Yarış Dünyası SUMAYTAY

T.C.
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI
Hukuk Müşavirliği
ANKARA
….03.2011
SAYI : Ç.2011-67/
KONU: Cevap ve düzeltme-Şeffaflık
CEVAP VE DÜZELTME
7 Mart 2011 tarihli Yarış Dünyası Dergisi 6.sayfasında yer alan
“Şeffaflık ” başlıklı İlyas ÇOKAY tarafından kaleme alınan köşe yazısında
gerçekdışı bilgilere yer verilerek, kamuoyunun yanlış bilgilendirilmesine neden
olunmuştur. Bu yanlış bilgilendirme kamuoyunda yersiz endişelere yol
açabilecek mahiyette olan yazınızda yer alan iddialar ile ilgili olarak aşağıdaki
açıklamalarımız doğrultusunda gerekli cevap ve düzeltme yapılması,
kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi açısından önem taşımaktadır.
Haberde yer alan iddiaların cevaben;
1-Öncelikle yazınızda TJK İktisadi İşletmeler Derneğinin harcamalarının
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa tabi olduğu bilgisine yer verilmiş olması
hukuki bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
Kamu İhale Kurulunun 2005/UH.Z-1326 sayılı ve 18.07.2005 tarihli
kararı , 2009/DK.D-56 sayılı ve 21.04.2009 tarihli kararı, 2009/DK.D-147 Sayılı
ve 19.10.2009 tarihli kararı ve 2004/DK.D-108 Sayılı ve 08.04.2004 tarihli
kararlarında da açıkça belirtildiği üzere Türkiye Jokey Kulübü Derneği 4734
Sayılı Kanun kapsamında olmayıp ,yaptığı harcamalarda 4734 Sayılı Kamu
İhale Kanuna tabi değildir.
Nitekim Kamu İhalea Kurulunun 2009/DK.D-147 sayılı ve 19.10.2009
tarihli kararında “ … Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yüksek Komiserler
Kurulu'nun ekli yazısı ile anılan hüküm birlikte değerlendirildiğinde, 6132 sayılı
Kanunun ek 1 inci maddesi gereğince, cari yılda yarış gelirlerinin bir evvelki
takvim yılındaki yarış gelirleri toplamından fazla olması halinde, aradaki farkın
% 40'lık kısmının Tarım ve Köyişleri Bakanlığı adına açılan özel bir hesapta
toplandığı, söz konusu özel hesapta biriken paraların, at ıslahı ve tesisleri ile
hayvancılığın geliştirilmesi amacıyla doğrudan doğruya Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı'nca harcanabildiği ya da 22.11.2013 tarihine kadar Yarış
Müessesesi sıfatını haiz olan Türkiye Jokey Kulübü Derneğine
harcattırılabildiği anlaşılmaktadır.
Kamu ihale Kurulu'nun 17.07.2005 tarih ve 2005/UHJZ-1326 sayılı kararı
ile, at yetiştirme ve ıslahını teşvik gayesi ile kurulmuş bulunan ve kamu
1
yararına faaliyet gösteren bir dernek statüsünde olan Türkiye Jokey Kulübü
Derneğinin 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunmadığına karar verilmiştir.
Kamu İhale Kurulu'nun 08.04.2004 tarihli, 2004/DK.D-108 sayılı ve
21.04.2009 tarihli, 2009/DK.D-56 sayılı kararları gereğince, 4734 sayılı Kanun
kapsamındaki bir idare tarafından bir amaca yönelik olarak bir kurum ya da
kuruluşa aktarılan kaynaktan karşılanacak mal veya hizmet alımları ile yapım
işleri ihalelerinin 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre yürütülüp
yürütülmeyeceğinin, aktarılan kaynağı kullanacak olan kurum ve kuruluşun
4734 sayılı Kanun kapsamında olup olmadığına göre değerlendirilmesi
gerekmekte olup,Tarım ve Köyişleri adına açılan özel hesaptan, at ıslahı ve
tesisleri ile hayvancılığın geliştirilmesi amacıyla Türkiye Jokey Kulübü
Derneğine aktarılan kaynaktan yapılacak harcamaların, Türkiye Jokey Kulübü
Derneğinin 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunmaması sebebiyle 4734
sayılı Kanuna tâbi olmadığı anlaşılmaktadır....” denilmektedir.
Yukarıda belirtilen KİK kararlarının gerekçelerinde de belirtildiği üzere
TÜRKİYE JOKEY KULÜBÜ DERNEĞİNİN 4734 SAYILI KANUN’UN 2 İNCİ
MADDESİ GEREĞİNCE BU KANUN KAPSAMINDA BULUNMAMASI
SEBEBİYLE, Tarım ve Köyişleri adına açılan özel hesaptan, at ıslahı ve
tesisleri ile hayvancılığın geliştirilmesi amacıyla Türkiye Jokey Kulübü
Derneğine aktarılan kaynaktan yapılacak harcamalar, 4734 SAYILI KANUNA
TÂBİ DEĞİLDİR.
Ayrıca 4734 sayılı Kanun kapsamında olmakla bereber 4734 Sayılı
Kanunun 3’üncü maddesinin “a” bendi uyarınca kuruluş amacı veya mevzuatı
gereği işlemek, değerlendirmek,iyileştirmek veya satmak üzere doğrudan
üreticiden veya ortaklarından yapılan tarım veya hayvancılıkla ilgili ürün
alımlarının 4734 Sayılı Kanun hükümlerine tabi olmadığı düzenlenmektedir.
Dolayısıyla alınan aygırlar 4734 Sayılı Kanun kapsamına tabi değildir.
Kaldı ki Kamu İhale Kanunu’nun kapsamına giren kuruluşlar dahi aynı
kanunun 22-a maddesi gereği doğrudan temin yoluyla alım yetkisine haizdir.
Görüleceği üzere yazınızda Kamu İhale Kurulu ve hukukçuların görev
alanına giren bir konuda hukuki yönden eksik ve yanlış bilgilere yer verilmiştir.
2- Yazınızda yer alan “ Bakanlık olarak kusurlu mal ( aygır) alımlarına göz
yumdunuz kamu parasını yanlış bir şekilde harcayarak ve harcanmasına göz
yumarak hepiniz yasaları çiğnediniz ” iddiaları yanlış, hatalı ve maksadı aşan
iddialardır.
2 Mart 2008 tarih ve 26804 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
2008/13260 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren “At Yarışları
Düzenleme Ve Yarışlar Üzerine Müşterek Bahis Kabul Etme Hak Ve
Yetkisinin Türkiye Jokey Kulübüne
Devrine İlişkin Esaslar ” ın
6.maddesinde “ MADDE 6 - 1) Türkiye Jokey Kulübünce, bütçe esaslarına
uygun olarak, yurt dışından ve yurt içinden erkek ve dişi damızlıkların ithali ve
satın alınması için, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının müsaadesi şarttır.
(2) Yurt içinden ve yurt dışından ithal edilecek ya da satın alınacak
erkek ve dişi damızlıkların, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve Türkiye Jokey
Kulübü tarafından teşekkül ettirilen komisyon marifetiyle muayeneleri
2
yapılır ve bunlar komisyonca takdir edilen bedeller üzerinden, Bakanlığın
onayı ile satın alınır. Bu damızlıkların tahsisleri, Bakanlıkça uygun
görülecek kurum ve kuruluşlara yapılır.
(3) İthaline ve satın alınmasına onay verilen erkek ve dişi
damızlıkların bedelleri, yarış gelirlerinden veya 6132 sayılı At Yarışları
Hakkında Kanunun ek 1 inci maddesine göre Bakanlık adına açılmış
olan özel hesaptan karşılanır. ” hükmü yer almaktadır. Bu hükümler
doğrultusunda gerekli işlemler yapılarak satın alma işlemleri
gerçekleştirilmiş olup, mevzuata aykırılık yoktur.
Ülkemizde bulunan aygırlarının bir kısmında sağlık ve döl verimi
problemlerinin bulunması nedeniyle nitelikli aygırların yurtdışından satın
alınması ve Ülkemizdeki safkan İngiliz atı kan hatlarında genetik iyileştirme ve
çeşitliliğin sağlanması amacıyla da Bakanlık ve Kulüp temsilcilerinden
oluşturulacak bir komisyon marifeti ile belirlenecek şartlar çerçevesinde
seçilecek farklı yetiştiricilere ait yüksek vasıflı damızlık aygır alımına ilişkin
TJK’nın teklif yazıları Bakanlığımız Yüksek Komiserler Kurulunda görüşülerek
YKK uygun mütalaası ve Bakanlık Makamı Olur’larıyla Bakanlığımız ile
Türkiye Jokey Kulübü yetkililerinden oluşan aygır satın alma komisyonu
teşekkül ettirilmiştir. Satın alma komisyonu ilk toplantısında, yurt dışından
satın alınabilecek aygırların tespiti için Türkiye Jokey Kulübü asli üyeleri ve At
sahibi-Yetiştiricilerinden oluşan bir alt komisyon oluşturulmasına karar vermiş
ve oluşturulan alt komisyondan, ülkemize gerekli olan ithal edilecek İngiliz
atlara ait şartlara uygun olmak koşulu ile ülkemizdeki mevcut kısrak ve aygır
kan hatları incelenerek, ülkemizdeki İngiliz atı yetiştiriciliğinin ihtiyaçları ve
aygırların aşım istatistikleri ile yavrularının yarış performansları göz önünde
bulundurularak alımı uygun damızlık aygırların listesinin oluşturularak,
komisyona sunulmasına,aygır alımları konusunda, TJK yurt dışı
danışmanlarından da yardım alınmasına karar verilmiştir.
Alınan bu karar doğrultusunda, alt komisyon tarafından Amerika Birleşik
Devletleri, Arjantin, Avustralya ve Avrupa’dan İngiliz atı ithal şartnamesine
uygun olan ve ülkemizdeki İngiliz yarış atı damızlık ihtiyaçlarını karşılayacak
özelliklere sahip İngiliz aygır listesi tespit edilmiş ve satın alma komisyonu
tarafından yapılan ön inceleme sonucunda, bu aygırların gerekli araştırma ve
değerlendirmelere yapmak üzere de TJK yurt dışı danışmanlarına bildirilmiştir.
Yurt içindeki geniş katılımlı atçılık camiasından, uzmanlardan oluşan alt
komisyonun önerdiği aygırlar listesi arasından olmak üzere yurt dışı
danışmanları tarafından önerilen aygırlara ilişkin tüm bilgi, belge ve istatistikî
verileri değerlendirerek, uygun gördüğü aygırları yerinde görmüş olup,
Amerika Birleşik Devletlerinden 4 ve İrlanda’dan 1 baş olmak üzere 5 baş
safkan İngiliz aygırın alımına karar verilmiştir.
Yüksek Komiserler Kurulunca yapılan değerlendirmeler sonucunda,
satın alma işlemleri ile ilgili olarak görevli komisyonca yapılan çalışmaların
3
başarılı ve prosedürlere uygun bulunduğu, alınan aygırların Türk atçılığının
gelişmesine büyük katkılar sağlayacağı kanaatine varılmış ve bu husustaki
karar Yarış Otoritesi Bakanlık Makamınca da onaylanmıştır.
Satın alınan 5 baş (Dehere, Lion Heart, Cuvee, Yongaska, Powercourt)
aygırla ilgili olarak, Bakanlığımız Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel
Müdürlüğü tarafından düzenlenen KONTROL BELGE’lerinde, ilgili tebliğ
hükümlerine göre yapılan inceleme sonucunda söz konusu aygırların ithali
uygun görülmüştür.
Satın alınan 5 baş (Dehere, Lion Heart, Cuvee, Yongaska, Powercourt)
aygırla ilgili olarak, İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dölerme ve Sun’i
Tohumlama Anabilim Dalı Başkanlığı tarafından düzenlenen 8/2/2010 ve
15/2/2010 tarihli “AYGIR ANDROLOJİK MUAYENE RAPOR”larında;
a) Yapılan androlojik muayene sonuçlarına göre, DEHERE, LİON
HEART, CUVEE, YONGASKA, POWERCOURT isimli aygırların “DAMIZLIK
OLARAK KULLANILMASININ” uygun olduğu belirtilmiştir.
b) LİON HEART isimli aygır, 4631 sayılı Hayvan Islah Kanunu ve 6132
sayılı At Yarışları Hakkında Kanuna dayanılarak Bakanlığımız Yüksek
Komiserler Kurulu kararı ve Yarış Otoritesi Bakanlık Makamı onayı ile
yürürlüğe konulan, İthal Edilecek İngiliz Atlara Ait İthal Şartnamesi hükümleri
dahilinde gerekli muayeneleri yapılmış ve aygırla ilgili tüm raporlar elde
edilerek satın alımı gerçekleşmiştir.
Lion Heart isimli aygır ABD’de 2010 yılı 3. Kuşak aygır listesinde en
başarılı 100 aygırdan 3.’sü olarak yer almıştır.
2010 yılında Lion Heart isimli aygıra çekilen kısrak sayısı 78 olup, 2010
yılı gebelik oranı %91,03 , 2011 yılı için ilan edilen aşım kontenjanı 90 olarak
belirlenmiş olup Lion Heart isimli aygır için aşım müracaatı yapılan kısrak
sayısı 90 dır. Görüleceği üzere Lion Heart isimli aygır , şu anda Türkiye’de en
fazla rağbet gören aygır konumundadır.
3-Yazınızda yer alan “… Üstelik tek testisli aygırın mübayaası inanınız
bu milletle alay etmektir. Bunu onaylayan devlet için de yüz karasıdır …”
ibareleri haksız, mesnetsiz ver hakaret mahiyeti taşınmakta olup tamamen
gerçek dışıdır.
Lion Heart isimli aygırın tek testisli oluşu konjenital (doğumsal) değil
operatiftir. Bir başka deyişle aygır rig olmayıp, tek testisinde oluşan tromboz
nedeniyle ilgili testisi 2007 yılında operatif olarak uzaklaştırılmıştır. Dünyada
ve ülkemizde tek testisli birçok aygır bulunmaktadır. Başlıca örnekler arasında
Türkiye’nin başarılı Arap aygırlarından Caş ve Özgünhan, İngiliz aygırlarından
Velociraptor, Johnny Guitar ve İslambol’u, Dünyada ise A.P. Indy, Seattle Slew,
Lyphard, Selkirk ve Hennessy gibi birçok şampiyon aygır saymak mümkündür.
Lion Heart isimli aygırımızın doğmasal olarak kusurlu olmadığı ilgili
ameliyat raporunun ibrazı ile ispatlanmıştır. Dolayısıyla jenerasyondan
4
jenerasyona aktarılacak, tek testislilik yani monorchidism söz konusu değildir.
Nitekim, Keeneland satışlarında babası Lion Heart olup, 2005 senesinden
itibaren satışa sunulmuş olan 393 at/tay içerisinde tek bir “rig” veya “ridgling”
yoktur.
Sonuç olarak yukarıda bahsi geçen 7 Mart 2011 tarihli Yarış Dünyası
Dergisi 6.sayfasında yer alan “Şeffaflık ” başlıklı yazıda ileri sürülen hususlar
gerçekle ilgisi olmayan, resmi hiçbir bir veriye dayanmayan yalan yanlış,
haksız ve mesnetsiz iddialardan ibaret olup, kamuoyunun yanıltılmasının
önlenmesini teminen işbu düzeltme ve cevap metninin 5187 sayılı Basın
Kanunu’nun 14. maddesine istinaden aynı başlık altında, haberin çıktığı sayfa
ve sütunda aynı büyüklükte yayınlanmasını rica ederim.
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANI ADINA
Erdal Celal SUMAYTAOĞLU
I.Hukuk Müşaviri
5