Slayt 1 - Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Doç.Dr.Onur POLAT
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Acil Tıp Anabilim Dalı
İçerik:
 Diz Yaralanmaları
 Fraktürler
 Dislokasyonlar
 Tendon, Ligament
Yaralanmaları
ve
Menisküs
 Aşırı Kullanıma Bağlı Yaralanmalar
Diz Yaralanmaları
Diz Yaralanmaları
Diz yaralanmaları sıklıkla ligamentöz ve
kartilaja ait yaralanmalar sonucu oluşur fakat
fraktür ve dislokasyonları da içerebilir.
Ottawa diz kuralları dizin radyografi
istemleri için kullanılan bir rehberdir.
Diz Yaralanmaları
Takip eden kriterlerden herhangi birinin
varlığında radyografik inceleme önerilmektedir.
a) Hasta > 55 yaş,
b) Fibula başında hassasiyet,
c) İzole patellar hassasiyet,
d) Dizi 90O fleksiyona getirememe,
e) Yaralanmadan hemen sonra veya acil
serviste 4 adım atacak kadar diz üzerine
ağırlık verememe.
Fraktürler
Patellar Fraktürler
Patella fraktürleri en sık direkt vurma
veya
fleksiyondaki
diz
üzerine
düşme
nedeniyle meydana gelir, fakat quadriceps
kasının güçlü kontraksiyonu ile de oluşabilir.
Semptomlar patella üzerinde ağrı ve
şişliği içerir. Patella üzerinde palpe edilebilir
defekt ve hassasiyet genellikle bulunur. Dizin
ekstensör mekanizması değerlendirilmelidir.
Patellar Fraktürler
Düz grafiler, ek olarak gün doğumu
(sunrise) grafisi, tanıyı doğrular. Tedavi
fraktürün tipine bağlıdır. Dizin ekstensör
mekanizmasını
bozmayan
minimal
veya
displase olmayan fraktürler, diz immobilizatörü
ve koltuk değneği ile tedavi edilir, ardından 6
hafta uzun bacak alçısı uygulanır.
Patellar Fraktürler
Üç mm' den daha fazla displase, parçalı,
veya ekstensör mekanizmayı bozan fraktürler
operatif tedavi için erken ortopedi kontrolünü
gerektirir.
Patellar Fraktürler
Femoral Kondil Fraktürleri
Femoral
kondil
fraktürleri
sıklıkla
yüksekten düşme veya direkt vurma nedeniyle
olur. Bulgu ve semptomlar ağrı, şişme,
deformite, nadiren de kısalma ve rotasyonu
içerir.
Popliteal arter ve derin peroneal sinir
(birinci ve ikinci ayak parmağı arasının
duyusu) bölgesi değerlendirilmelidir.
Femoral Kondil Fraktürleri
Femoral
kondil
fraktürleri
sıklıkla
yüksekten düşme veya direkt vurma nedeniyle
olur. Bulgu ve semptomlar ağrı, şişme,
deformite, nadiren de kısalma ve rotasyonu
içerir.
Popliteal arter ve derin peroneal sinir
(birinci ve ikinci ayak parmağı arasının
duyusu) bölgesi değerlendirilmelidir.
Femoral Kondil Fraktürleri
Aynı taraftaki kalça ve quadriceps kası da
tam
olarak
değerlendirilmelidir.
Ortopedi
konsültasyonu endikedir.
Displase
olmayan
fraktürler
immobilizasyon,
displase
fraktürler
açık
redüksiyon ve internal fiksasyon (ARIF) ile
tedavi edilir.
Femoral Kondil Fraktürleri
Tibial Spina Fraktürleri
Tibial spina fraktürleri fleksiyondaki dize
karşı uygulanan anterior ve posterior güçlerce
meydana getirilir ve sıklıkla cruciate ligaman
avulsiyonlarıyla birliktedir.
Muayenede, diz şiş, hassas ve hemorajik
eklem efüzyonu nedeniyle tam ekstensiyona
getirilemez. Lachman testi pozitiftir.
Tibial Spina Fraktürleri
Displase
olmayan
fraktürler
ekstensiyonda immobilizasyonu
edilir.
Displase fraktürler ARIF gerektirir.
dizin
tam
ile tedavi
Tibial Spina Fraktürleri
Tibial Plato Fraktürleri
Tibial plato fraktürleri tibia üzerinde
femoral kondillere güç uygulayan aksiyal
yüklenme veya direkt vurma sonucu oluşur.
En
sık
yaralanan
Semptomlar dizde ağrı,
kısıtlılığını içerir.
lateral
platodur.
şişlik ve hareket
Tibial Plato Fraktürleri
Radyografiler fraktürü veya yağ/sıvı
seviyesini
içeren
eklem
efüzyonunu
gösterebilir.
Bilgisayarlı
tomografi
(BT)
fraktürün değerlendirilmesi için yararlıdır.
Deprese olmayan farktörlerin tedavisi
uzun bacak alçısı ve üzerine basmadan yapılan
aktivitedir.
Deprese
fraktürler
operatif
olarak
fragmanlann elevasyonu şeklinde tedavi edilir.
Tibial Plato Fraktürleri
Tibial Şaft Fraktürleri
Tibial
şaft
fraktürleri
krepitsayon ile başvurur.
ağrı,
şişme
ve
Tam bir nörovasküler değerlendirme gerekir.
Düz radyografiler tanıyı doğrular.
Diz ve ayak bileği radyografileri de çekilmelidir.
Tibial Şaft Fraktürleri
Tedavi
lokalizasyon,
sayı
ve
fragmanların displasmanına bağlıdır.
Çoğu tibial şaft fraktürleri
konsültasyonu gerektirir.
acil
kemik
ortopedi
Acil operatif tedavi endikasyonları açık
fraktürler,
vasküler
yaralanma
(kapalı
redüksiyon ile düzelmeyen) ve kompartman
sendromudur.
Tibial Şaft Fraktürleri
Fibula Fraktürleri
Fibula fraktürleri çoğunlukla ayak bileğinde
distal fibulayı içerir.
İzole şaft fraktürleri genellikle direkt vurma
sonucu oluşur.
Fibula küçük ve ağırlık taşımadığından
fraktürlerin büyük kısmı immobilizasyon,
koltuk değneği, elevasyon ve analjeziklerle
tedavi edilir.
Fibula Fraktürleri
Stres fraktürleri fibulanın distal üçte birlik
bölümünde en sıktır.
Hastaların konforu için yürümeye izin veren
kısa bacak alçısı ve koltuk değneği ile tedavi
edilebilir.
Fibula Fraktürleri
Fibula Fraktürleri
Dislokasyonlar
Patellar Dislokasyon
Patellar dislokasyonlar en sık burkulma
sonrasında patellanın laterale displasmanı
olarak görülür.
Medial
eklem
kapsülünde
zedelenme
dislokasyon ile birlikte olabilir. Diz grafileri eşlik
eden bir fraktürü dışlamak için istenir.
Patellar Dislokasyon
Bilinçli sedasyon altında redüksiyon, kalça hafif
fleksiyonda iken dizin ekstensiyona getirilmesi
ve bu esnada patellanın mediale doğru yerine
itilmesi şeklinde yapılır.
Redüksiyondan sonra,
immobilize edilmelidir.
diz
Bir iki hafta
sağlanmalıdır.
ortopedi
içinde
ekstensiyonda
kontrolü
Patellar Dislokasyon
Patellar Dislokasyon
Patellar Dislokasyon
Diz Dislokasyonu
Posterior dislokasyon diz dislokasyonlarının en
sık görülen tipidir.
Muayenede, diz anstabildir;
kendiliğinden redükte olur.
nadiren
diz
Bu dislokasyon ile popliteal arter ve peroneal
sinir
yaralanmalarının
birlikteliği
yüksek
insidans gösterdiğinden tam nörovasküler
muayene yapılmalıdır.
Diz grafileri eşlik eden fraktürlerin ekarte
edilmesi için istenmelidir.
Diz Dislokasyonu
Bilinçli sedasyon altında, longitudinal traksiyon
uygulanarak dislokasyon düzeltilmelidir.
Vasküler durum redüksiyon öncesi ve sonrası
ayak
bileği
brakial
indeks
ile
değerlendirilmelidir. Vasküler sorun varsa,
arteriogram uygulanmalıdır.
Bazı ortopedik cerrahlar ABI normal olsa bile
arteriografiyi desteklemektedir. Bu yaralanma
için acil ortopedi konsültasyonu ve yatış
gereklidir.
Diz Dislokasyonu
Diz Dislokasyonu
Tendon, Ligament ve
Menisküs Yaralanmaları
Patellar Tendon Rüptürü
Patellar tendon rüptürleri < 40 yaş ve patellar
tendinit veya steroid enjeksiyonu öyküsü olan
hastalarda daha sıktır.
Quadriceps
kasının
güçlü
kontraksiyonu
sonrasında olur. Ana semptom patella altında
ağrıdır.
Patellar Tendon Rüptürü
Muayenede, patella altında defekt ve dizin
ekstensiyonunda yetersizlik vardır.
Patella yüksek yerleşimli (patella alta) veya
alçak yerleşimli (Patella baja) olabilir.
Radyografiler
patella
avulsiyonunu ekarte ettirir.
fraktür
veya
Tedavi diz immobilizasyonu ve 7-1O gün içinde
onarım için ortopedi konsültasyonunu içerir.
Patellar Tendon Rüptürü
Patellar Tendon Rüptürü
Quadriceps Tendon Rütürü
Quadriceps
tendon
riiptürü
kasın
ani
kasılmasını takiben (zıplama sonrası) yaşlı
hastalarda daha sık olarak görülür.
Semptomlar yürüyüşte
keskin ağrıyı içerir.
dizin
proksimalinde
Yırtık tam ise, düz bacağı kaldırmak mümkün
olabilse
de,
hasta
dizini
fleksiyondan
ekstensiyona getiremeyecektir.
Quadriceps Tendon Rütürü
Suprapatellar bölgede palpe edilebilen defekt,
hassasiyet, şişlik ve patella distale yer
değiştirmiş (patella baja) olabilir.
Radyografiler patellar veya femoral avulsiyon
fraktürünü ekarte eder.
Parsiyel yırtıklar quadriceps kas yırtığı gibi
tedavi edilir.
Tam yırtıklar operatif onarım için ortopedi
konsültasyonu gerektirir.
Quadriceps Tendon Rütürü
Quadriceps Tendon Rütürü
Ligament Yaralanmaları
Ligament
yaralanması
olan
dizlerinde ağrı ve şişlik vardır.
hastaların
Hemartroz sıktır fakat eklem kapsülünde tam
yırtık var ise görülmeyebilir.
Anterior cruciate ligaman (ACL) yaralanması
en sık olandır.
ACL gerilmesi
birlikte olabilir.
medial
menisküs
yırtığı
ile
Ligament Yaralanmaları
Hastalar ağrı ve şişme yanında
duyulabilen bir "pop" sesi tariflerler.
sıklıkla
Lachman ve pivot-shift testi ACL yırtığı tanısı
için sensitiftir.
Posterior cruciate ligaman yırtıkları ACL
yırtıklarından daha nadirdir ve sıklıkla bacağın
alt bölümünün büyük posterior güçlere maruz
kalması ile olur.
Ligament Yaralanmaları
Posterior çekmece bulgusu tespit edilebilir fakat
sensitif değildir.
Radyografiler sıklıkla sadece eklem efüzyonunu
gösterir.
Tedavi diz immobilizasyonu, tolere edebildiğince
üzerine basma, analjezi ve ortopedi kontrolünü
içerir.
Artrosentez sadece ciddi ağrı yapan gergin
hemartrozlann semptomatik rahatlaması için
yararlıdır.
Ligament Yaralanmaları
Ligament Yaralanmaları
Ligament Yaralanmaları
Menisküs Yaralanmaları
Menisküs
yaralanmalarının
semptomları
arasında dizin ağrılı kilitlenmesi, pop veya klik
sesi hissi, veya dizde boşalma hissi bulunur.
Muayenede aynı taraftaki quadriceps kasında
atopi bulunabilir, McMurray testi tamda
yardımcı olabilir.
Tedavi
dizin
immobilizasyonu,
tolere
edilebildiği kadar üzerine basma, analjezikler
ve ortopedi kontrolünü içerir.
Menisküs Yaralanmaları
Menisküs Yaralanmaları
Aşırı Kullanıma Bağlı
Yaralanmalar
Patellar Tendinit
Petallar tendinit veya "jumper knee" yokuş
çıkarken veya oturur pozisyondan kalkarken
patellar tendon çevresinde ağrı hissedilmesi ile
gelir.
Tedavi buz uygulama, NSAI
quadriceps kasım güçlendirici
içerir.
ilaçlar, ve
egzersizleri
Patellar tendinitin Acil servisteki tedavisinde
steroid enjeksiyonunun yeri yoktur.
Patellar Tendinit
Patellar Tendinit
Patellar Kondromalazi
Patellar kondromalazi eklem kıkırdağında
lateral stres yaratan patellofemoral kayma
nedeniyle oluşur.
En sık genç aktif kadınlarda olur ve merdiven
çıkarken veya oturur pozisyondan kalkarken
kötüleşen anterior diz ağrısı ile gelir.
Tam patellar kompresyon ve kavrama testi ile
desteklenir. Tedavi nonsteroid antienflamatuar
ilaçlar, istirahat ve quadricepsi kuvvetlendirici
egzersizi içerir.
Patellar Kondromalazi
Patellar Kondromalazi
İncik Kemiği (Shin Splint)
İncik kemiği egzersiz ile tibia anterlor veya
lateralinde ağrı ile gelir.
Radyografiler stres fraktürünün dışlanmasında
yararlıdır (fakat sensitif değildir).
Tedavi 2 - 3 hafta aktivitenin kesilmesini içerir.
İncik Kemiği (Shin Splint)
İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM
Acil Tıp