ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑ

Με την ευγενική χορηγία του
Turkish Cultural Foundation
www.turkishculturalfoundation.org
Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών - Τμήμα Νεοελληνικών Ερευνών
Πρόγραμμα Οθωμανικών Σπουδών, Οθωμανική Επιγραφική
http://www.eie.gr/nhrf/institutes/inr/structure/section_b3-gr.html
2012-2013
Επίπεδο Ι
ΚΥΚΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑ
Διδάσκων:
Δημήτρης Λούπης
Διάρκεια:
Οκτώβριος 2012-Μάιος 2013.
Έναρξη/Ώρες: Δευτέρα, 1 Οκτωβρίου. Κάθε Δευτέρα, 18:00-21:00.
Αίθουσα:
Μικρή Αίθουσα Σεμιναρίων, ισόγειο, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών,
Βασιλέως Κωνσταντίνου 48, Αθήνα 11635.
Επικοινωνία: [email protected]
1
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Το εισαγωγικό μάθημα στην οθωμανική γλώσσα και την παλαιογραφία της στο διάστημα
δύο εξαμήνων του ακαδημαϊκού έτους 2012-2013 έχει σκοπό να εξοικειώσει τον μαθητή με
το βασικό επίπεδο γνώσης της οθωμανικής γλώσσας. Αυτό περιλαμβάνει για το πρώτο
εξάμηνο εξάσκηση στην οθωμανική γραφή, στοιχεία τουρκικής, αραβικής και περσικής
γραμματικής και σύνταξης, σύστημα μεταγραμματισμού, χρονολογία, ενώ τα κείμενα που
χρησιμοποιούνται είναι έντυπα. Κατά το δεύτερο εξάμηνο συνεχίζεται η διδασκαλία
μορφοσυντακτικών φαινομένων περνώντας και σε χειρόγραφα κείμενα, κυρίως σε γραφή
νεσίχ, μαζί με μία παρουσίαση του φάσματος των οθωμανικών γραπτών πηγών,
αφηγηματικού, αρχειακού και αρχαιολογικού χαρακτήρα. Ο κύκλος απευθύνεται σε φοιτητές
(προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς, διδακτορικούς) και ερευνητές, οι οποίοι ενδιαφέρονται να
1
Ζωομορφική αραβική καλλιγραφία από τον Hasan Musa.
1
μάθουν την οθωμανική γλώσσα για να μπορούν να προσεγγίσουν οποιασδήποτε μορφής
πηγή κειμενικού χαρακτήρα. Δεν θεωρείται προαπαιτούμενη η γνώση της σύγχρονης
τουρκικής γλώσσας, ούτε η πρότερη γνώση της οθωμανικής.
ΥΛΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Προτεινόμενο βασικό εγχειρίδιο είναι το
BUĞDAY, Korkut, The Routledge introduction to literary Ottoman, translated by Jerold C.
Frakes (London: Routledge, 2009).
BUĞDAY, Korkut, Osmanisch. Lehrbuch (Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 1999).
Για κάθε μάθημα υπάρχει στη διάθεση των μαθητών υλικό σε φωτοτυπίες ή ηλεκτρονική
μορφή (www.dropbox.com).
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
1ο ΕΞΑΜΗΝΟ
1 Οκτωβρίου 2012
8 Οκτωβρίου
15 Οκτωβρίου
22 Οκτωβρίου
29 Οκτωβρίου
5 Νοεμβρίου
12 Νοεμβρίου
19 Νοεμβρίου
26 Νοεμβρίου
3 Δεκεμβρίου
10 Δεκεμβρίου
17 Δεκεμβρίου
1ο: Εισαγωγή στην ιστορία της τουρκικής γλώσσας. Γραφή και
αλφάβητο. Φωνηεντισμός και άλλα σύμβολα. Προφορά. Συμπλέγματα
και χειρόγραφο.
2ο: Η απόδοση των φωνηέντων σε λέξεις τουρκικής προέλευσης.
Σύστημα μεταγραμματισμού. Μεταγραφή των elif, vav και ye.
Ορθογραφία.
3ο: Προφορά και μεταγραφή φωνηέντων σε λέξεις αραβικής και
περσικής προέλευσης. Κανόνες χρήσης του hemze. Αριθμοί.
4ο: Φωνηεντική αρμονία και αρμονία συμφώνων. Βασικά στοιχεία
γραμματικής και συντακτικού. Πτώσεις ονομάτων. Προστακτική.
Κτητικά επιθήματα 3ου πρ. ενικού. Ο παρελθοντικός χρόνος -mIş. O
ευρύς χρόνος. Επιρρηματικά ρηματοειδή. Βοηθητικά ρήματα. Το
περσικό ονοματικό σύνολο izafet.
5ο: Απαρέμφατο -mAK. Πτώσεις ονομάτων. Προσωπικές αντωνυμίες.
Υπαρκτικό ρήμα. Ερωτηματικές λέξεις. Μετοχές σε -(y)An. Επιθήματα
-lI, -dIr, -dIKdĄ.
Το μάθημα δεν θα πραγματοποιηθεί.
6ο: Οργανική πτώση. Το ρήμα έχω. Επιρρήματα σε -cĄ.
Παρελθοντικός χρόνος. Ενεστώτας χρόνος. Το σύνθετο επίθημα yordI. Άρνηση. Δυνητική έγκλιση. Ρηματικά ουσιαστικά σε -dIK.
Βραχύ απαρέμφατο. Ενισχυτικά μέσω διπλασιασμού.
7ο: Αριθμοί. Κλίση προσωπικών αντωνυμιών. Κτητικά επιθήματα.
Ρηματικά ουσιαστικά σε -AcAK. Αναφορικά ρηματοειδή.
Υπερσυντέλικος. Αναγκαστική έγκλιση. Βαθμοί σύγκρισης.
8ο: Τουρκικά ονοματικά σύνολα. Μέλλοντας. Υπόθεση. Ευκτική.
Ρηματοειδή. Περσικός πληθυντικός ονομάτων.
9ο: Σύντομη αιτιατική. Παθητική φωνή. Σύνθετοι χρόνοι. Το αραβικό
άρθρο.
10ο: Το περσικό ονοματικό σύνολο izafet.
11ο: Επιθήματα παραγωγής ρημάτων. Περσικοί όροι σε σύνθεση. Το
γένος στα αραβικά.
2
7 Ιανουαρίου 2013
14 Ιανουαρίου
21 Ιανουαρίου
12ο: Αραβικές ρίζες και ριζικές μορφές. Πληθυντικός ονομάτων στα
αραβικά.
13ο: Πληθυντικός ονομάτων στα αραβικά. Παραγωγή επιθέτου από
ουσιαστικό.
14ο: Γραπτή εξέταση 1ου εξαμήνου.
2ο ΕΞΑΜΗΝΟ
28 Ιανουαρίου
4 Φεβρουαρίου
11 Φεβρουαρίου
18 Φεβρουαρίου
25 Φεβρουαρίου
4 Μαρτίου
11 Μαρτίου
18 Μαρτίου
1 Απριλίου
8 Απριλίου
15 Απριλίου
22 Απριλίου
13 Μαΐου
20 Μαΐου
27 Μαΐου
1ο: Οι τύποι γραφής. Το φάσμα των οθωμανικών γραπτών πηγών.
Αραβικά ρήματα.
2ο: Κλίση αραβικών ουσιαστικών. Αραβικά επίθετα και προσωπικές
αντωνυμίες. Αραβικά ονοματικά σύνολα.
3ο: Χρονολογία, ημερομηνία. Περσικός παρελθοντικός χρόνος.
4ο: Αραβικός παρελθοντικός χρόνος. Τα ‘πέντε ονόματα’ στα αραβικά.
5ο: Αραβικοί αριθμοί. Περσικός ενεστώτας.
6ο: Βαθμοί σύγκρισης στα αραβικά. Αραβικός παρελθοντικός χρόνος.
7ο: Περσικοί αριθμοί. Περσικές προθέσεις.
Καθαρά Δευτέρα. Το μάθημα δεν θα πραγματοποιηθεί.
8ο: Περσικές μετοχές. Ουσιαστικά δηλωτικά χρόνου, τόπου και
οργάνου.
9ο: Αραβικός ενεστώτας/μέλλοντας. Αραβική παθητική φωνή.
10ο: Εμπέδωση γραμματικών και συντακτικών φαινομένων σε έντυπα
κείμενα.
11ο: Εμπέδωση γραμματικών και συντακτικών φαινομένων σε έντυπα
κείμενα.
12ο: Εμπέδωση γραμματικών και συντακτικών φαινομένων σε
χειρόγραφα κείμενα.
13ο: Ισλαμική και οθωμανική καλλιγραφία και επιγραφική.
14ο: Γραπτή εξέταση 2ου εξαμήνου.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η συμμετοχή των μαθητών ελέγχεται με λήψη παρουσιών σε κάθε συνάντηση,
παρακολουθείται η συμμετοχή τους στο κάθε μάθημα, ελέγχονται και διορθώνονται οι
εργασίες για το σπίτι, ενώ στο τέλος κάθε εξαμήνου υπάρχει γραπτή εξέταση. Η τελική
αξιολόγηση έτους έχει ως εξής:




Γραπτές ασκήσεις/εργασίες: 20%
Γραπτή εξέταση τέλους 1ου εξαμήνου: 30%
Γραπτή εξέταση τέλους 2ου εξαμήνου: 30%
Συμμετοχή στην τάξη, παρακολούθηση: 20%
Η μη προσέλευση σε τέσσερις από τις δεκατέσσερις συναντήσεις ανά εξάμηνο
θεωρείται ανεπαρκής παρακολούθηση, η οποία αυτόματα στερεί τη βεβαίωση σπουδών.
3
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΠΠΙΠΕΔΟΥ Ι
ΠΑΛΑΙΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΑΣ (13ος-15ος αι.)












GÜLSEVİN, Gürer, ve Erdoğan Boz, Eski Anadolu Türkçesi (Ankara: Gazi Kitabevi,
2004).
GÜLSEVİN, Gürer, Eski Anadolu Türkçesinde ekler (Ankara: Türk Dil Kurumu,
1997).
TÜRK, Vahit, Şaban Doğan, ve Yasin Şerifoğlu, Eski Anadolu Türkçesi dersleri
(İstanbul: Kesit Yayınları, 2011).
ŞAHİN, Hatice, Eski Anadolu Türkçesi (Ankara: Akçağ, 2003).
YELTEN, Muhammet, Eski Anadolu Türkçesi ve örnek metinler (İstanbul: İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 2009).
KÖKTEKİN, Kâzım, Eski Anadolu Türkçesi (Erzurum: Fenomen Yayıncılık, 2011).
KANAR, Mehmet, Eski Anadolu Türkçesi sözlüğü (İstanbul: Say Yayınları, 2011).
TİMURTAŞ, Faruk Kadri, Eski Türkiye Türkçesi, XIV. yüzyıl. Gramer, metin, sözlük
(Ankara: Akçağ, 2005).
TURAN, Fikret, Old Anatolian Turkish. Syntactic structure (unpublished PhD
dissertation, Harvard University, 1996).
TURAN, Fikret, Adverbs and adverbial constructions in Old Anatolian Turkish
(Wiesbaden: Harrassowitz, 2000).
ANETSHOFER, Helga, Temporale Satzverbindungen in altosmanischen Prosatexten
(Wiesbaden: Harrassowitz, 2005).
ASRLAN EROL, Hülya, Eski Türkçeden Eski Anadolu Türkçesine anlam değişmeleri
(Ankara: Türk Dil Kurumu, 2008).
ΟΘΩΜΑΝΙΚΑ (15ος-20ος αι.)
ΜΕΘΟΔΟΙ, ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ













BUĞDAY, Korkut, The Routledge introduction to literary Ottoman, translated by
Jerold C. Frakes (London: Routledge, 2009).
BUĞDAY, Korkut, Osmanisch. Lehrbuch (Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 1999).
NÉMETH, J., Turkish reader for beginners, English translation of the German
original by T. Halasi-Kun (The Hague: Mouton, 1966).
KREUTEL, Richard F., Osmanisch-türkische Chrestomathie (Wiesbaden:
Harrassowitz, 1965).
DEVELİ, Hayati. Osmanlı Türkçesi kılavuzu, 2 cilt (İstanbul: Bilimevi, 2003).
KURT, Yılmaz, Osmanlıca dersleri 1 (Ankara: Akcağ, 182012).
KURT, Yılmaz, Osmanlıca dersleri 2 (Ankara: Akcağ, 52010).
TİMURTAŞ, Faruk K. Osmanlı Türkçesine giriş, I (İstanbul: Alfa, 202003).
KURT, Yılmaz, Osmanlı türkçesine giriş (Ankara: Akçağ, 2009).
KANAR, Mehmet, Osmanlı Türkçesine giriş (İstanbul: Say, 2012).
TİMURTAŞ, Faruk K. Osmanlı Türkçesi grameri, III (İstanbul: İstanbul Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi, 1991).
ERGİN, Muharrem. Osmanlıca dersleri (İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 342007).
AK, Mahmut, ve Fahameddin Başar, Osmanlı Türkçesi. Gramer, tarihî metinler,
belgeler (İstanbul: Dünya Kitapları, 2004).
ÖZKAN, Mustafa, ve Hatice Tören, Osmanlı Türkçesi I (İstanbul: 3F Yayınevi,
2008).
4















ÖZKAN, Mustafa, ve Hatice Tören, Osmanlı Türkçesi II (İstanbul: Akademik
Kitaplar, 2012).
MUTAF, Abdülmecid, Temel Osmanlıca (İzmir: Akademi Kitabevi, 2001).
TÜRKMENOĞLU, Turan M., Türkçe okunuşlu Osmanlıca metinler. Osmanlıca
dersleri (İstanbul: Elif Kitabevi, 2007).
EMİNOĞLU, Mehmet, Osmanlı vesikalarını okumaya giriş (Ankara: Türkiye Diyanet
Vakfı, 21992).
YAZIR, Mahmut, Eski yazıları okuma anahtarı (Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü,
4
1983).
BEKEN, Süheyl, Osmanlı paleografyası, 2 c. (Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve
Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1969-1972).
TENDAR, Nahit, ve Nebahat Karaorman, Osmanlıca okuma anahtarı (İstanbul:
Bilgin Ofset, 1970).
BELVİRANLI, Ali Kemâl, Osmanlıca rehberi 1 (İstanbul: Marifet Yayınları, 2000).
BELVİRANLI, Ali Kemâl, Osmanlıca imlâ rehberi 2 (İstanbul: Marifet Yayınları,
1980).
AK, Coşkun, Osmanlıca (Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 32006).
BALTACI, Cahit, İslâm paleografyası. Diplomatik-arşivcilik (İstanbul: Marmara
Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi, 1989).
TEKİN, Şinasi, Ottoman manual, I, Ottoman texts in transcription and facsimile, II,
Annotated Turkish translation of the Ottoman texts, annotated glossary (Cambridge,
MA: The Department of Near Eastern Languages adn Civilizations, Harvard
University, 2002).
KANAR, Mehmet, Çözümlü Osmanlı Türkçesi metinleri (İstanbul: Say, 2010).
ΧΛΩΡΟΣ, Ι., Μέθοδος προς εκμάθησιν της οθωμανικής γλώσσης, 2 τ.
(Κωνσταντινούπο-λις: Πατριαρχικό Τυπογραφείο, 1900).
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Αλεξ., Θεωρητική και πρακτική μέθοδος προς εκμάθησιν της
οθωμανικής γλώσσης (Κωνσταντινούπολις & Paris: Maisonneuve, 1873).
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚH







NÉMETH, J., Turkish grammar, English adaptation of the German original by T.
Halasi-Kun (’s-Gravenhage: Mouton, 1962).
KISSLING, Hans-Joachim, Osmanisch-türkische Grammatik (Wiesbaden: Otto
Harrassowitz, 1960).
DENY, Jean, Grammaire de la langue Turque, dialecte Osmanli (Paris: Imprimerie
Nationale, 1921).
DENY, Jean, Türk dili grameri. Osmanlı lehçesi, tercüme eden Ali Ulvi Elöve
(Ankara: Maarif Matbaası, 1941). Τουρκική μετάφραση του προηγουμένου με
προσθήκες.
REDHOUSE, J. W. Simplified grammar of the Ottoman-Turkish language (London:
Trübner & Co., 1884).
ΧΛΩΡΟΣ, Ι., Γραμματική της οθωμανικής γλώσσης (Κωνσταντινούπολη:
Πατριαρχικό Τυπογραφείο, 41900).
ΑΔΟΣΙΔΗΣ,
Κωνσταντίνος,
Στοιχεία
της
οθωμανικής
γραμματικής
(Κωνσταντινούπολις: Αυτοκρατορικό Τυπογραφείο, 1850).
ГУЗЕВ, В. Г., Староосманский язык (Москва: Наука, 1979).
5



KERSLAKE, Celia, “Ottoman Turkish,” In The Turkic languages, edited by Lars
Johanson and Éva Á. Csató (London and New York: Routledge, 1998), 179-202.
MANSUROĞLU, Mecdut, “Das altosmanische,” in Philologiae Turcicae
Fundamenta, ediderunt Jean Deny et al., tomus primus (Aquis Mattiacis: Apud
Franciscum Steiner, 1959), 161-182.
MANSUROĞLU, Mecdut, “The rise and development of written Turkish in
Anatolia,” Oriens 7.2 (1954): 250-264.
ΛΕΞΙΚΑ



















REDHOUSE, James W., A Turkish and English Lexicon (Constantinople: American
Mission – A.H. Boyajian, 1890).
Redhouse Yeni Türkçe-İngilizce sözlük / New Redhouse Turkish-English dictionary
(İstanbul: Redhouse, 1999).
ZENKER, Julius Theodor, Türkisch-arabisch-persisches Handwörterbuch, 2 vols.
(Leipzig: W. Engelmann, 1866-1876; reprinted Hildesheim: Georg Olms, 1979).
BARBIER DE MEYNARD, A. C.. Dictionnaire turc-français, 2 tomes (Paris: École
des Langues Orientales Vivantes, 1881).
MENINSKI, Franciscus à Mesgnien. Thesaurus linguarum orientalium Turcicae,
Arabicae, Persicae. Lexicon Turcico-arabico-persicum. Grammatica Turcica.
Complementum Thesauri Linguarum Orientalium seu Onomasticum & Index
Verborum, mit einer Einleitung und mit einem türkischen Wortindex von Stanisław
Stachowski, sowie einem Vorwort von mehmet Ölmez, 6 vols (Vienna: Author, 1680;
reprinted İstanbul: Simurg, 2000).
BIANCHI, T.-X, et J. D. Kieffer. Dictionnaire Turc- Français, 2 tomes (Paris:
Typographie de Mme Ve Dondey-Dupré, 1850).
HANDJÉRI, Alexandre. Dictionnaire français-arabe-persan et turc, 3 vols. (Moscou:
Imprimerie de l’Université Impériale, 1840-1841).
DEVELLIOĞLU, Ferit. Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lûgat (Ankara: Aydın
Kitabevi, 111993).
AYVERDİ, İlhan, et al. Misalli Büyük Türkçe sözlük, 3 c. (İstanbul: Kubbealtı,
3
2008).
ÖZÖN, Mustafa Nihat. Osmanlıca Türkçe sözlük (İstanbul: İnkılâp, 81989).
SĀMĪ, Şemsevd-dīn. –āmūs-ı Türkī (Der-sa!ādet: İAdām MaUba!ası, 1317 [18991900]).
NĀCĪ, Mu!allim. Luġāt-ı Nācī (İstanbul: !Aṣır Maṭba!ası, 1308 [1891]).
MÜTERCİM ÂSIM EFENDİ. Burhân-ı Katı, haz. Mürsel Öztürk & Derya Örs
(Ankara: Türk Dil Kurumu, 2000).
ŞEYHÜLİSLÂM MEHMED ESAD EFENDİ. Lehcetü’l-lügat, haz. Ahmet Kırkılıç
(Ankara: Türk Dil Kurumu, 1989).
AHMET VEFİK PAŞA. Lehce-i Osmânî, haz. Recep Toparlı (Ankara: Türk Dil
Kurumu, 2000).
ERDOĞAN, Mehtap (haz.), Osmanlı Türkçesinde benzer yazılışlı kelimeler sözlüğü
(Ankara: Grafiker Yayınları, 2009).
Tarama sözlüğü, 7 c. (Ankara: Türk Dil Kurumu, 31995).
DİLÇİN, Cem (düz). Yeni tarama sözlüğü (Ankara: Türk Dil Kurumu, 1983).
ΧΛΩΡΟΣ, Ι. Λεξικόν τουρκο-ελληνικόν, 2 τ. (Κωνσταντινούπολις: Πατριαρχικό
Τυπο-γραφείο, 1899-1900).
6






ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ, Ι. Π. Λεξικόν ελληνο-τουρκικόν, 2 τ. (Εν Κωνσταντινουπόλει:
Τύποις Ι. Παναγιωτίδου, 1897-1898).
ΜΑΛΙΑΚΑΣ, Αβρ. Λεξικόν τουρκο-ελληνικόν. Mecma!üvl-luġā (Κωνσταντινούπολις:
Τυπογραφείον Βουτυρά και Σ/ας, 1876).
CLAUSON, Gerard. An etymological dictionary of pre-thirteenth-century Turkish
(Oxford: Clarendon Press, 1972).
TIETZE,
Andreas.
Tarihi
ve
etimolojik
Türkiye
Türkçesi
lugatı.
Sprachgeschichtliches und etymologisches Wörterbuch des Türkei-Türkischen, cilt 1,
A-E, cilt 2, F-J (Istanbul - Wien: Simurg – Österreichische Akademie der
Wissenschaften, 2002-2009).
EYÜBOĞLU, E. Kemal. Şiirde ve halk dilinde atasözleri ve deyimler, 2 c. (İstanbul:
Doğan Kardeş Matbaacılık, 1973-5).
DOERFER, Gerhard. Türkische und Mongolische Elemente im Neupersischen, unter
besonderer Berücksichtigung älterer Neupersischer Geschichtsquellen, vor allem der
Mongolen- und Timuridenzeit, 4 Bde (Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1963-1975).
ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑ & ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ
















KÜTÜKOĞLU, Mübahat S. Osmanlı belgelerinin dili. Diplomatik (İstanbul:
Kubbealtı Neşriyatı, 21998).
REYCHMAN, Jan, and Ananiasz Zajączkowski, et al. Handbook of Ottoman-Turkish
Diplomatics (The Hague - Paris: Mouton, 1968).
FEKETE, Ludwig. Einführung in die osmanisch-türkische Diplomatik der türkischen
Botmässigkeit in Ungarn (Budapest: Königliche Ungarische Universitätsdruckerei,
1926).
STOJANOW, Valery. Die Entstehung und Entwicklung der osmanisch-türkischen
Paläographie und Diplomatik (Berlin: Klaus Schwarz, 1983).
KURT, Yılmaz, ve Muhammed Ceyhan, Osmanlı paleografyası ve Osmanlı
diplomatikası (Ankara: Akçağ, 2012).
BALTACI, Cahit. İslâm paleografyası. Diplomatik-arşivcilik (İstanbul: Marmara
Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi, 1989).
GÖKBİLGİN, M. Tayyib, Osmanlı paleografya ve diplomatik ilmi (İstanbul: Enderun
Kitabevi, 1992).
UĞUR, Ahmet. Epigrafi ve paleografi (Ankara: Gelişim Matbaası, 1983).
ÖZTÜRK, Said. Osmanlı arşiv belgelerinde siyakat yazısı ve tarihî gelişimi (İstanbul:
Osmanlı Araştırmaları Vakfı, 1996).
AKTAN, Ali. Osmanlı paleografyası ve siyasî yazışmalar (İstanbul: Osmanlılar İlim
ve İrfan Vakfı, 1995).
FEKETE, Lajos, Die siyāqat-Schrift in der türkischen Finanzverwaltung, 2 Bde
(Budapest: Akadémiai Kiadó, 1955).
GÜNDAY, Dündar. Arşiv belgelerinde siyakat yazısı özellikleri ve divan rakamları
(Ankara: Türk Tarih Kurumu, 21989).
ELKER, Salâhaddin. Divan rakamları (Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1989).
DAĞLI, Yücel, ve Cumhure Üçer. Tarih çevirme kılavuzu, 5 c. (Ankara: Türk Tarih
Kurumu, 1997).
YAKIT, İsmail. Türk-İslâm kültüründe ebced hesabı ve tarih düşürme (İstanbul:
Ötüken, 1992).
UMUR, Suha. Osmanlı padişah tuğraları (İstanbul: Cem, 2011).
7







GUBOGLU, Mihail. Paleografia şi diplomatica Turco-osmană. Studiu şi album
([Bucureşti]: Editura Academiei Republicii Populare Romîne, 1958).
НЕДКОВ, Борис. Османотурска дипломатика и палеография, I-II (София:
Наука и Искуство, 1966-1972).
ВЕЛКОВ, Аспарух. Видове османотурски документи. Принос към
османотурската дипломатика (София: Народна Библиотека ‘Кирил и
Методий’, 1986).
ВЕЛКОВ, Аспарух, и Стефан Андреев. Водни знаци в османотурските
документи, I, Три луни (София: Народна Библиотека ‘Кирил и Методий’,
Българска Археографска Комисия, Ориенталска Секция, 1983).
VELKOV, Asparouh. Les filigranes dans les documents ottomans. Divers types
d’images (Sofia: Éditions ‘Texte – A. Trayanov,’ 2005).
VELKOV, Asparouh. Les écritures secrètes de l’Empire Ottoman. Chiffres et codes
(Sofia: L’Édition Académique ‘Prof. Marin Drinov,’ 2002).
МИХАЙЛОВА-МРЪВКАРОВА, Мария, Увод в османската сфрагистика
(София: Авангард Прима, 2006).
ΑΡΑΒΙΚΑ & ΠΕΡΣΙΚΑ








LANE, Edward William. An Arabic-English lexicon, edited by Stanley Lane-Poole, 8
parts (London: Williams and Norgate, 1863-1893).
WEHR, Hans. A dictionary of modern written Arabic, ed. by I. Milton Cowan (Beirut:
Librairie du Liban, 1980).
KAZIMIRSKI, A. de B. Dictionnaire arabe-français, 2 vols (Paris: Maisonneuve et
Cie, 1860).
WRIGHT, W. A grammar of the Arabic language (Beirut: Librairie du Liban, 1996).
ABU SHAQRA, Faruq. Arabic. An essential grammar (London: Routledge, 2007).
STEINGASS, F. A comprehensive Persian-English dictionary (London: Routledge &
K. Paul, 1892; reprinted Beirut: Librairie du Liban, 1998).
HAÏM, S. New Persian-English dictionary, 2 vols. (Téhéran: Librairie-Imprimerie
Béroukhim, 1934-1936).
MACE, John. Persian grammar (London: Routledge Curzon, 2003).
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΤΟΠΟΙ





Το λεξικό Tarama sözlüğü (λεξικό τουρκικών, όπως απαντώνται σε κείμενα της
Ανατολίας από το 13ο αιώνα και εξής): www.tdkterim.gov.tr/tarama
Μετατροπή μεταξύ ημερολογίων Εγίρας (Hicri), οικονομικού υστεροοθωμανικού
(Rumi) και χριστιανικού (Miladi) στη μηχανή Tarih çevirme kılavuzu στο:
www.ttk.gov.tr
Οθωμανικό-αγγλικό λεξικό : http://www.babylon.com/free-dictionaries/OttomanTurkish-Dictionary/11578.html
Περί οθωμανικής γλώσσας, Department of Near Eastern Studies, University of
Michigan: http://www.umich.edu/~turkish/langres_ott.html
Περί οθωμανικής γλώσσας (λεξικά, γραμματικές):
http://www.lexilogos.com/english/ottoman_turkish_dictionary.htm
8