Özefagus Acilleri Anatomi / Fizyoloji Anatomi Anatomi / Fizyoloji

Transkript

Anatomi / Fizyoloji
• Musküler bir tüp --- 20-25 cm uzunlukta
Özefagus Acilleri
• Büyük çoğunluğu mediastende, trakeanın
posterolateralinde
• Dışta longitudinal & içte sirküler kaslar
Yrd. Doç. Dr. Cem Oktay
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi
Acil Tıp Anabilim Dalı
23 Şubat 2010
• Üst 1/3 strialı kas, alt yarısının hepsi düz kas
• İki sfinkter:
– ÜÖS krikofaringeus kası
– AÖS özefagusun en alt 1-2 cm
Özefagus Acilleri - AÜTF ATAD
Anatomi
Anatomi / Fizyoloji
• İki sfinkter:
– ÜÖS krikofaringeus kası
– AÖS özefagusun en alt 1-2 cm
Anatomi / Fizyoloji
Anatomi / Fizyoloji
• Üç anatomik boğaz/geçit:
– Krikofaringeus
– Aortik ark / sol ana bronş
• Kalbin inervasyonu ile özefagusunki aynı:
– Somatik ve visseral uyarı arasındaki uyum sempatik
sistem içinde olur
– Sonuçta kardiyak ve özefagus ağrı benzerdir
– Gastroözefageal bileşke
• Kanlanma; inferior tiroid arter, torasik aortadan
dallar, sol gastrik ve inferior frenik arterlerden
dallar
1
Anatomi / Fizyoloji
Disfaji
• Venöz; submukozal pleksus özefagus dışındaki
pleksusa drene olur
• Tanım; yutma güçlüğü
• Dış pleksuslar:
• İki tip:
– İnferior tiroid
– Çoğunluğunda organik süreç vardır
– Transfer disfaji;
• yutma sürecinin erken döneminde
– Azigos
– Transport disfaji;
– Koroner
– Gastrik venöz sistem
• alt özefagustan AÖS’e doğru bozulmuş hareket, süreçte geç
anlaşılır, (> 2-4 sn), yemeğin tıkanması duygusu
Disfaji
Disfaji
• Transport:
• Transfer:
– % 80 nöromusküler; SVO, miyastenia gravis,
parkinson, kurşun zehirlenmesi, tiroid hastalığı
– Aspirasyon riski
– Özefagusa diskordine bolus yemek transferi
– Belirtiler; tıkanma, öksürük, nazal regurjitasyon
– % 85 obstrüktif hastalık; yabancı cisim, karsinoma,
web’ler, striktürler, tiroid genişlemesi, damar
anormallikleri, divertiküller
– Daha az aspirasyon riski
– Özefagustan mideye uygunsuz transfer
– Belirtiler; yemeğin takılması, retrosternal dolgunluk,
odinofaji
Disfaji
Disfaji
• Öykü
• AS tetkik: AP & lateral boyun grafisi.
– Akut - kronik
Akciğer graisi.
– Katılar - sıvılar
– İntermitan veya progresif
– Tanı sıklıkla AS dışında konulur. Baryumlu
– “Bir şeyin takıldığı” hissi
grafi ilk tetkik. Sonuçta en iyi tetkik video-
• Fizik muayene; baş boyun ve nörolojik muayeneye
özefagografi.
odaklan, hastanın bir yudum su içmesini izlemek yararlı.
Fizik muayene çoğunlukla normal.
2
Yapısal / Obstrüktif nedenler
• Neoplazm: her iki tipin de en sık nedeni.
• Özefageal striktür: GÖRH’a bağlı skarlar
nedeni ile oluşur
– % 95 squamöz hücre
– Erkek : kadın , 3:1
– Genellikle distal özefagus, AÖS ile karışır
– Katılardan sıvılara disfajide hızlı ilerleme
– Belirtiler yıllar içinde ortaya çıkar, sıklıkla
sadece katılar
– Disfajisi olan >40 yaş hastalarda neoplazi var
diye kabul edin. Maligniteyi dışlamak için
elverişli tetkiklere gerek vardır.
– Malignite dışlanmalıdır
• Schatzki halkası: katılarla olan intermitan
disfajinin en sık nedeni
– GÖ bileşke yakınındaki fibröz striktür toplumun
%15’inde vardır
– Hastalar sıklıkla iyi çiğnenmemiş etler ile yemeğin
tıknaması sonucu başvurur
– Tedavi; dilatasyon
Shatzki's ring
• Özefageal web’ler: mukoza ve submukozanın
ince yapıları
– Sıklıkla orta veya proksimal özefagus
– Konjenital veya akkiz
– Plummer-Vinson sendromu, demir eksikliği anemisi
ile beraber
– Tedavi; dilatasyon
3
• Divertikül: özefagusun her tarafında bulunabilir
– Zenker (faringoözefageal); ÜÖS’nin üzerinde
faringeal mukozanın dışa doğru ilerleyici torbalaşması
– Yutkunmanın hipofarengeal fazı sırasında artmış
basınç nedeni ile oluşur
– Sıklıkla 50 yaş üzerinde görülür; akkiz
– Halitozis
– Boyunda kitle hissi
Motor lezyon nedenleri
• Nöromusküler bozukluklar; yemek bolusunun
yanlış yönlendirilmesi,
– Sıvılar > katılar.
– Belirtiler intermitan (aralıklı).
– SVO #1 neden
– Polimiyozit/Dermatomiyozit #2 neden
• Akalazya; dismotilite bozuklukları,
– Bilinmeyen nedenler.
– Bozulmuş AÖS relaksasyonu,
– Özefageal peristalzisinin yokluğu.
– Hastalar 20-40 yaş arası.
– Belirtiler; regurjitasyon, kilo kaybı, odinofaji
4
• Diffüz özefageal spazm;
– Disfaji aralıklıdır ve ilerlemez.
– Tedavi = var olan herhangi bir reflüyü kontrol
edin
Özefagus Kaynaklı Göğüs Ağrısı
• Özefageal ağrıyı iskemikten ayrıt etmek çok zor. Sıklıkla
AS’de yapılamaz.
• Ağrı geceleri, spontan başlangıçlı, regürjitasyon,
odinofaji, disfaji, yemek ile ortaya çıkan = her ikisinde de
olabilir
• Kardiyak olmayan göğüs ağrısının yüksek yatış oranı
uygundur.
• Göğüs ağrısının % 20-60’ı özefagealdir ve koroner
arterler normaldir.
GÖRH
GÖRH
• Diğer belirtiler = odinofaji, disfaji, asit regurjitasyonu,
• Erişkinlerin % 25’i
• AÖS’inin zayıf veya geçici relaksasyonu birincil nedendir
• Diğer nedenler = aşırı yağlı diyet, nikotin, ETOH, kafein,
gebelik, ilaçlar (nitratlar, kalsiyum kanal antagonistleri
kalsiyum kanal antagonistleri, östrojen, progesteron)
• Heartburn (yanma – ekşime hissi) klasik belirti
hipersalivasyon. Astım atağı, diş çürükleri, sık üriner
sistem enfeksiyonları, vokal kord ülserleri, larenjit, ses
kısıklığı, kronik öksürük
• Ağrıda postural değişiklikleri = artan karın içi basıncı
ağrıyı artırır
• Antiasit ile rahatlar
5
GÖRH
• Komplikasyonlar = striktürler, özefagus inflamasyonu,
Barrett özefagusu (kolumnar epitel çok katlı skuamoz
epitelle yer değiştirir) premalign.
• Ağrı; sıkıştırıcı, baskı tarzında, egzersiz ile başlangıç,
terleme, solukluk, bulantı, kusma, kola ve boyuna, omuz
ve sırta yayılım. Hepsi kardiyak ağrı ile benzer
GÖRH
Özefajit
• Tedavi;
• İnflamatuar: ülser, skar, striktüre ilerleyebilir
– Artıran ajanlardan kaçınmak
– Yatağın baş tarafını 30 derece yükseltmek
– Yatmadan önceki 3 saat içinde bir şey yememek
– H2 blokerler veya PPI’lar
– Reflüye bağlı ortaya çıkan – asitin baskılanması
şeklinde agresif tedavi
– İlaca bağlı ortaya çıkan – NSAİİ’lar, KCl, doksisiklin,
klindamisin, tetrasiklin
• Enfeksiyöz: immünsupresyon; AİDS
– Kandida #1, HSV, CMV, aftöz ülserasyon
– Fungal, varisella, EBV.
CMV özefajiti
Reflü özefajiti
Özefageal Motilite Bozuklukları
• Göğüs ağrısı, künt/sızı şeklinde, istirahatta, 5. dekat,
aralıklı disfaji
• Özefageal dismotilite: aşırı, koordinesiz kasılmalar
• Akalazya & diffüz özefageal spazm (yukarıdaki gibi)
• Etkisiz özefageal motilite
Erozif
özefajiti GÖRH
• Hipertansif AÖS
• Fındık kıracağı özefagus; yüksek amplitüd, uzun süreli
AÖS kasılmaları, >180 mmHg
• Tedavi; NTG, KKB
6
Özefagus Perforasyonu
• İyatrojenik % 75
– endoskopi #1 neden
• Boerhaave sendromu % 10-15
– ETOH
• Trauma % 10
– Künt nadir
– Penetran yaralar daha sık, sıklıkla aynı alanda daha kritik
yaralarla maskelenir
• Yabancı cisim yutma; perforasyon sıklıkla anatomik
darlık bölgelerinde. d/t basınç nekrozu (bozuk para),
– kusma
keskin nesnelerin penetrasyonu (iğne), kimyasal irrtanlar
(pil)
• Özefagus içeriği mediastene geçer;
• Mediasten – fulminan nekrotizan mediastinit ve
polimikrobiyal infeksiyon -- şok
• Ağrı - akut, şiddetli, geçmeyen, diffüz, göğüs boyun ve
karın.
• Sırt ve omuzlara yayılabilir
• Plevral/peritoneal boşluk – hızlı ilerleyen infeksiyon/şok
• Yutma ile şiddetlenir
• Spontan perforasyonların çoğu distal özefagusun
• Disfaji, dispne, hematemez, siyanoz, bulunabilir
posterolateral duvarında olur. Proksimal perforasyonlar
girişim ile olur
• Mİ, PE, ülser, aort problemleri, akut batın ile karışabilir =
tanı gecikir
• FM; karında rijidite, hipotansiyon, ateş, taşikardi, takipne
- sık
• Servikal cilt altı amfizem (servikal perforasyon ise)
• Akciğer grafi = akla getirir
• BT = tanı koydurur
• Mediastinal amfizem daha geç
• Endoskopi = tanı koydurur
• “Hamman’ın çıtırtısı” kalp atımı ile mediastendeki
• Plevral sıvı aspirasyonu = yüksek amilaz
havanın hareketi
• Plevral efüzyon; intratorasik perforasyonlarda %50.
7
Spotan özefagus perforasyonu
(Boerhaave's syndrome)
Water-soluble contrast esophagram from a patient with
esophageal perforation after esophageal dilation shows contrast
leak (arrowheads) and normal esophageal lumen (arrows).
Images taken from initial endoscopy demonstrating the esophageal
perforation with placement of a Polyflex temporary stent. The stent is covering
the site of esophageal perforation.
Nonenhanced CT scan through the mid esophagus in a patient with
esophageal perforation after upper GI endoscopy shows a false tract
emanating from the esophagus (arrow).
Özefageal kanama
• Nedenden bağımsız yüksek mortalite
– Yeri, etiyolojisi, tanı konuluncaya kadar geçen zaman
– sonucu etkiler
• Hızlı agresif yaklaşım önemli
– Şok tedavisi
– Cerrahi konsültasyonu
• Genel yaklaşım:
• Üst GIS kanama = havayolu yönetimi, NG tüp, gastrik
lavaj, gerekirse kan, GI konsültasyonu
• % 60 varis kanamaları destek bakım ile hallolur. Kanama
varise bağlı değilse %80.
• Kanamaya devam ederse = erken endoskopi
• Farmakolojik = somatostatin analogları
• Balon tamponad = son çare
8
Özefageal kanama
• Varisler:
Özefageal kanama
• Varisler:
– Kronik karaciğer hastalığında ve portal
hipertansiyonda görülür
– Kronik karaciğer hastalarının % 60’ı
• % 25-30’u kanama geçirir
• Endoskopi – kanama kontrolü için ilk tercih
• Skleroterapive bağlama alternatidir
• Tedaviye rağmen mortalite halen yüksektir
– ETOH suiistimaline bağlı varislerde kanam riski daha
yüksek
• Kanayanların 2/3’si tekrarlayan kanamadır
Özefageal kanama
• Mallory-Weiss sendromu:
– Distal özefagus / proksimal midenin uzunlamasına
laserasyonlarından olan arteriyel kanama
– Üst GIS kanamaların % 5-15’i
– 4. – 6. dekatlar
– Üst GIS kanamalarında akut başlangıç
– Cerrahi girişim veya istenmeyen sonuç insidansi
göreceli olarak düşüktür
Özefageal kanama
Özefageal kanama
• Mallory-Weiss sendromu :
• Özefagus kanserleri:
– İlk tedavi = destek, çoğu kendiliğinden durur
– Hem-pozitif gaita
– Devam eden kanama = elektrokoagülasyon,
– Üst veya alt GIS kanamalarının sık olmayan
nedeni
skleroterapi, lazer fotokoagülasyon, anjiografik
embolizasyon, cerrahi
9
Kaynaklar
• Mendelson MH. Esophageal emergencies.
Tintinalli’s Emergency Medicine: A
Comprehensive Study Guide. 6th ed. 2004
• Muhtelif sitelerden görüntüler….
10

Özefagus Acilleri Anatomi / Fizyoloji Anatomi Anatomi / Fizyoloji

Transkript

Benzer belgeler

PDF ( 4 )

Band ligasyonu - Prof.Dr. Murat KIYICI

(Microsoft PowerPoint - \336\335B [Uyumluluk Modu])

temel radyoloji

Tamamı İçin Tıklayınız

Kolonun Divertiküler Hastalığı, Doç. Dr. Sezai - Colo

DİSFONKSİYONEL UTERİN KANAMALAR FR-HYE-04-312-05

Anormal Uterin Kanamaya Yaklaşım

Program

taslak program