Demans Görüntüleme

Demansta görüntüleme;
Nörodejeneratif hastalıklarda
atrofi paternleri ve ileri
görüntüleme yöntemleri
Dr.Ercan Karaarslan
Acıbadem Üniversitesi
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Görüntülemenin rolü
Ana başlıklar



Demansiyel hastalıkların radyolojik belirleyici özellikleri
İleri görüntüleme yöntemleri
Vaka örnekleri
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Atomatik voxel tabanlı hipokampal
volümetrik inceleme
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Volümetrik inceleme yııllık değişikliğin takibi
Published in: Jeffrey R. Petrella; Radiology 2013
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
.
Alzheimer hastalığı
Volümetrik incelemede
 Alzheimer hastalığında yıllık total beyin atrofisi
%1.4-2.2
 70 yaş üstü normal yaşlanmada %0.7 ‘yi aşmaz
 AD’li hastada hipokampal volüm yıllık atrofi % 4.7,
kontrol grubunda %1.4
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Alzheimer hastalığında tanı yöntemleri





Klinik
MR
PET: FDG-PET , Amiloid PET ,Tau PET
Serebral kan akımı SPECT
BOS inceleme

Klinik olarak Alzheimer tanı kriterlerine uyan hastaların
%20 ‘den fazlasında amiloid PIB-PET(-)

PIB-PET (+) olguların tamamında AD gelişmez
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Alzheimer hastalığı




MR hastalığın tanısı ve monitorizasyonunda kullanılır
Geç başlangıçlı AD’de hipokampus ve entorinal
korteksten başlayan medial temporal lob atrofisi
klasikdir
Erken başlangıçlı,65 yaş öncesi, AD’ de temporal lob
süperior posterioru ve parietal lobda kortikal atrofi
Striktürel volümetrik inceleme hipokampal volüm ve
kortikal gri madde hacmı kantitatif değerlendirilir
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Alzheimer hastalığı

Amnestik MCI hastalarda medial temporal lob atrofisi
olanlarda sensitivite %71, spesifite %83 ile Alzheimer
hastalığına dönüşeceği öngörülmektedir
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Alzheimer Hastalığı
Amnestik MCI’lı hastalarda AD’e dönüşümü öngörmede
hipokampal difüzivity ölçülmesi hipokampal volüm
ölçülmesinden daha duyarlı bulunmuştur

Kantarci K, Petersen RC, Boeve BF, Knopman DS, Weigand SD, O'Brien PC, et al. DWI predicts future
progression to Alzheimer disease in amnestic mild cognitiv impairment. Neurology 64: 902- 4 (2005).

Scola E, Bozzali M, Agosta F, Magnani G, Franceschi M, Sormani MP, et al. A diffusion tensor MRI study of
patients with MCI and AD with a 2-year clinical follow-up. J Neurol Neurosurg Psychiatry 81: 798-805
(2010).
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
DTI




Alzheimer hastalarında medial temporal lobta,
posterior singülat kortekste preküneusta hem
difüzivity artışı hemde gri madde volümünde azalma
DLB ve sağlıklı popülasyona göre daha belirgindir
AD’de FA azalması singulum,forniks,İLF
DLB ‘de FA azalması İLF
FTD (behavioural variant) frontal lobda FA azalır
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Alzheimer
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
AD
radiologyassistant
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
FDG-PET:medial temporal metabolik
aktivitede azalma
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
FDG –PET
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
ASL Perfüzyon
Frederik Barkhof; Radiology 2013, 267, 221-230.
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Alzheimer’de MRS
Alzheimerde kontrol grubu ile karşılaştırmada NAA’de
azalma,,NAA/mI oranında azalma bulunmuş
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Alzheimerde MR Spektroskopi
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Frontotemporal Demans (FTD)
Presenil demansın 2. en sık nedeni
 Klinik subtipleri
a.Behavioral varyant (bv FTD)
b.Progresive non fluent afazi (PNFA)
c.Semantik demans( SD)

Görüntülemede volümetrik MRI ilk tercihdir.
Atrofi temporal yada frontal , bilateral yada asimetrik
FDG –PET, perfüzyon MR
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
FTD
radiologyassistant
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
FTD



“Knife edge sign” lateral ventrikülün temporal hornu
düzeyinde anterior temporal lobta belirgin atrofik
görünüm
Ventriküler dilatasyon
Total beyin volüm kaybı
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Frontotemporal Demans (FTD)
DTI
Behavioral variant:Superior Longitudinal fasikülde FA
Semantik Demansta: İnferior Longitudinal fasikülüs daha
fazla etklenir
MRS
Frontal lobda NAA
, miyoinozitol
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
FTD
Progressiv afazili FTD tanıl hasta,sol temporalde belirgin asimetrik atrofi
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
FTD:Bilateral temporal atrofi
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
FTD
60 y-K,Demans hastası,sağda daha belirgin bilateral temporal belirin
Bu sunumda kullanılan materyallerin
tüm hakları
saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
atrofi,hipokampuslar
nispeten
korunmuş
Demans with Lewy bodies

Parkinson disease, parkinson disease demans ve demans
with lewy bodies, Lewy body disorders (LBDs) grubu
altında tanımlanır.
Pür motor kognitif yada karekterle ilişkili bozukluk
olabilir.
 Tekrarlayan vizüel halüsinasyon, spontan parkinsonizm ,
bilinç fluktuasyonları olabilir

Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Demans with Lewy bodies







Atrofi genellikle lober belirginlik göstermez ,
Hafif yada orta derecede frontotemporal ve parietalde
olabilir
Görüntüleme bulguları genelde spesifik değildir,
demansiyal diğer hastalıklara ait bulguların dışlanmasında
gereklidir.
Hipokampüs ve oksipital loblar morfolojik olarak korunur
DTI amigdalada difüzyon , İLF’de FA
MRS genellikle NAA/Kreatinin normal
FDG –PET özellikle oksipitalde primer visual korteks
etkilenmesi bulunur
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Demanslı Parkinson hastalığı








Klinik:İstirahatte tremor,rijidite,brakikinezi
Demans % 40 olguda görülebilir
Genelde 60 yaş üstü başlar
Parkinson plus: multisistem atrofi, progressive
supranükleer palsy
Lewy body grubu nörodejeneratif hastalıktır
Çoğunlukla sporoadik ve idiopatikdir, %10-20 ailevi
Patoloji: Substantia nigrada dopaninerjik nöronlarda
azalma ve Lewy body birikmesi görülür
MR :Beyin sapında atrofi,SN ince ve irregüler
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Progressive supranükleer palsy







Parkinsonizmin 2.en sık nedenidir
60-70 yaşlarında sessiz başlar
Taoupathy
Nöropsikiatrik bulgular %50 olguda gelişir
Erken dönemde üÜst düzey disfonksiyon yada
subkotrtikal demansla başlayıp supranükleer bakış
paralizisi ve motor semptomlar gelişebilir
MR :mezensefalonda atrofi, penguin yada “humming
bird” bulgusu,superior kollikülüs incelir
DWI: Putamende ADC , Parkinsondan PSP
ayrımında yardımcıdır
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
PSP
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
radiologyasssistant.nl.demantia
Kortikobazal Dejenerasyon






Orta derecede asimetrik frontoparyetal atrofi, özellikle
motor ve sensoryal alanda
Temporal ve oksipital korteks nispeten korunur
FLAIR inceleme rolandik subkortikal hiperintensite
50-70 yaşlarında, sessiz ve progresiv başlar
Motor,sensoryal bozukluklar olur, karekter ve kognitiv
fonksiyonlar etkilenir, asimetrik L-dopa rezistans
akinezi,rijidite,distoni olur
Alien limp femomeni görülmesi tipikdir
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Kortikobazal dejenerasyon
Solda frontoparyetal kortikal asimetrik atrofi
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
CBD
Degnan A , and Levy L AJNR Am J Neuroradiol
2014;35:418-423
84 yaşında kadın,kortikobazal dejenerasyon,sağda santral sulkusuda içine alan
Bu sunumda kullanılan
materyallerin
tüm ,hakları
saklıdır,
sahibinin izni
olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
frontoparyetal
dominant
atrofi
post
mortem
inceleme
Vasküler demans
A.Geniş damar vasküler demans
 a.Multiinfarkt demans
 b.Stratejik infarkt
 c.Hipoperfüzyon ve hipoksik ensefalopati
B.Küçük damar vasküler demans
 a.Subkortikal VD
 b.Lakün
 c.Sessiz serebral enfarkt
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Vasküler demans
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Miks demans,vasküler+MTA
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Vasküler demans, stratejik enfarkt
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
CADASIL
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
70 yaş erkek,demans,progresiv nörolojik bozukluk
,akut nörolojik bulgu
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
BT&MRI
Lober hematom
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
SWI:Amiloid anjiopati
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Posterior kortikal atrofi (PCA)








Nadir nörodejeneratif sendrom, 50-65 yaşları arasında
Sessiz başlangıçlı ve seçici gittikçe azalan viziyospasiyal ve
viziyopersepsüel beceri
Hafıza ve akıcı konuşma nispeten korunur
Primer olarak paryeal, oksipital ve oksipittemporal
korteks etkilenir
Frontal ve inferomedial temporal lob korunur
Asimetrik atrofi özellikle oksiptal lobta görülür
DTI posterior beyin bölgesinde ak madde trakt bütünlüğü
etkilenir
PET-CT parietooksipital hipometabolizma
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Multiple sistem atrofi








Adult başlangıçlı sporadik nörodejeneratif hastlalıktır
Parkinson plus sendromlardan biridir
Strionigral dejenerasyon(MSA-P),olivpontoserebellar
atrofi(MSA-C),shy-drager sendromu(MSA-A)
Ortalama başlangıç 58 yaş
%85-90 parkinsoniyen bulgu var
MRI :Hot cross bun sign
DWI:pons ve orta serebellar pedinkülde ADC artar,
DTI: FA azalır
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Multiple sistem atrofi (MSA)



MSA-P: T2-FLAIR küçük hipointens putamen hiperintens
kenarlı,putamen dorsolatareli GRE’ de artmış demir
birikimine bağlı hipointens
MSA-C:serebellar atrofi,küçük konkav orta serebellar
pedinkül,büzülmüş,gagalaşmış pons ,hot cross bun
bulgusu,transvers corticospinal traktusta azalmış FA
MSA-A:belirgin radyolojik bulgu yok
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Multiple sistem atrofi (MSA)



MSA-P ekstrapiramidal bulgu belirgin
MSA-C serebellar semptom(ataksi) belirgin
MSA-A otonomik bulgular belirgin (ortostatik
hipotansiyon,urogenital disfonksiyon )
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
MSA
Hot cross bun sign.
48Y-k,spinoserebellar ataksi
BuAsunumda
kullanılan
materyallerin
tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Degnan
, and Levy
L AJNR
Am J Neuroradiol
2014;35:418-423
CJD






Süratli progresiv nörodejeneratif yada infeksiyöz
orijinli( varyant), 55-75 yaşları arasında görülür,
Prion adı verilen DNA ve RNA’dan yoksun proteinöz
infeksiyöz partiküller sebebi iledir.
Sporadik,famial,iatrojenik ve variant 4 tipi vardır
Sporadik form en sık görülendir.
İatrojenik form prion ile enfekte cerrahi
enstrümantasyon,dura mater grefti,kadavradan kornea
transplantasyonu vs ile bulaşır
Varyant CJD büyük baş hayvanlardan bulaşır ,deli,
dana hastalığı olarakta bilinir
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
CJD Radyolojisi






Temelde beyinde gri maddeyi etkiler
BT progresiv ventiküler dilatasyon ve sulkuslarda
genişleme
Difüzyon MRI ve FLAIR incelemede bazal ganglia,
talamus ve serebral korteks hiperintens sinyallidir
Kortikal tutulum bilateral ve asimetrik olabilir
Posterior medial talamus tutulumu varyant CJD de
%90 olguda görülür
Spongioform lökoensefalopatide belirgin difüzyon
kısıtlaması ve bazal ganglia tutulumu demansiyel diğer
hastalıklardan ayırımında önemli bulgulardır
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
CJD
Degnan A , and Levy L AJNR Am J Neuroradiol
2014;35:424-431
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
©2014 by American Society of Neuroradiology
CJD
Degnan A , and Levy L AJNR Am J Neuroradiol
2014;35:424-431
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
©2014 by American Society of Neuroradiology
Hungtington hastalığı



Otozomal dominant geçişli, ailevi, korea,erken demans
Görüntülemede kaudat nükleusta atrofi, T2
hiperintensite,frontal hornda genişleme
MR incelemede strial atrofi motor defisit gelişmeden 20
sene önce belirlenebilir.
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Herpes ensefaliti
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Paraneoplastik -Limbik ensefalit
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
HIV Ensefaliti,AIDS Demans Kompleks
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
33y-K
HIV ile ilişkili Progresiv multifokal
lökoensefalopati (PML)
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
HIV+, 47y-E, CJV
PML
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Pontin myelinozis
49y-E
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Demansta MR bulguları
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
http://www.radiologyassistant.nl/
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
http://www.radiologyassistant.nl/
Bu sunumda kullanılan materyallerin tüm hakları saklıdır, sahibinin izni olmadan kullanılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.