Nokta Vuruşlu Yazıcılar Nasıl Çalışır-1

Yazıcı Teknolojisi
Temel Bilgisayar
Teknisyenlik Eğitimi
Seminer Notları

Nokta Vuruşlu Yazıcılar
(Dot Matrix Printer)

Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar
(Inkjet-Deskjet-BubleJet Printer)

Lazer Yazıcılar
(Laser Printer)
Nokta Vuruşlu Yazıcılar Nasıl Çalışır-1
Nokta vuruşlu yazıcılarda yazıcı kafası bir matris şeklinde dizilmiş küçük iğneciklerden (mikro
çekiçlerden) oluşur.
Yazıcı kafası bir adım motoru tarafından bir dişli kayış yardımıyla yatay olarak hareket ettirilerek
istenilen konuma getirilir.
Bilgisayardan gelen sinyale bağlı olarak kafanın içindeki elektro-mıknatıslar yardımıyla bu çekiçlerin
bazıları öne çıkar, mürekkepli bir şerite ve arkasındaki kağıda baskı yapar (vurur).
Nokta Vuruşlu Yazıcılar Nasıl Çalışır-2
Yazıcı kafaları 9, 18 ya da 24 iğneli olabilir. İğne sayısı ne kadar fazla
olursa bir karakter için kullanılan nokta sayısı o kadar fazla olur.
Nokta vuruşlu yazıcılarda;
Çözünürlük = 1 inç’deki nokta sayısı = dpi (dot per inch)
72dpi-360dpi arasındadır.
Hız = saniyedeki (basılan) karakter sayısı = c/s (character/second)
300cps – 1066cps arasındadır.
Baskı Boyutu = 80 kolon veya 136 kolon
Satır yazıcılar da aynı teknolojiyi kullanır. Farklı olarak satır yazıcılarda bir
satıra yazılacak tüm karakterlerin basılmasına ilk nokta satırından aynı anda
başlanır ve her nokta satırı aynı anda basılarak bitirilir.
Satır yazıcılar nokta vuruşlu yazıcılardan çok daha hızlıdır.
Avantajları-Dezavantajları
Karbon kopya yapabilirler.
Sürekli form kullanılabilir.
Seri port’tan bağlanabilirler.
Sayfa başına baskı maliyeti düşüktür.
Baskı hızı yavaştır.
Yazı kalitesi düşüktür.
Gürültülü çalışırlar.
Yazıcı kafa ve mekanik aksamda zamanla aşınma meydana gelir.
Nokta Vuruşlu Yazıcıların Temel Parçaları
Yazıcı Kafa (Printhead)
Traktör Ünitesi (Tractor Unit)
Paralel Port
Kağıt Yol Göstericisi
(Pull up Roller)
Yazıcı şeritleri (Cartridge)
Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar Nasıl Çalışır-1
Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda da nokta vuruşlu yazıcılardaki gibi yazıcı kafa vardır.
Burada kafa kağıda değmez sadece mürekkep püskürtür.
Kafa bir adım motoru ile sağa sola hareket ettirilirken kağıt da merdaneler yardımıyla sağa sola doğru
hareket ettirilir.
Yazıcı kafası dikey olarak yerleştirilmiş birçok püskürtücü ucundan kağıda minik noktalar halinde özel
bir mürekkep püskürtür. Mürekkebi kafadan ileri doğru püskürtmek için iki yöntem kullanılır. Isıl
Kabarcık püskürtme (Thermal Buble Jet) yöntemi ve pieozo elektrik yöntemi.
Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar Nasıl Çalışır-2
Renkli baskı için üç renk ayrı ayrı aynı noktaya püskürtülerek diğer
tonlar elde edilir.
Siyah renk için üç rengin tümünü kullanmak gerekir ve tam siyah
elde edilemez. Bu nedenle pek çok modelde siyah mürekkep için
ayrı kafa bulunur.
Bazı modellerde yazıcı kafa ile mürekkep kartuş birleşik ünite
şeklindedir. (HP)
Çözünürlük = 1 inç’deki nokta sayısı = dpi (dot per inch)
4800dpi x 1200dpi arasındadır
Hız = dakikadaki (basılan) sayfa sayısı = ppm (page per minute)
12 PPM – 27 PPM arasındadır.
Baskı Boyutu = A3, A4
Avantajları-Dezavantajları
Sessiz çalışırlar.
Renkli baskı yapabilirler.
Baskı hızı yüksektir.
Yazı ve grafik baskı kalitesi yüksektir.
USB veya Firewire port’dan bağlanabilirler.
Kullandıkları mürekkep özel ve pahalıdır.
Baskı kalitesi kullanılan kağıda göre değişebilir.
Karbon kopya yapamazlar.
Sayfa başına baskı maliyeti yüksektir.
Lazer Yazıcılar Nasıl Çalışır-1
Lazer yazıcılarda temel prensip lazer ışını yardımıyla belirli bir
düzende işaretlenen toner tozlarının kağıt üzerine yapışarak
baskıyı oluşturmasıdır.
Yazıcı çalışmaya başladığında içinde bulunan silindir biçimli
drum ünitesi elektrostatik olarak pozitif (+) yüklerle yüklenir.
Basılacak veriye göre düzenlenmiş lazer ışını darbeleri
yansıtıcı yüzeyden yansıyarak dönmekte olan Drum üstünde
bazı noktaları negatif (-) yükle yükler.
Bunlar kağıda basılacak olan verilerin aynadaki görüntüsü
gibidir.
Lazer ışınıyla negatif (-) yüklenen noktalar toner
kutusunun önünden geçerken pozitif (+) yüklü toner
parçaları bu negatif yüklenmiş noktalara yapışır.
Lazer Yazıcılar Nasıl Çalışır-2
Bu esnada kağıt yazıcının içine girmiştir ve bir şarj silindiri
tarafından negatif (-) yükle yüklenmiştir.
Drum’ın dönmesiyle kağıt hizasına gelen toner parçacıkları
negatif (-) yüklü kağıt tarafından kağıt üzerine çekilirler.
Artık drum üstünde bulunan yazılar kağıt üstüne geçmiştir.
Kağıt ısıtıcı silindir ve baskı silindirinden geçerek dışarı
çıkar. Bu iki silindirin arasından geçerken toner
parçacıkları erir ve kağıt üzerine iyice kalıcı olarak
yapışırlar.
Toner parçacıklarının erime sebebi içinde plastik
madde olmasıdır.
Bu esnada dönmekte olan drum bir silindir tarafından
deşarj edilerek nötr hale getirilir.
Drum artık yeni tur için hazır haldedir.
Lazer Yazıcı Teknolojisi-1
Lazer yazıcıdaki ısıtıcı silindir fusing veya fuser ünitesidir
ve baskı için 150-180 derece civarında bir ısı uygular.
Renkli lazer yazıcılarda birden çok toner bulunur.
Mavi kırmızı sarı ve siyah. Yazıcı her renk için ayrı işlem
yaparak istenen renkteki baskıyı drum üzerinde oluşturur.
Bazı lazer yazıcılar kağıda baskı için LED teknolojisini
kullanır. LED yazıcılarda her inç başına LED sayısı sabittir.
Bu nedenle LED yazıcılarda çözünürlük çok fazla
değişemez.
Lazer yazıcı sayfayı satır satır yazmak yerine sayfa sayfa
yazar.
Bir sayfayı bir defada yazmak için geniş bir bellek gerekir.
Lazer yazıcıların grafik baskı dahil verimli çalışabilmesi
için en az 4MB belleğe sahip olması gerekir.
Lazer Yazıcı Teknolojisi-2
Çözünürlük = 1 inç’deki nokta sayısı = dpi (dot per inch)
1200dpi
Hız = dakikada basılan sayfa sayısı = ppm (page per minute)
12ppm – 43ppm arasında
İlk sayfa baskı hızı = sn
8sn – 10sn
Avantajları-Dezavantajları
Hızlıdır.
Sessizdir.
Yüksek baskı kalitesine sahiptir.
Renkli baskı yapabilir.
Sayfa başına baskı maliyeti düşüktür.
Paralel, USB, Firewire veya Network Port’undan bağlanabilir.
Karbon kopya yapamazlar.
Sürekli forma baskı yapamazlar.
Yazıcı Teknolojisi-1
PCL, Postscript, GDI
Tüm yazıcılarda yazıcının kontrol kartı ile PC arasındaki veri aktarımı “Printer Language” adı
verilen sayfa düzenleme dili ile sağlanır.
Her yazıcı bu dillerden en az birini kullanarak veriyi işler.
Yazıcının hangi çözünürlükte hangi fontu kullanarak baskı yapacağı sayfa düzenleme dili
tarafından iletilen verinin içindedir.
Printer Command Language (PCL) dili HP tarafından geliştirilmiştir.
Postscript dilini Adobe geliştirmiştir.
Graphical Device Inerface (GDI) ise Windows için geliştirilmiştir.
Bunların dışında kullanılan diğer bir dil Host-based Printing System = Ana bilgisayardan baskı
sistemi’dir.
Bu sistemde yazıcı baskı için PC’nin işlemci ve belleğini kullanır. PC tarafından gelen komut
hemen işlenir (baskıyı durdurma v.s.). Uzaktan baskı erişimi gerektirmeyen, çoklu değil kişisel
kullanımlar için bu sistemle çalışan yazıcılar tercih edilir.
Yazıcı Teknolojisi-2
SPP, EPP, ECP, IEEE 1284
Yazıcı ile PC arasındaki bağlantı paralel, seri, usb, firewire gibi değişik portlardan uygun
kablo ile sağlanabilir. Yazıcının paralel portu SPP, EPP, ECP, IEEE 1284 standartlarından
en az birini destekler.
SPP – Standart Paralel Port: Çift yönlü (bi-directional) veri iletişimine olanak sağlar.
EPP – Enhanced Paralel Port: Saniyede daha fazla verinin transferine olanak sağlar. Daha
çok yedekleme ünitelerinde kullanılmak üzere geliştirilmiştir.
ECP – Extended Capabilities Port: HP ve Microsoft tarafından EPP’nin yazıcılara özel
geliştirilmesi ile ortaya çıkmıştır.
IEEE 1284: ECP ve EPP port özelliklerinin biraraya getirilmesi ile oluşturuldu.
Arıza Tespit-1
Nokta Vuruşlu Yazıcılar
Yazıcı hazır fakat gönderilen yazıyı yazmıyor:
-Test sayfası dökümü düzgün alınabiliyor mu kontrol edin
-Yazıcı kablosunu kontrol edin. Paralel kablo yazıcı ile
uyumlu olmayabilir veya içinde kopuk uçlar olabilir.
-Yazıcı varsayılan yazıcı olarak atanmış mı kontrol edin.
-Yazıcıyı kapatıp yeniden açın ve yazdırmayı deneyin.
-Yazıcı ekle ile yeni yazıcı ekleyin, sürücü dosyalarını yeniden
yükleyin.
-Bağlantı noktası LPT veya COMx olarak doğru seçilmiş mi?
-PC’nin LPT veya COMx portunun çalışıp çalışmadığını kontrol
edin.
-PC’nin BIOS ayarlarından SPP,ECP,EPP ayarını değiştirin.
USB Kablo
Yazıcı hazır konuma geçmiyor alarm veriyor:
Yazıcıların kullanım kılavuzlarında alarm ışıklarının hangi
durumlarda hangi renkte yandığı açıklanmıştır.
Alarm ışığı yanıyorsa;
- Kağıt doğru yüklenmemiş veya takılı kalmış olabilir.
- Yazıcı şeridi deforme olmuş, sıkışmış, kopmuş olabilir.
- Yazıcı kafa arızalanmış olabilir.
- Yazıcı kafa hareket düzeneği arızalanmış olabilir.
- Diğer mekanik aksamda arıza olabilir.
Paralel Kablo
Arıza Tespit-2
Nokta Vuruşlu Yazıcılar
Yazıcı yazıyor fakat baskı düzgün değil, karakterler bozuk:
- Test dökümünde karakterler eksik basılıyor ise yazıcı kafa arızalıdır.
- Test dökümünde anlaşılmaz saçma karakterler basıyor ise eprom arızalıdır.
Test baskısı düzgün ise;
- Yazıcı kablosunu kontrol edin. Paralel kablo yazıcı ile uyumlu olmayabilir veya içinde kopuk uçlar
olabilir.
- Yazıcı varsayılan yazıcı olarak atanmış mı kontrol edin.
- Yazıcıyı kapatıp yeniden açın ve yazdırmayı deneyin.
- Yazıcı ekle ile yeni yazıcı ekleyin, sürücü dosyalarını yeniden yükleyin.
- Bağlantı noktası LPT veya COMx olarak doğru seçilmiş mi kontrol edin.
- PC’nin LPT veya COMx portunun çalışıp çalışmadığını kontrol edin????
- PC’nin BIOS ayarlarından SPP,ECP,EPP ayarını değiştirin.
Yazıcı kağıt almıyor veya kağıt sıkıştırıyor:
- Kullanılan kağıdın tipine göre yazıcıyı tek kağıt veya sürekli form seçme konumuna getirin.
- Otomatik kağıt besleme tuşları yerine el ile kağıt beslemeyi deneyin. Tuşlar çalışmıyor ise ön
panel veya anakart arızalı olabilir.
Arıza Tespit-3
Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar
Yazıcı hazır fakat gönderilen yazıyı yazmıyor:
- Test sayfası dökümü düzgün alınabiliyor mu kontrol edin.
- Yazıcı kablosunu kontrol edin. Kablo yazıcı ile uyumlu olmayabilir veya kablo içinde kopuk
uçlar olabilir.
- Yazıcı varsayılan yazıcı olarak atanmış mı kontrol edin.
- Yazıcıyı kapatıp yeniden açın ve yazdırmayı deneyin.
- Yazıcı ekle ile yeni yazıcı ekleyin, sürücü dosyalarını yeniden yükleyin.
- PC’nin LPT veya USB portunun çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Yazıcı için USB 2.0 gerekli
olabilir.
- PC’nin BIOS ayarlarından SPP,ECP,EPP ayarını değiştirin.
Yazıcı hazır konuma geçmiyor alarm veriyor.
Kullanım kılavuzlarında alarm ışıklarının hangi durumlarda hangi renkte yandığı açıklanmıştır.
Alarm ışığı yanıyorsa;
- Kağıt doğru yüklenmemiş veya takılı kalmış olabilir.
- Kartuş yerinde yok, bitmiş veya bozulmuş olabilir.
- Yazıcı kapağı açıldığında kafa ortaya doğru hareket etmiyorsa mekanik veya elektronik
aksamda arıza olabilir.
Arıza Tespit-4
Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar
Yazıcı yazıyor fakat kağıda baskı çıkmıyor veya bozuk çıkıyor:
- Test sayfası dökümünde renkler ve karakterler bozuk ise yazıcı kafa ve/veya kartuş arızalı
olabilir.
- Kartuş boşalmış veya kurumuş olabilir.
- Tekrar dolum yapılmış bir kartuş ise kanallar tıkanmış olabilir.
- Yazıcı varsayılan yazıcı olarak atanmış mı kontrol edin.
- Yazıcıyı kapatıp yeniden açın ve yazdırmayı deneyin.
- Yazıcı ekle ile yeni yazıcı ekleyin, sürücü dosyalarını yeniden yükleyin.
- PC’nin BIOS ayarlarından SPP,ECP,EPP ayarını değiştirin.
Yazıcı kağıt almıyor veya kağıt sıkıştırıyor:
-Kağıt tepsisi yerine oturmamış olabilir.
-Tepsi içinde kağıtlar düzgün yerleştirilmemiştir.
- Kartuş yerinde yoktur.
-Yazıcı kapağı açıldığında kafa ortaya doğru hareket etmiyorsa mekanik veya elektronik
aksamda arıza olabilir.
Arıza Tespit-5
Lazer Yazıcılar
Yazıcı hazır fakat gönderilen yazıyı yazmıyor:
- Test sayfası dökümü düzgün alınabiliyor mu kontrol edin.
- Yazıcı kablosunu kontrol edin. Kablo yazıcı ile uyumlu olmayabilir veya kablo içinde kopuk uçlar
olabilir.
- Yazıcı varsayılan yazıcı olarak atanmış mı kontrol edin.
- Yazıcıyı kapatıp yeniden açın ve yazdırmayı deneyin.
- Yazıcı ekle ile yeni yazıcı ekleyin, sürücü dosyalarını yeniden yükleyin.
- PC’nin LPT veya USB portunun çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Yazıcı için USB 2.0 gerekli
olabilir.
- PC’nin BIOS ayarlarından SPP,ECP,EPP ayarını değiştirin.
Yazıcı hazır konuma geçmiyor LCD panelde hata kodu/mesajı çıkıyor:
Ön panelinde LCD gösterge bulunan lazer yazıcılar hata anında bir hata mesajı veya hata kodu
gösterirler. Bu kodların anlamı ve olası hata kaynağı yazıcı kitapçıklarında açıklanmıştır.
- Toner bitmiş veya çok azalmış olabilir. (Cartridge Error)
- İçeride kağıt sıkışmış olabilir. (Paper Jam)
- Fusing ünitesi arızalı olabilir.
- Ana Motor çalışmıyor olabilir.
Arıza Tespit-6
Lazer Yazıcılar
Yazıcı yazıyor fakat kağıda baskı çıkmıyor veya bozuk çıkıyor:
- Test sayfası dökümü düzgün alınabiliyor mu kontrol edin.
- Toner bitmiş veya çok azalmış olabilir.
- Yazıcı varsayılan yazıcı olarak atanmış mı kontrol edin.
- Yazıcı ekle ile yeni yazıcı ekleyin, sürücü dosyalarını yeniden yükleyin.
- PC’nin BIOS ayarlarından SPP,ECP,EPP ayarını değiştirin.
Test Sayfası dökümü bozuk ise
- Fusing ünitesi arızalı olabilir.
- Toner arızalı olabilir.
Kağıdın üzerinde siyah şerit halinde leke çıkıyor
- Fusing ünitesi arızalı olabilir.
Yazıcı henüz ısınma sürecinde iken hata veriyor.
- Fusing ünitesi arızalı olabilir.
Yazıcı kağıt almıyor veya birkaç kağıt birden alıyor:
Yazıcı kağıt sıkıştırıyor:
Temel Bilgisayar Teknisyenlik Eğitimi Seminer Notları
Yazıcı Teknolojisi
Özlem Sezer – Arif Kılıç
Sorularınız için
[email protected]