İĞNEDA VE ÇEVRESİ FAUNA REVİZYONU

T.C.
ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI
1. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
VİZE ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ
VİZE FAUNASI
(Tatlısu Balıkları, İkiyaşamlılar, Sürüngenler, Memeliler)
Hazırlayan
Yrd.Doç.Dr. Beytullah ÖZKAN
Kırklareli-Vize – 2013
VİZE FAUNASI
(Tatlısu Balıkları, İkiyaşamlılar, Sürüngenler, Memeliler)
Şekil 1. Vize ilçe ve şube müdürlüğü haritası.
2
GİRİŞ
Vize ilçesi Kırklareli’ne bağlı olup Trakya bölgesinin Karadeniz’de kıyısı olup, 1119
km lik bir yüzölçümüne sahiptir. Istranca dağları ve Ergene havzasının bir kısmı ilçe sınırları
2
içinde yer alır. Karadenize dökülen Papuçdere, Kazandere, Elmalıdere ve Kırklareli Saray ilçesi
ile sınır teşkil eden Kastroderesi önemli akarsularındandır. Ergene Nehrine katılan Değirmen
Dere, Soğucak Dere, Pınarbaşı Deresi gibi kollar da Istranca Dağlarından kaynaklanmaktadır.
Karasal bir iklime sahip olmakla birlikte Karadeniz sahil kesimine bakan kısımlardaki orman
yaprakdöken karışık orman tipini göstermektedir. Vize ilçesinin mem ormanlık ve hem de düz
tarım arazisine sahip olması ilçe sınırları içinde yaşayan canlıların çeşitliliğinde önemli bir
faktör olmaktadır (Şekil 1).
Bu alanda daha önceleri yapılmış bilimsel çalışmalara ait literatürlerin taranması ve
bölgede gerçekleştirilen gerçekleştirilen “ Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi
(GEF II) “ ve “ Yıldız Dağları Biyoçeşitliliğin Doğal Kaynakların Korunması ve
Sürdürülebilir Gelişimi Projesi “ projelerinde elde edilen faunal bilgiler ile bu projelerde
görev alan Yard. Doç. Dr. Beytullah ÖZKAN ve Yard. Doç. Dr. Serbülent PAKSUZ’un arazi
çalışmalarına ait veriler de kullanılarak Vize ilçesi ve çevresinde omurgalılardan balıklar (tatlısu
balıkları), iki yaşamlılar (kurbağalar, semenderler), sürüngenler (kaplumbağalar, kerkenkeleler,
yılanlar) ve memelilere ait korunma durumlarını da içeren tür listeleri hazırlanmıştır.
Bu listelere bakıldığında Vize ilçesinin bir hayli yüsek omurgalı tür sayısına ve
çeşitliliğine sahip olduğu görülmektedir (Tablo 1, 2, 3, 4 ve 5).
Alanda bulunan omurgalı türlerinin ulusal ve uluslararası korunma statüleri, indikatör
(gösterge) ve izlenecek türler ile izleme yöntemleri ele alınmıştır. Bu alan içerinde tespit edilen
türler üzerine ve habitatlarına yönelik dolaylı veya dolaysız insan baskısı da araştırılmıştır.
Alanda faunustik bakımdan önemli habitataların korunmasına yönelik gerekli önerilerde
bulunulmuştur.
Alanda tatlısubalıklarından 5 takım, 8 aile ve 23 tür, ikiyaşamlılardan kurbağalardan 1
takım, 4 aile ve 7 tür, ikiyaşamlılardan semenderlerden 1 takım, 1 aile ve 2 tür, sürüngenlerden
kaplumbağalardan 1 takım, 2 aile ve 4 tür, (kertenkele + yılanlardan 1 takım) kertenkelelerden
4 aile ve 11 tür, yılanlardan 2 aile ve 11 tür ve memelilerden 7 takım, 17 aile ve 64 tür olmak
üzere toplam 15 takım, 39 aile ve 122 türün tespiti yapılmıştır (Tablo 1, 2, 3, 4, 5).
Ayrıca habitat özelliklerinden dolayı yer uyuru (Myomimus roachi) ve su sıçanıın
3
(Arvicola terrestris) da bölge alanı içerisinde bulununabilme ihtimali çok yüksektir. Bu yüzden
faunal sayıya ilave edilmemiştir. Daha sonra bölgede yapılacak çalışmalarda bu 2 türün varlığı
araştırılacaktır.
Tür listelerinde türlerin yer aldığı takım, aile, tür ismi, Türkçe ismi yanında korunma
statüleri yer almıştır. Korunma statülerine bakıldığında bölgede tehlike altında, hassas türler yer
almaktadır. Bölgede bulunan türlerin çoğunluğunu yaygın bulunan türler (düşük risk)
içermektedir.
Tatlısu balıkları bölgede yer alan Pabuçdere, Kazandere ve Yavuzdere ile ilgili
çalışmalardan tespit edilmiştir. Tatlısu balıklarına ait tür listelerinin hazırlanılmasında diğer
kaynakların yanında faydalanılan kaynaklardan en önemlilerini Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal
Kaynak Yönetimi (GEF II) ve Yıldız Dağları Biyoçeşitliliğin Doğal Kaynakların Korunması ve
Sürdürülebilir Gelişimi Projesi teşkil etmektedir.
Bölgede iki yaşamlılar, sürüngenler ve memelilere ait türlerin tespitinde literatür
çalışmları yanında Yard. Doç. Dr. Beytullah ÖZKAN ve Yard. Doç. Dr. Serbülent PAKSUZ’un
bölgede detaylı arazi çalışmaları sonucunda ortaya konan omurgalılara ait bulguları temel
alınmıştır.
OMURGALI HAYVANLAR
1. TATLISU BALIKLARI
Bölgede tatlısu balıklarının 8 takıma, 9 aileye ait 21 türü bulunmaktadır. Akarsuların
denizle bağlantılı olması da balık tür sayısının yüksek olmasına yol açmaktadır. IUCN
kriterlerine göre sadece 2 tür doğal ortamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan türler (VU)
kategorisinde yer almaktadır. Diğer türler ise yaygın bulunan türlerdendir (LC). BERN
kategorisine göre 4 tür kesinlikle korunması gereken türlerdendir (B2). CITES kapsamında
tatlısu balık türü yoktur (Tablo 1, 2).
Bölgenin dağlık oluşu çok sayıda derelerin oluşumuna imkan sağlamaktadır. Derelerin
denizle birleştiği yerdeki sulara bazı denizel türlerin de girmesi tatlısu balık faunasına katkı
sağlamıştır.. Bazı derelerin üzerine küçük barajların (Kazandere, Papuçdere), göletleri (Sergen
4
göleti) yapılmıştır. Bazı dereler üzerine de kültür alabalık tesisleri yer almaktadır. Ayrıca baraj
ve göletlere aynalı sazan veya İsrail sazanı gibi yerli olamayan balık türleri bilinçsizce
aşılanması ayrıca yerli balık türleri için tehlike oluşturmaktadır.
2. İKİYAŞAMLILAR (Kuyruksuz Kurbağalar ve Semenderler)
Vize ilçe sınırları içrisinde kuyruksuz kurbağalardan 7, semenderlerden ise 2 tür olmak
üzere toplam 10 tür ikiyaşamlı türü yaşamaktadır. İkiyaşamlıların hepsi IUCN kriterlerine göre
yaygın bulunan türlerdendir (LC). BERN’e göre ikiyaşamlıların 7 türü kesinlikle korunması
gereken türlerden (B2), 2 türü ise sadece korunması gereken türlerdendir (B3). Bölgede CITES
kapsamında herhangi bir iki yaşamlı türü yoktur (Tablo 1, 3).
En yaygın sucul kurbağa türü ova kurbağası (Rana ridibunda) olup en yaygın kara
kurbağası da ormanlık alanlarda yaygın olarak bulunan çevik kurbağa (Rana dalmatina)’dır.
Kara kurbağalarından siğilli kurbağa (Bufo bufo) nadir görülür. Semenderler üreme zamanında
temiz sularda görülürken diğer zamanlarda ise nadir olarak görülmektedir.
3. SÜRÜNGENLER (Kaplumbağalar, Kertenkeleler ve Yılanlar)
Bögede 2 takım, 8 aileye ait toplam 26 tür sürüngen bulunmaktadır. Kaplumbağalardan
2 tür kasal, 2 tür de suculdur. Ketenkelereden 11 tür ve yılanlardan da 11 tür bölgede
bulunmaktadır. Kaplumbağalardan 1 tür (Büyük kaplumbağa - Testuda greaca) doğal ortamda
soyu tükenme tehlikesi büyük olan türler (VU) kategorisinde yer almaktadır. Trakya tosbağası
(Testuda hermanni) ve Benekli kaplumbağa (Emys orbicularis) ise şu anda tehlikede olmayan
fakat yakın gelecekte tehlikede olan türlerden olamakta (NT) ve Trakya tosbağsı sadece
Trakya’ya has bir türdür. Her iki karasal tosbağa CITES (EK2) kapsamındadır. Bölgedeki
kaplumbağaların tümü BERN kategorisine göre kesinlikle korunması gereken türler arasındadır.
(Tablo 1, 4).
Bölgede bulunan kertelelerden Çayır kertenkelesi (Darevskia praticola) şu anda
tehlikede olmayan fakat yakın gelecekte tehlikede olan türlerden olamaktadır (NT). Diğer
kertenkele türleri ise düşük riskte yaygın bulunan türlerdendir (LC). BERN kategorisine göre 7
tür kesinlikle korunması gereken türlerdendir. Diğer 3 tür ise sadece korunması gereken türler
5
arasında yer almaktadır. Bölgede CITES kapsamında kertenkele türü bulunmamaktadır (Tablo1,
4).
Bölgede zehirli olarak 2 tür yılan türü (Boynuzlu engerek – Vipera ammodytes ve Şeritli
engerek – Vipera xanthini) bulunmaktadır. Sarı yılan (Elaphe quatuorlineata) şu anda tehlikede
olmayan fakat yakın gelecekte tehlikede olan türlerdendir (NT). Diğer yılan türleri türler düşük
risk altında olup yaygın bulunan türlerdendir. BERN kriterlerine göre 8 yılan türü kesinlikle
korunması gereken türlerden (B2) ve diğer 3 tür ise sadece korunması gereken türler
arasındadır. Bölgede CITES kapsamında yılan türü bulunmamaktadır (Tablo 1, 4).
Kertenkelelerden olan ve halk arasında “ kör yılan “ olarak adlandırılan ve biyolojik
dengede öneme sahip olan ayaksız kertenkele (Psedopus apodus) halk tarafından görüldükleri
yerde gereksiz yere öldürülmektedir. Bölgede zehirli sürüngenlerden sadece akşam üzere ve
gece av arayan boynuzlu engerek (Vipera ammodytes) ve şeritli engerek (Vipera xanthini)
yılanları bulunmaktadır. Halk arasında bozyürük olarak adlandıran zehirsiz yılanlardan hazer
yılanı da (Dolichopsis caspius) zehirli yılan diyerek haksız yere öldürülmektedir. Yılanların bu
şekilde insan etkisi ve tarım kirleticilerinden dolayı zarar görmesi, sayılarının azlması bölge
faunası için doğal dengede önem arzetmektedir. Yine kertenkelerden yeşilbaş (Lacerta viridis)
ve iri yeşilkertenkele (Lacerta trilineata) de aynı akıbtete uğramakta ve öldürülmektedir.
Trakya bölgesine has bir tür olan Trakya tosbağası (Testuda hermanni) bölgede yukarıda
bahsediler çeşitli etkenlerden dolayı da zor durumdadır.
4. MEMELİLER
Vize ilçe sınırları içinde 7 takım,
17 familyaya ait toplam 64 memeli türü
bulunmaktadır.
IUCN kriterlerine göre bölgedeki memeli hayvanların 4 tanesi (1- Mehely yarasası
(Rhinolophus mehelyi), 2- Uzunayaklı Yarasa (Myotis capaccinii), 3- Kirpikli Yarasa (Myotis
emerginatus) ve 4- Gelengi, Yer sincabı, Kazık sıçanı (Spermophilus citellus) hassas türler olup
doğal ortamda soyu tükenme tehlikesi çok büyük türlerdendir (VU). Bölgedeki memeli
türlerinden 6 tanesi (1- Akdeniz Nalburunluyarasası (Rhinolophus euryale), 2- Büyükkulaklı
Yarasa (Myotis bechsteini), 3- Sakallı Yarasa (Barbastella barbastellus), 4- Uzunkanatlı Yarasa
6
(Miniopterus schreibersi), 5- Hasat faresi (Micromys minutus), 6- Su Samuru (Lutra lutra))
hassas türlerden olup doğal ortamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan türlerdendir (NT).
Bölgedeki memeli türleri BERN kriterlerine göre değerlendirildiğinde 30 tür kesinlikle
korunması greken türlerdendir (B2) ve 16 tür ise sadece korunması gereken türler arasında yer
almaktadır (B3).
Bölgede memelilerden CITES kapsamında ise 4 tür (1- Samuru (Lutra lutra), 2- Ulu
Geyik (Cervus elaphus) (EK 1) ve 3- Kurt (Canis lupus), 4- Yaban Kedisi (Felis sivestris)
(EK2)) yer almaktadır.
Bölgeye has, endemik omurgalı türü yoktur. Fakat sadece Karadenize bakan Istranca
dağlarının ormanlık alanlarında bulunan yangın faresi (Apodemus agrarius) bölge için sadece
buralarda bulunmasından dolayı önem arz eden türlerdendir. Bunun yanında sadece ormanlık
alanlarda yaşam alanı bulan ağaç farelerinden yediuyur (Glis glis) özellikle yaşlı ağaçların
olduğu alanlarda daha da yoğun olarak bulunmaktadır. Orman dışındaki alanlarda, bahçelik
alanlarda, ağaçlıklı dere kenarında bol bulunan ağaç faresi (Dryomys nitedula) ise ormanlık
alanlarda seyrektir. Ağaç faresi ailesinden olan ve memeliler tür listesinde de belirtilmiş olan
yer uyuru (Myomimus roachi)’nun orman dışı alanlarda, ilçenin güney kesimlerindeki tarım
alanları arasındaki korularda ve bahçeliklerde bulunma ihtimali çok kuvvetlidir. Yine
Kazandere, Papuç dere gibi derelerin su faresinin (Arvicola terrestris) için uygun yaşam
alanlarına sahip olmasından söz konusu kemiricinin buralarda bulunma ihtimali yüksektir.
Bölgenin karstik yapısından dolayı mağaraların sayısının çokluğu ve kuzey kesiminde
yer alan Istranca ormanlarının olması, dolayısıyla mağaralarda ve ormanlarda yaşama imkanı
bulan yarasaların tür sayısı bir hayli zenginlik ve çeşitlilik göstermektedir. Bölgede yaşayan
yarasaların tür sayısı 20 civarındadır. Bu da bölgenin faunal dengesine büyük katkıda
bulunmaktadır. Vize ilçe sınırları içerisinde yarasaların barınabileceği, üreyebileceği,
kışlayabileceği mağara sayısı yüksektir. Bağlar mağarası, Ocak mağarası (Sergen); Kıyıköy
mağarası, Kaptanın mağarası (Kıyıköy); Kovantaşı mağarası, Bostanlıktarla mağarası
(Kışlacık); Ceneviz mağarası (Balkaya-Aksicim); Domuzdere/Kurudere mağarası ve Yenesu
mağarası (Balkaya); Pestilin (Evrenli); Uzuntarla mağarası (Evrenli-Balkaya); Kurudere
mağarası (Hamidiye) gibi mağaralar yarasaların barınma, üreme ve kışlama alanlarını
oluşturmaktadır. Yarasaların çoğu türü üreme döneminde beslenme ve üreme için ormanları ve
ormanlarda ağaç kovuklarını kullanmaktadır.
Ormanların kereste, yakacak, kömür imalatı gibi nedenlerle plansız kullanılması bölge
faunasına olumsuz katkılarda bulunacaktır. Ayrıca ormanlarda yaşlı ağaçların temizlenmesi de
7
üremelerini yaşlı ağaçların kovuklarında, boşluklarında gerçekleştiren başta orman yarasaları
olamk üzere diğer hayvanlar için de tehdit unsuru olamaktadır.
Büyük memeli türleri ise son zamanlarda habitat bozumu yanında kaçak avcılıktan
önemli ölçüde etkilenmektedir. Mevsimsel olarak ta bazı büyük memelileri, örneğin kurt (Canis
lupus), ulu yeyik (Cervus elaphus), karaca (Capreolus capreolus) son zamanlarda görmek bir
hayli güçleşmiştir. Aynı şekilde yaban kedisi (Felis silvestris) de susamuru (Lutra lutra) gibi son
zamanarda az görünen orta boy etçillerdendir. Yaban kedisi (Felis silvestris) bölgede izlenmesi
gereken indikatör türler arasında yer almaktadır.
Küçük kemiriclerden orman faresi (Apodemus flavicollis) hem ormanlık hem de tarım
arazilerinde en bol bulunan farelerdendir. Kemiricilerden kör fare (Spalax leucodon) ve kazık
sıçanı (Spermophilus citellus) orman dışında sadece tarım alanlarında yaşama alanları bulurken
köstebek (Talpa europaea) ve sincap (Sciurus vulgaris) tüm bölgede, ormanlık ve tarım
alanlarında bulunmaktadır. Son zamanlarda görülmesi hayli güç olan sincap (Sciurus vulgaris)
ilçe sınırları ve Istranca Dağlarında izlenmesi gereken indikatör türler arasında yer almaktadır.
Tarım alanlarının genişlemesi, koruların, ağaçlık alanların azalması ve sanayi ve tarım
kirlenmesinden dolayı da Trakya’nın diğer bölgelerinde olduğu gibi Vize bölge faunası ciddi
tehdit altında olduğu bilinen bir gerçektir.
Türkiye’de 38 tür yarasa bulunur ve kemiriciler sınıfından sonra en fazla tür içeren
sınıftır. Bu türlerden 29’u (% 76,3) Trakya’da, 25’i (65,7) Istranca Dağlarında ve 20’si (52.6)
ise Vize ilçe sınırları içinde yaşamaktadır. Yapılacak yeni çalışmalar ile yarasa tür sayısının
artacağı kesindir. Biyolojik denge için bir hayli öneme sahip ve korunma durumları mutlak olan
yarasaların ve barınma alanlarının (mağaralar, ormanlarda yaşlı ve kovuklu ağaçlar vs.)
korunması faunal döngü için önemlidir. Mağaraların ve yaşam alanlarının korunması yönünde
yapılacak düzenlemeler ve halkı bilinçlendirici faaliyetler yarasaların korunmasına katkı
sağlayacaktır.
Bunun yanında tür çeşitliliğe bilinçsizce yapılacak müdahaleler geri dönüşümsüz
felaketlere yol açacaktır. Karadeniz kıyı turizmi nedeniyle bölgenin kirletilmesi de bölge
hayvanları için tehdit oluşturan etmenlerden bir diğerini oluşturmaktadır.
Bu yüzden bölge halkını bölge hayvanlarını tanıtmak ve biyolojik döngüde önemli
yerleri olduğunu kavratmak gerekmektedir. Bu konu ile halkı eğitici, bilinçlendirici faaliyetlerin
düzenlenmesi yerinde olacaktır.
8
Türlerin korunma statüleri ve açıklaması aşağıda verilmiştir;
A - IUCN – The World Conservation Union (International Union ort he Conservation of
Nature) Dünya Korunma Birliği (Doğa ve Doğal Kaynakların Korunması için
Uluslararası Birlik). IUCN Red List of Thereaned Species. Version 2013.1
1. EX: (Nesli Tükenmiş): Kuşkuya yer bırakmayacak delillerle soyu tükenmiş olduğu
ispatlanan türler.
2. EW: (Doğal ortamında nesli tükenmiş): Vahşi yaşamda soyu tükenmiş, fakat diğer
alanlarda (yetiştirme veya sergileme amaçlı) varlığını sürdüren türler.
CR: (Kritik düzeyde tehlikede): Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi had safhada
(extreme) olan türler.
EN: (Tehlikede): Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi çok büyük olan türler.
VU: (Hassas, zarar görebilir): Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan
türler.
3. NT: (Neredeyse tehdit altında): Şu anda tehlikede olmayan fakat yakın gelecekte VU,
EN veya CR kategorisine girmeye aday olan türler.
4. LC: (Düşük risk): Yaygın bulunan türler.
DD: (Yetersiz veri): Üzerinde yeterli bilgi bulunmayan türler.
NE: (Belirlenmedi, değerlendirilmemiş): Şimdiye kadar yukarıdaki kriterlere
uygunluğu değerlendirilmemiş türler.
END: (Endemik): Bölgeye has türler.
B - BERN (BERN SÖZLEŞMESİ) - B2 : SPFS (Strictly Protected Fauna Species)=
Kesinlikle Korunması Gereken Hayvan
Türleri.
B3 : PFS (Protected Fauna Species)= Korunması
Gereken Hayvan Türleri.
C - CITES - The Convention on International Trade In Endangered Species of Wild Fauna and
Flora) “ Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin
Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme ”
EK-1 Nesilleri tükenme tehdidi ile karşı karşıya bulunan ve bu nedenle örneklerinin
ticaretinin sıkı mevzuata tabi tutulması ve bu ticarete sadece istisnai durumlarda
izin verilmesi zorunlu olan türleri içerir.
EK-2 Nesilleri mutlak olarak tükenme tehdidiyle karşı karşıya olmamakla birlikte,
nesillerinin devamıyla bağdaşmayan kullanımları önlemek amacıyla ticaretleri
belirli esaslara bağlanan türleri içerir.
EK-3 Herhangi bir taraf ülkenin kendi yetki alanı içinde düzenlenmeye tabi tuttuğu ve aşırı
kullanımını önlemek veya kısıtlamak amacıyla ticaretinin denetime alınmasında
diğer taraflar ile iş birliğine ihtiyaç duyduğunu belirttiği bütün türleri kapsar.
9
Tablo 1. Vize ve Çevresi Faunası ve Korunma Durumları.
IUCN
TAKIM AİLE
SINIF
BALIKLAR
TÜR
Tatlısu Balıkları
5
8
23
Kurbağalar
1
4
Semenderler
1
TOPLAM
Kaplumbağalar
EX
EW
CR
E
N
VU
BERN
NT
DD
NE
END
B2
B3
EK1 EK2 EK3
20
4
7
7
5
1
2
2
2
2
5
9
9
7
1
2
4
2
1
3
4
11
1
8
7
3
2
11
1
10
8
3
2
8
26
1
4
19
18
6
MEMELİLER
7
17
64
4
6
53
1
30
16
2
4
TOPLAM
16
38
122
7
10
98
1
59
14
2
6
İKİ
YAŞAMLILAR
SÜRÜNGENLER
Kertenkeleler
Yılanlar
TOPLAM
1
2
LC
CITES
1
10
2
2
2
2
Tablo 2. Vize ve Çevresi Tatlusu Balık Türleri, Korunma Durumları ve Yaşam Alanları.
TATLISU BALIKLARI (PISCES) (Pabuçdere, Kazandere, Yavuzdere)
YAŞAM
ALANI
TAKIM
AİLE
TÜR
TÜRKÇE İSMİ
PERCIFORMES
(Levrekler)
Centhrarchidae (Güneş
Levrekleri))
Lepomis gibbosis (Linnaeus, 1758)
Güneş Levreği
LC
CYPRINIFORMES
(Sazanlar)
Cobitidae (Taşbalıkları)
Cobitis taenia Linnaeus, 1758
Taş Yiyen Balığı
LC
B2
Cyprinidae (Sazanlar)
Alburnoides bipunctatus (Bloch, 1782)
Noktalı İnci balığı
LC
B2
Alburnus chalcoides (Güldenstadt, 1772)
Tatlısu Kalyoz
Balığı
LC
Barbus tauricus Kessler, 1877
Bıyıklıbalık
VU
Carassius gibelio Bloch, 1782
LC
Yavuzdere
Cyprinus carpio Linnaeus, 1758
Gümüşi Havuz
Balığı
Sazan
VU
Gobio gobio (Linnaeus, 1758)
Dere Kayası
LC
Petroleuciscus borysthenicus (Kessler, 1859)
Karadeniz Tatlısu
Kefali
LC
Kazandere
Pabuçdere
Kazandere
Yavuzdere
Pabuçdere
Phoxinus phoxinus (Linnaeus, 1758)
Ot balığı
LC
Rhodeus amarus (Bloch, 1782)
Rutilus rutilus (Linnaeus, 1758)
Scardinius erythrophthalmus (L.innaeus, 1758)
Vimva vimba (Linnaeus, 1758)
Acıbalık
Kızılgöz Balığı
Kızılkanat
Eğrez, Kavine
LC
LC
LC
LC
11
IUCN BERN CITES
Yavuzdere
B2
Pabuçdere
Yavuzdere
Pabuçdere
Kazandere
Pabuçdere
Yavuzdere
Pabuçdere
Kazandere
Yavuzdere
Kazandere
Yavuzdere
Yavuzdere
Yavuzdere
Yavuzdere
Yavuzdere
GASTEROSTEIDAE
(Dikenceler)
Üç Dikenli Dikence
Balığı
LC
Neogobius fluviatilis (Pallas, 1814)
Neogobius eurycephalus Kessler, 1874
Tatlısu Kaya Balığı
Tatlısu Kayabalığı
LC
LC
Proterorhinus marmoratus (Pallas, 1811)
Tatlısu Kayabalığı
LC
Knipotwitschia causasia Kawrajsky in Berg,
1916
Kaya balığı
LC
Gasterosteidae (Dikenceler) Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758
Gobiidae (Kayabalıkları)
Pabuçdere,
B2
Yavuzdere
Yavuzdere
Pabuçdere
Yavuzdere
Pabuçdere
Yavuzdere
Mugilidae (Kefaller)
Mugil cephalus Linnaeus, 1758
Has Kefal
LC
Pabuçdere
Kazandere
Yavuzdere
CYPRINODONTIFORMES
(Dişli sazancıklar)
Poecilidae
(Dişlisazancıklar)
Gambussia affinis Baird and Girard, 1853
Sivrisinek Balığı
LC
Pabuçdere,
Yavuzdere
SALMONIFORMES
(Alabalıklar)
Salmonidae (Alabalıklar)
Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792
Gökkuşağı Alabalığı
-
Kazandere
Salmo trutta Linnaeus, 1758
Alabalık, Derealası
LC
Kazandere
Yavuzdere
TOPLAM: 5 TAKIM
8 AİLE
23 TÜR
12
VU=2
LC=20
B2=4
-
Tablo 3. Vize ve Çevresi İki Yaşamlılar (Kuyruksuz Kurbağalar ve Kuyruklu Kurbağalar) Korunma Durumları ve Yaşam Alanları.
İKİ YAŞAMLILAR (AMPHIBIA)
TAKIM
AİLE
TÜR
TÜRKÇE İSMİ
IUCN BERN CITES YAŞAM ALANI
ANURA
(Kuyruksuz
kurbağalar)
Bufonidae (Karakurbağaları)
Bufo bufo (Linnaeus, 1758)
Siğilli Kurbağa
LC
B3
Bufo viridis Laurenti, 1768
Gece Kurbağası
LC
B2
Rana ridibunda Pallas, 1771
Ova Kurbağası
LC
Suyun bulunduğu her yerde
Rana dalmatina Bonaparte, 1840
Çevik Kurbağa
LC
B3
B2
Hylidae (Ağaçkurbağaları)
Hyla arborea (Linnaeus, 1758)
Ağaç Kurbağası
LC
B2
Orman, ağaçlık, otluk
Pelobatidae
(Toprakkurbağaları)
Pelobates syriacus Boettger, 1889
Toprak Kurbağası
LC
B2
Nemli ağaçlık
Pelobates fuscus (Laurenti, 1768)
Trakya Toprak Kurbağası
LC
B2
Nemli ağaçlık
Triturus karelini (Strauch, 1870)
Pürtüklü semender
LC
B2
Su ve sulara yakın nemli
ormanlık ve taşlık alanlar
Triturus vulgaris (Linnaeus, 1758)
Küçük Semender
LC
B2
Su ve sulara yakın nemli
ormanlık ve taşlık alanlar
LC=9
B2=7
B3=2
Ranidae (Sukurbağaları)
URODELA
(Kuyruklu
kurbağalar)
TOPLAM:
2 TAKIM
Salamandridae (Semenderler)
5 AİLE
9 TÜR
13
Az bitkili veya ormanlık
bölgelerde nemli taşlık
alanlar
Nemli ormanlık ve tarım
alanları
Orman ve korular
-
Tablo 4. Vize ve Çevresi Sürüngenleri (Kaplumbağalar, Kertenkeleler ve Yılanlar), Korunma Durumları ve Yaşam Alanları.
SÜRÜNGENLER (REPTILIA)
TAKIM
AİLE
TÜR
TÜRKÇE İSMİ
TESTUDINES
Kaplumbağalar)
Testudinidae (Tospağalar)
Testudo graeca Linnaeus, 1758
Büyük Tosbağa
VU
B2
EK2
Testudo hermanni Gmelin, 1789
Trakya tosbağası
NT/
(END)
B2
EK2
Mauremys caspica (Gmelin, 1774)
Çizgili Kaplumbağa
LC
Emys orbicularis (Linnaeus, 1758)
Benekli kaplumbağa
NT
Crytopodion kotschyi (Steindachner, 1870)
İnceparmaklı Keler
LC
Hemidactylus tursicus (Linnaeus, 1758)
Genişparmaklı Keler
LC
Anguis fragilis Linnaeus, 1758
Yılan Kertenkele
B3
Pseudopus apodus Pallas, 1775
Oluklu Kertenkele
B2
Lacerta viridis Laurenti, 1768
Yeşil Kertenkele
Geoemydidae
(Tatlısukaplumbağaları)
SQUAMATA
(Pullular)
Gekkonidae (Evkelerleri)
Anguidae (Yılankertenkeleler)
Lacertidae (Gerçekkertenkeleler)
14
IUCN BERN CITES
LC
B2
B3
B2
YAŞAM
ALANI
Orman, ağaçlık,
, çayır, mera,
tarla, bağ, bahçe
Orman, ağaçlık,
, çayır, mera,
tarla, bağ, bahçe
Trakya’ya has..
Tatlı su dere,
göl, gölet
Tatlı su dere,
göl, gölet
Az bitkili taşlık,
kayalık alanı
Taşlık, yerleşim
alanı
Orman, ormaiçi
çayırlıklar
Orman, ormaiçi
çayırlıklar,
makilikler,
meralar, tarla
Orman, ormaniçi
sık bitkili taşlık,
Scincidae (Parlakkertenkeleler)
Viperidae (Engerekler)
Colubridae (Kırbaç Yılanları)
Lacerta trilineata Bedriaga, 1886
İriyeşil Kertenkele
LC
B2
Darevskia praticola (Eversmann, 1834)
Çayır Kertenkelesi
NT
B3
Podarcis muralis (Laurenti, 1768)
Duvar Kertenkelesi
LC
B2
Podarcis tauricus (Pallas, 1814)
Trakya Kertenkelesi
LC
B2
Ophisops elegans Menetries, 1832
Tarla Kertenkelesi
Ablepharus kitaibelii (Bibron & Borry de
Saint-Vincent, 1833)
İnce Kertenkele
B2
LC
B2
Vipera ammodytes (Linnaeus, 1758)
Boynuzlu Engerek
LC
B2
Vipera xanthini Gray, 1849
Şeritli Engerek
LC
B2
Dolichopsis caspius (Gmelin, 1789)
Hazer Yılanı
LC
B3
15
çalılık alanlar,
tarla
Orman, ormaniçi
sık bitkili taşlık,
çalılık alanlar,
tarla
Orman ve
çayırlıklarda,
otlu yamaçlar
Orman, çalılık
ve taşlık alanlar,
tarla
Alçak ve seyrek
çalılık ve taşlık,
açık alanlar
Az bitkili çalılık
ve taşlık alanlar,
tarla
Kısa bitkili
çalılık ve taşlık
alanlar, tarla
Orman
açıklıkları, alçak
çalılık ve taşlık
alanlar, tarla
Orman
açıklıkları, alçak
çalılık ve taşlık
alanlar, tarla
Orman, çalılık
ve taşlık alanlar,
tarla
TOPLAM :
2 TAKIM
8 AİLE
Platyceps najadum (Eichwald, 1831)
İnce Yılan
Natrix natrix Linnaeus, 1758
Yarısucul
Küpeli Yılan
Natrix tessellata (Laurenti, 1768)
LC
B2
LC
B3
Damalı Su Yılan
LC
B2
Elaphe quatuorlineata (Lacepede, 1789)
Sarı Yılan
NT
B2
Zamenis situla (Linnaeus, 1758)
Ev Yılanı
LC
B2
Zamenis longissima (Laurenti, 1768)
Eskülap Yılanı
LC
B2
Coronella austriaca Laurenti, 1768
Avusturya Yılanı
Tıp Tanrısı Yılanı
LC
B2
Eirenis modestus (Martin, 1838)
Uysal
Yılan
LC
B3
26 TÜR
16
Yılan,
Yılan,
Cüce
VU=1
B2=19
NT=4
EK2=2
B3=7
LC=19
Taşlık, çalılık,
kuru orman
Nemli orman,
ormaniçi çayırlar
akarsular
Seyrek bitkili
açık ve taşlık,
akarsular
Seyrek
ormanlık, çalılık
ve taşlık
Taşlık ve çalılık,
makilikler
Ormanlık ve
çalılıklarla kaplı
taşlık kısımlar
Çayır, tarla ve
orman kenarları
taşlık, çalılık
Seyrek bitkili
taşlık arazi
Tablo 5. Vize ve Çevresi Memelileri, Korunma Durumları ve Yaşam Alanları
MEMELİLER (MAMMALIA)
TAKIM
FAMİLYA
TÜR
INSECTIVORA
(Böcekçiller)
Erinaceidae (Kirpiler)
Erinaceus roumanicus Barret-Hamilton, 1900 Kirpi
Talpidae (Köstebekler)
TÜRKÇE İSMİ
Rhinolophidae
(Nalburunluyarasalar)
Bağ, bahçe, kültür
arazisi ve orman,
LC
Karadeniz kıyıları
hariç, kumluhumuslu tarla, bağ,
bahçe
Ormaniçi çayır,
dere kenarı, kumluhumuslu ıslak
yerler
Talpa europaea Linnaeus, 1758
Köstebek
LC
Talpa ceaca Savi, 1822
Akdeniz Köstebeği
LC
Sivriburunlu Cücefare
LC
B3
Sorex araneus Linnaeus, 1758
Orman Sivriburunfaresi
LC
B3
Neomys anomalus Cabrera, 1907
Sivriburunlu Bataklıkfaresi
LC
B3
Crocidura suaveolens (Pallas, 1811)
Küçük Sivriburunlu Bahçefaresi LC
B3
Crocidura leucodon (Hermann, 1780) +
Sivriburunlu Bahçefaresi
LC
B3
Rhinolophus ferrumequinum (Schreber, 1774) Nalburunlu Büyükyarasa
LC
B2
Nalburunlu Küçükyarasa
LC
B2
Soricidae (Sivriburunlular) Sorex minutus Linnaeus, 1776
CHIROPTERA
(Yarasalar)
ERL BERN CITES YAŞAM ALANI
Rhinolophus hipposideros (Bechstein, 1800)
17
Her türlü habitat,
nemli ve sık bitkili
orman
Çok nemli karışık
orman
Su kenarları
Nemli orman,
çalılık ve çayırlar
Açık arazi, orman
sınırları, çalılık
alanlar
Mağara, in, boş
bina,
Mağara
Vespertilionidae
(Düzburunluyarasalar)
LAGOMORPHA
(Tavşanlar)
Leporidae (Tavşanlar)
Rhinolophus euryale Blasius, 1853
Rhinolophus mehelyi Matschie, 1901
Rhinolophus blasii Peters, 1866
Akdeniz Nalburunluyarasası
Mehely yarasası
Nalburunlu Yarasa
NT
VU
LC
B2
B2
B2
Mağara
Mağara
Mağara
Myotis alcathoe Helversen & Heller, 2001
Bıyıklı Küçük yarasa
DD
B2
Mağara, orman
Myotis bechsteini (Kuhl, 1818)
Myotis blythi (Tomes, 1857)
Myotis capaccinii (Bonaparte, 1837)
Büyükkulaklı Yarasa
Farekulaklı küçük yarasa
Uzunayaklı Yarasa
NT
LC
VU
B2
B2
B2
Myotis daubentoni (Kuhl,1819)
Su Yarasası
LC
B2
Myotis emerginatus (E. Geoffory, 1806)
Myotis myotis (Borkhausen, 1797)
Myotis mystacinus (Kuhl, 1819)
Myotis nattereri (Kuhl, 1818)
Pipistrellus kuhlii (Kuhl, 1819)
Pipistrellus nathusii (Kayserling & Blasius, 1839)
Pipistrellus pipistrellus (Scheber, 1774)
Kirpikli Yarasa
Farekulaklı Büyük Yarasa
Bıyıklı Yarasa
Saçaklı Yarasa
Beyazyakalı Yarasa
Pürtüklü Yarasa
Cüce Yarasa
VU
LC
LC
LC
LC
LC
LC
B2
B2
B2
B2
B2
B2
B2
Pipistrellus pygmaeus (Leach, 1825)
Cüce yarasa
LC
B2
Nyctalus leisleri (Kuhl, 1818)
Nyctalus noctula (Schreber, 1774)
Eptesicus serotinus Schereber, 1774
Barbastella barbastellus (Schereber, 1774)
Plecotus auritus (Linnaeus, 1758)
Plecotus austriacus (Fischer, 1829)
Miniopterus schreibersi (Kuhl, 1819)
Küçük Akşamcı Yarasa
Akşamcı Yarasa
Genişkanatlı Yarasa
Sakallı Yarasa
Kahverengi Uzunkulaklı Yarasa
Gri Uzunkulaklı Yarasa
Uzunkanatlı Yarasa
LC
LC
LC
NT
LC
LC
NT
B2
B2
B2
B2
B2
B2
B2
Orman
Mağara, eski bina
Mağara,
Orman, sulak
alanlar
Mağara
Mağara
Mağara
Mağara, orman
Orman
Orman
Orman
Orman, yerleşim
alanı
Orman
Orman
Orman
Orman
Orman, harabe
Orman, harabe
Mağara
Lepus europaeus (Pallas, 1778)
Kır Tavşanı, Yabani Tavşan
LC
B3
Her türlü habitat
18
RODENTIA
(Kemiriciler)
Sciuridae (Sincaplar)
Cricetidae (Avurtlaklar,
hamsterler)
Sciurus vulgaris Linnaeus, 1758
Avrupa Sincabı
Spermophilus citellus (Linnaeus, 1766)
Gelengi, Yer sincabı, Kazık
NT
sıçanı
Microtus subterraneus (De Selys-Longchamps, 1836)Küçük Oyucufare
LC
Uzun kuyruklu çayır faresi
LC
Spalacidae (Körfareler)
Spalax leucodon Nordmann, 1840
Körfare
DD
Muridae (Fareler ve
Sıçanlar)
Micromys minutus (Pallas, 1771)
Hasat Faresi
NT
Apodemus flavicollis (Melchior, 1834)
Orman Faresi
LC
Apodemus sylvaticus (Linnaeus, 1758)
Tarla faresi
LC
Apodemus agrarius (Pallas, 1771)
Çizgili Orman Faresi
LC
Rattus rattus (Linnaeus, 1758)
Ev Sıçanı
LC
Rattus norvegicus (Berkenhout, 1769)
Göçmen Sıçan
LC
Mus macedonicus Petrov & Ruzic, 1983)
Makedonya Ev Faresi
LC
Mus domesticus Rutty, 1772
Ev faresi
LC
Glis glis (Linnaeus, 1766)
Yediuyur, Kataliks
LC
19
Orman, koru, bağ,
bahçe
Antropojen step
mera, çayır, tarla
Orman, sık
ormaniçi çayırlar
Orman, çalılık,
çayırlıklar
LC
Microtus rossiaemeridionalis Ognev, 1924
Gliridae (Ağaç fareleri)
B3
Tarla, mera, tarım
alanları
Çeltik tarlaları,
sazlık alanlar
Nemli orman, koru,
ağaçlıklar, mera,
tarla
Koru, ağaçlıklar,
mera, tarla
Karadeniz’e bakan
sık otlu nemli
ormanlar
Yerleşim alanları,
bağ, bahçe
Yerleşim alanları,
bağ, bahçe
Tarla, mera, tarım
alanları, açık arazi
Yerleşim alanları,
tarla, tarım alanları
B3
Yaprak döken,
karışık nemli
CARNIVORA
(Etçiller, Yırtıcılar)
Canidae (Köpeksiler)
Ağaç Faresi, Cevizkıran
LC
B3
Canis lupus Linnaeus, 1758
Kurt
LC
B2
Canis aureus Linnaeus, 1758
Çakal
LC
Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758)
Tilki
LC
Kaya Sansarı
LC
B3
Martes martes (Linnaeus, 1758)
Ağaç sansarı
LC
B3
Meles meles (Linnaeus, 1758)
Porsuk
LC
B3
Lutra lutra (Linnaeus, 1758)
Su Samuru
NT
B2
Mustela nivalis Linnaeus, 1766
Gelincik
LC
B3
Mustela putorius Linnaeus, 1758
Kokarca
LC
B3
Felidae (Kediler)
Felis silvestris (Schreber, 1777)
Yaban Kedisi
LC
B2
Suidae (Domuzlar)
Sus scrofa Linnaeus, 1758
Yaban Domuzu
LC
20
EK2
Orman,
Orman, makilikler
Orman, makilikler,
koru ve ağaçlıklı
meralar, her türlü
habitat
Martes foina (Erxleben, 1777)
Mustelidae (Sansarlar)
ARTIODACTYLA
Dryomys nitedula (Pallas, 1779)
orman
Karışık orman,
meyvalıklar, bağ,
bahçe
EK1
EK2
Yaprak döken
ormanlarda,
kayalık-taşlık
çalılıklar
Yaprak döken
orman kayalık
çalılıklar,
Orman, açık
alanlar, mera, tarla
Akarsular, göl
Orman, tarla, mera,
yerleşim alanları
Her türlü habitatözellikle su kenarı,
yarlaşim alanı ve
çevresi
Orman, koru,
kayalık arazi
Yapraklı ve karışık
(Çifttoynaklılar)
orman, koru, sık
bitkili göl, bataklık,
çalılıklar
Cervidae (Geyikler)
CETACEA (Balinalar
Delphinidae (Yunuslar)
ve Yunuslar)
Toplam: 7 TAKIM
17 FAMİLYA
Cervus elaphus Linnaeus, 1758
Ulu Geyik
LC
B3
Capreolus capreolus (Linnaeus, 1758)
Karaca
LC
B3
Delphinus delphis Linnaeus, 1758
Yunus
LC
B2
Tursiops truncatus (Linnaeus, 1821)
Afalina
64 TÜR
21
EK1
EK2
Orman, ormaniçi
çayır
Orman, ormaniçi
çayır, açıklık
alanlar
Deniz
LC
B2
EK2 Deniz
VU=3
NT=7 B2=30 EK1=2
LC=53 B3=16 EK2=4
DD=1
KAYNAKLAR
Agrer- Agriconsulting- Agrin adına Çevre ve Orman Bakanlığı (Ankara) Yıldız Dağları Biyosfer
Projesi Rapor Serisi. No: 2. Yıldız Dağlarının Ekohidrolojisi. Nisan 2010.
Agrer- Agriconsulting- Agrin adına Çevre ve Orman Bakanlığı (Ankara) Yıldız Dağları Biyosfer
Projesi Rapor Serisi No: 4. Yıldız Dağlarının Faunası. Haziran 2010.
Agrer- Agriconsulting- Agrin adına Çevre ve Orman Bakanlığı (Ankara) Yıldız Dağları Biyosfer
Projesi Rapor Serisi No: 6. Yıldız Dağları’nda Kuş Çeşitliliğ ve Dağılımı. Nisan
2010.
Albayrak, İ. Fauna: Susamuru, ATLAS-Yeşil Atlas, sayı 2, sayfa 82–83, Ekim 1999.
Albayrak, İ. Batı Türkiye Yarasaları ve Yarasa Pireleri. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma
Kurumu. TBAG-663. 80 sayfa1988.
Anonim, Türkiye Kıyılarındaki Lagünlerin Yönetim ve Geliştirme Stratejileri ve Islahı Konusunda
Yapılan Çalışma (Cilt I ve II). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve
Geliştirme Genel Müdürlüğü, Tarımsal Sanayi Projesi, WB/3077-TU, Ankara. 1997.
Balık, S.Trakya Bölgesi İçsu Balıklarının Bugünkü Durumu ve Taksonomik Revizyonu, Doğa
Bilim Dergisi Ser A2, 9 (2):147-160. 1985.
Baran, İ. Türhkiye Amfibi ve Sürüngenleri. TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, 2005.
Başoğlu, M., Baran, İ., The Reptiles of Turkey, Part I. The Turtles and Lizards, Ege Üniversitesi,
Fen Fakültesi Kitaplar Serisi. İzmir, 76: 1-272. 1977.
Başoğlu, M., Baran, İ., The Reptiles of Turkey, Part II. The Snakes, Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi
Kitaplar Serisi İzmir, 81: 1-218. 1998.
Başoğlu, M., Özeti, N. Türkiye Amfibileri. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi. İzmir,
50: 1–155. 1973.
Benda, P. and Horacek, I. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 1.
Review of distribution and taxonomy of bats in Turkey. Acta Soc. Zool. Bohem. 62:
255-313. 1998.
Civitelli, M. V., Filuppucci, M. G., Kurtonur, C., Özkan, B., Capanna, E. Chromosome analysis of
three species of Myoxidae. In: Flipppucci M. G. (ed). Proc. II. Conf. on Dormice.
Hystrix (n.s.) 6 (1–2) : 117 - 126. 1995.
Corbet, C. B. The Mammals of The Palaearctic Region: A Taxonomic Review. Cornell Uninersity
Press. London and Ithaca, 1–314. 1978.
Çağlar, M. Türkiye’nin Chiroptera Favnası. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası, Seri B,
30(3-4): 125-134. 1965.
Çağlar, M. Türkiye’nin Yarasaları I. Türk Biologi Dergisi, 18(1): 5-18. 1968.
Çağlar, M. Türkiye’nin Yarasaları II. Türk Biologi Dergisi, 19(2-4) 88-106. 1969.
22
Demirsoy, A. Türkiye Omurgalıları. Memeliler. Türkiye Omurgalı Faunasının Sistematik ve
Biyolojik Özelliklerinin Araştırılması ve Koruma Önlemlerinin Saptanması. 292
sayfa. 1996.
Demirsoy, A. Türkiye Omurgalıları. Memeliler. Türkiye Omurgalı Faunasının Sistematik ve
Biyolojik Özelliklerinin Araştırılması ve Koruma Önlemlerinin Saptanması. 292
sayfa. 1996.
Demirsoy, A. Yaşamın Temel Kuralları. Omurgalılar / Amniyota (Sürüngenler, Kuşlar ve
Memeliler). Cilt – III / Kısım – II. 942 sayfa. 1992.
Demirsoy, A. Yiğit, N., Çolak, E., Sözen, M., Karataş, A. Rodents of Türkiye “Türkiye
Kemiricileri”. Metaksan Co. Ankara 154 sayfa. 2006.
Doğramacı, S. Ve Tez, Ç. Türkiye Glis glis (Mammalia: Rodentia) Türünün Coğrafik
Varyasyonları ve Karyolojik Özellikleri. Doğa Tr. J. Of Zoology, 15: 275–288. 1991.
Demirsoy, A. Türkiye Apodemus (Mammalia:Rodentia)’larının Taksonomik durumları. Tarım
Hayvancılık Bakanlığı Zirai Mücadele Müdürlüğü Araştırma: 1-56, Ankara, 1974.
Demirsoy, A. Türkiye Memeli Faunası. Ondokuz Mayıs Üniv. Fen Fak. Derg. 1 (3). 107–136,
1989.
Demirsoy, A. Türkiye Apodemus (Mammalia; Rodentia)’larının Taksonomik Durumları. Tarım
Hayvancılık Bakanlığı Zirai Mücadele Müdürlüğü Araştırma: 1-56. 1974.
Doğan, M. Trakya’da Yayılış Gösteren Microtus (Mammalia; Rodentia) Türlerinin Morfolojik
Özellikleri. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi).
Ankara, 2010
http://www.iucnredlist.org. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.1.
Erdem, Ü., Kırgız, T., Güher, H. Türeli, C. Hamam Gölü’nde (Kırklareli-İğneada) Yaşayan
Kızılkanat (Scardinius erythrophthalmus l., 1758) ve Havuz Balığı (Carassius
carassius L., 1758) Türlerinin Bazı Biyolojik Özellikleri. XII Ulusal Biyoloji
kongresi, Hidrobiyoloji Seksiyonu, Cilt: IV, 6-8 Temmuz 1994, Edirne, 122-128.
1994.
Fılıppuccı, M.G.; Krystufek, B.; Sımson, S.; Kurtonur, C.; Özkan, B.: Allozymic and Biometric
Variation in Dryomys nitedula (Pallas, 1778).In: Filippuci M.G. (ed.). Proc. II Conf.
on Dormice. Hystrix. (n.s.) 6 (1-2): 127 - 140. 1995.
Gef II - Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi Projesi - İğneada-Longos-. T.C. Orman
Bakanlığı Milliparklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, 2000–2006.
Geldiay, R., Balık, S. Türkiye Tatlısu Balıkları, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları
No:46, Ders Kitabı Dizini No: 16. 1996.
http://www.glirarium.de/dormouse
İğneada Faunası (Kesin Rapor) : T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar
Genel Müdürlüğü, Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi Projesi 2006.
Kıvanç, E. Türkiye Spalax’larının Coğrafik Varyasyonları (Mammalia; Rodentia) Ankara Üniv.,
Fen Fak., Biyoloji Böl., 1-88, 1988.
23
Krystufek, B., Murariu, D., Kurtonur, C. Present distribution of the Golden Jackal Canis aureus in
the Balkans and adjacent regions. Mammal Rev. 27(2): 109-114. 1997.
Krystufek, B., and Vohralik, V. Mammals of Turkey and Cyprus. Introduction, Checlist,
Insectivora. Zgodovinsko drustvo za juzno Primorsko Znanstveno-raziskovalno
sredisce Republike Slovenije Koper. 1-140. 2001.
Krystufek, B., and Vohralik, V. Mammals of Turkey and Cyprus. Rodentia I: Sciuridae, Dipodidae,
Gliridae, Arvicolinae. Zgodovinsko drustvo za juzno Primorsko Znanstvenoraziskovalno sredisce Republike Slovenije Koper. 1-292. 2005.
Krystufek, B., and Vohralik, V. Mammals of Turkey and Cyprus. Rodentia II: Cricetinae, Muridae,
Spalacidae, Calomyscidae, Capromyidae, Hysticidae, Castoridae. Zgodovinsko
drustvo za juzno Primorsko Znanstveno-raziskovalno sredisce Republike Slovenije
Koper. 1-372. 2009.
Krystufek, B., Buzan, V. E., and Vohralik, V., Zarerie. And Özkan, B. Mitochondrial cytochrome
b sequence yields new insight into the speciation of social voles in southwest Asia.
Biological Journal of Linnean Society. 98, 121-128, 2009.
Kryštufek, B.,Tvrtkovic, Paunovic, M. and Özkan, B. Size variation in the Northern white-breasted
hedgehog Erinaceus roumanicus: latitudinal cline and the island rule. Mammalia. 73
299–306, 2009.
Krystufek, B., Özkan, B and Kurtonur: Abnormal Skull of Roach’s Mouse-tailed Dormouse
(Myomimus roachi). Lynx (Praha), n. s., 35: 253-255. 2004.
Kumerloeve, H. Die Saugetierte (Mammalia) der Turkei. Veröff. Zool. Staatssamlung München.
18: 69-158, 1975.
Kurtonur, C. Trakya Rodentia'ları Üzerinde Taksonomik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi
(Doktora Tezi). 1972
Kurtonur, C. New Records of Thracian Mammals. Saugetierk. Mitt., München, 23 (1) : 14 - 16.
1975.
Kurtonur, C. Trakya Glirid Türleri (Rodentia; Gliridae). -Dağılımı, Habitat, Taksonomik
Karekterler- İstanbul Üniversitesi (Doçentlik Tezi). 1982
Kurtonur, C. First Specimens of Glis glis (Linneus, 1776) From Turkish Thrace (Mammalia;
Rodentia; Gliridae). Senckenbergiana Biol. 71 (4-6): 1 - 6. 1992.
Kurtonur, C.; Özkan, B. New Records of Myomimus roachi (Bate,1937) From Turkish Tharace
(Mammalia: Rodentia : Gliridae). Senckenbergiana Biol. 71: 239 - 244. 1991.
Kurtonur, C. Krystufek, B., Özkan, B., The European polecat (Mustela putorius) In Turkish Thrace.
Small Carnivore Conservation. (IUCN), 11:8 – 10. 1994.
Kurtonur, C., Özkan, B., Orman Ağaç Faresi Dryomys nitedula (Rodentia : Gliridae)'nın
Trakya'daki Dağılımı ve Üreme Mevsimi. X. Ulusal Biyoloji Kongresi, 18 - 20
Temmuz 1990, Erzurum. Zooloji. (4): 353 - 361. 1990.
Kurtonur, C., ve Özkan, B., Omurgalı Hayvanlar (Morfoloji ve Sistematik) – Ders Notları, Edirne –
2007.
Kurtonur, C., Özkan, B., Albayrak, İ., Kıvanç, E., Kefelioğlu, H., Memeliler (Mammalia); Türkiye
Omurgalılar Tür Listesi. Edt. Kence, A., Bilgin, C. C. : DPT/TBAG - Çev. Sek. 3. 123. Ankara. 1996.
24
Kuru, M. Omurgalı Hayvanlar.. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Ankara. 841 Sayfa.
Mitchell-Jones, A. J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Krystufek, B., Reijnders, P. J. H.,
Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J. B. M., Vohralik, V. and Zima J. Atlas of
European Mammals. Published by T & A D Poyser for the Societas Europaea
Mammalogica. The Academic Press, London. 496 pp. (Turkey coordinators.
Kurtonur, C. & Özkan, B.) 1999.
Mursaloğlu, B., Türkiye Yabani Memelileri. IV. Bilim Kongresi, 5–8 Kasım 1973, Ankara. 1- 9.
1973.
Niermann, I, Biedermann, M.., Bogdanowicz, W., Brinkmann, R., Bris, Y. Le; Ciechanowski, M.,
Dietz, C., Dietz, I., Estók, P., Helversen, O., Houédec, A. Le; Paksuz, S., Petrov, B.,
Özkan, B., Piksa, K., Rachwald, A., Roué, Sébastien Y.; Sachanowicz, K., Schorcht,
W., Tereba, A., Mayer, F. Biogeography of the recently described Myotis alcathoe
von Helversen and Heller, 2001. Acta Chiropterologica, Volume 9, Number 2,
December 2007, pp. 361-378(18). 2007.
Niethammer, J. and Krapp, F. Handbuch der Saugetiere Europas. Wiesbaden (Akademische
Verlagsgesellschaft) I:1–476. 1978.
Niethammer, J. and Krapp, F. Handbuch der Saugetiere Europas. Wiesbaden (Akademische
Verlagsgesellschaft) I:1–649. 1982.
Nowak, R.M. Walker’s Mammals of the World. Sixth Edition. Volume II. The Johns Hopkins
University Press Baltimore and London. 1936 sayfa. 1999.
Osborn, D. J. The Hare, Porcupine, Beaver, Squirrels, Jerboas and Dormice of Turkey. Mammalia
28:578-592, 1964.
Özkan, B., & Krystufek B. Wood Mice, Apodemus of Two Turkısh Island: Gökçeada and
Bozcaada, Folıa Zool.-48 (1), pp.17-24,1999
Özkan, B., Gökçeada ve Bozcaada Adalarının Kemiricileri. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri
Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı. 150 sayfa. (Doktora Tezi). 1995
Özkan, B., Gökçeada ve Bozcaada Kemirici Faunası (Mammalia; Rodentia). Tr.J. of Zoology, Ek
sayı 1, 133-147, 1999.
Özkan, B., Kurtonur, C. : Trakya Bölgesi'nde Myocastor coypus (Molina, 1782) (Su maymunu)
(Rodentia: Mammalia)'a Ait İlk Kayıt. XII. Ulusal Biyoloji Kongresi. Zooloji
Seksiyonu Bildiri Kitabı, s. 273 - 276, 6 - 8 Temmuz 1994,Trakya Üniversitesi,
Edirne. 1994.
Özkan, B., Türkyılmaz, T. & Kurtonur, C. Use of nestboxes by the fat dormouse Myoxus glis in
Turkish Thrace. IVth International Conference on Dormice (Rodentia, Gliridae). 1316 September 1999. Edirne, Turkey. 1999.
Özkan, B., Türkyılmaz, T. “ Istranca Dağlarında Yediuyur (Glis glis)’un Kutuyuva kullanımı. “
Trakya Üniversitesi Araştırma Fonu (TÜAF – 171), 2001.
Özkan, B., Yiğit, N., Çolak, E.: A study on Micromys minutus Pallas, 1771 (Mammalia: Rodentia)
in Turkish Thrace. Tr. J. of Zoology. 27, 55–60. 2003.
Özkan, B. Note: Feral coypus, Myocastor coypus (Molina; 1782) in European part of Turkey.
Journal of Israel Zoology , Vol. 45, 289-291. 1999.
25
Özkan, B. An Observation on the Reproductive Biology of Glis glis (Linnaeus, 1766) (Rodentia;
Gliridae) and Body Weight Gaining of Pups in the Istranca Mountains of Turkish
Thrace. International Journal of Zoological Research 2 (2) 129-135. 2006.
Özkan, B. İğneada Longosu ve Çevresinin Faunal Revizyonu. Demirköy, 2007.
Öztürk B. Türkiye’nin Balinaları, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, ATLAS- Yeşil Atlas, sayı 1,
sayfa 60-65, Kasım 1998.
Özkan, B., Paksuz, S. Yıldız Dağlarında Radyoverici Yöntemi Kullanarak Myotis bechsteinii
(Kuhl,1818) (Büyükkulaklı Yarasa) Kolonilerinin Tespiti. 20. Ulusal Biyoloji
Kongresi, 21-25 Haziran 2010, Özetler: s: 636-637. Pamukkale Üniversitesi, Denizli,
Türkiye. (Poster). 2010
Paksuz, S. Koyunbaba Mağarası (Kırklareli, Türkiye) Yarasa faunasının Mevsimsel Pokpulasyon
Değişimleri ve Tünek Seçimi. Trakya Üniversitesi Fen Bi,limleri Enstitüsü. 98 sayfa
(Doktora Tezi). 2009.
Paksuz, S., Özkan, B., Postawa, T. Seasonal Changes of Cave-dwelling Bat Fauna and Their
Relationship with Microclimate in Dupnisa Cave System (Turkish Thrace). Acta
zoologica cracoviensia, 50 A (1-2): 57-56. Kraków. 2007.
Paksuz, S. and Özkan B. New Distribution Records and Some Notes for Greater Noctule, Nyctalus
lasiopterus (Mammalia: Chiroptera) from Turkey. Acta zool. Bul., 63 (2), 217-220.
2011.
Paksuz, S. and Özkan B. The protection of the bat community in the Dupnisa Cave System,
Turkey, following opening for tourizm.Oryx, 46 (1), 130-136. 2012.
Polat, N., Uğurlu, S., Kandemr, Ş. Aşağı Kızılırmak Havzası (Samsun – Tükiye) Balık Faunası.
Journal of Fisheris Sciences.com, 2(3): 489-498. 2008.
Spitzenberger, F., Zur Verbreitung und Systematik türkischer Crocidurinae (Insectivora,
Mammalia). Ann. Naturhistor. Mus. Wien, 74: 233-252. 1968.
Spitzenberger, F. Zur Verbreitung und Systematik türkischer Soricinae (Insectivora, Mamm.). Ann.
Naturhistor. Mus. Wien, 72: 273-289. 1968.
Şimşek, N., A New Subspecies of Sorex caucasicus (Mammalia: Insectivora) from Turkey. Doğa
Tr. J. Bio. 10(2): 206-208. 1986.
http://www.trakus.org
http://www.tramem.org
Turan, N. Türkiye’nin Av ve Yaban Hayvanları – Memeliler -. Ongun Kardeşler Matbaacılık
Sanayii, Ankara, 178 sayfa. 1984.
Türkiye Çevre Sorunları Vakfı. Türkiye’nin Biyolojik Zenginlikleri. Ankara. 318 sayfa. 1990.
Vohralik, V. A record of the mole Talpa levantis (Mammalia: Insectivora) in Bulgaria and the
Distribution of the species in the Balkans. Acta Universitatis Carolinae Biologica 35:
119–127. 1991.
Wilson, D.E. ve Reeder, D.M. Mammal species of the world: A Taxonomic and Geographical
Reference, 2. Auflage. – Smithsonian Institution Press, Washington. 1993.
Yiğit, N., Verimli, R., Sözen, M., Çolak, E., Özkurt, Ö. Ş. The karyotype of Apodemus agraraius
(Palas, 1771) (Mammalia: Rodentia) in Turkey. Zoology in the Middle East 20: 2123. 2000.
26
Yiğit, N., Çolak, E., Çolak, R. Özkan, B. and Özkurt, Ş.: On the Turkish Populations of Dryomys
nitedula (Pallas, 1779) and Dryomys laniger Felten and Storch, 1968 (Mammalia:
Rodentia). Acta Zoologica Academiae Scientiarum Hungaricae 49 (Supl. 1), pp.
147-158. 2003.
Yiğit, N., Çolak, E., Sözen, M., Karataş, A. Rodents of Türkiye (Türkiye Kemiricileri). (Ed. Ali
Demirsoy). Meteksan Co. Ankara. 1-154. 2006.
22 Mayıs 2013-Edirne
Tekrar düzenleme : 25 Ekim 2013-Edirne
27