Karate Nedir?

Karate Nedir?
Karate japonca bir dövüş sanatı/sporu olup "Boş Eller" anlamına gelmektedir. Temel
olarak 7 kuşak seviyesinden oluşmaktadır fakat kahverengi kuşak kendi içerisinde 3.,2.
ve 1. kyu olmak üzere 3 seviyeye ayrılmıştır ve bu seviyeler normal bir kuşak atlama
süresi ile eşit sürede atlanmaktadır. Bir kuşak atlama süresi 4aydır. Her salonda 4 ayda
bir kuşak sınavları yapılmakta ve kuşakları sahiplerine verilmektedir. Kuşak sınavına giren
çekirgeler kuşak sınav ücreti ve yeni alacakları kuşak için bir miktar para vermek
durumundalardır.
Kuşak Sınavları
Kuşak sınavlarında sorulan temel sorular şu şekildedir:
-Kihon (tüm kuşaklar)
-Kata (tüm kuşaklar)
-Kumite (beyaz kuşaklar hariç)
kihon nedir?
Kihon japonca temel teknik manasına gelmektedir. çekirgelere kendi
kuşakları düzeyinde blok ve ataklar sorulmaktadır ve yürüyüşlerle ve
dachilerle birlikte çekirgelerin bu soruları uygulaması gerekmektedir. Her
bloğun dachisi (ayak duruşu) farklıdır.kuşak ilerledikçe bloklar ve ataklar
artmakta, çeşitlenmekte ve karmaşıklaşmaktadır. Kuşak düzeyinin
ilerleyişi ile birlikte bloklar ve ataklar tek komutta yapılır ve bloğun
akabinde mutlaka bir atak eklenir.
beyaz kuşak için bloklar: age uke (yukarı seviye blok) soto uke(dıştan içe
orta seviye blok) uchi uke (içten dışa orta seviye blok) Shito uke (açık el
orta seviye blok) gedan barai/gedan uke (aşşağı seviye blok)
beyaz kuşak için ataklar: oi tsuki (adımla büyük yumruk [en temel
tekniktir]),mae geri (front kick) mavashi geri (tokat tekme) yoko geri (yana
keskin tekme)
kata Nedir?
Kata japonca hayali dövüş manasına gelmektedir. kuşak imtihanlarında her kuşak seviyesi
için ayrı katalar bulunmaktadır.çekirge, kuşak sınavına girmeden önce kendi kuşak
seviyesinin katasını öğrenmek zorundadır, aksi taktirde bir üst kuşağı alma hakkı
yoktur.Kata içerisinde Kihonda kullanılan teknikler sırasıyla manalı bir biçimde
yerleştirilmiştir ve bu hareketlerin ritmi de ona göre düzenlenmiştir.bu ritim
yarışmalarda katacılar arasındaki farkın oluşmasını sağlamaktadır. Katalarda 15-200
yakın ayak hareketi bulunmaktadır. ayak hareketlerinin en büyük özelliği dizlerin kırık
olmasıdır. bunun amacı rakibin hedefini küçültmektir. Kata karatenin en temelidir, bir
karateciyi diğerinden ayıran kata düzeyidir. kata, karateciyi yapılandırır bir nevi format
atar ve vücudunu olması gereken şekle sokar. 50 kiloluk bir karateci aşşağı seviye blok
olan gedan barai yaptığı sırada zemine 70-100 kg arası basınç uygular. Dizler bu esnada
kırıktır ve o karateci o bloğu yapmakla bir nevi 70-100 kilo ağırlığı bacaklarına almıştır.
Katanın vücudu yapılandırma temeli budur. her kuşak seviyesinde katanın seviyesi de
yükselmekte, zorluğu artmakta ve hareket sayısı da doğru oranda artmaktadır. Karatenin
katalarıyla meşhur stili Shotokan stilidir ve içerisinde 26 kata bulunmaktadır. En zor ve
yarışmalarda sunulmaya en az cesaret edilen kata Gangaku katasıdır. Yüksek düzeyde
denge ve güç isteyen katanın japonca manası:"tasta duran turna kuşu" dur (tas bir denge
çalışması aletidir kung fu panda da turnanın çalıştığı şey
).
karatede siyah kuşağa kadar her kuşağın ayrı ayrı katası vardır fakat mavi kuşaktan
sonra süper katalar işin içine girmektedir. Siyah kuşak çoğu kimsenin zannettiği gibi son
seviye değildir, aslında karateni,n tüm meselesi siyah kuşakta başlamaktadır
.
Beyaz kuşak katası: heian shodan
Sarı kuşak katası: heian nidan
Turuncu kuşak katası: heian sandan
Yeşil kuşak katası: heian yondan
Mavi kuşak katası: heian godan
kahverengi kuşak için sınavı yapan hoca sınavı olan öğrenciye 2 heian katası ve istediği
bir süper katayı sorar.
bu kahverenginin her seviyesi için geçerlidir. En çok tercih edilen süper katalar bassai
dai ve kanku dai dır.
Siyah kuşak olmak için sınav olan öğrenci 2 heian katası ile birlikte kanku dai, jion veya
bassai dai katalarından birini tercih etmek durumundadır. Evet sonunda siyah
kuşaksınız
Karatede kata Düzeyleri:
Kata düzeyleri heian kataları arasında belirlidir fakat süper katalar için seviyeyi
belirleme hususu içinde bulunan kihon hareketlerinin kuşak düzeyine hareketlerin
çokluğuna ve katanın ritmine göre değişmektedir.
YOY Nedir?
Yoy kataya başlangıç duruşudur. belirli süper kataların kendine has yoyları vardır. yoy
kataya ruhunu veren varlığın ruhunu simgeler.
Kumite Nedir?
kumite rakip ile yapılmak üzere bir dövüştür. Öğretilen kumite teknikleri kullanılır ve
kendine has bir puanlama sistemi vardır. bu sistem şu şekildedir :
-çudan (orta seviye) yumruk: 1 puan (yuko)
-jodan (yukarı seviye)yumruk: 1 puan (yuko)
-çudan (orta seviye) tekme: 2 puan (vazaeri)
-jodan /yukarı seviye) tekme: 3 puan (ippon)
rakibi süpürerek akabinde vurulan tekme veya yumruklar 3 puan, rakibi yere atmak
akabine de yumruk vurmak 3 puan değerindedir fakat 3 saniye içinde yapılmayan tekniğin
puan değeri yoktur.
Knock Out Kısıtlaması: Maçlarda vuruş yasaktır fakat herhangi bir sporcunun pes etmesi
durumunda maç rakibinin olur. Pes ettirmek için tekniklerde özellikle yoko ve ushiro geri
(back kick) teknikleri kullanılmaktadır.
çok sık kullanılan kumite teknikleri: kizamı tsuki (ön yumruk) giako tsuki (ters elle
yumruk) mavashi geri, uramavashi geri
Siyah Kuşak Seviyeleri
Siyah kuşak en üst seviye değildir. Henüz başlangıçtır. Siyah kuşak olmak için harcanan
süre yaklaşık 4 yıldır.Siyah kuşak seviyeleri "Dan" larldan oluşmaktadır. Dan
japonca"Adam" anlamına gelmektedir. Kuşak sınavları olduğu gibi Dan sınavları da
mevcuttur. Her dan sınavı için kişi, kendisindeki mevcut dan seviyesi kadar yıl bekler.
Siyah kuşak olduktan sonra kişi 1 yıl bekler ve 1. dan olur. 1 yılın ardından 2. dana geçer.
sonraki danlarda danın seviyesi kadar yıl beklemek zorundadır örneğin 3. dan bir kimse 4.
dan olmak için 3 yıl beklemek durumundadır. 5. dan olmak için 40 yaşınızı doldurmalısınız
eğer doldurmadıysanız 40 yaşına kadar 4. dan olarak beklersiniz.
Şuan Dünya üzerinde yaşayan karatenin en büyük shotokan ustası 10. dan Hirokazu
Kanazava'dır.
Pek çok shotokan katasının da yaratıcısıdır. En son gangaku sho katasını var etmiştir. 86
yaşındadır.
Karate Stilleri
karatenin resmiyette var olan 4 adet stili vardır. Bunlar
-Shotokan ryu
-Shito ryu
-Gojo ryu
-Wada ryu dur.
tüm bu stiller içinde kihon ve kata teknikleri en ağır ve zor olan stil Shotokan dır.
Shotokanın japonca manası "Kaplan"dır.
Tüm Shotokan Kataları ve Bazı Terimler
1.heian Shodan 1. Tekki shodan
2. heian nidan
3. heian sandan
4.heian yondan
5.heian godan
bu katalardan sonra herhangi bir sıralama mevcut değildir.
-Bassai Dai
-Bassai Sho
-Kanku dai
-Kanku Sho
-gojushiho Dai
-gojushiho Sho
-jion
-jiin
-jitte
-UNSU
-gangaku
-Nijushiho
-Meikyo
-Tekki Nidan
-tekki Sandan
-Wankan
-hangetsu
-Sochin
-Gangaku Sho
-Empi
Karatede Sayılar (10 a kadar)
1= ech
2=ni
3=san
4=shi/yon
5=go
6=rok
7=cech
8=ach
9=ku
10=ju
Karatenin şuan en büyük yaşayan ustası Hirokazu Kanazavadır fakat Yaşamış en büyük
ustası gichin funakoshi dir. Bir nevi karatenin peygamberi gibi bişeydir
Shitoriu Stilinin kataları güce değil daha çok seriliğe dayanmaktadır bunlar içinde en çok
serilik gerektiren ve finallerde en çok tercih edilern kata Chatanyara kushanku dur.
Bunkai Nedir?
bunkai katada yapılanları seyirciye açıklamak için takımca yapılan gösteridir. yarışmacılar
birbirleri üzerinde katada geçen teknikleri göstermek amaçlı uygularlar. Takım katalarda
bunkai kazananı belirlemede katadan daha büyük bir etkendir. Örnek: İtalia 2006
Gangaku katası + Bunkai Dünya şampiyonluğu finalleri.
karatenin gücünü küçümsemeyin, karatede yüksek seviye eklem teknikleri
kullanılmaktadır tamamen insan anatomisine dayanır, bir açık el tekniği olan Shito uchi
tekniği ile gichin funakoshi üstad, yetiştin bir boğayı öldürebilmektedir.