Medeniyetin Eşiğinde

Transkript

P e n d i k o n t h e Ve r g e o f C i v i l i z a t i o n
Pendik
Pendik
Yönetmen/Director
Hazırlayan/Editors
Fotoğraf/Photos
Çeviri /Translation
Ekrem OKUTAN
Mustafa TAYAR
Orhun Orkut SADIKOĞLU
Sibel YANIK ASLAN
Abdurrehim BAYRAM
Ayşenur DEĞER
Gökhan TÜRKBEN
Zehra TOSUN
Dilek ALIN
Ahmet Raşit CAN
Emre DOĞAN
Asım YILDIRIM
Görsel Tasarım/Art Director
Mustafa GÜZEL
ISBN: 978-605-63768-0-1
Baskı/Press: Matsis Matbaa Hizmetleri Sanayi Tic. Ltd. Şti. Tevfikbey Mah. Doktor Ali Demir Cad. No: 51 Sefaköy-Küçükçekmece/İstanbul
Bu eser Pendik Belediyesi yayınıdır. / This work of art is a publication of Pendik Municipality.
6
Pendik - 2013
Pendik
7
Medeniyetin Eşiğinde Pendik
Pendik on the Verge of Civilization
01
Genel / General
#
Konum / Location
İklim / Climate
Nüfus / Population
Yerleşim / Settlement
Ulaşım / Transportation
Konum
Şarkın garba açılan kapısı Pendik ekonomik,
sosyal ve kültürel yapısıyla İstanbul’un en
önemli kentlerinden biridir.
Pendik, 40° 89’ Kuzey Enlemi 29° 31’
Doğu Meridyeni üzerindedir. Kocaeli
Yarımadasının güneybatısında yer alan
Pendik doğuda Tuzla, kuzeyde Sultanbeyli,
batıda Kartal, güneyde Marmara Denizine
komşudur. Pendik, Anadolu’nun İstanbul’a
giriş kapısı niteliğindedir.
Location
Pendik, which is a gateway from east to west, is
one of the important districts of İstanbul with its
economical, social and cultural structure. Pendik
is on 40° 89’ latitude N longitude 29° 31’ E.
Located in the southwest of Kocaeli Peninsula,
Pendik is a neighbour to Tuzla in the east,
Sultanbeyli in the North, Kartal in the west and
Marmara Sea in the south. It is also a gateway
from Anatolia to İstanbul.
10
Konum/Location
11
Dört mevsimin yaşandığı Pendik’te kışın beyaza
bürünen tepeler, baharla birlikte yeşilin türlü tonlarına
geçerek renk cümbüşü sunuyor.
Pendik where four seasons are experienced presents an array
of colours with its hills that are wrapped in white in winter
that turn to all shades of green during spring.
İklim
Pendik’te Marmara İklimi etkileri görülür.
Kış aylarında Balkanlar’ın soğuk havası ile
Karadeniz’in yağışlı havası etkisini gösterir.
Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık geçer.
Pendik’in yıllık ortalama nem oranı % 73,
sıcaklığı ise 15°C’dir. Yılda metrekareye
ortalama 636 kilogram yağış düşmekle
birlikte hâkim rüzgârlar poyraz ve lodostur.
Climate
Marmara climate affects are seen in Pendik.
During the winter months, effects of cold
weather from the Balkans and rainy weather
from the Black Sea can be seen. Summers are
hot and dry and winters are mild. Pendik has
an annual average of 73% moisture content
and temperature of 15 ° C. An average of 636
kilograms rain falls per square meter per year
and generally north winds and south winds blow.
Hills in Pendik in which four climates are lived
are wrapped in white in winter and present a
riot of colours in spring with their shades of
green.
12
İklim/ Climate
Bulutların ardında batan güneş görüntüsüyle Pendik kıyıları…
Coast of Pendik with its view of the sun setting behind the clouds.
Güzelyalı kıyılarından denize giren Pendikliler yaz mevsiminin tadını çıkarıyor.
Residents of Pendik swimming in the coast of Güzelyalı enjoying the summer.
13
Pendik Çarşı’dan bir kare...
A Picture from Pendik Bazaar...
Nüfus
Yüzölçümü 179 km2 olan Pendik’in 2000’de
389.657 olan nüfusu 2012’de 625.797’ye
yükselmiştir. Pendik’te sanayileşmeyle
beraber artan şehirleşme, Türkiye
ortalamasına göre 2 kat daha fazla
gerçekleşiyor.
Eğitim çağındaki nüfusu 138.590 olan
Pendik’te okulöncesi okullaşma oranı
%73’tür. Eğitimde kalite standartları
yükselen kentte resmi eğitim kurumları
şube başına düşen ortalama öğrenci sayısı
32’yi buluyor.
Population
Pendik has an area of 179 km² and while its
population was 389.657 in 2000, it increased to
625.797 in 2012. Urbanization increasing as a
result of industrialization happened twice when
compared to the average of Turkey. Population of
school age children is 138.590 while enrolment
rate of preschool is 73% in Pendik. In the district
of which standarts of education quality are
increasing, the average number of students for
per official class is 32.
14
Nüfus/ Population
Başkan Şahin, öğrencilerle
Mayor Mr. Şahin with students
Pendik’te nüfus artış hızı okullaşma oranına paralel seyirde…
Population growth rate is parallel with schooling rate…
15
Modern yerleşim alanlarından bir kare...
A frame from modern residential areas…
Yerleşim
Pendik, alt ve üstyapı çalışmalarıyla
eşzamanlı ilerleyen nitelikli konut
üretiminde, üstün yapı güvenliği ve
kıymetiyle öne çıkıyor. Yüzde 80’e varan
yeşil alanlı toplu konut yatırımlarıyla gerek
mimari gerekse yaşam tarzı açısından
Pendik’te konut standartları yükselmeye
devam ediyor. Oluşturduğu sinerji ve farklı
tasarımlara sahip iş merkezleriyle planlı
şehirleşmenin özenle uygulandığı Pendik,
kat bahçeli konutlarıyla daha kaliteli bir
yaşam fırsatı sunuyor.
Settlement
Pendik came forward with its construction
safety and value of building in the construction
of qualified housing simultaneously advancing
with infrastructure and superstructure works.
Housing standards are continuing to increase in
terms of both architecture and lifestyle in Pendik
through collective housing investments with its
up to 80 percent of green-field housing. Pendik in
which planned urbanization is carefully applied
through business centers that have different
designs offers a life opportunity integrated with
residents with gardens and nature.
16
Yerleşim/ Settlement
Yeni yapılaşmada modern şehirciliğin üst düzey örnekleri görülüyor.
The best examples of modern housing are seen in the new constructions.
17
Ulaşım
Pendik’in modern yapılaşmayla beraber
ulaşım altyapısı gelişmeye devam ediyor.
Pendik, ülkemizin beşi bir arada alternatif
ulaşım imkânları bulunan nadir ilçelerinden
biridir.
Şehir içi ve şehir dışı ulaşımda ana arterlerle
bağlanılan il yollarının ilçe merkezinden
geçmesi Pendik’in stratejik önemini artırıyor.
Pendik, deniz ulaşımı fırsatları açısından
büyük bir potansiyele sahiptir. Türkiye’nin
en büyük uluslararası havalimanlarından
birine sahip Pendik’in yolcu ve bagaj taşıma
kapasitesi gün geçtikçe artıyor.
Transportation
Transportation infrastructure of Pendik is continuing
to improve together with modern construction.
Pendik is one of the rare districts of Turkey including
alternative transportation opportunities. Interflow
of provincial roads that are connected to main
arteries through the center of the district in domestic
and intercity transportation increases strategic
importance of Pendik. It also has a big potential in
terms of opportunities for marine transportation.
Pendik obtains one of the biggest international
airports in Turkey and the capacity of passenger and
baggage handling in Pendik is growing day by day.
18
Sabiha Gökçen Uluslararası Havaalanının 30 milyon olan
yolcu kapasitesi, ikinci apron ve pistin tamamlanmasıyla
45 milyona çıkacak. Üçüncü terminalle bu rakam 70 milyon
olacak.
The passenger capacity of Sabiha Gökçen International Airport is
now 30 million; it will increase to 45 million after the completion of
the second apron and runway. With the third terminal it will reach
70 million.
Ulaşım/ Transportation
Pendik-Kadıköy Metrosu çalışması hızla sürüyor
Construction of Pendik-Kadıköy Subway is progressing rapidly.
Pendik İDO İskelesi
Pendik İDO Pier
19
Adnan Menderes Bulvarı
Adnan Menderes Avenue
TEM Otoyolu
TEM Motorway
20
Sabiha Gökçen Uluslararası Havaalanı
Sabiha Gökçen International Airport
İDO’yla Bursa ve Kocaeli gibi sanayi kentleri, Yalova üzerinden Pendik’e bağlanıyor.
Industrial cities such as Bursa and Kocaeli are connected to Pendik via Yalova.
Ulaşım/ Transportation
Kombine taşımacılık ve uluslararası nakliye sektöründe Pendik U.N. RO-RO Terminali, Doğu Avrupa ve
Balkanlar’daki kara nakliyesinin alternatifi konumunda.
In combined transport and international transport sector, Terminal of U.N. RO-RO is an alternative land to ground
shipment in Eastern Europe and Balkans.
21
02
Pendik Tarihi
History of Pendik
#
Tarih Öncesi Dönem
Prehistorical Period
Osmanlı Öncesi Dönem
Period before the Ottomans
Osmanlı Dönemi
Ottoman Period
Cumhuriyet Dönemi
Turkish Republic Period
Pantikapaion parası, 4. yüzyıl (1)
Pantikapaion money, 4th Century(1)
Pendik’in Adı
Çok eski bir yerleşim yeri olan Pendik’in bilinen en
eski adı Pantikapaion’dur. Bizans Döneminde “her
tarafı surlarla çevrili” anlamını taşıyan Pantecion,
Latin egemenliğinde ise “duvar” anlamına gelen
Peninda-kot ismini almıştır. Bu da bizi, Pendik’in
egemen olan devletlerce bir savunma hattı olarak
kullanıldığı bilgisine götürür. Pendik’e beş köy, beş
burun, beş çıkıntı, beş balıkçı köyü de denmiştir.
Pendik’i çevreleyen surlara benzer bir örnek:
Yeni Pendik yakınlarındaki Evia Adası Chalkida
Mevkii Evripos Kanalı, Yunanistan.
An example similar to the walls surrounding Pendik:
The Evia Island Chalkida Site Evripos Canal, Greece near
New Pendik.
Name of Pendik
The earliest known name of Pendik, which is an old
settlement, is Pantikapaion. Pantecion that meant covered
by the sea in the Byzantine period took the name of Penindakot that meant “wall” in Latin sovereignty. This means
Pendik was used as a line of defence by sovereign states in
Pendik. It is also called by other names such as five villages,
five conks and five fishermen village.
24
Tarih Öncesi Dönem/ Prehistorical Period
İnsanın gelişimi
Evolution of the Human
Yeniçağdan günümüze insan
Human from new ages to today
16. YY
16th Century
17. YY
17th Century
18. YY
18th Century
19. YY
19th Century
20. YY
20th Century
Tarih Öncesi Dönem
Tarih Öncesi Dönemlerin İstanbul’u (2) isimli makalesinde
İstanbul’un geçmişine ilişkin araştırmasında Mehmet Özdoğan,
Afrika’dan çıkan ilk insanın yaklaşık 1 milyon yıl kadar önce
buradan geçtiğini söyler.
Göç yollarının zorunlu olarak geçtiği İstanbul; kıtalararası
bilgi, mal, teknoloji aktarımında uygarlığın düğüm noktasıdır.
Bu köklü ve renkli tarih, Anadolu’nun Avrupa’ya açılan kapısı
konumundaki Pendik’te derin izler bırakır.
Prehistorical Period
Mehmet Özdoğan says in his article called “Istanbul of Prehistorial
Periods” (2)that the first human seen in Africa passed from Pendik
Asya’dan Avrupa’ya göç, 1 milyon yıl önce (Temsili)
Migration from Asia to Europe one million years ago
(Symbolic)
almost 1 million years ago. Istanbul where mandatory migration
routes passes is a point of civilization in the transfer of intercontinental
information, goods and technology. This kind of well-established and
colourful history leaves deep scars for Pendik located as a gateway
from Anatolia to Europe.
25
Arkeolojik kazılarda 8400 yıl önceye ait kalıntılar Pendik’te bulundu.
The remains of 8,400 years ago were found in archaeological excavations in Pendik.
Arkeologlar Pendik Jeoloji tatbikatında, 1935
Archaeologists are in the practice of Geology, 1935
Türk Tarih Kurumu Başkanlığı da yapmış Şevket
Aziz Kansu 1961 yılında Pendik’te bir süre kazı
çalışması yürütmüştür. Marmara Bölgesi ve
Trakya’da Prehistorik İskân Tarihi Bakımından
Araştırmalar (3) isimli yazısında Kansu, Pendik’te
Paleolitik tipte piyeslere tesadüf ettiklerini
bildirir. Kansu, bu bölgede Fikirtepe kalkolitik
yerleşme yeri kültür malzemeleriyle benzerlik
gösteren keramikten geometrik desenli, büyük
ve küçük kadeh, testi, küp, kemikten yapılmış
bız iğne, olta, kaşık, sipatül, idol, obsidiyenden
yapılmış minik kesici, cilalı balta vb. eserler
bulduklarını anlatır.
Şevket Aziz Kansu, who was chairman of the Turkish
Historical Society, carried out excavation work in
Pendik in 1961. In his article called Marmara Region
and Researches Regarding Prehistorical Housing in
Thrace(3) Kansu states that they witnessed Paleolithic
type of specimens in Pendik. He says that they found
Deliciler
Drills
Deniz Kabukları Dizisi
Series of Sea Shells
Deniz Kabukları Dizisi
Series of Sea Shells
Kaşık Biçimli Spatül
Spatula Shaped
like Spoon
Olta
Fishhook
Taş Yassı Balta
Flat Stone Axe
many kinds of ruins such as ceramic, both large and
small glasses with geometric designs, pot, cube, awl
needle made of bone, fishhook, spoon, scoop, tiny
obsidian breaker, polished axe that are similar to
cultural materials of Fikirtepe Chalcolithic settlement.
Archaeologists are in the practice of Geology, 1935
26
Paleolitik dönemden çıkarken Marmara Gölü, MÖ
9000 (Temsili)
The Marmara Lake in the Paleolithic period, 9000 BC
(Symbolic)
Kansu, makalesinde bu durumu “Pendik
Prehistorik İstasyonu’nun önemi, Fikirtepe
kültürü ile çağdaş ikinci bir yerleşme yeri
olmasıdır. Biz bu kültüre Marmara Kıyısı
Prehistorik Kültürü adını da şimdilik
takabiliriz.” olarak açıklar.
1961, 1981 ve 1992’deki kazılar 7000 yıl
öncesine ilişkin bilgiler sunarken Marmaray
kapsamında Pendik Höyüğü’nde yürütülen
bugünkü çalışmalar, Pendik’in geçmişinin
8400 yıl öncesine kadar gittiğini gösteriyor.
Kansu states the importance of Pendik and
he says that Station of Prehistorical Pendik is
important since it is the second settlement area
that is contemporary to Fikirtepe culture. He also
Pişmiş Toprak Kadın
Heykelciği
Terracotta Sculpture
Pişmiş Toprak
Sapan Taşı
Terrecotta Sling
Stone
Saplı Damga Mühür
Handle Stamp
states that we can call this culture Prehistorical
Culture of Marmara Coast for now. While
excavations in 1961, 1981 and 1992 present
information about 7000 years ago, today’s
excavations carried out in Pendik Tumulus on
the context of Marmaray Project shows that the
history of Pendik goes back 8400 years.
Perdah Aleti
Polishing Tool
Sedef Boncuk
Mother-of-pearl Bead
Taş Yassı Balta
Flat Stone Axe
27
Göçebelikten Yerleşik Düzene
Pendik’te Paleolitik Dönemde gezginci-
inanç sistemleri, ticaret ve mülkiyet
avcı yaşamın yerine, çiftçiliğe dayalı yeni
ilişkileri değişikliklere uğramış ve yeni bir
bir yaşam biçimi almıştır. Köylerin yer
yaşam biçimi doğarak üretimin devamlılığı
aldığı Neolitik Dönemde (MÖ 6600 - 5800)
yerleşikleştirilmiştir. Bu yeni yaşam
toplum yaşamında köklü değişiklikler
biçimi, araç ve gereçlerin gelişimini de
yaşanmıştır.
etkilemiş, yiyecek içecek hazırlamak ve
Bu dönemde buğday ve arpa gibi tahıllar,
bunları saklamak için kilden kap kacak
baklagiller tarımsal üretimin ilk öğeleridir.
yapımını ortaya çıkarmıştır. Çalışmaların
Tarımın yanında sığır ve koyun gibi
yapıldığı tarihlerde modern konutların
hayvanlar evcilleştirilerek hayvancılığa
ilk temellerini oluşturan evlerin yanında
ilişkin ilk adımlar atılır. Yine bu dönemde
mezar izlerine de rastlanılmıştır.
From Normadic Life to Permanent Settlement
In Paleolithic Period in Pendik, stroller-hunter
trade and property relations were changed,
life was replaced by a new kind of life based
and continuity of production was located as
on farming. Drastic changes were experienced
a result of a new emerging lifestyle. This new
in the life of the community in Neolithic
way of life influenced the development of tools
periods (6600-5800 BC) when villages existed.
and equipment, and revealed the production of
During this period, legumes such as wheat
clay pots and pans for preparation of food and
and barley grains were the first elements of
to store them in. Traces of graves next to the
agricultural production. Domestication of
houses that are basis of the first modern houses
animals like cattle and sheep was the first
are found in the dates when studies were
step for animal husbandry in addition to
conducted.
agriculture. During this period, belief systems,
28
Neolitik dönem yerleşkesi
Place of the Neolithic Period
Pişmiş toprak çömlek
Terracotta pot
Pişmiş toprak kase
Terracotta pot
Tarihöncesine ait bir insan iskeleti
Prehistoric Human Skeleton
İlk tarım toplulukları, hayvanların evcilleştirilmesi MÖ 10000
The first farming communities, animal domestication 10,000 BC.
29
Osmanlı Öncesi Dönem
İstanbul Boğazı ile Sakarya Nehri
diğer bir hükümdarlık olan Perslerin
arasındaki bölgeye yerleşen ilk
Kadıköy’e yaptıkları seferlerin de uğrak
devletlerden biri olan Frigler’in kolu
yeri olmuştur.
Bebrikler, bugünkü Pendik’e Bebrikya der.
Pendik’in İslâm’la tanışması 668 yılında
MÖ 650 yılında bu bölgeye yerleşen ve
Ebu Süfyan komutasındaki orduların
Bitinya adını veren Bitinler ise Anadolu’ya
Üsküdar’a kadar ilerledikleri seferle
hakim olmak isteyen Perslerin egemenliği
gerçekleşir. 941’de Rus İstilasına uğrayan
altına girse de bir süre sonra Bitinya
Pendik ve çevresi, 1071 Malazgirt
Krallığını kurar.
Savaşında Müslüman Türklerce egemenlik
Roma İmpatorluğu, MÖ 85 yılında
altına alınır.
Kalkhedon’a (Kadıköy) ayak bastıktan
1096 Haçlı Seferlerinde tahrip edilen
sonra MÖ 74 yılında Pendik’in de bağlı
Pendik, 1204 yılında İstanbul’u ele geçiren
olduğu Bitinya’yı egemenlik altına alır.
Katolik Haçlıların Latin Devletine ev
Pendik, MS 255’te Got İstilası sonrası
sahipliği yapar.
Pre-Ottoman Period
30
Bebriks which were one of the sections of the
Pendik became a place frequently visited by
Phrygians and settled in the region between
Persians in their campaigns to Kadıköy 255 AD.
the Strait of Istanbul and the Sakarya River
Pendik became acquainted with Islam in 668
called today’s Pendik as Bebrikia. Bithynias that
through the campaign of the armies that were
settled in that region in 650 BC and called it as
under the command of Abu Süfyan to Üsküdar.
Bithynia established the Kingdom of Bithynia
Invaded by Russia in 941, Pendik was taken
even though they were under the rule of the
under control by Muslim Turks with the war
Persians who wanted to control Anatolia. After
of Malazgirt in 1071. Destroyed as a result of
the Roman Empire conquered Kalkhedon in
Crusaders in 1096, Pendik hosted the Latin
85 BC, it dominated Bithynia to where Pendik
Empire of Catholic Crusaders, who captured
is subject in 74 BC. After the invasion of Got,
Constantinople in 1204.
Osmanlı Öncesi Dönem/ Period before the Ottomans
Pers ordusu, MÖ 513
Persian Army, 513 BC
Got istilası, MS 255 (Temsili)
Got İnvasion, 255 AD (Symbolic)
Frigler’de bir av sahnesi
A frame from the Frig House
Sultan Alparslan
Sultan Alparslan
Latin istilası, 1204 (Temsili)
Latin Invasion, 1204 (Symbolic)
31
Hz. Yahya’nın kolu
Arm of Prophet Yahya
Hz. Yahya(AS) Emanetleri
Yeni Ahit’e göre Filistin’de yaşayan Hz.
emanetler bir süre Kasiliaos’da (Temenye)
Yahya, dönemin Roma İmparatoru Hirodes
tutulur. Burada Hz. Yahya adına inşa ettirilen
(MÖ 5 - MS 39) tarafından evliliğini
Saint Jean Babtist Kilisesi ve Ayazması’nda
onaylamadığı gerekçesiyle başı ve kolları
koruma altına alınır. Hıristiyan hacıların bu
kesilerek katledilir. Bunun üzerine
emanetleri ziyaret etmek için Temenye’ye
peygamberin talebeleri kendisinin cesedini
geldikleri rivayet edilir. Pendikli Bakire
alıp gözyaşlarıyla kutsal topraklara defneder.
Matrona’nın koruyuculuğunu üstlendiği
MS 390’a doğru Bizans İmparatoru
emanetler, daha sonra İmparator Büyük
Valens, Hz. Yahya’nın başının Suriye’de
Teodos tarafından Hebdemon’da (Bakırköy)
olduğunu öğrenir ve emanetlerin İstanbul’a
inşa edilen Büyük Saint Jean Babtist
getirilmesini emreder. İstanbul’a getirilen
Kilisesine getirilir.
Relics of Prophet Yahya
32
According to the New Testament, Prophet Yahya
relics brought to Istanbul were kept in Kasiliaos
living in Palestine was murdered by being
(Temenye) for a while. They were taken under
beheaded and having his arms cut off by the
protection here in Kasiliaos in Saint Jean Baptists
Roman Emperor Herod (5 BC - 39 AD) on the
Church built in the name of Prophet Yahya. It is
grounds that the prophet Yahya didn’t approve his
narrated that Christian pilgrims came to Temenye
marriage. Therewith, his followers put his body
to visit the relics. Then the relics undertaken
away with tears in the Holy Land. Towards 390
protection by Virgin Matrona, who is a resident of
AD, the Byzantine Emperor Valens learnt that
Pendik, were brought to the Church of Great Saint
the head of Yahya was in Syria, and he ordered
Jean Baptists built by the Emperor Great Teodosi
relics of Yahya to be brought to İstanbul. The
in Hebdemon (Bakırköy).
Benzer mimari yapılara sahip günümüzden Bizans Dönemi St. Jean Baptiste Kilisesi kalıntıları, Ürdün
St. Jean Baptiste Church ruins similar to present architectural structures from Byzantine period, Jordan
Bakire Matrona (Temsili)
Virgin Matrona (Symbolic)
Hirodes ve Salome, MS 25 (Temsili)
Hirodes ve Salome, 25 AD (Symbolic)
33
Kalenin tarihi Bizans Dönemine kadar uzanıyor.
History of the castle dates back to the Byzantine period.
Aydos Kalesi
Denizden yüksekliği 537 metre olan
Aydos Dağı, Pendik ve çevresinin en
yüksek tepesi olmakla birlikte zirvedeki
manastır kalıntıları ve kuzeydoğusundaki
Aydos Kalesiyle dikkat çeker. En geniş
yeri 50 metreyi bulan ve uzunluğu 120
metre olan kalenin elips şekilli yapısı
bulunduğu tepenin zirvesini tamamen
kaplar. Bizans Döneminden kalma kale,
yöre halkı tarafından Keçikalesi olarak da
adlandırılır. 1328’de Orhan Gazi Döneminde
Kara Abdurrahman Gazi tarafından
fethedilmiştir. Kalenin bakım onarım
çalışması devam ediyor.
Aydos Castle
Aydos Mountain, which is 537 meters above sea
level and the highest mountain of Pendik and its
surroundings, draws attention with both ruins of
monastery and Aydos Castle located in its northeast. The ellipse-shaped structure of the Castle
that is 120 meters at its widest point and 50
meters in length, completely encloses the summit
of the hill. The Castle dating from the Byzantine
period is called by locals as Keçikale. It was
conquered by Kara Abdurrahman Gazi in the
period of Orhan Gazi, in 1328. The maintenance
and repair of the castle is continuing.
34
Kale civarından Pendik’in eşsiz manzarası…
A unique view of Pendik from the castle...
Aydos Kalesi, Keçi Kalesi adıyla da anılıyor.
Aydos Castle is also called as Keçi Castle.
35
Günümüzden Bizans Dönemi Şapeli, Yunanistan
A Byzantine Chapel, Greece
Bizans Devri
Manastırı
Çınardere mevkinde 1974 yılında yapılan
kazılarda manastıra ait büyük kilise,
şapel, mezar odası, iki oda, atrium ve diğer
kalıntılar bulunmuştur. Dini ve sosyal
yapıların bir arada olduğu manastırdaki
kapalı Yunan haçı, yapının Orta Bizans
Döneminde (842-1204) inşa edildiğini
gösterir.
Monastery
of Byzantine Period
Largest churches, chapels, tombs room, two
rooms, atrium and other remains were found İn
the excavations of the monastery in Çınardere in
1974.
The closed Greek Cross in the monastery in
which religious and social structures exist all
together indicates that the building was built in
the Middle Byzantine Period (842-1204).
36
Günümüzden benzer bir örnek, Bizans Mozaiği St.
George Kilisesi, Ürdün
A similar example, the Byzantine mosaic St. George’s Church,
Jordan
Bizans Dönemine ait bir sütun parçası
A column from the Byzantine Period
37
Pendik Ayazmaları
Ortodoks Hıristiyanlarca kutsal sayılan su kaynaklarının adı olan ayazmalar, günümüze
dek ulaşamasa da Pendik’in tarihini süsler.
• Ayios İonais Prodromos Ayazması
alan bir kuyudan ibaret olan bu ayazma,
Tuzla yolu üzerinde Temenye Mevkiinde
1941’de kapatılır.
yer alan, etrafı ağaçlarla örülü, yanları
ve üstü kaba taşla kapalı su yolu bu
• Ayios Stefanos Ayazması
ayazmanın 1924’e kadar her 29 Ağustos’ta
Pendik Yunus Mevkiinde yer alan bu
ayinlere ev sahipliği yaptığı rivayet edilir.
ayazma, Meşeli Ayazma olarak da
bilinir. İki meşe ağacının yanında, etrafı
• Ayios Pandeleiomon Ayazması
duvarla çevrili bu ayazmanın yıkıntıları
Pendik Merkez’deki Balıkçı Sokak’ta yer
günümüzde de görülebilmektedir.
Pendik Holy Spring
Holy Spring that is considered as holy spring by Orthodox Greeks ornaments Pendik although it
could not reach today.
• Agios Ioannis Prodromos Holy Spring
City Center was closed in 1941.
It is narrated that the Holy Spring situated
on the way to Tuzla Temenye, surrounded by
• Ayios Stefanos Holy Spring
trees, closed with rough stones on the top and
This Holy Spring located in Pendik Yunus is also
sidewalls hosted rituals on the 29th of August
known as Meşeli. The ruins of this Holy Spring
every year until 1924.
next to two oak trees and surrounded with
walls can be seen today.
• Ayios Pandeleiomon Holy Spring
This Holy Spring placed in Balıkçı Street in the
38
Ayazma “kutsal su” anlamını taşır.
Holy Spring means sacred water.
Ayazmalar su sıkıntısını önlemek amacıyla da kullanılırdı.
Holly Springs were used for need of water.
39
Sarnıçlar su biriktirmek için toprak altında bulunan yapılardı.
Cisterns were buildings to store water under the soil.
Kubbeli
Sarnıç
Kubbeli Sarnıç, eski adıyla Tiringo Dere
olarak bilinen Kurfalı eteklerinde ve
Çınardere yakınında bulunuyordu.
Eskiden Çopani adını taşıyan sarnıç, 4.80
x 4.70 metre ebatlarındaydı. Kubbeli
Sarnıç’ın kubbesi de 6 adet kolon üzerinde
duruyordu.
The Domed Cistern
The Domed Cistern existed in Kurfalı of which
the old name was Tringo and Çınardere. The size
of the Domed Cistern that was called Çopani in
the past was 4.80 x 4.70 metres. The dome of
Domed Cistern was standing on 6 columns.
40
Kapatılan Silindirik Sarnıç, 1940
Closed Cylindrical Cistern, 1940
Silindirik
Sarnıç
Hisar Sokak’ta yer alan ve araştırmacıların
dikkatini çeken silindir şeklindeki su
sarnıcının kalıntılarından yola çıkarak
çeşitli görüşler sunulmuştur. Üzeri açık,
toprak içinde yer alan bu sarnıcın bahçe
sulamasında kullanılması, 40 metre
çapındaki Silindirik Sarnıç’ın Türklere ait
bir çiftlik içinde yer alması, hisar burcu
olduğu görüşüyle kalenin sarnıç kalıntıları
olmasına dair araştırmalar vardır.
Cylindrical Cistern
Various opinions are presented about the
ruins of the cylindrical cistern in Hisar Street
which draws the attention of researches. There
are many researches regarding to use of the
uncovered cistern in the land for irrigation,
existing of cylindrical cistern that is 40 meters in
diameter in a farm belonging to Turks and that
the castle has ruins from the cisterns.
Silindirik Sarnıç (Temsili)
Cylindrical Cistern, (Symbolic)
41
Saint Paul ve Saint Pierre resmi, Louise Élisabeth Vigée Le Brun
Portraits of Saint Paul and Saint Pierre, Louise Élisabeth Vigée Le Brun
Pierre
ve Paul
Manastırı
Günümüzde Pavli Burnu olarak bilinen
yarımadanın üzerinde Havari Pierre ve
Paul adına kilise ve manastır inşa edilmişti.
Yarımadanın Eşek Adası’na bakan tarafında
manastırın kalıntıları yakın tarihe kadar
görülebilmekteydi.
Pierre and Paul
Monastery
Churches and monasteries were built in the
name of Pierre and Paul the Apostle on the
peninsula known as Pavli Burnu today. On the
side of the peninsula overlooking to Donkey
Island, the ruins of the monastery were visible
until recently.
42
Benzer mimari yapıda bir Ortodoks Manastırı, Yunanistan
An Orthodox Monastery that has similar architectural structure, Greece
43
Osmanlı Dönemi İstanbul Haritası
A map of Istanbul from the Ottoman Period
44
Osmanlı Dönemi/Ottoman Period
45
Osmanlı
Dönemi
Pendik, 1328’de Aydos Kalesi’nin fethiyle
Türklerin eline geçer. Kalenin fethini
gerçekleştiren Kara Gazi Abdurrahman,
Orhan Gazi tarafından Aydos Tekfurunun
kızıyla evlendirilir.
Yıldırım Beyazıt Dönemi’nde doğuya
yapılan seferleri fırsat bilen Bizans, Pendik’i
birkaç defa eline geçirmiş olsa da Fatih
Sultan Mehmet Han’ın 1453’te İstanbul’u
fethetmesiyle Pendik, kesin olarak Türkİslâm Medeniyetine ev sahipliği yapacaktır.
İskân amacıyla Anadolu’dan gelen Türkler,
Pendik’teki Kurtköy, Dolayoba, Yayalar,
Şeyhli gibi köyleri kurmuşlardır.
The Ottoman
Empire Period
Pendik was conquered by the Turks in 1328
with the conquest of Aydos Castle. Kara Gazi
Abdurrahman who conquered the castle was
married to the daughter of Tekfur of Aydos by
Orhan Gazi.
Taking advantage of the campaigns of Yıldırım
Beyazıt to the East, Byzantine conquered Pendik
a few times, but with the conquest of İstanbul
by Fatih the Conquerer in 1453, it started to host
the Turkish-Islamic Civilization. Turks that came
to Anatolia with the aim of housing established
the villages of Kurtköy, Dolayoba, Yayalar and
Şeyhli in Pendik.
46
Pendik İskelesi, 1920’ler
Pendik Pier, İn the 1920’s
Pendik Çamçeşme, adını aldığı çeşmenin başındaki köylüler 1910’lar(4)
Pendik Çamçeşme, villagers on the fountain taking its name from the village, İn the 1910’s(4)
Osmanlı’nın son dönemlerinde
Pendik Sahili, arkada Pavli Adası
Pendik coast in recent times of
Ottoman, Pavle Island, İn the back
Pendik Şeyhli Köyü’nde bir kıraathane, 1910’lar (4)
A traditional coffee house in the village of Şeyhli, Pendik, İn the 1910’s(4)
47
İstanbul İtfaiyesi tulumbacıları, 1869
Istanbul Fire Department Firefighters, 1869
100 Yıl
Yangınları
İlki 1798’de olmak üzere üç büyük yangın
geçiren Pendik’te son 1889 yangınında
1.200 konut ve ticarethane yanarak yol
olmuştur. Bu dönemde İstanbul’un çeşitli
noktalarında sıkça görülen yangınlarda
can ve mal kayıplarının önüne geçmek için
Sultan II. Abdulhamit, orduda bir İtfaiye
Teşkilatı kurdurtmuştur.
100 Years Fires
There had been three large fires of the first one
occurring in 1798 in Pendik, and 1200 residential
and commercial buildings were destroyed in
the last fire which happened in 1889. With the
aim of avoiding loss of life and property in the
fires that are often seen in İstanbul, Sultan
Abdulhamit II founded a Fire Department in the
army.
48
Eski Maliye Bakanlığı ve Parlamento, Adliye Binası, 1933
Former Ministry of Finance and Parliament, Courthouse Building, 1933
Pendik İtfaiyesi Arazözü, 1980’ler
Water-tender of Pendik Fire Department, İn the 1980’s.
49
23 Nisan Caddesi eski Pamukbank yanı, 1970’ler.
The 23 Nisan Street next to former Pamukbank, İn the 1970’s.
Türkiye’nin İlk Planlı Kasabası
Padişahın emriyle Ayan Meclisi Senato Hariciye
Azaryan Efendi bu planı çizdirirken isminin
Encümen Reisliği görevini yürüten Azaryan
ilk harfi “A”yı Pendik’in ortasına işler. Harfin
Efendi, Pendik’in yeniden imar edilmesi için
ayakları sahile uzanacak şekilde planlanır.
görevlendirilmiştir. Paris’ten getirilen mimar ve
Belediye binasının önündeki parkta birleşen
mühendislerce kasabanın ilk planları çizilmiş,
Gazipaşa ve İsmetpaşa Caddeleri harfin iki
şehrin kurulması için çalışmalara başlanmıştır.
ayağını, Dr. Orhan Maltepe Caddesi ise harfin
Böylece Pendik, Türkiye’nin ilk planlı kasabası
gövdesini oluşturmaktadır.
olma unvanını kazanmıştır.
The first planned Village of Turkey
50
Azaryan Effendi who was Chief of Directorate of the
drew the first letter of his own name “A” in the center
External of Ayan Assembly, was appointed by Sultan
of Pendik. The feet of the letter were planned to
for the reconstruction of Pendik. The first plans of
extend until the coast. The streets of Gazipaşa and
the town were drawn by architects and engineers
İsmetpaşa that were merged in the park in front of
brought from Paris and works were started for the
the Municipal Building constituted two feet of the
establishment of the city. Therefore, Pendik became
letter while Dr. Orhan Maltape Street constituted the
the first planned town of Turkey. Azaryan Effendi
body of the letter.
Azarian Köşkü, 1930’lar
Azarian Pavilion, 1930’s
Azarian Efendi, 1908
Azarian Effendi, 1908
Fransız (Batı) Mahallesi,
benzinciye giden yol,
1960’lar.
French (Batı) Street, The way
to the gas station, 1960’s.
19 Mayıs Caddesi, 1950’ler
19 Mayıs Street, 1950’s
Pendik Hatboyu Caddesi, 1985
Pendik Hatboyu Street, 1985
51
Köprüyü Yavuz Sultan Selim’in yaptırdığı rivayet edilir.
It is narrated that the bridge was constructed by Sultan Selim.
Yavuz Selim Köprüsü
Bazı kaynaklara göre Yavuz Sultan Selim’in Bağdat Seferine giderken geçtiği
Pendik’in içinde yaptırdığı köprü, Kemiklidere üzerindedir. Köprüye ait bir
çeşmenin var olduğu bilinse de bu çeşme 1945’lerde tahribe uğramıştır.
Yavuz Selim Bridge
According to some resources, it is narrated that the bridge Yavuz Sultan Selim built
on his way when campaigning to Baghdad was on Kemiklidere. Even though it was
known that there had been a fountain belonging to the bridge, it was demolished in
1945’s.
52
Velibaba Türbesi
Velibaba Tomb
Velibaba
Türbesi
Asıl adı Tophaneli Veliyüddin olan
Velibaba, 1600’lü yılların başında doğduğu
kabul edilen Celveti Tarikatı’na mensup
bir şeyhtir. Velibaba Camii bitişiğindeki
türbenin mezar taşlarının ikisi bugüne
kalmıştır.
Velibaba Tomb
Velibaba whose original name is Tophaneli
Veliyüddin is a sheik of Celveti Sect that is
considered to have come about in the beginning
of the 1600s. Two of the gravestones of the tomb
next to Velibaba Mosque have remained until
today.
Türbenin içinden bir kare...
A frame from the tomb…
53
Sultan Konağına benzer yapıdaki Burla Biraderler Konağı
Burla Brothers Mansion that has similar architecture to the Sultan Mansion
Sultan
Konağı
Sultan Abdülmecid (1839-1861) tarafından
Çamlık Mevkii Kızılay Kampında
yaptırılmıştır. Kasrın yapılması, Pendik’in
İstanbul’daki itibarını artırmış, bazı
hanedan mensupları ve vezirlerin burada
ikamet etmelerine vesile olmuştur.
Sultan Mansion
It was constructed by Sultan Abdülmecid (18391861) in the camp of the Red Crescent in Çamlık.
The construction of the mansion increased the
reputation of Pendik in İstanbul, and it resulted
in some members of dynasty and viziers to
reside in Pendik.
Kızılay Kampı yolu, 1970’ler
The road to the Red Crescent Camp, The 1970’s
54
Fransız Katolik Kilisesi, Burla Biraderler Korusu içerisinde yer alır.
French Catholic Church is Located in Burla Brothers Wood
Fransız
Katolik
Kilisesi
Batı Mahallesi’nde yer alan Katolik Kilisesi,
1907 yılında mahallede yaşayan Fransızlara
yaptırılır. 2. Dünya Savaşına kadar hizmet
veren kilise, papazının 1945’te Fransa’ya
dönmesiyle ilgilenen kimse kalmadığından
kapatılır. 1940’lı yılların sonundan itibaren
belli bir süre Pendik’teki Ortodoks Cemaati
tarafından kullanılsa da 1970’lerin
başında terk edilen bu yapı günümüzde de
kullanılmamaktadır.
French Catholic
Church
The Catholic Church located in Batı Street was
constructed for French residents in 1907. The
church that serviced until the Second World War
was closed in 1945 because the priest returned
to France and nobody was interested in it. Even
though the church was used by the Orthodox
Congregation living in Pendik for a while since
the end of the 1940s, it was abandoned in the
beginning of the 1970s and it is currently not
used.
55
Hilmi Abbas Paşa Camii
Hilmi Abbas Pasha Mosque
Hilmi Abbas
Paşa Camii
Bahçelievler’de Haydarpaşa-İzmit
Demiryolu’nun hizmet ve bakım işlerini
yürüten işçilerin ibadet ihtiyacını
karşılaması amacıyla inşa edilir. Caminin
inşaatını Müslümanlığı sonradan kabul
eden bir Rum Hanım’ın başlattığı rivayet
edilse de Hilmi Abbas Paşa tarafından
tamamlanır.
Hilmi Abbas Pasha
Mosque
This mosque was constructed in Bahçelievler
to meet the need of worship of workers who
carried out the service and maintenance works
of Haydarpaşa-İzmit railway. Although a Greek
woman who converted Islam is narrated to
initiate the construction of the Mosque, it was
completed by Hilmi Abbas Pasha.
Hilmi Abbas Paşa Camii uzun süre Pendik merkezde tek cami olarak kullanılır.
Hilmi Abbas Pasha Mosque was used as the only mosque in Pendik Center.
56
Pendik Rum Yetimhanesi, Büyükada’daki Rum Yetimhanesiyle benzer mimari yapıya sahipti.
The Greek Orphanage in Pendik had an architectural structure similar to the Greek Orphanage in the Big Island.
Rum
Yetimhanesi
Denize yakın bir binada yer alan yetimhane,
1920 yılında 190’ı erkek ve 110’u kız olmak
üzere 300 çocuğu barındırmıştır.
Greek Orphanage
The orphanage existing in a building near the
sea harbored 300 children including 190 boys
and 110 girls.
Emirli
Mezarlığı
Ömerli Barajı sularının taşmasıyla 1972’de
sular altında kalan mezarlık, Emirli Köyü
sınırları içinde yer alır. Su seviyesi düşünce
görülebilen mezarlığın taşlarının büyüklüğü
dikkat çeker.
Emirli Cemetery
The cemetery flooded as a result of overflow of
water of Ömerli Dam exists in the borders of
Emirli Village. Stones of the cemetery that are
visible when water level drops draw attention
with their sizes.
Emirli Mezarlığından mezar stelleri...
Rave steles from Emirli Cemetery…
57
Caminin yapısı Osmanlı mimarisinin tipik örneğidir.
The structure of the mosque is a typical example of Ottoman architecture.
Çarşı
Camii
1958 yılında yapımına başlanılan Çarşı
Cami halkın katkılarıyla hızlı bir şekilde
tamamlanır. 1960 yılında ibadete açılan
caminin ilk bölümü ihtiyacı karşılayamaz
hale gelince 1992 ek bölümün inşaata
başlanıyor. 1994 yılında yapımına başlanılan
ek bölümün de tamamlanmasıyla
günümüzdeki görünümüne kavuşur. Klasik
Osmanlı Mimarisi’nin hâkim olduğu yapı,
beyaz taştan yapılmış kubbeleri ve yanında
yükselen minaresiyle Mimar Sinan’ın
yaptığı camileri andırmaktadır.
Bazaar Mosque
The construction of the Bazaar Mosque which
started in the year of 1958 was completed in a
short period of time with the contributions of the
community. The construction of the additional
section began in 1992 when the first section of
the mosque which was opened for worship in
1960 was unable to meet the needs. The mosque
regained its current view with the completion
of the additional section in 1994. The structure
which is dominated by classical Ottoman
Architecture resembles the mosques constructed
by Mimar Sinan with its domes made from
white stone and the minaret rising next to it.
58
Çarşı Camii, Ocak 1967
Bazaar Mosque, January 1967
Cami geniş ibadet alanına sahiptir.
Church has a large area of worship
59
Pendik Burnu, 1924
Pendik Point, 1924
60
Cumhuriyet Dönemi/Turkish Republic Period
61
Atatürk Pendik’te, 1929
Atatürk in Pendik, 1929
Cumhuriyet
Dönemi
1. Dünya Savaşı sonrası gerçekleştirilen
işgaller sırasında Pendik, 5 yıl boyunca
Kemikli Dere Mevkii’nde İngiliz
Karakolunun esareti altında kalmıştır.
Kurtuluş Savaşında bağımsızlık mücadelesi
veren Pendiklilerden çok azı geri
dönebilmiştir. 1923 Lozan Antlaşmasıyla
düşman askerleri Pendik’ten çekilir.
Period of the Republic
During the occupations after the 1st World War
Pendik was under the captivity of the English
Police Station in the Kemikli Dere Location for
5 years. Only a few of the Pendik citizens who
fought for independence in the war of liberation
were able to return. The soldiers of the enemy
withdrew from Pendik with the 1923 Treaty of
Lausanne.
62
Kurtuluş Savaşı Yılları
Years of Independence War
1. Dünya Savaşı, Anadolu’dan toplanan askerler, 1914
The First World War, Soldiers collected from Anatolia, 1914
Eski Belediye Binası, bugünkü M. Akif Ersoy Kültür Merkezi, 1930’lar
Former Municipal Building, M. Akif Ersoy Cultural Center today, 1930’s.
63
Türk-Yunan Mübadelesi, 1924
Turkish-Greek Exchange of Population, 1924
Mübadele Yılları
1924 Temmuz’unda Türkiye-Yunanistan Nüfus
Mübadelesiyle Preveze, Drama ve Yanya gibi kentlerden 2
bin 200 Müslüman Türk, Sulh isimli bir gemiyle Pendik’e
gelmiştir. Mübadiller, içlerinde devlet erkânından Abdülhalik
Renda ve İzzettin Çalışlar’ın da bulunduğu bir heyetçe
karşılanmış ve önceden tespit edilen evlere görevlilerce
yerleştirilmiştir. Mübadillerin gelmesiyle Pendik’in
demografik yapısı değişmeye başlamıştır.
Years of Exchange of Population
Two thousand two hundred Muslim Turks came to Turkey by a
ship called Sulh from cities such as Preveza, Loannina and Drama
with the Exchange of population between Turkey and Greece in
Preveze Limanından gemiye binen mübadiller
Refugees loading on ship from Port of Preveza
July, 1924. Refugees were met by statesmen like Abdülhalik Renda
ve İzzettin Çalışlar, and they were placed in houses fixated before.
With the migration of refugees, democratic structure of Pendik
started to change.
64
Cumhuriyet Dönemi/ Turkish Republic Period
Mübadele Komisyonu, Yanya. Fotoğrafın arkasında “Ayrılık, 3 Haziran 1924” yazıyor.
Commission of Exchange of Population, Ioannina. “Leaving, 3 June 1924” was written on the back of the photo.
Ayaktakiler: Soldan 1. Abdullah Küçükali, 2. Eşref Efendi, 3. Pertav Efendi, 4. Abdulkerim Gaba, 5. Sadıkpaşazadelerden bir kişi, 7. Yanya Ziraat Bankası Son Müdürü Süleyman Karadağ (Lütfü
Karadağ’ın Babası) 10. Diş Hekimi Yahya Renda Oturanlar: Soldan 1. Sadettin Efendi, 2. Nakşibendi Şeyhi Kutbettin Efendi, 3 ve 5. Gözlemci İtalyanlar, 4. Yanya Müftüsü Fuat Mustafa
Standing: From left. 1. Abdullah Küçükali 2. Eşref Effendi 3. Pertav Effendi 4. Abdulkerim Gaba 5. One person from Sadıkpaşazade 7. The last Director of Bank of Ziraat in Ioannina Süleyman Karadağ (father of
Lütfü Karadağ) 10. Dentist Yahya Renda. Sitting: from left 1. Sadettin Effendi 2. Sheik of Nakşibendi Kutbettin Effendi 3 and 5. Observer Italians 4. Mufti of Ioannina Fuat Mustafa.
Mübadiller / Mübadiller
Lütfü
Karadağ
Stella
Skarlatu
Lütfü Karadağ, mübadele esnasında Pendik’e yerleşen
sayısı 1500’ü aşan 250 ailenin ferdinden biri. Dönemin
en kıdemli tanığı olan 1914 doğumlu Karadağ, Yanya’dan
Pendik’e uzanan zorlu süreci anlatıyor. Varlıklı bir aileden
gelen Karadağ’ın babası Yanya Ziraat Bankası Müdürü Süleyman Bey, ailesiyle birlikte işgal sonrası Türkiye yolunu
tutar. At arabaları ve kamyonlarla Yanya’dan Preveze’ye
bir günde varan aile, daha sonra Pendik’e gitmek üzere
“Sulh” adlı gemiye biner. Çetin bir yolculuk sonrası 18
Temmuz 1924 günü Pendik kıyısına sandallarla çıkan
Süleyman Bey ve ailesi Gazipaşa Caddesi’ndeki bir eve
yerleştirilir.
Türk-Yunan Zorunlu Mübadelesi’nde Pendik’e gelen Türklerin
yanı sıra, yaşamları burada kurulu olup Pendik’ten ayrılmak
zorunda kalan Yunan mübadiller de var. Stella Skarlatu da bu
isimlerden biri. 1916 doğumlu Skarlatu’nun 1924’te ayrıldığı
Pendik’le ilgili anımsadıkları iki katlı evleri, babasının tarlaları,
kahvehanesi, atları ve kayığı... Mübadeleden sonra sadece bir
kez Pendik’e geldiğini söyleyen Skarlatu, bu gezide evlerinin ve
babasının dükkanının yerinde durduğunu gördüğünü belirtiyor.
Onun için mübadele pek de memnuniyetle karşılanacak bir
durum olmadığı gibi, ayrılırken bir sürü ailenin açıkta yattığını
hatırlatıyor. Skarlatu Pendik’i tren istasyonu, denizi, vapurlarıyla anımsıyor ve ekliyor “Pendik vatanımızdı”. (5)
*
Lütfü Karadağ is one of the members of the 250 families of
which the numbers are more than 1500 in the time of the Exchange of Population. Karadağ born in 1914 and the most senior
witness talks about the challenging process of travelling from
Loannina to Pendik. The director of Ziraat Bank Mr. Süleyman,
father of Mr. Karadağ and coming from a rich family, set forth
to Turkey with his family after the invasion. Travelling from
Ioannina to Preveze by horse-drawn carriages and trucks in
one day, the family then get on board the ship of “Sulh” to go to
Pendik. After a very hard voyage, Mr. Süleyman and his family
got to the Pendik shore by small boats on the 18th of July, 1924
and they were placed in a house in Gazipaşa Street.
*
In addition to Turks coming to Pendik in the mandatory exchange of
population between Turkey and Greece, there were also Greek refuges
that lived in Pendik that had to migrate from Pendik. Stella Skarlatu
was one of them. Born in 1916, Skarlatu rebembers some memories
of Pendik where he left in 1924 such as a two-story house, farms
of his father, coffee house, horses and a small boat. Stating that he
came to Pendik only once after the exchange of population, Skarlatu
indicates that he saw in that trip that their own house and store of his
father remained in their places. He also reminds that the exchange of
population is not a satisfying situation for him and many families that
remained homeless. He aslo remembers the Pendik railway station, sea,
ships, and he adds that: “Pendik was our homeland.” (5)
65
Tören Geçişi, 23 Nisan 1966
Parade, 23rd April 1966
Nüfus
Hareketleri
Diğer bir göç dalgası 1930’lu yıllarda
Anadolu’dan olmuştur. 1935 yılında nüfus 4
binken yurtdışından ikinci bir göç dalgasıyla
1960’ta 14 bin olmuş, 1970’e girildiğinde ise
30 bini bulmuştur.
1970’lerden itibaren ilçenin sayfiye yapısı
bozulmaya başlamış, sahilde bulunan
konakların ve yazlıkların yerini çok katlı
yapılar almaya başlamıştır.
1980’de onaylanan ve İstanbul’daki sanayi
gelişimine yeni düzenleme getiren Büyük
İstanbul Nazım Planının hayata geçmesiyle
Pendik’in 60 binlik nüfusu 1990’da 235 bine
ulaşmıştır. (6)
Population Movements
Another migration wave occurred in the 1930’s
from Anatolia. Whilst the population was
4 thousand in 1935 it became 14 thousand
in 1960 with a second wave of migration
and this number reached 30 thousand in the
1970’s. The structure of the district started to
deteriorate from the 1970’s and multi-storey
buildings started to replace the mansions and
summerhouses located along the coast. Pendik’s
60 thousand population reached 235 thousand
in 1990 with The Great Istanbul Structural Plan,
which was approved in 1980 and brought a
new regulation to the industrial development in
Istanbul, being put into practice.(6)
66
Balıkçı tekneleri, 1970’ler
Fishing Boats, 1970’s
Pendik İskelesi, 1980’ler
Pendik Pier, 1980’s
Pendik Sahili Atatürk Büstünün açılışı, 1960’lar
Pendik Coast Opening of the Atatürk Statue, 1960’s
67
03
Ekonomik Yapı
Economic Structure
#
Pendik’te Ticari Hayat
Commercial Life in Pendik
Sanayi / Industry
Teknoloji / Technology
Tarım ve Hayvancılık
Agriculture and Livestock
Çatısız
Çarşı
1 milyon m² alanlı Çatısız Çarşı, yurtiçi
ve yurtdışına özel tasarım gelinlik ihraç
eden mağazaları bünyesinde barındırıyor.
Kuyumculukta İstanbul Kapalı Çarşı’dan
sonra en çok ihracat yapan Çatısız Çarşı,
aralarında dünya altın üretiminde ilk 5’te
yer alan firmaların da bulunduğu 100’ün
üzerinde mağazayla hizmet veriyor.
Roofless Bazaar
The 1 million m² Roofless Bazaar includes stores
that export haute couture wedding dresses at
home and abroad. The Roofless Bazaar which
carries out the most export after the Istanbul
Grand Bazaar in the field of jewellery offers
service with over 100 stores including companies
that are in the top 5 gold producing companies in
the world.
70
Pendik’te Ticari Hayat/ Commercial Life in Pendik
71
Düğün alışverişi denilince ilk akla gelen mekanlardan biri Pendik Çatısız Çarşı.
Pendik Roofless Bazaar is one of the places that come to mind when talking about wedding shopping.
Çatısız Çarşı sadece
Pendik’in değil tüm
Anadolu yakasının
cazibe merkezi.
The Roofless Bazaar is a
centre of attraction not just
for Pendik but for the whole
of the Anatolian Side.
Çatısız Çarşı’nın ticari hayata katkısı büyük.
The Roofless Bazaar has great contribution to commercial life.
72
Çatısız Çarşı kuyumculuk sektöründe belirgin bir yere sahip.
The Roofless Bazaar has a distinct place in the jewellery industry.
73
Neomarin AVM
Neomarin Shopping Centre
Viaport AVM
Viaport Shopping Centre
74
Pendorya AVM
Pendorya Shopping Centre
MarinTürk
MarineTurk
Atlantis AVM
Atlantis Shopping Centre
Metro Market
Metro Market
75
Sanayi
Pendik; besin, dokuma, makine-kimya,
orman ve maden endüstrileri ile taşatoprağa dayalı endüstride ihracatta isim
yapmış büyük şirketleriyle Türkiye’nin ileri
kentleri arasında yer alıyor.
1947’de Türkiye’de ilk ilaç ampulü, 2010’dan
itibaren ilk aşı üretimini gerçekleştiren Birgi
Mefar Grup, 1963’te Türkiye’nin ilk kaynak
sarf malzemesi üretimini gerçekleştiren
Gedik Holding, 1966’da Türkiye’nin ilk
ytong üretimini gerçekleştiren Türk Ytong
Sanayi, 1969’dan bu yana Kompozit Plastik
Komponent üretimi gerçekleştiren Avitaş bu
şirketlerden bazıları.
Industry
Pendik takes place amongst Turkey’s advanced
cities with its large companies that are renowned
in exportation in industry based on machinerychemistry, forestry and mining industries
and stone and soil. Some of these companies
are; Birgi Mefar Group who produced the first
pharmaceutical vial in Turkey in 1947 and
carried out the production of the first vaccine as
of 2010, Gedik Holding which produced Turkey’s
first welding consumables in 1963, Turkish Ytong
Industry which produced Turkey’s first ytong
in 1966 and Avitaş which has been producing
Plastic Composite Component since 1969.
76
Sanayi/ Industry
77
Avitaş, kuruluşundan bugüne Kompozit Plastik’ten komponentler üretir. 2009 yılında özgün yarış otomobili tasarım ve üretimine başlayan Avitaş, ülke
ihracatına da katkıda bulunuyor.
Avitaş has been producing components from Composite Plastic since its foundation. Avitaş which started to design and produce unique racing cars in 2009 also contributes
to the countries exportation.
78
Sanayi/ Industry
Gedik Holding 1963’ten bu yana dünya standartlarında hizmet veriyor.
Gedik Holding has been providing world-class service since 1963.
79
1963 yılında kurulan Birgi Mefar Sanayii A.Ş.’nin 1985 yılında cam ampulde fason steril ürün üretimi yapmak amacıyla hizmet vermeye başladığı Mefar
İlaç Sanayii A.Ş. ile ilaç sektörünün önde gelenleri arasında yer alıyor. Mefar İlaç Sanayii A.Ş. bilgi birikimi, alt yapısı ve deneyimli kadrosuyla yatırımlarını
sürdürüyor.
Birgi Mefar Industry Inc. which was set up in 1963 takes its place amongst the leading pharmaceutical industry with Mefar Pharmaceutical Industry Inc. which started
to provide service in 1985 with the purpose of producing glass bulb outsource sterile products. Mefar Pharmaceutical Industry Inc. continues to invest with its knowledge,
infrastructure and experienced team.
80
Sanayi/ Industry
Türk Ytong ve Alman Ytong ortaklığı ile ilk Ytong Fabrikası 1965 yılında İstanbul Pendik’te açılır.
The first Ytong Factory opened in Istanbul Pendik in 1965 with the partnership of Turkish Ytong and German Ytong.
81
Teknoloji
üssü Pendik
Savunma Sanayi Müsteşarlığının hayata
geçirdiği İleri Teknoloji Endüstri Parkı ve
Havalimanı Projesi (İTEP) kapsamında kurulan
Teknopark İstanbul, Türkiye’nin ileri teknoloji
ihtiyacını milli kaynaklardan karşılayacak.
Türkiye’nin dünyaya açılan en önemli ve en
nitelikli teknoloji merkezi olacak Teknopark,
bilim ve iş dünyasını bir araya getirerek
üniversiteler ve araştırma kuruluşları ile üretim
sektörlerini Pendik’te toplayacak. Pendik’in
ekonomisine 10 milyarlık değer katacak
yaklaşık 1.000 firmanın faaliyet göstereceği
Teknoloji Endüstri Parkı, 30 bin kişiye iş imkânı
sağlayacak.
Technology base Pendik
Technopark Istanbul which is set up as part of the
Advanced Technology Industrial Park and Airport
Project (İTEP) that the Undersecretariat for Defence
Industries actualized will meet Turkey’s need for
advanced technology from national resources.
Technopark which will be the most important and
most qualitative technology centre of Turkey that will
be open to the world will gather universities, research
organisations and manufacturing sectors in Pendik
by bringing together the business and science worlds.
1.000 companies will operate in the Technology
Industrial Park that will add 10 billion worth of value
to Pendik, and will provide job opportunities to 30
thousand people.
82
Teknoloji/ Technology
Teknoloji üssü; ileri teknoloji ihtiyaçlarını milli kaynaklardan karşılayarak dinamik, bilimsel ve teknolojik altyapıyı sağlamayı hedef ediniyor.
The technology base aims to provide a dynamic, scientific and technologic infrastructure by fulfilling the need for advanced technology from national resources.
Teknopark İstanbul
Technopark Istanbul
83
Tarım ve hayvancılık da ilçe ekonomisine katkıda bulunuyor.
Agriculture and livestock also contributes to the districts economy.
Tarım ve
Hayvancılık
Tarımda modern teknik ve yöntemlerin
uygulandığı Pendik’in 1.169 hektarlık 606
bahçesinde, ilçe halkının ihtiyaç duyduğu
tüm sebze ve meyveler yetiştirilebiliyor.
Pendik, hayvancılıkta 4 bin 720 büyükküçükbaş ve 2 bin 717 ton süt üretimiyle
verimlilik bazında İstanbul ilçeleri arasında
5’inci, 2 bin 810 kovan ve 56 ton bal
üretiminde ise ikinci sırada yer alıyor.
Agriculture and
Livestock
All the fruit and vegetables the residents of of
Pendik need can be grown in Pendik’s 1.169
hectare 606 gardens where modern techniques
and methods are used in agriculture. Pendik is
5th amongst Istanbul’s districts on the basis of
efficiency with 4 thousand 720 sheep and cattle
and 2 thousand 717 tons of milk production in
livestock and is in second place regarding honey
production with 2 thousand 810 hives and 56
tons of honey production.
84
Tarım ve Hayvancılık/ Agriculture and Livestock
Modern yöntemler, yüksek oranda verimlilik...
Modern techniques, high rates of productivity…
85
04
Turizm
Tourism
#
Doğal Güzellikler / Natural Beauties
Pendik Köyleri / Pendik Villages
Kültür-Sanat / Culture-Arts
Marintürk / Marineturk
Konaklama / Accommodation
Doğa Bilimleri Müzesi / Natural
Science Museum
Sağlık / Health
Spor / Sports
Ömerli Barajı’nın en temel özelliği İstanbul’un su ihtiyacını karşılaması.
The most fundamental feature of the Ömerli Reservoir is that it meets
the water need of Istanbul.
Ömerli
Barajı
İstanbul’un en önemli içme suyu
havzalarından biri olan Ömerli Barajı, Riva
Çayı üzerinde 1968-72 yılları arasında DSİ
tarafından inşa edilmiştir. Yılda 180 hm³ su
üreten barajın çevresi, bozulmamış doğal
yapısıyla İstanbulluların rağbet ettikleri
önemli mesire yerlerinden biridir.
Ömerli Reservoir
The Ömerli Reservoir which is one of Istanbul’s
most important drinking water basins was
built over the Riva Rivuet between the years
1968-72 by DSI. The surrounding of the reservoir
which produces 180hm³ of water a year is an
important picnic area that Istanbul residents like
with its pristine natural structure.
88
Doğal Güzellikler/Natural Beauties
Barajdan içme, kullanma ve sanayi suyu temin ediliyor.
Drinking, domestic and industrial water is obtained from the reservoir.
89
Pavli Yarımadası, Pendik’in doğal güzelliklerinden biri...
The Pavli peninsula is one of Pendik’s natural beauties...
Pavli
Yarımadası
Eski adı Mavronisi olan ada, Bizans
aristokratlarının dinlenme yeri olarak
kullanılmaktaydı. Günümüzde Aydınbey
Yarımadası olarak da anılan bu ada,
denizin doldurulmasıyla karaya bağlanarak
Pendik Tersanesini koruyan bir mendireğe
dönüştürüldü. Yarımada, bugün İstanbul
Tersanesi Komutanlığı Pendik Yerleşkesi
Sosyal Tesisi olarak kullanılmaktadır.
Pavli Peninsula
The island which was previously called
Mavronisi was used as the resting place of the
Byzantine aristocrats. The island which is also
called the Aydınbey Peninsula today has been
transformed into a jetty that protects the Pendik
Shipyard by filling the sea and connecting it to
the mainland. The peninsula is currently used
as the Istanbul Naval Shipyard Pendik Campus
Social Facility.
90
91
Aydos Ormanı, şehre yakın doğal bir yaşam alanı…
The Aydos Forest is a natural living space close to the city…
Aydos
Ormanı
İstanbul’un en yüksek tepesi Aydos Dağının
bilinen eski adı Yunancada Kartal anlamına
gelen Aetos’dur. Osmanlı döneminde
avlanma alanı olarak da kullanılan
ormanda bugün 23 farklı türde kuş yaşıyor.
Tarihi Aydos Kalesi kalıntılarının da yer
aldığı orman, kentte doğa ve tarihin
buluştuğu ender yerlerden biri olarak göze
çarpıyor.
Aydos Forest
The old name of the Aydos Mountain which is
Istanbul’s highest hill was Aetos which means
Eagle in Greek. 23 different types of birds
currently live in the forest which was used as a
hunting area in the Ottoman times. The forest
where there are remains of the historical Aydos
Castle stands out as one of the rare places in the
city where nature meets history.
92
93
Gözdağı Korusu’ndan İstanbul, Adalar, hatta Yalova manzarası bile
görülebiliyor.
Istanbul, The Prince’s Islands and even Yalova can be seen from Gözdağı Grove.
Gözdağı
Korusu
Denizden yüksekliği 206 m olan Gözdağı
Korusu, Pendik’in önemli rekreasyon
alanlarından biridir. 13 bin m² alan üzerinde
piknik alanları, seyir terasları, çocuk
oyun alanları ve bir restoran bulunuyor.
İstanbul’un “Sekizinci Saklı Tepesi” Gözdağı
Korusu, eşsiz Pendik manzarasıyla hoş bir
seyir keyfi sunuyor.
Gözdağı Grove
Gözdağı Grove which is 206m above sea level is
one of the important recreational areas in Pendik.
There are picnic areas, viewing terraces, children
play areas and a restaurant on the 13 thousand
m² area. Istanbul’s “Eighth Hidden Hill” Gözdağı
Grove offers a pleasant viewing experience with
its unique view of Pendik.
Gözdağı, Pendik’in en yüksek tepelerinden biri…
Gözdağı is one of Pendik’s highest hills...
94
Gözdağı, aynı zamanda içindeki sosyal tesisleriyle keyifli bir dinlenme alanı…
Gözdağı is at the same time a pleasant resting area with the social facilities in it…
95
Gür ağaçlarla kaplı 13 hektarlık Yenişehir Mesire Alanı, Pendikliler için piknik alanları
The 13 hectare Yenişehir Picnic Area covered with bushy trees is an irreplaceable picnic area for
Yenişehir
Mesire Alanı
Gür ağaçlarla kaplı 13 hektarlık Yenişehir
Mesire Alanı, Pendik’in güzide ormanlık
alanlarından biri. Piknik alanlarından
koşu parkuruna, 4 bin m²’lik Paintball
Sahasından tribünlere kadar hem
Pendiklilerin hem de İstanbulluların
hizmetinde. Kır düğünlerinin de
yapılabildiği alanda, misafirlerin
ihtiyaçlarının karşılanabileceği her şey
mevcut.
Yenişehir
Picnic Area
Yenişehir Picnic Area; a 13 hectare area covered
with bushy trees is one of Pendik’s distinguished
forested lands. The area is in service for the
citizens of Pendik and Istanbul with its picnic
areas, jogging tracks, 4 thousand m² Paintball
Field and stands. Everything that is required
to meet the needs of its guests is available in
the area where countryside weddings can be
organised.
Doğayla iç içe bir mekan…
A venue in touch with nature...
96
ının vazgeçilmezi.
r the citizens of Pendik.
Pendik yeşille, nesiller güvenle büyüyor.
Pendik grows with green, generations grow with trust.
Paintball sahası spor ve macera severlerin ilgisini çekiyor.
The paintball field attracts the attention of sports
and adventure lovers.
97
BOTAŞ Parkı 7,4 hektar kullanım alanıyla Türkiye’nin en büyük parklarından biri.
BOTAŞ Park is one of Turkeys largest parks with its 7,4 hectare usage area.
BOTAŞ Parkı
Azizoğlu Caddesi’nden başlayıp Yayalar Caddesi’nden
Tandoğan’a uzanan park, Fevzi Çakmak, Esenler,
Güllübağlar ve Kavakpınar Mahalleleriyle beraber
tüm Pendik’e hizmet veriyor. 7,4 hektar kullanım
alanıyla Türkiye’nin en büyük parklarından biri olan
parkta çocuk oyun alanları, mini futbol, basketbol
ve voleybol sahaları, koşu parkurları, ve çok amaçlı
dinlenme alanlar bulunuyor.
BOTAŞ Park
The park that starts from Azizoğlu Road and reaches
Tandoğan from Yayalar Road serves the whole of
Pendik with Fevzi Çakmak, Esenler, Güllübağlar and
Kavakpınar Neighbourhoods. The park is one of Turkeys
98
largest parks with its 7,4 hectare usage area. There
are children play areas, mini football, basketball and
volleyball fields, jogging tracks and multi-purpose
resting areas in the park.
Güzelyalı Sosyal Tesisi geniş terası, ferah balkonları, halka açık plajıyla hizmet veriyor.
Güzelyalı Social Facility gives service with its large terrace, spacious balconies and its beach that is open to the public.
Güzelyalı Sosyal Tesisi
Yeşille mavinin kesiştiği noktada kurulu tesis; geniş terası, ferah balkonları ve halka açık plajıyla
hizmet veriyor. Güzelyalı Sahilinde gündoğumu ve günbatımının keyifle izlenebileceği tesis, bölge
halkından olduğu kadar çevre ilçelerden de ilgi görüyor.
Güzelyalı Social Facility
The facility which is set up at a point where green meets blue, provides service with its spacious balconies and
its beach that is open to the public. Sunrise and sunset at the Güzelyalı Coast can be enjoyed at the facility
which draws attention from the surrounding districts as well as the residents in the area.
99
Ballıca Köyü tarihi 400 yıl öncesine dayanan bir yerleşim alanı...
Ballıca Village is a residential area whose history dates back 400 years…
Ballıca Köyü
Ballıca adı 1928’de köyü ziyaret eden
Kaymakam’ın kendisine ikram edilen
bal çeşitlerinin bolluğuna bakarak köyün
adını “Ballıca” olarak kaydetmesine
dayanır. Ağırlıklı nüfusunu Yörükler ve
Bulgaristan göçmenlerinin oluşturduğu
köyün ekonomisi tarım ve hayvancılıktır.
Üç adet piknik alanıyla dikkat çeken Ballıca
Köyü aynı zamanda av turizmi ve atlı spor
kulübüyle dikkat çeker.
Ballıca Village
The name of the village dates back to 1928 when
the District Governor who visited the village
was offered a large variety of honey, based on
this he registered the name of the village as
“Ballıca”. The majority of the population consists
of Yuruks and immigrants from Bulgaria. The
economy of the village comes from agriculture
and animal husbandry. Ballıca Village which
attracts attention with its three picnic areas also
attracts attention with its hunting tourism and
equestrian sports club.
Köye ismini veren bal üretiminde çeşitlilik boldur.
The production of honey which gives the village its name is diverse.
100
Pendik Köyleri/Pendik Villages
Ballıca, doğal yaşamın izlerini her noktada
yaşatan örnek bir köydür.
Ballıca is an exemplary village which keeps alive
traces of natural life at every point.
101
Köyde dağınık yerleşim biçimi hakimdir.
There is scattered form of settlement in the village.
Emirli
(Emir Ali)
Köyü
Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethinin
ardından konakladığı bu köy, vezirlerine
ve askerlerine verdiği emirlerden ötürü
“Emir Köyü” adı verildiği söylenir. Köyün
adının Emir Ali’den kısaltma olduğu
rivayeti de vardır. Köy halkının ana geçim
kaynağı tarım ve hayvancılık olup aynı
zamanda seracılık da gelişmiştir. Köyde
yer alan “Osmanlı Tepesi” de göze hitap
eden manzarasıyla doğanın güzelliklerini
panoramik görme şansı sunar.
Emirli (Emir Ali) Village
It is said that this village where Fatih the
conqueror stayed at after the conquering of
Istanbul was named “Emir Village” due to the
commands he gave to his viziers and soldiers.
There is also the rumour that the name of
the village has been shortened from Emir Ali.
While the main means of living in the village is
agriculture and animal husbandry, greenhouse
cultivation has also developed. The “Ottoman
Hill” which is located in the village presents
the chance for a panoramic view of nature’s
beauties.
102
Emirli Köyü’ndeki 150 yıllık çınar ağaçları doğal güzelliğiyle dikkat çeker.
The 150 year old plane trees in Emirli Village attract attention with their natural beauty.
Emirli, 50 bin dönüm arazi üzerine kuruludur.
Emirli is formed on 50 thousand acres of land.
103
Köyün ekonomisinde tarım ve hayvancılık önemli yere sahiptir.
Agriculture and animal husbandry has an important place in the village’s economy.
Göçbeyli
Köyü
Göçbeyli Köyü’nün başlıca geçim kaynağı
seracılık, organik tarım ve hayvancılıktır.
Doğal piknik alanları, deresi ve eşsiz
doğasıyla öne çıkan köyün etrafı da
ormanlarla çevrilidir. Pendik’in en kuzey
noktasında yer alan Göçbeyli Köyü’nden
doğal memba suyunun yanında taze sebze
ve meyveler de temin edilir.
Göçbeyli Village
The main means of income of Göçbeyli Village is
from greenhouse cultivation, organic agriculture
and livestock. The village which stands out with
its natural picnic areas, stream and unique
nature is surrounded by forests. As well as fresh
fruit and vegetables, natural spring water can be
obtained from Göçbeyli Village which is located
on the most northern point of Pendik.
104
Rivayete göre eskiden göç alan köye gelen göçmenler kısa sürede buradan
ayrılınca bu ismi alır.
Accoring to a rumour the village got its name after the immigrants who had migrated
to the village started to leave the village.
Göçbeyli, 1989 yılında köy statüsünü kazanır.
Göçbeyli, obtained the status of a village in 1989.
105
Kurna Köyü, yaz mevsiminde yöresel etkinliklere ev sahipliği yapar.
Kurna Village hosts local events in the summer season.
Kurna Köyü
Kurna Köyü’nün kurucusu Fatih Sultan
Mehmet’in paşalarından Şevki lakaplı
Mehmet Paşa’dır. Pendik’in merkezine 15
km uzaklıkta olan köyde 3 adet piknik
alanı İstanbul’dan, civar köylerden gelen
piknikçileri ağırlar. Köy halkı, büyükbaş
ve küçükbaş hayvancılık, sütçülük ve
bahçıvanlıkla geçinir. Göç almadığından
temiz ve sakin yapısını koruyan Kurna
Köyü’nde sayıları çok olmasa da iki katlı
ahşap evler göze çarpar.
Kurna Village
The founder of Kurna Village is Mehmet Paşa
nicknamed Şevki who was one of Fatih the
conquerors admirals. The village which is 15km
away from the centre of Pendik hosts picnickers
from Istanbul and neighbouring villages with
its 3 picnic areas. The people of the village make
a living through sheep and cattle breeding,
dairying and gardening. Since there is no
migration Kurna Village has protected its clean
and quiet quality, and draws attention with its
two-storey wooden houses although there aren’t
many of them.
Köy göç almadığından doğal güzelliğini korumuştur.
Since the village does not receive migration it has preserved its natural beauty.
106
Ömerli Barajı’nın sınırındaki köyün manzarası
da görülmeye değer…
The scenery of the village which is on the border of
the Ömerli Reservoir is a worth seeing…
107
Yerleşim alanı olarak tarihi 700 yıl öncesine dayanır.
The history as a residential area dates back 700 years.
Kurtdoğmuş
Köyü
Kurtdoğmuş Köyü’nün tarihi Osmanlı’nın
1300’lü yılları olan Orhan Bey Dönemine
kadar uzanır. Köyün en büyük geçim
kaynakları, hayvancılık ve tarımdır.
Ömerli Barajı’nın bu bölgede bulunması
verimli araziler ve sulak alanların sayısını
artırmış, böylece çeşitli meyve ve sebzenin
yetişmesini sağlamıştır.
Kurtdoğmuş Village
The history of Kurtdoğmuş Village dates back
to the Orhan Bey Period which is about 1300
years of the Ottoman Empire. The main means
of income of the village is agriculture and animal
husbandry. The Ömerli Reservoir being in the
area has increased the number of productive
land and wetland areas; this in turn has enabled
the growth of a variety of fruits and vegetables.
Şahintepe manzarası, verimli topraklarıyla köy doğal bir yaşam alanıdır.
The village is a natural habitat with its productive land and the Şahintepe view.
108
Şehir hayatının stresinden uzaklaşmak
isteyenlerin nefes alma yeri…
It is a place to breathe for those wanting to get away
from city life...
109
Kültürel Etkinlikler
Kültür ve sanatta marka olma yolunda
anma programı, okuma kampanyaları
hızlı adımlarla yol alan Pendik, ulusal
Pendik halkına sunuluyor. Taş
ve uluslararası alanda ismini duyuruyor.
işlemeciliğinden çiniye, ipek halıdan sedef
Ulusal ve uluslararası arenada düzenlenen
kakmaya kadar birçok branşta, meslek
etkinliklerle Pendik, her yıl yerli ve yabancı
ve sanat kurslarında her yıl binlerce
binlerce turisti misafir ediyor.Sinema,
Pendikliye eğitim veriliyor.
tiyatro, söyleşi, seminer, konser, sergi,
Cultural Events
110
Pendik which is taking rapid steps in becoming
concerts, exhibitions, memorial programs
a brand in culture and arts is making its name
and reading campaigns are presented to the
heard nationally and internationally. Every
residents of Pendik. Every year thousands of
year Pendik hosts thousand of local and foreign
Pendik citizens are given training in vocational
tourists with the events it organises in the
and arts courses in branches ranging from
national and international arena.
stonework to china, from silk carpets to pearl
Cinema, theatre, conversations, seminars,
inlay.
Kültür-Sanat/ Culture-Arts
Etkinliklerde kültürel miraslar ön planda…
Cultural heritage is at the forefront at events…
Popüler isimler Pendikli hayranlarıyla bir arada…
Popular names are together with fans in Pendik...
Tiyatro gösterileri amatör-profesyonel oyuncularla perdelerini açıyor.
Theatre performances open their curtains with amateur and professional actors.
111
Uluslararası Festivaller
Geleneksel El Sanatları Festivali
23 Nisan Çocuk Festivali
Uluslararası Boat Show Fuarı ile
23 Nisan Çocuk Festivaliyle her yıl
birlikte eş zamanlı olarak düzenlenen
yüzlerce çocuk Pendik’te bir araya gelerek
Geleneksel El Sanatları Festivali, yerli ve
dünyaya barış ve kardeşlik mesajları
yabancı yüzlerce sanatçının katılımıyla
veriyor. Uluslararası Dünya Folklor
gerçekleştiriliyor. Dünya kültür ve
Festivalleri ve Geleneksel Sanatlar
sanat ortak mirası olarak kabul edilen
Konseyi (CIOFF) üyesi olan Pendik tüm bu
bu sanatlar hem gelecek kuşaklara
festivaller sayesinde binlerce yıldır çeşitli
tanıtılıyor hem de kültürler arası etkileşim
medeniyetlere beşiklik yapmış Anadolu
sağlanıyor.
kültürünü, dünyaya tanıtma imkânı
buluyor.
International Festivals
Traditional Arts Festival
23rd April Children’s Festival
The Traditional Arts Festival which is organised
Every year hundreds of children come together
at the same time as the International Boat
in Pendik as part of the 23rd April Children’s
Show Fair takes place with the participation of
festival and give messages of world peace
hundreds of local and foreign artists. These arts
and friendship. Pendik which is a member of
which are accepted as the common heritage of
the International Council of Organizations
world culture and arts are introduced to the
of Folklore Festivals and Folk Arts (CIOFF)
next generations and enables a cross-cultural
gains the opportunity to introduce to the world
interaction.
though these festivals the Anatolian culture
which has cradled many civilisations for
thousands of years.
112
Kültür-Sanat/ Culture-Arts
Geleneksel El Sanatları Festivali
Traditional Arts Festival
23 Nisan Çocuk Festivali
23rd April Children’s Festival
113
Geleneksel değerlerimizden Hereke Halısı.
The Hereke Carpet from our traditional values.
Hereke
Halısı
Dünyanın en kıymetli el dokuma halısı
olarak kabul edilen Hereke İpek Halısının
geçmişi 1843 yılına uzanmaktadır.
Başlangıçta sadece Osmanlı Sarayları için
tasarlanan Hereke halıları bugün Pendik’ten
dünya ülkelerinin beğenisine sunuluyor.
Hereke Carpet
The history of the Hereke Silk Carpet which
is accepted as the world’s most precious hand
woven carpet dates back to the year 1843. The
Hereke carpets which were at the beginning
only designed for the Ottoman Palaces are today
presented to the countries of the world from
Pendik.
İlmek ilmek dokunan emek…
Labour woven stitch by stitch...
114
Kültür-Sanat/Culture-Arts
Renkler ve semboller Hereke Halısı’nda buluşuyor.
Colours and symbols meet on the Hereke Carpet.
115
Taş işleme sanatıyla kapı, pencere çevreleri, sütunlar, kemerler bezeniyor.
Doors, window frames, pillars and arches are decorated using stonework.
Taş
İşlemeciliği
Saray, han, cami ve kilise gibi yapıların inşa
edilmesinde kullanılan özel yapım taşların
üretildiği Mardin ve Nevşehir’den sonra
taş işlemeciliği sanatında Pendik, merkez
konumunda.
Stonework
Pendik is at a central location in the art of
stonework after Mardin and Nevşehir where
custom-made stones which are used in the
construction of buildings such as shelters,
palaces, mosques and churches are produced.
116
Çalışmalarda ana malzeme olarak kalker taşı kullanılıyor.
Limestone is used as the main material in the works.
117
Çini örneklerinden bir figür…
Figure of a sample China...
Çini ve
Seramik
Kültür sanatta Anadolu mirasına sahip
çıkan Pendik, bin yılı aşkın bir geçmişe
sahip olan çini ve seramik sanatına da ev
sahipliği yapıyor. Çini kurslarından mezun
olan kursiyerler tasarımdan fırınlamaya
kadar çininin her evresini öğreniyor.
Kursiyerler eğitimleri sonunda atölye açıp
sipariş alabilecek seviyeye geliyor.
China and Ceramics
Pendik which protects Anatolian heritage in
cultural arts is also a host of china and ceramic
art which has a history of over one thousand
years. Trainees that graduate from the china
courses learn all the stages of china from design
to kiln drying. Trainees come to such a level at
the end of the training that they can open a
workshop and get orders.
118
Düzgün dokunuşlarla süslenen çiniler…
China decorated with smooth touches…
119
Genç yetenekler sahnede hünerlerini sergiliyor.
Young talents present their skills on stage.
Musiki
Atölyeleri
Kemandan rebâba, neyden piyanoya, uddan
gitara kadar geleneksel ve modern enstrüman
kurslarının bulunduğu Pendik, müzik alanında
hem ulusal hem de uluslararası başarılara imza
atıyor.
Musical Workshops
In Pendik there are traditional and modern instrument
course such as rebab, reed flute, piano, oud and guitar.
Pendik achieves many successes in the field of music
both nationally and internationally.
Rabia Aytek
Pendik Belediyesi Engelliler Koordinasyon Merkezi Musiki Atölyelerinde
eğitim alan Rabia, Başkan Kenan Şahin’in girişimleriyle İstanbul
Üniversitesi Devlet Konservatuvarına kabul edilen ilk otistik engelli
öğrenci oldu. Gitar, keman, piyano ve diğer enstrümanları çok iyi
derecede kullanabilen Aytek, Özel Moda Mimar Sinan Güzel Sanatlar
Anadolu Lisesinde tam burslu olarak eğitimine devam ediyor.
*
Rabia who receives education at the Musical Workshops of Pendik Municipality
Coordination Centre for the Disabled is the first student with autism that has
been accepted at the Istanbul University State Conservatory with the efforts
of Mayor Kenan Şahin. Aytek who can use the guitar, violin, piano and other
instruments very well, continues her education with full scholarship at the
Private Moda Mimar Sinan Fine Arts Anatolian High School.
120
Aytek, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Eşi Hayrunnisa Gül himayesinde Eğitim
Her Engeli Aşar Kampanyası törenine katılarak gitar çalıp şarkı söyledi.
Aytek attended the Education Exceeds All Disabilities Campaign ceremony under the care
of President Abdullah Gül’s wife Hayrunnia Gül and played the guitar and sang songs.
Kültürel, sanatsal ve sosyal gelişime büyük destek...
Great support for cultural, artistic and social development…
121
Pendik Folklor Halk Eğitim
Merkezi (PEFHEM)
Kültür ve sanat alanında faaliyet gösteren
ve örnek çalışmaları Pendik’te, gönüllü olarak
sivil toplum kuruluşlarının zenginliğiyle öne
faaliyet gösteren derneklerin artmasına vesile
çıkan Pendik’te 1976 yılında kurulan Pendik
olmuştur. Bugün Pendik’te kültür ve sanata
Folklor Halk Eğitim Merkezi (PEFHEM) yurt içi
hizmet eden PENHAD (Pendik Halk Dansları
ve yurtdışı başarılarıyla dikkat çekiyor. PEFHEM,
Topluluğu Derneği), Pendik Kültür Sanat
Polonya’da Altın Balta ödülünü kazanarak
Derneği, PENFOLK (Pendik Halk Oyunları Grubu)
dünya birinciliği elde etmişti.
vb. dernekler Pendik’in kültür ve sanat hayatına
PEFHEM ve Pendik Musiki Derneğinin öncü
önemli katkı sunan gönüllü kuruluşlardır.
Pendik Folklore Public Education Centre (PEFHEM)
122
Pendik Folklore Public Education Centre (PEFHEM)
Pendik Music Association have conduced towards
which was set up in the year of 1976 attracts
the increase in the number of voluntary associations
attention with its national and international successes
in Pendik. PENHAD (Pendik Folk Dances Group
in Pendik which stands out with the richness of non-
Association), Pendik Culture and Arts Association,
governmental organisations that are active in the
PENFOLK (Pendik Dances Group) and similar
field of culture and arts. PEFHEM won the Gold Axe
associations that serve towards arts and culture in
award in Poland and achieved world championship.
Pendik are voluntary organisations that contribute to
The pioneering and exemplary works of PEFHEM and
cultural and artistic life in Pendik.
İtalya’nın Sicilya Adasında düzenlenen 2013 Agrigento Festivali’ne katılan Pendikli folklorcular,
ikincilik kupasıyla ülkemize döndü.
Folk dancers from Pendik who participated in the Agrigento Festival organised in Sicilia Island,
123
Italy in 2013 and became second.
Marintürk İstanbul Cityport
Asya ve Avrupa’nın birleşim noktasında
Pendik Marintürk, gerek limanı ve çekek
en renkli destinasyonlardan biri olan
alanı gerekse sektöre ait ticari alanlarıyla
Pendik’te Marintürk İstanbul City Port
Türkiye yatçılığının merkezi konumunda.
rahat ve konforu bir arada barındıran
Marintürk aynı zamanda 200 tona kadar
bir yaşam alanı sunuyor. İstanbul’un
yatların karaya çekilmesi ve denize
üçüncü büyük marinası Marintürk; 11
indirilmesinin yanında her türlü bakım
yüzer iskelesi, 752 bağlama kapasitesi ve
ve onarımlarının da yapılmasına imkân
en son teknolojik altyapı sistemleriyle
sağlıyor.
kusursuz bir hizmet anlayışına sahip.
Marineturk İstanbul Cityport
124
Marineturk İstanbul Cityport provides a living
infrastructure. Pendik Marineturk is at a
containing a combination of comfort and
central location regarding yachting in Turkey
convenience in Pendik which is one of the most
with its harbour, dry dock area, commercial
colourful destinations at the meeting point
areas related to the sector etc. Marineturk
of Asia and Europe. Istanbul’s third largest
also provides the opportunity for all types of
marina Marineturk has an understanding of
maintenance and repair of yachts as well as for
excellent service with its 11 floating piers, 752
yachts up to 200 tons to be pulled to the shore
anchorage capacity and the latest technological
and put to the sea.
Marintürk/Marineturk
Pendik Marintürk, İstanbul’un üçüncü büyük marinasıdır.
Pendik Marineturk is Istanbul’s third largest marine.
125
Marintürk Boat Shop
& Miles Boat Show
Marintürk’te dünyaca ünlü 650 marka
motoryat, yelkenli, trawler, gulet ve
ürünlerinin sergilendiği Uluslararası
katamaran sergileniyor. Fuar bot ve
İstanbul Shop & Miles Boat Show, her
deniz ekipmanları ve aksesuarları
yıl 100 binden fazla ziyaretçiyi ağırlıyor.
sektörlerindeki uluslararası katılımcı ve
Marintürk’teki Boat Shop Fuarı’nda
ziyaretçileri bir araya getiriyor.
150’nin üzerinde ikinci el mega yat,
Marineturk Boat Shop
& Miles Boat Show
126
International Istanbul Shop & Miles Boat Show
boats, trawlers, schooners and catamarans are
in Marineturk where 650 world famous brands
displayed at the Marineturk Boat Shop Fair. The
display their products is visited by over 100
fair brings together international participants
thousand visitors every year. Over a 150 second
and visitors from the sectors of boat and marine
hand mega yachts, motorised yachts, sailing
equipment and accessories.
Marintürk/Marineturk
Fuarda son tasarım ve ikinci el tekneleri görmek mümkün.
It is possible to see the latest designs and second hand boats at the fair.
Bu uluslararası etkinliğe Başkan Kenan
Şahin’in katkısı büyük.
The Mayor Kenan Şahin has contributed greatly
for this international event.
Marintürk Uluslararası İstanbul Shop & Miles Boat Show’da su sporları aktiviteleri düzenleniyor.
Water sports activities are organised at the Marineturk International Istanbul Shop & Miles Boat Show.
127
Konaklama
Pendik, İstanbul’un en büyük SPA ve
ekonomik otelleriyle de kongreler, şirket
fitness merkezinden kongre merkezlerine,
toplantıları, ziyafet ve özel davetler, yoğun
balo salonlarından ultra lüks restoranlara
iş ve gezi programları sonrası hem yerli
kaliteli birçok hizmetiyle hem ulusal hem
hem de yabancı misafirlerine güvenli ve
de uluslararası etkinliklere ev sahipliği
konforlu bir ortamda dinlenme fırsatı
yapıyor. Pendik, 5 yıldızlı otelleri yanı sıra
sunuyor.
Accommodation
128
Pendik hosts both national and international
hotels for conferences, corporate meetings,
events with its quality service, ultra-luxury
banquets and special events, and a safe and
restaurants, ballrooms, convention centres and
comfortable environment for its local and
Istanbul’s largest SPA and fitness centre. As
foreign guests to rest after intensive business
well as its 5 star hotels, Pendik offers economic
and travel programs.
Konaklama/Accommodation
İSG Airport Hotel
ISG Airport Hotel
The Green Park Hotels & Resorts
The Green Park Hotels & Resorts
Divan İstanbul Asia
Divan İstanbul Asia
Crowne Plaza İstanbul-Asia
Crowne Plaza İstanbul-Asia
Miracle İstanbul Asia
Miracle İstanbul Asia
129
Doğa Bilim Müzesi, özellikle çocukların gözdesi.
The Natural Science Museum is especially the favourite of children.
Doğa Bilim
Müzesi
Türkiye’nin ilk doldurulmuş hayvan
müzesinde iguanadan dağ keçisine,
timsahtan devekuşuna, kurttan kuzuya,
sincaptan tavşana 350 türde 700’ü aşkın
tahnit edilmiş hayvan bulunuyor.
Natural Science
Museum
There are over 700 embalmed animals from
350 types such as iguanas, mountain goats,
crocodiles, ostriches, wolves, sheep, squirrels,
rabbits etc in Turkey’s first stuffed animal
museum.
130
Doğa Bilim Müzesi/Natural Science Museum
Yeni kuşaklar tabiatı tanıyor.
New generations are introduced to nature.
Tahnit sanatının farklı örnekleri Doğa Bilim Müzesi’nde...
Different examples of the art of embalming are at the Natural Science Museum...
131
Başbakan Erdoğan, Marmara Üniv. Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesinin
açılışında. / Prime Minister Erdoğan at the opening of the Marmara University Pendik
Training and Research Hospital.
Sağlık
Sağlıkta kalite standartlarının yüksek
olduğu Pendik hem yurtiçi hem de
yurtdışından hastaların akınına uğruyor.
Her alanda gelişmeye devam eden
Pendik, sağlık alanında büyük bir atılım
gerçekleştiriyor. Türkiye’nin en büyük 2.
hastanesini bünyesinde bulunduran kent,
tıpta başarılı akademik çalışmalarda öncü
rol oynuyor.
Health
Patients from Turkey and from abroad come to
Pendik where the health quality standards are
high. Pendik which continues to develop in all
fields is performing a major breakthrough in the
field of health. The district which incorporates
Turkey’s second largest hospital plays a leading
role in successful academic work in medicine.
Pendik sağlıkta da yatırımların öncüsü
Pendik is a leader in health care investments.
132
Sağlık/Health
Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Marmara University Pendik Training and Research Hospital
133
Perihan Yaşar Akarsu Aile Sağlık Merkezi
Perihan Yaşar Akarsu Family Health Centre
Aile Sağlık
Merkezleri
Kentin nüfus kriterlerini esas alan, yüksek
hizmet kalitesi, kolay ulaşılabilir, güvenli,
uygun havalandırmalı, ısıtma ve aydınlatma
imkânları bulunan, engelli ve yaşlı
hastaların ihtiyaçlarına cevap veren kamu
ve özel 9 hastane, 36 aile sağlık merkezi, 161
aile hekimliği birimi; 1.301 yatak kapasitesi
ve 1.404 hekimiyle Pendiklilere hizmet
veriyor.
Family Health
Centre
Public hospitals and 9 private hospitals, 36
family health centers, 161 family practice units,
a 1.301 bed capacity and 1.404 physicians with
high quality of service which is easily accessible,
safe, with adequate ventilation, heating and
lighting facilities and that responds to the needs
of the disabled and elderly serves the citizens of
Pendik.
Kavakpınar 1 Nolu Aile Sağlık Merkezi
Kavakpınar No 1 Family Health Centre
134
Sağlık/Health
Hasan Ataman Aile Sağlık Merkezi
Hasan Ataman Family Health Centre
135
Pendik Bakım, Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi
Pendik Care, Rehabilitation and Family Counselling Centre
136
Sağlık/Health
Bilgilendirme, yönlendirme ve danışmanlık hizmetlerinin verildiği merkezde engelli bireylerin sosyal yaşama katılımı sağlanmaktadır.
Individuals with disabilities are encouraged to participate in social life at the centre where information, guidance and counselling services are given.
137
Pendik, ulusal ve uluslararası düzeyde etkinliklerle adından çokça söz ettiriyor.
Pendik is mentioned very often in events at national and international level.
Spor
Motor sporlarından yelkene, yamaç
paraşütünden masa tenisine, basketboldan
tekvandoya onlarca spor dalında ulusal
ve uluslararası düzeyde gerçekleştirilen
etkinliklerle adından çokça söz ettiriyor.
Pendik’te düzenlenen etkinliklere on
binlerce sporsever katılıyor.
Sport
Pendik’s name is mentioned very often with the
events organised at national and international
level in many branches of sports such as
motor sports, sailing, paragliding, table tennis,
basketball, taekwondo etc. Tens of thousands of
people attend the events organised in Pendik.
138
Yeni nesil sporla büyüyor,
gelişiyor.
The new generation is
growing and developing with
sports.
Gençlerin gelişimine ve
spora destek tam.
Full support for the
development of young
people and sports.
Spor/Sports
Pendik’te model uçak ve yamaç paraşütüne ilgi büyük.
There is a great deal of interest in Pendik towards paragliding and model airplanes.
139
Pendik, Dünya ve Avrupa Ralli Şampiyonalarına ev sahipliği yapıyor.
Pendik hosts World and European Rally Championships.
140
Spor/Sports
141
Kurtköy Spor Kompleksi
Kurtköy Sports Complex
142
Spor/Sports
Kapalı spor alanları kadar açık spor sahalarıyla da Pendik, spora değer her yatırıma ev sahipliği yapıyor.
Pendik hosts all investments worthy for sports with its indoor sports facilities and outdoor sports fields.
143
Etkinliğe AB Bakanı Egemen Bağış, bazı milletvekilleri ve spor adamları katılmıştı.
The Minister of EU Egemen Bağış and several members of parliament and sportsmen
attended the event.
Spora
Değer
2012 Avrupa Spor Başkenti İstanbul’un
ilk etkinliği Pendik’te gerçekleştirildi.
Dünya ve Avrupa Ralli Şampiyonalarına
da ev sahipliği yapan Pendik, son 4 yılda
6 şampiyonada 4 Avrupa Birinciliği ve 3
Avrupa Üçüncülüğü, 1 Dünya Birinciliği ve 1
Dünya İkinciliği elde etti.
Value for Sports
The first event of the 2012 European Capital
of Sports Istanbul took place in Pendik.
Pendik which hosted the World and European
Rally Championships achieved 4 European
Championships, 3 European third places, 1 World
Championship and 1 World second place in 6
championships within the last 4 years.
144
Spor/Sports
145
Tarihi 1927’ye kadar uzanan Pendik SK, 2. Lig Kırmızı Grup’ta mücadele ediyor.
Pendik Sports Club whose history dates back to 1927 currently plays in the 2nd League
Red Group.
146
Spor/Sports
Pendikspor 1999’da Fenerbahçe’yi 2-1 yenerek Türkiye Kupası’nda Çeyrek Final oynamıştı.
Pendikspor defeated Fenerbahçe by 2-1 in 1999 and played the in the Quarter Finals of the Turkish Cup.
Pendik, 1950 öncesi “Pendik Gençlerbirliği” adıyla Fenerbahçe ve Beşiktaş’ı mağlup etmişti.
Before 1950 Pendik defeated Fenerbahçe and Beşiktaş with the name “Pendik Gençlerbirliği”.
147
Ballıca Atlı
Spor Kulübü
2002 yılında kurulan kulüp, Ballıca
Ormanına komşu 17 dönümlük arazi
üzerindedir. Açık ve kapalı manejler,
tavla ve sosyal alanlardan oluşan kulüpte
ulusal yarışlar da yapılabiliyor. Her yaştan
sporcunun eğitim alabildiği kulüpte
biniciler, Ballıca Ormanını izleyerek ata
binebiliyor.
Ballıca Equestrian
Sports Club
The club which was set up in 2002 is on a 17
acre land next to the Ballıca Forest. National
races can also be performed at the club which
is formed of outdoor and indoor manege’s,
backgammon and social areas. Riders can ride
their horses with the view of Ballıca Forest at
the club where athletes from all ages can receive
training.
148
Spor/Sports
149
KAYNAKÇA
(1) Forumancientcoins.com
(2) Tarih Öncesi Dönemlerin İstanbul’u, Bizantion’dan İstanbul’a Bir Başkentin 8000 Yılı - SSM Sergi Katalogu
(3) Marmara Bölgesi ve Trakya’da Prehistorik İskân Tarihi Bakımından Araştırmalar (1959-1962) – Belleten Cilt XXVII
(4) 2. Abdülhamit Arşivinden, Samanyoluhaber.com
(5) Pekin, Müfide - Hasretim İstanbul-İstanbul Rumlarının Göç Öyküleri ve Özlemleri, 2010.
(6) Ayrıntılı bilgi için Türkiye’de Yerel Yönetişimde Son Gelişmeler: Pendik’te Edinilen Deneyimler ve Çıkarılan Dersler
Makalesi (Korel Göymen, Begüm Özkaynak) – Sabancı Üniversitesi
(7) Siyah Beyaz Fotoğraflar, Pendik Gazetesi
bIblIography
(1) Forumancientcoins.com
(2) Istanbul Prehistoric Periods, 8000 Years of a Capital City from Byzantium until Istanbul - SSM Exhibition Catalogue
(3) Prehestoric Settlement Research In Historical Terms In The Marmara Region And Thrace - (1959-1962) – Bulletin Skin XXVII
(4) From 2nd Abdülhamit’s Archives, Samanyoluhaber.com
(5) Pekin, Müfide – Longing Istanbul- The Migration Stories and Aspirations of the Istanbul Greeks. 2010.
(6) The Latest Developments in Local Governance in Turkey for Detailed Information: Experiences Gained and Lessons Learned in Pendik
Article (Korel Göymen, Begüm Özkaynak) – Sabancı University
(7 Black and White Photographs, Pendik Newspaper
150
Spor
151
Pendik
Yüzyılların birikimini bünyesinde barındıran Pendik, geleneklere ev sahipliği yaptığı gibi, geleceğe de yön verebilecek
gelişimiyle İstanbul’un parlayan yıldızı… Çok yönlü ulaşımı, aktif yapısı ve değişen mimarisiyle önemli projelerin
merkezinde yer alıyor. Tarihi yapılara, doğal güzelliklere, sportif ve kültürel alanlara dair görsellerle desteklenmiş özel ve
önemli bilgileri bu kitapta bulabilirsiniz. Medeniyetlerin eşiğinde Pendik...
Pendik which embodies years of experience is the shining star of Istanbul with its development that can shape the future
as well as host traditions... It is in the centre of substantial projects with its versatile transportation, changing architecture
and active structure. In this book you can find special and important information regarding historical structures, natural
beauties, sports and cultural areas that are supported by visuals. Pendik on the verge of civilization...
www.pendik.bel.tr

Medeniyetin Eşiğinde

Transkript

Benzer belgeler

1 Ivan Kostadinov BUL 4019 І 2 Ivan Lambov BUL 4027 І 3 Vasvi

dr. ebubekir sifil

16 - Pendik Belediyesi

13 - Pendik Belediyesi

trix yoğurt