tut pekmezi 27

Yalnız taş duvar olmaz
Tut Pekmezi
Tutlular Yardımlaşma Derneği
Haziran 2007 Sayı 27
Erikliğin Kelle’denTut’un görünüşü / Mayıs 2007
1
Değerli Okur,
Dergimizin 27. sayısı da elinizde.
Bu sayımızda da yeni konular ve o yeni
konuları yazan yeni adlarla karşılaşacaksınız. Ama biz yine de her zaman
yaptığımız gibi kısaca bir göz atalım
Tut Pekmezi’nin sayfalarına.
Hamza Demir, Tut Gelişim Derneği’
nin kuruluşu ve bu gelişmeden hareketle Tut’taki dernekleşme çalışmalarının geçmişine ve birikime dikkat
çekiyor Đsveç’ten gönderdiği yazısıyla.
Tut Gelişim Derneğii Tut’un
gençlerinin sorunlarına ve çözüm
yollarına ilişkin bir özet rapor da
gönderdi Tut Pekmezi’ne.
Bu anlamda, derneğin kurulmasının
ne denli önemli ve umut verici olduğu
da açığa çıkıyor.
TYD’nin 21 Nisan 2007’de
düzenlediği eğlence gecesine ilişkin
bir değerlendirmeyi Ali Gündoğdu’
dan okuyacaksınız.
Đsviçre’deki hemşerilerimizi Ali
Gündoğdu’nun yaptığı değerlendirme
konusunda düşünmeye davet ediyoruz.
Mahmut Akdağ’ın Edebiyat
Yarışması için gönderdiği öykülerden
birisine daha (Memekli Mağra) yer
verdik bu sayımızda.
TYD’nin 2.9.07 tarihinde
düzenleyeceği piknikli turnuvaya
ilişkin bir duyuru da bulacaksınız
dergimizin bu sayısında.
Bütün hemşerilerimizi bekliyoruz.
Ayrıca sevilen yazarlarımızdan
Adnan Binyazar’ı, Cumhuriyet
gazetesinde “Ayna” adlı köşesindeki
yazısıyla konuk ettik bu sayımızda.
Umarız sizin çocukluğunuza da bir
ayna tutulmuş olur.
Mehmet Karakuş’un birkaç yazısı
var Tut Pekmezi’nin sayfalarında.
Bunlardan bir tanesi,
www.tutpekmezi.com’da TYD’nin
açtığı Edebiyat Yarışması için
yazılmış olan,Tut’un ilçe yapılması ve
sonraki yaşanan sürece ilişkin bir
yazısı.
Bir başka yazısı da, Tut’tan
Đsviçre’ye ilk gelen kuşaktan olan
Mustafa Aslan, Mehmet Acar,
Mustafa Karakuş, Mehmet
Maraşlıoğlu, Ramazan Özdoğan,
Mahmut Kılıç, Salih Doğru, Ali
Gündoğdu, Habip Orhan, Hacı Ali
Kurşun’ dan sonra Ahmet Doğru ve
önümüzdeki günlerde Gençler
Birliği’ne transfer olacak olan oğlu
Uğur ile yaptığı kısa söyleşilerden
oluşuyor.
Daha sonra, uzun bir süre Đsviçre’de
kaldıktan sonra Tut’ta yaşamaya
devam eden Ahmet Dağ’dan da iki anı
aktarıyor Mehmet Karakuş.
Değerli Okur,
Dergimizin bu sayısına yazılarıyla
katkıda bulunan değerli arkadaşlarımıza içten teşşekkür ediyor ve
katkılarının devam etmesini bekliyoruz.
Bir daha belirtelim ki, Tut pekmezi
“profesyonel” bir dergi değildir. Eksiği
gediği olan amatör bir dergidir.
Amacımız, Tut’u ve Tutluyu yine
Tutluların dilinden anlatmak, bu arada
kimi konuları da yazarak “kayıt altına”
almaktır.
Tutluları yazmaya ve okumaya
özendirmek, Tutluların yazmaya ve
okumaya olan ilgilerini artırmaktır bir
başka amacımız.
Bizim içten istemimiz ve çabamız
bu yöndedir.
Gelecek sayıda görüşmek ve Tut
pekmezi gibi şirin günler geçirmeniz
dileklerimizle...
Tut Pekmezi
2
Piknikli Voleybol Turnuvası
Değerli Hemşerilerimiz ,
Sevgili Tutlular,
Bu yılki Tutlular Pikniği
ve
1. Đs-Tut Voleybol Turnuvası
02.09.2007,
Pazar günü
Turnverein Höngg / Kappenbühlstr. 60 / Höngg-ZH
adresindeki yeşil sahada yapılacaktır.
Turnuvaya,
-Arbon'dan Ağtutspor ve taraftarlarını
-Zürich'ten Çanakçıspor ve taraftarlarını
-Wohlen'den Tutpekmezispor ve taraftarlarını
-Wald'tan Tutstar ve taraftarlarını
-Schwitz'ten Mağrabaşı Gücü taraftarlarını
ve
Đsviçre'nin dört bir köşesinde yaşayan hemşerilerimizi
ve dostlarımızı bekliyoruz.
Takımlar karma (kadın, erkek, çocuk) beş kişiden oluşacaktır.
Piknikte
her türlü içecek (mineraller, kahve, bira, rakı)
ve
yemek olarak da
şiş kebap, kemiksiz tavuk budu, sucuk, salata ve salçalı bulgur pilavı
yapılacaktır.
Derneğimizin bu etkinliğine bütün hemşerilerimizi ve dostlarımızı
herzaman olduğu gibi aramızda görmek ve güzel bir gün geçirmek
istiyoruz.
Tutlular Yardımlaşma Derneği Yönetim Kurulu
3
4
Tutlular Eğlence Gecesi Yapıldı
21 Nisan 2007 tarihindeki ilkbahar eğlence gecemiz Zürich’te yapılmıştır.
Bu eğlence gecesi iyi insanların gecesi, temiz yürekli insanların eğlence gecesi
halinde geçmiştir. Hemşerilerimizle, dostlarımızla beraber olduğumuz ve bundan da
sevinç duyduğumuz güzel bir gece olarak geçmiştir.
Đnsanın hemşerileriyle ve dostalarıyla beraber olması ne güzel şey. Bunu ancak
icinde bulunanlar ve gerçek Tutlu olanlar bilir. Tutluyum deyip de içten Tutlu
olmayanlar bilemezler ve o sevinci tadamazlar. Böyle şeyler içinde bulundukça ve
yaşadıkça olur. Bizleri yanlız bırakmayan dostlarımıza ve hemşerilerimize ne kadar
teşekkür etsek de az olur.
Bize her zaman, „eğlence geceniz yok mu, geceniz ne zaman olacak“ diye
sorarlar. Bunu soranlar da çoğu zaman Adıyamanlı olmayanlar, Türkiye’nin başka
yörerlerinden olan ve bizleri burada yıllardır tanıyan dostlarımızdır. Çünkü onlar
bizlerin örf ve adetlerinin başka olduğunu bilirler ve çok hoşlarına gider. Bizim yöresel
yemeklerimizi cok beğenirler. Bununla da gurur duymak lazım.
Gecemize sponsorluk yapan arkadaşlara da, başta Mustafa Tüfekçi /Şimşek
Reisen’a, Vatan Reisen’a, Semes Automobile GmbH’ya teşekkür ederiz.
Gecede çalışan ve evlerinde hazırlık yapanlara, içli köfte, hıtap, meze gibi çok
çeşitli yemek yapan arkadaşlarımıza da ayrıca teşekkür ederiz. Onlara, yönetim
kurulu adına „ellerinize sağlık“ diyoruz.
Çok zengin tombala vardı gecemizde. Katılan misafirler çok memnun kaldılar.
Bu da bizleri sevindirdi ve gururlandırdı. Herşey güzel olup, misafirler güzel bir
akşam geçirdiği zaman hiç kimsede yorgunluk falan kalmıyor.
Đçimden geldiği gibi yazdım. Đnşallah beğenirsiniz.
Herkese sevgiler ve selamlar. Güzel bir yaz tatili geçirmenizi diliyorum.
Ali Gündoğdu (Onbaşı Ali)
5
Tut’un Đlçe Yapılması ve Kentleşme Süreci
Çok gerilere gidilmezse, Tut’un yakın geçmişinde iki tarih öne çıkar.
Bunlardan birincisi; o zamana kadar köy olan Tut’un kasaba yapıldığı 1954,
ikincisi de; kasabayken ilçe yapılan 1990’dır.
1954 ile 1990 yılları arasındaki uzun zamanı Besni’ye bağlı bir kasabanın
insanları olarak yaşayan Tutlularda, özellikle resmi işlerin yerine getirilmesi için
yaşanan zorluklardan ve Besnililerin de kendilerini “büyük ağabey” yerine koymasının
verdiği bıkkınlıktan dolayı, “Besni’den kurtularak ilçe olma” düşüncesi oluşur.
Öyle ki bu düşünce kimi zaman öfkeyle, kimi zaman da şakayla karışık dillendirilir.
Bu tutum özellikle Tut’un yerel yöneticilerinde ve Tut’un siyasal partilerinde yer almış
geleneksel kasaba politikacılarında çok açık bir şekilde gözlenir. Elbette bu, öteki
Tutluların da hoşuna gider ve Tut’un gelişip zenginleşmesini sağlayacak bir düşünce
olarak da benimsenir. Bu, “Besnililerden kurtularak ilçe olma” düşüncesine resmi bir
gerekçe olarak nüfusun ve gereksinimlerin arttığı ileri sürülür ancak, bu düşüncenin
arkasında da aşağı yukarı şu beklentiler vardır:
- Ağabeylik taslayarak tepeden bakan Besnililerden ilçe olup kurtulmak ve kendi
başına yaşamak,
- Đlçe olacak Tut’a devletin resmi kurumlarının geleceğinden dolayı Besni’ye gitmek
zorunluluğundan ve bu gidip gelmeler için yapılan para ve zaman kaybından
kurtulmak,
- Tut’a gelecek kurumlarda Tutluların da çalışabileceğini ve buna bağlı olarak
işsizliğin bir derece de olsa azalabileceğini düşünmek,
- Asker, polis, hakim, savıcı, nüfus ve tapu memuru gibi dışarıdan gelebilecek devlet
memurlarının Tut’a bir şekilde parasal katkıda bulunacaklarını hesap etmek,
- Đlçe olacak Tut’a devletin daha çok yardım edeceğini; yol, okul, hastane, postane
gibi yatırımların artacağını sanmak,
- En azından bir bankanın kurulabileceğini, böylece memurların ve emeklilerin
Besni’ye ücret almaya gitmekten kurtulacaklarını düşünmek vb..
1990’lara doğru Tutlularda bu düşünceler oluşurken, devletin siyasi yöneticilerinde
de kasabaları ilçe, ilçeleri de il yapma politikası adeta bir modadır. O yıllarda altında,
merkezi yönetimin taşradaki varlığının (özellikle güvenlik bakımından)
kuvvetlendirilmesi amacı ve düşüncesi yatsa da, kasabaların ilçe, ilçelerin de il
yapılması halkın yararına yapılan bir işmiş gibi yansıtılır ve bir bakıma halka siyasi
rüşvet verilerek oyları alınır; illerin ve ilçelerin sayısı abartılı bir şekilde arttrılır.
Gerekçeler ve buna bağlı olarak ortaya çıkan amaç ve beklentiler farklı da olsa,
devletin ve siyasetin amacıyla Tutluların amacı Tut’un ilçe yapılması konusunda
çakışır ve Tut, 1990 yılında (17 yıl önce) resmen ilçe yapılır.
Đlçe olduktan sonra (ağır aksak da olsa) devletin bir ilçe için öngördüğü kurumlar
oluşturulur ve kabul etmek gerekir ki zaman içinde herhangi bir eksik de kalmaz.
Böylelikle halkın beklentisi yerine gelmiş, devletin amacı da gerçekleşmiş olur.
Kaymakam, hakim, savıcı, nüfus, tapu ve maliye memurları gelmiş, polis gelmiş,
asker sayısı arttırlmış, Ziraat Bankası da bir şube açmıştır..
Çok geçmeden üç beş siyasi parti de, ‘ilçe teşkilatı’ adıyla kendi dükkancıklarını
açarlar.. ve Tutluların da ilçe yaşamı başlar...
6
Devletin kurumlarının gelmesiyle psikolojik bir rahatlama olur halkta. Ama bir süre
sonra, yine de bir yerlerde bir eksikliğin olduğu duyumsanır. Sanki eski tas eski
hamamdır. Her alandaki gerilik ve yetmezlik, yoksuluk, mutsuzluk ve yaşamın
tekdüzeliği devam etmektedir. Yaygın deyimle, dağ fare doğurmuş; kimsenin
çuvalındaki bulgur pirinç olmamış, ekmeğinin katığı artmamıştır ilçe olmakla.
Kişinin adının zengin veya yiğit olmasıyla, kendisinin zengin veya yiğit
ol(a)maması gibi, Tut’un ilçe olması da görünürdeki bir değişiklikten öte gitmemiş,
özde fazla bir değişiklik yaratmamıştır.
Đlçe olmanın verdiği sevinç ve gurur yerini bir süre sonra dedikoduya, öfkeye ve
umutsuzluğa bırakır. Kimi Tutlulara göre, Tut’a gelen yabancı memurlar gerçek
Tutluların ahlağını bozmakta, halka kötü örnek olmaktadırlar! Veya devletin kurumları
yabancıyla doldurulmakta, Tutlulara öncelik tanınmamaktadır! Onlar yüzünden ev
kiraları bile artmıştır. Kısaca, Tut’un kaymağını yabancılar yemekte, sefasını yine
yabancılar sürmektedir!
Bu ve benzeri şekillerde dillendirilen, gözlenen hoşnutsuzluk, öfke ve içe kapanma
gibi davranışların üstüne tüy diken başka bir olumsuzluk daha olur geçtiğimiz yıllarda:
Tut’un hakimi ve savıcısı alınır ve adliye, çoğu Tutlunun zaten bir kent gözüyle
bakmadığı, toplama bir yerleşim yeri olarak gördüğü Gölbaşı’na götürülür. Siyasetin
gerekçesi şudur: Tut’ta bir adliyenin bulunmasını gerektirecek boyutlarda suç
işlenmemektedir. Mahkeme üyeleri oturdukları yerde ücret almaktadırlar. Devletin
parasında tüyü bitmemiş yetimin hakkı vardır; boş yere harcanmamalıdır!
Ne yazık ki bu gerekçe inandırıcı olmamış; halk bir kez daha kandırılmıştır.
Çünkü, suç işlenmiyor denilen yerde (ki doğrudur) onlarca polis ve asker sayısında
herhangi bir azaltma olmamıştır. Ayrıca bilineceği gibi mahkemeler sadcece döğüş
kavga olaylarına bakmamakta; nüfus, evlenme-boşanma, tapu düzeltme gibi daha bir
çok konuya bakmaktadırlar. Đşin özü; vatandaşa, her türlü hizmetin götürülmesi
gereken “yurttaş” olarak bakması gereken siyaset, ona, ticari bir yaklaşımla “müşteri”
gözüyle bakmış ve Besni’den kurtulan Tutluyu bu kez de Gölbaşı’na “bağlamıştır”.
Bu durum Tutluları iyice çileden çıkartır. Çıkartır ama, bir iki cılız sesten başka
bişey de çıkmaz.
Ama aslında bu “adliye” konusu da değildir gerçek hoşnutsuzluğun, gerçek hayal
kırıklığının nedeni. Nedeni pek bilinemeyen bir eksiklik, bir boşluk vardır bir yerlerde...
Đşin özüne baklırsa bunun nedeninin Tut’un kent, Tutlunun da kentli olamayışıdır
bir türlü. Çünkü; Tut’un ilçe olmasını isteyen Tutlunun kendisi (yöneticisi, siyasetçisi
ve aydınıyla), ilçe olmayı istemenin ardındaki gerçek beklentiyi somut olarak ortaya
koyamamıştır. Đlçe olmayı istemekle zenginleşmek, çağdaşlaşmak; kentlileşmek
istemiştir ama, bu zenginleşmenin, kentlileşmenin nelerle olabileceği konusunda,
kentlileşmenin gerekleri konusunda somut ve kesin isteklerde bulunamamış, o açık
ufukluluğu gösterememiştir. Böyle olunca da, ilçe olmakla başlaması ve giderek ivme
kazanması gereken kentleşme süreci yeterince işlememiştir.
Örneğin:
-Tut’un, çözülmesi çok gecikmiş olan kanalizasyon ve atık su arıtma konusu hiç
gündeme bile getirilmemiştir. Oysa, yıllar önce geri teknoloji, girdi ve insan gücüyle
yapılan kanalizasyon bir yandan günden güne artan yükü taşıyamaz duruma geldiği
için sık sık bozulup tıkanmakta, öte yandan da, kanalizasyon suyu sulama suyuna
karıştığı için, ilçenin güneyinde yetiştirilen sebzeler ancak bu durumu bilmeyenler
tarafından tüketilir olmuştur.
7
-Tut’un içme suyu sorunu bir süre için çözülmüştür ama, eski teknoloji ve olanaklarla
yapılan su dağıtım ağı fazla yükü kaldıramamakta ve hergün bir yerden
patlamaktadır. Bu durum sadece su kaybına değil, aynı zamanda suyun kirlenmesine
de neden olmaktadır.
-Cadde ve sokaklar, yayalar ve taşıtlar gözönünde bulundurularak bir plana göre
yapılmamakta, yayalar için kaldırım, taşıtlar için toplu park yerleri ve trafik düzeni
kimsenin aklına gelmemektedir. Oysa bu gereksinim de her gün artan bir şekilde
kendini göstermektedir.
-Tut deprem kuşağında kurulmuş bir yerleşim yeri olmasına, bazı depremleri de,
allahtan ucuz atlatarak, yaşamasına karşın etkili önlemler alınmamaktadır. Okulların
ve öteki toplu yaşanan binaların olası bir depreme dayanıklı olup olmadıkları
incelenmemiş, yeni yapılan binalar da etkili bir denetim altında yapılmamıştır.
Halk, zaman zaman da olsa, olası bu tehlike konusunda bilgilendirilmemiştir.
-Kahvelerin ve lokantaların çoğunda tuvalet bulunmamaktadır.
-Enerji tüketimi her geçen gün artmasına karşın başka seçenekler gündeme
getirlmemiş; örneğin rüzgar ve güneş enerjisi üretimi düşünülmemiştir.
-Tut’un derelerini işleyip temizlemek, birer mesire yerine dönştürmek şöyle dursun
dereler; hayvan gübresi, cam, teneke, plastik ve benzeri gibi her türlü pisliğin atıldığı
yerler haline gelmiştir. Ama dereleri kirletmek için bu da yetmemiş, kanalizasyonlar
derelere bağlanarak, dereler açık kanalizasyon durumuna sokulmuştur. Bu tutum ve
anlayış da kent yaşamına ve kentliliğe uymamaktadır.
-Bir iki Tut sevdalısı Tutlunun, olağanüstü özveri ve çabalarıyla gerçekleşen ve kent
yaşamına da yakışan kültürel şenliklerin arkası getirilememiştir.
-Müzik, resim, sinema, tiyatro gibi sanatsal etkinlikleri Tutlunun yaşamının bir parçası
haline getirmek bir yana bu konularda birer ön adım bile atılamamış, yaşam
tekdüzelikten ve sıkıcılıktan kurtarılarak renklendirilememiştir.
-Sanatın çeşitli dallarındaki bu acıklı durum sporda da aynı şekilde sürmektedir.
-Uzun yıllar yapımı devam eden hastane bitirtilerek halkın hizmetine sunulumamıştır.
-Gencine bak(a)mayanlar yaşlıları için de herhangi bir çalışma içine girmemiş,
örneğin bir Huzur Evi kurulamamıştır.
-Tarım, hayvancılık ve ticaretle uğraşanlar kendi örgütlerini kurararak gelişmenin
yollarını aramamışlardır.
-Çeşitli eğitsel etkinliklerle ortak mal bilinci yaygınlaştırılamamıştır. Unutulmamalı ki
okullar, yollar, dağlar, tepeler, ormanlar, otlaklar, dereler, sular halkın ortak malıdır ve
herkesçe korunmalıdır.
Görüldüğü gibi kentleşme sürecine ilişkin sıralanan bu ve benzeri sorunlar
ivedilikle çözülmesi gereken yaşamsal sorunlardır.
Bunların çözümü de Tut’un yöneticilerinin, politikacılarının, aydınlarının ve bütün
Tutluların ellerinde ve sorumluluğundadır. Tutlular bir yandan devletin kurumlarına
sahip çıkarak, onların daha verimli çalışmalarını sağlamaya çalışırken, bir yandan da
bazıları yukarda kısaca belirtilen konulara kafa yormalı ve ilçe olan Tut’un daha güzel
ve yaşanılası bir kent olmasına çalışmalıdırlar. Sizce başka yol var mı?
Mehmet Karakuş
20 Mart 2007
8
9
Tut’un son meyvesi:
TUT GELĐŞĐM
Gelişmiş - çağdaş toplumun ölçüleri nedir? Böyle bir toplumun bireyi nasıldır?
Gelişmiş - çağdaş olunmazsa olmaz mı? Aslolan nedir çağdaşlıkta, uygar insan
olmada? Ya da ”kaliteli yaşam” dedikleri nedir? Giyinilen elbise, kullanılan araba mı,
yoksa güvenli- eşit- özgür hisseden kişinin, başkalarına zarar vermeden kendini ifade
edebilmesi, insancıl yanlarını geliştirerek iç huzurunu yaratması mı?
TUT GELĐŞĐM ile ilgili düşünürken bu sorular geldi aklıma. Yeni kurulan dernek
hangi GELĐŞĐMĐ sağlamayı amaçlıyordu Tutlular için?
Program ve tüzük önerisini (henüz kongresiyle onaylanmadığı için ”öneri”
diyorum) okuduğunuzda, derneğin , birinci derecede bireyin sosyal-kültürelentellektüel-ruhsal gelişimine katkı yapmak amacıyla kurulduğu apaçık görülür.
Kurulduğu mayıs ayı başından itibaren yürüttüğü faaliyetlerinden de bu
anlaşılıyor: Tut Şenliği hazırlıkları, eğitim - tarım projesi çalışmaları, sinema
gösterimi, gazete çıkarma hazırlıkları bir aylık zamana sığdırılan faaliyetler.
Kişinin karnını doyurması, başını sokacak evinin olması, hayatını kolaylaştıran
araç-gereçlere sahip olması, kısacası ekonomik rahatlığı elbette çok önemli.
Ekonomik gelişim ile sosyal-kültürel gelişim birbirinden bağımsız şeyler de değil.
Ama kabul edilirki, bir derneğin faaliyetleri, gelişimin bütün çeşitlerini ve boyutlaını
içeremez. Kaldı ki dernek, eğitim-tarım projeleriyle ekonomilk gelişime de katkı
yapmayı amaçlıyor.
Derneğin, kendi yaptıklarının yanında, toplumun dinamiklerinin ortaya çıkmasında
esin kaynağı olması da çok önemli. Hem esin kaynağı olması hem bu dinamikleri
organize etmesi, topluma sunması. Đnsancıl, dayanışmacı, kültürel alış-verişe vesile
olması.
Đlçenin temizliği için ”Küçük Afacanlar” insiyatifi, Tut Lisesi Amatör Ruhlar
Tiyatrosu, Tut Sanat Kulübünün kuruluşu, bütün bunlar, daha şimdiden Tut
Gelişim’in doğrudan ya da dolaylı ortaya çıkardığı- etkilediği dinamiklerdir. Bunlar ve
diğer planlanan faaliyetlerin kalıcı olması kuvvetle muhtemeldir.
Yani Tut’ta yaşayan insanlara, daha yeşil ve daha temiz bir Tut’ta yaşama, daha
elverişli şartlarda okuyabilme, başkalıyla dayanışabilme, sinemaya - tiyatroya
gidebilme, resim-heykel sanatı faaliyetlerine katılma-izleme, spor yapabilme, bütün
Tutluların buluşma günü olacak şenliğe katılma… olanakları sunuluyor.
Tut’ta yaşamak benim için daha çekici artık. Benim insan olarak gelişimim için
daha geniş olanaklar sunan bir ilçede yaşıyor olacağim. Gelişimden benim anlaığım
budur. Kaliteli yaşamdan anladığım budur.
TUT GELĐŞĐM Tut’ un sosyal-kültürel yasamında yeni bir boyut. TUT GELĐŞĐM
Tut’un son meyvesi, olgunlaşmaya yakın bir meyve.
Bu meyvenin ağacının kökleri Tut’un tarihindedir, kültüründedir. Bedenin
dernekçilik dalları bildiğim kadarıyla 60-70 yıllık bir geçmişe sahip: 1930-40 lı yıllarda
kurulan Halkevleri, 70 ortalarında kurulan ama faaliyetlerine başlayamadan
yöneticdilerinin hepsi tutuklanarak hapse atılan Tut Kültür Derneği, 78’de kurulan ve
80 darbesine kadar faaliyet gösteren Tut Genç Emekçiler Birliği , 80 li yılların
başlarında faaliyetlerine başlayan Tut Belediyesi Spor Derneği, yine bu yıllarda
faaliyetlerine başlayan Kuran Kursu ve Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneği, 90
başlarında kurulan Tut Atatürkçü Düşünce Derneği bildiğim dernekler.
Tarihlerinde yanılmış olabilirim. Zaten Tut’taki dernekçiliğin tarihinin; hangi
dernekler, ne zaman, kimler tarafından, ne amaçla kurulduklarının araştırılması ve
belgelenmesi gerekir.
10
Ayrıca ”Tut kültür ağacı”nın dernek dallarının dış uzantıları da var. Yani
bizimkisi ”kökü dışarda” değil, ”dalı dışarda”! 86 başlarında Mersin’de kurulan
Tutlular Dayanışma ve Kültür Derneği, 95 de Đsviçre’de yaşayan Tutluların
kurduğu ve Tut dernekleri içinde ğimdiye kadar en uzun süreli ve en kapsamlı
çalışmaları yapan Tutlular Yardımlaşma Derneği. Bu günlerde Đstanbul’da yaşayan
Tutluların da dernekleşme çalışmaları var. Bu amaçla 3 Haziran 2007’de bir piknik
yaptılar.
Sözünü ettiğimiz son meyvenin ise – TUT GELĐŞĐM’in- çiçeklenip, çağla olup
sonra da olgunlaşmaya hazır hale gelmesi, hepimizin bildiği, 1999’da başlayan
festivaller, vakıf kurma girişimleri, değişik kültürel aktiviteler, Antalya Koleji’yle
işbirliği-dayanışma çalışmaları süreçleriyle oldu. Bahçivanları da Kadir Dursun ve
Nusret Demir. Bunu, bütün bu aşamalarda katkıları olan herkesin emeğine büyük
değer verdiğimi bildirerek söylüyorum.
Meyvenin ürün olarak tanıtılması 14 Nisan 2007’de Antalya’da 30 kadar Tutlunun
katılımıyla yapılan toplantıda yapıldı. Antalya’dan Tut a dönen başkan Abuzer Demir
ve sekreter Arzu Kaymak hemen kolları sıvadılar ve kısa bir sürede derneği fiziki
(diğer yönetim kurulu üyelerini oluşturma, bina, malzeme) , fikren (program, eğitimtarım projeleri oluşturma) ve pratik (okullarla-valilikle görüşmeler, sinema gösterimi
vb) olarak ayağa kaldırdılar. Şimdi de Arzu hummalı bir şenlik hazırlığı içinde.
28 Temmuz 2007’de bizlere sunmak üzere.
Derneğin kurucu yönetim kurulu, Abuzer Demir ve Arzu Kaymak’ınn yanısıra,
Ali Küçüktaş, Abuzer Sarıkuş, Ahmet Kurşun, Mustafa Alakuş´ tan oluşmaktadır.
Hepsini, üstlendikleri onurlu-öncü görevlerinden dolayı kutluyor ve başarılar
diliyorum.
Göteborg, 16 Haziran 2007 / Hamza Demir / [email protected]
11
Tut gençliğinin sorunları ve çözüm yolları
Tut Gelişim Derneği Eğitim Raporu Özeti
mevcuttur. Diğer 44 öğrenci ise
bakanlığın kararı ile mezun edilmiştir.
44 öğrencinin karne zayıfları, her bir
öğrenci için 20-30 tanedir.
2005-2006 öğretim yılında 45
öğrencimiz liseden mezun olmuş ve
bu öğrenciler içerisinden hiç birisi
üniversite sınavında başarılı
olamamıştır. Sadece bir öğrencimiz
okul birinciliği kontenjanından
üniversiteye girebilmiştir.
Geçen yıl ilçe genelinde sınava
giren yaklaşık 120 öğrenciden sadece
10 öğrenci üniversite sınavında başarılı
olmuştur.
Çocukların başarı oranlarının her
geçen yıl biraz daha düşmesi eğitim
sistemine olan inancı azaltmıştır. Bu
nedenden dolayı çocuklarımızın çok
azı lise eğitimine devam etmekte,
devam edenlerin ise çok azı üniversite
sınavını kazanarak kendisine iyi bir
gelecek hazırlayabilmektedir. Bu
durum eğitim alanında önemli bir kısır
döngü oluşturmaktadır. Liseye gidip te
iyi bir sonuç elde edilemediğini gören
öğrenciler ve öğrenci velilerinin
ilköğretime de ilgileri ve verdikleri
önem zayıflamaktadır.
2005-2006 öğretim yılı içerisinde
Tut merkezde bulunan 3 ilköğretim
okulumuzdan toplam 62 öğrenci OKS
sınavına girmiş ve bu
öğrencilerimizden sadece 14 tanesi
başarılı olmuştur. Ancak, başarılı olan
iki öğrencimiz ekonomik nedenlerden
dolayı söz konusu okullara kayıt
yaptıramamıştır.
2007 verilerine göre ilçemiz
nüfusunun (köyler de dahil) yaklaşık
4329 kişisini
15-24 yaş grubu oluşturmaktadır. Bu
yaş grubunun yüzde doksanı işsizdir.
Önemli bir kısmı liseye hiç gitmemiş,
gidenler ise üniversite sınavında
başarısız olmuşlardır.
Bölgenin sosyo-ekonomik yönden
düşük olması, yatırımların yeteri
derecede yapılamaması genç beyin
ve iş gücünün göçüne sebebiyet
vermiştir.
Yetersiz öğretim ve mesleki eğitim
olanakları, yüksek düzeyde işsizlik,
sosyal ve kültürel etkinliklerin ve boş
zamanlarını değerlendirme
mekanlarının yetersizliği, gençler
arasında bunalıma ve umutsuzluğa
neden olmuştur.
Bu kısır döngü içerisinde kendisine
bir çıkış yolu bulamayan gençlerimiz,
imkansızlıkların bedelini ağır
ödemektedirler. Geçen yıl içerisinde
Tut nüfusuna kayıtlı 7 gencimiz
intihar ederek hayatına son
vermiştir. Gençler arasında
gruplaşma ve şiddet eğilimleri
ortaya çıkmıştır. Çocuklar tepkilerini
öğretmenlerine göstermekte ve
budurum öğretmenlerimizi de
olumsuz etkilemektedir.
2006-2007 öğretim yılı içerisinde
lise öğrenimi gören toplam öğrenci
sayısı 234 kişidir. Bu öğrencilerimizin
67 tanesi son sınıf öğrencisidir. Son
sınıflar içerisinde karnede zayıf
olmadan mezun olabilen 23 öğrenci
12
ve bunu da öğrenciye
hissettirmektedirler.)
Gençlerimizi yeniden toparlaybilmek
ve onları, mutlu, umutlu ve başarılı
görmek istiyorsak eğer hepimize
önemli görevler düşmektedir. Tut
Gelişim Derneği, soruna dair saptadığı
ve yukarda sizlerle paylaştığı nedenler
doğrultusunda üzerine düşen görevleri
yerine getirmeye çalışacaktır. Ancak,
sizlerin de daha önceleri az çok bildiği
ve bizim de birazcık daha etraflıca
anlatmaya çalıştığımız tüm bu
olumsuzluklar ne yazık ki sadece
bizlerin çabası ile aşılabilecek sorunlar
değildir.
Derneğin, geçlerimizin ve
dolayısıyla ilçemizin geleceği için
birşeyler yapabilmesi ancak sizlerden
alabileceği desteğe bağlıdır.
Tut Gelişim Derneği’nin
gerçekleştireceği etkinliklerle
ilçedeki gençlerin bilgiye erişimleri
konusundaki dezavantajlar ortadan
kaldırılabilir ve eksikliği duyulan kişisel
ve sosyal gelişim etkinliklerinin
yapılması ile gençlerin sosyal hayata
katılımları artırılabilinir. Bu sayede
başarılı, umutlu ve mutlu bir gençlik
oluşturabilmek için önemli bir adım
atmış oluruz.
Bu kısır döngüyü kırmak için lisede
okuyan öğrencilerimizin başarılı
sonuçlar elde edebilmesi ve başarı ile
elde edilen havanın da tüm ilçeye
yayılabilmesi gerekmektedir.
Çocukların başarı oranını artırmak için
eğitim sistemine yapılabilecek
ek destekler önemli olduğu kadar (Tut
Gelişim Derneği tarafından,
önümüzdeki öğretim yılı içerisinde,
ekonomik durumu kötü olan
öğrencilere dershane bursu
verilecektir) onların eğitime ve
yaşama olan motivasyonunu
artırabilecek sosyal ve kültürel
etkinlikler de sorunun aşılabilmesi için
belirleyicidir.
Abla ve abilerinin başarısız ve
umutsuz olduğunu gören öğrencilerin
büyük bir çoğunluğu okula herhangi bir
amaç taşımadan gelmektedir. Amaçsız
insanı eğitime güdülemek oldukça güç
ve zor olmaktadır.
Tut nüfusunun önemli bir kısmı yurt
dışında yaşamaktadır. Akrabaları yurt
dışında bulunan öğrencilerin büyük bir
çoğunluğu okumak yerine bir an önce
yurt dışına gitmeyi tercih etmektedir.
Bu, eğitimin önündeki en büyük
engeldir.
Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu
okuyan insanın iş bulmakta
zorlandığını, uzun yıllar zaman ve
emek vermesine rağmen boşta
kaldığını, iş bulanların ise iyi bir
ekonomik kazanca sahip olmadıklarını
düşünmektedirler.
Çocukların başarısızlığında ailelerin
de önemli eksiklikleri vardır. Çünkü;
veliler çocuklarını okula göndermekle
sorumluluklarının bitiğini
sanmaktadırlar. Bu sebeple
sorumluluklarını tam anlamıyla yerine
getirmemektedirler.
Veliler her şeyi devletten beklemekte
ve bu sebepten dolayı eğitime yatırım
yapmamaktadırlar.
Velilerin büyük bir çoğunluğu
çocuklarının her ne olursa olsun liseyi
bitirmelerini beklemektedirler.(Ama
sadece liseyi bitirmelerini beklemekte
Tut Gelişim
Dernek Hesap Numarası:
Ziraat Bankası Tut Şubesi
Hesap Adı: Toplumsal Gelişim Eğitim
ve Kültür Derneği
Hesap No: 48056985-5001
Tut Gelişim iletişim adresleri:
Reşadiye Mahallesi,
Zübeyde Hanım Cadddesi,
Mercan Sokak, No: 53/1
Tut / Adıyaman
Telefon: 0-416-441 2595
e-posta: [email protected] /
[email protected]
13
Ahmet Doğru
ucu görünür görünmez dayım geldi ve
beni tekrar Tut’a götürdü. Đşler açılmıştı
çünkü. Mayıs sonu felandı. Đmam
nikahıyla evlendim.
Gelin babamın evine geldi. Aynı evde
beraber oturuyorduk. Kısa bir zaman
sonra ben yine Mersin’e gittim. Biraz
çalışıp tekrar köye geldim. Geldim ki
babam bizi evden ayırtmış. Hanım
babasının evine gitmiş. Eşyalarımızı da
halamın evine koymuşlar.
Đçki ve kumar yüzünden
dükkanı dağıttım.
O zaman yıl 1968 idi. Tut’ta bir
dükkan açtım. Đçki ve kumar yüzünden
bir yıl sonra dükkanı dağıttım. Sağda
solda bir zaman oyalandım. Đki yıl
sonra bir dükkan daha açtım. Bir buçuk
iki yıl sürdü, bu sfer de enflasyon
yüzünden kapattım dükkanı.
1970 sonlarında yine bir dükkan açtım.
Aldığım malzemenin üçte birini
işlemeden bu sefer de askere
çağırdılar.
1 Mart 1971’de askere gittim. Üç
aylık acemiliğimi Manisa’da yaptıktan
sonra, piyade er olarak Đstanbul’a
gönderdiler.
Đstanbul’daki askerliğim sırasında
Tutluoğlu Reşid’in oğullarını buldum.
Onlar da ayakkabıcılık yapıyorlardı.
Askerden sonra kalfa olarak yanlarında
çalışmamı istediler. Benim de kafama
yattı ama yine de babama bir mektup
yazarak durumu bildirdim. O zaman
şimdiki gibi telefon melefon yok.
Babamdan epey bir zaman sonra bir
cevap geldi. Đstanbul’da kalmamı kabul
etmiyor. Yine Tut’ta bir dükkan
açmamı, bunun için sermaye de
verceğini felan söylüyor.
Neyse ben terhis oldum, mektup
cebimde garajlara gittim. Garajlarda
Gaboğlak Ramazan’la (Özdoğan)
karşılaştık. Đkimiz aynı gün teslim
olmuştuk, aynı gün de teskere almışız.
Söz çok bir otobüse bindik, geldik
köye. Bir hafta gezip dolaştık. Babam
rahmetliğin yanına gittim, mektup
Babam mahallemizin ikinci
zengini sayılırdı.
01.02.1950, Tut doğumluyum.
Beş erkek, dört de kız olmak üzere
dokuz kardeşiz. Ben üçüncü çocuğum.
Babam, oturduğumuz mahallenin
(Aşağı Oba) ikinci zengini sayılırdı o
zamanlar. Birincisi rahmetlik Çahal
Hasan Emmi, ikincisi de babam
Efendi’ydi. Ama ben bir zengin çocuğu
gibi büyümedim. Rahmetlik babam,
belki kendisi yetim büyüdüğünden,
belki de kıtlık yıllarında büyüdüğünden
eli sıkıydı. Mal-mülk, davar, çift-çubuk
vardı ama pek bişeye yaramadı. Hele
son yıllarda... Ben ve burdaki ablam
beş-on kuruş para göndermesek,
nerdeyse harçlıksız kalacaktı babam.
Yaşımı fazla dedirtti babam.
Đş çok olduğundan babam beni
okula göndermedi. 12 yaşında üç ay
gece okuluna gittim. O zaman Sevlir
Hoca Tut’ta öğretmenlik yapıyordu.
Babam, “Öğretmen yaşını sorarsa, 14
yaşındayım, de” diye tembih etti.
14 yaşından sonra okula almıyorlardı
çünkü. Sevlir Hoca yaşımı sorunca ben
de babamın tembihine uyarak “14”
dedim. Sevlir Hoca, inanmaz gibi durup
adımı bir kağıda yazdı ve “Yarın
görüşürüz!” dedi. Daha görüşeceğiz!
Ne öğrendiysem Güçcüğün
Oğlu Hacı’dan öğrendim.
Babam, 9 yaşında Köşker
Hacıağa’nın yanında çıraklığa koydu
beni. Kışın ayakkabıcı çıraklığı yapıyor,
baharın ucu görünür görünmez de yine
davara ve çifte-çubuğa gidiyordum.
Hacıağa’nın yanında 3 yıl kaldım. Tabii
iş zamanları hariç.
Sonra iki sene de yarım yamalak
Güçcüğün Oğlu Hacı’ın (Alan) yanında
çalıştım. Ne öğrendiysem de ondan
öğrendim.
Sonra bir güz günü Mersin’e kaçtım
gittim. Yedi ay felan da Mersin’de Bit
Bazarı’nda bir ayakkabıcıda çalıştım.
Arayan soran olmadı epey bir zaman.
Orda da bişeyler öğrendim. Baharın
14
Önce Đstanbul’a sonra da Zagrep’e
kadar otbüsle geldik. Đtalyan
gümrüğünden geçerken Hostes’le beni
geri çevirdiler. Salih geçti gitti. Onun bir
kağıdı varımış cebinde.
Dağdan bayırdan Đsviçre’ye
ulaştık.
Zagrep’te insan kaçakçılarını
bulduk. Daha doğrusu onlar bizi buldu.
Dağdan bayırdan geçerek günler sonra
Zürich’e ulaştık. 73’ün 9. ayının
sonlarıydı. Bir zaman gaçak dolandık.
Sonra rahmetlik Horuz Hebip (Ünal)
bir lokantaya koydu beni. Ancak 10
gün çalıştım orda ve çıktım. Sonra 8 ay
başka bir lokantada çalıştım.
Türk kahvesinde 3850 Frank
toplandı.
Bir gün Türklerin gittiği bir kahvede,
benim için 3850 Frank para toplandı.
650 Frank da benim vardı. Toplam
4500 Frank parayı Güçcük Bayram’la
(Aslantaş) Tut’a gönderdim. Hem altın
borçlarını hem de öteki borçlarımı
ödedim.
19 ay sonra yakalandım. Cebimde
1500 Frank ile Türkiye’ye döndüm.
Dönerken Cıhır Hebip (Orhan) 3000,
Efendi (Dulkadir) 750, Celal (Alan)
3000 Frank yardım maksadıyla borç
para verdiler. Ama borçlarımı ödemiş
olduğum için o paralara da ihtiyacım
kalmadı. Verilen paraları istedikleri
yakınlarına verdim.
Almanya üzerinden Đsviçre’ye
tekrar geldim.
79’da kaynım Mahmut Almanya’
dan izine geldi ve dönüşte beni de
getirdi. Almanya’da ancak iki gece
kaldım. Gene Đsviçre’ye geldim
Almanya üzerinden. Altı ay kadar boş
gezdim. Sonra inşaatlarda çalıştım
kaçak olarak. 81’in ortalarında bir polis
baskınında yakalandım ve işten
ayrıldım.
Parasız-pulsuz çalışırım dedim.
Bir süre sonra bir ayakkabıcıda iş
buldum. Parasız-pulsuz çalışmak
istediğimi, bir hafta denemelerini, işime
bakmalarını söyledim. Kabul ettiler.
Pazartesi işe başladım. Cuma günü
elimde. Bana ancak beşyüz lira
sermaye verebileceğini söyledi.
O zaman o parayla ancak beş çift
ayakkabı alabilirsin.
Babamla aram açıldı.
Bunun üzerine babamla tartıştık.
Olur-olmaz laflar da söyledik ve aramız
açıldı. Đstanbul’a gelmeye de
utanıyorum. Ne yapacağımı şaşırdım
kaldım...
Baldızım o zaman nişanlıydı.
Kayınbabam, “Gel oğlum, şu kızın
altınlarını bozdur da kendine bir iş kur”
dedi. Olmaz-molmaz dediysem de
gönlüme koymadılar.
20 altını tanesi 110 liradan bozdurdum.
Aradan iki ay geçti altın çıktı mı 200’e!..
O sıralar bazı samimi arkadaşlarım
(Cıhır Hebip, Emmimin Oğlu Salih,
Maloğun Oğlu Rahmetlik Şıhahmet,
Eniştem Hıroş..) Đsviçre’deydiler.
Durumumun iyi olmadığını bildiklerinden, kendi aralarında konuşmuşlar
ve beni de yanlarına getirmeyi
düşünmüşler. Hazırlığını yapsın diye
bana bir haber geldi bir gün.
Đtalyan sınırından çevirdiler.
Sonra Salih izine geldi. Đş ciddiye
binince kimse yardım etmeye
yanaşmamış. Elde avuçta para-pul
yok. Küskün olduğum halde yine
babamın yanına vardım. Denize düşen
yılana sarılır, hesabı. Babamı zar-zor
ikna ettim. 2000 Lira babamdan aldım.
Eniştem Dayoğlu’da 3000 Lira verdi.
Hostes (Mehmet Savıcı), ben ve Salih
yola çıkacağız. Sabahleyin minibüslerin yanına geldik. Rahmetlik Saat
Emmi de elini cebime soktu. Gölbaşı’
na vardım baktım ki o da 300 Lira
koymuş.
15
Ama son yıllarda yabancıların durumu
biraz değişti. Çünkü işsiz çoğaldı.
Eskiden yabancı işçiye daha iyi
bakılıyordu.
öğlene kadar çalıştım. Öğlen üzeri bir
miktar parayla geldi patron. Dörtbuçuk
günlük çalışmamın karşılığını verdi ve
işe devam etmem için diplomamı
getirmemi söyledi. Bende diploma ne
gezsin! Đstanbul’a Rahmetlik Mehmet
Abi’ye (Çahal Hasan’ın oğlu Ramazan’
ın oğlu Mehmet Yılmaz) haber saldım.
Durumu anlattım ve bir diploma
ayarlamasını rica ettim. Sağolsun, iki
hafta sonra diploma geldi. Đşyerine
götürdüm. Oturma ve çalışma izni için
müracaat edildi.
Ben de sonucu beklemek için
Türkiye’ye döndüm. Đki hafta sonra
Almanca bir mektup geldi. Mektup ne
diyor ne demiyor, anladığım yok.
Doğru Remzi’nin (Aslantaş) yanına
gittim. Mektubu okudu ve diplomadaki
tarihe itiraz edildiğini ve tarihi uygun bir
diplomanın istendiğini söyledi.
Doğru Antep’e gittim. Bütün ayakkabıcıları dolandım. Birisinden bir olumlu
cevap alamadım. Bunun üzerine tekrar
Đstanbul’a Mehmet Abi’nin yanına
gittim. Đstenilen şekilde bir diploma
ayarladı ve Đsviçre’ye gönderdik. Kısa
bir süre sonra oturma izinim geldi ve
ben de elimi kolumu sallayarak buraya
geldim. Đşte geliş o geliş.
1982’de resmi nikah yaptırdım.
Tam sekiz sene çalıştım o
ayakkabıcıda. Sonra benim şef emekli
olunca işyeri kapandı ben de başka bir
ayakkabıcıda iş buldum. Halen
çalışıyorum.
Đşçi olduktan sonra izine gittim.
O zaman kadar imam nikahımız vardı.
O izinde bir de resmi nikah yaptırdım.
(07.82)
Birbuçuk yıl sona hanımı da
getirdim. Uğur, 14 Mayıs 1986’da,
Ünsal’da 2 Kasım 1990’da doğdu.
Herkes insanın işini seviyor.
Çalıştığım işyerlerinde, gerek
yabancı olduğumdan dolayı gerekse
de başka hususlarda herhangi bir
zorlukla karşılaşmadım. Herkes
insanın işini seviyor, ahlağını seviyor.
Sen iyi olursan heerkes de iyi oluyor.
Boş zamanlarımda kahveye
giderdim.
Herkes biliyor, saklamaya lüzum
yok. Eskiden çok kahveye giderdim
boş zamanlarımda. Ama epey zamandan beri çok az gidebiliyorum. Uğur 14
seneden beri, Ünsal’da 10 seneden
beri futbol oynuyorlar. Onları antramanlara, maçlara getirip-götürüyorum,
onların peşlerinde dolanıyorum. Uğur,
yakında Türkiye’ye Gençler Birliği’ne
gidecek. Ünsal’da altı aydan beri profesyonel futbolu bıraktı. Çünkü çocuğu
ileriye bırakmadılar. Özellikle bu son
Türkiye-Đsviçre maçından sonra durum
iyice değişti. Bize başka gözle bakmaya başladılar. Tabi bu da insanı
incitiyor.
Kısmet neyse o olur.
Türkiye’ye dönmek bir kısmet işi.
Bakalım zaman ne gösterecek.
Şimdilik daha buradayız.
Her milletin derneği var şu
memlekette.
Derneğin kötüsü olmaz. Her milletin
derneği var şu memlekette. Biraraya
gelmenin, yardımlaşmanın kötüsü olur
mu? Ama sizlere karşı gücendiğimi,
kahırlandığımı da söylemem lazım.
Derneğin kuruluşundan, toplantınızdan
haberim olmadı. Okul mokul görmedim
ama toplum dışı bir adam da değilim.
Benim de toplumda yerim var, benim
de tecrübelerim var. Benim de haberim
olsa daha iyi olurdu. Ama gene de
zamanımız oldukça gelip gidiyoruz,
dernek faaliyetlerine katılıyoruz.
Söyleşi: Mehmet Karakuş
16
Yılların verdiği tecrübe ile doğru ve dürüstlüğü
kendimize ilke edinerek tüm vatandaşlarımıza hizmet
etmekten gurur duyarız.
"Hoş
Hoşgeldiniz"
in der
der Türkei !
Tel.: 044 454 81 81 [email protected]
Sihlfeldstrasse 54, CH - 8003 Zürich
17
Uğur Doğru
Tutlular arasındaki ilişki daha
sık ve iyiydi eskiden.
Eskiden çok misafirliğe giderdik,
bize de çok misafir gelirdi. Son yıllarda
bu durum iyice azaldı. Neredeyse
sadcece düğünlerde falan biraraya
geliyor Tutlular.
Bu bağlamda Tutlular Yardımlaşma
Derneği’nin kurulmuş olmasını çok
anlamlı ve olumlu buluyorum. Emeği
geçenlere teşekkürler. Ayrıca Tut
Pekmezi gibi bir derginin çıkartılması
da çok güzel bir çalışma.
Annemize-babamıza teşekkür
etmemiz lazım.
Muhakkak herkesin annesi babası
iyidir. Onlara teşekkür etmemiz gerekir.
Ama bizim annemiz babamız da, bizim
için herşeyi yaptılar, yapmaya devam
ediyorlar, sağolsunlar. Bir dediğimizi iki
etmiyorlar.
7 yaşında futbol kulübüne
yazıldım.
Çocuk yuvasına bir yıl geç gittim.
Altı yıllık ilkokuldan (primarschule)
sonra üç yıl da ortaokula
(sekundarschule) gittim. Ondan sonra
da, parasının büyük kısmı futbol kulübü
tarafından karşılanan, üç yıllık
ticaretokuluna (handelsschule) gittim
ve bu yaz (2007) bitiyor.
Yedi yaşında (FC-Zürich) futbol
kulübüne yazıldım. Kulüp eve yakındı.
Bütün kategorilerde 13 yıl oynadım.
Geçen yaz Baden’e gittim. Altı ay
orada oynadıktan sonra ayrıldım ve altı
ay da yine bir Zürich takımı olan
Seefeld’de oynadım.
22 defa Đsviçre Genç Milli
Takımı’nda oynadım. Okulu ve futbolu
beraber yürüttüm. Futbol yüzünden
okulu, okul yüzünden de futbolu
aksatmadım. Sadece milli takımda
oynarken, yoğun çalışmalar ve maçlar
yüzünden sınavları kaçırdım ve o
yüzden sınıfta kaldım. Ama o sınavlara
da sonradan girdim. Büyük bir sorun
olmadı.
Her fırsatta futbol oynuyorduk.
14.05.1986 Zürich doğumluyum.
Zürich’in çok da temiz olmayan; uyuşturucu satıcılarının ve kullanıcılarının,
çeşitli bar ve kumarhanelerin bulunduğu „Lochergut“ adındaki bir semtinde,
eski bir binanın 4. katındaki 3 odalı, dar
mı dar bir dairede doğmuşum.
Çocukluğum o evde ve o çevrede
geçti. 02.11.1990 doğumlu kardeşim
Ünsal’la benim kaldığımız odanın
kapısı resmen kırıktı. Çok küçük bir
mutfağımız vardı. Annemin pişirdiği,
çoğunlukla sulu, Türk ve Tut yemeklerini salondaki küçük bir masada
yerdik. O yemekler halen yapılıyor ve
severek de yiyoruz. Farklı olarak, çok
sevdiğim için makarna filan da
yapılıyor
Evin yakınıda bir çocuk oyun alanı
vardı. Mahallenin çocuklarıyla – ki
çoğunlukla Yugoslav, Đtalyan ve başka
yabancı çocuklarıydlar- o oyun
alanında her fırsatta futbol oynardık.
En iyi arkadaşlarımı orada edindim.
Uzun bir zaman orada oturdukta sonra
bu semte taşındık, sanki yabancı
gibiyiz.
18
Türk olduğum için dışlanmadım.
Gerek okullarda, gerekse de futbol
oynadığım kulüplerde Türk olduğum
için dışlanmadım, küçümsenmedim.
Gerek öğretmenlerim, gerek
yöneticiler, gerekse de arkadaşlarım
bana çok yardımcı oldular, hepsi
sağolsun. Sadece yılında oynanan
Türkiye-Đsviçre maçından sonra biraz
durum değişti. Bana karşı değil ama,
Türkiye’ye karşı olumsuz bir dil
kullanılmaya başlandı. Tabii bu da beni
rahatsız eden bir durum oldu.
Türküm ama Đsviçre’de
yaşamak isterim.
Bir daha Dünya’ya gelsem yine
Đsviçre’de yaşamak isterim. Çünkü
olanaklar çok fayla. Yok diye birşey
yok. Đsviçre benim ikinci vatanım sayılır
ama ben Türküm. Türkiye’ ye izine
gitmeye can atıyorum her yıl.
Ne yazık ki, Tut’a çok sık gidemedim.
Gerçi başka çok köy de görmedim ama
Tut, gayet güzel ve uygar bir yer
başkalarına göre. Tut deyince, aklıma
güzel bir manzara ve o sıcak insanlar
geliyor.
Gençler Birliğ’ne transfer oldum.
Birbuçuk yıl kadar önce Hakim
Mehmet Turgut Okyay ile ilişki kurup,
Türkiye’de herhangi bir kulüpte futbol
oynamak istediğimi ve yardımını rica
ettik. Sağolsun, Sayın Okyay da
Gençler Birliği’ne sormuş. Gençler
Birliği’nin, Đsviçre’de oturan Avrupa
sorumlusu Levent Abi (Levent Ürek)
de maçlarımı ve futbolumu takip etmiş
ve GB’nin menejerleri Cem Onuk ve
Hasan Çetinkaya’ya bildirmiş. Onlar
da kabul etmişler. Geçtiğimiz günlerde
ön anlaşma geldi, imzaladım. 25 veya
26 Haziran 2007’de de Ankara’da
esas anlaşmayı imzalayacağım.
Türkiye’de ve Gençler Birliği gibi bir
kulüp bünyesinde top oynayacağım
için seviniyor ve kendimi şanslı
sayıyorum.
Aklınızda bulunsun!
*Doğada 40 bin çeşit besin bulunur,
her birinden çeşitlilik sağlanarak
tüketilmelidir.
*Öğün atlanmamalıdır. Günde 6-8
öğün beslenmek, ara ve ana öğün
düzeni kurmak çok önemlidir.
*Đdeal vücut ağırlığı korunmalıdır.
Çok zayıf veya kilolu olmak dengesiz
beslenmenin belirtileridir.
*Şeker ve tatlı tüketimi azaltılmalıdır.
Çok çabuk kana karışan saflaştırılmış
şeker ve şekerli gıdalar kan şekerinde
dalgalanmalara ve şişmanlamaya
neden olur.
*Posa alımı artırılmalıdır. Posa bağırsaklarda su ile şişerek geniş hacim
kaplar, uzun süre doygunluğu sağlar.
*Sebze ve meyve tüketimi artırılmalıdır.
Günde 5-8 porsiyon sebze ve meyve
tüketimi başta kanser olmak üzere bir
çok hastalığın önlenmesi için gerekli
olan antioksidan maddeleri içerir.
*Düşük yağlı ve düşük kolesterollü
besinler tüketilmelidir. Özellikle balık,
tavuk hindi gibi beyaz etlerin tüketimi
artırılmalı, kırmızı et tüketimi haftada
1-2 kez ile sınırlandırılmalıdır.
*Kalsiyum ihtiyacını karşılayabilmek
için her gün 2-3 bardak süt ve ürünleri
tüketilmelidir.
*Tuz tüketimi azaltılmalı, tüketilen tuz
iyotlu tuz olmalıdır.
* Sıvı tüketimi artırılmalıdır.
*Fiziksel aktivite artırılmalıdır. Sağlıklı
yaşamın temeli sağlıklı beslenme ve
düzenli fiziksel aktivite yapmaktır.
*Ağız ve diş sağlığına dikkat edilmeli.
*Besinler doğru hazırlanmalı ve doğru
pişirilmelidir.
*Güvenli, temiz hazırlanmış ve pişirilmiş besin tüketimine özen gösterilmeli,
sokakta satılan besinler kesinlikle satın
alınmamalıdır.
Söyleşi: Mehmet Karakuş
19
Memekli Mağara
Güneşin gülümseyen yüzü artık görünmüyor, bulutların arkasında gizleniyordu.
Güneşin bu durumunu saklambaç oynayan çocukların duyduğu heyecana
benzetebilirdiniz. Güneşin bulutlarla oynadığı bu oyun Akdağ’ın sarp kayalarına bir
gölge oyunu gibi yansıyordu. Bu gölgeler kimi zaman bir ejderha, kimi zaman bir
aslan, kim zaman da heybetli bir insana dönüşüyordu. Sabahtan öğleye kadar bu
gölge ve ışık oyunları devam ediyor, akşama doğru güneş iyice kayboluyor,
ortalık koyu bir karanlığa gömülüyor, koyu karanlık büyük bir patırtıyla etrafı
aydınlatan şimşeklerle aydınlanıyordu. Gürültü ve aydınlığın karmaşasına şimşekten
korkan hayvanların sesleri de karışıyordu. Bu karmaşanın ardından gelen, gökten
milyonlarca sicim salınmış gibi yağmur başlıyordu. Doğadan yeşillik adına nasibini
almayan kıraç ve dik yamaçlardan bu sicimler önüne kattığı her şeyle nehir olup
Çanakçı’nın aşağılarına doğru akıyordu. Bu hengameden sonra birden yağmur
kesilir, güneş tekrar gülmeye başlar, yağmur damlaları ağaçların dallarında
milyonlarca yanan incilere dönüşüyordu. Belli bir müddet sonra güneş yarın
görüşürüz dedikten sonra Devrent’in Deresi’nin üzerinden kaybolur, yerini geceye
bırakırdı.
Güneşin bu tutumu, bulutların gölge oyunu, yıldırımların karanlıklarla dansı
iki üç haftadan beri devam ediyordu. Yörenin yaşlı ve deneyimli kişileri böyle
bir durumun aslında mevsim gereği olduğunu biliyordu. Bazı günler güneş
etrafı sarı sarı yakarken birden yağmur yağmaya başlıyordu. Her şeyi oyunla
algılayan çocuklar: “Cennette düğün oluyor” nidasıyla ellerini birbirine
çarparak oynuyorlardı.
Evde yakacak uğruna bir çöp bile kalmamıştı. Hayce’nin evinde çamaşırlar
birikmiş, kilimler, çullar iyice kirlenmişti. Ancak iki üç kazan sıcak su bunların
temizlenmesi için yeterli olacaktı. Bu kadar suyun kaynayabilmesi için bir iki
odun ve çalı-çırpı gerekiyordu. Hayce’nin bağı ve bahçeleri olmadığı için bunları
temin etmesi oldukça zor görünüyordu. Komşusu Iraz Bacı’dan ödünç alsa geriye
nasıl verecekti. Komşusu Kör Hüseyin’den eşeğini istese, ki istemeye yüzü yoktu.
Bundan önceki istediğinde eşeğe gereğinden fazla odun yüklemiş, eşeğin sırtının
yara olmasına neden olmuştu. Bu nedenden dolayı eşeği de isteyemezdi. Đş yine
kendine düşmüştü.
Hayce sabah erkenden, ezanla birlikte, kalktı. Đyi kötü, akşamdan kalanları
hızlı hızlı atıştırıp, artık iyice paralanmış lastik ayakkabılarını, topladığı çalı
çırpıyı sırtında taşımak için bir iki metre ipi de yanına aldıktan sonra Akdağ’ın
yolunu tuttu.
Dağın eteğine geldiğinde güneş bir hayli yükselmişti. Sıcağın ve yamacın
etkisiyle iyice terlemiş, yaşlılıktan dolayı ak saçlarının dipleri ve sürülmüş bir tarlayı
andıran alnı ter damlalarıyla bezenmişti. Güneş de iyice yakıyordu ya pek aldırmak
istemiyordu. ”Ah! gençliğim “ diye geçirdi içinden. Oturup biraz soluklandıktan sonra
dağın yukarılarına baktı. Daha çok yolu vardı. Bir an önce işlerini halledip eve
dönmesi gerekiyordu. Allahtan ! evde kendisini bekleyen ne asık suratlı kocası ne de
çocukları vardı. Kocasını geçen yıl hastalıktan kaybetmiş, çocuklarını da yuvadan
uçurmuştu. Oturduğu taştan destek alarak ayağa kalktı dağın zirvesine doğru yol
almaya başladı.
Zaman artık öğleden sonra olmuş, Hayce topladığı çalı-çırpıyı kümelemiş,
evden getirdiği iple pendek haline getirmeye çalışıyordu. Güneş ve bulutlar
yine gölge oyununa hazırlanıyordu. Bir güneş öne geçiyor bir bulut…
Bu güneş bulut oyunu dağın sarp yamaçlarında çeşitli varlıklara ve nesnelere
dönüşüyordu. Hayce de bu nesneler ve varlıklar arasında kaybolup gidiyordu.
20
Bazen aslanın sırtında, bazen de ejdarhanın ağzındaydı. Güneş ve bulut oyunundan
sonra etraf iyice kararmaya başladı. Durumu farkeden Hayce telaşlanmaya ve biraz
da korkmaya başladı.
” Ne yapar ne ederdi bi kadın başına bu dağın başında?” Bu düşünceyle yavaş
yavaş dağdan inmeye başlayan Hayce, önce her tarafı aydınlatan, sonra büyük bir
gürültüyle patlayan yıldırımla irkildi. Yüzüne tokat gibi değen rüzgar, yağmur Hayce’yi
iyice perişan etmişti. Ne yapacağını iyice şaşıran Hayce Allah’a dua etmeye başladı.
Çoğalan yağmur suları hızla akmaya başlamış, rüzgar çok hızlı yağmaya başlayan
yağmuru olduğu gibi Hayce’nin yüzüne vurmaya başlamıştı.
“Aman Allah’ım ne biçim bir yağmur bu? Bu rüzgar nereden çıktı? Yoksa Nuh
Tufanı’nı yeniden mi yaşıyoruz? Ben nasıl eve gideceğim? Gidebilir miyim?
Yoksa ölüm mü gider? Kim ölümü burada bulur?” gibi düşüncelerle aşağıya doğru
inmeye çalışıyordu. Göğü yırtan bir şimşekle kendine geldi Hayce. Artık ümidini
kesmişti, eve gidemeyecek, bu dağın başında ölüp, kurda kuşa yem olacaktı. Bu
düşünce onu iyiden iyiye korkutmaya başlamıştı. Zar zor topladığı çalı-çırpıyı sırtında
tutamıyor, çok şiddetli yağan yağmur yükünü daha da ağırlaştırıyordu. Bu
hengamede yönünü iyice şaşıran Hayce dağın sarp yamaçlarında kaybolmuştu.
Bildiği bütün duaları okumaya başlamıştı.
“Allah’ım eğer beni bu durumdan sağ salim kurtarırsan sana bir kurban
keseceğim,” dedi Hayce. Bu arada topladığı çalı-çırpı elinden kaymış, dağı
adeta kemiren yağmur sularıyla hızlıca aşağılara doğru akıyordu. Hayce’nin
çalı-çırpıyı düşünecek hali kalmamış, sadece canını kurtarmayı düşünüyordu.
Hayce yağmur sularıyla cebelleşirken, şimşekler etrafı kolaçan etmeye devam
ediyordu. Hayce, “ Bu neydi Allah’ım, neydi bu başıma gelenler?” sözleriyle
şansızlığına yanıyordu. Aklında ne çalı-çırpı, ne kirli çamaşırları, ne de kirli
çulları vardı. Etrafa tutunarak inerken elini yırtmış, üstü başı perişan olmuştu.
Birden dünya kapkaranlık oluverdi, her yer zifiri karanlığa bürünmüştü.
Bir müddet sonra yüzüne vuran yağmurlarla kendine geldi. Yüksek bir
yerden düştüğünü farkettiğinde bacağındaki acıyı hissetti. Yerde yatarken yana
doğru baktığında geniş bir kapıyı andıran koyu bir karanlık gördü. Düşmenin verdiği
acıya aldırmayarak kalkıp, koyu karanlıktan içeri girdi. Đçeri girdikten sonra, buranın
bir mağara olduğunu anladı. Duvarın dibine doğru daha çok ısınmak isteyen bir
insanın içgüdüsüyle gitti. Dışarıda hala yıldırımlar etrafı kollamaktaydı. “Dibi delindi”
diye düşündü Hayce. Duvarın dibinde otururken, elbiselerindeki sular sızmaya, biraz
kurumaya başlamıştı. Üstüne başına bakarken , Allah’a verdiği kurban sözü aklına
geldi.
“Amannn! Benim gibi evsiz barksız, dul bir kadın kurbanı nereden bulacak?”
dedi Hayce. O anda üzerinde gezinen bir pireyi yakalayarak havaya kaldırıp
iki tırnağının arasında çıtlattı. “Allah’ım işte sana kurbanım bu,” dedi. Hayce
sadece yukarıdaki kollarını indirme fırsatı buldu. Oradaki sonsuza kadar
sürecek ikameti başlamış bulunuyordu.
Köyün kuzeyinde bulunan Memekli Mağara’nın içinde hala köşede oturmaktadır
Hayce’nin taş bedeni. Ancak zamanla şekli bozulsa da yıllarca orda oturmaya devam
edecek.
Mahmut Akdağ
21
22
Uygarlık Kalemin Ucundadır
Nenem okuma yazma bilmezdi. Ama şunu bilirdi: Yola atılmış kâğıt görünce, artık
esnekliğini iyice yitirmiş belini zorlayarak, onu yerden alır, duvardaki bir deliğe tıkardı.
Ekmeği de yerde bırakmazdı. O zamanlar sokaklarda kör kandil bile yok. Karanlıkta
birinin ayağına takılmasın diye yoldaki taşları da bir kenara iterdi.
Yalın ayaklarımın kırılan tırnaklarından, taşları niye yolun kenarına ittiğini
biliyordum. Ekmekle kâğıdı neden yerden aldığını sordum. "Ekmek nimettir, kâğıda
da yazı yazılır" dedi, Birinci Dünya Savaşı'nda şehit düşen teyzesinin oğlundan
gelen, dışı muşamba kaplı bir mendilde sakladığı mektupları koynundan çıkarıp
gösterdi.
Kaç kez, elinde rengi kirlenmiş o mendil, karanlık odalara çekilip ağladığını
görmüştüm... Nenem öleli nerdeyse kırk yıl olacak. Onu her anışta gözümün önüne
o mendil gelir.
Aradan yıllar geçip, "Önce söz vardı" sözünü ilk duyduğumda, anlatının uzun
tarihini okumuşçasına duygulanmıştım. Sonra düşünmüştüm; yazı bulunmamış
olsaydı, sözün ne hükmü olurdu?
Çok eskilere dayanan "Söz uçar, yazı kalır!" özdeyişi bunun kanıtı idi.
Soyluluğuyla övünen biri geçmişini irdelediğinde, çok çok üç kuşağa kadar uzanıyor;
ötesi karanlık...
Yazı, karanlığı aydınlık eyleyen göstergeler düzeneğidir.
Đnsanlık, bellekte biriken düşünceleri, duyguları, gözlemleri, izlenimleri.. unutulup
gitmekten bu düzenekle kurtarmıştır. Uygarlık kalemin ucundadır...
Aydınlanma sürecini ilkçağ kültürünün felsefe, düşünce ve edebiyat yapıtları
başlattı. O yapıtlar hazır beklemiyordu, çoğu harf harf araştırılarak bulunmuştur.
Sözel ürünler de yazıyla ortaya çıkarıldı. Yazı olmasaydı Batı aydınlanması
gerçekleşebilir miydi? Aydınlanma, dinsel devletler yıkılıp toplumlarda ulusal bilinç
doğduktan sonra başladı. Ulus olayım demekle ulus olunmuyor. Ulus, gücünü
toplumun kültürel varlığından, kültürel bütünlüğünden alır.
Evrensel dünyada bu gücüyle yer almayan topluluklara ulus bile denemez.
Atatürk 'ün öncelik verip eğitimi laikleştirmesi, dil ve tarih çalışmalarını
kurumlaştırması böyle bir ulusalcılık anlayışının ürünüdür.
Yazı devrimi ise bu yoldaki düşünsel kurumlaşmanın en önemli evresidir.
Bizde okuryazarlığın kitlelere yayılması, düşünebilme bilincinin gelişmesi yazı
devrimiyle olmuştur.
Hümanist düşünceye göre her şeyin ölçüsü insandır. Atatürk, laikliğe dayalı birey
anlayışını kökleştirmek istediği için, kültür tarihçileri, anlamını dilsel ve düşünsel
değişimde bulan onun bilgi devrimini bir Türk hümanizmi sayarlar. Ulusal bilincin
kaynağı kültürdür.
Ölçü insan ise, devrim önce bireyin benliğinde yapılmalıydı. Çünkü, ancak
benliğini ulusal bilinçle kuran kişi, vicdanını arındırıp, düşünce özgürlüğünün anlamını
kavrayabilir.
Özünde hoşgörülü bir kişilik taşımayanlar kendilerini saplandıkları önyargı
batağından kurtaramadıkları gibi, onu başaranlara düşman gözüyle bakar, ilerici
düşünceleri denetim altında tutmaya kalkarlar.
Đşte Atatürk'ün bilginin ışığıyla donatıp özgürleştirmeye çalıştığı, her fırsatta gericiliği
hortlatmaya kalkan bu saplantılı kafalardır.
Adnan Binyazar /[email protected] / Ayna / Cumhuriyet / 19.6.2007
23
Mayıs 2007 / Belediye bahçesinin duvarının iki yanı
Dayoğlu (Ahmet Dağ) Anlatıyor
Nargile
Şindik bigün Antep’deyik. Yanımda gardaşım Arif’de var. Mağsadımız bi daire
almak. Birez araşdırıp soruşdurdukdan sonra beyle bi yer bulduk. Adamınan oturup
gonuşduk. O zaman, şindi aklımda galmadı, belli bi parıya bazarlığı bitirdik.
Öylen zamanıydı. Bi yimek yiyek dedik. Bi lohantada, elininizin artığı, bi şeyler
yidik. Ben bir- iki bardak da arahı aldım.
Soona bi gahviye getdik. Bizim Arif bi çay söyledi. Ben de edirafıma bahındım.
Çokları nargile içiyodu. Ben de bi nargile isdedim. Herşeyi denemek ilazım ya..
O zaman gader de nargile margile içmediydim. Neyse söz çok. Garson, Arif’e çayını,
bana da nargileyi getirdi. Bir iki çekdim. Duman muman yok. Edirafıma bakdım gene.
Adamlar fosur fosur içiyolar. Nerdeyse dumandan yüzleri görünmüyo. Garsonu
çağırdım:
-Bu bozuk! dedim. Aldı götürdü. Başgasını getirdi. Birez daha denedim. Gene
olmadı. Bi damla duman gelmiyo. Ama gafıya da goydum. Đçeceğim. Garsonu
çağırdım gene:
-Bu da bozuk! dedim. Aldı götürdü. Bi tene daha getirdi. Birez de buna çabaladım.
Olmuyo. Dilim damağım gurudu. Ağzımda bi damla tükürük galmadı. Getdikce de
gafam bozuluyo. Garsonu bi daha çağırdım:
-Bu da bozuk! dedim.
-Sen bozuksun ulan! dedi garson. Dorgusu heç beklemiyodum bu cevabı. Çelimsiz
gencin birisiydi garson da. Hemen ayağa yekindim.
24
-Ulan sensin! deyin bağırdım. O arada bi gaç yaşlı yanımıza geldi, aramıza girdi de
gavgayı önledi.
Ordan çıkdık. Arif, “Ben ev mev almıyom abi, vazgeçiyom” dedi. Sonra daire
sahibini bulduk ve ev almadan caydık. O gün bu gündür “Antep” lafını duyar duymaz
bu mevzu gelir aklıma.
Cuma Hutbesi
Şindik ben bi zaman namaz gılmıya başladım. Bi gün Cuma namazındayık.
Babam da namazda. Amma benden iki saf ön tarafda. Birez de şeyle yan tarafa
düşüyo.
Hoca hutbesine başladı. Evel vatan- millet üsdüne gonuşdu. Soona sıra baba
haggına geldi. Evladın babasına saygı gösdermesini, babasının sözünden
çıkmamasını, çalışgan olmasını felan söylüyo. Babam ikide bir arhıya dönüp bana,
“dinliyon mu?” der gibi bahıyo. Bahıyo amma nasıl bahıyo. Sanki dersin canımı
çıharacak. Eyle bahıyo. Đşde hoca devam ediyo. Evladın babasına garşı görevlerini
anlatdıkdan sonra bu sefer de sırayı babanın evladına garşı dutumuna getirdi. Baba
da evladını ohula salmalıymış. Bi meslek sahibi yapmalıymış. Evaldına kötü
söylememeliymiş, evlatları arasında ayırım yapmamalıymış... Söz çok hoca beylece
hutbesini bitirdi. Ama babam dönüp de bi kerem yüzüme bakmadı.
Dışarı çıkdık. Barabar eve dorgu gediyok. Đlkin ikimizde de ses yok. Sonra bana
dönüp suratıma bile bakmadan,
-Duydun mu? dedi.
-Neyi duydum mu? dedim.
-Hocanın dediklerini, dedi ve bi evladın babsına garşı ne yapması ilazımmış, nasıl
çalışması ilazımmış, hocanın bütün dediklerini bir bir, bi daha saydı dökdü.
-Pekey, sen babanın ne yapması gerekdiğini de bi söylesene, dedim.“Sen beni ohula
saldın da getmedim mi, bi usdanın yanına godun da durmadım mı? deyin, ben de
hocanın dediklerini bir bir saydım. Heç onları duymamış. Sade gendi işine yarıyanları
aklında dutmuş.
Bunun üsdüne ben de gızdım. Bi daha da camıya mamıya ayak basmadım.
Mehmet Karakuş
25
26
Merhaba Elleri Çamurlu
Merhaba elleri çamurlu,
Elbisesi yamalı,
Ayağı çizmeli çocuk...
Đnsanın içinde bir köşeye memleket denen şey
Öyle bir yerleşiyorki kim olursan ol,
Nereye gidersen git,
Ne kadar uzakta olursan ol..
Đnsanın içinde kalıyor o memleket,
Çocukluk yılları,
Asla kopamıyor benliğinden,
Arada dalıyor ve gidiyor eskiye,
Kokluyor o çocukluk yıllarının havasını,
Bi iç çekiyor insan, kendinden geçiyor...
Ve özlüyor memleketini.
Çaresiz kalıyor...
Googlede arıyor...
Buluyor bu siteyi ve seviniyor...
Gülüyor kendi kendine...
Vay be diyor...
Yine gidiyor eski yıllara...
Taa 6 yaşında eski mezerlikte güttüğü kuzularına...
Onun kuzuları vardı, onları doyurmak vardı ve ailesi vardı
Ne sinema vardı hayatında,
Ne futbol vardı,
Ne büyük gökdelenler vardı,
Ne sevgili vardı...
Trafik yoktu, dert yoktu, tasa yoktu...
Aş vardı ekmek vardı.
En güzel hayaller vardı.
Đnsan bazen öyle istiyorki o diyarlarda hep öyle çocuk kalmayı.
Biliyormusunuz?
Dünyanın iki dağ arasında bulunan tut çevresinden ibaret olduğunu sanardı
çocuk..
Hatta büyüdüğünde Karadağ’a çıkıp bulutlara binip dünyayı yukardan izlemeyi
bile isterdi..
Ah be çocuk niye büyüdün ki..
Niye kocaman adam oldun ki..
Biliyorum tekrar sen olamayacağım ama.
Beni bir kerecik duysan ne olur...
Hey bana bak.
Elleri ot ve taze peynir kokan çocuk
Elbiselerini ver bana,
Ekmek yağlığını da ver
Kuzuları ben güdeceğim artık...
Bana bak ve gülümse.
Seni çok özledim.
Cumali Yoldaş
27
Kanser düşmanı: DUT
19.03.2007 09:49 ( Kaynak : www.haber7.com )
Türkiye'de ipekböcekçiliği üretimi ile
yetiştirilen dut dünya tarafından da
keşfedilmeye başladı. Dut dünyanın en
ekolojik ürünlerinden biri olarak sayılıyor.
Dut, kalsiyum, demir, B1, B2 ve C
vitamini yönünden zengin.
Türkiye'de ipekböcekçiliği üretimi ile
yetiştirilen dut dünya tarafından da
keşfedilmeye başladı.
Üzüm, dut ve yerfıstığında kanseri
önleyen bir madde bulunduğunu
açıklayan Đngiltere Montfort
Üniversitesi’nden Gerry Potter, "Bu yiyeceklerde bulunan 'resveratrol' isimli
molekülün pek çok ürünün bozulmasına yol açan mantarlara karşı savaştığını
biliyorduk ama araştırmalarda, bu maddenin vücutta kanser hücrelerini hedef alarak
onları tahrip eden, kanser karşıtı bir unsura dönüştüğünü saptadık" diyor.
Japon araştırmacılar ise beyaz dut yapraklarının extrelerinde bir seri biyolojik olarak
aktif bileşenler tespit etti. Bu bileşenler, hücre paslanmasını önleyici, antioksidan ve
damar sertleşmesini engelleyici ve damarlarda kolesterolden zengin plakların
oluşumunu baskılayıcı etkiye sahip olukları ortaya çıktı. Japonlar bu etkilerin
sevindirici olduğunu ama dut yapraklarının bundan daha fazlasına da sahip
olduklarını iddia ediyor. Japon uzmanlar, dut yaprakların aynı zamanda yüksek kan
şekeri seviyelerini düşüren bileşiklere sahip olduğunu ileri sürüyor. Yapraklar bu
etkilerini, bağırsaklarda maltoz, laktoz, sakroz gibi çifte şekerleri parçalayarak onları
bağırsaktan emilebilen glikoz, fruktoz, galaktoz gibi tekil şekerlere dönüştüren
enzimleri baskılamak suretiyle gösteriyorlar. Böylece şekerler bağırsaktan
emilemediği için kandaki seviye de yükselmiyor.
KAN ŞEKERĐNĐ DÜŞÜRÜR, ENERJĐ VERĐR, YERSEN...
Öte yandan, dut ağacından beslenen zararlı böcek olmadığı için herhangi bir tarım
ilacı da kullanılmıyor. Bu nedenle dut dünyanın en ekolojik ürünlerinden biri olarak
sayılıyor. Dut, kalsiyum, demir, B1, B2 ve C vitamini yönünden zengin. Beyaz dut
yaprakları idrar söktürüp, vücutta biriken suyu boşaltıyor. Aç karnına yenen beyaz dut
barsak solucanlarını döküyor. Dutun taze yaprakları ile derideki yaralara ve burundaki
kanamalara tampon yapılırsa kanamalar durur. Ne şekilde tüketilirse tüketilsin iyi bir
kan yapıcıdır. Sabah aç karnına yenir ve üzerine su içilirse bağırsakların çalışması
temin edilir. Beyaz dutun 15-20 gram yaprağı 3 su bardağı ile kaynatılıp çay olarak
içildiğinde ateş de düşürür.Ayrıca Đştah artırır, enerji verir.
www.tutpekmezi.com
[email protected]
TYD: Postfach 570 / 8952 Schlieren / ZH /Schweiz
28