Tarım Makineleri Sektör Raporu

Transkript

Mutlu Yaşam Bölgesi
Batı Akdeniz
TARIM MAKİNELERİ SEKTÖR RAPORU
Aralık, 2012
ÖNSÖZ
Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) Antalya, Isparta ve Burdur illerinin ekonomik kalkınmasını
sağlamak amacıyla kurulmuş bir kamu kuruluşudur. Bölgesel düzeyde kamu kesimi, özel kesim ve
sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını
sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma planı ve programlarda
öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini
sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla kurulan 26 bölgesel
kalkınma ajansından birisi olan BAKA, kuruluşundan bu güne kadar Batı Akdeniz Bölgesi’nin
kalkınması yönünde faaliyetlerine devam etmektedir.
2010 yılında faaliyete geçen Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, bölgenin kaynak ve yatırım potansiyelini
tespit ederek sektör raporları hazırlamakta ve bu kaynakları kullanarak ulusal ve uluslararası tanıtım
faaliyetleri gerçekleştirmektedir. Bölgede yatırım yapmak isteyen yatırımcıların ilk durağı haline
gelen BAKA, yatırımcılara yol göstermekte ve hazırlanan bu raporlarla kaynakların ve potansiyelin en
doğru şekilde kullanılmasına olanak sağlamaktadır.
Bölgenin ekonomik ve sosyal gelişiminin hızlandırılması ve rekabet gücünün arttırılmasına
yönelik faaliyetler yürüten BAKA, kuruluşundan bugüne geçen kısa sürede yapmış olduğu tanıtım
faaliyetleriyle bölgeye birçok yatırım kazandırmanın yanısıra, iş adamlarının yatırım sürecinde
karşılaştığı engellerin aşılmasında da aktif rol oynamıştır.
Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı hazırlamış olduğu bu sektör raporlarıyla bölgenin yatırım fırsatlarını
tanıtmaya devam edecektir. Hazırlanan bu raporların bölgemizin kalkınması adına faydalı olması ve
yatırımcılara yol göstermesini ümit ediyoruz.
Tuncay ENGİN
BAKA Genel Sekreteri
Memduh OĞUZ
Isparta Valisi
BAKA Yönetim Kurulu Başkanı
T.C. BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA)
3
GİRİŞ
TARIM MAKİNELERİ SEKTÖRÜ
Son yıllarda tarımda mekanizasyon kavramı önem kazanmıştır. Tarımsal mekanizasyon sayesinde
birim alandan elde edilen verim artmaktadır. Daha da önemli bir sonuç ise çiftçilerin ve tarım işçilerinin
çalışma koşullarının iyileşmesidir. Buna ek olarak, tarımsal üretim hızlanmakta ve tarımsal üretimde
önemli bir kapasite artışı sağlanarak, tarım ürünleri sadece geçimlik olarak tüketimden sıyrılarak
ulusal ve uluslararası ekonominin önemli çıktılarından olmakta ve ülkelerin ihracat hacimlerini
arttırarak önemli bir ihracat kalemi olmaktadır.
Tarımsal Mekanizasyon, tarım makineleri sektörü, tarım alanlarını daha sağlıklı hale getirmek,
tarımsal üretim çeşitliliğini arttırmak ve tarımsal ürünlerin daha etkin ve çeşitli olarak kullanılmasını
sağlamak ve bu doğrultuda da birçok farklı mekanik dizaynın tasarlandığı, yapıldığı, geliştirildiği ve
pazarlamasının, satışının ve işletilmesinin yapıldığı, imalat sektörünün yatırım malları üreten alt
sektörlerinden biri olarak tanımlanabilir.
Bu çalışmada tarım makineleri sektörünün Dünya ve Türkiye’deki durumu incelenecek ve özellikle
Batı Akdeniz Bölgesi’ndeki tarım makineleri sektörü, sektörün durumu ve potansiyeli ele alınacak,
bölgemizdeki tarım makineleri sektörü hakkında girişimcilere yararlı olacak bir rehber oluşturmak
amaçlanmaktadır.
4
Tarım makineleri imalat sektörü, temelde tarımsal mekanizasyon girdisi için; güç kaynağı, makine
ve ekipmanların üretildiği sektördür. Avrupa Birliği içindeki ekonomik faaliyetlerin genel endüstriyel
sınıflaması, tarım makineleri ve traktörler olarak iki dalda kodlanmış bulunmaktadır.
Bir başka deyişle, bu sınıflama içinde tarım ile ilgili kurallar yerine, endüstri kurallarının geçerli olduğu
bir sektör konumundadır ve sektör kapsamında yer alan ürünler için CCCN kodlama numaraları
geçerlidir. Sektör bu tanıma uygun olarak, kendi içinde traktör ve tarım makineleri şeklinde iki dala
ayrılmaktadır.
5
Türkiye Tarım Makineleri İhracatı
DÜNYA TARIM MAKİNELERİ SEKTÖRÜ
Tarımsal ürünler ihracatında ülkelerinin verileri karşılaştırılmalı olarak incelendiğinde, gelişmiş
ülkelerin çok önde olduğu görülecektir. Bunun nedeni, gelişmiş ülkelerin tarımsal mekanizasyon
seviyelerinin de çok ileri de olmasıdır. Mekanizasyon sayesinde birim alandan alınan verim arttığı için
yüksek kaliteli ürünler ortaya çıkmaktadır.
2010 Dünya Ekipman ve Traktör Üretim Hacmi (65 Milyar Euro)
70
Others Japan
%4
%3
60
Turkey %3
Eastern Europe %4
50
India %6
40
Europen Union
%35
65 Bn.
Euro
30
6
Madde adı
8701
Traktörler
34.649.531
271.158.032
267.478.335
8424
Sıvı, tozları
püskürtmeye,
dağıtmaya mahsus
mekanik cihazlar
34.932.597
40.208.748
41.557.976
8432
Tarla, bahçe
tarımında,
ormancılıkta
kullanılan makine,
cihazlar
44.513.447
39.527.075
55.254.708
8433
Hasat, harman, biçme; ürünleri ayırma,
temizleme makine,
cihazları
16.995.208
49.095.187
40.548.807
8436
Tarım, ormancılık,
kümes hayvancılığına
mahsus makine,
cihazlar
33.696.541
38.188.047
41.998.570
8478
Tütünün
hazırlanması,
işlenmesine mahsus
makine ve cihazlar
2.444.276
3.277.024
3.150.358
China
%10
20
2005 2006 2007 2008 2009 2010
EUR 52,0 53,8 58,7 68,5 59,4 64,6
Latin America
%7
GTİP (4)
North America %28
2009
2010
2011/10
7
Türkiye Tarım Makineleri İhracatı
8
GTİP (4)
Madde adı
8434
Süt sağma,
sütçülükte kullanılan
makine ve cihazlar
259.547.198
21.190.645
16.854.075
8716
Taşıtlar için
römorklar, yarı
römorklar vb. ile
aksam-parçaları
154.415.632
179.648.653
158.283.761
TOPLAM
581.194.430
642.293.411
625.126.590
55.254.708
2009
2010
2011/10
2007 yılında tüm ülkelere yapılan ihracat değeri bazında ilk sırada
yer alan Almanya, 2008 yılında ihracatını %33 artırarak 11,7 milyar $
seviyesine yükseltmiş ve konumunu korumuştur. Bu ülkeyi 9 milyar $
ile A.B.D. ve 5,9 milyar $ ile İtalya takip etmiştir. Tarım ve ormancılık
makineleri ihraç eden ilk 10 ülke arasında en fazla ihracat artışını
%74,6 ile Çin Halk Cumhuriyeti göstermiş olup düşüş yaşayan ülke
olmamıştır.
2008 yılında gerçekleştirdiği 379,7 milyon $ ihracat ile sektörün
dünya ihracatından %0,67 pay alan ülkemiz sıralamada 19. konuma
yerleşmiştir.
9
Türkiye Tarım Makineleri İthalatı
GTİP (4)
Madde adı
8434
Süt sağma,
sütçülükte kullanılan
makine ve cihazlar
11.311.657
27.887.616
30.293.272
8716
Taşıtlar için
römorklar, yarı
römorklar vb. ile
aksam-parçaları
69.484.292
128.407.036
224.368.100
TOPLAM
530.793.424
1.261.931.839
1.759.401.986
55.254.708
Türkiye Tarım Makineleri İthalatı
10
GTİP (4)
Madde adı
8701
Traktörler
202.700.491
724.837.533
1.028.841.744
8424
Sıvı, tozları
püskürtmeye,
dağıtmaya mahsus
mekanik cihazlar
114.729.284
143.627.837
177.356.042
8432
Tarla, bahçe
tarımında,
ormancılıkta
kullanılan makine,
cihazlar
16.839.234
32.410.272
47.161.165
8433
Hasat, harman, biçme; ürünleri ayırma,
temizleme makine,
cihazları
73.251.646
122.239.869
182.719.822
8436
Tarım, ormancılık,
kümes hayvancılığına
mahsus makine,
cihazlar
18.614.812
46.137.802
40.286.840
8478
Tütünün
hazırlanması,
işlenmesine mahsus
makine ve cihazlar
23.862.008
36.383.874
28.375.001
2009
2010
2011/10
2009
2010
2011/10
11
2007 yılında 39,4 milyar $ olan toplam sektör ithalatı %20,6 oranında artış göstererek 2008 yılında
47,5 milyar $ değerine ulaşmıştır. 2008 yılında sektör ithalatı %15,1 artarak 5,8 milyar $’a yaklaşan
A.B.D., dünya sıralamasında lider konumunu korumuştur. A.B.D.’yi 4,6 milyar $ ile Fransa ve 4 milyar
$ ile Almanya izlemiştir.
2008 yılında, dünya ithalatında önemli ülkelerde yaşanan değişimler incelendiğinde; %55,4 ile
Avustralya’nın en fazla artış kaydeden ülkeler arasında ilk sırada yer aldığı ve bu ülkeyi Rusya(%46,7)
ile Belçika’nın (%39,3) takip ettiği görülmektedir. Bu ülkeler arasında ithalatında düşüş kaydedilen
ülke olmamıştır.
2008 yılı sektör ithalatında önemli ülkeler sıralamasında 32. konumda bulunan Türkiye, 379,9 milyon
$ değerinde ithalat gerçekleştirerek, dünya geneli ithalattan %0,8 pay almıştır. Türkiye, sektörün
küresel ithalatında ihracata kıyasla daha fazla paya sahiptir.
18.000.000.000
16.000.000.000
2007 $
2008 $
14.000.000.000
12.000.000.000
10.000.000.000
8.000.000.000
6.000.000.000
4.000.000.000
2.000.000.000
0
D
AB
A
A
NS ANY
A
FR LM
A
YA
S
RU
KA
RE
A
D
NA
E
LT
Gİ
İN
KA
BE
İ
LÇ
LL
HO
A
D
AN
A
K
AR
İM
N
DA
A
S
VU
TR
Y
AL
ER
Ğ
Dİ
A
Tarım ve Ormancılık Makineleri İthalatında Başlıca Ülkeler: 2007-2008
Kaynak: VDMA (Almanya Mühendislik Federasyonu) Ekonomik Raporu 2007
12
13
Bazı Ülkelerin
Traktör ve Traktör
Dâhil Tarım Mak.
Üretimleri
Aşağıdaki tabloda bazı önemli üretici ülkelerin üretim miktarı ve
parasal olarak üretim hacimleri görülmektedir. Tablo incelendiğinde
özellikle Çin’in üretim konusunda, diğer bütün üretim kalemlerinde
olduğu gibi, çok büyük bir sıçrama içinde olduğu, 2009 küresel
ekonomik krizine rağmen üretim hacmini arttırdığı görülecektir.
Çin’in ihracat rakamlarında ise ilk sırada olmayışının temel nedeni
önemli ölçüde iç piyasaya olan satışların fazlalığına bağlıdır.
Bazı Ülkelerin
Traktör ve Traktör
Dâhil Tarım Mak.
Üretimleri
Brezilya
Japonya
Çin
Rusya
Fed.
14
Traktör
2008
Adet
Toplam Tar.
Traktör
Toplam Tar.
Traktör
55.024
%
-17%
2.534
140.095
-34%
5.100
209.000
Toplam Tar.
Traktör
3.084
Adet
6.629
212.224
4.129
219.000
5%
14.043
12.196
Toplam Tar.
AB
2009
USD(mil)
66.504
Türkiye
478
2.265
6.099
-50%
2010
Adet
%
2.344
-24%
4.864
-27%
2.166
-15%
4.992
-2%
5.007
21%
17.265
23%
265
-45%
1.077
-52%
Adet
78.675
144.298
240.000
54.89
%
43%
3%
10%
-10%
Fransa
USD(mil)
%
3.615
54%
7.032
45%
2.231
3%
5.142
3%
5.449
9%
20.412
18%
231
-13%
876
-19%
Almanya
İtalya
İngiltere
Traktör
2008
Adet
USD(mil)
29.000
2009
Adet
%
18.000
-38%
192.000
-25%
2010
Adet
%
Adet
%
34.000
89%
180.000
-6%
USD(mil)
%
10.137
-10%
27.808
-11%
1.096
-24%
3.658
-17%
3.630
-4%
7.397
-9%
2.466
-11%
Toplam Tar.
Traktör
256.000
Toplam Tar.
Traktör
32.829
Toplam Tar.
-24%
31.403
-23%
1.435
-28%
4.414
-22%
3.797
-27%
8.167
-26%
2.783
-33%
12.087
9.158
-24%
8.466
-8%
2.509
1.863
-26%
1.686
-10%
2.000
20.076
-39%
5.674
65.507
Toplam Tar.
Traktör
11.272
40.701
Toplam Tar.
Traktör
14.907
5.218
46.517
-29%
11.047
93.042
4.146
59.497
-36%
18.269
47.000
56.000
-9%
1%
-6%
Traktör
Toplam Tar.
Kaynak: Agrievolution WG
15
2008 yılında AB’de (AB–27) tarımsal mekanizasyon pazarı 25,7 milyar € iken 2009 da 20,9 milyar €
olmuştur. Almanya, küresel üretim değerinin %11’ini karşılamaktadır. Ortalama kapasite kullanım
oranı %76’dır. Üretim, traktör ve hasat makinelerine odaklanmıştır. AB traktör üretiminde Almanya’nın
payı %34 dür. Traktör, Batı Avrupa pazarın öncü makinesidir. 2008 de %5 büyüme ile 181 bin adet
traktör satılmıştır. 2009 yılında pazarın %14 daralma yaşanmış ve pazar 156 bin adede düşmüştür.
Çin ise daha çok çim biçme makinesi ve küçük traktörler imalatına odaklanmıştır. Çin 1,4 milyar
Avro’luk ihracat pazarında en büyük pay %20 ile ABD’ye aittir. 2009 yılında ihracatta %18 daralma
yaşanmıştır. Bununla birlikte ulusal desteklemelerle iç talebin artması söz konusudur. Hindistan’ın
üretim değerlerine göre ihracatı son derece azdır. Bunun nedeni iç piyasanın büyüklüğü ve bazı
ülkelerde firmaların kendi üretim birimini kurmalarıdır.
TÜRKİYE TARIM MAKİNELERİ SEKTÖRÜ
Rusya tarım makineleri pazarı 2004-2008 döneminde 4,3 milyar $ ile zirve yapmış, 2008 de Avrupa’nın
en önemli üç pazarından biri olmuştur. Rus imalatçılar bu pazarın üçte birini karşılamaktadır. Rusya,
küresel kriz döneminden büyük ölçüde etkilenmiş olup 2009 da pazar %45 den fazla daralmıştır.
Tarım sektörünün ülkemizde son yıllarda yakaladığı büyüme performansı, sektörün geçirdiği yapısal
dönüşüm ile yakından ilişkilidir.
ABD 2007 ihracatı 6,7 milyar dolardır. ABD’nin Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Brezilya, Arjantin gibi
ülkelerden yapılan büyük güçlerdeki traktör ithalatı, ABD için üretimde belirleyici bir etmendir.
Güney Amerika’da ise Brezilya imalatın ana merkezidir. 2007 de Brezilya’da 3 milyar dolarlık makine
satılmıştır. 2009 traktör üretimi 55 bin adet, biçerdöver üretimi 4.500 adettir. (TARMAK sektör raporu)
Bu büyüme potansiyelini besleyen ve destekleyen en önemli unsurlar; tarımsal desteklerin artırılması,
tarımsal ihracatın artması, tarımsal kredi faiz oranlarının düşmesi, özel sektör kredilerinin ve
yatırımlarının artması, tarım sigortasının başlaması, sertifikalı tohum kullanımının artması, iyi tarım
uygulamalarının yaygınlaşması, tarla içi modern sulama tesislerinin yaygınlaşması olarak sayılabilir.
Türkiye tarımında makineleşme yaklaşık elli yıllık bir geçmişe sahiptir. Bu süre zarfında traktör ve
tarım makineleri varlığında ve bunların kullanımında önemli kazanımlar elde edilmiştir. Değerleriyle
dünya ortalamasının üzerinde mekanizasyon düzeyleri sağlanmıştır. Ancak, ulaşılan düzey gelişmiş
ülke değerlerinin henüz çok gerisindedir. Ayrıca, mevcut parkın yaş ortalaması çok yüksek (16 yaş),
güç ortalaması çok düşük (42 KW)’tür; traktör başına düşen makine sayısı ancak 4 kadardır.
Bunların yanı sıra tarımsal yapının elverişsizliği nedeniyle mekanizasyon etkinliği düşüktür. Tarımsal
nüfus ve işletme sayısı fazla, dolayısıyla işletme başına düşen gelir ve alan değerleri küçüktür. Ayrıca,
işletmelerdeki parsel sayısı fazladır. Bu nedenlere bağlı olarak mekanizasyon araçları edinimi zor ve
16
17
Öte yandan tarım makineleri sektörünün gerçekleştirdiği ihracat miktarlarındaki artış, sektörünün
geleceği hakkında ümitli tahminler yapılmasını ve geleceğe yönelik pozitif bir projeksiyon tutulmasını
sağlamaktadır.
Türkiye’nin 2008 yılındaki sektör ihracatı ürün bazında incelendiğinde, 221,5 milyon $ ile birinci sırada
Zirai Traktörler ve Ormancılıkta Kullanılan Traktörler kaleminin yer aldığı, bu ürünü 52,4 milyon $ ile
Tarla, Bahçe Tarımında, Ormancılıkta Kullanılan Makine, Cihazlar ve 51,7 milyon $ ile Hasat, Harman,
Biçme, Ürünleri Ayırma, Temizleme Makine, Cihazları grubunun izlediği görülmektedir.
(Completely Build Unit) formunda “Komple Traktör” ithal ederken, diğerleri SKD (Semi-Knock Down),
CKD (Completely-Knock Down) v.b. aksam ve parça formlarında ithal etmekte ve bunları Türkiye’de
kurdukları basit montaj hatlarında birleştirmek suretiyle pazara sunmaktadırlar.
Sektörde 130 civarında farklı tarım makinesinin imalatı yapılmaktadır. Sektör yaklaşık olarak 15.000
kişiye direkt istihdam sağlamaktadır. Traktör grubu 2.500 kişi ile toplam istihdamdan pay almaktadır.
İşçi/toplam personel oranı %70 civarındadır.(TARMAK sektör raporu)
Aşağıdaki grafikte son dört yıla ait traktör imalat, ihracat, ithalat ve iç satış rakamlarına ulaşılabilir.
Tarım Bakanlığı kayıtlarında 1020 adet imalatçı (2007 kayıtları) görülmesine rağmen bunların
yarısından fazlası, birkaç kişi çalıştıran torna/kaynak atölyesi niteliğinde olan son derece küçük
işletmelerdir.
45.000
Yaklaşık 400 adedi kabul edilebilecek ölçekte ve normlarda tarım makineleri imalatçısı ve ithalatçısı
ile birlikte otuzdan fazla firma, kırkın üzerinde marka ile traktör sektöründe çalışmaktadır.
35.000
2009 yılı sonu itibariyle, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Sicil Belgesi sahibi olan, Tarımsal
Amaçlı Traktör İmalatının yer aldığı 29.31 NACE Kodu altında 30 firma ve Diğer Tarım ve Ormancılık
Makinelerinin İmalatının yer aldığı 29.21 NACE Kodu altında 469 firma mevcuttur. Traktör sektöründe
8 firma imalatçı olarak resmi kayıtlarda yer almaktadır.
Bu firmalardan 4 tanesi yerli marka altında üretim yapmakta olup pazar payları %25’dir. Lisanlı
üretim yapan firmalarla birlikte yerli traktörlerin pazar payı %80’dir. İthalatçı firmaların bazıları CBU
İmalat
İhracat
40.000
İthalat
İç Satışlar
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
18
2006
2007
2008
2009
2010
Kaynak: TÜİK
tarımsal üretiminde verimlilik düşüktür.
19
2007 yılında 274 milyon $ ihracat gerçekleştiren sektör, 2008 yılında
genel makine ve aksamları ihracat artış oranının (%18,2) üzerinde bir
performans sergileyerek ihracatını %38,6 oranında artırmış ve 379,7
milyon $ seviyesine yükseltmiştir. Böylelikle, 2008 yılında traktör ve
ekipman ihracatımız en yüksek değerine ulaşmıştır. Bu dönemde
ekipman ihracatımız 153 milyon $, traktör ihracatımız 224 milyon $
olmuştur.
Sektörün 2010 yılı ihracatı 335 milyon $ olmuştur. 2010 yılında
traktör ve ekipman grubunda en fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz 10
ülke sırasıyla ABD, Irak, Fas, İtalya, İran, Fransa, Avustralya, KKTC,
Bulgaristan ve Azerbaycan’dır. ABD, Fas ve Irak’a yapılan ihracatın
genel ihracat içindeki payı %43’dür.
Aşağıdaki grafikten de son dört yıla ait traktör ihracatı ve ekipman
ihracatı rakamlarına karşılaştırmalı olarak ulaşılabilir. Görüldüğü
gibi 2008 yılında tepe noktasına çıkan ihracat rakamları, 2009 yılında
küresel krizin etkisiyle gerilemişte de olsa, 2010 yılında tekrar
toparlanma göstererek, kriz öncesi rakamlara yaklaşmıştır.
Aşağıdaki grafikten de
traktör ve ekipman ithalat
rakamlarına karşılaştırmalı
olarak ulaşılabilir.
250
200
150
Traktör İhracatı (Mil. Dol.)
Ekipman İhracatı (Mil. Dol.)
100
50
0
2007
2008
2009
2010
Kaynak: TARMAKBİR sektör raporu
250
200
150
Traktör İhracatı (Mil. Dol.)
Ekipman İhracatı (Mil. Dol.)
100
50
0
2007
2008
2009
2010
Kaynak: TARMAKBİR sektör raporu
20
21
En fazla ithalat yaptığımız ülkelerin başında İtalya, Almanya, Polonya, Hindistan ve Belçika gelmektedir.
Bu ülkelerden yapılan ithalatın, genel ithalat içindeki payı % 65’dir. Dünyada en fazla ithalat yapan ilk
5 ülke (%40,6) ihtiyaçlarının sadece %0,6’sını Türkiye’den karşılamışlardır. Traktör grubunda ithalat
2010 yılında en yüksek seviyeye ulaşmış ve 198 milyon $ olmuştur. Traktör grubunda en çok ithalat
yaptığımız ilk 10 ülke; İtalya, Hindistan, Fransa, Almanya, Meksika, Güney Kore, Japonya, İngiltere,
Avusturya ve Japonya’dır.
BATI AKDENİZ BÖLGESİNDE TARIM MAKİNELERİ SEKTÖRÜ
Potansiyelinin zenginliği ve ekolojik koşulların uygunluğu sebebiyle Batı Akdeniz Bölgesinde tarım,
bölge ekonomisinde büyük önem taşımaktadır. Bölgede özellikle turizm sektöründe meydana gelen
gelişmeler ve hızlı kentleşme sonucu tarımsal ürün talebinde önemli artış olmuştur.
Batı Akdeniz Bölgesi’nin iç bölümleri öncelikle elma olmak üzere meyve türleri yetiştirmeye
elverişlidir. Ayrıca hububat, anason, patates, şeker pancarı, nohut gibi tarla ürünleri hâkimdir. Bu
bölgede hayvancılık ve bağcılık gelişme göstermektedir.
Antalya’da seracılık, Burdur’da çeşitli tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği, özellikle hayvancılık ve
süt sağımı ve bunun yanında ceviz yetiştiriciliği, Isparta ilinde ise genel anlamda meyve yetiştiriciliği
ağırlıktadır. Özellikle elma ve kiraz üretilmektedir, Isparta’nın simgesi olan gül ve gülyağı üretimi de
yine ağırlığını korumaktadır. Hayvansal üretim de Isparta’da kayda değer düzeydedir.
Aşağıdaki haritalarda hem düzey 2 bölgelerindeki tarım istihdam oranlarını hem de bölgenin
illerindeki tarım makineleri imalatçı firma sayılarını bulabilirsiniz:
22
23
TARIM İSTİHDAM ORANI
0,3 - 20,2
(5)
20,2 - 32
(7)
32 - 46,4
(8)
46,4 - 70,2 (6)
Batı Akdeniz Bölgesi’nde Antalya ilindeki turizm potansiyeli hariç en önemli sektörün tarım sektörü
olduğu söylenebilir. Fakat burada tezat oluşturan nokta; tarımsal istihdam oranı yüksek olmasına
rağmen tarım makineleri imalatçı sayısının azlığıdır.
Aşağıda Batı Akdeniz Bölgesi’ndeki tarım aletleri sayısını ve bu aletlerin Türkiye toplamına oranının
gösteren tabloyu bulabilirsiniz.
Kaynak: TÜİK HİA Sonuçları
İMALATÇI SAYISI
0-1
2-4
5-12
13-21
22-29
Kaynak: Güzel ve diğerleri, 2007.
24
25
Antalya
Isparta
Burdur
TR61 Batı Akdeniz
Bölgesi
Türkiye
TR61/Türkiye
Karabasan
5460
733
183
6376
125335
5,09
Hayvanpulluğu
11555
4790
1654
17999
233708
7,70
Kulaklıtraktörpulluğu
25345
12530
12484
50359
930943
5,41
Arkaçmapulluğu
1596
443
440
2479
54421
4,56
Disklitraktörpulluğu
1852
445
256
2553
64076
3,98
Disklitraktörpulluğu (Vanvey)
1036
805
69
1910
37960
5,03
Kulaklıanızpulluğu
768
192
35
995
26536
3,75
Dipkazan
191
13
41
245
15993
1,53
Toprakşrezesi (Rotovatör)
1576
687
213
2476
33413
7,41
Rototiller
5
29
43
77
7187
1,07
Kültüvatör
5950
1604
2420
9974
421455
2,37
Merdane
1179
469
349
1997
64195
3,11
Disklitırmık(Diskaro,Goblediskvb)
12602
798
1010
14410
190739
7,55
Dişlitırmık
479
692
2879
4050
348911
1,16
Kombikürüm(Karmatrmık)
367
40
109
516
20604
2,50
Ottırmığı
197
395
305
897
63944
1,40
3
3
-
4
330
1,82
Topraktesviyemakineleri
370
20
856
1246
13177
9,46
Setyapmamakinesi
340
338
23
701
11582
Toprakburgusu
20
33
15
68
9527
878
380
10785
Tarımsal Alet ve Makineler
Taştoplamamakinesi
Hayvanvetraktörleçekilenara
çapamakinesi
26
Antalya
Isparta
Burdur
TR61 Batı Akdeniz
Bölgesi
Türkiye
TR61/Türkiye
Hayvanileçekilenhububatekim
makinesi
5
20
-
25
1619
1,54
Traktörleçekilenhububatekim
makinesi
1179
1182
373
2734
89441
3,06
Kombinehububatekimmakinesi
784
1207
477
2468
162763
1,52
Pnömatikekimmakinesi
27
12
14
53
15908
0,33
Universalekimmakinesi
3082
46
45
3173
66216
4,79
Anızaekimmakinesi
140
-
12
152
2154
7,06
Patatesdikimmakinesi
23
10
5
38
11830
0,32
Şidedikimmakinesi
-
2
6
8
10727
007
Çiştlikgübresidağıtmamakinesi
2
40
-
42
1717
2,45
Kimyevigübredağıtımmakinesi
8362
1901
3980
14243
314660
4,53
Orakmakinesi
1254
1309
3715
6278
64434
9,74
Biçerbağlarmakinesi
9
12
5
26
5072
0,51
Balyamakinesi
55
34
94
183
8999
2,03
2498
2721
4368
9487
193963
4,89
Saptoplamalısamanyapma
makinesi
32
-
217
249
10084
2,47
6,05
SamanaktarmaBoşaltmamakinesi
235
309
42
586
9218
6,36
2388
2,85
Tınazmakinesi
64
6
32
102
16627
0,61
141315
7,63
Döven
125
247
105
477
46417
1,03
Sapdöverharmanmakinesi(Batöz)
27
Antalya
Isparta
Burdur
TR61 Batı Akdeniz
Bölgesi
Türkiye
TR61/Türkiye
501
282
473
1256
18508
6,79
-
-
-
0
354
0,00
132
-
250
382
12170
3,14
Sırtpülverizatörü
29360
10194
8179
47673
580927
8,21
0,00
Sedyelipulvarizatör,kombineata
mizör
5611
506
65
6182
16281
37,97
39682
0,72
Kuyrukmilindenhareketli
pülverizatör
10288
4532
2982
17802
229497
7,76
0
6134
0,00
Motorlupülverizatör
6925
1543
801
9269
72618
12,76
30
42
1984
3,63
Tozatar
1752
37
180
7969
34671
5,68
37
88
177
6327
2,80
Atomizör
8968
1012
931
10911
103812
10,51
4
-
-
4
164
2,44
Santrişüjpompa
4767
1432
1133
7332
92359
7,94
Pamuktoplamamakinesi
1
-
-
1
31
3,23
Motopomp(Elektrikmotorlu)
13532
1133
1746
16411
147909
11,10
Yerfıstığıharmanmakinesi
1
-
-
1
174
0,57
Motopomp(Termikmotorlu)
5005
1745
1897
8647
197888
4,37
Fındıkharmanmakinesi
-
-
-
0
5603
0,00
Derinkuyupompa
8222
310
852
9384
95604
9,82
-
-
0
303
0,00
Yağmurlamatesisi
4485
1318
850
6653
188258
3,53
Antalya
Isparta
Burdur
TR61 Batı Akdeniz
Bölgesi
Türkiye
TR61/Türkiye
Patatessökmemakinesi
29
1
2
32
15794
0,20
Yemhazırlamamakineleri
Kombinapataeshasatmakinesi
-
-
3
3
515
0,58
Yemdağıtıcırömork
Pancarsökmemakinesi
89
132
444
665
9606
6,92
Sapparçalamamakinesi
Kombinapancarhasatmakinesi
86
13
6
105
3056
3,44
Hayvanlaçekilençayırbiçme
makinesi
-
-
-
0
2155
Traktörleçekilençayırbiçme
makinesi
64
43
177
284
Motorlutırpan
-
-
-
Otsilajmakinesi
24
18
Mısırsilajmakinesi
52
Yerfıstığıhasatmakinesi
Ürünkurutmamakinesi
28
Mısırdanelememakinesi
41
-
4
45
5766
0,78
Damlasulamatesisi
59617
285
147
60049
124036
48,41
Mısırhasatmakinesi
5
1
-
6
542
1,11
Kremamakinesi
7510
615
1962
10087
253086
3,99
Meyvehasatmakinesi
-
-
-
0
122
0,00
Yayıkmakinesi
3125
510
75
3710
234950
1,58
Ürünsınıflandırmamakineleri
(Selektörhariç)
1
10
-
11
5972
0,18
Kuluçkamakinesi
4
-
4
8
978
0,82
Civcivanamakinesi
4
-
3
7
1511
0,46
Selektör(Sabitveyaseyyar)
35
41
52
128
4092
3,13
Sütsağmamakinesi(Sabit)
65
162
37
264
5618
4,70
29
Antalya
Isparta
Burdur
TR61 Batı Akdeniz
Bölgesi
Türkiye
TR61/Türkiye
Sütsağmamakinesi(Seyyar)
1944
2511
6615
11070
109728
10,09
Tarımarabası(Römork)
23675
10704
12064
46443
966596
4,80
Sutankeri(Tarımdakullanılan)
4984
431
428
5843
171469
3,41
Kepçe(Tarımdakullanılan)
85
105
155
345
21441
1,61
Tarımsalmücadeleuçağı
4
-
-
4
57
7,02
4,71
SONUÇ VE ÖNERİLER
Yukarıdaki tablo incelendiğinde bölgede kullanılan bütün tarıma aletlerinin tüm Türkiye’de kullanılan
tarım alet ve makinelerine oranlarına ulaşılabilir. Bölge damla sulama tesis bakımından yaklaşık
Türkiye’deki tüm tesislerin yarısını içinde barındırmaktadır. Bölge içinde de Antalya 59.617 damla
sulama tesisi ile esasen Türkiye içinde açık ara önde bulunmaktadır. Yine sedyeli pulvarizatör,
kombine atamizör rakamları incelendiğinde bölgenin tüm Türkiye’de yaklaşık %40’lık bir paya sahip
olduğu görülmektedir.
Tarım Makineleri imalatı Batı Akdeniz Bölgesinde öne çıkan sektörlerden birisidir. Bölgede tarım ve
hayvancılığın güçlü olması, tarım makineleri imalatını da güçlendirmiştir. Sektör daha çok Burdur ve
Isparta’da yoğunlaşmıştır. Antalya Türkiye’de tarımın başkenti konumundaki illerden biri olmasına
rağmen, tarım makineleri imalatına yönelik sektör ilde hiç varlık gösterememiştir. Antalyalı üreticiler
ihtiyaç duydukları makine ve ekipmanları başta Konya olmak üzere Türkiye’nin diğer bölgelerden
temin etmektedirler.
Fakat en dikkat çekici ve üzerinde durulması gereken nokta; bölgedeki tarımsal istihdam oranı yüksek
olmasına rağmen, yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi, TR61 Bölgesinin tarım alet ve makineleri
toplamı, Türkiye’nin toplamına göre, sadece %4,71’lik bir orana sahip olduğu gözükmektedir.
Burdur, bölgenin bu sektörde en çok öne çıkan ilidir. Sektörde faaliyet gösteren büyük ve küçük
çapta 17 firma vardır. Bu firmalardan iki tanesi başta Orta Asya ülkeleri olmak üzere Mısır ve Libya’ya
ihracat gerçekleştirmektedir.
Sektörde faaliyet gösteren firmaların ürettikleri ürünler de çeşitlilik arz etmektedir. Hasat ve harman
makineleri, mısır silaj makinesi, balya makinesi, ot silaj makinesi, yem kırma ve karma makinesi,
nohut biçme makinesi, çapa makinesi çayır biçme makinesi, traktör römorku bunlardan bazılarıdır.
Bölgenin bu alanda öne çıkan diğer ili Isparta’da ise altı firma faaliyet göstermektedir. Sadece bir
firma ürünlerini yurtdışına ihraç etmektedir. Tarım makineleri ihraç edilen ülkeler arasında İran,
30
31
Irak, Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan ve Bulgaristan yer almaktadır. Isparta’da üretilen ürünlere
baktığımızda ise yine çok çeşitlilik olduğu göze çarpmaktadır. Meyve boylama makinesi, pülverizatör,
atomizör, püverizatör, tesviye küreği, çayır biçme makinesi, gübre serpme makinesi, çapa makinesi
ve traktör römorku bunlardan öne çıkanlarıdır.
Aşağıdaki tabloda bölgede faaliyet gösteren firmaların isimleri verilmiştir:
• Batı Akdeniz Bölgesinde tarımsal istihdamın yüksek olmasına karşı bölgedeki tarım makineleri
üreticilerin azlığı
• Antalya bölgesinde yoğun şekilde seracılık faaliyetlerinin yapılıyor olması
• Burdur’da yoğun şekilde yapılan tıbbi ve aromatik bitki ve ceviz yetiştiriciliği
• Isparta bölgesindeki özellikle elma ve kiraz başta olmak üzere yoğun meyvecilik faaliyetleri
Bölge Tarım Makineleri Üreticileri
Burdur
• Batı Akdeniz Bölgesinde en önemli sektörlerin başında tarım sektörünün gelmesi
Isparta
• Son yıllarda tarım faaliyetlerine verilen devlet teşvikleri ile tarımsal faaliyetlerin her geçe gün
artması
Kayhan Ertuğrul Makine
Gençgüç-San Tarım Makineleri
Çokcanlar Makine
Gülsan Tarım Aletleri
Teknik İş Zirai Makine
Basmacıoğlu
Güzeliş Tarım Makineleri
Özdemir Tarım Makineleri
• Bölgenin lojistik imkanları ve liman kullanımı ile yurtdışı piyasalara, özellikle Ortadoğu ve Kuzey
Afrika bölgesine ihracat kolaylığı
Makersan Makine
Çanakoğlu Metal
Batı Akdeniz Bölgesi’nde tarım makineleri yatırımlarını cazip hale getirmektedir.
Ormak Tarım Makineleri
Levent Tarım Makineleri
• Bölgedeki üniversite ve teknokent altyapısının güçlü olması
Batmaz Tarım Makineleri
Uslumak Makine
Aca Metal Makine
Ali Özçelik
Aytaçlar Tarım Makineleri
Başkal Tarım Makineleri
Hastarım Tarım Makineleri
Kocapınar Mühendislik
Çok Tarım Makineleri
Özteknik Zirai Makine
İnci Gün Metal
32
33
KAYNAKLAR
DTM - Dış Ticaret Müsteşarlığı
TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu
CAD/CAM Araştırma ve Uygulama Merkezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Tarım Makineleri Sektörü Sunumu
Elif Çakır, Tarımsal Aletler ve Makineler Sektör Profil Araştırması, İstanbul Ticaret Odası, 2005
Hakan Köse, İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, Tarım Alet ve Makineleri, 2010
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Kırsal Kalkınma Planı( 2010-2013), Ankara, 2011
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, TR6 Akdeniz Bölgesi Tarım Master Planı, 2007
Türk Tarım Alet ve Makineleri İmalatçıları Birliği (Tarmakbir) - Sektör Raporu
VDMA (Almanya Mühendislik Federasyonu) Ekonomik Raporu 2007
Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri, AR-GE Şubesi, “Tarım makineleri ihracatı %92 oranında arttı”
Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri, AR-GE Şubesi, “Tarım ve Ormancılıkta Kullanılan Makineler Sektör Raporu”,
Kasım 2007
www.batem.gov.tr/yayinlar/kitapciklar/mekanizasyon/mekanizasyon.pdf
34

Tarım Makineleri Sektör Raporu

Transkript

Benzer belgeler

Slayt 1 - Sosyal Bilgiler

soğutma sistemleri sektör raporu

erozyon el foyu2

MOROCCO AGROFOOD ONYAZI.cdr

Tarım, Ormancılık ve Hayvancılık Faaliyetlerinde İş Sağlığı ve

İndirmek İçin Tıklayınız

Sürdürülebilir Arazi Yönetiminde İşbirliği Modeli

İç Kapak Sayfaları ve Editörler Kurulu

Tarım Alet ve Makineleri Sektörü