Sizin Tesisinizde Toz Patlama Riskleri Var mı?

Sizin Tesisinizde Toz Patlama Riskleri Var mı?

Bu say
http://www.aiche.org/CCPS/Publications/Beacon/index.aspx
www.aiche.org/ccps
www.iomosaic.com
Üretim personeli için Bildiri
taraf ndan desteklenmi tir.
Toz Patlamalar – Bu Tehlikeden kurtulal m!
1
3
2
2010 Aral k ay nda Amerika’n n Bat Virginia eyaletinde bulunan titanyum ve zirkonyum
metal hurda i letmesinde meydana gelen patlama hakk ndaki inceleme raporu Amerika
Birle ik Devletleri Kimyasal Güvenlik Kurulu (CSB) taraf ndan A ustos 2014’da
yay nland . Patlama üç ölüm ve bir yaralanmayla sonuçland . K saca, olay n öyle
meydana geldi i dü ünülmektedir:
1. Zirkonyum tozu bir kar
içinde i lenmekteydi. Patlamadan önce çal anlar
mekanik problemler gözlemlemi ti. Kar
n kanatlar yan duvara temas ederek
zarar veriyordu. Ayarlama ve tamiratlar yap ld ama problemler devam etti.
2. Kar
n kanatlar ve kar
duvar aras nda metalin metalle sürtünmesi ile
aç a ç kan k lc m veya
n zirkonyum tozunu tutu turdu u dü ünülmektedir.
3. Yanan zirkonyum tozu deflagrasyonla sonuçland - s cak gazlar genle erek iki görgü
tan taraf ndan gözlemlenen bir “rüzgar” olu turdu. Yanan zirkonyum tozu çevrede
bulunan üstü aç k titanyum ve zirkonyum varillerini tutu turarak, yang daha
iddetli hale getirdi.
4.
Ekim 2014
4
Not: Tüm resimler olay anlatan ABD
Kimyasal Güvenlik Kurulu videosundan
al nm r
(http://www.csb.gov/al-solutions-fatal-dustexplosion/)
lk patlaman n tesiste bulunan di er tozlar havaya kald lmas ikincil bir toz patlamas ve yang na sebep oldu.
Bunlar biliyor muydunuz?
2003’den beri CSB ABD’de 9 ciddi toz
patlamas inceledi. Bu patlamalar ve yang nlar
sebebiyle 36 ki i hayat kaybetti 128 ki i
yaraland . Bu patlamalar n be i metal tozlar ile
ilgiliydi ve üçü ayn tesiste meydana geldi.
Çin Kunshan’da bulunan bir alüminyum otomobil
jant üretim tesisinde 2 A ustos 2014 tarihinde
meydana gelen bir patlama en az 75 ölüm ve 180
yaralanmaya sebep oldu. lk raporlara göre
patlaman n sebebinin alüminyum tozu oldu u
yönündedir.
Birçok kat organik madde, plastik tozlar ve birçok
metal taneci i yeteri kadar küçük partiküller
halinde da lm bulunuyorsa, patlay bulut
olu abilir.
Toz patlamalar hakk nda daha çok bilgi bu
Beacon'un 9/2003, 5/2006, ve 5/2008 say lar nda
bulunabilir: www.sache.org adresinden bu say lara
ula abilirsiniz.
Siz ne yapabilirsiniz?
CBS raporu bu olayda katk da bulunan birçok sebep
belirledi. Birço u tesis tasar yla, toz patlamas önlenme
standartlar na uyulmamas , ve yönetim sistemleriyle ilgiliydi.
Ama bir tesis çal an olarak toz patlamalar ndan korunmak
için yapabilece iniz eyler var.
Tesisinizde toz patlama riski olup olmad
ve tesisinizin
koruyucu sistemlerinin do ru çal mas sa lamak için
yapman z gerekenleri ö renin. ABD OSHA’n n hangi
tozlar patlamaya neden olabilece i hakk nda faydal bir
posteri bulunmaktad r:
https://www.osha.gov/Publications/combustibledustposter.pdf
Temizli in toz patlamas na kar kritik bir öneme sahip
oldu unu bilin. Ekipmanlarda, yerlerde, ayd nlatma
ekipmanlar ve tavan desteklenme kiri leri gibi yüksek
yerlerde birikmi tozlar ikincil patlamalara neden olabilir.
Toz i leme ekipmanlar nda herhangi bir k lc m veya
nmaya sebep olabilecek her durumu bak m
bölümüne raporlay n ve ekipman tamir edilinceye kadar
kullanmay n.
Sizin Tesisinizde Toz Patlama Riskleri Var m ?
©AIChE
2014. Tüm haklar sakl r. Ticari olmayan e itim amaçl ço altma te vik edilir. Ancak, CCPS d ndaki herhangibir ki i ya da kurum taraf ndan, sat
amaçl ço alt lmas , kesinlikle yasaklanm r. Bizimle, bu adres [email protected] ya da +1-646-495-1371 numaral telefonla irtibata geçebilirsiniz.
Beacon, ço unlukla: Arapça, Afrikaanca, Çince, Çekçe, Danca, Flemenkçe, ngilizce, Frans zca, Almanca, Yunanca, Gucaratice, branice, Hintçe, talyanca, Japonca, Korece,
Malayca, Marathice, Norveççe, Farsça, Lehçe, Portegizce, Rumence, Rusça, spanyolca, sveççe, Teluguca, Tayca, Vietnamca ve Türkçe dillerinde bulunabilir.
http://www.aiche.org/CCPS/Publications/Beacon/index.aspx
İşletme Personeline Mesajlar
Şekerin patlama tehlikesi var mıdır ?
CCPS
taraftarlarınca
desteklenmektedir
Mayıs 2008
EVET, ince pudra ya da toz halindeyse! Yanabilen herhangi bir madde, ince toz
ya da pudra halinde, hava ya da diğer yükseltgen bir atmosfer içinde yayılmış olarak
(askıda) bulunuyorsa, felaketle sonuçlanacak bir toz patlamasına neden olabilir. 7
Şubat 2008 ‘ de A.B.D. ‘ nin Georgia eyaletinde, Savannah yakınlarındaki bir şeker
rafinerisinde şiddetli bir patlama oldu. Patlamada 30’ dan fazla kişi yaralandı; ölü
sayısı ise Mart 2008 sonu itibariyle 13’ e ulaştı. Patlama halen soruştulmakta olup;
nedenlerin detayları henüz bilinmemektedir. Ama yine de, ilk soruşturmalar, bunun,
bir toz patlaması olduğuna işaret etmektedir.
Çoğu kişi, bir çok tozun ve ince pudranın patlama tehlikesinin farkında değildir.
İnce pudra şeklinde bulunduklarında toz patlaması tehlikesi oluşturabilecek bazı
maddelere örnek olarak şunları sayabiliriz: neredeyse tüm organik maddeler, buğday
unu, şeker, plastik, mısır nişastası ve ecza kimyasalları. Pudra haline getirilmiş
alüminyum ve mağneyzum gibi bazı metaller de toz patlaması tehlikesi oluştururlar.
YÜKSELTGEN
YAKIT
TUTUŞTURMA
KAYNAĞI
KAPALI HACİM
ASKIDAKİ MADDE
CCPS PSID
üyeleri toz
patlamasını
araştırıyor
Bir toz patlaması için gerekli şartların neler olduğunu biliyor musunuz ?
Bir toz patlaması için gerekli şartlar bir beşgenle tasvir edilebilir (üst soldaki şekle bakınız):
• YAKIT – Yanabilen bir tozun varlığıdır. Parçacık büyüklüğü önemlidir – daha küçük parçacıkların hem dağılma hem de tutuşma
ihtimali daha çoktur.
• YÜKSELTGEN – çoğunlukla havadaki oksijendir ve genelde bir patlamanın olması için yeterlidir.
• ASKIDAKİ MADDE – Tozun hava içinde yayılması gerekir. Toz, proses ekipmanı içindeki havada yayılabilir. Bu, bir binada, büyük
bir kaçak ya da dökülmeyle, küçük bir toz patlamasıyla, ya da ekipmanların üzerinde ya da yerde birikmiş tozları yerinden kaldıracak
bir olayla olabilir.
• TUTUŞTURMA KAYNAĞI – Karışımı tutuşturmak için enerji gerekir. Bu, statik elektrik kadar güçsüz bir enerji olabileceği gibi
açık alev ya da elektrik kaçağı gibi çok daha güçlü bir enerji kaynağı da olabilir.
• KAPALI HACİM – Örneğin bir binanın duvarları, tavanları, tabanları ve çatısı kapalı bir hacim oluşturur. Proses ekipmanları,
depolama siloları, toz tutucular ve hava kanalları gibi fabrika ekipmanları da kapalı hacim oluştururlar.
Bazen, meydana gelen ilk patlama, fabrika içinde birikmiş çok miktarda tozu havalandırarak, havanın içinde dağıtır. Bu, çok daha
büyük, hatta felakete yol açabilecek ikinci bir patlamanın koşullarını yaratır.
Hava içinde askıda bulunduğunda – dış yüzeyleri kaplamış 1 mm ‘ den daha az kalınlıktaki bir toz tabakası – az bir miktar toz
patlayıcı bir toz bulutu meydana getirebilir. Bir toz tabakası, bulunduğu odanın tüm yüzeylerinde, odanın taban alanının % 5 ‘ inden
daha büyük bir yüzey alanı kaplıyorsa, tehlikeli bir durum yarattığı dikkate alınabilir. Odada çok fazla toz varsa, bu yargıya nasıl
varabiliriz? Çok fazla tozun biriktiğine iki pratik yöntemle karar verebiliriz (1) toz tabakası altındaki ekipman ya da zeminin rengini
söyleyemiyorsak (2) toz üzerine adımızı yazdığımızda harflerin kenarlarında hafif kabartılar oluşuyorsa. Toz tehlikelerinin sorun
oluşturmaması için gerekli emniyetli iş pratiği temizlik ve düzendir. Tozla ilgili diğer emniyetli iş pratikleri: topraklama yaparak statik
elektrik boşalmasını azaltmak, elektrik alan sınıflandırması yapmak ve doğru ekipman seçimidir. Fabrikanızda, şayet, potansiyel olarak
patlayabilecek tozlar bulunuyorsa; tehlikeleri anladığınızdan, emniyetli iş pratiklerini bildiğinizden ve teknik emniyet araç ve
gereçlerine sahip olduğunuzdan emin olun.
Fabrikanızdaki malzemelerin tehlikelerini bilin !
AIChE © 2008. Tüm hakları saklıdır. Ticari olmayan eğitim amaçlı çoğaltma teşvik edilir. Ancak, CCPS dışındaki herhangibir kişi ya da kurum tarafından, satış amaçlı
çoğaltılması, kesinlikle yasaklanmıştır. Bizimle, bu adres [email protected] ya da 212-591-7319 numaralı telefonla irtibata geçebilirsiniz.
Beacon, çoğunlukla: Afrikaanca, Arapça, Çince, Danimarkaca, Flemenkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, Gucaratice, İbranice, Hintçe, Macarca, Endonezyaca, İtalyanca,
Japonca, Korece, Malayca, Marathice, Farsça, Lehce, Portegizce, Rusça, İspanyolca, İsveçce, Tamilce, Thaice, Türkçe ve Vietnamca dillerinde bulunabilir.