VOLKANOLOJİ Ders-1
Transkript
VOLKANOLOJİ Ders-1
İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Volkanların neden olduğu felaketler Tarihteki en büyük doğal felaketlerden önemli bir bölümü volkanlara bağlı olarak meydana gelmiştir. VOLKANOLOJİ Ders-1: GİRİŞ – Bu felaketlerden bir bölümünde insanlık volkanlardan doğrudan etkilenmiştir. Hazırlayan: Mehmet KESKİN Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 • İtalya’da Vezüv’ün MS 79 püskürmesi eteğindeki Pompei kentini yok ederken 16.000 kişinin ölümüne yol açmıştır. 1 Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 2 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Vezüv’ün MS 79 yılında püskürmesi sonucunda Pompeii şehri ~3 m kalınlıkta bir piroklastik malzeme ile kaplanmıştı. Pompeii’deki bu cadde—kalın bir piroklastik akıntı nedeniyle iyi korunmuştur. http:www.britannica.com/ Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 3 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 4 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz • Yaklaşık MÖ 1620 yılında Yunan adalarından Santorini, büyük bir volkanik püskürmeye sahne olmuş ve püskürme adanın büyük bir bölümünü yok ederek Minoan uygarlığının yok olmasına neden olmuştur. Atlantis efsanesinin bu olayı anlattığı düşünülmektedir. • 1902 yılında Karayipler’de Martinique’de Mt. Pelee’nin püskürmesi (dom çökmesi ile blok ve kül akıntısı) sonucunda St. Pierre kasabasını yok olmuş, 30.000 kişi ölmüştür. • 1902 yılında Karayipler’de La Soufriere, St. Vincent volkanının püskürmesi: 2000 ölü. • 1815 yılında Tambora’nın (Endonezya) püskürmesi, global bir iklim değişikliğine ve “yazı olmayan bir yılın” geçmesine neden olmuştur. • 1952 Ocak ayı Papua yeni Gine’de Mt. Lemington volkanının püskürmesi: 190 km2 yok olurken 6.000 kişi ölmüştür. • 1902 yılında Guatamala’da Santa Maria volkanının püskürmesi: 28-20 saatte 12 km3 dasitik pomza püskürtmüş ve bu sırada püskürme sütunu 28 km’ye tırmanmıştır. Döküntüler 1.2 milyon km2 kaplamıştır. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 5 İ.Ü. Jeoloji İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 6 İ.Ü. Jeoloji 1 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz – Volkanların neden olduğu felaketlerden bir bölümü ise insanlığı dolaylı olarak etkilemiştir: • 1985’te Kolombiya’da Nevada El Ruiz volkanından gelen lahar akıntıları, 22.000 kişinin ölmesine neden olmuştur. • 1991 yılında Japonya’daki Mt. Unzen volkanından püsküren piroklastik akıntılar nedeniyle, içlerinde volkanologların da bulunduğu 41 kişi ölmüş, 125 ev tahrip olmuştur. • Yine 1991’de Filipinler’de Mt. Pinotubo’nun çok güçlü püskürmesi, -volkanologların zamanında uyarısı ile bölge boşaltıldığı halde- tayfunla birlikte 300 kişinin ölmesine neden olmuştur. Püskürmeden yıllar sonra bile yağmurlar nedeniyle sellenme ile aşınıp taşınan piroklastik malzeme, çamur akıntılarını (lahar) oluşturarak tarım alanlarının ve çiftliklerin kullanılmaz hale gelmesine neden olmuştur. • 1783’de İzlanda’da Skaptar Jokull (buzul altı volkanizması) sırasında çıkan lavlar, çok geniş alanlar kaplayıp tarım alanlarını yok etmiş ve diğer kıtalardan çok uzakta yer alan adadaki halkın neredeyse yarısının (10.000 kişi) açlıktan ölmesine neden olmuştur. • 1883 yılında Krakatou’nun (Java ile Sumatra arasında) püskürmesi: deniz ile magma arasındaki etkileşimin neden olduğu güçlü patlama, dev tsunamilerin oluşarak yakındaki Java ve Sumatra adalarının sahillerinin yok olmasına ve 36.000 kişinin ölümüne neden olmuştur. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 7 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 8 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Volkanlarla ilgili ilginç gerçekler Bir volkanik etkinlik süresince en fazla ne kadar volkanik malzeme yüzeye çıkmıştır? Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 İ.Ü. Jeoloji Volkanizma için gerekli koşullar Bir gezegen veya uyduda volkanizmanın olabilmesi için: N Sumatra 75000 years ago Isı kaynağının olması Ergiyecek materyalin olması gereklidir. 9 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 10 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Yer içindeki ısı kaynakları 1. Uzun yaşam süreli (long-lived) radyoaktivite – 235U, 238U, 232Th, 40K 2. Kısa yaşam süreli (short-lived) radyoaktivite – 26Al → 26Mg (The case of the dog that died. SNC meteoritleri Mars’tan mı geldi?) 3. Yığışım ile ısınma (accretional heating) – Kinetik enerji sağlayan asteroid bombardımanı 4. Çekirdek oluşumu (core formation) – Yoğun maddelerin çekirdeğe doğru hareketi gravitasyonel potansiyel enerjinin açığa çıkmasına neden olur. 5. Gel-git enerjisi (dissipation of tidal energy) – Bu enerji ile açığa çıkan ısı, yeterince radyoaktif ısınma üretemeyen küçük uydular için önemli bir kaynaktır. – Ayın dünyanın mantosu üzerinde oluşturabileceği en yüksek gelgit enerjisi etkisi ~11 cm olarak hesaplanmıştır. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 11 İ.Ü. Jeoloji Yığışım ile ısınma Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 Radyoaktivite 12 İ.Ü. Jeoloji 2 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Jeolojik zaman boyunca ısı üretimi Milyar yıl Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 Diyagram, güneş sisteminin başlangıç evresinde volkanizmanın neden en önemli işlem olduğunu göstermektedir. Ancak bu aşamada önemli bir soru gündeme gelmektedir: Isı üretimindeki önemli düşüşe karşın volkanizma dünya ve diğer bazı gezegenlerde neden halen devam etmektedir? Yüzeydeki ısı akısı (miliwat / m2) Yer’in yüzey ısısının jeolojik zaman içindeki azalımı: radyoaktif ısı üretimindeki azalmanın bir sonucudur. 13 Günümüz İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 14 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Bunun üç nedeni vardır: 1. Kayaçların ısı iletkenlik katsayısı çok düşüktür; dolayısıyla ısı çok zor kaybedilir. 2. Büyük gezegenlerin çaplarına göre yüzey alanları küçük gezegenlere göre daha küçüktür. Bu nedenle büyük gezegenlerin içindeki ısının yüzeylerinden kaybolması daha yavaş gerçekleşir. 3. Bir gezegenin belirli bir kesimi bir kere ergidi mi, önemli bir enerji (latent heat of fusion) bünyede tutulur. Ergiyiğin kristallenmesi sırasında da önemli bir enerji açığa çıkar. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 15 İ.Ü. Jeoloji Bu nedenlerden dolayı yer içinde ısı üretimi tamamen bitse bile, yer içinde büyük hacimlerde ergiyik maddenin (ör. Fe-Ni çekirdek) kristallenmesi, uzun ve yavaş bir işlem olmak zorundadır. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 16 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Gezegenlerin yüzeyini şekillendiren 3 temel işlem (process (process)) Jüpiter’in uydusu Io’da Io’da volkanizma: volkanizma: Jupiter’e Jupiter’e en yakın uydusu, uydusu, gelgel-git enerjisinin oluşturduğu volkanizmaya en iyi örnektir. örnektir. Tektonik aktivite Meteorit çarpma kraterleri Volkanizma. Son ikisi gezegenimiz için en az belirgin işlemlerdir. Neden? Io’daki volkanizmanın Voyager space craft görüntüleri. Güneş sisteminde gel-git ile ısınmaya en iyi örnektir. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 17 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 18 İ.Ü. Jeoloji 3 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Volkanizma’nın tanımı Çünkü dünyanın yüzeyinin büyük bölümü okyanuslarla kaplıdır Bir gezegen veya uydunun içindeki termal işlemlerin yüzeye katı, sıvı ve gaz ürünleri çıkarması olayına volkanizma, bu ürünlerin çıktığı yere ise volkan denir. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 19 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 20 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Diğer gezegenlerde volkanizma: Jüpiter’in uydusu Io’da volkanizma Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 21 Neptün’ün uydusu Triton’da azot püskürmeleri. Hubble Teleskobundan 1994 Mayıs’ı ile 1995 Temmuz’u arasında Rapatera’da görülen büyük patlama. İ.Ü. Jeoloji İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 22 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Volkan teriminin tanımı Ay’da volkanizma ve meteor kraterleri “Volkan” adı eski Roma’lıların “Ateş Tanrı”sı olan “VULCANO”dan gelir. Volkan, bir baca etrafında yığışan lav ve piroklastik malzemelerin birikiminden oluşan genel olarak bir tümsek, tepe veya dağ gibi morfolojilere verilen isimdir. “Baca” yerin derinliklerinden, gelen magma gerecinin yüzeye iletildiği süreksizliklerdir. Bacalardan çıkan gerecin birkısmı baca etrafında birikirken, bir kısmı da hızla atmosfere püskürtülür ve daha sonra yüzeyde birikirler. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 23 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 24 İ.Ü. Jeoloji 4 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Aktif bir volkanın tanımı: Volkanlardan çıkan malzemeler Son 10.000 yıl içinde etkinlik gösteren volkanlara aktif volkan denir. denir. • Her yıl ortalama 50 volkan etkinlik göstermektedir. göstermektedir. • Tarihsel dönemler boyunca 500 volkanın püskürdüğü bilinmektedir. bilinmektedir. • Son 10.000 yıl içinde aktivite gösterenlerin sayısı ise 2500’dür. 2500’dür. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 25 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin 26 Volkanoloji Ders: 1 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Volkanlardan çıkan malzemeler I Volkanlardan çıkan malzemeler I Volkanik kül, toz Pumis Bomba, balistik bomba Lapilli Skorya Yığışım lapillisi, accretionary lapilli Blok Tek bir toz tanesinin elektron mikroskobu altındaki görünümü Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 27 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 28 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Volkanlardan çıkan malzemeler II Volkanlardan çıkan malzemeler II Pele’nin saçları Lavlar Pele’nin göz yaşları Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 29 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 30 İ.Ü. Jeoloji 5 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz VOLKANLARIN MORFOLOJİK SINIFLAMASI Bir volkanın anatomisi Krater Lav akıntısı Parazit baca Lav ve piroklastik ardalanması Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 31 Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 Baca 32 İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Krater Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 33 Krater İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 34 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Krater içinde lav gölü Volkanların morfolojisi (şekli) volkandan çıkan magmanın kimyasal bileşimi, vizkozitesi, patlama türü, volkandan çıkan gerecin niteliği (lav veya piroklastik, otoklastik malzeme) ve magma – su etkileşimi ile denetlenmektedir. Bu etkenler sonucunda volkanlar çok değişik şekillerde olabilmektedir. Başlıca volkan şekilleri şunlardır: Krater ve krater gölü Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 35 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 36 İ.Ü. Jeoloji 6 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Volkanların boyut açısından karşılaştırması 7. Maar 2. Kalkan şeklinde volkan 8. Tüf çemberi 9. Tüf konisi 4. Somma volkanı 5. Bileşik veya karmaşık volkan Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 3. Strato-volkan 6. Kaldera 10. (a) Sindır konisi (b) Skorya konisi (c)Pomza konisi Merkezi bir bacadan püsküren volkanların karşılaştırması. Karşılaştırma amacıyla volanların tümü aynı ölçekte gösterilmiştir. Piroklastik koniler Lav (+/- piroklastik) konileri 1. Taşkın veya plato bazaltlar a vent 0 10 km scale sea level Shield Volcano: Mauna Loa, HI b 11. Krater dizisi Çatlak püskürmesi c d Cinder Cone: Dome: Sunset Crater, AZ Composite Volcano: Lassen Peak, CA Mt. Rainier, WA. 12. Lav domu 37 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 38 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz 1. Taşkın bazaltlar (fload basalts) veya Plato bazaltlar • Taşkın bazaltlar, çatlak püskürmeleri sonucunda yüzeye ulaşırlar. • Çatlak erüpsiyonları çizgisel uzanımlı volkanik bacalardır. Bunların genişlikleri birkaç metre, uzunlukları da kilometrelerce olabilmektedir. Örneğin, İzlanda’daki Laki çatlak erüpsiyonu 36km uzunluğundadır. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 39 Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 40 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Columbia River N Amerika’da (USA) Cascade Range ve Rocky Dağları arasında kalan Columbia River Flood Basalt provensi hakkında her şey şaşırtıcı büyüklüklere sahiptir. Provensin kapladığı alan 164,000 Km2’dir. Her biri yaklaşık 580 km3 hacminde 300’den çok büyük lav akıntıları Idaho, Washington ve Oregon’un bir bölümün kaplamaktadır. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 41 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 42 İ.Ü. Jeoloji 7 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Columbia River lav yaygıları. 2. Kalkan şeklinde volkanlar (shield volcanoes) Mauna Loa, Hawaii. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 43 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 44 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz When lavas with very low viscosity (i.e. Basalts) are extruded, they may travel a great distance, much further compared to intermediate to acid lavas. So, the volcano they form gains a shape of broad shiled. This is the reason why they are called shield volcanoes. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 45 İ.Ü. Jeoloji Bu nedenle kalkan şeklinde volkanlar tümüyle lavlardan oluşurlar ve çok az oranda piroklastik malzeme içerirler. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 46 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Zirve alanı 5-10° Kalkan şeklindeki volkanların en tipik örneği Hawaii’deki MAUNA LOA volkanıdır. Mauna Loa volkanı hemen tümüyle bazalt lavlarından yapılmış olup, aldatıcı yayvan morfolojisine rağmen yeryüzündeki en yüksek dağı oluşturur. Deniz tabanından zirvesine kadar toplam yüksekliği 9.090 metredir. Mauna Loa, Hawaii Kalkan şeklindeki volkanlar Bu tür volkanlar genişçe bir zirve (summit) ve düşük eğimli (~10°) yamaçlara sahiptir. Düşük yamaç eğimi nedeniyle düz bir yüzey üzerine konmuş bir kalkanı andırırlar. Egemen olarak lav çıkarırlar. Bunlar genellikle düşük vizkoziteli bazaltik lavlardır. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 47 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 48 İ.Ü. Jeoloji 8 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Galapagos’da kalkan şeklinde Alcedo volkanı -- Isabela adasında bulunan Alcedo volkanında görülen geniş kaldera Galapagos adalarında görülen volkanların karakteristik özelliğidir. Mauna Loa volkanının çıkış merkezinin havadan görünüşü. Ortada ana bir krater, onun sağ tarafında da bir dizi küçük krater görünmektedir. Hawaii’deki 4 büyük “kalkan şeklindeki” volkanın görünümü. Bunlar dünyanın en büyük volkanlarıdır. Mauna Kea (MK), Mauna Loa (ML), Hualalai (H), Kohala (K). Fotoğraf East Maui volkanının volkanının (EM) yamaçlarından çekilmiştir. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 49 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 50 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Olympos Mons, Mars. MARS Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 51 İ.Ü. Jeoloji İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 52 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Olympos Mons’un dünyadaki dağlarla karşılaştırması. Olympus Mons Kaldera çapı: ~100km Yükseklik 24.000 m. Yani (Everest’in üç katı) Güneş sistemindeki en yüksek dağ. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 53 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 54 İ.Ü. Jeoloji 9 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Stratovolkanlar Stratovolkanlar veya kompozit volkanlar, insanların volkan olarak algıladıkları, yer yüzünde en çok rastlanılan en tipik volkan şeklidir. Bunlar koni şekilli olup, sivri bir tepe noktasına sahiptir. Yamaç eğimleri yüksektir (35° veya daha yüksek). 3. Strato volkanlar Yüksek yamaç eğimlerinden dolayı duraysız yamaçlara sahiptirler ve bu kesimlerden aşağıya doğru blok, kaya akıntısı şeklinde kütle kaybı gelişmektedir. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 55 Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 Mayon, Philippines 56 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Stratovolkan; Stratovolkan; merkezi bir bacadan çıkan lav ve piroklastik katmanların ardalandığı büyük ve yaklaşık olarak simetrik yapıdır. Stratovolkanlar genellikle andezitik magmadan, çok evreli püskürmelerle ve uzun sürelerde gelişmektedir. Koni oluşumu genellikle yüzlerce, binlerce yıllık zaman dilimlerinde tamamlanır. Stratovolkanlar hem lav hem de piroklastik, volkanoklastik ürünlerden oluşur. Bunlar birbirleriyle girik ve ardalanmalıdır. Merkezi bir bacaları (vent) ve parazit konileri vardır. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 57 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Volkanoloji Ders: 1 58 İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Etkinlik gösteren bir stratostrato-volkanın enine kesiti. kesiti. After Macdonald (1972), Volcanoes. Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, N. J., 1-150. En tipik stratovolkan örnekleri; Mt Fuji (Japonya (Japonya)) Stromboli (Italya (Italya) Mt St Helens (USA) Mayon (Philippines) Merapi (Indonesia) Lopevi (Vanuatu) volkanlarıdır. Mounth Clevland, Alaska Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 59 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 60 İ.Ü. Jeoloji 10 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Stratovolkanlar, volkanik aktiviteler arasında en şiddetli olanları içerir. Bazen volkanlar sıcak gazlarla karışmış halde piroklastik malzeme (kül-lapilli) püskürtürler. Bu malzemenin volkanın yamacından aşağıya çığ gibi hareket etmesi ile piroklastik akıntılar (pyroclastic flow) oluşur. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 61 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 62 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Stratovolkanlar sık olarak “lahar” adı verilen bir tür çamur akıntısı da üretirler. Bu fotoğraflarda St. Helens (KB USA) volkanının 1980 püskürmesi sonrasında meydana gelen lahar akıntılarının neden olduğu çevre felaketi görülmektedir. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 63 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 64 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Mayon volkanı Agustine, Cascade, USA Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 65 İ.Ü. Jeoloji İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 66 İ.Ü. Jeoloji 11 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Guatemala’daki bir dizi “stratovolkanı” stratovolkanı”ın görünümü. Acatenango (Ac), Fuego (F), Atitlan (At), Zunil (Z), San Pedro (Sp), Toliman (T). Santa Maria Strato Volkanı, Guatemala. Ağrı volkanı, D Anadolu Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 67 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 68 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Kliuchevskoi Volcano, Kamchatka Russia Taken from the space shuttle Endeavour on its 88th orbit on October 5. Area: 1994. 75 x 100 km. Pinotubo, Phillipins Equadorian stratovolcanoes Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 69 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 70 İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Lascar volcano, Chile 4. Somma volkanları Strato-volkanların geniş bir zirve kraterine sahip olan türüdür. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 71 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 72 12 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz 5. Bileşik veya karmaşık volkanlar (compound or complex volcanoes) Okmok volcanı ve calderası, Aleutian adayayı, K Pasifik. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 73 İ.Ü. Jeoloji Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 74 İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Etna volkanı (Italya), “zirve kompleksi” (summit complex) içeren volkanlara iyi bir örnek oluşturur. Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 75 İ.Ü. Jeoloji Etna volkanı Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 76 İ.Ü. Jeoloji İzinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz Etna volkanı Mehmet Keskin Volkanoloji Ders: 1 77 İ.Ü. Jeoloji 13
Benzer belgeler
2. Hawaii tipi etkinlik (Hawaiian type activity)
Bu nedenle kalkan şeklinde volkanlar tümüyle lavlardan
oluşurlar ve çok az oranda piroklastik malzeme içerirler.