tüp bebek bilgilendirme kılavuzu - Özel İrenbe Kadın Hastalıkları ve

Tüp Bebek
tedavisine karar
vermeden önce
Uzman ekibimiz
ile ÜCRETSİZ
görüşme
yapabilirsiniz.
(0232)
464 5 888
TÜP BEBEK
BİLGİLENDİRME
KILAVUZU
Özel İrenbe Kadın Hastalıkları ve
Doğum Dal Merkezi - Tüp Bebek Merkezi
Talatpaşa Bulvarı 1436 Sokak No: 6 Alsancak - İZMİR
0.232.464 5 888 Pbx
Faks: 0.232.464 58 89
Gsm: 0.533.466 29 20
e-posta: [email protected]
www.irenbe.com.tr
www.kadinvegebelik.com
www.ivfturkey.com
www.irenbetv.com
facebook.com/irenbe
instagram.com/irenbe_
twitter.com/irenbe
youtube.com/irenbe
Özel İrenbe Kadın Hastalıkları ve
Doğum Dal Merkezi - Tüp Bebek Merkezi
S
evgili Tüp Bebek Adayları,
Bu kitapçığın amacı, size Yardımcı Üreme Teknikleri ve bu
tekniklerin son basamağı olan Tüp Bebek tedavisinin ayrıntılarını
özetlemektir. Konunun ayrıntıları ile ilgili sorularınızı veya
sorunlarınızı bize danışmaktan çekinmeyiniz.
İRENBE Tüp Bebek Merkezi, Kadın Sağlığı ve İnfertilite alanlarında
1983 yılından bu yana hizmet vermektedir. İlk kez 1993 yılında
başlayan tüp bebek çalışmalarımıza, konusunda uzman yurt dışı
merkezlerin desteği ve işbirliği ile 1998 yılında İzmir'in ilk Özel TÜP
BEBEK MERKEZİ olma ünvanına sahip olmuştur. Dünya genelinde
söz sahibi ve önemli tüp bebek merkezlerinin teknik alt yapı ve
klinik uygulamalarını tamamını ünitemizde bulabilirsiniz.
Merkezimizde uygulanan yöntemler; Mikroenjeksiyon (ICSI), IVF
(In Vitro Fertilizasyon; Tüp Bebek), Yumurtlama tedavileri ve takipleri, Aşılama (IUI-Mikro çip yöntemiyle), mini tüp bebek tedavileri,
Sperm değerlendirilmesi, Sperm yıkama ve Mikro-Çip ile Sperm
seçimi, Embriyo Transferi (Taze veya dondurulmuş), Embriyo
dondurma ve çözme işlemleri, YUMURTA dondurma çözme
işlemleri, Preimlantasyon Genetik Tanı (PGT), ileri derecede
şiddetli erkek sorunlarında Sperm bulma yöntemleri (TESA, Mikro
TESE, TESE, PESA).
İRENBE Tüp Bebek Merkezi olarak bugüne kadar hasta memnuniyetini ve her konuda bilgilendirme ve şeffaflığı ön planda tuttuk.
Çünkü yardımcı üreme teknikleri uygulamaları klinik ve
laboratuvarın uyumlu çalıştığı bir düzene ihtiyaç duyar. Ünitemizde, bu düzen ve disiplin konusunda başarılı, deneyimli,
kaliteden ödün vermeyen bir EKİP bulunmaktadır.
BAŞARI oranlarımızın giderek artması ve dünya geneliyle paralel
gitmesi bize ayrıca mutluluk vermektedir.
Bize Güvenin...
Hayallerinizin gerçeğe dönüşmesi dileğiyle.
İNFERTİLİTE VE TÜP BEBEK NEDİR?
D
Doğal süreçte her ay üretilen 1 veya 2 yumurta
Bu tetkikler;
düzenli adet gören kadının adet döneminin
䖃㻌㻌
Kan testleri (hormon analizleri; serolojik testler vb.)
ortası günlerinde karın boşluğuna bırakılır.
Adet döneminde yapılan jinekolojik ve ultrasonografik
muayene.
䖃㻌 㻌
Tüp (Tuba uterine) denilen organ tarafından alınan
yumurta, vajinadan gelen sperm ile tüpte buluşur ve
Rahim filmi (HSG=Histerosalpingografi)
䖃㻌㻌
döllenme tüp içerisinde gerçekleşir. 4-5 gün burada
Semen analizi (spermiogram) (yıkamalı veya yıkamasız
değerlendirme, morfolojik=görüntüsel değerlendirme)
bekleyen ve rahme doğru yönlendirilen döllenmiş
䖃㻌 㻌
yumurta 5-6. gün civarında rahime ulaşır ve yerleşir.
Böylece gebelik süreci başlar. Bu süreci etkileyen bir veya
Gereken durumlarda Laparoskopi / Histeroskopi.
䖃㻌㻌
daha fazla sebep infertilite durumuna sebep olur.
Bu tanı yöntemlerine göre kişi ve eşinin bireysel
durumları da göz önüne alınarak nasıl bir yaklaşım
izleneceği, yardımcı üreme teknikleri kullanılıp
kullanılmayacağı belirlenir.
İnfertilite 1 yıl süreyle korunmasız, düzenli cinsel
birlikteliğe rağmen gebeliğin elde edilememesi olarak
tanımlanmaktadır. Çiftlerin yaklaşık
%15’i yani her 6
Tüp Bebek yani İN VİTRO FERTİLİZASYON her iki eşey
hücresinin yani hem yumurtanın hem de spermin vücut
dışına alınarak laboratuvar ortamında tüp içerisine
döllenmesidir. KONVANSİYONEL YÖNTEM yani klasik tüp
bebek tedavisinde yumurta hücresi laboratuvar
ortamında belirli sayıda sperm ilave edilerek döllenmeye
bırakılırken MİKROENJEKSİYON tedavisinde ise her bir
yumurta hücresi ile tek bir sperm hücresi mikroskop
altında enjekte edilmek suretiyle döllenir.
çiftten 1’i üreme çağlarının herhangi bir döneminde bu
sorunu yaşamaktadır. Sorun bazında kadına veya erkeğe
ait oranlar %40 gibi eşit görünmektedir. %10-15 çiftte ise
belirgin bir problem saptanamamaktadır (idiopatik=
açıklanamayan infertilite)
İnfertilitede de, diğer sağlık sorunlarında olduğu gibi asıl
amaç nedenin öncelikle ortaya konmasıdır. Bu nedenle
çiftler, hem kadın hem de erkek için yapılacak bazı
Doğal süreçte sperm ve yumurtanın bir araya gelmesini
etkileyen birçok sebep tüp bebek uygulamasını gerektirmektedir.
tetkikler ile araştırılır.
-2-
Tüp bebek tedavisinin gerekli olduğu durumlar;
1) Kadına ait sebepler:
Tüplerin tıkalı olması
䖃㻌㻌
Yumurtlama problemleri (polikistik over, hipogonadotropik hipogonadizm)
䖃㻌
㻌
Azalmış yumurtalık (over) rezervi ve ileri yaş
䖃㻌㻌
Endometriozis (çikolata kisti)
䖃㻌㻌
Polikistik Over Hastalığı
2) Erkeğe ait sebepler:
Sperm sayı, yapı ve hareketliliğindeki problemler
䖃㻌㻌
Sperm Morfolojisi
Erektil disfonksiyon (sertleşme problemleri)
䖃㻌㻌
Genital organlara ait anatomik problemler (hipospadias,
vas deferens-meni kanalı yokluğu veya tıkanıklığı vs)
䖃㻌
Hipogonadotropik hipogonadizm
uyarıcı hormonların olmaması)
䖃
(beyinden
gelen
3) Açıklanamayan (idiopatik) infertilite
4) Tekrarlayan gebelik kayıpları olan ve genetik problem
saptanan hastalarda sağlıklı embriyoyu belirlemek
amacıyla Tüp Bebek Tedavisi uygulanır.
5) Anne veya babada, kalıtsal hastalık mevcudiyetinde
sağlıklı embriyo ve sağlıklı gebelik elde etmek amacıyla,
Tüp Bebek Tedavisi uygulanır.
6) Genetik analiz işlemi (PGD) 3.-5. gün embriyolara
yapılan biyopsi işlemi sonrası, genetik laboratuvarlarında
yapılan sağlıklı embriyoların tespiti ve sonrası (1-2 gün)
sağlıklı embriyonun transfer edilmesi şeklinde
yapılmaktadır.
-3-
Sperm yapısal bozuklukları
1. Gün
4. Gün
2. Gün
3. Gün
5. Gün
6. Gün
Embriyo Gelişimi
TÜPBEBEK TEDAVİSİNDE SÜREÇ
A) ÖN DEĞERLENDİRME
İ
yapılması gereken yaklaşımlar olabilir. Gerekli görüldüğü
takdirde eksik vitamin ve antioksidan ilaçların takviyesi de
RENBE aynı zamanda bir ‘Kadın Sağlığı Merkezi’dir.
yapılabilir.
Kliniğimize başvuran her kadın genel ve jinekolojik
Yumurtalık rezervi nedir?
durumu açısından da değerlendirilir. Kişiye
Her kadın dünyaya geldiğinde belirli sayıda yumurta
özgü bilgilere göre tam kan sayımı, kan grubu, açlık kan
hücresi ile doğar. Anne karnında iken bir kız çocuğunda,
şekeri, lipid profili, bazı vitaminlerin kan düzeyi, tiroid
gebeliğin 20. haftasında 7 milyon civarında olan yumurta
fonksiyon testleri, rahim ağzı sürüntü değerlendirilmesi
sayısı, bu haftadan itibaren giderek azalmakta, doğumda
(pap smear), meme muayenesi - ultrasonografi ve
2 milyon ve ergenlik döneminde 400 bine kadar
mamografi yapılmaktadır. Bilinen hastalıklarınıza yönelik
düşmektedir. Normalde yok olmaya programlı bu
olarak gerekli konsültasyonlar da istenir. Adet döneminin
hücreler her ay adet kanamasının ilk 5 günü seçilir ve
genellikle 2. veya 3.günü yapılan muayene ile yumurtalık
genellikle bir veya iki tanesi olgunlaştırılır. Bir kadın tüm
rezerviniz ve olası jinekolojik problemleriniz araştırılır.
üreme çağı boyunca yumurtalarının yaklaşık 400 tanesini
Gerekirse bazı hormon tetkikleri istenebilir. Adet dönemi
yumurtlayabilmektedir. Yumurtalık yaşı her zaman beden
bittikten hemen sonra rahim boşluğu ve tüplerin duru-
yaşı ile paralel gitmez. Her ne kadar 35 yaşından itibaren
munu belirlemeye yönelik rahim filmi istenebilir. Erkek
yumurtalık rezervindeki azalma daha belirgin hale gelse
hasta ise 3-5 günlük cinsel perhizle sperm örneği verir.
de bazı kadınlarda bu azalma son derece hızlı ve/veya
Sperm analizi problemli çıkan hastalarda 2-3 hafta arayla
erken seyredebilir. Genetik faktörler, sigara içme, kalitesiz
yeni bir örnek, gerekirse Ürolojik muayene, hormon
yaşam koşulları, yumurtalığa yapılan cerrahiler, çikolata
analizi, genetik analiz istenebilir.
kistlerinin (endometrioma) varlığı kemoterapotik ajanlar,
Muayene ve tetkikler ile saptanan sorunlara yönelik
radyasyon da yumurta sayısını olumsuz etkileyebilmek-
olarak anestezi altında histeroskopi (rahim içi
tedir. Hikâyelerinde bunlar olan hastalar daha erken
boşluğunun kamera ile gözlenmesi), laparoskopi (karın iç
değerlendirilmelidirler.
boşluğunun kamera ile değerlendirilmesi, gerekli müda-
Yumurta rezervini değerlendirmede kullanılan birçok
halenin yapılması=kapalı ameliyat) yapılması gerelebilir.
yöntem AFC (ultrasonografik olarak adetliyken mevcut
Başvuran çiftlerde eğer mevcut ise sağlık problemlerinin
yumurta keseciklerinin sayısı) FSH-ESTRADİOL, AMH)
(şeker hastalığı, guatr, kansızlık, kalp hastalığı) düzeltilm-
tedaviye olan yanıtınızı belirlemekle beraber gebelik
esi, vücut kitle endeksleri fazla olan hastaların kilo
oranınızı her zaman net olarak göstermeyebilir.
vermesi, sigara içiminin bırakılması tedavi başlamadan
-4-
B) TEDAVİYE BAŞLAMA
3) Co-flare ve mikrodoz protokol
Tüp bebek tedavisinde sebep erkek faktörü olsa da kadın
tedavi görmektedir. Tedavinin verimli olması için yeterli
ve kaliteli yumurta ve sperm elde edilmesi esastır. Bu
Bu tedavi daha çok yumurta rezervi azalmış hastalarda
uygulanır. Co-flare protokolde tedavi âdetin 1 veya 2.
günü GnRH agonisti başlanması ve ilerleyen günlerde
anlamda uygulanan birçok yumurta uyarılma protokolü
mevcuttur. Bu tedavilerden hangisinin uygun olduğuna
kişisel veriler (yaş, yumurta sayısı, vücut kitle endeksi,
sigara içimi, işlem özelliği-pgd vs) ışığında karar verilir.
yumurta uyarıcı ilaçların ilave edilmesi ile uygulanır.
4)Co-flare
ve antagonist protokolün beraber
uygulandığı modifiye protokol (ultrashort agonist
+antagonist protokol)
Bu anlamda uygulanan tedaviler ve ilaçlar şöyledir;
1) Uzun protokol
5) Antagonist protokolde Klomifen sitrat veya letrozol
Genellikle yumurta rezervi yeterli hastalarda tedaviye
başlanacak aydan bir önceki âdetin 21. günü başlar.
Öncesinde doğum kontrol hapı da verilebilir.
6) Ardışık uyarma
Aynı siklus içinde iki kez uyarma (bu şekilde uygulama
yumurta rezervi düşük olgularda fayda sağlamaktadır.)
GnRH-analogları belirli dozlarda yapılarak vücudunuzun
kendi kontrol sistemi baskılanır. Amaç yumurtalıklarınızın
kontrolümüz dışında çalışmasını önlemektir. Bu ilaçlar
yumurta toplanana kadar devam edilir. Adet olunca size
uygun ayarlanan yumurta uyarıcı ilaçlar 10-12 gün
süreyle yapılır.
2) Kısa protokol (antagonist)
Adet kanamasının 2. veya 3.günü muayene sonrası
yumurta uyarıcı ilaçlar başlanır. Tedaviye olan yanıtınıza
göre tedavinin belirli günlerine yumurtalarınızın kendi
halinde çatlamaması için GnRH-antagonist ilaçlar ilave
edilir. Bu tedavi her hasta grubuna uygulanabildiği gibi
daha çok yumurtalık rezervi az hastalarda uygulanır.
-5-
C) TEDAVİNİN SÜRDÜRÜLMESİ
Uygun protokolün seçimi sonrası 10-12 gün
süren takip dönemi başlar. Bu dönemde 3-4
kez kliniğe gelinerek ultrasonografik muayene
ve gerekirse hormon analizi (estradiol, LH,
progesteron)
yapılarak
tedaviye
olan
cevabınız kontrol edilir. Elde edilen sonuçlara
göre ilaç ilavesi veya azaltılması yapılır.
FOLLİKÜL adı verilen içi yumurta hücresi
içeren sıvı dolu keseciklerin büyüklüğü
yaklaşık 18 mm devam eder.
Bu aşamada tedavinin titizlikle sürdürülmesi
çok önemlidir.
D) FİNAL AŞAMASI (YUMURTA
OLGUNLAŞTIRILMASI VEYA ÇATLATMA)
Folliküllerinizin büyüklüğü yaklaşık 18 mm’e
ulaşınca
uygun
iğneler
uygulanarak
yumurtalarınızın olgunlaşması ve kolayca
alınabilen hale getirilmesi sağlanır. İlaç
uygulandıktan 34-36 saat sonra yumurta
toplanması işlemi anestezi altında ve ultrason
eşliğinde vajinal yoldan yapılır.
-6-
YUMURTA TOPLANMASI (OPU – Oocyte pick-up)
İşlem damardan verilen anestezi altında yapılır. Özel tasarlanmış
bir iğne ve pompa vasıtasıyla sıvı dolu kesecikler (folliküller)
emilerek tüpe alınır. Laboratuvar ortamında incelenerek yumurtalar bu sıvı içerisinden ayrıştırılır.
Sperm elde etme;
Tedavi planlanırken erkek hasta ile ilgili veriler daha önceden
elde edilmiştir. Buna göre yumurta toplanması günü 3-5 günlük
perhiz olan eş taze meni(semen) örneği verir. Perhiz süresi takip
dönemi sırasında hatırlatılır.
Ciddi erkek faktörlü tedavi alan çiftlerde sperm örneği TESTİS
veya EKLERİNDEN elde edilir. (TESA, MİKRO-TESE, PESA, MESA)
İşlem için kullanılan örnekler dışında kalan materyal yasal süre
zarfında saklanmaktadır.
Daha
önceki
incelemelerde
menide ‘hareketli’
sperm
bulunamamış hastalarda da TESE işlemi gerekebilir. Amaç daha
kaliteli hareketli-canlı sperm örneği elde etmektir.
-7-
LABORATUVAR AŞAMASI
Yumurtalar elde edildikten sonra 3-4 saat özel
hazırlanmış inkübatör adı verilen cihazlarda bekletilir.
Bunu takiben etraflarındaki destek hücre yığınından
(Cumulus ooforus-granüloza hücreleri) arındırma işlemi
yapılır. Mikroskop altında yapılan inceleme sonrası olgun
olup olmadığı belirlenir. Sperm sayısı 15 milyon ve üzeri,
hareketliliği yeterli (% 40 ve üzeri), morfolojisi normal
olan hastalarda klasik yöntem denilen her bir yumurta
hücresinin etrafına 100 bin sperm olacak şekilde yapılan
konvansiyonel yöntem uygulanabilir. Dünya genelindeki
iyi klinikler uygun olan hastalarının % 25 ine bu yöntemi
uygulamaktadırlar.
Mikroenjeksiyonda
ise
her
bir
yumurta hücresine 1 sperm enjekte edilir. Bu yöntem
genel olarak yumurta rezervi azalmış, az sayıda yumurta
elde edilen, sperm sayısı az olan veya cerrahi yöntem ile
sperm elde edilen hasta gruplarında uygulanmakla
beraber diğer hasta gruplarında da uygulanabilmektedir.
Mikroenjeksiyon yönteminde döllenme oranı %70-80
civarındadır.
Döllenmenin gerçekleşip gerçekleşmediği genellikle
döllenme işleminden 16-17 saat sonra kontrol edilir (bir
sonraki günün sabahı). Döllenme olmuş ise bölünme
kontrolleri yapılır (KLİVAJ DÖNEMİ). Video takibindeki
embriyolarda ise bu süreçler tamamen inkübatör içi
otomatik olarak yapılmaktadır. Anne rahmine dönünceye
kadar döllenmiş yumurtalar(embriyolar) anne rahmini
taklit
eden
özel
sıvılarda
ve
özel
ortamlarda
(inkübatör=ısısı ve gaz özelliği ayarlanmış cihazlar)
bekletilir.
-8-
EMBRİYO TRANSFERİ
beklenmedik endometrium problemleri, enfeksiyon,
Taze embriyo transferinde genellikle 2-3. gün embriyo
transferi yapılır. Uygun olan hastalarda (çok sayıda kaliteli
embriyo varsa) 5. gün (blast) transferi de yapılabilir.
Transfer işlemi ağrısız olup özel bir durum yoksa idrara
sıkışık ve anestezisiz olarak uygulanır. Muayeneden
farksızdır. Özel bir katatere yüklenen embriyolar, ultrason
eşliğinde rahime nakledilir. Yumurta toplama işlemi günü
başlanan progesteron ve türevi ilaçlar gebelik testine
kadar kullanılmalıdır.
alerji, endometrium içi sıvı, PGD için embriyo biriktirme
amacıyla da kullanılır. Embriyolarınız yasalarda belirtildiği
üzere 5 yıl süreyle saklanabilmektedir. Son zamanlarda
dondurulmuş ve çözülmüş embriyo transfer başarısı taze
sikluslara göre daha fazla olduğu için ve ayrıca dış gebelik
riski ise daha az olduğu için zaman problemi olmayan
olgularda embriyo dondurma tercih sebebi haline
gelmiştir.
Ünitemizde seçilmiş olgularda, ileri yaş grubunda 3. ve 5.
gün transferi bir arada da (ardışık transfer de)
yapılabilmektedir.
GEBELİK TESTİ
Yumurta toplama işlemini takiben 12 gün sonra kanda
gebelik testi (b-HCG) yapılır. Pozitif çıkan hastalarda
gebeliğin gidişinin sağlıklı olup olmadığının takibi için 2
gün sonra yeniden test yapılır. Düzenli artış izlenen
hastalar son testten 10-12 gün sonra ultrason kontrolüne
çağrılır. Gebeliğin ilk 3 ayı ilaçlara belirtildiği düzende
devam edilir.
EMBRİYO DONDURMA
İşlem sonrası kaliteli embriyolarınız var ise günlerine göre
3 veya 5. gün dondurularak saklanır. Bu yöntem ileriki
denemeler için maliyeti azaltmakta ve sonuçta gebelik
şansınızı arttırmaktadır. Ayrıca embriyo dondurma,
-9-
TEDAVİ SIRASINDA KARŞILAŞILABİLECEK SORUNLAR
A) TEDAVİYE YANIT VEREMEME
Hastaların % 5 i uygun tedaviye rağmen tedaviye yanıt
verememekte olup yumurta üretimi oluşamamaktadır.
Bu olgularda yumurta sayısını ve kalitesini artırıcı
ilaçlar(erkeklik hormon takviyeleri, antioksidanlar,
büyüme hormonu) kullanılarak tedavi tekrar denenebilmektedir.
kaçağının azaltılması uygulanır. Bunlara rağmen risk
devam ediyorsa bütün yumurtaların toplanması ve
embriyoların dondurulması gerekebilir. Hemen daima
bu hastalarda ilk 1 haftalık dönem çok önemlidir. Bol su
ve diğer sıvı gıdaların alınması önerilir. Transfer yapılmasa
bile hayati fonksiyonların takibi (idrar çıkışı, kan parametreleri, kilo takibi) sürer ve hastanın adet olması ile risk
sona erer.
B) ENFEKSİYON VE KANAMA
Nadir görülen durumlardır. Tedavi döneminde antibiyotik kullanımı, aspirin kullanımının kesilmesi ve tedavi
öncesi kan parametrelerinin incelenmesi ile gerekli
önlemler alınır.
C) AŞIRI UYARILMA SENDROMU(OHSS-Ovarian
hyperstimulation syndrome)
Merkezimizde analog ile çatlatma ve embriyoların
tamamının dondurulup daha sonra transferi tercih
edilerek bu risk sıfıra yakın düzeye indirilmiştir.
D) ÇOĞUL GEBELİK
2 veya daha fazla embriyo nakledilmekle gebelik oranı
artmakla birlikte çoğul gebelik oranı da artmaktadır. Bu
Genellikle bol yumurta geliştiren (polikistik over) genç ve
zayıf vücut yapısında olan hastalarda görülen ciddi bir
oran 2 embriyo transferinde %25- 30 dur. Çoğul gebeliklerde erken gebelik kayıplarına, erken doğumlara ve
komplikasyondur. Temel sebep Östrojenin aşırı yükselmesine bağlı, sıvı ve elektrolit dengesizliği olup hemen
diğer anne ve bebek komplikasyonlarına daha fazla
rastlanmaktadır. Gebeliğe ait komplikasyonlar
(istenmeyen sonuç) ikiz gebeliklerde 8 kat, üçüz gebe-
daima HCG içeren çatlatma tedavileri sonrası geliştiği
anlaşılmıştır. Tedaviye bağlı olarak damar dışı boşluklara
sıvı kaçması, kanın yoğunlaşması nedeniyle problemler
ortaya çıkar. Hastalığın oluşmaması için başta doğum
kontrol hapı kullanımı, düşük doz aspirin, metformin,
myoinositol gibi ilaçlar ve düşük doz yumurta uyarıcı
ilaçların kullanımı gibi önlemler alınır. Tedavi aşamasında
yakın takip, gerekirse kanda estradiol seviyesinin izlenmesi ve yüksek ise (4000 pg/ml nin üzeri) ilaçsız
dönem takibi, hcg den kaçınma veya düşük doz hcg,
ANALOGLA ÇATLATMA, cabergolin içeren ilaçlarla sıvı
liklerde ise 30 kat artmaktadır. Bu nedenle yasalarla
belirlendiği sayıda embriyo transferi yapılarak çoğul
gebelik riski azaltılmaktadır.
E) DIŞ GEBELİK
Gebeliğin rahim boşluğu dışında yerleştiği durumdur.
Özellikle dondurulmuş embriyo transfer sikluslarında dış
gebelik riskinin taze embriyo sikluslarına göre daha az
olduğu da ortaya konmuştur. Dondurulmuş embriyo
transferi tercih edilmesi ile bu risk 5-10 kat azalmaktadır.
-10-
-11-
TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE BAŞARIYI ARTIRAN UYGULAMALAR
1) ÇİFTE AİT TEDAVİLER
2) TEDAVİ ÖNCESİ YAPILAN UYGULAMALAR
İşlem için kullanılan yumurta ve sperm hücresinin kalites-
Daha önceki takiplerinde normal olarak belirtilen
inin artırılması için kilo verme, sigaranın bırakılması,
hastaların % 30 unda rahim boşluğu problemlerine
genel sağlık problemlerinin düzeltilmesi önemlidir.
rastlanmaktadır. Bu nedenle rahim boşluğunun ince bir
Yumurta kalitesini ve sayısını artırmak için yumurtalık
optik cihaz ile incelemesi (histeroskopi) buraya yapılan
rezervi belirgin olarak azalmış hastalarda birkaç ay DHEA,
müdahalelerle (Endometrial scratching=rahim iç zarının
Testosteron verilmesi yararlı olabilir. Kan şekeri dengesiz
çizilmesi) gebelik oranını artırabilmektedir. Ultrasono-
hastalarda
ilaçlar
grafik muayenelerinde şüpheli tüp problemi olan hasta-
(myoinositol, metformin) yumurta verimini ve rahim içi
larda tedavi öncesi rahim filmi gerekebilir. Tıkanmış tüp
zar yapısının iyileştirilmesini sağlamaktadır. Erkek faktörü
olan olgularda bu tüpün rahimle olan bağlantısının
olan çiftlerde uygun hastalara yapılan hormonal
laparaskopik olarak kesilmesi veya histeroskopi ile
tedaviler, antioksidan tedavi sperm kalitesini artırabilir.
tıkanması gebelik oranını artırmaktadır.
Hücre zarında bulunan yağ moleküllerinin oksitlenmesi
Deneme başarısızlığı olan çiftlerin %7-10 da genetik
serbest radikallerin oluşmasına sebep olur. Bu serbest
problemler bulunabilir (bu oran fertil çiftlerde %3 tür).
radikaller hücrelere zarar verir (hücre ölümü, kanser
Genetik inceleme sonrası uygun hastalara PGD preimpla-
oluşumu vs).ANTİOKSİDANLAR bu radikallerin oluşmasını
nasyon genetik tanı) yapılabilir.
kullanılan
insülin
duyarlılaştırıcı
azaltırlar. Doğada bulunan güçlü antioksidanlar arasında
A, C, E vitaminleri, selenyum, l-carnitine gibi aminoasitler,
gingkobiloba, maca bitki özütleri, yeşil çay, keçiboynuzu,
arı sütü sayılabilir. Bu maddelerin özellikle erkek infertil
hastalarda, yumurta rezervi azalmış kadınlarda kullanımı
hücre hasarını azaltarak gebelik başarısını arttırabilmekte
Nadiren
bazı
kadınlarda
embriyo
tutunmasını
engelleyen pıhtılaşma problemleri olabilir. Daha önce 2
kez kaliteli embriyo transferine rağmen gebe kalamayan
hastalarda pıhtılaşma faktörleri araştırılıp uygun hastalara
uygun tedavi ile başarı artabilmektedir.
olup kontrollü olarak tüp bebek tedavi öncesi
kullanımları önerilmektedir.
-12-
3) TEDAVİ DÖNEMİNDE YAPILAN UYGULAMALAR
Yumurta rezervi kötü olan hastalarda tedaviye ilave
Endometrioması (çikolata kisti) olan over rezervi yeterli
kullanılan BÜYÜME HORMONU yumurta olgunlaşmasını
hastalarda hastalığın 2 ay süreyle DEPO GNRH ANALOG
ve kalitesini artırmaktadır.
baskılanması veya 6-8 hafta doğum kontrol hapı verilm-
Daha önceki protokolle gebelik elde edilemeyen hastalarda
protokol
değişikliği,
ilaçlara
rağmen
yanıt
esi sonrası embriyo transferinin yapılması başarıyı
artırmaktadır.
alınmayan hastalarda doğal takip, az miktarda ilaç
Daha önce başarısız denemeleri olan hastalarda 3.gün en
uygulamaları veya antiöstrojen ilaç uygulaması yumurta
iyi embriyoyu seçip kalanlardan 5.güne kadar gidebilen-
ve embriyo elde edilme şansını artırabilmektedir.
lerden ilave transfer yapılması da gebelik şansını
Genetik problemi olan hastalar (translokasyon, taşıyıcı
artırmaktadır (ARDIŞIK TRANSFER)
hastalık, tekrarlayan gebelik kayıpları) da elde edilen
Şiddetli erkek faktörü olan olgularda kaliteli sperm seçimi
embriyolara PGD (PREİMPLANTASYON GENETİK TANI)
için özel bir mikroskopla büyütmeyi artırıp spermin daha
işlemi yapılmalıdır. Elde edilen embriyolar gelişmelerinin
detaylı incelenmesi (İMSİ), yapısal olarak düzgün ve
3.-5. Günü biyopsi işlemine tabi tutulur. Gönderilen
olgun spermin seçimi için özel bir madde (hyaluronat) ile
hücreler genetik olarak incelenir. İnceleme sonrası
kaplı kapların kullanımı (PICSI) ve mikrotübüler kanal-
normal olanlar transfer edilir.
larda spermin kendi doğal ortamında yarışıp (çip
Video ile embriyo takibi morfolojik olarak yapılan
değerlendirmenin subjektifliğini gideren bir yöntem
teknolojisi) DNA’sı iyi olanların ayrışması gebelik oranını
arttırabilmektedir.
olup normal büyüme ve bölünme eğiliminde olan en
kaliteli embriyoyu seçme şansı sunar.
Doğal ortamda embriyo tutunmasını artıran bazı doğal
moleküllerin kültür ortamına ilave edilmesi, tedavi döneminde rahimiçi zarı ince kalan (6 mm nin altı) hastalarda
bağışıklık sistemini uyarıcı ilaçlarla rahim boşluğunun
yıkanması (NEUPOGEN) gebelik oranını arttırabilmektedir.
(GEBELİK AŞISI)
-13-
MERKEZİMİZDE TEDAVİYE BAŞLAMA KRİTERLERİ
Sevgili Tüp Bebek Adayları;
İRENBE Tüp Bebek Ünitesinde tedaviye başlamak üzeresiniz.
Tedavinizde herhangi bir aksama olmaması için lütfen aşağıda listelenen maddeleri dikkatlice okuyarak sizden istenen
belgeleri en kısa zamanda merkezimize ulaştırınız. Konuyla ilgili sorularınızı bize iletebilir ve ayrıntılı açıklama isteyebilirsiniz. Size verilen muayene randevularına uyunuz ve önerilen ilaç ve diğer uygulamaları titizlikle yerine getiriniz.
Unutmayın; tüm çabamız sağlıklı bir gebeliğe ulaşmanız içindir.
Size önerilen tedavi, ilaç ve diğer tıbbi uygulamalar ile ilgili ayrıntılı açıklama istemek hakkınız her zaman saklıdır.
Yasaların belirlediği çerçevede ileri derecede titizlikle, yıllara dayanan deneyim ve bilgi birikimiyle, modern teknolojik
gelişmeleri yakalayan donanımı ve iletişime açık, konusunda uzman ekibi ile İRENBE, SİZİ tedavide ekibin bir üyesi
olarak kabul etmektedir. Her türlü bilgilendirilme hakkınıza saygılı bir ‘HASTA DOSTU’ tedavi politikası izlemek bizim için
önemlidir.
Tedavi programına girmek için neler gerekir? (Sağlık Bakanlığı’nın talep ettiği zorunlu belgeler)
1) NÜFUS CÜZDAN FOTOKOPİLERİ (Kadın ve Erkek)
2) VUKUATLI NÜFUS KAYIT ÖRNEĞİ (Nüfus Müdürlüğün‘den alınır)
3) 1’ER ADET FOTOĞRAF (Son 6 ay içerisinde çekilmiş)
4) RIZA FORMLARININ OKUNMASI VE İMZALANMASI
Size reçete edilecek ilaçlarınızın temin edilmesi ve tedavi paketi ödemeleri ile ilgili ayrıntıları ilgili hemşirelerle
görüşünüz. İlaçlarınızı tedaviden önce temin etmeli ve size belirtilen zamanda tedavi paketi ödemesini yapmalısınız.
Sağlıklı bir gebeliğe ulaşmanız dileğiyle.
-14-
İRENBE TÜP BEBEK MERKEZİ SAĞLIK EKİBİ
Op Dr A. Refik KELEŞ
Kadın Hastalıkları ve
Doğum Uzmanı
Prof Dr Ümit İNCEBOZ
Kadın Hastalıkları ve
Doğum Uzmanı
Zerrin SERTKAYA
Embriyolog
Op Dr Kaan BOZKURT
Kadın Hastalıkları ve
Doğum Uzmanı
Yalçın Kürşat YARAMANCI
Laboratuvar Teknikeri
-15-
Op Dr İsmail KÜÇÜK
Kadın Hastalıkları ve
Doğum Uzmanı
Banu BOZ
Embriyolog
TÜP BEBEKTE BAŞARI İÇİN ALTIN ÖĞÜTLER
Sizden önce bu yöntemle bebek sahibi olan milyonlarca çift olduğunu biliyor muydunuz? Tedavinizin başarılı
olması için pozitif düşünmeye başlamalısınız.
Tedavi sürecinde stres olumsuz bir faktördür. Doktorunuzla ve yakınlarınızla endişelerinizi paylaşın.
Muayeneler ve sonrasındaki görüşme sırasında yanınızda eşinizin veya yakın bir arkadaşınızın bulunması
yararlı olabilir.
Sorularınızı randevunuza gelmeden bir yere yazın, sorun, aldığınız yanıtları ve tedavinizle ilgili söylenenleri
not edin.
Önerilen ilaç tedavilerini titizlikle uygulayın.
İlaçlarınızı nasıl kullanacağınızdan emin olamadıysanız veya yanlış uyguladığınızdan şüpheleniyorsanız
merkeze ulaşın ve teyit alın.
Size verilen bilgilendirme kitapçıklarını okumanız, tedavi sürecindeki aşamaları bilmeniz tedaviye
uyumunuzu ve böylece de başarınızı arttıracaktır.
Unutmayın; siz de tedavi ekibinin bir parçasısınız. Takımdaki herkes rolünü iyi ve doğru oynamalı ki sonuç
zafer olsun.
Sağlınıza özen gösterin. Beslenmeniz, uykunuz şimdi daha da önemli. Düzenli beslenin, sebze, meyve ve bol
sıvı tüketimine dikkat edin. Günde 8 saat uyumalı, geç yatmamalı ve sabah erken kalkmalısınız.
Çalışıyorsanız, temponuzu biraz azaltmaya gayret edin. Yorgunluk tedavinizi olumsuz etkileyebilir.
Gün içinde küçük molalar vererek bedeninizi ve ruhunuzu dinlendirmeye gayret edin.
Kullanacağınız ilaçları iyice öğrenin ve nereden ne zaman temin edeceğinizi kararlaştırın. Gerekli adres ve
telefonları not edin.
Sigara içiyorsanız bırakmalısınız. Sigara %13 oranında infertilite nedenidir ve hem yumurta hem de sperm
kalitesini olumsuz etkilemektedir.
Stresle baş etme tekniklerinden faydalanın, gevşeme tekniklerini kullanın. Derin nefesler almak, olumlu
düşünmek (mutlu düşünce kavramı) doğa yürüyüşleri, dikkatinizi dağıtacak hobilerinizle uğraşmak, günlük
tutmak işe yarayabilir. Akupunktur vb tamamlayıcı tıp yöntemleri konusunda ekibimizden bilgi alabilirsiniz.
Tüm çabalarınıza rağmen stresiniz artıyorsa profesyonel yardım almalısınız. Psikolog veya psikiyatrist eşliğinde
daha rahat bir tedavi dönemi geçirebilirsiniz.
Başaracağınıza inanın. Olumlu konsantrasyon ve inanmak başarının ilk adımlarıdır.
䖃
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
䖃㻌
-16-