ZEKA VE AKIL OYUNLARI

ZEKA VE AKIL OYUNLARI
“Oyun; çocuğun işidir.”
‘’Çocuklar niçin oyun oynar hiç
düşündünüz mü? Yapacak başka işleri
olmadığı için mi? Yoksa ayak altında
dolanıp anne-babalarını lüzumsuz yere
meşgul etmemek için mi?

Elbette hayır! Oyun çocuk için gerçek bir
ihtiyaçtır ve onun bedensel, psikolojik,
sosyal ve zihinsel gelişimi açısından çok
önemlidir.’’
Piaget’e göre oyun bir uyumdur.
 Montaigne oyunu, çocukların en gerçek
uğraşıları olarak tanımlamıştır.
 Montessori oyunu, çocuğun işi olarak
nitelendirmiştir.
 Grass’a göre oyun bir pratiktir.


Oyun çocukların zorunlu değil gönüllü
eylemidir. Oyun çocukları fiziksel ve
duygusal olarak rahatlattığı için zihinsel
olarak da öğrenmeye elverişli bir ortam
sağlar.
Carol ve Byron, her oyuncağın çocuklar için farklı
anlamlar taşıdığını tespit etmiştir. Çalışmalar
sırasında yaptıkları oyuncak seçimi ve bu
oyuncaklar ile oynama şekilleri yaşadıkları
sorunun ortaya çıkmasında ve çözülmesinde
büyük rol oynar. Örneğin tabancayla oynayan bir
çocuk öfkesini ifade etmeye çalıyor olabilir ya
oyuncaklar ile kale, şato yapan bir çocuk yüksek
ihtimalle kendini güvende hissetmiyordur ve
güvenli bir alana ihtiyaç duyuyordur. Arabalarla
oynayan bir çocuk tehlikeli bir yerden
uzaklaşmaya çalışıyor ya da maceracı ruhunu
ortaya koyuyor olabilir. Evcil hayvan oyuncakları
genellikle aile, ilişki, korunma gibi anlamlar taşır.

Oyun, çocuğun fiziksel, zihinsel, dil ve
sosyal kapasitesinin gelişmesine fırsat
vererek toplum içindeki sosyal rolünün ve
kendini diğer bireylerden ayıran
özelliklerin farkına varmasını sağlar. Çocuk
oyun sırasında kendisini ve çevresiyle ilgili
bilgileri ifade etme olanağı bulur.

Oyun, çocuğa kurallara uymayı, sorumluluk
almayı, işbirliğini ve diğer insanlara saygılı
olmayı öğretir. Ayrıca girişimci olma, tehlikeyi
göze alma, karar verme ve problem çözme
yeteneğinin gelişmesine yardımcı olan önemli
bir unsurdur. Bunların yanı sıra, oyun
sırasında çocuğun kendisine güvenini
geliştirme, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarını
karşılamada, kendi kendine yeterli olabilme
gibi nitelikler kazandırır.

Oyunu sadece çocuğu oyalayan, vakit
geçirmesini sağlayan bir araç olarak
görmek, oyunun çocuğun iç dünyasındaki
yeri ve önemini çok aza indirmek
anlamına gelir.

Oyun oynamanın çocuğun gelişiminde ve
eğitiminde yarattığı etkiler birkaç açıdan
değerlendirilebilir. Bu etkilerden biri oyunun
çocuğa sağladığı bedensel faydalardır. Çocuk
oyun oynarken bedeninde biriken enerjiyi
boşaltma fırsatı bulur.Ve bunu toplum
tarafından kabul edilen bir yolla yapmış olur.
Koşma, atlama, zıplama ve alet kullanımını
gerektiren oyunlarda enerji boşaltmanın yanı
sıra çocuğun kas sistemi de gelişir.

Oyunun çocuğun gelişiminde yarattığı bir başka etki de
çocuğun ruhsal sıkıntılarla baş etmesinde yardımcı olmasıdır.
Çocuk, günlük hayatta yaşadığı kaygılarını, korkularını ve
sıkıntılarını yetişkinler gibi kelimelerle anlatamaz. Ancak oyun
yoluyla onu gerçekten korkutan, kaygılarından, üzen konuları
dışa vurur ve bu konularla baş etme yolları geliştirir. Oyunun,
hem çocuğa sıkıntılarını dışa vurup rahatlama fırsat
sağladığından hem de sıkıntılarıyla baş etme yolları
geliştirmesine yardımcı olduğundan, çocuk üzerinde
iyileştirici bir etkisi vardır. Bu yüzden çocuğun oyun oynaması,
çocuğun gelişimi için çok faydalı ve yapıcı bir süreçtir.
Oyunun bir diğer işlevi de, çocuğun içinden gelen saldırganlık
hislerini uygun yollarla ifade etmesine olanak tanımasıdır.
Çocuklar bu hislerini oyun yoluyla dışa vurur ve kendilerini
rahatlamış hissederler.

Çocuklar oynadıkları nesneler yoluyla
zihinsel gelişimlerini ilerletirler. Her yaşta
oynamak için seçilen nesneler, o yaşın
ihtiyaçlarına göre şekillenir. Çocuklar farklı
şekillerde, boyutlarda, renklerde oyun
malzemeleriyle oynayarak objelerin
anlamını, renklerini, boyutlarını
değerlendirmeyi öğrenir. Oyun yoluyla,
çocuk çevresini ve hayatı keşfeder.

Çocuk oyun yoluyla gerçek yaşamda
kendisini rahatsız eden durumları veya diğer
kişilerle paylaşamadığı olumsuz duyguları
ifade edebilir ve bu olayları sembolik olarak
oyununa yansıtabilir. Çocuk sadece
etkilendiği olayları sergilemekle kalmayıp,
aynı zamanda da anlatamadığı kaygılarını dile
getirir ve olayı somutlaştırarak kendi istediği
bir çözüm yolunu bulmaya çalışır. Bu şekilde
de kaygılarından kurtulabilir.

Çocuğa oynamayı men edip devamlı ders
çalışmaya zorlamak onun kalbini öldürür,
zekasını köreltir ve hayatının neşesini
kaçırır. Sonunda çocuk dersten kurtulmak
için bir hile düşünür. (lmam-ı Gazali)

“Oynamasını bilmeyen bir çocuk,(bu
küçük ihtiyar) hiçbir zaman düşünmesini
öğrenmeyecek olan bir büyüktür.” Jean
Chateau.

Çocuk için oyun onun gelişimin en önemli
safhasıdır. Onun oyun esnasında yapmış
olduğu her davranışı bir vardır.Vermiş
olduğumuz bir oyuncağı fırlatan bir çocuğa
tekrar oyuncağı verdiğimizde yine
fırlatıyorsa aslında bize kendi gücünü
göstermeye çalışmaktadır. Onlara
bağırdığınızda odalarına çekilip oyuncak
bebeklerine sizi şikayet edip onlarla
dertleşiyorsa unutmayalım ki çocuğumuz
yaşamış olduğu bir çok olayı sizle paylaşmaya
çekiniyor demektir.
Sadece oyun mu?
OYUN VE FAYDALARI…
Çocuklar oyunlar ile kişilik kazanır oyunla
temel davranış becerilirini şekillendirirler.
 Grup halinde oynanan oyunlar ile
kurallara saygı, kendini ifade etme ,çabuk
karar verme,arkadaşına yardım etme gibi
birçok olumlu davranışı kazanırlar.


Oyun ile çocuğumuzun özellikleri
hakkında fikir sahibi oluruz örneğin
oyunlarda arkadaşlarına emirler veren
onları yönlendiren bir çocuğun liderlik
özelliğinin fazla olduğu neticesine
varabiliriz. ‘’Bir insanla bir saat oyun
oynayarak, onun hakkında onunla bir
yıl konuşarak keşfedebileceğinizden
daha çok şey keşfedebilirsiniz’’Plato.
Oyunlar ile çocuklar sosyalleşir ve
toplumun bir parçası olma yolunda önemli
bir adım atmış olurlar.
 Oyunda kurallara uyan bir çocuk toplum
içinde de kurallara uyma davranışını
sergilemekte sıkıntı yaşamaz.
 Oyun ile çocuk kendini ifade etme ve
hakkını arama gibi olumlu sosyal
özelliklerinin gelişimine katkıda bulunur.


Oyunlar yoluyla ruh sağlığı bakımından,
sağlıklı ve dengeli bir kişilik kazanır.
Çocukluğunda oyun oynayan ,kitap
okuyan,arkadaşlık ilişkileri edinen bir
kimse ileriki yaşamında da bu
alışkanlıklarını sürdürerek dinlenme
olanağını bulur ve boş zamanlarında
zararlı alışkanlıklar edinmekten korunmuş
olur.
Çocukların IQ sunda 13 puanlık
artış

Berkeley üniversitesinde çalışan nörolog Dr. Silvia
Bunge, uzun süredir çocukların zekalarının
gelişimini anlamaya yönelik çalışmalar yapmaktadır.
Birkaç yıldır da bazı beyinlerin diğerlerinden daha
iyi çalışmasını sağlayan şeyin tam olarak ne
olduğunu anlamak için çocukların zekalarını ölçüp
beyinlerini taramaktadır. Bu çalışma ona
çocukların başarabilecekleri zihinsel süreçlere ve
bunların nasıl test edilebileceğine ilişkin benzersiz
bir sezgi kazandırdı. Geçen yıl, Bung ve mezun
olmuş eski öğrencileri çocukların akıllarını eğitip,
eğitemeyeceklerini anlamak için denemeye karar
verdiler. Çalışmaları kulağa oldukça basit gelebilir,
fakat sonuçlar alabildiğince şaşırtıcıydı.

Bunge’nin ekibi oyunları geçmişte devletin yaptığı
sınavlarda düşük puanların alındığı Oakland’daki
bir ilkokula götürdüler. Araştırmacılar bazı 2., 3. ve
4. sınıflara oyun oynamak için dersten sonra
okulda kalmalarını rica ettiler. Çocukların zeka
seviyesi (IQ) ortalama 90 civarındaydı ve beyin
hızları (zekanın bir alt testi) yüzde birlik dilimde
27. sıraya koydu. Çocukların ailelerinin eğitim
düzeyi ise ortalama olarak liseden terktiler. Bu
çocuklar her eğitim politikasının hedeflemeyi
umduğu ve her sorumluluk duyan liderin onları
nasıl geliştireceği hakkında üzerinde düşündüğü
çocuklardı.

İlk olarak farklı zihinsel işleyişler gerektiren
kullanıma hazır kutu oyunları, kart oyunları ve
video oyunlarını aradılar. Bu oyunlardan bir
bölümü çocukların akıl yürütme yeteneklerini
harekete geçirdiği için seçildi. Çünkü bu oyunlar
ileriyi görme, planlama, kıyaslamalar ve mantıksal
bütünleme gerektirir. Seçilen oyunlar Set, Trafik
sıkışıklığı bulmacası Rush Hour, Qwirkle
(Domino ve Scrable ın karışımı). Nintendo DS için
Picross ve Big Brain Academy oyunlarını seçtiler.
Bilgisayar için iki oyun daha seçtiler; birisi Azada
diğeri ise Chocolate Fix.

Haftada iki kere, çocuklar bu oyunlarla 1 saat
15 dakika oynadılar. Her 15 dakikada bir çocuklar
beyinlerinin yeni bir şeyle meşgul olmalarını sağlamak
için yeni bir oyunun bulunduğu masaya geçtiler.
(Nörologlar oturumların eğlenceli olmasının önemli
olduğunu düşünüyorlardı.) Sadece 8 hafta sonra,
toplam 20 saatlik oynama süresi sonunda Bunge’nin
ekibi çocukların zekalarını yeniden test ettiler.
Özellikle çocukların mantıklı düşünme yeteneklerini
merak ediyorlardı. Zekayla ilgili klasik teorilere göre,
mantıklı düşünme yeteneği hem zekanın temel
elemanı hem de değiştirilmesi en zor olanıydı. Allyson
Mackey, Bunge’nin çalışmayı denetleyen öğrencisi, en
fazla 3 – 6 puan arasında bir ilerleme görebileceğini
düşündü.

Bunge, yetişkinlerle yaptığı eğitim çalışmalarından
sadece sınırlı bir gelişmenin mümkün olduğunu
bildiklerini söyledi. Fakat gelişme çok büyüktü.
Çocukların mantıklı düşünme puanları, ortalama
%32 artmıştı. Bu oran IQ standartları açısından
düşünüldüğünde çocukların IQ su ortalama 13
puanlık bir artış göstermişti. Bu artışın değerini
daha iyi algılamamız açısından şu bilgiyi vermemiz
gerekir: bir çocuğun IQ su bütün bir okul yılı
süresince normalde 12 puan artar. Bunge ve
Mackey çocuklara tam olarak hedeflenen oyunları
vererek yalnızca 20 saatlik oyun oynama süresinde
bu puanı geçti.

Belki Bunge’nin verilerindeki en önemli bulgu
oyunlarla yapılan çalışmaların ihtiyacı en çok olan
çocuğa en çok yardımda bulunduğudur. Seviye
olarak çocuk ne kadar aşağıdan başladıysa bilişsel
gelişimi o kadar hızlı ve fazla oldu. Bu eğitim
yoluyla yapılmaya çalışılan faaliyetlerde oldukça
nadir görülür. Genellikle en çok faydalananlar zeki
çocuklardır ve başlangıçta mücadele eden
çocuklar hayli geride kalır. Daha küçük sınıflar,
öğretmen eğitimi, özel okullar ve tüm gün
programları gibi geniş çaplı eğitim reformlarının
milyonlarca dolarlık maliyetleri vardır.

‘’Oyuncaklar günümüzde çok çeşitlidir. Farklı
maddelerden yapılmış, farklı renklerde ve
farklı özellikte olabilirler. Ancak en iyi
oyuncak, çocuğun tekrar tekrar oynamak
isteyeceği ve her defasında ona daha çok
oyun ve daha fazla haz veren oyuncaktır.
Oyuncak çocukta merak uyandırmalı, kasları
çalıştırmalı, girişimciliği ve düş gücünü
arttırmalı, çocuğu problem çözmeye
yönlendirmelidir’’.
Oyun Sırasında Eğiticinin Rolü

‘’Çocuklar arasında bireysel farklılıklar vardır, bazı çocuklar
zaman zaman yetişkinin rehberliğine ihtiyaç duyabilir,
çocuğun böyle bir anda eğitimcinin yanında olduğunu
düşünmesi onu rahatlatacaktır. Oyun çocuklara deneme
yanılma yolu ile problemlerine çözüm getirmelerine yardımcı
olur ve çocukların belirli riskleri göze alma deneyimlerini
arttırır. Eğitimcinin oyunun çocuğa bu katkıları göz önünde
bulundurarak, çocuğa yapacağı rehberliği bir yöntemle
belirlemelidir. Eğitimci ne aşırı aktif ne de aşırı pasif, geri
planda bir tutum içine girmemelidir. İhtiyacı olduğu anda
çocuğu gerçekten rahatlatacak ve onu bir ileri düzeye
götürecek bir rol üstlenmelidir. Ancak çocuğa kendi
problemini kendi çözebileceği kadar bir süre tanınması
gerektiği de göz önünde tutulmalıdır.’’
ZEKA OYUNLARI
Sizlere öğreteceğimiz oyunlar strateji
geliştirme, mantık yürütme, görseluzamsal yetenek, yaratıcılık, dikkat
koordinasyon, hafıza-bellek gibi alanları
içermektedir. Problem çözme becerileri,
sebat etme, genelleme, plan yapma,
işbirliği gibi alanlar diğer elişim alanlarıdır.

Bütün bu becerilerin yanında sistemli
oynandığında öğrenciler temel düşünme
becerilerini de kazanacaktır; akıl yürütme, uzaysal
muhakeme, mantık yürütme, üretici düşünme ve
birden fazla çözüm bulma gibi. Dolayısı ile
öğrenciler yalnızca müfredattaki konuları
pekiştiren materyal yerine başta matematik olmak
üzere birçok farklı derslerde konuları algılama ve
anlamada temelde olması gereken bu becerileri
edinerek derslerde motivasyon sağlayacak bakış
açısını yakalayabilecekler ve belki de önyargılarını
yıkacaklardır.
Strateji Nedir?

Strateji kelimesi eski Yunanca “Stratos”
(Ordu) ve “Ago” (Yön Vermek,Yönetmek)
sözcüklerinin birleştirilmesiyle
oluşturulmuştur. Strateji kelime anlamı
itibariyle, “Sevk etme, yöneltme,
gönderme, götürme ve gütme”
anlamlarına gelir. Kelimenin eski yunan
generallerinden Strategos’un bilgi ve
sanatına atfen kullanıldığı sanılmaktadır.

Bazı kaynaklarda ise Strateji nin latince yol,
çizgi veya nehir yatağı anlamındaki “stratum”
dan geldiği belirtilmektedir. Strateji
kelimesinin sözlük anlamı ise “bir amaca
varmak için eylem birliği sağlama ve
düzenleme sanatı” olarak ifade edilebilir.
Özellikle askeri terminolojide çok sık
kullanılan bir kavramdır. Savunma alanında
strateji kelimesi, Eski Yunanlı General
Strategos’un adına atıfla kullanılmakta ve bu
generalin savunma alanındaki bilgi ve
taktiklerini ifade etmektedir.
19. yüzyıla kadar sadece askeri bir kavram olarak
kullanılan Strateji, sosyal bilimlerde 20.Yüzyılın ilk
yarısında ilk kez Macar Matematikçi John von
Neuman ve İktisatçı Oskar Morgenstern
tarafından oyun teorisi kapsamında, rakibe
karşı üstünlük kurmaya çalışan iki
oyuncunun rasyonel davranışları için
kullanılmıştır.
 Sonuç olarak strateji, amaçlar yönünde hedeflere
ulaşabilmek için öngörülen çerçevesi içerisinde
yapılması gerekli ardışık eylemler olarak ifade
edilebilir. (Garih, 2005: 91)

Strateji Geliştirme Ağırlıklı Oyunlar
Quoridor
 Gyges
 Batik
 Abalone
 Mangala
 Hedef 4

QUORİDOR…(ZEKA VE
STRATEJİ)
QUORİDOR…(ZEKA VE
STRATEJİ)

Biraz dikkat biraz da kurnazlık size en stratejik
kararları getirecek. Tabii rakibiniz sizi yavaşlatmak
için karşınıza sürekli engeller çıkaracaktır ama pes
etmeyin. Her zaman bir çıkış yolu vardır!
Quoridor’un diğer strateji oyunlarından farkı,
kendi hamlelerinizden çok rakibinizi nasıl
engelleyeceğinize kafa yormanızı istemesidir. 81
kareye bölünmüş bir oyun platformu üzerinde
oynanan oyunda sadece 4 taş olmasına karşın tam
20 engel var ve hedefiniz rakibinizin önündeki 9
kareden herhangi birine ulaşmak.
QUORİDOR…(ZEKA VE
STRATEJİ)

ÖDÜLLER…

Mensa Select Top 5 Best Games 1997 - USA

Games Magazine Game of the Year 1997 –USA

Best Bet of the Toy Testing Council 1997 - CANADA

Prix d’Excellence des Consommateurs-Consumer’s Toy Award 1997 –
Quebec, CANADA

Spelgut 1997 – Germany

Grand Prix du Jouet 1997 - FRANCE

Games Magazine “Games 100 Selection” 1998 – USA

Games Magazine “Best Games” – US
QUORİDOR…(ZEKA VE
STRATEJİ)
GELİŞTİRDİĞİ ALAN:
 Strateji geliştirme,
 Mantık yürütme
 Konsantrasyon

QUORİDOR…(ZEKA VE
STRATEJİ)
AMAÇ:
 Karşınıza sürekli engeller çıkararak
yolunuzu uzatmaya çalışan rakibinize
rağmen karşı tarafa ulaşan ilk kişi olmak .
 YAŞ ARALIĞI: 6-99
 OYUNCU SAYISI: 2-4

QUORİDOR…(ZEKA VE
STRATEJİ)
QUORİDOR…(ZEKA VE
STRATEJİ)
QUORİDOR…(ZEKA VE
STRATEJİ)
QUORİDOR…(ZEKA VE
STRATEJİ)
Batik kid & classic
Batik kid & classic
Geliştirdiği alan:Plan yapma, strateji
geliştirme ve uzaysal algılama.
 Amaç:Rakibini, oyun alanına koyacağı
şeklin, oyun alanının dışına çıkacak şekilde
oynamasını sağlamak .
 Yaş aralığı: 6-99
 Oyuncu sayısı:2

Batik kid & classic
Batik kid & classic
Yaratıcılık
Torrance (1968), yaratıcılığı (creativity) sorunlara;
bozukluklara, uyumsuzluğa karsı duyarlı olma,
güçlükleri belirleme, çözüm arama, tahminlerde
bulunma, eksikliklere ilişkin denenceler gelistirme
ya da yeniden sınama (Akt. Sungur;1997) olarak
tanımlarken,
 Kırısoğlu (2002) çok boyutlu düşünen bir aklın
ürünü olarak,
 Bentley de (1999); bilginin alınması ve yeni sekil
alana ya da yeni bir düşünce oluşturana kadar
sekil verilmesi ve yeniden düzenlenmesi süreci
olarak tanımlamıştır.



Kısacası yaratıcılık; sadece orijinal bir ürün
ortaya koymak değil, bilinen mevcut
bilgilerden yeni sentezler yapma, sorunlara
farklı çözüm yolları üretme, yeni durumlara
kolayca uyum sağlama ve nesnelerin
işlevlerini alışılagelmişin dışında düşünmektir.
Yaratıcılıkla ilgili araştırmalara bakıldığında
hemen hemen bütün çocuklarda değişik
düzeylerde yaratıcı düşünmenin olduğu
gözlenmiştir.
İnovatif düşünme becerisi
Düzey
Fikir
geliştiremeyen
İlköğretim
İfade etmek Fikir
istemeyen
tekrarları
Yüksek
yaratıcılık
0
0
%3
%83
Lise
%7
%3
%23
%65
Üniversite
%12
%5
%44
%57
Meslek sahibi
yetişkin
%2
%4
%76
%34
Girişimciğe İlgi
Düzey
Oran
Lise
%22
Üniversite
%5
Meslek sahibi yetişkin
7.3.2015
%2 2010
Technopolis Group Türkiye,
[email protected]
51


Yaratıcı düşünmenin gelişmesine uygun eğitim
tarzları oluşturmada eğitim programları ve
materyaller önemli bir yere sahiptir. Özellikle
ilköğretime başlanan ilk yıllar belli bir
yaratıcılık potansiyeline sahip olarak gelen
öğrencilerin bu potansiyellerini geliştirmesi ve
kullanabilmesi için uygun bir devredir.
Yaratıcılıkla ilgili testlerin analizi yapıldığında
çocukların bu testlere merak uyandıran
oyunlar gibi yaklaşmaları ilgi çekmektedir.
Bunun sonucunda çocukların içten gelen bir
güdüyle yaratıcı potansiyelini artırmaya
çalıştıkları ve bundan zevk aldıkları kanısına
varılmıştır (Bessis-Jaqui, 1973).
Yaratıcılığı Geliştiren Oyunlar:
Kapla
 Lego
 Brain Box Elektrokit 88 Devre

KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)

Kapla pedagojik bir araç olarak eğitim
sisteminde kullanılmaktadır. Sabitlenmeyen
birbirinin tıpkısı parçaların kullanımı,
çocukların 3 boyutlu uzayda materyalleri
organize etme yeteneğini geliştirir, el
becerilerini keşfetmelerini ve
keskinleştirmelerini sağlar.
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)

Kapla çocuğun geometri, fizik ve teknoloji
ile ilgili temelleri anlamasına yardımcı olur.
Onları sanatın, şekillerin ve hacimlerin
dünyası ile tanıştırırken konsantrasyon ve
dengenin gelişimini sağlar. Çocuk kendi
başına olduğu gibi arkadaşları ile de
oynayabilir. Beynin sol ve sağ yarım kürelerini
aynı anda çalıştırma özelliğine sahiptir. Tüm
yaşlara hitap eden ve sadece kendi hayal
gücümüzle sınırlı olduğumuzu hissettiren bir
oyundur. 3 yaşından itibaren herkese hitap
eder.
Kapla


Geliştirdiği alan: Ustalık becerilerini ve
üretken düşünmeyi bir arada kullanarak
kendi hayal dünyalarında var olan figürlerin
inşasında etkin rol oynar. Odaklanma
becerilerini artırarak uyum problemlerini
aşmalarına yardımcı olur.
Amaç:’’Hareketlerinin efendisi olan
kendisinin de efendisi olur. Dengeli ve
uyumlu bir akıl içim zeka ile beraber
koordinasyon becerilerinin de geliştirilmesi
önemlidir.
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
Kapla
Kapla
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
KAPLA…(UZAMSAL DÜŞÜNME)
Görsel Algı-Uzamsal Yetenek





Uzamsal yeteneğin çok boyutlu olması araştırmacıların uzamsal
yeteneği bütün olarak incelemesini zorlaştırmıştır.Yapılan tanımlar
birbirinden farklı olabilmekte ve uzamsal yeteneğin farklı boyutunu
ön plana çıkarabilmektedir.
Lohman’a göre uzamsal yetenek iyi yapılandırılmış görselleri zihinde
kurabilme, dönüştürebilme, hatırlayabilme yeteneğidir (Aktaran:
Bayrak, 2008: 14).
Carroll’a göre uzamsal yetenek, hayal etme, algılama, yorumlama,
nesnelerin veya şekillerin görsel ilişkilerini anlama yeteneğidir
(Aktaran: Bayrak, 2008: 14).
Towle (2005) tarafından uzamsal yetenek, iki boyutlu görünümleri
verilen nesnelerin üç boyutlu hallerini zihinde tasvir edebilme
yeteneği olarak tanımlanmıştır (Towle vd., 2005).
Olkun ise uzamsal yeteneği, nesnelerin iki ve üç boyutlu parçalarını
zihinde canlandırabilme, döndürebilme, yorumlayabilme yeteneği
olarak tanımlamıştır (Olkun, 2003).
Yapılan tanımlardan yola çıkarak araştırmacılar uzamsal
yeteneğin farklı boyutlarını ele alarak uzamsal
yeteneği incelemiştir:
 Olkun, uzamsal yeteneği uzamsal ilişkiler ve uzamsal
görselleştirme olarak iki farklı şekilde incelemiştir.
 Linn ve Petersen uzamsal yeteneği, uzamsal
görselleştirme, uzamsal algılama ve zihinde döndürme
olmak üzere üç kategoride incelemiştir.
 Karaman uzamsal yeteneği uzamsal görselleştirme,
zihinde döndürme ve bütünleştirme hız ve esneklik
yetenekleri olarak incelemiştir.
Uzamsal Yeteneğin Önemi
Günlük hayatta insanlar yaşamlarını sürdürmek için birçok
yeteneğe gereksinim duyarlar, bunların çoğu uzamsal
yetenekle doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkilidir. Örneğin,
aracımızı park ederken, bulaşık makinesine tabakları dizerken,
odamızdaki eşyaları düzenlerken, bowling oynarken, yolda
yürürken, ilk defa gittiğimiz bir şehirde harita kullanarak
yönümüzü bulmaya çalışırken uzamsal yeteneklerimizi
kullanırız. Uzamsal yetenek insanların günlük hayatlarında
ihtiyaç duyduğu ve kullandığı bir araçtır.
 Uzamsal yetenek; grafikerlik, harita mühendisliği, mimarlık gibi
profesyonel alanlarda yaygın olarak kullanılır. Birçok
araştırmacı bu meslek grubu öğrencilerinin uzamsal
yeteneklerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapmıştır.
Fakat zamanla yapılan çalışmalar, uzamsal yeteneğin birçok
önemli alanla da ilişkili olduğunu ortaya koymuştur.
Günümüzde farklı alanlarda bu yeteneğin geliştirilmesine ve
değerlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.


Öğrencilerin akademik başarıları uzamsal
yetenekleri ile yakından ilişkilidir. Örneğin;
Geometri hesaplamalarında, uzamsal yetenek
gereklidir ve önemli bir yere sahiptir. Üç boyutlu
şekillerin yüzey ve hacim hesaplamalarında
uzamsal yetenek ön plana çıkar (Liedtke, 1995).
Uzamsal becerileri yeterli düzeyde olmayan
öğrencilerin, verilen üç boyutlu cisimlerin yüzey
alanlarını hesaplarken zorlandığı görülmüştür.
Organik kimya uygulamalarında; öğrencilerin
molekül yapılarını doğru çizebilmeleri ve
yorumlayabilmeleri uzamsal yeteneklerine bağlıdır
(Pribly ve Bodner, 1987).

Yapılan çalışmalar, uzamsal yeteneğin
resim başarısı, fizik başarısı ve matematik
başarısıyla yakından ilişkisi olduğunu
göstermiştir. Aynı şekilde Battista,
Wheatley ve Talsma (1989), uzamsal
yetenekle problem çözme performansı
arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif
bir ilişki olduğunu bulmuştur (Bulut ve
Köroğlu, 2000).












Katamino
Equilibrio / Architecto
Make’n Break
Colour Code
Road Block
Camuflage
Hide & Seek: Pirates - Busy Bugs
Go & Getter: Prince Dragon - Cat Mouse
Bricks
Camelot
Castle Logix
Day and Night
Katamino
Geliştirdiği alan: Uzaysal algılama,
konsantrasyon ve mantık yürütme.
 Amaç: Geometrinin temel kavramlarının
anlaşılmasına bir inşa oyunu ile yardımcı
olmak .
 Yaş aralığı: 3-99
 Oyuncu sayısı: 1-2
