Konuşmayı öğrenmek, dili geliştirmek!

4 yaştan itibaren dil gelişimi
Genel Bilgiler
Çocuğunuz...
Dil gelişimi bütün bir bedensel gelişimle
bağlantılıdır. Bununla birlikte dil gelişimi ve motorik
arasında da bir bağlantı vardır.
…tam cümleler kurabilir
…diğer çocuklarla bilgi ve düşüncelerini
paylaşabilir
…diğer çocuklarla birlikte oyun oynayabilir
…kendi eylemlerini adlandırabilir, örn: “Şimdi bir
araba alıyorum.”
Ebeveynler için ipuçları!
» Çocuğunuzla birlikte bir yandan şarkı söylerken
bir yandan hareketlerinizle bu şarkılara eşlik
edin
» Çocuğunuza kitap okuyun ve okuduklarınızın
içeriğini sırayla tekrar edin
» Çocuğunuzla resim çizmece oynayın, örn:
“nokta, nokta, virgül, çizgi”, “Bu Noel Baba’nın
evi”
» Çocuğunuzu gözlemleyin ve çocuğunuzun
duygularını adlandırın: “Evet, bu senin için çok
ağır”. Çocuğunuzun kendi kendine çözümler
geliştirmesini bekleyin
Çocuğunuz...
- cümle kuramıyorsa,
- dilbigisel açıdan yanlış
cümleler kuruyorsa,
- basit içerikleri kendi
sözcükleriyle tekrar ifade
edemiyorsa
- fonetik ve içerik açıdan
her zaman anlaşılmaz
konuşuyorsa
Konuşulan dil yalnızca sözcük dağarcığından
değil, aynı zamanda dilbilgisi, cümle yapısı,
diksiyon, dilsel melodi, jest ve mimikler ile kültürel
kurallardan da oluşmaktadır.
Çocuklar yaklaşık bir ila iki yaşları arasında
konuşmaya başlar. Fakat bundan çok daha
öncesinde anlayabilecek ve kendisini anlatabilecek
durumdadır.
Çocuğunuzla konuşun, onunla birlikte şarkılar
söyleyin veya ona kitap okuyun, çünkü konuşulanı
anlamak etkin bir konuşmadan önce gelir.
Çocukların, vurgu ve sesleri oluşturabilmek için
hareket, beden gerilimi ve iyi bir hassas ve kaba
motoriğe ihtiyaçları vardır. İyi bir ağız kas yapısı
açık seçik bir diksiyon için şarttır.
Çocukların, gürültüleri, sesleri ve konuşmaları ayırt
edebilmek için iyi bir işitme gelişimine ihtiyaçları
vardır. Bu karmaşık beceri ilk iki yıl içerisinde
gelişir.
Mo.Ki Koordinasyon
Yetkilisi
Inge Nowak
Grünauer Straße 10
40789 Monheim am Rhein
 02173 / 68 75 14
Künye
Yayıncı:
Monheim am Rhein Şehri
Belediye Başkanlığı
Redaksiyon:
Çocuklar, Gençler ve
Aileler Departmanı
Mo.Ki – Çocuklar için
Monheim
Eylül 2008
Destek almak için:
✻
✻
bir uzmana danışın
✻
Konuşmayı öğrenmek,
dili geliştirmek!
Gesundheitsamt des Kreises Mettmann
(Mettmann İlçe Sağlık Müdürlüğü)
Monheim am Rhein Şubesi,  02173 / 106 280
Beratungsstelle für Eltern, Kinder u. Jugendliche
(Ebeveynler, Çocuklar ve Gençler için Danışma
Merkezi)  02173 / 558 58
Çocuk doktorları ve gündüzlü çocuk yuva ve
kreşleri
© Gestaltung: kreutzberger . büro für visuelle kommunikation
EBEVEYNLER İÇİN İPUÇLARI
»
6. aya dek dil gelişimi
12. aya dek dil gelişimi
2 yaştan itibaren dil gelişimi
3 yaştan itibaren dil gelişimi
Çocuğunuz...
Çocuğunuz...
Çocuğunuz...
Çocuğunuz...
… gürültülere tepki verir, başını gürültünün geldiği
yöne çevirir
… etrafıyla ilgilenir
… peltek peltek heceler çıkartır, güler ve gürültü
yapar
…basit görevleri anlar
…anne, baba der
…kendi ismi söylendiğinde tepki verir
…büyük anne ve babaları ile tanıdıkları ayırt eder
…uzun cümleleri anlar
…küçük görevler üstlenebilir
…şeylerin isimlerini söyler
…kendi adını söyler
…iki kelimelik cümleler kurar
…bol bol gözlem yapar ve araba (vın vın) ve
köpek (hav hav) gibi sesler çıkartır
…basit hikayeleri anlar
…küçük görevler üstlenebilir: tabağı masanın
üzerine koymak, süt şişesini alışveriş sepetine
koymak
…cümle kurar
…soru sorar ve tekrar eder
…oyun amaçlı sesler çıkartır ve kendi
eylemlerinin adlarını söyler
Ebeveynler için İpuçları!
» Çocuğunuzla konuşurken ona bakın
» Çocuğunuzla sakin sakin ve sevimli bir şekilde
konuşun
» Çocuğunuzla birlikte oyun oynayın, şarkı söyleyin
ve gülün
» Çocuğunuzun çıkardığı sesleri tekrar edin
» Çocuğunuzun nereye baktığını gözlemleyin ve
yaptığı ve baktığı şeylerin isimlerini söyleyin:
“Evet, bu hoşuna gitti; evet, ablan geldi.”
» Eylemlerinizi adlandırın: “Evet, şimdi çoraplarını
çıkartıyorum, şimdi pantolonunu çıkartıyorum
şimdi de sana bir biberon hazırlıyorum.”
» Duyguları adlandırın: “Evet, evet su sıcacık.”
Çocuğunuz...
- ağızdan ses çıkarmıyorsa
- göz teması kurmuyorsa
- gürültüye tepki vermiyorsa
bir uzmandan yardım alın
Ebeveynler için İpuçları!
» Çocuğunuzla birlikte yapı taşlarıyla oyun oynayın
ve çocuğunuzun bu yapı taşlarını kendi kendine
üst üste dizmesine izin verin, yalnızca özellikle
zorlandığında yardım edin
» Çocuğunuz bir şeyi iyi yaptığında onu onaylayın:
“Evet doğru, arabalarını bu kutuya koyuyoruz;
evet, bardak böyle doğru durdu.” Çocuğunuz
böylece hem oyun oynayacak hem de yeni
kelimeler öğrenecektir
» Çocuğunuzu yeni şeyler denemesi için
cesaretlendirin
» Çocuğunuzu yeni bir şey öğrendiğinde takdir edin
» Çocuğunuz henüz doğru telaffuz edemese de
kelimeleri doğru tekrar edin
» Çocuğunuzla birlikte resimli kitaplara bakın ve
resimleri tasvir edin
» Çocuğunuzun duygularını adlandırın: “Ah, evet,
soğuktu bu, bu hoşuna gitti.”
» Oyunlar ve hareketlerle çocuğunuzun konuşma
sevincini destekleyin hareket oyunları, şarkı
söyleme oyunları, parmak oyunları)
Çocuğunuz...
- ilk kelimelerini söylemiyorsa
- yalnızca jest ve mimiklerle
iletişim kuruyorsa
bir uzmandan yardım alın
Ebeveynler için İpuçları!
» Çocuğunuza basit çocuk kitapları okuyun ve
çocuğunuzla birlikte resimli kitaplara bakıp
sırayla resimleri anlatın
» “Evet, doğru, bu bir araba, evet, iyi oldu” gibi
ifadelerle çocuğunuzu onaylayın
» Çocuğunuzun yeni gelişim adımlarını takdir
edin: “Harika, bunu çok iyi yaptın.”
» Çocuğunuzun söylediklerini ondan doğru
telaffuz etmesini beklemeksizin doğru olarak
tekrar edin
» Çocuğunuzu gözlemleyin ve çocuğunuzun
ilgisini çeken şeylerin adlarını söyleyin: “Evet,
ağaçta bir tane kuş var. Ah, kedi bizden korktu
ve kaçıp gitti.”
» Konuşurken çocuğunuzun sözünü kesmeyin
» Çocuğunuz için olumlu bir örnek olun
Çocuğunuz...
-
yalnızca anne ve baba diyebiliyorsa
tamamen anlaşılmaz konuşuyorsa
iki kelimelik cümleler kurmuyorsa
sizi anlamıyorsa
bir uzmandan yardım alın
Ebeveynler için İpuçları!
» Çocuğunuzu gözlemleyin ve çocuğunuzun
ilgisini çeken şeylerin adlarını söyleyin: “Evet,
ağaçta bir tane kuş var.”
» Çocuğunuzu dikkatle dinleyin ve onu onaylayın
» Çocuğunuza hikayeler okuyun ve hikayelerin
içeriğini sırayla tekrar edin
» Çocuğunuza etrafı gösterin
» Çocuğunuzun ve diğer çocukların duygularını
adlandırın: “Görüyor musun, arkadaş üzüldü.”
Çocuğunuz...
- başkalarınca anlaşılamayacak şekilde
konuşuyorsa
- tam cümleler kuramıyorsa
- dilbilgisindeki çoğulu doğru kullanamıyorsa,
- sıfatları kullanamıyorsa
bir uzmandan yardım alın