Ermenice Ö$renim Kitabi - Research on Armenian Architecture
Transkript
Ermenice Ö$renim Kitabi - Research on Armenian Architecture
Ermenice Ö$renim Kitabi гۻñ»ÝÇ áõëáõÙÝ³Ï³Ý Ó»éݳñÏ Manual of the Armenian Language Raffi Korto'yan Ermenice dilbilgisi ve tashih Hasmig Hovhannisyan Son okuma Harman Ohanyan Kitap sayfalandirma-cilt Armen Gevorgyan Birinci baski Yerevan 2007 Bu yayini gerçekle'tirmek için yardimlarini esirgemeyen Ermenistan Ba'bakan Antranig Markaryan’a ve Vorodan hidroelektrik santral müdürlü$üne te'ekkürler. Ðñ³ï³ñ³Ïí»É ¿ ÐÐ í³ñã³å»ï ²Ý¹ñ³ÝÇÏ Ø³ñ·³ñÛ³ÝÇ μ³ñÓñ Ñáí³Ý³íáñáõÃÛ³Ùμ »õ §àñáï³Ý оΦ-Ç ïÝûñÇÝáõÃÛ³Ý Ù»Ï»Ý³ëáõÃÛ³Ùμ£ ISBN 978-5-8080-0688-1 © Raffi Kortoshian © Research on Armenian Architecture %çindekiler Önsöz..........................................................................................................5 Ba'larken ....................................................................................................6 Birinci bölüm: Dilbilgisi ............................................................................7 Alfabe .........................................................................................................7 Harflerin do$ru yazili'i ve okunu'u ...........................................................9 Hece..........................................................................................................14 Kelime ......................................................................................................20 Söz bölümleri ...........................................................................................23 %sim .......................................................................................................24 Sifat .......................................................................................................35 Sayi sifati...............................................................................................37 Zamir.....................................................................................................39 Fiil .........................................................................................................46 Zarf........................................................................................................74 Edat .......................................................................................................77 Ba$laç ...................................................................................................82 g an. .........................................................................................84 Veraberag Ünlem....................................................................................................87 Cümle .......................................................................................................87 %kinci bölüm: Türkçe-Ermenice konu'ma klavuzu ..................................91 Rakamlar ..................................................................................................91 Spor ..........................................................................................................94 Hava durumu ............................................................................................95 Telefon......................................................................................................98 Para...........................................................................................................99 Saat .........................................................................................................100 Selamla'ma.............................................................................................101 Ticaret.....................................................................................................104 Bankada ..................................................................................................106 Oyunlar...................................................................................................108 &ehirde....................................................................................................109 Gümrük ...................................................................................................111 Uçak ile yolculuk....................................................................................112 Vize.........................................................................................................113 Tani'ma...................................................................................................114 Lokanta ...................................................................................................116 Otelde .....................................................................................................119 Ev i'leri ..................................................................................................122 3 Ev aramak...............................................................................................124 Taksi .......................................................................................................125 Araba ......................................................................................................127 Erkek elbiseleri.......................................................................................130 Foto$rafçi ...............................................................................................133 Kütüphane ..............................................................................................134 Postahane................................................................................................136 Sohbet.....................................................................................................137 Akrabalara ve Arkada'lara ziyaret .........................................................140 Sa$lik......................................................................................................144 Kadin elbiseleri.......................................................................................147 Tiyatro, sinema .......................................................................................149 Dükkan ...................................................................................................151 Randevu..................................................................................................154 Üçüncü bölüm: Türkçe-Ermenice sözlük...............................................157 Çe'itli Kelimeler....................................................................................157 Zamanla ilgili kelimeler .........................................................................176 Akrabalar ................................................................................................177 %nsan organlari ........................................................................................178 %simler.....................................................................................................179 Mastarlar.................................................................................................180 Meyve, sebze ve bitkiler ........................................................................182 4 Önsöz Elinizdeki Kitap üç temel bölümden olu'maktadir. Birinci bölüm ermenice dilbilgisi, ikinci bölüm Türkçe-Ermenice konu'ma klavuzu, üçüncü bölüm Türkçe-Ermenice sözlük. Ermenice çok zengin bir dil oldu$u için, kitabin dilbilgisi bölümünde, kurallarin kisa ve açik bir 'ekilde anlatilmasina ve daima örneklerler açiklanmasina çali'tim. Türkçe-Ermenice konu'ma kilavuzunda günlük hayatta çok kullanilan cümleleri, türkçe-ermenice ve türk alfabesi ile ermenice olarak aktardim. Türkçe-Ermenice sözlükte ise çok kullanilan yakla'ik sekizyüz kelime, türkçe-ermenice ve türk alfabesi ile ermenice olarak bulunmaktadir. 5 Ba'larken Ermenice Hint-Avrupa dil ailesindendir, G.B. Cahugyana göre ermenice Hint-Avrupa ana dilden M.Ö. III bin yilinda ayrilmi'tir. Ermeni alfabesi M.S. 405-406 yilinda papaz b Ma'd d ots tarafindan 36 harften olu'arak meydana Mesrob getirmi'tir, daha sonra alfabeye O, yev, F harfler eklenmi'tir. b Ma'd d ots M.S. 362 senesinde Mu' (D D aron) iline Papaz Mesrob ba$li Güven (Hasig, Hatsegats) köyü´nde dünyaya gelmi' ve M.S. 17/2/440 senesinde vefat etmi', mezari Emenistan´in g an köyü´nde bulunmaktadir. O'ag 6 Birinci bölüm:Dilbilgisi: A. Alfabe A/1. Ermeni alfabesinde 39 harf vard ir. b.harf k.haef ² ´ ¶ ¸ º ¼ ¾ À Â Ä Æ È Ê Ì Î Ð Ò Ô Ö ³ μ · ¹ » ½ ¿ Á Ã Å Ç É Ë Í Ï Ñ Ó Õ × mukabil türkçe harfller A B G D a b g d e-ye Z E I T J % L G H # C z e i t j i l $h dz g h dz $ c Ø Ú Ü Þ à â ä æ è ê ì î ð ò àô ö ø ºí ú ü Ù Û Ý ß á ã å ç é ë í ï ñ ó áõ ÷ ù ¨ û ý M Y N & m y n ' o-vo Ç B C R S V D R ç b c r s v d r ts U u P p K k ev-yev O o F f 7 Görüldü$ü gibi ermeni alfabesindeki bazi harflerin türkçede mukabilleri yok. º, » harfin türkçede mukabili [E, e] veya [ye]. à, á harfin türkçede mukabili [O, o]veya [vo]. Ê, Ë harfin türkçede en yakin mukabili [$h]. ò, ó harfin türkçede en yakin mukabili [ts]. Ò, Ó harfin türkçede en yakin mukabili [dz]. dz ] Ì, Í harfin türkçede en yakin mukabili, güçlü söylenen [d harfleri. Î, Ï harfin türkçede en yakin mukabili, güçlü söylenen G g ] harfi. [G Ö, × harfin türkçede en yakin mukabili, güçlü söylenen C [C c ] harfi. ä, å harfin türkçede en yakin mukabili, güçlü söylenen B b ] harfi. [B è, é harfin türkçede en yakin mukabili, güçlü söylenen R [R r ] harfi. î, ï harfin türkçede en yakin mukabili, güçlü söylenen D d ] harfi. [D A/2. Sesli, Sessiz harfler Alfabemizin 39 harfinden, bazilari kendi ba'larina söylenebilen sesleri, bazilari da yalniz ba'larina söylenemiyen sesleri gösterirler. Kendi ba'larina söylenebilen harflere sesli harflar denir. Kendi ba'larina söylenemeyip sesliler yardimiyle söylenebilen harflere de sessiz harfler derler. -8 sesli harf vardir: ² ³ [A a], º » [ye], ¾ ¿ [E e], À Á [I i], Æ Ç [% i], à á [vo], àô áõ [U u], ú û [O o] 8 -30 sessiz harf vardir: ´ μ [B b], ¶ · [G g], ¸ ¹ [D d], ¼ ½ [Z z],  à [T t], Ä dz ], Î Ï [G G g ], Ð Ñ [H h], Ò Å [J j], È É [L l], Ê Ë [$h], Ì Í [d C c ], Ø Ù [M m], Ü Ý [N n], Þ ß [& '], Ó [dz], Ô Õ [# $], Ö × [C B b R r ], ê ë [S s], ì í â ã [Ç ç], ä å [B ], æ ç [C c], è é [R D d ], ð ñ [R r], ò ó [ts], ö ÷ [P p], ø ù [K k], ¨ [V v], î ï [D [yev], ü ý [F f] -1 yari sesli harf: Ú Û [Y y] B. [a ³, i Ç, u áõ, e ¿, ye », o o, vo á, i Á, y Û, yev ¨] harflerin do$ru yazili'i ve okunu'u. B/1. Ermenicede [a ³], [i Ç], [u áõ] sesli harfler kelimelerde çikardiklari sesler gibi yazilirlar. Örnekler: áõñ³Ë ura$h mutlu d ïÕ³ $a erkek d ëÇñï sird kalb ³ñÇ ari gel ÙdzëÇÝ miasin beraber B/2. [ ¾, ¿ - E, e], [ º, » - ye] a). Kelimenin ba'inda duyulan [¾ E] sesi, [¾ E] olarak yazilir. Örnekler: ¿ç ec sayfa g ran ¿Ïñ³Ý eg ekran 9 b). Kelimenin içinde veya sonunda duyulan [¿ e] sesi, [» ye] olarak yazilir fakat [e] olarak söylenir. Örnekler: óáñ»Ý tsoren tahil É»½áõ lezu dil c). %ki kökden olu'an kelimelerde e$er [¿ e] harfi kelimeyi olu'turan köklerin ikincisinin ba'indaki harf ise, kelimenin içinde duyulan [¿ e] sesi [¿ e] olarak yazilir. Örnek: g ran ɳÛÝ¿Ïñ³Ý layneg geni' ekran g ran ɳÛÝ-¿Ïñ³Ý layn-eg kelime iki kelimeden olu'mu' ç). Kelimenin ba'inda duyulan [Û» ye] sesi, [»] olarak yazilir. Örnekler: g ar »ñϳñ yerg uzun g ir »ñÏÇñ yerg vatan »ñ³½ yeraz dü' d). %ki kelimeden olu'an kelimelerde e$er kelimenin ortasinda bulunan [»,ye] harfi, ikinci kelimenin ba'indaki harf ise ve sesli harfden sonra yazilmi' ise [»] olarak yazilir. Örnekler: g ar ³Ù»Ý³»ñϳñ amenayerg en uzun g ar ³Ù»Ý-³-»ñϳñ amen-a-yerg kelime iki kelimeden olu'mu' ve [³ a] sesli bir harf. g en mutlu ³Ù»Ý³»ñç³ÝÇÏ amenayercanig g ³Ù»Ý-³-»ñç³ÝÇÏ amen-a-yercanig kelime iki kelimeden olu'mu' ve [³ a] sesli bir harf . 10 e).Yardimci zamirlerin 'imdiki zamani hep yazilir fakat [¾ e] söylenir. »Ù em »Ýù enk »ë es »ù ek ¿ e »Ý en [º ye] ile B/3. [ ú, û- O, o ], [ à, á- vo] a). Kelimenin ba'inda duyulan [O O] sesi, [O O] olarak yazilir. Örnekler: or gün ûñ d û·áõï ogud fayda d û·áëïáë ogosdos a$ustos ûñ»Ýù orenk kanun b). Kelimenin içinde veya sonunda duyulan [o o] sesi, [á vo] olarak yazilir, fakat [o] olarak ökunur. Örnekler: dz ·áñÍ gord i' ëáíáñ»É sovorel ö$renmek c). %ki kökden olu'an kelimelerde, e$er [o o] harfi, kelimeyi olu'turan köklerin ikincisinin ba'indaki harf ise, kelimenin içinde duyulan [o o] sesi, [o o] olarak yazilir. Örnekler: ³Ûëûñ aysor bu gün kelime iki kelimeden olu'mu' ³Ûë-ûñ ç). Kelimenin ba'inda duyulan [íá vo] sesi, [á] olarak yazilir. Örnekler: áñáßáõÙ voro'um karar 11 áïù áëÏÇ áñ³Ï dk vod gi vosg g vorag ayak altin kalite d). %ki kökden olu'an kelimelerde e$er kelimenin ortasinda bulunan [á vo] harfi, kelimeyi olu'turan köklerin ikincisinin ba'indaki harf ise ve sesli harfden sonra yazilmi' ise [á vo] olarak yazilir. Örnekler: g yal en kaliteli ³Ù»Ý³áñ³ÏÛ³É amenavorag g yal ³Ù»Ý-³-áñ³ÏÛ³É amen-a-vorag kelime iki kelimeden olu'mu' ve [³ a] sesli bir harf. e). Özel durumlar áí ov kim ovker kimler áíù»ñ her zaman [à vo] harfi ile yazilirlar, fakat [û o] ökunurlar. B/4. [ À, Á - I, i] a). Kelimenin ba'inda duyulan [À i] sesi sadece [Õ $], [Ù m], [Ý n] sessiz harflerin önünde yazilir. Örnekler: g er ing arkada' ÁÝÏ»ñ indunel kabul etmek ÁݹáõÝ»É b). Kelimenin içinde duyulan [Á i] sesi yazilmaz ve gizli harf olarak adlandirilir. gizli harf i satir sonunda kelime bölündü$ünde ortaya çikar ve yazilir. Örnekler: g ad d eli görülmaz anng ³ÝÝϳï»ÉÇ 12 satir sonunda kelime bölündü$ünde i ortaya çikar ve yazilir. g ad d eli ³ÝÝÁ-ϳï»ÉÇ anni-g ÏñÏÝ»É ÏÁñÏ-Ý»É g rg g nel g irg g -nel tekrar etmek c). %ki kökden olu'an kelimelerde e$er [Á i] harfi, kelimeyi olu'turan köklerin ikincisinin ba'indaki harf ise ve [Õ $], [Ù m], [Ý n] sessiz harflerin önünde duyulmu' ise yazilir. Örnekler: g er dasing okul arkada'i ¹³ëÁÝÏ»ñ g er dars-arkada'i ¹³ë-ÁÝÏ»ñ das-ing ç). kelimenin sonunda duyulan [À i] sesi yazilir. B/5. [ Ú, Û - Y,y] Ermenicede genellikle bir kelimenin içinde ard arda yazilan iki sesli harf arasinda [Û y] yari sesli harf duyulur, fakat sadece [³ a] ve [á vo] sesli harflerden sonra yazilir. Örnekler: ѳۻÉÇ hayeli ayna nayel bakmaks Ý³Û»É B/6. [ ºì, ¨ - yev ] a). Kelimenin ba'inda [ºí] yazilir ve [yev] olarak okunur. Örnek: ba ºíñáå³ yevrob Avrupa b). Kelimenin içinde veya sonunda [¨] yazilir ve [ev] olarak okunur. 13 Örnek: ѳñ¨³Ý harevan kom'u c). %ki kökden olu'an kelimelerde kelimeyi olu'turan ikinci kök B/6/1’deki kurala uyar. Örnek: ³ñ¨Ùï³»íñáå³Ï³Ý »ñÏñÝ»ñ d ayevrob b ag g an yerg g rner arevmd bati avrupa ülkeleri. ç). Satir sonunda kelime bölününce, [¨] harfi iki harfe bölünür [» e] ve [í v]. Örnekler: g arevor ϳñ¨áñ önemli satir sonunda kelime bölününce g are-vor ϳñ»-íáñ ѳñ¨³Ý harevan satir sonunda kelime bölününce ѳñ»-í³Ý hare-van kom'u C. Hece ì³ÝÏ (van g ) A$zin bir hareketiyle çikan sese veya ses toplulu$una hece g ) denir. í³ÝÏ (vang örnek g μ³Ý³Ï banag ordu g μ³-Ý³Ï ba-nag bu harf iki heceden olu'ur -%ki çe'it hece vardir. 14 a). Sesli ile biten heceye açik μ³ó (bats) hece denir. Örnek: ³éáõ arr u dere ³-éáõ [a ³] sesli harf, [u áõ] sesli harf. g ) hece denir. b). Sessiz ile biten heceye kapali ÷³Ï (pag Örnek: g ·É˳ñÏ gl$harg 'apka g Ï] sessiz harf. ·(Á)É-˳ñÏ [l É] sessiz harf, [g C/1. Kelimenin içinde ne kadar sesli harf var ise o kadar da hece g ) olur. Sesli harfler tek olarak veya birlikte hece í³ÝÏ (vang olu'turamazlar bu sebeble yardimci olarak, duyulan fakat yazilmayan [i Á] harfi gelir. Örnek: ·ñ»É grel yazmak harfi iki heceden olu'ur ·(Á)-ñ»É gi-rel duyulan fakat yazilmayan [i Á] harfi yardimci. C/2. Kelime, yazilirken, satirda yer kalmadi$i için si$dirilamazsa hece bölünür ve bu heceden sonra küçük çizgi [-] i'areti kullanilir. C/3. Gizli harf [i Á] satir sonunda kelime bölününce ortaya çikar ve yazilir {bak:B/4-b}. C/4. Birden fazla heceye sahip olan kelimelerde, her hece ayni vurguda söylenmez, her kelimenin içinde sadece son hece ve hecenin sesli harfi öteki hecelerden daha vurgulu söylenir, d ) denir. buna vurgu ß»ßï ('e'd 15 Örnek: μ³Ý³Ï μ³-ݳ°Ï g banag g ba-na°g ordu C/4/1. Herhangi bir kelimeden bir ba'ka kelime türetti$imizde, ya da cümlede kullanilan isimler, zamirler eklerle 'ekillendirildi$i zaman, esas kelimenin sonuna, bir ya da daha fazla hece eklenir. Böylece esas kelimenin son hecesinin, sesli harfi d ) yer de$i'tirerek yeni kelimenin üstüne olan vurgu ß»ßï ('e'd son hecesinin sesli harfinin üstüne koyulur. Örnek: d ·»°ï ge°d nehir d e°r ·»ï»°ñ ged nehirler d a°g g ·»ï³°Ï ged küçük nehir C/4/2. Ses de$i'imi ÐÝãÛáõݳ÷áËáõÃÛáõÝ (hnçyunapo $h utyun): d ) yer de$i'tirirken, esas Bazi kelimelerde vurgu ß»ßï ('e'd kelimenin son sesli harfi dü'er yada bir ba'ka sesli harfe dönü'ür. Örnek: áõ°Õà Ãá tu°$t ka$it Ã[[Á]Õó¹ñ³°Ù t[i]$tadra°m ka$it para [áõ u] sesli harf, yazilmayan [Á i] {bak:B/4/b} sesli harfe dönü'mü'. a).[¿ e], [» ye] sesli harflerinin, ses de$i'im kurali: Ses de$i'imine u$rayan [¿ e] ve [» ye] , [Ç i] harfine dönü'ür. 16 [¿ e] ve [» ye] >>>>> [Ç i] Örnek: ¿ß e' e'ek ÇßáõÏ g i'ug küçük e'ek [» ye] sesli harf, [Ç i] sesli harfine dönü'mü'. »ñ ë» ser sevgi Çñ»É ëÇ sirel sevmek [» e] sesli harf, [Ç i] sesli harfine dönü'mü'. b). [Ç i] sesli harfinin, ses de$i'im kurali: 1-Bazi tek heceli kelimelerde, kelimenin ba'inda bulunan [Ç i] harfi, [Á i] harfe dönü'ür. [Ç i] >>>>> [Á i] Örnek: ÇÕÓ i$dz hayal ÁÕÓ³É i$dzal hayal etmek 2-Tek ve kapali heceden {bak:C-b} olu'an kelimelerde, [Ç i] harfi yazilmayan [Á i] harfin dönü'ür. [Ç i] >>>>> [Á i] Örnek: Ç× ÉÇ lic göl g É[[Á]×³Ï l[i]cag gölet 3-Çok heceli kelimelerde, kelimenin sonunda bulunan kapali hecedeki [Ç i] harfi yazilmayan [Á i] harfine dönü'ür ya da dü'er. [Ç i] >>>>> [Á i] Örnek: Çëå b arisb b å³ñÇ sur [ Á ] b b b d å³ñ[ ëå³å³ï ar[i]sbabad sur duvari 17 [Ç i] sesli harfi, yazilmayan [Á i] {bak:B/4/b} sesli harfine dönü'mü'. [Ç i] >>>>> [ ] Örnek: Çí b ad d iv å³ïÇ 'eref b ad d vavor å³ïí³íáñ 'erefli [Ç i] sesli harf dü'mü'. 4-[Ç i] sesli harfle biten çok heceli kelimenin sonuna, sesli harfle ba'layan kelime ya da bir hece eklenirse [Ç i] harfi dü'er. [Ç i] >>>>> [ ] Örnek: Ç ÷áßÇ po'i toz d ÷áßáï po'od tozlu 5-[Ç i] sesli harfle biten çok heceli kelimenin sonuna, g ] eklenirse, [Ç i] harfi, [Û y] harfine dönü'ür. [³Ï ag [Ç i] >>>>> [Û y] Örnek: Ç áñ¹Ç vordi o$ul gs áñ¹ÛÛ³Ïë vordyag o$ulum 6-[Ç i] sesli harfle biten, çok heceli kelimelere, [³ a] harf ile ba'layan kelime yada bir hece eklenirse, [Ç i] harfi [³ a] harfle birle'erek [» e] harfine dönü'ür. [Ç i]+[³ a] >>>>> [» e] Örnek: Ç ·³ñÇ gari arpa Ç-³ ³-çáõñ ·³ñÇ gari-a-cur arpa-a-su »çáõñ ·³ñ» garecur bira 18 c). [áõ u] sesli harfinin, ses deyi'im kurallari: 1-Tek ve kapali heceden {bak:C-b} olu'an kelimelerde, [áõ u] harfi yazilmayan [Á i] harfine dönü'ür. [áõ u] >>>>> [Á i] Örnek: áõÕà Ãá tu$t ka$it [ Á ] Ã[ Õó¹ñ³Ù t[i]$tadram ka$it para 2-Çok heceli kelimelerde, kelimenin sonunda bulunan kapali hecedeki [áõ u] harfi yazilmayan [Á i] harfine dönü'ür yada dü'er. Örnekler: [áõ u] >>>>> [Á i] áõÏ g ³ÕÙá a$mug gürültü [ Á ] g d ³ÕÙ[ Ïáï a$m[i]god gürültülü [áõ u] sesli harf, yazilmayan [Á i] {bak:B/4-b} sesli harfine dönü'mü'. [áõ u] >>>>> [ ] ³Ùáõñ amur ³ÙñáõÃÛáõÝ amrutyun [áõ u] sesli harf dü'mü'. sert sertlik 3-[áõ u] sesli ile biten tek ya da çok heceli kelimelerde, [áõ,u] sesli harfi, [í v] harfine dönü'mü'. [áõ u] >>>>>[í v] Örnek: Ù»Õáõ me$u ari b Ù»Õí³å³Ñ me$vabah arici 19 Ç.Kelime ´³é (bar ) Konu'mada, yazmada kullanilan, anlamli sese veya ses toplulu$una kelime μ³é (barr ) denir. Ermenicede, yakla'ik olarak 150000 kelime vardir. -Ermenicede kelime çe'itleri: Basit å³ñ½ (b arz) kelimeler, bile'ik μ³ñ¹ (bard) dz antsavor) kelimeler. kelimeler ve ³Í³Ýó³íáñ (ad d -dan) olu'mu' kelimeye a).Bir kökden ³ñÙ³ïÇó (armad Basit å³ñ½ (b arz) kelime denir. d ): kelimenin esas manasini veren Kök ²ñÙ³ï (armad kisimdir. Örnekler: ³·é³í agrr av karga ³¹³Ù³Ý¹ adamand elmas d ³½³ï azad özgür ³Ëáé a$horr ahir dz u$h ³ÍáõË ad kömür ³Õμ a$b çöp ³ß˳ñÑ a'$harh dünya g μ³Ý³Ï banag ordu d μ³Ýï band hapisane μ»ñ¹ berd kale ·Çñ gir yazi ·ÉáõË glu$h kafa dz ·áñÍ gord i' ¹³ë das ders ¹»Õ de$ ilaç ¹áõé durr kapi »ñ³½ yeraz rüya 20 »ñ³Ï »ñ· »ñϳà ÁÝÏ»ñ ÁÝÏáõÛ½ ó· óñÙ ÃßݳÙÇ Å³é³Ý· Ë³Õ Í³Ýñ Í»Í Ï³ï³Ï ÏéÇí ÑáÕ Ó³ÛÝ Ù³½ Ù»Õñ Ý»ñÏ Ýáñ áëÏÇ áñμ áñë ë¨ ïáõÝ ïËáõñ ù³Õ³ù g yerag yerg g at yerg g er ing g uyz ing tag tarm t'nami jarr ang $ha$ dz anr dz ed dz g ad d ag g gr iv ho$ dzayn maz me$r g nerg nor gi vosg vorb vors sev d un d $hur ka$ak damar 'arki demir arkada' ceviz taç taze dü'man miras oyun a$ir dayak 'aka kavga toprak ses saç bal boya yeni altin yetim av siyah ev üzgün 'ehir b)Birden fazla Kökden olu'an kelimeye bile'ik μ³ñ¹ (bard) kelime denir. - Kökler birbiriyle [³ a, ¨ yev, áõ u] vasitasile ya da vasitesiz birle'irler. 21 Örnekler: ¹³ë³·Çñù ¹³ë-³-·Çñù dasagirk das-a-girk ders kitabi ders-a-kitab 먳ÑáÕ ë¨-³-ÑáÕ sevaho$ sev-a-ho$ siyah toprak siyah-a-toprak ³é¨ïáõñ ³é-¨-ïáõñ d ur arr evd d ur arr -ev-d ali'veri' ali'-ev-veri' Ï»ñáõËáõÙ Ï»ñ-áõ-ËáõÙ g eru$hum g er-u-$hum ziyafet yemek-ve-içmek ɳÛÝ¿Ïñ³Ý ɳÛÝ-¿Ïñ³Ý g ran layneg g ran layn-eg geni'ekran geni'-ekran dz ants ile Kök birle'iminden olu'an kelimeye türemi' c). Ad dz antsavor) kelime denir. ³Í³Ýó³íáñ (ad -Kökün önunde veya arkasinda koyulan ve Kökden farkli dz ants) denir. bir anlam ta'iyan kelime üreten eke, ³Í³Ýó (ad 1. Kökün önünde koyulan adzants-a ݳ˳ͳÝó (na$haddzants) denir. Örnek: d un ïáõÝ ev d ³ÝïáõÝ andun evsiz d ³Ý-ïáõÝ an-dun Bazi kelimelerde na$haddzants, kendisinden sonra gelen Kökle [a ³] harf vasitasile birle'ir. 22 Örnek: ë³ÑÙ³Ý ³ñï³ë³ÑÙ³Ý ³ñï-³-ë³ÑÙ³Ý sahman d asahman ard d -a-sahman ard sinir sinirin di'i 2.Kökün sonunda koyulan adzants-a í»ñç³Í³Ýó (vercaddzants) denir. Örnek: g er ÁÝÏ»ñ ing arkada' g erutyun ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝ ing arkada'lik g er-utyun ÁÝÏ»ñ-áõÃÛáõÝ ing Bazi kelimelerde vercaddzants, kendisinden önce gelen Kökle [a ³] harf vasitasile birle'ir. Örnek: d an ͳé-³-ëï³Ý dz arr -a-sd a$açli D. Söz bölümleri ÊáëùÇ Ù³ë»ñ $hoski maser Ta'idiklari anlamlara dayanarak Kelimeler bölümlere ayirilir. Örnek: E'ya belirten kelimeler ë»Õ³Ý se$an masa d z r ͳé ar a$ac Eylem gösteren kelimeler Ë³Õ³É $ha$al oynamak í³½»É vazel ko'mak Sifat gösteren kelimeler g armir ϳñÙÇñ kirmizi dz Ù»Í med büyük 23 De$i'ik anlamlar ta'iyan kelimelerin olu'turdu$u, farkli bölümlerin toplulu$una, ermenicede söz bölümleri ËáëùÇ Ù³ë»ñ ($hoski maser) denir. Ermenicede 10 çe'it $hoski mas vardir. D/1. %sim ¶áÛ³Ï³Ý ³ÝáõÝ (goyag an anun). Cümlede á±í (o±v) kim?, áíù»±ñ (ovke±r) kimler? veya DZÝã (i±nç) ne? ÇÝã»±ñ (inçe±r) neler?, sorulardan birine cevab g an) denir. Ki'i gösteren veren kelimeye isim ·áÛ³Ï³Ý (goyag isimler cümlede á±í (o±v) kim?, áíù»±ñ (ovke±r) kimler? sorulara cevab verirler. E'ya gösteren isimler ise cümlede DZÝã (i±nç) ne?, ÇÝã»±ñ (inçe±r) neler? sorularina cevab verirler. Ermenicede e'ya, ki'i, hayvan, durum, his, dü'ünce, insani ili'kileri, gösteren kelimeler isim denir. -Elle tutulan, gözle görülen varliklara ad olan isimlere g an goyag g an) denir. óÝÓñ³ó³Ï³Ý ·áÛ³Ï³Ý (tandzratsag Örnek: g erd d ³ß³Ï»ñï a'ag ö$renci g ad du ϳïáõ kedi -Gözle görülemeyip zihinde canlandirilan, duygu, durum anlatan isimlere í»ñ³ó³Ï³Ý ·áÛ³Ï³Ý g an goyag g an) denir. (veratsag Örnek: áõñ³ËáõÃÛáõÝ ura$hutyun unmutluluk ã³ñÇù çarik kötülük »ñ³½ yeraz rüya 24 D/1/1. %sim olu'turan adz an ts-lar ¶á۳ϳݳϻñï ³Í³ÝóÝ»ñ Goyag anag er d adz antsner. dz ants-a kelimeye eklenerek, kelimeden isim olu'turan ad g g d d z ¶á۳ϳݳϻñï ³Í³ÝóÝ»ñ (goyaganagerd ad ants) isim dz ants denir. yapan ad dz ants-larin bazilari. %sim yapan ad g ): Kelimenin manasini küçültür. -²Ï (ag Örnek: d (kök) ·»ï ged nehir d (ag g) ·»ï³Ï ged küçük nehir dz o): Bir eylemin mahsülünü gösteren isim olu'turur. -²Íá (ad Örnek: b ah(ad dz o) konserve å³Ñ³Íá å³Ñ (b ah) kökünden türemi'dir. -²Ý (an): Bir eylem yapan ki'i gösteren isim olu'turur. Örnek: ÇßË³Ý i'$h(an) emir ÇßË (i'$h) kökünden türemi'dir. -²Ýù (ank): Bir eylem gösteren isim olu'turur. Örnek: (kök) »ñ³½ yeraz rüya »ñ³½³Ýù yeraz(ank) hayal etmek g ): Alet, e'ya veya bir eylemin neticesini -²Ý³Ï (anag gösteren isim olu'turur. Örnek: (kök) ·³ÝÓ gandz hazine g) ·³ÝÓ³Ý³Ï gandz(anag kumbara g ѳÕÃ³Ý³Ï ha$tanag zafer 25 ѳÕà (ha$t) kökünden türemi'dir. -²Ýáó (anots): Bir yer gösteren isim olu'turur. Örnek: (kök) ÑÇí³Ý¹ hivand ÑÇí³Ý¹³Ýáó hivand(anots) hasta hastane -²ñ³Ý (aran): Bir yer gösteren isim olu'turur. Örnek: (kök) ¹³ë das ders ¹³ë³ñ³Ý das(aran) sinif -²ñù (ark): Bir eylem gösteren isim olu'turur. Örnek: dz (kök) ·áñÍ gord i' d z ·áñͳñù gord (ark) i' anla'masi -ºÕ»Ý (e$en): Bir e'yanin, farkli çe'itlerinin (renk, 'ekil, hacim), toplu ismini gösteren isim olu'turur. Örnek: (kök)³Ù³Ý aman tabak ³Ù³Ý»Õ»Ý aman(e$en) farkli renge, 'ekle, hacme sahip tabaklarin toplu hali. -ºÝù (enk): Akrabalik ba$ini gösteren isim olu'turur. Örnek: سñ·³ñ Margar erkek ismi سñ·³ñ»Ýù Margar(enk) Margar ile ailesi. g ): Kelimenin manasini küçültür. -ÆÏ (ig Örnek: (kök) ùáõÛñ kuyr kiz karde' g ) küçük kiz karde' ùáõÛñÇÏ kuyr(ig 26 -Æã (iç): a). Bir meslek gösteren isim olu'turur. Örnek: (kök) »ñ· yerg 'arki »ñ·Çã yerg(iç) 'arkici b). Bir alet gösteren isim olu'turur. Örnek: μñÇã briç kazma μÇñ (bir) kökünden türemi'dir ve ses deyi'imine u$rami' {bak:C/4/2-b-2-}. g an isim olu'turur {bak:D/1}. -Æù (ik):Veratsag Örnek: (kök) ã³ñ çar kötü ã³ñÇù çar(ik) kötülük -ÚáõÝ (yun): Bir eylem ve o eylem neticesi olarak çikan sesi gösteren isim olu'turur. örnek å³ÛÃÛáõÝ bayt(yun) patlama å³Ûà (b ayt) kökünden türemi'dir -àÝù (onk): a). Bir eylem gösteren isim olu'turur. Örnek: zart(onk) rönesans ½³ñÃáÝù ³ñà (art) kökünden türemi'dir. b). Akrabalik ba$ini gösteren isim olu'turur. Örnek: mer(onk) bizimkiler Ù»ñáÝù Ù»ñ (mer) bizim kelimeden türemi'dir. 27 -àñ¹ (ord): Bir ki'i gösteren isim olu'turur. Örnek: lo$ yüzme (kök) ÉáÕ lo$(ord) yüzme yari'çisi ÉáÕáñ¹ -àó (ots): a). Bir yer gösteren isim olu'turur. Örnek: b r(ots) db okul ¹åñáó b ir) kökünden türemi'dir ve ses de$i'imine ¹åÇñ (db u$rami' {bak:C/4/2-b-3}. b). Bir alet gösteren isim olu'turur. Örnek: g n(ots) ag ³ÏÝáó g n) kökünden türemi'dir. ³ÏÝ (ag gözlük -ä³Ý (b an): Bir 'ey ile ilgilenen ki'iyi gösteren isim olu'turur. Örnek: dzi at (kök) ÓÇ b an) at bakicisi Ódzå³Ý dzi-a-(b dz ants ve kök, [a ³] harf vasitasi ile birle'mi' {bak:Ç-c-2}. ad d an):Herhangi bir'ey ile me'hur yer gösteren -êï³Ý (sd isim olu'turur. Örnek: dz arr a$aç (kök) ͳé d an) a$açli ͳé³ëï³Ý dz arr -a-(sd dz ants ve kök, [a ³] vasitasi ile birle'mi' {bak:Ç-c-2}. ad 28 d z ):Bir eylemin mahsülünü gösteren isim -ì³Í (vad olu'turur. Örnek: dz ) ѳñí³Í har(vad yumruk h a r ѳñ (h ) kökünden türemi'dir. -ìáñ ( vor ): Bir eylem yapan ki'iyi gösteren isim olu'turur. Örnek: ½ÇÝíáñ zin(vor) asker ½»Ý (zen) kökünden türemi'dir ve ses de$i'imine u$rami' {bak:C/4/2-b}. -àõ (u): Bir eylem yapan ki'iyi gösteren isim olu'turur. Örnek: íñÇųéáõ vrjarr (u) öç alan kelime iki kökden olu'mu', birinci kök íñ»Å vrej öç ses de$i'imine u$rami' {bak:C/4/2-a} ikinci kök ise ³é arr al g an olu'turur. -àõÃÛáõÝ (utyun): Bir özellik gösteren goyag Örnekler: (kök) ù³ç kac korkusuz ù³çáõÃÛáõÝ kac(utyun) korkusuzluk g ): Kelimenin manasini küçültür. -àõÏ (ug Örnek: (kök) Ù³ñ¹ mard g) Ù³ñ¹áõÏ mard(ug insan insancik 29 -àõÑÇ (uhi):Kadin cinsiyetini belirleyici isim olu'turur. Örnek: (kök) ÁÝÏ»ñ inger arkada' ÁÝÏ»ñáõÑÇ inger(uhi) kiz arkada' -àõÙ (um): Bir eylem gösteren isim olu'turur. Örnek: ß³ñÅáõÙ 'arj(um) hareket ß³ñÅ ('arj) kökünden türemi'dir. -àõÛà (uyt):Bir eylem ya da Bir eylemin mahsülünü gösteren isim olu'turur. Örnek: ß³ÑáõÛà 'ah(uyt) kazanç ß³Ñ ('ah) kökünden türemi'dir. -àõÛù (uyk):Bir durum gösteren isim olu'turur. Örnek: ѳ×áõÛù hac(uyk) zevk Ñ³× (hacc) kökünden türemi'dir. d ):Herhangi bir'ey -àõï (ud olu'turur. Örnek: (kök) ï³ÝÓ ï³ÝÓáõï ile me'hur yer gösteren isim d andz d andz(ud d) armut armutlu -òÇ (tsi): Birisinin nereli oldu$unu gösteren isim olu'turur. Örnek: ë³ëáõÝóÇ sasun(tsi) sasunlu 30 D/1/2. Özel isim ve cins isim гïáõÏ ¨ ѳë³ñ³Ï ·á۳ϳÝÝ»ñ (had ug yev hasarag goyag anner). Bir cinsten olan varliklarin isimlerine cins isim ѳë³ñ³Ï g anun) denir. ³ÝáõÝ (hasarag Örnek: ù³Õ³ù ka$ak 'ehir Ù³ñ¹ mard insan Bir cinsin içinden belli bir varli$i gösteren isimlere özel d ug g anun) denir. isim ѳïáõÏ ³ÝáõÝ (had Örnek: ´³Õ»ß Ba$e' Bitlis ²ñ³ Ara erkek ismi G arin γñÇÝ Erzurum D igran îÇ·ñ³Ý erkek ismi g ºñ½Ýϳ Yerznga Erzincan ܳÇñÇ Nayri kadin ismi g erd Diyarbakir îÇ·ñ³Ý³Ï»ñï D igranag Özel ismin ilk harfi büyük yazilir. D/1/3. %smin sayisi ¶á۳ϳÝÇ ÃÇíÁ (goyag ani tiv i). %simlerin tek veya birden fazla varli$i bildirmesine ismin g ani tivi) denir. %simler, sayi sayisi ·á۳ϳÝÇ ÃÇíÁ (goyag g i ) veya ço$ul Ñá·Ý³ÏÇ bakimindan tekil »½³ÏÇ (yezag g i) olurlar. (hognag a).Tek varliklari bildiren isimlere tekil isim »½³ÏÇ g i) denir. (yezag 31 Örnek: ·Çñù ³ß³Ï»ñï ¹åñáó girk g erd d a'ag b rots db kitap ö$renci okul b).Birden fazla varli$i bildiren isimlere ço$ul isim g i) denir. Tekil isimlerin sonuna [»ñ er] ve Ñá·Ý³ÏÇ (hognag [Ý»ñ ner] eklenerek ço$ul isimlere dönü'türülürler. -Tek heceli kelimelere [»ñ er] eklenir. Örnek: dz arr ͳé a$aç dz arr -er ͳé»ñ a$açlar -Birden fazla heceye sahip olan kelimelere [Ý»ñ ner] eklenir Örnek: ë»Õ³Ý se$an masa ë»Õ³ÝÝ»ñ se$an-ner masalar g ] eklenerek ço$ul -Ù³ñ¹ (mard) insan, kelimesine, [ÇÏ ig isme dönü'türülür. Ù³ñ¹ mard insan g) Ù³ñ¹ÇÏ mard(ig insanlar D/1/4. Topluluk ismi гí³ù³Ï³Ý ·á۳ϳÝÝ»ñ (havakag an goyag anner). Varliklarin meydana getirdi$i topluluklara ad olan isimlere g an anun) denir. topluluk ismi ѳí³ù³Ï³Ý ³ÝáõÝ (havakag Örnek: ³½· azg millet ÅáÕáíáõñ¹ jo$ovurd halk 32 -Ermenicede topluluk isimleri, tekil isimlerdir ve {D/1/3-b} kuralina uyarlar. Örnek: ³½·»ñ azg-er milletler D/1/5. Belli ve belirsiz isimler ¶á۳ϳÝÇ áñáßÛ³É ¨ ³Ýáñáß ³éáõÙÝ»ñÁ (Goyag ani voro'yal yev anoro' ar umner i). Herhangi bir cümlenin içinde belli yada belirsiz isimler kulanabililir. Belli isimler, ismin gösterdi$i varli$in konu'maci tarafindan tam olarak bilindi$i gösterirler. Belirsiz isimler ise, varli$in konu'maci tarafindan tam olarak bilinmedi$ini gösterirler. -Ermenicede, isimleri belirten harfler 'unlardir: [Á i] ve [Ý n]. a). sesiz harf ile biten kelimelerin sonuna[Á i] harfi eklenir. Örnek: girk kitap ·Çñù ·ÇñùÁ girk-i b).sesli harf ile biten kelimelerin sonuna[Ý n] harfi eklenir. Örnek: ³éáõ arr u dere ³éáõÝ arr u-n D/1/5. %sim çekimi ¶á۳ϳÝÇ ÑáÉáíÝ»ñÁ (Goyag ani holovner i). %simler cümlede kullanilirken, ba'ka kelimelerle olan ilgilerine göre eklerle 'ekillenebilirler. kelimelerin ek almi' 'ekillerinden her birine ÑáÉáí (holov) denir. 33 -Ermenicede isim halleri alti türlüdür g an) ve ѳÛó³Ï³Ý a). yalin hal àõÕÕ³Ï³Ý (u$$ag g an): (haytsag -[n Ý] ve [i Á] çek ekleri alirlar. Ý »ñ»Ë³Ý yere$hann çocuk ·ÇñùÁÁ girkii kitap g an): de$i'ik çekim ekleri b). -e hali ê»é³Ï³Ý (serr ag alirlar: -En yaygin çek eki [i Ç]: Ç »ñ»Ë³ÛÇ yere$hayii çocu$a -Son harfi [i Ç] olan kelimeler [u áõ] sonu alirlar: áñ¹Ç vordi o$ul áõ áñ¹á vorduu o$ula -Bazi kelimeler [an ³Ý] çekimi alirlar: É»é lerr da$ ³ Ý r a n É»é³ ler da$a -Zaman gösteren kelimeler [va í³] çekimi alirlar: ų٠jam zaman í³ Å³Ùí jamvva zamana d ³é³íáï arr avod sabah í³ d va ³é³íáïí ar avod sabaha -Akraba gösteren kelimeler [oc áç] sonu alirlar: g in ÏÇÝ kadin áç g inooc ÏÝá kadina g an): c). -i hali îñ³Ï³Ý (d rag -En yaygin çek eki [in ÇÝ]: ÇÝ »ñ»Ë³ÛÇ yere$hayiin 34 çocuu g an): ç).-den hali ´³ó³é³Ï³Ý (batsarr ag -En yaygin çek ekleri [its Çó] ve [uts áõó]: Çó »ñ»Ë³ÛÇ yere$hayiits çocuktan áõó áñ¹á vorduuts o$uldan dz iag g an): d).¶áñÍÇ³Ï³Ý (gord -En yaygin çek ekleri [ov áí] ve [amb ³Ùμ]: áí »ñ»Ë³Ûá yere$hayoov çocuk ile ³ Ù μ a m b áõñ³ËáõÃÛ³ ura$hutya mutlulukla g an): e). -de hali Ü»ñ·áÛ³Ï³Ý (nergoyag -En yaygin çek ekleri [i mec Ç Ù»ç] ve [um áõÙ]: Ç Ù»ç »ñ»Ë³ÛÇ yere$hayii mec çocukta áõÙ ù³Õ³ùá ka$akuum 'ehirde D/2. S ifat ²Í³Ï³Ý ³ÝáõÝ (adz ag an anun). b isi±) nasil?, á±ñ (vo±r) hangi? Cümlede ÇÝãåÇëDZ (inçb b isi±) ne?, sorulardan birine cevap olan veya áñåÇëÇ (vorb dz ag g an) denir. kelimeye Sifat ²Í³Ï³Ý (ad D/2/1. ²Í³Ï³Ý³Ï»ñï ³Í³ÝóÝ»ñ Adz ag anag erd adz antsner. Köke veya kelimeye eklenerek Kökden veya kelimeden dz ag g an) olu'turan ad dz ants-a, Sifat yapan Sifat ²Í³Ï³Ý (ad dz ants (ad dz ag g anag g erd d ad dz ants) denir. ad dz ants-larin bazilari. Sifat yapan ad -²Ý (an): Olumsuz sifat olu'tururlar. d un (kök) ïáõÝ ev d un ³ÝïáõÝ (an)d evsiz 35 b ):Olumsuz sifat olu'tururlar. -²å (ab d (kök) μ³Ëï ba$hd 'ans b )-a-ba$hd d 'anssiz ³å³μ³Ëï (ab dz ants ve kök, [a ³] vasitasi ile birle'mi' {bak:Ç-c-2} ad -¸Å (dj):Olumsuz sifat olu'tururlar. (kök) ·áÑ goh memnun ¹Å·áÑ (dj)goh memnun olmayan -î (d ): Olumsuz sifat olu'tururlar. d )ge$ ï·»Õ (d ·»Õ (ge$) kökünden türemi'dir. -â (ç):Olumsuz sifat olu'tururlar. d es (kök) ï»ë d es ãï»ë (ç)d görmek görmemi' -²ÝÇ (ani): »ñÏ»ñ»ë »ñÏ»ñ»ë³ÝÇ g yeres yerg iki yüz g yeres(ani) ikiyüzlü yerg d ): -²ï (ad åáã åáã³ï b oç b oçad d d ): -²í»ï (aved ѳñÙ³ñ harmar d) ѳñÙ³ñ³í»ï harmar(aved -²íáñ (avor): Ññ³ó³Ý Ññ³ó³Ý³íáñ 36 çirkin hratsan hratsan(avor) kuyruk kuyruksuz uygun çok uygun silah silah sahibi -º (e): g at yerg g at(e) yerg demir demirden ham ham(e$) tat lezzetli a$ a$(i) tuz tuzlu d ): -Îáï (g od í³Ë í³ËÏáï va$h g od d) va$h(g korku korkak d ): -àï (od Ù³½ Ù³½áï maz d) maz(od saç saçli »ñϳà »ñϳû -ºÕ (e$): Ñ³Ù Ñ³Ù»Õ -Æ (i): ³Õ ³ÕÇ * Bazi Sifatlarin önüne sayaca$imiz kelimeleri koyabiliriz. d (daha) saçli -(³í»ÉÇ) Ù³½áï (aveli ) mazod -(³Ù»Ý³)Ñ³Ù»Õ (amena)hame$ (en) lezzetli -(³Ù»ÝÇó) ³ÕÇ (amenits) a$i (herpsinden) tuzlu -(ùÇã) ³ÕÇ (kiç) a$i (az) tuzlu D/3. Say i sifati Âí³Ï³Ý ³ÝáõÝ (tvag an anun). Sayi, sira bildirerek e'yalari belirten kelimelere sayi g an anun) denir. Ermenicede sifatlari Ãí³Ï³Ý ³ÝáõÝ (tvag sayi sifatlari 'unlardir. 37 ø³Ý³Ï³Ï³Ý (kanag ag an). g an). ´³ßË³Ï³Ý (ba'$hag d orag g ayin). Îáïáñ³Ï³ÛÇÝ (g od g an). ¸³ë³Ï³Ý (dasag a).Varliklarin kaç tane oldu$unu bildiren sayilara asil sayilar g ag g an) yada μ³ó³ñÓ³Ï (batsardzag g) ù³Ý³Ï³Ï³Ý (kanag denir. Örnek: í»ó ï³ñÇ vets d ari alti sene b). Varliklarin e'it olarak bölünmü' parçalarini gösteren g an) denir. sayilara üle'tirme sayilari μ³ßË³Ï³Ý (ba'$hag g an] eki getirilerek Üle'tirme sayilari asil sayilara [³Ï³Ý ag yapilir. Örnekler: g an) í»ó³Ï³Ý vets(ag alti'ar í»ó-í»ó vets-vets alti-alti c). Bir bütünün parçalarini göstermek maksadiyle kullanid orag g ayin) lan sayilara kesir sayilari Îáïáñ³Ï³ÛÇÝ (g od denir. Örnek: g çorrord dörtte bir Ù»Ï ãáññáñ¹ meg ç). Varliklarin sirasini bildirmek amaciyla kullanilan g an) denir. Sira sayilari sayilara sira sayilari ¹³ë³Ï³Ý (dasag asil sayilara [ñáñ¹ rord] yada [»ñáñ¹ erord] eki getirilerek g u), üç »ñ»ù (yerek), dört ãáñë (çors) yapilir. %ki ºñÏáõ (yerg sayilara [ñáñ¹ rord] eki getirilir, bütün di$er sayilara [»ñáñ¹ erord] eki getirilir. 38 Örnek: ãáñë ãáññáñ¹ çors dört çor(rord) dördüncü ÑÇÝ· ÑÇÝ·»ñáñ¹ hing be' hing(erord) be'inci D/4. Zamir ¸»ñ³ÝáõÝ (deranun). %simlerin, sifatlarin, sayi sifatlarin yerini tutarak onlarin anlattiklarini bildiren kelimelere zamir ¹»ñ³ÝáõÝ (deranun) denir. D/4/1. &ahis zamirleri ²ÝÓÝ³Ï³Ý ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (andznag an deranunner). Söz söyleyen, kendisine söz söylenen veya kendisinden bahsedilen ki'ilerin, adlarinin yerini tutan kelimelere g an deranunner) 'ahis ³ÝÓÝ³Ï³Ý ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (andznag g i) ve ço$ul zamirleri denir. Her 'ahsin, tekil »½³ÏÇ (yezag g i) olmak üzere iki 'ekli vardir. Ñá·Ý³ÏÇ (hognag -Söz söyleyenin adinin yerini tutan zamire birinci 'ahis ³é³çÇÝ ¹»Ùù (arr acin demk) denir. -Kendisine söz söylenenin adi yerine kullanilan zamire g rord demk) denir. ikinci 'ahis »ñÏñáñ¹ ¹»Ùù (yerg -Kendinden bahsedilenin adi yerine kullanilan zamire de üçüncü 'ahistir »ññáñ¹ ¹»Ùù (yerrord demk) denir. 39 Tekil 'ahislar »½³ÏÇ g i) (yezag Ço$ul 'ahislars Ñá·Ý³ÏÇ g i) (hognag I 'ahis »ë yes ben Ù»Ýù menk biz ÇÙ im benim Ù»ñ mer bizim ÇÝÓ in dz bana Ù»½ mez bize ÇÝÓÝÇó indznits benden Ù»½ÝÇó meznits bizden ÇÝÓÝáí indznov benle Ù»½Ýáí meznov bizle ÇÙ Ù»ç im mec bende Ù»ñ Ù»ç mer mec bizde II 'ahis ¹áõ du sen ¹áõù duk siz ùá ko senin Ó»ñ dzer sizin ù»½ kez sana Ó»½ dzez size ù»½ÝÇó keznits senden Ó»½ÝÇó dzeznits sizden ù»½Ýáí keznov senle Ó»½Ýáí dzeznov sizle ùá Ù»ç ko mec sende Ó»ñ Ù»ç dzer mec sizde III'ahis ݳ na o Ýñ³Ýù nrank onlar Ýñ³ nra onun Ýñ³Ýó nrants onlarin Ýñ³Ý nran ona Ýñ³Ýó nrants onlara Ýñ³ÝÇó nranits ondan Ýñ³ÝóÇó nrantsits onlaradan Ýñ³Ýáí nranov onla Ýñ³Ýóáí nrantsov onlarla Ýñ³ Ù»ç nra mec onda Ýñ³Ýó Ù»ç nrants mec onlarda D/4/2. %'aret zamirleri òáõó³Ï³Ý ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (tsutsag an deranunner). %simlerin yerini i'aret yolu ile tutan zamirlere i'aret gan deranunner)denir. zamirleri óáõó³Ï³Ý ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (tsutsag Ermenicede i'aret zamirleri 'unlardir: 40 a).E'ya, i'aret eden zamirler: Tekil Ço$ul ë³ sa bu ëñ³Ýù srank bunlar ¹³ da 'u ¹ñ³Ýù drank 'unlar ݳ na o Ýñ³Ýù nrank onlar b). Özellik i'aret eden bazi zamirler: ³Ûë ays ³Û¹ ayd ³ÛÝ ayn b isi ³ÛëåÇëÇ aysb b isi ³Û¹åÇëÇ aydb b isi ³ÛÝåÇëÇ aynb bu 'u o bu 'ekil 'u 'ekil o 'ekil c). Sayi i'aret eden bazi zamirler: ³Ûëù³Ý ayskan ³Û¹ù³Ý aydkan ³ÛÝù³Ý aynkan bu kadar 'u kadar o kadar ³Ûëã³÷ ³Û¹ã³÷ ³ÛÝã³÷ aysçap aydçap aynçap bu kadar 'u kadar o kadar ç). eylemin özeli$ini, yerini i'aret eden bazi zamirler: b es ³Ûëå»ë aysb böyle b es ³Û¹å»ë aydb 'öyle b es ³ÛÝå»ë aynb öyle ³Ûëï»Õ ³Û¹ï»Õ ³ÛÝï»Õ d e$ aysd d e$ aydd d e$ aynd burda 'urda orda 41 D/4/3. Kar'ilikli zamirleri öá˳¹³ñÓ ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (po $h adar dz deranunner). Adlandrmaksizin, eylem ile birbirleriyle ba$li e'yalar, ki'iler i'aret eder. Ermenicede Kar'ilikli öá˳¹³ñÓ ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (po$hadardz deranunner) zamirleri 'unlardir: Çñ³ñ irar ÙÇÙÛ³Ýó mimyants Örnek: ܳۻóÇÝ Çñ³ñ: nayetsin irar. birbirine baktilar. d . birbiriyle ìÇ×»óÇÝ Çñ³ñ Ñ»ï: viccetsin irar hed tarti'dilar. g ¶ñÏ»óÇÝ ÙÇÙÛ³Ýó: grgetsin mimyants. birbirlerini kucakladilar. D/4/4. Soru zamirleri гñó³Ï³Ý ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (har tsag an deranunner). Soru bildirerek bir ismin yerini tutan zamirlere soru g an deranunner) zamirleri ѳñó³Ï³Ý ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (hartsag denir. Örnek: à±í ¿ñ ³Ûë Ù³ñ¹Á: o±v er ays mardi. Bu adam kimdi? -Soru zamirlerinin ba'licalari 'unlardir. á±í o±v kim Örnek: à±í »Ï³í: g av o±v yeg Kim geldi? 42 i±nç DZÝã Örnek: ne ƱÝã ï»ë³ù å³ñ﻽áõÙ: d ezum. i±nç d esak bard Bahçede ne gördünüz? áñï»±Õ á±õñ »±ñμ ù³ÝDZ(ѳï) ù³ÝDZëÁ ÇÝãå»±ë ÇÝãá±õ á±ñ á±ñÁ ÇÝãù³±Ý ÇÝãã³±÷ áñù³±Ý áñã³±÷ ÇÝãåÇëDZ d e±$ vord u±r ye±rb d) kani±(had kani±si b e±s inçb inçu± vo±r vo±ri inçka±n inçça±p vorka±n vorça±p b isi± inçb nerede? nerde? ne zaman? kaç (tane)? kaçi? nasil? niye? hangi? hangisi? ne kadar? ne kadar? ne kadar? ne kadar? ne 'ekil? -Soru zamirlerin son sesli harfin üstüne soru (±) i'areti konur. D/4/5. Ba$laç zamirleri гñ³μ»ñ³Ï³Ý ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (haraberag an deranunner). Bir ismin yerini tutan ve anlamca ilgili cümleleri birbirine ba$layan kelimelere ba$laç zamirleri ѳñ³μ»ñ³Ï³Ý g an deranunner) denir. ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (haraberag 43 -Ba$laç zamirleri, soru zamirlerin aynisidir, fakat soru bildirmedikleri için soru (±) i'areti almazlar. Örnek: ÆÝã ó³Ý»ë, ³ÛÝ ¿É ÏÑÝÓ»ë: inç tsanes, ayn el g hndzes. Ne ekersen onu biçersin. D/4/6. Belgili zamirler àñáßÛ³É ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (voro'yal deranunner). Belli olan e'ya, ki'i toplulu$unu adlandrmaksizin, hep beraber ya da teker teker i'aret eder. -Belgili zamirlerinin ba'licalari 'unlardir. amen her ³Ù»Ý ³Ù»Ý ÙÇ amen mi her bir gi ³Ù»Ý Ù»ÏÁ amen meg her biri ³Ù»ÝùÁ amenki hepsi μáÉáñ(Á) bolor(i) hepsi ³Ù»Ý ÇÝã amen inç her 'ey Örnek: ²Ù»Ý Ù³ñ¹ Çñ ¿ßÝ ¿ ùßáõÙ: amen mard ir e'n e k'um. Her insan kendine ait e'e$i sürer. D/4/7. Belgisiz zamirler ²Ýáñáß ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (anoro' deranunner). Belli olmayan e'ya, ki'i yada e'yanin, ki'inin belli olmayan özeliklerini, adlandirmaksizin i'aret eder. -Belgisiz zamirlerin ba'licalari 'unlardir. gi Ù»ÏÁ meg birisi 44 ÙÇ ù³ÝÇëÁ mi kanisi áõñÇß uri' áñ¨¿ voreve »ñμ¨¿ yerbeve Örnek: àõñÇß »Ý »ñ³½Ý»ñë ÑÇÙ³: uri' en yerazners hima. Dü'lerim ba'kadir 'imdi. birkaçi ba'ka herhangi herhangi bir zaman àñ¨¿ ѳñó ϳ±: voreve harts g a±. Herhangi bir sorun var mi? D/4/8. Olumsuz zamirler ÄËï³Ï³Ý ¹»ñ³ÝáõÝÝ»ñ (j$h d ag an deranunner). Olmayan olu'lari bildirmek amaciyla kullanilirlar. -Olumsuz zamirler 'unlardir. voç vok hiç kimse áã áù áãÇÝã voçinç hiçbir 'ey áã ÙÇ voç mi hiçbir gi áã Ù»ÏÁ voç meg hiçbiri Örnekler: àãÇÝã ãѳëϳó³Ýù: g atsank. voçinç çhasg hiçbir 'ey anlamadik. àã Ù»ÏÁ ã¿ñ »Ï»É: g i çer yeg g el. voç meg Hiç Kimse gelmemi'ti. 45 D/4/9. Ek halindeki zamirler Ðá¹»ñ (hoder). Ermenicede [ë s], [¹ d], [Ý n] yada [Á i] ek halindeki zamirlerdir. -Bir 'eyin hangi varli$a ait oldu$unu bildiren ek halindeki d atsag g an zamirlere iyelik zamirleri ëï³ó³Ï³Ý Ñá¹»ñ (sd hoder) denir. Örnek: di ÇÙ ëÇñïÁ im sird benim kalbim ds ëÇñïë sird kalbim di ùá ëÇñïÁ ko sird senin kalbin dd ëÇñï¹ sird kalbin sessiz ile biten kelimeler [Á i] eki alir. di Ýñ³ ëÇñïÁ nra sird onun kalbi d ëÇñïÁ sirdi kalbi sesli ile biten kelimeler [Ý n] eki alir. Ýñ³ ÏÇÝÁ nra g ini onun karisi g ÏÇÝÁ ini karisi D/5. Fiil ´³Û (bay). Bir eylem bildiren kelime çe'itlerine fiil μ³Û (bay) denir. Fill mastarlari her zaman [»É el] yada [³É al] ile biter. Örnekler: daha vazla örnekler için bak sayfa:180 ³É ˳ճ $ha$aal oynamak »É ëáíáñ» sovoreel ö$renmek 46 Eylem derken 'unlari anlariz: a).Bir 'ey yapmak. Örnek: ¶³éÝ»ñÁ ³ñ³ÍáõÙ »Ý: dz um en. garr neri arad Kuzular otlamakta. Bir 'ey yapmayi gösteren fiiler, Cümlede, DZÝã ³Ý»É (i±nç anel) ne yapmak?, DZÝã ¿ ³ÝáõÙ (i±nç e anum) ne yapiyor?, DZÝã ¿ ³ñ»É (i±nç e arel) ne yapmi'?, DZÝã ³ñ»ó (i±nç arets) ne yapti?, DZÝã ¿ ³Ý»Éáõ (i±nç e anelu) ne yapacak?, DZÝã ϳÝÇ (i±nç g ani) ne yapar? sorulardan birine cevap olurlar. b).Bir 'ey olmak. Örnek: î»ñ¨Ý»ñÁ ¹»ÕÝ»óÇÝ: d erevneri de$netsin. Sarardi yapraklar. Bir 'ey olmayi gösteren fiiler, Cümlede, DZÝã ÉÇÝ»É (i±nç linel) ne olmak?, DZÝã ¿ ÉÇÝáõÙ (i±nç e linum) ne oluyor?, DZÝã ¿ »Õ»É (i±nç e ye$el) ne olmu'?, DZÝã »Õ³í (i±nç ye$av) ne oldu?, DZÝã ¿ ÉÇÝ»Éáõ (i±nç e linelu) ne olacak? sorulardan birine cevap olurlar. D/5/1. Fiilin yüzlü 'ekilleri ´³ÛÇ ¹ÇÙ³íáñ Ó¨»ñ (bayi dimavor dzev er). Eylem hakkinda bilgi veren fiillere, fiilin yüzlü 'ekilleri μ³ÛÇ ¹ÇÙ³íáñ Ó¨»ñ (bayi dimavor dzever) denir. Eylem hakkindaki bilgiler 'unlardir: a). Fiilde 'ahis ¸»Ùù (demk): Fiilin bildirdi$i i'i, hareketi, 47 kimin, neyi yapti$ini veya olu'u kimin, neyin üzerine aldi$ini bildirmesine fiilde 'ahis denir. I 'ahis û·Ý»óÇ II 'ahis û·Ý»óÇñ III 'ahis û·Ý»ó ognetsi ognetsir ognets yardim ettim yardim ettin yardim etti I 'ahis μ»ñáõÙ »Ù II 'ahis μ»ñáõÙ »ë III 'ahis μ»ñáõÙ ¿ berum e berum es berum e getiriyorum getiriyorsun getiriyor b). Tekil, ço$ul ÂÇí (tiv): Tekil d mum em I 'ahis å³ïÙáõÙ »Ù b ad d mum es II 'ahis å³ïÙáõÙ »ë b ad d mum e III 'ahis å³ïÙáõÙ ¿ b ad anlatiyorum anlatiyorsun anlatiyor Ço$ul d mum enk I 'ahis å³ïÙáõÙ »Ýù b ad d mum ek II 'ahis å³ïÙáõÙ »ù b ad b d mum en III 'ahis å³ïÙáõÙ »Ý ad anlatiyoruz anlatiyorsunuz anlatiyorlar g ): c).Üç temel zaman Ä³Ù³Ý³Ï (jamanag Bir i', bir hareket, bir olu' üç temel zamandan biri ile ilgili olarak anlatilabilir. Temel zamanlara, 'imdiki zaman Ý»ñϳ g a), geçmi' zaman ³ÝóÛ³É (antsyal), gelecek zaman (nerg b arr ni) denir. ³å³éÝÇ (ab Fiilin bildirdi$i i'in, hareketin içinde geçti$i veya geçece$i, olu'un meydana geldi$i veya gelece$i zamana o fiilin zamani denir. Üç temel zaman vardir: 48 g a jamanag g ): %'in, - &imdiki zaman Ü»ñϳ Å³Ù³Ý³Ï (nerg hareketin, olu'un içinde bulundu$umuz zamana göre bildirilmesine 'imdiki zaman denir. Örnek: γÝãáõÙ ¿ ÇÝÓ: g ançum e indz. Beni ça$iriyor ϳÝãáõÙ ¿ (g ançum e) ça$iriyor: 'imdiki zaman. g ): -Geçmi' zaman ²ÝóÛ³É Å³Ù³Ý³Ï (antsyal jamanag %'in, hareketin, olu'un geçmi'te oldu$u bildiren zamana g ) denir. geçmi' zaman ³ÝóÛ³É Å³Ù³Ý³Ï (antsyal jamanag Örnek: ꨳÏÁ »Ï³í: g i yeg g av. Sevag g geldi. Sevag g »Ï³í (yegav) geldi: geçmi' zaman. b arr ni jamanag g ): -Gelecek zaman ²å³éÝÇ Å³Ù³Ý³Ï (ab %'in, hareketin, olu'un ilerde olaca$ini bildiren zamana gelecek zaman denir. Örnek: ºñ»Ë³Ý »ñ·»Éáõ ¿: yere$han yergelu e. Çocuk 'arki söyleyecek. »ñ·»Éáõ ¿ (yergelu e) 'arki söyliyecek: gelecek zaman. g ): fiil hâlleri 'unlardir: ç).fiil hâli (kip) ºÕ³Ý³Ï (ye$anag g an ye$anag g ): Kesin 1-ê³ÑÙ³Ý³Ï³Ý »Õ³Ý³Ï (sahmanag olarak yapilmi', yapilmakta olan yada yapilacak olan eylem gösterir. 49 g an 'imdiki zaman: Konu'ma sirasinda kesin -Sahmanag olarak yapilmakta olan eylem gösterir. Örnek: g an 'imdiki zamani: [³É al] ile biten mastarin sahmanag Tekil ˳ÕáõÙ »Ù $ha$um em oynuyorum $ha$um es oynuyorsun ˳ÕáõÙ »ë $ha$um e oynuyor ˳ÕáõÙ ¿ Ço$ul ˳ÕáõÙ »Ýù $ha$um enk oynuyoruz $ha$um ek oynuyorsunuz ˳ÕáõÙ »ù $ha$um en oynuyorlar ˳ÕáõÙ »Ý g an 'imdiki zamani: [»É el] ile biten mastarin sahmanag Tekil ëáíáñáõÙ »Ù sovorum em ö$reniyorum sovorum es ö$reniyorsun ëáíáñáõÙ »ë sovorum e ö$reniyor ëáíáñáõÙ ¿ Ço$ul ëáíáñáõÙ »Ýù sovorum enk ö$reniyoruz sovorum ek ö$reniyorsunuz ëáíáñáõÙ »ù sovorum en ö$reniyorlar ëáíáñáõÙ »Ý Olumsuz: g an 'imdiki [³É al] ile biten mastarin olumsuz sahmanag zamani: Tekil ã»Ù ˳ÕáõÙ çem $ha$um oynamiyorum çes $ha$um oynamiyorsun ã»ë ˳ÕáõÙ çi $ha$um oynamiyor ãÇ Ë³ÕáõÙ 50 ã»Ýù ˳ÕáõÙ ã»ù ˳ÕáõÙ ã»Ý ˳ÕáõÙ Ço$ul çenk $ha$um çek $ha$um çen $ha$um [»É el] ile biten mastarin olumsuz zamani: Tekil ã»Ù ëáíáñáõÙ çem sovorum ã»ë ëáíáñáõÙ çes sovorum ãÇ ëáíáñáõÙ çi sovorum Ço$ul ã»Ýù ëáíáñáõÙ çenk sovorum ã»ù ëáíáñáõÙ çek sovorum ã»Ý ëáíáñáõÙ çen sovorum oynamiyoruz oynamiyorsunuz oynamiyorlar g an 'imdiki sahmanag ö$renmiyorum ö$renmiyorsun ö$renmiyor ö$renmiyoruz ö$renmiyorsunuz ö$renmiyorlar g an geçmi' zaman:Konu'madan önce bitmi' -Sahmanag eylem gösterir. Örnek: g an geçmi' zamani: [³É al] ile biten mastarin sahmanag Tekil ˳ճó»É »Ù $ha$atsel em oynami'im ˳ճó»É »ë $ha$atsel es oynami'sin ˳ճó»É ¿ $ha$atsel e oynami' Ço$ul ˳ճó»É »Ýù $ha$atsel enk oynami'iz ˳ճó»É »ù $ha$atsel ek oynami'siniz ˳ճó»É »Ý $ha$atsel en oynami'lar 51 g an geçmi' zamani: [»É el] ile biten mastarin sahmanag Tekil ëáíáñ»É »Ù sovorel em ö$renmi'im ëáíáñ»É »ë sovorel es ö$renmi'sin ëáíáñ»É ¿ sovorel e ö$renmi' Ço$ul ëáíáñ»É »Ýù sovorel enk ö$renmi'iz ëáíáñ»É »ù sovorel ek ö$renmi'siniz ëáíáñ»É »Ý sovorel en ö$renmi'ler Olumsuz: g an geçmi' [³É al] ile biten mastarin olumsuz sahmanag zamani: Tekil ã»Ù ˳ճó»É çem $ha$atsel oynamami'im ã»ë ˳ճó»É çes $ha$atsel oynamami'sin ãÇ Ë³Õ³ó»É çi $ha$atsel oynamami' Ço$ul ã»Ýù ˳ճó»É çenk $ha$atsel oynamami'iz ã»ù ˳ճó»É çek $ha$atsel oynamami'siniz ã»Ý ˳ճó»É çen $ha$atsel oynamami'lar g an geçmi' [»É el] ile biten mastarin olumsuz sahmanag zamani: Tekil ã»Ù ëáíáñ»É çem sovorel ö$renmemi'im ã»ë ëáíáñ»É çes sovorel ö$renmemi'sin ãÇ ëáíáñ»É çi sovorel ö$renmemi' Ço$ul ã»Ýù ëáíáñ»É çenk sovorel ö$renmemi'iz ã»ù ëáíáñ»É çek sovorel ö$renmemi'siniz ã»Ý ëáíáñ»É çen sovorel ö$renmemi'ler 52 g an gelecek zaman: Konu'madan sonra kesin -Sahmanag olarak yapilacak olan eylem gösterir. Örnek: g an gelecek zamani: [³É al] ile biten mastarin sahmanag Tekil ˳ճÉáõ »Ù $ha$alu em oynayaca$im ˳ճÉáõ »ë $ha$alu es oynayacaksin ˳ճÉáõ ¿ $ha$alu e oynayacak Ço$ul ˳ճÉáõ »Ýù $ha$alu enk oynayaca$iz ˳ճÉáõ »ù $ha$alu ek oynayacaksiniz ˳ճÉáõ »Ý $ha$alu en oynayacaklar g an gelecek zamani: [»É el] ile biten mastarin sahmanag Tekil ëáíáñ»Éáõ »Ù sovorelu em ö$renece$im ëáíáñ»Éáõ »ë sovorelu es ö$reneceksin ëáíáñ»Éáõ ¿ sovorelu e ö$renecek Ço$ul ëáíáñ»Éáõ »Ýù sovorelu enk ö$renece$iz ëáíáñ»Éáõ »ù sovorelu ek ö$reneceksiniz ëáíáñ»Éáõ »Ý sovorelu en ö$renecekler Olumsuz: g an gelecek [³É al] ile biten mastarin olumsuz sahmanag zamani: Tekil ã»Ù ˳ճÉáõ çem $ha$alu oynamayacam ã»ë ˳ճÉáõ çes $ha$alu oynamayacaksin ãÇ Ë³Õ³Éáõ çi $ha$alu oynamayacak 53 ã»Ýù ˳ճÉáõ ã»ù ˳ճÉáõ ã»Ý ˳ճÉáõ çenk $ha$alu çek $ha$alu çen $ha$alu [»É el] ile biten mastarin olumsuz zamani: Tekil ã»Ù ëáíáñ»Éáõ çem sovorelu ã»ë ëáíáñ»Éáõ çes sovorelu ãÇ ëáíáñ»Éáõ çi sovorelu Ço$ul ã»Ýù ëáíáñ»Éáõ çenk sovorelu ã»ù ëáíáñ»Éáõ çek sovorelu ã»Ý ëáíáñ»Éáõ çen sovorelu oynamayacaz oynamayacaksiniz oynamayacaklar g an gelecek sahmanag ö$renmeyece$im ö$renmeyeceksin ö$renmeyecek ö$renmeyece$iz ö$renmiyeceksiniz ö$renmiyecekler g an devam eden geçmi' zaman: Geçmi'de -Sahmanag ba'layan ve devam eden eylem gösterir. Örnek: g an devam eden geçmi' [³É al] ile biten mastarin sahmanag zamani: Tekil ˳ÕáõÙ ¿Ç $ha$um ei oynuyordum ˳ÕáõÙ ¿Çñ $ha$um eir oynuyordun ˳ÕáõÙ ¿ñ $ha$um er oynuyordu Ço$ul ˳ÕáõÙ ¿ÇÝù $ha$um eink oynuyorduk ˳ÕáõÙ ¿Çù $ha$um eik oynuyordunuz ˳ÕáõÙ ¿ÇÝ $ha$um ein oynuyorlardi g an devam eden geçmi' [»É el] ile biten mastarin sahmanag zamani: 54 ëáíáñáõÙ ¿Ç ëáíáñáõÙ ¿Çñ ëáíáñáõÙ ¿ñ ëáíáñáõÙ ¿ÇÝù ëáíáñáõÙ ¿Çù ëáíáñáõÙ ¿ÇÝ Tekil sovorum ei sovorum eir sovorum er Ço$ul sovorum eink sovorum eik sovorum ein ö$reniyordum ö$reniyordun ö$reniyordu ö$reniyorduk ö$reniyordunuz ö$reniyorlardi Olumsuz: g an devam eden [³É al] ile biten mastarin olumsuz sahmanag geçmi' zamani: Tekil ã¿Ç ˳ÕáõÙ çei $ha$um oynamiyordum ã¿Çñ ˳ÕáõÙ çeir $ha$um oynamiyordun ã¿ñ ˳ÕáõÙ çer $ha$um oynamiyordu Ço$ul ã¿ÇÝù ˳ÕáõÙ çeink $ha$um oynamiyorduk ã¿Çù ˳ÕáõÙ çeik $ha$um oynamiyordunuz ã¿ÇÝ Ë³ÕáõÙ çein $ha$um oynamiyorlardi g an devam eden [»É el] ile biten mastarin olumsuz sahmanag geçmi' zamani: Tekil ã¿Ç ëáíáñáõÙ çei sovorum ö$renmiyordum ã¿Çñ ëáíáñáõÙ çeir sovorum ö$renmiyordun ã¿ñ ëáíáñáõÙ çer sovorum ö$renmiyordu Ço$ul ã¿ÇÝù ëáíáñáõÙ çeink sovorum ö$renmiyorduk ã¿Çù ëáíáñáõÙ çeik sovorum ö$renmiyordunuz ã¿ÇÝ ëáíáñáõÙ çein sovorum ö$renmiyorlardi 55 - Sahmana g an çok eski geçmi' zaman: Bir geçmi' zamandan önce kesin olarak yapilmi' ve bitmi' eylem gösterir. Örnek: g an çok eski geçmi' [³É al] ile biten mastarin sahmanag zamani: Tekil ˳ճó»É ¿Ç $ha$atsel ei oynami'tim ˳ճó»É ¿Çñ $ha$atsel eir oynami'tin ˳ճó»É ¿ñ $ha$atsel er oynami'ti Ço$ul ˳ճó»É ¿ÇÝù $ha$atsel eink oynami'tik ˳ճó»É ¿Çù $ha$atsel eik oynami'tiniz ˳ճó»É ¿ÇÝ $ha$atsel ein oynami'lardi g an çok eski geçmi' [»É el] ile biten mastarin sahmanag zamani: Tekil ëáíáñ»É ¿Ç sovorel ei ö$renmi'tim ëáíáñ»É ¿Çñ sovorel eir ö$renmi'tin ëáíáñ»É ¿ñ sovorel er ö$renmi'ti Ço$ul ëáíáñ»É ¿ÇÝù sovorel eink ö$renmi'tik ëáíáñ»É ¿Çù sovorel eik ö$renmi'tiniz ëáíáñ»É ¿ÇÝ sovorel ein ö$renmi'lerdi Olumsuz: [³É al] ile biten mastarin olumsuz geçmi' zamani: Tekil ã¿Ç ˳ճó»É çei $ha$atsel ã¿Çñ ˳ճó»É çeir $ha$atsel ã¿ñ ˳ճó»É çer $ha$atsel 56 g an çok eski sahmanag oynamami'tim oynamami'tin oynamami'ti Ço$ul ã¿ÇÝù ˳ճó»É çeink $ha$atsel oynamami'tik ã¿Çù ˳ճó»É çeik $ha$atsel oynamami'tiniz ã¿ÇÝ Ë³Õ³ó»É çein $ha$atsel oynamami'lardi [»É el] ile biten mastarin olumsuz geçmi' zamani: Tekil ã¿Ç ëáíáñ»É çei sovorel ã¿Çñ ëáíáñ»É çeir sovorel ã¿ñ ëáíáñ»É çer sovorel Ço$ul ã¿ÇÝù ëáíáñ»É çeink sovorel ã¿Çù ëáíáñ»É çeik sovorel ã¿ÇÝ ëáíáñ»É çein sovorel g an çok eski sahmanag ö$renmemi'tim ö$renmemi'tin ö$renmemi'ti ö$renmemi'tik ö$renmemi'tiniz ö$renmemi'lerdi gan geçmi'de gelecek zaman:Bir geçmi' zamandan -Sahmanag sonra kesin olarak yapilcak olan eylem gösterir. Örnek: g an geçmi'de gelecek [³É al] ile biten mastarin sahmanag zamani: Tekil ˳ճÉáõ ¿Ç $ha$alu ei oynayacaktim ˳ճÉáõ ¿Çñ $ha$alu eir oynayacaktin ˳ճÉáõ ¿ñ $ha$alu er oynayacakti Ço$ul ˳ճÉáõ ¿ÇÝù $ha$alu eink oynayacaktik ˳ճÉáõ ¿Çù $ha$alu eik oynayacaktiniz ˳ճÉáõ ¿ÇÝ $ha$alu ein oynayacaklardi 57 g an geçmi'de gelecek [»É el] ile biten mastarin sahmanag zamani: Tekil ëáíáñ»Éáõ ¿Ç sovorelu ei ö$renecektim ëáíáñ»Éáõ ¿Çñ sovorelu eir ö$renecektin ëáíáñ»Éáõ ¿ñ sovorelu er ö$renecekti Ço$ul ëáíáñ»Éáõ ¿ÇÝù sovorelu eink ö$renecektik ëáíáñ»Éáõ ¿Çù sovorelu eik ö$renecektiniz ëáíáñ»Éáõ ¿ÇÝ sovorelu ein ö$reneceklerdi Olumsuz: [³É al] ile biten mastarin olumsuz gelecek zamani: Tekil ã¿Ç ˳ճÉáõ çei $ha$alu ã¿Çñ ˳ճÉáõ çeir $ha$alu ã¿ñ ˳ճÉáõ çer $ha$alu Ço$ul ã¿ÇÝù ˳ճÉáõ çeink $ha$alu ã¿Çù ˳ճÉáõ çeik $ha$alu ã¿ÇÝ Ë³Õ³Éáõ çein $ha$alu [»É el] ile biten mastarin olumsuz gelecek zamani: Tekil ã¿Ç ëáíáñ»Éáõ çei sovorelu ã¿Çñ ëáíáñ»Éáõ çeir sovorelu ã¿ñ ëáíáñ»Éáõ çer sovorelu Ço$ul ã¿ÇÝù ëáíáñ»Éáõ çeink sovorelu ã¿Çù ëáíáñ»Éáõ çeik sovorelu 58 g an geçmi'de sahmanag oynamayacaktim oynamayacaktin oynamayacakti oynamayacaktik oynamayacaktiniz oynamayacaklardi g an geçmi'de sahmanag ö$renmeyecektim ö$renmeyecektin ö$renmeyecekti ö$renmeyecektik ö$renmeyecektiniz ã¿ÇÝ ëáíáñ»Éáõ çein sovorelu ö$renmeyeceklerdi g an tamamlanan geçmi' zaman: Geçmi'de -Sahmanag ba'layan ve biten eylem gösterir. Örnek: g an tamamlanan geçmi' [³É al] ile biten mastarin sahmanag zamani: Tekil ˳ճóÇ $ha$atsi oynadim ˳ճóÇñ $ha$atsir oynadin ˳ճó $ha$ats oynadi Ço$ul ˳ճóÇÝù $ha$atsink oynadik ˳ճóÇù $ha$atsik oynadiniz ˳ճóÇÝ $ha$atsin oynadilar g an tamamlanan geçmi' [»É el] ile biten mastarin sahmanag zamani: Tekil ëáíáñ»óÇ sovoretsi ö$rendim ëáíáñ»óÇñ sovoretsir ö$rendin ëáíáñ»ó sovorets ö$rendi Ço$ul ëáíáñ»óÇÝù sovoretsink ö$rendik ëáíáñ»óÇù sovoretsik ö$rendiniz ëáíáñ»óÇÝ sovoretsin ö$rendilar Olumsuz: g an tamamlanan [³É al] ile biten mastarin olumsuz sahmanag geçmi' zamani: Tekil ã˳ճóÇ ç$ha$atsi oynamadim 59 ã˳ճóÇñ ã˳ճó ã˳ճóÇÝù ã˳ճóÇù ã˳ճóÇÝ ç$ha$atsir ç$ha$ats Ço$ul ç$ha$atsink ç$ha$atsik ç$ha$atsin oynamadin oynamadi oynamadik oynamadiniz oynamadilar g an tamamlanan [»É el] ile biten mastarin olumsuz sahmanag geçmi' zamani: Tekil ãëáíáñ»óÇ çsovoretsi ö$renmedim ãëáíáñ»óÇñ çsovoretsir ö$renmedin ãëáíáñ»ó çsovorets ö$renmedi Ço$ul ãëáíáñ»óÇÝù çsovoretsink ö$renmedik ãëáíáñ»óÇù çsovoretsik ö$renmediniz ãëáíáñ»óÇÝ çsovoretsin ö$renmediler g an ye$anag g ): 2-Emir Ðñ³Ù³Û³Ï³Ý »Õ³Ý³Ï (hramayag Bir i'in, bir hareketin, bir olu'un olmasi iste$ini gösterir. Emir sadece ikinci 'ahis ve gelecek zaman hâlinde olur. Emir bildiren kelimenin son sesli harfin üstüne emir i'areti ( ° ) konulur. Örnek: [³É al] ile biten mastarin emir 'ekli: Tekil ˳ճ° $ha$a° oyna Ço$ul ˳ճó»°ù $ha$atse°k oynayin 60 [»É el] ile biten mastarin emir 'ekli: Tekil Ëáëǰñ $hosi°r g angni°r ϳݷÝǰñ Ço$ul Ëáë»ó»°ù $hosetse°k g angnetse°k ϳݷݻó»°ù g angne°k ϳݷݻ°ù konu' dur konu'un durun durun Olumsuz: [³É al] ile biten mastarin olumsuz emir 'ekli: Tekil Ùǰ ˳ճ mi° $ha$a oynama Ço$ul Ùǰ ˳ճó»ù mi° $ha$atsek oynamayin [»É el] ile biten mastarin olumsuz emir 'ekli: Tekil Ùǰ ËáëÇñ mi° $hosir konu'ma mi° g angnir durma Ùǰ ϳݷÝÇñ Ço$ul Ùǰ Ëáë»ù mi° $hosek konu'mayin mi° g angnek durmayin Ùǰ ϳݷݻù g an ye$anag g ): Bir 3-Dilek ÀÕÓ³Ï³Ý »Õ³Ý³Ï (i$dzag eylemi gerçekle'tirme dile$ini gösterir. dilek sadece gelecek ve geçmi' zaman hâlinde olur. g an gelecek zaman: Konu'madan sonra yapilmasi -I$dzag dilenen eylemi gösterir. 61 Örnek: g an gelecek zamani: [³É al] ile biten mastarin i$dzag Tekil ˳ճ٠$ha$am oynasam ˳ճë $ha$as oynasan ˳ճ $ha$a oynasa Ço$ul ˳ճÝù $ha$ank oynasak ˳ճù $ha$ak oynasaniz Ë³Õ³Ý $ha$an oynasalar g an gelecek zamani: [»É el] ile biten mastarin i$dzag Tekil ëáíáñ»Ù sovorem ö$rensem ëáíáñ»ë sovores ö$rensen ëáíáñÇ sovori ö$rense Ço$ul ëáíáñ»Ýù sovorenk ö$rensek ëáíáñ»ù sovorek ö$renseniz ëáíáñ»Ý sovoren ö$renseler Olumsuz: g an gelecek [³É al] ile biten mastarin olumsuz i$dzag zamani: Tekil ã˳ճ٠ç$ha$am oynamasam ã˳ճë ç$ha$as oynamasan ã˳ճ ç$ha$a oynamasa Ço$ul ã˳ճÝù ç$ha$ank oynamasak ã˳ճù ç$ha$ak oynamasaniz 62 ãË³Õ³Ý ç$ha$an oynamasalar gan gelecek zamani: [»É el] ile biten mastarin olumsuz i$dzag Tekil ãëáíáñ»Ù çsovorem ö$renmesem çsovores ö$renmesen ãëáíáñ»ë çsovori ö$renmese ãëáíáñÇ Ço$ul ãëáíáñ»Ýù çsovorenk ö$renmesek çsovorek ö$renmeseniz ãëáíáñ»ù çsovoren ö$renmeseler ãëáíáñ»Ý g an geçmi' zaman:Konu'madan önce geçmi'de -I$dzag yapilmasi dilenilen eylemi gösterir. Örnek: g an geçmi' zamani: [³É al] ile biten mastarin i$dzag Tekil ˳ճÛÇ $ha$ayi oynasaydim $ha$ayir oynasaydin ˳ճÛÇñ $ha$ar oynasaydi ˳ճñ Ço$ul ˳ճÛÇÝù $ha$ayink oynasaydik $ha$ayik oynasaydiniz ˳ճÛÇù $ha$ayin oynasaydilar ˳ճÛÇÝ g an geçmi' zamani: [»É el] ile biten mastarin i$dzag Tekil ëáíáñ»Ç sovorei ö$renseydim sovoreir ö$renseydin ëáíáñ»Çñ sovorer ö$renseydi ëáíáñ»ñ 63 ëáíáñ»ÇÝù ëáíáñ»Çù ëáíáñ»ÇÝ Ço$ul sovoreink sovoreik sovorein ö$renseydik ö$renseydiniz ö$renseydiler Olumsuz: gan geçmi' zamani: [³É al] ile biten mastarin olumsuz i$dzag Tekil ã˳ճÛÇ ç$ha$ayi oynamasaydim ã˳ճÛÇñ ç$ha$ayir oynamasaydin ã˳ճñ ç$ha$ar oynamasaydi Ço$ul ã˳ճÛÇÝù ç$ha$ayink oynamasaydik ã˳ճÛÇù ç$ha$ayik oynamasaydiniz ã˳ճÛÇÝ ç$ha$ayin oynamasaydilar gan geçmi' zamani: [»É el] ile biten mastarin olumsuz i$dzag Tekil ãëáíáñ»Ç çsovorei ö$renmeseydim ãëáíáñ»Çñ çsovoreir ö$renmeseydin ãëáíáñ»ñ çsovorer ö$renmeseydi Ço$ul ãëáíáñ»ÇÝù çsovoreink ö$renmeseydik ãëáíáñ»Çù çsovoreik ö$renmeseydiniz ãëáíáñ»ÇÝ çsovorein ö$renmeseydiler g an 4-Olasilik ºÝó¹ñ³Ï³Ý »Õ³Ý³Ï (yentadrag g ye$anag): Gerçekle'me olasili$ina sahip olan bir eylemi gösterir. Olasilik sadece gelecek ve geçmi' zaman hâlinde olur. - Yentadra g an gelecek zaman: Konu'madan sonra, yapilmasi olasi olan eylemi gösterir. 64 Örnek: g an gelecek zamani: [³É al] ile biten mastarin yentadrag Tekil g $ha$am Ï˳ճ٠oynarim g $ha$as Ï˳ճë oynarsin g $ha$a Ï˳ճ oynar Ço$ul g $ha$ank Ï˳ճÝù oynariz g $ha$ak Ï˳ճù oynarsiniz g $ha$an ÏË³Õ³Ý oynarlar g an gelecek zamani: [»É el] ile biten mastarin yentadrag Tekil g sovorem Ïëáíáñ»Ù ö$renirim g sovores Ïëáíáñ»ë ö$renirsin g sovori ÏëáíáñÇ ö$renir Ço$ul g sovorenk Ïëáíáñ»Ýù ö$reniriz g sovorek Ïëáíáñ»ù ö$renirsiniz g sovoren Ïëáíáñ»Ý ö$renirler Olumsuz: g an gelecek [³É al] ile biten mastarin olumsuz yentadrag zamani: Tekil ã»Ù ˳ճ çem $ha$a oynamam ã»ë ˳ճ çes $ha$a oynamazsin ãÇ Ë³Õ³ çi $ha$a oynamaz Ço$ul ã»Ýù ˳ճ çenk $ha$a oynamayiz ã»ù ˳ճ çek $ha$a oynamazsiniz ã»Ý ˳ճ çen $ha$a oynamazlar 65 [»É el] ile biten mastarin olumsuz zamani: Tekil ã»Ù ëáíáñÇ çem sovori ã»ë ëáíáñÇ çes sovori ãÇ ëáíáñÇ çi sovori Ço$ul ã»Ýù ëáíáñÇ çenk sovori ã»ù ëáíáñÇ çek sovori ã»Ý ëáíáñÇ çen sovori g an gelecek yentadrag ö$renmem ö$renmezsin ö$renmez ö$renmeyiz ö$renmezsiniz ö$renmezler g an geçmi' zaman: Geçmi'de yapilmasi olasi -yentadrag olmu' eylemi gösterir. Örnek: g an geçmi' zamani: [³É al] ile biten mastarin yentadrag Tekil g Ï˳ճÛÇ $ha$ayi oynardim g $ha$ayir Ï˳ճÛÇñ oynardin g $ha$ar Ï˳ճñ oynardi Ço$ul g Ï˳ճÛÇÝù $ha$ayink oynardik g $ha$ayik Ï˳ճÛÇù oynardiniz g $ha$ayin Ï˳ճÛÇÝ oynarlardi g an geçmi' zamani: [»É el] ile biten mastarin yentadrag Tekil g sovorei Ïëáíáñ»Ç ö$renirdim g sovoreir Ïëáíáñ»Çñ ö$renirdin g Ïëáíáñ»ñ sovorer ö$renirdi Ço$ul g sovoreink Ïëáíáñ»ÇÝù ö$renirdik 66 Ïëáíáñ»Çù Ïëáíáñ»ÇÝ g sovoreik g sovorein ö$renirdiniz ö$renirlerdi Olumsuz: g an geçmi' [³É al] ile biten mastarin olumsuz yentadrag zamani: Tekil ã¿Ç ˳ճ çei $ha$a oynamazdim ã¿Çñ ˳ճ çeir $ha$a oynamazdin ã¿ñ ˳ճ çer $ha$a oynamazdi Ço$ul ã¿ÇÝù ˳ճ çeink $ha$a oynamazdik ã¿Çù ˳ճ çeik $ha$a oynamazdiniz ã¿ÇÝ Ë³Õ³ çein $ha$a oynamazlardi g an geçmi' [»É el] ile biten mastarin olumsuz yentadrag zamani Tekil ã¿Ç ëáíáñÇ çei sovori ö$renmezdim ã¿Çñ ëáíáñÇ çeir sovori ö$renmezdin ã¿ñ ëáíáñÇ çer sovori ö$renmezdi Ço$ul ã¿ÇÝù ëáíáñÇ çeink sovori ö$renmezdik ã¿Çù ëáíáñÇ çeik sovori ö$renmezdiniz ã¿ÇÝ ëáíáñÇ çein sovori ö$renmezlerdi g adrag g an 5-Gereklik гñϳ¹ñ³Ï³Ý »Õ³Ý³Ï (harg g ): Bir eylemin gereklili$ini bildirir. Gereklik sadece ye$anag gelecek ve geçmi' zaman hâlinde olur. - Har g adra g an gelecek zaman: Konu'madan sonra, yapilmasi gerekli olan eylemi gösterir. 67 Örnek: g adrag g an gelecek zamani: [³É al] ile biten mastarin harg Tekil d i $ha$am åÇïÇ Ë³Õ³Ù bid oynamaliyim d åÇïÇ Ë³Õ³ë bidi $ha$as oynamalisin d i $ha$a åÇïÇ Ë³Õ³ bid oynamali Ço$ul d i $ha$ank åÇïÇ Ë³Õ³Ýù bid oynamaliyiz d åÇïÇ Ë³Õ³ù bidi $ha$ak oynamalisiniz d i $ha$an åÇïÇ Ë³Õ³Ý bid oynamalilar g adrag g an gelecek zamani: [»É el] ile biten mastarin harg Tekil d i sovorem åÇïÇ ëáíáñ»Ù bid ö$renmeliyim d i sovores åÇïÇ ëáíáñ»ë bid ö$renmelisin d i sovori åÇïÇ ëáíáñÇ bid ö$renmeli Ço$ul d i sovorenk ö$renmeliyiz åÇïÇ ëáíáñ»Ýù bid d i sovorek åÇïÇ ëáíáñ»ù bid ö$renmelisiniz d i sovoren åÇïÇ ëáíáñ»Ý bid ö$renmeliler Olumsuz: g adrag g an gelecek [³É al] ile biten mastarin olumsuz harg zamani: Tekil d i $ha$am ãåÇïÇ Ë³Õ³Ù çbid oynamamaliyim d i $ha$as ãåÇïÇ Ë³Õ³ë çbid oynamamalisin d i $ha$a ãåÇïÇ Ë³Õ³ çbid oynamamali Ço$ul d i $ha$ank oynamamaliyiz ãåÇïÇ Ë³Õ³Ýù çbid d i $ha$ak ãåÇïÇ Ë³Õ³ù çbid oynamamalisiniz 68 ãåÇïÇ Ë³Õ³Ý d i $ha$an çbid oynamamalilar g adrag g an gelecek [»É el] ile biten mastarin olumsuz harg zamani: Tekil d i sovorem ö$renmemeliyim ãåÇïÇ ëáíáñ»Ù çbid d i sovores ãåÇïÇ ëáíáñ»ë çbid ö$renmemelisin d i sovori ãåÇïÇ ëáíáñÇ çbid ö$renmemeli Ço$ul d i sovorenk ö$renmemeliyiz ãåÇïÇ ëáíáñ»Ýù çbid d i sovorek ãåÇïÇ ëáíáñ»ù çbid ö$renmemelisiniz d i sovoren ãåÇïÇ ëáíáñ»Ý çbid ö$renmemeliler g adrag g an geçmi' zaman: Geçmi'te yapilmasi gerekli -Harg olmu' eylemi gösterir. Örnek: g adrag g an geçmi' zamani: [³É al] ile biten mastarin harg Tekil d i $ha$ayi åÇïÇ Ë³Õ³ÛÇ bid oynamaliydim d i $ha$ayir åÇïÇ Ë³Õ³ÛÇñ bid oynamaliydin d åÇïÇ Ë³Õ³ñ bidi $ha$ar oynamaliydi Ço$ul d i $ha$ayink oynamaliydik åÇïÇ Ë³Õ³ÛÇÝù bid d i $ha$ayik oynamaliydiniz åÇïÇ Ë³Õ³ÛÇù bid d i $ha$ayin oynamaliydilar åÇïÇ Ë³Õ³ÛÇÝ bid g adrag g an geçmi' zamani: [»É el] ile biten mastarin harg Tekil d åÇïÇ ëáíáñ»Ç bidi sovorei ö$renmeliydim d i sovoreir åÇïÇ ëáíáñ»Çñ bid ö$renmeliydin d i sovorer åÇïÇ ëáíáñ»ñ bid ö$renmeliydi 69 Ço$ul d i sovoreink åÇïÇ ëáíáñ»ÇÝù bid d i sovoreik åÇïÇ ëáíáñ»Çù bid d i sovorein åÇïÇ ëáíáñ»ÇÝ bid Olumsuz: [³É al] ile biten mastarin olumsuz zamani: Tekil d i $ha$ayi ãåÇïÇ Ë³Õ³ÛÇ çbid d i $ha$ayir ãåÇïÇ Ë³Õ³ÛÇñ çbid d i $ha$ar çbid ãåÇïÇ Ë³Õ³ñ Ço$ul d i $ha$ayink ãåÇïÇ Ë³Õ³ÛÇÝù çbid d i $ha$ayik ãåÇïÇ Ë³Õ³ÛÇù çbid d i $ha$ayin ãåÇïÇ Ë³Õ³ÛÇÝ çbid ö$renmeliydik ö$renmeliydiniz ö$renmeliydiler g adrag g an geçmi' harg oynamamaliydim oynamamaliydin oynamamaliydi oynamamaliydik oynamamaliydiniz oynamamaliydilar g adrag g an geçmi' [»É el] ile biten mastarin olumsuz harg zamani: Tekil d ãåÇïÇ ëáíáñ»Ç çbidi sovorei ö$renmemeliydim d i sovoreir ö$renmemeliydin ãåÇïÇ ëáíáñ»Çñ çbid d i sovorer çbid ö$renmemeliydi ãåÇïÇ ëáíáñ»ñ Ço$ul d i sovoreink ö$renmemeliydik ãåÇïÇ ëáíáñ»ÇÝù çbid d i sovoreik ö$renmemeliydiniz ãåÇïÇ ëáíáñ»Çù çbid d i sovorein ö$renmemeliydiler ãåÇïÇ ëáíáñ»ÇÝ çbid gereklili$i bildiren [åÇïÇ b idi] kelimenin yerine [å»ïù ¿ b ed d k e] kullanabiliriz. 70 D/5/2. Fiilin yüzsüz 'ekilleri ´³ÛÇ ³Ý¹»Ù Ó¨»ñ (bayi andem dzev er). Eylem hakkinda yukarida belirtilen bilgileri vermeyen kelimelere, fiilin yüzsüz 'ekilleri μ³ÛÇ ³Ý¹»Ù Ó¨»ñ (bayi andem dzever) denir. Fiillerin yüzsüz 'ekillerine ermenicede ¹»ñμ³Û (derbay) denir. Ermenicede sekiz çe'it derbay vardir, bunlardan dördü 'unlardir. a). Mastar ²Ýáñáß ¹»ñμ³Û (anoro' derbay:) (D/5/2)-de belirtilen bilgileri vermeyerek, bir eylemi genel halde i'aret eden mastar [»É el] yada [³É al] ile biter. Örnekler: Daha vazla örnekler için bak sayfa:180 ³É ˳ճ $ha$aal oynamak »É ëáíáñ» sovoreel ö$renmek Mastarlarin çe'itleri: dz ants-a {bak:Ç-c}, sahip olmayan mastarlara, basit -Fill ad mastar ä³ñ½ ³Ýáñáß ¹»ñμ³Û (b arz anoro' derbay) denir. Örnekler: »É $eg g avareel yönetmek ջϳí³ñ» dz ants-a sahip olan mastarlara, türemi' mastar -Fill ad dz antsavor anoro' derbay) ³Í³Ýó³íáñ ³Ýáñáß ¹»ñμ³Û (ad denir. dz ants-lar 'unlardir: Fiil ad ²Ý (an): Örnek: áõñ³Ë ura$h ³Ý³É ura$haanal áõñ³Ë³ mutlu sevinmek 71 ºÝ (en): Örnek: Ùáï »Ý³É Ùáï» d mod d enal mod yakin yakla'mak ï»ë Ý»É ï»ëÝ des desnnel gör görmek ë³é ë³éãã»É sarr sarr çel buz buzlanmak Ü (n): Örnek: â (ç): Örnek: ²óÝ (atsn): Örnek: μ³ñÓñ bardzr yüksek ³óÝ»É bardzraatsnel yükseltmek μ³ñÓñ³ ºóÝ (etsn): Örnek: í³Ë »óÝ»É í³Ë» va$h va$heetsnel korku korkutmak òÝ (tsn): Örnek: óÝ»É ÷³Ëó pa$httsnel kaçirmak ÷³Ë (pa$h) kökünden türemi'dir. ì (v): Örnek: ÏéÇí í»É Ïéí 72 gr iv gr vel kavga kavga etmek d ): ²ï (ad Örnek: Ïïñ»É ³ï»É Ïïñ³ gd rel gd raad el kesmek kesmekle küçük parçalar haline getirmek d ): àï (od Örnek: ç³ñ¹»É áï»É ç³ñ¹á cardel cardood e kirmak kirmakla küçük parçalar haline getirmek g ayag g an derbay): bir b).ºÝÃ³Ï³Û³Ï³Ý ¹»ñμ³Û (yentag eylem yapani ya da eyleme maruz kalani gösterir. Örnekler: [³É al] ile biten mastarin sonuna [³óáÕ atso$] eklenir. ³óáÕ Ë³Õ³ $ha$aatso$ oynayan [»É el] ile biten mastarin sonuna [áÕ o$] eklenir. áÕ Ñ³í³ùá havakoo$ toplayan g ad d ar derbay: (D/5/2)-de c).гñ³Ï³ï³ñ ¹»ñμ³Û harag belirtilen bilgileri vermeyerek, sonuçlanan bir eylem sonucunda ismin halini gösterir. Örnekler: dz ] eklenir. [³É al] ile biten mastarin sonuna [³ó³Í atsad ³ó³Í $ha$aatsadz ˳ճ oynami' d z [»É el] ile biten mastarin sonuna [³Í ad ] eklenir. ³Í ѳí³ù³ havakaadz toplanmi' g ad d ar derbay: (D/5/2)-de ç). гٳϳï³ñ ¹»ñμ³Û hamag belirtilen bilgileri vermeyerek, bir ba'ka eylem ile ayni zamanda yapilan eylemi gösterir 73 Örnekler: [³É al] ile biten mastarin sonuna [³ÉÇë alis] eklenir. ³ÉÇë ˳ճ $ha$aalis oynarken [»É el] ile biten mastarin sonuna [»ÉÇë elis] eklenir. »ÉÇë havakeelis ѳí³ù» toplarken D/6. Zarf سÏμ³Û (magbay) Bir fiilin mânasini açiklayan kelimelere kelime olarak basit å³ñ½ (b arz), zor dz antsavor) olurlar. ³Í³Ýó³íáñ (ad -Basit ä³ñ½ (b arz) zarflar:{bak:Ç-a}. Örnekler: ³ñ³· arag ¹³Ý¹³Õ danda$ do Ñ»ïá hed ÑÇÙ³ hima d ÙÇßï mi'd -Zor ´³ñ¹ (bard) zarflar:{bak:Ç-b}. Örnekler: μ³ñÓñ³Ó³ÛÝ bardzradzayn ·ÛáõÕÇó ·ÛáõÕ gyu$its gyu$ g ·Çß»ñ-ó»ñ»Ï gi'er-tsereg zarf denir. Zarflar μ³ñ¹ (bard) ve hizli yava' sonra 'imdi her zaman yüksek sesle köyden köye gece gündüz dz antsavor) {bak:Ç-c} zarflar: köke veya -²Í³Ýó³íáñ (ad kelimeye eklenerek kökeden veya kelimeden zarf Ù³Ïμ³Û g bay) olu'turan ad dz ants-a zarf yapan ad dz ants (mag g ba(mag g erd d ad dz ants) denir. yag 74 dz ants-lar: Zarf yapan ad ´³ñ (bar): Örnek: (kök) Ñ»ñáë heros kahraman Ñ»ñáë³μ³ñ herosabar kahramanlikla dz ants ve kök [a ³] vasitasi ile birle'mi' {bak:Ç-c-2}. ad ä»ë (b es): Örnek: d (kök) ÙÇßï mi'd her zaman d ab b es Ùßï³å»ë m'd sürekli ØÇßï ( mi' d ) kelimesi ses de$i'imine u$rami' dz ants ve kök [a ³] vasitasi ile birle'mi' {bak:C/4/2-b-2-} ve ad {bak:Ç-c-2}. àñ»Ý (oren): Örnek: (kök) ѳٳé hamarr ѳٳéáñ»Ý hamarr oren inat inatla àíÇÝ (ovin): Örnek: (kök) ³ÙμáÕç ambo$c ³ÙμáÕçáíÇÝ ambo$covin hepsi bütünüyle *.Zarflar anlam bakimindan yer, zaman, hal, miktar bildirirler. a).Yer zarflari: Fiilin yapildi$i yeri gösterir. d e±$) nerde? sorusuna cevap olurlar. Cümlede, áñï»±Õ (vord Örnekler: ³Ù»Ýáõñ amenur her yer Ñ»éáõ herr u uzak 75 Ù»çï»Õ í»ñ ¹»Ù ³é ¹»Ù d e$ mecd ver dem arr dem orta yukari yüz yüze b).Zaman zarflari: Fiilin yapildi$i zamani gösterir. Cümlede, »±ñμ (ye±rb) ne zaman? sorusuna cevap olurlar. Örnekler: ³Ûɨë aylevs bundan sonra ³Ûëûñ aysor bugün ³é³ÛÅÙ arr ayjm 'imdilik d ³éѳí»ï arr haved sonsuza dek g »ñ»Ï yereg dün d Ñ»ïá hedo sonra í³ÕÁ va$i yarin áõß u' geç c).Hal zarflari: Durum bildirirler. b e±s) nasil? sorusuna cevap olurlar. Cümlede, ÇÝãå»±ë (inçb Örnekler: ³ñ³· arag hizli ¹³Ý¹³Õ danda$ yava' g ard dz ѳÝϳñÍ hang aniden ÙdzëÇÝ miasin beraber ç).Miktar zarflari:Azlik-çokluk bildirirler. Cümlede, ÇÝãù³±Ý (inçka±n) ne kadar? sorusuna cevap olurlar. Örnekler: ³í»ÉÇ aveli fazla ÝáñÇó norits yine d ß³ï 'ad çok ùÇã kiç az 76 D/7. Edat γå (g ab ) Cümle kurarken, çok defa, kelimeler arasinda ilgi kurmak gerekir. Bunu, kendi ba'larina anlami olmayan fakat cümlede bir anlam kazanan kelimelere sa$lariz. Kendi ba'larina anlamlari bulunmayan, fakat cümle içinde anlam kazanan ve ba'ka kelimeler arasinda ilgi sa$layan kelimelere edat ϳå b ) denir. (g ab -Ba$lanan kelimenin önünde koyulan edata, ݳ˳¹ñáõÃÛáõÝ (na$hadrutyun) denir. Örnek: ÙÇÝ㨠ì³Ý minçev Van Van’a kadar -Ba$lanan kelimenin arkasina koyulan edata, d adrutyun) denir. ѻﳹñáõÃÛáõÝ (hed Örnek: ѳÛñ»ÝÇùÇ Ñ³Ù³ñ hayreniki hama vatan için -Bazi edatlar Ba$lanan kelimenin önüne ve arkasina koyulabilirler. Bu edatlar 'unlardir: μ³óÇ batsi, ÷áË³Ý³Ï g , ßÝáñÑÇí 'norhiv, Áݹ¹»Ù inddem. po$hanag Örnek: μ³óÇ Ýñ³ÝÇó batsi nranits ondan ba'ka μ ³ ó Ç b a t s i Ýñ³ÝÇó nranits ondan ba'ka g an), -e halde *Edatlar, yalin halde àõÕÕ³Ï³Ý (u$$ag g an), -i halde îñ³Ï³Ý (drag g an), ê»é³Ï³Ý (serr ag r g ´³ó³é³Ï³Ý (batsaragan), -den halde ve ¶áñÍÇ³Ï³Ý dz iag g an) hallerinde kullanilan kelimelerden sonra ya da (gord önce gelir. 77 g an) {bak:D/1/5-a} a). yalin haldeki àõÕÕ³Ï³Ý (u$$ag kelimelerden sonra yada önce kullanilan edatlarin bazilari: -³é (arr ): Örnek: Øï³ÍáõÙ ¿ ³é ³Ûëûñ: d ad dz um e arr aysor. md Bugüne kadar dü'ünüyor. b i): -¹»åÇ (deb Örnek: ¶ÝáõÙ ¿ ¹»åÇ ·ÛáõÕ: b i gyu$. gnum e deb Köye do$ru gidiyor. -ÙÇÝ㨠(minçev ): Örnek: ø³ÛÉ»óÇ ÙÇÝ㨠ïáõÝ: kayletsi minçev d un. Eve kadar yürüdüm. -³Ýó (ants ): Örnek: ºÏ³í »ñÏáõ ų٠³Ýó: g av yerg g u jam ants. yeg %ki saat geç geldi. g an) {bak:D/1/5/b} b). -e haldeki ê»é³Ï³Ý (serr ag kelimelerden sonra ya da önce kullanilan edatlarin bazilari: -¹ÇÙ³ó (dimats): Örnek: ³ñ¨Ç ¹ÇÙ³ó ÝëïáÕÝ»ñ d o$ner arevi dimats nsd Güne'e kar'i otururanlar 78 -ѳٳñ (hamar): Örnek: ²ÙáõëÝáõë ѳٳñ ³Ù»Ý ÇÝã í»ñç³ó³í: amusnus hamar amen inç vercatsav. Kocama göre her 'ey bitti. d ): -Ñ»ï (hed Örnek: ì³ñáñ¹Ç Ñ»ï ·Ý³óÇ: d gnatsi. varorti hed &oförle gittim. d ), ùáí (kov): -Ùáï (mod Örnek: ì³ñáñ¹Ç Ùáï (ùáí) ·Ý³óÇ: d (kov) gnatsi. varordi mod &oförün yanina gittim. -ÝÙ³Ý (nman), å»ë (b es): Örnek: ÒÇáõ ÝÙ³Ý (å»ë) í³½»óÇ: b es) vazetsi. dziu nman (b At gibi ko'tum. -ã³÷ (çap): ²ß˳ñÑÇ ã³÷ ëÇñáõÙ »Ý: a'$harhi çap sirumem. dünya kadar seviyorum. d ): -Áëï (isd Örnek: Áëï ³ß³Ï»ñïÇ d a'ag g erd di isd ö$renciye göre 79 -³é³Ýó (arr ants): Örnek: ²é³Ýó ÁÝÏ»ñáç ã·Ý³ó: g eroc çgnats. arr ants ing Arkada'i olmadan gitmedi. -ѳÝáõÝ (hanun): Örnek: ܳѳï³Ïí»ó ѳÝáõÝ Ñ³Ûñ»ÝÇùÇ: d ag g vets hanun hayreniki. nahad Vatan namina 'ehid oldu. g an){bak:D/1/5-c} kelimelerden c) -i haldeki îñ³Ï³Ý (drag sonra yada önce kullanilan edatlarin bazilari: g arr ag g ): -ѳϳé³Ï (hag Örnek: ѳϳé³Ï ó³ÝÏáõÃÛ³Ý g arr ag g tsang g utyan hag dile$ine kar'in gan) {bak:D/1/5-ç} haldeki ç). -den ´³ó³é³Ï³Ý (batsarrag kelimelerden sonra yada önce kullanilan edatlarin bazilari: -½³ï (zad): Örnek: ù»½ÝÇó ½³ï keznits zad Senden ba'ka 80 -μ³óÇ (batsi ): Örnek: μ³óÇ ù»½ÝÇó batsi keznits Senden ba'ka -¹áõñë (durs ): Örnek: ïÝÇó ¹áõñë d nits durs Evden di'ari d o): -Ñ»ïá (hed Örnek: Øï³Í»Éáõó Ñ»ïá áñáßǰñ: d ad dz eluts hed d o voro'ir. md dü'ündükten sonra karar ver. -³é³ç (arr ac): Örnek: Øï³Í»Éáõó ³é³ç áñáßǰñ: d ad dz eluts arr ac voro'ir. md dü'ündükten önce karar ver. d z iag g an) {bak:D/1/5-d} haldeki d).¶áñÍÇ³Ï³Ý (gord kelimelerden sonra ya da önce kullanilan edatlarin bazilari: -ѳݹ»ñÓ (handerdz): Örnek: ÐÇí³Ý¹áõÃÛ³Ùμ ѳݹ»ñÓ Ñ³ÕûóÇ Ù³ÑÇÝ: Hivandutyamb handerdz ha$tetsi mahin. hastali$ima ra$men ölümü yendim. 81 D/8. Ba$laç Þ³Õϳå ('a$ g ab ). Anlamca ilgili cümleleri veya cümlede bulunan kelimeleri birbirine ba$layan kelimelere ba$laç denir. Ermenicede iki g ab b ) vardir; ѳٳ¹³ë³Ï³Ý çe'it ba$laç ß³Õϳå ('a$g g an ve ëïáñ³¹³ë³Ï³Ý sd d oradasag g an. hamadasag a)E' güçlükte olan cümleleri ya da cümlede e' güçlükte olan kelimeleri birbirine ba$layan kelimelere ѳٳ¹³ë³g an ba$laç denir. hamadasag g an ba$laçlarin Ï³Ý hamadasag bazilari 'unlardir: -¨ yev ve -áõ u ve Örnek: ̳ÕÏ»óÇÝ Í³é»ñÝ áõ ¥¨¤ ͳÕÇÏÝ»ñÁ: g etsin dz arr ern u (yev) dz a$ig g neri. dza$g A$açlar ve çiçekler ye'erdi. -μ³Ûó bayts fakat g ayn -ë³Ï³ÛÝ sag fakat Örnek: ºë ËáëáõÙ »Ù, μ³Ûó (ë³Ï³ÛÝ) ݳ ãÇ ÉëáõÙ: g ayn) na çi lsum. yes $hosum em, bayts (sag Ben konu'uyorum fakat o duymuyor. -ϳ٠Örnek: g am yada ºë ϳ٠²ñÙ»ÝÁ ·³Éáõ ¿ÇÝù: yes g am Armeni galu eink. Ben ya da Armen gelecektik. 82 -ݳ¨ Örnek: naev de, da ܳ¨ »ë åÇïÇ Ù³ëݳÏó»Ù: d i masnag g tsem. naev yes b id Ben de katilaca$im. -¿É Örnek: el de , da ºë ¿É åÇïÇ Ù³ëݳÏó»Ù: d i masnag g tsem. yes el b id Ben de katilaca$im. -û°....û° te°..te° hem...hem Örnek: »° ²ñÙ»ÝÁ, û° ²ñ³ÙÁ Ý»ñϳ »Ý: g a en. te° Armeni, te° Arami nerg Hem Armen, hem Aram burada. -á°ã...á°ã Örnek: vo°ç..vo°ç ne...ne à°ã ²ñÙ»ÝÁ, á°ã ²ñ³ÙÁ Ý»ñϳ ã»Ý: g a çen. vo°ç Armeni, vo°ç Arami nerg Ne Armen, ne (de) Aram burada de$il. b) Anlamca ikinci derecede olan cümleleri esas cümleye d oradasag g an ba$laç ba$liyan kelimelere ëïáñ³¹³ë³Ï³Ý sd d oradasag g an ba$laçlarin bazilari 'unlardir: denir. sd -áñ vor ki Örnek: ºë ³ë³óÇ, áñ å»ïù ¿ ·Ý³Ýù: d k e gnank. yes asatsi, vor b ed Ben dedim ki, gitmeliyiz. 83 d ev -áñáíÑ»ï¨ vorovhed çünkü -ù³ÝÇ áñ kani vor çünkü Örnek: ¸ñëáõÙ ãÙݳóÇÝù, áñáíÑ»ï¨ (ù³ÝÇ áñ) óáõñï ¿ñ: d ev (kani vor) tsurd d er. drsum çmnatsink, vorovhed Di'arda durmadik, çünkü hava so$uk. dz çnayad halbuki -ãÝ³Û³Í Örnek: âÝ³Û³Í áñ ÑÇí³Ý¹ ¿Ç, μ³Ûó »Ï»É »Ù: dz vor hivand ei, bayts yeg g el em. çnayad Ben geldim, halbuki hastaydim. -»Ã» yete Örnek: ºÃ» »ë ·³Ù, ϷݳÝù: yete yes gam, g gnank. Gelirsem e$er gideriz. e$er b eszi -áñå»ë½Ç vorb için Örnek: ºë »Ï³, áñå»ë½Ç Ëáë»Ù: g a, vorb b eszi $hosem. yes yeg Ben konu'mak için geldim. D/9. ì»ñ³μ»ñ³Ï³Ý (veraberag an) Cümlede, konu'anin kendine özel dü'üncelerini ifade g an etmek için kullandi$i kelimelere í»ñ³μ»ñ³Ï³Ý veraberag denir. 84 g an kelimelerin bazilari 'unlardir: veraberag d -³Ýßáõßï an'u'd tabi ki Örnek: ²Ýßáõßï, ë˳ÉíáõÙ »ù: d , s$halvum ek. an'u'd Tabi ki yaniliyorsunuz. g asg g ad dz -³ÝϳëÏ³Í ang 'üphesiz Örnek: ²ÝϳëϳÍ, ѳٳӳÛÝ ã»Ù: g asg g ad dz , hamadzayn çem. ang &üphesiz razi de$ilim. -Çñáù irok gerçekten g ab b es -Çëϳå»ë isg gerçekten Örnek: Æñáù (Çëϳå»ë), áõ½áõÙ »Ù ëáíáñ»É: g ab b es), uzum em sovorel. irok (isg Gerçekten ö$renmek istiyorum. ge -ÇѳñÏ» iharg elbette Örnek: ÆÑ³ñÏ», ÏѳݹÇå»Ýù: g e, g handib b enk. iharg Elbette görü'ürüz. -³Ûá° Örnek: ayo evet ²Ûá°, ×Çßï ¿: d e. ayo°, ci'd Evet, do$rudur. 85 -áã° Örnek: voç hayir àã°, ×Çßï ã¿: d çe. voç°, ci'd Hayir, do$ru de$il. -ûñ¨ë Örnek: terevs belki de »ñ¨ë ϳñáÕ »Ù Ó»½ û·Ý»É: terevs g aro$ em dzez ognel. belki de size yardimda bulunabilirim. dz em sanirim -ϳñͻ٠g ard Örnek: γñͻ٠ÇÝùݳÃÇéÁ ÃéãáõÙ ¿ ųÙÁ ÑÇÝ·ÇÝ: g ard dz em inknatirr i trr çum e jami hingin. Sanirim uçak saat be'te kalkiyor. yakla'ik olarak -ѳٳñÛ³ hamarya Örnek: гٳñÛ³ ³Ù»Ý ÇÝã ѳëϳÝáõÙ »Ù: g anum em. hamarya, amen inç hasg Yakla'ik olarak her 'eyi anliyorum. -ó³íáù Örnek: tsavok maalesef ò³íáù, ³Ûëûñ ³ñ¨áï ã¿: d çe. tsavok, aysor arevod Maalesef bugün hava güne'li de$il. -ÙdzÛÝ Örnek: miayn sadece ØÇ³ÛÝ »ë »Ù ѳëϳÝáõÙ: g anum. miayn yes em hasg Sadece ben anliyorum. 86 D/10. Ünlem Ò³ÛݳñÏáõÃÛáõÝ (dzaynar g utyun) Konu'anlarin korku, 'a'ma, sevinç, acima gibi duygulariyla arzularini belirten kelimelere ünlem denir. Ünlemlerin bazilari 'unlardir: a¯$h ah ³¯Ë μ³¯ ba¯ ya á¯õý u¯f of í³¯Ë va¯$h vah ÷ǯßï pi¯'d pist ¹»¯ de¯ deh -Ermenicede hayvan seslerine de ünlem dernir ÙÛ³á¯õ myau¯ kedi sesi ѳ¯ý-ѳ¯ý ha¯f-ha¯f köpek sesi -Ünlemlerin son sesli harfinin üstüne ünlem (¯) i'areti konur. E. Cümle ܳ˳¹³ëáõÃÛáõÝ (na$hadasutyun) Bir maksadi tam olarak anlatmak için kurdu$umuz söz dizisine cümle denir. Cümlelerde, çe'itli sayida kelime bulunabilir. g a) ve yüklem ëïáñá·Û³É A) Özne »Ýóϳ (yentag (sdorogyal) cümlelerin temel unsurlardir. - Cümlede hükmü üzerinde toplayan ve i', hareket, olu' bildiren kelimeye yüklem ëïáñá·Û³É (sdorogyal) denir. Yüklem cümlede, DZÝã ¿ ³ÝáõÙ (i±nç e anum) ne yapiyor?, DZÝã »Ý ³ÝáõÙ (i±nç en anum) ne yapiyorlar?, DZÝã ¿ ÉÇÝáõÙ 87 (i±nç e linum) ne oluyor?, DZÝã »Ý ÉÇÝáõÙ (i±nç en linum) ne oluyorlar? sorulardan birine cevap olurl. - Cümlede yüklemin bildirdi$i i'i, hareketi yapan veya bir olu'u üzerine alan varli$i bildiren kelimeye özne »Ýóϳ g a) denir. Özne Cümlede á±í (o±v) kim?, áíù»±ñ (yentag (ovke±r) kimler? veya DZÝã (i±nç) ne? ÇÝã»±ñ (inçe±r) neler?, sorulardan birine cevap olur. Örnek: ̳éÁ Ïáïñí»ó: dz arr i g od d rvets. A$açi kirildi. ͳéÁ dzarr i a$aç: özne »Ýóϳ (yentaga). d rvets kirildi: yüklem ëïáñá·Û³É Ïáïñí»ó g od (sdorogyal). B) Cümlede, yüklemin veya öznenin anlamini tamamlayan kelimelere tümleç ݳ˳¹³ëáõÃÛ³Ý »ñÏñáñ¹³Ï³Ý g rordag g an andamner) denir. ³Ý¹³ÙÝ»ñ (na$hadasutyun yerg Cümlede, bir veya birden fazla tümleç bulunabilir. Cümlede, yüklemden ve özneden ayri bütün kelimeler tümleçtir. Örnek: ÊÝÓáñÇ Í³éÁ »ñ»Ï Ïáïñí»ó: g g od d rvets. $hndzori dz arr i yereg Elma A$açini dün kirildi. ÊÝÓáñÇ $hndzori elma: öznenin anlamini tamamlayan kelime (tümleç). g dün: yüklemin anlamini tamamlayan kelime »ñ»Ï yereg (tümleç). 88 E/1. Cümle çe'itleri ܳ˳¹³ëáõÃÛáõÝ ï»ë³ÏÝ»ñÁ (na$hadasutyun desag ner i) . 1. Bildirdiklerine göre cümleler dört çe'it olabilirler: d mo$ag g an: Bir 'ey bildiren, anlatan a)ä³ïÙáÕ³Ï³Ý b ad cümle. Örnek: ¸åñáóÁ ÙÇ ùÇã Ñ»éáõ ¿: b rotsi mi kiç herr u e. db okul biraz uzakta. g an: Soru anlamli cümle{bak:D/4/4}. b) гñó³Ï³Ý hartsag Örnek: ÆÝãá±õ »ñ»Ï ¹åñáó ã¿Çñ »Ï»É: g db b rots çeir yeg g el: inçu± yereg niye dün okula gelmemi'tin? g an: c) Ðñ³Ù³Û³Ï³Ý hramayag {bak:D/5/1-ç-2}. Örnek: лïë Ëáëǰñ: heds $hosi°r. Benimle konu'. Emir bildirirler g ançag g an: Bu cümleler telâ', ç) ´³ó³Ï³Ýã³Ï³Ý Batsag 'a'ma, korku gibi duygulari bildilirler{bak D/10}. Örnek: à¯õý, ß³ï ßá· ¿: d 'og e. u¯f 'ad Of çok sicak. 89 2. olu'umlarina göre cümleler üç çe'it olabilirler: a) Basit, kisa cümleler ä³ñ½ ѳٳéáï ݳ˳¹³d na$hadasutyun): Sadece Özneden ve ëáõÃÛáõÝ (b arz hamarr od yüklemden olu'an cümlelerdir. Örnek: ̳éÁ Ïáïñí»ó: dz arr i g od d rvets. A$açi kirildi. b) Basit, geni' cümleler ä³ñ½ Áݹ³ñÓ³Ï Ý³Ë³¹³ëáõg na$hadasutyun): Özneden, yüklemden ÃÛáõÝ (b arz indardzag ve tümleçten olu'an cümlelerdir. Örnek: ÊÝÓáñÇ Í³éÁ »ñ»Ï Ïáïñí»ó: g g od d rvets. $hndzori dz arr i yereg Elma A$açini dün kirildi. c) Zor cümle ´³ñ¹ ݳ˳¹³ëáõÃÛáõÝ (bard na$hadasutyun): Birden fazla amaç ta'iyan cümleler. Örnek: ÊÝÓáñÇ Í³éÁ »ñ»Ï Ïáïñí»ó, áñáíÑ»ï¨ ù³ÙÇ ¿ñ: g g od d rvets, vorovhed d ev kami er. $hndzori dz arr i yereg Elma A$açini dün kirildi, çünki rüzgar vardi. 90 %kinci bölüm:Türkçe-Ermenice konu'ma Rakamlar Âí»ñ (Tver) Ermeni alfabesinin ilk 36 harfi, dokuzar harfden olu'an dört cetvele bölünür, birinci cetvel birler hanesini gösterir, ikinci cetvele onlar hanesini gösterir, üçüncüsü yüzler hanesini gösterir, dördüncüsü ise binler hanesini gösterir. Bu 'ekilde ermeniler M.S. 551 senesinde, kendilerine özgün rakam sistemini olu'turdular. 1. Birinci cetvel: bir Ù»Ï iki »ñÏáõ üç »ñ»ù dört ãáñë be' ÑÇÝ· alti í»ó yedi Ûáà sekiz áõà dokuz ÇÝÁ g meg gu yerg yerek çors hing vets yot ut ini ² ´ ¶ ¸ º ¼ ¿ À  2. %kinci cetvel: on ï³ëÁ yirmi ùë³Ý otuz »ñ»ëáõÝ kirk ù³é³ëáõÝ elli ÑÇëáõÝ altmi' í³ÃëáõÝ yetmi' ÛáóݳëáõÝ seksen áõÃëáõÝ doksan ÇÝÝëáõÝ d asi ksan yeresun karr asun hisun vatsun yotanasun utsun innsun Ä Æ È Ê Ì Î Ð Ò Ô 91 3. Üçüncü cetvele: yüz ѳñÛáõñ iki yüz »ñÏáõ ѳñÛáõñ üç yüz »ñ»ù ѳñÛáõñ dört yüz ãáñë ѳñÛáõñ be' yüz ÑÇÝ· ѳñÛáõñ alti yüz í»ó ѳñÛáõñ yedi yüz Ûáà ѳñÛáõñ sekiz yüz áõà ѳñÛáõñ dokuzyüz ÇÝÁ ѳñÛáõñ haryur g u haryur yerg yerek haryur çors haryur hing haryur vets haryur yot haryur ut haryur ini haryur Ö Ø Ú Ü Þ à â ä æ 4. Dördüncü cetvel: bin ѳ½³ñ iki bin »ñÏáõ ѳ½³ñ üç bin »ñ»ù ѳ½³ñ dört bin ãáñë ѳ½³ñ be' bin ÑÇÝ· ѳ½³ñ alti bin í»ó ѳ½³ñ yedi bin Ûáà ѳ½³ñ sekiz bin áõà ѳ½³ñ dokuz bin ÇÝÁ ѳ½³ñ hazar g u hazar yerg yerek hazar çors hazar hing hazar vets hazar yot hazar ut hazar ini hazar è ê ì î ð ò àô ö ø d asnmeg g IJ on be' ï³ëÝÑÇÝ· 15=10(Ä)+5(º)=ĺ d asnhing ĺ on dokuz ï³ëÝÇÝÁ 19=10(Ä)+9(Â)=Ä d asnini Ä Örnekler: on bir ï³ëÝÙ»Ï 11=10(Ä)+1(²)=IJ 92 yirmi iki ùë³Ý»ñÏáõ 22=20(Æ)+2(´)=Æ´ gu ksanyerg Æ´ yirmi dört ùë³Ýãáñë 24=20(Æ)+4(¸)=Ƹ ksançors Ƹ yüz alti ѳñÛáõñ í»ó 106=100(Ö)+6(¼)=Ö¼ haryur vets Ö¼ g u haryur iki yüz »ñÏáõ ѳñÛáõñ yerg d asnyot on yedi ï³ëÝÛáà ØÄ¾ 217=200(Ø)+10(Ä)+7(¾)=ØÄ¾ bin yüz ѳ½³ñ ѳñÛáõñ 1100=1000(è)+100(Ö)=èÖ hazar haryur èÖ yedi bin Ûáà ѳ½³ñ yot hazar üç yüz »ñ»ù ѳñÛáõñ yerek haryur g àôÚÒ² seksen bir áõÃëáõÝÙ»Ï utsunmeg 7381=7000(àô)+300(Ú)+80(Ò)+1(²)=àôÚÒ² birinci ikinci üçüncü dördüncü be'inci altinci yedinci sekizinci dokuzuncu onuncu ³é³çÇÝ »ñÏñáñ¹ »ññáñ¹ ãáññáñ¹ ÑÇÝ·»ñáñ¹ í»ó»ñáñ¹ Ûáûñáñ¹ áõûñáñ¹ ÇÝÝ»ñáñ¹ ï³ëÝ»ñáñ¹ arr acin g rord yerg yerrord çorrord hingerord vetserord yoterord uterord innerord d asnerord 93 on sekizinci yirminci bininci yüzüncü otuz ikinci üç yüz kirk be'inci ï³ëÝáõûñáñ¹ ùë³Ý»ñáñ¹ ѳ½³ñ»ñáñ¹ ѳñÛáõñ»ñáñ¹ »ñ»ëáõÝ»ñÏáõ»ñáñ¹ »ñ»ù ѳñÛáõñ ù³é³ëáõÝÑÇÝ·»ñáñ¹ dörte üç yarim çeyrek üçte bir be'te bir sekizde bir onda bir yedide üç binde bir »ñ»ù ù³éáñ¹ Ï»ë ù³éáñ¹ Ù»Ï »ññáñ¹ Ù»Ï ÑÇÝ·»ñáñ¹ Ù»Ï áõûñáñ¹ Ù»Ï ï³ëÝ»ñáñ¹ »ñ»ù Ûáûñáñ¹ Ù»Ï Ñ³½³ñ»ñáñ¹ d asnuterord ksanerord hazarerord haryurerord g uerord yeresunyerg yerek haryur karr asunhingerord yerek karr ord 3/4 g es 1/2 r karord 1/4 g yerrord meg 1/3 g hingerord meg 1/5 g uterord meg 1/8 g d meg asnerord 1/10 yerek yoterord 3/7 g hazarerord 1/1000 meg Spor سñ½³Ýù (marzank) futbol maçi ýáõïμáÉÇ ÙñóáõÙ d boli mrtsum fud futbol sahasi ýáõïμáÉÇ ¹³ßï d boli da'd d fud Hangi takimlar oynuyor? à±ñ ËÙμ»ñÝ »Ý ˳ÕáõÙ: vo±r $hmbern en $ha$um. 94 &u, hünerli oyuncudur. ²Ûë Ù³ñ½ÇÏÁ É³í ¿ ˳ÕáõÙ: g i lav e $ha$um. ays marzig En çok sevdi$in spor hangisidir? à±ñ Ù³ñ½³Ó¨Ý »ë ³Ù»ÝÇó ß³ï ëÇñáõÙ: d sirum. vo±r marzadzevn es amenits 'ad Tenisi (ko'u,bilârdo,voleybol,satranç,dama) seviyorum. »ÝÇë (í³½ù, ·Ý¹³ÙáõÕ, íáÉ»ÛμáÉ, ׳ïñ³Ï, ß³ßÏÇ) »Ù ëÇñáõÙ: d rag g , 'a'g g i ) em sirum. tenis ( vazk, gndamu$, voleybol, c ad Ördek avi mevsimi ne zaman ba'lar? º±ñμ ¿ ëÏëáõÙ μ³¹Ç áñëÇ Å³Ù³Ý³ÏÁ: g sum badi vorsi jamanag g i. ye±rb e sg Üç gün sonra. ºñ»ù ûñ Ñ»ïá: d o. yerek or hed Hayatimda hiç yüzmem. ÎÛ³ÝùáõÙë ã»Ù ÉáÕáõÙ: g yankums çem lo$um. at yari'i balik avi Ódzñß³í ÓÏÝáñëáõÃÛáõÝ dziar'av g norsutyun dzg Hava durumu ºÕ³Ý³Ï (ye$anag ) Bu gün hava nasil? ƱÝã »Õ³Ý³Ï ¿ ³Ûëûñ: g e aysor. i±nç ye$anag 95 Hava iyidir. ºÕ³Ý³ÏÁ É³í ¿: g i lav e. ye$anag Hava çok sicak. Þ³ï ßá· ¿: d 'og e. 'ad Hava bulutlu. ²Ùåáï ¿: b od d e. amb Ya$mur ya$iyor. ²ÝÓñ¨áõÙ ¿: andzrevum e. Kar 'iddetle ya$iyor. ÒÛáõÝÁ áõÅ»Õ ¿ ï»ÕáõÙ: dzyuni uje$ e d e$um. Havuzun suyu donmu'. ²í³½³ÝÇ çáõñÁ ë³é»É ¿: avazani curi sarr el e. Hava rüzgârli. ºÕ³Ý³ÏÁ ù³Ùáï ¿: g i kamod d e. ye$anag Zannedersem ya$mur ya$acak. γñÍáõÙ »Ù, ³ÝÓñ¨ ¿ ·³Éáõ: g ard dz um em, andzrev e galu. 96 Ya$mur durdu mu? ²ÝÓñ¨Á ¹³¹³ñ»±ó: andzrevi dadare±ts. Hâla hafif ya$iyor. ȏ ³ÝÓñ¨áõÙ ¿: tetev andzrevum e. Firtina geliyor. öáÃáñÇÏ ¿ ÉÇÝ»Éáõ: g e linelu. potorig Çok so$uk bir rüzgâr var. ê³éÁ ù³ÙÇ ¿: sarr i kami e. Çok ü'üyorum. Þ³ï »Ù ÙñëáõÙ: d em mrsum. 'ad Rüzgâr güneyden esiyor. ø³ÙÇÝ Ñ³ñ³íÇó ¿ ÷ãáõÙ: kamin haravits e pçum. Rüzgâr kuzey do$udan esiyor. ø³ÙÇÝ ÑÛáõëÇë-³ñ¨»ÉùÇó ¿ ÷ãáõÙ: kamin hyusis-arevelkits e pçum. Sokaklar çamurlu olmu'. öáÕáóÝ»ñÁ ó»Ëáïí»É »Ý: po$otsneri tse$hodvel en. 97 Güne' çikti. ²ñ¨Á ¹áõñë »Ï³í: g av. arevi durs yeg Hararet yükseliyor. æ»ñÙ³ëïÇ׳ÝÁ μ³ñÓñ³ÝáõÙ ¿: d icc ani bardzranum e. cermasd Telefon лé³Ëáë (her a$hos) En yakin telefon nerede? ²Ù»Ý³Ùáï Ñ»é³ËáëÁ áñï»±Õ ¿: d e±$ e. d herr a$hosi vord amenamod Telefonunuzu kullanabilir miyim? γñá±Õ »Ù û·ïí»É Ó»ñ Ñ»é³ËáëÇó: g aro±$ em ogd d vel dzer herr a$hosits. Elbet kullanabilirsin. ²Ýßáõ°ßï, ϳñáÕ »ë û·ïí»É: d , g aro$ es ogd d vel. an'u°'d Alo ²Éá alo Kim konu'uyor? à±í ¿ ËáëáõÙ: o±v e $hosum. Bendeniz selim. ê»ÉÇÙÝ »Ù: Selimn em. 98 Hat kesildi. γåÝ Áݹѳïí»ó: g ab b n indhad d vets. Hat Me'guldur. ¶ÇÍÁ ½μ³Õí³Í ¿: dz i zba$vad dz e. gid Affedersiniz, numara yanli'. Ü»ñáÕáõÃÛáõÝ, ѳٳñÁ ëË³É ¿: nero$utyun, hamari s$hal e. Para ¸ñ³Ù (dram) bir dram = yüz luma Ù»Ï ¹ñ³Ù = ѳñÛáõñ ÉáõÙ³ g dram = haryur luma meg Ermenistanin para çe'itleri 'unlardir. on dram ï³ëÁ ¹ñ³Ù d asi dram elli dram ÑÇëáõÝ ¹ñ³Ù hisun dram yüz dram ѳñÛáõñ ¹ñ³Ù haryur dram 99 iki yüz dram »ñÏáõ ѳñÛáõñ ¹ñ³Ù g u haryur dram yerg be' yüz dram ÑÇÝ· ѳñÛáõñ ¹ñ³Ù hing haryur dram bin dram ѳ½³ñ ¹ñ³Ù hazar dram be' bin dram ÑÇÝ· ѳ½³ñ ¹ñ³Ù hing hazar dram on bin dram ï³ëÁ ѳ½³ñ ¹ñ³Ù d asi hazar dram yirmi bin dram ùë³Ý ѳ½³ñ ¹ñ³Ù ksan hazar dram elli bin dram ÑÇëáõÝ Ñ³½³ñ ¹ñ³Ù hisun hazar dram Saat Ä³Ù³Ý³Ï (jamanag ) Saat kaç? ijÙÁ ù³ÝDZëÝ ¿: jami kani±sn e. 100 Saat be'. ijÙÁ ÑÇÝ·Ý ¿: jami hingn e. Saat on buçuk. ijÙÁ ï³ëÝ ³Ýó Ï»ë ¿: jami d asn ants g es e. Saat üçü on geçiyor. ijÙÁ »ñ»ù ³Ýó ï³ëÁ ñáå» ¿: b e e. jami yerek ants d asi rob Saat ikiyi çeyrek geçiyor. ijÙÁ »ñÏáõëÝ ³Ýó ï³ëÝÑÇÝ· ñáå» ¿: g usn ants d asnhing rob b e e. jami yerg Saat on ikiye çeyrek var. ijÙÁ ï³ëÝ»ñÏáõëÇó ï³ëÝÑÇÝ· ¿ å³Ï³ë: g usits d asnhing e b ag g as. jami d asnerg Saat altiya on var. ijÙÁ í»óÇó ï³ë ¿ å³Ï³ë: g as. jami vetsits d as e b ag Saat dokuza yirmi var. ijÙÁ ÇÝÝÇó ùë³Ý ¿ å³Ï³ë: g as. jami innits ksan e b ag Selamla'ma ´³ñ¨»É (bar evel) Merhaba. Günaydin. ´³ñ¨: ´³ñÇ ÉáõÛë: barev. bari luys. 101 %yi günler. %yi ak'amlar. ´³ñÇ ûñ: ´³ñÇ »ñ»Ïá: hayirli geceler. ´³ñÇ ·Çß»ñ: bari gi'er. Ho' geldiniz. ´³ñáí »Ï³ù: g ak. barov yeg Ho' bulduk. ´³ñáí ï»ë³Ýù: barov d esank. Ho'ca kalin. ØÝ³ù μ³ñáí: mnak barov. Selâmetle. ²éáÕçáõÃÛáõÝ: arr o$cutyun. Memnun oldum. àõñ³Ë »Ù: ura$h em. Ne var ne yok? ƱÝã ϳ, ãϳ: g a. i±nç g a, çg 102 bari or. bari yereggo. %yilik. ²Ù»Ý ÇÝã É³í ¿: amen inç lav e. Buyurunuz. гٻó»ù: hametsek. Afiyet olsun. ²Ýáõß ÉÇÝÇ: anu' lini. Hamd olsun. ö³éù ²ëïÍáõ: d dz u. parr k asd Müsaade edermisiniz? ÎÝ»ñ»±ù. g nere±k. Zarar yok. гñó ãϳ: g a. harts çg Nasilsin? ÆÝãå»±ë »ë: b e±s es. inçb Çok iyiyim. Þ³ï É³í »Ù: d lav em. 'ad 103 Ticaret ²é¨ïáõñ (ar ev dur) Günaydin. ´³ñÇ ÉáõÛë: bari luys. Burada idare âmiri kim? îÝûñ»ÝÁ á±í ¿: d noreni o±v e. %ngilizce konu'urmu? Êáëáõ±Ù ¿ ³Ý·É»ñ»Ý: $hosu±m e angleren. Türkçe konu'an kimse yok mu burada? Âáõñù»ñ»Ý ËáëáÕ Ù»ÏÁ ϳ± ³Ûëï»Õ: g i g a± aysd d e$. turkeren $hoso$ meg Kimle konu'mali? àõ±Ù Ñ»ï å»ïù ¿ Ëáë»Ù: d b ed d k e $hosem. u±m hed Çe'itli aletler imal edip satariz. ¼³Ý³½³Ý ·áñÍÇùÝ»ñ »Ýù ³ñï³¹ñáõÙ ¨ ͳËáõÙ: dz ikner enk ard d adrum yev dz a$hum. zanazan gord %'te bazi numuneler. ²Ñ³ Ó»½ ÙÇ ù³ÝÇ ÝÙáõß: aha dzez mi kani nmu'. Bu mal ihraca hazirlanmi'. ²Ûë ³åñ³ÝùÁ å³ïñ³ëï ¿ ³ñï³Ñ³ÝÙ³Ý: b ranki b ad d rasd d e ard d ahanman. ays ab 104 Bu mallari ne vakit teslim edebilirsiniz? º±ñμ ϳñáÕ »ù ³åñ³ÝùÝ»ñÁ ѳÝÓÝ»É: b rankneri handznel. ye±rb g aro$ ek ab Alti gün zarfinda. ì»ó ûñÇó: vets orits. fiyat listesi ·Ý»ñÇ óáõó³Ï g gneri tsutsag Bu günden gönderme$e ba'layabiliriz. ²Ûëûñí³ÝÇó ϳñáÕ »Ýù áõÕ³ñÏ»É: g el. aysorvanits g aro$ enk u$arg Bekliyorum. êå³ëáõÙ »Ù: b asum em. sb Yarin saat kaçta geleyim? ì³ÕÁ ųÙÁ ù³ÝÇëÇ±Ý ·³Ù: va$i jami kanisi±n gam. Telefonla konu'. ¼³Ý·Ç°ñ: zangi°r. %' ariyorum. ²ß˳ï³Ýù »Ù ÷ÝïñáõÙ: d ank em pndrum. a'$had 105 Ö$retmen olarak (saatçi, demirci, kapici, gazeteci, kunduraci, boyaci) olarak. àñå»ë ¹³ë³ïáõ (ųٳ·áñÍ, »ñϳó·áñÍ, ¹éݳå³Ý, Éñ³·ñáÕ, Ý»ñϳñ³ñ): b es dasad d u (jamagord d z , yerg g atagord d z , drr nab b an, vorb g arar). lragro$, nerg %'e ne zaman ba'layabilirim? º±ñμ »Ù ³ÝóÝáõÙ ³ß˳ï³ÝùÇ: d anki. ye±rb em antsnum a'$had Bankada ´³ÝÏáõÙ (ban g um) merkez bankasi Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý μ³ÝÏ g end d ronag g an bang g banka 'ubesi μ³ÝÏÇ Ù³ëݳ×ÛáõÕ g i masnacc yu$ bang Banka saat kaçta açilir? ´³ÝÏÁ ųÙÁ ù³ÝÇëÇ±Ý ¿ μ³óíáõÙ: g i jami kanisi±n e batsvum. bang Bu çekin kar'ili$ini almak istiyorum. ²Ûë ³Ý¹áññ³·ñÇ ³ñÅ»ùÁ áõ½áõÙ »Ù ëï³Ý³É: d anal. ays andorragri arjeki uzum em sd türk parasi Ãáõñù³Ï³Ý ¹ñ³Ù ¥ÉÇñ³¤ g an dram (lira) turkag 106 ermeni parasi ѳÛÏ³Ï³Ý ¹ñ³Ù ¥¹ñ³Ù¤ g ag g an dram (dram) hayg rus parasi éáõë³Ï³Ý ¹ñ³Ù ¥éáõμÉǤ r usag g an dram (rr ubli) Yüz bin dramlik bir çek yazdirmak istiyorum. àõ½áõÙ »Ù ѳñÛáõñ ѳ½³ñ ¹ñ³ÙÇ ³Ý¹áññ³·Çñ ¹áõñë ·ñ»É: uzum em haryur hazar drami andorragir durs grel. kaç dram ödemeliyim? ÆÝãù³±Ý ¹ñ³Ù »Ù í׳ñ»Éáõ: inçka±n dram em vcc arelu. buyur. êï³ó»°ù: d atse°k. sd elinize sa$lik. Ò»éù»ñ¹ ¹³É³ñ: dzerr kerd dalar. te'ekkür ederim. ÞÝáñѳϳÉáõÃÛáõÝ: g alutyun. 'norhag bir 'ey de$il. àãÇÝã: voçinç. 107 Oyunlar ʳջñ ($h a$er) satranç iskambil iskambil kâ$idi ׳ïñ³Ï ÃÕÃ³Ë³Õ Ï³ñï Sen da$itacaksin. ¸áõ »ë μ³Å³ÝáõÙ: du es bajanum. Bu oyunu kazandiniz mi? ²Ûë ˳ÕÁ ѳÕû±É »ù: ays $ha$i ha$te±l ek. Hayir kaybettik. à°ã, å³ñïí»óÇÝù: d vetsink. vo°ç, b ard Sen iyi oynuyorsun. ¸áõ É³í »ë ˳ÕáõÙ: du lav es $ha$um. Bana bu oyunu ö$ret. ÆÝÓ ³Ûë ˳ÕÁ ëáíáñ»óñá°õ: indz ays $ha$i sovoretsru°. tavla oyunu ݳñ¹Ç nardi Zari at. ¼³éÁ ·óǰñ: zarr i gtsi°r. 108 c ad d rag g t$ta$ha$ g ard d pul ݳñ¹áõ ù³ñ nardu kar &ehirde ø³Õ³ùáõÙ (ka$akum) Çar'iya nereden gidilir? à±ñ ׳ݳå³ñÑáí ϳñáÕ »Ù ßáõϳ ·Ý³É: b arhov g aro$ em 'ug g a gnal. vo±r c anab Bu taraftan. ²Ûë ÏáÕÙÇó: ays g o$mits. Opera’ya kadar kaç durak var? ØÇÝ㨠úå»ñ³ÛÇ ß»Ýù ѳëÝ»ÉÁ ù³ÝDZ ϳݷ³é ϳ: b erayi 'enk hasneli kani± g angarr g a. minçev Ob Bu tarafta sinema var mi? ²Ûëï»Õ ÏÇÝáóïñáÝ Ï³±: d e$ g inotad d ron g a±. aysd Hayir efendim. à°ã, å³ñá°Ý: vo°ç, b aro°n. Evet, sa$ tarafta iki yüz metre sonra. ²Ûá°, ϳ, ÷áÕáóÇ ³ç ÏáÕÙáõÙ, ³Ûëï»ÕÇó »ñÏáõ ѳñÛáõñ Ù»ïñ Ñ»éáõ: d e$its yerg g u hayrur med dr ayo°, g a, po$otsi ac g o$mum, aysd herr u. 109 Lutfen kahveyi gösterir misin? γñá±Õ »ù ëñ׳ñ³ÝÁ óáõÛó ï³É: g aro±$ ek srcc arani tsuyts d al. Benimle buyurun da göstereyim. ºÏ»ù ÇÝÓ Ñ»ïª óáõÛó ï³Ù: g ek indz hed d ª tsuyts d am. yeg Otele yayan gidilir mi? ø³ÛÉ»Éáí ϳñá±Õ »Ù ÑÛáõñ³Ýáó ѳëÝ»É: kaylelov g aro±$ em hyuranots hasnel. O kadar uzak de$il. ²Û¹ù³Ý ¿É Ñ»éáõ ã¿: aydkan el herr u çe. Pek yakinda. Þ³ï Ùáï ¿: d mod d e. 'ad Bu soka$in adi nedir? ²Ûë ÷áÕáóÇ ³ÝáõÝÝ Ç±Ýã ¿: ays po$otsi anunn i’nç e. Elbise satan bir dükkana gitmek istiyorum. àõ½áõÙ »Ù ѳ·áõëï»Õ»ÝÇ Ë³Ýáõà ·Ý³É: d e$eni $hanut gnal. uzum em hagusd Ayakkabi dükkanina gidelim. ¶Ý³Ýù ÏáßÇÏÇ Ë³ÝáõÃ: g i $hanut. gnank g o'ig 110 Müzeyi görmek isterim. àõ½áõÙ »Ù óݷ³ñ³ÝÁ ï»ëÝ»É: uzum em tangarani d esnel. Gümrük سùë³Ï»ï (maksag ed ) Gümrük muayenesi için arabadan inelim mi? êïáõ·Ù³Ý ѳٳñ Ù»ù»Ý³ÛÇó ¹áõñë ·³±Ýù: d ugman hamar mekenayits durs ga±nk. sd Bagajlari nerede muayene ediyorlar? àñï»±Õ »Ý ëïáõ·áõÙ μ»éݳËóÇÏÝ»ñÁ: d e±$ en sd d ugum berr na$htsig g neri. vord Benim bavulum budur. ²Ûë ¿ ÇÙ å³Ûáõë³ÏÁ: g i. ays e im b ayusag Açayim mi? ´³ó»±Ù: batse±m. Bunlar 'ahsi e'yalarimdir. êñ³Ýù ÇÙ ³ÝÓÝ³Ï³Ý Çñ»ñÝ »Ý: g an irern en. srank im andznag Bunu açmaya lüzum var mi? γñDZù ϳ μ³ó»É ë³: g ari±k g a batsel sa. Kaç çift ayakkabi var? ø³ÝDZ ½áõÛ· ÏáßÇÏ áõÝ»ë: g unes. kani± zuyg g o'ig 111 On çift. î³ëÁ ½áõÛ·: d asi zuyg. Bununlarin gümrük resmi kaç? êñ³Ýó ѳñÏÁ ÇÝãù³±Ý ¿: g i inçka±n e. srants harg Uçak ile yolculuk ú¹³Ý³íáí ׳Ù÷áñ¹áõÃÛáõÝ (odanavov c ampordutyun) Armavia temsilcili$i nerede bulunur? àñï»±Õ ¿ ·ïÝíáõÙ §²ñÙ³ídz¦ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÁ: d e±$ e gd d nvum Armavia ing g erutyuni. vord Dönü' biletimi teyit etmek istiyorum. àõ½áõÙ »Ù í»ñ³¹³ñÓÇ ïáÙëë ѳëï³ï»Ù: d ad d em. uzum em veradardzi d omss hasd Istambula hangi gün uçak var? à±ñ ûñÁ ãí»ñà ϳ ¹»åÇ äáÉÇë: b i B olis. vo±r ori çvert g a deb Uçu' kaç saat sürer? ÆÝãù³±Ý ¿ 層Éáõ ÃéÇãùÁ: inçka±n e d evelu trr içki. Istambula bir bilet lâzim. àõ½áõÙ »Ù ÙÇ ïáÙë ·Ý»É ¹»åÇ äáÉÇë: b i B olis. uzum em mi d oms gnel deb 112 Uçak saat kaçta kalkiyor? ú¹³Ý³íÁ ųÙÁ ù³ÝÇëÇ±Ý ¿ Ãéã»Éáõ: odanavi jami kanisi±n e trr çelu. Hava alanina ne zaman gelmemiz lâzim? ijÙÁ ù³ÝÇëÇ±Ý å»ïù ¿ ÉÇÝ»Ýù û¹³Ï³Û³ÝáõÙ: d k e linenk odag g ayanum. jami kanisi±n b ed Hava alani 'ehirden uzak mi? ú¹³Ï³Û³ÝÁ ù³Õ³ùÇó Ñ»éáõ± ¿: g ayani ka$akits herr u± e. odag Vize ìǽ³ (viza) bir aylik vize Ù»Ï ³Ùëí³ íǽ³ g amsva viza meg Vizenin fiyati kaç? ìǽ³Ý DZÝã ³ñÅÇ: vizan i±nç arji. Talebi doldur. ÂáõÕÃÁ Éñ³óñáõ°: tu$ti lratsru°. Kaç foto$raf lâzim? ø³ÝDZ Éáõë³Ýϳñ ¿ å»ïù: g ar e b ed d k. kani± lusang Pasaportum nerede? ²ÝÓݳ·Çñë áõ±ñ ¿: andznagirs u±r e. 113 Vizeyi ne zaman alabilirim? ìǽ³Ý »±ñμ ϳñáÕ »Ù í»ñóÝ»É: vizan ye±rb g aro$ em vertsnel. Ermenistan’da bir ay kalaca$im. г۳ï³ÝáõÙ Ù»Ï ³ÙÇë »Ù ÙݳÉáõ: d anum meg g amis em mnalu. hayasd Tani'ma ̳ÝáÃ³Ý³É (dz anotanal) Ermenice bilir misin? гۻñ»Ý ·Çï»±ë: d e±s. hayeren gid Fransizca anlar misin? гëϳÝáõ±Ù »ë ýñ³Ýë»ñ»Ý: g anu’m es franseren. hasg Evet Ermenice bilirim. ²Ûá°, ѳۻñ»Ý ·Çï»Ù: d em. ayo°, hayeren gid Hayir Ermenice bilmem. à°ã, ѳۻñ»Ý ã·Çï»Ù: d em. vo°ç, hayeren çgid Az bilirim. øÇã ·Çï»Ù: d en. kiç gid Ben ingilizce konu'urum. ºë ËáëáõÙ »Ù ³Ý·É»ñ»Ý: yes $hosum em angleren. 114 Biraz almanca anlarim. ØÇ ùÇã ѳëϳÝáõÙ »Ù ·»ñٳݻñ»Ý: g anum em germaneren. mi kiç hasg Türk müsün? Âáõ±ñù »ë: tu±rk es. Hayir türk de$ilim. ( evet türküm) à°ã, Ãáõñù ã»Ù: (²Ûá°, Ãáõñù »Ù) vo°ç turk çem. (ayo°, turk em) Sana bir soru soraca$im. гñó áõݻ٠ù»½ ï³Éáõ: harts unem kez d alu. Bize gel de biraz konu'alim. ²ñǰ Ù»ñ ïáõÝ, áñ ÙÇ ùÇã ½ñáõó»Ýù: ari° mer d un, vor mi kiç zrutsenk. &imdi gelemem. ÐÇÙ³ ã»Ù ϳñáÕ ·³É: hima çem g aro$ gal. Bir çeyrek saat sonra gelebilirim. î³ëÝÑÇÝ· ñáå»Çó ϳñáÕ »Ù ·³É: d asnhing rob b eits g aro$ em gal. Ne dedin? ƱÝã ³ë³óÇñ: i±nç asatsir. 115 Bir 'ey demedim. ´³Ý ã³ë³óÇ: ban çasatsi. Lokanta ֳ߳ñ³Ý (c a'aran) Ben aciktim, siz aç misiniz? ºë ëáí³Í »Ù, ¹áõù ëáí³±Í ã»ù: dz em, duk sova±d dz çek. yes sovad Ben de aciktim. ºë ¿É »Ù ëáí³Í: dz . yes el em sovad Karnim aç. êáí³Í »Ù: dz em. sovad Ben tokum. ºë Ïáõßï »Ù: d em. yes g u'd Ben aç de$ilim. ºë ù³Õó³Í ã»Ù: dz çem. yes ka$tsad Buralarda bir lokanta var mi? ²Ûëï»Õ ׳߳ñ³Ý ϳ±: d e$ c a'aran g a±. aysd %ki ki'ilik bir masa isteriz. àõ½áõÙ »Ýù »ñÏáõ Ñá·³Ýáó ë»Õ³Ý: g u hoganots se$an. uzum enk yerg 116 Dört iskemle getir. âáñë ³Ãáé μ»°ñ: çors atorr be°r. Ne yiyeceksiniz? ƱÝã »ù áõï»Éáõ: d elu. i±nç ek ud garson Ù³ïáõóáÕ d utso$ mad Yemek listesini ver. ֳ߳óáõó³ÏÁ ïáõ°ñ: c a'atsutsag g i d u°r. Bir tabak pilav getir. Ø»Ï ³÷ë» ÷ɳí μ»°ñ: g apse plav be°r. meg ha'lama et 'i' kebap ekmek bir 'i'e su üç bardak su ˳ßɳٳ ù³μ³μ ѳó $ha'lama kabab hats g 'i' cur Ù»Ï ßÇß çáõñ meg g cur »ñ»ù μ³Å³Ï çáõñ yerek bajag biraz maydanoz ÙÇ ùÇã Ù³Õ³¹³Ýáë mi kiç ma$adanos 117 iki tabak salata »ñÏáõ ³÷ë» ë³É³Ã g u apse salat yerg üç yumurtali omlet »ñ»ù ѳíÏÇÃáí (Óíáí) Óí³Í»Õ g itov (dzvov) dzvad dz e$ yerek havg patlican dolmasi ëÙμáõÏáí ïáÉÙ³ g ov d olma smbug peynirli makarna å³ÝÇñáí ٳϳñáÝ b anirov mag g aron mercimek çorbasi áëåáí ³åáõñ b ov ab b ur vosb Çorba so$uktur. ²åáõñÁ ë³éÝ ¿: b uri sarr n e. ab iki tas yo$urt »ñÏáõ ³÷ë» Ù³ÍáõÝ g u apse mad dz un yerg Bu çok tuzlu. ê³ ß³ï ³ÕÇ ¿: d a$i e. sa 'ad 118 Bunu kaldir. ê³ í»ñóñáõ°: sa vertsru°. Hesap kaç? гßÇíÝ ÇÝãù³±Ý ¿: ha'ivn inçka±n e. Bende on bin dram var. Øáïë ï³ëÁ ѳ½³ñ ¹ñ³Ù ϳ: d s d asi hazar dram g a. mod Ver de bozayim. îáõ°ñ, áñ Ù³Ýñ»Ù: d u°r vor manrem. Otelde ÐÛáõñ³ÝáóáõÙ (hyurano tsum) Bu köyde otel var mi? ²Ûë ·ÛáõÕáõÙ ÑÛáõñ³Ýáó ϳ±: ays gyu$um hyuranots g a±. Otel yüz elli metre uzak. ÐÛáõñ³ÝáóÁ ѳñÛáõñ ÑÇëáõÝ Ù»ïñ Ñ»éáõ ¿: d r herr u e. hyuranotsi haryur hisun med Buyrunuz giriniz. Ü»°ñë ѳٻó»ù: ne°rs hametsek. Sizde bo' bir oda var mi? ²½³ï ë»ÝÛ³Ï áõÝ»±ù: d senyag g une±k. azad 119 Kaç ki'ilik? ø³ÝDZ Ñá·áõ ѳٳñ: kani± hogu hamar. Üç ki'ilik. ºñ»ù Ñá·áõ ѳٳñ: yerek hogu hamar. Hangi katta? à±ñ ѳñÏáõÙ ¿: g um e. vo±r harg Dördüncü katta. âáññáñ¹ ѳñÏáõÙ: g um. çorrord harg özel banyolu bir oda μ³ÕÝÇùáí ë»ÝÛ³Ï g ba$nikov senyag caddeye bakan bir oda åáÕáï³ÛÇÝ Ý³ÛáÕ ë»ÝÛ³Ï b o$od d ayin nayo$ senyag g Odamin numarasi kaç? à±ñÝ ¿ ë»ÝÛ³ÏÇë ѳٳñÁ: g is hamari. vo±rn e senyag Yemekli günlük ne kadar? àñù³±Ý ¿ ë»ÝÛ³ÏÇ ûñ³í³ñÓÁ ëÝáõÝ¹Ç Ñ»ï ÙdzëÇÝ: g i oravardzi snundi hed d miasin. vorka±n e senyag 120 Bu çok pahali. Þ³ï óÝÏ ¿: d tang g e. 'ad Tuvalet nerede? àñï»±Õ ¿ ½áõ·³ñ³ÝÁ: d e±$ e zugarani. vord &u kö'ede. ²Ûë ³ÝÏÛáõÝáõÙ: g yunum. ays ang Lutfen odamin anahtarini ver. ÊݹñáõÙ »Ù, ë»ÝÛ³ÏÇë μ³Ý³ÉÇÝ ïáõ°ñ: g is banalin d u°r. $hndrum em, senyag Asansörü göster. àñï»±Õ ¿ í»ñ»É³ÏÁ: d e±$ e verelag g i. vord Sicak su muslu$u nerede? à±ñÝ ¿ ï³ù çñÇ Íáñ³ÏÁ: g i. vo±rn e d ak cri dz orag Beni saat altida uyandir. ÆÝÓ Å³ÙÁ í»óÇÝ ³ñÃݳóñáõ°: indz jami vetsin artnatsru°. Hesabimiz kaç? àñù³±Ý ¿ Ù»ñ ѳßÇíÁ: vorka±n e mer ha'ivi. 121 &ayet beni arayan olursa saat üçte dönece$im. ºÃ» ÇÝÓ Ñ³ñóÝáÕ ÉÇÝÇ, ųÙÁ »ñ»ùÇÝ í»ñ³¹³éݳÉáõ »Ù: yete indz hartsno$ lini, jami yerekin veradarr nalu em. &emsiyemi odamda unuttum. ²ÝÓñ¨³Ýáóë Ùáé³ó³ ÇÙ ë»ÝÛ³ÏáõÙ: g um. andzrevanotss morr atsa im senyag bir taksi ça$ir. î³ùëÇ Ï³Ýãǰñ: d aksi g ançi°r. Hava alanina götür. ÆÝÓ û¹³Ï³Û³Ý ï³°ñ: g ayan d a°r. indz odag Ev i'leri î³Ý ³Ù»ÝûñÛ³ ³ß˳ï³ÝùÝ»ñ (d an amenorya a'$h ad ankner) Hizmetçiyi ça$ir. î³Ý ³ß˳ïáÕÇÝ (ëå³ë³íáñÇÝ) ϳÝãǰñ: d an a'$had d o$in (sb b asavorin) g ançi°r. Odalari süpür ve tozlari silk. ê»ÝÛ³ÏÝ»ñÁ ³íÉǰñ ¨ ÷áßÇÝ»ñÁ Ù³ùñǰñ: g neri avli°r yev po'ineri makri°r. senyag Masanin örtüsünü kaldir. ê»Õ³ÝÇ Í³ÍÏáóÁ (ë÷éáóÁ) ѳÝǰñ: dz g otsi (sprr otsi) hani°r. se$ani dz ad 122 Kasaba git, iki kilo et getir. ¶Ý³° Ùë³í³×³éÇ Ùáï ¨ »ñÏáõ ÏÇÉá·ñ³Ù ÙÇë μ»°ñ: d yev yerg g u g ilogram mis be°r. gna° msavacc arr i mod Ö$le yeme$ini hazirla. Ö³ßÁ å³ïñ³ëïǰñ: c a'i b ad d rasd d i°r. Ak'am yeme$i için ne pi'irdin? ֳ߻Éáõ ѳٳñ DZÝã »ë å³ïñ³ëï»É: c a'elu hamar i±nç es b ad d rasd d el. etli kabak ¹¹áõÙáí ¨ Ùëáí ×³ß ddumov yev msov c a' kuzu eti áã˳ñÇ ÙÇë voç$hari mis Saat altida yemek yiyece$iz. ijÙÁ í»óÇÝ ×³ß»Éáõ »Ýù: jami vetsin c a'elu enk. Kapiyi kilitle. ¸áõéÁ ÷³Ïǰñ: g i°r. durr i pag &u pencereyi aç. ²Ûë å³ïáõѳÝÁ μ³°ó: d uhani ba°ts. ays b ad 123 Bu gece bize misafirler gelecek. ²Ûëûñ ÑÛáõñ»ñ »Ý ·³ÉÇë Ù»½ Ùáï: d. aysor hyurer en galis mez mod Su 'i'esini buzdulabindan getir. ê³éݳñ³ÝÇó çñÇ ßÇßÁ μ»°ñ: sarr naranits cri 'i'i be°r. Tabaklari masaya diz. ²÷ë»Ý»ñÁ ë»Õ³ÝÇ íñ³ ß³ñǰñ: apseneri se$ani vra 'ari°r. Lanbayi söndür. ÈáõÛëÁ Ù³ñǰñ: luysi mari°r. Gülmeksizin çali'. ²é³Ýó ùÙÍÇͳÕÇ ³ß˳ïǰñ: dz id dz a$i a'$had d i°r. arr ants kmd Ev aramak îáõÝ ÷Ýïñ»É (d un pn d rel) Mobilyali kiralik bir daire ariyorum. öÝïñáõÙ »Ù í³ñÓáí ϳѳíáñí³Í μݳϳñ³Ý: d rum em vardzov g ahavorvad dz bnag g aran. pnd Ufak, ucuz bir ev görmek istiyorum. àõ½áõÙ »Ù ¿Å³Ý ¨ ÷áùñ ïáõÝ ·ïÝ»É: d nel. uzum em ejan yev pokr d un gd Kaç odasi var? ø³ÝDZ ë»ÝÛ³Ï ¿: g e. kani± senyag 124 Bu odanin kirasi kaç? ²Ûë ë»ÝÛ³ÏÇ í³ñÓÁ áñù³±Ý ¿: g i vardzi vorka±n e. ays senyag Evin bahçesi var mi? îáõÝÝ ³Û·Ç áõÝDZ: d unn aygi uni±. Ücreti pe'in ödemeli miyim? ì³ñÓÁ ݳËûñá±ù »Ù ï³Éáõ: vardzi na$horo±k em d alu. Bu bana uygun. ê³ ÇÝÓ Ñ³Ù³ñ É³í ¿: sa indz hamar lav e. Taksi î³ùëÇ (d aksi) Nereye gitmek istiyorsunuz? àõ±ñ »ù áõ½áõÙ ·Ý³É: u±r ek uzum gnal. Gomidas caddesine. ÎáÙÇï³ë åáÕáï³: G omid d as b o$od d a. Ücreti kaç? ÆÝãù³Ýá±í Ïï³Ý»ù: inçkano±v gd anek. Bizi Zoravar kilisesine alir misin? Ø»½ ¼áñ³í³ñ »Ï»Õ»óÇ Ïï³Ý»±ë: g e$etsi gd ane±s. mez Zoravar yeg 125 Burada dur. ²Ûëï»Õ ϳݷÝǰñ: d e$ g angni°r. aysd %nmek istiyorum. àõ½áõÙ »Ù ÇçÝ»É: uzum em icnel. Kaç istersin? ÆÝãù³±Ý »ë áõ½áõÙ: inçka±n es uzum. Be' yüz tram yeterli de$il mi? ÐÇÝ· ѳñÛáõñ ¹ñ³ÙÁ μ³í³ñ³ñ 㿱: hing haryur drami bavarar çe±. Bizi bir buçuk saat kadar 'ehirde gezdir. Ø»½ ù³Õ³ùáõÙ Ù»ÏáõÏ»ë Å³Ù Ù³Ý ïáõ°ñ: g ug g es jam man d u°r. mez ka$akum meg Burada bekle. ²Ûëï»Õ ëå³ëǰñ: d e$ sb b asi°r. aysd Acele etme, yava' yava' sür. ØÇ° ßï³åÇñ, ¹³Ý¹³Õ ùßǰñ: d ab b ir, danda$ k'i°r. mi° 'd Biraz acele et. ØÇ ùÇã ßï³åǰñ: d ab b i°r. mi kiç 'd 126 Yerinde bekle. î»ÕáõÙ ëå³ëǰñ: d e$um sb b asi°r. Araba ²íïáÙ»ù»Ý³ (av d omekena) Burada tamirhane var mi? ²Ûëï»Õ í»ñ³Ýáñá·Ù³Ý ï»Õ ϳ±: d e$ veranorogman d e$ g a±. aysd On litre benzin istiyorum. àõ½áõÙ »Ù ï³ëÁ ÉÇïñ μ»Ý½ÇÝ: d r benzin. uzum em d asi lid Bir kilo ya$ koy. ØÇ ÏÇÉá·ñ³Ù ÛáõÕ ïáõ°ñ: mi g ilogram yu$ d u°r. Lâstiklere biraz hava bas. ²ÝÇíÝ»ñÇÝ û¹ Éóñáõ°: anivnerin od ltsru°. Lûtfen ya$i kontrol et. ÊݹñáõÙ »Ù ÛáõÕÁ ëïáõ·»°ù: d uge°k. $hndrum em yu$i sd Frenleri siki'tir. ²ñ·»É³ÏÝ»ñÁ Ýáñá·Ç°ñ: g neri norogi°r. argelag Arabami yika. Ø»ù»Ý³ë Éí³°: mekenas lva°. 127 Bujileri temizle. γÛÍÙáÙ»ñÁ (ëí»ã³) Ýáñá·Ç°ñ: g ayd dz momeri (sveça) norogi°r. Bataryayi doldur. سñïÏáóÁ (³ùáõÙÉÛ³Ãáñ) ÉÇóù³íáñǰñ: dg otsi (akumlyator) litskavori°r. mard Ya$ pompasini tamir et. ÚáõÕÇ åáÙåÁ Ýáñá·Ç°ñ: b i norogi°r. yu$i b omb Radyatörü lehimle. 賹dzïáñÁ ½á¹Ç°ñ: r adiad d ori zodi°r. Ne kadar sürer? ÆÝãù³±Ý Ïï¨Ç: inçka±n gd evi. Bir kaç dakka. ØÇ ù³ÝÇ ñáå»: b e. mi kani rob Sizde ip var mi? Ò»½ Ùáï å³ñ³Ý ϳ±: d b aran g a±. dzez mod Yerevan’dan Van’a kaç kilometre var? ºñ¨³ÝÇó ì³Ý ù³ÝDZ ÏÇÉáÙ»ïñ ¿: d r e. Yerevanits Van kani± g ilomed 128 Bu kasabanin adi nedir? ²Ûë ·ÛáõÕ³ù³Õ³ùÇ ³ÝáõÝÝ Ç±Ýã ¿: ays gyu$aka$aki anunn i±nç e. Arabamizi burada park edebilir miyiz? γñá±Õ »Ýù Ù»ù»Ý³Ý ³Ûëï»Õ ϳݷݻóÝ»É: g aro±$ enk mekenan aysd d e$ g angnetsnel. Arabaniz kara saplandi. Ò»ñ Ù»ù»Ý³Ý Ëñí»ó ÓÛ³Ý Ù»ç: dzer mekenan $hrvets dzyan mec. Bize yardim edebilir misiniz? γñá±Õ »ù Ù»½ û·Ý»É: g aro±$ ek mez ognel. Bu gece misafirimisin. ²Ûëûñ Ù»ñ ÑÛáõñÝ »ë: aysor mer hyurn es. Bu yol nereye gider? ²Ûë ׳ݳå³ñÑÁ áõ±ñ ¿ ï³ÝáõÙ: b arhi u±r e d anum. ays c anab Yollar iyi mi? ֳݳå³ñÑÝ»ñÁ ɳ±í »Ý: c anab b arhneri la±v en. Kabahat bende de$il. ºë Ù»Õ³íáñ ã»Ù: yes me$avor çem. 129 %'aret verdim. Èáõë³ÛÇÝ ³½¹³Ýß³Ý ïí»óÇ: lusayin azdan'an d vetsi. Korna çaldim. Ò³ÛݳÛÇÝ ³½¹³Ýß³Ý ïí»óÇ: dzaynayin azdan'an d vetsi. Erkek elbiseleri îÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó ßáñ»ñ (d $amard g ants 'orer) yün palto μñ¹Çó í»ñ³ñÏáõ gu brdits verarg yakasi açik gömlek μ³ó ûÓÇùáí ß³åÇÏ b ig g bats odzikov 'ab kapali yakali gömlek ÷³Ï ûÓÇùáí ß³åÇÏ g odzikov 'ab b ig g pag erkek 'apka kismi ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó ·É˳ñÏÝ»ñÇ μ³ÅÇÝ d $amardg g ants gl$harg g neri bajin yazlik hasir 'apka ³Ù³é³ÛÇÝ ÍÕáï» ·É˳ñÏ d e gl$harg g amarr ayin dz $od 130 Bunun ölçüsü kaç? ê³ á±ñ ã³÷Ý ¿: sa vo±r çapn e. Bu bana gitmiyor. ê³ ÇÝÓ ãÇ ÉÇÝÇ: sa indz çi lini. Bu ucuzdur. ê³ ¿Å³Ý ¿: sa ejan e. Bu çok pahali. ê³ ß³ï óÝÏ ¿: d tang g e. sa 'ad Bundan iyisini isterim. êñ³ÝÇó ³í»ÉÇ É³íÝ »Ù áõ½áõÙ: sranits aveli lavn em uzum. Bunun fiyati kaç? ÆÝã± ³ñÅÇ ë³: inç± arji sa. Bundan üç tane ver. êñ³ÝÇó »ñ»ù ѳï ïáõ°ñ: d d u°r. sranits yerek had Bunlari dikkatlice sar. êñ³Ýù ½·áõÛß ÷³Ã³Ãǰñ: srank zguy' patati°r. 131 Bu adrese gönder. àõÕ³ñÏǰñ ³Ûë ѳëó»áí: g i°r ays hastseov. u$arg kahverengi kravat ëñ׳·áõÛÝ ÷áÕϳå g ab b srcc aguyn po$g iç gömlekleri Ý»ñùݳ߳åÇÏÝ»ñ b ig g ner nerkna'ab dört çift çorap ãáñë ½áõÛ· ·áõÉå³ ba çors zuyg gulb koyu mavi rengli yün elbise Ùáõ· ϳåáõÛï ·áõÛÝÇ μñ¹Çó ѳ·áõëï b uyd d guyni brdits hagusd d mug g ab deri eldiven ϳßí» Ó»éÝáó g a've dzerr nots kisa pantolon ϳñ× ï³μ³ï g arcc d abad d Parayi kime vereyim? öáÕÁ áõ±Ù í׳ñ»Ù: po$i u±m vcc arem. 132 Bana ver. ÆÝÓ ïáõ°ñ: indz d u°r. Bir dakika. ØÇ ñáå»: b e. mi rob Foto$rafçi Èáõë³ÝϳñÇã (lusan g ariç) Foto$rafçi kim? à±í ¿ Éáõë³ÝϳñÇãÁ: g ariçi. o±v e lusang Bir foto$raf çektirmek isteriz. àõ½áõÙ »Ýù Éáõë³Ýϳñí»É: g arvel. uzum enk lusang Bu filmi yika ve foto$raflarini çikar. ²Ûë ųå³í»ÝÁ »ñ¨³Ïǰñ ¨ Éáõë³ÝϳñÝ»ñÁ ѳÝǰñ: g i°r yev lusang g arneri hani°r. b aveni yerevag ays jab Ö$leden sonra alabilir miyim? γñá±Õ »Ù Ï»ëûñÇó Ñ»ïá í»ñóÝ»É: d o vertsnel. g aro±$ em g esorits hed Hayir, yarin ö$leden evvel. à°ã, í³ÕÁ Ï»ëûñÇó ³é³ç: vo°ç, va$i g esorits arr ac. Bu foto$rafi dört misli kadar büyüt. ²Ûë Éáõë³ÝϳñÁ ãáñë ³Ý·³Ù ٻͳóñá°õ: g ari çors angam med dz atsru°. ays lusang 133 Lütfen ücretini pe'in veriniz. ÊݹñáõÙ »Ù ݳ˳å»ë í׳ñ»É: b es vcc arel. $hndrum em na$hab Geciktirme, Allah a'kina. ²ëïÍáõ ëÇñáõÝ, ãáõß³óÝ»ë: d dz u sirun, çu'atsnes. Asd foto$raf makinesi î»ë³ËóÇÏ (γٻñ³) g (g g amera) d esa$htsig Kütüphane ¶ñ³¹³ñ³Ý (gradaran) Ermenice roman istiyorum. àõ½áõÙ »Ù ѳۻñ»Ýáí ·ñí³Í å³ïÙí³Íù: d mvad dz k. dz b ad uzum em hayerenov grvad Sizde kirtasiye var mi? ¶ñ»Ý³Ï³Ý åÇïáõÛùÝ»ñ áõÝ»±ù: g an b id d uykner une±k. grenag Be' mektup kâ$idi ve zarf ver. ÐÇÝ· ѳï ݳٳÏÇ ÃáõÕà ¨ Íñ³ñ ïá°õñ: d namag g i tu$t yev dz rar d u°r. hing had Bu kâ$it çok incedir. ²Ûë ÃáõÕÃÁ ß³ï μ³ñ³Ï ¿: d barag g e. ays tu$ti 'ad Daha kalinini ver. ²í»ÉÇ Ñ³ëïÁ ïá°õñ: d i d u°r. aveli hasd 134 türkçe-fransizca sözlük Ãáõñù»ñ»Ý-ýñ³Ýë»ñ»Ý μ³é³ñ³Ý turkeren-franseren barr aran. dil bilgisi ù»ñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ·Çñù g anutyan girk. kerag hikâyeler å³ïÙáõÃÛáõÝÝ»ñ d mutyunner bad dolma kalem kur'n kalem ·ñÇã Ù³ïÇï griç d id d mad Bunu tamir edebilir misin? γñá±Õ »ë Ýáñá·»É: g aro±$ es norogel. Yakla'ik saat üçte hazirlarim. ijÙÁ »ñ»ùÇ Ùáï å³ïñ³ëï ÏÉÇÝÇ: d b ad d rasd d g lini. jami yereki mod bunu de$i'tir. ê³ ÷áËǰñ: sa po$hi°r. Bunun yerine 'unu ver. êñ³ ÷á˳ñ»Ý ë³ ïá°õñ: sra po$haren sa d u°r. 135 Postahane öáëï³ïáõÝ (posd ad un) Lûtfen postaneyi gösterir misin? ÊݹñáõÙ »Ù, óáõÛó Ïï³±ù ÷áëï³ïáõÝÁ: d ad d uni. $hndrum em, tsuyts g da±k posd Buralarda posta 'ubesi var mi? ²Ûëï»Õ ÷áëï³ï³Ý Ù³ëݳ×ÛáõÕ Ï³±: d e$ posd d ad d an masnacc yu$ g a±. aysd Bu taraftan, biraz uzakta. ²Ûëï»ÕÇó ÙÇ ùÇã Ñ»éáõ ¿: d e$its mi kiç herr u e. aysd Postane pek yakindir. öáëï³ïáõÝÁ ß³ï Ùáï ¿: d ad d uni 'ad d mod d e. posd Bu paketi Iran’a gönderece$im. ²Ûë Íñ³ñÁ Æñ³Ý åÇïÇ áõÕ³ñÏ»Ù: g em. ays dz rari Iran b idi u$arg Hizmet ücreti iki yüz otuz dram. ̳é³ÛáõÃÛáõÝÝ ³ñÅÇ »ñÏáõ ѳñÛáõñ »ñ»ëáõÝ ¹ñ³Ù: dz arr ayutyunn arji yerg g u haryur yeresun dram. Bu kart için pul veriniz. ²Ûë μ³óÇÏÇ Ñ³Ù³ñ ¹ñáßÙ³ÃáõÕà ïí»°ù: g i hamar dro'matu$t d ve°k. ays batsig Posta ne vakit yola çikar? ºñμ »±Ý áõÕ³ñÏáõÙ ÷áëïÁ: g um posd d i. yerb e±n u$arg 136 Bir telgraf kâ$idi ver. л鳷ñÇ ÃáõÕà ïá°õñ: herr agri tu$t d u°r. Bu telegrafi &am’a gönderece$im. л鳷ÇñÝ áõÕ³ñÏ»Éáõ »Ù ¸³Ù³ëÏáë: g elu em Damasg g os. herr agrin u$arg Kelimesi kaça. ²Ù»Ý ÙÇ μ³éÝ Ç±Ýã ³ñÅÇ: amen mi barr n i±nç arji. Makbuz ister misin? àõ½áõ±Ù »ù ·Ý³óáõó³ÏÁ (ÏïñáÝÁ): g i (g gd roni). uzu±m ek gnatsutsag Evet isterim. ²Ûá°, áõ½áõÙ »Ù: ayo°, uzum em. Hayir istemem. à°ã, ã»Ù áõ½áõÙ: vo°ç, çem uzum. Te'ekkür ederim. ÞÝáñѳϳÉáõÃÛáõÝ: g alutyun. 'norhag Sohbet ¼ñáõÛó (zruy ts ) Dün neredeydin? à±õñ ¿Çñ »ñ»Ï: g. u±r eir yereg 137 Sinemaye gittik. ¶Ý³óÇÝù ÏÇÝá ݳۻÉáõ: gnatsink g ino nayelu. Geçen hafta nereye gittiniz? à±õñ ¿Çù ·Ý³ó»É ³ÝóÛ³É ß³μ³Ã: u±r eik gnatsel antsyal 'abat. Erzuruma gittik. ¶Ý³óÇÝù γñÇÝ (¾ñ½ñáõÙ): gnatsink G arin (Erzrum). Nerede çali'iyorsun? àñï»±Õ »ë ³ß˳ïáõÙ: d e±$ es a'$had d um. vord Maliye Bakanli$inda. üÇݳÝëÝ»ñÇ Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛáõÝáõÙ: finansneri na$hararutyunum. Ben fabrikada çali'iyorum. ºë ³ß˳ïáõÙ »Ù ·áñͳñ³ÝáõÙ: d un em gord dz aranum. yes a'$had Yapacak çok i'lerim var . ²Ý»ÉÇù ß³ï áõÝ»Ù: d unem. anelik 'ad Baban ne i' yapiyor? гÛñÇϹ Çݱ㠷áñÍ ¿ ³ÝáõÙ: g d in±ç gord dz e anum. hayrig 138 Babam çiftçidir. гÛñÇÏë ÑáÕ³·áñÍ ¿: g s ho$agord dz e. hayrig Denize yüzme$e gidelim mi? ¶Ý³±Ýù Íáí ÉáÕ³Éáõ: gna±nk dz ov lo$alu. Arkada'imi bekleyece$im. ÀÝÏ»ñáçë åÇïÇ ëå³ë»Ù: g erocs b id d i sb b asem. ing Burada ne kadar kalacaksiniz? ÆÝãù³±Ý »ù ÙݳÉáõ ³Ûëï»Õ: d e$ Inçka±n ek mnalu aysd Burada iki hafta kalaca$iz. ²Ûëï»Õ »ñÏáõ ß³μ³Ã »Ýù ÙݳÉáõ: d e$ yerg g u 'abat enk mnalu. aysd Bütün ki' mevsimini Bitlis’da geçirece$im. ²ÙμáÕç ÓÙ»éÁ ´³Õ»ßáõÙ (´ÇÃÉÇëáõÙ) »Ù ³ÝóϳóÝ»Éáõ: g atsnelu. Ambo$c dzmerr i Ba$e'um (Bitlisum) em antsg Benimle gelir misin? ÆÝÓ Ñ»ï Ï·³±ë: d g ga’s. indz hed Eminim ki be$eneceksin. ìëï³Ñ »Ù, áñ ѳí³Ý»Éáõ »ë: d ah em, vor havanelu es. vsd 139 Bu ak'am me'gulum. ²Ûë ·Çß»ñ ½μ³Õí³Í »Ù: dz em. ays gi'er zba$vad Öbür gün gelirim. гçáñ¹ ûñÁ Ï·³Ù: hacord ori g gam. Evelsi gün onunla görü'tüm. Üñ³ Ñ»ï ݳËáñ¹ ûñÁ Ëáë»óÇ: d na$hord ori $hosetsi. nra hed Sen benim hem'erimsin. ¸áõ ѳÛñ»Ý³ÏÇóë »ë: g itss es. du hayrenag Biz kom'uyuz. Ø»Ýù ѳñ¨³ÝÝ»ñ »Ýù: menk harevanner enk. Akrabalara ve Arkada'lara ziyaret гݹÇåáõÙ ÁÝÏ»ñÝ»ñÇ ¨ ³½·³Ï³ÝÝ»ñÇ Ñ»ï (handib um ing erneri yev azgag anneri hed ) Kapiyi kim çaliyor? à±í ¿ ¹áõéÁ Í»ÍáõÙ: dz um. o±v e durr i dz ed Bendeniz Armen. ºë ²ñÙ»ÝÝ »Ù: yes Armenn em. 140 Digran burada mi? îÇ·ñ³ÝÁ ³Ûëï»±Õ ¿: D igrani aysd d e±$ e. Hangi katta oturuyor? à±ñ ѳñÏáõÙ ¿ ³åñáõÙ: g um e ab b rum. vo±r harg Üçüncü katta. ºññáñ¹ ѳñÏáõÙ: g um. yerrord harg Evde de$il. î³ÝÁ ã¿: d ani çe. Buyrun oturun. ²Ûëï»Õ Ýëï»°ù: d e$ nsd d e°k. aysd Paltonuzu çikariniz. ì»ñ³ñÏáõÝ»ñ¹ ѳݻ°ù: g unerd hane°k. verarg Karde'in Vartan nasildir? ºÕμ³Ûñ¹ª ì³ñ¹³ÝÁ, ÇÝãå»±ë ¿: b e±s e. ye$bayrd` Vardani, inçb Çok iyi, te'ekkür ederim. Þ³ï É³í ¿, ßÝáñѳϳÉáõÃÛáõÝ: d lav e, 'norhag g alutyun. 'ad 141 Uzun zamandir görmedim. ì³Õáõó ã»Ù ï»ë»É: va$uts çem d esel. Onu tanir misiniz? ֳݳãáõ±Ù »ù Ýñ³Ý: c anaçu±m ek nran. %ki seneden beri ahbap olduk. ºñÏáõ ï³ñÇ ³é³ç ÁÝÏ»ñ³ó³Ýù: g u d ari arr ac ing g eratsank. yerg Çay mi, kahve mi alirsiniz? Â»Û Ï³Ù ëáõñ× ÏËÙ»±ù: tey g am surcc g $hme±k Çayi açik severim. ºë ûÛÁ μ³ó ·áõÛÝÇ »Ù ëÇñáõÙ: yes teyi bats guyni em sirum. Biraz daha. ØÇ ùÇã ÝáñÇó Éóñ»°ù: mi kiç norits ltsre°k. Ak'am yeme$ini bizimle yer misin? Ø»½ Ñ»ï ÏÁÝÃñ»±ë: d g intre±s. mez hed Memnuniyetle. г×áõÛùáí: hacc uykov. 142 Sigara içmem. Ì˳Ëáï ã»Ù ÍËáõÙ: dz $ha$hod d çem dz $hum. Tereya$i taba$ini ver γñ³·Ç ³÷ë»Ý ïá°õñ: g aragi apsen d u°r. ermeni yemekleri ѳÛÏ³Ï³Ý Ï»ñ³ÏáõñÝ»ñ g ag g an g erag g urner hayg Biraz 'arap içer misiniz? ØÇ ùÇã ·ÇÝÇ ÏËÙ»±ù: mi kiç gini g $hme±k. Bu günkü gazeteleri okudunuz mu? ²Ûëûñí³ Ã»ñûñÁ ϳñ¹³óDZù: aysorva terteri g ardatsi±k. %yi haberler var. ȳí Éáõñ»ñ ϳ: lav lurer g a. Ayin kaçi? ²Ùëí³ á±ñ ûñÝ ¿: amsva vo’r orn e. On üç Mayis. سÛÇëÇ ï³ëÝ»ñ»ùÁ: mayisi d asnyereki. 143 Bayan Tamar burada mi? îÇÏÇÝ Â³Ù³ñÁ ³Ûëï»±Õ ¿: d ig g in Tamari aysd d e±$ e. Hayir efendim. à°ã, å³ñá°Ý: vo°ç, b aro°n. Öyle ise saat dört buçukta dönece$im. ºÃ» ³Û¹å»ë ¿, ųÙÁ ãáñë ³Ýó Ï»ë Ïí»ñ³¹³éݳÙ: b es e, jami çors ants g es g veradarr nam. yete aydb Selâm söyle. Îμ³ñ¨»ë: g bareves. Bizi senede bir kere ziyaret ediniz. î³ñÇÝ Ù»Ï ³Ý·³Ù ³Ûó»Éǰñ Ù»½: d arin meg g angam aytseli°r mez. Arasira size geliyorum. ºñμ»ÙÝ ·³ÉÇë »Ù: yerbemn galis em. Geçen ay iki defa geldim. ²Ýó³Í ³ÙÇë »ñÏáõ ³Ý·³Ù »Ï³: dz amis yerg g u angam yeg g a. antsad Sa$lik ²éáÕçáõÃÛáõÝ (ar o$cutyun) Nasilsin? ÆÝãå»±ë »ë: b e±s es. inçb 144 Hamd olsun iyiyim. ö³éù ²ëïÍáõ, É³í »Ù: d dz u, lav em. parr k Asd Rahatsizim. ì³ï »Ù ½·áõÙ: d em zgum. vad Hastayim. ÐÇí³Ý¹ »Ù: hivand em. Babanizin sihhati nasil? Ðáñ¹ ³éáÕçáõÃÛáõÝÁ ÇÝãå»±ë ¿: b e±s e. hord arr o$cutyuni inçb Okadar iyi de$il. ²ÛÝù³Ý ¿É ɳí ã¿: aynkan el lav çe. Karni a$riyor. öáñÁ ó³íáõÙ ¿: pori tsavum e. Ba'im a$riyor. ¶ÉáõËë ¿ ó³íáõÙ: glu$hs e tsavum. Bir doktor ça$ir. ´ÅÇßÏ Ï³Ýãǰñ: g g ançi°r. bji'g Hekim burada de$il. ´ÅÇßÏÝ ³Ûëï»Õ ã¿: g n aysd d e$ çe. bji'g 145 En yakin hastane nerede? ²Ù»Ý³ÙáïÇÏ ÑÇí³Ý¹³ÝáóÁ áñï»±Õ ¿: d ig g hivandanotsi vord d e±$ e. amenamod Burada eczan var mi? ²Ûëï»Õ ¹»Õ³ïáõÝ Ï³±: d e$ de$ad d un g a±. aysd Biraz bekle. ØÇ ùÇã ëå³ë»°ù: b ase°k. mi kiç sb Neyiniz var? ÆÝãDZó »ù ¹Å·áÑáõÙ: inçi±ts ek djgohum. Yeme$e i'tahim yok. àõï»Éáõ ³ËáñÅ³Ï ãáõÝ»Ù: d elu a$horjag g çunem. ud Geceleyin uyuyamiyorum. ¶Çß»ñÝ»ñÁ ã»Ù ϳñáÕ³ÝáõÙ ùÝ»É: gi'erneri çem g aro$anum knel. Öksürüyorum. г½áõÙ »Ù: hazum em. Midem a$riyor. êï³Ùáùëë ó³íáõÙ ¿: d amokss tsavum e. sd Elbiseni çikar. г·áõëïÝ»ñ¹ ѳÝǰñ: d nerd hani°r. hagusd 146 Buraya uzan. ²Ûëï»Õ å³éÏǰñ: d e$ b arrg i°r. aysd Önemli bir 'eyin yok. Èáõñç μ³Ý ãϳ: g a. lurc ban çg Bu ilâci al. ²Ûë ¹»ÕÁ ËÙǰñ: ays de$i $hmi°r. &ifa buluyorum. ²éáÕç³ÝáõÙ »Ù: arr o$canum em. Bir kaç gün zarfinda iyile'eceksin. ØÇ ù³ÝÇ ûñÇó ϳéáÕç³Ý³ë: mi kani orits g arr o$canas. Geçmi' olsun. ²Ýó³Í ÉÇÝÇ: dz lini. antsad Kadin elbiseleri γݳóÇ ßáñ» (g anatsi 'orer) Siyah 'apka isterim. ê¨ ·É˳ñÏ »Ù áõ½áõÙ: g em uzum. sev gl$harg Daha açi$ini ver . ²í»ÉÇ μ³ó ·áõÛÝÇ ïáõ°ñ: aveli bats guyni d u°r. 147 Bu ceket küçüktür. ²Ûë í»ñ³ñÏáõÝ ÷áùñ ¿: g un pokr e. ays verarg Daha büyü$ünü ver. ²í»ÉÇ Ù»ÍÁ ïáõ°ñ: dz i d u°r. aveli med Bu iki önlü$ü aliyorum. ²Ûë »ñÏáõ ·á·ÝáóÝ»ñÁ ·ÝáõÙ »Ù: g u gognotsneri gnum em. ays yerg Bu elbise bana uymuyor. ²Ûë ѳ·áõëïÁ ÇÝÓ ãÇ ë³½áõÙ: d i indz çi sazum. ays hagusd Ba'ka birini ister misiniz? àõñÇßÝ áõ½áõ±Ù »ù: uri'n uzu±m ek. De$i'tirmek için para aliyor musunuz? öáË»Éáõ ѳٳñ ÷áÕ í»ñóÝáõ±Ù »ù: po$helu hamar po$ vertsnu±m ek. siyah gecelik ë¨ ·Çß»ñ³Ýáó sev gi'eranots ipek e'arp Ù»ï³ùëÛ³ ·É˳ßáñ d aksya gl$ha'or med bir paket i$ne ÙÇ ïáõ÷ ³ë»Õ mi d up ase$ 148 bir kutu toplu i$ne ÙÇ ïáõ÷ ·Ý¹³ë»Õ mi d up gndase$ kürk yakali palto Ùáñû ûÓÇùáí í»ñ³ñÏáõ gu morte odzikov verarg kisa kollu elbise ϳñ׳è ѳ·áõëï g arcc atev hagusd d mavi etek ϳåáõÛï ÷»ß (ÏÇë³ßñç³½·»ëï) g ab b uyd d pe' (g g isa'rcazgesd d) topuz Í³Ù³Ï³É (í³ñë³Ï³É) dz amag g al (varsag g al) Tiyatro, sinema ³ïñáÝ, ÏÇÝáóïñáÝ (tad ron, g inotad ron) Bu ak'ami nerede geçirece$iz? ²Ûë ·Çß»ñ DZÝã »Ýù ³Ý»Éáõ: ays gi'er i±nç enk anelu. Haydi sinemaya gidelim. ¶Ý³Ýù ÏÇÝá: gnank g ino. Ben tiyatroyu tercih ederim. ºë ݳËÁÝïñáõÙ »Ù óïñáÝÁ: d roni. yes na$hindrum em tad 149 Kim oynuyor? à±í ¿ ¹»ñ³ë³ÝÁ: o±v e derasani. Kim 'arki söyleyecek? à±í ¿ »ñ·»Éáõ: o±v e yergelu. Bu piyes kaç sahnedir? ²Ûë åÇ»ëÁ ù³ÝDZ Ù³ëÇó ¿: ays b iyesi kani± masits e. bilet gi'esi ïáÙë³ñÏÕ d omsarg g$ Bu ak'amki program için dört bilet ver. ²Ûë ·Çß»ñí³ Ñ³Ý¹»ëÇ Ñ³Ù³ñ ãáñë ïáÙë ïá°õñ: ays gi'erva handesi hamar çors d oms d u`r. Ba' rolu kim oynuyor? ¶É˳íáñ ¹»ñÁ á±í ¿ ϳï³ñáõÙ: d arum. gl$havor deri o±v e g ad Perde ne zaman açilir? º±ñμ ¿ μ³óíáõÙ í³ñ³·áõÛñÁ: ye±rb e batsvum varaguyri. Artistler fevkalâde iyi oynuyorlar. ¸»ñ³ë³ÝÝ»ñÁ ß³ï É³í »Ý Ï³ï³ñáõÙ ¹»ñ»ñÁ: d arum dereri. derasanneri 'ad lav en g ad Güzel sesi var. Þ³ï ·»Õ»óÇÏ Ó³ÛÝ áõÝÇ: g dzayn uni. 'ad ge$etsig 150 Birinci mevkide biletin fiyati kaç? ²é³çÇÝ ß³ñù»ñÇ ïáÙë»ñÝ Ç±Ýã ³ñÅ»Ý: arr acin 'arkeri d omsern i±nç arjen. Saat kaçta ba'layacak? ijÙÁ ù³ÝÇëÇ±Ý ¿ ëÏëíáõÙ: g svum jami kanisi±n e sg Çabuk giriniz, film ba'liyor. ²×³å³ñ»ó»°ù, ÏÇÝáÝ ëÏëíáõÙ ¿: b aretse°k g inon sg g svum e acc ab Yava' yava', daha epey vakit var. ØÇ° ßï³å»ù, ¹»é Å³Ù³Ý³Ï Ï³: d ab b ek, derr jamanag g g a. mi° 'd Dükkan ʳÝáõà ($hanut) Bu dükkana girelim. ²ñÇ ÙïÝ»Ýù ³Ûë ˳ÝáõÃ: d nenk ays $hanut. ari md Bir 'ey satin alaca$im. ØÇ μ³Ý »Ù ·Ý»Éáõ: mi ban em gnelu. Bir kilo 'eker istiyorum. àõ½áõÙ »Ù Ù»Ï ÏÇÉá·ñ³Ù ß³ù³ñ³í³½: g g ilogram 'akaravaz. uzum em meg Sizde di' macunu var mi? ²ï³ÙÇ Ù³ÍáõÏ áõÝ»±ù: d ami mad dz ug g une±k ad 151 Evet efendim, üç türlüsü var. ²Ûá°, å³ñá°Ý, »ñ»ù ï»ë³Ï áõÝ»Ýù: g unenk. ayo°, b aro°n, yerek d esag Kaça bu? ƱÝã ³ñÅÇ: i±nç arji. Be' yüz dram. ÐÇÝ· ѳñÛáõñ ¹ñ³Ù: hing haryur dram. Taze ekmek var mi? ³ñ٠ѳó áõÝ»±ù: tarm hats une±k. Hayir, bizdeki ekmekler dünden kalmadir. à°ã, ѳóÁ »ñ»Ïí³ÝÇó ¿ Ùݳó»É: g vanits e mnatsel. vo°ç, hatsi yereg Ekmeklerimiz firindan yeni çikti. гó»ñÁ ÷éÇó Ýáñ »Ý ѳݻÉ: hatseri prr its nor en hanel. Iki yüz gram peynir ver ºñÏáõ ѳñÛáõñ ·ñ³Ù å³ÝÇñ ïá°õñ: g u haryur gram b anir d u°r. yerg Bende bin dram var. Øáïë ѳ½³ñ ¹ñ³Ù ϳ: d s hazar dram g a. mod Veriniz de üzerini vereyim. îí»°ù, áñ Ùݳó³ÍÁ í»ñ³¹³ñÓÝ»Ù: d ve°k, vor mnatsad dz i veradardznem. 152 Bu yüzlü$ü bozdurmak istiyorum. ²Ûë ѳñÛáõñ ¹ñ³ÙÁ áõ½áõÙ »Ù Ù³Ýñ»É: ays haryur drami uzum em manrel. Bende bozuk yok. Øáïë Ù³Ýñ ¹ñ³Ù ãϳ: d s manr dram çg g a. mod Bozabilirim. γñáÕ »Ù Ù³Ýñ»É: g aro$ em manrel. Sizde ufak para var mi? Ò»½ Ùáï Ù³Ýñ ¹ñ³Ù ϳ±: d manr dram g a±. dzez mod Bu çok pahalidir. ²Ûë ß³ï óÝÏ ¿: d tang g e. ays 'ad Bilâkis ucuzdur. Àݹѳϳé³ÏÁ, ¿Å³Ý ¿: g arr ag g i, ejan e. indhag Bu dükkanda kimse yok. ²Ûë ˳ÝáõÃáõÙ Ù³ñ¹ ãϳ: g a. ays $hanutum mard çg Sakiz ver. ̳ÙáÝ ïá°õñ: dz amon d u°r. Hangi cinsten istersin? à±ñ ï»ë³ÏÝ »ù áõ½áõÙ: g n ek uzum. vo±r d esag 153 Hem de bir kibrit. ØÇ Ñ³ï ¿É ÉáõóÏÇ: d el lutsg g i. mi had Bunu kaça satiyorsun? ê³ ÇÝãù³Ýá±í »ë í³×³éáõÙ: sa inçkano±v es vacc arr um. Bin be' yüz dram. г½³ñ ÑÇÝ· ѳñÛáõñ ¹ñ³Ù: hazar hing haryur dram. &undan üç tane ver. êñ³ÝÇó »ñ»ù ѳï ïá°õñ: d d u°r. sranits yerek had Bundan yalniz bir tane isterim. êñ³ÝÇó ÙdzÛÝ ÙÇ Ñ³ï »Ù áõ½áõÙ: d em uzum. sranits miayn mi had Randevu ä³Ûٳݳíáñí»É (b aymanavorvel) Sizinle konu'mak istiyorum. àõ½áõÙ »Ù Ó»½ Ñ»ï Ëáë»É: d $hosel. uzum em dzez hed Konu'un. Êáë»°ù: $hose°k. Sen çok güzelsin. Þ³ï ëÇñáõÝ »ë: d sirun es. 'ad 154 Piyano çalar misiniz? Üí³·á±õÙ »ù ¹³ßݳÙáõñ: nvagu±m ek da'namur. Müzeyi görmek isterim. àõ½áõÙ »Ù óݷ³ñ³ÝÁ ï»ëÝ»É: uzum em tangarani d esnel. Dans edelim mi? àõ½á±õÙ »ëª å³ñ»Ýù: uzu±m esª b arenk. Plaja gidip biraz yüzelim. ¶Ý³Ýù Íáí³÷ ÉáÕ³Éáõ: gnank dz ovap lo$alu. Durmaksizin dosdo$ru Sevan’a. ì»ñ ϻݳÝù, ·Ý³Ýù ꨳÝ: ver g enank, gnank Sevan. Seni çok sevdim. ø»½ ß³ï ëÇñ»óÇ: d siretsi. kezi 'ad Bütün kalbimle. ²ÙμáÕç ëñïáí: d ov. ambo$c srd Bende seni çok sevdim. ºë ¿É ù»½ ß³ï ëÇñ»óÇ: d siretsi. yes el kez 'ad Sizi asla unutmayaca$im. Ò»½ »ñμ»ù ã»Ù Ùáé³Ý³: dzez yerbek çem morr ana. 155 Elbisen çok yaki'iyor. Þáñ»ñ¹ ë³½³Ï³Ý »Ý ù»½: g an en kez. 'orerd sazag &ehrinizi çok severim. Ò»ñ ù³Õ³ùÁ ß³ï »Ù ëÇñáõÙ: d em sirum. dzer ka$aki 'ad Sizi ne zaman tekrar görebilirim? Ò»½ »±ñμ ϳñáÕ »Ù ÝáñÇó ï»ëÝ»É: dzez ye±rb g aro$ em norits d esnel. Ne zaman istersen görü'ürüz. ºñμ áõ½áõÙ »ë, ÏѳݹÇå»Ýù: b enk. yerb uzun es, g handib Seni yarin görebilir miyim? ì³ÕÁ ϳñá±Õ »Ù ù»½ ï»ëÝ»É: va$i g aro±$ em kez d esnel Karde'in iyi bir insandir. ºÕμ³Ûñ¹ ɳí Ù³ñ¹ ¿: ye$bayrd lav mard e. 156 Üçüncü bölüm:Türkçe-Ermenice sözlük: Çe''itli Kelimeler _A_ acaba aci aç açmak ad ada adam adim a$aç akil akrep alçak alin alki' alt altin amaç anahtar ancak aptal ari arkada' arka arma$an arpa asker aslan at ate' av ay ardyok g dz u dz sovad batsel anun g $zi d $amard kayl dz arr $helk g aricc dz r tsad c ag g ad d dz ap nerkev gi vosg b ad d ag g nb banali haziv an$helk me$u g er ing d ev yed nver gari zinvor dz arr yud dzi g rag g vors lusin ³ñ¹Ûáù ÏÍáõ ëáí³Í μ³ó»É ³ÝáõÝ ÏÕ½Ç ïÕ³Ù³ñ¹ ù³ÛÉ Í³é Ë»Éù ϳñÇ× ó³Íñ ׳ϳï ͳ÷ Ý»ñù¨ áëÏÇ Ýå³ï³Ï μ³Ý³ÉÇ Ñ³½Çí ³ÝË»Éù Ù»Õáõ ÁÝÏ»ñ »ï¨ Ýí»ñ ·³ñÇ ½ÇÝíáñ ³éÛáõÍ ÓÇ Ïñ³Ï áñë ÉáõëÇÝ 157 ayak ayakkabi aydin ayi ayip ayna ayran dk vod g o'ig g lusavor arc amot hayeli tan áïù ÏáßÇÏ Éáõë³íáñ ³ñç ³Ùáà ѳۻÉÇ Ã³Ý _B_ badem ba$imsiz bahar bakan bakir bal balik balta bardak basamak baski ba'kan bati bay bayan bayrak beden bekci beklemek belki bencil beraber berber be'ik beyaz biçak biyik 158 nu' g a$h ang garun na$harar b $indz me$r g dzug g atsin g bajag d icc an asd c n'um na$hagah dk arevmud b aron oriord g dro'ag marmin b ahag g b asel sb g areli yesaser miasin varsavir ororots c ermag g g danag be$ Ýáõß ³ÝÏ³Ë ·³ñáõÝ Ý³Ë³ñ³ñ åÕÇÝÓ Ù»Õñ ÓáõÏ Ï³óÇÝ μ³Å³Ï ³ëïÇ×³Ý ×Ýßáõ٠ݳ˳·³Ñ ³ñ¨Ùáõïù å³ñáÝ ûñÇáñ¹ ¹ñáß³Ï Ù³ñÙÇÝ å³Ñ³Ï ëå³ë»É ϳñ»ÉÇ »ë³ë»ñ ÙdzëÇÝ í³ñë³íÇñ ûñáñáó ×»ñÙ³Ï ¹³Ý³Ï μ»Õ biber bilezik bina birim bitki bo$a borç bo' boya bölge bulanik bu$day bulut buz büyük b $b b e$ b arancan ab 'enk miavor buys tsul b ard dk d arg g dad g nerg 'rcan b $d d or tsoren b amb sarr uyts dz med åÕå»Õ ³å³ñ³Ýç³Ý ß»Ýù Ùdzíáñ μáõÛë óáõÉ å³ñïù ¹³ï³ñÏ Ý»ñÏ ßñç³Ý åÕïáñ óáñ»Ý ³Ùå ë³éáõÛó Ù»Í _C_ cadde cam cami casus cehennem cehiz ceket cennet cetvel cevap ceviz ceylan cezve ciliz cüce b o$od da b ag gi ab g it mzg d es lrd djo$hk d ojid gu verarg d dra$hd g tsutsag b ad d as$han g uyz ing g ye$nig srcc ep nihar gacc acc çabuk çakal çakmak arag a$ves g rag g ahan åáÕáï³ ³å³ÏÇ Ù½ÏÇà Éñï»ë ¹ÅáËù ûÅÇï í»ñ³ñÏáõ ¹ñ³Ëï óáõó³Ï å³ï³ëË³Ý ÁÝÏáõÛ½ »ÕÝÇÏ ëñ×»÷ ÝÇѳñ ·³×³× _Ç_ ³ñ³· ³Õí»ë Ïñ³Ï³Ñ³Ý 159 çali'kan çamur çan çar'i çatal çay çekirdek çekirge çekmece çe'me çevirmen çiki' çiplak çiçek çift çirkin çivi çoban çocuk çok iyi çöl çöp çukur çuval d aser a'$had tse$h g zangag ga 'ug b ad d arr aka$ tey g ud d mara$h g darag a$byur targmaniç yelk g merg dz a$ig g zuyk d ge$ gam hoviv yere$ha 'ad lav b ad d anab a$b pos b arg g ³ß˳ï³ë»ñ ó»Ë ½³Ý·³Ï ßáõϳ å³ï³é³ù³Õ Ã»Û Ïáõï Ù³ñ³Ë ¹³ñ³Ï ³ÕμÛáõñ óñ·Ù³ÝÇã »Éù Ù»ñÏ Í³ÕÇÏ ½áõÛù ï·»Õ ·³Ù ÑáíÇí »ñ»Ë³ ß³ï É³í ³Ý³å³ï ³Õμ ÷áë å³ñÏ da$ daire dal dalga dam damla dar davet de$irmen demet _D_ lerr g abajin harg c yu$ alik d anik g atil ne$ hraver cra$ats punc É»é ѳñϳμ³ÅÇÝ ×ÛáõÕ ³ÉÇù ï³ÝÇù ϳÃÇÉ Ý»Õ Ññ³í»ñ çñ³Õ³ó ÷áõÝç 160 demir deli delil deneme deniz deprem dere derin deve diken din di' di'i do$u dolap dolu domates domuz dondurma dost dönü' dua duman durak duvar dü$me dü$ün dükkan dünya dü'man g at yerg $hent d pasd pordz dz ov g ra'arj yerg arr u g $horung d u$d pu' g ron d am ad eg arevelk b aharan letsun g lolig $hoz b a$b b a$ag g g am bareg veradardz a$otk dz u$h g angarr b ad d g occ ag g harsanik $hanut a'$harh t'nami eczane efsane ekmek eksik d un de$ad b el arr asb hats b ag g as »ñϳà ˻Ýà ÷³ëï ÷áñÓ Íáí »ñÏñ³ß³ñÅ ³éáõ ËáñáõÝÏ áõÕï ÷áõß ÏñáÝ ³ï³Ù ¿· ³ñ¨»Éù å³Ñ³ñ³Ý É»óáõÝ ÉáÉÇÏ Ëá½ å³Õå³Õ³Ï μ³ñ»Ï³Ù í»ñ³¹³ñÓ ³ÕáÃù ÍáõË Ï³Ý·³é å³ï Ïá×³Ï Ñ³ñë³ÝÇù ˳Ýáõà ³ß˳ñÑ ÃßݳÙÇ _E_ ¹»Õ³ïáõÝ ³é³ëå»É ѳó å³Ï³ë 161 ek'i elbette elbise eldiven emek emin engel erimek erken esir eski esmer e'ek et etek ev evcil evli ttu ge iharg 'or dzerr nots cank d aheli vsd argelk halçel g anu$h, 'ud d geri hin tu$h e' mis pe' d un d ani ind dz amusnatsad ÃÃáõ ÇѳñÏ» ßáñ Ó»éÝáó ç³Ýù íëï³Ñ»ÉÇ ³ñ·»Éù ѳÉã»É ϳÝáõË, ßáõï ·»ñÇ ÑÇÝ ÃáõË ¿ß ÙÇë ÷»ß ïáõÝ ÁÝï³ÝÇ ³Ùáõëݳó³Í _F_ fabrika fakir fanatik fare fayda fazla fiçi firça firin firsat firtina fikir fiyat dz aran gord d a$kad molerr and g mug d ogud aveli d ag g arr g $hozanag purr arr it g potorig g ard dz ik gin galiba gazete hnaravor tert 162 _ _G_ ·áñͳñ³Ý ³Õù³ï ÙáÉ»é³Ý¹ ÙáõÏ û·áõï ³í»ÉÇ ï³Ï³é Ëá½³Ý³Ï ÷áõé ³éÇà ÷áÃáñÇÏ Ï³ñÍÇù ·ÇÝ Ñݳñ³íáñ ûñà geçit gelecek gelenek gelin gelir gemi genç geni' gerçek gida giri' gizli göç gök göl gölge görü' göz gözlük güçlü gül gümü' günah güne' güney gürültü güvercin güvey güzel antsum b aga ab sovorutyun hars g amud d yeg nav d asard yerid layn g an irag snund dk mud d ni ga$d ga$t g ink yerg licc 'uk g ard dz ik açk g nots ag uje$ vard dz at ard me$k arev harav g a$mug a$avni pesa sirun ³ÝóáõÙ ³å³·³ ëáíáñáõÃÛáõÝ Ñ³ñë »Ï³Ùáõï Ý³í »ñÇï³ë³ñ¹ ɳÛÝ Çñ³Ï³Ý ëÝáõݹ Ùáõïù ·³ÕïÝÇ ·³Õà »ñÏÇÝù ÉÇ× ßáõù ϳñÍÇù ³ãù ³ÏÝáó áõÅ»Õ í³ñ¹ ³ñͳà ٻÕù ³ñ¨ ѳñ³í ³ÕÙáõÏ ³Õ³íÝÇ ÷»ë³ ëÇñáõÝ haber haç hafif hak hakikat _H_ lur $haç tetev iravunk g anutyun irag Éáõñ ˳ã ûè Çñ³íáõÝù Çñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ 163 hali hamam hamur hapisane hasar hasas hasta hastane hatira hava havlu hayvan hazir hazine hedef hediye hesap heykel hiristiyan hirsiz hiyar hizli hikâye hindi horoz hür hürmet hürriyet gorg ba$nik $hmor d band vnas zgayun hivand hivandanots d ag g hi'ad od srbiç g endani b ad d rasd d gandz tira$h nver ha'iv ardzan d onya krisd go$ varung arag b ad d mutyun g ahav hndg aklor d azad hargank d utyun azad ilik irk irmak islak issiz i'ik ga$c, gol tse$ d ag g vd tats amayi luys ·áñ· μ³ÕÝÇù ËÙáñ μ³Ýï íÝ³ë ½·³ÛáõÝ ÑÇí³Ý¹ ÑÇí³Ý¹³Ýáó ÑÇß³ï³Ï û¹ ëñμÇã ϻݹ³ÝÇ å³ïñ³ëï ·³ÝÓ ÃÇñ³Ë Ýí»ñ ѳßÇí ³ñÓ³Ý ùñÇëïáÝÛ³ ·áÕ í³ñáõÝ· ³ñ³· å³ïÙáõÃÛáõÝ ÑÝ¹Ï³Ñ³í ³ùÉáñ ³½³ï ѳñ·³Ýù ³½³ïáõÃÛáõÝ _I_ 164 ·³Õç, ·áÉ ó»Õ íï³Ï óó ³Ù³ÛÇ ÉáõÛë _%_ içki i$ne ikiz ilâç ilk iman ince incil indirim intikam ip ipek iplik isim iskemle ispat i'ci i'yeri iyi izin $hmiçk ase$ dz in zugad te$ arr acin dk havad g barag d aran aved ze$ç vrej b aran d aks med derdzan anun atorr d el pasd dz avor gord dz ad d e$i gord bari, lav hraman ËÙÇãù ³ë»Õ ½áõ·³ÍÇÝ ¹»Õ ³é³çÇÝ Ñ³í³ïù μ³ñ³Ï ³í»ï³ñ³Ý ½»Õã íñ»Å å³ñ³Ý Ù»ï³ùë ¹»ñÓ³Ý ³ÝáõÝ ³Ãáé ÷³ëï»É ·áñͳíáñ ·áñͳï»ÕÇ μ³ñÇ, ɳí Ññ³Ù³Ý kabak ka$it kahraman kahvalti kahve kaldirim kale kalem kalin kanun kapali kapici kaplan _K_ ddum tu$t heros na$hacc a' surcc mayt amrots, berd d id d mad d hasd orenk g pag b an drr nab vagr ¹¹áõÙ ÃáõÕà ѻñáë Ý³Ë³×³ß ëáõñ× Ù³Ûà ³Ùñáó, μ»ñ¹ Ù³ïÇï ѳëï ûñ»Ýù ÷³Ï ¹éݳå³Ý í³·ñ 165 kar karanlik karinca kasap ka'ik kat katir kavga kavun kaya kaynak kazanç keçi kedi kelebek kemer kiliç kiral kiraliçe kirmizi kisa kibrit kilise kira kiraz kirli ki'i koca koku kolay kom'u koyu koyun kömür köpek köprü 166 dzyun mut mrcyun msavacc arr gdal g harg cori gr iv se$h jayrr a$byur 'ahuyt dz ayd g ad du g titerr nig g amar sur, tur tagavor taguhi g armir g arcc gi lutsg g e$etsi yeg vardz gerr as g e$d d od d andz amusin d hod d he'd harevan mug voç$har dz u$h ad 'un g amurc ÓÛáõÝ Ùáõà ÙñçÛáõÝ Ùë³í³×³é ·¹³É ѳñÏ çáñÇ ÏéÇí ë»Ë ųÛé ³ÕμÛáõñ ß³ÑáõÛà ³ÛÍ Ï³ïáõ ÃÇûéÝÇÏ Ï³Ù³ñ ëáõñ, Ãáõñ ó·³íáñ ó·áõÑÇ Ï³ñÙÇñ ϳñ× ÉáõóÏÇ »Ï»Õ»óÇ í³ñÓ Ï»é³ë Ï»Õïáï ³ÝÓ ³ÙáõëÇÝ Ñáï Ñ»ßï ѳñ¨³Ý Ùáõ· áã˳ñ ³ÍáõË ßáõÝ Ï³Ùáõñç köpük kör kö'e kö'k köy kule kum kuma' kurba$a kurt kuru kuru üzüm ku' kutu kuyruk kuyumcu kuzey küçük kül küpe prpur g uyr g yun ang g d$yag gyu$ d arag g a'd avaz gd or d gord gayl çor çamiç trr çun d up, arg g$ b oç g eriç vosg hyusis pokr mo$hir o$ lahmacun lâvabo leylek lezzetli limon lokanta lahmacu lvatsaran aragil hame$ g id d ron c a'aran mahkeme makale makas mantar masa mavi d aran dad dz hodvad g rad d mg g sung se$an g ab b uyd d ÷ñ÷áõñ ÏáõÛñ ³ÝÏÛáõÝ ¹ÕÛ³Ï ·ÛáõÕ ³ßï³ñ³Ï ³í³½ Ïïáñ ·áñï ·³ÛÉ ãáñ ã³ÙÇã ÃéãáõÝ ïáõ÷, ³ñÏÕ åáã áëÏ»ñÇã ÑÛáõëÇë ÷áùñ ÙáËÇñ ûÕ _L_ ɳÑÙ³çáõ Éí³ó³ñ³Ý ³ñ³·ÇÉ Ñ³Ù»Õ ÏÇïñáÝ ×³ß³ñ³Ý _M_ ¹³ï³ñ³Ý Ñá¹í³Í ÙÏñ³ï ëáõÝÏ ë»Õ³Ý ϳåáõÛï 167 maymun mektup melek memur mendil menek'e mercimek merdiven merkez mert meslek meyve mezar mizrak millet millet vekili milli misafir mobilya muhtar mum musluk mutfak mutlu mücadele müdür g ab b ig g g namag d ag g hre'd b a'd d onya g andzerr notsig g manu'ag b vosb d icc an asd g end d ron gd ricc d arhesd bd u$ gerezman g nizag azg yerespo$han azgayin hyur g ahuyk b ed d gyu$ab mom dz orag g $hohanots g yercanig b aykar d noren ϳåÇÏ Ý³Ù³Ï Ññ»ßï³Ï å³ßïáÝÛ³ ³ÝÓ»éáóÇÏ Ù³Ýáõß³Ï áëå ³ëïÇ×³Ý Ï»ÝïñáÝ ÏïñÇ× ³ñÑ»ëï åïáõÕ ·»ñ»½Ù³Ý Ýǽ³Ï ³½· »ñ»ë÷áË³Ý ³½·³ÛÇÝ ÑÛáõñ ϳÑáõÛù ·ÛáõÕ³å»ï ÙáÙ Íáñ³Ï ËáѳÝáó »ñç³ÝÇÏ å³Ûù³ñ ïÝûñ»Ý nabiz nadir namus narin nefret nehir nem nesil _N_ g yerag g zarg d hazvagyud b ad d iv nurb d elutyun ad d ged $honav serund ½³ñÏ»ñ³Ï ѳ½í³·Ûáõï å³ïÇí Ýáõñμ ³ï»ÉáõÃÛáõÝ ·»ï Ëáݳí ë»ñáõݹ 168 ne'eli netice nezle nihayet numara nur zvart ardyunk harbu$h b es vercab tiv luys oda odun okul okumak omlet omurga omuz onarmak ordu orman orta ortam oruç ot ova oy oymak oyun oyuncak ozan g senyag d payd b rots db g ardal dz e$ dzvad vo$na'ar us norogel zork d arr and micin micavayr b as, dz om d $hod d hovid kve porel $ha$ $ha$alik a'u$ ödül öfke ö$renci ö$retmen öksüz ölçülü b argev zayruyt g erd d a'ag du dasad vorp çapavor ½í³ñà ³ñ¹ÛáõÝù ѳñμáõË í»ñç³å»ë ÃÇí ÉáõÛë _O_ ë»ÝÛ³Ï ÷³Ûï ¹åñáó ϳñ¹³É Óí³Í»Õ áÕݳ߳ñ áõë Ýáñá·»É ½áñù ³Ýï³é ÙÇçÇÝ ÙÇç³í³Ûñ å³ë, ÍáÙ Ëáï ÑáíÇï ùí» ÷áñ»É Ë³Õ Ë³Õ³ÉÇù ³ßáõÕ _Ö_ å³ñ·¨ ½³ÛñáõÛà ³ß³Ï»ñï ¹³ë³ïáõ áñμ ã³÷³íáñ 169 ölmek ölüm ömür ön önder önemli öpücük ördek örf örmek örnek örtü övgü öyle özgür özlem merr nel mah g yank arr ac arr acnord g arevor hambuyr bad avanduyt hyusel g orinag dz ad dz g ots govk b es aydb d azad g arod d Ù»éÝ»É Ù³Ñ ÏÛ³Ýù ³é³ç ³é³çÝáñ¹ ϳñ¨áñ ѳÙμáõÛñ μ³¹ ³í³Ý¹áõÛà ÑÛáõë»É ûñÇÝ³Ï Í³ÍÏáó ·áíù ³Û¹å»ë ³½³ï ϳñáï pahali palto pamuk pantolon papaz para parlak parmak pasta patates peçete peki pembe pencere perde pilav pirinç pi'mi' _P_ g tang gu verarg g bambag d abad d d erhayr dram paylun d mad d ort, t$hvad dz k g ard d ofil g antserr otsig d lav 'ad vardaguyn b ad d uhan varaguyr plav brindz dz yepad óÝÏ í»ñ³ñÏáõ μ³Ùμ³Ï ï³μ³ï ï»ñѳÛñ ¹ñ³Ù ÷³ÛÉáõÝ Ù³ï ïáñÃ, ÃËí³Íù ϳñïáýÇÉ ³Ýó»éáóÇÏ ß³ï ɳí í³ñ¹³·áõÛÝ å³ïáõÑ³Ý í³ñ³·áõÛñ ÷ɳí μñÇÝÓ »÷³Í 170 polis portakal d ig g an vosd narinc rahat raki reçel rehine reklam renk rü'vet rüzgâr d hangisd o$i cem b ad d and govazd guyn g a'arr k kami ѳݷÇëï ûÕÇ ç»Ù å³ï³Ý¹ ·áí³½¹ ·áõÛÝ Ï³ß³éù ù³ÙÇ sabir sabun saç sa$ sa$ir sahte sakal sanat sandalye saman sari sava' sayi sebze sepet serbest serçe sergi ses sevda sevgili sicak _S_ hamberutyun occ arr maz ac $hul g e$d dz moruk d arvesd atorr hard, darman de$in b ad d erazm tiv bancare$en g o$ov d azad c ncc $ug g tsutsahandes dzayn ser sireli d ak ѳÙμ»ñáõÃÛáõÝ û׳é Ù³½ ³ç ËáõÉ Ï»ÕÍ Ùáñáõù ³ñí»ëï ³Ãáé ѳñ¹, ¹³ñÙ³Ý ¹»ÕÇÝ å³ï»ñ³½Ù ÃÇí μ³Ýç³ñ»Õ»Ý ÏáÕáí ³½³ï ×Ý×ÕáõÏ óáõó³Ñ³Ý¹»ë Ó³ÛÝ ë»ñ ëÇñ»É ï³ù áëïÇÏ³Ý Ý³ñÇÝç _R_ 171 sicaklik sir silâh sinek sirke sivrisinek siyah soba so$uk sokak sol son soru söz sözlük su suç süt d akutyun d nik ka$d zenk c ancc katsa$h mje$ sev varr aran d tsurd po$ots dza$h verc hartsum $hosk barr aran cur hantsank g at ï³ùáõÃÛáõÝ ·³ÕïÝÇù ½»Ýù ׳Ý× ù³ó³Ë ÙÅ»Õ ë¨ í³é³ñ³Ý óáõñï ÷áÕáó Ó³Ë í»ñç ѳñóáõÙ Ëáëù μ³é³ñ³Ý çáõñ ѳÝó³Ýù ϳà 'air 'aka 'apka 'arap 'arki 'eftali 'ehir 'emsiye 'im'ek 'i'man so$an 'üphe _&_ d e$d dz banasd g ad d ag g g gl$harg gini yerg de$dz ka$ak hovanots g ayd dz ag g ça$ so$h g asg g ad dz μ³Ý³ëï»ÕÍ Ï³ï³Ï ·É˳ñÏ ·ÇÝÇ »ñ· ¹»ÕÓ ù³Õ³ù Ñáí³Ýáó ϳÛÍ³Ï ·»ñ ëáË Ï³ëÏ³Í tabak tabanca apse d rcc anag g ad _T_ 172 ³÷ë» ³ïñ×³Ý³Ï tahta takim tamir Tanri tarak tarih ta' tatli tav'an tavuk tebe'ir tecrübe tehlike tekerlek temiz tepe tepsi ter terazi tereya$ terlik ters terzi topal toprak toz tunç tuz tuzlu tuzluk tüccar d a$hd d ag g $humb norogum d vad dz Asd sanr g an tvag kar anu' b asd d ag g nab hav g avicc pordzarr utyun d ang vd aniv makur blur g ud d e$ sg d ink krd g 'err k g arag ho$atap g arr ag g hag g derdzag g a$ ho$ po'i bronz a$ a$i a$aman g an vacc arr ag ï³Ëï³Ï ËáõÙμ Ýáñá·áõÙ ²ëïí³Í ë³Ýñ Ãí³Ï³Ý ù³ñ ³Ýáõß Ý³å³ëï³Ï ѳí ϳíÇ× ÷áñÓ³éáõÃÛáõÝ íï³Ý· ³ÝÇí Ù³ùáõñ μÉáõñ ëÏáõï»Õ ùñïÇÝù Ïß»éù ϳñ³· Ñáճó÷ ѳϳé³Ï ¹»ñÓ³Ï Ï³Õ ÑáÕ ÷áßÇ μñáݽ ³Õ ³ÕÇ ³Õ³Ù³Ý í³×³é³Ï³Ý _U_ ucuz uçak ulus ejan otanav azg ¿Å³Ý û¹³Ý³í ³½· 173 un unutmak u'ak uyanik uygun uzak uzman uzun alyur morr anal dz arr a artun harmar herr u d masnaged g ar yerg ³ÉÛáõñ Ùáé³Ý³É Í³é³ ³ñÃáõÝ Ñ³ñÙ³ñ Ñ»éáõ Ù³ëݳ·»ï »ñϳñ ülke ümit ün ünlü ütü üvey üye üzgün üzüm __Ü_ b ed d utyun huys g hrr çag g avor hrr çag g hartug $hort andam d $hur $ha$o$ å»ïáõÃÛáõÝ ÑáõÛë Ñéã³Ï Ñéã³Ï³íáñ ѳñÃáõÏ Ëáñà ³Ý¹³Ù ïËáõñ ˳ÕáÕ vaftiz vah'i vaka vatan vatanda' vergi vicdan vücut g nunk vayri bk deb hayrenik ka$akatsi d urk $hi$cc marmin yabanci ya$ yahudi yaka yakin yalan yangin d arag g an od yu$ hrea odzik d ig g mod d sud hrdeh _V_ ÏÝáõÝù í³ÛñÇ ¹»åù ѳÛñ»ÝÇù ù³Õ³ù³óÇ ïáõñù ËÇÕ× Ù³ñÙÇÝ _Y_ 174 ûï³ñ³Ï³Ý ÛáõÕ Ññ»³ ûÓÇù ÙáïÇÏ ëáõï Ññ¹»Ñ yanik yaprak yara yardim yargiç yarin yari' yasa yasak yastik ya' yatak yazar yazlik yemek yeni yer yerli ye'il yetim yilan yildiz yo$urt yol yolcu yön yumurta yuvarlak yük yüsek yüzük dz ayrad d erev verk ognutyun d avor dad va$i mrtsum orenk dz argelvad bardz d arik g o$in ang gro$ amarr anots g erag g ur nor vayr, d e$ d e$atsi g anaç vorb odz d$ asd dz un mad c anab b arh c ampord g o$m g it havg g lor berr bardzr d ani mad zafer zaman zarar zavalli g ha$tanag g jamanag vnas $he$cc ³Ûñ³Í ï»ñ¨ í»ñù û·ÝáõÃÛáõÝ ¹³ï³íáñ í³ÕÁ ÙñóáõÙ ûñ»Ýù ³ñ·»Éí³Í μ³ñÓ ï³ñÇù ³ÝÏáÕÇÝ ·ñáÕ ³Ù³é³Ýáó Ï»ñ³Ïáõñ Ýáñ í³Ûñ, ï»Õ ï»Õ³óÇ Ï³Ý³ã áñμ ûÓ ³ëïÕ Ù³ÍáõÝ ×³Ý³å³ñÑ ×³Ù÷áñ¹ ÏáÕ٠ѳíÏÇà ÏÉáñ μ»é μ³ñÓñ Ù³ï³ÝÇ _Z_ ѳÕÃ³Ý³Ï Å³Ù³Ý³Ï íݳë Ë»Õ× 175 zayif zehir zeki zenci zengin zil zincir ziyan zor dg ar tuyn $helok sevamort d harusd zang '$ta g orusd d djvar ïϳñ ÃáõÛÝ Ë»Éáù 먳Ùáñà ѳñáõëï ½³Ý· ßÕó Ïáñáõëï ¹Åí³ñ Zamanla ilgili kelimeler Ä³Ù³Ý³Ï óáõÛó ïíáÕ μ³é»ñ (jamanag tsuy ts d vo$ bar er) asir sene ay hafta gün saat dakika saniye pazar pazartesi sali çar'amba per'embe cuma cumartesi Ocak &ubat Mart Nisan Mayis Haziran Temmuz 176 dar d ari amis 'abat or jam be rob g yan vayrg g irag gi g u'abti yerg yerek'abti çorek'abti hing'abti urbat 'abat hunvar d rvar ped d mard b ril ab mayis hunis hulis ¹³ñ ï³ñÇ ³ÙÇë ß³μ³Ã ûñ ų٠ñáå» í³ÛñÏÛ³Ý ÏÇñ³ÏÇ »ñÏáõß³μÃÇ »ñ»ùß³μÃÇ ãáñ»ùß³μÃÇ ÑÇÝ·ß³μÃÇ áõñμ³Ã ß³μ³Ã ÐáõÝí³ñ ÷»ïñí³ñ Ù³ñï ³åñÇÉ Ù³ÛÇë ÑáõÝÇë ÑáõÉÇë A$ustos Eylül Ekim Kasim Aralik ilkbahar yaz sonbahar ki' sabah ö$le gece gece yarisi d os ogosd bd ember seb gd ember hog noyember gd ember deg garun amarr a'un dzmerr d arr avod g esor gi'er g esgi'er û·áëïáë ë»åï»Ùμ»ñ ÑáÏï»Ùμ»ñ ÝáÛ»Ùμ»ñ ¹»Ïï»Ùμ»ñ ·³ñáõÝ ³Ù³é ³ßáõÝ ÓÙ»é ³é³íáï Ï»ëûñ ·Çß»ñ Ï»ë·Çß»ñ Akrabalar ²½·³Ï³ÝÝ»ñ (azgag anner) baba o$ul o$lum amcazade dayizade karde' kizkarde' ana kiz dede nine torun dayi teyze koca kari amca hala akraba g hayrig vordi vordis g zarmig g zarmig ye$bayr kuyr mayr g a$cig dz hayr, b ab b med dz mayr, d ad d med g torr nig kerr i morakuyr amusin g in horye$bayr horakuyr g an azgag ѳÛñÇÏ áñ¹Ç áñ¹Çë ½³ñÙÇÏ ½³ñÙÇÏ »Õμ³Ûñ ùáõÛñ Ù³Ûñ ³ÕçÇÏ Ù»Í Ñ³Ûñ, å³å Ù»Í Ù³Ûñ, ï³ï ÃáéÝÇÏ ù»éÇ Ùáñ³ùáõÛñ ³ÙáõëÇÝ ÏÇÝ Ñáñ»Õμ³Ûñ Ñáñ³ùáõÛñ ³½·³Ï³Ý 177 %nsan organlar i سñ¹áõ Ù³ñÙÝÇ Ù³ë»ñ (mardu marmni maser) kulak parmak burun karin alin vücut deri yanak bel adim kan beyin göz göz ya'i kol çene ba' akci$er boyun diz ruh körbarsak di' biyik saç dudak gö$üs tirnak arka ter damar kemik 178 g anc ag d mad kit por c ag g ad d marmin g ma'g d ayd g onk kayl aryun u$e$ gn açk, ag artsunk g tev, bazug g zag g , dunç glu$h tok viz dz ug g hogi g uyr a$ik d am ad be$ maz, vars, dzam 'rtunk g urd dz k ye$ung meck d ink krd g yerag g or vosg ³Ï³Ýç Ù³ï ùÇà ÷áñ ׳ϳï Ù³ñÙÇÝ Ù³ßÏ ³Ûï ÏáÝù ù³ÛÉ ³ñÛáõÝ áõÕ»Õ ³ãù, ³ÏÝ ³ñóáõÝù è, μ³½áõÏ Ï½³Ï, ¹áõÝã ·ÉáõË Ãáù íǽ ÍáõÝÏ Ñá·Ç ÏáõÛñ ³ÕÇù ³ï³Ù μ»Õ Ù³½, í³ñë, ͳ٠ßñÃáõÝù ÏáõñÍù »ÕáõÝ· Ù»çù ùñïÇÝù »ñ³Ï áëÏáñ a$iz ayak kalb karaci$er omuz böbrek et sakal mide ba$irsak yüz el beran dk vod d sird lyard us g am yerig mis moruk d amoks sd a$ik yeres, demk dzerr k μ»ñ³Ý áïù ëÇñï ÉÛ³ñ¹ áõë »ñÇϳ٠ÙÇë Ùáñáõù ëï³Ùáùë ³ÕÇù »ñ»ë, ¹»Ùù Ó»éù %simler ²ÝÓݳÝáõÝÝ»ñ (an dznanunner) -Kadin isimleri ve türkçe anlamlari. ¸³É³ñ Dalar ºÕݳñ Ye$nar g ºñç³ÝÇÏ Yercc anig ¼»÷Ûáõé Zepyur g ÂáõËÇÏ Tu$hig g ÈáõëÇÏ Lusig ÈáõëÇÝ Lusin d ì³ñ¹»Ñ³ï Vardehad ì³ñ¹»ñ»ë Varderes g ì³ñ¹áõÏ Vardug -Erkek isimleri ve türkçe anlamlari. G ayd dz ag g γÛÍ³Ï Gd ricc ÎïñÇ× Ðñ³ãÛ³ Hraçya g ê¨³Ï Sevag ì³Ñ³Ý Vahan d ag g ì³ßï³Ï Va'd ì³ñ¹·»ë Vardges ìñ»Å Vrej ö³ÛÉáõÝ Paylun ye'illik di'i ceylan mutlu güzel kokulu rüzgar esmer küçük i'ik ay gül tanesi gül yüzlü küçücük gül 'im'ek güçlü ate' gözlü kara göz kalkan küçük tabur altin saçli intikam parlak 179 Mastarlar ²Ýáñáß ¹»ñμ³Û (anoro ' derbay) -[³É al] ile biten mastarlar. hissetmek zgal avlamak vorsal d enal yakla'mak mod d anal dinlenmek hangsd kalmak mnal gecikmek u'anal 'a'irmak zarmanal evlenmek amusnanal dz anal acikmak sovad korkmak va$henal dönmek veradarr nal gitmek gnal darilmak ne$anal yüzmek lo$al çalmak go$anal dz eranal ya'lanmak d al inanmak havad uyumak knel kaynamak yerr al g anal anlamak hasg g okumak ardal d z anal büyümek med unutmak morr anal d anal vadetmek $hosd ½·³É áñë³É Ùáï»Ý³É ѳݷëï³Ý³É ÙÝ³É áõß³Ý³É ½³ñÙ³Ý³É ³ÙáõëÝ³Ý³É ëáí³Í³Ý³É í³Ë»Ý³É í»ñ³¹³éÝ³É ·Ý³É Ý»Õ³Ý³É ÉáÕ³É ·áÕ³Ý³É Í»ñ³Ý³É ѳí³ï³É ùÝ»É »é³É ѳëÏ³Ý³É Ï³ñ¹³É Ù»Í³Ý³É Ùáé³Ý³É Ëáëï³Ý³É -[»É el] ile biten mastarlar. g sel ba'lamak sg d el çali'mak a'$had sevmek sirel almak arr nel g el göndermek u$arg ëÏë»É ³ß˳ï»É ëÇñ»É ³éÝ»É áõÕ³ñÏ»É 180 utanmak kullanmak kar'ilamak kaybetmek tutmak seçmek beklemek hatirlamak seyretmek oturmak ta'imak toplamak kurtarmak erimek görmek ba$lamak ko'mak sormak örtmek ödemek dü'mek susmak duymak içmek alki'lamak uçmak pi'irmek ya'amak saymak dü'ünmek öpmek süpürmek parlamak taramak tuzlamak ça$irmak amaçel gordzadzel dimavorel g ortsnel brr nel d rel ind b asel sb hi'el d el did d el nsd g el 'alag havakel d el azad halçel d esnel g ab b el vazel hartsnel dz ad dz g el vcc arel g nel ing lrr el lsel $hmel dz apaharel trr çel yepel b rel ab ha'vel d ad dz el md hamburel avlel paylel sanrel a$el g ançel ³Ù³ã»É ·áñÍ³Í»É ¹ÇÙ³íáñ»É ÏáñóÝ»É μéÝ»É ÁÝïñ»É ëå³ë»É ÑÇᯐ ¹Çï»É Ýëï»É ß³É³Ï»É Ñ³í³ù»É ³½³ï»É ѳÉã»É ï»ëÝ»É Ï³å»É í³½»É ѳñóÝ»É Í³ÍÏ»É í׳ñ»É ÁÝÏÝ»É Éé»É Éë»É ËÙ»É Í³÷³Ñ³ñ»É Ãéã»É »÷»É ³åñ»É ѳßí»É Ùï³Í»É ѳÙμáõñ»É ³íÉ»É ÷³ÛÉ»É ë³Ýñ»É ³Õ»É ϳÝã»É 181 temizlemek hazirlamak tartmak ba$i'lamak gülmek koklamak makrel b ad d rasd d el g 'rr el nerel dz id d z a $el d od d el hod Ù³ùñ»É å³ïñ³ëï»É Ïßé»É Ý»ñ»É ÍÇÍ³Õ»É Ñáïáï»É Meyve, sebze ve bitkiler Øñ·»ñ, μ³Ýç³ñ»Õ»Ý ¨ μáõÛë»ñ (mrger, bancare$en yev buyser) biber unutmabeni karpuz incir tur'u armut patlican meyva üzüm sarimsak limon ü'niye muz ayva nar elma reyhan marul erik nane inciçiçe$i lahana ebegümeci ravent i$de 182 b $b b e$ g anmorr ug g dzmerug tuz ttu d andz g smbug bd u$ $ha$o$ d or s$hd g id d ron crimurr banan g evil serg nurr $hndzor r ehan hazar salor ananu$h d a'u'an hovd g a$anb pipert dz il $havard d p'ad åÕå»Õ ³ÝÙáéáõÏ ÓÙ»ñáõÏ Ãáõ½ ÃÃáõ ï³ÝÓ ëÙμáõÏ åïáõÕ Ë³ÕáÕ ëËïáñ ÏÇïñáÝ çñÇÙáõé μ³Ý³Ý ë»ñϨÇÉ Ýáõé ËÝÓáñ é»Ñ³Ý ѳ½³ñ ë³Éáñ ³Ý³ÝáõË Ñáíï³ßáõß³Ý Ï³Õ³Ùμ ÷Ç÷»ñà ˳í³ñÍÇÉ ÷ß³ï çilek ipekkökü nohut havuç akdiken zambak ispanak rezene labada ananas nergis dut ihlamur g yelag d ps$humi armad siserr d eb b $in sd ha$arc 'u'an b ana$h sb samit g avelug ananas nargiz tut loreni »É³Ï ÷ëËáõÙÇ ³ñÙ³ï ëÇë»é ëï»åÕÇÝ Ñ³Õ³ñç ßáõß³Ý ëå³Ý³Ë ë³ÙÇà ³í»ÉáõÏ ³Ý³Ý³ë ݳñ·Ç½ Ãáõà Éáñ»ÝÇ 183 Ermenice Ö$renim Kitabi гۻñ»ÝÇ áõëáõÙÝ³Ï³Ý Ó»éݳñÏ Manual of the Armenian Language Raffi Korto'yan Ermenice dilbilgisi ve tashih Hasmig Hovhannisyan Son okuma Harman Ohanyan Kitap sayfalandirma-cilt Armen Gevorgyan dz Baski Digran Med Yerevan 2007