iç hastalıkları hasta muayene rehberi

İÇ HASTALIKLARI HASTA MUAYENE REHBERİ
PROF.DR.ENVER DOLAR
I-KİMLİK BİLGİLERİ
Adı soyadı:
Doğum tarihi/Yaş
CinsiyetII
Doğum yeri
Medeni hali (Bekar/evli/dul)
Meslek
Yaşadığı yer
Adres:
II-BİLGİ KAYNAĞI
Öykünün kimden alındığı (kendisi, anna, baba, kardeş, arkadaş, komşu, polis vb)
Öykünün güvenirliği (%)
III-ASIL YAKINMALAR: Kısa ve öz
IV-ÖYKÜ (HİKAYE-ANAMNEZ)
Gerçek yakınmaların toplaması ve değerlendirilmesini içerir. Mümkün olduğu kadar
hastanın kendi ifadesine sadık kalarak ancak yakınmaları seçerek, ayıklıyarak, kasifiye ederek,
nicelleştitererek ve kronolojik sıra takip ederek yapılır. Yakınmaların kalitesi, yeri, şiddeti,
zamanı, arrtıran-azaltan faktörler dikkate alınır.
V-HALEN KULLANDIĞI İLAÇLAR VE TEDAVİ
Kullanılan ilaçların ve diğer benzeri maddelerin isim, doz, süre ve sebebi
VI-ÖZGEÇMİŞ: Tarih, tanı ve komplikasyonları ile birlikte
Kronik hastalıklar ve geçirdiği enfeksiyonlar: konjenital hastalıklar, çoçukluk
hastalıkları, hipertansiyon, atherosklerotik kalp hastalıkları, hepatit, siroz, tüberlüloz,
D.mellitus, kr.obstrüktif akciğer hastalıkları, kanser,allerji vb
Operasyon ve travma: Tarih ve komplikasyonlar, tavmanın niteliği
Hastaneye yatma: Her yatış için, tarih, kısaca nedeni ve tanı
Sosyal geçmiş:
Medeni hali (bekar, evli ise süresi, boşanmış ise sebep), eş ve çoçukların yaş,
durum ve sağlıkları
Sosyal ve ekonomik durum: Yaşam standartları, öğrenim durumu, özel finans
problemleri
VII-SOY GEÇMİŞİ (AİLE ÖYKÜSÜ)
Anne, baba ve kardeşler: Yaş, sağlık durumları ve varsa hastalıkları veya ölmüş ise ölüm
nedeni ve yaşı
VIII-ALIŞKANLIKLARI
Sigara, alkol, ilaç, diyet, diğer
IX-SİSTEMLERİN SORGUSU
DERİ VE SAÇLAR
DERİ
Renk
Pigmentasyon
Sıcaklık
Ter
Döküntü
Kaşıntı
Kepeklenme
Morarma
Kanama
SAÇLAR
Renk
Doku
Anormal dökülme veya artma
TIRNAKLAR
Renk değişiklikleri
Kırılganlık
Düzensizlik
Çukurlaşma
Eğilme-eğrilik
LENF NODLARI
Lokalizasyon
Büyüme
Ağrı
Süpürasyon
Akıntı
BAŞ
Başağrısı
Migren öyküsü
Travma
Baş dönmesi (Vertigo)
Senkop (Bayılma)
Konvülzyon
GÖZLER
Görme kaybı
Renk körlüğü
Çift görme (Diplopi)
Yarım görme (Hemianopsi)
Ağrı
Travma
İnflamasyon
Epifora (Gözyaşı artışı)
Gözlük: En son gözlük muayene tarihi
KULAKLAR
İşitme kaybı (Sağırlık)
Çınlama (Tinnitus)
Baş dönmesi (Vertigo)
Kulak akıntısı
Ağrı
Hassasiyet
Operasyon
BURUN
Rinit-Nezle
Sinüzit
Akıntı
Tıkanıklık
Epistaksis (Burun kanamsı)
AĞIZ ve BOĞAZ
Ağız ve dilde ağrı-yanma
Boğaz ağrısı
Horlama
Ses değişiklikleri (ses kısıklığı vb)
BOYUN
Şişlik
Lenf nodu büyümesi
Guatr
Hareketlerde kısıtlılık ve setlik
MEMELER
Laktasyon
Travma
Ağrı
Meme başından akıntı
Meme başlarında değişme
Jinekomasti
Memede kitle-yumru
HEMOPOETİK SİSTEM
Anemi
Lenfadenopati
Kanamalar: spontan, travmatik, ailesel
ENDOKRİN SİSTEM
Vücut gelişim öyküsü ve ağılık
Baş, el ve ayak boyutları: Erişkin dönemdeki değişiklikler
Saç ve kıl dağılımı
Deride pigmentasyon
Güçsüzlük
Guatr
Ekzoftalmus
Deride ve saçlarda kuruluk
Sıcak veya soğuk intoleransı
Polifaji
Polidispsi
Polüri
Sekonder seks karakterleri
İmpotans
Kısırlık
SOLUNUM SİSTEMİ
Öksürük
Balgam
Dispne (Nefes darlığı)
Hırıltılı solunum (Wheezing)
Hemoptezi
Siyanoz
Yan ağrısı
Gece terlemesi
KALP VE DOLAŞIM SİSTEMİ
Göğüs agrısı
Efor dispnesi
Paroksimal nokturnal dispne
Ortopne
Çarpıntı
Ritim bozukluğu
Siyanoz
Asit
Ödem
Tansiyon yüksekliği veya düşüklüğü
Postür ile tansiyon değişiklikleri (Postural hipotansiyon)
Baldır ağrısı (İntermittan kladikasyo)
Varis
Ekstiremitelerse solukluk-soğukluk
Halsizlik
SİNDİRİM SİSTEMİ
İştah
Oral aft veya yara
Tad değişikliği
Dilde yanma
Ağız kuruluğu
Siyalore
Halitozis (Ağız ve soluk kokusu)
Regürjitasyon
Pyrozis
Aerofaji
Retrosternal ağrı
Disfaji (Yutma zorluğu)
Odinofaji (Ağrılı yutma)
Polifaji (Çok yeme)
Bulantı ve öğürme
Kusma
Karın ağrısı veya kolik (Kalite, bölge, şiddet, süre, zaman, yayılım, etki eden faktörler
Epigastrik ağrı, yanma, ekşime
Gaz ve giğirme
Şişkinlik
Erken doyma
Hematemez
Kabızlık
İshal
Tenezm
Melana
Hematokezya (Rektal kanama)
Akolik dışkı
Meteorizm
Flatus
Anüsta ağrı, yanma, kaşıntı
Rektal akıntı
Parazitoz
Sarılık (ağrı, ateş, şiddet, süre, idrar ve gaita rengi)
GENİTOÜRİNER SİSTEM
Poliüri
Pollaküri
Dizüri
Hematüri
İdrar renginde değişiklik (koyulaşma)
Piyüri
Noktüri
Bel ağrısı
Kolik
Kasık ağrısı
İdrar retansiyonu
İdrar kaçırma
Genital bölgede yara
Kadın hasta
Menstruasyon başlama yaşı
Adet düzeni, süresi ve miktarı
Amenore
Vajinal akıntı (Lökore)
Menoraji
Metroraji
Dismenore
Son normal ve önceki periyod tarihi
Dispranü
Libidoda azalma
Menopoz ( Tarih ve karakter)
Postmenopozal kanama
Gebelikler: Sayı, abortus, canlı doğum, komplikasyon
Gebelikten korunma yöntemleri
Erkek hasta
İdrar kalibresinde azalma
İdrar projeksiyonunda azalma
İdrar yaparken çatallanma
Erksiyon bozukluğu
Ejekülasyon bozukluğu
Libidoda azalma
Korunma yöntemleri
SİNİR SİSTEMİ
Koku alma bozukluğu (1.kafa çifti)
Görme bozukluğu (2.; 3.; 4.; 6.)
Orofasial parastezi ve çiğneme güçlüğü (5.)
Fasiyal güçsüzlük ve tad alma bozukluğu (7.)
İşitme ve denge bozukluğu (8.)
Konuşma, yutma ve tad alma bozukluğu (9.; 10. ;12.)
Boyun hareketlerinde kısıtlanma (11.)
Uyku bozukluğu
Halüsinasyon
Baş ağrısı
Baş dönmesi
Kulak çınlaması
Denge bozukluğu
Senkop (bayılma)
Konvülsyon
Tremor
Ataksi
Dizartri
Paralizi veya parazi
Duyu bozukluğu (Parastezi, hiperestazi, anestezi)
Kas krampları veya fasikülasyon
Kas güçsüzlüğü
Ense sertliği
HAREKET SİSTEMİ
Artralji
Artrit bulguları
Eklem kısıtlılığı
Eklem şişliği
Myalji
Sabah sertliği
Yürüme bozukluğu
X-FİZİK MUAYENE
Ateş (C)
Solunum (sayı/dakika)
TA (mmHg)
Nabız (vuru/dakika)
Kilo (Kg)
Boy (cm)
GENEL DURUM
Ter
Duruş
Yürüme
Anormal hareketler: Huzursuzluk hareketleri, Tikler, Konvülzyon, Atetoz, Tremor, Koreiform
hareketler
Konuşma: Normal, afazik, dizartrik, yavaş, monoton,
Mental durum: Şuur, kooperasyon, oryantasyon
DERİ, KILLAR VE TIRNAKLAR
İnspeksiyon
Deri: Eritem, makül, makülopapül, papül, plak, nodül, vezikül, bül, püstül, kist, vejetasyon,
hiperkeratozis, kepeklenme, likefaksiyon, kabuk, artrofi, skleroz, erozyon, fissür, ülser,
gangren
Kıllar: Hipertirikozis, hirşutizm, hipotrikozis, alopesi, renk değişiklikleri
Tırnaklar: Şekil bozuklukları (yenmiş, kırık, yıpranmış, kamış, katlantılı, kaşık, çomak,
yumurta kabuğu, hipertrofik, distrofik), renk değişiklikleri (Beyaz, sarı, beyaz bandlar, diğer),
punktuasyon, lunula kaybı ve renk değişiklikleri
Tırnak yatağında renk değişiklikleri, splinter hemoraji, pigmentasyon, tumor (Glomus
tümörü)
Palpasyon
Lezyonların palpasyonu
Deri turgoru
BAŞ VE BOYUN
KAFA:
Malformasyon: Oksisefali, meningosel, hidrosefali,
Kitle: Tümörler, osteomyelit
SAÇLI DERİ:
Kitle: Hematom, abse, sebase kist, tümör (hemanjiom, nörofibrom, fibrom, lipom)
Yara, kanama, çökme kırığı
YÜZ:
Genel görünüm
Yanaklar: Şişme (Parotit, preaüriküler apse, masseter kas hipertrofisi ), ülser, malar
lezyonlar (Kızarıklık, pullanma, püstül, selülit, hassasiyet)
GÖZLER:
Göz kapakları: Şişme, hiperemi, hemoraji, plaklar (ksantelazma), hordeolum,
ectropiyon (Eversiyon), entropiyon (İnversiyon),
Ekstraoküler hareketler: Lid lag (von Graefe işareti), Stellwag, Rosenbach, Griffit,
Boston, Joffroy işaretleri.
Göz küreleri: Ekzoftalmus (Oküler proptozis), Enoftalmus, Ptosis, Nistagmus, Saşılık
(Stabismus)
Göz yaşı bezleri ve kanalları: İnflamasyon (Dakriyoadenit, dakriyosistit)
Konjunktiva: Konjesyon, hiperemi, ödem (kemozis), akıntı, hemoraji, Piterjium,
pigmentasyon, diğer lezyonlar (kalsifikasyon, granülom)
Sklera: Renk (Beyaz, mavi, sarı, kahverengi, kızarıklık, kanama), stafiloma, inflamasyon
Kornea: Bulanıklık, lekeler, skar, abrasyon (sıyrık), ülser, hipopyon, arcus senilis,
kalsifikasyon, Kayser-Fleischer halkası,
Gözbebeği: Büyüklük (miyozis, midriyazis), şekil, pupillerin eşitliği (izokori, anizokori),
ışık refleksi, pupiller reaksiyon ( yavaş, paralizi), akomodasyon
Kornea: Donukluk (katarakt), yer değişitirme (Subluksasyon, Dislokasyon)
Görme yeteneği ve keskinliği: Her bir göz için ayrı ayrı yapılır.
Önce gazete veya dergi (küçük harf) okutulur, eğer okuyamaz ise sonra büyük harfler
okutulur.
Eğer büyük harf yazıyı okuyamaz ise 1m uzaktan parmak sayması istenir.
Eğer sayamaz ise el hareketleri sorulur.
Eğer el hareketlerini göremez ise ışık tutularak ışık algılaması kontrol edilir.
Görme keskinliği: Gros görme yeterli ise Snellen tablosu 6m uzaklıktan okutulur.
Renk görme: Ishihara renk plakaları kullanılır.
Görme alanı: Hemianopsia, diğer
Göz dibi:
Fundus: Eksüdalar (Sert, atılmış pamuk) kanama, pigmentasyon, venöz
dolgunluk, vasküler değişiklikler (Arteryel veya venöz kanama, tıkanma, skleroz,
anevrizma), retinal ayrılma.
Optik disk: Ödem, optik atrofi, proliferasyon,
Makula: Dejenerasyon (Senil, Diabetik, kalıtsal hastalıklar)
BURUN
Eksternal deformiteler: Yarık burun, Rinofima, semer burun, travma
Nazal boşluk: Folikülit, furonkül, fistül, polip, kitle, rinore, nazal mukozada kuruluk,
nazal akıntı( tek tarflı, çift taraflı, pürülan), kanama (epistaksis), sinüzit
Nazal septum: Deviyasyon, perforasyon, hematom, abse,
AĞIZ
Dudaklar: Deformite (yarık dudak), büyüme, şelozis, vezikül, inflamasyon (karbunkül), ülser
(kanser, şankır, molluskum contagiosum), skar (ragatlar, hiperkeratozis),
pigmentasyon, telenjiektazi
Dişler ve diş eti:
Dişlerin yokluğu ve eksikliği, aşınma, kavite, uçlarda çentiklenme (Hutchinson dişleri),
renk değişliklikleri (siyahlaşma, pigmentasyon ), hassasiyet.
Diş etlerinde çizgilenme (mavi renk değişikliği: kurşun ve bizmut), kanama, kitle
(epulis, granulom), çekilme, pyore, şişme.
Ağız boşluğu:
Yanak içi: Pigmentasyon, kitle–kist, ülser-aft, pigmentasyon, beyaz noktalar (sebase kistler,
Koplik lekeleri), kırmızı lekeler (Osler-Weber-Rendu hastalığı, parotis kanal ağzıkabakulak)
Damak: Sert damakta tepecik (Torus), ark, yarık, delik, kitle (Kanser, ektopik tükrük bezi)
Tonsiller: Büyüme (hiperplazi), ülser (kanser), şişme (apse) posttonsiller şişme (retrofrengeal
apse)
Uvula: Ödem-şişme
Dil: Hassasiyet, kuruluk, büyüme, tremor, dil hareketlerinde kısıtlılık (kısa frenulum, kanser),
deviyasyon (12.sinir paralizisi, unilateral kanser), fissur (konjenital, sifilitik), dil yüzeyi
(Coğrafik, tüylü, atrofik, kaldırım taşı), renk değişiklikleri (kırmızı, siyah), beyaz plaklar
(lökoplaki, monilial, liken planus), ülser (aft, şankır, kanser, granülom), kitle (kanser,
tiroid, ranula, kist), dil altında şişlik-kitle.
Farenks: İnflamasyon, spazm, membran, beyaz plaklar (Monilial)
Larenks. Ödem, ülser, plak (lökoplaki), spazm, ses telleri (ödem, nodül, polip, kitle, ülser,
hareket bozukluğu).
Konuşma bozukluğu: Artikülasyon (Dislali, disartri) ritim (pepeleme, kekeleme) ses (Disfoni,
hipernazal, hiponazal), sembolizasyon (Disfazi, afazi)
Tükrük bezleri: Parotis, submaksiller, sublinguial
Büyüme-şişme (ağrılı, ağrısız, tek taraflı, çift taraflı), Kitle (tümör), tükrük artışı
(Pityalizm), tükrük yokluğu (Kerostomi)
KULAKLAR
Kulak kepçesi: Malformasyon (Mikrotia veya atrezi,makrotia, aztek, yarasa, şeytan,
kanabahar kulak), nodül ( gut tofüsü, romatoid, kalsifikasyon, hematom), inflamasyon,
kitle (Tümör), kulak kepçesi arkasında kitle (Dermoid kist)
Eksternal meatus: Akıntı (sarı, seröz, pürülan, kanlı), yabacı cisim, böcek, kitle (polip, Kanser)
İşitme:
Kaba kantitatif işitme muayenesi: Her iki yanda kulaktan yaklaşık 60cm uzaklıktan
fısıltı şeklinde söylenen sayı veya kelimeler hasta tarafından tekrarlanır.
Algılama ve iletim testi: Weber ve Rinne testleri
ÇENE: Dislokasyon, hassasiyet, trismus
BOYUN
Baş ve boy hareketleri: Ense setliği, Tortikolis (lateral deviyasyon), ağrı
Kistler
Orta hat servikal: Thyroglossal, subhyoid, suprahyoid, suprasternal.
Lateral servikal: Brakial kist, hygroma, Karotid tümörü, Zenker divertikülü,
laringosel, kavenöz hemanjiom
Fistül, sinus, kitle (Tiroidin pyramidal lobu, Delphian nodu, apse)
Tiroid muayenesi:
Büyüme (diffüz, multinodüler), Nodül (sayı, kıvam, büyüklük, hassasiyet,
üfürüm, tril)
Boyun damarları: Genişme, dolgunluk, pulzasyon, tril, üfürüm
Lenf nodları: Yer(Submental, submandibular, juguler, Supraklavikular,
poststernokleidomastoid, postaurikular, preaurikular, suboksipital, pretrepezyus).
Sayı, büyüklük, kıvam, hassasiyet, hareketlilik (mobil, fikse), ayrı ayrı veya birlikte, f
luktuasyon, renk, fistül veya sinus
Trakea: Pozisyon, yer değiştirme, bası
LENFATİK SİSTEM
Lokalizasyon
(Submental,
submandibular,
juguler,
supraklavikular,
poststernokleidomastoid, postaurikular, preaurikular, suboksipital, pretrepezyus
infraklavicular, aksiller, epitroklear, inguinal, femoral, popliteal), sayı, büyüklük, kıvam,
hassasiyet, hareketlilik (mobil, fikse), ayrı ayrı veya birlikte, fluktuasyon, renk, fistül
veya sinus
SOLUNUM SİSTEMİ
İnspeksiyon:
Solunum sıklığı: Takipne, bradipne, periyodik (Cheyne-Stokes solunumu),
Düzensiz solunum: Biot solunum, ağrılı solunum, uyku apnesi, iççekmeli solunum
Solunum derinliği: Yüzeyel (hipopne), derin (Hiperpne-Kussmaul solunumu)
Sesli solunum: Horultulu, stridor, hırıltılı
Maksimum göğüs genişlemesi: Üst, ön-orta ve arka-alt toraks, kostal kenar
Göğüs deformiteleri ve göğüs duvarı anomalileri: Güvercin, Fıçı, Huni göğüs, Raşatik
rozary, Harrison oluğu.
Omurga deformiteleri: Kifoz, lordoz, skolyoz, kifoskolyoz,
Palpasyon: Trakea ve göğüs duvarı
Göğüs duvarı: Hassasiyet (yumuşak doku, kosta kıkırdakları, kostalar, ksifisternal
eklem), şişlik, krepitasyon, kitle, sinus, memeler.
Vibrasyonun palpasyonu (Vibrasyon torasik): Hasta 1, 2, 3 veya 10, 11 sayılarını
tekrarken aynı elle simetrik olarak toraks palpe edilerek Vokal fremitus
değerlendirilir.
Perküsyon: Anterior akciğer, apikal bölgeler, posterior akciğer, posterior akciğer tabanı
Oskültasyon
Normal solunum sesleri: Vesiküler, bronkovesiküler, bronşial.
Patolojik sesler: Sibilan ses, Ronflan ses, Stridor, Krepitan ses, Subkrepitan ses, Metalik
tınlama, Krakman, Garguyman, Mediasten çıtırtısı, Frotman, Tuber sufl
Memelerin muayenesi:
Meme başı: Sayı, lokalizasyon, hassasiyet, fissur, akıntı (görünüm, renk), galaktore,
kabuklanma, retraksiyon,
Memeler: Şekil, büyüklük farkı, şişlik (mastit), kitle (Kanser, fibroadenom, fibrokistik
hastalık, apse, yağ nekrozu)
Lenf nodları: Subraklavikular, aksiler lenf grupları
KALP VE DOLAŞIM SİSTEMİ
Nabız muayenesi: Bilateral temporal, karotis, aksiller, brakiyal, radiyal, femoral, popliteal,
dorsalis pedis ve posterior tibial arterler
Nabız sayısı: Bradikardi, taşikardi,
Nabız düzeni: Sinüs, disritmi, aritmi
Nabız karakteri ve tipleri: Corrigan nabız, dikrotik nabız, anokrotik nabız, pulsus
alternas, bigeminy, pulsus paradoksus, pulsus parvus, pulsus celler et altus, pulsus bisferiens,
fliform nabız
Arteryel sesler: Sistolik üfürüm, sistol-shot (tabanca sesi), Duroziez işareti
El ve tırnak muayenesi: Renk, ısı, beslenme, skar, ülser, gangren,
Arter basınçlarının ölçülmesi: Üst kol, uyluk
Venlerin muayenesi:
Boyun venlerinde dolgunluk ve pulzasyon: Sternal (Louis) açısının 4cm yukarısına
kadar normal.
Hepatojuguler reflü
Periferik venler: Varis, genişleme, hassasiyet, renk değişikliği, ödem, pigmentasyon
Kalp muayenesi
İnspeksiyon:
Kalp dışı: Solukluk (lokal, genel), siyanoz (lokal, genel), ödem (lokal, genel)
Kalp: Görülebilir sağ ventrikül vurusu, apikal vuru, epigastrik pulzasyon,
Palpasyon
Apeks bölgesinde titreşimler: Apikal vuru
Prekordial bölgenin palpasyonu: Sağ ventrikül vurusu, kaidede pulzasyon, tril,
Frotman
Perküsyon: Kalbin sağ kenarı, sol kenarı, retromanubrial.
Oskültasyon
Kalp sesleri: S1, S2.
Üfürümler: Sistolik [erken sistolik, mid-sistolik, pansistolik (holosistolik), geç sistolik],
diastolik (erken diastolik, middiastolik, geç diastolik), devamlı üfürümler.
Ek sesler: Sistolde duyulan anormal sesler [ejeksiyon sesleri (kliği), prolapsus klikleri],
perikardiyal frotman. Diyastolde duyulan anormal sesler: Üçüncü kalp
sesi (S3) dördüncü kalp sesi (S4), opening snap (OS, tümör plop,
perikardiyal knock, perikardiyal frotman.
SİNDİRİM SİSTEMİ
Ağız muayenesi
Dudaklar
Dişler ve diş etleri
Dil muayenesi
Yanaklar
Karın muayenesi
İnspeksiyon:
Karnın konturu: Gevşek karın, çökük karın (scaphoid abdomen), şişlik (obesite, meteorizm,
asit, over kisti, gebelik, feçes, visseral büyüme), Linea albada yarık (diastasis rekti), herniler
(insizyonel, epigastrik, umblikal, inguinal, femoral, obturator, Spigelian herni)
Karın derisi: Cutis marmoratus, strialar (çizgiler), nedbeler (skarlar), nevüler, spider anjioma,
Sistemik ve lokal deri hastalıklarında lezyonlar (Makül, papül, vezikül, akne, fronkül, antraks,
uyuz, bitlenme, çiçek, kızamık, kızıl, tifo (Taş rose), Zona zoster)
Renk değişiklikleri:
Genel renk değişikliği: Siyanoz (mor ), anemi (solukluk) ve ikter (sarılık), kirli
esmer pigmentasyon (Hodgkin , Addison ve Nörofibromatosis), toprak rengi
(Kr.böbrek hastalığı)
Lokal renk değişiklikleri; Vitiligo, Cullen belirtisi, Gray-Turner
ekimozlar, purpuralar, döküntüler, lokal pigmentasyon.
belirtisi,
Göbekte değişiklikler: Kabarık göbek, fıtık, omfalitis, fistül, nodüller (Sister Mary Joseph
nodülü ), ekimoz, göbek nasırı ve taşı.
Karın derisinde nodüller: Lipomatosis ve nörofibromatosis (Von Recklinhausen hastalığı)
Venlerde belirginleşme ve kollateral venöz damarlar (portal ve kaval tip)
Görünür pulzasyon (astenik kişiler, aorta veya diğer büyük arterler anevrizmaları veya bu
arterlere yapışmış büyük tümörler)
Görünür peristaltizm: (Kaşektik kişiler, barsak tıkanması, pylor stenozu)
Karın solunumunda değişme: Erkeklerde> Kadınlarda
Oskültasyon
Peristaltik sesler: Enaz 5 dakika dinlenir. Dakikada 4-6 defa tekrarlayan pıtırtı şeklinde
barsak sesleri duyulur.
Gurlama (Borborygmus) ve garguyman .
Yutma sesi
Abdominal üfürümler: (Sistolik üfürüm ve tril, venöz üfürüm ve tril, periton frotmanı)
Karaciğer kist hidatiğinin dinlenmesi: Karaciğer sesi (crie hepatique), hidatik tril
Fötüs kalp seslerinin dinlenmesi
Palpasyon:
Yüzeyel palpasyon: Karın duvarının durumu, aşırı duyarlılık (hiperestezi), krepitasyon,
direnç (musküler defans-rijidite): İstemli, istemsiz.
Derin Palpasyon: Direkt hassasiyet, İndirekt hassasiyet (Reboubd bulgusu, tepki ağrısı,
Blumberg belirtisi), sarsıntı hassasiyeti (Markle bulgusu), organlara özgü
ağrılı noktaların saptanması (Mide noktası, duodenum noktası, Soler nokta,
panreas noktası, safra kesesi noktası (Murphy noktası), apandiks noktaları
(Mc Burney, Moris, Lanz), overin ağrılı noktaları, üreterlerin ağrılı noktaları,
böbreklerin ağrılı noktaları
Abdominal aorta ve femoral arter palpasyonu :
Splenomegali ( Boyut, kıvam, hassasiyet, çentik),
Hepatomegali (Kenar, yüzey özellikleri, boyut, kıvam, hassasiyet, pulzasyon)
Safra kesesi (Büyüklük, hassasiyet)
Böbrekler (Büyüklük, şekil, hassasiyet)
Kitleler: epigastrik, alt paramedian ( rektus abdominis kasının hematomu), sağ alt kadranda
(çekum bölgesinde kitle), sol alt kadranda (sigmoid bölgede kitle), suprapubik (distandü
mesane, over kistler, uterin fibroid), kasıkta (inguinal lenf bezler), tanımlanamayan (volvulus,
intussusception, apseler)
Olağan olmayan kitler: Lokalizasyon, boyut, derinlik, şekil, kıvam, hassasiyet kitlenin yüzey
durumu, kitlenin mobilitesi (hareketli veya fiske), pulzasyon, solunum ile hareket edip
etmediği, peristaltizm gösterip göstermediği araştırılır.
Ballottment (Balotman): Karaciğer, dalak ve diğer kitleler.
Perküsyon:
Karaciğer: Sınırlarının saptanması (üst ve alt sınır), künt perküsyon (hassasiyet)
Dalak: Traube alanı
Asit muayenesi: Dalgalanma duyusu, matite, yer değiştiren matite, ballotman, buz belirtisi,
birikinti bulgusu.
Anüs ve rektal muayene: İnspeksiyon ve parmak ile
Perinenin inspeksiyonu: İnflamasyon, sinüs, fistül, fissür, kabarıklık, hemoroid (eksternal,
prolobe internal), polip.
Anal Palpasyon (Parmak ile): Kanal genişliği, sfinkter tonusu (tam, yarı-tam veya yok), şişlik
Rektal Palpasyon (Parmak ile-Rektal tuşe): Olağan dışı oluşum yüzeyi (düz, nodüler), kıvamı
(sert, yumuşak, elastik veya fluktuan), şekli (yuvarlak, düz), büyüklüğü (normal, büyümüş),
hassasiyet (normal, artmış), mobilitesi (normal, fikse). Parmak ucu (kan, mukus, iltihap,
bulaşan gaitanın renği (sarı, akolik, melena vs) ve kıvamı.
Akut karın sendromunda kullanılan özel testler ve manevralar: Doğrulma (Rising) testi,
Sallama (Shake) testi, Sarsıntı hassasiyeti (Markle bulgusu), Rebound (reaksiyonel)
hassasiyet-Blumberg belirtisi, İleopsoas testi, Obturator testi, Kontralateral hassasiyet testi.
ÜROGENİTAL SİSTEM
Böbrek, üreter ve mesane muayenesi
Dış genital organların muayenesi
Erkek hasta
Penis muayenesi: Büyüklük (hipoplazi, hiperplazi), şafta şişme (ödem, kontüzyon, şaft
fraktürü,), ülser (şankır, aftöz, kanser, herpes, L.venereum), fimozis, parafimozis,
hipospadiyas, epispadiyas, papillom, condyloma latum, varis, glasta ödem (balanit),
meatusta darlık, akıntı,
Testisler: İnmemiş tetstis, atrofi, şişme (hidrosel, hematosel, şilosel, kist, tümör, orşit,),
epididimal kitle ( spermatosel, sifilitik nodül, tümör), spermatik kord kitlesi (hidrosel,
hematom, varikosel, tümör, torsiyon)
Skrotum: Ödem, hematom, laserasyon, gangren, kanser
Perine: Fistül, kitle (hematom, kanser, condyloma )
Prostat (Parmak ile): Yüzey (düz, nodüler), kıvam (sert, yumuşak, elastik veya
fluktuan), şekil (yuvarlak, düz), büyüklük (normal, büyümüş, atrofik), hassasiyet
(normal, artmış), mobilite (normal, fikse). Nodül, bulbouretral glandlar, seminal
veziküller
Kadın hasta
Vulva: Deride atrofi, ülser, inflamasyon, şişme (lenfödem, hematom, apse, labioinguinal
herni), kitle (kanser, condyloma, papillom), meatustan akıntı
Perine: Rektovajinal fistül, kitle (hematom, kanser, condyloma , sistosel, rektosel), anal
laserasyon.
Vagina (spekulum ile): Renk değişikliği [mavimsi (siyanoz), kızarıklık (inflamasyon,
atrofi)], ülser, polip, kanser, hassasiyet.
Serviks (spekulum ile): Hipertrofi, kıvam (yumuşama), laserasyon, erozyon, ülser, polip,
kist, akıntı, kanser,
Uterus: Şekil, büyüme (gebelik, leiymyoma, kanser), kıvam (yumuşama), hassasiyet, yer
değiştirme ((Retroversiyon, retrofleksiyon)
Adneksler (Over ve Tubalar): Büyüklük, kıvam, kitle (ektopik gebelik, ooforit, kanser,
endometriozis, kist),
NÖROLOJİK SİSTEM
Zihinsel durum: Oryantasyon, registrasyon, dikkat ve hesap, tekar etme, lisan (isimlendirme,
tekrarlama, üç aşamalı emir, okuma, yazma, kopya etme)
Bilinç: Normal (açık), letarji, konfüzyon, stupor, koma
Konuşma
Baş: Meningism, kafa çiftleri, nistagmus, görme alanı
Beyinsapı refleksleri: Direkt pupiller ışık, cliospinal, korneal, orbikularis okuli,
odyosefalogirik, çene, tıkanma refleksleri
Üst ekstremiteler:
Sağ/sol el kullanma
Kas tonusu: Normal, spastik, rijidite, kontraktür
Kas gücü: Beş derece olarak değerlendirilir
Anormal kas hareketleri: tremor, tik, koreiform, atetoid hareketler, hemiballismus,
miyoklonus, dişliçark rijiditesi, myotoni, tetani.
Spesifik kas ve sinirlerin muayenesi: Kaşlar, gözkapakları, gözküreleri, pupil, dudaklar,
çene, ağız, dil, farenks, boyun, omurga, kollar, skapula, kostalar, dirsek, elbileği,
başparmak, parmaklar
Patolojik refleksler: El bileği klonus, Mayer, Hoffmann, Grasp (yakalama)
Derin reflekslerin muayenesi: Skapulohumeral, biseps, brakiradyalis, pronator, triseps.
Gövde
Derin refleksler: Üst, orta, alt karın reflksleri
Yüzeyel (cilt) refleksler: Üst karın, orta karın, alt karın, kremasterik, anal
Alt ekstremiteler
Kas tonusu: Normal, spastik, rijidite, kontraktür
Kas gücü: Beş derece olarak değerlendirilir
Spesifik kas ve sinirlerin muayenesi: Kalça, diz, ayak bileği, başparmak
Derin Reflekslerin muayenesi: Kuadriseps, adduktor magnus, hamstring, patella, aşil
Patolojik reflekler: Babinski, Klonus (ayak bileği, diz), Gordon, Oppenheim, Kerning,
Brudzinski
La segue testi
Serebellar (Koordinasyon) testler: Diadohokinezi (Pronotor-supinator hereket, StewartHolmes rebound işareti), parmak-burun testi, topuk-diz testi, Hoover işareti.
Postür ve yürüme
Yürüme: Ataksik, atlayarak, spastik, parkinsoniyan, palyaço, paytak, biçimsiz
Denge: Romberg belirtisi, düz çizgide yürüme, denge testi
Duyu muayenesi: Yüzeyel ağrı ayırımı (künt, keskin), pozisyon, vibrasyon, ısı (soğuk, sıcak)
dokunma (normal, hiperstezi, hipoestezi, anestezi), iki nokta ayırımı, stereognozi, grafhiestezi.
HAREKET SİSTEM
İnspeksiyon
Postür ve yürüme
Kemikler: Deformite, hassasiyet, fraktür (açık, kapalı, parçalı, spontan, patolojik, travmatik),
şişlik, nodül, sinüs, akıntı.
Eklemler (Omuz, dirsek, el bileği, el ve parmaklar, kalça, diz, ayak bileği ve ayak): Deformiteler,
şişlik, kızarıklık
Palpasyon
Eklemler: Eklem hareketleri: Aktif hareketler, kısıtlılık, ağrı-hassasiyet (artrit, travma), şişlik
(artrit, travma, tümör, nodül), sıcaklık (inflamasyon), sesler (krepitasyon, çatırtı sesi),
dislokasyon (deformite, ağrı, anormal hareketler)
Üst ekstremiteler:
Eller: Ellerde büyüme, küçük el (acromicria)
Parmaklar: Araknodaktili (örümcek parmak), kısa parmak, uzun parmak, malpozisyon,
malformasyon (polidaktili, sindaktili), nodül (Heberden, Bouchard, Osler), deformite,
şişme (inflamasyon, apse, paronişia), ülser, fraktür
Avuçiçi: Kaslarında atrofi, renk değişikliği, keratoz, fasyada kalınlaşma (Dupuytren
kontraktürü), şişme (apse, inflamasyon, fraktür)
Alt ekstremiteler:
Diz: Deformite (Genu valgum, G. Varum, G. Recurvatum, Charcot eklemi), Anterior kist
(bursit), popliteal kist ( Bursit, apse, Baker kisti, anevrizma, nöromiksofibroma),
Medial ve lateral kist (Bursit, meniscus kisti)
Ayak: Deformite ( Talipes. varus, cavus, valgus, calcaneus, equinus, planus), Deri
lezyonları (Nasır, ayak tabanında siğil, ülser),
Parmak: Deformite (Hallux valgus, H.rigidus, çekiç parmak), fraktür, şişlik (Gut),
tırnağın içe büyümesi
Kaslar: Tonus, ağrı, atrofi (üst ve alt eksteremite kaslarının ölçülmesi), kontraktür, hipertrofi,
kitle
XI-ÖZET (Olumlu hikaye ve muayene bulguları, ayırıcı tanı)
XII-ÖNTANI (En olası tanıdan en az olası tanıya doğru sıralanacak)
1-Kanı
2-Tanısal kanı
3-Kesin olmayan tanı
4-Geçici tanı (Şimdilik geçerli olan tanı)
5-Çalışma tanısı (Fikir cimlastiği)
XIV-ARAŞTIRMA PLANI (Tanısal yaklaşım içi yapılacak test ve girişimler)
XV-TEDAVİ PLANI