %7 %5 %7 %10 %7 %17 %15 %40 %10 %32 %24 %18 %2 %2 %2 %2 %1 %1 %2 %2 %1 %2 %1 %3 %1 %4 %3 %4 %30 %21 %31 %21 %29 %35 %47 %44 %38 %31 %33 %17 %41 %15 %33 %29 %18 %37 %22 %33 %25 %24 %16 %17 %21 %22 %17 %5 %22 %7 %9 %11 47 | Aegon Emekliliğe Hazırlık Anketi 2014
Benzer belgeler
Emekliliğin Değişen Yüzü - Aegon Emeklilik ve Hayat
nedeniyle baskı altındadır. Yine de söz konusu vergi avantajları
önemini muhafaza etmekte olup, araştırmaya katılanların
%32’si, daha cömert vergi kolaylıkları sağlanmasıyla daha fazla
tasarrufa yö...
