OX Aracı

12.
Tehlikeli Malların Taşınmasında
Araçlar ve Tanklar
• BÖLÜM 9.1
– KAPSAM, TANIMLAR VE ARAÇLARIN ONAYI İÇİN
GEÇERLİ ZORUNLULUKLAR
ADR Hükümlerinde araç tipleri
FL – tankta alevlenir sıvılar ve
OX – tankta hidrojen
gazlar için
peroksit
MEMU – patlayıcılar için
AT – tankta taşınan diğer maddeler
EX/II, EX/III – patlayıcılar
için
için
ADR Hükümlerinde araç tipleri 9.1.1.2
"FL aracı" şu anlama gelir:
(a) Parlama noktası en fazla 60°C olan
sıvıların (EN 590:2004 standardına
uygunluk gösteren ve BM No. 1202 olan,
EN 590:2004 standardında belirtilen
parlama noktasına sahip dizel yakıtı, gaz
yağı ve ısıtma yağı (hafif) hariç olmak
üzere), kapasitesi 1 m3’ten fazla olan sabit
tanklarda veya sökülebilir tanklarda veya
münferit kapasitesi 3 m3ü aşan tank
konteynerlerinde veya portatif tanklarda
taşınmasına yönelik bir araç; veya
(b) Yanıcı gazların, kapasitesi 1 m3’ten fazla olan sabit tanklarda veya sökülebilir tanklarda ya
da münferit kapasitesi 3 m3’ten fazla olan tank konteynerlerinde, portatif tanklarda veya
ÇEGK’lerde taşınmasına yönelik bir araç veya
(c) Yanıcı gazların taşınmasını amaçlayan ve toplam kapasitesi 1 m3’ten fazla olan tüplü gaz
tankeri;
9.1.1.2
• “Araç”
– ister tamamlanmış, ister tamamlanmamış, ister
komple olan ve tehlikeli maddelerin karayoluyla
taşınmasını amaçlayan her türlü araç anlamına
gelir;
• "EX/II aracı" veya "EX/III aracı”
– patlayıcı maddelerin ve nesnelerin taşınmasına
yönelik bir araç anlamına gelir (Sınıf 1);
• "FL aracı" :
– (a) Parlama noktası en fazla 60oC olan sıvıların (EN
590:2004 standardına uygunluk gösteren ve BM
No. 1202 olan, EN 590:2004 standardında
belirtilen parlama noktasına sahip dizel yakıtı, gaz
yağı ve ısıtma yağı (hafif) hariç olmak üzere),
kapasitesi 1 m3’ten fazla olan sabit tanklarda veya
sökülebilir tanklarda veya münferit kapasitesi
3m3’ü aşan tank konteynerlerinde veya portatif
tanklarda taşınmasına yönelik bir araç; veya
– (b) Yanıcı gazların, kapasitesi 1 m3’ten fazla olan
sabit tanklarda veya sökülebilir tanklarda ya da
münferit kapasitesi 3 m3’ten fazla olan tank
konteynerlerinde, portatif tanklarda veya
ÇEGK’lerde taşınmasına yönelik bir araç veya
– (c) Yanıcı gazların taşınmasını amaçlayan ve
toplam kapasitesi 1 m3’ten fazla olan tüplü gaz
tankeri;
• “OX aracı”,
– stabilize hidrojen peroksit veya %60'tan fazla
hidrojen peroksit içeren sulu bir çözeltiyle
kararlaştırılmış hidrojen peroksitin (Sınıf 5.1, BM
No. 2015), kapasitesi 1 m3’ten fazla olan sabit
tanklarda veya sökülebilir tanklarda ya da
münferit kapasitesi 3 m3’ten fazla olan tank
konteynerlerinde ya da portatif tanklarda
taşınmasına yönelik bir araç anlamına gelir;
• "AT aracı":
– (a) Kapasitesi 1 m3’ten fazla olan sabit tanklarda
veya sökülebilir tanklarda; ya da münferit
kapasitesi 3 m3’ten fazla olan tank
konteynırlarda, portatif tanklarda veya
ÇEGK’lerde tehlikeli malların taşınması
amaçlanmış EX/III, FL veya OX haricindeki taşıtlar
ya da ÇEGK haricindeki araçlar; veya
– (b) Toplam kapasitesi 1 m3'ü aşan ve FL aracı
dışındaki tüplü gaz tankeri;
• “MPÜB”
– 1.2.1’de açıklanan mobil patlayıcı üretim
biriminin tanımına uyan bir araç anlamına gelir.
TEMEL KAVRAMLAR
TANK- yardımcı ve yapısal teçhizatıyla birlikte bir gövde anlamına gelir (sökülebilir tank,
sabit tank, portatif tank veya tank konteyner olabilir)
TANKER- bir veya daha fazla sabit tank içeren araç
SABİT TANKER- bir araca kalıcı olarak eklenmiş
(eklentiden sonra araç, tanker olarak anılır) veya böyle
bir aracın iskeletinin gerekli bir parçası olup, 1000
litreden fazla kapasiteye sahip tank anlamına gelir;
TANK KONTEYNER- bir konteynerin tanımını karşılayan ve bir gövde
ve teçhizat parçaları içeren bir taşıma teçhizatı anlamına gelir. Buna
tank konteynerin hareketini önemli bir değişiklik olmadan
kolaylaştıran teçhizat da dahildir. Bu tank konteynerler gaz, sıvı, toz
veya granül maddelerinin taşınmasında kullanılır ve 2.2.2.1.1'de
belirtildiği üzere gazların taşınmasında kullanıldığında kapasiteleri
0,45 m3’ten (450 litre) büyüktür
TEMEL KAVRAMLAR
SÖKÜLEBİLİR TANK– sabit tank dışındaki, portatif tank,
tank konteyner veya bir akülü aracın bir parçası veya
kapasitesi 450 litreden çok olan bir ÇEGK anlamına gelir
ve yükün parçalara ayrılmadan taşınmasına yönelik
tasarlanmamış olan ve genellikle, sadece boş iken
elleçlenebilen bir tanktır;
PORTATİF TANK– Bölüm 6.7'deki portatif tank
talimatında (T-Kodu) belirtilen tanımlamalarla uyumlu
olan ve 450 litreden fazla kapasitesi olan, çok modlu bir
tank anlamına gelir;
TÜRLÜ GAZ TANKERİ - birbirlerine manifoldlarla bağlı ve bu araca
kalıcı olarak sabitlenmiş parçalar içeren bir araç anlamına gelir.
Şu sıralananlar tüplü gaz tankerinin parçalarındandır: Silindirler,
tüpler, silindir demetleri (şasiler de denir), basınç varilleri ve Sınıf
2 gazların taşınmasına yönelik 450 litreden fazla kapasitedeki
tanklar;
ADR HÜKÜMLERİNDE ARAÇ TİPLERİ
„OX Aracı” stabilize hidrojen
peroksit veya %60'tan fazla
hidrojen peroksit içeren sulu
bir çözeltiyle kararlaştırılmış
hidrojen peroksitin (Sınıf 5.1,
BM No. 2015), kapasitesi 1
m3’ten fazla olan sabit
tanklarda veya sökülebilir
tanklarda ya da münferit
kapasitesi 3 m3’ten fazla olan
tank konteynerlerinde ya da
portatif tanklarda taşınmasına
yönelik bir araç anlamına gelir;
ADR HÜKÜMLERİNDE ARAÇ TİPLERİ
„AT aracı” şu anlama gelir:
(a)Kapasitesi 1 m3’ten fazla olan
sabit tanklarda veya sökülebilir
tanklarda; ya da münferit kapasitesi
3
m3’ten
fazla
olan
tank
konteynırlarda, portatif tanklarda
veya ÇEGK’lerde tehlikeli malların
taşınması amaçlanmış EX/III, FL
veya OX haricindeki taşıtlar ya da
ÇEGK haricindeki araçlar; veya
(b)Toplam kapasitesi 1 m3’ü aşan ve
FL aracı dışındaki tüplü gaz tankeri
Araçlar- Temel kavramlar
”Araç” tehlikeli malların karayoluyla taşınması için tasarlanmış, tamamlanmış, tamamlanmış, komple
herhangi bir araç anlamına gelir.
„Tamamlanmış araç” aha fazla tamamlama işlemine ihtiyaç duymayan her türlü araç anlamına gelir
(örn. tek aşamada inşa edilen yük vagonları, kamyonlar, traktörler, römorklar);
„Tamamlanmamış araç” en az bir ilave aşamayla tamamlama işlemi gerektiren araç anlamına gelir
(örn. şasili kabin, römork şasisi);
„Komple araç” çok aşamalı bir sürecin sonucu olarak elde edilen araç anlamına gelir (örn. gövde
çalışmasıyla donatılmış bir şasi veya şasili kabin)
„Tip onaylı araç” “Tip onaylı araç”, 105 sayılı AEK Yönetmeliği veya 98/91/AT sayılı Direktif uyarınca
onaylanmış olan araç anlamına gelir;
„ADR Onayı” Anlaşmaya Taraf Ülkelerden birinin yetkili kurumu tarafından düzenlenmiş olan ve
tehlikeli madde taşımacılığına yönelik tek bir aracın, bir EX/II, EX/III, FL, OX veya AT taşıtlar olarak bu
Kısmın ilgili teknik gereksinimlerini karşıladığını beyan eden sertifikasyon anlamına gelir.
9.1.2 EX/II, EX/III, FL, OX ve AT araçları ile
MPÜB’lerin onaylanması
• EX/II, EX/III, FL, OX ve AT araçları ile MPÜB’ler,
– Her tamamlanmış ve komple araç, Bölüm 9.2 ila
9.8’in ilgili teknik gereksinimleriyle uygunluğun
doğrulanması amacıyla, bu bölümün idari
gereksinimleri uyarınca yetkili kurum tarafından
bir ilk muayeneye tabi tutulacaktır.
• Yetkili kurum, üreticinin, tam yetkilisinin veya yetkili
kurumun tanıdığı bir kurumun, Bölüm 9.2’nin
zorunluluklarıyla uygunluk beyanında bulunduğu; 9.1.2.2
uyarınca tip onaylı bir traktörün veya yarı römorkun ilk
muayenesinden feragat edebilir.
– Aracın uygunluğu, 9.1.3 kapsamındaki bir onay
sertifikasının düzenlenmesi yoluyla tasdik
edilecektir.
– Araçların, dayanıklı bir fren sistemiyle donatılması
isteniyorsa, aracın üreticisi veya tam yetkili bir
temsilcisi, AEK Yönetmeliği No. 13'ün 4 Ek 5'inde
yer alan ilgili hükümlere uygunluk beyanı
hazırlayacak olup bu beyan, ilk teknik muayenede
sunulacaktır.
• 9.1.2.2 Tip onaylı araçlarla ilgili zorunluluklar
– Araç üreticisinin veya tam yetkili temsilcisinin
talebi üzerine, 9.1.2.1 uyarınca ADR onayına tabi
araçlara, yetkili bir kurum tarafından tip onayı
verebilir.
– Bir yetkili kurum tarafından 105 sayılı AEK
Yönetmeliği 2 veya 98/91/AT sayılı Direktif 3
uyarınca bir tip onay sertifikası düzenlenmişse
Bölüm 9.2’nin ilgili teknik gereksinimlerinin
karşılandığı kabul edilecektir..
– Bunun için, söz konusu Yönetmeliğin veya
Direktifin teknik gereksinimlerinin bu Kısımdaki
Bölüm 9.2’ye karşılık gelmesi ve araçtaki herhangi
bir değişikliğin, bunun geçerliliğini değiştirmemesi
gerekmektedir.
– MPÜB’ler için, 105 sayılı AEK Yönetmeliği uyarınca
iliştirilmiş olan tip onayı işareti, aracın MPÜB veya
EX/III olduğunu tanımlayabilir.
– MPÜB’lerin yalnızca 9.1.3 kapsamında
düzenlenmiş olan onay sertifikasında
tanımlanması gerekmektedir.
– Anlaşmaya Taraf Ülkelerden birince verilmiş olan
bu tip onayı, tek bir araç ADR onayına muayene
için teslim edildiğinde aracın uygunluğunu garanti
edecek diğer Anlaşmaya Taraf Ülkelerce kabul
edilecektir.
– ADR onayına yönelik muayenede, Bölüm 9.2’nin
ilgili zorunluluklarına uygunluk bakımından tip
onaylı tamamlanmamış aracın yalnızca
tamamlama sürecinde toplanan veya değiştirilen
parçaları muayene edilecektir
• 9.1.2.3 Yıllık teknik muayene
– EX/II, EX/III, FL, OX ve AT araçlarıyla MPÜB’ler, bu
Kısımın ilgili gereksinimlerine ve tescil edildikleri
ülkede geçerli olan genel güvenlik
yönetmeliklerine (frenler, farlar vb. ile ilgili)
uygunluk gösterdiklerinden emin olunmak üzere,
tescil edildikleri ülkede yıllık teknik muayeneye
tabi olacaktır.
– Aracın uygunluğu, ya onay sertifikasının
geçerliliğinin uzatılması ya da 9.1.3 kapsamında
yeni bir onay sertifikasının düzenlenmesi yoluyla
tasdik edilecektir.
9.1.3 Onay sertifikası
– 9.1.3.1 EX/II, EX/III, FL, OX ve AT araçlarıyla
MPÜB’lerin bu Kısımın zorunluluklarıyla
uygunluğu, yetkili kurumun düzenlediği onay
sertifikasına (ADR onayı sertifikasına) tabidir.
– Söz konusu yetkili kurum, muayenesi tatmin edici
sonuçlar veren veya 9.1.2.1 uyarınca Bölüm
9.2’nin zorunluluklarına uygunluk beyanının
düzenlenmesini sağlayan her bir aracın tescil
ülkesindeki yetkili kurumdur.
• 9.1.3.2 Bir Anlaşmaya Taraf Ülkenin yetkili
kurumu tarafından, yine bu Anlaşmaya Taraf
Ülkenin sınırları içinde kayıtlı bir araca yönelik
olarak düzenlenen onay sertifikası,
geçerliliğinin devam etmesi kaydıyla diğer
Anlaşmaya Taraf Ülkelerin yetkili kurumları
tarafından kabul edilecektir.
• 9.1.3.3
– Onay sertifikası, 9.1.3.5’te gösterilen modelle aynı
düzene sahip olacaktır.
– Boyutları 210 mm x 297 mm (A4 formatı) olacaktır.
Sertifikanın hem ön hem de arka tarafı
kullanılacaktır.
– Sertifika, pembe çaprazlamasına bir şerit ile
beyaz renkte olacaktır.
– Bu sertifika, düzenleyen ülkenin dilinde ya da
dillerinden birinde hazırlanacaktır.
– Bu dilin İngilizce, Fransızca veya Almanca
olmaması halinde, onay sertifikasının başlığı ile
No. 11 altındaki açıklamalar İngilizce, Fransızca
veya Almanca dillerinde de yazılacaktır.
– Vakumla çalışan atık tankerine yönelik onay
sertifikası şu ibareyi içerecektir: "vacuum
operated waste tank-vehicle" (vakumla çalışan
atık tankeri).
• 9.1.3.4 Onay sertifikasının geçerliliği,
– sertifikanın düzenlenmesinden önce araç üzerinde
gerçekleştirilen teknik muayene tarihinden en
fazla bir yıl sonra sona erecektir.
– Bir sonraki onay dönemi, kabul edilen en yeni son
geçerlilik tarihiyle bağlantılı olacaktır.
– Bunun için teknik muayenenin, bu tarihten önceki
veya sonraki bir ay içerisinde gerçekleştirilmesi
gerekir.
• Bununla birlikte, zorunlu teknik muayeneye
tabi olan tanklar için bu hüküm,
• tanklar üzerindeki sıkılık (sızdırmazlık) testlerinin,
hidrolik basınç testlerinin veya iç muayenelerin Bölüm
6.8 ile 6.9’da ortaya konanlardan daha kısa aralıklarla
yürütülmesi gerektiği anlamına gelmez.
EX/III, FL, OX ve AT araçları ile ilgili gereklilikleri
karşılamaya örnek
Etiketler
.
2.2
2.1.1.3
5.2.2
…
4.3
4.3.5, 6.8.4
9.1.1.2
1.1.3.6
(1)
(2)
(3a)
(3b)
(4)
(5)
…
(12)
(13)
(14)
(15)
….
….
….
….
….
….
…
….
….
….
….
1203
PALIWA
SILNIKOWE
(BENZYNA)
3
F1
II
3
…
LGBF
TU9
FL
2
(D/E)
….
….
….
….
….
….
…
….
….
….
….
ADR Tankı
Tank Kodu
Özel hükümler
Taşıma kategorisi
(tünel kodu
sınırlaması)
Ambalajlama grubu
2.2
Sınıflandırma Kodu
Sınıf
3.1.2
UN Numarası
Ad ve tanım
Tank ile taşıma aracı
Araç seçimi – Tablo A’nın kullanımı
ARAÇLAR – DEĞİŞTİRİLEBİLİRLİK
7.4.2
9.1.1.2'deki EX/III, FL, OX veya AT kodlarıyla gösterilmiş olan araçlar aşağıdaki
gibi kullanılacaktır:
- Bir EX/III aracının öngörülüyorsa, yalnızca bir EX/III aracı kullanılabilir;
- FL aracı öngörülüyorsa, sadece bir FL aracı kullanılabilir;
- OX aracı öngörülüyorsa, sadece bir OX aracı kullanılabilir;
- AT aracı öngörülüyorsa, AT, FL ve OX araçları kullanılabilir.
FL, OX, AT ARAÇLARI
[Tablo 3.2A (14)]
Araç onay sertifikası aşağıdakilerin taşınmasında
gereklidir
Tank konteynerler, portatif tanklar, ÇEGKler
kapasite > 3m3
sabit tanklarda, sökülebilir tanklarda, tüplü gaz tankerlerinde
kapasite >1m3
SINIF 1 MADDELERİN TAŞINMASINDA ARAÇ SEÇİMİ İLE İLGİLİ KURALLAR
Tablo A 16 V2 sütunu hükmü:
(1) Ambalajlar sadece Kısım 9'daki ilgili gereksinimleri karşılayan EX/II veya EX/III araçlarına
yüklenecektir. Aracın seçimi, taşınacak miktara bağlı olup bu miktar yüklemeye ilişkin hükümlere
göre taşıma birimi başına sınırlıdır (Bkz. 7.5.5.2).
(2) Yarı römorklar hariç olmak üzere EX/II veya EX/III araçlarına ilişkin gereksinimleri karşılayan
römorklar, bu gereksinimleri karşılamayan motorlu araçlar tarafından çekilebilirler.
Konteynerlerle taşıma için, ayrıca bkz. 7.1.3 ila 7.1.6.
Altsınıf
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5 i 1.6
Boş
temizlenmemeiş
ambalaj
Taşıma ünitesi
1.1A
Diğer
1.1A
EX/IIa
6,25
1000
3000
EX/IIIa
18,75
16000
16000
Uyumluluk
grubu
Diğer
1.4S
1.4S
5000
15000
Sınırsız
5000
Sınırsız
16000
16000
Sınırsız
16000
Sınırsız