RUSE - Invest Bulgaria Agency

Investing in your future
EUROPEAN
UNION
European Regional
Development Fund
OP “Development of
the Competitiveness
of the Bulgarian
Economy” 2007-2013
Project “Promoting the advantages of investing in Bulgaria”
BG 161PO003-4.1.01-0001-C0001, with beneficiary InvestBulgaria Agency, has been
implemented with the financial support of the European Union through the European Fund
for Regional Development and the national budget of the Republic of Bulgaria.
BULGARISTAN’DA TAŞIMA VE
LOJISTIK SEKTÖRÜ
İÇERIK
1 Giriş
2 Bulgaristan’a genel bakış
3 Taşıma ve Lojistik sektörüne
genel bakış
4 İşletim harcamaları ve insan
gücü
5 Başari öyküleri
4
10
14
45
53
Pazarlara kolay erişim
Bulgaristan’in ideal coğrafi konumu ile Аvrupa,
imkani sunmaktadir
4
Pazarlara kolay erişim
Rusya, BDT, Türkiye ve yakin doğu’ya kolay erişim
BULGARİSTAN MALLARIN SERBEST DOLAŞIMI fikrini
savunan AVRUPA BİRLİĞİ ÜYESİDİR
5 AVRUPA TAŞIMA KORİDORU ülke üzerinden
geçmektedir
TRASEKA ( Avrupa taşıma koridoru - Kafkas Yakınları Asya) Bulgaristan’ı Orta Asya’ya bağlamaktadır
Kaynak: BYA Analizleri
5
Zaman ve mesafe
Bulgaristan ayni anda AB, Rusya ve BDT
ve yakin doğu ülkelerindeki pazarlara erişim
imkani sunmaktadir
Şehir
Sofya
Mesafe
(km)
Belgrad
Kamyon
ile gün
sayısı
Mesafe
(km)
Budapeşte
Kamyon
ile gün
sayısı
Mesafe
(km)
Kamyon
ile gün
sayısı
Avrupa Birliği
Münih
1 097
3
773
2
564
1
Antwerp
1 711
4
1 384
3
1 137
2
Milano
1 167
3
885
2
789
1
Pireos
525
1
806
2
1 123
3
Rusya ve BDT
Moskova
1 777
5
1 711
5
1 565
5
Kiev
1 021
4
976
3
894
3
Yakın Doğu
6
İstanbul
503
1
809
2
1 065
3
Kuveyt
2 623
12
2 932
13
3 165
13
Tel Aviv
1 551
8
1 880
9
2 167
9
Kaynak: BYA Analizleri
Gelişmekte olan piyasalar bölgesi
Bulgaristan büyüyen güneydoğu avrupa pazari
için giriş kapisi konumundadir
Bulgaristan Balkan Yarımadası merkezinde stratejik konuma sahiptir
Bölge hızlı gelişim potansiyeline sahip olan son bölgelerden biridir. 2005
- 2010 yılları arasında ekonomik büyüme 468 milyar ila 655 milyar dolar
arasındadır
3%
3%
4.4 М
5%
1%
3.8 М
5%
12%
21.5 М
4%
8%
7М
6%
12%
0.6 М
6%
5%
3М
3%
5%
2М
4%
10%
71 М
GSYİH/kişi başına düşen
büyüme
2003 - 2010 ithalat ve
ihracatta hacim artışı
Nüfus
Kaynak: IMF
7
İşletme giderleri ve uluslararası anlaşmalar
Bulgaristan işletme için tercih edilen bir
yerdir....
Avrupa’da en düşük genel ve yakıt giderleri
Avrupa’da endüstriyel ve ofis alanı için en düşük kira bedelleri
10%’ luk düz oranlı kurumlar vergisi - Avrupa’da en düşük vergi
oranlarından birisi
Rekabetçi işgücü maliyeti
Taşımacılık ve lojistik alanlarında her yıl ortalama 3 000 üniversite
öğrencisi mezun olmaktadır
...Ve avantajli gümrük ve vergi rejimleri
sunmaktadir
Bulgaristan EFTA, Rusya, Türkiye, Orta Doğu ve Kuzey Afrika
dahil dünya nüfusunun yarısından fazlasını kapsayan pazarlarda
uygulanan AB tariflerini uygulamaktadır
Tüm AB ülkeleri, Norveç ve İsviçre, Rusya ve BDT, Türkiye,
Orta Doğu ve Kuzey Afrika dahil olmak üzere 68 ülkeyle çifte
vergilendirmenin önlenmesi konusunda ikili anlaşmalar
8
Kaynak: Ulusal Gelirler Ajansı, Gümrük Ajansı, energy.eu, Eurostat, BYA araştırma
ve analizleri
Altyapı
Bulgaristan geniş gelişmiş bir altyapiya
sahiptir...
6 otoyol, bunlardan bazıları halihazırda yapım aşamasındadır
Yükleme ve boşaltma faaliyetlerine müsait 230 demir yolu
istasyonu
4 uluslararası havaalanı
Kara Deniz’de 2 ana deniz limanı
Tuna Nehri üzerinde 4 ana nehir limanı
58 sanayi bölgesi, bunlardan bazıları gelişme aşamasında
...devamli olarak güncellenenler
Karayolu, demiryolu ve endüstriyel altyapı amaçlı kaynakların
%70’i kullanılabilir haldedir
AB “Ulaştırma” operasyonel programı kapsamında Bulgaristan’a
2 milyar Euro’dan fazla yatırım yapılacaktır
5 ana otoyol tamamlanmış olacak, trenlerin maksimum hızları
160 km/saat’ e ulaşacak
Tuna Nehri üzerindeki nehir ulaştırmasının kritik noktalarındaki
koşullar iyileştirilmektedir
Özel lojistik bölgelerin inşaası planlanmaktadır
Kaynak: OP Ulaştırma, Ulaştırma, enformasyon teknolojileri ve haberleşme
Bakanlığı
9
Bulgaristan’a genel bakış
Bulgaristan stratejik konuma sahip olup,
siyasi istikrar ve düşük genel iş yürütme
giderleri sunmaktadır
Ülkenin stratejik lokasyonu aşağıdaki pazarlara erişim imkanı sunmaktadır:
Güneydoğu Avrupa – yüksek potansiyel ve 122 Milyon’luk nüfusu olan bir
pazar
Avrupa Birliği - Bulgaristan nüfusu 500 milyon kişiden ibaret olan bir pazara
erişimde en düşük maliyetleri sunar
Rusya/BDT, Ortadoğu ve Kuzey Afrika
Bulgaristan siyasi ve makroekonomik istikrar birleşimi ile bir çok iş geliştirme
teşvikleri sunmaktadır
İstikrarlı parlamenter demokrasi – AB, NATO ve Dünya Ticaret Örgütü
üyeliği
Bulgaristan para birimi Para kurulu şartlarında Euro’ ya sabitlenmiş
durumdadır
En düşük vergi oranları ile AB’de en düşük işgücü masrafları, ülkedeki
yatırımcılara yönelik spesifik teşviklerle takviye edilmektedir
AB finansmanı – önümüzdeki birkaç yıl içerisinde Avrupa fonlarından 10
Milyar Euro’nun üzerinde
10
Bulgaristan’a genel bakış
Bulgaristan: Genel İstatistikler
Nüfus:
7,4 milyon
İşgücü:
4,6 milyon
Kentsel nüfus:
73 %
Başkent:
Sofia
Zaman Dilimi:
EET (UTC +2)
Yaz Saati :
EEST (UTC+3)
İller:
110 879 kilometre kare
Alan:
108 489 kilometre kare
Göller:
2 390 kilometre kare
İklim :
Ilıman kıtasal iklim
Dil :
Bulgarca (Resmi)
85,2%
Türkçe
9,1%
Romanca
4,2%
İngilizce , Almanca , Rusça,
Fransızca
Nüfusun büyük kısmı tarafından
konuşulur
Din:
Doğu Ortodoks
76%
Müslüman
10%
Diğer
14%
Para Birimi :
Bulgar Levası (BGN)
Sabit Kur :
1 € =BGN 1,95583
Kurumlar Vergisi
10%
Gelir Vergisi
10%
KDV (Standart )
20%
Yönetim Şekli :
Parlementer Demokrasi
Yüksek seçim makamı :
240 sandalyelik tek kamaralı
ulusal meclis
Yürütme Organları :
Bakanlar Kurulu, Başbakan’ın
başkanlığında
2007 yılından bu yana Avrupa Birliği üyesi.
2004 yılından bu yana NATO üyesi.
1996 yılından bu yana Dünya Ticaret Örgütü üyesi.
Kaynak: Bulgaristan Merkez Bankası, Ulusal İstatistik Enstitüsü
11
Bulgaristan’a genel bakış
Bulgaristan’ın makroekonomik
göstergeleri elverişli
2011 yılında Devlet borç ve
bütçe açığı, Bulgaristan,
Romanya, Polonya ve AB 27,
(% GSYH)
82,0
2011 Ekonomik özeti
GSYİH (milyar €):
38,5
İhracat (milyar €):
25,6
Net doğrudan yabancı
yatırım (GSYİH%)
3,5
GSYH büyümesi (2012P,%):
1,7
İşsizlik oranı (%):
10,4
Enflasyon (%):
3,4
Hükümet açığı (GSYH%):
2,1
Devlet Borcu (GSYİH%):
17,0
Cari işlemler dengesi
(GSYH%):
0,9
53,8
38,6
17,0
Açık
Bulgaristan Romanya Polonya AB 27
Borç
Uzun vadeli kredi notu:
Moody’s:
Baa2 sabit
S&P:
BBB sabit
Fitch:
BBB - sabit
Kaynak: Bulgaristan Ulusal Bankası, Eurostat, bu şirketlerin web
sayfalarının konu değerlendirmesi
-2,1
-4,4
-5,6
-6,4
Bulgaristan ekonomisi 2000-2008 yılları arasında yaklaşık %6 civarında
istikrarlı bir büyüme kaydetti
Ekonomi 2011 yılında, %1,6 oranında reel GSYİH büyümeyle istikrara
kavuştu ve bu büyümenin 2012 yılında %2,8 ‘e olması bekleniyor
2011 yılında %2,1 olan Bulgaristan’ın bütçe açığı - Avrupa’da en düşük
seviyeler arasında yer alıyor
Bulgaristan %17 GSYİH ile AB içinde en düşük devlet borcu olan ikinci ülkedir
1997’de Bulgaristanda düzenlenen para kurulu düzenlemesi sayesinde
Bulgaristan dövizi stabildir
Bulgaristan son zamanlarda kredi notu Moody’s
tarafından yükseltilen Avrupa’da tek ülkedir.
12
Kaynak : Bulgaristan Merkez Bankası, Eurostat
Bulgaristan’a
genel
bakış
Rassegna della
Bulgaria
Silistra
Danube
Vidin
Ruse
48 071
167 585
Dobrich
Razgrad
Pleven
Montana
Vratza
Veliko Turnovo
Targovishte
Shumen
88 670
Lovech
Varna
343 704
Gabrovo
Sofia
District Sofia
212 902
Stara Zagora
Plovdiv
338 153
Kjustendil
Burgas
Sliven
12
291 591
Pernik
160 108
Black Sea
Yambol
Pazardzhik
Haskovo
Blagoevgrad
Smolyan
Belediye nüfusu
Kardjali
Havaalanları
Limanlar
Hizmetler 6%
GSYİH
Kompozisyonu 2011
Sanayi 31%
Tarım 63%
Metaller 16%
Petrol Ürünleri ve Elektrik 14%
İhracat
Kompozisyonu
Yiyecekler 8%
Makine ve teçhizat 17%
Diğer hammaddeler 20%
Tüketim malları 25%
13
Tarih – Kuruluş ve gelişme
Ulaştirma ve lojistik sektörünün uzun geçmişi
Bulgaristan üzerinden
birkaç Roma yolu
geçiyormuş : Kilikiya
eyaletine giden Roma
yolu Via Pontica ve
günümüzde güzergahı 10.
Avrupa ulaşım koridoruna
tekabül eden Via Militaris.
1883 - 1885
Orient Ekspres Bulgar
topraklarından geçer.
1866
Ruse ve Varna arasındaki ilk
demiryolu(224 km) projesi
devreye sokulmuştur.
14
1919
Sofya’dan Varna’ya ilk
havayolu postası.
1889
SCHENKER
Sofya’da ilk ofisini
açar.
1922
Sofya
Havaalanı’nın
ilk ticari hava
taşımacılığı
servisi.
Tarih – Kuruluş ve gelişme
sağlam bir zemin oluşturmaktadir ...
1975 - 1980
Bulgar nakliye şirketi Somat
4 000’ün üzerinde araç
filosu ile Avrupa’nın en
büyük taşımacısı oldu.
1975 - 1980
Somat Avrupa,
Asya, Orta ve
Uzak Doğu ve Kuzey
Afrika ve Sahra-altı
ülkelerine taşımacılık
hizmeti gerçekleştiriyor.
Kaynak: BYA araştırmaları ve analizleri
1989
Deniz ticaret filosu
109 gemiye sahip.
1989
Bulgaristan demiry
ollarının uzunluğu 4
300 km’dir. Bunların
%62’si elektrikli olduğu
için Avrupa ve Kuzey
Amerika ülkeleri arasınd
a Bulgaristan yedinci sır
ada bulunmaktadır.
15
Tarih - Geçiş dönemi ve AB’ ye giriş
...Bulgaristan’in bu sektördeki parlak geleceği
1991 - 1995
Sektördeki DHL Willi
Betz, In Time gibi
başlıca Avrupa/küresel
şirketleri Bulgaristan’a
girmeye başlıyor.
2006
Fraport Twin Star
Burgas ve Varna
Havaalanları’nın 35
yıllık işletme hakkını
alır.
2005
Bulgaristan ve bölgedeki ticari ve konut
gayrimenkullerinin sahip olduğu büyük
yatırım potyansiyelinin tezahürü olarak
Tishman International Sofya’da ofis açtı.
Şu anda şirket Sofia Airport Center’i
yönetmektedir.
16
2007
Ülkenin AB üyeliği Birlikte
gümrük kontrolünün
liberalleşmesine ve AB’den
altyapının iyileştirilmesine
yönelik transferlerin yapılmasına
yol açar.
2006
Ülkenin en büyük yolcu
ve kargo havalimanı olan Sofya
Havaalanı , Strabag tarafından
yapılan 2. Terminalini açtı. 2006
yılından bu yana pistler için yeni
sistem devreye sokuldu. Genel
rekonstrüksiyon, geliştirme ve
genişletmeye toplamda 210
milyon Euro yatırım yapıldı.
Tarih - Geçiş dönemi ve AB’ ye giriş
2010
Bulgaristan’ın
dış ticaret hacmi son
20 yılda 12 kat arttı.
2005 - 2010
Lidl ve Kaufland
tarafından ülkede
68 000 metrekare
toplam alana
sahip lojistik
merkezleri açıldı.
Kaynak: BYA araştırma ve analizleri
2011
Bulgaristan’da 60
sanayi bölgesi
bulunmaktadır.
2010
Üç Avrupa ulaşım koridorunun
kesiştiği noktada Sofya
yakınlarında açılan Yana
İntermodal Terminali Avrupa ve
Orta Asya pazarlarına hizmet
vermektedir.
17
Ekonominin entegre bir parçası olarak Lojistik
Şirket sayisinin yüksek olmasi pazar ortaminin
sürdürülebilirliğini garantilemektedir
Ulaştırma ve Lojistik Sektörü gelir, çalışan sayısı ve şirket sayısı
göstergelerine göre ekonominin 5%’ini temsil etmektedir
Firma
2010
Geliri
(bin Euro)
Çalışanlar
Taşıma
•
Willi Betz SOMAT
59 908**
1 300
•
Fraport Twin Star Airport Management
40 187
1 069
Militzer & Muench
27 409
200
•
Schenker
21 049***
150
•
BIOMET
16 208
650
•
Bulgarian Railway Company
13 884
250
•
Discordia
13 317
180
•
Unimasters Logistics
5 150
300
•
Gebrüder Weiss
4 660*
55
•
Donau Transit Ltd
4 137
32
Kaven Orbico
3 545****
840
•
Despred
2 829
119
•
Scorpio Oil Transport
2 292
100
•
363
•
74
•
Fresh Logic
DSV
18
Kaynak: Bulgaristan Ticaret Sicili, BYA araştırma ve analizleri
Ekonominin entegre bir parçası olarak Lojistik
Boyut
Ekonomiden %
Gelir (bin Euro)
3 735 810
4,70
Çalışanlar
143 336
5,20
Firmalar
18 385
4,90
Faaliyetler
Nakliye
Ulaşım Türü
Lojistik
Depolama
Karayolu
•
Demiryolu
Deniz
yolu
Hava
yolu
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
(*) Yolcu taşımacılığı dahil olmak üzere toplam gelirler : 133 468 bin
Euro, (**) 2009; (***) Satış ; (***) 2009 hizmet gelirleri; Kaven Obrico
distrübütör şirket olduğundan beri, toplam gelirleri 289 121 bin Euro
miktarındadır
19
Bulgaristan’da Taşımacılık ve Lojistik sektörü
Ülkemizdeki taşimacilik ve lojistik sektörü
çok iyi gelişmiştir
Bulgaristan lojistik sektörü Balkanlar’da en gelişmiş sektörler
arasındadır
Türkiye
Yunanistan
Romanya
Bulgaristan
Makedonya
Hırvatistan
Sırbistan
Bosna Hersek
Arnavutluk
Karadağ
2010 yılında lojistik temsil indeksi
Karayolu ile taşınan yüklerin ülkelere göre istikametleri (bin ton)
Kara nakil yüklerinin varış noktaları (bin ton)
830
Yunanistan
Almanya
542
Romanya
534
433
İtalya
312
Türkiye
Makedonya
175
Fransa
159
132
Macaristan
20
Slovenya
110
Sırbistan
83
Kaynak: Dünya Bankası, UİE
Bulgaristan’da Taşımacılık ve Lojistik sektörü
İstikrarli ve büyüyen uluslararasi
taşimacilik
Uluslararası taşımacılık, küresel krize rağmen son yıllarda istikrar
ve büyüme göstermektedir
İç ve uluslararası nakliyat (ton, milyon)
144
138
121
113
110
77
84
75
57
47
44
60
62
56
63
2006
2007
2008
2009
2010
Uluslarası
Dahili
Son 20 yılda ihracatımız neredeyse 12 kat büyüdü
İhracatı milyar euro
25
20
15
10
5
0
1991
1993
Kaynak: UİE, Eurostat
1995
1997
1999
2001
2003
2005
2007
2009
21
Dış Ticaret
Başlica ticari ortaklarimiz Almanya, Rusya,
Italya ve Romanya’dir
İhracat, 2010 yılı, milyon euro
İthalat, 2010 yılı, milyon euro
2 237
1 659
Almanya
3 127
441
Rusya
1 418
1 341
1 142
1 237
Yunanistan
1 047
1 317
Türkiye
630
628
Fransa
804
Ukrayna
668
Avusturya
364
597
538
493
2 758
2 379
2 364
1 258
962
587
198
951
795
416
234
187
779
772
550
Sırbistan
Çin
2 929
1 002
294
İspanya
Hollanda
202
198
Belçika
Macaristan
363
752
680
Polonya
268
671
303
Büyük Britanya
303
606
257
Makedpnya
332
589
403
133
22
1 417
Romanya
3 895
3 568
1 511
İtalya
Toplam
ABD
212
345
Kaynak: Ulusal İstatistik Enstitüsü
Dış Ticaret
Ab’den sonra önemli ihracat
istikametlerimiz balkan ülkeleri’dir
Halihazırda, Bulgaristan ağırlıklı olarak hammadde ihraç
etmektedir
Avrupa
Birliği
Balkan
Ülkeleri
Asya
Rusya’da dahil
olmak üzere
Avrupa’daki
diğer ülkeler
Diğerleri
Yatırım malları
1 720
139
225
204
379
Hammaddeler
4 223
1 422
505
153
520
Tüketici
ürünleri
3 002
365
143
352
89
Toplam
8 945
1926
873
709
988
Kaynak: Bulgaristan Merkez Bankası
23
Altyapıya genel bakış
Ayrişmiş ve gelişmiş altyapi
Infrastruttura stradale:
Karayolu ağı uzunluğu - 19 276 km
Otoyollar - 437 km
Gelcekteki geliştirme projeleri :
Bulgaristan’daki lojistik merkezlerini, Türkiye ve
Yunanistan’ı bağlayan beş otoyolun tamamlanması
Bulgaristan ve Romanya’yı bağlayan iki karayolunun
iyileştirilmesi
2013 yılına kadar Tuna Nehri üzerinde ikinci köprünün
yapılması
Demiryolları altyapısı:
Demiryolları ağının uzunluğu - 4 098 km
Elektrikli hatlar - 68%
Azami hız - 80/100 km/s
1 435 mm’lik normal ray arası
Gelecekteki gelişmeler:
Bulgaristan’ı Romanya, Sırbistan ve
Türkiye’ye bağlayan beş ana demiryolu hattının
modernizasyonu
Maksimum hızın 160km/s’e kadar arttırılması
İntermodal altyapı:
En büyük uluslarası terminal – İntermodal terminal
Yana, Sofya
2013 yılında Plovdiv İntermodal Terminali hizmete
açılacaktır
24
Altyapıya genel bakış
Liman altyapısı:
6 ana liman: en büyük nehir limanı Ruse; en
büyük deniz limanları Varna ve Burgas
2010 yılı içerisinde Bulgaristan limanlarından
200 000 TEU üzerinde veya 20 milyon ton üzerinde
yük geçmiştir
Gelecekteki gelişmeler:
Tuna Nehri üzerindeki nehir taşımacılığı
şartlarının iyileştirilmesi
Gelecekte açılacak işletme ihaleleri :
Varna Limanı(Deniz)
Vidin Limanı(Nehir)
Ruse Limanı(Nehir)
Havaalanı altyapısı:
Bulgaristan’da 4 uluslarası havalanı
2010 yılında 21 000 ton yük işlenmiştir
2011 yılı içerisinde 7 000 000 yolcuya hizmet
verilmiştir
Gelecekteki gelişmeler:
Gelecekte açılacak işletme ihaleleri :
Plovdiv Havaalanı - Kargo alanı
Gorna Oryahovitsa Havaalanı
Ruse Havaalanı
Endüstriyel altyapı:
58 sanayi bölgesi (12 çalışmakta olan)
Kaynak: OP Ulaştırma, Ulaştırma, Enformasyon teknolojileri ve Haberleşme
Bakanlığı
25
Altyapıya genel bakış
Çeşitli ve gelişmekte olan altyapı
26
Kaynak: BYA araştırma ve analizleri
Altyapıya genel bakış
HAVAALANI
İNTERMODAL TERMINAL
NEHIR LIMANI
DENIZ LIMANI
TREN İSTASYONU
27
Merkezler: Sofya
SOFYA
1 291 591’ lik nüfus ile Bulgaristan’ın en büyük ve Avrupa Birliği’nin
15. büyük şehri
Ana sektörler: metalurji, elektronik, tekstil, gıda sanayi
Bulgaristan’ın toplam iş gücünün %25’i Sofya’da
Bulgaristan’daki toplam üretimin %18’ i Sofya’da
Yerel iş alemi Bulgaristan’ın GSYİH’nın%34,3’ ünü oluşturmaktadır
Altyapı: karayolu, demiryolu ve hava taşımacılığı, kuru limanlar,
ojistik bölgeleri
Sofya’ya erişilebilirlik:
Üç Pan-Avrupa Koridoru kesişmektedir: IV, VIII, IX
Karayolu/Demiryolu ile diğer balkan ülkelerine 24 saatten az süre
içerisinde erişim
Bulgaristan’ın en büyük limanı olan Varna ile bağlantı – İntermodal Yana
Terminali aracılığıyla
Dragoman Ro-La terminaline 50 km - Türkiye ve batı Avrupa ülkeleri
arasında intermodal bağlantı
2008 yılında Lufthansa Teknik Sofia Sofya Havaalanı’nda
6 000 metrekarelik bir alanda uçakların bakım ve onarımı
için servis merkezi açtı. Airbus A320 ve Boeing 737 uçak
serilerinin tüm modellerinin servis bakımı yapılmaktadır.
Şimdiye kadar şirket Bulgaristan’da 50 milyon Euro yatırım
yaptı ve 2012 yılı sonuna kadar faaliyetlerini genişletmek
amacıyla 20 milyon Euro daha yatırım yapmayı
planlamaktadır
28
Kaynak: Bulgaristan Yatırımlar Ajansı Analiz ve araştırmaları
Merkezler: Sofya
Sofya Havalanı
Yük kapasitesi: 20 000 ton / yıl.
Yolcu kapasitesi:. 4,4 mil / yıl.
Pist uzunluğu: 3 200 m
Maksimum uçak boyutu: Boeing 747 ve AN-124
Saatlik uçak hareketleri kapasitesi: 25
Gönderilerin işlenme zamanı: Standart - 120 dakika; Express - 60 dk
1937 yılında kurulan Sofya Havaalanı Bulgaristan’ın en büyük yolcu ve
yük havaalanıdır. Aralık 2006’da Bulgaristan’ın Avrupa Birliği’ne
üyeliğinin ardından, yeni ikinci terminal hizmete açılmıştır. Uçuş
ve iniş pistinde yeni sistem devreye sokulmuştur. Bulgaristan’ın
Schengen alanına dahil edilmesinde havaalanının ilaveten
genişletilmesi planlanmaktadır.
İkinci bağımsız kargo terminali Bulgaristan Havacılık Hizmetleri
M&M Ltd, tarafından kullanılmaktadır.
Kargo Terminali
Antrepo, Transit Bölgesi, AB Sınır geçiş
Buzdolabı ve derin dondurucu ile depolama
Çok büyük / ağır yüklerin işlenmesi
DHL, TNT, DB Schenker, FedEx, InTime (UPS) dahil olmak üzere Sofya
Havaalanı’nda faaliyet gösteren 70’den fazla nakliye şirketi var
Ana pazarlar: Çin, Almanya, Fransa, Hindistan, İsrail, Rusya,
Romanya, İspanya, ABD
Kaynak: Sofya Havaalanı
29
Merkezler: Sofya
Yana İntermodal Terminali
Çok yakınında bulunanlar:
Sofya Çevre Yolu
Sofya’yı Varna ve Burgas’a bağlayan iki otoyol
Yana İntermodal terminali Bulgaristan’da intermodal ve konteyner
taşımacılığı alanında faaliyet gösteren en büyük terminaldir. Günde
1 000 konteynırın saklanmasını sağlayan 60 000 metrekarelik alana
sahiptir ve aynı anda 3 tren boşaltılabilmektedir. Terminal 20 TEU, 40
TEU, 45 TEU ile kamyon veya yerden tren yüklemesi ile, depo, Flat
Rack ve idari hizmetler gibi geniş bir yelpazede hizmetler vermektedir.
Terminal donanımı:
4 manevra lokomotifi ve 4 depo
Mobil otomobil platformu
Metal kaldırma ekipmanları ve sıvı yakıt tankları
Konteyner temizleme tesisleri
İki yük treni ve otomobil stand/kantarları
Uluslararası ortaklıklar:
Inter container, Rail Cargo Austria, Express Interfracht,
Adria Combi, Gartner, Kombi Verkehr, Slovenskeželeznice,
Demiryolları Bulmarket, Schenker, Procter and Gamble,
Unilever, Metro Cash & Carry, Lidl, BASF, Heineken
30
Kaynak: Yana İntermodal terminali
Merkezler: Sofya
Elin Pelin Endüstriyel Parkı
Yer: Elin Pelin kasabası (Sofya’dan 20 km)
Toplam Alan: 1 600 000 metre kare
Elin Pelin Endüstri parkında öncelikli olarak hafif sanayi ve
yüksek teknoloji sektörlerinden şirketlerin ekolojik temiz ürünleri
yer almaktadır. Belediye bölgede elektrik enerjisinmi ve ısınmayı
rekabetçi fiyatlarla sağlamak amacıyla gaz türbinleri tesisinin
kurulmasına ilişkin proje üzerinde çalışan şirket kurmuştur.
Erişilebilirlik:
İki tren istasyonuna yakındır
Otoyola 5 km
Sofya Havaalanı’na 18 km
Burgas Limanı - 360 km
Endüstriyel parktaki yatırımcılar:
Overgas A.Ş. (doğal gaz), Paladin Gayrimenkul
Geliştirme (Emlak), Glorient Yatırım
Ltd(gayrimenkul), Bogaris Bull Ltd
Kaynak: Bulgaristan yatırımlar ajansı, Sanayi Bölgeleri kataloğu
31
Başarı örnekleri
Yer: Ravno Pole(Elin Pelin)
Alan: 38 000 metre kare
Palet yerleri : 25 000
Soğuk ve donmuş
muhafaza kapasitesi: 6 000 metre
kare
Yükleme - boşaltma rampaları:
116
Konu Çalışması:
SOFYA
Lidl 150 000 ‘den fazla çalışanı ve 25 ülkede 9 000 mağazası ile
Avrupa’nın en büyük perakende satış zincirlerinden biridir. 2005
yılında Bulgar pazarına girdi. Kasım 2010 yılında LIDL Bulgaristan’da
aynı anda 11 ilde ilk 14 mağazasını açtı. Elin Pelin’deki lojistik
merkez ülke genelindeki tüm 55 süper markete ürün sağlamaktadır,
önümüzdeki birkaç yıl içerisinde market sayısının 70’in üzerine
çıkması beklenmektedir.
PLOVDIV
2006 yılından bu yana, Kaufland Almanya, Slovakya,
Polonya,Hırvatistan, Romanya ve Bulgaristan olmak üzere 7 ülkede
faaliyet göstermektedir. Şu anda “Kaufland” 11 Bulgaristan ilinde 27
hipermarkete sahiptir. 2006 yılında şirket ağırlıklı olarak kuru gıda
ürünleri depolama amacıyla Rakovski Sanayi Bölgesinde bir lojistik
merkez açtı. Alanının kapasitesi 30 000 Metrekare’dir.
32
Kaynak: LIDL, Bulgaristan Yatırımlar Ajansı
Merkezler: Plovdiv
PLOVDIV
338 153 kişilik nüfusu ile Bulgaristan’ın ikinci en büyük şehirdir
Başlıca sanayiler : yiyecek ve içecek, makine ve tekstil makinaları
Serbest bölge de dahil olmak üzere bölgede üç faal sanayi bölgesi
Altyapı: karayolu, demiryolu, hava taşımacılığı
Erişilebilirlik:
Üç Pan-Avrupa Koridorunun kesişme noktası: IV, VIII, X
Sofya’ya 1,30 saat
Burgas’a otoyol/demiryolu ile 3-4 saat
Bulgar - Yunan sınırı olan Kulata kontrol noktasına 3 saatlik mesafede
Plovdiv Tren İstasyonu
Ulusal demiryolları sisteminde stratejik konum
Günde ortalama 32 trenin işlenmesine müsait şekilde donatılmıştır
Günde 2 000 vagon boşaltma kapasitesi
Temmuz 2011’de, intermodal terminali inşa etme projesi hükümetin
öncelikli projesi haline getirmiştir. Terminalin ilk aşamasının 2013
yılında faaliyete geçmesi bekleniyor.
Kaynak: Bulgaristan Yatırım Ajansı, Ulusal “Demiryolu Altyapı” Şirketi
33
Merkezler: Plovdiv
Plovdiv Havaalanı
Yer: Plovdiv’in 12 km
güneydoğusunda
Pist uzunluğu: 2 500m
13 havacılık aracı
2009 yılında havalimanı altyapısına 40 milyon dolarlık yatırım yapıldı
Plovdiv Havaalanı Bulgaristan’daki en düşük havaalanı ücretlerini
sunar. Mayıs 2010’da hükümet ücretlerinin %50 oranında düşürülmesi
onaylanmıştır
Kargo uçakları -124 Ruslan, Boeing 737, IL-76 içermektedir
Maritsa Sanayi Bölgesi (Plovdiv)
Mevcut ulaştırma imkanları :
Demiryolu 1,5 km
Bölgeye sınır otoyollar
Plovdiv Havaalanı - 18 km
Burgas Limanı - 230 km
Maritza Sanayi ve Ticaret Bölgesi bir gümrük terminali de dahil
olmak üzere 3 000 000 metrekare toplam alan üzerinde inşa
edilmiştir. Yatırımcılara sunulan hizmetler şunlardır: inşaat ve yapım için
gerekli ilk ruhsat ve izinlerin çıkartılması, sanayi üretiminin projelendirilmesi ve
yapımı, kiralama ve üretim binaları satın alınması.
Halihazırdaki yatırımcılar: Liebherr - Holding Gmbh
(makine mühendisliği); Socotab Llc (tütün); Linde
AG(endüstriyel gazlar); Ferrero (şekerleme); Schneider
Electric (elektrik enerjisi); Mercedes Benz(otomotiv); Bosch
Group (beyaz eşya, otomotiv); Vedisped Customs Terminal
34
Kaynaklar: Plovdiv Havaalanı, BYA’nın Sanayi Bölgeleri kataloğu
Merkezler: Burgas
BURGAS
200 271 nüfusu ile Bulgaristan’ın ikinci en
büyük limanı
Başlıca sanayiler : petrol
ve kimya, metalurji, ulaştırma makineları,
gıda
Altyapı - karayolu, demiryolu, hava ve deniz
taşımacılığı, kapasitesi büyük havaalanı ve
liman ve Ro-Ro terminal ve demiryolu erişim
Bağlantılar:
VIII. Pan-Avrupa Koridoru parçası
TRACECA Karadeniz yolu aracılığıyla Asya taşıma merkezlerine erişim
Ülkenin diğer bölgelerine gelişmiş demiryolu hatları
Sofya’ya 5 saatlik otomobil / tren yolculuğu mesafesinde ; bu zamanın
otoyol aracılığıyla 2,30 saate kısaltılması planlanıyor
Deniz üzerinden Odessa’ya 11 saat
Burgas Havaalanı
Yer: Burgas’dan 10 km
Pist uzunluğu: 3 200 km
28 havacılık aracı
Maksimum uçak büyüklüğü : Boeing 747
Jumbo Jet ve An 124 Rouslan
2011 yılı içerisinde 2 253 320 yolcu
Mükemmel coğrafi konumu ve hava, deniz, demiryolu ve karayolu
ile intermodal taşımacılık imkanı, kargo trafiği için mükemmel bir
referans sağlar.Yeni kargo terminali, 2011 yılında açıldı.
Kaynaklar: BYA araştırması, Fraport Twin Star Airport Yönetim Anketi
35
Merkezler: Burgas
Burgas Limanı
3 Kargo Terminali
28 gemi yeri
Maksimum batma 15,5 ms
Maksimum gemi dwt’si - 125 000 T
Container yard - 60 000 metrekare
Soğutma deposu - 7 000 metrekare
Toplam depolama alanı: 508 500
metrekare
VIII. Pan-Avrupa Koridoru ve TRACECA’nın bir parçası
olarak, Burgaz limanı Orta Asya’nın gelişmekte olan pazarlarına
ve Karadeniz’in doğu kıyısındaki ülkelere erişim sağlar.
Burgaz limanı konteynerler, dökme mallar ve yükler de dahil olmak
üzere her türlü kargo ile çalışmaktadır.
Liman ro-ro gemi yerleri ile bağlantılı olan ve yıllık
10 000 ton kapasitesi olan sıcaklık kontrolü donanımlı depoya
sahiptir.
2A konteynerleri terminali
Yeni 100 tonluk mobil vinç ile konteyner işleme
hızı iki misli artarak - saatte 16’dan 30 konteynere
yükselmiştir. Terminalin yıllık tam kapasitesi ortalama
52 000 TEU konteynerdır. Yeni liman vinci 42 tonluk
konteyner ve 5 konteyner kaldırma kapasitesine
sahiptir.
36
Kaynak: Burgas Limanı
Merkezler: Varna
VARNA
343 704 nüfusu ile Bulgaristan’ın
Karadeniz kıyısındaki en büyük şehri
Ana sektörler: turizm, deniz sanayi, gemi
yapımı ve lojistik
Altyapı: karayolu, demiryolu, hava ve
deniz taşımacılığı, kapasitesi büyük
havaalanı ve liman ve demiryolu erişimi
Bağlantılar:
VIII. Pan-Avrupa Koridoru’nun parçası
Karadeniz Güzergahı üzerinden Rusya ve Asya taşıma
merkezlerine erişim
Sofya’ya tren ile 6 saatlik mesafededir; yolculuğu 3,30 saate
indirecek olan otoyolun tamamlanması planlanmaktadır.
Karayolu ile Tuna Nehri merkezi Ruse’ye 3 saat mesafe
Varna Havaalanı
Yer: Varna’dan 8 km
Pist uzunluğu: 2 500 m
24 havacılık aracı
Maksimum uçak büyüklüğü: Boeing 747
2011 yılı içerisinde 1 181 832 yolcu
Hava, deniz, demiryolu ve karayolu ile aracılığıyla intermodal
taşıma imkanı limanı kargo yüklerinin karşılanması ve
yönlendirilmesi işlemi için mükemmel bir yer haline getirir
Pistin iyileştirilmesi 2012 yılı başında tamamlanmış olacaktır;
2013 yılında tamamlanması planlanan yeni yolcu terminali inşa
edilmektedir
Kaynaklar: BYA araştırması, Fraport Twin Star Airport Yönetim Anketi
37
Merkezler: Varna
Varna Lojistik merkezi
Depolama kapasitesi: 132 000 metrekare
İndirme - bindirme rampaları
300 metrekareye hizmet veren 3 metre
yüksekliğinde dock kapılar
Soğuk hava deposu
Varna Lojistik merkezi „Bulgarian Property Developments” Ltd. ve Colliers
International’ a ait yük depolama yatırım projesidir.
Varna Lojistik Merkezi toptan ve perakende gıda ve içecek, inşaat
malzemeleri, sıhhi giyim, elektronik ve ev aksesuarları, dağıtım, nakliye ve
depolama sektörlerinden şirketleri çekmeyi amaçlamaktadır. Şu
anda merkez kullanıma hazır durumdadır.
Varna Limanı
34 gemi yeri
Maksimum derinlik 7,5 m
Açık depolama kapasites 380 000
metrekare
62 500 metrekare depo
10 000 metrekare sıvı depolama
kapasitesi
Konteynerler, kimyasallar, tahıl ve sıvı
dahil olmak üzere her türlü yüklerin
alınması imkanı
38
Kaynak: Bulgaristan Yatırımlar Ajansı araştırması, Varna Limanı
Merkezler: Varna
Avrupa’yı Asya’ya bağlayan intermodal taşımacılık şemaları:
Varna - Ruse - Tuna:
Yükler Varna limanında vagonlara yüklenir. Demiryolları veya
karayolu aracılığıyla Ruse limanına taşınarak, nehir taşıma
araçlarına yüklenir ve Tuna üzerinden gönderilir veya alınır. Bu
şema, gemi işletmecilerine iki gün zaman kazandırır.
Varna - Yana:
Mayıs 2011 yılından itibaren 75 adet 20 – footluk konteyner
kapasiteli tren Varna Limanı’ndan Sofya, Yana İntermodal
terminaline mal taşımaktadır. Oradan kargo demiryolu veya karayolu
ile Avrupa’ya taşınabilmektedir.
Varna - Ilichevsk - Poti/Batumi:
Varna’daki demiryolu – feribot terminali demir yolları
raylarının Avrupa standardından Rus standardına ve tersine
dönüştürülebilmesi imkanı vermektedir. Kargo 108 vagon veya 920
kamyon kapasiteli 4 feribot ile taşınmaktadır.
39
Merkezler: Ruse
RUSE
Bulgaristan’da Tuna Nehri üzerindeki en
büyük nehir limanı
Nüfus: 246 670
Ana sektörler: Makine, kimya, yiyecek ve
içecek ve tekstil
Altyapı: karayolu, demiryolu, nehir
ve hava taşımacılığı
Ruse Doğu Kargo Terminali’nde
gemilerin inşaası ve bakımı için tersane
bulunmaktadır
Bağlantılar:
İki Pan-Avrupa koridorunun kesiştiği nokta - VII ve IX ve TRACECA
1954 yılında inşa edilen Tuna Köprüsü Ruse’yi karayolu ve demiryolu
aracılığıyla Romanya başkenti Bükreş’e sadece 60 km uzaklıktaki
Romanya’nın Gürgevo şehrine bağlamaktadır
Ruse Havaalanı
Uluslararası Statü
3 havacılık aracı
Maksimum uçak büyüklüğü - IL - 76
Tren İstasyonuna 10 km uzaklık
Ruse Havaalanı, Ruse’nin 18 km güneyinde yer almaktadır. Şu anda
çalışmamaktadır. Buna rağmen, uygun yeri ve genişleme için yeterli alanı
gelecekteki gelişmeler için uygun gözükmektedir. Büyük şehirlerden uzaklığı ve
gürültülü uçakların iniş yapabilmesi avantaj olarak düşünülmektedir.
40
Kaynaklar: BYA araştırması, Ruse Limanı
Merkezleri: Ruse
Ruse Limanı
2 yük terminali
Ro-Ro terminali
25 gemi yeri
208 100 metrekare açık hava deposu
22 700 metrekare kapalı depo
Terminal Ro-Ro:
İki geminin eş zamanlı işlenmesi
2 park yeri – her biri 80 araçlık
Ruse Limanı Bulgaristan’ın Tuna boyundaki en büyük limandır.
Devlet firması olan Ruse Liman Kompleksi Liman operatörüdür ve
Nikopol Limanı, Silistre Limanı ve Tutrakan Limanlarını da işletir.Ruse
Limanı kapasiteleri 5 ile 32 ton arasında olan 29 vinç ve 1 adet 100
tonluk yüzen vinç ile donatılmıştır. Böylece ağırlığı 3 ila 5 tona arasında
olan konteynerler ve büyük ve ağır konteyner ve ağır yük birimleri
işlenmektedir (64 tona kadar).
Limanın ortalama derinliği 0 gelgitle 1metre ile 2,5 metre arasındadır.
Liman yüklerin işlenmesine müsait 600 000 uygun metrekare alana
sahiptir.
Bulgaristan’ın ilk elektrikli gezer vinçleri 1915 yılında
burada çalışmaya başlamıştır.
Kaynak: Ruse Limanı
41
Merkezler:Ruse
Ruse Endüstriyel Parkı
Konum: Ruse Şehri
Toplam alan: 640 000 metrekare
Ruse serbest bölgesi 1988 yılında ana ithalat ve ihracat merkezi olarak
kurulmuştur ve sınırları içinde faliyet gösteren yatırımcılara ve tüccarlara
gümrük ve vergi teşvikleri sağlar.
Bölge Tuna Nehri üzerindeki Bulgaristan’ın en büyük nehir limanına
yakın ve Güneydoğu Avrupa’nın en büyük pazarlarından biri olan
Bükreş’e sadece 1 saat uzaklıktadır.
Ulaştırma imkanları
Ruse-Silistre Tren hattı
Karayolu
Bükreş Havaalanı-70km
Varna Havaalanı-190 km
Varna Deniz Limanı-200km
Ruse Nehir Limanı-2 km
Yatırımcılar:
Montupet (otomotiv sanayi),Keros Bulgaristan (seramik),
MBM Metal iş (metal üretimi)
42
Kaynak: BYA Sanayi bölgeleri katoloğu
Merkezler: Vidin
VIDIN
Bulgaristan’da Tuna nehri üzerindeki
ikinci büyük limanı
Nüfus-105 837
Altyapı:karayolu,demiryolu,nehir ve
feribot taşımacılığı
Vidin demiryolu nehir köprüsü IV. PanAvrupa koridorunun parçasıdırn è una
parte del corridoio paneuropeo ІV
Bağlantılar:
IV. ve VII. Pan-Avrupa koridorlarının parçasıdır
Sofya’ya karayolu üzerinden 3 saat mesafede
Vidin-Kalafat Feribotuyla Romanya’ya doğrudan erişim
2013 yılında tamamlanması beklenen Vidin Tuna Köprüsü aracılığıyla
Romanya’ya kara taşımacılığı
Vidin serbest bölgesi
Yer: Vidin Şehri
Toplam Alan: 308 627 metrekare
Vidin-Kalafat Feribot terminali ve Vidin’de
Tuna Köprüsüne yakınlığındadır
3 000 metrekaresi kapalı olan 7 300
metrekarelik alanda inşa edilen modern
depolama tesisleri
Yapım aşamasında Kargo Limanı
Kaynak: BYA Sanayi bölgeleri kataloğu
Ulaştırma imkanları:
Kargo tren istasyonu
Vidin nehir limanı
Otoyol
Sofya Havaalanı-194km
43
Tuna Limanları
Vidin Limanı
Vidin Limanı
Güney(yük) terminali
Nehir boyunca 200 metre
48 000 metrekare
IV. Koridor’a 200 metre
Vidin Kuzey Limanı
12 000 metrekare
Vidin Tuna nehir köprüsü yakınında bulunur
Yük işlemleri almaya onaylı - 20 footluk konteynerler,tahıl,metaller,dökme
yükler, palet ve kereste
Ro-Ro gemilerle yolcu ve yük taşıma amacıyla kullanılır (potansiyel kapasite
100 KTIR-s/yıllık) 12 000 metrekare
Sviştov Limanı
Toplam alan :350 000 metrekare
Açık hava depolama alanı-6 600 metrekare
Kapalı depolama alanı-6 620 metrekare
8 gemi yeri (7 si yük taşımasına yönelik)
1 adet yeni yapılmış Ro-Ro yükleme
platformu
VIII. ve IX.’e Pan –Avrupa Ulaştırma koridorlarına yakınlık
Üç modal bağlantı:gemi-tren-otomobil
Kargo yükleri için geçerli tüm operasyonlara müsait
Tarama filosu için ’AD’ ‘İstır’- Sviştov’a verilmiş imtiyaz hakkı
En kısa Romanya-Bulgaristan-Türkiye güzergahı üzerinde bulunur
44
Kaynaklar: Vidin Liman, Sviştov Limanı
İŞLETME MALIYETLERI VE
INSAN KAYNAKLARI
45
İşletme maliyetleri
Bulgaristan Avrupa’nın en düşük bazı işletme
maliyetlerine sahiptir
2011 yılının Aralık ayı itibariyle Avrupa ülkelerinin KDV’siz yakıt fiyatları, (€)
Bulgaristan
0,99
Romanya
1,00
Macaristan
1,053
Çek Cumhuriyeti
1,138
Slovakya
1,213
Almanya
1,297
Yunanistan
1,334
Hollanda
1,389
kurşunsuz yakıt
Bulgaristan’da yakıt fiyatları Avrupa’nın en düşük seviyelerindedir ve
bud a düşük ulaştırma maliyetlerine yolaçmaktadır
2011 yılının Kasım ayı itibariyle Avrupa ülkelerinin ücret dahil elektrik
fiyatları, (€)
Bulgaristan
5MWh<tüketim <15 MWh
82
Romanya
107
Hırvatistan
109
Çek Cumhuriyeti
125
Türkiye
121
Slovakya
150
Yunanistan
152
Hollanda
Almanya
209
240
Bulgaristan’da elektrik fiyatları Avrupa’nın en düşük seviyelerindedir,
bundan dolayı derin dondurulmuş ürünleri depolamada elektrik fiyatları
çok uygundur
46
Kaynak:Energy.eu, Eurostat
İşletme maliyetleri
Bulgaristan AB’de en düşük sanayi kirası ve
vergi oranlarını sunuyor
Avrupa’da sanayi işletme ve ofis kira fiyatları, 2011 yılı, (€) metre kare
46
Sofya
168
54
Belgrat
174
71
Zagreb
192
51
Bratislava
204
58
İstanbul
228
49
Bükreş
Endüstriyel
alanlar
Ofis alanları
234
Prag
57
Varşova
60
252
312
Bulgaristan sanayi kiralarında diğer Avrupa ülkelerine gore daha
düşük fiyatlar sunmaktadır- yıllık metre kare başına 46 euro
Avrupa ülkelerinde kurumsal vergi düzeyi, 2011yıl
Bulgaristan
Romanya
10%
16%
Slovakya
19%
Çek Cumhuriyeti
19%
Hırvatistan
20%
Türkiye
20%
Fransa
33%
Bulgaristan’da Kurumlar Vergisi AB’de en düşük olanıdır
İşsizlik oranının yüksek olduğu bölgelerde, örneğin Vidin gibi, kurumlar
vergisi 3 yıl süreyle %0 olacaktır
Kaynak : Colliers International, CEIC
47
Ücretler
Bulgaristan diğer Avrupa ülkelerine kıyasla
daha rekabetçi ücret seviyesi sunmaktadır
Avrupa ülkelerinde lojistik sektöründe işgücü maliyeti, 2008 (avro/ay)
418
418
Bulgaristan
602
602
975
Romanya
694
1 011
1 093
Slovakya
1 103
1 334
Macaristan
1 281
1 452
Çek Cumh.
Taşıma ve Depolama
Taşımacılıkta depolama ve destekleyici faaliyetler
2009 yılına ilişkin aylık ortalama brüt maaş, avro
Şehir
Oto mekanik
uzmanları
Düşük kalifiyeli
personel
Mühendisler
Yöneticiler
Sofya
445
532
470
996
Budapeşte
520
761
1 509
1 701
Varşova
600
680
1 033
1 243
Bratislava
662
841
1 175
1 262
İstanbul
711
1 138
1 441
2 047
Prag
785
1 002
1 218
1 392
Atina
1 336
1 664
1 781
2 963
Berlin
1 868
2 338
3 662
4 620
48
Kaynaklar: Eurostat,İsviçre Birleşik Bankası
Başarı
Örnekleri
Başarı Örnekleri
Bulgaristan sadece yerel iş alemi açısından değil, aynı zamanda
uluslararası iş alemi açısından da harika bir iş yapma yeridir.
Agop Culgeryan, Genel Müdür
Eurotronics New York elektronik dağıtımı konusunda uzmanlaşan
bir Amerikan Şirketidir ve New York, Mayami ,Panama ve
Bulgaristan’da ofisleri bulunmaktadır.Bulgaristan dışında şirket
Avrupa,Balkanlar ve Rusya pazarlarına hizmet vermektedir.
Eurotronics Bulgaristan’da konuşlandırılmış olmalarını bir dizi etken
kombinasyonundan dolayı stratejik avantaj olarak Kabul eder.
Aslında Bulgaristan’da Eurotronics bir günlük çalışma ücreti için 3
000 dolar öderken ABD’de 5 000 dolar ve 17 000 dolardır.
Bulgaristan’ın Avantajları:
Düşük vergi yükü
Yüksek kalite-Düşük iş gücü maliyeti
Mükemmel coğrafi konum
Kaynak: Eurotronics
Başarı
Örnekleri
Düşük maliyetlerin temelinde rekabetçi maaşlar , Plovdiv
gümrüksüz serbest bölge ve %10 ‘luk kurumlar vergisi yatmaktadır.
Eurotronic’in başarısı Avrupa ve Balkan dillerini serbestçe konuşan
ve yurt dışındaki çalışmalarında deneyim biriktiren mevcut yüksek
nitelikteki uzman personelden kaynaklanmaktadır. Bulgaristan’ın,
Balkan ülkelerine , AB, Asya’nın bazı bölgelerine yakınlığı dağıtım
işine sürdürülebilir kalkınma sağlayan anahtar etkendir.
49
Orta Öğretim
Bulgaristan liseleri lojistik ve ulaştırma
teknolojilerine ilişkin muhtelif
alanlardaprofesyonel eğitim sağlamktadır
Ulaştırma ve Lojistikte uzmanlaşmış 136 sınıftan yıllık neredeyse 5 000
lise mezunu
Bulgaristan’da 71 meslek okulu ulaştırma ve lojistikle ilgili disiplinlerde
uzmanlaşmıştır
Bu sanayi sektöründe en yüksek oranda profesyonel liseler
yoğunlaşması Sofya, Veliko Tırnovo, Varna, Burgaz, Plovdiv, Ruse ve
Pleven bölgelerinde mevcuttur
Sofya kaldırma ,inşaat ve nakliye ekipmanları Meslek
Lisesi
Her yıl yaklaşık 90 öğrenci mezun olur
Ulaştırma teknolojileri alanında 5 meslek
üzerine odaklı
Vinç yönetimi, yol ve yapı teknolojisi, fortklift
yönetimi alanlarında mesleki yeterlilik sunan
akşam kursları
Şirketlerin ihtiyaçları veya gayretleri
doğrultusunda ek kurslar
50
Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı , pgpstt.hit.bg
Yüksek Öğrenim
Bulgaristan’da Üniversiteler Lojistik ile İlgili
disiplinlerde yıllık 1800’ün üzerinde öğrenci
yetiştirmektedir
2010 yılında yaklaşık 60 500 öğrenci 53 kolej ve üniversiteden mezun
oldu
Öğrencilerin yarısından fazlası Ulaştırma Altyapısı ile ilgili bölümlerde
öğrenim görmektedir
Bulgaristan’da 11 üniversite ulaştırma teknolojisi veya lojistikle
doğrudan ilgili yaklaşık 55 disiplin sunmaktadır
Nakliye / lojistik branşlarındaki öğrencilerin dağılımı
Diğerleri 9%
Lojistik 10%
Ulaştırma Altyapısı 52%
Navigasyon ve deniz ulaşımı 29%
Yüksek Taşımacılık Okulu “Todor Kableshkov” / Sofya /
Ulaştırma ile ilgili disiplinlerde öğrenim gören
1 000’e yakın öğrenci
ViennaUniversity of Technology,
TechnicalUniversity of Dresden, University of
Bridgepor vs olmak üzere 50’den fazla dünya
üniversitesiyle uluslararası işbirliği
Modern bina ve ekipman
Ulusal ve Dünya Ekonomisi Üniversitesi ve Nakliyat,
Taşımacılık ve Lojistik Birliği iş dünyası ile eğitim arasında
işbirliği ve koordinasyon anlaşması imzalamıştır.
Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı, vtu.bg
51
Yüksek Öğrenim
Eğitim kurumları, devlet ve iş dünyası arasında
işbirliği programlarına start verilmiştir
2008 yılında İtalyan Dış Ticaret Enstitüsü ve İtalyan Ekonomik Kalkınma
Bakanlığı işbirliğiyle Sofya Üniversitesi «St Kliment Ohridski» ve Ulusal ve
Dünya Ekonomisi Üniversitesinde çok yüksek profesyonel düzeyde lojistik
ve sevkiyat zinciri yönetimi konusunda eğitim programı başlatıldı. Program
İtalyan Lojistik ve sevkiyat zinciri yönetimi birliği (AILOG) tarafından
organize edilmektedir.
Programın hedef kitlesi:
Lojistik, üretim, pazarlama ve üretim işletmelerinden satış alanlarında
uzmanlar
Taşımacılık ve dağıtım şirketlerinin Yönetim Kurulları
Öğrenimlerinin üçüncü veya dördüncü yılında olan üniversite
öğrencileri ve ekonomik fakülte / üniversitelerden tam başarıyla mezun
olanlar
İtalyan profesör ve yöneticiler tarafından okutulan dersler
Bulgar-İtalyan Birliği’nin Kurulması
İtalyan Lojistik Yöneticisi Armando Monte tarafından bir kitabın yayınlanması
Bir Web Sitesi Başlatma
Programa duyulan büyük ilgi Sofya Üniversitesi’nde Özel
“Lojistik ve Sevkiyatlar Zinciri yönetimi” konusunda yüksek
lisans programının açılmasına yol açtı.
52
Kaynak: Sofya “Sveti Kliment Ohridski” Üniversitesi Koordinatörü
BAŞARI ÖYKÜLERI
53
Başarı öyküleri
SOMAT
Kuruluş : 1960
Çalışan sayısı : 1 300
Ana faaliyetler : kara ve su
taşımacılığı, kombine lojistik dahil
olmak üzere A’dan Z’ye lojistik
hizmetleri
Avrupa ve Asya ülkelerinde 74 terminal ve 23 ofisten ibaret lojistik ağı. Willi
Betz gurubunun bir parçası
Sofya, Vidin, Ruse, Burgas ve Pazarcik’te 40 000 metre kare depo tesisleri
– açık ve kapalı alanlar, antrepolar, rüzgar türbinlerine ait elemanların
muhafaza edilmesine dair özel alanlar
Vidin ve Passau’da şirket terminalleri
2 500 yeni kamyonlarla, 4 000 trol ve 8 gemilerle
Kendisine mavna ve katamaranlar
İşlenmiş ürünler tehlikeli maddeler, yaş ve ağırlık ve boyut tarafından büyük
kargonun dahil
Bulgaristan’daki ofi sinden şirket Avrupa, Rusya,
BDT, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da operasyonlar
yönetmektedir.
Müşteriler: Metro, Billa, Carrefour, Kaufland, OMV, Danone, KAI Group
Kaolin, Bosch, İKEA, Festo, Ideal Standard, HP, Henkel, Daimler Chrysler,
BMW, Toyota, Kraft Foods
SOMAT TRACECA ulaşım koridorunun gelişmesi için katkı
sağlıyor.
54
Başarı öyküleri
SOMAT
SOMAT Avrupa, Asya ve Kafkasları su yolu üzerinden bağlayan ve multimodal
teknoloji üreten ilk Avrupa şirketidir
1984 yılında şirket Ro-RO Bağlantısı Vidin-Passau-Vidin’I açtı. Şu anda SOMAT
Tuna Nehrinde 2 Ro-Ro terminalinde çalışır:
Toplam 68 000 metrekarelik alana sahip Vidin
Toplam 23 203 metrekarelik alana sahip
AVRUPA PROJELERI:
Marco Polo, ya da Via Tuna Programı Avrupa Komisyonu’nun Tuna Nehri
üzerinden otomobil ve treyler taşıma girişimidir.
Trans Avrupa kombine teknolojisi veya rüzgar türbin pervaneleri
taşıma projesi, bölgede yenilenebilir enerji kaynaklarının gelişmesini
amaçlamaktadır ve AB tarafından desteklenmektedir.
Somat aynı zamanda kalite ve tecrübe göstergesi olarak NATO güçlerinin
Afganistan’daki tüm sevkiyatlarını gerçekleştirerek Amerikan ordusunun,
NATO’nun ve İSAF’ın partneridir.
2002 yılında Bulgaristan ziyareti sırasında Papa II Jaean
Paul’ün aracı olan Papamobilin Vatikan’dan Sofya’ya ve
tekrar Vatikana taşınması SOMAT tarafından yapıldı.
55
Başarı öyküleri
M&M (Militzer ve Munch)
Kuruluş: 1991
Çalışan sayısı: 200
Ana faaliyetler: karayolu,
demiryolu ve deniz taşımacılığı
Kombine hizmetler, iş tasarlama,
Dağıtım ve Lojistik
Şirketin Bulgaristan ofisi Romanya, Yunanistan, Sırbistan, Makedonya ve
Macaristan için bölge merkezidir
Tüm sınır kapılarını kapsayan ülkede geniş ofisler ağ,
limanlar ve başlıca sanayi bölgeleri
Bulgaristan Nakliye, Ulaştırma ve Lojistik Birliği tarafından kesintisiz olarak
Bulgaristan’ın en büyük nakliye şirketi olarak ilan edilmiştir
Yetkili Ekonomik Operatör
Neden Bulgaristan
Bulgaristan Avrupa ile Asya arasında jeostratejik bir köprüdür. Bunun
dışında ülke intermodal taşımacılık konusunda eşsiz çözümler
sunuyor.
Bulgaristan’ın hizmet verdiği Piyasalar - AB, Tunus, Fas, Cezayir,
Çin, Japonya, ABD, Türkiye, Rusya, Türkmenistan, Azerbaycan,
Kazakistan, Ermenistan, Gürcistan, Makedonya
Başlıca Müşteriler - Aşağıdaki sektörlerde lider şirketler:
mühendislik, metalurji, eczacılık, gıda, elektronik, madencilik, inşaat
Ana partnerler - M&M International Holding, Cargo Line,
ArceseTransport SpA, Japan post, Demiryolları, Lufthansa, Aeroflot
56
Başarı öyküleri
M&M (Militzer ve Munch)
Sofya İntermodal Terminali
Kapalı depolama alanı: 25 000 m2
Açık hava depolama alanı: 30 000 metrekare
Depo türleri: gruplama, gümrük denetiminde depo, vergi deposu
Demiryolu Yükleme ve boşaltma platformu
Yer: Moderno Predgradie Sanayi Bölgesi – Obelya, Bulgaristan’a
Romanya, Sırbistan ve Yunanistan’dan üç giriş noktasının kesiştiği yer
Aviation Services Bulgaria - M&M
Sofya Havaalanı’nda kargo ajanı olarak tescilli şirket bölümü, havaalanında
gümrük antreposu altındaki yüksek güvenlik ile 3 000 m² ‘lik depo sahibidir.
İşletme değer katmaya ilişkin lojistik hizmet depoları, dayanıksız mallar
deposu, tehlikeli mallar deposu, derin dondurucu ve soğutma alanları gibi
özel depo ve alanlara sahiptir.
Sunulan Hizmetler:
Hava kargosu ve hava postası - belgesel ve fiziksel taşıma
Uçakta yükleme – boşaltma işlemlerinin izlenmesi ve güvenlik kontrolü
Uçak paletlerinin hazırlanması ve üçüncü ülke hava hatlarında
arızaların kaldırılması
Havayolu tüketicilerine Bölgesel ve uluslararası nakliye
Militzer ve Munch enerji tüketimi ve atık yönetiminin optimize
edilmesi konulu projede Bulgar Bilimler Akademisi ile işbirliği
yapmaktadır.
57
Başarı öyküleri
Schenker
Kuruluş: 1889
Çalışan sayısı: 150
Ana faaliyetler: Avrupa kara
taşımacılığı
İç dağıtım, demiryolu çözümleri
Hava ve okyanüs taşımacılığı,
lojistik, sergi taşıma
Merkez Ofisi Sofya’dadır
7 Şube
Sofya 2, Varna, Plovdiv
Burgaz, Ruse, Sevlievo
Varna ve Sofya'da yeni
yatırımlar
Schenker
S
h
Varna
300 metrekare depolama yapmadan
yeniden yükleme (cross-docking)
4 000 paletlik 3 000 m2 depo
164 metrekare ofis binası
Hidrolik rampalı 6 yükleme sahası
Gümrük depolama ve gümrükleme
hizmetleri
En yüksek teknolojik standart
Schenker Bulgaristan’a ülkenin stratejik konumu, intermodal ulaştırma
çözümleri ve büyüme potansiyelinden dolayı yatırım yapmaktadır.
58
Başarı öyküleri
Schenker
“Alanımızda bizler ”demiryolu limanlarına”
giderek daha fazla güveniyoruz – müşterilerimiz
açısından karlı olan intermodal çözümler
sunabileceğimiz terminaller.
Elmar Viyland, Schenker & Co Viyana’nın Bulgaristan
faaliyetlerinden sorumlu Direktörü
Schenker Sofya
2 000 m2 depolama yapmadan yeniden
yükleme (cross-docking)
4 000 paletlik 3000 m2 depo
3 600 m2 ofis binası
Hidrolik rampalı 30 yükleme sahası
Kendisine ait demiryolu hattı
TAPA A Düzeyi Belgesi
En yüksek teknolojik standart
59
Başarı öyküleri
Despred
Kuruluş tarihi: 1947
Personel: 130
Ana faaliyetler: nakliyat, gümrük
acenteliği,depolama,lojistik
Neden Bulgaristan?
Bulgaristan harika bir lokasyona,kalifiye işgücüne ve erişilir altyapıya sahip ve
böylece pazar fırsatlarından fazlasıyla yararlanma ve istikrarlı bir iş kurmak için
yeter ve artar.
21 000 metre karenin üstünde terminal ve özel donanımlı depolar
49 000 metre kare üzerinde kapalı depo alanı
Merkez ofis: Sofia
Şubeler
Burgas ve Varna Karadeniz limanları
Tuna kıyısında Lom,Vidin ve Ruse limanları
Plovdiv-Bulgaristanın merkezinde önemli bir ekonomi bölgesi
Tren istasyonları: Dragoman, Dimitrovgrad ve Slivengrad
Gümrük kapıları: Sırbistan sınırında Kalotina ve Türkiye sınırında
Kapitan Andreevo
60
Başarı öyküleri
BIOMET
Kuruluş tarihi: 1991
Personel: 650 nin üzerinde
Ana faaliyetleri: İç ve dış
taşımacılık, depolama, lojistik
Şirket tehlikeli yükler de dahil olmak üzere her türlü yükleri tüm Avrupa
istikametlerine ve istikametlerinden taşır. Ana istikametler İngiltere,Benel
üks,İspanya,Fransa, İtalya, Almanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti ve geri
dönüş olarak Bulgaristan,Romanya ve Yunanistan’dır. Son yıllarda BİOMET
güçlü bir koordinasyon ve kontrol sağlama amacıyla ofis ağını genişletti.
Ana ortakları:
Shell Bulgaristan, OMV Bulgaristan, Air Liquid, Vitogaz Bulgaristan
Kaufland, Penny Market ve Lidl
Sevlievo Lojistik merkezi
La Biomet e la Ideal Standard International gestiscono il secondo centro di BİOMET
ve İDEAL STANDARD İNTERNATİONAL toplam alanı 40 000 metre kare olan
Bulgaristan’ın ikinci büyük lojistik merkezini işletiyorlar. Bu merkez fabrikanın
ürünlerini ve Batı Avrupa ve Mısır’dan fabrikalara ve IdealStandard’ın alt bölümlerine
yapılan ithalatı işlemektedir.
23 000 palet alanı
Yükleme platformları: 15
Yük taşımaya hazır araç sayısı : Günlük 60 adete kadar
61
Başarı öyküleri
Caven Orbiko
Kuruluş tarihi: 2004
Personel sayısı: 840
Ana faaliyetleri: Hızlı tüketim
malları dağıtımı, lojistik,
sözleşmeli paketleme ve
taşımacılık.
CavenObriko Bulgaristan’da standart soğutucu ve ısı/nem/koku
kontrolüyle donanımlı 11 kilit bölgede depolara sahiptir. Fima
Procter&Gamble, Globul, SC Johnson Wax, Mars, PhilipMorris,
ShellLubricants firmalarının ana dağıtıcısı ve Kraft, Wrigley, istasyonlarının
Shell и Intersnack firmalarının lojistik partneridir. CavenOrbiko Varta’nın
Romanya ve Bulgaristan’ın bölgesindeki tüm lojistik hizmetlerini
sunmaktadır.
Bulgaristanın önde gelen üniversiteleri ile ve özellikle UNSS, Amerikan
koleji ve European Business School London ile sözleşmelerini takip ederek
KavenOrbiko firması genç nitelikli profesyonelleri istihdam etmekte zorluk
yaşamıyor.
Firma gelecekte faaliyetlerini Romanya,Makedonya,Sırbistan,Hırvatistan
ve Türkiyede genişletmeyi planlıyor
Alanlarındaki artan talep, dünya 3PLand 4PLoutsourcing eğilimlerini
takip eden üreticilerin sayısının artmasından kaynaklanmaktadır
62
Başarı öyküleri
Fresh Logic
Kuruluş tarihi: 2006
Personel sayısı: 363
Ana faaliyetleri: Nakliye,
dağıtım, entegre lojistik hizmetleri
Dondurulmuş ve soğutulmuş ürünlerin taşınması üzerine depolama
yapmadan yeniden yüklenmesi (Cross-docking)
Bulgaristan'a ve diğer Avrupa ülkelerine günlük taşımalar
90’nın üzerinde özel buzdolaplı araçlar ve 1 tondan 20 tona kadar yük
kapasiteli vanlardan oluşan filo
+4°C den -20 ye kadar sıcaklıklarda depolanan 15 000 palet kapasiteli
alanı ile Firma Balkanların tek robotik ve belgelendirilmiş deposuna
sahiptir
Plovdiv şehrinin sanayi bölgesinde stratejik olarak konumlandırılmıştır
Bulgaristanın merkezinde
Trakya otobanına direk erişim
IV, VIII ve X Pan Avrupa ulaştırma koridorlarının kesiştiği noktada
Fresh Logic Plus: Sofya da ve
Varna da Lojistik merkezleri
2 800 palet üzerinde depolama
kapasitesi
Ağırlıklı olarak bu bölgeye
hizmet veren 30’un üzerinde
vandan oluşan araç filosu
63
Fraport
Başarı öyküleri
Fraport Twin Star Aeroport Management
Kuruluş yılı: 2006
Personel sayısı: 1 069
Faaliyetleri: Varna ve Burgas
havalimanlarını 35 yıllık süreyle
imtiyazlı işletme hakkı sahibi
Biz bu iki bölgenin gelişme potansiyeline
inanıyoruz ve Burgaz ve Varna havaalanlarına
yatırım yaparak genişlemeye devam edeceğiz.
İki yıl içinde 75 000 000 € üzerinde yatırım
yapmayı planlıyoruz.
Dirk Şusdziara-baş yönetici
Yıllık 3 milyon üzerinde yolcu
Senede 30 000 den fazla uçak seferi
100’ün üzerinde havayolu hattı
Şirketin iki havalimanında hizmet verilebilecek yolcu trafiğinin ilave terminal
sahalarının yapımıyla arttırılmasına ilişkin yatırım program uygulanmaya
devam etmektedir.
Fraport yerüstü hizmetler için modern donanım ve ekipman satın aldı,
personel eğitim merkezleri, yabancı dil eğitim kursları oluşturdu ve
büyük altyapı projelerine ilişkin olarak genel planlar geliştirdi. Burgas
havalimanında inme-binme ve uçak yükleme sahalarının genişletilmesi
başarıyla tamamlandı ve bir kaç adet yeni yük işleme binası, itfaiye
istasyonu, idari bina, Varna havalimanı kalkış-iniş pistinin rehabilitasyonu
(yaklaşık 20 milyon euroluk proje) da başarıyla tamamlandı iki yeni modern
yolcu terminalinin yapımı ise devam etmektedir.
64
BDŞ
Başarı öyküleri
Bulgaristan Demiryolu Şirketi
Kuruluş tarihi: 2005
Personel sayısı: 250
Faaliyetleri: Demiryolu
taşımacılığı, depolama
BJK hem taşınan yük hacmi bakımından hem de ton/km bakımından en
büyük ulusal özel demiryolu yük taşımacısıdır.
BJD Doğu Avrupa, eski Sovyet cumhuriyetleri ve Balkan ülkelerine taşıma
gerçekleştirmektedir. Şirketin en büyük müşterileri arasında Rompetrol
Bulgaristan, Kaolin, Çelik Sanayi Plc, Roma Feroviar Group Corp, Lukoil,
Aurubis var.
Şirket geçen yıl içinde yük taşımalarında % 15 artış kaydetti ve şu anda
konteyner lojistik projeleri geliştirmektedir.
2006 - 2010 Kargo istatistikler
2006
2007
2008
2009
2010
Bin Ton
Ton / Milyon km
65
BYA hizmetler:
Makroekonomik Bilgi
Yasal Tavsiye
İşletme maliyetleri hakkında bilgi
Vasıflıişsizlik, kullanılabilirliğiBölgeselbilgiler işgücü,
eğitim düzeyi, altyapı, yabancı yatırımcılar vesanayi
bölgeleri
Boş arsa tedarik etme
Potansiyel tedarikçiler, taşeronlartanımlanmasıveya ortak
girişim
Bireyselidari hizmetler
Merkezi ve yerel yönetimlerile Temaslar
Sanayi odaları, yerel üniversiteler ve STK’larile bağlantılı
kuruluşlar
66
Investing in your future
EUROPEAN
UNION
European Regional
Development Fund
OP “Development of
the Competitiveness
of the Bulgarian
Economy” 2007-2013
Project “Promoting the advantages of investing in Bulgaria”
BG 161PO003-4.1.01-0001-C0001, with beneficiary InvestBulgaria Agency, has been
implemented with the financial support of the European Union through the European Fund
for Regional Development and the national budget of the Republic of Bulgaria.
InvestBulgaria Agency
31 Aksakov Street
Sofia 1000, Bulgaria
Tel.: +359 2 985-5500
Fax: +359 2 980-1320
E-mail: [email protected]
www.investbg.government.bg