KKTCMB Bülten - KKTC Merkez Bankası

Transkript

Kuzey Kıbr ı s Türk Cumhuriyeti
Merkez Bankas ı
Bülten
Ağ ustos 1994
No: 22
IÇINDEKILER
1. BÖLÜM
K.K.T.C. Merkez Bankas ı Aleyhine İ
ngiltere Yüksek Mahkemesinde
Açı lan Dava
II. BÖLÜM
K.K.T.C. Merkez Bankas ı ve Bankac ılı
3
k Faaliyetleri
5-44
III. BÖLÜM
Ekonomik Geli ş meler
1. Üretim, istihdam ve Fiyatlar
a) Üretim Art ışı ve Kaynaklar ı
n Kullanımı
b) Istihdam
c) Fiyat Hareketleri ve Ücretler
45-68
47
47
51
53
2. Mali ve Parasal Geli ş meler
a) Mali Geli ş meler
b) Parasal Geli ş meler
56
56
61
3. Ticaret, Pazarlama ve ödemeler Dengesi
a) Ticaret ve Pazarlama
b) Ödemeler Dengesi
61
61
61
IV. BÖLÜM
Merkez Bankas ının Yıllı k Hesaplar
ı
Bilanço
Kül- ve Zarar Hesab ı
Hesaplar Hakk ında Aç ı klamalar
69-75
71
72
73-75
V. BÖLÜM
Bankac ı lık İ statistikleri
BÖLÜM
Bankac ılı k kesiminin Özel Ilgi Duyaca
ğı Mevzuat
77-88
89-138
VII. BÖLÜM
Tabloları n Listesi
141
1
In
2
1. Bölüm
POLLY PECK INTERNATIONAL PLC KAYYUMLARININ
LONDRA'DA YÜKSEK MAHKEMEDE AÇTI ĞI DAVA
21 Say ı ve Mayı s 1993 tarihli Bültende belirtildi ğ i üzere 2 Mart ve 8 Mart 1993 tarihleri
arası nda Temyiz Mahkemesi, Mahkemenin yetki yetersizli ği nedeniyle davan ı n reddine dair B anka
tarafından yap ı lan müracaatın Mahkemece daha önce reddolunmas ına karşı , Bankanın yaptığı
istinafı dinledi. Temyiz Mahkemesi kayyumlar ın davas ının esası hakkında tatmin olmad ı ve
Bankayı İ ngiltere'de dava etmek için sa ğ lam ve savunulabilir bir tezleri olmad ığını saptadı.
Neticede, Mahkeme daha önceki karar ı bozarak, kayyumlar ın davasını reddetti. Mahkeme,
Bankan ı n dava masrafların ı n kayyumlarca ödenmesini de en ıretti.
Kayyumları n, istinaf izni için, Lordlar Kamaras ına müracaattan feragat etmeleri üzerine,
Merkez Bankas ı aleyhindeki dava sona ermi ş oldu.
Bankanı n, dava masraflar ı ve bunlarla birlikte Ekim 1991 ve Mart 1992 tarihleri aras ında
Londra'daki döviz hesaplar ın ın, haksı z yere dondurulmas ı sonucu duçar oldu ğu zarar dolayı sıyle,
Bankan ı n tazminat talebi, Londra'daki avukatlar ımızca izlenmi ş ve kayyumlardan a ş ağıdaki
ödemelerin yap ılması sağlanm ıştır:
Tazminat
Masraflar
Çal ınan evrak
için aç ı lan dava
masraflarına karşıl ık
100,000.00
796,539.93
896,539.93
2,500.00
899,039.93
30 Haziran 1993 tarihli beyanat ı nda kayyum Mr. Christopher Morris şöyle demiştir:
"Temyiz Mahkemesinin, Merkez Bankas ı aleyhindeki davada alm ış olduğu karardan sonra
istinaf izni için Lordlar Kamaras ı na müracaatta bulunmamaya karar verilmi ş tir. Bu itibarla, Merkez
Bankası aleyhindeki dava sona ermi ştir.
Kovu şturma esnas ı nda, Merkez Bankas ı 'nın sunduğu deliller muvacehesinde, Polly Peck
International PLC'nin kaybolan paralar ı hakkı nda, Merkez Bankas ı 'na yöneltilen şikâyetlerin
esastan yoksun oldu ğu ş imdi kabul edilmektedir.
Bu itibarla, duru şmada yapı lan yolsuzluk ve para aklama suçlamalar ından dolayı, bu davan ın
sorumlusu olan Mr. Christopher Morris hem Guvernörden, hem de Merkez Bankas ı 'nın Yönetim
Kurulundan özür dilenı ektedir.
Polly Peck International PLC taraf ı ndan Asil Nadir aleyhine ba şlatı lan ve Say ın Nadir'in
zimmetine geçirdi ği iddia olunan yakla şı k £ 371 milyon miktar ı ndaki para ile ilgili kovu şturma
sürdürülmektedir."
3
II. BÖLÜM
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETINDE
MERKEZ BANKASI VE BANKACILIK FAAL İYETLERİ
35/1987 S ay ıl t Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yasası nda belirtilen çerçevede
bankalar tarafı ndan getirilen k ı sa vadeli senet ve vesikalar ı reeskonta kabul ederek veya Kamu
Kurum ve Kuruluş larına Hazine Kefaleti kar şılığı nda avans vermek suretiyle, piyasaya para sürme
ve bankalara kaynak sa ğ lama görevleri bankam ızca sürdürülmü ştür.
31 Aral ı k 1993 tarihi itibariyle avans ve reeskont i ş lemleri Tablo 1 'de, avans ve reeskont
i şlemlerinden doğ an borç bakiyelerinin 31 Aral ık 1992, 31 Aral ı k 1993 ve 31 Temmuz 1994
itibariyle karşı laştırması ise Tablo 2'de gösterilmi ştir.
Tablo 1
31 Aralık 1993 Tarihi itibariyle Avans ve Reeskont i şlemleri
Banka Kaynakları ndan Kullandırdan:
Hazine Kefaletini haiz
Bonolar üzerine avans
4,
4
44
Hazineye Kısa
Vadeli Avans
Küçük Esnaf ve
Sanatkâr Senetleri
Sanayi Senetleri
„
„
L,
44
(<
,
4,
4,
4,
44
‘•
4,
K.M.S.Cypfruvex
İş letmecilik Ltd.
Tarı msal Donat ını Kurumu
K.T.Turizm İş l.Ltd.
Hazine ve Muhasebe Dairesi
K. Vakıflar Bankası Ltd.
K. Vak ı flar Bankası Ltd.
K. Kredi Bankas ı Ltd.
K. Ticaret Bankası Ltd.
Asbank Ltd.
Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd.
K.T. Koop. Mer. Bankas ı Ltd.
K. Iktisat Bankas ı Ltd.
Türkiye İş Bankası A.Ş .
K. Yat ırım Bankası Ltd.
L.T.Koop. Bankası Ltd.
K. Faisal islam Bankas ı Ltd.
K. Hürbank Ltd.
Everest Balık Ltd.
Ticari Semtler
K.Ticaret Bankas ı Ltd.
Ihracat Senetleri
K.Vakıflar Bankas ı Ltd.
K.T.Koop.Merkez Bankası Ltd.
44
,4
5
Borç
Bakiyesi
Senet
Adedi
Milyon TL.
Senet
Toplamı
60.807.0
2.741.4
40.0
63.588.4
4
4
l
9
13.000.0
220.00
60.0
13.280.0
43.332.5
1.919
43.332.5
3.369.5
5.410.4
2.770.0
3.500.0
3.123.8
1.202.5
2.175.8
5.108.0
2.955.0
400.0
900.0
686.0
1.800.0
33.401.0
27
35
21
19
18
11
14
12
14
2
4
4
8
189
3.483.8
5.530.0
2.782.0
3.500.0
3.346.0
1.276.0
2.198.0
5.108.0
2.955.0
400.0
900.0
686.0
1.800.0
33.964.8
255.000.0
500.0
3
500.0
35.000.0
40.000.0
75.000.0
2
1
3
47.000.0
40.000.0
87.000.0
Turizm Senetleri
aı
44
••
Tarı m Senetleri
K.Vakı flar Bankas ı Ltd.
Türk Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
Türkiye İş Bankası A. Ş.
K. Faisal islâm Bankas ı Ltd.
K. Yat ırım Bankası Ltd.
K.T.Koop. Merkez Bankas ı Ltd.
Everest Bank Ltd.
K. Vakıflar Bankas ı Ltd.
TOPLAM
Diğer Kaynaklardan Kulland ırılan:
Turizm Teş vik Fonu
44
Sanayi Teş vik Fonu
t
•
Eximbank Ihracat
Hazırl ı k Kredileri
K. Vakıflar Bankas ı Ltd.
K.Kredi Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
K. Faisal Islâm Bankas ı Ltd.
K. Vakı flar Bankası Ltd.
Limasol T.Koop.Bankas ı Ltd.
K. Ticaret Bankas ı Ltd.
K. Endüstri Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
K. İktisat Bankas ı Ltd.
K. Yatırı m Bankas ı Ltd.
K.Faisal islam Bankas ı Ltd.
Türkiye İş Bankas ı A.Ş.
K. Vakı flar Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
K. İktisat Bankas ı Ltd.
1.963.0
392.6
1.444.4
206.9
750.0
1.688.9
250.0
370.4
7.066.2
11
5
9
2
8
8
1
2
46
2.016.7
433.3
1.800.0
266.0
750.0
1.800.0
250.0
400.0
7.716.0
50.6
8
50.6
477.938.7
2.177
185.843.9
Senet
Adedi
10
19
8
1
4
4
2
7
55
Milyon TL.
Senet
Toplamı
3.350.0
6.875.0
2.560.0
200.0
900.0
1.000.0
730.0
3.250.0
18.865.0
Borç
Bakiyesi
3.350.0
6.875.0
2.560.0
200.0
900.0
1.000.0
730.0
3.250.0
18.865.0
1.750.0
1.476.0
85.0
110.0
3.728.0
479.0
200.0
894.0
3.195.0
90.0
1.385.0
572.0
175.0
14.139.0
48.0
600.0
440.0
1.000.0
1.110.0
354.0
10
10
1
1
12
5
1
8
9
1
5
2
66
1
3
2
4
6
2
1.750.0
1.476.0
85.0
110.0
3.728.0
479.0
200.0
894.0
3.195.0
90.0
1.385.0
572.0
175.0
14.139.0
48.0
600.0
440.0
1.000.0
1.110.0
354.0
Everest Bank Ltd.
Eximbank ihracat
Kredileri
ai
ta
aa
44
ta
1.774.0
2.000.0
7.326.0
12
8
38
1.774.0
2.000.0
7.326.0
K. Vakı flar Bankas ı Ltd.
Limasol T.Koop. Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
Akdeniz Garanti Bankası Ltd.
K. Iktisat Bankas ı Ltd.
22.219.7
287.0
200.0
1.600.0
585.0
16.070.0
376.0
335.0
41.672.7
26
2
1
14
6
41
4
4
88
10.219.7
287.0
200.0
1.600.0
585.0
16.070.0
376.0
335.0
29.672.7
TOPLAM
82.002.7
247
70.002.7
477.938.7
82.002.7
559.941.4
2.177
247
2.424
185.843.9
70.002.7
255.846.6
Özet:
Banka Kaynaklar ı ndan Kullandı rı lan
Diğ er Kaynaklardan Kulland ırılan
Genel Toplam
7
Tablo 2
ı k 19 3 ve 31 Temmuz 1994
Avans ve Reeskont Borç Bakiyelerinin 31 Aral ı k 1992, 31 Aral
itibariyle Karşı laştı rmas ı
Milyon TL.
Banka Kaynaklar ı ndan Kulland ırı lan:
31 Aral ık
1992
lloıLı
-11.
Kre ıü Türü
Hazine Kefaletini
Haiz Bonolar Üz. Av.
K.M.S. Cypfruvex İş i. Ltd.
Tarı msal Donat ı rn Kurumu
K.T.Turizm i ş letmeleri Ltd.
31 Aral ı k 31 Tenımuz
1_211
195
60.807.0
2.741.4
60.807.0
2.741.4
35.430.3
63.588.4
63.548.4
75.000.0
255.000.0
255.000.0
43.332.5
46.769.1
33.772.7
1.557.6
100k
Hazineye K ısa
Vadeli Avans
Hazine ve Muhasebe Dairesi
Küçük Esnaf ve
Sanatkar Senetleri
6.907.2
K.Vak ıflar Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
Akdeniz Garanti bankas ı Ltd.
Türkiye Halk Bankas ı A. Ş.
K.T.Koop.Merkez Bankas ı Ltd.
K.İ ktisat Bankas ı Ltd.
K.Endüstri bankas ı Ltd.
K.Yat ırı m Bankas ı Ltd.
K.Faisal İ slam Bankas ı Ltd.
K.Hür Bank Ltd.
Everest Bank Ltd.
1.257.8
3.058.7
2.825.0
3.900.0
1.844.5
50.0
1.010.0
300.0
130.0
168.0
400.0
3.369.5
5.410.4
2.770.0
3.500.0
3.123.8
6.587.6
3.040.6
2.507.7
4.350.0
1.494.5
1.202.5
2.175.8
3.264.0
2.065.3
5.108.0
2.955.0
400.0
900.0
686.0
1.800.0
14.944.
33.401.0
4.270.3
3.545.9
1.130.0
833.4
1.200.0
1.800.0
2.200.0
38.289.3
500.
20.000.
500.0
350.0
20.500.
500.0
—219-kia
2.350.0
Sanayi Senetleri
1.6
44
44
41.
4•
44
Ticari Senetler
ihracat Senetleri
46
4•
64
44
Asbank Ltd.
K. Vak ıflar Bankas ı Ltd.
Everest Bank Ltd.
8
1950
380 O
280 0
3.300.0
20 .0
4.35 .0
40.000.0
35.000.0
32.000.0
-
23.000.0
75.000.0
60.990.0
cc
Turizm Senetleri
L ı.
Tarı m Senetleri
K. Vak ı flar Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
Türkiye İş Bankas ı A. Ş.
K. Faisal İ slam Bankas ı Ltd.
Everest Bank Ltd.
DIĞ ER KAYNAKLARDAN KULLANDIRILAN:
Turizm Kredileri
K.Vak ı flar Bankas ı Ltd.
Erteleme Destek Fonu
L4
ta
Sanayi Te ş vik Fonu
44
44
L,
44
(L
1.
■
L<
1.963.0
392.6
-
1.561.1
18.5
-
1.444.4
206.9
750.0
1.688.9
250.0
1.000.0
103.5
411.1
961.9
-
4.426.5
7.066.2
4.352.4
82.3
50.6
27.0
161.645.3
477.938.7
471.326.2
TOPLAM
Turizm Te ş vik Fonu
735.1
635.6
180.1
255.0
1.485.5
385.2
750.0
Asbank Ltd.
K.Faisal İ slam Bankas ı Ltd.
K.Vakiflar Bankas ı Ltd.
K.Endüstri Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
K.İ ktisat Bankas ı Ltd.
Faisal İ slam Bankas ı Ltd.
164.6
26.8
83.8
1544
429.6
3.590.0
7.365.0
2.780.0
480.0
2.900.0
1.200.0
730.0
3.250.0
1.000.0
3.350.0
6.875.0
2.560.0
200.0
900.0
1.000.0
730.0
3.250.0
23.295.0
18.865.0
1.580.0
1.586.0
85.0
3.728.0
1.707.0
200.0
894.0
3.195.0
90.0
1.465.0
775.0
1.750.0
1.476.0
85.0
3.728.0
479.0
200.0
894.0
3.195.0
90.0
1.385.0
572.0
1175.0
10.0
II&
15.329.0
9
3214 ____29_6_„1
-
14.139.0
2.233.2
1.803.3
496.0
133.0
600.0
743.3
486.7
2.165.0
___15ii(2,2
10.207.2
1.873.0
240.7
722.6
1.816.0
272.7
525.8
1.871.7
60.0
1.268.0
381.0
116.6
500.0
9.648.1
Eximbank Ihracat
Kredileri
,•
`•
''
Edimbank ihracat
Hazı rlı k Kredileri
I,
4.4
44
K.Yat ırını Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
K. İ ktisat Bankas ı Ltd.
Limasol T.Koop.Bankast Ltd.
Everest Bank Ltd.
200.0
-
41.672.7
600.0
1.110.0
1.774.0
48 .0
1.000.0
354.0
2.000.0
K.Yattr ı m Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
K. İ ktisat Bankas ı Ltd.
Everest Bank Ltd.
TOPLAM
özet:
Banka Kaynaklar ı ndan Kulland ı rılan
Diğer Kaynaklardan Kulland ırılan
Genel Toplam
- 1O
22.219.7
335.0
16.070.0
1.600.0
585 .0
376 .0
287.0
17.300.0
919.0
5.000 .0
200.0
450.0
2.000.0
—3-5-01-Q.
29.369.0
1.953.0
71.3
7.326.0
2.000.0
ALL.Q.
4.464.3
39.053.6
82.002.7
53.688.6
161.645.3
477.938.7
82,0Al22
559.941.4
471.326.2
5_,L(181..€
525.014.8
___AL-.9.
L.D.
200.698.'
FAİ Z FARKİ FONU
Teş viki öngörülen sektörler ve konular için tercil
ıli faiz oranlar ını n uygulanmas ını kolaylaşt
ı rmak amac ıyla
KKTC Merkez Bankas ı bünyesinde Faiz Fark ı
Fonu kurulmas ı 35/1987 say ıl ı KKTC Merkez Bankas
ı Yasas ıııııı
23. maddesinde öngörülmü ştür. Yasan ı n 53. maddesi alt
ı nda ç ıkarı lan "KKTC Merkez Bankas
ı Faiz Fark ı Fonu
Oluşturulmas ı Tüzüğ ü"niin 7. maddesine göre Fonun kaynaklar
ı şunlard ı r:
a) Devlet Bütçesine bu amaçla konulacak ödenek;
b) KKTC Merkez Bankas ı
nezdindeki Hazine fonlar' faizlerine kar şı lı k olarak Banka biltçesinden ayr
ılacak
belirli bir ödenek;
e) Bankalar ve yan kurulu şları ile kooperatif bankalar
ı ve mevcut yasalar alt ı nda kredi vermekle yetkili
k ı lı f-Imi ş
müesseselerin verecekleri her türlü nakdi krediler (kontrollu krediler hariç) üzerinden uygulanacak
azan ıi yasal faiz oran ı içinden 2 puan faiz fark
ını n tahsil edilerek banka nezdinde aç ı
lan Faiz Fark ı Fonuna
yatı rı lan miktarlar;
d) Faiz farklar ı nı zaman ı nda yat ı
rmayanlara veya eksik yat ı ranlara uygulanacak ayl ı
k yüzde 8 cezai faiz ve
e) Türkiye Cumhuriyeti Devleti taraf ı ndan yap
ı lacak katk ılar.
Tüzüğ ün 5. maddesi alt ı nda faiz iadesi oranlar
Tarı m (Ayni)
Hayvancı l ık
Küçük Esnaf ve Sanatkar Kredisi
Turizm Kredisi
Sanayici Kredisi
İlı racatç ı Kredisi
ı kredi türleri itibariyle ş öyledir:
%31
%41
%26
%200
%20
%31
Tabiatı yle ayni kredi için hem Merkez Bankas
ı reeskont kayna ğı ndan hem de Faiz Fark
ı Fonundan yararlanma
olanağı yoktur.
Böylece faiz iadesi uygulamas ı yle, bankam ı zea Yasada belirtildi
ğ i üzere Kamu Kurum ve Kurulu şları
na avans
verilerek veya bankalarca ibraz edilen k ı sa vadeli senet ve vesikalar
ı
reeskonta kabul etmek suretiyle sa ğ lanan kredi
olanakları yanı nda bankalara kendi kaynaklar
ı ndan tercil ı li sektörlere kredi verme olana
ğı yarat ılmıştır.
Faiz Fark ı Fonu uygulamalar ı
Tablo 3'te özet halinde gösterilmektedir.
Tablo 3
Faiz Fark ı Fonu Uygulamalar ı
1987-94
Gelirler
Harcamalar
1987 Tar ı m (Ayni)
Dönem Sonu Bakiyesi
1.6
803.6
1844.0
1987 KKTC Merkez Bankas ı katkısı
Bankalardan
500.0
305.2
805.2
1988 Dönem Ba şı Bakiyesi
803.6
3000.0
919.3
805.2
2878.9
KKTC Merkez Bankas ı Katk ısı
Bankalardan
4722.9
4722.9
1241.9
7134.2
Bankalardan
TC Yard ımı
8376.1
1990 Turizm
1990 Sanayi
1991 Turizm
1991 Sanayi
1992 Turizm
1992 Sanayi
1992 ihracat
1992 Reeskont Kredileri için
düzeltme
Milyon TL
2388.4
459.2
0.9
1352.8
15201.3
5019.1
926.7
29.1
17909.6
23884.5
8694.3
658.0
160.9
67.6
8937.6
20312.1
38830.5
Bankalardan
TC Yard ımı
2878.9
3500.0
1678.1
3192.
8376.1
7134.2
4000.0
3254.5
812.6
15201.3
1991 Dönem Ba şı Baki esi
KKTC Merkez Bankas ı Katkıs ı
Bankalardan
TC Yard ımı
1352.8
3000.0
6250.1
2281.6
23884.5
1992 Dönem Ba şı Bal4yesi
KKTC Merkez Banka ı Katkısı
Bankalardan
T.C.Yard ımı
17909.6
9000.0
10399.3
1521.6
38830.5
1993 Tar ım (Ayni)
1993 Turizm
1993 Sanayi
1993 ihracat
1993 Küçük Esnaf ve
Sanatkârlar
1.1.94-31.7.94
(G
(4
18782.5
708.5
1203.8
327.9
5.8
18081.2
39109.7
Tanın (Ayni)
Turizm
Sanayi
Küçük Esnaf
ve Sanatkârlar
KKTC Merkez Bankas ı Katkıs ı
Bankalardan
T.C.Yard ımı
39109.7
6660.4
688.2
920.6
1.1.1994 Dönem Ba şı
Bakiyesi
Bankalardan
T.C. Yard ımı
18.081.2
14.175.2
36.9
23950.3
32256.4
32256.4
1.8.1994 Dönem
Başı Bakiyesi
Not: Faiz Fark ı
20312.1
2000.14985.7
1811.9
23950.3
iadesi taahhüt bakiyesi 31 Temmuz 1994 tarihinde 23 Milyar TL. olarak hesaplanm ıştır.
YETKILI BANKALAR
ı
tan ıma göre "Yetkili Bankalar" Kuzey K
Para ve Kambiyo İşleri Yasas ı ndaki
lemleri yapmaya, döviz almaya, döviz bulu
faaliyette bulunan ve ithalat, ihracat i ş
ve/ve
kil eden turistlere mahsus döviz al ı m bordrolar ı
döviz sat ışı na mesnet te ş
ılı nan bankalar ı anlatı r. KKTC Mer
Maliye İş leri ile görevli bakanl ı kça yetkili k
bankalar şunlard ır:
TC Ziraat Bankas ı
Ltd.
Kıbr ı s Türk Koop. Merkez Bankas ı
Kıbr ı s Kredi Bankas ı Ltd.
Türkiye Halk Bankas ı A. Ş .
K ıbrı s Vakı flar Bankas ı Ltd.
Limasol Türk Koop.Bankas ı Ltd.
Kıbr ı s Ticaret Bankas ı Ltd.
Kıbrı s Endüstri Bankas ı Ltd.
Kıbrı s Faisal Islam Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
Kıbr ı s Iktisat Bankas ı Ltd.
Kıbr ıs Yatı nm Bankas ı Ltd.
K ıbrı s Hür Bank Ltd.
Rumeli Bank Ltd.
Kıbrı s Eurobank Ltd.
Finba Finansal Bank Ltd.
Everest Bank Ltd.
Kıbr ı s I nterbank Ltd.
Deniz Bank Ltd.
Kıbrı s Tunca Bank Ltd.
ns Türk Cumhuriyeti'nde
durmaya, döviz satmaya,
a makbuz tanzim etmeye
ez Bankas ı dışı nda yetkili
OFFSHORE BANKACILIĞI
Offshore Bankac ı lı k Hizmetleri Yasas ı
(48/1990) alt ı nda izin al ı p tescil edilmi
ş unlard ı r:
ş ve çal ış an bankalar
East Mediterranean Trust and Banking Corporation Ltd.
The European Business Bank Ltd.
The European Co ı runerce Bank Ltd.
The Euro Textile Bank (ETB) Ltd.
Cyprus United Trade and Investment Bank Ltd.
Atlas Bank Offshore Ltd.
Imar Bank Offshore Ltd.
Pasifik Bal ı k Offshore Ltd.
Özbank Offshore Ltd.
Arabia Cyprus Bank (Offshore) Ltd.
Oki Bank (Offshore) Ltd.
Mediterranean U ıı ion Bank (Offshore) Ltd.
World Vak ı f Offshore Banking Ltd.
Optima Bank (Offshore)Ltd.
Northern Island Offshore Bank Ltd.
Cyprus Islamic (Offshore) Bank Ltd.
Facto Bank (Offshore) Ltd.
First Merchant Bank (Offshore) Ltd.
Overseas Bal ı k (Offshore) Ltd.
Ş eker Bank Offshore Ltd.
Toprak Bank Offshore Ltd.
Cleveland Offshore Bank Ltd.
-15-
Yetkili Müesseseler
ıp satmaya ve
Yasas ı Kuralları uyarı a döviz al
Yetkili Müesseseler" Para ve Kambiyo I şleri
r. Bu müesseselerin Maliye I leriyle görevli bakanl ıktan
anlat ı
ıtlı büro
bulundurmaya yetkili zorunludur.
k ı lı nan milesseseleri
Halen faaliyette bulunan yetkili müessesele 'n isimleri ve kay
ı
ma
izni
almalar
çalış
adresleri a şağı da gösterilmi ştir.
Birinci Döviz Alim Sat ım Ş irketi Ltd.
158 A Girne Caddesi Lefko şa
Fınnc ıoğ ullan Co. Ltd.
2-4 Asmaalt ı Sokak, Lefko şa.
Elmaslar Yat ırı m ş irketi Ltd.
şa.
89 D Taner Küçük i ş Hani Girne Caddesi Lefko
Ertuğ rul Akbel and Sons Ltd. Ali Apt., No: 2, Lefko şa.
Osman Paş a Caddesi, Mustafa Hac ı
Sun Döviz Bürosu Ltd.
Abdi İ pekçi Caddesi, Lefko şa.
Nafa Döviz Al ı m Satım Ş irketi Ltd.
Zafer Çar şısı No:. 10 Atatürk Caddesi, Girne.
Free Mountain Exchange Ltd.
3 Hacı Ali Apt. Zemin Kat
20 Temmuz Caddesi, Girne
Forex Management Services Ltd
ullan Apt. Dükkan No:4, Lefko şa.
Il. Selim Caddesi, Arabac ıoğ
Er-Tem Yat ırım Ş irketi Ltd.
2 G K ış la Yolu, Ma ğusa.
Batu Exchange Co. Ltd.
52 İ stiklal Caddesi, Ma ğusa.
Gesfi Ş irketi Ltd.
40 Abdi Çavu ş Sokak, Lefko şa.
Aktif Döviz Ltd.
Bardak İş Hani, Katl, No.1, Lefko şa.
Rant Döviz Bürosu Ltd.
94 C Bedreddin Demirel Caddesi
Lefko şa.
Aş arda ğ Exchange Ltd.
121 B Samsun Yolu, Baykal, Ma ğusa.
Gökay Exchange Ltd.
29 M ı ndı k Tema Pasaj ı , Mağusa.
Ömer Alganer Döviz Ltd.
3 Hürriyet Sokak, Lefko şa.
Denizat ı Döviz Ltd.
23/1 Abdi Çavu ş Sokak, Lefko şa.
-16-
DEVLET KURU DÖV İZLERİ
KKTC Merkez Bankas ı ve Di ğ er Bankalar s ını
fland ırmas ı na göre Devlet Kuru Hesab
ı nda tutulan
dövizler Tablo 4 'te gösterilmi ş
tir.
1
Temmuz
1994
tarihi
itibariyle
toplam
Devlet
Kuru
Dövizi
29.834.4
bin
ABD dolar ı olup, bunun 29.572.9 bin ABD dolan serbesttir.
er Bankalar Tasnifine öre Devlet Kuru
ğ
ve
Di
ı
K.K.T.C. Merkez Bankas
ı Kar şıl ığı ve M vcut Taahhütler
nda
Tutulan
Dövizin
ABD
Dolar
Bin ABD S
Hesab ı
Tablo: 4
Toplam T
Toplam Döviz
Tarih
31 Aral ı k 1988
KKTC Merkez Bankas ı
42.779.1
42.779.1
682.7
3.611.9
Di ğ er Bankalar
Serbest
S
S
S
ankalar
ıhüt
43.461.8
46.391.0
30 Aral ı k 1989
51.098.5
51.098.5
4.097.5
7.581.2
Diğ er Bankalar
Toplam
31 Aral ı k 1990
55.196.0
58.679.7
42.981.1
42.981.1
Diğ er Bankalar
Toplam
31 Aral ı k 1991
Diğ er Bankalar
Toplam
31 Aral ı k 1992
Diğ er Bankalar
Toplam
29 Ocak 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
26 Ş ubat 1993
Diğ er Bankalar
441.9
2.639.1
45.620.2
25.314.2
2.830.6
28.144.8
7.121.2
1.599.1
8.720.3
43.423.0
57.0
.921.6
.921.6
4.556.3
1.412.5
5.968.8
.863.6
.863.6
25.074.5
806.7
25.881.2
2.296.3
2.296.3
-18
25.314.2
1.473.6
26.787.8
5.798.7
4.556.3
(1.451.1)
3.105.2
23.584.9
2
Nisan 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
29.726.1
29.726.1
1.167.0
2.677.5
30.893.1
(1.510.5)
2.677.5
28.215.6
30 Nisan 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
28.909.9
765.2
29.675.1
2.708.8
28.909.9
(1.943.6)
2.708.8
26.966.3
23.796.9
1.057.2
24.854.1
2.440.6
2.440.6
23.796.9
(1.383.4)
22.413.5
28 May ıs 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
2 Temmuz 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
22.116.1
1.131.7
23.247.8
22.116.1
1.835.8
1.835.8
(734.1)
21.412.0
30 Temmuz 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
25.543.8
980.7
26.524.5
1.433.3
1.433.3
25.543.8
(452.6)
25.091.2
27 A ğ ustos 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
25.542.4
944.3
26.486.7
1.020.3
1.020.3
25.542.4
(76.0)
25.466.4
1 Ekim 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
27.137.5
540.7
27.678.2
27.137.5
959.7
959.7
(419.0)
26.718.5
28 Ekim 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
23.707.7
611.3
24.319.0
757.6
757.6
IME
-19-
23.707.7
(146.3)
23.561.4
3 Aral ı k 1993
Diğ er Bankalar
31 Aral ı k 1993
Diğ er Bankalar
28 Ocak 1994
Diğ er Bankalar
25 Ş ubat 1994
Diğ er Bankalar
Nisan 1994
Di ğ er Bankalar
29 Nisan 1994
Diğ er Bankalar
27 May ı s 1994
Diğ er Bankalar
1 Temmuz 1994
Diğ er Bankalar
-2O-
BANKALAR KURU DÖVİZLERİ
Yine KKTC Merkez Bankas ı ve Di ğ er Bankalars ıııı
flandı nuası nagöre bankalar kurunda özel ve tüzel
kiş iler ad ı na aç ı
lan döviz tevdiat ve döviz mevduat hesaplar ı
ndaki dövizlere ait bilgiler Tablo 5'te
verilmi ş
tir. 30 Nisan 1994 tarihi itibariyle Bankalar Kurundaki toplam döviz 227.135.3 bin ABD dolan
ı niktarı ndadı r.
Göre Bankalar
Tablo 5
er Bankalar Tasnifin
KKTC Merkez Bankas ı ve Di ğ
t ve Döviz Mevduat
na
Tutulan
Döviz
Tevdi
ı
Ad
iler
Kurunda Özel ve Tüzel Ki ş
ve Hesap Türüne öre Dökümü
ığı
şıl
Kar
ı
n
ABD
Dolar
ı
Bin ABD S
Hesaplar ın
31 Aral ık 1988
Diğer Bankalar
Toplam
31 Aral ı k 1989
Diğer Bankalar
Toplam
31 Aral ı k 1990
Diğer Bankalar
Toplam
31 Aral ı k 1991
31 Aral ı k 1992
Diğer Bankalar
Toplam
31 Ocak 1993
28 Ş ubat 1993
-22-
31 Mart 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
1.123
5877
12.166.9
15.734.5
12.166.9
54032
5.877
140.405.5
15.734.5
156.140.0
55.155
152.572.4
168.306.9
30 Nisan 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
1123
5871
12.074.6
17.218.3
12.074.6
51737
5871
150.507.4
17.218.3
167.725.7
52860
162.582.0
179.800.3
31 May ı s 1993
Diğ er Bankalar
5871
Toplam
1123
12.845.1
17.854.1
12.845.1
52140
154.276.0
17.854.1
172.130.1
53263
167.121.1
184.975.2
1 123
12.166.0
12.166.0
52183
153.820.5
170.683.4
53306
165.986.5
182.849.4
1116
11.076.0
11.076.0
30 Haziran 1993
Di ğ er Bankalar
Toplam
16.862.9
5739
31 Temmuz 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
16.829.1
50589
156.668.5
16.829.1
173.497.6
51705
167.744.5
184.573.6
31 Ağ ustos 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
4418
1118
11.822.1
20.087.7
11.822.1
52676
166.099.8
20.087.7
186.187.5
53794
177.921.9
198.009.6
30 Eylül 1993
Di ğ er Bankalar
Toplam
1123
4357
10.640.5
19.547.4
10.640.5
54911
4357
176.578.9
19.547.4
196.126.3
56034
187.219.4
206.766.8
31 Ekim 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
6271
1152
9.072.8
21.467.4
9.072.8
55337
177.936.0
21.467.4
199.403.4
56489
187.008.8
208.476.2
-23-
30 Kas ı m 1993
Diğ er Bankalar
Toplam
54053
191.832.2
212.415.3
20.583. 1
55204
198.980.3
219.563. 4
6180
1009
7.668.5
7.668.5
18.952.9
55598
202.424.0
221.376.9
18.952.9
56607
210.092.5
229.045.4
1012
6.066.4
6.066.4
18.960.5
55788
187.649.6
206.610.1
18.960.5
56800
Di ğ er Bankalar
Toplam
31 Ocak 1994
Diğer Bankalar
Toplam
5.731.9
5.731.9
56286
191.043.5
210.013.9
196.775.4
215.745.8
1069
5.554.1
5.554.1
20.242.6
58813
198.012.0
218.254.6
20.242.6
59882
18.970.4
Diğer Bankalar
18.970.4
Toplam
31 Mart 1994
5627
Diğer Bankalar
Toplam
212.676.5
1026
28 Ş ubat 1994
30 Nisan 1994
7.148.1
20.583.1
Toplam
7.148.1
6180
31 Aralı k 1993
Diğer Bankalar
1151
20.724.9
20.724.9
223.808.7
1101
6.059.0
6.059.0
58703
59804
200.351.4
221.076.3
206.410.4
DÖVIZ REZERVLER İ
Döviz Rezervleri ı niz devlet kuru ile bankalar kuru olarak iki ba
ş lık altı nda görülmektedir. Devlet
Kuru hesab ı
nda tutulan dövizler tahsise tabi dövizlerdir. Bankalar Kuru ba şlığı
altı nda gösterilen
dövizler ise özel ve tüzel ki ş ilere ait döviz tevdiat ve mevduat hesaplar
ı
ile
bankalar
hesaplar ı na tuttuklar ı dövizlerden olu
ı n kendi nam ve
ş maktadı Tablo 6'dan görülece ğ
i
üzere
30
Nisan
1994 tarihi
itibariyle toplam ı] döviz rezervlerimiz 296.330.5r.bin
ABD Dolar ı tutarı
ndad ır.
Tablo 6
Döziv Rezervlerinin Art ış H ızı
Miktar
Tarih-Döviz Niteli ği
46. 91.0
Ar kl
___a__L2-a-ki
Devletin Kur Hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankalar ı n Kendileri
Aralı k 1989
Arl ı 1sL99 Q
b) Bankalar ı n kendileri
83.506.1
Toplam
85.705.6
38.781.3
Toplam
—
Ar al ı
_
Devletin Kur Hesab ı nda
Bin ABD $
Bir önceki dönemle
kar şı laşt ırmas ı
1
149 722.9
ll
5..679.7
126.48
12 4
18 .166.6
120.47
122.33
4 .620.2
77.73
1 3.658.9
110.88
100.26
8.144.8
61.70
2
17.780.0
137.37
118.57
8.720.3
30.99
22 21 2
233.935.5
118.76
107.41
5.968.8
68.45
236.027.7
102.15
102.96
89.926.7
Toplam
123.980.4
Toplam
174.113.0
11,1022
Toplam
172.813.7
2452_
Toplam
-26-
Mt293.
Bankalar Kur ıııı da Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Kişiler
164.642,6
blâ.42,4
Toplam
_a_l1()93
t
.
25.881.2
433.60
Z2L)2L5_,Q
252.166.2
98.36
106.83
30.893.1
119.36
168.306.9
(2.23122
Toplam
Ni
Bankalar Kur ımda Tutulan:
Toplam
Maxış mı
2__.22
266.582.3
104.16
105.72
29.675.1
96.05
279.242.3
105.89
104.73
24.854.1
83.75
2421544
274.008.5
99.83
98.13
23.247.8
93.54
2461102
269.968.5
99.02
98.53
179.800.3
(221612
184.975.2
Toplam
Haziran lyy3
b) Bankaları n kendileri
182.849.4
y713
Toplam
T
26.524.5
114.09
245_1(2.0
271.692.6
99.37
100.64
26.486.7
99.86
22132
286.219.0
1
105.94
105.35
184.573.6
Toplam
._„rjulud±93_
M"
al Özel ve Tüzel Ki şiler
Toplam
198.009.6
1 ı222
-27-
104.50
al Özel ve Tüzel Ki şiler
206.766.8
102.74
102.91
Toplam
87.86
_
E Ich
a) Özel ve Tüzel Ki ş iler
208.476.2
11142
99.37
98.29
Toplam
96.77
Kim 1993
lı l319-9.1
t
Os_a_L1994
219.563. 4
53£25.22.
103.03
102.51
Toplam
83.50
229.045.4
LUA
103.30
101.72
Toplam
96.27
212.676.5
52L190J.
2
4
93.95
94.11
Toplam
106.07
ŞlıkaLWA
215.745.8
Lışi32A
99.51
99.95
Toplam
223.808.7
Toplam
-28-
20.611.0
102.73
2_(17-82_1-9_
288.482.9
101.51
101.60
Nisan 1994
b) Bankaları n kendileri
227.135.3
44.962,6
Toplam
24.232.6
117.57
272.097.9
296.330.5
101.58
102.72
DÖVİ Z TEVD İAT VE DÖV İZ MEVDUAT HESAPL RININ CINS VE
VADELERİ NE GÖRE DÖKÜMÜ
30 Nisan 1994 tarihinde Döviz Tevdiat ve Döviz Mevduat hesaplar ı n n cins ve vadelerine göre
dökümünü gösteren Tablo 7, vade yönünden incelendi ğ inde gerek Döviz Te diat hesaplannda gerekse
Döviz Mevduat hesaplann ı n ilk sıran ın bir yı l vadeli hesaplarda oldu ğ
u görülm ktedir. Döviz cinsine göre
en popüler paran ı n Sterlin, daha sonra ABD Dolan ve DM oldu ğ u gözlenene
ı edir.
Tablo 7
30 Nisan 1994 Tarihi itibariyle Döviz Tevdiat ve Döviz Mevduat Hesaplar ının
Cins ve Vadelerine Göre Dökümü
Biıı ABD Dolar ı
Toplam S
Karşı lığı
Alman Mark ı
Kıbr ıs Liras ı
2.085.5
434.2
3.718.0
2.306.0
772.0
300.3
219.2
8.032.0
12.124.4
6.237.7
6.237.7
3.378.3
2.029.8
219.2
376.6
20.768.5
30.305.8
17.272.9
51.402.3
15.585.0
4.713.4
17.783.4
10.910.1
3.930.5
9.779.1
1.627.2
233.1
615.6
70.682.3
33.548.9
102.308.4
Toplam
S
98.981.0
149.411.8
38.081.8
38.081.8
24.619.7
14.791.9
2.475.9
4.254.1
206.539.6
Genel Toplam
S
107.013.0
161.536.2
44.319.5
44.319.5
27.998.0
16.821.7
2.695.1
4.630.7
227.308.1
Döviz Tevdiat Hesaplar ı
Sterlin
Vadesiz
6 Ay Vadeli
1 Y ıl Vadeli
2.345.9
1.442.3
4.243.8
Toplam
S
Döviz Mevduat Hesaplar ı
Vadesiz
6 Ay Vadeli
1 Y ıl Vadeli
ABDS Dolar ı
-31
7.388.8
3.075.2
10.304.5
DÖVİ Z KREDİ LERİ
Elde ettiğ imiz Bilgilere göre 31 Mart 1994 tarihi itibar ı yle, bankalarca llandırı
lan döviz kredileri
bakiyesi, Sterlin türünden 27.237.767.- Alman Mark ı türünden 6.964.043 M, Italyan Lireti
türünden 8.753.768 Lit, K ı brıs Liras ı türünden KL 9.164.- ve ABD Dolar ı tü **nden 24.412.237.- ABD
Dolan olmak üzere toplam olarak 68.833.751 ABD Dolar ı değerindedir.
TÜRK L İRASI MEVDUAT
ın Aralık 1991 baz ına
k
1992
itibanyle
1.550.2
milyar
TL
miktannda
olan
toplam
mevduat
ğuna
Aral ı
i gözlenmektedir. Bu dönemin hayat pahahl ığı %63.37 oldu
ğ
gösterdi
ış
göre %77.78 oran ı nda art
göre mevduatta reel art ış gerçekle şmiştir.
ı n Aralık 1992 baz ına
k 1993 itibanyle 2.998.1 milyar TL miktannda olan toplam mevduat
ğuna göre
Aralı
i gözlenmektedir. Bu dönemin hayat pahal ılığı %61.1 6 oldu
göre %193.39 art ış gösterdi ğ
ştir. (Tablo 8)
1993 y ılı nda da reel art ış gerçekle şmi
-33-
Tablo:8
Türk Liras ı Mevduat ı n Artış H
Milyon TL
Mevduat Niteli ğine
Göre Dökilmü
Bir Önceki Dönemle
Kuşıla
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
73.369.4
16.044.4
81.564.3
170.978.1
Aralı k 1989
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
Resmi
Ticari
Tasarruf
98.851.6
3
30.190.5
215 758.9
344.801.0
140.010.5
2 5.524.3
Toplam
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
549.001.3
179.125.1
39.272.9
627.031.2
Toplam
Arahl
____£1221
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
Toplam
Oca k
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğ er
26,5324_
871.961.6
375.017.3
991.309.8
1.002.221.9
___131,0£1
1.550.235.3
389.726.4
7 7.350.1
1.134.749.9
Toplam
1.678.802.5
-34-
134.73
188.16
264.52
201.66
141.63
84.54
177.73
159.22
127.94
153.86
163.52
158.83
199.31
232.50
159.83
307.87
177.78
103.92
84.71
113.22
94.24
108.29
ş ıll2111M
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğ er
Maıtii2li
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğ er
1%JtuLL19_93.
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğ er
MAr_ş 1993_
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğ er
Haziran1 1 9 9 /
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
385.475.9
90.755.4
1.201.466.9
Toplam
408.860.2
104.262.8
1.283.405.5
Toplam
Ağustos 1993
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
1.891.084.3
445.800.0
129.875.8
1.371.442.3
Toplam
2.042.692.7
Toplam
476.443.3
134.920.2
1.465.862.9
21A16-€
2.174.653.0
613.718.1
211.586.4
1.413.315.9
Toplam
Temmuz 1993
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
1.774.617.1
2.341.140.9
625.952.4
224.084.3
1.454.864.6
92.095.1
Toplam
2.369.996.4
696.541.9
147.875.5
1.625.862.6
Toplam
2.567.156.0
98.91
117.33
105.87
125.90
105.70
106.06
114.88
106.81
97.57
106.56
109.03
124.57
106.86
101.07
108.01
106.87
103.88
106.88
101.94
106.46
128.81
156.82
96.41
105.22
107.65
101.99
105.90
102.94
89.83
102.38
111.27
65.99
102.94
105.19
107.10
Eylül 1993
Resmi
676.984.8
Ticari
Tasarruf
Diğer
Toplam
Ekim 1993
Resmi
124.747.5
1.709.968.9
143.509.8
2.655.211.0
722.122.9
163.918.8
1.822.864.6
Ticari
Tasarruf
Diğer
152.057.9
97.19
84.36
105.17
148.13
103.43
106.66
131.40
106.60
105.95
107.75
Toplam
2.860.964.2
Toplam
755.339.4
142.018.3
1.901.604.3
158,473.1
2.957.435.1
104.60
86.64
104.32
104.22
103.37
Toplam
786.881.3
158.049.4
1.908.184.8
145.003.3
2.998.118.8
104.17
111.28
100.34
91.50
101.37
Toplam
790.662.2
158.518.0
1.834.970.5
123.780.8
2.907.931.5
100.48
100.29
96.16
85.36
96.99
Toplam
791.694.2
142.834.0
1.818.926.4
100.279.4
2.853.734.0
100.13
90.10
99.12
81.01
98.13
Toplam
792.862.5
125.976.9
1.724.050.1
106.348.0
2.749.237.5
100.14
88.19
94.78
106.05
96.33
Kası m 1993
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
Aralı k 1993
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
Ocak 1994
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
Şubat 1994
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
Mart 1994
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
-
36
-
Nisan 1994
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
Mayı s 1994
Resmi
Ticari
Tasarruf
Diğer
Toplam
754.008.5
150.314.0
1.848.779.0
99.225.8
2.852.327.3
95.09
119.31
107.23
93.30
103.74
Toplam
801.372.2
177.319.4
2.072.396.2
121.007.5
3.172.095.3
106.28
117.96
112.09
121.95
111.21
RESMİ MEVDUAT
Resmi mevduat ın KKTC Merkez Bankas ı ile diğ er bankalar aras
ındaki bölünümü TL
hesaplar ı nda Tablo 9A ve Döviz l ıesaplar ı
nda Tablo 9B'de gösterilm ştir.
-38-
Tablo 9 A
K.K.T.C. MERKEZ BANKASI VE DI ĞER BANKALAR NEZDINDE
TÜRK L İRASI RESMI MEVDUAT
Tarih
Aralı k 1992
Ocak 1993
Şubat 1993
Mart 1993
Nisan 1993
Mayı s 1993
Haziran 1993
Temmuz 1993
Ağustos 1993
Eylül 1993
Ekim 1993
Kasım 1993
Aralı k 1993
Ocak 1994
Şubat 1994
Mart 1994
Nisan 1994
Mayı s 1994
Diğ er
Bankalar
KKTC Merkez
Bankas ı
25.578.4
56.227.5
2.761.3
2.195.4
12.662.8
1.057.6
77.854.6
55.827.3
57.348.0
58.868.5
56.541.5
77.296.1
57.655.9
60.629.4
78.012.7
64.376.9
61.884.9
57.155.4
Milyon TL.
Toplam
349.438.9
333.498.9
382.714.6
406.664.8
433.137.2
475.385.7
535.863.4
570.125.1
639.193.9
618.116.3
665.814.4
678.043.3
729.225.4
730.032.9
713.681.5
728.485.6
692.123.6
744.216.8
6.82
14.42
0.70
0.50
2.85
0.22
12.68
8.91
8.23
8.69
7.81
10.23
7.32
7.66
9.85
8.11
8.20
7.13
-39
-
93.18
85.58
99.30
99.50
97.15
99.78
87.32
91.09
91.77
91.31
92.19
89.77
92.68
92.34
90.15
91.89
91.80
92.87
375.017.3
389.726.4
385.475.9
408.860.2
445.800.0
476.443.3
613.718.0
625.952.4
696.541.9
676.984.8
722.122.9
755.339.4
786.881.3
790.662.3
791.694.2
792.862.5
754.008.5
801.372.2
Tablo 9 B
K.K.T.0 MERKEZ BANKASI VE D İĞ ER BANKALAR
NEZDINDE DÖVİZ RESMİ MEVDUAT
Tarih
Aralı k 1992
Ocak 1993
Ş ubat 1993
Mart 1993
Nisan 1993
K.K.T.C. Merkez
Bankası
%
Diğer
Bankalar
%
Milyon TL
Toplam
74.89
76.21
66.92
69.31
49.463.2
51.608.3
66.502.9
67.758.7
70.73
64.40
69.28
80.75
74.23
70.34
87.90
50.01
67.890.5
78.025.5
75.624.4
64.112.1
71.542.3
98.536.8
103.650.7
136.845.4
78.64
91.44
91.69
91.64
176.999.2
182.456.3
199.439.3
228.743.0
317.314.2
295.517.9
Mayı s 1993
Haziran 1993
Temmuz 1993
Ağustos 1993
Eylül 1993
Ekim 1993
Kası m 1993
Aralı k 1993
12.420.9
12.277.7
22.005.7
20.798.8
19.877.6
25.11
23.79
33.08
30.69
29.27
27.779.0
23.234.0
12.342.7
18.440.5
29.232.5
12.551.0
68.412.9
37.802.8
37.042.3
39.330.6
44.497.2
46.959.9
48.012.9
50.246.5
52.390.4
51.769.4
53.101.8
69.304.3
91.097.7
68.432.5
Ocak 1994
35.60
30.72
19.25
25.77
29.66
12.10
49.99
21.36
15.625.9
Ş ubat 1994
Mart 1994
Nisan 1994
Mayı s 1994
8.56
16.578.6
19.112.8
35.054.3
25.317.4
8.31
8.36
11.05
8.57
-4O-
139.196.4
166.830.4
182.860.7
209.630.2
282.259.9
270.200.5
88.95
91.43
PLASMANLAR
ştırması Tablo 10 ' da gösterilmi ştir.
Türk Liras ı mevduat art ış hızı ile plasman art ış hızının karşıla
klarını Aralık 1993 ve May ıs
Tablo 11'de Türk Liras ı ve döviz plasmanlar ının Türk Liras ı karşılı
ını aynı tarihler
1994 tarihleri itibariyle, Tablo 12'de ise döviz plasmanlar ının TL kar şılıklar
itibariyle kar şılaşt ırmal ı olarak veriyoruz.
-41-
Tablo 10
TÜRK LİRASI MEVDUAT ARTIŞ HIZI İLE TÜRK L
İRASI
PLASMAN ARTI Ş HIZININ KAR ŞILA Ş TIRMASI
Aralı k 1988
Aralı k 1989
Aralı k 1990
Aralık 1991
Aralık 1992
Ocak 1993
Ş ubat 1993
Mart 1993
Nisan 1993
Mayı s 1993
Haziran 1993
Temmuz 1993
Ağustos 1993
Eylül 1993
Ekim 1993
Kası m 1993
Aralı k 1993
Ocak 1994
Ş ubat 1994
Mart 1994
Nisan 1994
Mayıs 1994
Toplam TL
Bir Önceki
Mevduat
Dönemle
Karşılaştı rması
170.978.1
344.801.0
549.001.3
201.66
159.22
871.961.6
1.550.235.3
1.678.802.5
1.774.617.1
1.891.084.3
2.042.692.7
2.174.652.9
2.341.140.9
2.396.996.4
2.567.155.9
2.655.211.1
2.860.964.3
2.957.435.1
2.998.118.8
2.907.931.5
2.853.734.1
2.749.237.6
2.852.327.3
3.172.095.3
158.82
177.78
108.29
105.70
106.56
108.01
106.46
107.65
102.38
107.09
103.43
107.74
103.37
101.37
96.99
98.13
96.3
103.74
111.21
Milyon TL
Toplam TL
Plasman
98.354.2
196.967.7
368.871.9
483.614.7
3.655.135.1
3.656.059.0
3.652.241.5
3.795.501.1
3.833.093.5
3.803.109.1
3.979.854.1
3.982.915.3
4.010.620.8
4.170.081.6
4.202.963.1
4.266.003.9
1.918.482.9
1.891.084.3
1.899.368.7
2.089.328.9
2.143.149.2.116.505.3
Bir Önceki
Dönemle
Karşılaş tırmas ı
200.26
187.27
131.10
755.79
100.02
99.89
103.92
100.99
99.21
104.64
100.07
100.69
103.97
100.78
101.49
44.97
98.57
100.43
110.00
102.57
98.75
Tablo 11
RASI VE DÖVİZ
İ SKONTO SENETLERİ VE BANKALAR TÜRK L İ
PLASMANLARININ
SEKTÖREL BAZDA VE GEÇMI Ş DÖNEMLE KARŞILA Ş TIRMASI
Aralık 1993
Miktar
?Lq
Kamu Kurum ve Kurulu şlan
Tanın
Sanayi
Nakliye ve Ula şım
Yurtiçi ve Yurtd ışı Ticaret
Turizm
Bina ve in şaat
Şahş i ve Mesleki Borçlar
İ skonto Senetleri
27.42
5.32
4.16
0.24
39.10
3.01
0.79
18.41
1.55
100.00
881.582.4
171.137.5
133.725.5
7.843.8
1.257.314.2
96.868.2
25.458.7
591.914.4
49.708.9
3.215.553.6
Milyon TL.
Mayı s 1994
(XQ.
22.01
2.84
2.20
4.12
33.48
3.25
0.79
30.47
0.84
100.00
NAL.
1.183.262.6
152.936.7
118.310.8
221.730.9
1.800.394.7
174.926.7
42.262.6
1.638.123.1
44.882.1
5.376.830.2
Not:
itli sektörlerdeki kamu
Kamu Kurum ve Kurulu şlan kalemi kar şısı nda gösterilen miktar Bankam ızca çe ş
da içermektedir. (Bak Tablo 2)
kurum ve kurulu şları na Hazine Kefaleti Kar şılığı verilen avanslar ı
-43-
Tablo 12
BANKALAR DÖVIZ PLASMANLARININ TL KAR
ILIKLARININ
SEKTÖREL BAZDA VE GEÇMI Ş DÖNEMLE KAR Ş AŞ TIRILMASI
Milyon TL
Aralı k 1993
Mayıs 1994
Miktar
Kamu Kurum ve Kurulu şlan
Tarım
Sanayi
Nakliye ve Ula şım
Yurtiçi ve Yurtd ışı Ticaret
Turizm
Bina ve Inşaat
Şahsi ve Mesleki Borçlar
Miktar
17.1
221.561.8
16.3
531.226.8
4.7
61.143.0
38.781.7
46.4
601.853.6
2.7
0.5
28.6
100.0
1.2
6.6
30.7
34.453.4
6.358.7
215.182.5
1.002.340.1
3.0.5
1.7
100.0
96.701.6
14.995.6
1.361.096.6
3.260.324.9
371.700.1
1.297.070.6
ili BÖLÜM
EKONOM İK GEL İŞ MELER
-45-
•
-46-
EKONOMIK GELI Ş MELER
1) Üretim, Istihdam ve Fiyatlar
a) Üretim Art ışı ve Kaynaklann Kullan ımı
ızları
ı ve sektörel katma de ğerlerinin büyüme h
ğılım
ın
da
nda
GSMH'n
ılları
1991, 1992 ve 1993 y
ı ile kar şılaştırmal ı olarak gösterilmi ştir.
Tablo 13 ' de cari üretici fiyatlar ı ve Tablo 14' de sabit üretici fiyatlar
yla 1991'de 6.606.4 milyon TL olan GSMH 1992'de 7.124.7 milyon TL ve 1993'de
1977 sabit fiyatlar ı
tir. Bu itibarla sabit fiyatlarla 1992'de %7.8 büyümeye kar şılık
7.547.4 milyon TL. olarak gerçekle şmiş
1993'de %5.9 art ış gerçekle şmi ştir.
ıllan GSY İH's ını n sektör paylanna göz
Sabit üretici fiyatlar ı ile hesaplanan 1991, 1992 ve 1993 y
me sektörlerince i şgal
n Kamu Hizmetleri, Ticaret, Sanayi ve Ula ştı rma-Haberle ş
ı
ıran
zda
ilk
dört
s
attığı mı
edildiğ ini görürüz.
Kaynaklar-Harcamalar Dengesi Tablo 15'tedir. Gayri Safi
1992 ve 1993 y ılları na ait karşılaştırmal ı 1992' de %96.1 ' den 1993' de %99.8' e yükselmi ş ve netice
ı
Milli Has ıla' nın Toplam Kaynaklar içindeki pay
ırımlara
ştür. 1992'de Toplam Kaynaklann %15.2 ' si Yat
it ibanyle D ış Açı ğın payı %3.9' dan %0.2 ' ye dü şmü ra ile %17.2 ve %82.8 olarak gerçekle şmiştir. Sabit
ve %84.8'i Tüketime gitmi ş tir. Bu oranlar 1993'de s ı
%29.5' den °/038.8' e yükselirken, Özel Sektörün Pay ı %70.5' den
sermaye yat ı nmlannda Kamunun pay ı
%61.2'ye dü şmüştür.
-47-
Cr'
Cş
r.:
'-'
o°
el
00 .■
Cr: C
S
.4«.
'4C
oo
so krı 00 .o
I6
I ' OL
rı N —. o
O kr;
o., o, 1---, r---
0'08
S' lL
0 . 8L
c6, ,_,
-. — N: c6
rv
C2
C : c=>
.6 —. .6
...
...Y
..W
o
,,s, •..
es >,
[.-, ,_9 V]
"21
cıı
O.
'L'
>
'-'.'
0
1«.
-.-. 1. .,„ -,
5
:O, ,,
.x
cı)
g
1 >'
g (3, o cta
H '7:zi I ::) '.;. .)
vı
esi
V)
I
..,4
,:-.
Z'
.2.
C' r 3
b"
.1
(
C)
>
g
c>
...0 -o
.)
.-1 ,.o
■-•
NZ
>
:...
§
•—•-■
CCI
0.)
t"
,,,
. 1.1
'1)
. -■ı
.)
I)
-
.'-, -)
aı
1-W
121
Z
o)
'.
2_, --.-
g 5..> H o ö ,,,,
c, ....
7,, .--,g 2,
...,.
Ö . .<-:)' .5
F
<-,.; 4
-48-
" gr.
:E'
D
'S
cii
vi \O N ad
(iT) HIASO
H
.:
-o
1. 280. 031. 8
"
aı
Z
Ş61)
ti,
6. 828. 1 57. 3
en
..
"4"
24. 205. 8 I
kr1
.1'
..
4.013.496.4
f',1
kr)
C",
Net Dış Alem Faktör Gelirleri
GSMH (a. f)
c-5, oo
.1:
kr)
.-.
\ C.
618.780. 3
4•1
CV
00
C,
750. 710.6
323. 728. 9
240.025. 5
,-•
0
00
435.069. 9
179.895. 1
363.062. 0
290. 529. 9
75. 864. 1
oo en
0
9. Kamu Hizmetleri
ithalat Vergileri
539. 128. 2
195. 160. 0
381.908. 1
87. 267. 2
456. 509.4
137. 102.6
399. 172.6
115. 262. 2
442. 945. 2
1.419. 658. 9
61.097. 8
313.844. 8
734.288.2
,
1. 034. 175. 7
385.483. 2
588. 167.0
578.692. 9
415. 765. 0
.
s .LL ı .ssz.z
S' SL6' L81
884. 5
13. 313. 9
305.459. 1
■r.-..
c•İ r--: C; VS
O
Cr L912r £I 1
734. 842.6
698. 978. 5
2. 234.0
33. 630. 1
(2.,
I9.0ZS' 8 I
O' L EZ. 01 17
1661
0. 90Z' I I S
Z66I
390. 317. 1
1. 514. 9
18.405.0
e»,;
TEZI
Z' 1t7
I 6 . 9176 .0S L
I
£661
173.777. 1
en
-
9'LL
o ..er en e- .n
o■ [....: —, .6 .6
.6 kı6 e, kr)
.
,j,
.c> en oo •er
L'O£
O. cvt--
vi Cı■ od
I ' L.9£
00
6' I L
N
)
.1-
17. L9
.c. en ev
•ei: — oo
N
N
.-,
-
248.395. 2
37. 874. 3
159. 562.6
469. 175. 3
Dağılım Yüzdesi
00.
T.
6' 917
1991- 1992 1992- 1993
ro
h.
oo
tr
I
t"
Z . 81 1
kr, e--
l'6L
Büyüme H ızı %
oo
,...
0
N
0.00I
vi
r-,
V:
0' 00i0.001
7
C)
.4
■.0
00
S'OL
\O
<::
O'N
C;
oo
0
N
ES
,
r...:
vi
■.0
S' L6
8 . 16
C;
t-•
..-:,
6* £
6' 91
,
vi
od
6 . 17
17.
krı
01
oo
0
IS I
£.8
r•-•
vi
0
9' £ I
Z* 0 I
t--
,
8.Z I
co
C>
O' II
8 .0I
C
1991 1992 1993
I
O
(1977Üretici Fiyatlany la Milyon TL)
Ot.
C:"
O
M ^ ,C> 00
d d
c>
N
O
■c).
--; d o
O
va, 0.
r.:
ei en
csı 00 M r-
N kr)
oo
00
cz;
00
00
M el
oc;
'D
E
SC,
kr)
r-
00
en 0 00
■0
00.
O∎
v-; kr) er
csi o
O M ci; e‘ı "S. en
Csi
trı
VO
E;
C!
M O C.. C! r":
en
06
ri
8
8
ei vi el oo
Vj rsi
en
00
N
C!
O el kr;
ın M
"R
trı
s.6
C! O O °R
8
C;
OO
oo
8
oo
oo
(-4
k■-■
CS.
00
e■1
esi
od
en
O
C:"
67.
od, en
r-:
et
too
O■
O
g
en
ei
ır;
kr)
■•■
esı
N V:J
d' ■C>
N I-- N
N
r
00 0
O∎ oo osı et.6 et .6 •*:
ın
Cs1
00 N
~
M en N en
O
vı
C■1 rs1
O
od
t-- I-c!
n
kr)
n
O O e e)
O
.0 en
o. .4: ee; esi
oo c>
O
Nen en
esı
•4:
t--
OO
as
e-4
t"--
r
C■11
O
<VI
r-
M o ~
'D.
w6 test N
c:7'
en ıti
Qc le-;
es1 00 ■0
1/40 en en cv
kr)
r00
kr')
etc,
CP.
sti
c.1
cr:
00 o t--
C:"
en
Ce
'1"
00
c>
csi
•I:
s.0 O. d-
r-
M
O er
M 00
00
00
kr)
C!
'5)
..4
CU
..wN.
8ch, .._,
•
00
",e •";4-,
Sektör ler
•-,
eo
,..".
E-,
("J vı
cu
cc;
.
CL)
O
vı,
ò
f2.
a.)
>
>
-W
o.)
,... Ş.
eı.> ,1.
' ) 'TA
'
ın ,__,
4>
e - hn
•-'
3
>
0 0 5 . ;—
c,. oc e,„, „,
,)
...
i-..., 2 9 '(>
..,
g Czs
•-.
c.-.› o (4 2 z —, w (',,,,,"
. P---.
. vl --[— ----e, .... --,,;
c.;
...4
-49-
.4
ei
°
kr; .6 r- od a■
(1.t) 111AISD
...W
:.. çoc --'Eı
-
O
laf)
GSYİH
__
I Net Dıs Alem Faktör Gelirleri
ı...
••
"-...
-74
..--.
,--,
.
e9
g
--.
■ri
v:3
oo
en
c'"
rs-:
c:$
O
e>
-4 .-4
8
O
—. N C tri o■
00 en
c,, t-- --.
V R 'I: 'I: v;
'I: 00, r''' N~
01 S csı 00 ,ı) e‘i -ei re; •—■
•zı
şt'
0
~
VD
•cr:
~
00
-50.1:
ON
O
ON
..,t
N.
'n
"
cl
∎0
trı
t--
,-.
esı
en
S•C)
‘4)
C.;
v)
vr)
1,; ,-;
C>
---,
oo
Z Z ' " r-s,' rA N'
-1:
IV. TOPLAM YURTIC 1 TASA RRUFLAR
N
ın en O
—. -1:
M N o
M N''''
''t
wz,
Ot;
e>
Özel
‹i
vz■
es.i
.4-
Kamu
•Zt
III. TOPLAM TÜKETIM
ıl
C>
Özel
∎Cı
—
Kamu
--,
Özel
2. Stok Değişme leri
1:
"Zr
Kamu
Car i 1977 Sabit
Fiyatlarla Fiyatlarıyla
1993
2. 1.
kr)
'n
krı
v)
Dış Açık
II. TOPLA M YATIRIMLAR
1. Sabit Sermaya Yatırımları
GSMH
I. TOPLAM KAYNAKLAR
1992
Car i 1977 Sabit
Fiyatlarla Fiyatlarıyla
Kayna klar - Harcamalar Dengesi
■
g0
on
el
Ir!
00
esı
00
. ■C;
Q°
,--:
b) a)
b) a)
2. 1.
11. 8 17. 1
22. 5 21. 9
65. 7 61. 0
1. 1 1. 5
88. 2 82. 9
9. 4 3. 2
2. 5 2. 2
1. 4 0. 7
15. 8 17. 3
13. 3 15. 1
3. 9 5. 9
b) istihdam
1991, 1992 ve 1993 y ıllarında istihdam ın sektörel da ğılımı karşıla ştırmal ı olarak Tablo
16'da verilmi ştir. Her üç yı lda Tarım yaklaşık %25 payla birinci s ırayı ve kamu Hizmetleri
1991'de %11.2 ve 1992
yaklaşı k %22 payla ikinci s ırayı iş gal etmektedir. Endüstrinin pay ı
1991'deki
ve 1993'te s ı ra ile %11.0 ve %10.0 ve % 10.8 olarak görülmektedir. İnşaatın payı
%10.9'a kar şılık 1992 ve 1993'te sıra ile %12.3 ve %12.7'ye yükselmi ştir.
Tablo 16
İstilıdam ın Sektörel Da ğılımı ve Nüfus
Yıllar
1991
1992
1993
%
Sektörler
%
Sayı
Pay
Sayı
Pay
Sayı
Pay
1. TARIM
18.846
26.2
18.469
25.0
18.100
2. SANAYI
24.0
8.062
11.2
8.169
11.0
8.198
a)Taşocakç ılığı)
10.8
913
1.3
958
1.3
976
1.3
b)Imalat Sanayii
5.932
8.2
5.991
8.1
5.991
7.9
c) Elektrik-Su
1.217
1.7
1.220
1.6
1.231
3. INŞ AAT
1.6
7.820
10.9
9.070
12.3
9.584
12.7
4. TICARET - TURIZM
6.942
9.6
7.473
10.1
7.889
10.5
a) Toptan ve Perakente Tic.
5.172
7.2
5.172
7.0
5.182
b) Otelcilik ve Lokantac ılık
6.9
1.770
2.5
2.301
3.1
2.707
3.6
5.728
8.0
5.806
7.8
6.144
8.2
6. MALİ MÜESSESELER
2.040
2.8
2.074
2.8
2.162
2.9
7. SERBEST MESLEKLER
6.397
8.9
6.765
9.1
6.936
9.2
16.106
22.4
16.211
21.9
16.365
21.7
71.941
100.0
74.037
100.0
75.378
100.0
5. ULAŞTIRMA-
HABERLEŞ ME
8. KAMU HİZ.
(Kit ve Belediyeler dahil)
TOPLAM
işsiz Sayısı
Toplam Nüfus
Kaynak: Devlet Planlama Örgütü
1.027
173.756
738
175.118
569
177.120
c) Fiyat Hareketleri ve Ücretler
olarak Tablo 17'de
1986-1993 yılları ile 1994 y ı lını n ilk sekiz ayı ndaki fiyat hareketleri kar şılaştırmal ı
ve
bu anket sonucu
ış
anketi
yapılm
ı
verilmiş tir. Devlet Planlama Örgütünce yeni bir tüketim harcamalar
belirlenen e ğilimlere göre ağı rlıklı , yeni bir tüketim kal ıbı hazı rlanarak 1 Ocak 1988' den itibaren baz olarak
kullanı lmaya başlanmıştır.
Hayat pahal ı lığı 1986'da %48.09, 1987'de %43.01, 1988'de %62.57, 1989'da %51.81, 1990'da
%69.41, 1991'de %46.33, 1992'de %63.37, 1993'de %61.16 ve 1994'ün ilk sekiz ayl ı k döneminde
%14 9.29 olarak saptanm ış olup bunun mal ve hizmet gruplar ına göre dağı lımı Tablo 18'de gösterilmektedir.
Yüksek enflasyonist ortamda maa ş ve ücretlerin sat ı n alma gücünü korumak dü ş üncesiyle 1983
sonuna kadar her dört ay sonundaki hayat
yılı ndan beri eş el mobil sistemi uygulanmaktad ır. 1985 yılı
ndan itibaren her üç ve 1 Nisan
pahalılığı artışı dikkate alı narak maaş ve ücretlere yans ıtılan artış lar 1986 yıl ı
1990'dan itibaren her iki aydaki duruma göre ayarlanmaya ba şlanmışt ır.
Bakanlar Kurulu 7/1979 say ılı Kamu Görevlileri Yasas ını n 121. Maddesi uyar ı nca ödenmekte olan
n ilk measi günü pe şin olarak
aylık maaş ve ücretlerin 1.5.1990 tarihinden geçerli olmak üzere her ay ı
ödenmesini karara ba ğladı.
Asgari Ücret Saptama Komisyonunda al ı nan tavsiye kararlar ı uyannca asgari ücret.
1 Ocak 1987'den itibaren ayda 90.000.-TL
1 Ocak 1989'dan itibaren ayda 205.000.-TL
1 Ocak 1990'dan itibaren ayda 340.500.-TL
1 Ocak 1993'den itibaren ayda 1.373.000.-TL
1 Ocak 1994'den itibaren ayda 3.000.000.-TL
1 Ağustos 1994'den itibaren ayda 5.000.000.-TL.
olarak saptanm ıştır.
-53-
Tablo 17
Hayat Pahaltl ığt
1986
1987
Ocak
7.10
3.18
Şubat
11.54
Mart
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
%
4.43
8,08
17.09
5.71
14.07
6.44
16.89
3.33
6.43
7.42
18.28
4.93
12.12
4.82
14.37
19.01
9.05
24.11
16.47
20.82
10.68
22.29
17.86
Nisan
39.59
19.15
10.00
26.58
20.78
25.02
15.21
25.55
20.50
Mayıs
66.83
20.69
11.35
28.53
24.09
28.12
22.35
21.07
17.12
31.45
25.17
28.30
32.22
17.98
Haziran
23.82
30.50
Temmuz
Ağustos
25.34
31.75
109.38
116.43
36.44
32.82
35.44
26.78
34.62
31.53
36.47
19.33
19.77
126.64
44.73
40.43
50.99
29.17
39.0 5
Eylül
37.80
36.68
149.29
24.43
48.11
41.73
58.19
34.86
44.20
Ekim
40.46
34.54
38.40
53.54
57.86
43.97
47.98
61.98
65.63
39.06
Kasım
38.81
41.48
50.14
44.01
42.51
55.92
Aralık
50.87
48.09
43.01
62.57
51.81
69.41
46.33
63.37
61.16
- 5 4-
Tablo 18
Hayat Pahal ılığını n Mal ve Hizmet Gruplar ına
Göre Da ğılımı
1984
Yiyecek ve Içecek
Ev ve ev masraf ı
Giyim
Ilaç ve T ıp
Eğitim
Taşıt
Hizmetler
Eğ lence ve Okuma
Sigara
Ş ahsi Harcamalar
Toplam
45.48
6.70
5.53
0.62
0.60
6.36
1.32
0.93
3.03
0.15
70.72
1985
%
16.89
5.03
12.34
0.46
0.33
3.93
1.25
0.35
2.31
0.15
43.04
1986
%
30.83
3.23
7.74
0.41
0.11
1.45
1.34
0.92
1.00
0.18
48.09
1987
%
19.63
6.11
7.68
0.39
0.47
3.47
0.79
0.66
3.63
0.18
43.01
1 Ocak 1988'den itibaren yeni döküm uygulanm ıştır, şöyle ki:
Gıda
Giyim
Ev Eşyası
Sağlı k ve Kiş isel Bakım
ile ilgili Harcamalar
Ulaştı rma ve Haberle şme
Kültir, Eğitim ve Eğ lence
Konut ve Konut ile ilgili Harcamalar
Sigara
Toplam
1988
%
27.53
5.57
6.49
1989
%
27.87
5.66
3.10
1990
%
21.71
7.88
5.96
1991
%
22.44
3.62
4.04
1992
%
22.83
6.57
5.39
1993
%
24.13
7.50
4.14
1994*
%
67.28
11.76
14.43
3.36
9.62
4.78
3.15
2.07
62.57
2.21
6.96
1.66
2.88
1.47
51.81
2.61
19.46
5.17
4.53
2.09
69.41
2.56
5.63
3.06
3.30
1.68
46.33
3.45
13.73
4.22
4.93
2.25
63.37
3.19
14.05
4.06
2.81
1.28
61.16
8.01
25.19
7.15
10.57
4.90
149.29
* Aralık - Ağustos Dönemi
-55-
2. Mali ve Parasal Geli şmeler
a) Mali Geli şmeler
Bütçe harcamalar ı 1987'de 106.1 milyar TL, 1988'de 150.7 milyar T , 1989'da 257.4 milyar TL,
1990'da 524.7 milyar TL, 1991'de 891.1 milyar TL., 1992'de 1.369.3 milyar L ve 1993'de 2.504.3 milyar
TL olarak gerçekleşmiş tir. Bu harcamalar ı n yerel gelir katk ısı nda 1987 ' de %5 .6, 1988'de%72.5, 1989'da
%76.0 oranlanyle istikrarl ı bir geliş me kaydedilmiş tir. 1990'da yerel katkı '074.4 ve 1991'de %58.6'ya
düşmüştür. 1992 yıl ı nda %64.0 olarak gerçekle ş en yerel katkı 1993'de 67.5'e yükselmiş tir. Yerel
gelirleri G.S.M.H. ile kar şılaştı rdığımı zda yerel gelirlerin G.S.M.H.'ya oran ı ı n 1989'da%21.5, 1990'da
%25.2, 1991'de %23.0, 1992'de %21.7 ve 1993'te %24.3 oldu ğunu görü " . (Tablo 19 ve 20)
1993 yılı sonu itibanyle birikmi ş bütçe açı klan 1.316.5 milyar TL 'na bali olmuştur. 1994 yılı nda yedi
aylık bütçe açığı 631.5 milyar TL olarak görülmektedir. (Tablo 21).
Bütçe aç ıkları na kamu TC Ziraat Bankas ından sağ lanan krediler, faizler ariç 1993 yılı sonunda 55.9
milyar TL tutanndadı r. 1987 yılı ndan sonra TC Ziraat Bankas ından borç al ı mamıştı r. (Tablo 22). 1993
mali yılı toplam bütçe aç ığı 518.4 milyar TL olup iç borçlan ınalarla karşılan ştır.
•
•
•
‘zt
-~
v-; cı-: en cı.:
o en oo
Cr) rsı r,ı
,_,
O
trı
00 "zt.
•zt C>. V:)
krı s.0
•
▪
4
kr;
oo
a, r-
ON v-ı
o:
rì C;
c> s
oo
İ'V"
/■■
c> c> O oo. krı c-; M
c>
ko trı en o
-~
v:3 o: .1 N en d M
d d o:
N
M C>
•
‘zı-
M
N N
kr, d oo vR
er:,
00
oo o
o,
N in
V:) el
e7ı C> N
•-1
C1i C.11
N
O[- en e-
0, N 00 'd' M CIN
od O, OÖ ee;od re; esi
•
t•-•O
t-s1
trı
Cr■ N 00 .4- N en d- t-- N:
e's1 en 00
oe3 D,
v:3 c>i, csi
ey o. en -4 s,C)
en en
oo
o<5
N
N N en e-4 en od
N
en (-Y
N
oo
■r3
en
•
-
s.0 00 d' ‘1 -
C1'
er) Vj 00
* eve: ); MO C •
c
1
■
v:5
cN
-4 en
ırı CP,
ıe-
oo,ON,
d
N
O d
.-.
■
■
Ce
Cı C> t',X •zt
C> t"-- t-- C> M N t".1 C>
NÖ d' rsi
ee-ı Od
d oc; V
es.1
en en
oo ■.0
viM
N•Zr
N
oo
•
• CO•
•
•
ke3
oo
e.4
oo co -zr N
• 01•
• CV
• C)1•
•-•-■
en en O,
CN en ".1"
en t-Y
00 S en N
-et d- en
f■I -et. t-- t--. 00 CN 00 •et. s.0 00.
N
,r; --, Ö c> M en e,11
N N
d
cr, en
SJUIQ
en en
■c3
rsı en 0 •zt 00
kn -4- (-Y
s‘:>
-
krı CT M s-0 4:> M VZ> O
■
M
ııı
ın
ken
M
00 r- en <t
V
cr,
Ö-4 d M
VZ> CT
V:) lN e's1
M N •-.
t',1 C> el
en e-Y r- en v- ■ 00
.e>
er; kı:3 V N
"Zr •-• M d M oo
rsi
ci> er; oei er;
es]
CP,
00
ıen eeı
O,oo
0e5
o ko
o v:>
N o d ■.o N .1-
00•-■
esi ten kn
"eot
en VJ en N
N 00 sa,.N
C>
c>
r--:
d
C11 C11
1-1
,...
e4
741
I.
<1.2
OL) ."..
C> i..,
•
e) >
tl> • ,-.
s-,
:1 2 C•D
-0
■
,
(1.> '1) 'C
'Q')
CD . g `c—')
C>
,...,,,,
a> r.,._ ;:,
»,- eno '-'
u ) •—'
(,_ .1z,
.c
c, 1.>
c'4
O
. ...
C> § §
)00
ed >,
. c..D ,--,,,,
6
>"I . 54 -c5 0 , şa-') (-7
onel)
0 ti;
C..7
-5 >
;> 0
çız'l ,C) CIi':-.)
f:C1,-:,
N 4 —,
:
...w
O I-.
p:i
ce3
lc-Ei
5 74'
c4
"P.,
1
4. ■
,-:
,e ed ,;,.>,,0
a> • -, ,-. u) ,cci 2 ,..,
Hc) ..12-■
A
ı
vi ›.' rh. ı
ı
"' e.>
e; :t ,'. Lı
-
■—■
.-■
-57—
NMC5
1=1
Not: G. S.M. H.
Q>
a>
•....
......
§
O
8
Cr■
ON
00
Vw
N
to
vı
r-;
■
••zr o v;>
r•I •<; esi
00
R.
cz;
N
8
w) '1: '1:
o
00
•
al
C>
O
0,
oo
vı
0
O
00
ON C-C;
v..) •er
00
'0 00 N-
CU
Od.
Ni
00
ktn — N
:O
Cf:1
cı■
Tosi 06
E
CN N
V)
M
.
krı
kfl
GO
C?
1.: A
;5
Ovı
0.
8
00
w-; esi
r".•
1—ı
tr;
ON
r
00
cş.
8
•ci.
"••
Csi
1-1
7-1
00
`Ş: N- ON
O
vi
O
8
8
o;
tM
CC1
2
O
00
8
•
8
M ON vı
Q 0 en
•
C; C:;
vı 00
'et
O t-- en
O
8
t-- N- C>
ON
M
•—•
eSi
..rt•
o; rsi
C> N
ccı
cn
,r; .—
O
8
t— so
esi c;
nı;
en N
ıtı N 00
•
oo
O
C› t-- en
O
00
8
-
7-4
vi
'D. R
00
O
krı
Tablo 21
Yıllar itibariyle Bütçe Aç ıkları
(Cari Fiyatlarla Milyon TL)
G.S.M.H. %'si
Bütçe Aç ığı
156.2
1975 Yıl ı Bütçe Aç ığı
163.1
275.9
289.3
666.6
1,541.3
2,024.8
2,856.8
3.722.7
6,789.8
12,504.8
22,585.4
20,154.2
19,386.5
24,201.3
83,535.0
255,513.6
341,678.9
518,431.3
1,316,477.5
631,523.7
1976 "
1977 "
64
1978
1979 "
1980 "
1981
1982 "
1983 "
1984 "
1985 "
1986 "
1987 "
1988 "
1989 "
1990 "
1991 "
1992 "
1993 "
1993 Yılı Sonu Birikmi ş Bütçe Aç ığı
1994 Yı lı 7 Ayl ık Bütçe Aç ığı
"
$6
66
"
44
44
66
66
44
44
-59-
8.6
5.8
7.2
5.5
7.8
8.8
8.3
8.3
7.9
9.2
9.9
11.6
7.0
4.0
2.7
5.4
11.2
8.5
7.5
Tablo 22
T.C. Ziraat Bankas ından Sağ lanan Kredilerin
(Faizler Hariç) Y ıllar itibarıyla dökümü
Milyar TL.
1975
0.1
1976
0.1
1977
0.1
1978
0.3
1979
0.4
1980
1.4
1981
1982
2.0
3.0
1983
5.3
1984
1985
6.4
8.8
18.8
1986
1987
10.0
1988
1989
1990
1991
1992
1993
55.9
Kaynak: Ekonomi ve Maliye Bakanl ığı
KKTC Başbakanl ık, DPÖ.
-6O-
b) Parasal Geli şmeler
Kuzey Kı bns Türk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti aras ı nda imzalanan Ekonomik İşbirliği
Protokolünün Para, Kambiyo, Bankac ılık Bölümü altı nda yer alan maddeler büyük ölçüde hayata
geçirilmiştir. 26/1987 say ılı Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Bankalar (De ğişiklik) Yasası 1 Haziran 1987,
İşleri
35/1987 sayıl ı yeni Merkez Bankas ı Yasası 26 Haziran 1987 ve 22/1987 say ılı Para ve Kambiyo
Yasa
ile
ılı
(Değiş iklik) Yasası ise 1 Kası m 1987 tarihinden itibaren yürürlü ğe konmuştur. 22/1987 say
değişik şekliyle 3 8/ 1982 say ılı Para ve Kambiyo İşleri Yasası altı nda verilen yetkilere dayamlarak Bakanlar
Kuruluna yap ılan Para ve Kambiyo İşleri Tüzüğü de 2 Kas ı m 1987 tarih ve 116 say ılı Resmi Gazetede
ılık
yayımlanarak aynı gün yürürlüğ e girmiş tir. Bu cümleden olmak üzere 48/1990 say ılı Offshore Bankac
k
Hizmetleri
Tüzüğü
ılı
Resmi
Gazete,
Offshore
Bankac
Hizmetleri Yasası 26 Kazı m 1990 tarih ve 117 say ılı
ise 9 Ocak 1991 tarih ve 3 say ılı Resmi Gazetede yay ımlanarak yürürlüğ e girmiştir.
3. Ticaret, Pazarlama ve Ödemeler dengesi
a) Ticaret ve Pazarlama
Toptan ve perakente ticaret KKTC Ekonomisinde önemli bir yer i şgal etmektedir.
Bu sektörden do ğan katma değ er cari fiyatlarla 1989'da 158.136.0 milyon TL, 1990'da 285.356.3
milyon TL, 1991'de 381.908.1 milyon TL, 1992'de 539.128.2 milyon TL ve 1993'de 1.034.175.7 milyon
TL olarak gerçekle şmiştir. Böylece sektörün G.S.Y. İ.H. içindeki payı 1990'da %18.6, 1991'de %16.9,
1992'de %13.4 ve 1993'de %15.1 olarak görülmektedir. istihdam aç ısından bakıldığında toptan ve
perakente ticaret sektöründe çal ış anlar 1989'da 4948 ve 1990, 1991 ve 1992'de 5172, 1993'de ise 5182
olarak saptanmıştı r. Bu sıretle kişi başına katma değ er 1989'da 31.9 milyon TL, 1990'da 55.2 milyon TL,
1991'de 73.8 milyon TL, 1992'de 104.2 milyon TL ve 1993'de 199.6 milyon TL şeklinde ortaya
çıkmaktadı r.
Tablo 23 incelendiğ inde 1981-1993 yı llan itibariyle dışalımın %40-48 aras ındaki bölümünün
Türkiye'den ve %52-60 aras ındaki bölümünün di ğer ülkelerden, dış satımının ise %12-23 aras ındaki
bölümünün Türkiye'ye, %77-88 aras ındaki bölümünün ise diğ er ülkelere yap ıldığını görürüz.
Dış alımlanmı zda Türkiye birinci s ırayı alırken, dış satımlarımızda en büyük pay Birle şik Krallığa
girmiştir. (Tablo 24)
Tanm ürünleri d ış satımlanmız ın %45 ve %57 aras ında değişen bir oranı oluş tururken, %43 ile %55
arasında değişen bir oranı da sanayi ürünlerinden olu şmuştur. Dış alımda ise yaklaşık %10 tanınsal ürünlere
karşılı k, %90 sanayi ve mineral ürünleri görülmektedir. (Tablo 25 ve 26)
Dış ticaret aç ığımız Dolar bazında yı lda 309.4 milyon ABD dolan olarak görülmektedir. 1979-1993
döneminde dış satımın dış alımı karşılama oranını n %15 ve %47 aras ında değişti ği görülmektedir.
(Tablo27)
Dış ticaretimizin geli şmesinde ulaşım ve haberle ş me en büyük etkenlerdendir. Politik ve ekonomik
nedenlerle KKTC deniz ve hava limanlanna uluslararas ı ticarette mevcut ko şullann gerektirdiği şekilde
düzenli uçak ve gemi seferleri yap ılamamaktadı r. Dış dünya ile haberleşme irrıkblanmız da arzu edilen
düzeyde değ ildir. Bütün bunlara karşı n çok sayıda yabancı ülke ile ticari iliş kiler tesis edilmiş olup durumun
iyileştirilmesi yönünde çal ış malar sürdürülmektedir.
b) Ödemeler Dengesi
1990, 1991, 1992 ve 1993 y ıllannda ticaret açığı 248-317 milyon ABD dolan dolaylannda seyrenni ştir.
(Tablo 28)
Genelde dış satımlan ınız dış alımlarımızı n yüzde 27.5' ini kar şılayabilmi ştir. 1979-1993 dönemi d ış
ticaretini gösteren Tablo 27 incelendi ğinde en iyi performans ın, ihracatın ithalatı n %47.1'ini karşıladığı
1980 yılı nda, en kötü performans ın ise ithalatı n sadece %14.7'sini kar şılayabildiği 1992 yılında olduğu
görülür.
Görünmeyen iş lemlerde Turizmin katk ısı 1990'da 224.8 milyon ABD dolan, 1991'de 153.6 milyon
ABD doları , 1992'de 175.1 milyon ABD dolan ve 1993 'te 224.6 milyon ABD dolan olarak görülmektedir.
Diğ er görünmeyenlerin etkisiyle Cari i ş lemler Dengesindeki aç ık 1990-1993 yıllannda sı ra ile 16.4, 26.6,
23.4 ve 1.0 milyon ABD dolan olarak gerçekle şmiştir. 1993 yıl ında KKTC'ye gelen turist say ısı 359.313
olup, bunun %78.3'ü Türkiye'den, %21.7'si ise di ğ er ülkelerdendir. (Tablo 29).
-61-
Tablo 23
KKTC'nin Türkiye ve Diğer Ülkelerle olan Dış
1981-1993
icareti
Milyon ABD $
Dış Alım
%
Diğer
Ülkeler
Yı llar
Türkiye
1981
1982
44.2
49.5
42.5
41.3
59.9
70.4
57.5
58.7
104.1
119.9
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
65.3
61.5
65.1
70.1
94.3
101.9
112.5
153.5
143.0
178.7
150.9
45.0
45.1
45.5
45.8
42.7
46.7
42.9
40.2
47.5
48.1
41.5
80.0
74.8
77.9
83.1
126.7
116.2
149.9
228.0
158.1
192.7
213.0
55.0
54.9
54.5
54.2
57.3
53.3
57.1
59.8
52.5
51.9
58.5
145.3
136.3
143.0
153.2
221.0
218.1
262.4
381.5
301.1
371.4
363.9
%
%
Dış Satım
Diğer
Ülkeler
%
Toplam
7.1
7.3
19.3
18.5
29.8
32.2
80.8
81.5
36.9
39.5
6.5
8.4
5.4
7.7
7.9
6.3
9.2
7.9
7.3
9.1
12.5
16.1
21.6
11.7
14.8
14.3
12.0
17.5
12.1
13.9
16.7
23.0
34.2
30.4
40.9
44.3
47.2
46.1
46.0
57.6
45.2
45.5
42.0
83.9
78.4
88.3
85.2
85.7
88.0
82.5
87.9
86.1
83.3
77.0
40.7
38.8
46.3
52.0
55.1
52.4
55.2
65.5
52.5
54.6
54.5
Toplam Türkiye
-62-
o
00
o
NI
r--,
ai
I'
t--
1
Ci
O
■Cj
0.00I
in cı
N ı's1
•-.• •I•
N■.0
N
t-en
ev
es1
,-•
C;
en
en
S' t'S
kr).
kf).
O
en
o el
00
,--ı
C;
re;
ktı
00
"I:
•er
O■
0
.1.
0' 00i 6* £9£
■
ıG
ıaşasa
unres
o
£661
-.
v")
.--.
,-1
,--,
..
Ja?Nı
twws
N
M 00
v::,
in
en
r-.1-
O
.1-
Nin
v:ı en
- ı oo
irı
,O
vz,
,-.
O
r-e...i
NI
O
oo
en
vi
en
II)
kr;
''t
.--.
.-1
C;
.—■
NI
CI■
krı
Z661
%
e•-)
— czn
N
rì
-er
rsi
v:,
d
e,1
d
vn
■Ct;
•-•
00
'.4-
.--ı
,n
r"..•
r"-
od
r-,-.
el
o.,
.....
%
twws
4.3a
1,cr
wuw
43ct
%§IG
1661
%
TIMES
.1.3?,3C1
0661
IUIW
J*CI
%ğ IG
ı. 1
CrN
M
C"
ir;
V
iıi
V
N
r--: -:
en v;)
•elN
`.0
NI
en
,--•
I
00
'el:
"I:
ir;
v:ı
,e;
r-O
•
ir,
el
Ni
,rı
.--ı
N
ırı
‘°.
,--,
N en
C; Ce■
N
Irı
NI
N
N
'el
,:t
6 L8 91.S 8 . 6S 0. 8ZZ
Z . 017 S . £SI
I' ZI 61,
tww
4.acı
- ı-
143. 047. 5 7. 3 13. 9
ı 1 58. 1 52. 54 5. 2 86. 1
ıa?asa
tuqu
%§ IQ
M
in
so
O en
vi .--. e‘ı
esı
r-:
,z)
t-d
-1:
el
i
s.D
e-:
cı
..:i
,r
cş
r.:
,D
..•
ı
c,
vi
se,
r-:
oo
vd
r~
..-.
r-en
o
c;
r--:
o
-,ı
'1:
vs,
m el
el 00
,
szı
Ki
-1-
.1-
`.0
'O
%
Ullit'S
6861
%
en
e'l
00
K;
C,
CPZ
CV
'Z;
<-‘1
c::
o
v:,
-el.
N
kr;
en
0.
vı
"4:
en
cıı
—
Nj
•er
N:
Iel
ON
OC)
,--.
NI
N:
./1
ON
■O
.--1
— 00
.103G
§ IQ
r....
V:i
C,İ
-.
--,
‘4
.1-
-zr
.—.
V")
l',1
.
ı',1
.1.
,
.1:
N
,O
.--,
el
.—.
,...
NI
00
NI
lr,
kr)
NI
NI
<1
>:
zı)
-eı
..et-
,—.
el od
en e.,.1
262.4100.041. 7 1 00.0 381. 51 00.0 6 5. 5 1 00.0 301. 1 100.052. 5100.0
C1
371.4 100. 0 54.6 100.0
0. O
M (---
"
,..'1.)
O
cel
...SA
E—,
U.1
<
1-. •-.
I„ ,
a.)
ı OL)
O
ı tıf)
O
ei.).
es
,-+
M
2 ..-1 -1
""
i-,
---
-;
el A
-63-
,r;
unido i
e•41
:
17'0
0'00 1
81Z
1. 0
S'17S
O' £. I
£'6 Z
17 . 0
0'00I
17' £Z
I'L
£'9 1
Z*0
9't7S
0' 817
0'9I
0 .1£
9'0
0' 00 I
Z' SZ
t7.8
8'9 1
£'0
S'ZS
Z. 81
9' S £
8'0
0' 00I
6' 1 I
£. £1
S '0
S' S9
tn N
L'O
1993
0 '017
1.8
6 .Z.17
6'Z
(--:
r,i
Kı
ri.;
vı
c;
Pay
`..0
•1:
N
,-.
c>
Değer
--.
e,i
d
S' St7
c,
s:
en
c:;
•:I
en
krı
8 .6Z
kfı
•Ş
-1ıNi
en
Ö
9.Z
Z' S £
h
--.
--,
kr)
"4
kr)
O∎
en
c,;
CS
Z' OL
'R
t":
,-,
O
d'
N
N
1991
Değer Pay
0,
O' LZ
1992
IT
V:3
0' 1£
S 0
17' IS
8'9 S
oda
I
O' SI
0 . 0£
S' S
Değer Pay
I
O'SS
O' S
en
.--,
Z*6
£ '171
VD
C,i
17'9
d-
M
L' II
9 '1717
kr)
C5
N
--,
en
L'8 I
6.£
oo
C;
9'ZZ
..1C•1
L'Z
Değer
1988
kei
en
.C
Q>
*
:g
,... ,
(1)
:g o
..
›.
0
,,,
›.,
Ec (15, .. -5',2 :c'
M
t>
›tw
..
U
A
-
m
E-4
—
eCt
m
Z ıD-,
'Z 2
E"'
(c.! :
.,,,,
1- '5, M
czt
c
,,,,
c
Q
.--.
ı...
g>
>b°
..
1-1
,...5
''''
.~
cıı .4-."' A
"",. 3" :8 esi "";.:i .5'
-64-
e'l
TOPLAM
Değer Pay
Değe r
17'ZS
Pay
r-
0' 001
(---:
Z' SS
17.6Z
on
Cr;
"
-4-
17'0
..zt
8'0
krı
17' 0
vz, .r) vı •zı- ---. ..zr
v:3 vi ,zr' --: -1: <,-;
—
8'L l
("2
..,,,
8'9
csı
N c,i
0'00 I
,z1-
1
--.
9•PZ
c> ,..0
csi .cf
1989
ev
9'9
Pay
199 0
I
M
Değer Pay
1993
S
V)
'cl•
er>
t..:
C;
d
N csi D;
C-
esı c., e>
t-:
—, v:3 efi
C-
CV
.--,
r•i ∎ci w;
oci
csi
C-.
'1"
rv
,,
ev
,•••I
•■•1
on
00
1
en
VS,
C-C:
N
C.:
•--,
Cs1
C.:
t-Csi
ON CN V)
V:3 cl: V::
t-... kr, N
CN
Nt-: evesi
on
C ", 1
CV
-zr
en
‘C)
Vf>
,--..
C;
er;
-4.
o0. oo
-4: --. ee;
ev
on
et,
-.
c>
v>
en
d'
..zt V) .cC
Cn M—
on
V) 00
d VS
CV C) 00
00
kr)
`,Zr
ro;
tri
ken
kı
en
..... .-.
4,-;
M
ev
cv oo ..-,
kr; V:3 ,--:
.... c> -4-
vl
.4- c>
--.. t--: oc;
00 M) eV
e5
er)
~
N
od
d
•-•-,
•—I
S
CN
.4-
CN
C-
,-.
O.
Csi
esi
.4:5 d v:5
eei
Vi
Vi
V) tl
NI
.4:
C> 00 NI
(--:
Od
.-,
—, c> kin
o; ir; esi
o. oo -4-
c> C"
— oo o,
en
■1:5
kr;
-65-
,--.
.--, v:)
d v:5 c:t
M ev
-4-
,,
Cş
t--:. d
t--: esi v:5
oo t-- ev
ev oo en
4:: d t.--:
c3
Nİ
Lr;
o.:
.--.
Madde ve ilgili Olanlar
Hayvan ve Sebze Yağlan
Kimyevi Maddeler
CS
IVI IIIC lil l I ilICILIZU I ilg lily lkA
Ci■
VS,
C-
NI
ı s ız
N
M)
M
N:
M) V)
Ci,
CV
I Toplam
Nv:3,
O∎
no'
Değer Pay
--,
C∎
r■
S.Z9Z I
Değer Pay
C>
Vi Csi
—.
Cs1
Csi
en
Değer Pay
,-.
•cı-
Değer Pay
Değer Pay
V)
C;
C>
....
CN
Ana Mal
Grupları
1992
199 1
ON
•Ş:
C■
M
M)
C:
0'00 1
1990
CV
OC;
s. ı 8£I
1989
•--:
v ıo£I no t
1988
en
v ıaI not
CN c)
C■ •zi
0.00 I
Ana Mal Gruplan itibarıyla Dışahm
V):
...
I
6. 5.
V)
,...I
0'00 I 6. L9L
(CariFiyatlarla Milyon ABDS)
I
r;
.-.
Tablo 27
Dış Ticaret
1979-1993
Milyon ABD $
Yıllar
Dış Alım
Dış Satım
Açık
Dışsatımın Dışalımı
Karşılama Oranı
1979
1980
90.8
94.4
35.8
44.5
55.0
49.9
%39.4
%47.1
1981
1982
104.1
119.9
36.9
39.5
67.2
80.4
%35.4
1983
1984
1985
1986
145.3
135.6
141.7
153.2
41.0
38.4
45.8
52.0
104.3
97.2
95.9
101.2
%28.2
%28.3
%32.3
%33.9
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
221.0
218.1
262.5
381.5
301.1
371.4
363.9
55.1
52.4
55.2
65.5
52.5
54.6
54.5
165.9
165.7
207.3
316.0
248.6
316.8
309.4
%24.9
%24.0
%21.0
%17.2
%17.4
%14.7
%15.0
-66-
%32.9
Tablo 28
Ödemeler Dengesi
(Milyon ABD$)
1993
Değişme %
1992-1993
54.6
-371.4
-316.8
54.5
-363.9
-309.4
-0.2
-2.0
-2.3
153.6
68.4
222.0
-26.6
175.1
118.3
293.4
-23.4
224.6
83.8
308.4
-1.0
28.3
-29.2
22.5
2.1
169.9
49.6
2.4
113.1
36.8
1.6
147.2
30.1
1.5
174.5
-18.2
-6.3
18.5
-169.3
25.2
8.8
-106.7
58.4
31.8
-143.9
41.7
18.3
-143.5
62.6
61.6
-0.3
50.1
236.6
III. Rezerv Hareketleri
(-Artış + Azalış)
-6.5
-32.8
-16.0
-68.0
325.0
IV. Net Hata ve Noksan
-2.3
1.0
-2.3
6.4
1. Cari I şlemler
A: Dış Ticaret
1. Dış satım
2. Dış Alım
Dış Ticaret Dengesi
B. Görünmeyen Işlemler
1. Turizm (net)
2. Diğer Görünmeyenler (net)
Görünmeyen işlemler dengesi
Cari Işlemler Dengesi
II. Sermaye Hareketleri
1. TC Yardım ve Kredileri
2. Diğer Dış yardımlar
3. Bedelsiz Dışalım
4. Kısa Vadeli Diğer Sermaye
Hareketleri
Sermaye Hareketleri Dengesi
Genel Denge
Kaynak : Devlet Planlama Örgütü
1990
1991
65.5
-381.5
-316.0
52.5
-301.1
-248.6
224.8
74.8
229.6
-16.4
1992
5.1
-95.7
Tablo 29
Türkiye ve Diğ er Ülkelerden Gelen T ıistler
1978-1994
% Payı
7.2
12.3
Toplam
112910
108401
14703
15474
17.4
19.8
84511
78134
74.2
79.3
82.4
83.0
80.0
80.3
20611
20467
19905
21284
26766
36372
87629
173599
75.6
55907
25.8
20.7
17.6
17.0
20.0
19.7
24.4
229506
1989
214566
78.3
59507
21.7
274073
1990
1991
1992
1993
1994(*)
243269
179379
210178
281370
143.731
80.9
81.4
78.5
78.3
74.2
57541
40858
57440
77943
50.025
19.1
18.6
21.5
21.7
25.8
300810
220237
267618
359313
193.756
Yıllar
1978
1979
TC'den Turist
104738
95115
% Payı
92.8
87.7
1980
1981
69808
62660
82.6
80.2
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
65018
78467
93413
103791
107064
147965
Diğer Ülkelerden Turist
8172
13286
(*) Temmuz sonu itibariyle
Kaynak: Turizm Dairesi
Devlet Planlama Örgütü
-68-
98934
113318
125075
133830
184337
IV. BÖLÜM
MERKEZ BANKASININ 31.12.1993 TARİHİ
İTİBARIYLE YILLIK HESAPLARI
-69-
-70-
•
c`l el en •Ş-
Le-;
en
N
ce■
tn
■L w.e)
e--
■4:ı
en
'et.'
\l ,cr
00
irı«. o
v,
v
tr,
•"'. 00 01 0 1-1 00
r;
esi ,,
e
f o;
t-- en. •et., c
v5 esı
.... (-- ' ,..-, az'
en <T 00 •Ş- .-..
01 00
t....
1-1
Csi
kin
00
01
krı
en tıı
O
00
CN 00
r■
r--t^
kr,
Döner Değerler ( 1)
4:›
-71-
u)
"
O
1. 1.92-3 1. 1 2.92
•-a
O
1. 1.93-3 1. 1 2. 93
00
v) ,—, kr) ,r cl
O
N , tr, Nkg) oo
en .et
N, NI
O, N..
00. ,0
M
in
■Fî —.
e4
V')
.0
•••••
O en
,er
oo
00 cş C5.
ci
§ §
«o
en
c? o.
S<?.
§§§
00
r'4
Faiz Farkı Fonu
Verilen Faizler (13)
c c> esi
PersonelGiderleri ( 1 1)
ON
c‘ı
,zrZ od oci
so vı o
r--.,
od oo
O.
o
00
1. 1.93-31. 12.93
0'
CT
1. 1.92-31. 1 2.92
Alınan Faizler (1 4)
Alınan Komisy onlar ( 1 5)
...
-72-
O
HESAPLAR HAKKINDA AÇIKLAMALAR
1993
Aralık
(1) DÖNER DE ĞERLER
Kasa
Yoldaki paralar
Altın Kasası
Efektif Deposu
(Dolar Karşı lıklan 31.12.92'de 8,186,857
31.12.93'de 6,237,096 ABD Doland ır)
Hariçteki Bankalar (TL)
Hariçteki Bankalar (Yabanc ı Para)
(Dolar Kar şılıklan 21.12.92'de 74,250,233
31.12.93'de 93,101,649 ABD Doland ır)
Menkul De ğerler Cüzdanı
Milyon TL.
1992
Aralık
36,139.5
61,754.8
536.3
90,085.9
536.4
69,975.4
219.8
1,345,880.2
217,247.1
634,638.3
90,124.8
1,562,986.5
984,152.0
255,000.0
63,588.4
123,998.7
43,332.4
500.0
33,401.0
50.6
7.066.2
526,937.3
75,000.0
36,194.7
4,355.0
6,907.2
20,500.0
14,944.0
82.3
4.426.5
162,409.7
(2) KRED İLER
Hazineye Kı sa Vadeli Avans
Hazine Kefaletini Haiz Bonolar Üzerine Avans
Ihracat Senetleri Üzerine Avans
Küçük Sanat Erbab ı Senetleri Üzerine Avans
Ticaret Senetleri Üzerine Avans
Sanayi Senetleri Üzerine Avans
Tarım Senetleri Üzerine Avans
Turizm Senetleri Üzerine Avans
(3) B İNA VE TEÇHIZAT
Teçhizat
Eksi: Amortisman
427.2
191.0
Bina
Eksi: Amortisman
236.2
233.8
679.0
124.7
679.0
104.3
554.3
574.7
790.5
80.5
(4) DIĞER AKTİFLER
Muvakkat Borçlular
Kırtasiye ve Matbua Deposu
60,935.1
149.3
58,374.6
61,084.
-73-
72.5
58,47.1
1992
1993
Aralık
Aralık
36,742.1
24,335.2
36,742.1
24,335.2
317,289.3
675.065.5
166,320.7
380.950.5
(5) HAZINE CARİ HESABI
Türk paras ı
Yabancı Parası
(6) MEVDUATLAR
Türk paras ı
Yabanc ı Parası
547,271.2
992,354.8
(7) MEVDUAT MUNZAM KAR Ş ILIKLARI
Türk Parası
Yabancı Parası
TL mevduatlar ının %15'i ile döviz tevdiat ve mevduatlannı n %15'sinin Merkez Bankas ına yatınlacağı hakkı nda 35/1987 say ılı Yasanın 24. maddesi uyannca yat ınlan miktarları gösterir.
404,427.9
195,724.4
477.012.0
81,439.
259.539.9
455,264.3
18,081.2
20,312.1
8,142.9
10,436.3
2,875.0
3,371.0
62,226.1
27,850.0
15,100.0
8.6
46,426.0
17,850.0
10,100.0
7.0
6,064.7
5,907.9
(8) FONLAR
Faiz Farkı Fonu
Tasarruf Mevduat ı Sigorta Fonu:
Türk Parası
Yabanc ı Parası
BANKA SIGORTA FONLARI.
a- Banknot, Efektif vb K ı ymet Yollaması ve
Getirilmesi Dahili Sigorta Fonu
b- Kasadaki TL ve Efektifler Dahili Sigorta Fonu
c- Personel Dahili Sigorta fonu
d- Menkuller ve G. Menkuller Dahili Sigorta Fonu
BANKA DİĞER FONLARI.
a- Emekli Sandığı
b- Kefalet Sand ığı
10.4
34.2
106,859.4
147,9.0
(9) DİĞ ER PASİFLER
Muvakkat Alacakl ılar TL ve Kby. ile
Alacaklı Transituar Hesab ını gösterir
(10) ÖZ KAYNAKLAR
Sermaye
ihtivatlar
Ş üpheli Alacaklar provizyonu
1.1.93-31.12.93 Dönem Kar ı
13,673.1
6,614.1
2,000.0
63,473.1
10,000.0
63,473.1
4.171.7
79,644.8
-74-
2,000.0
65,473.1
1993
1.1.93-31.12.93
1992
1.1.92 - 31.12. 92
728.4
334.8
5,318.6
458.8
289.7
3,020.9
268.7
5,183.3
6.067.1
6,795.5
8.472.9
8,807.7
20,818.0
1,037.3
211.7
64.0
249.6
22,380.6
27,500.0
523.2
157.8
47.8
541.1
28,769.9
68,215.0
36,236.7
61.012.5
165,464.2
18,255.5
34,296.6
19.156.0
71,708.1
82,535.3
71.335.3
153,870.6
117,180.1
35.128.1
152,308.2
2,772.4
2.852.7
5,625.1
1,106.4
1.235.9
2,342.3
(11) PERSONEL GIDERLERI
Yönetim Kurulu Maa şlan
Personel Giderleri:
Maaşlar (Asli Maaş + Mem. Öd. + H.P.)
Sosyal Güvenlik Kurumları na Ödenen
Diğer
(12) IDARI GIDERLER
Sigorta
Kı ymet Yollama Giderleri
Kırtasiye, Matbua
Telex, Telefon
Diğer
(13) VERILEN FAİZLER
Banka Mevduatları
Mevduat Munzam Karşılıklan
Döviz Hesaplar ı
(14) ALINAN FAİZLER
Dış Muhabirler
Yerel Faizler
(15) ALINAN KOMİSYONLAR
Yabancı Para
Türk Lirası
-76-
V. BÖLÜM
BANKACILIK İSTAT İSTİKLERİ
-77-
-78-
BANKACILIK İSTATİSTİ KLERİ
Müteakip sayfalardaki tablolar a şağı da listesi verilen bankalann verilerinden derlenmi ştir.
K.K.T.C. Merkez Bankas ı
T.C. Ziraat Bankas ı
Türk Bankası Ltd.
Türkiye iş Bankası A. Ş.
K.T. Kooperatif Merkez Bankas ı Ltd.
K. Vakıflar Bankası Ltd.
K. Endüstri Bankası Ltd.
K. Faisal islam Bankası Ltd.
Asbank Ltd. (Haziran 1986 tarihinden itibaren faaliyete ba şlamıştır)
K. iktisat Bankas ı Ltd. (Aralı k 1990 tarihinden itibaren faaliyete ba şlamıştır.)
K. Hürbank Ltd. (Ocak 1993 tarihinden itibaren faaliyete ba şlamıştır.)
Rumeli Bank Ltd. (Ocak 1993 tarihinden itibaren faaliyete ba şlamıştır.)
K. Eurobank Ltd. ( Şubat 1993 tarihinden itibaren faaliyete ba şlamıştır.)
Finba Finansal Bank Ltd. (Nisan 1993 tarihinden itibaren faaliyete ba şlamıştır.)
Everest Bank Ltd. (Nisan 1993 tarihinden itibaren faaliyete ba şlamıştır.)
Limasol T. Kooperatif Bankas ı (Temmuz 1993 tarihinden itibaren K.T. Koop. Merkez Bankas ı Ltd.
gibi Bankalar Yasas ı altı nda faaliyet göstermesi onaylanmış tır.)
Tunca Bank Ltd. (Mart 1993 tarihinden itibaren faaliyete ba şlamıştır.)
K. Altınbaş Bank Ltd. (Mayı s 1994 tarihinden itibaren faaliyete ba şlamıştır.)
-79-
▪
d- rrı C> CD vn ,,
1 c.... e■i r.:
rn
,--4 Cq
C, Cş. r.-
.... r.: ■cl c4 ■6
t-- kon
cş mu r- r- CD et 00 D0 V> C> co,
-,
et en M> CV C> r- cr; (--, oo t•-•
M
C-
,.
.--4
v i m5
o, .6. .6 d: .6 d o, d' v3 cr,
t- oo rn 4n vı ON
\c> v5 --, en r- cD
en d; 00 ..., d: en on co. -. 00 M> ON
r-
eq
C>
kr; r‘i
rs.
cr, r- cr
r--
CI■
vi
45 d-
■
on v.ı
vn wp vn CN
vi
v5
00
en t- o\ vı h 00
ON V>. rsi kr)
00 en et. en ‘f>. M>
cg' r-
tsi
r-
r-
00 en
CN
V")
cd
•-.
mo
ON
00 es] M
rsi rn rn rn rn ,t N
cN M> CD --. 00 ,-, oo 00 rs1 CN en
ri Cg C> -1: oi .0 d cg cg rs. oi .4:
oo Gş rn
-. oo v) .4. CN rn r■ ,r
c>
N
C>
O,
r;
ci, r,I. --,,, . t.., --.. cr%. ■Cı
r-
o. r--. 1-. 1.. kirl
CN C- G5 N1 ("-
rn
'1" 00 kr) r- CN e•1 0•1
rn cv d- 4 4 vn vn vı vD
r-
(-NI
O
M
o.
M
00
00
M
CN
rsi
m>
et
t--
r.- er,
rn rn oo csı c4 vs) rn c> c-,, csı .4"
c4
m5 .d c4 od cg vi vi od ,i oo ,-,
VD kr> •--, rn V> •-■ C> 00 ON en mı em
CD CN et eVI er -, r- S rn et 00 kr)
ocı r-.. CT. C>., C>, C•1 cD. et. 00. CN CD. r..
en en en -4. •i- •zt ,t- - 4- .,/- .1- Lın cm
et oo -, vn M> CN 00 et r- r- CN
k<1 esi v5 ri v5 --, od d ri vi vi 00
M> 00 C> ,.... CD -, es4 C> S 00 CN C>
-. rsi C•I Cq fq -... O . CN et. rsl. r--. r-.
--,
C>
et CN
S
.4-
el ev
M> rn M> 00 rs.1 es7 0., -.
,t vn
00
n est 0:, ell. 7... C7'.. n r-- (`) \c>. '4».
M> CN 00 r- kn et elioN rn --. CN .,,r gN
CN C> et r- C> rn Ir> r- MD CD ku- 00
,t vn vn vn mo M> M> M> r- 00 00 00
c.,1 v ı en en en 00 r- r- es1 es.1 -. ok>
V> rei C::, Od --. Cg Od Cf> ,• ,- esi oi
CN
00 cp er> -, vn v.>
.4:,,
cC). C:ş. es]. C°. Ir:. ..! '1 '''2, c) ..." erl c;:
cr, ,,, Q. vp oo rn ec"; rn vn
m> kop mu> 00 cN -. k4g r, c> c ş c, ce,
c...4 ev ev on en en en
,..,-
M>
-,
r■I>
vn
-,
.....1
vn
ON
<> G^ 1-
cı■
CD
vi
en
'-' '‘).. C>. (3.9. in.
ct■ r\ı 0 t■ roto °o C) --1 C)
--4 ,--, C•1 N rn
-, V , .4- .4" V)
e'l, et. Ck. --, 00
-4- iı4' ,f
en en
r- r- Mş M> rn
vi t.--: r-: .4' od
rn r- r- es1 00
vn N ',1-., CN O
r
cg' 00 '
M
rn en er .zt cp
ın 00 r- 00 VD
CN
r-,,Cş
CN 00 CN
-, C4 et" (T‘ ef
fq r- ... r- --.
C? C> el in in
c> CN 0R r- r-.
vi t-Z -. c; et
et
en kg en est ,İ9›.
m> r- vn M> on
CN CD -. rn eg
en et et el- d-
r... CN CD ei CN
et ■ID C> S et rn oo 1.0 C> kr> 00 Cn
16
O vi cg--, .
C> C> .-. t--: ON rri
Cr■ --, C>
rn --. O
OCN
r- vn rn ,t ch cr. oo
mo ev
(N. ',1" .-+
et CD n eirn t--vn on or....h.r-•-.
e4 em vi. o'Z' t--:'
em
C:7 oö o0 t-- <5 d"cı: em" <-4
M> --. r- c> CN
CN M>
on O oo r- O on ,. oo rn O CD.
gn,
c> oD c> --, en r.ı csı in, r-:, ON.
-1",, s'O Q., r"--- N'...
r‘ı eq en en en
N-
on t---. N em vn
-,
vı v.., ec' vı d; em cz:, o:' t-: v5 vz,
en et et kr> kr> CN00 rn vn m> M> 0O
en r: cg' kr) in
C> C> CN 00 CV
rn
vn C> vı C> C> V> krı M> M> DO vn rc...: ._. -. .13 od s.cl ,. oi vi cg di r,
rr- CN 00 M ev oo oo ,.... en CN 00. 00
n, oo oR kg 4) kr! ri •zt., •ct., kel CPS
-. kd
,. Nen --. er - , M> O er 00 esi
es4
en ev -. on esı CN -, en
rn rn rn ,t ,t ,t vn d- ■ID m> M> r-
-,
CN kon -. r- Cr
m>
er.
k er
rn cr CN C,1 C> CN rn est vı oo r>
es1 C>. m>. 00 CN. r- --. m> og, ei, .4-,,, .....
4
t-cN
cN
v5
r
ev
00
em
cN
vi. e■I
CN 00 C> CN N -. -. Ir) d- ..4. mD er
N
,t
en
rn
vi
M>
O
Iç)
r-
--,
-,
O O
r- vı -- r- 00 en m> etr- CN cp,.
e-V. r--. 00 .1-. 00 e-‘1. en., v..., vD 00
Q
ev
--, -.
v:i v-ı cı: cr: v:S,
r, d' vn O
ı--:, vı 00 r-&:,
r- C- r- 00
r-
vi o.: re; v-; vi
00 rn 00 et et
en, in, <İ, v., 00
en ifl kr) iri' Ö
CD vn 00 vn -.
r- r- 00 00. et.
••■•1
c,1
„ .0
til
,-. 00 et rn
vi eri r-: ■cl
vn rn rı rn ,t r - ,t. on on --, ,-, 00
(V tri --. ,i °d --. ...... °d ,i -4 e,i -d-
rn
esi
Z
<"1 in. en,
°°
eq oi on ,t ,t
.15 ■cl .6
rZ vi Ö Mvi r--: vi ,t Neg od
r-: (Ni ,İ
CD rs4 M> r...1 rn
mD- CD r- C> kr> CD CN 00 rn et
ri
,t
rn Cs>
V> rs4
2.., ?.." 5 N,
ez. ""
‘,1> v5 en --, r- (--,, yı
-. r.: lf;' ,.
vn r: cg' -4-" on vi' m5 oci. -4-'' ■ID Cs> d"r-:en
rn V> ,-. -.
■c cj .-. v5 oci. o: ' O r-' r- c> (--. cı\
,t .4- vn vn vn vn M> kl> V> M> M> et
kn
Ci‘
,t
r .4- en c■ .4-.
d'
mo
d. M> MD
00 es] mcl
cg' vl
en en
,
eg'
M
mn oo r., mş M>
od vi h h rei
4.),
on oo t--.. on CN kr> 00
,-. od °d -.
▪
C5 C7>
-8O-
" o
v,g :5
0.>
5
• •-■
N
cO
vn M> en kr> es1
re; od ,-, c; ,i
en MCN C> 00
- c".. c-1.
00.
em 4 c5 oo en
M> r- et 00 CN
-. ...-. rsi esi eg
1-4
ey en 03
c•
M
:f
,
M
N
e..-:'
--.
.....
O
CZ
Fı
—
0:
et
00"
,--.
mt
oi
c>
N.
1
N
N
41
N
mt en CD C) kn .-, C> C> C■ 'mt -. CV
-4, r-: e.i t-:, c5 d -. r.: <S esi m:5,
c> v> N r- c> ..4- oo oo v) c> o- vn
-4.., en v) ev o N cs.,. N 00
N R, .-.,
en v) ■6 d v>"' O en 4- v:S' cı. N vş
v) v) -. en [--- d' s 00 en N N ON
re> mi-. 00. ei, ,s-, c . " cı --. scı V) ON.
r- N r- oo oo o, CD ..., Csi. ev on cr■
.s:
00 No cş NO •-■ et ON 't V) krı C■
CV
Cli Oi Cf■ V> N C> C> Cr■
CY■ cd 00
N -. --, N 00 b cr, 00 V>
v) on c> 00
CM ,., v I, 0.. en 00 en O 4::> N O en
c^ ‹.) en
tr, e.: kin N Ö cr.Z . vi' N
et r--- Nvn vı on N N oo --.
4- d" ,r -4- 4- 4-., s.c, O o
ri, r•-). t--
... ,... --.. N N es]
r-
Vn VD O
VD
vi ei O. e.i vd
-. MD C> CM CV
N (7:, 11"'
_ . . "ş"
n.
o- ev CN r-ev
sz,
on vn -. -.
00 00 c> en el,,
•-• ...-. ,-,
CD C) en 00 en 00 CM S CN 00 00 00
oi cd ,1 vi vi 00 oi o: od od
oi
00 ,t mş CD en en VD ken 00 00oi
OVD
t-- ww o.. 00 -er -4-. so r--- ,..), c--; — vş
Öev etod' oo
t--." cs;'
oo oo 4- N ev
O ev CN -. ,1- ,t on
`r1 n, ,c) O r--:. 0:, c".. 0,., — N ,ı —
on on eg' on on on on o, .4- 4- .,1• ev^
Csi C.' •, ,--,
en CV V) on ev
00 O. eei ,1: vd
en tr
n ON r, —
oo -. o o oı
.4-^ ,4-' cr. ■45" oo
c> vn VD 'mt r-r`l '1".. C'.. o:, ..4".,
ev ev ev on on
c>
ct. -1 N Noo ev N on ev on ,t Nv> et et eh ev
O;d'-- (si 4: vi o: vz: esi o: cy; t: oi
vi md .4' ad c;
ce,
on
r- on en CN ON C> V) CD
ken en
C.- N NOON
V)
'.O N e- N N V-. oo v ı ON
m> o- ON
00 ON on ev., 00
O
,t'' N c",' etÖ t.*: e,': cp:' .-, e,:' Q`cıd.
r-:' O.oi' ev v5 .
-. -. on „. ev „• -. -. ev -. ... -.
M
— -- on ,t ,-.
-.
M
e:
vn
00
00
ı.
el>
N "Cl
c0
•T•-ı
et
NO
ON
C^
CJ\
O
cr, ,t en -. ,t c> vn
vn ev o -4-
-4
v5 c: ci; cr;
vi od
c5 cr: csi
v> on 00 V ,t VD O. V)
N d'
MD
ken len CD 00. C: O 141
.1> vş7 cd' c;
■16 ın et cd:
C-- kr: CO CV C-. en C> 00 en .et on
od od od cd cd md vi --, od
O Okn •-• ONV) en VD r- --.
trı ,-. V> --, d-. O ,:t tn 00 00. ON.,
Cr.7 Od
«S e.) en O
N esi r-:
cş c:› ,r eN, mi- 00 ken MD - O ev
N ev ev
ON
O. ON et ON 00
vd od od od
OO mt
sQl0
•4-
00
N ev ev
•mt V) V1 V) CN
od
d'
(--1
,e5 14.; .-, 00 V>
oo
oo M> 00 CV
—
,t
00
--
oî en v:d.' t--:' cı.
c> 4- on o, vı
ev ev on on on
v> on -. ev ON ON et r- d a> o- ev
• cd -4 od cr; oi o: vi ,t oi cd esi
r- on ON en en V)
CN
ON ON 00
O 00 `1-1, °°
e`1, ").
Ö Nmt NCN Ö oo ev NO CN Vn kr)
C> 'mt rn
<D
C- 00 CV CV C>
CV N en krı V)
r-
er). --. Ir) cı.,
•
CN C> C- 'mr
Vi .1 kri iri V>
M on v> vn
vş ev. o- o
ad'
ad' (4 .4'
N cs, vn CD C-•■••••
eN
,
O
00
'mt
v, .4. c> v> en vn vn N 00 -4- rv ev
--: oi vi r: md cş: e.i vd vd -4: e4 cd
Vn V) CV C> CN t4n 00 N Vn CN .4 - CN
en 'mt eh 00 Ci C-- •-• eMI VD et V": , NO
M ,zt cıd' .4-'' v>
oi'
Non CN C> 00 ' mt en 1'.1" CN en CV kın ,,
en■ ,.. ,..o.
•-• •-■ szt VD „ ON •— ııi o,. es)
(7:.
c.. sı
eri' eg' en en ee;' -4." 4- et vi' v, v, m>
00 ev v, v> vn
-' e4 vi oi oi
CN CV C- CV •- ■
•-•-• 0 C> 00 00
'at CN 00 V> 00
,r CIN CD C> 00
00 . - -.. c.ı ■o N
.cd (---.' 00 cd.' cd:
•••••
N') "
en e;4 <.`1
.0 •C
E 4d
r. E
cn
cg,
Ea
•
[i
-81-
,c5
~1 O ci>
■
E-
en
5
M cg ei Vl
v)
cp (N O vn
.0
kr
csı
O
dw
■
00 CN., VD O
■
CN M
ıe,)
M
. oo
co>
rn
CN
vi od 05 c^ vi
00 m0 ev 'zt c>
M •
c5
N 00 vz, - 00
cr, 00
c>9
en
t co
co r- 00
N N
° ).<:::, -.
`4:>..s.r). 1"-..°°..°°., 3:. M4
4" 'dMMrn rn
CN
45
.-.
C> ',J- r.- e. Vı 4>. ■-, VD ■-. r,,-; ,r5 ... od cı; er; vi
r.: ci,
00 91'-, CD ■-. CN VD r- 00
tel ıo. ıi.., c..1 (.1., •-1 S. 00 Cr., cs1
CN
C- r.-.. V) 4)
c>
en r- r- ev oo
-, g ■r5 vo, oo o; ' <o t- t-- c:5 ,'
,t ,I- ,t v ı yı vı V) V) V) V)
•• er
er
kr)
o
E-,
mo
rn oo
vn
co trı
ev'
zt
,
cs'
CN1 C\I C4
••■4
■-■
% 00
ii) C.1 ',1"., Cr,
0■• 06 ,r
N
M
en ,* ,t. ,1-
:0
oo °d ,--, ,r vi vd •-. c ı ... vi 06 ,•
-,:i- ev en CD ımı r- en \e) C) r\1 N ,--q
v3
N
cı)
oo
N ',1: r-. ON. r-:, oo en. el, .0. ,t., 0. eV.,
_ C>
00 ..af CN CN V) 0' 00 e-. d" C... N
oo
vı
C).
ev
eq
Z
CN N S '4' Vı
en vı vı oo .4. vD. cn c>. co en rı
S.
CN
(Ni eri kri r- <3
d' Cş V) V) r\1
-" `R. '4'. 'R, R,
00■• C:N N
en
ev ev
V) r-
cs1 oo Cş --I CCV ,--, N rrı CV
....4 es.1
CD oo oo
CV ,--1 .--$ N N N N
er
M)
"i en ei
t--00 .000h
00 N C7ı 00 es1
od. oö
c:>
eV
e, ev oı
od.
O
esivi C5 4
0grjd vı
00 cş
,t
r-. cv
f■
1
00
O
N
t".
ı
■
.e,
e
00 eN.
tri. VS' c>
<-4 ef od. esi •-■
oı
"D
V) V) e■ CD r4 er) en CN CD rq 00 r....
r4
-4......
ir; ■6 -, od vi
d'
d .4:
.1: od od , es'ı .4' esi ei Vı
d: r,i
■-.
cn ,t V) CN C> V ı en ..4- 00 cı r-.
,t.
■c>., ■c r-. v:_ı vo en. c\. c> r- r
en Cs1
CN
d- av
en
vn
co c)
V) V) Vı vı vı V) ve; v") ,4) mw V) VD
eV
Od
C- - CN S en V1 V) V ı C- ",f Vı V)
(~. c:j t... er; ri -. NO v5 vi c5 c5
en
M
en
- 00 ,,, t--:, ev., t-- (T •Ş".,
oo co! e- ,n,
ev 00 N N
d .4- (-Z
e: .0 t--f (-,-)
V>
d'
N N --. -. Nen N
N O ,
•-•-■ .4-.., 00 NI O
ei
r vz, oo mp. .4
,f vi d -- 00
N
N
cr, oo
c>. 00 .4
esi r ;
oden "D Mv5 Ö,t <1 Ö
,:t
ev .,:t .0 00 t-, 00 k D e, Oev
ci, 00
o.., c> .0 o0. w-,,, en, - tn .0.
.4-
Md en en en rn ,z1- CN CN
VD
el VD 00 vı d- 00 V) C- C.: - e-,
,..ı
-r- vn rn
v-1, .4- -,
f 00 CN N-. NC) 00
krı kr>
yoo oo d". Crk. 0). CV.
0)..--. I--.. )0 V)
N
'1" en cr, ' ev" c=:.' -,t -, o vo • M ev"
r- r-
m0 VD V) VD r-
C4
Ot:.
C-. r-.. ,f.
. "D Vı
• VD : d'r--:
V) 00 CD. - C-
--.
,n c,ı,,,-, o.. ,1-„, No.N., .4-1. GN ...,,,-,
•4-.. (-- O;, V) O;,
0,5'
4>
C- N ',I: ,I- N ',I-.• V) C> C.:.
r- 00 00 00 00 00 V) vı en
1...
kr) C>
ei
ev
,t
ev ev ev ev c`l
z
c)
<<
5
•a• 02
O:
0
<
a t
z
4 -
Sanay i
Kamu Kurum
ve
Kuruluşları
-
-.
c::, -. vn r- -4- c>\ 00 t-- cr, N N ko
N
d'
d'',1" ,..w d- 'I" v) Vı vı VD V) 4) VD
00
UlUrj,
Z
cı)
O
E-■
Z
O
-
-.
.4-.:1-
-.. r-. .... v) .4. .4 -
-
-
.4- ve, N N vı Vı Vı 4> VD
N
■-:
r',1 V) C.... CD t-
5 . ', ..„; ;,-,' g N
O-
ev" sı-^ r- N o. d"-- ev
00
W., °° °: CI:
r-
N
[..... N,... ev -. r- cN el -
vı CN V)
r-. t- en. co, ev
Cs1 CD r-- VZ. oeS
V) r- 00 r- t-
vi ,• Mr-- -4:
CN Cs1 ev en kr)
CI:, mi. Ö Il)
N VQ M 00 CN
4) VD 00 C.... r--
-
-
oo kr, en 00 .1,- .-. li).
,.
C... vo .6 .1:5 .0
.-.. (...... r..]
.-ı
.-ı
ken ..--. V> 00 ev
erî --k (-,i' 0:
• vi --. o: v5
en d' O N en
r- --.
. co r-
en ...... ...It vı r4
r- 00 wo v) VI
Il
.. CN "0
vi Ö
.. r-.d.,C>
N
cr, - oo ..Q.
r- •• v) map
CJ: CN. C: R. C' '''' C>.. f:5
<N1 N ef) N N N Nen
et
-
en
••••I
en
N
41
,
,f 00 VD d" el en rn
kr; eei 00 .4: -4. -, O'
vp en ev OVD CN N N.-.
VD 00 ..f.„ VD d'., 00 CN. en. en
rsi
CN r-:
d- trı
d- •.. ,
eV v) rs.1
C-- r-- V).
en
Vı r4 '.4. en 00
(VÖ ei m5 vi
es1 -, cr, 4 rn
C› r"".. '1:, "4"., cş.
vı vı rq en r‘.1
v) N VD V> N
"D O ■O ■.0 )10
en
df
m
-,:'.5.
eet
!il
3
:=41 Q
••?, ,
aı :
.w l',ı
`-iş-'ı' O cı>' •Zv,,.. ,..,2iZ E.5o., .<, ü4>, • -
-82-
,@, ,-,
% 74
C.) 2 ,.__,
A --''
'''
4 -.',",
.--, O e»
'- Z5 9‘, .
•,-ı
,__,
C> C> C> C> O C> C> C> O C> C> C>
CO
C> C> C> C> C>
C> C> C> 0 C> C> C> C> C> C> C> C>
N t-- 00 N
O
C:
RR
N- N 00 00 ev ce. krı
el '1 el
Ct.. el CSN
oo cr, VZ,
n
") es1
Ct■ 00 00
dddd
Cr■ krı <C> 'cl*
■D>
0,-;
∎e5. 00 d d d 00
en -t
trı
C> C> C> C> C>
csı
CSI
-4- ev ‘.0 N en N en s..0 N c> N
•ct •zt Cr VZ> kr) •zt 00
) ce 00 N- t-C:.> C; C; C; C; ddddd.d. 0
O
s
fl
•et- 00
cn en N
oo
keı ON N
N O en -zt
t-:
O∎ Ot)
teı N v:> en oo
z 5
oo en oo
00
ON
>0 en en
c> N N 00
ON
1—ı
•ar
•■I
C, 00 szt,
C> cr; cr; t--
(,)
ev
c>
Vl
ıt •zi en esi esi
ON (NI
krı C> N VZ> .4- C> V:2> V:ı
oC;
tr";
o: s:
>4 >0 s.0 >C>
V:> V:> kel N
C■1 krı
t•-• C>
ıı-> •4t^.1
c•'; Csi C>
es1 Cs>1 N
°R '4". C::
°°
O d
en 00
.54
e•4
krı M 0. 00
C>
v-ı N t-- en ,c> V1
N
v-; en
s: er;
en en en en en
N
a: C).
E-
00
00
cv
kr) en Irı N
o;
N ev Nen
s en VZ>
en
kr)
1—ı
>,o
r ı
"1". en
00 r*".. 00
M en en e>,-; crı
N—. ıı 1 N
tr' M M cl
ke-ı
Cr. t∎ 1/40
kr> t-- 00 N krı N C>
o, .4-
en M
d Ö c> O 0
R
en
od C o; o;
N
00 N en 00 CP,
ON GT,
Il '1)
N
rE
ON
C>
N: 'İ
V:D N- '4: '4"
v:;
•■■1
cs
c1
O V>
,3
<>d
Z
-83-
ei)
5 -
-sd
ıtı
1-■
E—■ -<r4u4-‹
•er
t-ON N 00
174
c>3
eei
ol
i
Q)
>14
cıd
Z.
O
rl
kri
en
ur) -, en r.- Cş. CN 1. O cş. N.....
r: ,, Nrı Ö zi v3 -. -,i
\ID
N
er
CD .0 00 CN VI '4" CT v .) .-■
k,
\O C \O \O .• CN .0 C\1 CN •ct
ci ...-4 NIZ) .:I \LS r∎ lıî Ötr- C- CN '4 c- ,t cr, \O vi \O kr
\O C, 00 (D .0 (II OI VI \D 00 o.
-,
.-, .--.. ,-.
e. CN 00 ll) O V) .0 C) 00 CN 1\C;0:5 it; CT ■tS d Vi 1/46 o; t-: e,
N
o
,r,
00
peı'
Cs1
Cs1
C,11
Cq
Cs1
Cs1
r,
Cs)
v5
t-: N N
,r5 .6 ,:r " vis CN
O cr, cr,
CN
.--.
CN Cr. ken rn CN CN s.0 s.ış cr, ■tş r
Cr; ■C) tr; C- rsı kr; -4: e,i od -.4:
\C;
00
\C
--,
rsı
N
c" \I"
v-ı \O rg Cs) CN II--. C VI CCN CN trı v.) f VI O 00 VI (:).
r. ..
r -- CN o. cN
--,
M
est d
,t in kı
.- -.. -
't- \O CD 'I- \O -0 \O \O \O \O C
S 1",, "4. 1.. 00 NI 00 00 U00 \
..4' -. g -. vi' o") "4 vi cT. esii .
O
,, O 00 r, ■4D .--. ken NO NC
0.0 c
00
Cr;
O
,--, et 00 00 cq et
0
.....
123,7 80.8
100,279.4
106,348.0
99,225.7
1 21,007. 5
Diğer Mevduat
00
ResmiMevduat I
eeı
TasarrufMevduatı
F.
et et et. ko
--.
. rq. rn.
. Cq
.
.
t-.
.
O C> CN O et
ad -et ■d, ,i c::
,n
,.
cr,
rn vn vn 00 rn et
c:3 kr; es; vi d. VZ; .4 ir; C-: °d oc; O
,t ... .. ,t
vn vn ,sfş C- N oo
,., r- esı 00. (3,, ..n o 00. (-- co... o cş
et C- 7t rn ev oo
C: Cş ....r CN et --, ev
,t cs4 k.gş et ken
es] fn --,
r- cr, Q10
... .-. .... es1 es]
M
,t
ce, N O rn --. et Cn 00 CN er erı
f e‘i =: .
c> c:3 <-,"; 00 eNi — d'
N c- mŞ O et -. vn et 00 N-en 00
C".
--. n. °°.
r--.
O.
`1.1,
°°.
-t -4... °°
.tş ■tş N ,e-› ■gş
U v..) 00 ,e, v5 en kr› ■cr,
r- NIn 00
00 00 O et S -. N
rn en ,I- ,t ,t ■fş ■tş ,..0 ,..0 r- r- r-
Cq esı \O v"1 c\li
r---:
■CS
‘..0 CN ■.0 O C1:5.. s'45 °R. C'. <').,
O--. Nı et --.
CN CN cn vn Cş
cş
,...)
S
rn
c
ol .s0
,..., Ö v>
rıı
,,y
'
'
c>,;'
n. 00 0, ri en.
oo e-4' vı <> rvn
et
es1
vn
C...
N-ei e,i 00 eNi
c- c- r- r- 00
cn
o
''',,
5 ,§ .5.
<0
__ Z E. <=. w
-84-
-, rn r, -- -,
. ..
1
,
.-
A
91
U.) >4 "q..;
ci.,)s
il ct .e> ,,,t g c,...,.. • ,..)
Z .;
.0 C) cır
M
I.<") ~ı (Y) N C> ON
1,-;
m
.4• 0 .1 In •-•, 00
Ns: d'
d'N en ci. ■c3 4:5 —.
c> --. oo ok vı ‘Sr Crs V') ••- ■
c\I
',Ue
e
kr? •—■
iri od
oo v:› o, vş v:› — c., — (1 cr% -.1- —
'n,
.--ı
N
kr)
d'
t--:' m C7'Z' N N
O h d' V) <-...
ork. oo t-..., 00. .--ı
N N C' Cs1 e'Ç'
.--. V) h h
■6 oc; t--: c5.
'01-. .-, Ces t^s). esS t•- •--, ,,,
,, .4.., o, —, M
--, t--:. Vj
' 00 —, N VS' S C>
• -4- ^ oıi.
f-- V) 00 C3 en N 00 C> end'
.-. V).-.
V0 V0 V0 N N N N CO oo ok O' o
V0
Cr) NI o.
N. N er). 0
Cr)
V) 00 00 (` 00 e.) •4: es1 ON V) ("NI C>
V; rs: V:S ,ı' e..; t--:
c; 45 00 t--: tr;
er) er) V) S CN1 00
-,1,
1 N O ON V0 00
"c/..
en
M
0C •0)•^ •—■ N .4- --, v5 t--:.
ir, Öt-: oo"
s t--- 0. •zt t--- -et Ce ■ 4D ırı VO kr) C"
1/4R. S. °R CR .-''' <"). en. 'ii 1/4° . c''C' <21/4
,—, •-• •••• N N C•1 es1 NC•1 N.' N CP:.
N
O
ırı
'01- ,...
00 r....
d
- ON
c..;.
Cıs S-
krt
1/40 •-.
c:: o o,
o,
1■
-0
9
cd
s0
V0 0 d' V0 Os V)) t -- C> en en Vj .-.
kr; c; eıe3 Ö ir; •;I: Ö -4' kr; 45 -. --.
0
V ,.en .--. r- krı oo N O
kr ı en en
kr, esl. Os ın -, C7s .01- Ovo
N C> sl: •0I-. Ok
r-C27 'at C>.
.--t ‘40 CP■ C7':' N.' N N DÖ
-4v-) .o. t-- t-- oo oo oo oo o. O' Os
>
C;
14
eşı
V)
cz) rq v:, --. .--. v- ı krı
.4- <-4 O.
-ton
t--: 00 si hCsi 00 t..: C; C."; 00
VJ 00 VZ --, es)
C> •et ',0 e-Qe ••-• 00
r"-. O)
O)<22. V) C1/41. O) C:', <21/4. CR . 4R. R
en
ın es) ots tes
kr) V0 00 k.0 en 00 ket
-4- V)V) vo t-- t-e-- N 00 Os Cs O'.
,, o. .0 .-,
.4-
M
•
•
Vadesiz Mevdua t
es)
C>
V;
v-)
.--,
sr
O'.
es)
eS1
c; od
CT tr> <-4 en <-4 vo si
Moc;
00 Ok 00
M —< 4R 1/4R
ir) e.,)"
ısı ON ON NO
C<1/4. 1/4°. O)
O
m
O:
egl
M
Ö V)N
crk
Vl
V:>
z1" Cs N N00
esı ev e-4 t^3 en ,en
en d- •kl• 'ki- M
NO
M ON
`Zt h "Zt V) es) • -. O. N ON
■CS OC; NC; N si c; ,4: kr; si -4: c; oc;
OON 00 NO ON N V) •--1 ON ON Cr% NO
r':. Ç .1... 1/4R, N C/ . .cl... n. ,o. t-- cş
en
s c, ,,-, Ces .01- -4- 'd' c< k I. ce> e-,:;) („:2
ON t-- es) kr) ,--, —, 00 mr o
en es) N M en -4- .0I- 'et '01" '01V) kr)
O
N
Q
csi .0 Q. — <c>
o
-c'
03
g
z z
u)
g ,
,a
<
E
en
VZ. M
.--ı d: t": ts: kr;
M .-I
C>
ON
1
V0 --. en C> r.o: Ö.—. vi O
.-... en 00 en hN
VJ 00 00 O t--;,
Ö N eri' 4
00 O. Ooo
oo <o -4. sı
O s: si
ş
Isi NÖN
--. t"-. °R.
0:‘ c4 oo cr:" <o
c> O -4- N <o
ok On 00 00 ON
c> c> '0 N m
oc; evi
C> ON h
C>
in .4". C>. C1/41 es].
00 s4.• es)
oo
M
en en
•ar
ON
O V) NO N es1
1--: •zi ‹,-; o+ —.
NO
C> es-> — kr)
R. c,., <-1..
—,
V)) h
N.
es m t
-N N t-- t-- O
'et -01" .4' •zt 1,1
e ae
< 741- -4
8 v),
z).
krı ,• t-: o oo
iri v) oo cs; d
o;
-.
ot;
ı
,..,
od
v..3
c
-. CN .--■ 00
ot; r-: d tıi tNi
teı
t-,ioo
O
O
--.
■
C>
en
N
N
■
en
N
en vı
-zt
0 --. 00
, CP:, .1". .
'1.,
•-■ 00 M 0 00 00. O kr) CN.
00
v-) el o rst o
,:f trî
t-Z'
t--:‘
-,
0
Nd
en
■
t5
t-o CN V:ı
cT
C;
kt1
-. o o en .0 .0 t-, V:, N >--i en 00
c>
R
'-'
I,
.
.
c7'
,
,
en.
'R
ao
:,
1,
h. °° ° e., es.1 N es., (.1
1,, .`1., In.
e•i -zt. tı-i t-- <>
ei,
,--ı
,-. --,
O M CN t-- O .0 t-- r- 0\ 00 el oo
■
o
,--1 1--1 .--1
esı
od
en
00
.6
-.
-4C7Z
g'
cd
E-4
v0
c‘.l.
vı
.4ci
-.
CD
trı eq r- .0 cn c ı,. t--. VD MD CD ON
,, N v.; M
on
,i ori d cg ... ,.
Wn
00
00
00
00
VD
len
N
N r- ,t O
., ,.
N ,-1 ,-1 N r- NMD -, CN M en
--, •4." N N •zi MotS' -. -:f
d' .6' N N
N N N N N N en en
■
-
ev
en vı .0 t--. a; --, ev 0. en --. t-- d'
O -.
'.D d r-- efi -. d a: --. e ,i 00
est en t- , --, vı
00 c> .0 00 .---, oo t--00
CN. ri,
•.zt
∎
C
cN.
N.
00
en
--, en, 00
N vı c>
Iri' . t--: °C.' ,---. tris .-, er;' ,e5^
N r`l
kr)
C."
N
.0 kr, .4- en
.0 th en
re. kr!, .0.
, N. O.
eNı ri en -4-. (1, C.
e-..)
e-.4
,„
~~~~~~ ,--, .--, es1 e
r- oo esı C) Cs1 eV
o.Z v-;
esı v ı ee; esi cg CN V)
esı
ir) C-esı oo MD
en,
N el, .0 d'
oo
oo mn
'
G.
-4oo oo . kri M krı
,t" .6
c-ı" inç
CN
r00
K; d
00 M
00 00
00 CN
o en en oo d
-.0 00
,t ,t en ,,...1
kr> 0 0 d: -.
.6 t--: .6 v-; v5
t-- o r-- C> N
0, .0„ .0 ii .0
.■r en e-4 r. 06
-4. --. vı oo oo
N. `C>. l'i ' 1". C^.
en en -4- .0 in
mD eM rn C>
M
ke) "Zr
K)
C) C> kr) Cr% ("I rs1
00 O s.0 •-■ kr1 kr)
V) kr) l
Od.
00 kri
V5 t■
C1%
krı `.4) Vj Vj f-- C-- V)
esi
0.) >
vd
>,
E ı <W4
-86-
r`l.,
c>..
eq on eq
00 C" fsl
.
ce,
krı
t, „ s..0
M e,n cş
v5 cg re;
vı en d'
'4w
ey CN 00
oo
re;
6>
e‘i tr; (si
mD on G. 00
/-1
M CN%
od N od cd kr;
r-: d' d'
(--- ,-, •4- .0 00
r- CN CN
Oi C;
Cs1
V)
CD mn mn CD 00
C.>
r.:14 O Ci)"
M ON
d' r-:
cn.
r-
0"
fsl
C‘l
Z
Toplam Mevduat
C>
C) rrı Cr, N Cş >.0 t-- S ON 00 el 00
C:; tri eNİ -: oe3 w:i c c∎ .-. oe3
en v-ı en N >•0 en N ev v:ı O--,
,--4 00 en <D 00 00 C> <r) ON C> —4 v-ı
00
eNi
O∎ r-
00
kı";
en
.1-
O,
M
OT
■
t:5 t4' ,:::' r'
t: t'
,--,
C;'
V-;'
OOen ■o ■r> c-- .c N -, en oo
.1-.. '4". n, '45. r--.. Ce., C:. -' "1 :'., C° O:,
-
-.
- -, -, -, - - -
-•
N
--,
.,:r oo ıv'ı v:ı vz, ke-ı en ∎O el 4,-) ■•0 N
c; e-: .--. ıı-;
en --, C>
Csi
,c m vz
ev "Ir 00 cr, crı
ı.c> N
--,. ın
esı. oo --. -, t-- cı.. ıc •--:, oo
ı. o ko en C1
N kıî e:I eg v ı --. ch --. vî c> Mod'
1/40
>10 >•0
o, v-ı O kn Ooo ..1- ce,
∎C> S 00 00
.1- 00
ON ON <=! ..-. •et ‘zi"
.—. .—. .. ...
544,891. 8
520,038. 5
587,793.4
634,234.5
704,924.2
756,720. 8
792,577. 9
887,060. 3
946,597. 8
992, 134. 2
875,586. 3
957,869.3
Vadesiz Mevduat
3 Ay Vadeli
Mevduat
6Ay Vadeli
Mevduat
en
c>
c>
N N <9 N.. el
Iı) d- S <= 00
vi v:i oc; c: c;
oo -.
d'
ıi-/ ON
irş N Ö N" Ö
:•zt r- OON
NJO
N.D R, -, ti„ vz,
rî -4- iri r- ∎ (5.
-4- 00 t-- N.1 --.
rei c-si
cş o.
Il, t'...., •—•
•
',O
00
t-
,--).
rei' r-
d' N •ef- 00 <el
00. C lel kıl N.
—4 NN en en
V)
ui
cn
r-
d' 00
■D I.
rPı •
ef1
"" [SON
r--1- 2
-:1
vD t-:.; > en CD :51,oo C>
e V v). en. OOO - :, r-.. eeL vD -r-:'
-4*"
.4.^
MvD
v) VD -' O CN N
vn
vD c>
rev ev oo en R.; em CD
CN
e:L esı
O -1,
Mv) v) v> -- oo c , --.
„ —
-- ...
Z:, en .4» en 00 I. CN CN
N
c.,
vD
(:N
rn
r.: eri
vi ,taZ vi .-4 v:5, .-. d eri en
V^ı
--, -- vD rn -. oo CN 'dvD 00. .--. ev ir) co.. ii, csı cş. c--;,
csi
r-
vD
c:7: CN Ne.:: 'o en — vn
C> CN
— — eV en rn
N
r.-en
vn
m5
en
oo r- ev oo §. oo , 00 V Nrod
c5 ,...r:9, <1: r-,:. ri
od v5 ri vi M
cr r, ,, ,t ,.... - v-, —
,t
• vı
‘4)... 00
r.--.. 0:. en. ',1- csl..
• .,
en esl rn CN ao ci: CD rn eV ken
.--, es1 en en
cn. O-- --
v> t--00 --, v>,
°d ..f ,ıl' od vi
V> N ken d• CN
,n vn en. d-. as
rn.
.I. v5, rn CN d'
vD
oo r- r- M D, C:.; M,-. r.: oö
cV
(N CN krı V:;> V.>
esi ci
en
.4-..,
., ., -. .. N N
-,
cs1 es1 csi oo oo
V> rC> vi d M Cg CN cs1 vn Cg cg
-zt
CN vn vn CN C:N eli.
oc
<t -. r- cv
od fV od rsi
V> Cs1 C> ., C>
Vn l CN Vn
" oo csı" o6
d
•
VD CN CN
CN CN 00
(T.
CS. 06 cm dd en 2 o6 es1
N ..
Cq
d-. VD VD 00 en ,„ ken ..d- ev 00
af
2
,...,
e'l.
00
CN
fq
en vi ci c5 od y.2 eri esi m:3 r..:
r- kr> V> en vn -,,,.. vn vn ev CN
es1 00 00 C.... d VD C-: d CV
Nakliye
ve
Ulaşım
rvi
• t» CN V> CN
cg en cg c.:
el
'd-
en 00 en., M., •-: C-. C5.,e1 , -"'„ O
O.
d ■C; C-. oo --, -- CN CN .. C>.
M
S 00 C.-
utuzı
,,
Sanay i
'd- vi csi
r-:
c-:
c> vn c> en O
,- 00 -ern o0 rsı
06 Cş. en
- ken vı ken ken
Kamu Kurum
ve
Kuruluşlan
eri vi vi oi
Vn
Ow tı n, 00
00.
.,
CN CN C> C> cn ',0 -.
00 00 ON v) r- --" en -I- O —• O
V>
Irı
-.1-:t.
in
CV CV en rı rı '4-
ir)
vn
vn vn Vş cr,
M
h.n.l...zt°°'"'1...S.11).el
vi
v)
c>
00
. r.
C- d- C> en en
N en, d- OVD
cr, vn oo. es1 ,. vp
..; t--:
cg m5 -- c5 ».-c._
,
O
vn d en en r- r- oo vn
.. .,
...
., .., .,
't'
V> d- ..., Cs1 CN d-. 00 en el VD
en
...,
ev
111Jr.l.
N .:4__.
1 C.: cV
r-
-. o:
ken
v5 4 c., v5 eri --, c5 r-: --, v3
00 o, en O V> trı t- ONCes O., .. ki-) C::„ C-. tn. ,) 00.
-. ev" N Ö N en ev V> O00
en r- rev ev ev vı oo oo en
-. -.
-. -.
-- -0_,
(..)
'''
•—••■
d d' N
vn .--, v0 vn vn
O
r-.1
V> C- 00 en Cş.
-. mD
-.
c".
—
cri
oo
Cq
CN C>
oodd00
<
e
esi esi e01 Cg .-. v..; °d d d esi
CN CN 00 00 CN CN CN O O
'.d
•
64,6025. D
esi
CN ■C) ev rı
\d' eri'
-. -.
1. eq mD -, 00 r- vD rn vD
'0
CN
00 00 00 CIN
C3 ri od 94:
00 C> C> ("V
68,63 9. 5
73,440. 1
99,25 8.7
2 15, 182.5
00
G
Ö
o
r/)
«, •• cı)
....
.
.,
..
.,
'
cz;
...,
.. C) rıı• Z Z Z
E
cıı
O
rn ••-.
2 E a,
‘1
1.> >
>1
F. d 1.4 W
,
1
1
1
1
1
.,
00
t- --:
--, v>
00
n
d' .....
c> ev
e:1 e..1
Cq VD VD ev 00
.1
00
O'Z
4 ‹C
en CN r-
N
C- N en .---.
en vn ev r- en
es1 esı en d- vn
...
g
c /) 03
C . ‘ "...
--, --. vi s.c5
-- ei'<. ,,t„rm.
<9
,
(il
., . '''
c.,:$
°
--■ O
9.,
ed
. ■1
cı› Z Z Z
VI BÖLÜM
BANKACILIK KESIMININ ÖZEL İLG İ DUYACAĞ I MEVZUAT
- Kuzey Kı bns Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yasası 35/1987 (44/1992 ve 56/1994 say
ılı yasalarla
değiştirilmi ş
şekliyle)
- Kuzey Kı bns Türk Cumhuriyeti Kalk ı nma Bankası Yasası 45/1992 (58/1994 sayı lı yasa ile değiştirilmiş
şekliyle)
- Para ve Kambiyo İşleri Yasası 38/1992 (22/1987, 46/1992 ve 46/1994 say ılı yasalarla değiş
tirilmiş
şekliyle)
- Off-shore Ş irketleri Hizmetler Yasas ı 38/1993
- Bankalarca, Bugüne Kadar Tamamlanm ış Yada Tamamlanmam ış Projelere Verilmi ş Olup Dönü
şünde
Zorluk Bulunan
Kredilerin Kalkı nma Bankas ı Yönetim Kurulunca Uygun Görülmesi halinde Devral ı nması Yasası 44/
1993 (57/1994 say ılı
yasa ile değiştirilmi ş şekliyle)
- Off-shore Ş irketleri Hizmetler Tüzü ğü
- K.K.T.C. Bakanlar Kumlu Kararlar ı :
Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd.'in Geçici Bir Süre İ çin Devlet Kontroluna Al ınması
Everest Bank Ltd.'in Geçici Bir Süre İ çin Devlet Kontroluna Al ınması
Bankaları n Ödenmi ş Sermayeleri Konusunda Bankalar Yasas ı 'nı n 5(1) Maddesi Alt ı nda Karar
Everest Bank Ltd. 'in Geçici Bir Süre Devlet Kontroluna Al ı nması Hakkı ndaki Kararı n Iptali
- Bir Bankan ı n Kabul Edebileceğ i Tasarruf Mevduat ı Yekünü Hakk ı nda Ekonomi ve Maliye Bakanl
ığı
Tebliği
- K.K.T.C. Merkez Bankas ı Yönetim Kumlu Kararlar ı :
Tanın Sektörü Kredileri
Banka nezdinde özel ve tüzel ki şilere açı lacak Döviz Tevdiat ve Mevduat hesaplar ına uygulanan azaıni
yıllı k faiz oranları .
Döviz Tevdiat ve Mevduat Hesaplar ı , Döviz Kredileri v.b. Hakk ında Karar.
K.K.T.C. Merkez Bankas ı Yasası 'nı n 24(1) maddesi alt ı nda bankalann taahhütlerine kar şı lık
bulunduracaklan disponibilite
oranı.
Reeskont ve Avans İş lemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlar ı
K.K.T.C. Merkez Bankas ı (İ skonto ve Avans I ş lemleri) Tüzüğ ü Tadili
Dövizli Reeskont ve Avans I ş lemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlar ı .
-89-
-90-
R.G.66 26.6.1987
R. G.74 17.7.1992
R.G.93 12.8.1994
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHUR İYETİ
MERKEZ BANKASI YASASI
Sayı: 35/1987
(44/1992 ve 56/1994 say ılı yasalarla değiştirilmi ş şekliyle)
Kısa isim
Tanımlar
11/1976
25/1983
26/1987
Kuzey K ı bns Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi a şağıdaki Yasayı yapar:
1. Bu Yasa, Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yasası olarak isimlendirilir.
2. Bu Yasada metin ba şka türlü gerektirmedikee:
"Bakanlar Kurulu", Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunu anlat ır.
"Bakan" Maliye i şleri ile görevli bakan ı anlatı r.
"Bakanlık", Maliye i ş leri ile görevli Bakanl ığı anlatı r.
"Banka", Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ını anlatır.
"Bankalar", Bankalar Yasas ı kuralları çerçevesinde faaliyet gösteren bankalar ı anlatır.
"Baş kan", Banka Başkanını anlatır.
"Başkan Yardımcı sı", Banka başkan yardınacı lanndan her birini anlatı r.
"Üye", Başkan ve Başkan Yard ımcı ları dışı nda Yönetim Kurulunun üyelerini anlat ır.
"Yönetim Kurulu", Bu Yasan ı n 10. maddesi uyannca oluş turulan Yönetim Kurulunu anlat ır.
Kuruluş ve
Ünvan
3. Bu Yasada belirlenen yetki ve görevleri haiz olmak üzere Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti
Merkez Bankas ı ünvan' altı nda kamu tüzel kiş iliği haiz bir Banka kurulmu ştur.
Amaç
4. Bankanın amacı , kalkınma plânlan ve y ıllı k prograınlara uygun olarak, ekonomik
gelişmeye yard ımcı olacak biçimde para-kredi politikalar ı nı uygulamak ve bankac ılık
sistemini düzenlemektir.
Bankanın
Yetki ve
Görevleri
5. (1) Bankanı n görevleri şunlard ır:
(A) Bu yasan ı n 4. maddesinde belirtilen esas amacı n gerçekleş mesi, Cumhuriyetin
para ve bankac ı lı k sisteminin düzenlenmesi ve denetimi için gerekli tüm i ş lemleri yapmak;
(B) Ekonomik koşulları gözönünde bulundurarak Merkez Bankalan tarafindan
yapı lması gerekli olan i ş lemleri yerine getirmek; ve
(C) Bankalar ile Kooperatif Bankalann ı ve kredi vermek amac ıyla kurulmuş diğer
kuruluşları denetlemek.
(2) (1). fikra kurallannı n genelliği sakl ı kalmak ko şuluyla Bankan ın yetkileri şunlardı r:
(A) Para ve kredi hacmini düzenle ınek;
(B) Cumhuriyetin uluslararas ı ihtiyatlann ı düzenleyip yönetmek;
(C) Para ve kredi politikas ı konusunda Bakanlar Kurulunca incelenmesi istenecek
hususlar hakkı nda görüş lerini bildirmek suretiyle Devletin mali ve ekonomik dan ışmanlığını
yapmak;
(Ç) Uluslararas ı mali ve ekonomik ili şkilerde Devletin mali ajanl ığını yapmak; ve
(D) Devletin bankac ı lığı n! yapmak ve arzu eden bankalar ın da bankac ı lığını yapmak
ve mali acentesi olmak.
Merkez ve
Acenteler
6. (1) Bankan ı n merkezi ve merkez şubesi Lefkoşa'dadı r.
(2) Banka yabanc ı ülkelerde muhabir veya acente tayin edebilir veya bu gibi tayini iptal
edebilir.
-91
Üyelik ve
İştirakler
şlara
7. Banka, merkez Bankalar ı= katıldığı uluslararası mali ek nomik ve mesleki kurulu
üye olabilir, hissedar olarak kat ılabilir.
Sermaye
Kuzey Kıbrıs Türk
8. (1) Bankanı n nominal sermayesi iki milyar Türk Liras ı o up tamamı
Teşkilat ve
Organlar
Cumhuriyetine aittir. Bu sermaye, Banka Yönetim Kurulun n önerisi ve Bakanlar Kumlu
Karanyle art ın labilir.
(2) Banka sennayesinin kaynaklar ı şunlardır:
(A)Ikiyüzelli milyon Türk Liras ı ödenmiş sermaye•
(B)Nominal sermaye miktanna ulaşıncaya kadar;
(a)Bankan ın yıllı k kân; ve
(b) Gerekirse her yı l bütçeden yap ılacak öd meler.
9. Bankan ın organları şunlardır:
(1)Yönetim Kumlu;
(2)Başkan;
(3)Baş kan Yard ımcıları;
(4) Merkez ve Merkez Şube idari Te şkilatı.
Yönetim
Kurulunun
Oluşumu
Yönetim
Kurulunun
Yetki ve
Görevleri
10. (1) Yönetim Kumlu, bu Yasa gere ğince atanacak olan bi Ba şkan, iki Başkan Yardımcısı
ve dört üyeden olu şur.
(2) Bakanlığı n yetkili kılacağı bir temsilci, Yönetim Ku lu toplant ılarına katılmaya ve
herhangi bir hususun gündeme al ınmasını önermeye, oy akla olmaksızı n müzakerelere
katılıp görüş belirtmeye yetkilidir.
11. Banka Yönetim Kurulunun yetki ve görevleri şunlardır:
(1)Bankan ın kendi iş lemlerinde uygulayaca ğı reeskont, iskonto ve faiz oranlar ı ile ücret
ve komisyonları saptamak;
(2) Banka plasmanlan üzerinde tür ve miktar bak ımı nda düzenleyici önlemleri almak ve
genel kredi hacmi ile genel kredi hacmi içinde kredi türlerin n sektörler ve konular itibanyle
dağ" ılımmı ayarlamak.
(3) Bankaca aç ı lacak kredilerin esas ve ko şulları il reeskont ve avans limitlerini
saptamak;
(4) Yasal karşılıklara iliş kin 24. maddede belirtilen hus slan saptamak;
(5) Faiz oranlarına iliş kin 25. maddede belirtilen husus n saptamak;
(6) Özel sektöre mensup kurulu şlarca sat ışa çı kanlaca tahvillerin miktar, faiz ve sat ış
koşullannı saptamak;
(7) Bankanı n bilânço, kar ve zarar hesab ını inceleyip k rara bağlamak;
(8) Bankanın idare, teş kilat ve hizmetlerine ili şkin tüzü leri hazı rlamak;
(9)Banka ihtiyac ı için taşınmaz mal satı n almak veya kir lamak ve Bankan ın sahip olduğu
taşınmaz malları gerektiğ inde satmak;
(10) Kabuledilen hadler üstündeki tutarlara ve k ı ymetler ilişkin sulh ve terkin konular ında
karar vermek;
(11) Bankanın yıllı k bütçesini ve faaliyet raporunu ona, lamak;
(12) Banka personelini atamak ve bankay ı yüküınlülü altı na sokacak personelin imza
yetkilerini belirlemek;
(13) Bankaca yap ı labilecek diğer bankac ılık iş lemlerin ve hizmetleri saptamak;
(14) Başkan tarafı ndan tetkik ve onaya sunulacak husu lar hakk ında karar almak;
(15) Kredi kartlannı n isdar ve kabulüne ili şkin esas ve koşulları belirlemek;
(16) Bankaları n denetimi hususunda gerekli önle ınle i almak ve bakanl ıkça alınmas ı
gereken önlemler hakkı nda önerilerde bulunmak.
-92-
I 13
Yönetim
Kurulu
Toplantıları
12. (1) Yönetim Kurulu, Ba şkan veya Başkanı n geçici yokluğunda veya geçici olarak görevini
yapamaması halinde, Baş kana vekalet etmekle görevlendirilen Ba şkan Yardımcı sı tarafından
toplantıya çağrılır.
(2) Yönetim Kurulu toplant ı ları ayda en az bir defa olmak üzere i ş lerin yürütülmesinin
gerektirdi ği sayı da yapı lır.
(3) Yönetim Kumlu toplant ı ları nı n gündemi, Ba şkan veya Baş kanın geçici yokluğunda
veya geçici olarak görevini yapamamas ı halinde, Baş kana vekalet etmekle görevlendirilen
Başkan Yardımcıs ı tarafı ndan belirlenir.
Ancak, diğ er üyelerin gündem d ışı görüş ülmesini istedikleri hususlar da ayn ı
toplantı da gündeme al ınır ve görüş ülür. Aksi takdirde bir sonraki toplant ı gündemine
alınmas ına karar verilir.
(4) Yönetim Kumlu, en az dört üyenin kat ılması yla toplan ı r ve toplantıya katı lan üyelerin
çoğunluğ u ile karar alı r. Oyları n eşitliğ i halinde toplant ıya başkanl ık eden kişinin katı ldığı
tarafin önerisi kabul edilmi ş sayı lır.
(5) Yönetim Kurulunun hiçbir eylem veya i ş lemi, Yönetim Kumlu üyelerinden herhangi
birinin yokluğu nedeniyle geçersiz say ılmaz.
(6) Başkan, Başkan Yard ı mcı lan, Üyeler ve Bakanl ı k temsilcisi, kendileriyle akrabal ık
bağı olan kişilere (eş , evlat, ana, baba, karde ş, torun ve eş inin aynı derecedeki kan ve s ılıri
hısı mlanna) iliş kin konularda Yönetim Kumlu toplant ı ları na katı lamazlar.
(7) Yönetim Kurulunun tüm kararlar ı tutanağa geçirilir ve toplant ıya katılanlar tarafından
imzalanı r. Yönetim Kurulu aksine karar almad ı kça bu tutanaklar gizlidir.
Başkanın
Atanması,
Görev
Süresi ve
Nitelikleri
13. (1) Başkan, Başbakan tarafı ndan Bakanlar Kurulunun onay ıyla beş yı l için atanır. Bu süre
sonunda yeniden atanmas ı mümkündür.
(2) Baş kan olarak atanacak ki şinin yüksek öğ renim görmü ş olması ve bankacılı k,
ekonomi, maliye ve muhasebe alanlar ı nda en az on y ı l tecrübeye sahip olmas ı gerekir.
Başkanın
Yetki ve
Görevleri
14. Başkanı n Yetki ve Görevleri şunlardı r:
(1) En yüksek icra amiri s ıfatı yla Bankayı sevk ve idare etmek;
(2) Bankayı yurt içinde ve yurt d ışı nda temsil etmek;
(3) Bu Yasa kurallann ı n ve Yönetim Kumlu taraf ı ndan al ı nan kararları n yürütülmesini
sağlamak;
(4) Bu Yasa ile Bankaya verilen görevlerin yap ı labilmesi için uygun bulacağı önlemleri
alınak ve gerekli görece ğ i hallerde bunlar hakk ı nda Yönetim Kuruluna önerilerde bulunmak;
(5) Bankanı n bütçesini hazı rlamak;
(6) Bankanı n bilânço ile kâr ve zarar hesab ını ve faaliyet raporunu haz ı rlamak;
(7) Yokluğunda kendisine vekalet edecek Ba şkan Yardı mcısını belirlemek; ve
(8) Hükümetle Banka arası ndaki irtibat! sağ lamak.
Başkan
15. (1) Bankan ın iki Başkan Yard ı mcısı olup, Baş bakan tarafı ndan Bakanlar Kurulunun onay ı
Yarile beş yıl için atanı rlar. Bu süre sonunda yeniden atan ı nalan mümkün olup süre bitiminden
dımcılannm
önce
aynı yöntemle görevden al ınabilirler.
Atanmalan,
(2)
Başkan Yard ımcısı olarak atanacak ki ş ilerin, 13. mad dede öngörülen Ba şkanda aranan
Görev
süre-leri ve niteliklere sahip olmalar ı gerekir.
Nitelikleri
Başkan
Yarılinıcılannın
Yetki ve
Görevleri
16.(1) Başkan yard ımcı ları , Başkan tarafı ndan yap ı lacak görev bölümünde kendilerine
verilecek kısı mlann gereğ i gibi yürütülmesi ile görevli ve sorumludurlar.
(2) Başkanııı, yokluğ unda kendisine vekalet etmekle görevlendirdi ği Başkan Yardımcısı ,
Başkanı n yetkilerini aynen kullanı r.
-93-
17. (1) Üyeler, Bakanlar Kumlu taraf ından atanır.
Atanmalan,
(2) Üyeler, beş yıllı k bir görev süresi için atan ırlar. Bu s
Görev
sürelerle göreve atanabilirler.
Süreleri ve
(3) Herhangi bir ki şinin üyeliğ inin, görev süresinin tama
Nitelikleri
halinde, Bakanlar Kumlu a şağı daki (4). fı krada belirtilen nit
Kurulu üyeliğ i son bulan bu gibi bir ki şinin görev süresinin
atar.
(4) Üye olarak atanacak ki şilerin yüksek ö ğrenim gö
ekonomi, bankac ılı k, muhasebe, ticaret, sanayi, tar ım veya t
sahibi ohnalan koş uldur.
Üyelerin
re sorunda yeniden be şer yıllık
lanması ndan önce son bulmas ı
liklere sahip bir ki şiyi Yönetim
eri kalan kı smı için üye olarak
üş olmaları ve hukuk, maliye,
zın alanları nda bilgi ve tecrübe
Yönetim
18. Aşağı daki fı kralarda belirtilen ki ş iler Yönetim Kurulun atanamazlar:
Kuruluna
(1) Bakanlar, Milletvekilleri, belediye Baş kanları , Bele iye Meclisi Üyeleri;
Atunmayook
(2) Güvenlik Kuvvetlerinde, Polis Örgütünde, Din İşleri de ve yerel yönetimlerde fiilen
Kişiler
görev yapan kiş iler;
(3) Müflisler ve bedeni veya akli bak ı mdan yetersiz ola lar;
(4) Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyetindeki herhangi b r mali kurulu ş ta direktör veya
luş ta kontrolu elinde tutacak
müstandem olarak görev yapan ki şiler ile bu gibi bir
miktarda hissesi bulunan ki şiler;
k,
(5) Hapis cezas ına çarptı rılmış olanlar veya affa u ğraı ış olsalar dahi rü şvet, hırsızlı
dolandırıc ılık, sahtekârlı k, irtikâp, ı rza geçme, hileli iflas v benzeri yüz k ızartıcı suçlardan
hüküm giymi ş olanlar.
Yönetim
Kurulu
Üyeli ğinin
Sona
Ermesi
Ücretler
Bankanın
Idari
örgütü
19. Yönetim Kurulu Üyeli ği aşağı da belirtilen hallerde so bulur:
(1) Ölüm halinde,
(2) Yazı lı istifa halinde,
(3) Yönetim Kurulunun birbirini takip eden üç topla t ısı da, Yönetim Kurulunun izni
olmaksızı n hazı r bulunmama halinde.
(4) 18. maddede belirtilen hallerden herhangi birinin g rçekle şınesi halinde.
20. Başkan, Başkan Yardımc ıları ve Üyelerin ücretleri Ba ı. nlar Kumlu tarafından saptanı r.
21. Bankanı n idari organları yasa ile düzenlenir.
Kredilerin 22. (1) Banka, kalkı nma plânlan ve buna ili şkin yıllı k pro ramlar çerçevesinde, ekonomik
düzenlenmesi amaç ve hedeflerin sa ğlanmas ına yardımc ı olacak biçimde edilerin hacim, nitelik, mahiyet
ve teınin koşullarını düzenler ve kredi sistemi içinde genel likidite ihtiyac ını karşılar. Banka
bu kredilerin amac ına uygun şekilde kullaml ışını ilgili ban lar nezdinde gerekli gördü ğünde
müfettiş leriyle denetleme yetkisine sahiptir.
(2) Banka, kalkı nma planlan ve y ıllık programları n he eflerine uygun olarak bankalar ın
plâsmanlan üzerinde nitelik ve nicelik bak ımı ndan düzenle ici kararlar alabilir ve genel kredi
hacmini içinde çeş itli kredi türlerinin sektörler ve konular itibariyle da ğıtımını ayarlar.
Faiz Farkı
Fonunun
Oluşumu
ve
Kaynakları
ı
turur.
kolaylaştırmak amacı yla, Banka bünyesinde Faiz Fark ı F ı nu oluş
(2) Faiz Farkı Fonu'nun kaynaklar ı şunlardır:
(A) Devlet bütçesine bu amaçla konulacak ödene
(B) Banka nezdindeki hazine fonlan faizlerine ı . rşılı k olarak Banka bütçesinden
ayrı lacak belirli bir ödenek; ve
(C) Bankalar ile Kooperatif Bankalar ı ve kredi ermek amac ıyle kurulmuş diğer
-9423. (1) Banka teş viki öngörülen sektörler ve konular için terc hli faiz oranlar ının uygulanmasın
kuruluşları n verecekleri her türlü nakdi krediler üzerinden, uygulanacak azami yasal faiz
oranı içinden Bakanlar Kurulunca saptanacak ve be ş puanı geçmeyecek olan miktarlar.
Yasal
24. (1) Bankaları n taahhütlerine kar şı lı k bulunduracaklan genel disponibilitenin en dü şük
Karşılık lar oranı Bankaca saptan ır. Bu fikrada sözü edilen disponibil k ıymetlerin muhtevası ve hesaplanması
usul ve esasları Bankaca çıkarılacak bir tebliğ le düzenlenir ve Resmi Gazete ile ilân edilir.
(2) Bankalar, (1). fılcra gereğ ince tesis edecekleri genel disponibiliteden ba şka Banka
nezdinde açı lacak hususi bloke birer hesapta nakden mevduat kar şı lığı tesis etmek zorundadı rlar.
(3) (2). fikra gereğ ince tesis edilen karşılığı n bankalar mevduatı dışında kalan tüm
mevduata oranı , ekonomik konjonktüre göre Bankaca saptan ır;
(4)Banka, (2). fikrada öngörülen kar şı lı klaıra verilecek faiz oranlann ı saptamaya yetkilidir.
(5) Yasal karşı lık oranlarının değiştirilmesi hakkı ndaki kararların ne zaman yürürlü ğe
gireceği ve kapsamı Bankaca saptan ır.
(6) Banka, mevduat karşı lıklan için saptanan oranları süresinde tesis etmeyen bankalara
tesis edilmeyen kısı m için uygulanacak cezai faiz, oran ve esaslann ı saptar. Banka, uyans ına
rağmen on beş gün içinde mevduat kar şı lığı nı tesis etmeyen bankalar ın mevduat kabul etme
yetkisinin süreli veya süresiz olarak kald ırı lması nı Bakanlar Kurulundan isteyebilir ve/veya
senetlerinin reeskonta kabulüne son verebilir.
(7) Bankalar, her ay, ayl ık mevduat cetvelleri doldurarak ınevduatlarındaki artışla ilgili
karşı lıklan en geç müteakip ay ın on beş ine kadar Bankadaki hususi hesaba yat ırmak
zorundadırlar.
(8) Aylı k mevduat cetvellerine göre mevduat ı n azalması halinde ilgili Bankalar azalmaya
ilişlcin karşı lig ı n iadesini isteyebilirler. Banka, bu talepleri derhal yerine getinnekle yükümlüdür.
Banka, mevduat ı olağanüstü çekil ınekte olan bir bankan ın talebi halinde, aylı k mevduat
cetvellcrinin veril ı nesini beklemeksizin azalmaya ili şkin karşılığı derhal iade eder.
(9) Kıbrıs Rum Yönetimi Merkez Bankas ında bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce
toplanan yasal karşı l ı klar, bu maddedeki yasal kar şı lıklann hesaplanmas ında gözönünde
bulundurulur.
Faiz
Oranları
25. Banka, her türlü Türk Liras ı ve döviz mevduat kabulünde, Bankalar ve Kooperatif
bankaları ile kredi vermek amac ıyla kurulmuş diğer kurulu şların her türlü kredi işleınlerinde
alınacak ve verilecek en yüksek faiz oranlar ı ile sağ lanacak öteki menfaatlerin ve tahsil
edilecek masraflar ın mahiyetini ve en yüksek oranlann ı ve mevduatta vade müddetlerini ve
faizlerin kı smen veya tamamen serbest b ırak ılması nı ve yürürlük zamanları nı saptamaya
yetkilidir. Bu hususlar Bakanl ığı n önerisi üzerine Bakanlar Kurulunun alaca ğı kararların
Resmi Gazete'de yayl ınland ığı tarihten ba şlayarak yürürlü ğ e girer. belirlenecek faiz oranlar ı
ve faiz oranları ile ilgili diğ er hususlar Bankalar d ışı ndaki tüm borç-alacak ilişkilerinde de
geçerlidir.
Hamedarlık
ve Diğer
Görevler
26. (1) Banka, Devletin haznedar ıdır. Bu sı fatla, özellikle Devletin gerek yurt içindeki ve
gerekse yabanc ı memleketlerdeki her türlü tahsilât ve ödemelerini, bütün Hazine i şlemlerini
ve yurt içi ve yurt dışı her çeşit para nakil ve havale i ş lerini ücretsiz yapar.
(2) Bakanlar Kurulunca, saptanacak kurulu şların paralarının bankaya yatınlması
kararlaştı nlabilir. Bu şekilde açı lacak hesaplara Bankaca kararla ştı rılacak oranda faiz
verilebilir.
(3) Banka, Devlet iç borçlanma tahvillerinin mali servisini yapmakla görevlendirilebilir.
Takas
Odası
27. Banka, banka şubelerinin bulundu ğu yerlerde aç ı labilecek bankalar aras ı takas odası
işlemlerine nezaret eder.
Özel
Denetim
28. Bakan, bankanı n işlem ve hesapları nı denetletebilir. Bakanl ık, bu hususta her türlü bilgiyi
bankadan isteyebilir.
-95-
Bilgi
isteme
Yetkisi ve
Denetim
11/1976
25/1983
26/1987
29. (1) Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti s ınırları içinde faali ette bulunan bütün bankalar,
ıl
yıllı k bilânçolan ile kâr ve zarar hesaplar ını idare meclisi ve enetçi raporlan ile birlikte, y
sonundan baş layarak üç ay içerisinde Bankaya vermekle yü urnlüdürler.
(2) Banka, bankalardan mevduat, kredi, döviz ve di ğer lemlerine ait her türlü bilgiyi
isteyebilir ve Bankalar Yasas ı nda öngörülen ve Bankaya ve len diğ er denetlemeleri yapar
gerekli önlemleri al ır ve/veya cezai kovu şturma başlatır.
(3) Bankalar, bankan ın (2). fı kraya göre isteyece ği bil leri bankanı n belirteceği süre
içinde vermeye zorunludurlar.
(4)Banka, bankalann mali durumlann ı izler, inceler ve de etler. Saptad ığı hususlarla ilgili
gerekli önlemleri al ır ve/veya cezai kovu şturma baş latır.
Bankaların 30. (1) Banka, bankalar ile kooperatif bankalann ın ve kredi v rmek amacıyla kurulmuş diğer
Denetlennsi kuruluşları n her türlü işle ınlerinin bu yasa, Bankalar Yasas ı, ul Yasası, Döviz İstikraz Fonu
11/1976
25/1983
26/1987
19/1963
29/1970
12/1972
2/1973
17/1973
37/1977
27/1980
12/1987
4/1979
38/1982
22/1987
12/1983
Risklerin
toplanması
ve risk
merkezi
Kısa vadeli
senet ve
vesikalann
reeskont ve
avansa
kabulü
Yasası , Para ve Kambiyo İşleri Yasası, Dış Ticaret (Düz leme ve Denetim) Yasas ı ve
yürürlükteki Yasa gücündeki kararnameler ile di ğer ilgili y alara ve bu Yasalar uyannca
çıkarı lan Tüzük, Yönetmelilc, Karar, Tebli ğ ve Eınimamel rin kuralları na uygunluğunun
denetimini yapar; gerekli önlemleri al ır ve/veya cezai koyu turma başlat ır.
(2) Denetlenecek banka ve kurulu şlar gerekli her türlü bil i ve belgeleri denetimle görevli
kişilere zamanı nda ve eksiksiz olarak vermek zorundad ırlar
31. (1) Banka, Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti S ınırları için e faaliyette bulunan bankalar ın
ve müş terilerinin risk durumlann ı nezdinde toplamak amac yla bir Risk Merkezi kurar.
(2) Bankalar, risk durumlar ı hakkında Bankanın kendi erinden istediğ i bütün bilgileri,
Bankanın talimatı na göre belirtece ği süre içinde ve fon üllere uygun olarak vermekle
yükümlüdürler.
(3) Risk Merkezinin bütün i şlem ve kayıtları gizlidir. Ancak Banka, ilgili bankalar ı,
müş terilerinin veya kredi isteklilerinin risk durumlar ı ha nda aydınlatabilir.
32. (1) Banka en az üç imzay ı taşımak kaydıyla:
(A) Vadelerinin bitimine en çok dokuz ay kalmak oşuluyla turizm, sanayi, maden
ve tarım işleriyle uğraş an kiş ilerin, bankalar tarafı ndan tev i edilecek ticari senetlerini;
(B) Vadelerinin bitimine en çok dört ay kalmak k şuluyla diğer kiş ilerin bankalar
tarafı ndan tevdi edilecek ticari senet ve vesikalann ı ;
(C) Küçük sanat erbab ı ve kooperatiflerin kredi g reksiniınlerini karşılamak üzere
bankalar tarafı ndan, vadelerine en çok dokuz ay kalm ış lınak koş uluyla tevdi olunacak
senetlerini,
reeskonta kabul edebilir.
(2) Banka, ikinci imza reeskonta gelen banka olmak ydı yla istisna olarak iki imza ile
yetinebilir.
(3) Banka, (1). fı kraya göre reeskonta kabul edebilece i senetler karşılığı nda avans da
verebilir.
-
96
-
Orta vadeli 33. Banka Yönetim Kurulunca saptanacak esas ve ko şullar çerçevesinde bankalar tarafindan
reeskont ve tevdi edilecek, vadelerine en çok, be ş yıl kalmış olan senetleri reeskonta kabul edebilir veya
avans
karşılığında avans verebilir. Bu senetlerde en az iki imzan ın bulunmas ı koşuldur.
işlemleri
Reeskonta 34. (1) 37. maddeye göre yap ı lacak işlemler hariç olmak üzere, banka ödenmi ş sermayesi ile
veya avansa ihtiyat akçeleri toplam ının %10'unu aşan bir ıneblağı içeren senet ve vesikalan reeskonta
kabul kabul edemeyeceği gibi teminat olarak da kabul edemez.
edilecek
(2) Aynı imzaları taşıyan birden fazla senetlerin toplam ı yukarıdaki (1). fıkrada belirtilen
senetlerin
en yüksek
tutarı
tutan astığı takdirde, fazlas ı reeskonta veya teminata kabul edilemez.
Tahvil
35. Banka, Devlet tahvilleri ile Yönetim Kurulunca sa ğlam kabul edilen tahviller karşılığında,
karşılığı
en çok yüz yirmi gün vade ile ve nominal değerlerinin %80'i oran ında bankalara avans
verebilir.
Ancak, kendi ihraç ettikleri tahviller kar şılığı nda bankalara avans verilmez.
avans
Hazineye
kısa vadeli
avans
36. Banka, miktarı cari yıl genel bütçe ödenekleri toplam ının yüzde onbeşini geçmemek
üzere, hazineye kısa vadeli bir avans hesab ı açar. Bu avans hesab ına uygulanacak faiz haddi
ile ekonomik durum gözönünde tutularak kullan ı lacak avans oranı Maliye Işleriyle Görevli
Bakanlık ile Banka aras ında kararlaştınlır.
Kamu
37. (1) Banka, iktisadi faaliyet gösteren kamu kurum ve kurulu şlarının mevsimlik hammadde
ve ürün al ımı ve turizm gereksinimleri için düzenleyecekleri en çok dokuz ay vadeli usulüne
uygun borç senetlerini veya bunlar ın Hazine kefaletini haiz olanlann ı iskonto edebilir ve
karşılığı nda avans verebilir.
(2) Banka, bu kuruluşlara yatırım gereksinimlerini karşılamak amac ıyla kredi veremez.
(3) Banka, verdiği bu krediler üzerinde her türlü denetim yetkisine sahiptir.
Bu suretle kabul edilebilecek borç senetlerinin en yüksek oranlar ı ile bunlara
uygulanacak iskonto ve faiz oranları Yönetim Kurulunca kararla ştınlır.
müesseselerine
kredi
Altın döviz
ve Türk
Lirası ile
ilgili
işlemler
38. Banka aşağıdaki işlemleri yapmaya yetkilidir:
(1) Sikke ve külçe halinde altın alıp satabileceği gibi, altın ithal ve ihraç edebilir;
(2) Vadeli ve vadesiz her türlü dövizi al ıp satabileceği gibi döviz ve altın karşılığında avans
verebilir;
(3) Bankalara kurye kredisi tan ıyabilir;
(4)Türk Lirası ve döviz olarak yabanc ı ülkelerden karşılıklı yaya karşı lıksız her çeşit avans
ve kredi alabilir;
(5) Röpor işlemleri yapabilir.
Bankanın
yapacağı
işlemlerle
ilgili
limitler
39. (1) Bu Yasanın 32., 33., 35., 36., 37. ve 38. maddeleri gere ğince Bankanın yapabileceği
işlemlerin toplamı, ödenmiş sermaye, ihtiyat akçeleri ve nezdindeki muhtelif fonlar ile
mevduatlar toplarnım geçmez.
(2) Bankanın vereceği borçların en yüksek miktarı ve kredi türlerine göre limitleri,
ekonomik hedefler, piyasan ın kredi ihtiyacı, bankalar sisteminin likiditesi ve Bankanın
portföy kompozisyonu gözönünde tutularak suretiyle Yönetim Kurulunca saptan ır.
Bankanın
Yapay
işlemler
40. Bankanın yapamayacağı işlemler şunlardır:
(1) Bu Yasa ile aç ıkça yetki verilen iş lemler dışında karşılıksız kredi açaınaz ve avans
veremez;
(2) Her ne şekilde olursa olsun kefil olamaz ve teminat veremez;
(3) Portföyünde mevcut senetleri yenileyemez;
-97-
(4) Taşınmaz mal alımı ile ilgili senet ve vesikalan ree
bunlar üzerine avans da veremez;
(5) Bu Yasa ile belirtilen hususlar d ışı nda Banka, kendi a
yapmayacağı gibi başka ş irket ve müesseselere de i ştirak e
ve bunlan avansa kabul edemez; ve
(6) Banka, kendi gereksinimi d ışında taşınmaz mal edin
konta kabul edemeyece ği gibi
ve hesab ına hiç bir iş ve ticaret
mez, hisse senedi sat ın alamaz
mez.
psamlı tüm önlemler, yürürlük
cek hususlar tarihleri ile birlikte Bankaca saptanacak şekil ve usulde Res • Gazete'de yay ımlanarak ilan
ve talimat edilir.
yetkisi
(2) Banka, bankalara yasalarda öngörülen her türlü göre leri ve uygulayacaldarı esas ve
iş lemler ile ilgili olarak yaz ılı talimatlar gönderebilir.
Ilan edile- 41. (1) Bu Yasa uyannca Banka tarafından alı nacak genel
hesap
42. Bankanı n hesap dönemi, takvim y ılıdır.
dönemi
Bilânço ve
rapor
43. Bankanın denetimi Sayıştay tarafından yapılır. Sayıştay, evdi edilen y ı llık Bilânço ile kar
ve zarar hesaplarını en geç ilci ay içinde denetler ve ra on ınu Bankaya, Bakanl ığa ve
Cumhuriyet Meclisine sunar.
Bilânço ile
Kül' ve Zarar Hesabı
44. Banka, Sayış tay denetiminden geçmi ş yıllı k bilânço il kâr ve zarar hesab ı ile faaliyet
raporunu en geç üç ay içerisinde Resmi Gazete'de yay ıml
Banka
Bülteni
45. Banka, üçer ayl ık dönemler sonunda bülten ç ıkarır.
Karın
Kullanımı
46. Bankanın yı llık kan, nominal sennayeye ula şıncaya
bilahare ihtiyata alınır.
Tasfıye
47. Bankanın tasfıyeye gitmesi halinde uygulanacak tasfı y esaslan bir yasa ile düzenlenir.
r ödenmiş sermayeye eklenir,
Vergi, resim 48. Banka:
ve harçtan
(1) Bankacılık işlemleri dolayısıyla elde ettiği karlar iç kurumlar vergisinden;
muafiyet
(2) Ithal edeceği sikke ve külçe halindeki akl ı-dar için he türlü vergi, resim ve harçtan; ve
19/1963
(3) Pul Yasası uyarınca ödenmesi gerekli pul vergisind n muaftır.
29/1970
12/1972
2/1973
17/1973
37/1977
27/1980
12/1987
Resmi Belge 49. Bankan ın her türlü evrak, kayı t, defter ve senetleri ile bu lara dayanan hesap özetleri resmi
belge sayılır.
Ceza Yasa - 50. Bankanın Başkan, Başkan Yard ımcılan ve Üyeleri i Banka Personeli Ceza Yasas ı
sının uygu- uygulamasında Kamu Görevlisi say ı hrlar.
lanması
Fasıl 154
13/1959
-98-
3/1962
15/1972
20/1974
31/1975
6/1983
Tedavülü 51. Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyetinde, Türk Liras ı tedavülü mecburi para olup, s ınırsız
Zorunlu ödeme gücüne haizdir.
Para Türk
Liras ı -n ı n
Tedavül
Mecburiyeti
Bankanın
52. Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankasının her türlü taşınır ve taşınmaz mallan
Mallarını n ile değerleri, hazine mal ı sayılır ve ona göre işlem görür.
Hazine
Malı
Sayılması
Tüzük
Yapma
Yetkisi
53. (1) Banka Yönetim Kurulu, a şağı daki konularda Tüzük yapma yetkisine sahiptir:
(A) Bankanın İdare, teşkilat ve hizmetleri;
(B) İskonto ve avans işlemleri;
(C) Haberleşme, arşiv ve imha işlemleri;
(Ç) Mü şterek muhafaza i şlemleri;
(D) Faiz Farkı Fonu işlemleri;
(E) Tevdiat hesapları, tahvilât ve havale işlemleri;
(F) Vezne işlemleri;
(G) Bankaların, Kooperatif Bankalann ın ve kredi vermek amac ıyla kurulmuş diğer
kuruluşların denetimi işlemleri;
(H) Takas Odası işlemleri; ve
(J) Risk merkezi i şlemleri.
(2) (1). fılcra uyarınca çıkarılacak tüzükler, Bakanlar Kurulu karar ı ile Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlü ğe girer.
Türk
Lirasına
Ilişkin suç
ve Cezalar
54. Türk Lirası banknotlannı n tedavülüne engel olan serbest dola şım ve sınırsız ödeme
gücünü kabul etmeyen, kasten banknotlan tahrip veya yok eden, sahte banknot basan ve/veya
tedavüle çıkaran ve/veya tedavüle ç ıkmas ına yardımcı olan kişşiler bir suç i şlemiş sayılırlar
ve mahkumiyetleri halinde be ş yıla kadar hapis cezas ına veya on beş milyon Türk Lirasına
kadar para cezas ına veya her iki cezaya birden çarpt ınlabilirler.
55. Bu Yasanın 25. maddesi uyan nca saptanan oran s ınır, yürürlük zaman ı ve değişik oranlara
Faiz
Oranlarına uymayan bankalar ın iş lerini fiilen yöneten mensuplan, görev ve ilgilerine ve fiile kat ılma
ve
derecelerine göre, bir suç i şlemiş sayılı rlar ve mahkumiyetleri halinde, be ş yıla kadar hapis
Yürürlük
cezasına veya on be ş milyon Türk Lirasına kadar para cezas ına veya her iki cezaya birden
Zamanlama çarptırılabilirler.
Uymama
56. Bu Yasanı n 32. maddesinde belirtilen kredileri amac ı na uygun olarak kullanmayanlar bir
Kredi
Koşullarına suç işlemiş sayı lı rlar ve mahkumiyetleri halinde, kulland ıkları kredi ıniktarlann ın faizleriyle
Uymama
birlikte iade cezas ına veya kullanı lan kredi miktarını n %50'sine kadar para cezas ına veya her
iki cezaya birden çarpt ınlabilirler.
-99-
İş lemlerde
uygunsuzluk
ve
denetimde
istenen
bilgi ve
belgeleri
vermeme
57. Bu Yasanın 30. maddesinde belirtilen bilgi ve belgele zamanında ve eksiksiz olarak
vermeyen veya i şlemleri, 30. maddede belirlenen mev ata uygun olmad ığı saptanan
Bankalar, Kooperatif Bankalar ı ve kredi vermek amac ıyl kurulmuş diğer kuruluşlar ve
bunların mensupları suç işlemiş sayılırlar ve mahkumiyetler halinde, bu banka ve kurulu şlar
yirmi milyon Türk Liras ına kadar para cezas ına; bu ban ve kuruluşların mensupları ise,
mahkumiyetleri halinde, görev ve ilgilerine ve fiile kat ılma erecelerine göre, be ş yıla kadar
hapis cezas ına veya onbeş milyon Türk Liras ı na kadar para c zasına veya her iki cezaya birden
çarptırılabilirler.
Yürürlükten 58. Bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak:
Kaldırma
(1)Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Y ası yürürlükten kaldınhr. Ancak
31/1983
bu Yasada öngörülen tüzükler yap ılı ncaya kadar yürüdü en kaldı rı lan Merkez Bankası
Fasıl 150
11/1976
25/1983
26/1987
Yasasu uyarınca yapı lan tüzüklerin, bu Yasaya ayk ırı olma an kuralları yürürlükte kalmaya
devam eder.
(2) Faiz Yasas ı yürürlükten kaldırılır.
(3) Bankalar Yasas ının 8. maddesi yürürlükten kald ırılı
Kazanılmış 59 (1) Bu Yasa ile yürürlükten kald ınlan Kuzey Kıbrs Tür Cumhuriyeti Merkez Bankas ı
haklar
Yasası ile ona dayan ı larak çıkanlan Tüzükler çerçevesinde apılan tüm satın almalar, icarlar
31/1983
ve banka iş lemleri ile personele verilen tüm ata ınalar ve tama koşulları, aynen bu Yasa
uyannca yapı lmış sayılır.
(2) Başkan ve Başkan Yardımcıları ile Yönetim Kurul üyelerinin atanma koşulları ve
görev süreleri, bu Yasa ile yürürlükten kaldı n lan Kuzey brıs Türk Cumhuriyeti Merkez
Bankası Yasasını n 9., 12. ve 16. maddelerinde öngörülen s re sonuna kadar devam eder.
Yürürlüğe
Giriş
60. Bu Yasa Resmi Gazete'de yay ınlandığı tarihten başla
-
1OO
-
k yürürlüğe girer.
R.G.74 17.7.1992
R.G.93 12.8.1994
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHUR İYETİ KALKINMA
BANKASI YASASI
Sayı: 45/1992
(58/1994 say ılı yasa ile de ğiştirilmi ş ş ekliyle)
Kuzey Kı brı s Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi a şağı
Kısa isim
daki yasayı yapar:
1.Bu Yasa, Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Kalk ı nma Bankas
ı Yasası olarak isimlendirilir.
BİRİNC İ KISIM
Genel Kurallar
Tefsir
2. Bu Yasada metin ba ş ka türlü gerektinnedikçe:
"Bakanlar Kumlu", Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunu anlat
ır.
"Bakan", Maliye i ş leriyle görevli Bakan ı anlatır.
"Bakanl ı k", Maliye iş leriyle görevli Bakanl ığı anlatır.
"Banka" Kuzey K ı bns Türk Cumhuriyeti Kalk ınma Bankas ını anlatır.
"Genel Müdür", Banka Genel Müdürünü anlat ır.
"Genel Müdür Yard ımcısı ", Banka Genel Müdür Yard ımcıs ını anlatır.
"Üye", Genel Müdür ve Genel Müdür Yard ımcısı dışı nda Yönetim Kurulunun di ğer
üyelerini anlat ır.
"Yatırı m", Ulusal ekonominin veya te ş ebbüsün üretim ve arz gücünü art
ırıcı nitelikte
olan ve aktif de ğ erlerine yeni eklemelerle sonuçlanan faaliyetleri anlat ı r.
"Yönetim Kurulu", bu Yasan ı n 27'nci maddesi uyar ı nca oluşturulan Yönetim Kurulunu
anlatır.
Kuruluş ve
Ünvan
3. Bu Yasada belirtilen yetkileri kullanmak ve belirtilen görevleri yerine getirmek üzere
Kuzey Kı brı s Türk Cumhuriyeti Kalk ı nma Bankas ı Ünvan! altı nda Limited Ş
irket statüsünde
kamu tüzel ki şiliğ ini haiz bir Banka kurulur.
Amaç
4. Bankanı n amacı , Kuzey Kı brı s Türk Cumhuriyeti ekonomisinin çe ş
itli sektörlerinin
kalkınması , geliş mesi ve iyileş tirilmesi için gereken giri ş imleri yapmak ve krediyi sa
ğlamak
suretiyle ülke ekonomisinin genel kallc ınması na yardı m etmektir.
Bankanı n Görevi, yetkileri ve Olu şumu
Bankanın
görev ve
yetkileri
5. Bankanı n görev ve yetkileri şunlardı r:
(1) Bankanın aınaçlan doğ rultusunda özel ve kamu te ş ebbüsleri ni n yat ırımları için kredi
açmak;
(2)Teş ebbüs lerin yatı runlan için Banka d ışından sağ layacakları krediler için gerekti ğinde
garanti vermek;
(3) Kredilerinden yararlanabilecek te ş ebbüslcrin, yurt içinde ve yurt d ışı ndan alacakları
diğer yatırı m kredilerinin sağ lanması nda kullanı lması nda ve ödenmesinde arac ılık etmek;
(4) Kredi olarak verilebilecek kaynaklar ı n %20'sini aşmamak üzere te şebbüslere, en
fazla üç y ıla kadar uzatı labilir, bir yı l vadeli iş letme kredisi açmak;
(5) Devlet veya özel ş irket tahvilleri sat ın almak;
(6) Yönetimine iştirak etmek ko şulu ile karlı görünen yeni te ş ebbüslere veya mevcut
teşebbüslerin yeni yatırım projelerine sermayenin veya proje tutar ını n %15'ine kadar iştirak
-1 O1-
etmek, hisse almak ve gerekti ğ inde bu hisseleri satmak;
(7) Devletin kefaleti alt ı nda tahvil çı karmak;
almak, satmak, ralamalc, kiraya vermek lehte
(8) Her türlü ta şınır ve taşı nmaz malları
hakları
ve aleyhte rehin, ipotek, intifa, irtifak haklar ı, taşı nmaz mal y 'kümlülükleri ve di ğer
tesis etmek; ve
letme rehni, ta şı nmaz mal
(9) Açtığı krediler karşı lığında taşı nı r mal rehni, tica i ş
ipoteğ i de dahil olmak üzere her türlü teminat ı almak;
ş terileri de Bankada
(10)Banka, diğ er bankalardan mevduat kabul edebilir v kredi mü
hesap açabilirler;
b s Türk Cumhuriyeti Merkez
(11) Banka, elindeki senet ve vesikalan Kuzey K ı
ı da bankan ın
Bankası na reeskont ettirebilir. Kuzey K ı bns Türk Cumhuriy i Merkez Bankas
usulüne uygun olarak sunaca ğı senet ve vesikalan reeskonta kabul eder.
Bankaıun
Merkezi
6. Bankanı n Merkezi Lefkoşa' dadır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Üyelik, Sermaye ve Hisse S netleri
şlara
Üyelik ve
iştirakler
7.Banka, kalk ınma bankalar ının katıldığı uluslararas ı mali, e onomik ve mesleki kurulu
üye olabilir. Hissedar olarak kat ılabilir.
Sermaye
8. Bankanı n nominal sermayesi 100,000,000,000.- TL (Yüz ilyar Türk Liras ı) olup,
100,000.-TL (Yüz Bin Türk Liras ı) değ erinde 1,000,000 (Bir ilyon) adet hisseye aynlm ıştır.
Bu sermaye, Banka Yönetim Kurulu önerisi ve Genel Ku lun Karar ı ile artı nlabilir.
Hisse senetlerinin
9.
her biri
(1) Bankan ı n hisse senetleri isme yaz ılıdır.
(2) Hissedarları n sorumluluğ u, koymuş olduklan sen ye ile s ını rlıdır.
türü ve
sorumluluk
Hisse
10. (1) Hisse Senetleri, (A), (B), (C) ve (D) s ınıflanna ay lın ıştır.
(2) (A) s ını fi hisse senetleri, ınünhas ı ran Türk Cemaa Meclisi Konsolide Fonu Inki şaf
senetlerinin
Sandığı na ait olup, Banka sennayesinin %51'inden a şağı ı ılşınez.
sınıflan
(3) (B) Sınıfı hisse senetleri, Kuzey K ıbrı s Türk Cu nhuriyetinde faaliyette bulunan
Kamu Iktisadi Te şebbüsleri ile Kamunun i ş tiraki bulundu L kurulu şlara tahsis edilmi ştir.
(4) (C) sınıfı hisse senetleri, Kuzey K ıbrı s Türk Cu huriyetinde faaliyette bulunan
bankalara tahsis edilmi ştir.
(5) (D) sınıfı hisse senetleri, Bankadan kredi kullana ak olan gerçek ve tüzel ki şilere
tahsis edilmiş tir. Krediden yararlanacak olanlar kullanaca ar ı kredi miktarını n asgari %05
(Binde beş )'i kadar hisse almak zorundad ırlar.
Hisse
Senetlerinde
sınıf
değişikliği
koş ulu ile, hisse senetlerinin
11. Banka, bu Yasan ı n 10'uncu maddesi kurallar ına uyul
vurulan
sını f içinde veya bir s ınıftan diğer bir sını fa aktarılmas ı onusunda yap ılacak baş
fa
derhal sonuçland ı rabilir. Hisse senetlerinin s ınıf içinde eya bir s ınıftan diğer bir sını
aktanlınas ı için hiçbir komisyon al ınmaz.
-102-
Oy hakkı
12. Her bir adet hisseye sahip olan kimse her bir adet hisse için bir oy hakk ına sahiptir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Bankanın Kaynakları
Bankanın
Kaynakları
13. Bankanın kaynaklan aşağıda gösterilmi ştir:
(1) Öz Kaynaklar;
(A) Sermaye;
(B) İhtiyatlar;
(C) Karşı lıklar;
(2) Yabancı Kaynaklar:
(A) Çıkarı lacak olan tahviller Hası latı;
(B) Devlet Kredi ve Avanslan;
(C) Bankanın yerli, yabancı ve milli kurulu şlardan sağlayacağı krediler;
(D) Bankanın yerli ve yabancı kuruluşlardan sağlayacağı yardımlar.
(3) Diğer Kaynaklar;
Bakanlar Kurulu, belirleyece ği koşul ve esaslara bağlı olmak üzere, çeşitli yasalarla
oluşturulan ve bu yasalarda kullan ımı belirlenen fon, gelir ve hesaplarda bulunan mebla ğlardan,
kullanım ve muhafazas ına ait kurallara bakı lmaksızın, asgari %10, azami %50'sine kadar
miktarları Bankaya kaynak olarak aktarabilir.
ihtiyatlar
14. Yıllı k safi kânn %10'u, nominal sermayenin %50'sine ula şana kadar ihtiyat olarak aynl ır.
Karşılıklar
15. Banka aşağıdaki karşılıklan ayınr:
(1) "Kredi Riskleri Kar şı lığı " olarak, Banka nominal sermayesi nin %20'sini geçmemek
üzere, Bankanı n yıllık gaynsafi kânndan %5 oran ında ayrı lacak miktar;
(2) Bankanın yabancı para ile ödenmesi gereken borçlar ı için, "Para Değeri Düşme
Karşılığı " olarak Banka nominal sennayesinin %20'sini geçmemek üzere, Bankan ın yıllık
gayrisafi kânndan %5 oran ında ayrı lacak miktar.
Tahvil
çıkarma
suretiyle
bırçlanma
16. (1) Banka, Devlet kefaleti alt ında ödenmi ş sermayesi ile s ını rlı olmaksızın tahvil
çıkarmak sureti ile borçlanabilir. Bu şekilde çıkarı lacak tahvillerin gelirleri, başka herhangi
bir Yasada aksine kural bulunmas ına balo lmaksızı n, her türlü vergi, resim ve harçtan muaft ır.
Tahvil çı karına koşul ve esasları, Bakanlar Kurulunca ç ıkarı lacak bir Tüzükle belirlenir.
(2) (A) Bankalar taahhütlerine kar şı lı k bul undunnalan gerekli yüzde on disponibilitenin
iki puanlık kısmı için Devlet garantili Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyeti Kalkınma Bankası
tahvili alınak zorundad ırlar.
(B) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Kalkınma Bankası tahvilleri bir yı l vadeli olup
ilgili bankanın taahhütleri miktar ında her yıl yenilenir.
(C) Türk Liras ı ve Döviz cinsinden ç ıkarılacak bu talıvillere uygulanacak faiz
oranları , ekonomik konjektöre göre Banka Yönetim Kurulunca belirlenir.
(D) Yı l içinde bankaları n taahhütlerinde meydana gelecek azalma bir sonraki y ılın
"31 Mart tarihinde i şleme bağlı tutulur.
İç ve Dış
Mali
17. Banka, yürürlükteki yasalar çerçevesinde, Devletin kefaleti ile yurt içi ve yurt d ışı mali
kurumlardan kredi alabilir.
Kan
borçlanma
Finansman
planı
18. Banka, kaynaklarının kullanım yerlerini belli etmek üzere her y ı l bir finansman planı
hazırlar.
-103-
Banka
tarafın-dan
finanse
edilecek
pro-jeler
19. (1) (A) Banka, uygun gördü ğü yatırım projelerini, pr je bedelinin en fazla %50'sine
kadar finanse edebilir.
(B) Bakanlar Kurulunca kalk ınmada öncelikli yör olarak belirlenen yöreler için,
Banka Yönetim Kurulu Kararı ile farklı özkaynak oranı sap anabilir.
(2)Bankadan yat ırım kredisi istenebilmesi için, proj ele n sağlam bilgilerine dayanılarak
ekonomik, teknik ve mali yönden eksiksiz haz ırlanması koş ldur.
(3)Projelerin Bankaca finanse edilebilmesi için, bunlar ı Bankaca yap ılan değerlendirme
sonucunda rantabl bulunmalar ı ve borçlarını projenin nitel ğine göre Bankaca saptanacak
sürelerde geri ödeyebilmeleri gerekir. Aynca te şebbüslerin mali durumunun, taahhütlerini
zamanında yerine getirmeye uygun bulunmas ı koşuldur.
Projenin
20. (1) Bankaca finanse edilmesi istenilen yatırım projel ri bütünüyle Banka tarafindan
incelenmesi incelenir.
(2) Teşebbüsler, projelerde yer alan bilgilerin dayana larını Bankaya bildirmek veya
ibraz etmek ve Bankan ın gerekli gördü ğü her türlü bil ve belgeyi Bankaya vermek
zorundadırlar.
Kredi
sözleşmesi
21. Banka tarafından kabul edilen projelere aç ılacak kredi] r için bir sözle şme düzenlenir.
Yatınmlann 22. (1) Banka, projedeki geli şmeleri ve bunun programa öre yürütülüp yürütülmedi ğini
takibi ve
takip ve kontrol etmekle görevlidir. Kredi sözle şmesine ay n durumlar saptand ığı takdirde,
kontrolü
gerekirse ödemeler durdurulabilir.
(2) Projelerin takip ve kontrol görevi, aç ılan veya kefalet edilen kredilere ili şkin
taksitlerin tamamı ödeninceye kadar devam eder.
Işletme
kredisi
23. Banka, Bakanlar Kurulunca ç ıkarılacak Tüzükte belirl necek esas, kural ve ko şullara
bağlı olmak üzere, teşebbüslerin finansman ihtiyac ının en la %50 (Yüzde elli'sine kadar
işletme kredisi verebilir.)
BEŞİNCİ KISIM
Teşkilat ve Organla
Teşkilat ve 24. Bankan ın teşkilatı aşağı daki şekildedir.
organlar
(1) Genel Kurul;
(2) Yönetim Kurulu;
(3) Denetleme Kumlu;
(4) Genel Müdür;
(5) Genel Müdür yard ımcısı;
(6) Merkez ve Merkez Şube Idari Teşkilatı .
Genel
Kurul
25. (1) Bankanın pay sahibi defterinde yaz ı lı bulunan hisse arlar, Bankan ın Genel Kurulunu
oluştururlar.
(2) Banka Genel Kurulu y ılda en az bir kez toplan ır.
(3) Genel Kurul Işlemleri Şirketler Yasas ı kurallarına bağlıdır.
Genel
Kurulun
görev ve
yetkileri
26. Genel Kurulun yetki ve görevleri şunlard ır:
(1) Bankanı n yı llık faaliyet raporu ile Denetleme Ku
(2) Sermayenin art ın lması na karar vermek;
(3) Bankanın tasfiyesi konusunda karar vermek; ve
-104-
lu raporunu incelemek;
(4) Yönetim Kumlu, üyeleri ile Denetleme Kurulu üyelerini ata ınak.
Yönetim
Kumlu
27. (1) Yönetim Kumlu, Bankan ın karar organ ı olup, Bankan ın bütün iş lemlerini sürekli
olarak izleyerek gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
(2) Yönetim Kurulu, Genel MüdürBa şkanlığı nda, Genel Müdür, Genel Müdür Yard
ımcısı
ve banka bünyesi d ışı ndan atanacak üç üyeden olu şur.
(3) Banka dışı ndan atanacak üyelerden;
(A) "A" hisselerini temsilen iki üye,
(B) "B" "C" ve "D" hisselerini temsilen bir üye,
Yönetim Kurulunda temsil edilebilir.
Genel
Müdür
Fasıl 113
28/1974
7/1977
30/1983
28/1987
65/1989
56/1991
28. (1) Banka, bu Yasa ve Ş irketler Yasas ı Kuralları ile Yönetim Kurulu kararlar ı çerçevesinde
Genel Müdür tarafı ndan yönetilir.
(2) Bankayı idari ve yargı mercileri nezdinde ve üçüncü ki şilere karşı Genel Müdür
temsil eder.
(3) Genel Müdür, Bakanl ığı n önerisi üzerine Bakanlar Kuruluna üç yıllı k bir süre için
atamr. Bu süre sonunda yeniden atan ınası mümkün olup, süre bitiminden önce ayn ı yöntemle
görevden alı nabilir.
(4) Genel Müdür atanabil ınek için uygun konularda yüksek ö ğrenim görmü ş ve
ekonomi, maliye ve/veya bankac ı lık konuları nda en az on yı l hizmet etmi ş olmak gerekir.
Genel
Müdür
Yardımcısı
29 (1) Genel Müdür Yard ımcısı , Genel Müdüre yard ımcı olmak üzere Yönetim Kurulunun
önerisi ve Bakanl ığın onayı ile üç yı llık bir süre için atan ır. Bu süre sonunda yeniden atanması
mümkün olup, süre bitiminden önce ayni yöntemle görevden al ınabilir.
(2) Genel Müdür Yard ımcısı , Genel Müdürün yoklu ğunda ona vekalet eder ve yetkilerini
kullanır.
(3)Genel Müdür Yardımcıs ı nda, Genel Müdürde aranan niteli kleri n bulunması koşuldur.
(4) Genel Müdür ve Genel Müdür Yard ımcı sı nın birlikte yoklu ğ u halinde çok özel ve
istisnai durumlarda Banka Yönetim Kurulu Karar ı ile banka Ş ube Müdürlerinden herhangi
birine Genel Müdür'e vekalet etmesi için yetki verilebilir. Verilen yetkide vekalet süresi ve
bu süre içerisinde kullanabilece ği yetkiler yazı lı olarak belirtilir.
Denetleme
Kumlu
Fasıl 113
28/1974
7/1977
30/1983
28/1987
65/1989
56/1991
30. (1) Denetleme Kurulu iki üyeden olu şur.
(2) Denetleme Kumlu üyeleri üç y ıllı k bir süre için seçilir ve ücretleri Genel Kurulca
saptanır.
(3) Denetleme Kurulu üyeli ğine seçileceklerin, Şi rketler Yasas ı 'n ı ıı 155 ' inci maddesinde
belirtilen nitelikleri ta şıması gerekir.
Kadro ve
personel
rejimi
31. (1) Merkezde ve Merkez Ş ubede görev alacak Banka Personelinin kadro, maa ş/ücret ve
özlük hakları Yasa ile düzenlenir.
(2) Banka, gerekli gördü ğ ü hallerde Yönetim Kumlu Kararı ile Sözleş meli Personel
çalıştı rabilir. Sözle şmeli Personelin maa ş ve özlük hakları sözleşmede belirtilir.
ALTINCI KISIM
Mali Kurallar
Hesap
dönemi ve
32. (1) Bankanın hesap dönemi takvim yılıdır.
-
1 O5-
Bütçe
(2) (A) Her hesap dönemi için bir bütçe düzenlenir.
ği
(B) Bütçeler, her hesap dönemi için belirli hedefler esas l ı narak ve banka i şletmecili
prensiplerine uygun olarak haz ırlanır.
(C) Bütçe, Bakanl ığı n önerisi üzerine Bakanlar Kurul ı ca onaylan ır.
Bilânço ve
33. Banka, Denetleme Kurulu Raporu ile birlikte y ıllı k bilân o, kar/zarar hesab
Kar/zarar
hesabı
raporunu en geç üç ay içinde Genel Kurula sunar.
Bankanın
Tasfiyesi
Fasıl 113
28/1974
7/1977
30/1983
ı ve faaliyet
ının ilgili
34. Banka, Genel Kurulca tasfiyesine karar verilmesi hal de, Ş irketler Yasas
kurallarına uygun olarak tasfiye edilir.
28/1987
65/1989
56/1991
Vergi
Resmi ve
Harçtan
muafiyet
19/1963
29/1970
12/1972
2/1973
17/1973
37/1977
27/1980
12/1987
42/1987
25/1991
Karın
dağıtı mı
Fasıl 113
28/1974
7/1972
30/1983
28/1987
65/1989
56/1991
Geçici
Madde
Sözleşmeli
olarak
personel
istihdamı
Tüzük
35. Banka:
(1)Bankac ılık iş lemleri dolayısıyle elde ettiği karlar iç' Gelir ve Kurumlar vergisinden;
(2) Pul Yasası uyannca ödemesi gerekli pul vergisinden,
(3) Banka amaçlannda kullan ı lmak üzere ithal edilece araç, gereç ve malzemeler her
türlü vergi, resim, harç ve fondan muaft ır.
36. Bu Yasa ve Şirketler Yasası uyarınca aynlması gerek n karşı lıklar düş üldükten sonra
kalan kar, ödenmi ş hisse senetlerinin nominal de ğeri dikka e alı narak hissedarlara da ğıtıhr.
YEDİNC İ KISIM
Geçici Kurallar
1. Bu Yasa'nı n 31'inci maddesinin (1)'inci fikras ı nda ngörillen kurallarla ilgili yasal
düzenleme yapı lı ncaya kadar; bu Yasada öngörüle Sözle şmeli fonksiyonlar ının
yürütülebilmesi amac ıyla Yönetim Kurulu Sözle şmeli ol k on kiş iyi aşmama koşulu ile
personel istihdam edebilir.
SEKIZINCI KISIM
Son Kurallar
37. Bakanlar Kumlu a şağı daki konularda Tüzük yapma y tkisine sahiptir:
-
1 O6-
4,
■
yapma
yetkisi
Bankanın
denetimi
(1) Bankanın vereceği kredilerin;
(A) Sektör ve sahalan;
(B) Kredinin verili ş şekli;
(C) Kredinin azami miktarı;
(Ç) Ödeme süreleri;
(D) Uygulanacak faiz;
(E) Alınacak teminatlar;
(2) Tahvil çıkarına koşul ve esasları;
(3) Bu Yasanın 13'üncü maddesinin (3)'üncü fıkrası uyarınca öngörülen işlemler;
(4) Bu Yasanın 18'inci maddesi uyarınca öngörülen i şlemler.
38. (1) Bankanın denetimi, Sayıştay tarafından yapılır. Sayıştay, Denetleme Kurulu tarafindan
onaylanmış bilânço ile kâr ve zarar hesaplar ını en geç iki ay içinde denetler ve raporunu
bankaya, Bakanlığa ve Cumhuriyet Meclisine sunar.
(2) Bakanlık, gerekli gördüğü durumlarda görevlendirece ği Bakanlık personeli ile
Bankayı denetleme yetkisine sahiptir.
"B ankaya
39. Bankaya, Kuzey K ıbns Türk Cumhuriyeti Bankalar Yasas ı ve Kuzey Kıbrıs Türk
Bankalar
Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yasası Kuralları uygulanmaz.
Yasası ve
Merkez
Bankası
Yasası
Kuralları
I-J58inm>a*
11/1976
25/1983
26/1987
42/1989
35/1987
44/1992
"Cezai
müeyyide"
40. Bu Yasanın, 16'ncı maddesinin (2)'nci fikras ı kurallarına uymayan bankaların işlerini
fiilen yöneten mensuplar ı bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde görev ve ilgilerine
ve fiile katılma derecelerine göre beş yıla kadar hapis cezas ına veya 500,000,000.- Türk
Lirasına kadar para cezas ına veya her iki cezaya birden çarptınlabilirler.
Yürütme
yetkisi
41. Bu Yasayı Bakanlar Kumlu adına Maliye İşleri ile görevli Bakan yürütür.
Yürürlüğe
42. Bu Yasa, Resmi Gazete'de yaynnland ığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer.
Giriş
R.G. 97
R.G.59
R.G.74
R.G.68
30.11.1982
1.6.1987
17.7.1992
22.6.1994
PARA VE KAMBIYO IŞLE YASASI
Sayı: 38/1982
(22/1987, 46/1992 ve 46/1994 say ılı yasalarla değiştirilmiş şekliyle)
Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi a şağı
Kısa Isim
yasayı yapar:
1. Bu Yasa, Para ve Kambiyo İşleri Yasası olarak isimlend 1
1. KISIM
USUL VE MÜ ŞTEREK KU LAR
Tefsir
2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe:
"Arbitraj işlemi" dövizlerin gerekli oldu ğu hallerde diğer 1vizlerle değiştirilmesi ile ilgili
işlemleri anlatır.
"Bakanlik" Kuzey K ıbns Türk Cumhuriyetinin Maliye i şle ile ilgili Bakanlığını anlatır.
"Bölge", Kuzey Kıbns Türk cumhuriyeti sınırları içinde ka bölgeyi anlat ır.
"Devlet", Kuzey K ıbns Türk Cumhuriyetini anlatır.
"Döviz", Madeni ve ka ğıt para şeklindeki bütün yabanc ı ül e paralarını anlatır.
"Efektif Döviz", Maliye işleriyle ilgili Bakanlıkça alim satı yapılmak üzere tesbit ve asgari
alış ve azami satış fiyatlan ilan edilen ka ğıt para ve/veya banknot şeklinde yabancı ülke
paralarını anlatır.
"Getirilmesi zorunlu döviz", Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriy iraden yap ılan her türlü ihracat,
görünmeyen muameleler ve bu Yasa ve bu Yasa alt ında çı lacak Tüzükler ve D ış Ticaret
mevzuatında Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyetine getirilmesi öngörülen dövizleri anlat ır.
"Kambiyo", dövizle ödemeyi sa ğlayan her türlü hesap, bel e, vas ıta ve işlemleri anlatır.
"Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti içinde mukim şahıslar" < uzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
içinde ikametgâh sahibi ki şileri anlatır. ikametgahm tayinind tereddüt edildi ğinde ilgili yasa
kuralları na göre karar verilir. Ancak, geçici görev, seyahat, sil, staj, çal ışma ve buna benzer
sebeplerle dışarıya gitmiş olanlar, aksi sabit olmad ıkça böl ede mukim sayılırlar.
"Kıymet", kıymetli taşları, her türlü dövizi, menkul la etleri, kıymetli madenleri ve
kıymetli eşyayı anlatır.
"Kıymetli Eşya", kıymetli madenler veya k ıymetli taş lardan mul veya bunlan muhtevi zati
eşyalar ile şahsi ziynet eşyalannı anlatır.
"Kıymetli Maden", külçe, toz, çubuk, levha, madeni para e di ğer özel eşyalar ile ziynet
eşyalan dışında, altın ve platini anlatır.
"Kıymetli Taşlar", elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, safir, ve • ebercet'i anlat ır.
"Menkul Kıymetler", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti veya yabanc ı ülkelerde isdar edilmi ş
hisse senetleri, tahviller, kurucu ve intifa hisseleri, kupon, I ş ve bu kıymetlere bağlı diğer
haklar ile bu hakları temsil eden bütün belgeleri anlat ır.
"Yabancı Turist", Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyeti d ışınd, ikamet edip, gezmek veya i ş
maksadı ile bölgeye gelen kişileri anlatır.
"Yetkili Bankalar", Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyetinde faal yette bulunan ve ithalat, ihracat
iş lemleri yapmaya, döviz almaya, döviz bulundurrnaya, dövi satmaya, döviz sat ışına mesnet
teşkil eden turistlere mahsus döviz al ı m bordrolan ve/veya akbuz tanzim etmeye Maliye
işleri ile ilgili Bakanl ıkça yetkili kılınan bankaları anlatır.
"Yetkili Merci", konu ile ilgili yetkili Bakanlığı anlatır.
-108-
"Yetkili Müesseseler", bu Yasa kurallar ı uyarı
nca Döviz al ıp satmaya ve bulundurmaya
yetkili kı lı nan müesseseleri anlat ır.
"Yolcu", muntazam ve muteber pasaport veya pasaport yerine geçen belgeler hamili olan ve/
veya diğer ş ekillerle Kuzey K ı
bns Türk Cumhuriyetine girmek veya Kuzey K ı brı s Türk
Cumhuriyetinden ç ı kmak üzere Kuzey K ıbrı
s Türk Cumhuriyetine tesbit edilen hava, kara
ve deniz giri ş ve ç ıkış limanlanna gelen ki
ş ileri anlatı r. Ancak, hava, kara ve deniz
vası talannda görevli personel bu kapsam d
ışı ndadı r.
Döviz
Tasarruf ve
idaresi
3. (1) Döviz kurlann ı n saptanmas ı
, dövizlerin tasarruf ve idaresi döviz ihrac ı döviz alı m ve
satı mlan, döviz kredisi temini, döviz
birikiminin sa ğ lanması
, döviz tahsis ve kullan ım
ş ekilleri Bakanlar Kurulunca ç ıkarı
lacak Tüzüklerle düzenlenir.
(2) ithalat, Ihracat ve tüm kambiyo i ş lemlerini
yetkili kılı nacak bankalar, Bakanl ığı
Döviz
iş lemleri
Yetkili
Banka ve
müesseselerin döviz
alım ve
satım
iş lemleri
yapmaya ve dövizpozisyonu bulundurmaya
n önerisi ve Bakanlar Kumlu karan ile saptan ır.
4. (1) Belirli bir limit dahilinde ve/veya limitsiz döviz pozisyonu tutmalanna müsaade edilen
bankalar, pozisyonlanndalci dövizleri mevzuat gere ğince ve Bakanl
ı k tebliğ, genelge ve
direktifleri alt ı nda bölgede mukim ki ş
ilerin ticari ve gayri ticari her türlü ödemelerinde
kullanabilecekleri gibi, muhabirleri nezdindeki hesaplannda da tutabilirler.
Limit dahilinde döviz pozisyonu tutmaya yetkili k ılı
nacak bankalar, limitleri üzerindeki döviz
mevcutlann ı Kuzey Kı brı s Türk Cumhuriyeti Merkez
Bankas ı na devretmek zorundad
ırlar.
Yapacaklar ı döviz ödemeleri için mevcutlan uygun olmad
ığı
takdirde,
gerekli
dövizi
Kuzey
Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı
ndan veya döviz pozisyonu tutan di ğ er bankalardan
sağ layabilirler.
(2) Döviz pozisyonu tutma yetkisi bulunmayan bankalar, sat
ın aldı kları dövizlerin günlük
ihtiyaçlar ı dışı ndaki kısmını
en geç hafta sonu itibariyle Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti
Merkez Bankas ı na devretmek zorundad ırlar.
Ticari ve gayri ticari her türlü ödemeler için ihtiyaç duyacaklan dövizleri ise Kuzey K
ıbrıs
Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı ndan veya döviz pozisyonu tutan di
ğ
er
bankalardan
sağ layabilirler.
(3) Yetkili bankalar, ödemeleri için gerekli oldu
ğu takdirde arbitraj i ş lemleri yapabilirler.
5. Yetkili banka ve müesseseler, Bakanl ı kça saptanacak dövizleri s
ınırsı z olarak sat ın
alabilirler. Bu ş ekilde satın alı
nan
dövizler
için
düzenlenecek
makbuz,
döviz
satanlara verilir.
Döviz al ı m ve satım iş leri yapmaya yetkili k ı lı
nacak
müesseselerin
izin
alma
ve çal ış ma usul
ve esasları Bakanlar Kurulunca ç ıkarı
lacak bir Tüzükle belirlenir.
Kullanı
döviz lacak 6. Ihracat ve görünmeyen muameleler kar şılığı getirilecek dövizler ithalat bedellerinin ve
görünmeyen muamelelerin ödenmesinde kullan ı
cinsleri
lacak dövizlerin cinsleri, Bakanlar Kurulunca
çıkarı lacak bir Tüzükle saptan ır.
Döviz alış
ve satış
fiyatlar
7. Döviz al ış ve sat ışları nda uygulanacak fiyatlar, Bakanl
ı k veya Bakanl ığı n görevlendirece ği
kuruluş veya kurulu ş lar tarafindan saptan ı
r ve ilan edilir. Döviz al ış ve sat ış fiyatları nın
saptanmas ına ve ilânına ilişkin esaslar Bakanlar Kurulunca ç
ı kan lacak bir Tüzükle düzenlenir.
Döviz
ithali
8. (1) Kuzey K ıbrı
s Türk Cumhuriyetine döviz ithali serbest olup hiçbir kayda tabi tutulamaz
ve kaynağı araştı nlarnaz.
(2) Yabanc ı turistler yurda giri ş leri sıras ı
harcamadı klannı yurt dışı na çıkarabilirler. nda pasaportlanna icaydettirdikleri dövizlerden
-109-
ıbrı s Türk
ktan önceden izin almadan hiçbir kimse ve/veya üessese, Kuzey K ıfunda
9.Bakanl ı
ıkaramaz ve/veya li ve hudutlardatasam
Döviz
ihracı
Döviz
hesapları
ç s Türk Cumhuri, eti hudutlan haricine döviz
Cuırıhuriyeti liman ve hudutlanndan döviz ıbrı
döviz bulundurarnaz ve/veya Kuzey K
aktarmas ında bulunmaz.
nda kal dövizler kar şıl ığı nda döviz
ışı
döviz d
ki esaslar Bakanlar Kurulunca
10. Yetkili Bankalar, getirilmesi zorunlu
ın aç ılış ve işleyişine ili ş
hesapları açabilirler. Bu hesaplar
çı karı lacak bir Tüzükle saptan
Yetkili
banka ve
müesseselerin
ır.
klan övizler için düzenleyecelderi
ıkları ve sattı
Yetkili
banka
ve
müesseseler,
ald
11.
döviz alan ve satanlara verirler.
ki
makbuzlann bir nüshas ını
ve samklan dövi ler ile döviz pozisyo nlannda
ı
ıklar
Yetkili banka ve müesseseler, ald
ur eti Merkez
meveutlann ı ayl ı k beyannamelerle do
uyacaklar ı
yöntemler
Bankas ı arac ılığıyle Bakanl ığ
ğrudan veya Kuzey K bns Türk Cumhiy
a bildirirler.
r. Menkul
ı Ba nhğı n iznine ba ğlı dı
ymetlerin
isdan,
bölgeye
ithali
ve
ihrac
ı
ndan
saptan ır
12. Menkul k
k tarafı
Menkul
ı ile ilgili izin şart an Bakanl ı
ymetlerin
isdan,
bölgeye
ithali
ve
ihrac
ymetlerin ve kuponlann
kıymetlerin kı
ışı yapılmış yabanc ı enkul k ı
yabildirilir.
Bölgede
sat
ı
ve müracaatç
isdan
ıyla getirilmesi kayd ıy a ihraç edilebilir.
tahsilât
bedelleri
yetkili
banka
kanal
bölgeye
ithali ve
ihracı
Zati ziynet
eşyalarının
ymetli madenlerdenmamul zati zi
13.Yolcu beraberinde k ı
t eşyalarını nbölgeye getirilmesi,
gümrük mevzuat ı mn müsaadesi nisbetinde serbesttir.
ithali
Kıymetli
maden ve
kı ymetli
madenlenden
mamul
eşyam
ithali ve
ihracı
Yabanc ı
turist ve
yolcuların
zati
eşyalarının
ithal ve
ihracı
eş anın yolcu beraberindeki ki şisel
ymetli
madenlerden
memul
ı
ymetli
maden
ve
k
n önceden iznine
14. Kı
olsun ithali ve • hracı Bakanl ığı
ziynet e şyas ı hariç, her ne suretle olursaleriyle
görevli Ba nlı kça saptan ır.
ş
bağ lıdı r. Bu konudaki esaslar Maliye I
şil r, kendilerinin ve ailelerinin zati
15. Yabanc ı turist ve yolcular ile bölgede mukim ki
getirdikleri e şyaları herhangi bir
eşyalan ile teamüle uygun ve makul ölçüde hediye olar
izne bağ lı olmadan serbestçe ithal edebilirler.
yalan ve bedelini döviz bozdurmak
Yabanc ı turist ve yolcular beraberlerinde getirdikleri e e bağlı olmayan eşyaları , herhangi
suretiyle ödeyerek bölgede sat ın aldı klan ve ihracat izni la ç ı karabilirler.
bir izin gerekmeksizin beraberlerinde veya di ğer vas ıtal
şlamak üzere hesaplamr.
ıldığı günü izleyen ilk i ş gününde itibaren ba
lemin
yap
ş
Süreler,
i
16.
ı sona erer.
Sürelerin
ığı takdirde, tatili izle, en ilk i ş günü akşam
Sürenin
bitimi
tatil
gününe
rastlad
ı
hesaplanmas
II. KISIM
IHRACAT
Ihracat
iş lemleri
şılığı
bir Tüzükle ihra ı yap ı lan mal ve hizmet kar
17. (1) Bakanlar Kurulu ç ıkaraca ğı n ülkeye getiril esini zorunlu tutabilir. ihracatç ılar,
dövizlerin en çok %60 (yüzde altm ış)'mı
-11O-
ile ilgili
yöntemler
Bakanlar Kuruluna ülkeye getirilmesi zorunlu tutulacak mal ve hizmet kar şılığı dövizleri bu
Yasanın 18' inci maddesindeki süreler sakl ı kalmak koşuluyla en çok altı ay içerisinde ülkeye
getirmekle yükümlüdürler. Getirilmekle yükümlü bulunan mal ve hizmet kar şılığı dövizler,
Devletin emrinde olup, kullan ımı Bakanlar Kuruluna ç ıkanlacak bir Tüzükle belirlenir.
Gümrük idareleri, ihraç malının lisans, tescil veya konsinye belgesinde yaz ılı mal, cins ve
miktarlan ile uygunluğunu kontrol ettikten sonra ihrac ına izin verirler.
Ihracat yöntemleri, dövizlerin Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyetine intikaline dair taahhütnameler,
ihraç lisans/tescil beyannameleri, ihraç talepname, sevk belgeleri ve ihracata arac ı lık yapan
bankaya ve Gümrük İdarelerine tevdi edilecek belgeler ve ihracatla ilgili i şlemlere ilişkin
yöntemler çıkarılacak tüzükle düzenlenir.
(2) Yetkili bankalar, Gümrük Idaresinden ve acenteden gelen vesikalarla ihracatç ının
tevdi ettiği ihraç malına ait belgeleri, mal bedelinin ödenmesi mukabilinde teslim edilmek
üzere muhabirlerine gönderirler.
İhracat bedelinin peşin olarak gönderilmiş olması halinde, sevkiyat tutar ı peşin dövizlerden
mahsup edilir.
Yetkili bankalar, ihracat bedellerinin tahsilini takip ve temin etmekle yükümlüdürler.
Süresinde kapatılmayan hesaplar Bakanl ığa bildirilir.
Yapılan ihracatta zuhur edecek vezin noksanl ığı kalite farkı gözetme ücreti, ekspertiz
ücreti ve muipulasyon masrafı, muhabir banka masraf ve komisyonu gibi ticari teamüllere
uygun bedeller, bunlann belgelendirilmesi halinde, mal bedellerinden dü şülür veya transfer
edilir.
Özelliği
olan
ihracat
18. (1) Konsinye olarak yap ılan ihracatta mallann fiili ihraç tarihinden ba şlayarak en geç alt ı
ay içinde satışının yapılması ve satış tarihinden başlayarak en geç bir ay içinde ihracat bedeli
dövizlerin getirilerek yetkili bankalara sat ı lması zorunludur. Gümrük idarelerince ihracata
izin verilirken yukanda belirtilen ko şullann yerine getirilece ği konusunda Bakanlıkça
çıkanlacak ve Resmi Gazete'de ilan edilecek taahhütnamelere uygun olarak i şlem yapılır.
(2) Alivre satışlardan mal bedellerinin tahsili 17. madde kurallanna ba ğlıdır.
(3) Ticari amaçlarla kitap, gazete, mecmua, pul ve filim ihrac ına, ihraç tarihinden
başlayarak alt ı ay içinde mal bedellerinin getirilece ğine ilişkin Bakanlıkça çıkanlacak ve
Resmi Gazete'de ilan edilecek taahhütnameler çerçevesinde Gümrük idaresince izin verilir.
(4) Bu maddede öngörülen süreler gerekli görüldü ğü takdirde Bakanlıkça kısaltılabilir.
Alınan taahhütnameler ihracatç ının göstereceği yetkili bankaya gönderilir.
Mucbir
nedenler
19. İhracat bedellerinin getirilmesine ait süreler, mucbir nedenlerin varl ığı ve yasal süre
dolmazdan önce başvurulmas ı durumunda Bakanl ıkça bir yıla kadar uzatılabilir. Mucbir
nedenlerin ne olduğu Bakanlar Kurulunca çıkanlacak bir Tüzükle aynnt ılı olarak düzenlenir.
20. İhracat bedeli dövizlerin süresi içinde getirilip yetkili bankalara bu Yasa ve bu Yasa alt ında
Döviz
hesaplarnun çıkanlacak tüzüklerde belirlenecek şekillerde satılması ve/veya bankalara yat ınlması ve
kapatılması ihracat hesaplarının kapatılması şarttır.
Bedelsiz
Ihracat
21. (1) Gümrük idarelerince bedelsiz olarak ihracata izin verilecek mallar şunlardır;
(a) Miktan ticari teamüllere uygun numuneler;
(b) Reklam eşyası;
(c)Daha önce usulüne uygun olarak ihraç edilmi ş mallann bedelsiz olarak gönderilmesi
ticari örf ve adetlere uygun parçalan ile, garantili olarak ihraç edilen mallann garanti süresi
içinde yenilenmesi gereken parçalar ı;
(ç) Teamüle uygun hediyeler;
(d) Kuzey K ıbns Türk Cumhuriyeti Kamu ve Özel kurulu ş lann dışarıdaki
temsilciliklerinin kendi gereksinimlerinde kullan ılmak üzere gönderecekleri e şya;
(e) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde çalışan yabancı ların memleketlerine
gönderecekleri ticari nitelikte olmayan e şya;
(f) Sergi ve fuarlara katı lacaldann alacakları izinde b lirlenen eşya;
(2) Yukarıdaki (1). fıkra uyarınca bedelsiz olarak ihrac ı a izin verilecek mallara ilişkin
uygulama esasları, bakanlar Kurulunca çıkanlacak bir tüzü e düzenlenir.
Geçici
ihracat
22. Geçici ihracat, ilgili mevzuat kurallar ına göre yapılır.
Bankaların 23.Yetkili bankalar, arac ılık ettikleri ihracat ve bu suretle , etirilen dövizleri gösterir ayl ık
devre
devreler itibariyle düzenleyecekleri devre beyannamelerini B nl ığa gönderirler. Bakanl ığa
beyannarmlen gönderilecek devre beyannamelerinin şekli Bakanlıkça Res Gazete'de ilan edilir.
Yurda
24.(1) İhracat bedeli dövizlerin, yasal süresi içinde, yur getirilmesi zorunludur. Yasal
getirilen
ihracat
bedeli
dövizlerin
işlemi
süresi veya ek süreler içinde yurda getirilen dövizler, ge rildi ği günkü kurlar üzerinden
hesaplanmak suretiyle i şlem görür. İhracat bedeli dövizin, asal süresinin sona ermesinden
ündeki geçerli kur üzerinden
sonra yurda getirilmesi durumunda, yasal sürenin sonuncu
hesaplanmak suretiyle i şlem görür. Yasal sürenin son gün' deki kur ile dövizin bankaya
satı ldığı günkü kur aras ında meydana gelen olumlu far ilgililere ödenmeyip Hazine
hesaplarına yatınlır.
(2) (A) ihracatçılar ihraç ettikleri mal ve hizmet karşılığ dövizleri yasal süreler ve/veya
ek süreler içinde ülkeye getirmek zon ındadırlar.
Ancak, Bakanlar Kurulunca ç ıkarılacak Tüzükle belirle en mücbir nedenlerin varl ığı ve
bu nedenlerin yetkili mercilerden belgelendirilmesi ve bu elgelerin yabanc ı dilde olması
durumunda, tasdikli Türkçe tercümeleri ile Bakanl ığa b. vurması durumunda aşağıdaki
temsilcilerden oluşan üç kişilik bir komite tarafından incel nir ve bir ay içerisinde karara
bağlanır.
(a) Para, Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Daire inip bir temsilcisi;
(b) Ticaret Dairesinin bir temsilcisi; ve
(c) Teftiş ve İnceleme Kumlu Başkanlığının bir temsilcisi.
(B) Oluşturulacak komitenin çal ışma şekli ve esastan, bakanlar Kurulunca ç ıkarılacak
bir Tüzükle belirlenir.
III. KISIM
İTHALÂT
Ithalâtla
ilgili
yöntemler
25. ithalâtla ilgili yöntem, ödeme şekil ve süreleri, ithalât .e şit ve şekillerine göre ayrıntılı
olarak çıkanlacak tüzükle düzenlenir.
Alınan
26. Yetkili bankalarca al ınan taahhütnameler nezdlerin e muhafaza edilir ve ithalat
Taahhütmüsaadesinin süresi içinde ithalatın fiilen gerçekle ştirilmesi i müteakip 10 i ş günü içerisinde
nameler ve
ithalatçı tarafından ithalata ait gümrükçe tasdikli fatura ve g ' ınrük makbuzunun kendilerine
hesap
kapatılır. Süresinde kapatılma an hesaplar, Bakanlığa yetkili
kapatmalan ibrazında ithalat hesapları
bankalarca taahhütname ile birlikte bildirilir.
Bedelsiz
Ithalât
27. (1) Gümrük idarelerince bedelsiz olarak ithaline izin verilecek mallar şunlardır:
(a) Miktarı ticari teamüllere uygun numuneler;
(b) Reklâm eşyası;
(c)Daha önce usulüne uygun olarak ithal edilmi ş mall nn bedelsiz olarak gönderilmesi
ticari örf ve adetlere uygun parçalan ile, garantili olarak it 1 edilen mallar ın garanti süresi
-112-
içinde yenilenmesi gereken parçalar ı;
(ç) Teamüle uygun hediyeler;
(d) Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyetindeki kurulu şlara, münhas ı ran kendi
gereksinimlerinde kullan ı lmak üzere gönderilen veya getirilen demirba ş ve benzeri e şya;
(e) Dışandan gönderilen ticari nitelikte olmayan e şya;
(f) Sergi ve fuarlara kat ılacaklann alacaklar ı izinde belirlenen eş ya;
(g) ithalat rejiminin ve gümrük mevzuat ının izin verdiği oranda ve belirlenecek
koşullara uygun olarak daimi ikamet için Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyetine gelen ki şilerin
ve yurt dışı nda çalışanların yurda dönü şlerinde getirecekleri ki şisel eşyalar;
(2) Yukandaki (1). fı kra uyarı nca bedelsiz olarak ithaline izin verilecek mallara ili şkin
uygulama esaslan Bakanlar Kurulunca ç ıkarı lacak bir tüzükle düzenlenir.
İthalatta
28. İ thalatta, ithalata konu olan mal ı n bedeli, ilgili dövizin sat ış veya transfer tarihindeki kurlar
uygulanacak üzerinden hesaplanmak suretiyle i şlem görür. Mal dışı ndaki diğ er hizmetler de ayni i şleme
kurlar
bağlı tutulur. Ancak, gümrük amaçlar ı bakımı ndan ithalat konusu mal ın kıymeti gümrük
vergisinin ödendiğ i günkü geçerli döviz satış kum üzerinden hesaplan ır ve işlem görür.
Geçici
ithalât
29. Geçici ithalat, ilgili mevzuat kurallar ına göre yapılır.
IV. KISIM
GÖRÜNMEYEN MUAMELELER
Görünmeyen 30. Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyetindeki gerçek ve tüzel ki ş ilerin, hariçte mukim gerçek ve
muameleler tüzel kişilerden sağladı kları hizmetler karşılığı tahsis edilecek dövizlerin tahsis ve transferi ile
nedeni ile
bu hizmetlerin nitelik ve kapsam ı, Bakanlar Kurulunca ç ıkarı lacak bir Tüzükle düzenlenir.
yapılacak
döviz
tahsis ve
transferleri
Hariçte
mukim
kişilere
sağlanan
hizmetler
karşılığı
dövizlerin
yurda
getirilmesi
zorunluluğu
Sermaye
hareketleri
31. Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyetindeki gerçek ve tüzel ki ş ilerin, Cumhuriyet dahilinde veya
haricinde, hariçte mukim ki şilere sağladıkları hizmetler karşıl ığı dövizlerin yurda getirilmesi
zorunludur. Bu hizmetlerin nitelik ve kapsam ı Bakanlar Kurulunca ç ıkarı lacak bir Tüzükle
düzenlenir.
V. KISIM
SERMAYE HAREKETLERI
32. Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti bölgesinde yat ırı m yapmak isteyen yabanc ı müteşebbisler
ile ortaklı klann müracaatlan bir dilekçe ve yat ınmı n mahiyeti hakkı ndaki bilgileri muhtevi
proje ve dökümanlarla birlikte konu ile ilgili Bakanl ığa yapılır.
Konu ile ilgili Bakanl ı kça, Devlet Planlama Örgütü'nün görü şleri alınarak, yatırı m için
yapı lan müracaatlar tetkik edilirken, ayni sahada yat ırım bulunup bulunmad ığı, mevcutsa
ihtiyacı karşılayıp karşılamad ığı, bu yat ınmın bölgede sağlayacağı ekonomik fayda göz
önünde tutulur ve yat ınmı n Bakanlı kça saptanacak dövizle yap ılması şartı yla gerekli izin
verilebilir.
Yıllı k plan ve programlarda öngörülen turizm ve ihracata dönük yat ınmlar için öncelik
tanınır. Böyle bir yat ınmı n faaliyet sahas ı içinde tekel ve imtiyaz yaratmas ına müsaade
edilmez.
-113-
Yabancı
33. Getirilecek yabanc ı sermayenin tamamı veya bir kısmı, kdi veya ayni olabilir. Herhangi
sermayenin bir yatı nmda yabancı sermaye hissesi, sermayenin °/049'
nu geçemez. Özel hallerde bu
nevi
oranın üstünde yabancı sermaye yatınmı na Bakanlar Kuru unca karar verilebilir.
Ayni sermaye olarak yat ırı m konusu ile ilgili makina v teçhizat getirilebilir. Bunlardan
ayrı olarak lisanslar, patent haklar ı , alâmeti farika gibi kri hakları n da sermaye olarak
getirilmesi mümkündür. Ayni ve fikri hak olarak gelen se
yenin sermaye sahibince ileri
sürülen kıymette olup olmadığı nı n yetkili merci tarafindan incelenerek tesbiti gerekir.
Yabancı
Sermaye
Kârlannın
havalesi
34.Nakdi, ayni ve fikri hak ş eklindeki sermaye sahipleri,
len getirilip yatı nmı n bünyesine
giren Sermaye oranlannda kardan hisse alabilirler.
Yabancı sermaye yatınmlannı n faaliyet sahas ında elde dilen kârlardan, yat ınmın fiilen
bünyesine girmi ş bulunan sermayeye isabet eden net ktarlann %100'üne kadar olan
kısmının dışarı ya döviz olarak havalesine Bakanl ıkça izin erilebilir.
Yabancı
35. Yabancı sermaye olarak getirilecek nakdi, ayni ve
Kıymetlerin Bakanl ığa tescil ettirilmesi gereklidir.
tescili
kri hak şeklindeki laymetlerin
Yabancı
36. Müsaade olunan faaliyet sahas ı dışına çıkılmas ı halind verilmi ş bulunan izin konu ile
te şebbüslerin ilgili Balcanhkça iptal edilir ve yetkili merci tarafindan te bit edilecek süre içinde tasfiye
tasfıye
iş lemlerin giri şilmesi gerekir. Tasfiye sonuna kadar kâr h valeleri yapılamaz.
işlemleri
Yabancı
37. Bölgede yat ırı m yapan yabanc ı teş ebbüs ve ortaklı klar erli teş ebbüslere tanı nan hak ve
teşebbüslerin kolaylı klardan ayni ş artlar dahilinde faydalan ırlar.
hakları
Tasfiye ile
ilgili izin
38. Bölgede yatırı m yapmış yabancı teş ebbüs veya ort ıklann kı smen veya tamamen
tasfiyesi veya hisselerin sat ış , devir ve havalesi, konu ile il ili Bakanlığı n iznine bağlıdır.
Yabancı
39. Bölgede yatırım yapmış yabancı teşebbüs ve ortakl ıkl
teşebbüslerin iş lemleri yetkili merci tarafindan tetkik edilir.
kayıt ve
işlemlerinin
tetkiki
n faaliyetleri ile ilgili kay ıt ve
Döviz
hesapları
ve Döviz
kredileri
40. (1) Bankalarda döviz hesab ı açmış gerçek veya tüzel kiş ilere bankalar, anapara ve
faizlerini açı lan hesabı n döviz cinsinden ödemek zorundad rlar. Ayrı ca, Bankalarca döviz
olarak açı lan krediler veya yap ı lan istikrazlar faizleriyle birl kte bankaya ayni cins döviz ile
ödenir.
(2) Bankalar, döviz kredisinin, krediyi alandan döviz ol k iadesini sağ layacak gerekli
teminatı almak zorundad ırlar.
Hariçte
mukim
kişilerin
bölgeden
taşınmaz
mal satın
almaları ile
ilgili
işlemler
41. (1) Bölgede ta şınmaz mal satı n almak isteyen ve yürürl
bir engelin bulunmamas ı kaydıyla, hariçte mukim ki şilerin İ
almaları ve taşı nmaz mal bedelini döviz olarak getirmeleri ve
Dairesince tescilden önce aranmas ı zorunludur.
(2) Hariçte mukim olup olmad ığı, satın alacak kişinin Tap
Kadastro Dairesi Müdürü huzurunda imzalayaca ğı bey
gereğince yanlış beyan veren ki şi bir suç işlemi ş olur.
(3) Bu madde kapsamı na girip de taşı nmaz mal satın alaca
eki mevzuat altı nda herhangi
işleri ile ilgili Bakanl ıktan izin
u hususlann Tapu ve Kadastro
ve Kadastro Dairesi veya Tapu
üzerine belirlenir. Bu filcra
olan kişilerin malın satış bedeli
-114-
[
Fasıl 224
3/1960
7/1978
ile ilgili beyanlanna bak ılmaksızı n Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlü ğü o malın rayiç
bedelini tesbit etmekle mükelleftir. Sat ış bedelinin, tesbit edilen rayiç üzerinden yetkili
bankalardan bozduruldu ğunun tevsiki zorunludur. Rayiç kı ymet Tapu ve Kadastro Dairesi
Müdürü tarafı ndan, satış takririnin kabulünden itibaren en geç bir aya kadar takdir edilir ve
ının 80.
alıcıya tebliğ edilir. Alıcı, Taşı nmaz Mal (aTasarnıf, Kayıt ve Kı ymet Takdiri) Yasas
maddesine göre itiraz etme hakk ına sahiptir.
(4) Bu madde alt ındaki devir iş lemleri için Tapu harçlann ı n yetkili bankalarda
bozdurulduğunun tevsiki zorunludur.
(5) Bu maddede sözü edilen dövizin türü Bakanl ıkça saptanır.
Hariçte
mukim
kişilerin
taşınmaz
mal satış
bedellerinin
transferi
42. Hariçte mukim ki ş ilerin fiilen döviz havale etmek suretiyle sat ın aldıkları taşınmaz
malların satışı halinde bedeli, Tapu ve Kadastro Dairesince miktar ı makul bulunduğu
takdirde, Devlete kar şı yerine getirilmesi gereken yükümlülükler getirildilcten sonra havalesine
Bakanlı kça yetki verilebilir.
Bölgede
mukim
kişilerin
hariçte
yapacakları
ticari ve
gayri ticari
mahiyetteki
faaliyetleri
ile ilgili
işlemler
43. (1) Bölgede mukim ki şilerin, dışarı da yapacakları iş veya ticari bir ortakl ığa katılmalar ı
sebebiyle vaki olacak sermaye ve malzeme ihrac ı talepleri; ve
(2) Bölgede mukim ki şilerin yatırı m mahiyetinde olmayan d ışanda büro ve acental ık
tesisine müteallik talepleri konu ile ilgili Bakanl ığa yapılı r ve konu ile ilgili Bakanl ık bu
talepleri, Devlet Planlama Örgütünün görü şlerini ve ülkeye sa ğlanacak katkıları dikkate
alarak inceler ve bir raporla görü şlerini Bakanlığa bildirir. Bakanl ık bu rapor ışığında işlemi
sonuçlandınr.
VI. KISIM
CEZAİ KURALLAR
Suç ve
cezalar
44. (1) Bu Yasada belirlenen ilke ve s ınırlamalara aykı n hareket eden gerçek ve tüzel ki şiler
ile tüzel ki ş ilerin müdürü ve/veya müdürleri ve/veya ortaklar ı ve/veya idarecileri ve/veya
fiilde katkıs ı olan kiş iler, bir suç işlemi ş olurlar ve mahkumiyetleri halinde, tüzel ki şiler
50.000.000.- Türk Liras ını aşmayan para cezas ına, diğ erleri ise 50.000.000.- Türk Liras ını
aş mayan para veya 10 y ı lı aş mayan hapis cezası na veya her iki cezaya birden çarpt ınlabilirler.
Yetkili mahkeme, bu cezalara ek olarak suça konu te şkil eden kı ymetlere ve ta şınır mallara
el konulmasını da emredebilir. Yetkili mahkeme, konu suçun mal ve/veya hizmet ihrac ı işlemi
olması halinde ülkeye getirilmeyen mal ve/veya hizmet ihraç bedeli dövizin azami bir ay
içerisinde ülkeye getirilmesini emredebilir. Mahkeme karar ı nda öngörülen süre içinde mal
ve/veya hizmet ihraç bedeli dövizi ülkeye getirmeyen ki şi bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti
halinde 50.000.000.- Türk Liras ı na kadar para veya on y ılı aşmayan hapis cezas ına veya her
iki cezaya birden çarpt ınlabilir.
(2) Her türlü mal, kıymet hizmet ve sermaye ithal ve ihraç edenler veya bu i şlere aracılık
edenler veya bankac ı lı k ve uluslararas ı nakliyat ve sigortac ılık işleriyle uğraş anlar veya
komisyonculuk yapanlardan bu i ş lemleriyle ilgili olarak, d ışarı da meydana gelen alacaklann ı
bu Yasada saptanan süreler içinde ülkeye getirmeyenler; kendilerine ait ithalat ve ihracatla
diğer iş lerinde döviz kaç ırmak amac ıyla muvazaah iş lemlerde bulunanlar ve bunlara te şebbüs
edenler; resmi makamlara ibraz edilen fatura ve belgelerde tahrifat yapmak veya duruma göre
düş ük veya fazla kıymetli fatura ve belgeler düzenleme veya düzenletti ıı-mek suretiyle ülke
dışına kı ymet kaç ıran veya ülke dışı nda kıymet bı rakan veya bu fiillere te şebbüs eden gerçek
veya tüzel kiş iler ile tüzel ki ş ilerin müdürü ve/veya müdürleri ve/veya ortaklar ı ve/veya
-115-
idarecileri ve/veya fı ilde katkısı olan kişiler, bir suç i şlemiş o urlar ve mahkumiyetleri halinde
tüzel kiş iler 50.000.000.- Türk Liras ını aş mayan para cezas ı diğ erleri ise 50.000.000.- Türk
Lirasını aş mayan para veya 10 y ılı aşmayan hapis cezas na veya her iki cezaya birden
çarptı nlabilirler. Yetkili mahkeme, konu suçun mal ve/v ya hizmet ihrac ı işlemi olması
halinde ülkeye getirilmeyen mal ve/veya hizmet ihraç bede i dövizin azami bir ay içerisinde
ülkeye getirilmesini emredebilir. Mahkeme karar ında öngö •len süre içerisinde mal ve/veya
hizmet ihraç bedeli dövizi ülkeye getirmeyen ki şi bir suç işle ş olur ve mahkumiyeti halinde
50.000.000.- Türk Lirası na kadar para veya on y ılı aşmayan apis cezası na veya her iki cezaya
birden çarptınlabilir.
(3). (1). ve (2). fikralarda belirtilen suçlar ı n tekerrürü alinde verilecek ceza iki kat ına
kadar arnn labilir.
ithali veya
ihracı
45. Kuzey Kı bns Türk Cumhuriyetine giren veya ç ıkan yok lar ve turistler bu Yasa uyar ınca
Bakanlar Kurulunca ç ıkarı lacak Tüzüklerle ithali veya i racı yasaklanmış ve/veya izne
yasaklanmış
bağlanmış kıymetlerini giriş ve çılaş larda beyan etmek zorund dırlar. Bu beyanın alınması ndan
kıymetleri
sonra giren veya çı kan yolcunun üzerinde veya e şyaları ar ında beyanı na uymayan kıymet
giriş ve
bulunur
ise suç iş lemiş olur ve bulunan kı ymet tutan 500. 00.- Türk Liras ından az ise bu
çıkış larda
kı
ymetlere Devletçe el konulmas ı ile yetinilir. Giren veya ç ı n yolcu veya turistlerin üzerinde
beyan
bulunan
beyanı na uymayan kıymet tutan 500.000.- Türk L rası ile 1.000.000.- Türk Liras ı
etmeyenlere
arasında
ise kı ymete el konulmas ına ilâveten kı ymet tutannı iki katı na kadar para cezas ının
uygulanacak
yaptırımlar üstünde olmayan bir para cezas ını suçlunun ödemeyi kabul tmesi üzerine Gümrük Müdürü
veya yetkili bir memur cezay ı tahsil eder ve konu suç kap lır. Bildirim d ışı kıymet tutan
1.000.000.- Türk Liras ını n üzerinde ise 44. madde kurallar ı uygulanır.
Para ve
Kam-biyo
Işlerin-den
Sorumlu
Makam,
Gümrük
Ida-resi,
Maliye
Müfetti şleri
ve Müfetti ş
Muaviderinin
yetkileri
46. Yürürlükte bulunan yasalar sakl ı kalmak ko şuluyla, Bakanl ı kça Resmi Gazete'de
yayı nlanmak suretiyle yetkilendirilecek Para ve Kambiy ı Iş lerinden sorumlu Makam,
Gümrük Idaresi, Maliye Müfetti şleri ve Müfetti ş Muavinle veya Bakanl ık emrinde çalışan
herhangi bir ki şi, bu Yasaya veya bu Yasaya dayan ı larak çı lacak tüzüklere aykı n hareket
edenler hakkı nda inceleme ve soru şturma yapmak, her «kr bilgi almak, her türlü belgenin
ibrazını istemek ve sonuçlarını Bakanlık kanalı yla yasal "ş lem için Kuzey Kı bns Türk
Cumhuriyeti Başsavcı lığı na intikal ettirmek yetkisini haizdi ler.
Bilgi temin
etme
yetkisi
47. Bakanlı k, bu Yasa amaçlan bakım ı ndan, bu Yasa ka samma giren ki şi, kurum ve
kuruluş lardan her türlü bilgi ve belgeyi temin etme yetkisini haizdir.
VII. KISIM
SON KURALLAR
Odüllendimr 48. Bu Yasaya aylar ı fillerii haber vererek suç kan ıtlannı n sap nması nda hizmeti görülenlere,
hangi hallerde ikramiye verilece ği ve verilecek ikramiyenin tan ve oranı Bakanlar Kurulu
karan ile saptan ır.
Denetim
31/1983
13/1984
9/1985
49. (1) Kuzey K ı bns Türk Cumhuriyetinde faaliyet göste
müesseselerin i ş lemlerinin bu Yasa ve bu Yasaya dayan ı lara
uygunluğunun denetimi, Kuzey K ı bns Türk Cumhuriyeti Me
(2) Maliye İş leri ile görevli bakanlı k gerekli görd
-
116
-
en yetkili bankalar ile yetkili
çıkarı lacak Tüzük kuralları na
kez Bankası tarafindan yap ılır.
•ğ ü hallerde bu denetimleri
11/1976
25/1983
görevlendireceği Bakanlık personeli ile de yapt ırabilir.
(3) Denetim sonuçları, bu Yasa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yasası,
Bankalar Yasası ve yürürlükteki yasa gücünde Icaramamelerin kurallar ı çerçevesinde işleme
bağlı tutulur.
Yürürlükten 50. Bu Değişiklik Yasasının yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak;
kaldırma
(1) Döviz Kontrol Yasas ı,
(2) Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Para, Kambiyo ve D ış Ticaret İşleri hakkında Geçici
Fasıl 199
Kararname,
A.E. 11
(3) Para ve Kambiyo İşleri Yönetmeliği; ve
20.10.1974
(4) Yukarıda belirtilen Kararname ve Yönetmelik uyar ınca çıkarılan karar ve Tebliğler,
A.E. 12
yürürlükten kaldınlır.
4.10.1974
Tüzüklerin
Yapılması
51. (1) Bu Yasa kurallann ın ve amaçlarının daha iyi bir şekilde düzenlenmesini ve
uygulanmasını sağlamak amacıyla Bakanlar Kumlu tüzük yapma yetkisine haizdir.
(2) Bu Yasada yap ılması öngörülen tüzükler, bu Yasan ın yürürlüğe girdiği tarihten
başlayarak en geç üç ay içinde yap ılır.
52. (1) 17.7.1992 tarihinden önce ihrac ı yapılan mal ve hizmet karşılığı dövizleri ülkeye
17.7.1992
tarihinden getirmeyen ihracatç ılar için, bu Yasanın 17 ' nci maddesinin (1)' inci fikras ı, 18 ' inci maddesinin
(1)'inci ve (3)'üncü fikralan, 19'uncu maddesi ve 24'üncü maddesi kurallan uygulan ır.
önceki
ihracatlar (2) 17.7.1992 tarihinden önce ihrac ı yapılan mal ve hizmet karşılığı dövizleri ülkeye
getirmeyen ihracatç ılar, ihraç ettikleri mal ve hizmet kar şılığı dövizleri, 15 Haziran 1994
tarihini izleyen altmış günlük süre içinde ülkeye getirdikleri ve Resmi Kurdan Devlet Kur
Hesabına sattı klan takdirde, getirdikleri günkü kardan; 15 Haziran 1994 tarihini izleyen
altmış günlük sürenin tamamlanmas ından sonra ülkeye getirip Devlet Kur Hesab ına sattıklan
takdirde 15 Haziran 1994 tarihini izleyen altm ış günlük sürenin tamamlandığı tarihteld kur
dikkate alınarak ihracat hesaplar ı kapatılır.
Yürütme
Yetkisi
53. Bu Yasayı, Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kumlu ad ına Maliye işleri ile ilgili
Bakanlık yürütür.
Geçici
Madde
1. Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce ihrac ı yapılmış mal ve hizmet bedeli
dövizlerden, dövizi getirme mecburiyeti bak ımından, Esas Yasa ile öngörülen ko şulları yerine
getiren ve süreleri doldurmam ış bulunan ve bu süreleri bu yasan ın yürürlüğe girdiği tarihten
sonra tamamlayacak olan mal ve hizmet ihracat bedeli dövizler, ihraç tarihinden ba şlayarak
hesaplanmak üzere, De ğişiklik Yasası ile değiştirilmiş olan Esas Yasanın değiştirilmemiş
biçimindeki 18. maddesinde öngörülen süreler içinde (ek süreler hariç) ülkeye getirilmesi
halinde, ihracat i ş lemleri dövizlerini ülkeye getirdikleri günkü karlar üzerinden hesaplanarak
kapatılır. Bu şekilde veya bu madde kapsamı nda dövizler görülmedi ği takdirde, Esas Yasa
kurallan uygulanır.
1. Bu Yasa yürürlüğe girdiği tarihten önce ihrac ı yapılmış mal ve hizmet bedeli dövizleri
Geçici Madde 46/1992 ülkeye getirmeyen kişi, kurum ve kuruluş lar, Bakanlar Kurulunca yap ı lacak Tüzükle belirlenen
Bu Yasanı n mücbir nedenlerin varl ığını belgelendirmeleri ve belgelerin yabanc ı dilde olması durumunda,
yürürlüğe tasdikli Türkçe tercümeleri ile bu Yasan ın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak altı ay
girdiği tarih- içerisinde Bakanh ğayazılı baş vurmalan ve istenilen belgeleri sunmalan durumunda, ba şvurulan
ten önce ih- bu Yasan ın 6'ncı maddesi ile Esas Yasaya eklenen yeni 24'üncü madde uyar ınca oluşturulan
racat bedeli komite taraf ından incelenir ve karara bağlanır.
dövizlerin
durumu
Yürürlüğe 54. Bu Yasa, Resmi Gazete'de yay ımlandığı tarihten baş layarak yürürlüğe girer.
Giriş
-117-
R.G. 85
31.8.1993
OFF-SHORE ŞIRKETLERI H İZM TLER YASASI
Sayı 38/1993
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağı
Kısa Isim
Yasayı yapar:
1. Bu Yasa, Off-Shore Şirketleri Hizmetler Yasası olarak i imlendirilir.
BIRINCI KISIM
Genel Kurallar
Tefsir
2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe;
"Aday Birim", Bu Yasa uyar ınca faaliyet göstermek için b vunıda bulunan ve başvurusu
uygun görülüp Bakanlıkça bu Yasan ın 5' inci maddesi mllan uyarınca ön izin verilen
kuruluşları anlatır.
"Bakanlık", Maliye işleriyle görevli Bakanl ığı anlatır.
"Bakanlar Kurulu", Kuzey K ıabns Türk Cumhuriyeti Ba lar Kurulunu anlatır.
"Off-Shore Şirket", bu Yasa kuralları çerçevesinde Kuz Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde
kurulmuş bir şirketi veya yurt dışında kurulmuş yabancı b r şirketi veya şubesini veya bir
ortaklığı anlatır.
"Üye", Bu Yasa uyar ınca faaliyet göstermek için başvuru bulunan ve Bakanlıkça uygun
görülen kuruluşlan anlatır.
"Yabancı Şirket", Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyeti d ışın kurulmuş ve tescil edilmiş bir
şirketi veya ortakl ığı anlatır.
IKINCI KISIM
Amaç
Amaç
3. Bu Yasanın amacı, Off-Shore şirketlerinin işleyişini düze lemek, devamlılığını sağlamak,
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin hizmetler sektörüne ve konomisine yard ımcı olmaktır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Off-Shore Şirketlerinin Kurul ş ilkeleri
Başvuru
Fasıl 113
28/1974
7/1977
30/1983
28/1987
65/1989
56/1991
4. (1) Aşağıda öngörülen şirket ve ortaklıklar, Bakanl ığ başvuruda bulunarak, bu Yasa
altında faaliyet göstermek için izin isteminde bulunabilirle
(A) Kuzey Kıbrıs Türk cumhuriyeti Şirketler Yasası ltında kurulup tescil edilecek bir
şirket;
(B) Bir yabancı şirket veya şubesi;
(C) Bir yabancı ortaklık.
(2) Bakanlığa yapılan başvuru, üyelik için başvuru sayı ır. Bakanlığa üyelik için yap ılan
ba.şvunıya yukarıdaki ( 1)' inci fı Icra uyannca, başvuran şirket eya ortakl ık hakkında lcamtlayıcı
belgeler ile başvuru harcının ödenmiş olduğunu gösterir be ge eklenir.
Başvuruda istenecek di ğer bilgi ve belgeler, Bakanl ıkç hazırlanıp Bakanlar Kurulunca
onaylanacak bir Tüzükle belirlenir.
(3) Off-Shore şirketlerinin ödenmi ş sermayesi, 5.000 $ Beş bin ABD Dolarının) altında
olamaz.
(4) Başvurularda, 200 $ (Iki yüz ABD Dolan) ba şvuru harcı alınır.
-1 1 8 -
vurusunu en geç bir ay içinde inceler ve uygun
Ön izin
5. Bakanlık, baş vuruda bulunan üyenin ba ş
görülenlere ön izin verir.
Tescil
zorunluluğu
ıbrı s Türk Cumhuriyeti
6. Aday Birim, ön izin tarihinden ba ş layarak iki ay içerisinde Kuzey K
Resmi Kabz Memurlu ğu ve Mukayyitlik Dairesi nezdinde tescil i ş lemlerini tamamlamak
zorundadı r. Tamamlamamas ı halinde verilen ön izin geçersiz say ılır.
Bakanlığa
veri-lecek
bilgiler
Off-Shore
ilkeleri
24/1982
11/1988
67/1987
16/1989
20/1990
38/1982
22/1987
46/1992
41/1976
24/1977
62/1977
11/1980
35/1983
36/1987
7. Resmi Kabz Memurlu ğu ve Mukayyitlik Dairesi nezdinde tescil ettirilen Off-Shore
Ana Sözle şmesini
ş irketler, tescil tarihinden ba ş layarak on beş gün içinde, onayl ı bir set Şirketin
a
verirler.
ığ
ve Tüzüğünü ve bir set Onay Belgesi ve Aç ılış Bilançosunu Bakanl
ınırları dışında
8. (1) Off-Shore ş irketler, faaliyetlerini Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti s
yapar ve gelirlerini yurt d ışından sağ larlar.
ı,
(2) Off-Shore ş irketleri, (1)'inci fı krada öngörülen faaliyetlerini, Gelir Vergisi Yasas
n
olmaksızı
ğlı
kurallanna
ba
Para ve Kambiyo İşleri Yasas ı , Kurumlar Vergisi Yasas ı
yürütürler..
DÖRDÜNCÜ KISIM
Çalış ma Esaslar ı
Faaliyetlerin 9. cıff-Shore şirketler, faaliyetlerini, 8' inci maddede belirlenen Off-Shore ilkelerine uygun
yürütülmesi olarak ve tamam ıyla yurt dışı na yönelik olarak yaparlar ve yürütürler.
Ticari
işbirliği
yasağı
ıbrıs Türk
10. Off-Shore şirketler, Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti yurtta şları ile Kuzey K
ılarla
Cumhuriyetinde tescilli tüzel ki şiler ve Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyetinde oturan yabanc
ticari işbirliğinde bulunamazlar.
Transfer
ser- bestisi
ı ve
11. Off-Shore ş irketler, yurt d ışından sağlad ıkları ve/veya transfer ettikleri paralar
şlerinin
kârlannı , yurt dışı na serbestçe transfer edebilecekleri gibi personel masraflannda ve i
yürütülmesinde kullanabilirler.
Muhasebe
ve Fon
Kayıt ve
işlemleri
Sosyal
Güven- lik
ı, Sterling
12. (1) Off-Shore şirketler, muhasebe kay ıt ve iş lemlerini sürekli olarak ABD Dolar
veya Alman Markı döviz cinslerinden biri ile tutarlar.
(2) Off-Shore Ş irketler fonlann ı , döviz olarak tutarlar.
ği, Kıbrı s Türk
13. Off-Shore ş irketlerinde istihdam edilecek yerel personelin sosyal güvenli
Sosyal Sigortalar Yasas ı ile İhtiyat Sandığı Yasası kuralları na bağlıdır.
16/1976
12/1979
-119-
9/1981
43/1982
36/1985
36/1988
14/1990
20/1991
1/1973
11/1974
BEŞİ NCİ KİSİM
Mali Kurallar ve Ba ğış' ık
İşletme
harcı
Tescil harcı
Vergi
yükümlülüğü
41/1976
24/1977
62/1977
11/1980
35/1983
36/1987
24/1982
11/1985
67/1987
16/1989
20/1990
22/1991
14/1992
20/1992
14.Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyetinde faaliyet gösteren ff-Shore şirketler,
y ı lda 1000.$
(Bin ABD Dolan) i ş letme harc ı öderler.
15.Off-Shore ş irketlerin, Resmi Kabz Memurlu ğu ve Muka
itlik Dairesi nezdinde tescilinde
normal olarak ödemesi gereken vergi, resim ve harçlar,
oranında ödenir.
16. (1) Kontrol ve Yönetimi Kuzey K ı bns Türk Cumhuri
tinde olan Off-Shore şirketler,
Kurumlar Vergisi Yasas ı ve Gelir Vergisi Yasas ı Kurallann bakı lmaksızın yıll
ı k 2000 $ (İki
Bin ABD Dolan) vergi öderler.
(2) Kontrol ve yönetimi Kuzey K ı bns Türk Cumhuriyeti de olmayan Off-Shore
şirketler
ise, yıllı k 5000 $ (Be ş Bin ABD Dolan) vergi öderler.
Çalışanları n
vergi
yükümlülüğü
24/1982
11/1985
67/1987
16/1989
20/1990
22/1991
14/1992
20/1992
17. Off-Shore şirketlerde çal ışan yabanc ı uyruklu personeli
, Gelir Vergisi Yasas ı na göre
ödemesi gereken vergi miktanndan %50 (yüzde elli) oran ın indirim yap ılır. Bu şirketlerin,
Kuzey Kı bns Türk Cumhuriyeti d ışı nda görevli personell rine yapacaklar
ı ödemeler de
yukanda belirtilen esas çerçevesinde vergi kesintisine ba ğlı tulur.
Bu madde amaçlan bak ımı ndan "Yabanc ı" sözcüğ ü Gelir Ver isi Yasas ını
n 2 'nci maddesinde
bu sözcüğ e verilen anlamı taşır.
Gümrük
vergisi
bağışıklığı
18. Off-Shore ş irketlerin ihtiyac ı için yurt d ışı
ndan ithal ed cekleri ofis araç gereçleri ve
Bakanlığı n uygun görece ği uı ygun miktardaki di ğ
er araç ereçler gümrük vergisinden
bağışıktır.
-120-
ALTINCI KISIM
Çeşitli Kurallar
Ortaklık
koşulu
Kaynak
kulla-nımı
11/1976
25/1983
26/1987
42/1989
ı ve Kuzey K ıbns Türk
19. Off-Shore ş irketlerinin hissedarlann ın yabancı uyruklu olmas
Cumhuriyetinde yerle ş ik bulunmamas ı koşuldur.
ı, Kuzey Kıbns Türk
20. Off-Shore ş irketleri, faaliyetlerini sürdürürken yapt ıkları harcamalar
bns Türk Cumhuriyeti
Cumhuriyeti d ışı ndaki kaynaklardan sa ğ larlar. Bu şirketler, Kuzey K ı
Bankalar Yasas ı altı nda faaliyet gösteren bankalardan kaynak sa ğlayamazlar.
şullar, Bakanlı kça
Şirket devri 21. Izin al ıp kurulmuş olan Off-Shore ş irketlerinin devri ile ilgili ko
hazırlarım Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir Tüzükle belirlenir.
ış , devir ve havalesi ile ipotek ve benzeri
Değişildilderill 22. Off-Shore ş irketlerde sermaye, hisselerin sat
B akanliğa herhangi bir de ğiş iklik derhal Bakanl ığa bildirilir.
bildirilmesi
Tasfiye
n iznine bağlıdır.
23. Off-Shore şirketlerin kı smen veya tamamen tasfiyesi Bakanl ığı
ş ubesi olarak tescil
Temsilci
24. Off-Shore şirketler, yabanc ı bir ş irket veya yabanc ı bir şirketin
eklinde
de tescil edilip
ş
mn
na
uygun
olarak
temsilci
bürolan
büro-ları
edilebileceği gibi, bu Yasa kurallar ı
tescili
faaliyet gösterebilirler.
Emanetçiler 25. (1) Şirket hisselerinin ad ı nda görünmesini istemeyen hisse sahipleri, hisselerini, Kuzey
Fasıl 113
28/1974
7/1977
30/1983
28/1987
65/1989
56/1991
İstişare
Komitesi
Kı bns Türk Cumhuriyetinde ikamet eden bir emanetçiye emanet edebilirler. Emanetçiler, bu
hisseleri, as ıl sahipleri ad ı na muhafaza ederler.
ğine ilişkin
(2) Kimin adına, ne miktarda ve hangi ko şullarda hisse muhafaza edildi
kta
gizlilik
ilkesi
içinde
muhafaza
edilir.
tarafların müş terek imzas ım taşıyan belge, Bakanl ı
Usulüne uygun mahkeme lcaran olmad ı kça da kimseye aç ıklanamaz.
(3) Emanetçi olacak ki şinin, Bakanl ıktan ruhsat alm ış olması gerekir.
(4) Emanetçi olarak ruhsat alabilmek için:
(A) Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Barosuna kay ıtlı bir avukat; veya
n (a), (b) ve (c)bendlerinde
(B) Şirketler Yasas ının 155' inci maddesinin (1)' inci fikras ını
belirtilen bir ki şi olması gerekir.
ruhsat harcı
(5) Emanetçiler, y ı lda 2.000 $ (Iki bin ABD Dolan) kar şılığı Türk liras ı
öderler.
(6) Emanetçilerin belirlenmesi, çal ışma usul ve esaslar ı , emanete esas te şkil eden belgenin
şekli ve içeri ğ i konulannda Bakanl ıkça hazı rlamp Bakanlar Kurulunca onaylanacak b ir Tüzük
çıkanlır.
ğ layabilmesi
26. Bu Yasanın daha iyi yürütülebilmesi ve ülke ekonomisine daha fazlayararlar sa
için, Maliye I ş leriyle görevli Bakan ı n uygun görece ğ i, kamu hizmetinde veya özel kesimde
da bulunabilecek yeterli bilgi ve
çalış an ve Off-Shore hizmetlerinin geli şmesine katk ı
are
Komtiesi
kurulur. Bu ki şilere Bakanl ıkça
deneyime sahip olan üç ki şiden oluş an bir Istiş
ma
usul ve esaslar ı ile hakkı huzur
hakkı huzur tahsisat ı ödenebilir. Istiş are Komitesinin çal ış
tahsisatı mn miktan, Komitede görev alacak ki ş ilerin görev süreleri ve benzeri hususlar,
Bakanlı kça hazı rlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir Tüzükle belirlenir.
-121-
Yürütme
yet-kisi
YEDINCI KISIM
Son Kurallar
27. Bu Yasayı , Bakanlar Kurulu ad ına Maliye iş leriyle gö
vli Bakanlı k yürütür.
Yürürlü ğe 28. Bu Yasa, Resmi Gazete'de yay
ınlandığı tarihten ba şla arak yürürlüğe girer.
Giriş
-122-
R.G. 87 3.9.1993
R.G. 93 12.8.1994
BANKALARCA BUGÜNE KADAR TAMAMLANMI Ş YADA
TAMAMLANMAMI Ş PROJELERE VERILMI Ş OLUP
İN KALKINMA
DÖNÜ Ş ÜNDE ZORLUK BULUNAN KRED İLER
BANKASI YÖNETIM KURULUNCA UYGUN GÖRÜLMESI
HALINDE DEVRALINMASI YASASI
Sayı : 44/1993
yasa
ile de ğiştirilmiş ş ekliyle)
(57/1994 say ılı
Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi a
Kısa isim
ış Yada Tamamlanmam ış Projelere
1. Bu Yasa, Bankalarca, Bugüne Kadar Tamamlanm
ı nma Bankası Yönetim Kurulunca
Verilmiş Olup Dönü şünde Zorluk Bulunan Kredilerin, Kalk
Uygun Görülmesi Halinde Devrahnmas ı Yasası olarak isimlendirilir.
Tefsir
45/1992
11/1976
35/1983
26/1987
Amaç
Borçların
Kalkınma
Bankas ınca
devralmmas ı
45/1992
35/1987
44/1992
şağı daki Yasay ı yapar:
2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe:
ile kurulan Bankay ı anlat ır.
"Kalkınma Bankas ı", Kalkı nma Bankas ı Yasası
nda faaliyet gösteren bankalan
"Banka", Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Bankalar Yasas ı altı
anlatır.
erlendirme sonuçlar ı na göre, teş ebbüslerin
"Dönüşünde Zorluk Bulunan Kredi", Proje de ğ
ş üldükten sonra bulunan
nakit giri ş lerinden, net i ş letme giderleri ve zorunlu ödemeler dü
ınacak
tutann, Banka Yönetim Kurulunca uygulanacak vade ve faiz oranlar ı na göre devral
lanndan
ılcış
lerinin
nalcit
ç
ş
kredi ve diğer krediler tutanna bölünmesi ile y ı llar itibanyla nakit giri
fazla oldu ğu hesap edilen projeleri anlat ır.
kanlan tüzükleri anlat ır.
"Tüzük" Kalkı nma Bankas ı Yasası uyarı nca çı
ış ve/veya tamamlanmak üzere olan
3. Bu Yasan ın amacı ; daha önce yap ı lan ve tamamlanm
güçlükler nedeniyle ekonomik yönden iyile ştirip yat ırım
yatı nmlan, içinde bulunduklar ı
faaliyetlerinin sürdürülmesine olanak sa ğlamakt ır.
ınca çı kanlan Tüzüklerde belirtilen
4. (1) Kalk ı nma Bankas ı Yasası ve sözkonusu Yasa uyar
n, 1 Temmuz 1994 tarihinden önce Kuzey K ıbrı s Türk
kısı tlamalara bak ılmaks ızı
ğitim
Cumhuriyetinde faaliyette bulunan bankalarca, turizm, sanayi, tar ım, ulaştırma ve e
na uygun olan kredileri, Kalk ınma
amaçlar ı için verilen ve Kalk ınma Bankas ını n amaçları
Bankas ı , Yönetim Kurulu Karar ı ile devralma yetkisine sahiptir.
nacak kredilerin kayna ğı Kuzey Kıbrı s Türk
(2) Yukardaki (1)'inci fikra uyannca devral ı
ı uyan nca ç ılcanlan
Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yasas ını n 24'üncü maddesinin (1)'inci fikras
ı ve Döviz taahhütlerine
Karar gere ğince, Bankalar ın, her y ılı n 31 Mart tarihindeki Türk Liras
ık kısmıdır.
karşılık bulundurmalan gereken yüzde on disponibilitenin iki puanl
k bulundurmalan gerekli yüzde on disponibilitenin iki
(3) Bankalar, taahhütlerine kar şılı
s Türk Cumhuriyeti Kalk ınma Bankas ı tahvili
puanlık kısm ı için Devlet garantili Kuzey K ıbrı
almak zorundad ırlar.
ı tahvilleri bir yı l vadeli olup, ilgili
(4) Kuzey K ıbns Türk Cumhuriyeti Kalk ınma Bankas
bankan ı n taahhütleri miktannda her y ı l yenilenir.
lacak bu tahvillere uygulanacak faiz oranlar ı
(5) Türk Liras ı ve Döviz cinsinden ç ıkarı
ekonomik konjonktür göre Banka Yönetim Kurulunca belirlenir.
n taahhütlerinde meydana gelecek azalma; bir sonraki y ılın 31
(6) Yı l içinde bankalar ı
Mart tarihinde i ş leme tabi tutulur.
(7) Bu maddedeki hususlarla ilgili olarak Bakanlar Kumlu Tüzük yapma yetkisine
-
123-
sahiptir.
Yürürlükten 5. Bu Yasan ın
yürürlüğ e girdiği tarihten ba ş layarak, Kalk'
kaldı rma
Bankası Yasasını n Yürürlüğe
Girmesinden
Önce
Kuzey K ı bns Türk Cumhuriyetinde Yerl ş
45/1992
ik Bankalarca, Turizm, Sanayi,
Tanı
A.E. 371
68/1993
R.G.
Sayı: 78
"Cezai
müeyyide"
n, Ulaş tı rma ve Eğitim Malcsatlanyla Verilen ve Dönü ş
Kalkı nma Bankas ı na Devralı nması na Yetki Veren Karar 'nde Zorluk Bulunan Kredilerin,
ı e yürürlükten Icald ınlır.
5 A. Bu Yasan ı n, 4'üncü maddesi kurallar ı na uymayan s ankalann i
ş
fiilen yöneten
mensupları bir suç iş lemiş olurlar ve mahkumiyetleri hali de görev velerini
ilgile ıine ve fiile
katı lma derecelerine göre, be ş yı la kadar hapis cezas
ı na ve, a 500,000,000.- Türk Liras ına
kadar para cezas ı
na veya her iki cezaya birden çarpt ı nlabili ler.
Yürürlüğe
Giriş
6. Bu Yasa Resmi Gazetede yay ımland ığı tarihden ba ş layar yürürlü
-124-
ğe girer.
R.G. 121
23.11.1993
OFF SHORE Ş IRKETLERI HIZMETLER YASASI
(38/1993 Say ılı Yasa)
ı 'nın
Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kumlu, Off Shore Ş irketleri Hizmetler Yasas
4 (2) ve 21. maddelerinin kendisine verdi ği yetkiyi kullanarak a şağıdaki Tüzüğü yapar.
Kısa isim
1. Bu Tüzük, Off Shore Ş irketleri Hizmetler Tüzü ğ ü olarak isimlendirilir.
Başvuru
2. Off Shore Ş irketleri Hizmetler Yasas ı kurallan çerçevesinde faaliyet göstermek üzere izin
isteminde bulunan üye kurulu şlar bu Tüzüğ ün 3'üncü maddesinde istenecek bilgileri içerecek
belgeleri, resmi baş vurulanna eklemek suretiyle Bakanl ığa başvururlar. Başvuru için esas
alı nacak tarih, yasal bilgi ve belgelerin noksans ız tamamland ığı tarihdir.
Müracaatta
bulunacak
üyelerden
istenecek
bilgi ve
belgeler
3. Üye kurulu şlar Bakanlığa yapacaklan ba ş vuru ile birlikte aşağı daki bilgi ve belgeleri
verirler.
(1) Üye kurulu şlar Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti Şirketler Y salt altı nda kurulacak bir
şirket ise;
(A) Kurulması tasarlanan ş irketin Ana Sözle şme ve Tüzüğü;
(B) Kurucular Beyannamesi;
(C) Başvuru harc ı mn Gelir ve Vergi Dairesine yat ınldığı nı gösteren belge;
(Ç) Taahhüt edilen sermaye miktann ı n KKTC Merkez Bankas ı'na bloke edildi ğini
gösteren belge;
(D) Hissedarlarla ilgili iyi hal belgesi;
iyi gösteren
(E) Şirket adı na Tebligat ve thbarname kabulüne KKTC'nde yetkili ki ş
taraflarca imzal ı beyanname;
bir
(2) Üye kurulu ş bir yabanc ı şirket ve/veya şubesi ve/veya tüzel ki şiliği haiz yabanc ı
ortaklı k ise;
(A) Ana ş irket ve/veya ortakl ığı n KKTC temsilcilikleri ve/veya TC Elçiliklerinden
onaylı Ana Sözleşme ve Tüzüğü;
(B) Yönetim Kumlu listesi;
(C) KKTC'nde Off Shore şirket kurulmas ını onaylayan Yönetim Kurulu karan;
(D) Bu Tüzüğ ün 3. maddesinin (1)'inci fikras ını n (C), (Ç) ve (E) bentlerinde belirtilen
hususlar.
Off Shore
Şirketlerin
devri
4. Izin alı p kurulmuş olan Off Shore Ş irketlerin devri Bakanl ığın iznine bağ lıdır.
(1) Off Shore Ş irketlerin devri ile ilgili müracaatlar Bakanl ığına yapılı r.
unda istenen
(2) Bakanl ık Off Shore Ş irketi devralacak kurulu ştan, bu ş irketin ilk kurulu ş
tüm bilgi ve belgeleri isteyebilir.
(3) Bakanlı k devir iş lemi ile ilgili baş vuruyu inceler ve sonuçland ınr.
Yürütme
yetkisi
5. Bu Tüzüğü, Maliye İş leri ile görevli Bakanl ık yürütür.
Yürürlüğe
Giriş.
6. Bu Tüzük, Resmi Gazete'de yay ımland ığı tarihten baş layarak yürürlü ğe girer.
-1 2 5-
R.G. 49
2.5.94
A.E. 29
BAKANLAR KURULU
KARAR NUMARASI: A- 51 - 94
AKDENİZ GARANTI BANKASI LTD' İN GE İCİ BİR SÜRE
DEVLET KONTROLÜNE AL
SI
içirı
:
Bakanlar Kurulu, Kamu Yarar ı gereği Banka mevduat sahip erinin haklarını n teminat altı
na
alınması ve korunmas ı amacı yla;
1. 11/76 Sayılı Bankalar Yasas ı 'nı n Bakanlar Kurulu'na ve diğ
i yetkiye istinaden Akdeniz
Garanti Bankas ı Ltd'in Bankac ılık iş lemlerinde bulunma y tkisinin bütün şube
ve teş Idlâtı
için geçerli olmak üzere geçici bir süre Devlet Kontrolüne lı nmasına;
2. Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd'in Yönetim Kurulu ve/vey
direktörler kurulu yetkilerinin
KKTC Merkez Bankas ı tarafı ndan yürütülmesi ve kullan ıl asına karar verdi.
1.5.1994
R.G. 49
2.5.94
A.E. 29
KARAR NUMARASI: A - 518 - 94
EVEREST BANK LTD' İN GEÇICI B İR SÜRE İÇİN DEVLET
KONTROLÜNE ALINNIASI:
Bakanlar Kurulu, Kamu Yaran gere ği Banka mevduat sahiplerinin haklann
altına alı nması ve korunmas ı amacıyla;
ın teminat
ği yetkiye istinaden Everest
1. 11/76 Sayı lı Bankalar Yasas ı 'nı n Bakanlar Kurulu'na verdi
şkilatı için geçerli
Bank Ltd'in Bankac ılık iş lemlerinde bulunma yetkisinin bütün şube ve te
olmak üzere geçici bir süre Devlet Kontrolüne ahnmas ına;
2. Everest Bank Ltd' in Yönetim Kurulu ve/veya direlctörler kurulu yetkilerinin KKTC Merkez
Bankası tarafından yürütülmesi ve kullan ılmas ı na karar verdi.
1.5.1994
R.G. 39
29.7.94
A.E. 39
KUZEY KIBRIS TÜRK C
RİYETİ
BANKALAR YASASININ 5. (1) MADDE I ALTINDA KARAR
Kısa Isim
11/1976
25/1983
Bakanlar Kurulu De ğiştirilmiş ş ekliyle 11/1976 say ılı
Ba
verdiği yetkiye dayanarak a şağı daki Karan al
ır.
lar Yasas ı 'nı n 5. (1) maddesinin
26/1987
42/1989
Asgari
sermaye
miktarı
Halen
kurulmu ş
veya
Bakanlığa
müracaat
edip de
Bakanlar
Kurulundan
izin alan
bankalara
istisna
1. Bankaların, fiilen ödenmi ş sermayeleri 50,000,000,000.-
az olamaz.
2. (1) Bu Karann yürürlü ğe girdi ği tarihten önce kurulmu
ş eya Bakanl ığa müracaat edip de
Bakanlar Kurulundan izin alm ış bankalar, sennayelerini a şağ
daki (2) fı lcradalci kurallara tabi
olarak belirtilen tarihlere kadar öngörülen sermaye miktar ı çı
karmak zorundad ı rlar.
(2) Sermayeleri, 19 Kas ı m 1992 gün ve 112 say ılı Resmi
Amme Enstrüman ı olarak yay ı mlanan Kararda öngörülen asg azete'nin Ek IV'ünde 52 say ılı
sermaye miktanndan az olan
Bankalar ödenmi ş sermayelerini en geç 31 Aral ı
k 1994 rihine kadar nakden ödemek
suretiyle 2 5,000,000,000.- TL (Yirmi Be ş
Milyar Türk L' O'na 31 May ı s, 1995 tarihine
kadar ise 5 0,000,000,000.-TL (Elli Milyar Türk Liras
ı)'na mamlamak zorundad ırlar.
Özel Yasa 3. Özel Yasa ile kurulmu
ş olan bankalar ve kooperatif b
ile
uygulanmaz.
kurulmu ş
Bankalar ve
Kooperatif
Bankaları
için istisna
Yürürlüğe
Giriş
L (Elli Milyar Türk Liras ı )'ndan
4. Bu Karar, Resmi Gazete'de yaynnland ığı tarihten ba şlaya
-128-
lanna bu Karar kuralları
yürürlüğ e girer.
R.G. 88
4.8.94
A.E. 40
KARAR NUMARASI A-953-94
BAKANLAR KURULU'NUN EVEREST BANK LTD' İ N GEÇICI
BİR SÜRE İÇIN DEVLET KONTROLÜNE ALINMASI
İ
HAKKINDAKİ A - 518 - 94 SAYI VE 1.5.1994 TARİHL
KARARININ İPTALİ :
için 11/76 say ılı
Bakanlar Kumlu, mevduat sahiplerinin haklar ını n teminat alt ına alınmas ı
ılık iş lemlerinde
Bankalar Yasas ı'nı n verdiğ i yetkiye istinaden Everest Bank Ltd. 'in Bankac
bulunma yetkisinin bütün şube ve te şkilatı için geçerli olmak üzere Geçici Bir Süre Devlet
n Yönetim Kumlu ve/veya Direktörler Kumlu
kontroluna al ınmas ı ve adı geçen Bankan ı
ılmas ını öngören
yetkilerinin KKTC Merkez Bankas ı tarafı ndan yürütülmesi ve kullan
lan
uygulamalar
sonucu
1.5.1994 tarih ve A - 518 - 94 say ılı karann, geçen süre içinde yap ı
ış olmasını
meydana gelen olumlu geli şmeleri, o günkü olumsuzluklar ı n ortadan kalkm
kin göstergeleri ve
mevduat sahiplerinin haklar ını n yeniden teminat alt ına alınd ığına iliş
k
faaliyetlerine
yeniden
Everest Bank Ltd.'in 15.7.1994 tarihinden itibaren tüm Bankac ılı
ı dikkate alarak iptaline ve 2
başlayı p bugüne kadar herhangi bir sorun ya ş anmamış olmasın
na
yürütülen
ve kullan ı lan Yönetim
Mayı s, 1994 tarihinden bu yana KKTC Merkez Bankas ı
ştirilen
Kumlu ve/veya Direktörler Kumlu yetkilerinin 2 A ğustos, 1994 tarihinde gerçekle
Everest Bank Ltd.'in Genel Kurul Toplant ısında oluşturulan yeni Yönetim Kurulu'na
devredilmesine karar verdi.
3.8.1994
-129-
R.G. 84
29.7.94
A.E. 379
KUZEY MBRIS TÜRK C
BANKALAR YASAS
RİYETİ
(11/1976, 25/1983 ve 26/1987 Sa ili Yasalar)
Madde 6. (6) Alt ında Te ı lig
Ekonomi ve Maliye Bakan ı, değiştirilmi ş ş ekliyle 11/76 ayılı
Bankalar Yasas ı 'nı n 6. (6)
maddesinin kendisine verdi ği yetkiyi kullanarak i şbu Tebliğ i e aşağı
daki hususlan tesbit eder.
Bir
bankanın
kabul
edebileceği
tasarruf
mevduatı
yekünü
1. Bir bankan ı n kabul edebilece ği tasarruf mevduat ı
yekün özkayna ğı yekününün;
a) 10 Milyar TL's ı na kadar olan bankalarda 15 katan,
b) 10 Milyar ile 25 Milyat TL aras ı nda olanlar 16 kat ın
c) 25 Milyar ile 50 Milyar TL aras ı nda olanlar 17 kat ı
d) 50 Milyar ile 100 Milyar TL aras ı nda olanlar 18 kat ı
e) 100 Milyar TL'den fazla olanlar 20 katan a şamaz.
f) Özel hallerde Ekonomi ve Maliye Bakan ı 20 katı
nd fazlaya yetki verebilir.
Ancak%50 karşılığını Merkez Bankas ına yatı nnak kayd ı
le BanIcalaryukanda1d nisbetler
üzerinde de mevduat kabul edebilirler. Merkez Bankas ı na ya !filan %50 mevduat için ayr
ıca
munzam kar şılık yatınlmas ı gerekmez.
Bir
2. Bir Bankan ı n verebilece ğ i teminatlarla yüklenebilece
ğ taahhütler, toplam özkaynak
bankanın
yekününün be ş katan geçemez. Limit üstü talepleriçin Ekono i ve
Maliye Bakanl ığı na yetki
verebileceği verilebilir.
teminatlar
ve
yüldenebücceği
taahhütler
toplamı
Yürürlükten 3. 371/88 say ılı Tebliğ, onun gere ğince yapı
lmış
kaldırma
R.G.
EK III
Sayı 75
ve/veya yap ılması gereken herhangi bir
muameleye halel gelmeksizin yürürlükten kald ınlır.
A.E. 371
12.8.1988
Yürürlüğe
Giriş.
4. Bu Tebliğ, Resmi Gazete'de yay ı mlandığı tarihten itibare yürürlü
-130-
ğe girer.
R.G. 60
18.6.93
A.E. 288
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETI
MERKEZ BANKASI YÖNETIM KURULU KARARI
KARAR TARİ Hİ: 10 HAZİRAN 1993
KARAR SAYISI: 295
Tanm Sektörüne (ayni) kredi olarak kulland ı nlankredilerdeki limitlerin a şağıdaki şekilde
değiştirilmesine,
1. Genel Sulama (Su türbini al ımı dahil) kredi limitinin 40 milyon TL'den 80 milyon
TL'ye,
2. Tarı m sektöründe damlama ya ğmurlama ve ağaç altı fı skiye sistemlerinin geli ştirilmesi
için verilecek kredilerde kredi limitinin (Dönüm ba şı na maliyet esas al ı narak) 80 milyon
TL'den 100 milyon TL'ye yükseltilmesine, bu kredinin ilk 9 ay ı ödemesiz olmak üzere azami
4 x 9 ay vade ile kulland ınlması na, faizlerin 9 ayl ı k dönemler sonunda tahsiline, ana paralar ın
ise mahsulün idrakine uygun dönemlerde taksitler halinde geri al ınmasına,
ımlan
3. Tarım aynı kredisi olarak Faiz Fark ı iadesi Fonundan yararland ınlan hayvan al
ına
k)
sera
örtüsü
ve
sera
kurulmas
(Büyükbaş , küçükbaş , tavukçuluk, balı kçılık ve ancılı
utma
makinalan
yardımcı malzemeler, modern hayvan bar ı naklar! tesisi, süt sa ğma ve süt so ğ
narak) plastik
alımı , her türlü fı dan, fide ve tohum al ımlan (dönüm başı na maliyet esas al ı
nda
uygulanmakta
olan
kredi
limitinin
patates kasas ı ve balıkçı lar için ağ çekme vinci alı mları
25 milyon TL'den 80 milyon TL'ye,
Yükseltilmesine karar verildi.
4. Bu Karar, Resmi Gazete'de yay ımlandığı tarihten itibaren yürürlü ğe girer.
-131-
R.G. 60
18.6.93
A.E. 289
RİYETİ
MERKEZ BANKASI YÖNET I KURULU
KARARI
KARAR TARIHI: 10 Haziran 1993
KARAR SAYISI: 296
35/1987 Sayıl ı Kuzey Kı bns Türk Cumhuriyeti Merk z Bankas ı Yasası 'nın 25'inci
maddesi ve değiş tirilmiş ş ekliyle 38/1982 sayılı Para ve Kam ı iyo İşleri Yasas ı altında
yapılan
Para ve Kambiyo İşleri Tüzüğ ü'nün 7 (3) ve 8 (3) maddele uyannca Kuzey K ıbns Türk
Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yönetim Kurulu a şağı daki ka n alm ıştır.
1. Kuzey K ıbns Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı zdinde özel ve tüzel ki şilere
açı lacak Döviz Tevdiat ve Mevduat Hesap lan na a şağıdaki az
yıllı k faiz oranları uygulanır.
Sterlin
Vadesiz
6 ay vadeli
1 yı l vadeli
4
6
8
Amerikan Alman Mark ı
Dolan
2
4
3
5
5
7
ıbns Lirası
1
2
3
2. 30.3.1993 Tarih ve 32 say ı lı Resmi Gazete'de 123 s lı Amme Enstrümam olarak
yayı mlanan 22.3.1993 tarih ve 286 say ılı Yönetim Kurulu K► ran yürürlükten kald ınlır.
3. Bu Karar, Resmi Gazete'de yay ımlandığı tarihten itib ren yürürlü ğe girer.
-1 32-
R.G. 60
18.6.93
A.E. 290
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHUR İYET İ
MERKEZ BANKASI YÖNETIM KURULU KARARI
KARAR TARİHİ: 10 HAZİRAN 1993
KARAR SAYISI: 297
ı Yasası 'nın 25'inci maddesi
35/1987 Say ılı Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas
İşleri Yasas ı altında yapılan Para ve
ve değiştirilmiş şekliyle 38/1982 say ılı Para ve Kambiyo
ınca Kuzey K ıbns Türk Cumhuriyeti
Kambiyo İşleri Tüzüğü'nün 7 (3) ve 8 (3) maddeleri uyar
Merkez Bankas ı Yönetim Kurulu a şağıdaki kararı almış tır.
ile döviz kredilerine uygulanacak
A. (1) B ankalarca aç ılacak Döviz Tevdiat ve Mevduat Hesaplar ı
faiz oranlar ı serbestçe belirlenir.
ı Döviz Tevdiat ve Mevduat Hesaplar ına
(2) Bankaların Merkez Bankas ı nezdinde açacaklar na uygulanan azami faiz oranlar ı artı 1/
ı
Bankanın özel ve tüzel ki şilerin Döviz Mevduat Hesaplar
4 uygulanır.
şılıklarına aşağıdaki yıllık faiz
(3) Merkez Bankas ı 'na Tevdiat ve Mevduat Munzam Kar
oranları uygulanır.
Alman Mark ı Kıbrıs Lirası
Amerikan Dolan
Sterlin
1.5
5
3
5
rmayan
Bankalara döviz cinslerine
Tevdiat ve Mevduat Munzam Kar şılıklannı zamanında yatı
ır.
uygulanan yıllık faiz oran ına yüzde 3 ilave edilmek suretiyle cezai faiz uygulanişlem konusunda,
ılacak
(4) Vadeli Tevdiat ve Mevduat Hesaplar ına vadenin bitiminde yap
vade
ile
yürürlükteki
faiz uygulan ır.
ı
mudiin herhangi bir talimat ı yoksa bu hesaplara ayn
ına ilişkin bilgileri, Kuzey K ıbrıs Türk
(5) Bankalar Tevdiat, Mevduat ve Kredi faiz oranlar
Cumhuriyeti Merkez Bankas ı İ dare Merkezince tesbit edilecek esaslar çerçevesinde Bankaya
gönderirler.
i tarihten önce verilen kredilere vadeleri sonuna kadar halen
B. Bu karar ın yürürlü ğe girdiğ
uygulanmakta olan faiz oranlar ı aynen uygulan ır.
C. (1) Bankalar tesbit ve ilan ettikleri azami Tevdiat, Mevduat ve kredi faiz oranlann ı Kuzey
ş günü önceden bildirmek suretiyle
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı İdare Merkezi'ne 2 i
değiştirebilirler.
Merkez ve Şubelerinde halk ın kolayl ıkla
(2) Bankalar uygulayacaklan azami faiz oranlann ı
görebilece ği ş ekilde ilan ederler.
(3) Borç ve Mükellefiyetler için faiz birikimi olarak dava yolu ile tahsil edilebilecek miktar,
n bir katından fazla olamaz.
faizin ödendi ği ana para borç ve mülkiyet miktar ını
149 Sözle ş meler Yasas ı'nın 78. maddesi
D. 21/1989 Say ılı Yasa ile de ğiştirilmiş şekildeki Fas ıl
daki şekilde belirlenir.
maksatlan bak ımından yıllık yüzde kredi faiz oranlar ı aşağı
s
Lirası
ıbrı
Sterlin Amerikan Dolan Alman Mark ı K
8
11
9
12
(Diğer döviz cinsleri için Amerikan Dolan mnadili)
ş layarak; 30.3.1993 tarih ve 32 say ılı
E. Bu Karar ın Resmi Gazete'de yay ımlandığı tarihten ba mlanan 22.3.1993 tarih ve 285 say ılı
Resmi Gazete'de 122 say ılı Amme Enstrüman ı olarak yay ı
Yönetim Kurulu Karar ı yürürlükten kald ınhr.
F. Bu Karar, Resmi Gazete'de yay ımland ığı tarihten itibaren yürürlü
-133-
ğe girer.
R.G. 76
30.7.93
A.E. 362
KUZEY KIBRIS TÜRK CUM R İYETİ
MERKEZ BANKAM YA 'ASI
(35/1987SAYILI YAS • )
Karar Sayı sı : 305
Karar Tarihi: 23.7.93
Madde 24 (1) Alt ında Ka ar
Kuzey Kı brı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı 35/ 987 sayı
lı Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yasasın ı n 24 (1) maddesin istinaden a şağı
daki hususlan
saptar.
1. Bankalar ı n, 35/1987 Say ı lı Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriye Merkez Bankas
ı Yasasını n 24
(1) maddesine göre taahhütlerine kar şı bulunduracaklan d sponibilte oran ı
%10'dur. Bu
oranın hesabı nda aşağı daki hususlar gözönünde tutulur.
1. (a) Kasadaki Türk Liras ı Mevcudu,
(b) Kasadaki Yabanc ı Para (efektif ve seyahat çeki) evcudu,
(c) Merkez Bankas ı nezdindeki vadesiz serbest Tür parası
ve Döviz Tevdiat ve
Mevduat hesaplar ı,
(d)Her an paraya çevrilebilir Kuzey K ıbrı s Türk Cumh
riyetine ait iç istilcraz tahvilleri,
(e) Azarni bir y ıl vadeli Kalkı nma Bankas ı tahvilleri,
(f) Merkez Bankas ı tarafı ndan teminata (avansa)
ul edilmiş senetlere kar şılık
bankalarca serbestçe kullan ı labilecek reeskont imkanlar ı t plamı , Bankalar
ı n disponibil
değerlerini,
2. (a) Bankalararas ı Mevduat hariç toplam Türk Paras ı v Döviz Tevdiat ve Mevduat
ı,
(b) Özel ve Tüzel ki ş ilere olan vadesiz borçlar, (Merk z Bankası
ve Bankalar hariç),
(c) Ödeme emirleri ve ödenecek çekler,
(d) Tahakkuk etmi ş vergi, resim ve harçlar toplam ı,
Bankaları n taahhütlerini gösterir.
2. Bu kararın 1 (e) maddesi ile ilgili olarak Bankalar 31.3.1 93 tarihinden itibaren toplam
taahhütlerinin %2'si üzerinden Kalk ınma Bankası tahvili al k zorundad ırlar.
3. Bu Kararı n 1 ' inci maddesinin (1) ve (2) fı lcralan nda belirtile kalemler d ışı
nda hiçbir kalem
ilave edilemez.
4. Bu kararın yürürlüğ e girdiği tarihte 30.3.1993 tarih v. 32 say ılı
Resmi Gazete'de
yayımlanan 125 sayı lı Amme Enstrüman ı, onun altı nda yap lmış
veya yapı lması gereken
iş lemlere halel gelmeksizin yürürlükten kald ınlır.
5. Bu karar, Resmi Gazete'de yay ımlandığı tarihte yürürlü ğe irer.
-134-
R.G. 37
7.4.94
A.E. 163
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETI
MERKEZ BANKASI YÖNETİM KURULU KARARI
KARAR TARIHI: 5 Nisan 1994
KARAR SAYISI: 336
ının 11 (1) maddesine istinaden ve 32
1. 35/1987 Sayılı K.K.T.C. Merkez Bankas ı Yasas
ş lemlerinde
(1) (A), (B), (C) maddelerinde öngörülen sürelere uygun olarak reeskont ve avans i
ekilde tesbit ve ilan eder.
uygulanacak faiz oranlann ı aşağı daki ş
I. Genel olarak
(Senetlerin geçerli faiz
oranı üzerinden düzenlenmi ş
olmas ı ş amyle)
Senette belirtilen faiz
oranını n 4 puan alt ında.
II. Kontrollu Krediler
A. 1. Tarım Aynı Kredileri
(Senetlerin geçerli
faiz oran ını n 31 puan
altı nda düzenlenmi ş
olması şartıyle)
2. Hayvanc ılık
100 milyon TL'ye kadar
(Senetlerin geçerli
faiz orannun 41 puan
altı nda düzenlenmi ş
olmas ı ş artıyle)
B. 1. Küçük Esnaf ve Sanatkar
Kredileri Küçük Esnaf ve
Sanatkarlara verilir.
(Senetlerin geçerli faiz
oranı nın 26 puan alt ında
düzenlenmi ş olması şart ıyle)
Azami 40 milyon TL'ye kadar.
2. Yeni iş yeri açacak üniversite
veya yüksek okul mezun_
lanna azami 40 milyon TL'ye
kadar.
3. Sanayici kapsamı na girmeyen
üretime dönük faaliyette
bulunan küçük imalatç ılara
120 milyon TL'ye kadar.
C. Sanayici Kredileri
(Senetlerin geçerli faiz oran ının
20 puan alt ı nda düzenlenmi ş
olması şarnyle)
-
135
oran ını n 4 puan alt ında.
-
D. Ihracat Kredileri
31 puan altı nda düzenlenmi ş
olması şartı yle)
E. Turizm Kredileri ( İş letme)
20 puan altı nda düzenlenmi ş
olması sarhyle)
Senette b lirtilen faiz
oranının puan altı nda.
Senette b lirtilen faiz
oranının puan altı nda.
Geçerli faiz oran ı , Faiz Farkı Fonuna ödenen 2 puan
ederek Merkez Bankas ına bildirdiği Kredi faiz oramd ır.
riç her bankan ı n tesbit ve ilan
IV. Senedin ibraz tarihinde üzerinde yaz ı lı faiz oran ı vade hi
Aşı lması halinde aşı lan her puan için 3 puan cezai faiz uyg mı na kadar aynen devam eder.
lanır.
V. Bankalar bu Kararda öngörülen faiz oranlar ı dışı nda ha
gi nam alt ı nda olursa olsun ek
menfaat sağ layamazlar. Ancak, hizmet görülmesi halinde gö
lecek hizmet kar şılığı alı nacak
ücret ve komisyonlar bunun d ışındad ır.
VI. Bu Karann yürürlü ğ e girdiği tarihten önce kulland
ınl ş krediler temdit edilmemek
kaydı yla vadeleri sonuna kadar eski Reeskont oran ına
tabi tulur.
VII. Bu Karar, Resmi Gazetede yay ımland ığı tarihten itibar
-136-
yürürlüğe girer.
R.G. 82
22.7.94
A.E. 368
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETI MERKEZ BANKASI
YÖNETIM KURULU KARARI
KARAR TARIHI: 15 TEMMUZ 1994
KARAR SAYISI: 346
ımlanan 31/1983 sayılı
27 Nisan 1984 Tarih ve 41 say ılı Resmi Gazete'de A.E. 222 olarak yay
ısım İ skonto Madde 2'de yer alan;
Yasa Madde 11 (8) alt ında yap ı lan Tüzükte Birinci K
Senetlerin
nitelikleri
Senetlerin
nitelikleri
(2. Bankaca Reeskonta kabul edilecek senetler, Türk Paras ı üzerinden düzenlenmi
ile usulüne uygun borç senetleridir.) Ifadesinin,
ş poliçeler
veya Döviz (Sterlin, ABD Dolan
(2. Bankaca Reeskonta kabul edilecek senetler, Türk paras ı
poliçeler ile usulüne uygun borç senetleridir.)
ve Alman Mark ı) üzerinden düzenlenmi ş
in Resmi Gazete'de yay ınland ığı tarihten itibaren
Ş eklinde de ğiştirilmesine ve bu de ğişikli ğ
yürürlüğ e girmesine karar verildi.
Yukandald karar Bakanlar Kurulunun ayni gazetede yay ımlanan A. 884 - 94 Say
18.7.94 tarihli karan ile onaylanm ıştır.
ı ve
R.G. 82
22.7.94
A.E. 369
RİYET İ
MERKEZ BANKASI YÖNETIM ULU KARARI
Karar Tarihi: 15 Temmuz 1994
Karar Sayıs ı: 347
1. 35/1987 Sayı lı K.K.T.C. Merkez Bankası Yasasını
n 11 (1) maddesine istinaden ve 32
(1) (A), (B) maddelerinde öngörülen sürelere uygun
o dövizli reeskont ve avans
iş lemlerinde uygulanacak faiz oranlanm a şağı daki ş
ekilde esbit ve ilân eder.
I- Kontrollu Krediler
1) Sanayici Kredileri
(Senetlerin faiz oran ının yıllı k
Ingiliz Sterlingi
%10
Amerikan Dolan
%9
Alman Mark ı
%9
olarak düzenlenmi ş olması
şarnyle)
Senette belirtilen
faiz oranı nın 1 p
altında.
2) Ihracat Kredileri
(Senetlerin faiz oran ının yı llık
Ingiliz Sterlingi
%10 Senette belirtilen
Amerikan Dolan
%9
faiz oranının 1 p
Alman Markı
%9
altında
olarak düzenlenmi ş olması
şarnyle)
II- Senedin ibraz tarihinde üzerinde yaz ılı faiz oran ı vade hi ı
Aşılmas ı halinde, aşı lan her puan için 3 puan cezai faiz uy lanna kadar aynen devam eder.
ır.
III- Bankalar, bu Kararda öngörülen faiz oranlan d ışında, h.
nam alt ı nda olursa olsun, ek
menfaat sağ layamazlar. Ancak, hizmet görülmesi halinde görülecek
hizmet kar şılığı,
alı nacak ücret ve komisyonlar bunun d ışındadı r.
IV- Bu Karar Resmi Gazete'de yay ınlandığı tarihte yürürlük girer.
VII. BÖLÜM
TABLOLARIN LİSTES İ
-139-
-140-
TABLOLARIN LISTESI
Tablo 1. Avans ve Reeskont I ş lemleri
" 2.
Avans ve Reeskont Borç Bakiyeleri
5-7
" 3.
Faiz Fark ı Fonu Uygulamalar
ı
8-10
" 4.
Devletin Kur Hesab ı
nda Tutulan Dövizin ABD Dolar ı Karşılığı
Olarak Dökümü
" 5. Bankalann, Bankalar Kurunda Tuttu ğ
218-20
u Dövizin ABD Dolan Kar şılığı
" 6.
Olarak Dökümü
Döviz RezervIerinin Art ış Hızı
2-24
" 7.
Döviz Tevdiat ve Döviz Mevduat Hesaplar ını
26-29
n Cins ve Vadelerine Göre Dökümü
" 8.
Türk Liras ı Mevduatın Art ış
Hızı
31
" 9.
A) KKTC Merkez Bankas ı ve Di ğ
34-37
er Bankalar Nezdinde Türk Liras ı
Resmi Mevduat.
B) KKTC Merkez Bankas ı ve Di ğ
39
" 10.
Türk Liras ı Mevduat Art ış Hızı er Bankalar Nezdinde Döviz Resmi Mevduat.
40
ile Toplam ürLiras ı Plasman Art
ış Hızının Karşı laştı
" 11.
İskonto Senetleri ve Bankalar Türk Liras
42
ı ve Döviz Plasmanlannm Dökümü ve Geçmi rması
Karşı laştı rması
ş Dönemle
" 12.
Bankalar Döviz Plasmanlan TL. Kar
43
şılıklannı n Dökümü ve Geçmi
ş Dönemle Kar şılaş tı rması
" 13.
GSMH' ın Da ğılımı
44
ve Sektörel Katma De ğerlerin Büyüme H
ızları (Cari Üretici Fiyatlar
" 14.
GSMH'nın Da ğılımı ve Sektörel Katma De
ıyla)
48
ğerlerin Büyüme H ızları
" 15.
(Sabit
Üretici
Fiyatlar
Kaynaklar - Harcamalar Dengesi
ı yla) 49
" 16.
Istihdamm Sektörel Da ğılımı ve Nüfus
50
" 17.
Hayat Pahal ılığı
52
" 18.
Hayat Pahal ılığının Mal ve Hizmet Gruplar
54
ına Göre Dağılımı
" 19.
GSMH ile Kar şılaşt ı rmalı Bütçe Analizi
55
" 20.
Karşılaştırmalı Bütçe Özeti
57
" 21.
Yı llar Itibariyle Bütçe Aç
ıklan
58
" 22.
T.C. Ziraat Bankas ı 'ndan Sa ğ
59
lanan Kredilerin (faiz hariç) Y ı llar Itibariyle Dökümü
" 23.
KKTC'nin Türkiye ve Di ğer Ülkelerle Olan D
60
ış Ticareti
" 24.
Ülkeler Itibariyle D ış Ticaret
62
" 25.
Dış satımın Yap ısı
63
" 26.
D ışalım Ana Mal Gruplar ı
64
na Göre Tasnifi
" 27.
D ış Ticaret
65
" 28.
Ödemeler Dengesi
66
" 29.
Türkiye ve Di ğer Ülkelerden Gelen Turistler
67
" 30.
KKTC Merkez Bankas ı 'nın Bilançosu
68
" 31.
KKTC Merkez Bankas ı 'nı n Kâr ve Zarar hesab
71
ı
" 32.
Bankaları n Aktif Özetleri
72
" 33.
Bankalar ın Pasif Özetleri
80
" 34.
İskonto Senetleri ve Bankalar Plasmanlar
81
ının Sektörel Da ğılımı Türk Paras
" 35.
İ
ı
82
skonto Senetleri ve Bankalar Plasmanlannm Sektörel Yüzde (%) Da
ğılım
" 36.
ı
Türk Paras ı ve Dövizi 83
Bankalar Türk Paras ı Mevduatlannı
n Niteliğine Göre Analizi
" 37.
Bankalar Türk Paras ı Mevduatlar ı
84
= Vadelerine Göre Analizi
" 38.
Bankalar Döviz Mevduatlannm Niteli ğine Göre Analizi
85
" 39.
86
Bankalar Döviz Mevduatlannm Vadelerine Göre Analizi
" 40.
İskonto Senetleri ve Bankalar Plasmanlann
87
ın Sektörel Da ğılımı - Döviz
88

KKTCMB Bülten - KKTC Merkez Bankası

Transkript

Benzer belgeler

KKTCMB Bülten ( Eylül 1989 No:09 )

KKTCMB Bülten - KKTC Merkez Bankası

referanslar

1. Hafta - Sosyal Bilimler Enstitüsü

döviz cinsi portföy

döviz cinsi portföy

HLY MODEL PORTFÖY II – “DÖVİZ CİNSİ PORTFÖY”

8 TC ZİRAAT BANKASI A. Ş. İTHALAT BEDELİ TRANSFER FORMU