BiR ALMAN KURT KÖPEGiNDE HEMANGiOPERiCYTOMA OLGUSU

Vet. Bil.
Dcrg. (1996), 12,2: 1S3-1S7
BiR ALMAN KURT KÖPEGiNDE HEMANGiOPERiCYTOMA OLGUSU
M.
Fatih Hatipoğlu1
1
Kemal Çiftçi
Sırrı Avki2
Hemangiopericytoma in a German Shepherd Dog ( A Case Report)
Summary: A tumoral mass localized on the left hind foots palmer side in a nine-years-old German Shepherd dog was
removed surgically and examined histologically. Grayish colored, firm in consistency and lobulated mass was 7x 5.5x
2 cm in size and 91 gr in weight. In histological examination great fields resembling librosarcoma was observed. Aro­
und the arteriols curls, bundles, finger-print or onion-skin shaped cells were also observed. These cells were spindle­
shaped and has ovoid nucleus. Due to this structure and reticulum libers appeared , this tumor was clasified a canine
hemangiopericytoma.
Key words: Hemangiopericytoma, dog.
Özet: Dokuz yaşında, erkek bir Alman Kurt köpeğinin sol arka ekstremilesinin palmar yüzünün, falanks 1,11 ve l l l dü­
zeyinde deri altında gelişen türnöral oluşum operasyonla alındı. Sert kıvamlı, kesit yüzü lobullü ve grimsi-beyaz renkte
boyutları 7x5.5x2 cm ile ağırlığı
relerinin artariollerin çevresinde
91
gr olan türnöral kitle histopatolojik olarak incelendi. Bu incelemelerde tümör hüc­
kıvrımlar yaparak parmak izi veya soğan zarına benzer oluşurnlara neden olduğu
dikkati çekti. Bu hücrelerin oval çekirdekli ve iğ şeklinde oldukları görüldü. Bu yapı ve demetierin olduğu yerlerde re­
tıkulum ipliklerinin de görülmesiyle tümörün hemangiopericytom olduğu anlaşıldı.
Anahtar keli meler: Hemangiopericytoma, köpek.
mangiopericytomaya rastladığını kaydetmiştir. He­
Giriş
mangiopericytomanın Boxer, German Shepherd ve
Hemangiopericytoma
mangiopericytoma,
(canine
malignant
he-
pericytoma,
pe­
rithelioma benzeri fibrosarcoma) çoğunlukla deri al­
tında yerleşen ve küçük damarların adventisyal
parisillerinden kaynaklanan bir tümördür (Weiss,
1974; Conroy, 1983; Nielsen, 1983). Genellikle kö­
peklerde görülmesine rağmen (Mills ve Nielsen,
1967; Conroy, 1983; Bostock, 1986} kedilerde (Ni­
Springel Spaniel, Fox T errier ve melez çoban kö­
peklerinde daha sık görüldüğü kaydedilmektedir
(Mulligan, 1955; Mills ve Nielsen , 1967)
Tümör; sert kıvamlı, lobüler bir yapıda olup
yavaş gelişir (Weiss, 1974; Stannard ve Pulley,
1978;' Conroy, 1983Nielsen, 1983). Büyüklüğü ge­
nellikle 2-10 cm arasında değişir, fakat bazen 25
cm'ye kadar ulaşabilmektedir (Stannard ve Pulley,
elsen, 1983) ve atıarda da (Yager ve Scott, 1985)
1978). Kesit yüzü beyaz, gri veya gripembe renkte
nadiren bildirilmiştir. Köpeklerde deri tümörlerinin
.
%3 2 ile %4. 2 'ni hemangiopericytoma oluşturur
.
(Bostock, 1986). Tümör daha çok yaşlı köpeklerde
(Weiss, 1974; Conroy, 1983; Nielsen, 1983). Nüks
özellikle 6-7 yaşından büyüklerde, ekstremitelerin
üst kısmına, ayak eklemlerinin lateral yüzlerine yer­
leşir
(Mulligan,
1955;
Mills
ve
Nielsen,
1967;
ve yer yer nekroz ve kanamalara da rastlanır
oranı yüksek ve metastazlarının ise ender olduğu
bildirilmektedir(Mulligan, 1955; Weiss, 1974;
Con­
roy, 1983; Nielsen, 1983).
Weiss, 1974; Conroy, 1983). Fakat boyun, baş ve
Hemangiopericytoma ilk ke� Mulligan (1955)'ın
kaydettiğine göre Stout (1949), daha sonra Mul­
kuyrukta da (Mulligan, 1955) görülebilir. Obwolo
ligan {1955) ile Yost ve Jones(1958) tarafından bil­
( 1986)
dirilmiştir. Ülkemizde ise sadece Ertürk ve ark.
ise
bir
kqpeğin
dalağında
primer
he- .
GelitTarihi: 06.09.1996 .
ı. S.U. Veteriner Fakültesi, Paıoloji Anabilim Dalı, KONYA.
2. S.Ü. Veteriner Fakültesi, Cerrahi Anabilim Dalı, KONYA.
Ç1FTÇt HATİPOOLU, AVK1
{1977) ile Alçığır ve ark. {1985) köpeklerde bu tü­
ağırlığında, sert kıvamda, kesit yüzü grimsi-beyaz
möre rastladıklarını kaydetmişlerdir. Köpeklerde gö­
renkte ve lobüllü bir görOnümdeydi. Bu kitleden alı­
rülen tümörleri kapsayan çeşitli araştırmalar ya­
nan doku örnekleri %1O' luk tampon lu formalinde
tespit edildi ve bilinen yöntemlere göre hazırlanan
pılmış (Pamukçu ve Ertürk, 1962; Ertürk ve ark.,
parafin bloklardan 5 f.! kalınlığında kesitler alınarak
1971; Erer ve Kıran, 1993) bu araştırmalarda he­
mangiopericytoma
ile
ilgili
bir
kayda
hematoksilen-eozin, van Gieson ve Gomori' nin re­
rast­
lanamamıştır. Hemangiyopericytomalarla ilgili ya­
tikulum
yınların
(Luna, 1968) ışık mikroskobunda incelendi.
fazla
olmaması
nedeniyle
bu
tümörün
yayınlanması uygun görülmüştür.
Anabilim
yöntemlerine
Mikroskobik
göre
incelemelerde,
boyanarak
bazı
bölgelerde
ince banttarla gruplara ayrılmış halde fibrosit ve fib­
Olgunun Tanımı
Materyal S.
boyama
Ü. Veteriner Fakültesi Cerrahi
Dalı'na getirilen
9 yaşında,
roblastların değişik yönlere doğru sayrettiği ve ana­
forlar oluşturduğu fibrosarkom benzeri yapılar göz­
erkek bir
lendi (Şekil 2). Bazı bölgelerde ise mikzomatöz
Alman Kurt köpeğidir. Tümör oluşumu sol arka aks­
tremitenin palmar yüzünde falanks 1, ll ve lll dü­
değişiklikler dikkati çekti. Tümörün parankiminde
geniş bantlar şeklinde hiyalinize sahalar gözlendi
.
Ayrıca özellikle artarioller çevresindeki neoplastik
zeyinde , deri altına yerleşmiş, bazı bölgelerde kıl­
ları dökülmüş, yüzeyi yer yer kanamalı ve ülserli bir
hücrelerin kıvrımlar ve halka şeklinde dizilim gös­
görünümdeydi (Şekil 1}.
terdiği ve parmak izi veya soğan zarı benzeri bir gö­
rünüm kazandığı dikkati çekti. Bu hücrelerin ba­
zılarında çakirdekierin
oval,
tek
nukleoluslu
ve
kromatin ağından yoksun, fakat membranında kro­
matin marjinasyonun geliştiği . bazılarında ise çe­
kirdeklerinin iğ şeklinde ve hiperkromatik olduğu
görüldü (Şekil 3). Bu yapıların merkezindeki damar
lümenleri genellikle açıktı, fakat lümenleri kapalı
·
olanları da vardı.
��'- - ; . ,.,
� �.,
...
�
�
-�
·��
,
).J
•
..
, ....., ...
••;,(-4,, ..._
1 ,•..:::-• ...,,:..
..
· �'
r �
�?. �-
o
'
..· •• �
1
..
,,_
..
•
..
•
·'
1 .,
0
,
ı. Sol arka
ekstremilenin
f"
...•• \1"
.. \
,,_ • •' .\' \
· , 1�
� � .o:.
"'�
r .�
�' �('';. .-.... ", "'
�
"'
..
/'1··,· .. ' - ...'"";"\"'""' .-..·\· .....��·
. ... . 1 · �
�
""- :. \f,
� · ,•' /'f,.,
(-:ı_.
.
._,..��i
'" ---.�.'t) 't.:.,\.�ı�'.\l "\•
� � ...
• ' · .,�- �' ' ..
... ·. l -f' \.�·
fl
'i'
�·
., . �· "
J
"'.:,...=.,-;� 4 i• "
,�• ,,.
-� "' ''
-;. •·'. � '
·t' 1 '� ''\' ,\. "1>. � ·
· � · f' :;·
�ıJ-: ._;·�.
·
'
1
-�
.
'�
'
� '"'
, . ;,r � :-. , 1 l
\� v
.
.. . �-'
••
, '\ , ••
ı
11 ,
• 'l t �,�--.. ,;.. . .
���ı ,,rı ,',· '
i ·'�"':· ···
�
"':
!
�
�:-:_,\. ·ı\-. q� \(� , 't +
J { :-.. 'll' '\1 '-- ,
.� ,
.., l\ / �
'' '"1-' •• •
.\ . .. ,.':
..... '' ' { l'1 . lo.,.
1
:it� \ �
·�.�·,.
"
'
..
.
=
:. '
,
J'�--·. '..
;•
... " ,... .
.
-�" ·�1 .\\ �'t'' \ıi\'' ·' ı·��· ,' -�·.�ı
ı.
...
h� ,�-' · � � -• ·} \"" ·,. .;-. ,· ' ı, ;
JI'L' r .;�. ''-1
" t • - ·� \''• • ,,
"
..
� .�.
,· · t:r:
"
·
,,�,"
� ı;_ "', '• •J. • •
•. ,�
;
,t ... .
, . ı:J i.,,_• ,:'..',,ı�
'(
ı\
'
.. ��'
....... ",.... � ,..
\•�J
�\'1' ' \t� l/�A
<'� ,�., �\l \ ' ··fF-:.i! /'lf r. Jl
F•'
. • -· ,1
'
Şekil
•
� . o< ....
...:.._
.,
- . . . ..... . '
"'
.•'
....
.,
'
r
...
�4 ' · �,-��\
ı
•
falanksiarı üzerindeki yü­
zeyi ülserll türnöral kitle.
·- •
•'
·
••
••'
t
Rompun (Xylazin hidroklorit, Bayer) ve ·Pan­
tothal Sodium (Sodyum pentotal, Abbott) ile genel
'
o
.,•. .
->·
�
..
'...
�
•
�\'
•
"
�
•
·. '
•
•
•
.
• •
,
1
....
..
••
1,
•
·
••
�
' ••
.
""
1
ı
,
\.'
möral kitle uzaklaştırıldı, deri altı ve deri suluru ile
yara kapatıldı.
•
• lll •• "'"
..
•.
,
dilimi ensizyonu uygulandı. Deri altı diseksiyonla tü­
•
,
'•
..
•...
•
..
garo uygulanarak ülserli alanları içine alan ·kavun
•
..
�
.. .. .. •
"��
-:..n.'�-"'t;�•��� �\'-''\)�'
)� �,J�\,�f\�i'
·\'-�
·· �' "'·
���'
�
'
\
V"
'\
.
�
•
1
�/'
•'liiiWort�, .
!/ıl ;
anestezi uygulanan köpekte art. tarsi üzerinden
•
.
...
.
•
'.)"'� r.•f':..'- "-ı�
"'j'
...,,
•
'
·
•
'
•
-
...
•
.
...
..
·
•,
Türnöral oluşum operasyonla alındıktan sonra
Patoloji
Anabilim
Dalı
Laboratuvarına
Ş ekil 2.
getirildi.
Tümör kitlesi 7x 5. 5x 2 cm ebatlarında ve 91 gr
154
TümörQ n
büyük
bölümünde
rosarkom benzeri yap ı lar. H. E.,
x
•
gözlenen
165.
fib­
1\lr Alman Kurt Köpeğindc...
,,.
pılarda retikulum ipliklerinin halkalar şeklinde yer­
.....
..
-
leşlikleri dikkati çekti(Şekil 4). Tümör dokusu içinde
......
....
_
�
t
yer
yer
kanamalara
ve
bu
alanlarda
si­
toplazmalarında sarımsı-kahve renkte hemosiderin
pigmenti ile dolu makrofajlara rastlandı.
Tartışma
ve Sonuç
Hemangiopericytoma duyarlılıkla yaşın rolOne
ilgili
olarak.
Yost
ve
Jones
(1958)
he­
mangiopericytom belirledikleri 31 köpeğin yaşlarının
5-15 arasında değiştığıni ve bunlar içerisinde en
fazla 9 yaşındakilerde (9 olguda) gözlendiğini, Gra­
ves ve ark. (1988) ise 23 olguda köpekterin yaşının
4 ile 13 arasında değiştiğını ve bunlardan % 91'nin
7 yaşından büyük olduğunu kaydetmişlerdir. Alçığır
ve ark. (1985) da hemangiopericytom olgusunu 8
yaşında bir köpekte bildirmişlerdir. Sunulan olguda
köpegin 9 yaşında olması literatür verılerını des­
teklemektedir.
Tümörle ilgıli bir ırk predıspozısyonunun varlığı
net olarak ortaya konulamamış olmakla beraber
Şekıl 3. Artarıyol çevresınde parmak izı veya soğan zarı
şe klınde dizılmi ş tümör hücrelerı H. Ex255.
özellikle Boxer, German Shepherd ve Springel Spa­
niel (Mills ve Nielsen, 1967) ile melez çoban kö­
pekleri ve Fox Terıier (Mulligan, 1955) ırklarında
daha sık gozlendiği kaydedilmektedir Sunulan bu
olguda bir Alman Kurt (German Shepherd) kö­
peginde tespit edilmiştir.
Köpeklerde hemangiopericytomla ilgili yapılan
çalışmalarda bu tOmörü dişilerde Graves ve ark
(1988) o/o 70, Mills ve Nielsen (1967) ise % 69 gibi
yüksek oranlarda bildinrken, Mulligan (1955) bir­
birine yakın sayıda
(35
erkek, 33 dışi),
Yost ve
Jones (1958)ise erkeklerde dişilerden daha yüksek
oranda (% 68) gördüklerıni kaydetmijlerdir. Ayrıca
gerek Ertürk ve ark
(19n) ıle Alçığır ve ark
(1985)'nın bildırdiklerı olgularda ve gerekse bu "ı.
guda
hemangiopericytoma
erkek
köpekte
rast­
lanmış olması da dıkkale alındığında tümörün belirli
bir
cinsiyet
dispozisyonundan
bahsetmek
pek
uygun değildir
Şekıl 4. Arteriyollar çev re sındak i retıkulum Ipliklerinin par­
mak izı şekhndekı görünümü, Gemeri'nin Re­
t ıku lum. x 165.
Hemangiopericytomun
deri
ahına
yerleştiği,
özellikle ekstremıtelen ve ayak eklemlerinin lateral
yüzünü tercih ettiği (Mulligan, 1955; Mllls ve Nielsen,
Kesitierin Gomori'nin retikulum boyama yön­
çev­
1967; Weiss, 1974; Conroy, 1983; Graves ve ark.,
resindeki pannak izi veya soğan zarı şeklindeki ya-
1988) genel görüşüne uygun olarak, sunulan olguda
temiyle
yapılan
boyamalarında
damarlar
165
ÇIFTÇI. HATIPOGLU. AVKI
da tümör sol arka ekstremitede interfalangeal ek­
tikulum iplikleri ortaya konmasıyla diğer tümörlerden
lemler üzerinde ve metatarsofalangeal ekleme yakın
ayırımı da yapılmıştır.
, deri altı bölgesinde gözlenmiştir. Ayrıca kaydedilen
Hemangiopencytomda
olgudaki türnöral kitlenin büyüklüğü, yapısı ve diğer
makroskobik
bulguları
hemangıopericytom
rak sunulan bu olguda da operasyon sırasında ya­
pılan muayenelerde metastaza ilgiili herhangi bir
1955, Weıss, 1974; Stannard ve Pulley, 1978; Con­
1983,
Graves,
1988)ta mamen
benzer
oldukça
düşük oranda olmasına (Weıss. 1974} paralel ola­
ol­
gularında genel olarak kaydedilenlerte (Mulligan,
roy.
metastazın
bulguya rastlanılamamıştır. Tümörün nüks oranın,
bul­
alınmasından sonraki 4 ay ile 4 yıllık süre içensinde
gulardır.
o/o 25-50 (MIIIs ve Nielsen. 1967). 2-20 aylık sCrrede
Hemangiopericytomun
celemelerinde
tümörün
mikroskobik
genel
yapısının
in-
ıse o/o 35 (Graves ve ark., 1988) gibi yüksek ol­
fib­
masına karşın, operasyondan sonra hayvan sahibi
rosarkoma benzediği (Weiss, 1974; Conroy, 1983;
tarafından tümörün nüks etiiğine dair herhangi bir
Bostock. 1986). bununla birlikte tümör hücrelerinin
şikayet gelmemiş, daha sonra araştırmalara rağ­
arteriyellerin çevresinde kıvrımlar ve halkalar şek­
men hayvan sahibiyle temas kurulamamıştır.
lınde dizilerak parmak izi veya soğan zarı benzerı
bır görünOme neden olmasının tümöre ılgili ka­
Kaynaklar
rakteristik bir bulgu olduğu belirtilmiştir (Yost ve
Jones, 1958; Weiss, 1974; Stannard ve Pulley,
1978; Conroy, 1983; Nielsen, 1983; Graves, 1 988).
Alçığır, G.,
Weıss(1974) soğan zarı benzerı yapıların, tümörün
nisbeten daha az kısmını oluşturduğunu, buna kar­
32{2), 311-317
şın çoğu kısmının fibrosarkoma benzedığınl, ayrıca
bu yapıların tek
risitlerden
başına
tümör hücrelerinın
Hazıroglu, R. ve Gürkan, M. (1985). Bir kö­
ü. Vet. Fak. Oerg.,
pekte hemangıopencytoma olgusu. A
Bostock, O. E. (1986). Neoplasms of the skın and sub­
pe­
cutaneus tissues in dogs and caıs. Br. Vet J , 142, ı-ı9
kaynaklandıgını göstermedigini, bunun
için de malign pericytom veya hemangiopericytom
Conroy, J. O. (1983). Canine skın tumours. J. Am. An.
isımlennin tam dogru olmadığını öne sürmüştür.
Hosp. Ass., 19, 9ı-ı 14.
Yost ve Jones (1958) ile Graves ve ark. (1988) ise
Erer, H. ve Kıran, M. M. (1993). Konya'da 1985-1992 yıl­
parmak izı veya soğan zarı benzerı yapıları mey­
dana
getiren
hücrelerde gözlenen
ları arasında köpeklerde rastlanan tümcirle�. S.
Fak. Derg., 9, 2, 87-89
çakirdekierin
ova!, kromatln ağından yoksun fakat membranı be­
hşmış
olmasının
hemangiopericytom
ıçin
tomı Kürsüsünde 1964·1970 yılları arasında incelenen
ka­
köpek ve kedi tümörleri. A.
rakterıstik olduğunu kaydetmişlerdir. Bu olguda da
Erturk, E., Tekelı,
tesbıt edilerek, bu bulguların hemangiopericytom
rünümünün
ise
tümörün
mikroskobik
fibrom, fibrosarkom,
leiomyom.
ö. ve Milli, ü. (19n). Canine he­
O Vet. Fak. Oerg., 24, 214-218.
mangiopericytoma. A.
içın karakteristik olduğu görüşü desteklenmiştir.
(1955)
O. Vet. Fak. Der g., 18, 383-
386.
kaydedilen hücrelerde benzer mikroskobik bulgular
Mulligan
E., Tanzer, F. ve Bul ucu, M. (1971). Patolojik Ana­
Ert ürk,
lırgın veya membranda kromatin marjinasyonu ge­
U. Vet.
Graves, G. M
gö·
Canine
le­
.•
Bıorlıng, D. E. and MahoHery, E. (1988).
hemangiopericytoma:
23
cases
(1967·1984).
iomyosarkom, diffuz neurolimoma ve malign ne­
J.A.V.M.A., 192, 1, 99-102.
urolimoma benzerliğinden dolayı bu tümörlerden
Luna,
ayırt edilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Ayıncı teş­
hodos of the Armed Forcas lnstltue of Pathology 3rd Ed ,
his için ise gümüşlema yöntemiyle soğan zarı veya
Mc Graw-HiiJ Book Company,
parmak
izi
şeklindeki
alanlarda
konsantrik
ta­
L G. (1968). Manual of Histologic Stalning Mat­
Mills, J.H.L. and
Nielsen,
New
S.W.
York.
(1967). Canine he­
bakalar halinde retikulum ipliklerinin ortaya kon­
mangiopericytoma:A survey of 200 tumors. J. SmaiL
masının gerekli olduğu belirtilmiştir (Mulligan, 1955;
Anim. Prac., 8, 599-604. "Alınmıştır" Stannard, AA and
Yost ve Jones, 195·8). Bu olguda da bahsedilen şe­
Pulley, LT. (1978). Tumors of the skin and soft tissues.
kilde
In "Tumors in Domestic Animals" 2nd Ed., Ed. J.E. Mo-
Gomori'nin
retikulum boya metoduyla re156
Bir Alman Kurt Köpeğinde...
ulton. Univ. of Calif. Press, London.
Stannard, A.A. and Pulley, L.T. (1978). Tumers of the
Mulligan, R. M. (1 955). Hemangiopericytoma in the dog.
skin and soft tissues. In "Tumors in Domestic Animals"
Am. J. Path., 31. n3-789.
Nielsen, S.W. (1983). Classification of tumours in ·dogs
and cats. J. Am. An. Hosp. Ass., ı 9, 13-52.
Obwolo,
M.J.
(1 986).
Primary
splenic
Path., 96, 285-288.
A.M. ve Ertürk, E.
Weiss, E. (197 4). Tumers of the soft (mesencymal) tis­
sues. In " International Histologic Classification of Tumour
of Damestic Animals". Bulltein of WHO, 50, 12, 101-11 O.
he­
mangiopericytoma in a German Shepherd dog. J. Comp.
Pamukçu,
2nd Ed., Ed. J.E. Moulton, Univ. of Calif. Press. London.
Yager, J.A. and Scott, D. W. (1985). The Skin and Ap­
pendages. In" Pathology of Domestic Animals" Ed. K.V.F.
Jubb, P.C. Kennedy, P.C., Palmer, N., 3rd Ad. Vol. 1, p.
(1962). Ankara'da kö­
407-549, Academic Press, New York.
peklerde görülen tümör çeşitleri. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 9,
Yost, D.H. and Jones, T.C. (1958). Hemangiopericytoma
1-9.
in the dog. Am. J. Vet. Res., 19, 159-163.
157