Konu 5 Üretim Süreci ve Maliyetler

Transkript

Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Çok Ürünlü Maliyet Fonksiyonları
Sonuç
.
.
Konu 5
Üretim Süreci ve Maliyetler
Hadi Yektaş
Uluslararası Antalya Üniversitesi
İşletme Tezsiz Yüksek Lisans Programı
1 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. İçerik
1. Giriş
2. Üretim Fonksiyonu
Kısa Dönem ve Uzun Dönem Kararları
Üretkenlik Ölçüleri
Üretim Sürecinde Yöneticinin Rolü
Eş Ürün Eğrileri
Eş Maliyet Doğruları
Maliyeti Minimize Etme
Optimal Girdi İkamesi
3.
4.
5.
2 / 92
Maliyet Fonksiyonu
Kısa Dönem Maliyetleri
Kısa Dönem Maliyetleri Arasındaki İlisşkiler
Uzun Dönem Maliyetleri
Sonuç
Sonuç
Anahtar Kelimeler ve Kavramlar
Öğrenme Hedefleri
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Giriş
İşletme operasyonlarının başarısı, üretim için gerekli olan girdi
çeşitlerini ve miktarını yöneticinin optimal olarak seçmesine bağlıdır.
Bu konuda, bir yöneticinin mevcut üretim teknolojisini azami
seviyede nasıl kullanabileceğini inceleyeceğiz.1
İlerideki konularda, mevcut teknolojiyi iyileştirme ile ilgili yönetim
İyileştirmenin Yolları
kararlarını da inceleyeceğiz. Teknolojiyi
.
1
3 / 92
Teknoloji, ham girdileri mümkün olan en fazla çıktıya dönüştürmenin adıdır.
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Motivasyon
Bu konu, üretim ve fiyat yönetimi gibi idari pozisyonlarda başarılı
olabilmek için ihtiyaç duyulan iktisadı̂ temeli sunar.
Bu ünitede anlatılacak olan kavramlar, insan kaynakları, operasyon
yönetimi, yönetim muhasebesi, ve stratejik yönetim gibi işletme
alanlarının temel taşlarıdır.
4 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Üretim Fonksiyonu
.
Üretim Fonksiyonu: Q = F (K , L)
.
.K birim sermaye ve L birim emek ile üretilebilecek maksimum çıktı miktarı, Q.
5 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Kısa Dönem ve Uzun Dönem Kararları
Bir yöneticinin, yapacağı üretim için her bir girdiden ne kadar
kullanacağına karar vermesi gerekir.
Kısa dönemde, bazı üretim faktörleri sabittir, ve bu durum
yöneticinin girdi kararlarına bir takım kısıtlar getirir.
Somut olarak, bir yönetici, kısa dönemde üretim kontrolünü sadece
değisken üretim faktörünün miktarını değiştirmek suretiyle yapar.
Bazı endüstrilerde, sermaye kısa dönemdeki sabit girdi iken;
bazılarında da emek kısa dönemdeki sabit girdidir.
.
Uzun Dönem
.
Bir
. yöneticinin bütün üretim faktörlerini değiştirebileceği uzunluktaki zaman dilimidir.
6 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Üretkenlik Ölçüleri
Yönetici kararlarının önemli bir kısmı da üretimde kullanılan
faktörlerin üretkenliğini belirlemektir.
Üretim sürecinin etkinliğinin değerlendirilmesi
Kârı maksimize eden girdi kararlarının verilmesi
7 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Toplam Ürün
.
Toplam Ürün
.
.Belirli miktarlardaki girdiler ile üretilebilecek maksimum ürün miktarı
Şayet...
çalışanlar en üst seviyede gayret göstermezse ve/veya
makineler kapasitelerinde çalışmazsa
ürün miktarı daha düşük olacaktır.
8 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Toplam Ürün: Cobb-Douglas Üretim Fonksiyonu Örneği
Uzun Dönem Üretim Fonksiyonu:
Q = F (K , L) = K 0.5 L0.5
K , 16 birimde sabit iken Kısa Dönem Üretim Fonksiyonu:
Q = F (16, L) = (16)0.5 L0.5 = (4)L0.5
Bununla beraber, emek de 100 birim olduğunda toplam ürün:
Q = F (16, 100) = (16)0.5 (100)0.5 = (4)(10) = 40 birim
9 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Ortalama Üretkenlik Ölçüleri
Q = F (K , L) = K 0.5 L0.5 üretim fonksiyonu olsun.
.
İşçi (Emek) Başı Ortalama Ürün: APL = QL
.
“Ortalama”
bir işçinin ne kadar ürettiğini ölçer.
.
K = 36 ve L = 16 ise APL =
(36)0.5 (16)0.5
16
=
24
16
= 32 ’dir.
.
Sermaye Başı Ortalama Ürün: APK = Q
K
.
“Ortalama”
bir
sermayenin
ne
kadar
ürettiğini
ölçer.
.
K = 36 ve L = 16 ise APK =
10 / 92
(36)0.5 (16)0.5
36
Hadi Yektaş
=
24
36
= 23 ’tür.
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Marjinal Üretkenlik Ölçüleri
.
Emeğin Marjinal Ürünü: MPL = ∆Q
∆L
.
Sermaye miktarı K ’da sabit iken son işçinin ürettiği ürünü ölçer.
Kısa dönem üretim fonksiyonun (emeğe göre) eğimidir.
.
.
Sermayenin Marjinal Ürünü: MPK = ∆Q
∆K
.
Emek miktarı L’de sabit iken son sermayenin ürettiği ürünü ölçer.
Kısa dönem üretim fonksiyonunun (sermayeye göre) eğimidir.
.
11 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Artan, Azalan ve Negatif Marjinal Ürün
12 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
13 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
14 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
15 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
16 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
17 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
18 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
19 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Üretim Sürecini Yönlendirmek
Üretim fonksiyonunun üzerinde üretme
İşçinin maksimum gayreti sarfetmesi için gerekli olan güdüyü ayarlama
Anlatması kolay, uygulaması zordur!
Girdilerden doğru miktarlarda kullanma
Emek ya da sermaya kısa dönemde değişebilir. Kârı, Π, maksimize eden
emek miktarında emeğin marjinal ürününün değeri ücrete eşittir:
VMPL = w . Burada VMPL = P × MPL .2
sermaye miktarında sermayenin marjinal ürününün değeri kiradır:
VMPK = r . Burada VMPK = P × MPK .
2
20 / 92
∴ Ters U-şeklindeki VMPL ’nin azalan kısmı firmanin emek talebidir.
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Tanım
.
Eş Ürün Eğrisi
.
.Aynı miktarda maksimum çıktıyı üreten bütün (K , L) girdi kombinasyonlarıdır.
Eş ürün eğrilerinin şekli, bir yöneticinin - aynı maksimum ürünü muhafaza
edecek şekilde - girdileri birbirleri ile ikame ederken yaşadığı rahatlık veya
zorluğunu yansıtır.
21 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Eş Ürün Eğrilerinin Eğimi: Marjinal Teknik İkame Oranı
.
MPL
Marjinal Teknik İkame Oranı: MRTSKL = MP
K
.
.Aynı Q’yu muhafaze edecek şekilde bir girdinin diğeriyle ikame edildiği oran.
22 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Örnek: Lineer Eş Ürün Eğrileri
Sermaya ve emek tam ikame faktörlerdir.
Eş ürün eğrilerinin lineer olması, kullanılan
girdilerin birbirleri ile sabit oranda ikame
edildiğini gösterir.
Q = aK + bL
MRTSKL =
23 / 92
b
a
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Örnek: Leontief Eş Ürün Eğrileri
Sermaye ve emek mükemmel tamamlayıcı faktörlerdir.
Sermaye ve emek sabit oranlarda üretime girerler.
Q = min{bK , cL}
Girdiler üretimde sabit oranlarda kullanıldığından, bunların
ikame oranını incelemeye gerek yoktur.
(MRTSKL = 0, ∞, tanımsız).
24 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Örnek: Cobb-Douglas Eş Ürün Eğrileri
Sermaye ve emek tam olmayan ikame faktörlerdir.
Q = K a Lb
MRTSKL =
MPL
MPK
.
Azalan MRTS
.
Üretim sürecinde bir girdiden daha az kullandıkça, aynı
miktarda çıktıyı muhafaza etmek için diğer girdiden gittikçe
artan
miktarda kullanmanın gerekli olduğu durumdur.
.
25 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Eş Maliyet Doğruları
.
.
Maliyetleri aynı olan girdi kombinasyonları:
.
wL + rK = C
Yeniden düzenlenince,
K =
1
w
C − L.
r
r
Girdi fiyatlarını sabit kabul ettiğimizde,
orijinden daha uzak olan eş maliyet doğrusu
daha yüksek bir maliyet seviyesini gösterir.
Bir girdinin fiyatındaki değişim eş maliyet
doğrusunun eğimini değiştirir.
26 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
.
.
.
wL + rK = C
K =
1
w
C − L.
r
r
27 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
.
.
.
wL + rK = C
K =
1
w
C − L.
r
r
28 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
.
.
.
wL + rK = C
K =
1
w
C − L.
r
r
29 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
.
.
.
wL + rK = C
K =
1
w
C − L.
r
r
30 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Maliyeti Minimize Etme
Optimumda, bütün girdiler için TL başına
elde edilen marjinal ürün eşit olmalıdır:
MPL
MPK
MPL
w
=
⇔
=
w
r
MPK
r
Bir başka açıdan bakıldığında, bu denklik
şunu verir:
MRTSKL =
w
r
Optimumda, bir üreticinin mevcut teknoloji
ile L ile K ’yı ikame edeceği oran, girdilerin
pazardaki ikame oranına eşit olmalıdır.
31 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Optimal Girdi İkamesi
Bir firma Q0 kadar ürünü A = (L0 , K0 ) noktası
ile gösterilen girdi kombinasyonu ile C0
maliyetine katlanarak üretiyor olsun.
Şimdi ücretin w0 ’dan w1 ’e düştüğünü farzedin.
Aynı C0 maliyet seviyesini gösteren eş maliyet
doğrusu saatin ters yönünde döner.
Bu durumda, Q0 miktarının üretimi, B girdi
sepetini seçmek suretiyle, daha düşük bir
maliyet seviyesinde, C1 , gerçekleşmiş olur.
Yeni eş maliyet doğrusunun eğimi emek için
ödenen ücretin sermaye için ödenen kiraya olan
oranının düştüğünü göstermektedir.
32 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
33 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
34 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
35 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
36 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
37 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
38 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
39 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Optimal Girdi İkamesi - Bir Uygulama
Bu analizden yola çıkarak ücrete ek olarak
yapılan ödemelerin (sağlık sigortası, özel sigorta,
ikramiye, hediye paketi vb) azaltılmasının
istihdamı artıracağını söyleyebiliriz.
Diğer açıdan bakıldığında da, düşük gelirli
işçilere sağlık sigortası yapılmasını ve emeklilik
ikramiyelerinin ödenmesini zorunlu kılan
düzenlemeler, firmaların emeği sermaye ile
ikame etmesini teşvik etmiş olur.
Yani bu tür düzenlemeler bu sınıftaki işçilerin
durumunu iyileştirmeyi amaç edinirken, kısa
vadede istemeden, onların istihdam alanlarını
daraltır. Yalnız uzun vadede de onların talep
edilen mesleklere göre donanmasını teşvik eder.
40 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Tanım
Girdi fiyatları sabit iken, farklı eş ürün eğrilerinin (yani farklı Q’lar) her biri için
farklı bir optimal girdi kombinasyonu3 ve
bu optimal girdi kombinasyonu ile ilişik farklı bir optimal maliyet bulunur.4
3
4
41 / 92
(K ∗ (Q), L∗ (Q))
C (Q) = C (K ∗ (Q), L∗ (Q)) = rK ∗ (Q) + wL∗ (Q)
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Maliyet Analizi - Kısa Dönem Maliyetleri
Kısa dönemde bazı girdilerin miktarının değiştirilemediğini hatırlayın.
Maliyetlerin çeşitleri:
Sabit maliyetler (FC )
Değişken maliyetler (VC )
Toplam maliyetler (TC )
Batık maliyetler
42 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Toplam ve Değişken Maliyetler
C(Q): Değişik ürün miktarları için en düşük
toplam üretim maliyetini verir:
C (Q) = VC (Q) + FC
VC(Q): Ürün miktarı değiştikçe değişen
maliyetler.
FC: Ürün miktarı değiştikçe değişmeyen
maliyetler.
43 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit ve Batık Maliyetler
FC: Ürün miktarı değiştikçe değişmeyen
maliyetler.
Batık maliyetler: İlelebet kaybedilen, geri
dönüşü olmayan maliyetler.
44 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Bazı Kavramlar
C (Q)
Q
Ortalama Toplam Maliyet: ATC =
Ortalama Değişken Maliyet: AVC =
Ortalama Sabit Maliyet: AFC =
Marjinal Maliyet: MC =
45 / 92
VC (Q)
Q
FC
Q
∆C
∆Q
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Bazı Kavramlar
C (Q)
Q
46 / 92
VC (Q)
Q
FC
Q
∆C
∆Q
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Bazı Kavramlar
C (Q)
Q
47 / 92
VC (Q)
Q
FC
Q
∆C
∆Q
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Bazı Kavramlar
C (Q)
Q
48 / 92
VC (Q)
Q
FC
Q
∆C
∆Q
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Bazı Kavramlar
C (Q)
Q
49 / 92
VC (Q)
Q
FC
Q
∆C
∆Q
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Bazı Kavramlar
C (Q)
Q
50 / 92
VC (Q)
Q
FC
Q
∆C
∆Q
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Toplam Maliyet
51 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Toplam Maliyet
52 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Toplam Maliyet
53 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Toplam Maliyet
54 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Toplam Maliyet
55 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Toplam Maliyet
56 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Değişken Maliyet
57 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
58 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
59 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
60 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
61 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
62 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
63 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
64 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
65 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
66 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
67 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
68 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
69 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
70 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
71 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
72 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
73 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Sabit Maliyet
74 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Maliyetler Arasındaki İlişkiler
C (Q)
Q
75 / 92
VC (Q)
Q
FC
Q
∆C
∆Q
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Maliyetler Arasındaki İlişkiler
Azalan MP kanunu ⇒ artan MC kanunu
Q = 1 için MC = AVC
Q → 0 ise ATC → ∞
Q → ∞ ise AFC → 0
ATC = AVC + AFC
Q → ∞ ise ATC , AVC ’ye yakınsar.
ATC = MC iken ATC minimumdadır.
AVC = MC iken AVC minimumdadır.
76 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Kübik Maliyet Fonksiyonu
C (Q) = f + aQ + bQ 2 + cQ 3
Marjinal Maliyet?
MC (Q) =
77 / 92
dC
= a + 2bQ + 3cQ 2
dQ
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Bir Örnek
Toplam maliyet fonksiyonu:
C (Q) = 10 + Q + Q 2
Değişken maliyet fonksiyonu:
VC (Q) = Q + Q 2
2 ürünün değişken maliyeti:
VC (2) = 2 + 22 = 6
Sabit maliyetler:
FC = 10
Marjinal maliyet fonksiyonu:
MC (Q) = 1 + 2Q
İkinci ürünü üretmenin marjinal maliyeti:
MC (2) = 1 + 2(2) = 5
78 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Ölçek Ekonomileri
79 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
80 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
81 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
82 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
83 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
84 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Çok Ürünlü Maliyet Fonksiyonları
C (Q1 , Q2 ): İki farklı ürünü beraber üretmenin maliyeti
Fonksiyonun genel şekli:
C (Q1 , Q2 ) = f + aQ1 Q2 + bQ12 + cQ22
85 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Kapsam Ekonomisi
.
Kapsam Ekonomisi: C (Q1 , 0) + C (0, Q2 ) > C (Q1 , Q2 )
.
İki
. farklı ürünü beraber üretmek ayrı ayrı üretmekten daha az maliyetli.
Örnek: Time-Warner için internet bağlantısı ve anlık yazılı haberleşme (ör: AOL
Messenger) hizmetlerini beraber sunmak ayrı ayrı sunmaktan daha ucuzdur.
86 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. Maliyet Tamamlayıcılığı
.
1 (Q1 ,Q2 )
Maliyet Tamamlayıcılığı: ∆MC∆Q
<0
2
.
Ürün
2’yi daha çok ürettikçe ürün 1’in MC ’i azalır.
.
Örnek: Dana derisi ve biftek.
87 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
. İkinci Derece (Quadratic) Çok Ürünlü Üretim Fonksiyonu
C (Q1 , Q2 ) =
MC1 (Q1 , Q2 ) =
f + aQ1 Q2 + Q12 + Q22
aQ2 + 2Q1
MC2 (Q1 , Q2 ) =
aQ1 + 2Q2
Maliyet Tamamlayıcılığı:
∂MC1 (Q1 ,Q2 )
∂Q2
=a<0
and
∂MC2 (Q1 ,Q2 )
∂Q1
=a<0
Kapsam Ekonomisi:
C (Q1 , 0) + C (0, Q2 )
f + Q12 + f + Q22
f
> C (Q1 , Q2 )
> f + aQ1 Q2 + Q12 + Q22
> aQ1 Q2
Sayısal örnek: a = −2 and f = 90
88 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
Sonuç
. Sonuç
Kârı maksimize (maliyeti minimize) etmek için, yöneticiler, bir
girdinin miktarını, onun marjial biriminin üretiminin değerinin, onun
maliyetine eşit olacak şekilde belirlemelidirler. Bu durumda,...
Optimal girdi kombinasyonu için MRTSKL = wr eşitliği sağlanır.
Bir sonraki konuda, yöneticinin bu optimal girdi miktarlarını nasıl
tedarik edebileceğini inceleyeceğiz. Yani, spot piyasasından mı,
sözleşme yaparak mı, dikey entegre olarak mı?
Tedarik yöntemini optimal olarak seçmek suretiyle yönetici bu
konuda tanımladığımız maliyet fonksiyonunun yukarısında
değil (not above) üzerinde (on) olacaktır.
Maliyet fonksiyonları ilerideki konularda inceleyeceğimiz kâr
maksimizasyonu davranışlarının temelini oluşturacaktır.
89 / 92
Hadi Yektaş
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
Sonuç
. Anahtar Kelimeler ve Kavramlar
artan marjinal ürün
marjinal teknik ikame oranı (MRTS)
azalan marjinal teknik ikame oranı
marjinal ürün (MP)
azalan marjinal ürün
marjinal ürünün değeri
batık maliyetler
optimal girdi ikamesi
Cobb-Douglas üretim fonksiyonu
ortalama sabit maliyet (AFC )
çok ürünlü maliyet fonksiyonu
ortalama toplam maliyet (ATC )
değişken maliyetler
ortalama ürün (AP)
değişken üretim faktörleri
ortalama değişken maliyet (AVC )
eş maliyet doğrusu
ölçeğe göre azalan getiriler
eş ürün eğrisi
ölçeğe göre sabit getiriler
kapsam ekonomisi
ölçek ekonomileri
kârı maksimize eden girdi kullanımı
patent
kısa dönem
sabit maliyetler
kısa dönem maliyet fonksiyonu
sabit üretim faktörü
Leontief (veya sabit oranlı) üretim fonksiyonu
toplam maliyet
lineer üretim fonksiyonu
toplam ürün (TP)
maliyet fonksiyonu
uzun dönem
maliyet tamamlayıcılığı
uzun dönem ortalama maliyet eğrisi
maliyeti minimize etme
üretim faktörleri (örnek: sermaye, emek)
marjinal maliyet (MC )
90 / 92
Hadi Yektaş
üretim fonksiyonu
Giriş
Üretim Fonksiyonu
Maliyet Fonksiyonu
Sonuç
Sonuç
. Öğrenme Hedefleri
Bu konuyu tamamladıktan sonra sizin şunları yapabilmeniz gerekir:
1. Girdilerin farklı yollardan üretkenliğini ölçme ve yöneticilerin üretim sürecindeki
rollerini açıklama
2. Girdi talebini ve girdilerin optimal kombinasyonunu hesaplama ve eş ürün analizi
kullanarak girdilerin birbirleri ile optimal olarak nasıl ikame edileceğini gösterme.
3. Üretim fonksiyonunu kullanarak, maliyet fonksiyonunu hesaplama ve ekonomik
maliyetler ile muhasabe maliyetlerinin farkını açıklama
4. Sabit maliyetler, batık maliyetler, değişken maliyetler, ve marjinal maliyetlerin
ekonomik açıdan neden önemli olduğunu açıklama
5. Cebirsel veya tablo olarak verilmiş olan verilerini kullanarak, ortalama ve
marjinal maliyetleri hesaplama ve bunların birbirinden farkını ortaya koyma
6. Kısa dönem ve uzun dönem üretim kararlarını ayırt etme ve bunların maliyetler
ve ölçek ekonomileri üzerindeki etkisini ortaya koyma
7. Çok ürünlü üretim süreçlerinin kapsam ekonomileri ve maliyet tamamlayıcılığı
doğurup doğurmadığını anlama ve bunların yönetim kararlarındaki önemini
açıklama
91 / 92
Hadi Yektaş
Lahika
. Teknolojinin Kaynakları
. Ar&Ge
1
. Mevcut bir teknolojinin lisansını alma
2
. Fuarlar ve sektör yayınları
3
. Ters mühendislik
4
. İnovasyon yapan firmaların çalışanlarını istihdam etme
5
. Alınmış bir patenti ihlal etmeden ondan daha iyi ürün geliştirme
6
. İnovasyon yapan firmaların çalışanları ile görüşmeler
7
.Girişe geri dön
92 / 92
Hadi Yektaş

Konu 5 Üretim Süreci ve Maliyetler

Transkript

Benzer belgeler

Generic Mapping Tools (GMT) ve Kartografik

Asimetrik Kriptografi

seyrek matr˙ıs-vekt ör ç arpımı ˙ıç ˙ın kos¸ut zamanda özelles¸m˙ıs

ISLE 521 - ˙IS¸LETME EKONOM˙IS˙I G ¨UZ 2013