Sağlıkta - Estetik Varis Tedavisi

Sağlıkta
YIL: 11 SAYI: 18 ISSN: 1309-9353 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2011 ÖZEL BAHAR HASTANESİNİN ÜCRETSİZ YAYINIDIR.
Güneş ve Yanıklar
Güneş koruyucu maddeler hakkındaki gerçekler nelerdir ?
Yaz ve Kalp Hastalıkları
Sıcaklık artışlarının insanlardaki etkileri nelerdir ?
Varis
Kaç tip varis vardır ?
www.baharhastanesi.com.tr
Yaz Aylarında Beslenme
Besinlerde nelere dikkat etmeliyiz ?
Kutsal Topraklara Yolculuk
444 44 64
Varis
Op.Dr.Arzu ERCAN
Kalp Damar Cerrahisi
Uzmanı
B
acaklarımızda cildin hemen altında toplardamarlar vardır. Bu damarlar kirli kanı ayak
ucundan yukarıya kadar kalbe taşır. Buradan da kirli kan temizlenmek üzere akciğere gider. Bacak kaslarımızın pompalama gücünün de bu dönüşte
önemli rolü vardır. Bu toplardamarlar yerçekimine karşı
çalıştığı için damarların içinde kapakçıklar vardır ve bu
kapakçıklar kapanarak yerçekiminin kanı tekrar geriye
toplamasını önler. İşte bu toplardamarlardaki kapakların
işlevlerinin bozulmasına venöz yetmezlik denir. Ancak
bu kapaklar, kalıtımsal ve edinsel bazı faktörler sonucu
tahrip olurlarsa, kalbe oradan da akciğere gönderilen
kan yerçekimi etkisiyle geri kaçar (reflü) ve bacak toplardamarlarında birikir. Yıllar içinde reflünün oluşturduğu
basınç artışı nedeniyle bacakta diz altındaki toplardamarlar şişer, genişler ve varisleri oluştururlar. Dolayısıyla, variste olayın nedeni toplardamarlardaki kapak
yetmezliği, sonucu ise varislerin kendisidir. Bacaklarda
yüzeyel toplardamarların düzensiz bir biçimde uzayarak
bükümlü genişlemesi ve kıvrımlar yapması olarak adlandırılır.
Toplumda yaş gruplarına göre %5-55 arasında görülen varisin Türkiye’de etkilediği kişi sayısı yaklaşık 10
milyondur. Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık 4 kat
daha fazladır. 20-70 yaş arası kadınların %55 i varislerden şikayetçidir. Kadınlarda gebelikte oran 2-3 kat daha
artmaktadır. Çevremizdeki her 5 kişiden biri varislidir.
Ailesel geçiş oranı %60-85 oranında değişir.
Kaç tip varis vardır?
Vücudun değişik bölgelerinde oluşabilen varisler
bulundukları yere göre isim alırlar
1-Vulvar varis: Kadın genital organlarda olan varis
2-Yemek borusu varisi
3-Varikosel: Testislerin toplardamarlarında olan genişleme
4-Hemoroid: makat bölgesindeki toplardamarlarda
olan genişleme
16
5-Bacak varisleri: Yerçekimi etkisiyle bacaklarda
daha çok olan varisler çeşitli şekillerde ortaya çıkar.
Toplardamar yetmezliği bacaklarımızda büyüklükleri
ve cilde yakınlıklarına göre 3 tür varis oluşturur.
Büyük varisler (variköz venler): Ciltten bariz çıkıntı
yapan, çapları 4 mm üzeri olan varislerdir. Olayın nedeni genellikle büyük bir ana yüzeyel toplardamarlardaki
kapak yetmezliğidir.
Orta boy varisler(retiküler venler): Ciltten hafif çıkıntı yapan, yeşil renkli, çapları 2-4 mm arasında değişen
varislerdir. Genellikle daha küçük bir yüzeyel toplardamardaki kapak yetmezliği sonucu oluşurlar.
Kılcal varisler (spider venler): Ciltten çıkıntı yapmayan, çapları 1-2 mm den küçük olan kırmızı-mor renkli
varislerdir. Elle hissedilmezler. Çok sayıdaki bu varisler
genellikle küçük çaplı bir ya da birkaç yüzeyel toplardamardaki kapak yetmezliği sonucu oluşurlar. Tüm bacağı sarabilir.
Derin varisler: Toplardamar sisteminde derinden
seyreden varislerdir.
Varis Nedenleri ve Görülme Sıklığı
Genetik,ailesel geçiş : Ailevi yatkınlık. Ailede var ise
görülme ihtimali %70 (Kapakçıkta bakır elementinin eksikliğine bağlı olduğu düşünülüyor)
Obesite: Venden akımın geri dönüşü zorlanır.
Kadınlık hormonu (normal hormonal denge, OKS
kullanmak, gebelik)
Yaş (her yaş grubunda olur ama ileri yaşta daha sık)
Yaşam tarzı: Uzun süreli sabit oturuşlar veya sabit
ayakta duruşlar) Meslek, hareketsiz yaşam, meslek haricinde çok dinlenmeyi seven, yürümeyen hastalar
Mesleki: Öğretmen, doktor, hemşire, sekreter, ev
kadını
Varis Tanı Yöntemleri
Güvenli varis teşhisi günümüzde oldukça kolaylaşmıştır. Ultrason teknolojisi ile dubleks tarama ve renkli akım görüntüleme yönteminin tecrübeli hekimlerce
uygulanması hemen bütün varis hastalıklarının %95
güvenilirlikle saptanmasını sağlar. Venografi ve fotopletismografi gibi yöntemlerin de gerektiğinde devreye
sokulması ile varis teşhisi %100 mümkün olmaktadır.
Tedavi Yöntemleri:
1) Tıbbi Tedavi: Tedavinin temelini bacak elevasyonu ve kompresyon tedavisi oluşturur. İlaç tedavisi aşağıdaki durumlarda düşünülmelidir:
-Ciddi bacak ödemi olan hastalarda kısa süreli kullanılır
-Asprin: Kronik venöz ülserlerin iyileşmesini hızlandırabilir. Kontraendikasyon olmayan venöz ülserli hastalarda kullanılması önerilir.
-Sistemik antibiyotikler sadece ülser enfeksiyonu
semptomları bulunan hastalarda kullanılmalıdır.
-Komplike olmayan staz ülserleri genellikle topikal
kartikosteroid uygulamalarına yanıt verir.
-At kestanesi tohumu özütü (AKTÖ) ileri derecede
varis hastalarında bacak kalınlığını ve ödemini azaltır.
Kompresyon çorabı kullanmanın sakıncalı olduğu durumlarda kullanılır. Dozu günde 2 kez 300mg’dır. Bulunmayan yerlerde hidroksietilrutozid alternatif olarak
kullanılabilir.
-Oral pentoksifilin kompresyon tedavisine ek olarak
kullanılabilir. Özellikle standart tedaviye yanıt vermeyen
ülserlerde.
-Topikal antiseptikler, antibiyotikler,debridan enzimler, büyüme faktörleri ve gümüş sülfodiazin önerilmez.
2) Varis Çorabı (Kompresyon) Uygulamaları:
Variste uygulanan yöntemlerden hiçbirisi tek başına
varis çorabı uygulaması olmadan başarılı olamaz. Bu
nedenle varis çorabı uygulamaları venöz tedavisinde
altın standart kabul edilir. Varis çorapları değişik basınç
aralıklarında bulunurlar. Burada en önemli nokta varis
çorabı ölçülerinin yetkililerce alınıp doğru ölçekte ve etkili basıncı oluşturacak şekilde kompresyon çorabının
teminidir.
www.baharhastanesi.com.tr
3) Skleroterapi:
Skleroterapideki amaç damar içine sklerozan madde (damar çeperine hasar veren madde) vererek yüzeyel venlerin kurutulmasını sağlamaktır. İnce ve orta
kalınlıktaki varislerde mikrofine iğnelerle hasta damarın
içine sklerozan madde verilerek varis ortadan kaldırılır.
Kozmetik amaçlarla 1mm olan lezyonlarda da artan
oranlarda kullanılmaktadır.Yöntem ağrısızdır ve 15-20
dk ‘lık uygulama sonrası gündelik yaşama dönülür.
4)Eksovenöz Lazer:
Cilt üzerinden lazer kullanımıdır. Cilt üzerinden uygulanan yoğun ışığın daha koyu renkli varis tarafından
tutulup ısınıp yok olmasına dayanır. Küçük orta boy ve
yüzeyel varislerde lazerle güvenli olarak ortadan kaldırılması yöntemidir. Ağrısız ve 15-20 dk sürer. Gündelik
yaşamına döner.3 gün elastik bandaj uygulanır.
17
5)Endovenöz Lazer:
Ameliyatsız olarak varisleşmiş damarların laser kateteri kullanarak ortadan kaldırılması yöntemidir. Diz altından kesi yapılarak bu delikten damar içine sokulup
ilerletilir.En üst düzeye gelince damar tahrip edilir. İşlem
sonrası 30 dk yürüyüş yaptırılır..
6) Klasik Varis Operasyonu: İşlem öncesi US ve haritalanmanın yapılması başarıyı arttırır.
7)Varisli Damarların Ciltten Girilerek Rf İle Ablazyonu
8) SEPS (Subfasial endoskopik perforating vein
surgery)
İki adet laporoskopik port kateter ile CO2 verilerek kaslarla doku ayrılır.Perforan venler yakılır veya klips
konulur.
9)Varisli Hasta Eğitimi Ve Koruyucu Hekimlik
Varisten Korunma Yöntemleri:
Bol hareket ; Her hareket yararlıdır. (En iyisi yürüme yüzme bisiklet gibi sürekliliği olan hareketlerdir.)
Önermediğimiz tek spor bacakta ağırlık çalışmalarıdır.
Soğuk su ile bacaklara duş yapma Cilde uygulanan soğuk su ile venler büzülür vekan daha çbuk kalbe akar.
Bol giysileri tercih etme sıkı kemer takmamak faydalıdır.
Ayakkabı topukları 5 cm den yüksek olmamalıdır. Topuklar ne kadar yüksekse bacak kaslarının pompalama
işlemi o kadar zayıftır.Doğru beslenme vücuda gerekli
yapı maddelerini sağlar. Bağ dokusunun dayanıklılık ve
esnekliliğini sağlayan kollojen ve elastin liflerinin azalması pekçok organda yetmezliğe neden olur. Bağ doku
zayıflığı varise neden olur. Günde en azından 2 lt sıvı
tüketilmelidir. Venlere dışarıdan mekanik destek yapılmalıdır. Sigara içmemeli,sigara ve oluşturduğu serbest
radikaller damar duvarına zarar vererek damar hastalıklarının oluşmasını kolaylaştırır.
Bitkisel maddeler:Bitkisel kaynaklı venleri sıkıştıran
maddeler ve haplar yararlı olabilir.
Bir saatten daha uzun süre oturmayın yada ayakta
kalmayın. Oturan birinin arada bir ayağa kalkması ve
dolaşması gerekir.
18