Sanal Ortamda İ lenen Suçlara İli kin Avrupa Konseyi Sözle mesi

Sanal Ortamda İ lenen Suçlara İli kin Avrupa Konseyi Sözle mesi

2 0 1 0 y ı l ı n d a n b e r i Tü r k i y e B ü y ü k M i l l e t M e c l i s i ’n d e b e k l e y e n S a n a l
Or tamda İşlenen Suçlara İlişkin Avrupa Konseyi S özleşmesi 22 Nisan
2 0 1 4 t a r i h i n d e Tü r k i y e t a r a f ı n d a n o n a y l a n m ı ş t ı r, Tü r k i y e ' n i n a r t ı k
yapması gereken iç hukuk normlarını onayladığı bu sözleşmeye göre
g ö z d e n g e ç i r m e k v e s ö z l e ş m e y l e u y g u n h a l e g e t i r m e k t i r.
S a na l or ta m da iş le ne n s u ç l a r a k a r ş ı e t k i l i m ü c a d e l e ;
A r t ı k b u s u ç l a r c o ğ r a fi k ı s ı t l a m a l a r a v e u l u s a l s ı n ı r l a r a t a b i d e ğ i l d i r ;
Uluslararası insan hakları araçları çerçevesinde üstlendikleri
y ü k ü m l ü l ü k l e r u y a r ı n c a o r t a y a ç ı k a n s t a n d a r t l a r v e m i n i m u m ö n l e m l e r.
Ye n i s u ç t ü r l e r i n i n o r t a y a ç ı k m a s ı v e e s k i s u ç l a r ı n y e n i t e k n o l o j i l e r
aracılığıyla gerçekleştirilmesiyle or tak mücadeleyi sağlayan Sözleşme,
s u ç l a r l a m ü c a d e l e y i c o ğ r a fi k ı s ı t l a m a l a r a v e u l u s a l s ı n ı r l a r a t a b i o l m a k t a n
ç ı k a r m a k t a d ı r.
Beşte Bir Kampanyası Hakkında
Avrupa Konseyi 2010 yılında , Lanzarote S özleşmesi (Cinsel S ömürü ve Cinsel
İstismara Karşı Çocukların Korunmasına İlişkin Avrupa Konseyi S özleşmesi) ile
bağlantılı olarak çocuğa karşı cinsel şiddeti sonlandırmak için BEŞTE BİR
K a m p a n y a s ı n ı b a ş l a t m ı ş t ı r.
A v r u p a K o n s e y i n i n b u k a m p a n y a s ı Tü r k i y e ’d e H a z i r a n 2 0 1 3 t a r i h i n d e n b u y a n a
U l u s l a r a r a s ı Ç o c u k M e r k e z i t a r a f ı n d a n y ü r ü t ü l m e k t e d i r.
Daha fazla bilgi için:
h t t p : / / w w w. 5 t e 1 . c o c u k h a k l a r i i z l e m e . o r g /
Avrupa Konseyi Hakkında
1949 yılında kurulan Avrupa Konseyi, çocuklar dahil olmak üzere bireylerin
korunmasına ilişkin Avrupa İnsan Hakları S özleşmesi ve diğer referans
belgelerine dayanan or tak ve demokratik prensipler geliştirmeyi
a m a ç l a m a k t a d ı r.
B u b r o ş ü r, Tü r k i y e ’d e U l u s l a r a r a s ı Ç o c u k M e r k e z i ( I C C ) t a r a f ı n d a n y ü r ü t ü l e n
“B eşte Bir Kampanyası -Avrupa Konseyi, Çocukların Cinsel S ömürü ve Cinsel
İstismara karşı Korunması-” kapsamında Hollanda Kraliyeti Ankara
B ü y ü k e l ç i l i ğ i ’n i n M a t r a P r o g r a m ı ç e r ç e v e s i n d e b a s t ı r ı l m ı ş t ı r.
Çocukların Cin
sel Sömürü ve
Cinsel İstisma
ra karşı Korun
ması Projesi
•
•
•
S an al O r t am d a İ şl e n e n S uçlara
İ l işkin Av r u p a Ko n sey i S özleş mes i
S özleş me’ni n Amacı :
G erekli m ev z uatın k abul edilm esi ve uluslararası işb i r l i ğ i ni n g el i şt i r i l mesi
yoluyla san al or tam da işlen en suç lara k arşı top l u mu n koru nma sı nı
am aç layan or tak bir cez a politik asın ın iz len m esidir.
S özleş me’ni n K aps amı :
S öz leşm e’de san al or tam da işlen en suç lar alan ın d a ü l kel er i n ma d d i ceza
h ukuku un surların ı ve bağlantılı h üküm leri uyum lu ha l e g et i r mek , b i r b a şk a
deyişle tanı mları n ve c in sel söm ürüye k arşı koru nma l a r ı d a d a hi l ol ma k
üzere çoc uklarla ilgili koruyuc u ön lem lerin s tand a r tla ştır ılm a sı, ceza i
soruşturm a ve kov uşturm a yöntem lerin in belirlen mesi , hı zl ı ve et ki n b i r
uluslararası işbirliği rej im i oluşturulm ası h edefleri ne i l i şki n hü kü ml er yer
alm aktadır.
S özleş me’ni n Ö nemi :
S öz leşm e ile tan ım ların ve ulusal cez a hu ku ku hü kü ml er i ni n
stan dar tlaştırılm ası ile san al or tam da işlen en su çl a ra i l i şki n et ki l i
m üc adelen in uluslararası işbirliği ile gerçe k l eşmesi ni sa ğ l a ma sı
bakım ın dan ön em lidir. S öz leşm e san al or tam da işlenen su çl a r l a mü c a d el e
ederken , taraf dev letlere i ns an hak ve özgürlükle r inin ge re k li ölç ü de
korunmas ı nı s ağlama ve orantı lı lı k i lkes i ni yer i ne g et i r me şa r t ı nı ve
güven cesin i de düzen lem iştir.
S öz leşm eyle, c in sel söm ürüye k arşı korun m aları d a d a hi l ol ma k ü zere
çoc uklarla ilgili koruyuc u ön lem ler güç len dirilm işt i r. S özl eşme çoc u ğ u 18
yaşın ı doldurm ayan bireyler olarak tan ım lam aktadı r.
ULUSLARARASI
beşte b i r
Ta r a f ü l k e l e r i n s o r u m l u l u ğ u :
Sözleşmede tanımlanan suçlar kasıtlı olarak işlendiğinde, kendi ulusal mevzuatında suç olarak
t a n ı m l a m a k t a r a f ü l k e l e r i n y a s a l y ü k ü m l ü l ü ğ ü d ü r.
•
•
•
•
•
Ya s a d ı ş ı e r i ş i m
Ya s a d ı ş ı m ü d a h a l e
Ve r i l e r e m ü d a h a l e
Sistemlere müdahale
Cihazların kötüye kullanımı
•
•
B i l g i s a y a r l a r l a i l i ş k i l i s a h t e c i l i k fi i l l e r i
B i l g i s a y a r l a r l a i l i ş k i l i s a h t e k a r l ı k fi i l l e r i
•
Ç o c u k p o r n o g r a fi s i y l e i l i ş k i l i s u ç l a r
•
•
•
İlave yükümlülük ve yaptırımlar olarak
yer alan teşebbüste bulunmak
Ya r d ı m y a d a y a t a k l ı k e t m e s u ç l a r ı
Kurumsal yükümlülük
›
››
›
Bilgisayar veri ve sistemlerinin gizliliğine,
bütünlüğüne ve kullanıma açık
bulunmasına yönelik suçlar
•
İçerikle ilişkili suçlar
•
•
Te l i f h a k l a r ı n ı n v e b e n z e r h a k l a r ı n
ihlaline ilişkin
S ö z l e ş m e ç o c u k p o r n o g r a fi s i n i ö z e l l i k l e v e a y r ı c a d ü z e n l e m i ş t i r. Ç o c u k p o r n o g r a fi s i n i n e l e k t r o n i k
ü r e t i m i , b u l u n d u r u l m a s ı v e d a ğ ı t ı m ı n ı n ç e ş i t l i y ö n l e r i s u ç o l a r a k t a n ı m l a n m ı ş t ı r. Ta n ı m l a n a n
suçlar şöyledir:
•
•
•
Bilgisayarlarla ilişkili suçlar
Ta r a f d e v l e t l e r, b u b a ş l ı k l a r ı s u ç o l a r a k t a n ı m l a m a k i ç i n g e r e k e n y a s a m a i ş l e m l e r i n i v e g e r e k e n
d i ğ e r i ş l e m l e r i y a p m a k z o r u n d a d ı r. B i r b a ş k a d e y i ş l e , b i l g i s a y a r l a i ş l e n e n y a d a b i l g i s a y a r l a
ilişkili suçlar için or tak bir minimum standar t oluşturarak bu suçları önleyecek ve zapt edecek
ö n l e m l e r i g e l i ş t i r m e k t a r a f d e v l e t l e r i n s o r u m l u l u ğ u d u r.
•
•
Ayrıca taraf devletler:
B i r b i l g i s a y a r s i s t e m i ü z e r i n d e n d a ğ ı t ı l m a k a m a c ı y l a ç o c u k p o r n o g r a fi s i ü r e t m e k ;
B i r b i l g i s a y a r s i s t e m i ü z e r i n d e n ç o c u k p o r n o g r a fi s i s u n m a k y a d a ç o c u k p o r n o g r a fi s i n e e r i ş i m
s a ğ l a m a k , “ S u n m a k ” k a v r a m ı i l e , ç o c u k p o r n o g r a fi s i e l d e e t m e k a m a c ı y l a b a ş k a k i ş i l e r e
b a ş v u r m a y ı d a k a p s a m a s ı a m a ç l a n m ı ş t ı r. “ E r i ş i m s a ğ l a m a k ” k a v r a m ı i l e , ö r n e ğ i n b i r ç o c u k
p o r n o g r a fi s i s i t e s i o l u ş t u r a r a k , b a ş k a l a r ı n ı n k u l l a n ı m ı i ç i n ç o c u k p o r n o g r a fi s i n i ç e v r i m i ç i
erişime sunmayı kapsaması amaçlanmıştır;
K i ş i n i n , b i r b i l g i s a y a r s i s t e m i ü z e r i n d e n k e n d i s i y a d a b a ş k a s ı i ç i n ç o c u k p o r n o g r a fi s i t e m i n
etmesi, “Kendisi ya da başkası için temin etmek ” kavramı ile, örneğin bilgisayarına
i n d i r m e ( d o w n l o a d ) y o l u y l a , a k t i f o l a r a k ç o c u k p o r n o g r a fi s i e l d e e t m e k a n l a m ı n d a d ı r ;
Bir bilgisayar sisteminde ya da bilgisayar verilerinin saklandığı başka cihazlarda çocuk
p o r n o g r a fi s i b u l u n d u r m a k .
Bu suçları işlemek amacıyla üretilen üç tür malzeme:
• Gerçek bir çocuğun cinsel olarak kötü muameleye uğramasının teşhirini;
• Reşit görünmeyen bir kişinin cinsel anlamda müstehcen bir eyleme katılımını gösteren
p o r n o g r a fi k g ö r ü n t ü l e r i ;
• “Gerçekçi” olmakla birlikte gerçek bir çocuğun cinsel anlamda müstehcen bir eyleme
k a t ı l ı m ı n ı i ç e r m e y e n g ö r ü n t ü l e r i k a p s a m a k t a d ı r.
Ye t k i v e u s u l l e r i n t a n ı m l a n m a s ı , y ü r ü r l ü ğ e k o n u l m a s ı v e u y g u l a n m a s ı n d a t a r a f d e v l e t l e r
uluslararası insan hakları belgeleri kapsamında üstlendiği yükümlülüklerden kaynaklanan
haklar da dahil olmak üzere, iç hukukunda düzenlenmiş, insan hak ve özgürlüklerinin gerekli
ölçüde korunmasını sağlayacak ve orantılılık ilkesini yerine getirecek şar t ve güvenceleri
sağlamak;
Kamu yararına, özellikle adaletin sağlam bir şekilde tatbik edilmesine uygun olduğu ölçüde,
üçüncü şahısların hakları, sorumlulukları ve meşru menfaatleri üzerindeki etkisini dikkate
almak;
Saklanan bilgisayar verilerinin korunmasını kolaylaştırmak;
Tr a fi k b i l g i l e r i n i n k o r u n m a s ı n ı k o l a y l a ş t ı r m a k v e k ı s m e n a ç ı k l a n m a s ı n a i l i ş k i n d ü z e n l e m e
y a p m a k i l e y ü k ü m l ü d ü r.
Ta r a f ü l k e l e r i n u s u l e i l i ş k i n y e t k i l e r i v a r d ı r. S ö z l e ş m e ; a r a m a v e e l k o y m a g i b i g e l e n e k s e l u s u l
ö n l e m l e r i n i y e n i t e k n o l o j i o r t a m ı n a u y u m l u h a l e g e t i r m e k t e d i r. A ş a ğ ı d a s a y ı l a n b a ş l ı k l a r d a k i
yetkilerini kullanmak üzere taraf devletler gerekli yasama işlemlerini ve diğer işlemleri
y a p a b i l e c e k t i r.
•
•
•
•
•
•
S aklanan bilgisayar verilerinin hızlı bir biçimde korunması; (Örneğin, bilgisayar
verilerinin kaybedilmesinin ya da değiştirlmesinin söz konusu olabileceğine dair gerekçelerin
mevcut bulunduğu durumlarda, gerekli olabilecek yasama işlemlerini ve diğer işlemleri
yapacaktır)
Tr a fi k v e r i l e r i n i n h ı z l ı b i r b i ç i m d e k o r u n m a s ı v e k ı s m e n a ç ı k l a n m a s ı ; ( Ö r n e ğ i n ; b i l g i l e r
bir ya da birden fazla hizmet sağlayıcı tarafından iletilmiş olsa dahi, ayırım yapılmaksızın
k o r u n m a n ı n k o l a y l a ş t ı r ı l m a s ı g e r e k i r. K ı s m e n a ç ı k l a n m a s ı i b a r e s i n d e n a n l a ş ı l m a s ı g e r e k e n ,
ilgili tarafın söz konusu hizmet sağlayıcıları ve bilgilerin iletildiği yolu belirleyebilmesini
sağlayacak ölçüde açıklama yapılması işlemini kolaylaştırmaktır)
Üretim talimatı; (Söz konusu kişinin mülkiyetinde ya da kontrolünde bulunan ve bir
bilgisayar sisteminde veya bilgisayar verilerini saklamak için kullanılan başka bir cihazda
saklanan bazı bilgisayar verilerini vermesi ile hizmet sağlayıcının, mülkiyetinde ya da
kontrolünde bulunan ve sözü geçen hizmete ilişkin olan abone bilgilerini vermesini ifade
eder)
Saklanan bilgisayar verilerinin aranması ve bunlara el konulması;
Tr a fi k v e r i l e r i n i n g e r ç e k z a m a n l ı o l a r a k t o p l a n m a s ı ; ( S ö z l e ş m e t a r a f d e v l e t l e r e t r a fi k
h a k l a r ı n ı s a k l ı t u t a b i l m e s i n i d ü z e n l e m i ş t i r. H a k k ı n s a k l ı t u t u l m a s ı i l g i l i h ü k ü m d e b e l i r t i l e n
s u ç l a r y a d a s u ç k a t e g o r i l e r i i ç i n v e b u s u ç y a d a k a t e g o r i g r u b u n u n , M a d d e 2 1 ’d e s ö z e d i l e n
içerikle ilgili verilere müdahale önlemlerini uyguladığı suç grubundan daha sınırlı olmaması
şartıyla sınırlandırılmıştır)
İçerikle ilgili verilere müdahale edilmesi. (Sözleşmede içerikle ilgili verilere müdahale
için ulusal yasalarca belirlencek ciddi nitelikli suçlar sınırlaması getirilmiştir)