Köken Bakımından Dil Aileleri Şeması

Köken Bakımından Dil Aileleri Şeması
9. Sınıf
(II. Ünite/ Dillerin Sınıflandırılması)
Feride TURAN
Uz. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni
EYLÜL-2006
Hintçe (Hindistan)/
Urduca (AfganistanPakistan)/ Tacikçe
(Tacikistan)/ Farsça
(İran)/ Ermenice
(Ermenistan)
ÖLÜ DİLLERİ:
Sanskritçe (klasik Hint
dili)/ Avestçe/ Toharca
(Çin Türkistanı)
KÖKEN
BAKIMINDAN
DİL AİLELERİ
HİNT-AVRUPA
DİLLERİ
AİLESİ
ASYA KOLU
SÂMİ DİLLERİ
AİLESİ
(Hâmi-Sâmi Dilleri)
BANTU
DİLLERİ
AİLESİ
İbranice (İsrail)/ Habeşçe (Etiyopya)/ Berber
dilleri( Fas, Tunus, Cezayir gibi ülkelerin
bazı bölgeleri)/ Arapça ( Mısır, Suudi
Arabistan, Ürdün, Kuveyt, Libya, Katar,
Yemen, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman,
Irak, Filistin, Cezayir, Fas, Tunus)
NOT: Sâmi dillerinin adı, Tevrat’ta söz
edilen Nuh peygamberin iki oğlunun adına
(Ham ve Sam) dayanmaktadır.
(Ârî Diller)
AVRUPA
KOLU
GERMEN
DİLLERİ
(Cermen Dilleri)
ROMAN
DİLLERİ
(Latin Dilleri)
İSLÂV
DİLLERİ
(Slav Dilleri)
ÇİN-TİBET
DİLLERİ AİLESİ
Çince/ Tibetçe
Orta ve Güney Afrika’da
konuşulan Bantu dilleri
Afrika’daki en büyük dil
ailesidir.
Almanca/ Felemenkçe (Hollanda)/ İngilizce/
İskandinav dilleri ( İsveç, Norveç,
Danimarka)
Fransızca/ İspanyolca/ Portekizce/ İtalyanca/ Rumence/
Yunanca (Grekçe), Arnavutça/ Keltçe (Kuzey İtalya, Fransa,
Almanya)/ Litvanca/ İllirce (Arnavutluk) ÖLÜ DİLLERİ:
Hititçe (Eski Anadolu)
Rusça/ Bulgarca/ Sırpça (Boşnakça)/
Lehçe (Polonya)/ Hırvatça/ Çekçe
KAYNAKÇA: 1. Ergin, Prof. Dr. Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yay, İst, 2004.
2. Ergin, Prof. Dr. Muharrem, Üniversiteler İçin Türk Dili, Bayrak Yay, İst, 1994.
3. Komisyon, 9. Sınıf Dil ve Anlatım, MEB, Ankara, 2006.
4. Komisyon, Hazırlık Sınıfı Türkçe, MEB, Ankara, 2002.
5. Aktaş, Prof. Dr. Şerif, . Lise Dil ve Anlatım 9, Bilge Ders Yayınları, Ankara, 2005.
6. Aydın, Celal, 9. Sınıf Dil ve Anlatım ÇKS, Celal Aydın Yayınları, 2006.
7. Çağlaroğlu, T. – Çetin, N. , Türk Dili 2, Gaye Ders Kit. , Ankara, 1995.
KAFKAS
DİLLERİ
AİLESİ
Gürcüce/ Abhazca/
Çerkesçe/ Lezgice/
Çeçence
URAL-ALTAY
DİL GRUBU
URAL KOLU
ALTAY KOLU
Eskimo/Yukagir
FİN-UGUR KOLU
Fince/
Macarca (Ugurca)
Mançuca (Mançurya)/
Moğolca/ Korece/
Japonca/ Tunguzca
(Doğu Sibiya)/ Türkçe
SAMOYED
Samoyedce
NOT: Ural-Altay dilleri arasındaki yakınlık bir
köken birliğinden çok, bir yapı birliği şeklindedir.
Onun için bu dillere bir dil ailesi değil, bir dil grubu
olarak bakmak lâzımdır. Ural-Altay dillerinde
kelime sıralanışı (ögelerin cümlede sıralanışı) aşağı
yukarı aynıdır. Altay dillerinde genellikle ünlü
uyumu vardır. Bu dillerde en çok kişi adlarında
benzerlik vardır. Örnek: Türkçe (ben); Moğolca ve
Tunguzca’da (bi) şeklindedir. Altay dilleri biçim
yönünden “sondan eklemeli dil” grubuna girer.
Türkçe’ye en yakın dil Moğolca’dır.