Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10

11. ÖZELLİK TABANLI İŞLEME (FBM – Feature Based Machining) :
Mastercam X3 ‘deki en önemli ve güçlü olan özelliklerinden birisi; Özellik
Tabanlı İşleme ‘dır. KATI (Solid) model üzerinden otomatik FREZELEME ve
otomatik DELİK DELME işlemlerini yapar ve CNC Freze tezgahlarında
kullanılmak üzere NC program kodlarını (G & M kodları) çıkarır.
Özellik Tabanlı İşleme (FBM) ‘in Avantajları;
– Yeni tip kullanıcılar için çok kolay kullanım sağlar
– Kısa çalışma ve çabuk programlama
•
Programlama zamanı çok az
•
Minimum bilgi veya çaba ile parçanın işlenmesini bitirmek
– Kullanım kolaylığı
• FBM işlene alanlarını kendisi tespit eder, takımı alır ve komple parçayı
işleyip bitirir.
•
Tek buton ile işleme
– Çabuk programlama
•
TAMAM ‘a basınca, büyük oranda işlem tamamdır
•
Hazırlık yapmaya gerek kalmadan işler
•
Parçaları makinadan çabuk alma imkanı verir
•
Kullanıcıları diğer işlerine konsantre olmalarına imkan verir
Bu bölümde, KATI Model üzerinden otomatik DELİK DELME
operasyonlarının yapılabilmesi için buna ait takım yolu (CAM) oluşturmak ve NC
Program hazırlamak gösterilecektir.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 415
11.1. FBM - ÖZELLİK TABANLI DELİK DELME STRATEJİSİ :
FBM Drill – Özellik Tabanlı Otomatik Delik Delme stratejisi Mastercam
Mill (level 1 ve üzeri modüller) için geliştirilmiştir. Tek bir FBM
operasyonu ile aşağıdaki temel fonksiyonları yapabilirsiniz :

Tanımlanmış bir özellik ile KATI (Solid) modelde delikleri otomatik
tespit eder.

Tespit edilmiş özelliklerin listesini görüntüler ve özellikleri düzeltme
veya silme yapabilirsiniz.

Takım yollarını operasyonlarını oluşturulmadan önce ön izleme
yapabilir ve isterseniz ilave değişiklikler yapabilirsiniz.

Seçilen özellikler (Katı model) için tüm delme operasyonlarını
serisini otomatik olarak üretir.
Delik tespit etme seçilen karakteristiklere göre Mastercam tarafından
otomatik olarak yapılmaktadır. Bu delikler; kör delik, patlamış delik,
eşmerkezli ve yüzeyler arasında bölünmüş delikler olabilir. FBM Delme
aynı zamanda SolidWorks® Hole Wizard® ile oluşturulmuş KATI (Solids
data) bilgiden de delikleri okur.
Takım ile veya Düzlem ile gurup operasyonlarını seçebilirsiniz. Derin
delme, Punta deliği delme, Ön delik delme operasyonlarını da
tanımlayabilmek için diğer FBM Delme seçeneklerini kullanınız.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 416
İhtiyaç durumunda, takım seçimini .MCX dosya olarak sistemde mevcut
olan takımları kullanarak, bir kütüphane seçerek veya Mastercam ‗de yeni
takım oluşturarak kontrol edebilirsiniz.
FBM Delme Gereksinimleri

Mastercam KATI (Solids), and Mastercam Mill Level 1 veya
Mastercam Router ve daha üst modüller

Mill veya Router makine tanımlama (Makine Tipi menüsünden
seçiniz)

En azından aktif .MCX dosyada, üzerinde bir veya daha fazla
delikler olan bir KATI (Solid) parça.
Notlar:

Eğer aynı parça üzerinde hem FBM Freze hem de FBM Delme
oluşturmak isteniyorsa, optimum sonuçlar açısından önce FBM
Freze operasyonları oluşturulmalıdır. Daha sonra FBM Delme
operasyonları ilave edilip delme döngüleri oluşturulmalıdır.

Her bir operasyonda kullanılan Delme döngüleri, her bir takım
tanımlamasında kaydedilen döngüler ile belirlenir. Mastercam
sadece ―the Machine Cycles page.‖ sayfasında tanımlanmış aktif
kontrol tanımlarıdaki geçerli olan döngüleri kullanır.
11.2. FBM DELME Uygulaması
FBM Delik Delme Takımyolu oluşturmak için Lütfen, aşağıdaki komutları sıra
ile aynı şekilde uygulayınız.
1. Dosya, Aç (Open) ile C:\McamX3\documentation\ExampleParts klasörüne git
ve aşağıda ekranda görüldüğü gibi klasör içerisinden veya örnekler CD ‘sinden
FBM_DRILL_X3.MCX.MCX dosyasını aç …
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 417
2. Takımyolları ---> (
) FBM Drill… komutunu seçiniz.
FBM Drill… komutunu seçince aşağıdaki pencere ekrana
gelecektir.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 418
Delik Delme takım
yollarını oluşturma ve
kullanılan takımların
ön izlemesini sağlama
komutu.
3. Sol-üst köşedeki Önizleme düğmesine basınca operasyonlarda
kullanılan takımlar aşağıdaki şekilde ekranda çıkacaktır.
1. Bütün değerleri girip Tamam‘a (
) basınız.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 419
 MasterCAM otomatik olarak FBM tipi Otomatik Delik Delme
işlemine ait takım yolunu aşağıdaki gibi oluşturacaktır.
Şekil 11.1.1. FBM tipi Otomatik Delik Delmeye ait takım yolu gösterimi
 Ekranın solundaki Operasyon Yöneticisi bölümünde Katı İşleme
(
) komutu seçilerek boyanmış katı görünümlü olarak işlenmiş
parça aşağıdaki gibi görünür.
Şekil 11.1.2. FBM tipi Delik Delmeye ait işlenmiş parça görünümü.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 420
11.3. FBM - ÖZELLİK TABANLI DELİK DELME PARAMETRELERİ :
- FBM Delme (Drill) – Ayarlar Sayfası :
FBM Delme operasyonları parametrelerini ayarlamak için bu sayfayı
kullanın. Burada aşağıdakiler bulunmaktadır:

Guruplama: Takım yolu yöneticisinde FBM Delme
oluşturulmuş Delik Delme döngülerinin nasıl gruplandırılacağı.
ile
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 421

Sıralama Seçeneği: FBM Delme ile oluşturulmuş her bir Delik
Delme döngüsünde, tüm delik noktaları için 2D sıralama
metotlarının seçilmesi.

Alt Programlar: Makine guruplarının kontrol tanımlarının alt
program destekleri ile sağlanan, Delik noktalarından alt
programların isteğe bağlı oluşturulması
- FBM Delme (Drill) – Delik Tespit Sayfası :
Bu sayfa FBM Delme ‗nin tespit ettiği deliklerin tiplerinin kontrolü için
kullanılır.
Kör delikleri dahil et: Örneğin, kör delikleri işlemek (delmek) üzere dahil
eder veya dışarıda tutar.
Pahları dahil et: Tüm delikler için PAH açma operasyonlarını dahil veya
hariç tutabilirsiniz.
Bölünmüş delikleri dahil et: Yüzeylerin bölmüş olduğu delikleri işlemek
(delmek) üzere dahil eder veya dışarıda tutar.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 422
Seçilmiş Düzlemde ara: Tanımladığınız bir takım düzleminde
araştırılmasını sınırlandırabilirsiniz.
Minimum ve maksimum çaplar: Sadece minimum ve maksimum çaplar
arasındakileri dahil edebilirsiniz
Yay süpürme açısı: ile tanımlanmış delikleri dahil edebilirsiniz.
Eşeksenli Delikler: Eşeksenli delik parametreleri, ortak bir ekseni paylaşan
çoklu deliklere uygulanır. Sizlerin ayarları sayesinde Mastercam eşeksenli
delikleri tek bir delik ve tek bir operasyon olarak mı yoksa farklı
düzlemlerde ayrı operasyonlar oluşturarak deleceğini saptar.
- FBM Delme (Drill) – Derin Delik Delme Sayfası :
FBM Delme operasyonu için derin delik delmeyi aktif yapma ve derin delik delme
stratejilerini tanımlama için bu sayfa kullanılır. FBM Delme seçilen derin delik
delme stratejisini uygular ve boy/çap oranı tanımlanmış değeri aştığı tüm deliklere
uygular.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 423
Derin Delik Delme:
FBM Delme operasyonu için derin delik delmeyi aktif yapmak için seçilir.
L/D Delik derinliğinin çapa oranı buradaki değerden büyükse Derin Delik
Delmeyi kullan :
Burada girilen değer delik derinliğin çapa oranı değeridir. Tasarımdaki Delik
derinliğinin çapa oranı buraya girilen değerden büyük ise, bu durumda Mastercam
Derin Delik Delme stratejisini otomatik olarak uygular ve takımyolunu buna göre
çıkarır. Örneğin; Buradaki değer 5 ise ve Delik derinliği 110 mm, çapı 10 mm ise,
110/10=11 çıkar. Yani girilen 5 değerinden büyük olduğu için Mastercam Derin
Delik Delme stratejisini kullanır.
Derin delik delmede bir strateji tanımlama için diğer parametreler kullanılır.
Derin delikte kullanılmak üzere, bir delikte ön-delik delme döngüsü olabilir, diğer
deliklerde veya son delik operasyonunda ön-delik delme gerekmeyebilir. Bu
durumda, Mastercam derin delik delme parametrelerini sadece ön-delik döngüleri
gerekli olan delikler için kullanır. Eğer seçilmemişse, FBM Delme esnemeyi ve
sapmayı azaltmak için tüm delikleri mümkün olan en kısa takım ile ve normal
delme stratejilerini uygulayarak delmeye çalışır.
Derin Delik Delme Stratejisi;
Aşağıdaki derin delik delme stratejilerinden birisi seçilir.
_ Split holes between faces – Her iki yüzden deliklere yaklaşarak delikleri boydan
boya delmek üzere en kısa takımı kullanır. İlk yüzdeki (Deliğin tanımlandığı yüz)
deliği delmek için deliğin maksimum miktarını girerken Primary face depth
percentage” alanını kullan. Bu girdiğiniz yüzde aynı zamanda kullanılan takımın
minimum boyunu saptar.
Örneğin; %75 değerinin anlamı Mastercam ilk yüzdeki deliğin %75 ‘ini deler ve arta
kalan %25 ‘lik kısmı ikinci yüzden deler.
_ Drill to maximum and finish with a long tool – İlk olarak en kısa takım ile
mümkün oldukça fazla delik deler. Daha sonra derin delik delme döngüsünden
yararlanarak uzun takım ile finiş delme işlemlerini yapar. Bu strateji rijitliği sürekli
sürdürmek için bir çok takım kullanabilir.
_ Drill to maximum and warn user – Mastercam komple deliği delmez ve bir
uyarı mesajı gösterir.
_ Cut entire hole with a long drill – Tüm delik delme döngüsü için sadece bir
uzun matkap takımı kullanır.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 424
- FBM Delme (Drill) – Punta Deliği Delme Sayfası :
Punta Deliği: FBM Delme operasyonu için punta deliği delmeyi aktif yapma ve
punta deliği takım yollarını tanımlama için bu sayfa kullanılır. Mastercam punta
deliği açmayı FBM Delme takımyolu gurubundaki herhangi bir ön-delik delme
işleminden veya finiş delik delme işleminden önce yapar.
Finiş deliğin maks. yüzdesi: Punta deliği operasyonun kaldırdığı malzeme
miktarını kontrol etmek için ―Finiş deliğinin maksimum yüzdesi‖ ‗ni (Max.
percentage of finished hole) ayarlayın.
Maks. Derinlik: Maksimum derinlik değeridir.
İsteğe bağlı olarak, takım düzlemi başına tek bir punta deliği takımyolu
oluşturabilirsiniz ve FBM Delme operasyonun ürettiği tüm punta deliği
döngülerinde kullanmak için özel bir takım seçebilirsiniz.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 425
- FBM Delme (Drill) – Ön-delik Delme Sayfası :
Use this page to activate and define pre-drilling (roughing) cycles that rough
out the drill holes before the finish drill cycles. Mastercam pre-drills each
hole with successively larger drills until it reaches the finish diameter.
To control the tool change, set the minimum tool diameter and the size
increment between drills. Use other settings to define stock to leave, tip
compensation, and break-through for pre-drill cycles.
Click the "Field definitions" tab above for a detailed description of each option.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 426
- FBM Delme (Drill) – Takım Sayfası :
Use this page to control the tools Mastercam selects for the drill cycles the
FBM Drill operation creates.
You can limit tool selection to any combination of the following sources:

Tools in the Mastercam part file

Tools in a specified tool library

Standard or custom-sized tools that Mastercam creates as needed
Mastercam chooses tools from only the selected sources, using the
tolerances and other tool creation settings you define.
Red lines connecting the tool source check boxes show the hierarchical
order in which Mastercam searches for tools.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 427
Example 1
Example 2
Example 3
Click the "Field definitions" tab above for a detailed description of each
option.
Notes:

Tool creation parameters in this page are available only when your
tool selection includes Create as needed.

You can assign a specific tool to spot drill cycles in the FBM Drill
Spot Drilling page. This assignment overrides any Tools page
settings.

Mastercam attempts to match the hole diameter with the closest
sized tool, using the tool sources and parameters you define.
However, this does not guarantee that the hole can be successfully
machined and that all material will be removed.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 428
- FBM Delme (Drill) – Birleştirme Parametreleri Sayfası :
Use this page to define how FBM Drill calculates clearance height and
retract height for the drilling cycles.
Optionally, you can compensate the final drilling depth for the drill tip, and
set an additional break through amount.
The Tap/Ream adjustment determines if tapped and reamed holes are fully finished in the
FBM Drill-generated drill cycles.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 429
- FBM Delme (Drill) – Yardımcı Değerler Sayfası:
Use this dialog box to enter values for custom parameters that have been
defined for the current post processor. For each post processor, you can
define up to ten variables with floating point values and ten variables with
integer values. You can set the values in any of four ways:

Enter values directly in each field. Mastercam stores the values with
the operation.

Choose Set to post values to read the default values stored in the post
processor file. You can edit or override the default values by
entering new values here. Mastercam stores the values with the
operation.

Choose Set to Op Defaults to read the default values stored in the
.DEFAULTS file. You can edit or override the default values by
entering new values here. Mastercam stores the values with the
operation.

Choose Automatically set to post values when posting to disable the
other fields and controls on this dialog box. Mastercam then
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 430
disregards information from this dialog and reads the values from
the post processor when you post. This option lets you use updated
values whenever your post processor changes, without needing to
edit each operation. Mastercam stores no values with the operation.
Use the Misc Int/Real Values page in the Control Definition Manager to
manage the default values and behavior. This dialog's exact appearance and
the fields that it displays vary depending on the selected machine.
Note: This page can be replaced by a C-Hook. Use the Files page in the Control Definition
Manager to specify the C-Hook. Click here to learn more.
- FBM Delme (Drill) – Soğutma Sayfası :
Use this page to turn coolant on or off. For machine types other than Wire,
the active machine definition defines the coolant options. In the case of
Wire, the term "flushing" is used in place of "coolant," and those options are
defined in Flushing commands tab of the General Machine Parameters
dialog box.
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 431
For each type of coolant, you can set a maximum of two states:

whether to turn the coolant on, off, or maintain the current state (as
set by a previous operation or point)

whether to apply the change at the current location/block, before it,
or after it
Your machine definition might not allow all possible states. For example,
you might be limited to an On/Off toggle. You can turn on several different
coolant options at the same time, if your machine definition allows it.
Generally, you can turn coolant options off individually—however, for
some machines, the first coolant-off code turns off all coolant. The coolant
section of the machine definition contains this setting.
Note: Each tool definition can include a default coolant selection; operations use this
selection if the Use tool's step, peck, coolant option is turned on in the Tool Settings tab of
the Machine Group Properties dialog box
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 432
- FBM Delme (Drill) – Eksen Kombinasyonları Sayfası :
Use this dialog box to select an axis combination for the current operation.
Mastercam uses axis combinations to identify which machine components
correspond to each axis in the current coordinate system. Axis combinations
are typically needed when several machine components use the same axis.
For example, on a multi-spindle lathe, each spindle uses the Z axis. An axis
combination would identify the set of spindle and turret components to be
used in a particular operation that together define the axes in the coordinate
system.
The machine definition defines and stores axis combinations. Every
machine definition includes at least one Default axis combination.
Typically, only multi-axis/multi-turret lathes require you to set up additional
axis combinations. For most mills and routers, the default axis combination
works.
If your machine definition defines multiple axis combinations, they will be
listed on the Axis Combination page. Each line lists the name of the axis
combination, the components it includes, and the axes that the components
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 433
control. Click an axis combination to select it.
If this page only displays a single axis combination, Mastercam
automatically uses it.
How do I...

Create an axis combination
- Özellikler Sayfası Features page (FBM Drill)
Use this page to manage the list of hole features that FBM Drill detects in
the solid model. The holes and machining information in the list are based
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 434
on the parameters you set in other FBM Drill pages.
For each hole listed, you can use right-click menu options to change the
hole type, tool plane, and finish tool. You can also delete holes from the
list (select and press [Delete]), or use the right-click Suppress option to
exclude them from the FBM Drill operation.
When you accept the FBM Drill operation, Mastercam creates drill cycles
for all holes in the Features list that can be machined.
Best practice: Make modifications to features only at the final stage of
creating the FBM Drill operation. Detect rebuilds the Features page list,
overwriting any hole type, plane, and finish tool modifications.
Click here to view right-click menu options
Click here for guidelines on working in the Features page.
Click the "Field definitions" tab above for a detailed description of each
option.
Notes:

Different options display when you right-click in the Hole type,
Plane, and Finish tool columns.

The Z1 column displays the depth where the hole feature starts. For
co-axial features, the Z1 value is also the bottom (end) of the
feature that is positioned immediately above the next co-axial
feature. The Depth column shows the distance between Z1 and the
designed bottom of the hole.

Hole information is not listed until you choose the Detect button,
located at the top of the dialog box. Choose Detect whenever you
make changes to FBM Drill parameters. Then view results in the
Features page carefully before saving the operation.

Use [Shift+click] and [Ctrl+click] methods to select more than one
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 435
hole in the list.

Features with this status indicate that Mastercam cannot
completely machine them using the current tool selection and FBM
Drill parameters.

If you are working with an imported SolidWorks® part, and you
have SolidWorks installed on your local PC, choose the Select
SolidWorks file button to open the model's .SLDPRT file and
update the features list with imported SolidWorks Hole Wizard®
data.
What do you want to do?

Work with functions in the FBM Features page
Ses3000 – MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 436