7 MB

ÌÖÑÒßÃÈËËÈÉÈÌÈÇ ÄÀÈÌÈÄÈÐ, ÄÞÍÌßÇÄÈÐ, ßÁßÄÈÄÈÐ
ÝßÍÚßÍÈÍ
Áèç ùàìûìûç - ùàðàäà éàøàìàñûíäàí
àñûëû îëìàéàðàã, ùÿð áèð àçÿðáàéúàíëû
Ýÿíúÿ èëÿ, îíóí ãÿäèì âÿ çÿíýèí
òàðèõè èëÿ ôÿõð åäèðèê.
ÑßÑÈ
ÝßÍÚß ØßÙßÐ ÈÚÐÀ
ÙÀÊÈÌÈÉÉßÒÈÍÈÍ
ÃßÇÅÒÈ
www.genceninsesi.com
1920-úè èëäÿí ÷ûõûð
¹ 11-12 (20 323-20 324)
×ßRØßNBß, 30 àïðåë 2014-úö èë
Ãèéìÿòè 60 ãÿïèê
ßí áþéöê àçÿðáàéúàíëû
“Àçÿðáàéúàí÷ûëûã ìÿôêóðÿñèíèí ïàðëàã äàøûéûúûñû êèìè Ùåéäÿð
ßëèéåâ þç ìöäðèê ñèéàñÿòè, äþíìÿç ÿãèäÿñè âÿ òàðèõè óçàãýþðÿíëèéè ñàéÿñèíäÿ ìèëëè äþâëÿò÷èëèê èäåéàñûíûí ýåð÷ÿêëÿøäèðèëìÿñèíÿ,
ìöàñèð Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãóðóëìàñûíà âÿ õàëãûìûçûí ìöñòÿãèëëèê àðçóñóíà ÷àòìàñûíà íàèë îëìóøäóð”.
Èëùàì ßËÈÉÅÂ,
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè
Àçÿðáàéúàí òàðèõèíèí îòóç èëäÿí àðòûã áèð äþâðö äöíéà ìèãéàñëû ñèéàñÿò âÿ äþâëÿò õàäèìè
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ôÿàëèééÿòè èëÿ
ãûðûëìàç ñóðÿòäÿ áàüëûäûð.
Óëó þíäÿðèí õèäìÿòëÿðè ñàéÿñèíäÿ õàëãûìûç ÿââÿëúÿ ñèéàñè
âÿ èãòèñàäè ìöñòÿãèëëèéèíèí
ìþùêÿì òÿìÿëèíè éàðàòìûø, äàùà ñîíðà èñÿ ìöñòÿãèë äþâëÿòèíè
ãóðìàã, ãîðóìàã âÿ éàøàòìàã
ö÷öí òàðèõèí âåðäèéè èìêàíû
ðåàëëàøäûðà áèëìèøäèð.
Áóýöíêö ãöäðÿòëè Àçÿðáàéúàí óëó
þíäÿðèí õàëãà ìÿùÿááÿòèíèí, Âÿòÿí éîëóíäà ôÿäàêàðëûüûíûí ïàðëàã íèøàíÿñèäèð.
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè âÿ äþâëÿò÷èëèê
ôÿàëèééÿòè õàëãà ñÿäàãÿòëÿ õèäìÿò åòìÿê, îíóí éîëóíäà ùÿð úöð ìÿùðóìèééÿòëÿðÿ äþçìÿê òèìñàëûíà ÷åâðèëìèøäèð.
1993-úö èëäÿí 2003-úö èëÿäÿê îëàí
îí èë ÿðçèíäÿ îíóí ùÿéàòà êå÷èðäèéè íÿùÿíý èøëÿð þç ìèãéàñûíà ýþðÿ èíñàíû
ùåéðÿòÿ ýÿòèðèð.
Óëó þíäÿðèí õèëàñêàðëûã ìèññèéàñûíäà
èëê òÿäáèðè õàëãûìûçûí ñèéàñè âàðëûüû ö÷öí
áþéöê òÿùëöêÿ òþðÿäÿí, þëêÿíè äàüûëìàã
âÿ ïàð÷àëàíìàã ùÿääèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðìûø äþâëÿò âÿ ùàêèìèééÿò áþùðàíûíû àðàäàí ãàëäûðìàã, âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè
òÿùëöêÿñèíèí ãàðøûñûíû àëìàã îëäó.
1992-úè èëäÿ âÿ 1993-úö èëèí ÿââÿëëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàíäà ìöðÿêêÿá ñèéàñè
ïðîñåñëÿð úÿðÿéàí åäèðäè. ÀÕÚ-Ìöñàâàò
úöòëöéöíöí ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ áèð òÿðÿôäÿí Åðìÿíèñòàíûí Àçÿðáàéúàíà ãàðøû
èøüàë÷ûëûã ñèéàñÿòèíèí äàâàì åòìÿñè, äèýÿð òÿðÿôäÿí èñÿ âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíèí èëê ãûüûëúûìëàðûíûí àëîâëàíìàñû âÿçèééÿòèí äàùà äà ýÿðýèíëÿøìÿñèíÿ ñÿáÿá
îëìóøäó. Þëêÿìèçèí âÿ õàëãûìûçûí áó
àüûð ýöíëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí òàëåéèíè
äöøöíÿí áöòöí âÿòÿíïÿðâÿð ãöââÿëÿðèí
íÿçÿðè Íàõ÷ûâàíà äèêèëìèøäè. Þëêÿíè
áþùðàíëû âÿçèééÿòäÿí éàëíûç Ùåéäÿð ßëèéåâ øÿõñèééÿòè õèëàñ åäÿ áèëÿðäè. Áåëÿ áèð
øÿðàèòäÿ Àçÿðáàéúàíûí áöòöí ñàüëàì
ãöââÿëÿðèíè áèðëÿøäèðÿí ãóðòóëóø ùÿðÿêàòû
ìåéäàíà ýÿëäè âÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ øÿõñèééÿòè ÿòðàôûíäà ñûõ áèðëÿøìÿéÿ áàøëàäû.
1993-úö èëèí èéóí àéûíûí ÿââÿëëÿðèíäÿ
õàëãûí èñòÿéè âÿ òÿëÿáè èëÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ
Áàêûéà ýÿëäè. Àçÿðáàéúàíû ñîí äÿðÿúÿ
áþéöê ìÿùÿááÿòëÿ ñåâÿí, îíóí òàëåéèíè
äÿðèíäÿí äöøöíÿí óëó þíäÿð þëêÿäÿ áàø
âåðÿí ïðîñåñëÿðÿ áèýàíÿ ãàëà áèëìÿçäè.
Þç õèëàñêàðëûã ìèññèéàñûíû éåðèíÿ éåòèðÿðêÿí ùÿéàòûíû áåëÿ òÿùëöêÿ àëòûíà ãîéàðàã Ùåéäÿð ßëèéåâ Ýÿíúÿ øÿùÿðèíÿ
ýÿëäè âÿ Àçÿðáàéúàíäà âÿòÿíäàø ãàðøûäóðìàñûíûí, ãàðäàø ãûðüûíûíûí ãàðøûñûíû
àëäû. 1993-úö èë èéóí àéûíûí 15-äÿ óëó þíäÿð Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Àëè Ñîâåòèíèí Ñÿäðè ñå÷èëäè. Ùÿìèí ýöí Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí òàðèõèíÿ Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö êèìè äàõèë îëäó.
Ìöàñèð Àçÿðáàéúàíûí øÿðÿôëè èíêèøàô
òàðèõèíèí 30 èëäÿí éóõàðû áèð äþâðö áó ôåíîìåíàë õöñóñèééÿòëÿðÿ, äÿðèí òÿôÿêêöðÿ
âÿ ýöúëö èðàäÿéÿ ìàëèê ÿí áþéöê àçÿðáàéúàíëûíûí àäû èëÿ áèëàâàñèòÿ áàüëû îëìóøäóð. Ìÿùç îíóí äÿéàíÿòè âÿ úÿñàðÿòè, ìÿòèíëèéè âÿ çÿêàñû, ãÿòèééÿòè âÿ
ãöäðÿòè ñàéÿñèíäÿ õàëãûìûç çàìàíûí
àüûð ñûíàãëàðûíäàí öçöàü ÷ûõàðàã ÷ÿòèíëèêëÿðÿ ñèíÿ ýÿðìèø, òÿçéèã âÿ òÿùëöêÿëÿðäÿí õèëàñ îëàðàã èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèéèí
áÿðãÿðàð îëìàñûíà, ìèëëè äþâëÿò÷èëèê èäåéàñûíûí ýåð÷ÿêëÿøäèðèëìÿñèíÿ, èíñàí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí òÿìèí åäèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ ìöùöì òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà
êå÷èðèëìÿñèíÿ, âÿòÿíäàø úÿìèééÿòèíèí
ÿñàñëàðûíûí ôîðìàëàøäûðûëìàñûíà íàèë îëà
áèëìèøäèð.
Ìèëëè Ìÿúëèñäÿ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí
öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí 91 èëëèéèíÿ ùÿñð îëóíìóø éóáèëåé èúëàñûíäà
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè,
Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ìåùðèáàí ßëèéå-
âà äåìèøäèð: “Áþéöê ñèéàñÿò õàäèìè,
ìöàñèð Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãóðóúóñó Ùåéäÿð ßëèéåâ ùÿð áèð àçÿðáàéúàíëûíûí ãÿëáèíäÿ ãîéóá ýåòäèéè àçÿðáàéúàí÷ûëûã ôÿëñÿôÿñè, äþâëÿò÷èëèê èðñè âÿ
ýþðäöéö íÿùÿíý èøëÿðëÿ éàøàéàúàãäûð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ ìöäðèê, ýöúëö, úÿñàðÿòëè,
íÿùÿíý èíòåëëåêòÿ âÿ éåíèëìÿç èðàäÿéÿ
ìàëèê îëàí áèð èíñàí èäè. Åéíè çàìàíäà,
îíóí àèëÿ öçâö îëàðàã äåìÿê èñòÿðäèì
êè, î, ÷îõ õåéèðõàù, ìÿðùÿìÿòëè âÿ ùóìàíèñò èíñàí èäè. Àäè èíñàíëàðëà ìöíàñèáÿòäÿ î, ÷îõ ñàäÿ âÿ ÿäàëÿòëè èäè. Áàõìàéàðàã êè, þìðöíöí ìöõòÿëèô ÷àüëàðûíäà î, ÿäàëÿòñèçëèê, ñàòãûíëûã âÿ õÿéàíÿòëÿ öçëÿøìèøäè. Åëÿ áó ñàëîíäà îíóí
âàõòû èëÿ èðÿëè ÷ÿêäèéè èíñàíëàð îíà ãàðøû
ÿñàññûç ùöúóìëàð åòìèøäèëÿð. Ëàêèí î,
1993-úö èëäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè ñå÷èëÿðÿê ùÿìèí èíñàíëàðûí áþéöê ÿêñÿðèééÿòèíè áàüûøëàäû âÿ
áó áàüûøëàìàã ãàáèëèééÿòè èëÿ áèð äàùà
þç áþéöêëöéöíö òÿñäèãëÿäè”.
ÕÕÛ ÿñðèí áàøëàíüûúûíäà Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèë äþâëÿò êèìè áþëýÿäÿ âÿ
äöíéàäà ëàéèãëè éåðèíè òóòìàñû, ðåýèîíàë
ëèäåðëèéèíè òÿìèí åòìÿñè, èãòèñàäè ñàùÿäÿ
êå÷èä äþâðöíö óüóðëà áàøà âóðìàñû äà
ìÿùç öìóììèëëè ëèäåð, äöíéà øþùðÿòëè èúòèìàè-ñèéàñè õàäèì Ùåéäÿð ßëèéåâèí õàëãûí èðàäÿñèíÿ ÿñàñëàíàí óçàãýþðÿí ñèéàñÿòèí íÿòèúÿñèäèð. ÕÕ ÿñð Àçÿðáàéúàí
òàðèõèíèí ôåíîìåí øÿõñèééÿòè îëàí
öìóììèëëè ëèäåð õàëãû òàðèõÿí úàí àòäûüû
ìöñòÿãèëëèê èäåàëûíà ãîâóøäóðìóø, ìöòÿðÿããè òàðèõè ÿíÿíÿ ÿñàñûíäà éåíè äþâëÿò÷èëèê êîíñåïñèéàñûíû èðÿëè ñöðìöøäöð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí “Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí 90 èëëèê éóáèëåéè
ùàããûíäà” ñÿðÿíúàìûíäà äåéèëèð: “Äàùè
Ùåéäÿð ßëèéåâ øÿõñèééÿòèíèí Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèê òàðèõèíäÿ ìöñòÿñíà éåðè
âàðäûð. Àçÿðáàéúàí÷ûëûã ìÿôêóðÿñèíèí
ïàðëàã äàøûéûúûñû êèìè Ùåéäÿð ßëèéåâ þç
ìöäðèê ñèéàñÿòè, äþíìÿç ÿãèäÿñè âÿ òàðèõè óçàãýþðÿíëèéè ñàéÿñèíäÿ ìèëëè äþâëÿò÷èëèê èäåéàñûíûí ýåð÷ÿêëÿøäèðèëìÿñèíÿ,
ìöàñèð Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãóðóëìàñûíà âÿ õàëãûìûçûí ìöñòÿãèëëèê àðçóñóíà
÷àòìàñûíà íàèë îëìóøäóð. Ìÿùç Ùåéäÿð
ßëèéåâèí ôÿàëèééÿòè íÿòèúÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí þçöíöí ýåîñòðàòåæè, èãòèñàäè âÿ ìÿäÿíè ïîòåíñèàëûíäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê
Øÿðãëÿ Ãÿðá àðàñûíäà åòèáàðëû êþðïö ðîëóíó îéíàìàüà áàøëàìûø âÿ äöíéàíûí
ÿí äèíàìèê èíêèøàô åäÿí þëêÿëÿðèíäÿí áèðèíÿ ÷åâðèëìèøäèð”.
Äþâëÿò èäàðÿ÷èëèéè ñàùÿñèíäÿ çÿíýèí
òÿúðöáÿéÿ ìàëèê öìóììèëëè ëèäåð õàðèúè
ñèéàñÿòäÿ éîë âåðèëìèø ñÿùâëÿðèí àðàäàí
ãàëäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ãÿòèééÿòëè àääûìëàð àòàðàã áèðèíúè íþâáÿäÿ ãîíøó
äþâëÿòëÿðëÿ ìöíàñèáÿòëÿðè ñàùìàíà ñàëìàüà ÷àëûøìûø, áàëàíñëàøäûðûëìûø õàðèúè
ñèéàñÿò éåðèòìÿêëÿ ðåñïóáëèêàìûçûí ýåîñèéàñè ðÿãàáÿò ìåéäàíûíà ÷åâðèëìÿñèíÿ
éîë âåðìÿìèøäèð. Àçÿðáàéúàíà èêèëè
ñòàíäàðòëàðäàí éàíàøìàëàðà ãàðøû ãÿòèééÿòëÿ ìöáàðèçÿ àïàðàí Ùåéäÿð ßëèéåâ
àïàðûúû äöíéà äþâëÿòëÿðèíè ðåñïóáëèêàìûçûí òàðàçëû âÿ ìöñòÿãèë ñèéàñÿò éöðöäÿúÿéèíÿ èíàíäûðà áèëìèøäèð. “Ðåñïóáëèêàìûçûí ãàðøûñûíäà äóðàí ÿñàñ âÿçèôÿëÿðäÿí áèðè Àçÿðáàéúàíûí ìÿíàôåéèíè äöíéà ìèãéàñûíäà ìöäàôèÿ åäÿ áèëÿí àüûëëû,
ñÿðèøòÿëè õàðèúè ñèéàñÿòèí éåðèäèëìÿñèäèð.
Âÿçèôÿ äöíéàíûí áöòöí äþâëÿòëÿðè èëÿ áÿðàáÿðùöãóãëó, ãàðøûëûãëû ôàéäàëû ÿëàãÿëÿð
éàðàòìàã âÿ èíêèøàô åòäèðìÿêäÿí, áó
ÿëàãÿëÿðèí ùÿì Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí áåéíÿëõàëã ìþâãåëÿðèíè ìþùêÿìëÿíäèðìÿê ö÷öí, ùÿì äÿ ðåñïóáëèêàíûí
èãòèñàäèééàòûíû, åëìèíè, ìÿäÿíèééÿòèíè èíêèøàô åòäèðìÿê ö÷öí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ åòìÿêäÿí èáàðÿòäèð” äåéÿí öìóììèëëè ëèäåð ùÿì÷èíèí ÿëàâÿ åòìèøäèð êè, ìöõòÿëèô
äþâëÿòëÿðëÿ âÿ áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðëà
ãàðøûëûãëû ôàéäàëû ÿìÿêäàøëûã ÿëàãÿëÿðèíèí ãóðóëìàñû, Àâðàòëàíòèê ìÿêàíà èíòåãðàñèéà, ñèâèë Ãÿðá äÿéÿðëÿðèíèí ìÿíèìñÿíèëìÿñè Àçÿðáàéúàíûí õàðèúè ñèéàñÿò ïðèîðèòåòëÿðè ñûðàñûíäà ìöùöì éåð òóòóð. Ìöñòÿãèë ðåñïóáëèêàìûçûí 1995-úè
èëèí 12 íîéàáðûíäà öìóìõàëã ñÿñâåð-
ìÿñè éîëó èëÿ ãÿáóë åäèëìèø èëê Êîíñòèòóñèéàñûíäà õàðèúè ñèéàñÿòèí êîíñåïòóàë
õàðàêòåðèíèí, ìÿãñÿä âÿ âÿçèôÿëÿðèíèí
ìöêÿììÿë øÿêèëäÿ ÿêñèíè òàïìàñû
ìÿùç óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìöäðèêëèéè, óçàãýþðÿíëèéè ñàéÿñèíäÿ ìöìêöí îëìóøäóð. Äþâëÿòèí èäàðÿåòìÿ ñèñòåìèíèí ÿñàñûíû òÿøêèë åäÿí Àçÿðáàéúàí
Êîíñòèòóñèéàñûíûí 10-úó ìàääÿñèíÿ ýþðÿ, Àçÿðáàéúàí áàøãà äþâëÿòëÿðëÿ âÿ
áåéíÿëõàëã àëÿìëÿ ìöíàñèáÿòëÿðèíè áåéíÿëõàëã ùöãóã íîðìàëàðû âÿ þëêÿíèí ìàðàãëàðûíû íÿçÿðäÿ òóòàí ïðèíñèïëÿð ÿñàñûíäà ãóðóð.
Çàìàí êå÷äèêúÿ, þëêÿ âÿòÿíäàøëàðû
ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíèí ìåìàðû, äöíéà øþùðÿòëè øÿõñèééÿò Ùåéäÿð
ßëèéåâèí ïîëàä ÿçìè, ãÿòèééÿòè âÿ óçàãýþðÿíëèéè ñàéÿñèíäÿ ÿôñàíÿäÿí ýåð÷ÿêëèéÿ ÷åâðèëÿí ìöùöì ùàäèñÿíèí ñèéàñè âÿ
èãòèñàäè ÿùÿìèééÿòèíè, áóýöíêö óüóðëàðûí ÿñàñûíäà ìÿùç éåíè íåôò ñòðàòåýèéàñûíûí äàéàíäûüûíû äàùà äîëüóí øÿêèëäÿ
äÿðê åäèðëÿð. “ßñðèí ìöãàâèëÿñè”íèí ôþâãÿëàäÿ ÿùÿìèééÿòè ùÿì äÿ îíóíëà øÿðòëÿíèð êè, ìÿùç áó òàðèõè ðàçûëàøìà ÿñàñûíäà Õÿçÿð äÿíèçèíäÿ èëê äÿôÿ áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûüûí ÿñàñû ãîéóëìóø, ðåýèîí äþâëÿòëÿðèíèí êàðáîùèäðîýåí åùòèéàòëàðûíûí ìÿíèìñÿíèëìÿñè ïðîñåñèíäÿ
ìöñáÿò ïðåñåäåíò éàðàíìûø, òðàíñìèëëè
åíåðæè âÿ êîììóíèêàñèéà ëàéèùÿëÿðèíèí
ýåð÷ÿêëÿøìÿñèíÿ ñòàðò âåðèëìèø, öìóìÿí ðåýèîíóí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôûíäà êåéôèééÿòúÿ éåíè ìÿðùÿëÿ áàøëàíìûøäûð. Ìöãàâèëÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Ãÿðá øèðêÿòëÿðèíèí
ðåñïóáëèêàìûçà 20 ìèëéàðä äîëëàðäàí àðòûã èíâåñòèñèéà éàòûðìàñû Àçÿðáàéúàíà
ÿí ìöàñèð èííîâàñèéà âÿ èíôîðìàñèéà
òåõíîëîýèéàëàðûíû ýÿòèðìÿêëÿ éàíàøû, äåìîêðàòèê ïðîñåñëÿðèí, ùöãóãè-ñèéàñè èñëàùàòëàðûí ñöðÿòëÿíìÿñèíÿ, âÿòÿíäàø úÿìèééÿòèíèí ôîðìàëàøìàñûíà, ùàáåëÿ Àâðîïàíûí íöôóçëó áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðû
èëÿ ÿìÿêäàøëûã õÿòòèíèí ýöúëÿíìÿñèíÿ
úèääè òÿêàí âåðìèøäèð.
“Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí 90 èëëèê éóáèëåéè
ùàããûíäà” ñÿðÿíúàìäà âóðüóëàíäûüû êèìè, ðåñïóáëèêàìûçûí Àçÿðáàéúàíûí äöíéà ìèãéàñûíäà íåôò-ãàç ùàñèë âÿ èõðàú
åäÿí þëêÿéÿ ÷åâðèëìÿñè, ìèëëè íåôò ñòðàòåýèéàñûíûí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè, õàðèúè äþâëÿòëÿðèí àïàðûúû íåôò øèðêÿòëÿðè èëÿ
ìöãàâèëÿëÿðèí áàüëàíìàñû, íåôò ñÿíàéåñèíèí ìöàñèð òÿëÿáëÿðÿ óéüóí èíôðàñòðóêòóðóíóí ãóðóëìàñû, íåôòèí Áàêû-ÒáèëèñèÚåéùàí, Áàêû-Ñóïñà, Áàêû-Íîâîðîññèéñê áîðó êÿìÿðëÿðè âàñèòÿñèëÿ øàõÿëÿíìèø øÿêèëäÿ íÿãëè áèëàâàñèòÿ Ùåéäÿð ßëèéåâèí õèäìÿòëÿðèäèð.
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ óçàãýþðÿí
ëèäåð êèìè ðåñïóáëèêàìûçäàí êÿíàðäà
ýöúëö äèàñïîð âÿ ëîááè òÿøêèëàòëàðûíûí ôîðìàëàøäûðûëìàñûíà äà õöñóñè ãàéüû èëÿ
éàíàøìûøäûð. Öìóììèëëè ëèäåðèí Âÿòÿí
âÿ õàëã ãàðøûñûíäà ýþñòÿðäèéè áþéöê õèä-
ìÿòëÿðäÿí áèðè äÿ ìèëëè äþâëÿò÷èëèéèìèçèí
ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè áàõûìûíäàí ÷îõ
ÿùÿìèééÿòëè îëàí àçÿðáàéúàí÷ûëûã èäåéàñûíû èðÿëè ñöðìÿñè, ìèëëè áèðëèê ìåéèëëÿðèíè
äàùà äà äÿðèíëÿøäèðìÿñèäèð. 2001-úè èë
íîéàáðûí 9-10-äà Áàêûäà Äöíéà Àçÿðáàéúàíëûëàðûíûí Û ãóðóëòàéûíûí êå÷èðèëìÿñè, öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ôÿðìàíû èëÿ Õàðèúè Þëêÿëÿðäÿ Éàøàéàí Àçÿðáàéúàíëûëàðëà Èø öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíèí
éàðàäûëìàñû äà ìèëëè ùÿìðÿéëèéÿ íàèë îëìàã àìàëûíûí Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ñèéàñÿòèíèí òÿðêèá ùèññÿñèíÿ ÷åâðèëäèéèíè
íöìàéèø åòäèðìèøäèð.
Óëó þíäÿð ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíà
ðÿùáÿðëèéè äþâðöíäÿ õàëãûí ìèëëè êèìëèéèíèí òÿúÿññöìö îëàí ìàääè-ìÿíÿâè ìÿäÿíèééÿò àáèäÿëÿðèíèí, àäÿò-ÿíÿíÿ âÿ
ìèëëè äÿéÿðëÿðèí, ìèëëè èðñèí ãîðóíìàñû âÿ
ýÿíú íÿñëÿ àøûëàíìàñû ìÿñÿëÿëÿðèíÿ äÿ
õöñóñè äèããÿò éåòèðìèøäèð. Áþéöê ñòðàòåã
îëàðàã Ùåéäÿð ßëèéåâ ÷ûõûøëàðûíäà õöñóñè âóðüóëàìûøäûð êè, éåíè äöíéà íèçàìûíûí, ãàðøûñûàëûíìàç ãëîáàëëàøìà ïðîñåñèíèí íÿòèúÿñè êèìè ìåéäàíà ÷ûõàí ñèâèëèçàñèéàëàðàðàñû òîããóøìà âÿ çèääèééÿòëÿð ùÿð áèð õàëãûí ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèíèí ãîðóíìàñû ìÿñÿëÿñèíè ÷àüäàø çàìàíûí ÿí àêòóàë ìÿñÿëÿëÿðèíäÿí áèðèíÿ
÷åâèðìèøäèð. Ïðîáëåìè àêòóàëëàøäûðàí
áàøëûúà àìèë áóäóð êè, ãëîáàëëàøìà ïðîñåñèíèí âÿ ÷îõãöòáëö èíòåãðàñèéàíûí äèêòÿëÿðè áèð ÷îõ ùàëëàðäà ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðÿ, àäÿò-ÿíÿíÿëÿðÿ, ñàô äóéüóëàðà
ãàðøû éþíÿëèð. Ìÿùç Ùåéäÿð ßëèéåâ äöùàñûíûí Âÿòÿíèíÿ, õàëãûíà, ìèëëè èðñ âÿ
ÿíÿíÿëÿðÿ áàüëûëûüû áó òÿùäèäëÿð þíöíäÿ
ÿçÿìÿòëè ñèïÿðÿ ÷åâðèëìèø, áöòþâëöêäÿ
õàëãûí ìèëëè ýåíîôîíäóíó ãîðóìóøäóð.
Áó äàùè øÿõñèééÿò Àçÿðáàéúàíûí ìèíèëëÿðèí ñûíàüûíäàí ÷ûõìûø ìÿäÿíèééÿòèíÿ,
èíúÿñÿíÿòèíÿ, ÿäÿáèééàòûíà, ôîëêëîðóíà
ùÿääÿí àðòûã áàüëû îëìàãëà, îíëàðûí îëäóüó êèìè õàëãà ãàéòàðûëìàñû ö÷öí ÿëèíäÿí ýÿëÿíè ÿñèðýÿìÿìèøäèð. Ìèëëè ÿíÿíÿ
âÿ äÿéÿðëÿðÿ ñàäèãëèê ÿñëà Ùåéäÿð ßëèéåâèí äàõèëè äåìîêðàòèçìèíèí èíêàðûíà éþíÿëìÿìèø, áó äàùè øÿõñèééÿò äöøöíúÿëÿðèíäÿ áþéöê óñòàëûãëà ìèëëè âÿ ëèáåðàë
äÿéÿðëÿðèí óüóðëó ñèíòåçèíè éàðàäà áèëìèøäèð. Óëó þíäÿð þç äàâðàíûøû èëÿ õàëãûìûçà êÿíàð ìÿäÿíèééÿòëÿðëÿ òÿìàñ çàìàíû éàáàí÷û ùÿéàò òÿðçëÿðèíäÿí íÿëÿðè
ÿõç åòìÿéè, íÿëÿðè ýþòöðöá, íÿëÿðè êÿíàðà ãîéìàüû áþéöê óçàãýþðÿíëèêëÿ ýþñòÿðìèøäèð. Àçÿðáàéúàíûí ãàïûëàðû ÿí àëè,
áÿøÿðè âÿ óíèâåðñàë äÿéÿðëÿðèí öçöíÿ
ìÿùç îíóí ÿëëÿðè èëÿ à÷ûëñà äà, áó ãàïûäàí ùÿéàòûìûçà äàõèë îëàí éåíèëèêëÿð
ìèíèëëèêëÿð áîéó òàðèõèìèçëÿ éîë ýåäÿí,
áèçè äöíéà õàëãëàðû è÷ÿðèñèíäÿ òàíûäàí
ìèëëè äÿéÿðëÿðè öñòÿëÿéÿ áèëìÿìèøäèð.
Õàëãûìûçà õàñ ìÿíÿâè êåéôèééÿòëÿð éàä
ìÿäÿíèééÿò ñòåðåîòèïëÿðèíèí ìèëëè ÿíÿíÿëÿð öçÿðèíäÿ ùàêèì ìþâãåéÿ ñàùèá îëìàñûíà ùå÷ çàìàí èìêàí âåðìÿìèøäèð.
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ áó ìÿíàäà
ùÿì äÿ õàëãûí èíàíúëàðûíû, ìèëëè äÿéÿðëÿðèíè áöòöí ñèéàñè ïðîñåñëÿðèí ôþâãöíäÿ
ñàõëàéàðàã ãîðóìàüû áàúàðìûø ëèäåðäèð.
Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ÷îõ âàúèá òÿìÿë ïðèíñèïëÿðèíäÿí áèðè äÿ âÿòÿíäàø
ùÿìðÿéëèéèäèð. Ìÿùç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäûøû èëÿ Àçÿðáàéúàíäà âÿòÿíäàø ñöëùöíÿ íàèë îëóíìóøäóð. Îíóí þëêÿäÿ âÿòÿíäàø ãàðøûäóðìàñûíû àðàäàí ãàëäûðìàã èñòèãàìÿòèíäÿ
ýþðäöéö òÿäáèðëÿð, äþâëÿò ÷åâðèëèøè úÿùäëÿðèíèí ãàðøûñûíû àëìàñû, ñèëàùëû éîëëà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿê ÿíÿíÿñèíÿ áèðäÿôÿëèê
ñîí ãîéìàñû ÿìèí-àìàíëûüà éîë à÷ìûøäûð. Âÿòÿíäàø ùÿìðÿéëèéè þëêÿìèç ö÷öí
äàèìè ïðèíñèïäèð. ×öíêè áó, áèçèì ùàìûìûçû áèðëÿøäèðÿí àìèëëÿðäÿí áèðèäèð.
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìöÿééÿí åòäèéè äèýÿð áèð ïðèíñèï èñÿ ñîñèàë ÿäàëÿòäèð. Äèýÿð
ñàùÿëÿðäÿ îëäóüó êèìè, ñîñèàë ÿäàëÿò
ïðèíñèïèíèí òÿìèí îëóíìàñûíûí éîëó äà
èñëàùàòëàðäàí êå÷èð. Äàâàìëû èñëàùàòëàð,
ñöðÿòëè èíêèøàô éîëó, úÿìèééÿòäÿ èíñàíëàðûí ðèôàù ùàëûíûí éàõøûëàøäûðûëìàñû ôîíóíäà ñîñèàë ÿäàëÿòèí òÿìèí îëóíìàñû èíäè
ñèéàñè âÿ èãòèñàäè âàñèòÿëÿðëÿ óüóðëà ýåð÷ÿêëÿøèð.
Öìóììèëëè ëèäåð ùÿìèøÿ âóðüóëàéûðäû
êè, ìèëëè èäåîëîýèéàìûç òàðèõè êå÷ìèøèìèçÿ, àäÿò-ÿíÿíÿëÿðèìèçÿ, õàëãûìûçûí
ìåíòàëèòåòèíÿ ñþéêÿíìÿëèäèð. Áó, ùÿãèãÿòÿí äÿ áåëÿäèð. Àçÿðáàéúàí õàëãû
ìÿùç áó ïðèíñèïëÿðÿ ñþéêÿíÿðÿê ýÿëÿúÿéÿ äîüðó èíàìëà àääûìëàéûð, äþâëÿòèìèç
èíêèøàô åäèð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ äþâëÿòèí äàùà áèð òÿìÿë ïðèíñèïèíè - àçÿðáàéúàí÷ûëûã èäåîëîýèéàñûíû éàðàòìûøäûð. Ìÿùç áó èäåîëîýèéà ñàéÿñèíäÿ áèç ìèëëè èäåéà, ìèëëè ìÿíëèê øöóðó, ìèëëÿòèí ìÿäÿíèééÿòè âÿ äèýÿð
ìöùöì àíëàéûøëàðû éåíè òÿðçäÿ äÿðê åòìÿéÿ áàøëàäûã. Õàëãûìûçûí âàùèä ãöââÿ
êèìè áèðëÿøìÿñèíäÿ óëó þíäÿðèí õèäìÿòëÿðè þë÷öéÿýÿëìÿçäèð. Àçÿðáàéúàí õàëãûíà ãàðøû ñîéãûðûìëàðû, îíóí äåïîðòàñèéàëàðà ìÿðóç ãàëìàñû ùàããûíäà ùÿãèãÿòëÿðè èëê äÿôÿ éöêñÿê òðèáóíàëàðäàí äöíéà
èúòèìàèééÿòèíÿ ÷àòäûðàí ìÿùç Ùåéäÿð
ßëèéåâ îëìóøäóð. Öìóììèëëè ëèäåðèí
ÿçìêàðëûüû ñàéÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí ùàããûíäà òàðèõè ùÿãèãÿòëÿðèí áÿðïà åäèëìÿñè
ö÷öí ÷îõ áþéöê åëìè-òÿäãèãàò èøëÿðè àïàðûëìûøäûð âÿ áóíóí íÿòèúÿëÿðè ýþç ãàáàüûíäàäûð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ þç ñèéàñè äöùàñû èëÿ
Àçÿðáàéúàíûí ìöàñèð ñèìàñûíû ìöÿééÿíëÿøäèðìèø âÿ õàëãûìûçûí òàëåéèíäÿ
ñèëèíìÿç èçëÿð ãîéìóøäóð. Îíóí ìöÿééÿíëÿøäèðäèéè ìöñòÿãèë äþâëÿò÷èëèê ñèéàñÿòè õàëãûìûçûí ýÿëÿúÿéèíÿ éþíÿëìèøäèð
âÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñèíÿ õèäìÿò åäèð. Áó ñèéàñè
õÿòò ãëîáàëëàøàí äöíéàíûí éåíè íèçàìûíà óéüóí îëàðàã, áÿçè ìÿãàìëàðäà èñÿ
îíà òÿñèð ýþñòÿðÿðÿê òÿêàìöë éîëó èëÿ
èíêèøàô åäèð. Ìÿùç áóíà ýþðÿäèð êè,
Àçÿðáàéúàí äöíéà ñèéàñÿòèíäÿ þç ñþçöíö äåìÿêëÿ éàíàøû, äèýÿð äþâëÿòëÿðèí
äÿ ïðîáëåìëÿðèíè ùÿëë åòìÿéÿ ãàäèð îëàí
äþâëÿòÿ ÷åâðèëèð.
Õàëãûìûçûí öìóììèëëè ëèäåðèíèí “Ìÿí
ùÿìèøÿ ôÿõð åòìèøÿì, áó ýöí äÿ ôÿõð
åäèðÿì êè, ìÿí àçÿðáàéúàíëûéàì” ñþçëÿðè äöíéà àçÿðáàéúàíëûëàðûíûí øöàðû îëìàãëà, ñîéäàøëàðûìûçûí ùÿìðÿéëèéèíèí
òÿìÿë äàøûíà ÷åâðèëìèøäèð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ þçöíöí ÿí áþéöê
àçÿðáàéúàíëû àäûíû 1990-úû èëèí Éàíâàð
ùàäèñÿëÿðè çàìàíû Ìîñêâà øÿùÿðèíäÿ
Àçÿðáàéúàí íöìàéÿíäÿëèéè ãàðøûñûíäà
êå÷èðèëÿí áþéöê ìèòèíãäÿ åòäèéè òàðèõè
÷ûõûøëà òÿñäèã åòìèøäèð. 20 Éàíâàð ãûðüûíûíà ãàðøû êÿñêèí ìöíàñèáÿòèíè áèëäèðÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ áþéöê ñèéàñè úÿñàðÿò
íöìàéèø åòäèðìÿêëÿ áÿðàáÿð, ùÿì äÿ
ÿñë âÿòÿíïÿðâÿðëèê, ãåéðÿò íöìóíÿñè
ýþñòÿðìèøäèð.
Ìÿùç îíóí ìöäðèê èäåéàëàðû, óçàãýþðÿí ñèéàñè ãÿðàðëàðû, ìþùòÿøÿì äþâëÿò÷èëèê ôÿàëèééÿòè ùàçûðäà ìèñëè ýþðöíìÿìèø èíêèøàô éîëó êå÷ÿðÿê äöíéà äþâëÿòëÿðè áèðëèéèíäÿ ëàéèãëè éåðèíè òóòìàãëà
ðåýèîíóí ëèäåð äþâëÿòèíÿ ÷åâðèëìèø ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ìþâúóäëóüóíó ìöìêöí åòìèøäèð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ èäåéàëàðû áó ýöí
Àçÿðáàéúàí õàëãûíû éàøàäàí âÿ äàèì
èðÿëèéÿ àïàðàí, îíóí ýÿëÿúÿéèíè ìöÿééÿíëÿøäèðÿí èäåéàëàðäûð. Áó èäåéàëàð ÿòðàôûíäà áèðëÿøÿí õàëãûìûç þëêÿíèí èãòèñàäè âÿ ìöäàôèÿ ãöäðÿòèíèí àðòûðûëìàñû, ìÿäÿíèééÿòèìèçèí, åëìèìèçèí, òÿùñèë âÿ ñÿùèééÿìèçèí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè, þëêÿíèí
éåíè äþâðöí òÿëÿá åòäèéè êèìè èíôîðìàñèéà âÿ êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû
ÿñàñûíäà ìöàñèðëÿøäèðèëìÿñè, éåíè èäàðÿåòìÿ ñèñòåìè îëàí åëåêòðîí ùþêóìÿòèí
ãóðóëìàñû ö÷öí þëêÿ Ïðåçèäåíòè Èëùàì
ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà áþéöê èøëÿð
ýþðöð.
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí
ÿñàñû ãîéóëìóø äàõèëè âÿ õàðèúè ñèéàñÿò
êóðñó áó ýöí îíóí ëàéèãëè âàðèñè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì åòäèðèëèð. Þòÿí 11 èë ìöääÿòèíäÿ
Èëùàì ßëèéåâ äöíéàäà âÿ ðåýèîíäà áàø
âåðÿí ýåîñèéàñè âÿ èãòèñàäè äÿéèøèêëèêëÿðè íÿçÿðÿ àëàðàã, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíû äàèì äÿéèøÿí ðåàëëûãëàðà óéüóíëàøäûðìàãëà þëêÿìèçèí áöòöí äöíéàäà
íöôóçóíóí àðòìàñûíû òÿìèí åòìèøäèð. Áó
ýöí úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí áèëàâàñèòÿ
ðÿùáÿðëèéè âÿ øÿõñè òÿøÿááöñëÿðè ñàéÿñèíäÿ íÿùÿíý òðàíñìèëëè ëàéèùÿëÿð ðåàëëàøûð, þëêÿìèçèí èãòèñàäè âÿ ùÿðáè ýöúö äàùà äà àðòûð. Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàí áöòöí
äöíéàäà ÿí äèíàìèê èíêèøàô åäÿí äþâëÿòëÿðäÿí áèðèäèð.
Òàì ÿìèíëèêëÿ äåìÿê îëàð êè, ÕÕ ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäà âÿ ÕÕÛ ÿñðèí ÿââÿëèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí ÿëäÿ åòäèéè áöòöí
óüóðëàð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ ãûðûëìàç
ñóðÿòäÿ áàüëûäûð. Áó ùÿãèãÿòè ÷ûõûøëàðûíûí áèðèíäÿ ÷îõ äÿãèã èôàäÿ åäÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ äåìèøäèð: “ÕÕÛ ÿñðäÿ
Àçÿðáàéúàíûí ìèëëè äþâëÿò÷èëèéè åëÿ áèð
èíñàíûí ùÿéàò ôÿàëèééÿòèíèí áÿùðÿñèäèð
êè, îíóí àìàëëàðû àçÿðáàéúàí÷ûëûã èäåéàñûíûí çÿôÿð ÷àëäûüû, ôÿðäèí ùöãóã âÿ
àçàäëûãëàðûíûí òÿìèí åäèëäèéè, èãòèñàäèééàòûí àðäûúûë ñóðÿòäÿ éöêñÿëäèéè âÿ èúòèìàè èíêèøàôà íàèë îëóíäóüó ìÿêàí ãóðóëìàñûíà éþíÿëìèøäèð”.
Áó ýöí Àçÿðáàéúàíûí ùÿð áèð ýóøÿñè
áþéöê ãóðóúóëóã èøëÿðèíèí àïàðûëäûüû
ìåéäàí÷àëàðà ÷åâðèëìèøäèð. Èíäè Àçÿðáàéúàíûí øÿùÿð âÿ êÿíäëÿðèíèí ñèìàñû
òàìàìèëÿ äÿéèøèð, þëêÿ ñàíêè éåíèäÿí
ãóðóëóð, áó òèêèíòè âÿ àáàäëûã èøëÿðè ÿí
éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ, ìöàñèð äöíéà ñòàíäàðòëàðûíà óéüóí ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áóíó
áèç Ýÿíúÿíèí òèìñàëûíäà äà àéäûí ýþðöðöê. Ñîí 3 èëäÿ àïàðûëàí ýåíèøìèãéàñëû
ãóðóúóëóã èøëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ ìþúöçÿ òèêèëèëÿðèí, àáàä êö÷ÿëÿðèí, ïàðêëàðûí, ìÿäÿíèééÿò îáéåêòëÿðèíèí èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè óëó øÿùÿðÿ ìþùòÿøÿìëèê áÿõø åòìèøäèð. Þëêÿìèçèí ìöñòÿãèëëèéè èëëÿðèíäÿ
ÿëäÿ åòäèéè íàèëèééÿòëÿð îíóí áöòöí ñîâåò
äþâðöíäÿ ÿëäÿ åòäèéè íàèëèééÿòëÿðäÿí
ãàò-ãàò éöêñÿêäÿ äóðóð. Áó äà óëó þíäÿðèí ãóðäóüó âÿ ìþùêÿìëÿíäèðäèéè äþâëÿò
ìöñòÿãèëëèéèìèçèí áÿùðÿñèäèð âÿ áóíó
ùå÷ êÿñ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ÿëèíäÿí
àëà áèëìÿç.
Ùåéäÿð ßëèéåâèí Àçÿðáàéúàí õàëãûíà
áÿõø åòäèéè ÿí áþéöê èðñ èñÿ ìöñòÿãèë
Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèäèð. Áó äþâëÿòèí ýÿëÿúÿê èíêèøàôû, ìöñòÿãèëëèéèíèí ÿáÿäèëèéè
Ùåéäÿð ßëèéåâ èäåéàëàðûíäàí ýöú àëûð âÿ
àëàúàãäûð.
Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè âÿ õàëãû éàøàäûãúà Ùåéäÿð ßëèéåâ õàëãûìûçûí éàääàøûíäà âÿ ãÿëáèíäÿ éàøàéàúàãäûð. Áöòöí
ìÿíàëû þìðöíö õàëãà õèäìÿòÿ ùÿñð
åäÿí Ùåéäÿð ßëèéåâèí áþéöêëöéöíö âÿ
ÿçÿìÿòèíè áèç çàìàí êå÷äèêúÿ äàùà äÿðèíäÿí äÿðê åäèðèê.
Þòÿí 11 èëÿ íÿçÿð ñàëäûãäà ÿìèíëèêëÿ
äåìÿê îëàð êè, óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ
úÿíàá Èëùàì ßëèéåâÿ õèòàáÿí “Ìÿí îíà
þçöì ãÿäÿð èíàíûð âÿ ýÿëÿúÿéèíÿ áþéöê
öìèäëÿð áÿñëÿéèðÿì” äåìÿêëÿ ãÿòèééÿí
éàíûëìàìûøäûð. Ùåéäÿð ßëèéåâ ñèéàñè
êóðñóíó äàâàì åòäèðÿ áèëÿúÿê éåýàíÿ
øÿõñ ìÿùç Èëùàì ßëèéåâ èäè âÿ þòÿí 11
èëëèê çàìàí ìÿñàôÿñèíäÿ áó ùÿãèãÿò áèð
äàùà òÿñäèãèíè òàïìûøäûð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ úèñìÿí àðàìûçäà îëìàñà äà, áó ýöí ÿìèíëèêëÿ äåéÿ áèëÿðèê
êè, îíóí þëìÿç èäåéàëàðû õàëãûìûçûí ìöòÿðÿããè èíêèøàô éîëóíà ïàðëàã èøûã ñà÷ûð,
ùÿð áèð àçÿðáàéúàíëûíû âàùèä ìÿðàì âÿ
ìÿãñÿäëÿð ÿòðàôûíäà áèðëÿøäèðèð. Ùÿì äÿ
îíóíëà òÿñÿëëè òàïûðûã êè, óëó þíäÿðèí
ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ êèìè
ìöàñèð äöíéà ñèéàñÿòèíèí èíúÿëèêëÿðèíè
äÿðèíäÿí áèëÿí, õàëãûíûí âÿ äþâëÿòèíèí
ìàðàãëàðûíû äàèì óúà òóòàí, ñèéàñÿòèíäÿ
ùÿð áèð âÿòÿíäàøûí ìÿíàôåéèíè íÿçÿðÿ
àëàí, áèð ñþçëÿ, ùÿð âÿäèíè ÿìÿëè èøè èëÿ
äîüðóëäàí ëàéèãëè ñèéàñè äàâàì÷ûñû âàð.
Þëêÿéÿ ðÿùáÿðëèê åòäèéè 11 èëÿ éàõûí
ìöääÿòäÿ ãÿáóë åòäèéè ôóíäàìåíòàë ãÿðàðëàð, èìçàëàäûüû ñÿðÿíúàìëàð úÿíàá
Èëùàì ßëèéåâèí äàèì õàëãûí ìÿíàôåéèíäÿí ÷ûõûø åòäèéèíè, ùàáåëÿ âåðäèéè âÿäëÿðèí ñûðô ÿìÿëè ôÿàëèééÿòÿ, ïðàãìàòèçìÿ
ñþéêÿíäèéèíè, ðåàëëûüà àäåêâàò îëäóüóíó
ýþñòÿðìèø, îíóí èúòèìàè ðÿéäÿ àëòåðíàòèâñèç ðÿùáÿð êèìè ãÿáóë åäèëìÿñèíè øÿðòëÿíäèðìèøäèð.
Åëìàð ÂßËÈÉÅÂ,
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà
Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû
2
30 àïðåë 2014-úö èë
ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ
Ýÿíúÿ ÿââÿëêè èëëÿðäÿ ãàçàíäûüû óüóðëàðûíû
Åëìàð ÂßËÈÉÅÂ:
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì
ßëèéåâèí Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ
àïàðûëàí àáàäëûã-ãóðóúóëóã
âÿ éåíèäÿíãóðìà èøëÿðèíÿ
âåðäèéè éöêñÿê ãèéìÿòäÿí
ðóùëàíàí ýÿíúÿëèëÿð äþâëÿò
áàø÷ûñûíûí òÿðÿããèéÿ õèäìÿò
åäÿí äàõèëè âÿ õàðèúè ñèéàñÿòèíè öðÿêäÿí áÿéÿíèð âÿ
äÿñòÿêëÿéèð, ãàðøûéà ãîéóëàí òàïøûðûã âÿ òþâñèéÿëÿðè
ÿçìëÿ éåðèíÿ éåòèðìÿêëÿ,
þëêÿíèí éöêñÿëèøèíÿ âÿ èíêèøàôûíà þçëÿðèíèí äÿéÿðëè òþùôÿëÿðèíè âåðÿúÿêëÿð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ñÿäðëèéè èëÿ Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí 2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíöí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíûí éåêóíëàðûíà âÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðÿ ùÿñð îëóíìóø èúëàñûíäà ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíò úÿíàá Èëùàì ßëèéåâ þòÿí ìöääÿòäÿ þëêÿ èãòèñàäèééàòûíäà áàø âåðÿíëÿðè
ýåíèø òÿùëèë åäÿðÿê áèëäèðìèøäèð êè, 2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ þëêÿìèçèí äèíàìèê èíêèøàôû òÿìèí åäèëìèø, ãàðøûäà äóðàí ìÿñÿëÿëÿð þç ùÿëëèíè òàïìûøäûð.
Þëêÿäÿ áöòöí ëàéèùÿëÿð èúðà åäèëìèø, ðåñïóáëèêàíûí áåéíÿëõàëã íöôóçó àðòìûøäûð. Èãòèñàäè ñàùÿäÿ ñîí 10 èë ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàí êèìè èíêèøàô åäÿí èêèíúè
äþâëÿò îëìàìûøäûð. Áöòöí áåéíÿëõàëã ìàëèééÿ ãóðóìëàðû âÿ ñòàòèñòèê ìÿëóìàòëàð áóíó òÿñäèãëÿéèð. Äöíéàíûí áèð íþìðÿëè èãòèñàäè ôîðóìó îëàí Äàâîñ
Èãòèñàäè Ôîðóìó þëêÿëÿðèí ðÿãàáÿòãàáèëèééÿòëèéèíÿ ýþðÿ Àçÿðáàéúàíû 39-úó
éåðÿ ëàéèã ýþðìöøäöð. Áó, þëêÿìèçèí óüóðëà èíêèøàô åòäèéèíè ýþñòÿðèð.
Áó äþâðäÿ áöòöí ìàêðîèãòèñàäè ýþñòÿðèúèëÿð éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ îëìóø, èãòèñàäèééàò 2,5 ôàèç, ãåéðè-íåôò ñåêòîðó èñÿ 8,8 ôàèç
àðòìûøäûð âÿ áó, äöíéà ìèãéàñûíäà ÿí
éöêñÿê ýþñòÿðèúèäèð. Ìàêðîèãòèñàäè ñàáèòëèéèí äàâàì åòìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ ÿùàëèíèí ïóë
ýÿëèðëÿðè 4,5 ôàèç àðòìûø, èíôëéàñèéà èñÿ 2,0
ôàèç òÿøêèë åòìèøäèð. Áöòöí áóíëàð Àçÿðáàéúàíûí èíâåñòèñèéà ìöùèòèíè éàõøûëàøäûðûð.
ßùàëèíèí áàíêëàðäà ÿìàíÿòëÿðè 20 ôàèçäÿí
÷îõ àðòìûøäûð êè, áó äà ÷îõ ìöñáÿò ýþñòÿðèúèäèð. Áó, èëê íþâáÿäÿ îíó ýþñòÿðèð êè, èíñàíëàðûí ìàääè âÿçèééÿòè éàõøûëàøûð. Ùàçûðäà âàëéóòà åùòèéàòëàðûìûç 53,0 ìèëéàðä äîëëàðà ÷àòìûøäûð.
òèúàðÿò âÿ õèäìÿò ñàùÿëÿðèíèí ïàéûíà äöøìöøäöð. Öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí 55,2 ôàèçè èãòèñàäèééàòûí èñòåùñàë, 44,8 ôàèçè èñÿ
õèäìÿò ñàùÿñèíäÿ ÿëäÿ îëóíìóøäóð.
2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ øÿùÿð èãòèñàäèééàòûíäà ÷àëûøàí èø÷èëÿðèí îðòà àéëûã
ÿìÿêùàããû 304,6 ìàíàò, 2013-úö èëèí ìöâàôèã äþâðöíäÿ èñÿ 294,0 ìàíàò òÿøêèë åòìÿêëÿ 3,6 ôàèç àðòìûøäûð.
Àïàðûëàí òÿùëèëèí íÿòèúÿñèíÿ ýþðÿ, øÿùÿðèí èãòèñàäè ñàùÿëÿðèíäÿ 2014-úö èëèí áèðèíúè
ðöáöíäÿ ÷àëûøàí èø÷èëÿðèí îðòà àéëûã ÿìÿêùàããû åëåêòðèê åíåðæèñè, ãàç, áóõàð èñòåùñàëû, áþëöøäöðöëìÿñè âÿ òÿúùèçàòû ñàùÿëÿðèíäÿ
453,6 ìàíàò, òèêèíòèäÿ 332,7 ìàíàò, òèúà-
Ùÿìèøÿ îëäóüó êèìè, 2014-úö èëèí èëê 3
àéû äà Ýÿíúÿ ö÷öí óüóðëà éåêóíëàøìûøäûð.
Þòÿí äþâð ÿðçèíäÿ ÿëäÿ îëóíàí íàèëèééÿòëÿð
îíó äåìÿéÿ ÿñàñ âåðèð êè, ðåñïóáëèêàíûí
äèýÿð áþëýÿëÿðè êèìè, Àçÿðáàéúàíûí áó ãÿäèì øÿùÿðè äÿ áöòöí ñàùÿëÿð öçðÿ áþéöê
èíêèøàô éîëóíäàäûð.
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áþéöê èúëàñ çàëûíäà êå÷èðèëÿí “2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðèíèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû âÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿð
ùàããûíäà” Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè
Áàø÷ûñûíûí ùåñàáàòûíà ùÿñð îëóíìóø éûüûíúàãäà ìÿðóçÿ èëÿ ÷ûõûø åäÿí øÿùÿð Èúðà
Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ ÿëäÿ îëóíàí íàèëèééÿòëÿð áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðÿðÿê äåìèøäèð êè, áó óüóðëàð ðåñïóáëèêà Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí
éàíâàðûí 21-äÿ Ýÿíúÿéÿ íþâáÿòè ñÿôÿðèíäÿí ñîíðà äàùà äà ñöðÿòëÿíìèø, ýÿíúÿëèëÿð
òàðèõè ñÿôÿð çàìàíû þëêÿ áàø÷ûñûíûí âåðäèéè
ùÿð áèð òàïøûðûüû ïðîãðàì ñÿíÿäè êèìè ãÿáóë åäÿðÿê äàùà ÿçìëÿ ÷àëûøìûøëàð.
Ýÿíúÿ øÿùÿð èúòèìàèééÿòè ùÿëÿ äÿ þëêÿ
Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí 2014-úö èë
21 éàíâàð ñÿôÿðèíè áþéöê ñåâýè âÿ ìèííÿòäàðëûã ùèññè èëÿ õàòûðëàéûðëàð. Þëêÿ áàø÷ûñûíûí
ùÿð ñÿôÿðèíäÿ îëäóüó êèìè, ñîíóíúó ñÿôÿðè
÷ÿð÷èâÿñèíäÿ äÿ Ýÿíúÿíèí ýÿëÿúÿê èíêèøàôû
èñòèãàìÿòèíäÿ âåðäèéè òàïøûðûã âÿ òþâñèéÿëÿð,
ìÿñëÿùÿòëÿð øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí ýÿëÿúÿê ôÿàëèééÿòèíèí àíà õÿòòèíè òÿøêèë åäèð, äåéÿí Èúðà Áàø÷ûñû áèëäèðìèøäèð êè, 2014-úö
èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ øÿùÿðäÿ èñòåùñàë åäèëìèø öìóìè ìÿùñóë áóðàõûëûøû ÿââÿëêè èëèí
åéíè äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 12,4 ôàèç àðòàðàã, ìöãàéèñÿëè ãèéìÿòëÿðäÿ 159,6 ìèëéîí
ìàíàòëûã ìÿùñóë èñòåùñàë îëóíìóø âÿ õèäìÿòëÿð ýþñòÿðèëìèøäèð. ßùàëèíèí ùÿð áèð íÿôÿðèíÿ äöøÿí öìóìè ìÿùñóëóí ùÿúìè 11,7
ôàèç àðòàðàã 490,8 ìàíàò âÿ éà 629,2 ÀÁØ
äîëëàðû òÿøêèë åòìèøäèð.
Öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí 62,1 ôàèçèíè
ãåéðè-äþâëÿò áþëìÿñè òÿøêèë åäèð.
Öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí 32,7 ôàèçè ñÿíàéåíèí, 0,1 ôàèçè êÿíä òÿñÿððöôàòûíûí, 22,4
ôàèçè òèêèíòè-ãóðàøäûðìà èøëÿðèíèí, 10,7 ôàèçè
íÿãëèééàò âÿ àíáàð òÿñÿððöôàòû, 0,7 ôàèçè èíôîðìàñèéà âÿ ðàáèòÿ ñàùÿëÿðèíèí, 33,4 ôàèçè
ðÿòäÿ 392,1 ìàíàò, ìàëèééÿ âÿ ñûüîðòà áþëìÿñèíäÿ 877,5 ìàíàò, äþâëÿò èäàðÿåòìÿñè
âÿ ìöäàôèÿ, èúáàðè ñîñèàë òÿìèíàò áþëìÿñèíäÿ 543,8 ìàíàò òÿøêèë åòìÿêëÿ, ùÿìèí
äþâðäÿ ìóçäëà èøëÿéÿíëÿðèí îðòà àéëûã
ÿìÿêùàããûíäàí éöêñÿê îëìóøäóð.
2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ øÿùÿð ñÿíàéåñèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí òÿñÿððöôàò
ñóáéåêòëÿðè òÿðÿôèíäÿí 48 ìèëéîí 375,6
ìèí ìàíàòëûã ìÿùñóë èñòåùñàë îëóíìóø âÿ
õèäìÿòëÿð ýþñòÿðèëìèøäèð. Áó, ÿââÿëêè äþâðëÿ ìöãàéèñÿäÿ 131,7 ôàèç ÷îõäóð. Þçÿë
áþëìÿäÿ èñòåùñàëûí ùÿúìè ñÿíàéå ìÿùñóëóíóí 52,2 ôàèçèíè òÿøêèë åòìèø, öìóìè
èñòåùñàëûí 86,6 ôàèçè ñÿíàéå ìàëëàðûíûí èñòåùñàëû, 13,4 ôàèçè èñÿ ñÿíàéå õàðàêòåðëè
õèäìÿòëÿðèí ýþñòÿðèëìÿñè ùåñàáûíà éàðàäûëìûøäûð.
Ñÿíàéåäÿ èñòåùñàë îëóíìóø öìóìè
ìÿùñóëóí 0,2 ôàèçè ìÿäÿí÷ûõàðìà, 87,3
ôàèçè åìàë, 10,0 ôàèçè åëåêòðèê åíåðæèñè, ãàçáóõàð âÿ êîíäèñèéàëàøäûðûëìûø ùàâà èëÿ òÿúùèçàò, 2,5 ôàèçè èñÿ ñó òÿúùèçàòû, ÷èðêëè ñóëàðûí âÿ òóëëàíòûëàðûí òÿìèçëÿíìÿñè áþëìÿëÿðèíäÿ èñòåùñàë îëóíìóøäóð.
Èñòåùñàë îëóíàí ìÿùñóëóí 49 ìèëéîí
725 ìèí ìàíàòëûüû èñòåùëàê÷ûëàðà ýþíäÿðèëìèø, áó ìÿùñóëóí äà 33,9 ôàèçè õàðèúè äþâëÿòëÿðèí áàçàðëàðûíäà ñàòûøà ÷ûõàðûëìûøäûð.
2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ ìÿùñóë
èñòåùñàëûíûí âÿ õèäìÿòëÿðèí ùÿúìèíäÿ
2013-úö èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ “ÄÅÒ.ÀË Àëöìèíèóì” ÌÌÚ-íèí Àëöìèíèóì âÿ Ýÿíúÿ Àâòîìîáèë çàâîäëàðûíäà,
“Ýÿíúÿ Øÿðàá-2”, “Úèùàçãàéûðìà çàâîäó”
ÀÑÚ-ëÿðäÿ, ÌÊÒ “Ýÿíúÿ-Òåêñòèë” ôèëèàëûíäà, “Åëáà” ÌÌÚ âÿ äèýÿð ìöÿññèñÿëÿðäÿ
àðòûì ìöøàùèäÿ îëóíìóøäóð. Áó ìöÿññèñÿëÿðèí àùÿíýäàð èøëÿìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ øÿùÿð ñÿíàéåñèíäÿ 22,6 ìèëéîí ìàíàòäàí
÷îõ ìÿùñóë èñòåùñàë îëóíìóø âÿ õèäìÿòëÿð
ýþñòÿðèëìèøäèð.
Öìóìè èñòåùñàëûí 86,6 ôàèçè ñÿíàéå
ìÿùñóëó èñòåùñàëûíûí, 13,4 ôàèçè ñÿíàéå õàðàêòåðëè õèäìÿòëÿðèí ùåñàáûíà éàðàíìûøäûð.
Àçÿðáàéúàíäà ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí
èíêèøàôûíû ñöðÿòëÿíäèðìÿê ìÿãñÿäèëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá
Èëùàì ßëèéåâ 2014-úö èëè “Ñÿíàéå èëè” åëàí
åòìèøäèð, - äåéÿí Èúðà Áàø÷ûñû áó èë þëêÿìèçèí ýÿëÿúÿê èíêèøàô äèíàìèêàñûíû ìöÿééÿí
åäÿí ñÿíàéå ñàùÿñèíÿ äàùà äà áþéöê
äèããÿò âåðèëìÿëè îëäóüóíó ãåéä åòìèøäèð.
Ñÿíàéåëÿøìÿ ñèéàñÿòè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ
ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíò úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ìåòàëëóðýèéà ñÿíàéåñèíèí èíêèøàôû èëÿ
áàüëû èìçàëàäûüû ñÿðÿíúàìà ÿñàñÿí, Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ èíøà åäèëÿúÿê ìöàñèð ìåòàëëóðýèéà êîìáèíàòûíûí èíøàñû áþéöê þíÿì
äàøûéàúàãäûð.
2012-úè èë 21 éàíâàð òàðèõèíäÿ äþâëÿò
áàø÷ûñûíûí èøòèðàêû èëÿ èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèø
“ÄÅÒ-ÀË Àëöìèíèóì” ÌÌÚ-íèí Àëöìèíèóì Çàâîäóíóí èëëèê 50 ìèí òîí èñòåùñàë
ýöúöíÿ ìàëèê 1-úè ôàçàñû èøÿ áàøëàìûøäûð.
2014-úö èëèí ÿââÿëèíäÿ èñÿ úÿíàá Ïðåçèäåíòèí Ýÿíúÿéÿ ñîí ñÿôÿðè çàìàíû áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà úàâàá âåðÿí, öìóìè
èñòåùñàë ýöúö èëäÿ 50 ìèí òîí îëàí 2 ìîäåðí çàâîä èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð. Áóíëàð
ìåòàëòþêìÿ âÿ ôàñèëÿñèç éàéìà, ùÿì÷èíèí
òÿçéèãëÿ éàéìà âÿ áîéàìà çàâîäëàðûäûð.
Áó ìöÿññèñÿëÿðèí ôÿàëèééÿòè íÿòèúÿñèíäÿ
300-ÿ éàõûí éåíè èø éåðè à÷ûëìûøäûð. Áöòþâëöêäÿ êîìïëåêñäÿ 1400 íÿôÿð èøëÿ òÿìèí
åäèëìèøäèð.
“ÄÅÒ.ÀË Àëöìèíèóì” ÌÌÚ-íèí Åëåêòðîëèç Çàâîäóíóí èñòåùñàë ýöúö èëäÿ 50 òîí
îëàí ÛÛ ôàçàñûíûí òèêèíòèñè äàâàì åòäèðèëèð âÿ
áó èëèí ñîíóíà èíøàñûíûí áàøà ÷àòäûðûëìàñû
íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Ýÿíúÿ “Ýèë-Òîðïàã” Èñòåùñàëàò Ñàùÿñèíäÿ èñÿ èëäÿ èñòåùñàëûí ùÿúìèíèí 450 ìèí
òîíà ÷àòäûðûëìàñû, ýèë-òîðïàã ìÿùñóëóíóí
èñÿ “ãóìâàðè” øÿêèëäÿ èñòåùñàëû ö÷öí çàâîäóí éåíèäÿí ãóðóëìàñû ïëàíëàøäûðûëìûøäûð.
Ýÿíúÿ Àâòîìîáèë Çàâîäó ÈÁ-äÿ 2014úö èëäÿ éåíè ìÿùñóëëàðûí, “ÌÀÇ” àâòîìîáèëëÿðèíèí èñòåùñàëû èëÿ ïàðàëåë îëàðàã îíëàðûí
øàññèëÿðè öçÿðèíäÿ ìöõòÿëèô íþâ õöñóñè òÿéèíàòëû ãóðüóëàðûí ãóðàøäûðûëìàñû, ùÿì÷èíèí
Ìèíñê Àâòîìîáèë Çàâîäó èëÿ “ÌÀÇ” àâòîáóñëàðûíûí, Ìèíñê Òÿêÿðëè Äàðòûúûëàð Çàâîäó ÀÑÚ àðàñûíäà áàüëàíìûø ìöãàâèëÿéÿ
ÿñàñÿí äàðòûúû òðåéëåðëÿðèí èñòåùñàëû äà íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Øÿùÿð èãòèñàäèééàòûíûí èíêèøàôûíäà ìöùöì ðîë îéíàéàí âÿ öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí ôîðìàëàøìàñûíäà àïàðûúû ñàùÿëÿðäÿí
îëàí òèêèíòè êîìïëåêñè äÿ øÿùÿð èãòèñàäèééàòûíûí äèýÿð ñàùÿëÿðè êèìè äàâàìëû èíêèøàô
åòìÿêäÿäèð.
2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ øÿùÿðèí
èãòèñàäè âÿ ñîñèàë ñàùÿëÿðèíèí èíêèøàôû ö÷öí
áöòöí ìàëèééÿ ìÿíáÿëÿðèíäÿí ÿñàñ êàïèòàëà 37,6 ìèëéîí ìàíàò âÿ éà ÿââÿëêè èëäÿí
17,2 ôàèç âÿ éàõóä 5,5 ìèëéîí ìàíàò ÷îõ
âÿñàèò éþíÿëäèëìèøäèð.
Òèêèíòè-ãóðàøäûðìà èøëÿðèíäÿ èñòèôàäÿ
åäèëìèø âÿñàèòèí ùÿúìè öìóìè ñÿðìàéÿíèí 94,9 ôàèçèíè òÿøêèë åäÿðÿê 35,7 ìèëéîí
ìàíàò îëìóøäóð. 2013-úö èëèí åéíè äþâðö
èëÿ ìöãàéèñÿäÿ òèêèíòè-ãóðàøäûðìà èøëÿðèíÿ éþíÿëäèëìèø âÿñàèòèí ìèãäàðû 13,0 ôàèç
àðòìûøäûð.
Øÿùÿðèí ñîñèàë-èãòèñàäè ùÿéàòûíäà ìöøàùèäÿ îëóíàí äàâàìëû âÿ ñöðÿòëè èíêèøàô,
ÿëâåðèøëè ñÿðìàéÿ ìöùèòè ñÿðìàéÿ÷èëÿð òÿðÿôèíäÿí ÿñàñ êàïèòàëà éþíÿëäèëìèø öìóìè
ñÿðìàéÿíèí ìÿùñóë èñòåùñàë åäÿí îáéåêòëÿðèí èíøàñûíäà 477,8 ìèí ìàíàò (1,3 ôàèç),
õèäìÿò ñàùÿëÿðè öçðÿ îáéåêòëÿðèí òèêèíòèñèíäÿ 37,1 ìèëéîí ìàíàò (98,7 ôàèç) èñòèôàäÿ
åäèëìÿñèíÿ ñÿáÿá îëìóøäóð. ßñàñ êàïèòàëà éþíÿëäèëìèø âÿñàèòèí ùàìûñû äàõèëè âÿñàèòëÿðäÿí èáàðÿò îëìóøäóð.
Äþâëÿò ìöëêèééÿòèíÿ ìÿõñóñ ìöÿññèñÿ âÿ òÿøêèëàòëàð èíøààò èøëÿðèíÿ 36,9 ìèëéîí ìàíàò, ãåéðè-äþâëÿò ìöëêèééÿòèíÿ
ìÿõñóñ ìöÿññèñÿëÿð èñÿ 745,4 ìèí ìàíàò
âÿñàèò ñÿðô åòìèøëÿð.
ßñàñ êàïèòàëà éþíÿëäèëìèø ñÿðìàéÿíèí
öìóìè ùÿúìèíäÿ áöäúÿ âÿñàèòëÿðè 97,0
ôàèç, ìöÿññèñÿ âÿ òÿøêèëàòëàðûí âÿñàèòëÿðè
1,3 ôàèç, ÿùàëèíèí øÿõñè âÿñàèòëÿðè 1,7 ôàèç
òÿøêèë åòìèøäèð.
2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ òèêèíòè
ìöÿññèñÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí éåðèíÿ éåòèðèëìèø
èíøààò èøëÿðèíèí ùÿúìè ÿââÿëêè èëèí ñÿâèééÿñèíè 14,0 ôàèç öñòÿëÿìèøäèð. Áó ìöÿññèñÿëÿðèí þç ýöúëÿðè èëÿ éåðèíÿ éåòèðäèêëÿðè èíøààò èøëÿðèíèí ùÿúìè 6,1 ìèëéîí ìàíàò òÿøêèë
åòìèøäèð.
Òèêèíòè ìöÿññèñÿëÿðèíèí þç ýöúëÿðè èëÿ
éåðèíÿ éåòèðäèêëÿðè èíøààò èøëÿðèíèí 93,5 ôàèçèíè éåíè òèêèíòè, éåíèäÿíãóðìà âÿ ýåíèøëÿíäèðìÿ, 2,3 ôàèçèíè ÿñàñëû òÿìèð, 4,2 ôàèçèíè úàðè òÿìèð èøëÿðè òÿøêèë åòìèøäèð.
Èëèí ÿââÿëèíäÿ ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíòèí
Ýÿíúÿéÿ ñîí ñÿôÿðè çàìàíû ìþùòÿøÿì
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçè, Íèçàìè Ýÿíúÿâè
âÿ Ìöàñèð Èíúÿñÿíÿò ìóçåéëÿðè, àìôèòåàòð,
“Øÿëàëÿëÿð” êîìïëåêñè, “Ýÿíúÿ ýþë”, “Ýÿíúëÿð âÿ ÷èíàðëàð” àëëåéàñû, “Çÿôÿð òàüû”, Ìÿù-
Ñÿíàéåäÿ èñòåùñàëûí âÿ õèäìÿòèí ñòðóêòóðó, ôàèçëÿ
ñÿòè Ýÿíúÿâè âÿ Óøàã Éàðàäûúûëûã ìÿðêÿçëÿðè, “ÂÅÝΔ ùîòåëè èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð.
Áöòöí áó ýþðöëÿí èøëÿðëÿ òàíûøëûãäàí ñîíðà
þëêÿ ðÿùáÿðè áèëäèðìèøäèð êè, áåëÿ ìþùòÿøÿì ëàéèùÿíèí èúðà åäèëìÿñè ö÷öí ýÿíúÿëèëÿð ÷îõ áþéöê ñÿé ýþñòÿðìèøëÿð.
Ùàçûðäà óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ àäûíà ïàðêäà 4 ìèí êâ. ìåòð ÿðàçèäÿ ßéëÿíúÿ Ìÿðêÿçèíèí âÿ Ãûø Ïàðêûíûí òèêèíòèñè
äàâàì åòäèðèëèð.
Þëêÿ Ïðåçèäåíòèíèí õåéèð-äóàñû èëÿ Ýÿíúÿ Îëèìïèéà Ïàðêûíûí òÿìÿëè ãîéóëìóøäóð.
Áó óíèâåðñàë ñàëîíäà éàðûøëàðûí ýåäèøèíè
1500 òàìàøà÷û èçëÿéÿ áèëÿúÿêäèð.
Öìóìèééÿòëÿ, Ýÿíúÿ Îëèìïèéà Ïàðêû
áþéöêëöéöíÿ âÿ õèäìÿò ñàùÿñèíèí ìöõòÿëèôëèéèíÿ ýþðÿ ÌÄÁ ìÿêàíûíäà éåýàíÿ èäìàí îáéåêòëÿðèíäÿí áèðè îëàúàãäûð. Îáéåêòèí èíøàñûíûí 2017-úè èëäÿ áàøà ÷àòäûðûëìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëìóøäóð. Äþâëÿò áàø÷ûñû
Îëèìïèéà Ïàðêûíûí èíøàñûíûí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ àïàðûëìàñû ö÷öí ìöâàôèã òàïøûðûã
âÿ òþâñèéÿëÿð âåðìèøäèð.
Àòàòöðê ïðîñïåêòèíäÿ èíøà åäèëÿí 50
ìÿíçèëëè éàøàéûø áèíàñû áó èëèí ñîíóíà êèìè ñàêèíëÿðèíèí èñòèôàäÿñèíÿ âåðèëÿúÿê. Áóíóíëà éàíàøû, ùÿìèí ïðîñïåêòäÿ (êå÷ìèø
õàë÷à êîìáèíàòûíûí éàíû) 3,3 ùåêòàð ÿðàçèäÿ öìóìè éàøàéûø ñàùÿñè 32 ìèí 819 êâ.
ìåòð îëàí 4 ÿäÿä 7 ìÿðòÿáÿëè, 2 ÿäÿä 5
ìÿðòÿáÿëè éàøàéûø áèíàñûíûí âÿ Ø.È.Õÿòàè
ïðîñïåêòèíäÿ 4,96 ùà ÿðàçèäÿ ÷îõìÿðòÿáÿëè éàøàéûø áèíàëàðû âÿ ãåéðè-éàøàéûø îáéåêòëÿðèíèí èíøàñû àïàðûëûð.
Íèçàìè ïðîñïåêòèíäÿ “Ðàìàäà ïëàçà”
ùîòåëèíèí ãàðøûñûíäà Ìÿðêÿçè áàíêûí Ýÿíúÿ ôèëèàëûíûí éåíè èíçèáàòè áèíàñûíûí èíøàñû
äàâàì åòäèðèëÿðÿê úàðè èëäÿ èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Èúðà Áàø÷ûñû ãåéä åòäè êè, ãÿñÿáÿëÿðèí
àâòîìîáèë éîëëàðûíûí éåíèäÿí òèêèëìÿñè âÿ
àñôàëòëàøäûðûëìàñû èøëÿðèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè äàâàì åòäèðèëìÿêäÿäèð.
Úàðè èëèí ÿââÿëèíäÿí ñàêèíëÿðèí ìÿíçèëìÿèøÿò øÿðàèòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû, îíëàðû
íàðàùàò åäÿí ïðîáëåìëÿðèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ, õöñóñÿí äÿ éàøàéûø
áèíàëàðûíûí äàì þðòöêëÿðèíèí ÿñàñëû òÿìèð
îëóíìàñû, ùÿéÿòéàíû ñàùÿëÿðèí àáàäëàøäûðûëìàñû, ëèôò òÿñÿððöôàòûíûí éåíèäÿíãóðóëìàñû
èñòèãàìÿòèíäÿ ìöÿééÿí èøëÿð ýþðöëìöøäöð.
Øÿùÿðèí åêîëîæè âÿçèééÿòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû äàèì äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàíûëìûø, ìþâúóä éàøûëëûãëàðà àãðîòåõíèêè
ãóëëóã ýþñòÿðèëìèø, ÿëàâÿ éàøûëëûã çîëàãëàðû
ñàëûíìûø âÿ úàðè èëäÿ äÿ áó èñòèãàìÿòäÿ èøëÿð äàâàì åòäèðèëìÿêäÿäèð. Øÿùÿðèí ìöõòÿëèô ÿðàçèëÿðèíäÿ 31 ìèíÿ éàõûí òèíý ñàëûíìûø, 300 ìèíäÿí ÷îõ ìþâñöìè ýöë âÿ ÷è÷ÿê ÿêèëìèø, 0,5 ùåêòàð ñàùÿäÿ ÷ÿìÿíëèê
(ãàçîí) ñàëûíìûø, 12 ÿäÿä ñóáàðòåçèàí ãóéóñó òÿìèð îëóíìóø âÿ éåíèëÿðè âóðóëàðàã
èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð.
Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ ïàðêëàðûí âÿ õèéàáàíëàðûí ÿñàñëû øÿêèëäÿ éåíèäÿíãóðóëìàñû,
éåíè ïàðêëàðûí ñàëûíìàñû, èíñàíëàðûí ðàùàòëûüû ö÷öí äöíéà ñòàíäàðòëàðûíà óéüóí èñòèðàùÿò ýóøÿëÿðèíèí éàðàäûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ àðäûúûë òÿäáèðëÿð äàâàì åòäèðèëèð.
Éåíè ñàëûíàí Ìèðçÿ Øÿôè Âàçåù àäûíà
ïàðêûí òèêèíòèñè äàâàì åòäèðèëèð. ßçèç ßëèéåâ
ïàðêûíäà âÿ éåíèäÿí áÿðïà îëóíàí “Èñòèãëàë” ïàðêûíäà äà òèêèíòè-áÿðïà èøëÿðè äàâàì
åòäèðèëìÿêäÿäèð.
Íÿãëèééàò-êîììóíèêàñèéà, ðàáèòÿ âÿ
èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû ñåêòîðóíóí èíêèøàôû, áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà ÷àòäûðûëìàñû
äþâëÿò ñèéàñÿòèíèí ïðèîðèòåò èñòèãàìÿòëÿðèíäÿíäèð.
Øÿùÿðäÿ ñÿðíèøèí äàøûíìàñû öçðÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí àâòîìîáèë íÿãëèééàòû òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðè òÿðÿôèíäÿí ùåñàáàò äþâðöíäÿ 19,3 ìèëéîí íÿôÿð, 2013-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ èëäÿ 17,9 ìèëéîí íÿôÿð ñÿðíèøèí äàøûíìûøäûð. Àâòîìîáèë íÿãëèééàòû èëÿ
áó äþâðäÿ 1 ìèëéîí 15 ìèí òîí éöê, 2013úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ èñÿ 975,0 ìèí òîí
éöê äàøûíìûøäûð.
Àâòîìîáèë íÿãëèééàòû èëÿ ñÿðíèøèí äàøûíìàñû þòÿí èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 7,6 ôàèç, éöê äàøûíìàñû èñÿ 4,1 ôàèç
àðòìûøäûð.
Àâòîìîáèë íÿãëèééàòû âàñèòÿñèëÿ ñÿðíèøèí äàøûíìàñûíûí 28,5 ôàèçè ùöãóãè øÿõñëÿð, 71,5 ôàèçè ôèçèêè øÿõñëÿð òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð.
Èúòèìàè íÿãëèééàòäàí èñòèôàäÿ åäÿí ñÿðíèøèíëÿðèí äàéàíàúàãëàðäà ðàùàòëûãëà àâòîáóñ ýþçëÿìÿëÿðèíè òÿìèí åòìÿê ö÷öí
2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ äÿ àéðû-àéðû
ìàðøðóòëàð öçðÿ éåíè ìöàñèð äàéàíàúàãëàð
ãóðàøäûðûëìàñû äàâàì åòäèðèëìÿêäÿäèð.
ßùàëèéÿ ýþñòÿðèëÿí èíôîðìàñèéà âÿ ðàáèòÿ õèäìÿòèíäÿí äàíûøàí ìÿðóçÿ÷è áèëäèðìèøäèð êè, êå÷ÿí èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 89,3 ìèí ìàíàò âÿ éà 9,2 ôàèç
àðòûã õèäìÿòëÿð ýþñòÿðèëìèøäèð.
Ìöàñèð òÿëÿáëÿðÿ úàâàá âåðÿí èíôîðìàñèéà âÿ êîììóíèêàñèéà èíôðàñòðóêòóðóíóí
ôîðìàëàøìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ òåëåôîí øÿáÿêÿñè ÍÝÍ (éåíè íÿñèë øÿáÿêÿñè) òåõíîëîýèéàñû ÿñàñûíäà ðåêîíñòðóêñèéà îëóíàðàã
íþìðÿ òóòóìó àðòûðûëìûø, ÿíÿíÿâè ðàáèòÿ
õèäìÿòëÿðè èëÿ éàíàøû, ìöàñèð õèäìÿòëÿðèí
ýþñòÿðèëìÿñè èìêàíû ýåíèøëÿíäèðèëìèøäèð.
Êå÷ÿí èëèí ìöâàôèã äþâðöíÿ íèñáÿòÿí
èíòåðíåò èñòèôàäÿ÷èëÿðèíèí ñàéû 2 ìèí 567
íÿôÿð âÿ éà 54,7 ôàèç àðòìûøäûð. Áóíäàí
ÿëàâÿ, øÿùÿðäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí 78 èíòåðíåò êëóáóí õèäìÿòèíäÿí îðòà ùåñàáëà àéäà
òÿõìèíÿí 88 ìèí 920 íÿôÿð èñòèôàäÿ åäèð.
Å.Âÿëèéåâ äåìèøäèð êè, “Àçÿðïî÷ò”
ÌÌÚ-íèí Ýÿíúÿ Ðåýèîíàë Ïî÷ò ôèëèàëûíûí
õèäìÿò øÿáÿêÿñèíèí èíêèøàôû ñàùÿñèíäÿ
ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ
2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ ÿùàëè âÿ äèýÿð
èñòåùëàê÷ûëàðà 210 ìèí ìàíàòëûã õèäìÿò
ýþñòÿðèëìèøäèð êè, áó äà þòÿí èëèí ìöâàôèã
äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 12,2 ôàèç ÷îõäóð.
Ýþñòÿðèëÿí õèäìÿòèí êåéôèééÿòèíè äàùà
äà éàõøûëàøäûðìàã ö÷öí Ýÿíúÿ Ðåýèîíàë
Ïî÷ò Ôèëèàëûíûí øþáÿëÿðè øÿíáÿ, áàçàð âÿ
áàéðàì ýöíëÿðè äÿ äàõèë îëìàãëà, ìöøòÿðèëÿðèíÿ ôàñèëÿñèç õèäìÿò ýþñòÿðèð.
ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ
30 àïðåë 2014-úö èë
3
úàðè èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ äÿ ãîðóéóá ñàõëàìûøäûð
Èãòèñàäèééàòûí áàøãà ñàùÿëÿðè êèìè,
øÿùÿðèí èñòåùëàê áàçàðû äèíàìèê èíêèøàô
åòìèø âÿ áó ñàùÿäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí
òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðè, ôèçèêè øÿõñëÿðèí øÿáÿêÿëÿðè âàñèòÿñèëÿ ÿùàëèéÿ 211,3 ìèëéîí
ìàíàòëûã, éàõóä 2013-úö èëèí áèðèíúè ðöáö
èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 2,9 ôàèç ÷îõ èñòåùëàê ìàëëàðû ñàòûëìûø âÿ ïóëëó õèäìÿòëÿð ýþñòÿðèëìèøäèð.
Ïÿðàêÿíäÿ òèúàðÿò øÿáÿêÿñèíäÿ ñàòûëìûø ìàëëàðûí âÿ ÿùàëèéÿ ýþñòÿðèëìèø ïóëëó
õèäìÿòëÿðèí öìóìè ùÿúìèíèí 96,5 ôàèçè
þçÿë ìöÿññèñÿëÿðèí ôÿàëèééÿòè ñàéÿñèíäÿ
ôîðìàëàøìûø âÿ áó ìöÿññèñÿëÿðäÿ ñàòûëìûø ìàëëàðûí âÿ ýþñòÿðèëìèø õèäìÿòëÿðèí
ùÿúìè 2,7 ôàèç àðòàðàã 138,8 ìèëéîí ìàíàò òÿøêèë åòìèøäèð.
Ïÿðàêÿíäÿ òèúàðÿò äþâðèééÿñèíèí òÿðêèáèíäÿ ôÿðäè ñàùèáêàðëàðûí õöñóñè ÷ÿêèñè
96,8 ôàèç îëìóø âÿ îíëàð òÿðÿôèíäÿí ÿùàëèéÿ 2013-úö èëèí áèðèíúè ðöáö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 0,6 ôàèçäÿí ÷îõ èñòåùëàê ìàëëàðû ñàòûëìûøäûð.
Ïÿðàêÿíäÿ ÿìòÿÿ áàçàðûíûí 0,5 ôàèçèíè
äþâëÿò òèúàðÿòè, 4,0 ôàèçèíè þçÿë ìöÿññèñÿëÿð, 7,6 ôàèçèíè éàðìàðêà âÿ áàçàðëàð, 87,9
ôàèçèíè ùöãóãè øÿõñ éàðàòìàäàí ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë îëàí ôèçèêè øÿõñëÿð òÿøêèë åäèð.
Ïÿðàêÿíäÿ ÿìòÿÿ äþâðèééÿñèíèí 0,5
ôàèçè äþâëÿò, 99,5 ôàèçè èñÿ ãåéðè-äþâëÿò áþëìÿñèíèí ïàéûíà äöøöð.
2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ ïÿðàêÿíäÿ ÿìòÿÿ äþâðèééÿñèíèí öìóìè ùÿúìèíäÿ
ÿðçàã ìàëëàðûíûí õöñóñè ÷ÿêèñè öñòöíëöê
òÿøêèë åòìÿêäÿ äàâàì åäÿðÿê êå÷ÿí èëèí
ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 1,1 ôàèç ÷îõ
îëìóøäóð.
ßùàëèíèí ùÿéàò ñÿâèééÿñèíè õàðàêòåðèçÿ
åäÿí ÿñàñ ýþñòÿðèúèëÿðäÿí áèðè îëàí ïóëëó
õèäìÿòèí ùÿúìè þòÿí èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ
ìöãàéèñÿäÿ õåéëè àðòìûøäûð. ßùàëèéÿ 61,4
ìèëéîí ìàíàòëûã âÿ éà 2013-úö èëèí áèðèíúè
ðöáöíÿ íèñáÿòÿí 1,8 ôàèç ÷îõ ìöõòÿëèô íþâ
ïóëëó õèäìÿòëÿð ýþñòÿðèëìèøäèð.
Äþâëÿòèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàô ñòðàòåýèéàñûíûí ÿñàñ ìÿãñÿäëÿðèíäÿí áèðèíè äÿ
éîõñóëëóüóí ñÿâèééÿñèíèí äàùà äà àøàüû
ñàëûíìàñû òÿøêèë åäèð. Áó ñàùÿäÿ ùÿéàòà
êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ ñîí îí èëäÿ
éîõñóëëóüóí ñÿâèééÿñè 49,0 ôàèçäÿí 5,0
ôàèçÿ åíìèøäèð.
Øÿùÿð ÿùàëèñèíèí ýÿëèðëÿðè 2013-úö èëèí
áèðèíúè ðöáö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 2,6 ôàèç àðòìûø, àäàìáàøûíà äöøÿí ýÿëèðèí ìÿáëÿüè
èñÿ 2,0 ôàèç àðòàðàã 911,3 ìàíàòà ÷àòìûøäûð.
Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí
Ýÿíúÿ øÿùÿð Íèçàìè âÿ Êÿïÿç ðàéîí øþáÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí áó èëèí 3 àéû ÿðçèíäÿ
öìóìè ñàéû 20 ìèí 783 íÿôÿð îëìàãëà, 18
ìèí 917 ôèçèêè âÿ 1 ìèí 866 ùöãóãè øÿõñ
ìÿúáóðè äþâëÿò ñîñèàë ñûüîðòàñûíà úÿëá
îëóíìóø âÿ îíëàð òÿðÿôèíäÿí ôîíäà 3 ìèëéîí 829 ìèí ìàíàò âÿñàèò ìÿäàõèë åäèëìèøäèð. Áó, êå÷ÿí èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ
ìöãàéèñÿäÿ 88,8 ôàèç âÿ éà 430 ìèí ìàíàò ÷îõäóð.
Øÿùÿð ÿùàëèñèíèí àçòÿìèíàòëû ùèññÿñèíèí öíâàíëû äþâëÿò ñîñèàë éàðäûìû èëÿ òÿìèí
åäèëìÿñè øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí ôÿàëèééÿòèíèí ÿñàñ èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí èáàðÿòäèð.
“Öíâàíëû äþâëÿò ñîñèàë éàðäûìû ùàããûíäà” Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ãàíóíóíà ìöâàôèã îëàðàã øÿùÿðäÿ ùåñàáàò
äþâðöíäÿ 4 ìèí 323 àèëÿ, î úöìëÿäÿí 17
ìèí 655 àèëÿ öçâö äþâëÿòèí öíâàíëû ñîñèàë
éàðäûìûíäàí éàðàðëàíìûøäûð. Áó ìÿãñÿä
ö÷öí 1 ìèëéîí 771 ìèí ìàíàò âÿñàèò
õÿðúëÿíìèøäèð êè, áó äà áèð àèëÿéÿ ùÿð àé
îðòà ùåñàáëà 136 ìàíàò äþâëÿò éàðäûìû
äåìÿêäèð.
Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè ÿëèëëÿðè âÿ øÿùèä
àèëÿëÿðèíèí, ùÿì÷èíèí øÿùÿðäÿ ìÿñêóíëàøìûø ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí ìàääè-ìÿíÿâè åùòèéàúëàðûíûí þäÿíèëìÿñè øÿùÿð Èúðà
Ùàêèìèééÿòèíèí äàèìà äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàíûëûð âÿ áó èñòèãàìÿòäÿ ÿñàñëû èøëÿð ýþðöëöð.
Åéíè çàìàíäà øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè
òÿðÿôèíäÿí úàðè èëèí ÿââÿëèíäÿí Ãàðàáàü
ìöùàðèáÿñè ÿëèëëÿðè âÿ øÿùèä àèëÿëÿðèíÿ òîé,
éàñ ìÿðàñèìëÿðè, ùÿì÷èíèí îíëàðûí ìöàëèúÿñè èëÿ áàüëû 71 ìèí 93 ìàíàòà éàõûí
ìàääè éàðäûì ýþñòÿðèëìèøäèð.
Ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí éàøàéûø øÿðàèòèíèí
âÿ ñîñèàë òÿìèíàòûíûí éàõøûëàøäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿð úàðè èëèí ÿââÿëèíäÿí äÿ äàâàì åòäèðèëìèøäèð. Áó èëèí ôåâðàë
âÿ ìàðò àéëàðûíäà 1 ìèí 497 àèëÿ âÿ éà 5
ìèí 239 íÿôÿðÿ éàõûí ìÿúáóðè êþ÷êöí ùÿð
úöð øÿðàèòè îëàí ìÿíçèëëÿðÿ êþ÷öðöëìöøäöð.
Ùàúûêÿíä ãÿñÿáÿñèíäÿ ìÿñêóíëàøìûø
519 ìÿúáóðè êþ÷êöí àèëÿñè ö÷öí Ùàúûìÿëèê êÿíäèíèí éàõûíëûüûíäà 60 ùåêòàð ÿðàçèäÿ ôÿðäè åâëÿðäÿí èáàðÿò ãÿñÿáÿíèí ñàëûíìàñû ö÷öí çÿðóðè ëàéèùÿ-ñìåòà ñÿíÿäëÿðè
ùàçûðëàíìûø âÿ èíøààò èøëÿðèíÿ ñòàðò âåðèëìèøäèð.
Ùåñàáàò ðöáö ÿðçèíäÿ øÿùÿðèí áàíê âÿ
ãåéðè-áàíê êðåäèò òÿøêèëàòëàðû òÿðÿôèíäÿí
ùöãóãè âÿ ôèçèêè øÿõñëÿðÿ 121 ìèëéîí 259
ìèí ìàíàòäàí ÷îõ ýöçÿøòëè êðåäèò âåðèëìÿñè òÿìèí åäèëìèøäèð. Áó, þòÿí èëèí ìöâàôèã
äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 2,3 äÿôÿ ÷îõäóð.
Âåðèëÿí öìóìè êðåäèòëÿðèí 99,5 ôàèçè, éÿíè
120,0 ìèëéîí 648,0 ìèí ìàíàòû þçÿë áàíêëàð âÿ êðåäèò òÿøêèëàòëàðûíà àèääèð.
ßùàëèíèí ìÿøüóëëóã ñÿâèééÿñèíèí éöêñÿëäèëìÿñè äþâëÿò áàø÷ûñûíûí éåðèòäèéè èãòèñàäè ñèéàñÿòèí ïðèîðèòåò èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí
áèðèäèð. Áó âàúèá ìÿñÿëÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí äàèì äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàíûëûð. 2014-úö èëèí 3 àéû ÿðçèíäÿ Ìÿøüóëëóã
Ìÿðêÿçèíÿ 202 íÿôÿð èøàõòàðàí ìöðàúèÿò
åòìèø, îíëàðäàí 101 íÿôÿðè âÿ éà ùÿð èêè
íÿôÿðäÿí áèðè ìöíàñèá èøëÿ òÿìèí åäèëìèøäèð. Ãåéäèééàòà ýþòöðöëÿíëÿðèí ñàéû êå÷ÿí
èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 10,0
ôàèç, èøëÿ òÿìèí åäèëÿíëÿðèí ñàéû èñÿ 8,0
ôàèç àðòìûøäûð.
Èøñèç âÿòÿíäàøëàðûí 71 íÿôÿðè åìàë ñÿíàéåñèíäÿ, 7 íÿôÿðè òèúàðÿò, ÿéëÿíúÿ âÿ
íÿãëèééàò ñàùÿñèíäÿ, 23 íÿôÿðè òÿùñèë, ïåøÿ, åëìè âÿ ÿùàëèéÿ ñÿùèééÿ-ñîñèàë õèäìÿò-
Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí òÿøÿááöñö,
äÿñòÿéè âÿ éàõûíäàí êþìÿéè èëÿ Óøàã Ñòîìàòîëîæè Ïîëèêëèíèêàñûíäà ÿñàñëû òÿìèð èøëÿðè áàøà ÷àòäûðûëìûø, ìöàñèð òèááè àïàðàò âÿ
àâàäàíëûãëàð ãóðàøäûðûëàðàã Íîâðóç áàéðàìû ÿðÿôÿñèíäÿ èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð.
Ìÿäÿíè èðñèìèçèí ìöùöì òÿðêèá ùèññÿñè îëàí òàðèõ-ìåìàðëûã àáèäÿëÿðèíèí òÿìèðè
âÿ áÿðïàñû, ìÿäÿíèééÿò ìöÿññèñÿëÿðèíèí
ìàääè-òåõíèêè áàçàñûíûí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ ìöùöì
èøëÿð ýþðöëöð âÿ áó ñàùÿäÿ ìöÿééÿíëÿøäèðèëìèø êîìïëåêñ èøëÿðèí èúðàñû ýöíäÿëèê íÿçàðÿòäÿ ñàõëàíûëûð.
Þòÿí èëäÿí áàøëàíàí Øàù Àááàñ âÿ
Óüóðëó õàí êàðâàíñàðàëàðûíäà, “Ãûçûë Ùàúûëû” ìÿñúèäèíäÿ ÿñàñëû òÿìèð âÿ áÿðïà èøëÿðè
ñöðÿòëÿíäèðèëìèøäèð.
Éåíè èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèø Ùåéäÿð ßëèéåâ
Ìÿðêÿçè, Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè Ìÿðêÿçè, Íèçàìè Ýÿíúÿâè Ìóçåéè âÿ Ãàëà Ãàïûëàðû - Åòíîãðàôèéà âÿ Àðõåîëîýèéà Àáèäÿ Ìóçåé
Êîìïëåêñèíÿ øÿùÿð èúòèìàèééÿòèíèí, òÿùñèë
îúàãëàðûíûí âÿ âÿòÿíäàøëàðûí çèéàðÿòè áàøëàíìûøäûð.
Øÿùÿðäÿ òóðèçìèí èíêèøàô åòìÿñèíÿ
õèäìÿò åäÿí ìåùìàíõàíàëàðûí èíøàñû äà
àðòìûø âÿ ùåñàáàò äþâðöíäÿ 33 îòàãëû, 5
ìÿðòÿáÿëè “ÂÅÝΔ ùîòåëè òèêèëÿðÿê èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð.
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ìÿäÿíèééÿò âÿ Òóðèçì
Èäàðÿñèíèí òàáåëèéèíäÿ îëàí ìÿäÿíèééÿò
ìöÿññèñÿëÿðèíèí ìàääè-òåõíèêè áàçàñûíûí
ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè âÿ àáèäÿëÿðèí ãîðóíóá ñàõëàíûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ õåéëè èø
ýþðöëìöøäöð.
Àçÿðáàéúàíäà ýÿíúëÿð ìÿñÿëÿñè äþâëÿò ñèéàñÿòèíèí ìöùöì òÿðêèá ùèññÿñèíÿ
÷åâðèëèá. “Áóýöíêö ýÿíú ñàáàù þëêÿìèçè
èäàðÿ åäÿúÿêäèð” äåéÿí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ãàéüû âÿ äèããÿòè íÿòèúÿñèíäÿ ýÿíúëÿðèí ïîòåíñèàëûíäàí þëêÿíèí ìÿíàôåéè íàìèíÿ òàì âÿ äöçýöí èñòèôàäÿ îëóíìàñû,
îíëàðûí ôàéäàëû ìÿøüóëëóüóíóí òÿìèí åäèëìÿñè âÿ äþâëÿò èäàðÿ÷èëèéè ñèñòåìèíäÿ ýåð÷ÿêëÿøäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ êîìïëåêñ òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Ùÿð èë îëäóüó êèìè, Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí
Áàø Èäàðÿñè òÿðÿôèíäÿí “Ýÿíúëÿð ñèéàñÿòè
ùàããûíäà” ãàíóíäàí èðÿëè ýÿëÿí âÿçèôÿëÿðèí èúðàñû èëÿ ÿëàãÿäàð úàðè èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ äÿ ìöõòÿëèô òÿäáèðëÿð êå÷èðèëìèøäèð.
Áó ãÿáèëäÿí êå÷èðèëÿí 40-äàí ÷îõ òÿäáèðÿ
9 ìèí 300-ÿ éàõûí ýÿíú úÿëá åäèëìèøäèð.
“Ýÿíúÿ-2016 Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû” ôîðóìóíóí êå÷èðèëìÿñè èëÿ ÿëàãÿäàð îëàðàã áèð ñûðà Àâðîïà þëêÿëÿðèíäÿí ìÿøâÿðÿò
øóðàñûíûí öçâëÿðè Ýÿíúÿéÿ ñÿôÿð åòìèøëÿð.
Þç ýöúëÿðè èëÿ éåðèíÿ éåòèðèëÿí èíøààò èøëÿðèíèí ñòðóêòóðó, ôàèçëÿ
ëÿðèí ýþñòÿðèëìÿñè âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ èøëÿ
òÿìèí åäèëìèøäèð.
Þòÿí äþâð ÿðçèíäÿ øÿùÿð öçðÿ ðÿñìÿí
èøñèç ñòàòóñó âåðèëìèø øÿõñëÿðèí ñàéû 42 íÿôÿð îëìóø âÿ îíëàðûí 45,2 ôàèçèíè ãàäûíëàð
òÿøêèë åòìèø, ãàíóíâåðèúèëèéÿ ìöâàôèã ãàéäàäà èøñèçëèê ìöàâèíÿòè þäÿíèëìèøäèð. Èøñèçëèéÿ ýþðÿ ìöàâèíÿòèí îðòà ìÿáëÿüè
195,7 ìàíàò òÿøêèë åòìèøäèð.
Ìþùòÿðÿì úÿíàá Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì åòäèðèëÿí
ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàô ñòðàòåýèéàñûíûí
ìöùöì èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí áèðè äÿ þëêÿäÿ
ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíäÿí
èáàðÿòäèð.
Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ ñàùèáêàðëûüûí ýöúëÿíìÿñèíÿ, îíóí èíêèøàôûíà äàèì äèããÿò
ýþñòÿðèëìÿêëÿ, þçÿë áþëìÿíèí ôÿàëèééÿòè
ö÷öí ìöíáèò øÿðàèò éàðàäûëìûøäûð.
Áèçíåñ ìöùèòè ö÷öí øÿùÿðäÿ éàðàäûëìûø ÿëâåðèøëè øÿðàèò þçÿë ñóáéåêòëÿðèí ñàé
òÿðêèáèíèí äàâàìëû àðòûìûíû øÿðòëÿíäèðìÿêäÿäèð. Úàðè èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ øÿùÿð öçðÿ
ñàùèáêàðëûã ñàùÿñèíäÿ 35 ùöãóãè âÿ 841
ôèçèêè øÿõñ ãåéäèééàòà àëûíìûøäûð. Áó äà èãòèñàäè àêòèâëèéè ñÿúèééÿëÿíäèðÿí ìöùöì
ýþñòÿðèúèëÿðäÿíäèð.
Èãòèñàäèééàòûí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ äþâëÿò þç èìêàíëàðû ùåñàáûíà ìöàñèð ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíèí ôîðìàëàøìàñûíà ýåíèø èìêàí éàðàòìûøäûð. Îíëàðà ýþñòÿðèëÿí
ùÿðòÿðÿôëè äþâëÿò äÿñòÿéèíèí áàðèç íöìóíÿñè êèìè Ñàùèáêàðëûüà Êþìÿê Ìèëëè Ôîíäó
òÿðÿôèíäÿí 2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáö ÿðçèíäÿ Ýÿíúÿäÿ 3 ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòèíÿ ìöâÿêêèë êðåäèò òÿøêèëàòëàðû âàñèòÿñèëÿ 530 ìèí
ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ýöçÿøòëè êðåäèò âÿñàèòè
àéðûëìûøäûð.
Ñàùèáêàðëûüûí ñÿðáÿñò ôÿàëèééÿòèíè òÿìèí åòìÿê ö÷öí éàðàäûëìûø øÿðàèò íÿòèúÿñèíäÿ 2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíöí öìóìè
äàõèëè ìÿùñóë áóðàõûëûøûíûí ùÿúìèíäÿ ãåéðè-äþâëÿò ñåêòîðóíóí ïàéû àðòìàãäà äàâàì åòìèø âÿ ùåñàáàò äþâðöíäÿ áó ýþñòÿðèúè ñÿíàéåäÿ 33,0 ôàèç, òèêèíòèäÿ 0,9 ôàèç,
ñÿðíèøèí äàøûíìàñûíäà 2,2 ôàèç, òèúàðÿòäÿ
63,8 ôàèç òÿøêèë åòìèøäèð.
Ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû ÛÛÛ
Äþâëÿò Ïðîãðàìûíûí èúðàñû èëÿ ÿëàãÿäàð
2009-2013-úö èëëÿð âÿ 2014-úö èëèí áèðèíúè
ðöáö ÿðçèíäÿ øÿùÿðäÿ 18 ìèí 192 éåíè, î
úöìëÿäÿí 16 ìèí 265 äàèìè èø éåðè à÷ûëìûøäûð. 2014-úö èëèí áèðèíúè ðöáöíäÿ èñÿ 1
ìèí 275 äàèìè èø éåðè îëìàãëà, 1 ìèí 385
éåíè èø éåðè éàðàäûëìûøäûð.
Èúðà Áàø÷ûñû ùåñàáàò ìÿðóçÿñèíäÿ âóðüóëàìûøäûð êè, óëó þíäÿðèí ñèéàñè êóðñóíóí
äàâàì÷ûñû êèìè áó ýöí þëêÿ Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ èãòèñàäèééàòûí âÿ ÿùàëèíèí åíåðæèäàøûéûúûëàðûíà, åëåêòðèê åíåðæèñèíÿ, ãàçà, ñóéà, äèýÿð õèäìÿòëÿðÿ îëàí òÿëÿáàòûíûí þäÿíèëìÿñè âÿ áó ñàùÿäÿ ýþñòÿðèëÿí õèäìÿòëÿðèí áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàð ñÿâèééÿñèíÿ ÷àòäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ÿùÿìèééÿòëè èøëÿð ýþðöëöð.
“Ýÿíúÿ Ðåýèîíàë Åëåêòðèê Øÿáÿêÿñè”
ÌÌÚ âÿ Ýÿíúÿ Åëåêòðèê Øÿáÿêÿñè ÿùàëè
âÿ äèýÿð èñòåùëàê÷ûëàðûí åëåêòðèê åíåðæèñè
èëÿ òÿúùèçàòûíûí äàéàíûãëû âÿ åòèáàðëû òÿìèíàòû ìÿãñÿäèëÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí òÿäáèðëÿðèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ ìöÿééÿí èøëÿð ýþðìöøëÿð. Áåëÿ êè, øÿùÿðèí
ìöõòÿëèô ÿðàçèëÿðèíäÿ éåðëÿøìèø éöêñÿêýÿðýèíëèêëè 110/35/10-6 êÂ-ëóã 99 éàðûìñòàíñèéàäà ïëàí-ãðàôèê âÿ ïëàíäàíêÿíàð
òÿìèð èøëÿðè àïàðûëìûø, 1,8 êì óçóíëóüóíäà 35 êÂ-ëóã ùàâà õÿòòè éåðàëòû êàáåë õÿòòè èëÿ ÿâÿç îëóíìóøäóð.
Øÿùÿðèí éàøàéûø ÿðàçèëÿðèíäÿ åëåêòðèê
øÿáÿêÿñèíäÿ àïàðûëàí éåíèäÿíãóðìà èøëÿðè äàâàì åòäèðèëìèøäèð. 2-úè âÿ 3-úö ìèêðîðàéîíëàðäà åëåêòðèê øÿáÿêÿñè ñèñòåìèíäÿ àïàðûëàí éåíèäÿíãóðìà èøëÿðèíèí áàøà
÷àòìàñû èëÿ ùÿìèí ÿðàçèëÿðäÿ åëåêòðèê
åíåðæèñè èñòåùëàê÷ûëàðûíûí òÿìèíàòû äàùà
äà éàõøûëàøìûø, åíåðæè òÿúùèçàòûíûí åòèáàðëûëûüû àðòìûøäûð.
Ýÿíúÿ Ãàç Èñòèñìàðû Ñàùÿñè òÿðÿôèíäÿí èñòèñìàð ìöääÿòè áàøà ÷àòìûø ìöõòÿëèô äèàìåòðëè ãàç êÿìÿðëÿðè òÿìèð-áÿðïà
åäèëèð, éåðöñòö ãàç õÿòëÿðè éåðàëòû õÿòëÿðëÿ
ÿâÿç îëóíóð, ôÿðäè éàøàéûø åâëÿðèíèí ùÿéÿòèíäÿí ãàç êÿìÿðëÿðè âÿ ìÿèøÿò ãàç ñàéüàúëàðû êö÷ÿéÿ ÷ûõàðûëûð, èñòèñìàðà éàðàðñûç
âÿçèééÿòäÿ îëàí ãàç òÿíçèìëÿéèúèëÿðè éåíèëÿðè èëÿ ÿâÿç îëóíóð âÿ äèýÿð ïðîôèëàêòèêè
òÿäáèðëÿð ýþðöëöð.
“Ñìàðòêàðò” òèïëè ãàç ñàéüàúëàðûíûí þäÿìÿ ìÿíòÿãÿëÿðèíèí øÿáÿêÿñè ýåíèøëÿíäèðèëìèø, ùàçûðäà ìþâúóä îëàí þäÿíèø òåðìèíàëëàðû èëÿ éàíàøû, “Êîìèòåú ËÒÄ” ÌÌÚ-éÿ
ìÿõñóñ “Ìèëëèþí” òåðìèíàëëàðûíäà äà þäÿíèøè ùÿéàòà êå÷èðìÿê ìöìêöíäöð.
Èúðà Áàø÷ûñû áèëäèðìèøäèð êè, þëêÿ Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ãàðøûéà ãîéäóüó âÿ áþéöê ÿùÿìèééÿò âåðäèéè ïðèîðèòåò
ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè äÿ ÿùàëèíèí ñîñèàë ïðîáëåìëÿðèíèí, î úöìëÿäÿí øÿùÿð âÿ ðàéîíëàðäà ñó òÿúùèçàòû ñèñòåìèíèí éåíèäÿí ãóðóëìàñûíûí þç ùÿëëèíè òàïìàñûäûð.
Ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíò úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí òþâñèéÿñè âÿ òàïøûðûüû èëÿ Àëìàíèéà-
íûí ÊôW Áàíêû, Èñâå÷ðÿíèí “ÑÅÚΔ òÿøêèëàòûíûí Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòè èëÿ ìàëèééÿ
ÿìÿêäàøëûüû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðèíèí ñó âÿ êàíàëèçàñèéà ñèñòåìèíèí éåíèäÿíãóðóëìàñû ëàéèùÿñè ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Òèêèíòè èøëÿðèíèí àïàðûëìàñû 5 êîíòðàêò öçðÿ
íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
Ïèëîò ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ áèíàäàõèëè ñó
âÿ êàíàëèçàñèéà õÿòëÿðèíèí éåíèñè èëÿ ÿâÿç
îëóíìàñû èøëÿðè äàâàì åòäèðèëèð, áó èøëÿðèí
íÿòèúÿñè îëàðàã 5 ìèí 120 ÿäÿä “Ñìàðò”
òèïëè ñó ñàéüàúëàðû ãóðàøäûðûëàðàã èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð.
Øÿùÿðèí àëè, öìóìòÿùñèë, îðòà-èõòèñàñ,
òåõíèêè ïåøÿ ìÿêòÿáëÿðèíèí âÿ ëèñåéëÿðèí
ìàääè-òåõíèêè áàçàñûíûí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ ýþðöëÿí ýåíèøìèãéàñ-
ëû èøëÿð, òÿùñèëèí éåíèëÿøäèðèëìÿñè âÿ êåéôèééÿòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû ö÷öí êå÷èðèëÿí
òÿäáèðëÿð úàðè èëèí ÿââÿëèíäÿ äÿ äàâàì åòäèðèëìèøäèð.
Êå÷ÿí èë ÿñàñëû òÿìèðèíÿ áàøëàíûëìûø
Ì.Ìåùäèçàäÿ àäûíà 4 íþìðÿëè 930 øàýèðä
éåðëèê òàì îðòà ìÿêòÿáäÿ 960 øàýèðä éåðëèê
ÿëàâÿ òÿäðèñ êîðïóñóíóí, àêò âÿ èäìàí
çàëëàðûíûí, Ì.Ú.Ïàøàéåâ àäûíà 39 íþìðÿëè
940 øàýèðä éåðëèê òàì îðòà ìÿêòÿáèí 1200
øàýèðä éåðëèê ÿëàâÿ êîðïóñóíóí, àêò âÿ èäìàí çàëëàðûíûí, ùÿì÷èíèí øÿùÿð 2 íþìðÿëè
240 øàýèðä éåðëèê ïåøÿ ìÿêòÿáèíèí òèêèíòèñè
ñöðÿòëÿíäèðèëìèøäèð.
Àëè òÿùñèë ìÿêòÿáëÿðèíäÿí Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àãðàð Óíèâåðñèòåòèíèí Áàéòàðëûã, Àãðîòåõíîëîýèéà êîðïóñëàðû, óíèâåðñè-
òåòèí èäìàí çàëû ÿñàñëû òÿìèð åäèëìèø,
ìöàñèð àâàäàíëûã âÿ áÿðê èíâåíòàðëà òÿúùèç îëóíìóø, òÿëÿáÿëÿð ö÷öí éàòàãõàíà
áèíàñûíûí òèêèíòèñè âÿ Àãðàð ìöùÿíäèñëèê
ôàêöëòÿñè áèíàñûíûí ÿñàñëû òÿìèðè äàâàì
åòäèðèëèð.
Àçÿðáàéúàí Òåõíîëîýèéà Óíèâåðñèòåòèíèí èäìàí çàëûíûí ÿñàñëû òÿìèðè áàøà ÷àòäûðûëìûø âÿ éåíè àâàäàíëûãëàðëà òÿúùèç îëóíìóøäóð.
Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí 280 íÿôÿðëèê àêò âÿ èäìàí çàëëàðû ÿñàñëû òÿìèð îëóíàðàã éåíè àâàäàíëûãëàðëà òÿúùèç îëóíìóøäóð. Ùàáåëÿ èìòàùàíëàðûí ñÿìÿðÿëèéèíèí
àðòûðûëìàñû ìÿãñÿäè èëÿ òÿäðèñ-òåõíèêè âàñèòÿëÿðè, î úöìëÿäÿí 80 ïðîéåêòîð, 50 íîóòáóê àëûíìûøäûð.
Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ ìÿêòÿáëÿðäÿ øàýèðäëÿð àðàñûíäà èíøà
âÿ ýÿíú èôà÷ûëàðûí ìöñàáèãÿëÿðè äàâàì åòäèðèëèð.
ßùàëèíèí ñàüëàìëûüûíûí ãîðóíìàñû
ñòðàòåæè õàðàêòåð äàøûéûð, ùÿìèí ñàùÿ ùÿðòÿðÿôëè äþâëÿò ãàéüûñû èëÿ ÿùàòÿ îëóíóð, áó
ìÿãñÿäÿ éþíÿëäèëìèø òÿäáèðëÿðèí ìèãéàñû
ýåòäèêúÿ àðòûð. Äþâëÿò áàø÷ûñûíûí òàïøûðûüû
èëÿ áöòöí þëêÿ âÿòÿíäàøëàðûíûí úàðè èëèí ôåâðàë àéûíûí 17-äÿí ìàé àéûíûí 1-äÿê òèááè
ìöàéèíÿëÿðÿ úÿëá îëóíìàëàðû áóíóí áàðèç
íöìóíÿñèäèð.
Áó áàõûìäàí ÿùàëèíèí òèááè ìöàéèíÿäÿí êå÷èðèëìÿñè êàìïàíèéàñû ðåñïóáëèêàíûí ùÿð éåðèíäÿ îëäóüó êèìè, Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ äÿ óüóðëà äàâàì åòäèðèëèð.
Øÿùÿð ñàêèíëÿðè ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâèí ñÿðÿíúàìû èëÿ êå÷èðèëÿí
ìöàéèíÿíè ÿùàëèíèí ñàüëàìëûüûíûí ãîðóíìàñûíà äþâëÿò áàø÷ûñûíûí äèããÿò âÿ ãàéüûñû êèìè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðÿðÿê ìèííÿòäàðëûãëàðûíû áèëäèðèðëÿð.
Ùåñàáàò äþâðöíäÿ ñÿùèééÿ îúàãëàðûíäà àïàðûëàí éåíèäÿíãóðìà âÿ òÿìèð-òèêèíòè èøëÿðèíèí äàâàìû îëàðàã Àááàñ Ñÿùùÿò àäûíà 1 ñàéëû øÿùÿð âÿ éîëóõóúó õÿñòÿëèêëÿð õÿñòÿõàíàëàðûíäà, 6 íþìðÿëè øÿùÿð ïîëèêëèíèêàñûíäà ÿñàñëû òÿìèð èøëÿðè
äàâàì åòäèðèëìèø, Òÿúèëè Òèááè Éàðäûì
Õÿñòÿõàíàñûíäà âÿ 2 ñàéëû ïîëèêëèíèêàäà
ÿñàñëû òÿìèð èøëÿðèíÿ áàøëàíûëìûø, ïñèõèàòðèéà õÿñòÿõàíàñûíûí éåíè áèíàñûíûí èíøàñû ö÷öí òîðïàã ñàùÿñè àéðûëìûøäûð. Ëàéèùÿ-ñìåòà ñÿíÿäëÿðèíèí ùàçûðëàíìàñû áàøà ÷àòìàã öçðÿäèð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ “Íÿ? Ùàðàäà? Íÿ çàìàí?” ìèëëè èíòåëëåêòóàë îéóíó
öçðÿ 4 àëè ìÿêòÿáèí òÿëÿáÿëÿðè àðàñûíäà êå÷èðèëÿí øÿùÿð áèðèíúèëèéèíäÿ 16 êîìàíäà
àðàñûíäà Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí
“Åéèäîí” êîìàíäàñû 1-úè éåðÿ ëàéèã ýþðöëìöøäöð.
Áó äþâðäÿ øÿùÿð èäìàí÷ûëàðû 23 èäìàí
íþâö öçðÿ ðåñïóáëèêà éàðûøëàðûíäà èøòèðàê
åòìèø, 429 íÿôÿð èäìàí÷ûäàí 22 íÿôÿðè ãûçûë, 21 íÿôÿðè ýöìöø, 34 íÿôÿðè èñÿ áöðöíú
ìåäàëà ëàéèã ýþðöëìöøäöð.
Ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíò úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí èíñàí àìèëèíÿ ñþéêÿíÿí èíêèøàô ñòðàòåýèéàñû âÿ âÿòÿíäàøëàðûí ìöðàúèÿòèíÿ áàõûëìàñû øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí äàèì
äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿäèð, - äåéÿí Èúðà Áàø÷ûñû
áèëäèðìèøäèð êè, 2014-úö èëèí 3 àéûíäà øÿùÿð
Èúðà Ùàêèìèééÿòèíÿ âÿòÿíäàøëàðäàí 2 ìèí
497 ìöðàúèÿòè äàõèë îëìóøäóð êè, áóíëàðäàí
äà 2 ìèí 17-ñè âÿ éà 81,0 ôàèçè áèëàâàñèòÿ
éåðëè Èúðà Ùàêèìèééÿòèíÿ öíâàíëàíàí ìöðàúèÿòëÿðäèð. Äàõèë îëìóø ìöðàúèÿòëÿðèí éàëíûç
2,9 ôàèçèíè øèêàéÿòëÿð âÿ òÿêëèôëÿð òÿøêèë åäèð.
Òÿùëèëëÿðäÿí ýþðöíöð êè, 2013-úö èëèí áèðèíúè ðöáö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ äàõèë îëàí ìöðàúèÿòëÿðèí òÿðêèáèíäÿ ìÿíçèë, òîðïàã, òèêèíòè,
áèðäÿôÿëèê ìàääè éàðäûì âÿ ìÿèøÿò ìÿñÿëÿëÿðèíèí ñàéûíäà ÷îõëóã, ìàëèééÿ-êðåäèò,
äþâëÿò ñîñèàë ìöäàôèÿñè ìÿñÿëÿëÿðè, ýÿíúëèê ïðîáëåìëÿðè âÿ èäìàí ìÿñÿëÿëÿðè àçëûã
òÿøêèë åòìèøäèð.
Âÿòÿíäàø ìöðàúèÿòëÿðèíèí ñàéûíûí
ìöñáÿò äèíàìèêàñû îíëàðûí áàõûëìàñûíà
íÿçàðÿòèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, ãàëäûðûëàí ìÿñÿëÿëÿð áàðÿäÿ âàõòûíäà òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñè, ÿí ÿñàñû èñÿ èúðà íöìàéÿíäÿëÿðèíèí
éàøàéûø ÿðàçèëÿðèíäÿ èíñàíëàðà éàõûí îëìàñû èëÿ áàüëûäûð. Áåëÿ êè, áèð ÿíÿíÿ îëàðàã
úàðè èëäÿ äÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí
Áàø÷ûñû ÿùàëèíèí ðèôàùûíûí éàõøûëàøäûðûëìàñû, ùàáåëÿ îíëàðûí ñîñèàë-ìÿäÿíè ñàùÿëÿðäÿ ïðîáëåì âÿ òÿêëèôëÿðèíèí þéðÿíèëìÿñè
ìÿãñÿäèëÿ âÿòÿíäàøëàðëà áèðáàøà öíñèééÿò
âàñèòÿñè êèìè éåðëÿðäÿ îíëàðëà ýþðöøëÿðÿ
öñòöíëöê âåðìèøäèð.
Ùåñàáàò ìÿðóçÿñè ÿòðàôûíäà ÷ûõûøëàð îëìóøäóð.
Ñîíäà Èúðà Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ Ýÿíúÿäÿ àïàðûëàí ýåíèøìèãéàñëû àáàäëûã âÿ
ãóðóúóëóã èøëÿðèíèí óüóðó ö÷öí ýÿíúÿëèëÿð
àäûíäàí Ïðåçèäåíò úÿíàá Èëùàì ßëèéåâÿ
ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðìèø âÿ ÿìèí åòìèøäèð
êè, áóíäàí ñîíðà äà âåðèëÿí òàïøûðûã âÿ òþâñèéÿëÿð ëàéèãèíúÿ éåðèíÿ éåòèðèëÿúÿêäèð.
Ðÿôèãÿ ÑÀÄÛÃÎÂÀ
4
30 àïðåë 2014-úö èë
ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ
Ýÿíúÿíèí ñîí ö÷ èëäÿ ãàðäàøëàøäûüû øÿùÿðëÿð
Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí öìóììèëëè ëèäåðè
Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí
91-úè èëäþíöìöíöí ãåéä îëóíìàñû ùàããûíäà
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí
ÑßÐßÍÚÀÌÛ
Ìöàñèð Àçÿðáàéúàíûí ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ ìÿíàëû ùÿéàòûíû
õàëãûìûçûí õîøáÿõò âÿ ôèðàâàí ýÿëÿúÿéèíÿ
ùÿñð åòìèø, ìÿùç îíóí ìöäðèê ñèéàñÿòè âÿ ãÿòèééÿòè íÿòèúÿñèíäÿ ìöñòÿãèëëèéèìèç ãîðóíóá
ñàõëàíûëìûø, ìþùêÿìëÿíäèðèëìèøäèð.
Ùöãóãè, äåìîêðàòèê äþâëÿò ãóðóúóëóüó éîëóíäà áþéöê óüóðëàð ãàçàíàí ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíûí òÿðÿããèñè âÿ äöíéàíûí èíêèøàô åòìèø
äþâëÿòëÿðè ñûðàñûíäà þç ëàéèãëè éåðèíè òóòìàñû
ýþðêÿìëè ñèéàñè âÿ äþâëÿò õàäèìè óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëûäûð.
Ýþñòÿðèëÿíëÿðè âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí 21 éàíâàð 2013-úö èë òàðèõëè
2679 ¹-ëè Ñÿðÿíúàìûíûí èúðàñûíû òÿìèí åòìÿê ìÿãñÿäè èëÿ ãÿðàðà àëûðàì:
1. Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí
öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíöí ãåéä îëóíìàñû èëÿ
ÿëàãÿäàð àøàüûäàêû òÿðêèáäÿ êîìèññèéà éàðàäûëñûí.
Êîìèññèéàíûí ñÿäðè:
Åëìàð Âÿëèéåâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû
Êîìèññèéàíûí ñÿäð ìöàâèíëÿðè:
Ìèêàéûë Çåéíàëîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí áèðèíúè ìöàâèíè
Ôóàä ßëèéåâ - ÀÌÅÀ-íûí Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí àêàäåìèê-êàòèáè
Êîìèññèéàíûí öçâëÿðè:
Ìÿùàðÿò Ìóñòàôàéåâ - Íèçàìè Ðàéîí Èúðà
Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû
Åëäÿíèç Õóäèéåâ - Êÿïÿç Ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû
Ðàôèã Øÿôèéåâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí ìöàâèíè
Íèçàìè Ùàúûéåâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí ìöàâèíè
Õÿãàíè ßáäöëÿçèìîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà
Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí Ùöãóã øþáÿñèíèí ìöäèðè
Íàìèã Ùÿñÿíîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí ßðàçè èäàðÿåòìÿ
âÿ éåðëè þçöíöèäàðÿåòìÿ îðãàíëàðû èëÿ èø øþáÿñèíèí ìöäèðè
Íÿñèá Àõóíäîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí Øÿùÿð òÿñÿððöôàòû
øþáÿñèíèí áàø ìÿñëÿùÿò÷èñè
Ùÿñÿí Ìÿììÿäîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà
Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí Èúòèìàè-ñèéàñè
âÿ ùóìàíèòàð ìÿñÿëÿëÿð øþáÿñèíèí áàø ìÿñëÿùÿò÷èñè
Íàãèô Ùÿìçÿéåâ - ÉÀÏ Ýÿíúÿ Øÿùÿð Òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè
Éóñèô Éóñèáîâ - Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó
Àêèô Ñöëåéìàíîâ - Àçÿðáàéúàí Òåõíîëîýèéà Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó
Èáðàùèì Úÿôÿðîâ - Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àãðàð Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó
Ðàçèì Ìÿììÿäîâ - Àçÿðáàéúàí Ìöÿëëèìëÿð Èíñòèòóòó Ýÿíúÿ ôèëèàëûíûí äèðåêòîð ÿâÿçè
Çàêèð Ùöñåéíîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Òÿùñèë Èäàðÿñèíèí ìöäèðè
Ìåùìàí Ðçàéåâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ñÿùèééÿ
Èäàðÿñèíèí ðÿèñè
Ñÿíàí Ùàúûéåâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ìÿäÿíèééÿò âÿ Òóðèçì Èäàðÿñèíèí ðÿèñè
ßëè Ãàñûìîâ - Ýÿíúÿ Äþâëÿò Äðàì Òåàòðûíûí äèðåêòîðó
Øàùíàç Ùàøûìîâà - Ýÿíúÿ Äþâëÿò Ôèëàðìîíèéàñûíûí äèðåêòîðó
Ìöøôèã Úÿôÿðîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ýÿíúëÿð âÿ
Èäìàí Áàø Èäàðÿñèíèí ðÿèñè
Åëýöí Ìÿììÿäîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð ÌÿíçèëÊîììóíàë Òÿñÿððöôàòû Èñòåùñàëàò Áèðëèéèíèí
ðÿèñè
Âàãèô Øÿðèôîâ - Ýÿíúÿ Äþâëÿò Äðàì Òåàòðûíûí ðåæèññîðó
Øÿðèô Øÿðèôîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ðåêëàì âÿ
Õèäìÿò Èäàðÿñèíèí ðÿèñè
Åëìàð ÂßËÈÉÅÂ,
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû
4 àïðåë 2014-úö èë
Êîìèññèéàíûí ñÿäðè:
Ìèêàéûë Çåéíàëîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí áèðèíúè ìöàâèíè
Êîìèññèéàíûí öçâëÿðè:
Ìÿùàðÿò Ìóñòàôàéåâ - Íèçàìè Ðàéîí Èúðà
Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû
Åëäÿíèç Õóäèéåâ - Êÿïÿç Ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû
Ðàôèã Øÿôèéåâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí ìöàâèíè
Íèçàìè Ùàúûéåâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí ìöàâèíè
Íàìèã Ùÿñÿíîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí ßðàçè èäàðÿåòìÿ
âÿ éåðëè þçöíöèäàðÿåòìÿ îðãàíëàðû èëÿ èø øþáÿñèíèí ìöäèðè
Õÿãàíè ßáäöëÿçèìîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà
Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí Ùöãóã øþáÿñèíèí ìöäèðè
ßëè Ðöñòÿìëè - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí ìåìàðëûã âÿ òèêèíòè øþáÿñèíèí ìöäèðè
Ôóàä ßëèéåâ - ÀÌÅÀ Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí
àêàäåìèê-êàòèáè
Ùÿñÿí Ìÿììÿäîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà
Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí áàø ìÿñëÿùÿò÷èñè
Íÿñèá Àõóíäîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí áàø ìÿñëÿùÿò÷èñè
Çàêèð Ùöñåéíîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Òÿùñèë Èäàðÿñèíèí ìöäèðè
Ñÿíàí Ùàúûéåâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ìÿäÿíèééÿò âÿ Òóðèçì Èäàðÿñèíèí ðÿèñè
Ìöøôèã Úÿôÿðîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ýÿíúëÿð âÿ
Èäìàí Áàø Èäàðÿñèíèí ðÿèñè
Åëýöí Ìÿììÿäîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð ÌÿíçèëÊîììóíàë Òÿñÿððöôàòû Èñòåùñàëàò Áèðëèéèíèí
ðÿèñè
Õàëèä Ãóðáàíîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Àüñàããàëëàð Øóðàñûíûí ñÿäðè
Àëìàç Àøèðîâ - “Ãàðàáàü Ìöùàðèáÿñè ßëèëëÿðè, Âåòåðàíëàðû âÿ Øÿùèä Àèëÿëÿðè” Èúòèìàè Áèðëèéè Ýÿíúÿ øÿùÿð øþáÿñèíèí ìöäèðè
Øÿðèô Øÿðèôîâ - Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ðåêëàì âÿ
Õèäìÿò Èäàðÿñèíèí ðÿèñè
2. 9 ìàé - Ôàøèçì öçÿðèíäÿ Ãÿëÿáÿ Ýöíöíöí 69-úó èëäþíöìöíÿ ùÿñð îëóíìóø òÿäáèðëÿð
ïëàíû òÿñäèã åäèëñèí (ÿëàâÿ îëóíóð).
3. 9 ìàé - Ôàøèçì öçÿðèíäÿ Ãÿëÿáÿ Ýöíö
èëÿ áàüëû ÿéàíè âÿñàèòëÿðèí ùàçûðëàíìàñû âÿ øÿùÿðèí áàéðàìñàéàüû áÿçÿäèëìÿñèíè òÿìèí åòìÿê øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñû Àïàðàòû
Ìåìàðëûã âÿ Øÿùÿðñàëìà Èäàðÿñèíÿ, ÌÿíçèëÊîììóíàë Òÿñÿððöôàòû Èñòåùñàëàò Áèðëèéèíÿ âÿ
Ðåêëàì âÿ Õèäìÿò Èäàðÿñèíÿ òàïøûðûëñûí.
4. Ñÿðÿíúàì èìçàëàíäûüû ýöíäÿí ãöââÿäÿäèð.
5. Ñÿðÿíúàìûí èúðàñûíà íÿçàðÿòè þç öçÿðèìÿ ýþòöðöðÿì.
Åëìàð ÂßËÈÉÅÂ,
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû
4 àïðåë 2014-úö èë
øÿùÿðèíäÿ Íèçàìè Ýÿíúÿâè Áåéíÿëõàëã Ìÿðêÿçèíèí ùèìàéÿäàðëàðûíûí òÿñèñ éûüûíúàüûíäàí ñîíðà Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áþéöê çàëûíäà äàùè øàèðèí 870 èëëèéèíÿ ùÿñð åäèëÿí
åëìè êîíôðàíñ êå÷èðèëèá. Ñîíäà Ýÿíúÿ
Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè èëÿ Èñêÿíäÿðèééÿ, Òöðêèéÿ, Ýöðúöñòàí âÿ Êÿøìèð
ìèëëè êèòàáõàíàëàðû àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûã ùàããûíäà íèééÿò ïðîòîêîëëàðû,
Õîúÿíä øÿùÿðè èëÿ “Ãàðäàøëàøìûø øÿùÿðëÿð” ñàçèøè èìçàëàíûá.
Þòÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðè èëÿ Òöðêèéÿíèí Åñêèøåùèðè àðàñûíäà “Ãàðäàøëàøìûø øÿùÿðëÿð” ïðîòîêîëó
èìçàëàíûá. Áó ìÿãñÿäëÿ Ýÿíúÿéÿ
ñÿôÿð åäÿí Åñêèøåùèð âàëèñè Êàäèð
Êî÷äåìèð âÿ áó þëêÿíèí Ýÿíúÿäÿêè
Áàø êîíñóëó Ùàëóê Àüúà èëÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíäÿ ýþðöø êå÷èðèëèá.
Ýþðöøäÿ ùÿð èêè øÿùÿðèí ñîñèàë-èãòèñàäè âÿ ìÿäÿíè ùÿéàòû èëÿ áàüëû ôèêèð ìö-
áàäèëÿñè àïàðûëûá. ßëàãÿëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíèí âàúèáëèéè íÿçÿðÿ àëûíàðàã Ýÿíúÿ èëÿ Åñêèøåùèðèí ãàðäàøëàøìàñû èëÿ áàüëû ïðîòîêîë èìçàëàíûá.
×åõèéàíûí Îëîìóòñ âèëàéÿòèíèí
ãàíóíâåðèúè îðãàíû Ðàäà Àçÿðáàéúàíûí Ýÿíúÿ øÿùÿðè èëÿ Îëîìóòñ øÿùÿðè
àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûã ùàããûíäà ïðîòîêîëó òÿñäèãëÿéèá. Áóíäàí áàøãà,
Ýÿíúÿ Äàüûñòàíûí Äÿðáÿíä, Ýöðúöñòàíûí Êóòàèñè, Òöðêèéÿíèí Ãàðñ, Ïàêèñòàíûí Ìóëòàí, Óêðàéíàíûí Âîëûí
øÿùÿðëÿðè, Ôðàíñàíûí Áóðãóíäèéà âèëàéÿòèíèí Éþí áþëýÿñè, Éóíàíûñòàíûí
Ñàëîíèêè øÿùÿðè èëÿ ãàðäàøëàøûá. Ýÿíúÿ øÿùÿðèíèí Ìèñèð ßðÿá Ðåñïóáëèêàñûíûí Èñêÿíäÿðèééÿ Êèòàáõàíàñû, Ýöðúöñòàí Ìèëëè Êèòàáõàíàñû, Áåëàðóñóí
Ãîìåë øÿùÿðè èëÿ äÿ ÿìÿêäàøëûã ìöíàñèáÿòëÿðè âàð.
Ñàìèðÿ ÑÖËÅÉÌÀÍËÛ
íàí íèêàùëàðûíûí óüóðëó âÿ
óçóíþìöðëö îëìàñûíû àðçóëàéûá. Ýÿíúÿíèí òàðèõèíäÿ
ýÿíúëÿð ö÷öí èëê äÿôÿ áåëÿ áèð
ÿíÿíÿíèí ùÿéàòà êå÷èðèëäèéèíè
âóðüóëàéàí Ôëîðà õàíûì ýÿíúëÿðèí áèðýÿ þìöð éîëëàðûíà
ìþùòÿøÿì Ùåéäÿð ßëèéåâ
Ìÿðêÿçèíäÿí ãîøà àääûì àòäûãëàðûíû, àèëÿ îúàüûíûí èëê íóðóíó áóðàäàí àëäûãëàðûíû âÿ
àõûðàäÿê õîøáÿõò, áÿõòèéàð
ùÿéàò ñöðÿúÿêëÿðèíÿ ÿìèíëèéèíè áèëäèðèá. Øÿùÿð ðÿùáÿðëèéè
òÿðÿôèíäÿí ùÿäèééÿ åäèëÿí
áÿõò öçöêëÿðè âÿ ãèéìÿòëè õàë÷à ìóñèãè ñÿäàëàðû àëòûíäà
ýÿíúëÿðÿ òÿãäèì îëóíóá.
Éåíè àèëÿ ãóðàí ßëè Ðçàéåâ ñåâèíúèíè áåëÿ èôàäÿ åòìèøäèð: “Ìÿí þçöìö ÷îõ õîøáÿõò ùèññ åäèðÿì. Èêèãàò ñå-
2. Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí öìóììèëëè ëèäåðè
Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíöí ãåéä îëóíìàñû èëÿ áàüëû òÿäáèðëÿð
ïëàíû òÿñäèã åäèëñèí (ÿëàâÿ îëóíóð).
3. Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí öìóììèëëè ëèäåðè
Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíöí ãåéä îëóíìàñû èëÿ áàüëû òÿðòèáàò èøëÿðèíèí àïàðûëìàñû Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ðåêëàì âÿ
Õèäìÿò Èäàðÿñèíÿ òàïøûðûëñûí.
4. Ñÿðÿíúàìûí èúðàñûíà íÿçàðÿòè þç öçÿðèìÿ ýþòöðöðÿì.
5. Ñÿðÿíúàì èìçàëàíäûüû ýöíäÿí ãöââÿäÿäèð.
9 ìàé Ôàøèçì öçÿðèíäÿ
Ãÿëÿáÿ Ýöíöíöí 69-úó èëäþíöìöíöí
ãåéä åäèëìÿñè ùàããûíäà
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí
ÑßÐßÍÚÀÌÛ
2014-úö èëèí ìàéûí 9-äà Ôàøèçì öçÿðèíäÿ
Ãÿëÿáÿíèí 69 èëëèéè òàìàì îëóð.
Äöíéàéà ùàêèì îëìàã, áÿøÿðèééÿòè êþëÿ
åòìÿê êèìè ôàøèçìèí ìöðòÿúå èäåîëîýèéàñûíà
ãàðøû ÑÑÐÈ ìÿêàíûíäà éàøàéàí ðåñïóáëèêàëàð, î úöìëÿäÿí Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí þâëàäëàðû äà èøòèðàê åòìèø, úÿñóðëóã, ìÿðäëèê, âÿòÿíïÿðâÿðëèê íöìóíÿñè ýþñòÿðÿðÿê ôÿðãëÿíìèøëÿð.
Ôàøèçìÿ ãàðøû ðÿøàäÿòëè äþéöø éîëó êå÷ìèø Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí þâëàäëàðûíûí ýþñòÿðäèéè áþéöê ãÿùðÿìàíëûã, ôÿäàêàðëûã íöìóíÿñè
éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèëìèø, îíëàðûí àäëàðû òàðèõèí øàíëû ñÿùèôÿñèíÿ ÿáÿäè éàçûëìûøäûð.
1941-1945-úè èëëÿð ìöùàðèáÿñèíäÿ ìèñèëñèç
øöúàÿò âÿ ðÿøàäÿò íöìóíÿëÿðè ýþñòÿðÿðÿê áÿøÿðèééÿòè ôàøèçìèí àüûð âÿ äÿùøÿòëè áÿëàëàðûíäàí ãóðòàðìûø þí âÿ àðõà úÿáùÿ âåòåðàíëàðûíà
þëêÿìèçäÿ äèããÿò âÿ ãàéüû ýöíäÿí-ýöíÿ àðòìàãäàäûð.
69 èëëèê òàðèõè éîë êå÷ìèø, ìöàñèð âÿ ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ íöìóíÿ îëàí 9 ìàé - Ãÿëÿáÿ
Ýöíöíöí Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ãåéä åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ ãÿðàðà àëûðàì:
1. 9 ìàé - Ôàøèçì öçÿðèíäÿ Ãÿëÿáÿ Ýöíöíöí 69-úó èëäþíöìöíöí ãåéä åäèëìÿñè èëÿ
ÿëàãÿäàð òÿäáèðëÿðèí ùàçûðëàíûá ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ö÷öí àøàüûäàêû òÿðêèáäÿ êîìèññèéà éàðàäûëñûí.
Ùÿð çàìàí óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ãàéüûñûíäàí áÿùðÿëÿíÿí Ýÿíúÿ áó ýöí äÿ ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíòèìèç Èëùàì ßëèéåâèí òþâñèéÿ âÿ òàïøûðûãëàðûíà, äèããÿò âÿ ãàéüûñûíà ëàéèã
îëìàüà þçöíäÿ ýöú òàïàí áèð øÿùÿð
îëäóüóíó ñöáóòà éåòèðèð âÿ áóíäàí
ãöðóð äóéóð.
Ýÿíúÿ øÿùÿðè ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôëà éàíàøû, ñîí ö÷ èëäÿ øÿùÿðèí ùÿéàòû ö÷öí ÿëàìÿòäàð ìöãàâèëÿëÿðÿ èìçà
àòûá. Áó ÿùÿìèééÿòëè ñÿíÿäëÿð è÷ÿðèñèíäÿ Ýÿíúÿíèí ãàðäàøëàøäûüû øÿùÿðëÿðëÿ
áàüëû ÿìÿêäàøëûã ïðîòîêîëëàðû äà âàð.
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí
Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâèí áàø÷ûëûã åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíèí Èòàëèéàéà èøýöçàð ñÿôÿðè çàìàíû Òóðèí âÿ Ýÿíúÿ
àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûã öçðÿ ïðîòîêîë
äà ãÿáóë îëóíóá. Åëìàð Âÿëèéåâëÿ Òóðèí øÿùÿðèíèí ìåðè Ïèåðî Ôàññèíî áó
ÿìÿêäàøëûüûí çÿðóðè ñàùÿëÿðèíè íÿçÿðäÿí êå÷èðèáëÿð. Òàðèõè áàõûìäàí
áèð ÷îõ îõøàðëûãëàðà ìàëèê èêè øÿùÿðèí
áöòöí ñàùÿëÿð öçðÿ ÿìÿêäàøëûã ö÷öí
éöêñÿê ïîòåíñèàëû íÿçÿðÿ àëûíàðàã
ìåìîðàíäóì èìçàëàíûá.
Ýÿíúÿ èëÿ Òàúèêèñòàíûí Õîúÿíä
øÿùÿðè àðàñûíäà äà “Ãàðäàøëàøìûø
øÿùÿðëÿð” ñàçèøè èìçàëàíûá. Ýÿíúÿ
Øÿùÿðèìèçäÿ äàùà áèð
ÿíÿíÿíèí áöíþâðÿñè ãîéóëäó. Éåíè åâëÿíÿíëÿð ßëè Ðçàéåâëÿ Àéòÿí Âÿëèéåâà, éÿãèí
êè, áó ýöíö ùå÷ âàõò óíóòìàéàúàãëàð. Ùÿìèí ýöí îíëàðûí èëê úöòëöê îëàðàã áóðàäà
þç èñòÿêëÿðè èëÿ òÿíòÿíÿëè íèêàù ìÿðàñèìè êå÷èðèëìèøäèð.
Ìÿðàñèìäÿ èøòèðàê åäÿí áÿé
âÿ ýÿëèíèí éàõûí ãîùóìëàðû
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíèí
ãàðøûñûíäà óúàëàí óëó þíäÿðèí àáèäÿñè þíöíÿ ýöë äÿñòÿëÿðè äöçìöøëÿð. Ñîíðà ìÿðàñèì ìÿðêÿçèí ýåíèø âÿ éàðàøûãëû ôîéåñèíäÿ äàâàì åòäèðèëìèøäèð. Íèçàìè Ðàéîí
Ãåéäèééàò Øþáÿñèíèí ðÿèñè
Øÿëàëÿ Úÿôÿðîâà ùÿð èêè ýÿíúè ÿëàìÿòäàð ýöí ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèê åäÿðÿê îíëàðà àèëÿ
ñÿàäÿòè àðçóëàìûø, ñîíðà
úöòëöêëÿðèí ðàçûëûüû èëÿ íèêàù
àêòûíû òÿñäèã åòìèøäèð.
Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè
öìóìè øþáÿñèíèí ìöäèðè Ôëîðà Çåéíàëîâà ùÿð èêè ýÿíúè
øÿùÿð ðÿùáÿðëèéè àäûíäàí òÿáðèê åäèá, îíëàðûí ìöãÿääÿñ
çèéàðÿòýàù îëàí Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ ãåéäÿ àëû-
âèíú è÷ÿðèñèíäÿéÿì. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ÿíÿíÿëÿðè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì
ßëèéåâèí äèããÿò âÿ ãàéüûñû
áöòöí ýÿíúëÿðèìèçèí éîëóíó
íóðëàíäûðûð. Ìÿùç áóíà ýþðÿ
äÿ, íèêàùûìûçûí Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ ãåéäèééàòà
àëûíìàñû áèçèì ÿí öëâè àðçóìóç èäè. Àðçóìóçóí ýåð÷ÿêëÿøìÿñèíäÿ áèçÿ äàéàã îëàí
Ýÿíúÿ øÿùÿð ðÿùáÿðëèéèíÿ
äÿðèí òÿøÿêêöðöìöçö áèëäèðèðèê. Ýÿíúÿíèí áöòöí ýÿíúëÿðèíÿ ñÿñëÿíèðÿì êè, õîøáÿõò
àèëÿ ùÿéàòëàðûíà èëê ãÿäÿìëÿðèíè áóðàäàí àòñûíëàð”.
Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí ñÿäðè
øÿùÿðèìèçäÿ âÿòÿíäàøëàðû ãÿáóë åòìèøäèð
Äþâëÿò Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí ñÿäðè Åëìàí Ìåùäèéåâ øÿùÿðèìèçäÿêè Êÿïÿç Ðàéîí Ñîñèàë Ìöäàôèÿ Ìÿðêÿçèíäÿ Ýÿíúÿ èëÿ éàíàøû, Éåâëàõ, Íàôòàëàí, Ñàìóõ, Ýþéýþë, Ýîðàíáîé, Õîúàëû, Äàøêÿñÿí
âÿ Êÿëáÿúÿð ðàéîíëàðûíûí ñàêèíëÿðèíè ãÿáóë åòìèøäèð.
Ìÿúáóðè äþâëÿò ñîñèàë ñûüîðòà
þäÿéèúèëÿðè âÿ ïåíñèéà÷ûëàðûí èøòèðàêû èëÿ “à÷ûã ãàïû” øÿðàèòèíäÿ êå÷èðèëÿí ýþðöøäÿ âÿòÿíäàøëàðûí ñîñèàë ñûüîðòà âÿ ïåíñèéà òÿìèíàòû, î
úöìëÿäÿí ñîñèàë ñûüîðòà ñòàæûíûí
ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñè, ïåíñèéàëàðûí ìÿáëÿüèíèí éåíèäÿí ùåñàáëàíìàñû, áàøãà äþâëÿòëÿðèí ÿðàçèñèíäÿ ãàçàíûëìûø èø ìöääÿòëÿðèíèí ñûüîðòà ñòàæûíà äàõèë åäèëìÿñè, ùÿì÷èíèí ÿìÿê ïåíñèéàñû íþâöíöí
äÿéèøäèðèëìÿñè âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû åòäèêëÿðè ìöðàúèÿòëÿðèí áÿçèëÿðè éåðèíäÿúÿ ùÿëë åäèëìèø, áÿçèëÿðè áàðÿäÿ èçàùàò âåðèëìèø, áþëýÿëÿðèíèí èñÿ ôîíäóí ñÿëàùèééÿòëÿðèíÿ
àèä îëìàäûüûíäàí àèäèééÿòè òÿøêè-
ëàòëàðà ÷àòäûðûëìàñû ö÷öí ãåéäèééàòà àëûíìûøäûð.
Ýþðöøÿ ýÿëÿíëÿð ìÿðêÿçè èúðà
ùàêèìèééÿòè îðãàíëàðûíûí ðÿùáÿðëÿðè òÿðÿôèíäÿí ìöòÿìàäè îëàðàã áþëýÿëÿðäÿ ãÿáóë êå÷èðìÿëÿðèíäÿí ðàçû ãàëäûãëàðûíû âóðüóëàéàðàã, îíëàðà ýþñòÿðèëÿí éöêñÿê äèããÿò âÿ
ãàéüûéà ýþðÿ Ðåñïóáëèêà Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâÿ ìèííÿòäàðëûãëàðûíû áèëäèðìèøëÿð.
Ñ.ßËÈÉÅÂ
Ýÿíúÿëèëÿð ìÿäÿíè èñòèðàùÿò åòìèøëÿð
Ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí
ãóðóúóñó âÿ ìåìàðû, äàùè ñèéàñÿò÷è âÿ äþâëÿò õàäèìè, Àçÿðáàéúàí
õàëãûíûí öìóììèëëè ëèäåðè, óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí
91-úè èëäþíöìöíö ëàéèãèíúÿ ãàðøûëàìàã ìÿãñÿäè èëÿ ùàçûðëàíìûø òÿäáèðëÿð ïðîãðàìû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ èëê äÿôÿ îëàðàã óëó þíäÿðèí àäûíû äàøûéàí
ïàðê-êîìïëåêñäÿêè
àìôèòåàòðäà
êîíñåðò îëìóøäóð. Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí òÿøÿááöñö èëÿ
òÿøêèë îëóíàí êîíñåðòÿ ýÿíúÿëèëÿð
áþéöê ìàðàã ýþñòÿðìèøëÿð.
Øÿùÿð ñàêèíëÿðèíèí âÿ ãîíàãëàðûí ãàðøûñûíäà Ýÿíúÿ Äþâëÿò Ôèëàðìîíèéàñûíûí Ìàùíû âÿ ðÿãñ àíñàìáëû, Äþâëÿò êàìåðà îðêåñòðèíèí
êîëëåêòèâè, éåðëè õàëã ÷àëüû àëÿòëÿðè
ãðóïó ÷ûõûø åòìèøëÿð. Êîíñåðòèí ðåïåðòóàðûíäà Àçÿðáàéúàí áÿñòÿêàðëàðûíûí ìàùíûëàðû, äöíéà åñòðàäàñûíäàí íöìóíÿëÿð âÿ ðÿíýàðÿíý
ìèëëè ðÿãñëÿð òàìàøà÷ûëàð òÿðÿôèíäÿí
áþéöê ìàðàãëà ãàðøûëàíìûøäûð. Àìôèòåàòðûí à÷ûã ùàâàäàêû ñÿùíÿñèíäÿ
êå÷èðèëÿí êîíñåðò ïðîãðàìûíû éöçëÿðëÿ èíñàí èçëÿìèøäèð.
Äàùà ñîíðà Ùåéäÿð ßëèéåâ ÏàðêÊîìïëåêñèíÿ öìóìõàëã ýÿçèíòèñè
òÿøêèë îëóíìóøäóð. Óëó þíäÿðèí äîüóì ýöíöíÿäÿê áåëÿ òÿäáèðëÿð ïðîãðàìû øÿíáÿ âÿ áàçàð ýöíëÿðè ÿíÿíÿâè îëàðàã òÿøêèë åäèëÿúÿêäèð. Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí õàòèðÿñèíÿ åùòèðàìûí èôàäÿñèíÿ ÷åâðèëÿí ñèëñèëÿ òÿäáèðëÿð ÿùàëèíèí èñòèðàùÿòèíèí,
àñóäÿ âàõòûíûí òÿøêèë åäèëìÿñèíÿ éþíÿëäèëìèøäèð.
Êîíñåðòäÿí ñîíðà áèð íå÷ÿ òàìàøà÷û èëÿ ñþùáÿò åòäèê. Îíëàð þç
öðÿê ñþçëÿðèíè ñþéëÿäèëÿð.
ßñýÿð Ùöñåéíîâ (òÿãàöääÿ
îëàí ìöÿëëèì): - Äåìÿê îëàð êè, áóðàéà ìöíòÿçÿì ýÿëèðÿì. Àñóäÿ
âàõòû õîø êå÷èðìÿê ö÷öí ýþçÿë øÿ-
ðàèò âàð. Àìôèòåàòðäà êîíñåðòëÿðèí
òÿøêèëè ÷îõ éåðèíäÿ äöøöíöëìöø àääûìäûð. Áó òÿøÿááöñö àëãûøëàéûðàì.
Åøèòäèê êè, áó ìÿäÿíè-êöòëÿâè òÿäáèð
ÿíÿíÿâè îëàðàã ùÿð øÿíáÿ âÿ áàçàð
ýöíëÿðè òÿøêèë îëóíàúàã. Ùþêìÿí ùÿð
áèðèíäÿ èøòèðàê åäÿúÿéÿì.
Åìèí Úàíáàõ÷àëû (ïðîôåññîð): Ïàðêäà òåç-òåç îëóðàì. Íÿâÿìëÿ ýÿëèðÿì. Ýþðäöêëÿðèì ÷îõ õîøóìà ýÿëèð. ßââÿëëÿð àäàìëàð àñóäÿ âàõòû êå÷èðìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêèðäèëÿð. Èíäè, øöêöðëÿð îëñóí, ýþçÿë øÿðàèò éàðàäûëûá.
Ùÿð òÿðÿô ýþç îõøàéûð. Ìóñèãèíèí ñÿäàëàðû àëòûíäà èñòèðàùÿò åòìÿê àäàìà
áþéöê çþâã âåðèð. Áöòöí ýÿíúÿëèëÿðè
ïàðê-êîìïëåêñÿ äÿâÿò åäèðÿì. Ýÿëñèíëÿð, ýþðñöíëÿð âÿ îíëàð ö÷öí éàðàäûëìûø áó ýþçÿë øÿðàèòÿ ÿùñÿí äåñèíëÿð. Èíàíûðàì êè, îíëàð áóíäàí ÷îõ
áþéöê çþâã àëàúàãëàð.
Ôöçóëè ÐÖÇÈÝÀÐ
Áÿéëÿ ýÿëèí ìóñèãè ñÿäàëàðû àëòûíäà òîé ìÿðàñèìèíÿ
éîëà ñàëûíûáëàð.
Ãåéä åäÿê êè, éåíè àèëÿ
ãóðàí Àéòÿíèí àòàñû Çöëôö
Âÿëèéåâ 1993-úö èëäÿ Âÿòÿíèìèçèí ÿðàçè áöòþâëöéö óüðóíäà Äàüëûã Ãàðàáàü äþéöøëÿðèíäÿ - Àüäÿðÿäÿ øÿùèä îëóá.
Ñåâäà ÀÁÁÀÑÎÂÀ
Éóíàíûñòàíà
ñÿôÿð åäèáëÿð
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Íàçèðëèéèíèí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Éóíàíûñòàíà ñÿôÿð åäèá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ýÿíúëÿð âÿ èäìàí íàçèðèíèí ìöàâèíè Èíòèãàì Áàáàéåâ, Àçÿðáàéúàíûí õàëã àðòèñòè Ôÿðùàä Áÿäÿëáÿéëè, Áàêû Ìóñèãè Àêàäåìèéàñûíûí Ýÿíúëÿð êàìåðà îðêåñòðèíèí öçâëÿðè,
ùÿì÷èíèí 2016-úû èëäÿ Àâðîïàíûí Ýÿíúëÿð
Ïàéòàõòû öíâàíûíû ãàçàíìûø Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿí îëàí Ñåéìóð Âÿëèéåâ âÿ Àéñóí Çåéíàëîâà áó ñÿôÿðäÿ èøòèðàê åäèáëÿð.
Íöìàéÿíäÿëÿð 2014-úö èëèí Àâðîïà
Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû ñå÷èëìèø Éóíàíûñòàíûí Ñàëîíèêè øÿùÿðèíäÿ Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû
÷ÿð÷èâÿñèíäÿ òÿøêèë îëóíìóø òÿäáèðëÿðäÿ
Ýÿíúÿíè òÿìñèë åäèáëÿð. Ñàëîíèêèíèí Àðèñòîòåë
ìåéäàíûíäà “Ñàëîíèêè Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû” ïî÷ò ìàðêàñûíûí òÿñäèãëÿíìÿñè âÿ
“Ùîááé Ôåñòèâàë” àäëû òÿäáèðäÿ èøòèðàê åäèáëÿð.
Ñÿôÿð çàìàíû Ýÿíúÿ Àâðîïà Ýÿíúëÿð
ïàéòàõòû - 2016-íû òÿìñèë åäÿí íöìàéÿíäÿëÿðëÿ Ñàëîíèêè Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû 2014öí ëèäåðëÿðè àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ýþðöø êå÷èðèëèá.
Ýþðöø çàìàíû Ýÿíúÿ âÿ Ñàëîíèêèíèí ýÿíúëÿðè àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, ýÿíúëÿð ö÷öí áèðýÿ ëàéèùÿ âÿ òÿäáèðëÿð, éåíè èäåéà
âÿ òÿêëèôëÿð, ýÿëÿúÿê ïëàíëàð ùàãäà ìöçàêèðÿëÿð, ôèêèð âÿ òÿúðöáÿ ìöáàäèëÿëÿðè àïàðûëûá.
2014-úö èëèí Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû Ñàëîíèêè âÿ 2016-úû èëèí Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû
îëàí Ýÿíúÿ àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí ÿùÿìèééÿòëè
îëäóüó ãåéä îëóíóá. Íöìàéÿíäÿëÿð Ñàëîíèêèäÿ éåðëÿøÿí ýÿíúëÿð òÿøêèëàòû èëÿ ýþðöøöá âÿ
ýÿëÿúÿê ÿìÿêäàøëûã ìöçàêèðÿ îëóíóá.
Ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Àôèíàäà âÿ Éóíàíûñòàíûí Ñàëîíèêè øÿùÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàí Áàêû
Ìóñèãè Àêàäåìèéàñûíûí Ýÿíúëÿð êàìåðà îðêåñòðèíèí õåéðèééÿ êîíñåðòè îëóá. Êîíñåðòäÿ
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Éóíàíûñòàíäàêû ñÿôèðè Ðÿùìàí Ìóñòàôàéåâ, Éóíàíûñòàíûí
áèð ÷îõ çèéàëûëàðû âÿ ÓÍÅÑÚÎ-íóí õîøìÿðàìëû ñÿôèðè õàíûì Ìàðèàííà Âàðäèíîéàííèñ
äÿ èøòèðàê åäèá.
ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ
30 àïðåë 2014-úö èë
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí
úÿìèééÿòèí ÿí ìöõòÿëèô
ñàùÿëÿðèíäÿ éöêñÿëèø âÿ
òÿðÿããèéÿ, ìÿíÿâè êàìèëëÿøìÿéÿ õèäìÿò åäÿí
÷îõøàõÿëè ôÿàëèééÿòèíèí
ÿñàñûíäà áèð áàøëûúà àìàë
äàéàíûð: èíñàíëàðà òÿìÿííàñûç éàõøûëûã!
Ä
öíéàíûí ÿí áþéöê ñèéàñè õàäèìëÿðèíäÿí áèðè, Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèê òàðèõèíäÿ ìöñòÿñíà ðîë îéíàìûø úÿíàá Ùåéäÿð ßëèéåâèí
ñèéàñè ôÿàëèééÿòè ùÿð çàìàí äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ îëìóøäóð. Äöíéàíûí ìÿøùóð ñèéàñè õàäèìëÿðè îíà ÷îõ éöêñÿê ãèéìÿò âåðÿðÿê, ùàããûíäà îëäóãúà ìöñáÿò ôèêèðëÿð ñþéëÿìèøëÿð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ
Àçÿðáàéúàí äåìÿêäèð
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó
10 èëëèê ôÿàëèééÿòè ÿðçèíäÿ
áþéöê íöôóç ãàçàíìûøäûð
Ôîíä öìóììèëëè ëèäåðèí èäåéàëàðûíäàí ÷ûõûø åäÿðÿê èúòèìàè ùÿéàòûí ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðèíäÿ ôóíäàìåíòàë ëàéèùÿëÿð
ùÿéàòà êå÷èðèð, ùÿð áèð âÿòÿíäàøûí çÿðóðè èñòÿê âÿ àðçóëàðûíûí ýåð÷ÿêëÿøìÿñèíÿ, ïðîáëåìëÿðèíèí ùÿëëèíÿ ìàääèìÿíÿâè äÿñòÿê âåðèð. Ãàðøûéà ãîéäóüó
áó êèìè ìÿãñÿäëÿðëÿ úÿìèééÿòèí ìÿíÿâè éöêñÿëèøèíÿ, ñàôëàøìàñûíà ÷àëûøàí ôîíä íÿèíêè ðåñïóáëèêà ùöäóäëàðûíäà, åëÿúÿ äÿ áåéíÿëõàëã ìèãéàñäà
áþéöê íöôóç âÿ åòèìàä ãàçàíìûøäûð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ìåùðèáàí
õàíûì ßëèéåâàíûí ôÿàë òÿøÿááöñëÿðè
ùÿì äÿ Àçÿðáàéúàíûí äöíéà ìèãéàñûíäà òàíûíìàñûíà, þëêÿìèç ùàããûíäà
îáéåêòèâ èúòèìàè ðÿéèí ôîðìàëàøìàñûíà, ùÿì÷èíèí ðåñïóáëèêàìûçûí áåéíÿëõàëã ìèãéàñëû òÿäáèðëÿðèí òÿøêèëàò÷ûñûíà
÷åâðèëìÿñèíÿ õèäìÿò åäèð.
2013-úö èë èéóëóí 18-äÿ Àçÿðáàéúàíûí ÓÍÅÑÚÎ-éà öçâ ãÿáóë îëìàñûíûí
20 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ Ïàðèñäÿ - ãóðóìóí áàø ãÿðàðýàùûíäà êå÷èðèëÿí ìÿðàñèìäÿ ÷ûõûø åäÿí Àçÿðáàéúàíûí áèðèíúè
õàíûìû, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè Ìåùðèáàí ßëèéåâà äåìèøäèð:
“Àçÿðáàéúàí ÓÍÅÑÚÎ-íóí ìöõòÿëèô
ñàùÿëÿðäÿ ìÿãñÿäëÿðèíèí òÿøâèãèíÿ ñàäèãäèð. Ñîí 20 èëäÿ áèç þëêÿìèçäÿ òÿùñèë ñèñòåìèíèí èíêèøàôûíà âÿ ìöàñèðëÿøäèðèëìÿñèíÿ õöñóñè äèããÿò éåòèðìèøèê.
Áèç äÿðèíäÿí èíàíûðûã êè, éàëíûç éöêñÿê
ñÿâèééÿëè òÿùñèëÿ ìàëèê îëàí þëêÿ óüóðëàð ãàçàíà âÿ õàëãû ö÷öí äàùà éàõøû
ùÿéàò êåéôèééÿòèíè òÿìèí åäÿ áèëÿð. Áèç,
åéíè çàìàíäà, åëìèí âÿ ìöàñèð òåõíîëîýèéàëàðûí èíêèøàôûíà ÷îõëó ñÿðìàéÿ
éàòûðûðûã. Áó èëèí ôåâðàë àéûíäà Àçÿðáàéúàíûí èëê òåëåêîììóíèêàñèéà ïåéêè
îëàí “Àçÿðñïàúå-1”èí êîñìèê ôÿçàéà
áóðàõûëìàñû áóíóí áàðèç íöìóíÿñèäèð.
Ìÿäÿíè èðñèìèçèí ãîðóíìàñû Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòè ö÷öí ïðèîðèòåò èñòèãàìÿòäèð. Áèç ôÿõð åäèðèê êè, Àçÿðáàéúàí ìóüàìû, àøûã ìóñèãèñè, òàð èôàñû, Íîâðóç
áàéðàìû ÓÍÅÑÚÎ-íóí ãåéðè-ìàääè
èðñ ñèéàùûñûíà äàõèë åäèëèá. Åéíè çàìàíäà, Ãûç ãàëàñû, È÷ÿðèøÿùÿð, Øèðâàíøàùëàð ñàðàéû âÿ Ãîáóñòàí Äþâëÿò Òàðèõ âÿ Áÿäèè Ãîðóüó äà ÓÍÅÑÚÎ-íóí
äöíéà èðñè ñèéàùûñûíà ñàëûíûá”.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòèíèí ìèëëè ìÿäÿíèééÿòèí äöíéà
ìèãéàñûíäà òÿáëèüè âÿ ãîðóíìàñû íàìèíÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè íÿúèá ìèññèéà
ñîí èëëÿðëÿ ìÿùäóäëàøìûð. Õàòûðëàòìàã
ëàçûìäûð êè, ùÿëÿ 1995-úè èëäÿ “Àçÿðáàéúàí Ìÿäÿíèééÿòèíèí Äîñòëàðû” Ôîíäóíó éàðàòìûø Ìåùðèáàí õàíûì ßëèéåâà î äþâðäÿí ìÿùç áó ìèññèéàíû ãàðøûéà ãîéìóø, éöêñÿê òÿøÿááöñêàðëûüû,
ôèòðè èäàðÿ÷èëèê êåéôèééÿòëÿðè èëÿ ìèëëè ìÿäÿíèééÿòèí èíêèøàôûíà ëàéèãëè òþùôÿëÿðèíè
âåðìèøäèð.
Ôîíäóí áèðáàøà ùèìàéÿñè èëÿ ñîí
èëëÿð Àçÿðáàéúàíäà, õöñóñÿí äÿ ìóüàì ñÿíÿòèíèí ãîðóíìàñû, èíêèøàôû âÿ
òÿáëèüè ñàùÿñèíäÿ áþéöê èøëÿð ýþðöëìöøäöð. Àçÿðáàéúàí ìóüàìûíûí,
àøûã ìóñèãèñèíèí, Íîâðóç áàéðàìûíûí
ÓÍÅÑÚÎ-íóí áÿøÿðèééÿòèí ãåéðèìàääè èðñèíèí øàù ÿñÿðëÿðè ñèéàùûñûíà
äàõèë åäèëìÿñè ìÿùç áó ÿçìêàð ôÿàëèééÿòèí íÿòèúÿñèäèð. Ôîíäóí ìèëëè ìÿäÿíèééÿòèí òÿáëèüè ñàùÿñèíäÿ ùÿéàòà
êå÷èðäèéè óüóðëó ëàéèùÿëÿðäÿí áèðè äÿ
“Ãàðàáàü õàíÿíäÿëÿðè” àëáîìóíóí
ùàçûðëàíìàñû îëìóøäóð. Àëáîìóí òÿãäèìàò ìÿðàñèìèíäÿ ÷ûõûø åäÿí Ìåùðè-
5
áàí õàíûì ßëèéåâà Àçÿðáàéúàíäà áèð
íå÷ÿ ìóüàì ìÿêòÿáèíèí îëäóüóíó,
Ãàðàáàü ìóüàì ìÿêòÿáèíèí äÿ àïàðûúû ìóüàì ìÿêòÿáëÿðèíäÿí ñàéûëäûüûíû äèããÿòÿ ÷àòäûðìûøäûð: “Áàëàúà ìóüàì èôà÷ûëàðûíû, àäÿòÿí, Ãàðàáàü áöëáöëëÿðè àäëàíäûðûðëàð. Áó ýöí Ãàðàáàüûí ñàêèíëÿðè îëàí ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí äöøÿðýÿëÿðèíäÿ áþéöéÿí óøàãëàð
äàùà ìóüàì îõóìóðëàð, îíëàðûí àðàñûíäà áåëÿ Ãàðàáàü áöëáöëëÿðè ñîí
äÿðÿúÿ àçäûð. Îõóìàã ö÷öí îíëàðà
Ãàðàáàü äàüëàðû, Ãàðàáàü òÿáèÿòè,
Ãàðàáàü òîðïàüû ëàçûìäûð. Àçÿðáàéúàí ìÿäÿíèééÿòèíèí Öçåéèð Ùàúûáÿéëè
âÿ Áöëáöë êèìè áåëÿ áþéöê êîðèôåéëÿðèíèí Øóøàäà äîüóëäóãëàðûíû äåìÿê êèôàéÿòäèð”.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ 2005, 2007, 2009, 2011 âÿ
2013-úö èëëÿðäÿ êå÷èðèëÿí, Àçÿðáàéúàí
òåëåâèçèéàñû èëÿ úàíëû éàéûìëàíàí ìóüàì ìöñàáèãÿëÿðè äÿ õàëãûìûçûí ìèëëè
ñÿðâÿòè îëàí ìóüàìûí òÿáëèüèíÿ ëàéèãëè
òþùôÿäèð.
2011-úè èëèí ìàé àéûíäà Àçÿðáàéúàíûí ýÿíú èôà÷ûëàðûíûí Àëìàíèéàäà
êå÷èðèëÿí “Àâðîâèçèîí-2011” ìóñèãè éàðûøìàñûíäàêû ïàðëàã ãÿëÿáÿñèíäÿ ôîíäóí ôÿàë äÿñòÿéè, òÿøêèëàò÷ûëûã ñÿéëÿðè
ìöùöì ðîë îéíàìûøäûð. Àâðîïàäà áèð
íþìðÿëè ìþòÿáÿð ìóñèãè éàðûøìàñûíûí
ëèäåðè îëàí Àçÿðáàéúàí áó úîüðàôè ìÿêàíäà èíúÿñÿíÿòèíè âÿ ìóñèãèñèíè òÿáëèü åòìÿê èìêàíû ãàçàíìûøäûð. Ùåéäÿð
ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòèíèí “Àâðîâèçèîí-2012”-íèí Áàêûäà êå÷èðèëìÿñè
èëÿ áàüëû éàðàäûëìûø òÿøêèëàò êîìèòÿñèíèí ñÿäðè òÿéèí åäèëìÿñè äÿ, áó ìÿíàäà, òÿñàäöôè äåéèëäè. Ùåéäÿð ßëèéåâ
Ôîíäóíóí éàõûíäàí èøòèðàêû èëÿ áó òÿäáèð 2012-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàíäà éöêñÿê
ñÿâèééÿäÿ êå÷èðèëìèø, þëêÿìèçèí áåéíÿëõàëã íöôóçó àðòìûøäûð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí äÿñòÿéè
èëÿ êå÷èðèëìèø  Ãÿáÿëÿ Áåéíÿëõàëã
Ìóñèãè Ôåñòèâàëûíûí éàðàòäûüû õîø òÿÿññöðàòëàð èñÿ èøòèðàê÷ûëàðûí âÿ òàìàøà÷ûëàðûí éàääàøûíäàí ùÿëÿ äÿ ñèëèíìèð.
Çÿíýèí âÿ ðÿíýàðÿíý ïðîãðàìëû ôåñòèâàëûí áàøà ÷àòìàñûíäàí õåéëè âàõò
êå÷ìÿñèíÿ áàõìàéàðàã, îíóí óüóðëó
éåêóíëàðû äöíéà ìÿòáóàòûíäà àêòóàëëûüûíû ãîðóéóá ñàõëàéûð.
Ôîíäóí õåéðèééÿúèëèê ôÿàëèééÿòèíèí
ïðèîðèòåò èñòèãàìÿòëÿðè ñûðàñûíäà òÿùñèë
ìöùöì éåð òóòóð. “Éåíèëÿøÿí Àçÿðáàéúàíà éåíè ìÿêòÿá” ëàéèùÿñè áó áàõûìäàí úÿìèééÿòäÿ úèääè äÿñòÿêëÿ ãàðøûëàíìûøäûð. Ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ éàëíûç
2005-úè èëäÿí áó ýöíÿäÿê 300-äÿí ÷îõ
éåíè ìÿêòÿá áèíàñû èíøà îëóíàðàã èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð.
Ôîíäóí ñîí èëëÿðäÿêè áàøëûúà ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí áèðè äÿ þëêÿíèí
òÿùñèë ïðîáëåìëÿðèíèí ùÿëëèíäÿ íöôóçëó
áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðäàí ñàéûëàí
ÓÍÅÑÚÎ-íóí ýåíèø èìêàíëàðûíäàí
ñÿìÿðÿëè øÿêèëäÿ ôàéäàëàíìàãäàí èáàðÿò îëìóøäóð. Áó òÿøêèëàòûí äèããÿòèíèí
þëêÿìèçèí òÿùñèë ïðîáëåìëÿðèíèí ùÿëëèíÿ
úÿëá îëóíìàñû, òÿøêèëàòëà ÿìÿêäàøëûã
øÿðàèòèíäÿ êå÷èðèëÿí áèðýÿ òÿäáèðëÿð
ìþâúóä ÿëàãÿëÿðèí äàùà äà èíòåíñèâëÿøìÿñèíÿ éàõøû èìêàíëàð à÷ìûøäûð.
Àçÿðáàéúàíëà ÓÍÅÑÚÎ àðàñûíäà áèð
íå÷ÿ èñòèãàìÿòäÿ ÿìÿêäàøëûã ìöíàñèáÿòëÿðè ãóðóëìóøäóð - áó ÿëàãÿëÿð ÿñàñÿí “Òÿùñèë ùàìû ö÷öí” ïðîãðàìûíû,
“Àññîñèàòèâ ìÿêòÿáëÿð”, òåõíèêè-ïåøÿ
òÿùñèëè ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûã, èíêëöçèâ
òÿùñèë ëàéèùÿñè, àëè ìÿêòÿáëÿðäÿ ÓÍÅÑ-
ÚÎ êàôåäðàëàðûíûí éàðàäûëìàñû âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðè ÿùàòÿ åäèð. Òÿùñèëèí ìÿçìóíúà éåíèëÿøäèðèëìÿñè, ìÿêòÿáëÿðäÿ
èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí ýåíèø
òÿòáèãè âÿ äèýÿð áó êèìè ïëàíëàð äà èêèòÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûüà äàõèë îëàí ÿñàñ
ìÿñÿëÿëÿðäÿíäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí òÿøÿááöñö èëÿ 2008-úè èëèí éàéûíäà Áàêûäà ÓÍÅÑÚÎ-íóí “Äöíéàäà
ñàâàäëûëûüûí äÿñòÿêëÿíìÿñè” öçðÿ ðåýèîíàë êîíôðàíñûíûí êå÷èðèëìÿñè äÿ
öìóìèëèêäÿ Àçÿðáàéúàíûí òÿùñèë ñàùÿñèíäÿ ìöùöì áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿðèí
ìÿðêÿçèíÿ ÷åâðèëäèéèíè ÿìèíëèêëÿ ñþéëÿìÿéÿ úèääè ÿñàñëàð âåðèð.
Àçÿðáàéúàíäà êèìñÿñèç óøàãëàð
ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëìóø ìöÿññèñÿëÿðÿ
ñûüûíàí êþðïÿëÿðèí ïðîáëåìëÿðèíèí ùÿëëè
äÿ áó ýöí Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí
ãàðøûéà ãîéäóüó ÿñàñ âÿçèôÿëÿðäÿí áèðèäèð. “Óøàã åâëÿðè âÿ èíòåðíàò ìÿêòÿáëÿðèíèí èíêèøàôû Ïðîãðàìû” áèëàâàñèòÿ
ôîíäóí ïðåçèäåíòèíèí òÿøÿááöñö èëÿ
ùàçûðëàíìûø, Áàêûäà âÿ ÿòðàô ãÿñÿáÿëÿðäÿ éåðëÿøÿí óøàã åâëÿðèíäÿ, èíòåðíàò ìÿêòÿáëÿðäÿ ìþâúóä ïðîáëåìëÿð
þéðÿíèëìèø, îíëàðûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí êîíêðåò èøëÿð ýþðöëìöøäûð.
Ïðîãðàì ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ 31 óøàã ìöÿññèñÿñè ÿñàñëû òÿìèð åäèëìèø, éåíè àâàäàíëûãëàðëà òÿúùèç îëóíìóøäóð. Ìöÿññèñÿëÿðäÿ êèòàáõàíàëàð éàðàäûëìûø, îíëàð ìöâàôèã òÿäðèñ âÿñàèòè âÿ áÿäèè ÿäÿáèééàòëà òÿìèí îëóíìóø, ÿêñÿð óøàã
åâëÿðè âÿ èíòåðíàò ìÿêòÿáëÿðèíäÿ êîìïéóòåð àâàäàíëûüû ãóðàøäûðûëìûø, ñèíèô
îòàãëàðû èíòåðàêòèâ òÿùñèë ö÷öí óéüóíëàøäûðûëìûøäûð. Òÿãäèðÿëàéèã ùàëäûð êè,
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó éàøû 18-äÿí éóõàðû îëàí, óøàã åâëÿðèíè òÿðê åäÿí éåíèéåòìÿëÿðèí ìÿíçèëëÿ òÿìèí îëóíìàñûíû
äà äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàéûð.
Öìóììèëëè ëèäåðèí “Êèòàáõàíà ìèëëÿò, õàëã, úÿìèééÿò ö÷öí ìöãÿääÿñ áèð
éåð, ìÿäÿíèééÿò, áèëèê ìÿíáÿéèäèð” êÿëàìûíû ôÿàëèééÿòèíäÿ ÿñàñ ýþòöðÿí
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ìÿäÿíèééÿò
ñàùÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè ÷îõñàéëû
ëàéèùÿëÿðäÿí áèðè äÿ ìþâúóä êèòàáõàíàëàðûí éåíèäÿí ãóðóëìàñû èëÿ áàüëûäûð.
Ôîíäóí áó ñàùÿäÿêè àðäûúûë ôÿàëèééÿòè
îíëàðëà ãÿñÿáÿ âÿ êÿíä êèòàáõàíàñûíûí éåíèäÿí ãóðóëìàñûíà, ìöàñèð àâàäàíëûãëàðëà òÿìèí îëóíìàñûíà âÿ çÿíýèíëÿøìÿñèíÿ èìêàí éàðàòìûøäûð.
Ôîíäóí ïðåçèäåíòè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí
äåïóòàòû Ìåùðèáàí õàíûì ßëèéåâà Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè èëÿ áàüëû ùÿãèãÿòëÿðèí
áåéíÿëõàëã àëÿìÿ ÷àòäûðûëìàñû ö÷öí
áöòöí ìþâúóä èìêàíëàðäàí èñòèôàäÿ
åäèð, ìÿäÿíèééÿò, òÿùñèë, ñÿùèééÿ âÿ
äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿëÿðèí ìÿùç áó ìÿãñÿäÿ éþíÿëìÿñèíÿ ÷àëûøûð. Ôîíä Åðìÿíèñòàíûí þëêÿìèçÿ ãàðøû òÿúàâöçöíöí àúû íÿòèúÿëÿðèíèí
äöíéà áèðëèéèíÿ ÷àòäûðûëìàñû ö÷öí ìöõòÿëèô ñÿâèééÿëè òÿäáèðëÿð êå÷èðèð, Äàüëûã
Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíäÿ õàëãûìûçûí
öçëÿøäèéè ôàúèÿëÿðè ÿéàíè øÿêèëäÿ ýþñòÿðÿí ôèëìëÿðèí, ôîòîñÿíÿäëÿðèí, êèòàáëàðûí, äèýÿð êöòëÿâè íÿøðëÿðèí ÷àïûíû âÿ
éàéûëìàñûíû òÿìèí åäèð. Áó ìÿãñÿäëÿ
ìöõòÿëèô èíòåðíåò ñàéòëàðû éàðàäûëûð, õàðèúè êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðèíèí
èìêàíëàðûíäàí ýåíèø èñòèôàäÿ îëóíóð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè, ÓÍÅÑÚÎ âÿ ÛÑÅÑÚÎ-íóí õîøìÿðàìëû ñÿôèðè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû
Ìåùðèáàí õàíûì ßëèéåâà Úåíåâðÿäÿ
Äöíéà Ñÿùèééÿ Òÿøêèëàòûíûí 60-úû ñåññèéàñûíäà äåìèøäèð: “Ìÿí áåéíÿëõàëã
èúòèìàèééÿòèí äèããÿòèíè áèð äàùà ÿí áþéöê ïðîáëåìèìèçÿ úÿëá åòìÿê èñòÿéèðÿì. Áó äà Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí,
Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèäèð. ßðàçèìèçèí Åðìÿíèñòàí òÿðÿôèíäÿí èøüàë
åäèëìÿñèíèí áèçèì òÿùñèëèìèç, ìÿäÿíèééÿòèìèç ö÷öí ÷îõ àüðûëû íÿòèúÿëÿðè
îëìóøäóð. Èøüàë îëóíìóø ÿðàçèëÿðäÿ
ìÿêòÿáëÿð, òàðèõè àáèäÿëÿð, ìóçåéëÿð
éåðëÿ éåêñàí åäèëìèøäèð. Åòíèê òÿìèçëÿìÿ ñèéàñÿòè íÿòèúÿñèíäÿ 1 ìèëéîíäàí
÷îõ ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöí éàðàíìûøäûð... Áèç áó ìöíàãèøÿíèí áåéíÿëõàëã ùöãóã ÿñàñûíäà âÿ Àçÿðáàéúàíûí
ÿðàçè áöòþâëöéö ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ òåçëèêëÿ
ùÿëëèíÿ öìèä åäèðèê”.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí áåéíÿëõàëã ÿùÿìèééÿòëè ãóðóìà ÷åâðèëìÿñè
èñòèãàìÿòèíäÿ èøëÿð ñîí èëëÿð äàùà äà
ýåíèøëÿíìèøäèð. Ðóñèéàäà, Ðóìûíéàäà, Òöðêèéÿäÿ, Áþéöê Áðèòàíèéàäà,
ÀÁØ-äà ôèëèàëëàðûíû à÷àí ôîíä ôÿàëèééÿòèíè áåéíÿëõàëã ìöñòÿâèäÿ äàâàì åòäèðèð. Ôîíäóí Ìîñêâà ôèëèàëûíûí ôÿàëèééÿòè
áó áàõûìäàí äàùà ãàáàðûã ùèññ îëóíóð. Àçÿðáàéúàíûí ìöàñèð ýÿíúëèéèíèí
ÿí ëàéèãëè, âÿòÿíïÿðâÿð òÿìñèë÷èñè êèìè
áó ìèññèéàíû öçÿðèíÿ ýþòöðìöø Ëåéëà
ßëèéåâà ôîíäóí Ìîñêâà ôèëèàëûíà éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ðÿùáÿðëèê åäèð. Áó äà òÿñàäöôè äåéèëäèð êè, Àçÿðáàéúàí äèàñïîðóíóí ôîðìàëàøìàñûíäàêû õèäìÿòëÿðèíÿ ýþðÿ Ëåéëà õàíûì ßëèéåâà Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíèí 5 èéóë 2011-úè èë òàðèõëè ñÿðÿíúàìû èëÿ “Òÿðÿããè” ìåäàëû èëÿ
òÿëòèô îëóíìóøäóð.
Èñëàì Êîíôðàíñû Òÿøêèëàòûíûí Ýÿíúëÿð Ôîðóìó èëÿ “Õîúàëûéà ÿäàëÿò” Áåéíÿëõàëã êàìïàíèéàñûíà ñòàðò âåðèëìÿñè
äÿ ôîíäóí Ìîñêâà ôèëèàëûíûí ôÿàëèééÿòè
èëÿ áàüëûäûð. Áó êàìïàíèéà ÈÊÒ Ýÿíúëÿð Ôîðóìóíóí Ìÿäÿíèééÿòëÿðàðàñû
Äèàëîã öçðÿ áàø êîîðäèíàòîðó Ëåéëà
ßëèéåâàíûí 2008-úè èë ìàéûí 8-äÿ èðÿëè
ñöðäöéö òÿøÿááöñ ÿñàñûíäà ùÿéàòà
êå÷èðèëèð. Òóíèñäÿ ÛÑÅÑÚÎ-íóí Áàø
Àññàìáëåéàñûíûí 10-úó ñåññèéàñûíäà
èìçàëàíìûø ïðîòîêîë “Õîúàëûéà ÿäàëÿò”
Áåéíÿëõàëã Ìÿëóìàò-òÿøâèãàò êàìïàíèéàñûíà äÿñòÿê âåðèëìÿñèíè âÿ äöíéà
ìèãéàñûíäà òÿùñèë, åëì âÿ ìÿäÿíèééÿò
ñàùÿëÿðèíäÿ áèðýÿ òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà
êå÷èðèëìÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòóð. Ëåéëà ßëèéåâà äåìèøäèð êè, áó àêñèéàíûí ÿñàñ
ìÿãñÿäè áåéíÿëõàëã áèðëèéè Õîúàëû ôàúèÿñè ùàãäà ÿäàëÿòëè ìÿëóìàòëàíäûðìàãäûð. “Áó ýöí äöíéàíûí áèð ÷îõ þëêÿëÿðèíäÿ “Õîúàëûéà ÿäàëÿò” âåá ñàéòûíûí òÿãäèìåòìÿ ìÿðàñèìè êå÷èðèëèð, ùàðàäà êè ôàúèÿ ùàãäà äîëüóí ìÿëóìàò
àëìàã îëàð”, - äåéÿ Ëåéëà ßëèéåâà âóðüóëàìûøäûð.
2007-úè èëèí äåêàáðûíäà Ëåéëà ßëèéåâàíûí áàø ðåäàêòîðëóüó èëÿ íÿøðÿ
áàøëàéàí “Áàêû” æóðíàëû äà Àçÿðáàéúàíûí âÿ îíóí ïàéòàõòûíûí òÿáëèüè áàõûìûíäàí õöñóñè ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèêäèð.
Ðóñèéà îõóúóëàðû áó íÿøð âàñèòÿñèëÿ
ðåñïóáëèêàìûç áàðÿäÿ äàùà äîëüóí
ìÿëóìàòëàð ÿëäÿ åäÿ áèëèðëÿð.
Õöñóñè âóðüóëàìàã ëàçûìäûð êè,
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí Ìîñêâà ôèëèàëûíûí ðÿùáÿðè Ëåéëà õàíûì ßëèéåâà äà
òÿùñèë ñàùÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿëÿðÿ ôÿàë äÿñòÿê âåðèð. Ìÿùç Ëåéëà
õàíûì ßëèéåâàíûí òÿøÿááöñö âÿ ôÿàë
ðÿùáÿðëèéè èëÿ ñîí èëëÿðäÿ Ðóñèéàíûí
ìöõòÿëèô øÿùÿðëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ áàçàð ýöíö ìÿêòÿáëÿðè à÷ûëìûøäûð. Ôîíäóí Ìîñêâà ôèëèàëû áó úöð ìÿêòÿáëÿðèí à÷ûëìàñûíû òÿøâèã åäèð âÿ îíëàðûí òÿäðèñ ÿäÿáèééàòû âÿ êîìïéóòåðëÿðëÿ òÿúùèç îëóíìàñûíà êþìÿê ýþñòÿðèð.
Ôîíä Èâàíîâî, Òóëà, Òâåð âÿ Ñóðãóò
øÿùÿðëÿðèíäÿêè áàçàð ýöíö ìÿêòÿáëÿðèíÿ êþìÿê åòìèøäèð.
Ùóìàíèçì ïðèíñèïëÿðèíÿ ñþéêÿíÿí,
ïðàêòèê ôÿàëèééÿòè èëÿ úÿìèééÿòäÿ áþéöê
èúòèìàè íöôóç ãàçàíìûø Ùåéäÿð ßëèéåâ
Ôîíäó áó ýöí êèìñÿñèç, êþìÿéÿ åùòèéàúû îëàí èíñàíëàðûí ìàääè-ìÿíÿâè ùàìèñè êèìè ÷ûõûø åäèð. Õåéèðõàùëûã, ìÿðùÿìÿò, åùòèéàúû îëàíëàðà éàðäûì ýþñòÿðìÿê, ùàããû äàèì óúà òóòìàã Àçÿðáàéúàí õàëãûíà õàñ îëàí öëâè âÿ ñàô
ìÿíÿâè ìåéàðëàð êèìè ôîíäóí ôÿàëèééÿòèíäÿ äÿ ïàðëàã õÿòò òÿøêèë åäèð. Ôîíä
èíñàíëàðà ÿí ìöõòÿëèô ñÿâèééÿëÿðäÿ
éàðäûì ýþñòÿðìÿêëÿ ùÿì äÿ úÿìèééÿòäÿ éàëíûç ñàüëàì ÿíÿíÿëÿðèí áÿðãÿðàð
îëìàñûíà, çÿíýèí ÿõëàãè äÿéÿðëÿðèí
äàèì éàøàìàñûíà ÷àëûøûð.
Ðÿôèãÿ ÑÀÄÛÃÎÂÀ
Ìÿí Ùåéäÿð ßëèéåâè éàõûíäàí òàíûéàíà
ãÿäÿð, íÿ ýèçëÿäèì, îíà ìöíàñèáÿòèì êå÷ìèø ÑÑÐÈ-íèí äèýÿð ðÿùáÿðëÿðèíäÿí ôÿðãëÿíìèðäè. Áóíà äà ñÿáÿá âÿçèééÿòè îáéåêòèâ
èøûãëàíäûðìàéàí, Ùåéäÿð ßëèéåâ êèìè øÿõñèééÿòÿ îáéåêòèâ éàíàøìàéàí èíôîðìàñèéà
âàñèòÿëÿðè èäè. Êèìèíñÿ ùàããûíäà íàùàãäàí
ìÿíôè òÿñÿââöð éàðàäûëìàñû àäàìà àüûð ýÿëèð. Ðóñèéàäà ÊÈÂ-ëÿð Àçÿðáàéúàí áàðÿñèíäÿ, õöñóñÿí äÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ áàðÿñèíäÿ
âàõòèëÿ èñòÿð-èñòÿìÿç ãåéðè-îáéåêòèâ ðÿé éàðàäûðäûëàð.
Ëàêèí îíóíëà òàíûø îëäóüóì âÿ ïîðòðåòèíè ÷ÿêìÿéÿ áàøëàäûüûì àíäàí ùÿð øåé äÿéèøäè. Áó èíñàíëà ýþðöøöìöí åëÿ èëê àíëàðû
ìÿíèì ö÷öí ýþçëÿíèëìÿç îëäó. Ìÿí åëÿ èëê
àíäàí äÿðê åòäèì êè, Ùåéäÿð ßëèéåâ ýþçÿë,
àëèúÿíàá âÿ ÷îõ àüûëëû áèð èíñàíäûð. Ýþðäöì
êè, ãàðøûìäà îëäóãúà âàëåùåäèúè, ñîí äÿðÿúÿ çèéàëû âÿ ìöäðèê áèð èíñàí äàéàíûá. Öíñèééÿò çàìàíû îíóí ñÿìèìè âÿ ñàäÿ áèð èíñàí îëäóüóíó àíëàäûì, îíóí ñÿíäÿí éöêñÿêäÿ äóðäóüó ùèññ îëóíìóð. Áàøà äöøöðñÿí êè, ãàðøûíäàêû íÿùÿíý áèð øÿõñèééÿòäèð,
àììà áó, ñÿíè êè÷èëòìèð âÿ ñþùáÿò þç àäè
ìÿúðàñûíäà, ñÿìèìèëèê, ìåùðèáàíëûã øÿðàèòèíäÿ ýåäèð. Ìÿí îíà äÿðèí ðÿüáÿò áÿñëÿéèðÿì âÿ ùÿìèøÿ îíà áàõàðêÿí äöøöíöðÿì
êè, ýþðÿñÿí, Òàíðû áåëÿ èíñàíëàðû íåúÿ éàðàäûð? Ëàêèí Íàõ÷ûâàíà, Ïðåçèäåíòèí âÿòÿíèíÿ ýåòäèêäÿí, îðàíûí ôöñóíêàð òÿáèÿòèíè, ýþçÿëëèéèíè ýþðäöêäÿí ñîíðà áóíëàðûí íåúÿ áèð
ãöââÿ îëäóüóíó áàøà äöøäöì, áàøà äöøäöì êè, Íàõ÷ûâàí ùÿð áèð ñÿðêÿðäÿíèí, ùÿð
áèð äàùè èíñàíûí ýöú, ãöââÿò àëà áèëÿúÿéè áèð
éåðäèð.
Áó äàùè èíñàí, ýöúëö, áþéöê ñèéàñÿò÷è
íÿèíêè þç þëêÿñèíèí ýþðêÿìëè õàäèìèäèð,
ùÿì äÿ òàðèõè øÿõñèééÿòäèð. Ùåñàá åäèðÿì
êè, îíóí ùàããûíäà èíñàôñûçúàñûíà àç äàíûøûðëàð. Ìÿí èñòÿð Ãÿðá, èñòÿðñÿ äÿ ÌÄÁ þëêÿëÿðèíèí áèð ÷îõ ïðåçèäåíòëÿðè èëÿ ýþðöøìöøÿì, àììà ùå÷ âàõò áåëÿ ìöäðèê ñèéàñÿò÷èéÿ ðàñò ýÿëìÿìèøÿì, îíëàðäàí ùå÷ áèðè
ìÿíÿ áåëÿ ýöúëö òÿñèð áàüûøëàìàéûá. Ùåéäÿð ßëèéåâ îíóíëà ùÿòòà áèðúÿ äÿôÿ ýþðöøÿíëÿðäÿ äÿ îëäóãúà äÿðèí, èíñàíûí áöòöí
þìðö áîéó óíóòìàäûüû òÿÿññöðàò äîüóðóð.
Áó èíñàí òàðèõäèð. Ìÿí äåìèøäèì êè, áåëÿ èíñàí 100 èëäÿ áèð äÿôÿ äöíéàéà ýÿëèð,
àììà ñîíðà ýþðäöì êè, ñÿùâ åäèðÿì, áåëÿ
èíñàí ìèí èëäÿ áèð äÿôÿ äîüóëóð. Áåëÿ èíñàíëàð äöíéàíûí ëÿë-úàâàùèðèäèð, îíëàðû ãîðóìàã, ùèôç åòìÿê ýÿðÿêäèð, ÷öíêè îíëàð áöòöí âàðëûüûíû, ùÿéàòûíû ÿìèí-àìàíëûüûí, ñÿàäÿòèí áÿðãÿðàð îëìàñûíà ùÿñð åäèð, þçëÿðèíè
èñÿ äöøöíìöð, ãîðóìóðëàð.
Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ òàíûø îëìàã ìÿíèì
ö÷öí áþéöê øÿðÿôäèð. Îíóí ïîðòðåòèíè ÷ÿêìÿê áàðÿäÿ ñèôàðèøè éåðèíÿ éåòèðäèêäÿí ñîíðà ìÿí ÷îõ ïîðòðåòëÿð éàðàòìûøàì. Åëÿ áó
éàõûíëàðäà Úîðú Áóøóí ïîðòðåòèíè ÷ÿêäèì.
Öìóìèééÿòëÿ, ìÿí äöíéàíûí ìÿøùóð
àäàìëàðûíûí áèð ÷îõó èëÿ òàíûøàì. Àììà
îíëàðäàí ùå÷ áèðè ö÷öí ãÿëáèìäÿ äàùà ëàéèãëè âÿ äàùà ìÿùðÿì éåð ñàõëàìàìûøàì.
Ìÿíèì þç ïðåçèäåíòèì âàð âÿ îíà äÿðèí
ùþðìÿò áÿñëÿéèðÿì, áóíóíëà áåëÿ, ãÿëáèìäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâèí õöñóñè éåðè âàð. Îíóíëà áöòöí ñþùáÿòëÿð éàääàãàëàíäûð âÿ áó
ñþùáÿòëÿðè àðàøäûðäûãäà îíëàðûí íÿ ãÿäÿð
äÿãèã, àéäûí, ëàêîíèê âÿ äÿðèí îëäóüóíó áàøà äöøöðñÿí. Ùåñàá åäèðÿì êè, ùÿéàòäà
ìÿíèì áÿõòèì éàìàí ýÿòèðìèøäèð... Ýöúëö
ñèéàñè ñèìà îëàðàã Ùåéäÿð ßëèéåâèí ãöäðÿòèíè ùÿì îíóí ãÿäèð-ãèéìÿòèíè áèëÿí, îíóíëà ôÿõð åäÿí èíñàíëàð, ùÿì äÿ äöøìÿíëÿðè,
áÿäõàùëàðû åòèðàô åäèðëÿð.
Öìóìèééÿòëÿ, ìÿíèì ö÷öí éåíè äöíéà,
éåíè öëâè äóéüóëàð à÷äûüûíà, éåíè éàðàäûúûëûã èëùàìû âåðäèéèíÿ ýþðÿ Àçÿðáàéúàíà ìèííÿòäàðàì. Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàí äåìÿêäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ Àçÿðáàéúàí áèðáèðèíäÿí àéðûëìàçäûð, úàíáèð-ãÿëáäèð.
Íèêàñ ÑÀÔÐÎÍÎÂ,
ðÿññàì, Ðóñèéàíûí ìÿøùóð
èíúÿñÿíÿò õàäèìè
™™™
“Àâðàñèéà” ïàðòèéàñûíû éåíèúÿ éàðàòäûüûìûç âÿ “Ðèôàù” ùÿðÿêàòûíûí íöìàéÿíäÿëÿðè
êèìè “Éåäèíñòâî” áëîêóíóí òÿðêèáèíäÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíûí Äþâëÿò Äóìàñûíà äàõèë
îëäóüóìóç âàõò áèç, èëê íþâáÿäÿ, äöíéà ñèéàñÿòèíèí ïàòðèàðõû Ïðåçèäåíò Ùåéäÿð ßëèéåâ
èëÿ ýþðöøìÿê ö÷öí ïàðòèéàìûçûí ðÿùáÿðëÿðè
èëÿ áèðëèêäÿ Áàêûéà ýÿëäèê. ×öíêè îíóí ìÿñëÿùÿòëÿðèíÿ, òþâñèéÿëÿðèíÿ åùòèéàúûìûç âàðäû.
Ùåéäÿð ßëèéåâ, øöáùÿñèç, äöíéà ìèãéàñëû ñèìàäûð. Î, àðòûã íå÷ÿ èëëÿðäèð, ùÿëÿ
Ñîâåò Èòòèôàãû äþâðöíäÿí áÿðè ùàêèìèééÿò
ñöêàíû àðõàñûíäàäûð. Ãåéðè-ðóñ ìèëëÿòèíèí
íöìàéÿíäÿñè, öñòÿëèê, ìöñÿëìàí îëàí áèð
øÿõñ êèìè îíóí ùàêèìèééÿòèí àëè ìÿðòÿáÿñèíÿ íåúÿ éöêñÿëÿ âÿ Èòòèôàã ñÿâèééÿñèíäÿ ãÿðàðëàð ÷ûõàðûëìàñûíäà ðåàë ñóðÿòäÿ èøòèðàê åòìÿéÿ íåúÿ íàèë îëà áèëäèéèíè òÿñÿââöðöíöçÿ
ýÿòèðèí. Åëÿ òÿêúÿ áóíóí þçö ÷îõ øåéÿ äÿëàëÿò åäèð.
Ùåéäÿð ßëèéåâèí Áàêûäà ðÿùáÿðëèéÿ
ùàíñû øÿðàèòäÿ ãàéûòäûüû äà õàòèðèìèçäÿäèð.
Áó, åëÿ áèð äþâð èäè êè, öìóìÿí Àçÿðáàéúàíûí þçöíöí áèð äþâëÿò êèìè áöòþâëöéö âÿ
ýÿëÿúÿéè ìÿñÿëÿñè ùÿëë îëóíóðäó. Þëêÿíèí
áèð ùèññÿñè èøüàë îëóíìóøäó, âÿòÿíäàø
ìöùàðèáÿñè âÿ ðåñïóáëèêàíûí ïàð÷àëàíìàñû òÿùëöêÿñè ýþç ãàáàüûíäà èäè. Áåëÿ áèð
àüûð âÿ êåøìÿêåøëè äþâðäÿ ùàêèìèééÿòÿ
ýÿëÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ þçöíöí ñèéàñè èðàäÿñè, òöêÿíìÿç åíåðæèñè èëÿ äöíéàíû ùåéðàí
ãîéäó. Èíäè ýþðöðöê êè, ìþâúóä îëìóø âÿ
ùÿëÿ áó ýöí äÿ ãèñìÿí ãàëàí ïðîáëåìëÿðÿ
(èëê íþâáÿäÿ Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè) áàõìàéàðàã, ùàçûðäà Àçÿðáàéúàí áöòöí ñàùÿëÿðäÿ - ñèéàñÿòäÿ, èãòèñàäèééàòäà, ìÿäÿíèééÿòäÿ Úÿíóáè Ãàôãàçäà, ÿñëèíäÿ, ëèäåðÿ ÷åâðèëìèøäèð.
Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðèìèçèí ïðîãðàìû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Áàêûäà áèç Ùåéäÿð ßëèéåâ èëÿ ýþðöøÿðêÿí éÿãèí åäèðäèê êè, î, òàìàìèëÿ áàøãà òàðèõè ãèéìÿòÿ ëàéèã øÿõñèééÿòäèð. Ñèéàñÿò ìåéäàíûíà ýÿëÿí âÿ îíó òàðèõäÿ ùå÷ áèð
èç ãîéìàäàí òÿðê åäÿí ìöõòÿëèô ñèéàñÿò÷èëÿð, äþâëÿò ëèäåðëÿðè ÷îõäóð. Ùåéäÿð ßëèéåâ
èñÿ úàíëû òàðèõäèð. Áåëÿ ñèéàñÿò÷èëÿð íàäèð
ùàëëàðäà îëóð. Îíëàð òÿêúÿ þç þëêÿëÿðèíèí
äåéèë, áöòþâ áèð åïîõàíûí òàðèõèíè ìöÿééÿíëÿøäèðèðëÿð. Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí èíäèêè áàø÷ûñû äà ìÿùç áåëÿ ñÿâèééÿëè ñèéàñÿò÷èäèð.
Áó èíñàíëà øÿõñè öíñèééÿò îëäóãúà õîø
òÿñèð áàüûøëàéûð. Î, íàäèð áèð èíñàíäûð. Ïàðòèéàìûçûí éàðàäûëìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð îíóíëà
ýþðöøäÿí ãàëàí õàòèðÿëÿðÿ ãàéûäûðàì.
Ýÿíú äåïóòàòëàð îëàðàã, áèç ìÿñëÿùÿò ö÷öí
áèð àüñàããàë êèìè ìÿùç îíóí éàíûíà ýÿëäèê. Áèç îíó þçöìöçöí äÿ àüñàããàëû ùåñàá åäèðèê. Áÿëè, î, Ñîâåò Èòòèôàãû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ àüñàããàë èäè. Èíäè äÿ àüñàããàëäûð.
Îíóíëà ñààò éàðûìëûã ýþðöøäÿí íåúÿ áþéöê ìÿìíóíëóã äóéäóüóìóç éàäûìäàäûð.
Áó, ñÿìèìè, ñÿðáÿñò ñþùáÿò èäè, áèç àäè äåïóòàòëàð îëñàã äà, î þç íöôóçó èëÿ áèçè òÿíòèòìèðäè. Áó èñÿ, ÿëáÿòòÿ êè, éàëíûç ðÿüáÿò
äîüóðóð. Î, ôåíîìåíàë éàääàøà ìàëèê,
òÿìêèíëè èíñàíäûð.
Áèð ùÿãèãÿò ãÿëáèìèçÿ ùàêèì êÿñèëìèøäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâ êèìè áèð èíñàíûí Ïðåçèäåíò îëìàñû Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû
ö÷öí, ñàäÿúÿ, áþéöê ñÿàäÿòäèð.
ßáäöëâàùèä ÍÈÉÀÇÎÂ,
Ðóñèéà Äþâëÿò Äóìàñûíûí ñàáèã
äåïóòàòû, “Àâðàñèéà” Ôðàêñèéàëàðàðàñû
Áèðëèéè Øóðàñûíûí ñÿäðè
™™™
Ìþùòÿðÿì Ùåéäÿð ßëèéåâ òÿêúÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí Ïðåçèäåíòè äåéèë, åéíè çàìàíäà áöòöí áþëýÿíèí äàéàüûäûð. Úàíëû ÿôñàíÿ îëàí ìþùòÿðÿì Ùåéäÿð ßëèéåâ áöòöí
áþëýÿìèçäÿ, Àâðàñèéàäà ñöëùöí áÿðãÿðàð
îëóíìàñû ñàùÿñèíäÿêè õèäìÿòëÿðè èëÿ éàíàøû, òöðê äöíéàñûíäà úÿðÿéàí åòìÿêäÿ îëàí
ìöíàñèáÿòëÿðèí áþéöê þíäÿðè âÿ ìåìàðûäûð.
ßñðèí ìöãàâèëÿñè àäëàíäûðäûüûìûç Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàí ÿñàñ íåôò èõðàú êÿìÿðè ëàéèùÿñèíèí ìåìàðû äà ìÿùç Ïðåçèäåíò Ùåéäÿð
ßëèéåâäèð.
Àíúàã ìÿíè âàëåù åäÿí áàøãà áèð ìÿãàì äà âàðäûð. Áó äà ìþùòÿðÿì Ùåéäÿð
ßëèéåâèí Àâðîïà Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ßìÿêäàøëûã Òÿøêèëàòûíûí Ëèññàáîí ñàììèòèíäÿ
îðòàéà ãîéäóüó ìþâãåéèíè ìöäàôèÿ åòìÿñèäèð. ×ÿòèí øÿðàèòÿ, áþéöê òÿçéèãëÿðÿ áàõìàéàðàã, ñèéàñè ìöäðèêëèéè ñàéÿñèíäÿ Ïðåçèäåíò Ùåéäÿð ßëèéåâ ÷îõ ÿùÿìèééÿòëè áåéíÿëõàëã ñÿíÿäÿ Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéö, ìöñòÿãèëëèéè âÿ ýÿëÿúÿéè ö÷öí ùÿéàòè
ìÿíà äàøûéàí ôèêèðëÿðè äàõèë åòìÿéÿ ìöâÿôôÿã îëìóøäóð. Éöêñÿê ñèéàñÿòèí ìàùèééÿòè,
áþéöê äþâëÿò àäàìû õöñóñèééÿòè äÿ ìÿùç
áåëÿ øÿðàèòëÿðäÿ ìåéäàíà ÷ûõûð.
Ìþùòÿðÿì Ùåéäÿð ßëèéåâè éàëíûç ñèéàñè õàäèì, òÿêúÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè, þëêÿñèíèí ëèäåðè êèìè
ýþðìÿê, ìÿíúÿ, êèôàéÿò äåéèëäèð. Î, ÕÕ
ÿñðäÿí ÕÕÛ ÿñðÿ êå÷ÿí áèð õÿçèíÿäèð, ÷îõ
áþéöê äþâëÿò àäàìûäûð. ßñðèìèçèí, äþâðöìöçöí íàäèð ñèéàñè õàäèìëÿðèíäÿíäèð.
Ìþùòÿðÿì Ùåéäÿð ßëèéåâ áöòöí ÷ÿòèíëèêëÿðÿ ñèíÿ ýÿðÿðÿê, áþëýÿéÿ ñöëùö ýÿòèðÿí áèð
øÿõñèééÿòäèð. Þçöíöí âÿ õàëãûíûí éàøàäûüû
ùàãñûçëûã âÿ ÿäàëÿòñèçëèêëÿð âàðäûð. Ïðåçèäåíò Ùåéäÿð ßëèéåâ Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ïðîáëåìèíè ùÿð çàìàí âÿ õöñóñèëÿ äÿ ñîí äþâðäÿ ìöùàðèáÿ
éîëó èëÿ äÿ ùÿëë åäÿ áèëÿð. Àíúàã áåëÿ áèð ýöúö âÿ èìêàíû îëìàñûíà áàõìàéàðàã, Ïðåçèäåíò Ùåéäÿð ßëèéåâ þçöíäÿí 80 èë ÿââÿë éàøàéàí áàøãà áèð áþéöê äþâëÿò àäàìû - Ìóñòàôà Êàìàë Àòàòöðê êèìè “Éóðääà ñöëù, úàùàíäà ñöëù” ïðèíñèïè èëÿ ùÿðÿêÿò åäÿðÿê,
õàëãûíûí ùàãëû, ÿäàëÿòëè ìþâãåéèíè äàíûøûãëàð ìàñàñû àðõàñûíäà ìöäàôèÿ åäèð. Áó èøäÿ
äÿ óüóðëàð ÿëäÿ îëóíìóøäóð. Ùÿì ÁÌÒíèí, ùÿì äÿ Àâðîïà Øóðàñûíûí âÿ ÀÒßÒ-èí
ðÿñìè ñÿíÿäëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè
áöòþâëöéöíöí òàíûíìàñû þç ÿêñèíè òàïìûøäûð. Áó, äèïëîìàòèéà íþãòåéè-íÿçÿðèíäÿí
áþéöê áèð ìöâÿôôÿãèééÿòäèð. Áó, èíñàíëûã,
ùóìàíèçì áàõûìûíäàí áþéöê óüóðäóð.
Áèç - Òöðêèéÿ òöðêëÿðè Ïðåçèäåíò Ùåéäÿð
ßëèéåâèí äÿðèí ìÿíàëû “áèð ìèëëÿò, èêè ìöñòÿãèë äþâëÿò” ñþçëÿðèíè çÿðá-ìÿñÿë êèìè ÿçáÿðëÿìèøèê. Áó ìÿíàëû ñþçëÿðèí ñàùèáè Ùåéäÿð
ßëèéåâ ñþéëÿäèêëÿðèíè ÿìÿëè ôÿàëèééÿòè èëÿ äÿ
èñáàò åäèð.
Àêêàí ÑÓÂÅÐ,
Òöðêèéÿíèí Ìÿðìÿðÿ Ãðóïó Ñòðàòåæè âÿ
Ñîñèàë Àðàøäûðìàëàð Âÿãôèíèí ñÿäðè
6
30 àïðåë 2014-úö èë
ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ
Ýþðêÿìëè àëèì âÿ éàçû÷û
Ìèð Úÿëàë Ïàøàéåâèí
106 èëëèéè ãåéä åäèëìèøäèð
Çÿðèôÿ õàíûì ßëèéåâà ñþçöí ÿñë ìÿíàñûíäà áþéöê
ùÿêèì, áþéöê àëèì èäè. Î, Àçÿðáàéúàí îôòàëìîëîýèéà ìÿêòÿáèíÿ þç äÿéÿðëè òþùôÿñèíè âåðìèø, ýÿíú
êàäðëàðûí ùàçûðëàíìàñûíäà ÷îõ áþéöê ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðìèøäèð. Åéíè çàìàíäà, èíñàíëàðûí ýþðìÿ ãàáèëèééÿòèíÿ ìÿíôè òÿñèð ýþñòÿðÿí èñòåùñàëàòëàðäà
îíóí ëàáîðàòîðèéàëàðû ôÿàëèééÿò ýþñòÿðìèøäèð. Áó
ëàáîðàòîðèéàëàðäà áèð òÿðÿôäÿí èíñàíëàðûí ñàüëàìëûüûíà çÿðÿðëè èñòåùñàëëàðûí òÿñèðè þéðÿíèëìèø, ùÿì÷èíèí õÿñòÿëÿðèí ìöàëèúÿñè äÿ òÿøêèë åäèëìèøäèð.
Çÿðèôÿ ßëèéåâà 1923-úö èë
àïðåëèí 28-äÿ Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíäà ýþðêÿìëè
åëì âÿ äþâëÿò õàäèìè ßçèç
Ìÿììÿäêÿðèì îüëó ßëèéåâèí
àèëÿñèíäÿ äöíéàéà ýþç à÷ìûøäû. Îíóí èëê óøàãëûã èëëÿðè
Øÿðóð ðàéîíóíóí Øàùòàõòû
êÿíäèíäÿ êå÷ìèø, ñîíðà Áàêûéà êþ÷ìöøäö.
Çÿðèôÿ õàíûìûí õàðàêòåðèíäÿêè àëèúÿíàáëûã, èíñàíñåâÿðëèê, ñÿìèìèééÿò ùÿëÿ óøàãëûã
âÿ èëê ýÿíúëèê äþâðöíäÿ äÿ
þçöíö áöðóçÿ âåðìèø âÿ îíó
áó ùóìàíèñò ïåøÿéÿ ìåéèëëÿíäèðìèøäè. Áåëÿëèêëÿ, Çÿðèôÿ
ßëèéåâà 1942-úè èëäÿ îðòà
ìÿêòÿáè ÿëà ãèéìÿòëÿðëÿ áèòèðäèêäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàí
Äþâëÿò Òèáá Èíñòèòóòóíóí
Ìöàëèúÿ-ïðîôèëàêòèêà ôàêöëòÿñèíÿ äàõèë îëìóøäóð.
1947-úè èëäÿ àëè ìÿêòÿáè ÿëà
ãèéìÿòëÿðëÿ áèòèðÿí Çÿðèôÿ õàíûì ìÿãñÿäèíÿ ÷àòìàã - éàõøû
îôòàëìîëîã îëìàã ö÷öí òÿêìèë-
ëÿøäèðìÿ êóðñó êå÷ìÿëè èäè. Îôòàëìîëîýèéà öçðÿ òÿêìèëëÿøìÿ
êóðñó êå÷ìÿê î çàìàí Öìóìèòòèôàã Ìÿðêÿçè Ùÿêèìëÿðè
Òÿêìèëëÿøäèðìÿ Èíñòèòóòóíäà
ìöìêöí îëäóüóíäàí Çÿðèôÿ
õàíûì Ìîñêâàéà ýåäèð. 1949úó èëäÿ êóðñó áèòèðÿðÿê Áàêûéà
ãàéûäûð âÿ Åëìè-Òÿäãèãàò Ýþç
Õÿñòÿëèêëÿðè Èíñòèòóòóíäà åëìè
èø÷è âÿçèôÿñèíäÿ ÷àëûøìàüà
áàøëàéûð. Î, ùÿêèì-îðäèíàòîð
êèìè èøëÿñÿ äÿ, ýÿëÿúÿê òÿäãèãàòëàðû áàðÿäÿ äÿ úèääè äöøöíöð. 1950-úè èëäÿ àñïèðàíòóðàéà
ãÿáóë îëóíóð âÿ àñïèðàíòóðàíû
áèòèðäèêäÿí ñîíðà åëÿ ùÿìèí èíñòèòóòäà åëìè èø÷è êèìè ÷àëûøìàüà
áàøëàéûð. Áó ùÿìèí âàõò èäè êè,
Àçÿðáàéúàíû òðàõîìà àäëû ýþç
õÿñòÿëèéè áöðöìöøäö. Äÿùøÿòëèñè ùÿì äÿ î èäè êè, áó õÿñòÿëèéÿ
ãàðøû òÿñèðëè ìöàëèúÿ öñóëëàðû
éîõ èäè. Áó, òÿêúÿ îôòàëìîëîýèéà ñàùÿñè ö÷öí äåéèë, áöòþâëöêäÿ ðåñïóáëèêà ñÿùèééÿñè ö÷öí
ïðîáëåìÿ ÷åâðèëìèøäè.
Áåëÿëèêëÿ, Çÿðèôÿ ßëèéåâàíûí åëìè àðàøäûðìàëàðû ö÷öí
ùÿéàò þçö ìþâçó âåðèð. Î,
òÿäãèãàòëàðûíû
òðàõîìàíûí
ìöàëèúÿñè èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿðÿ, ÿñàñÿí õÿñòÿëèéèí ìöàëèúÿñèíäÿ âÿ îíóí àüûðëàøäûüû
ùàëëàðäà òÿñèðëè âàñèòÿëÿðèí þéðÿíèëìÿñèíÿ, î çàìàí ö÷öí
éåíè îëàí àíòèáèîòèêäÿí - ñèíòîìåñèíäÿí èñòèôàäÿéÿ ùÿñð
åäèð. Áó òÿäãèãàòëàðûí íÿòèúÿëÿðè Çÿðèôÿ ßëèéåâàíûí 1960-úû
èëäÿ ìöäàôèÿ åòäèéè “Òðàõîìàíûí äèýÿð òåðàïèéà öñóëëàðû èëÿ
áèðëèêäÿ ñèíòîìåñèíëÿ ìöàëèúÿñè” ìþâçóñóíäà íàìèçÿäëèê äèññåðòàñèéàñûíäà þç ÿêñèíè òàïäû.
Äàùà ñîíðà Çÿðèôÿ õàíûì
îôòàëìîëîýèéà åëìè ö÷öí âàúèá îëàí äèýÿð èñòèãàìÿòëÿðäÿ
òÿäãèãàòëàð àïàðìàüà áàøëàéûð. Î, ãëàóêîìà õÿñòÿëèéèíèí
þéðÿíèëìÿñè èëÿ áàüëû àðäûúûë
òÿäãèãàòëàðëà ìÿøüóë îëóð.
1960-1967-úè èëëÿðäÿ Çÿðèôÿ ßëèéåâà èíñòèòóòäà áþéöê
åëìè èø÷è âÿçèôÿñèíäÿ ÷àëûøûð.
1967-úè èëäÿ èñÿ ßçèç ßëèéåâ
àäûíà Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò
Ùÿêèìëÿðè Òÿêìèëëÿøäèðìÿ Èíñòèòóòóíóí Ýþç õÿñòÿëèêëÿðè
êàôåäðàñûíà äîñåíò âÿçèôÿñèíÿ äÿâÿò îëóíóð. Ãåéä åäÿê
êè, ßçèç ßëèéåâ þìðöíöí ñîí
èëëÿðèíäÿ áó èíñòèòóòà ðÿùáÿðëèê
åòìèøäè.
Ñîíðàêû äþâðäÿ Çÿðèôÿ ßëèéåâà îíó ÿí ÷îõ ìàðàãëàíäûðàí ïåøÿ îôòàëìîëîýèéàñû èëÿ
ìöòÿìàäè ìÿøüóë îëóð. Áó
ìàðàã îíó Àçÿðáàéúàíûí èðè
ñÿíàéå ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ ýåíèøìèãéàñëû åëìè-òÿäãèãàò èøëÿðè àïàðìàüà ñþâã åäèðäè. Î
èëëÿðäÿ Çÿðèôÿ õàíûì éîðóëìàäàí Áàêûíûí, Ñóìãàéûòûí,
Ìèíýÿ÷åâèðèí, Ýÿíúÿíèí áèð
ñûðà ìöÿññèñÿëÿðèíÿ ýåäÿðÿê
åëìäÿ àõòàðäûüû ñóàëëàðûí úàâàáûíû òàïìàüà ÷àëûøûðäû. Áåëÿëèêëÿ, î, åëìäÿ áèðèíúè îëàðàã
éîä âÿ øèí ñÿíàéåñè èø÷èëÿðèíèí ýþðìÿ îðãàíûíäà éàðàíàí ïåøÿ õÿñòÿëèêëÿðèíè þéðÿíìèø âÿ îíëàðûí ïðîôèëàêòèêàñû
ö÷öí òÿäáèðëÿð èøëÿéèá ùàçûðëàìûøäû. ßëäÿ åòäèéè íÿòèúÿëÿð
àëèìèí “Øèí èñòåùñàëûíäà ýþçöí ïåøÿ ïàòîëîýèéàñû”, “Õðîíèêè éîä èíôåêñèéàñû çàìàíû
îôòàëìîëîýèéà”, “Éîä ñÿíàéåñèíäÿ ýþçöí ïåøÿ õÿñòÿëèéèíèí ïðîôèëàêòèêàñû” êèìè äÿéÿðëè ìîíîãðàôèéàëàðäà þç ÿêñèíè
òàïìûøäûð.
Áó ýöí áèç úÿñàðÿòëÿ äåéÿ
áèëÿðèê êè, îôòàëìîëîýèéàäà ïåøÿ õÿñòÿëèêëÿðè ïðîáëåìèíèí
þéðÿíèëìÿñè Çÿðèôÿ ßëèéåâàíûí
àäû èëÿ áàüëûäûð. Îôòàëìîëîýèéàíûí ñÿíàéå èëÿ áàüëû ïðîáëåìëÿðèíèí þéðÿíèëìÿñèíÿ ùÿñð
åòäèéè ÿñàñëû òÿäãèãàòëàð àëèìÿ
áþéöê øþùðÿò ýÿòèðìèø âÿ îíó
äöíéà îôòàëìîëîýèéà ìÿêàíûíäà òàíûòìûøäûð.
Çÿðèôÿ ßëèéåâà 1976-úû èëèí
ìàéûíäà Ì.Ùåëìùîëòñ àäûíà
Ìîñêâà Åëìè-Òÿäãèãàò Ýþç
Õÿñòÿëèêëÿðè
Èíñòèòóòóíäà
“Àçÿðáàéúàí êèìéà ñÿíàéåñèíèí áèð ñûðà ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ èø÷èëÿðäÿ ýþðìÿ îðãàíëàðûíûí âÿçèééÿòè” ìþâçóñóíäà
äîêòîðëóã äèññåðòàñèéàñû ìöäàôèÿ åòäè.
Äîêòîðëóã äèññåðòàñèéàñû
ìöäàôèÿ åòäèêäÿí ñîíðà Çÿðèôÿ ßëèéåâà Ùÿêèìëÿðè Òÿêìèëëÿøäèðìÿ Èíñòèòóòóíóí Îôòàëìîëîýèéà êàôåäðàñûíûí ïðîôåññîðó ñå÷èëèð.
Ïðîôåññîð Çÿðèôÿ ßëèéåâà
1979-úó èëäÿ Áàêû Ìÿèøÿò
Êîíäèñèîíåðëÿðè Çàâîäóíäà
“Ýþðìÿ îðãàíûíûí ôèçèîëîýèéàñû âÿ ïåøÿ ïàòîëîýèéàñû” àäëû
óíèêàë áèð ëàáîðàòîðèéàíûí éàðàäûëìàñûíà âÿ ñÿìÿðÿëè ôÿàëèééÿòèíÿ íàèë îëäó. Áó, äöíéàäà ýþðìÿ îðãàíûíûí ïåøÿ ïàòîëîýèéàñûíû àðàøäûðàí èëê åëìè-òÿäãèãàò ëàáîðàòîðèéàñû èäè.
Áó ëàáîðàòîðèéà î çàìàí åëìèí âÿ òåõíèêàíûí ÿí ñîí íàèëèééÿòëÿðèíÿ ÿñàñëàíàí ö÷ øþáÿäÿí èáàðÿò èäè. Çÿðèôÿ õàíûìûí çÿùìÿòè âÿ ñÿéè èëÿ òåçëèêëÿ ëàáîðàòîðèéà ÿí ìöàñèð úèùàçëàðëà òÿúùèç åäèëäè, ïåøÿ
õÿñòÿëèêëÿðèíèí äèàãíîñòèêàñû,
ïðîôèëàêòèêàñû âÿ ìöàëèúÿñè ñàùÿñèíäÿ ìÿðêÿçÿ ÷åâðèëäè.
1977-úè èëèí îêòéàáð àéûíäà
Áàêûäà Çÿðèôÿ õàíûì ßëèéåâàíûí òÿøÿááöñö èëÿ Öìóìèòòèôàã Îôòàëìîëîãëàð Åëìè Úÿìèééÿòè Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí ÂÛÛ
ïëåíóìó êå÷èðèëäè. 200 íÿôÿðèí
èøòèðàê åòäèéè ïëåíóìäà ÑÑÐÈíèí ýþðêÿìëè àëèìëÿðè óøàãëàðûí ýþðìÿ ãàáèëèééÿòèíèí ìö-
ùàôèçÿñèíÿ, ãëàóêîìàíûí ïðîôèëàêòèêàñûíà âÿ ìöàëèúÿñèíÿ,
àüûð ýþç çÿäÿëÿðèíÿ ùÿñð îëóíìóø ìÿðóçÿëÿð åòäèëÿð.
Çÿðèôÿ õàíûì “Îôòàëìîëîýèéà õÿáÿðëÿðè” æóðíàëûíûí ðåäàêñèéà ùåéÿòèíèí öçâö èäè. 1983úö èëäÿ åëÿ áó æóðíàëäà “Êÿíä
òÿñÿððöôàòûíäà ïåñòèñèäëÿðëÿ èøëÿéÿí ìåõàíèçàòîðëàðûí ýþðìÿ
îðãàíëàðûíûí âÿçèééÿòè” àäëû
ìÿãàëÿñè äÿðú îëóíäó. 1984úö âÿ 1985-úè èëëÿðäÿ äÿ ïåøÿ
èëÿ éàðàíàí ýþç õÿñòÿëèêëÿðèíèí
ïàòîëîýèéàñûíà àèä èêè ñàíáàëëû ìÿãàëÿñè ÷àï åäèëäè. Áöòöí
áóíëàð àëèìèí òÿäãèãàòëàðûíà
ñÿäàãÿòèíè âÿ èíàìûíû áèð äàùà òÿñäèãëÿéèðäè. Òÿñàäöôè äåéèë êè, áó òÿäãèãàòëàðûí íÿòèúÿñè îëàí öìóìèëÿøäèðìÿëÿð þëêÿ îôòàëìîëîãëàðûíûí ÂÛ ãóðóëòàéûíûí èøëÿðè ñûðàñûíà äàõèë
åäèëäè âÿ ãóðóëòàéûí éöêñÿê òðèáóíàñûíäàí ñÿñëÿíäè.
Çÿðèôÿ õàíûì çÿìàíÿìèçèí áþéöê ñèéàñè âÿ äþâëÿò õàäèìè, Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí
öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí þìöð-ýöí éîëäàøû èäè.
Îíëàð óçóí èëëÿð áèðëèêäÿ õîøáÿõò âÿ ìÿíàëû þìöð ñöðìöøëÿð. Ëàêèí áó ùÿéàò åéíè çàìàíäà ÷ÿòèí, àüûð âÿ ìÿñóëèééÿòëè îëìóøäóð. Óëó þíäÿð
äàèì õàëãûí ãàéüûëàðû èëÿ éàøàìûø, Àçÿáàéúàíû ùÿð úÿùÿòäÿí èíêèøàô åòäèðìÿê, èðÿëèéÿ ÷ûõàðìàã ö÷öí áþéöê çÿùìÿò âÿ ñÿéëÿð ñÿðô åòìèøäè. Áó
÷ÿòèí éîëëàðäà Çÿðèôÿ õàíûì
îíóí ìÿòèí, éîðóëìàç éîë éîëäàøû îëìóøäóð. Óëó þíäÿðëÿ
ùÿéàò éîëëàðûíäà ãîøà àääûìëàéàðêÿí áó çÿðèô õàíûì äà
ÿñëèíäÿ þç ÷èéèíëÿðèíÿ àüûð áèð
éöê ýþòöðìöøäö.
Çÿðèôÿ õàíûì áöòöí âàðëûüû
èëÿ àèëÿñèíè, þâëàäëàðûíû ñåâÿí
ùÿéàò éîëäàøû âÿ àíà èäè. Î,
þâëàäëàðûíûí ëàéèãëè èíñàí âÿ
âÿòÿíäàø êèìè áþéöìÿñè, òÿðáèéÿ àëìàñû ö÷öí þìðöíö
øàì êèìè ÿðèäèðäè.
Çÿðèôÿ õàíûì ßëèéåâàíûí
àäû þëêÿìèçèí ùÿð éåðèíäÿ
ÿáÿäèëÿøñÿ äÿ, ÿí áþéöê ùåéêÿëè âÿ ìöãÿääÿñ àáèäÿíè èñÿ
î þçö óúàëòäû. Îíóí àäû èíñàí
ñåâýèñè, õàëã ìÿùÿááÿòè èäè.
Éàøàð ÍßÁÈÉÅÂ
Ýþðêÿìëè àëèì, ïåäàãîã âÿ éàçû÷û Ìèð Úÿëàë Ïàøàéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 106-úû èëäþíöìö ÿäèáèí Ýÿíúÿäÿêè åâ-ìóçåéèíäÿ ãåéä
åäèëìèøäèð.
Òÿäáèðè Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí
Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ à÷àðàã äåìèøäèð êè, Ìèð
Úÿëàë Ïàøàéåâ ÕÕ ÿñð Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòûíûí áöíþâðÿñèíè ãîéàíëàðäàí ñàéûëûð. Î, ÿäÿáè
àëÿìäÿ àòäûüû èëê àääûìëàðûíäàí ñÿíÿòèí øþùðÿò
çèðâÿñèíÿ ãÿäÿð êå÷äèéè ÷ÿòèí âÿ øÿðÿôëè þìðöíöí 50 èëè ÿðçèíäÿ çÿíýèí ÿäÿáè èðñ éàðàòìûøäûð.
Ìèð Úÿëàë ìöÿëëèì ùÿãèãÿòÿí ÷îõ ñàäÿ âÿ ýåíèø öðÿêëè áèð èíñàí èäè. Ìèð Úÿëàë áèð íóð ÷åøìÿñè èäè âÿ áó ÷åøìÿäÿí ïàé ýþòöðÿíëÿð ÷îõ îëóá.
1986-úû èë éàíâàðûí 10-äàí Àçÿðáàéúàí Éàçû÷ûëàð Áèðëèéèíèí
öçâö (êå÷ìèø ÑÑÐÈ Éàçû÷ûëàð Èòòèôàãûíûí öçâö) Ùöñåéí Áàáàõàí îüëó Ùàòÿìèíèí 60 éàøû òàìàì îëóð. Ùöñåéí Ùàòÿìè
1954-úö èë àïðåë àéûíûí 22-äÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ àíàäàí
îëóá. 29 íþìðÿëè îðòà ìÿêòÿáè áèòèðèá. 1976-úû èëäÿ Ýÿíúÿ
Äþâëÿò Ïåäàãîæè Óíèâåðñèòåòèíè ôÿðãëÿíìÿ äèïëîìó (Íèçàìè
òÿãàöä÷öñö) èëÿ áèòèðèá. 1990-úû èëäÿí àëè êàòåãîðèéàëû ìåòîäèñò ìöÿëëèìäèð. Îðòà ìÿêòÿáäÿ ÿäÿáèééàò ìöÿëëèìè, Àçÿðáàéúàí Êÿíä Òÿñÿððöôàòû Àêàäåìèéàñûíäà (èíäèêè Àãðàð
Óíèâåðñèòåò) åòèêà äÿðñè äåìèø Ùöñåéí ìöÿëëèì 1990-1995úè èëëÿðäÿ Ýÿíúÿ øÿùÿð Ñîâåòèíèí äåïóòàòû îëìóøäóð. Ùàë-ùàçûðäà Äöíéà Àçÿðáàéúàíëûëàðû Ìÿäÿíèééÿò Ìÿðêÿçè èäàðÿ ùåéÿòèíèí öçâöäöð.
Ìöÿëëèì âÿ æóðíàëèñò êèìè äÿ ôÿàëèééÿòèíè äàâàì åòäèðÿí Ùöñåéí Ùàòÿìè òàíûíìûø øàèðëÿðèìèçäÿíäèð. ßäÿáè ôÿàëèééÿòÿ
1966-úû èëäÿí áàøëàéûá. Èëê øåèðè 1969-úó èëäÿ “Êèðîâàáàä êîììóíèñòè” (èíäè “Ýÿíúÿíèí ñÿñè”) ãÿçåòèíäÿ äÿðú îëóíóá. Îíóí øåèðëÿðè “Àçÿðáàéúàí”, “Óëäóç”, “Ëèòåðàòóðíûé Àçåðáàéäæàí”
æóðíàëëàðûíäà âÿ “ßäÿáèééàò âÿ èíúÿñÿíÿò” ãÿçåòèíäÿ ìöíòÿçÿì ÷àï îëóíóð. Ðóñ, ýöðúö,
ôàðñ, óêðàéí, áîëãàð âÿ äèýÿð äèëëÿðäÿ ÷àï îëóíìóø øåèðëÿðè ìöÿëëèôèíÿ áþéöê ùþðìÿò ýÿòèðèá.
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Ìÿòáóàò Õèäìÿòèíèí ðÿùáÿðè (1993-2003) èøëÿìÿêëÿ éàíàøû, þçÿë “Êÿïÿç” òåëåâèçèéàñûíûí èëê ðÿùáÿðëÿðèíäÿí îëàí Ù.Ùàòÿìè ùÿéàò ùÿãèãÿòëÿðèíè áèð æóðíàëèñò êèìè õàëãûìûçà ÷àòäûðà áèëèá.
“Ãàòàð éîëà äöøöð”, “Òÿáðèçÿ à÷ûëàí ãîëëàð”, “Íÿíÿì õàë÷à òîõóéóð” êèòàáëàðû éöêñÿê òèðàæëà
÷àï îëóíìóøäóð. Ñîí áåø êèòàáûíû - “Ñåâýè äîëó öðÿê”, “Îíëàðû ùàìû òàíûéûð”, “Ýÿíúÿ÷àéûí
íÿüìÿëÿðè”, “Äîüìàëàðûì, ÿçèçëÿðèì”, “Öðÿéèíäÿ ñàõëà ìÿíè” êèòàáëàðûíû îõóúóëàðûí èõòèéàðûíà âåðìèøäèð. Óçóí èëëÿð “Ýÿíúÿíèí ñÿñè” ãÿçåòèíèí øòàòäàíêÿíàð ìöõáèðè îëìóø ãÿëÿì éîëäàøûìûçûí 60 èëëèéèíè òÿáðèê åäèðèê. Ãÿëÿìèí èòè, þìðöí óçóí îëñóí, Ùöñåéí Ùàòÿìè!
Éîëóíó áó ãÿäÿð òåç ýþçëÿìèðäèì,
Áîéóíó îõøàéûá ÿçèçëÿìèðäèì.
Àäûíû ÷ÿêìèðäèì, ùå÷ ñÿñëÿìèðäèì,
Þòöøÿí áàùàðûì, éåòèøÿí ãûøûì,
Ùàðäàí ýÿëèá ÷ûõäûí, àé 60 éàøûì?!
Åëÿ áèë éàòìûøàì, éóõóëàðäàéàì,
Øèðèí, íàüûëâàðè äóéüóëàðäàéàì,
Öðÿéèì ùàðäàäûð, þçöì ùàðäàéàì,
Àç ãàëà áàøûìäàí ÷ûõàúàã ùóøóì,
Ùàðäàí ýÿëèá ÷ûõäûí, àé 60 éàøûì?!
Àòàìûí êÿëàìû ãóëàüûìäàäûð,
Àíàìûí ëàé-ëàéû øÿêÿð, áàë äàäûð,
Ýþçëÿðèì éîë ÷ÿêèð, õîø õÿéàëäàäûð,
Ùÿëÿ äÿ ñþíìÿéèá åøãèì, àòÿøèì,
Ùàðäàí ýÿëèá ÷ûõäûí, àé 60 éàøûì?!
Ñàíûðäûì áàùàðòÿê, òÿçÿéÿì, òÿðÿì,
Àðçóñó ýöíÿøÿì, åøãè ñÿùÿðÿì,
Úàâàíàì, õîøáÿõòÿì, ÿí áÿõòÿâÿðÿì,
Éåð-ýþéìö òÿðïÿíäè, òèòðÿäè áàøûì,
Ùàðäàí ýÿëèá ÷ûõäûí, àé 60 éàøûì?!
Þìöð-ýöí áþëöíöá ãàðàéà, àüà,
Ýàù äÿðÿéÿ äöøöð, ýàù ÷ûõûð äàüà,
Âàõò þòöð, ýåäèðÿì øåèð éàçìàüà,
Õàëãûìà ñåâýèìäè äóàì, àëãûøûì,
Éîëóíà äàâàì åò, àé 60 éàøûì!
Øàèðÿ íÿíÿì
(Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâèíèí 870 èëëèéèíÿ)
Ñÿíÿò äöíéàñûíäà áàùàðòÿê ýöëöá,
Øåèðè åëëÿðÿ ñÿñ ñàëàí íÿíÿì.
Ãÿäèì Ýÿíúÿìèçäÿ äöíéàéà ýÿëèá,
Éåíè Ýÿíúÿìèçäÿ óúàëàí íÿíÿì.
îíóí ýöíö-ýöíäÿí ïàðëàãëàøàí çöìðöä äîíóíäàí ñþç à÷ìàã èñòÿéèðÿì.
20 ñàéëû îðòà ìÿêòÿáäÿ áèîëîýèéà
ôÿííèíè òÿäðèñ åäèðÿì. Èõòèñàñûìëà ÿëàãÿäàð îëàðàã øàýèðäëÿðèìè òåç-òåç åêñêóðñèéàëàðà àïàðûðàì. Îíëàðû áèòêè þðòöéö, éàøûëëûãëàðëà òàíûø åäèð, äÿðñëÿðèìèçèí äàùà úàíëû, äàùà àíëàøûãëû òÿøêèëè ö÷öí ÿéàíè âàñèòÿëÿðäÿí èñòèôàäÿ
åäèðÿì. Îíà ýþðÿ äÿ ñîí áèð íå÷ÿ èëäÿ øÿùÿðèìèçäÿ éàøûëëûãëàðûí àðòûðûëìàñû äàùà ÷îõ äèããÿòèìè úÿëá åäèð. Áó,
áèç áèîëîãëàðûí òÿäðèñ ïðîñåñèíÿ äÿ þç
ìöñáÿò íÿòèúÿëÿðèíè âåðìÿêäÿäèð.
Øÿùÿðèí ìöõòÿëèô ÿðàçèëÿðèíäÿ ìèíëÿðëÿ òèíý ñàëûíìàñûíû, ìþâñöìè ýöë-÷è÷ÿê ÿêèëìÿñèíè, ùåêòàðëàðëà ñàùÿäÿ
÷ÿìÿíëèêëÿðèí ñàëûíìàñûíû øàýèðäëÿðèìèí íÿçÿðèíÿ ÷àòäûðûð, îíëàðà áó áèòêèëÿðÿ ãóëëóã ãàéäàëàðû ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðèðÿì.
Äåéèðëÿð, èíñàíûí ðóùóíó äèíúÿëäÿí, ÿñÿáëÿðèíè ñàêèòëÿøäèðÿí 3 àìèë
âàð; ýþçÿë ñèìà, ñó ñÿñè âÿ éàøûë
ðÿíý. Äîüìà Ýÿíúÿìèç îíñóç äà
áöòöí äþâðëÿðäÿ ýþçÿëëÿðè èëÿ äèããÿòè
úÿëá åäèá. Ñó ñÿñè ìèññèéàñûíû þç
öçÿðèíÿ ýþòöðÿí Ýÿíúÿ ÷àéûíäà
ÿñàñëû èøëÿð ýþðöëìÿêäÿäèð. Éàøûë ðÿíýèí - éàøûëëûãëàðûí àðòìàñûíà èñÿ ÿí
áþéöê äÿñòÿê åëÿ áèç ñàêèíëÿðèê.
Õàðèúè þëêÿëÿðäÿí øÿùÿðèìèçÿ ýÿòèðèëÿí ìöõòÿëèô äåêîðàòèâ àüàú âÿ ýöë
êîëëàðûíû õöñóñè âóðüóëàìàã èñòÿéè-
ðÿì. ×öíêè áöòöí áóíëàð îíñóç äà
çÿíýèí îëàí òÿáèÿòèìèçè äàùà äà çÿíýèíëÿøäèðèð, ÿëâàíëûüûíû àðòûðûð.
Òÿêúÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ ïàðêûíûí
420 ùåêòàðëûã ÿðàçèñèíäÿ éöç ìèíëÿðëÿ
àüàú ÿêèëìèøäèð. Øÿùÿðèìèçäÿ ýþðöëÿí áöòöí èøëÿðèí àðõàñûíäà õåéèðõàù
áèð äÿñòÿéèí îëäóüóíó ýþðìÿìÿê
ìöìêöí äåéèë. Áó èñÿ âÿòÿíïÿðâÿð
Ïðåçèäåíòèìèç úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí
Ýÿíúÿ âÿ ýÿíúÿëèëÿðÿ ãàðøû îëàí áþéöê äèããÿò âÿ ãàéüûñûíû þçöíäÿ ÿêñ
åòäèðÿí äÿñòÿéèäèð.
Ìÿòàíÿò ÍÀÌÀÇÎÂÀ,
20 ñàéëû ìÿêòÿáèí
áèîëîýèéà ìöÿëëèìè
Ñàáèð ßËÈÉÅÂ
Ùöñåéí Ùàòÿìè - 60
60 áàùàðûìà, 60 ãûøûìà...
Áèð Àçÿðáàéúàí âÿòÿíäàøû, Ýÿíúÿ
ñàêèíè îëàðàã äîüìà Âÿòÿíèìèçèí ýöíö-ýöíäÿí ýþçÿëëÿøìÿñè, èíêèøàô âÿ
òÿðÿããèñè ãÿëáèìè ôÿðÿù ùèññè èëÿ äîëäóðóð. Þëêÿìèçèí äöíéà ìèãéàñûíäà òàíûíìàñû, ëèäåð äþâëÿòëÿðëÿ ãîøà àääûìëàìàñû ùÿð áèð àçÿðáàéúàíëû ö÷öí ôÿõðäèð. Ùÿãèãÿòÿí äÿ áó ýöí áþéöê áèð
éåíèëÿøìÿ èëÿ öç-öçÿéèê. Ãÿäèì, óëó
éóðäóì Ýÿíúÿäÿ áó éåíèëÿøìÿ, ýåíèøìèãéàñëû àáàäëûã âÿ ãóðóúóëóã èøëÿðè þçöíö äàùà ãàáàðûã øÿêèëäÿ áöðóçÿ
âåðèð. Ñåâèíäèðèúè ùàëäûð êè, áó éåíèëÿøìÿ òÿêúÿ òÿìèð-òèêèíòè, èíøààò-ãóðóúóëóã èøëÿðè èëÿ òàìàìëàíìûð. Áóðàäà áöòöí èøëÿð êîìïëåêñ øÿêèëäÿ àïàðûëûð.
Ìÿí èñÿ øÿùÿðèìèçèí éàøûë ëèáàñûíäàí,
Èúðà Áàø÷ûñû ùÿì÷èíèí Ìèð Úÿëàë Ïàøàéåâèí Ýÿíúÿ èëÿ áàüëû ôÿàëèééÿòèíèí áÿçè ìÿãàìëàðûíû òÿäáèð èøòèðàê÷ûëàðûíûí äèããÿòèíÿ ÷àòäûðìûøäûð.
Ñîíðà õàëã øàèðè Íÿðèìàí Ùÿñÿíçàäÿ,
Ìèëëè Àâèàñèéà Àêàäåìèéàñûíûí ìöÿëëèìè Èáðàùèì Ãóëèéåâ ÷ûõûø åäÿðÿê áèð ìöÿëëèì, éàçû÷û, åëÿúÿ äÿ ýþðêÿìëè àëèì êèìè Ìèð Úÿëàë
Ïàøàéåâèí èíñàíè êåéôèééÿòëÿðèíè õàðàêòåðèçÿ
åòìèøëÿð.
Àõûðäà Ýÿíúÿ Äþâëÿò êàìåðà îðêåñòðè ìàðàãëû ïðîãðàìëà êîíñåðò âåðìèøäèð.
Àé þìðö ÿáÿäè èëê áàùàð íÿíÿì,
Àäûíû éàøàäàí íå÷ÿ íÿâÿí âàð.
Ìÿíèì øàèð íÿíÿì, áÿõòèéàð íÿíÿì,
Íÿüìÿëÿð è÷èíäÿ éåíè íÿüìÿí âàð.
Áèð çàìàí éàçäûüûí çÿðèô øåèðëÿð
Èíúÿ ýþçÿëëÿðèí íÿüìÿñè îëóá.
Øåèðëÿð ãîøäóüóí áó ãÿäèì éåðëÿð
Óúà çèðâÿëÿðèí éîë-èçè îëóá.
Èíäè íå÷ÿ íÿâÿí þç çÿùìÿòèéëÿ
Ùöíÿð ìåéäàíûíäà ìàéàê îëóáäó.
Âÿòÿíÿ, òîðïàüà ìÿùÿááÿòèéëÿ
Øþùðÿò çèðâÿñèíÿ éîëëàð ñàëûáäû.
Ýþðñÿéäèí éóðäóìóí áîë ñÿðâÿòèíè,
Öììàíòÿê êöêðÿéèá øåèð äåéÿðäèí.
Ýþðñÿéäèí õàëãûìûí áó ùþðìÿòèíè,
Áÿõòèéàð-áÿõòèéàð ýöëöìñÿéÿðäèí.
Ãèñìÿòè áÿõòèíÿ øàèðòÿê ýöëöá,
Øåèðè åëëÿðÿ ñÿñ ñàëàí íÿíÿì.
Ãÿäèì Ýÿíúÿìèçäÿ äöíéàéà ýÿëèá,
Éåíè Ýÿíúÿìèçäÿ óúàëàí íÿíÿì.
Ýÿíúÿ÷àéûí íÿüìÿëÿðè
Òàðèõëÿðäÿí àõûá ýÿëèð,
Ñûíàãëàðäàí ÷ûõûá ýÿëèð,
Õàòèðÿëÿð éûüûá ýÿëèð,
Ýÿíúÿ÷àéûí íÿüìÿëÿðè.
ßñðëÿðèí àéíàñûäûð,
Ýþçÿëëÿðèí ñîíàñûäûð,
Íÿüìÿëÿðèí äóðíàñûäûð,
Ýÿíúÿ÷àéûí íÿüìÿëÿðè.
Íèçàìèíèí äöùàñûäûð,
Ìÿùñÿòèíèí äöíéàñûäûð,
Âàçåùèìèí ðþéàñûäûð,
Ýÿíúÿ÷àéûí íÿüìÿëÿðè.
Ùÿð äàìëàñû áèð ùèêìÿòäèð,
Áèð òàðèõäèð, ÿìàíÿòäèð,
Õàëãûìûçà ìÿùÿááÿòäèð,
Ýÿíúÿ÷àéûí íÿüìÿëÿðè.
Áó òîðïàüûí
Áó
Áó
Áó
Áó
òîðïàüûí
òîðïàüûí
òîðïàüûí
òîðïàüûí
ùÿð ãàðûøû óëóäó,
êþêñö ñèðëÿ äîëóäó.
éîëó ùöíÿð éîëóäó,
éîë-èçèíÿ ãóðáàíàì.
Áó òîðïàüûí ùÿð ãàðûøû ÷èë÷ûðàã,
Áó òîðïàüûí äÿðäè éàðà, öçö àü.
Ôöçóëèìèí ùÿñðÿòèäèð áó òîðïàã,
Áó òîðïàüûí çÿððÿñèíÿ ãóðáàíàì.
Áàáÿêèìèí èêè éîëó áó òîðïàã,
Þëìÿçëèéèí çèðâÿ éîëó áó òîðïàã.
Óúà òóòàð ìÿðä îüóëó áó òîðïàã,
Áó òîðïàüûí ùÿâÿñèíÿ ãóðáàíàì.
Áó
Áó
Áó
Áó
òîðïàüûí ýþçÿëëÿðè èíúÿäè,
òîðïàãäà ãåéðÿò, ùöíÿð þíúÿäè.
òîðïàüûí àäû Òÿáðèç, Ýÿíúÿäè,
òîðïàüûí ùÿâÿñèíÿ ãóðáàíàì.
Ìÿùñÿòèíèí íÿôÿñèäèð áó òîðïàã,
Íèçàìèíèí íÿüìÿñèäèð áó òîðïàã.
Àçÿðáàéúàí þëêÿñèäèð áó òîðïàã,
Àçÿðáàéúàí êÿëìÿñèíÿ ãóðáàíàì.
ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ
30 àïðåë 2014-úö èë
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâÿ
áþéöê ìÿùÿááÿòëÿ
ÕÛÛ ÿñð èíòèáàù øÿùÿðè Ýÿíúÿíèí ñàêèíè, èíòèáàù ìöùèòèíèí éåòèðäèéè âÿ éàðàäûúûëûüûíäà äà èíòèáàù èäåéà âÿ ìåéèëëÿðèíè
äàøûéàí áèð ñÿíÿòêàðûí - Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâèíèí äöíéà âÿ Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòûíà òÿñèðè áàðÿäÿ ñþùáÿò à÷àúàüûã.
Íèçàìè Ýÿíúÿâè äöíéà ïîåçèéàñûíäà
ùàíñû çèðâÿäÿ äàéàíûðñà, îíóí ùÿìéåðëèñè Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè ðöáàè àëÿìèíäÿ ùÿìèí ìþâãåäÿ äàéàíûð. Íèçàìèíè î çèðâÿéÿ óúàëäàí åëì âÿ ïîåçèéà ãàíàäëàðû
îëäóüó êèìè, Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâèíè äÿ
óúàëäàí îíóí äàùà éöêñÿê åëìè òÿôÿêêöðö âÿ äàùà ýöúëö ìÿíÿâè çÿíýèíëèéè
îëìóøäóð. Ìÿùñÿòè éàðàäûúûëûüûíäà ôÿëñÿôè ôèêèðëÿ éàíàøû èíúÿ ìÿíà ýþçÿëëèêëÿðè äèããÿòè äàùà ÷îõ úÿëá åäèð. Èíäè ýÿëèí
áèð íå÷ÿ ðöáàè óñòàäûíûí éàçäûãëàðûíû íÿçÿðäÿí êå÷èðÿê, ìöãàéèñÿëÿð àïàðàã.
Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí äàùè ìöòÿôÿêêèð øàèðè
òöðêäèëëè ïîåçèéàíûí èëê ìþùòÿøÿì çèðâÿñè îëàí,
ÿãèäÿñè âÿ ìÿãñÿäè óüðóíäà äèðè-äèðè ñîéóëàí
Èìàäÿääèí Íÿñèìè ö÷ äèëäÿ (òöðê, ÿðÿá, ôàðñ) éàçûá-éàðàòìûøäûð. Îíóí ðöáàèëÿðè òàìàìèëÿ áàøãà
ìÿçìóí êÿñá åäèð:
Ùÿãã-òààëà èíñàí îüëó þçöäöð,
Îòóç èêè ùÿãã êÿëàìû ñþçöäöð.
Úöìëÿ àëÿì, áèë êè, Àëëàù Þçöäöð,
Àäÿì îë úàíäûð êè, ýöíÿø öçöäöð.
Íÿñèìèéÿ ýþðÿ, êàìèë èíñàí îëàí Ìÿùñÿòè Àëëàùû þçöíäÿ öçÿ ÷ûõàðàðàã èíñàíû Àëëàùûí Éåð öçÿðèíäÿ âÿñèùè (íöìàéÿíäÿñè, îíó ÿâÿç åäÿíè) êèìè ãÿëÿìÿ àëûð. Ìÿùñÿòè ôèêðèíèí ãèéìÿòè, ýþçÿëëèéè, äÿðèí
ìÿçìóíó þç òÿñäèãèíè Íÿñèìè èäåéàëàðûíäà òàïûð.
Äöíéà ïîåçèéàñûíûí ÿí áþéöê ëèðèêëÿðèíäÿí
îëàí Ìÿùÿììÿä Ôöçóëè äÿ ýþçÿë ðöáàèëÿð éàðàòìûøäûð. Ìÿùñÿòè âÿ Ôöçóëèíèí ýöëÿ, áöëáöëÿ äàèð
éàçäûãëàðû ðöáàèëÿðäÿ åëÿ îõøàðëûã âàð êè, çàìàí
ìÿñàôÿñèíÿ ýþðÿ áó îõøàðëûüà òÿÿúúöá ãàëûðñàí.
ßââÿëúÿ Ìÿùñÿòè õàíûìûí ðöáàèñèíÿ íÿçÿð ñàëàã:
Ðóäÿêè:
Äöíéà ìåùìàíõàíà, ñÿíñÿ áèð ãîíàã,
ßáÿäè äåéèë êè, øàäñàí äà èíäè.
Áèð ýöí òîðïàã àëòäà óéóéàúàãñàí,
Çÿðõàðà öñòöíäÿ éàòñàí äà èíäè.
Éàøûë îòëàð öñòÿ úèëâÿëÿíèð ýöë,
Áöëáöë øóðÿ ýÿëèá à÷ûð øèðèí äèë.
Îíëàð ùÿð èêèñè ùåéðàí îëìóøëàð,
Ýöë ýþäÿê þìðöíÿ, òÿêëèéÿ áöëáöë.
Ôöçóëè èñÿ éàçûð:
Ìÿùñÿòè:
Áó äöíéà áèð ãûçûë êóçÿéÿ áÿíçÿð,
Ñóéó ýàù øèðèíäèð, ýàù äà êè çÿùÿð.
×îõ äà þéöíìÿ êè, óçóíäóð þìðöí,
ßúÿë êþùëÿíèíäÿ ùàçûðäûð éÿùÿð.
Áó ýöíëÿð Ýÿíúÿäÿêè Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ
ìÿêòÿáëèëÿðè äàùà ÷îõ ýþðìÿê îëàð. Øÿùÿðèí îðòà ìÿêòÿáëÿðèíèí ÕÛ ñèíèô øàýèðäëÿðè ö÷öí êå÷èðèëÿí à÷ûã äÿðñëÿðäÿ òÿúðöáÿëè òàðèõ ìöÿëëèìëÿðè ÷ûõûø åäÿðÿê ìÿêòÿáëèëÿðÿ
ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ùÿéàò âÿ ôÿàëèééÿòè áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèð, îíóí óçàãýþðÿí ñèéàñÿòè íÿòèúÿñèíäÿ ðåñïóáëèêàìûçäà ãàçàíûëàí óüóðëàðäàí áÿùñ åäÿí ìàðàãëû ìÿðóçÿëÿð åäèðëÿð.
Íþâáÿòè ìÿøüÿëÿ çàìàíû äà áóðàäà áþéöê úàíëàíìà
ìöøàùèäÿ îëóíìóøäóð. Ìÿøüÿëÿäÿí ÿââÿë ìÿðêÿçÿ åäèëÿí åêñêóðñèéà øàýèðäëÿðäÿ õîø òÿÿññöðàò îéàòìûøäûð.
Îíëàð óëó þíäÿðèí ùÿéàòû, úàíû ãÿäÿð ñåâäèéè äîüìà
Âÿòÿíèíèí èíêèøàôû íàìèíÿ ýþðäöéö èøëÿðè ÿêñ åòäèðÿí
ôîòîøÿêèëëÿðÿ ìàðàãëà òàìàøà åòìèøëÿð. Ñîíðà à÷ûã äÿðñÿ
áàøëàíûëìûøäûð.
èëÿ êå÷èðèëÿí êîíôðàíñû Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àãðàð Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó ïðîôåññîð Èáðàùèì
Úÿôÿðîâ à÷àðàã ýþðêÿìëè äþâëÿò
õàäèìè, ìöñòÿãèë ðåñïóáëèêàìûçûí ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó Ùåéäÿð ßëèéåâèí õàëãûìûçûí ãàðøûñûíäà ýþñòÿðäèéè õèäìÿòëÿðäÿí
äàíûøìûø, îíóí Àçÿðáàéúàí
ýÿíúëÿðèíèí àíà äèëè èëÿ éàíàøû
õàðèúè äèëëÿðè äÿ ìÿíèìñÿìÿëÿðèíÿ õöñóñè ãàéüû ýþñòÿðäèéèíè
äèããÿòÿ ÷àòäûðìûøäûð.
Êîíôðàíñäà ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè Íàãèô Ùÿìçÿéåâ, Àçÿðáàéúàí Òåõíîëîýèéà
Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó ïðîôåññîð
Àêèô Ñöëåéìàíîâ, Ýÿíúÿ Äþâëÿò
Óíèâåðñèòåòèíèí ïðîðåêòîðó Ïÿðâèí Êÿðèìçàäÿ, Àçÿðáàéúàí
Ìöÿëëèìëÿð Èíñòèòóòó Ýÿíúÿ ôèëèàëûíûí äèðåêòîð ÿâÿçè Ðàçèì Ìÿììÿäîâ, Àçÿðáàéúàí Åëìè-Òÿäãèãàò Àãðîìåõàíèêà Èíñòèòóòóíóí
äèðåêòîðó Êàìèë Ôÿòÿëèéåâ âÿ áàøãàëàðû ÷ûõûø åäÿðÿê óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí Àçÿðáàéúàíäà
åëì âÿ òÿùñèëèí èíêèøàôû ñàùÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè ìÿãñÿäéþíëö òÿäáèðëÿðäÿí, áó òÿäáèðëÿðèí
íÿòèúÿñè îëàí óüóðëàðäàí, åëÿúÿ
äÿ ýÿíúëÿðèí èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðÿ èíòåãðàñèéàñû ö÷öí õàðèúè äèëëÿðè þéðÿíìÿëÿðèíèí âàúèáëèéèíäÿí äàíûøìûøëàð.
Ñîíðà øÿùÿðäÿ ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðÿí àëè òÿùñèë ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ òÿùñèë àëàí 123 íÿôÿð òÿëÿáÿ ìöçàêèðÿ îëóíàí ìþâçó
ÿòðàôûíäà èíýèëèñ, àëìàí, ôðàíñûç âÿ ðóñ äèëëÿðèíäÿ ìàðàãëû
ìÿðóçÿëÿðëÿ ÷ûõûø åòìèøëÿð.
™™™
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû
Òÿùñèë Íàçèðëèéè âÿ Òÿùñèë Èø÷èëÿðè Àçàä Ùÿìêàðëàð Èòòèôàãû Ðåñïóáëèêà Êîìèòÿñèíèí òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð
ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí
91-úè èëäþíöìöíÿ ùÿñð åäèëìèø
Àëè ìÿêòÿá òÿëÿáÿëÿðè àðàñûíäà
áÿäèè éàðàäûúûëûã ôåñòèâàëûíûí
Ýÿíúÿ øÿùÿðè öçðÿ ñå÷èì òóðó
êå÷èðèëìèøäèð.
Èêè ýöí äàâàì åäÿí òóðäà
ìöíñèôëÿð ùåéÿòèíèí òÿðêèáèíÿ
äàõèë åäèëìèø òàíûíìûø èíúÿñÿíÿò õàäèìëÿðè Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àãðàð âÿ Ýÿíúÿ Äþâëÿò óíèâåðñèòåòëÿðèíäÿ òÿùñèë àëàí òÿëÿáÿëÿðèí ìóñèãè, ðÿãñ âÿ áÿäèè
ãèðàÿò ñàùÿëÿðèíè ÿùàòÿ åäÿí ÷ûõûøëàðûíà òàìàøà åòìèøëÿð.
Ýÿíúëÿðèìèçè âÿòÿíïÿðâÿðëèê
ðóùóíäà, ìÿäÿíèééÿòèìèçÿ, èíúÿñÿíÿòèìèçÿ, ìèëëè àäÿò-ÿíÿíÿëÿðèìèçÿ ùþðìÿò ðóùóíäà òÿðáèéÿ åòìÿê, åéíè çàìàíäà îíëàðûí èíúÿñÿíÿò ñàùÿñèíäÿêè èñòåäàäëàðûíû öçÿ ÷ûõàðìàã âÿ èíêèøàô åòäèðìÿê ìÿãñÿäèëÿ êå÷èðèëÿí ôåñòèâàëûí ôèíàë ìÿðùÿëÿñè
äàùè øÿõñèééÿòèí àä ýöíöíÿäÿê
Áàêûäà ðåàëëàøàúàãäûð.
™™™
Êèì äåéÿð êè, ñåâÿí êÿñëÿð ëàë äåéèëäèð?
Àé öçëöíöí àë äîäàüû áàë äåéèëäèð?
Ùöñíö Àéñà, öñòöíäÿêè î õàë íÿäèð?
Ýþçÿëëèéèí ìþùöðöäöð, õàë äåéèëäèð!
Ñîíäà ÿí éàõøû ìÿðóçÿëÿð
åëàí åäèëìèøäèð. Àçÿðáàéúàí
Äþâëÿò Àãðàð Óíèâåðñèòåòèíäÿí
Óëäóç Ñàäûãîâà âÿ Òöðêàí Íÿáèéåâà, Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿí Ëåéëà Àááàñîâà âÿ
Êÿìàëÿ Ãóëèéåâà, Àçÿðáàéúàí
Òåõíîëîýèéà Óíèâåðñèòåòèíäÿí
Ëàëÿ ßëÿêáÿðîâà êîíôðàíñûí ÿí
éàõøû ìÿðóçÿ÷èñè åëàí åäèëìèø
âÿ îíëàðà íîóòáóê âÿ ôÿõðè ôÿðìàíëàð òÿãäèì îëóíìóøäóð.
Ñ.ßËÈÉÅÂ
Êîíôðàíñäà Ìèðçÿ Øÿôèíèí
ùÿéàò âÿ éàðàäûúûëûüû èëÿ áàüëû
ìÿðóçÿëÿð äèíëÿíèëäè. “Ìèðçÿ
Øÿôè Âàçåù ïîåçèéàñû çàùèðè,
áàòèíè âÿ áÿøÿðè êîíòåêñòäÿ”
ìþâçóñó èëÿ ÷ûõûø åäÿí ÝÄÓíóí Ôèëîëîýèéà ôàêöëòÿñèíèí äåêàíû ïðîôåññîð Ìöáàðèç Éóñèôîâ ÿäèáèí éàðàäûúûëûüûíû ýåíèø
òÿùëèë åòäè.
Óíèâåðñèòåòèí Ïåäàãîýèêà
âÿ òÿùñèëèí ÿñàñëàðû êàôåäðàñûíûí ìöäèðè äîñåíò Àëëàùâåðäè
Ãîúàéåâ “Ìèðçÿ Øÿôè Âàçåùèí
ïåäàãîæè áàõûøëàðû” ìþâçóñóíäà äàíûøàðàã øàèðèí ùÿéàò âÿ
éàðàäûúûëûüûíäà éåð àëìûø áèð
íå÷ÿ ìàðàãëû ôàêòû èçàù åòäè.
Ìÿðóçÿëÿðäÿí ñîíðà éàçû÷û-ùÿêèì Çàóð Ãóëèéåâ âÿ Ìÿäÿíèééÿò Èø÷èëÿðè Ùÿìêàðëàð Èòòèôàãû Òÿøêèëàòûíûí Ýÿíúÿ øþáÿñèíèí ñÿäðè, ÿìÿêäàð èíúÿ-
ñÿíÿò èø÷èñè, øàèð-äðàìàòóðã
Ñàùèá Èáðàùèìëè ÷ûõûø åäÿðÿê
åëìè-ïðàêòèê êîíôðàíñûí ÿùÿìèééÿòèíäÿí ñþùáÿò à÷äûëàð.
Ùÿì÷èíèí êîíôðàíñäà Ìèðçÿ
Øÿôèíèí ÿäÿáè èðñèíèí þéðÿíèëìÿñè ö÷öí áèð íå÷ÿ ôÿííèí
ñå÷ìÿ ôÿíí êèìè òÿäðèñèíÿ
áàøëàíìàñû âÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ “Äèâàíè-ùèêìÿò” ÿäÿáè
ìÿúëèñèíèí áÿðïà îëóíìàñû
òÿêëèôè èðÿëè ñöðöëäö.
Ñîíäà ÷ûõûø åäÿí ÉÀÏ
Ýÿíúÿ øÿùÿð òÿøêèëàòû èäåîëîæè
øþáÿíèí ìöäèðè ôÿëñÿôÿ äîêòîðó Ùöñåéí Áóäàãîâ êîíôðàíñäà äÿéÿðëè ìÿðóçÿëÿðèí äèíëÿíèëäèéèíè âóðüóëàäû. Óíèâåðñèòåòèí ïðîôåññîð-ìöÿëëèì, òÿëÿáÿ
êîëëåêòèâèíÿ óüóðëàð àðçóëàäû.
Éåýàíÿ ÃÓÐÁÀÍÎÂÀ
ùàâàñàí - úàíûìäàêû íÿôÿñèìñÿí,
àòÿøñÿí - îäëó åøãèì, ùÿâÿñèìñÿí.
ñóñàí êè, äèðèëèéÿ ñÿáÿáêàðñàí.
òîðïàãñàí - âàðëûüûìñàí, ãÿôÿñèìñÿí.
Ñÿíàè áóðàäà ìàòåðèéàíûí ÿñàñûíû òÿøêèë åäÿí
äþðä öíñöðö (îä, ñó, ùàâà, òîðïàã) ñåâäèéèíè,
îíóí þç âàðëûüûíû òÿøêèë åòäèéèíè ÿêñ åòäèðìèøäèð.
Ðöáàèäÿ åëìëÿ åøã âÿ ìÿùÿááÿò âÿùäÿòäÿ âåðèëìèøäèð. Ìÿùñÿòè ðöáàèëÿðèíäÿ äÿ äþðä öíñöð ôÿëñÿôÿñè äàùà ãàáàðûã ýþðöíöð:
Äàøäà îä îëñàí äà, åé ñàãè, ÿýÿð,
ßúÿë ñóéó ñÿíè áèð ýöí ñþíäöðÿð.
Áó äöíéà òîðïàãäûð, ìöòðöá, ãÿçÿë äå,
Ñàãè, íÿôÿñ éåëäèð, áàäÿ âåð, éåòÿð!
ÕÛÛ éöçèëäÿ ðöáàè÷èëèêäÿ Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâèíèí
ùÿìâÿòÿíè, îðòà ÿñð Øÿðã èíòèáàùûíûí Çþùðÿ óëäóçó ñàéûëàí Õàãàíè Øèðâàíè äÿ áþéöê øþùðÿò ãàçàíìûøäû. Îíëàðûí äà ðöáàèëÿðèíäÿ áèð-áèðè èëÿ ñÿñëÿøìÿëÿð, áÿíçÿéèøëÿð ÷îõäóð.
Ìåé úàìûìà íàìÿðä àüó ñöçñöí ìÿíèì?
Ýÿðäÿíèìÿ ùÿìàéèëëÿð äöçñöí ìÿíèì?
Ìÿðä áîéíóìó íàìÿðä ÿëè ãóúìàãäàíñà,
Ìÿðä ãûëûíúû áèðäÿôÿëèê öçñöí ìÿíè.
Õàãàíè Øèðâàíè äÿ ðöáàèëÿðèíäÿ, Ìÿùñÿòèäÿ îëäóüó êèìè, õàëãûí èúòèìàè âÿçèééÿòèíè, àë÷àã
àäàìëàðûí ðÿçèëëèéèíè, ìÿðä àäàìëàðûí ìÿðäàíÿëèéèíè þí ïëàíà ÷ÿêèð.
ÕÛÛ éöçèëäÿ éàøàéàí âÿ ðöáàè÷èëèêäÿ ÿí óúà
çèðâÿíè ôÿòù åòìèø èêè øàèð âàðäûð: Þìÿð Õÿééàì
(1040-1123) âÿ Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè (1097-1181).
Îíëàðûí øåèðëÿðè ìþâçó âÿ äåéèì òÿðçè áàõûìûíäàí ùÿì áèð-áèðèíÿ áÿíçÿéèð, ùÿì äÿ ìöÿééÿí
ìÿãàìëàðäà ôÿðãëÿíèð.
Êèøè èëÿ ãàäûí àðàñûíäà îëàí êÿáèíÿ ùÿð èêè
øàèðèí ìöíàñèáÿòè åéíèäèð. Ùÿì Õÿééàì, ùÿì äÿ
Ìÿùñÿòè ñàô ñåâýèéÿ âÿ ìÿùÿááÿòÿ öñòöíëöê âåðèðëÿð.
Þìÿð Õÿééàì:
Ìåé è÷ìÿê, øàä îëìàã àéèíèì ìÿíèì,
Áèëìÿìÿêäèð êöôð äèí-äèíèì ìÿíèì.
Äöíéà ýÿëèíèíÿ äåäèì: - Êÿáèíèí?
Äåäè: Øàä êþíöëäö êÿáèíèì ìÿíèì.
Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè:
Àðâàäëà êèøèíè áàüëàéàð êÿáèí,
Áó èøÿ éîë âåðèð øÿðèÿò, àéèí.
Ìÿíáÿëÿðäÿ Ìÿùñÿòèíèí ßìèð ßùìÿäëÿ ìöàøèãÿñè âÿ îíëàðûí áèð-áèðèíÿ ñåâäàëû øåèðëÿð ùÿñð åòìÿëÿðè áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàð âåðèëèð. Ýÿíúÿ Õÿòèáèíèí
îüëó ßìèð ßùìÿä áó øÿùÿðäÿêè ÿäÿáè ìöùèòäÿ
éåòèøìèø øàèðëÿðäÿí áèðèäèð âÿ Ìÿùñÿòèíèí ÿðèäèð.
ßìèð ßùìÿäèí Ìÿùñÿòè èëÿ ðöáàèëÿøìÿñè ýþñòÿðèð
êè, ðöáàè àëÿìèíäÿ îíóí äà þç äÿñò-õÿòòè âàðäûð.
Áóíó áèð ðöáàèäÿí äÿ ìöÿééÿí åòìÿê îëóð:
Åé ýþçÿë, ÿëèíäÿí òóòäóüóì çàìàí
Ñÿàäÿò ìöëêöäöð åëÿ áèë úàùàí.
Ýÿë, åé Õÿòèáîüëó, áó âöñàëÿ ñÿí
Áèð øåèð ñþéëÿ êè, ðàùÿò îëñóí úàí.
ßìèð ßùìÿäèí Ìÿùñÿòè ðöáàèëÿðèíÿ ãàðûøìûø
áèð ðöáàèñè äÿ äèããÿòè úÿëá åäèð:
Öðÿê õåéèð ýþðìÿç ùèúðèíäÿ ùÿðýèç,
Ãèéàìÿòè ýþðñöí ýþçëÿðèì ñÿíñèç.
Ñÿíÿ áþùòàí äåéÿí ìÿíèì àäûìäàí
Ýþðöì áó äöíéàäà ãîéìàñûí áèð èç.
Øàèð áóðàäà íÿ ìàääè, íÿ äÿ ìÿíÿâè èçèí ãîéóëìàñûíû íÿçÿðäÿ òóòóð. Ìàääè èç ãîéìàã ÷îõëàðûíà ãèñìÿò îëà áèëÿð, ìÿíÿâè èç ãîéìàã èñÿ àíúàã âÿ àíúàã éàðàäàíëàðà ìÿõñóñäóð. Ùÿéàòû
äÿðèíäÿí äÿðê åòìÿäÿí ìÿíÿâè èç ãîéìàã ÷ÿòèí
ìÿñÿëÿäèð.
Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâèíèí ðöáàèëÿðè ÕÛÛ éöçèëëèêäÿí
áÿðè þç áÿäèè òÿñèð ýöúöíö ñàõëàìàãäàäûð. Èíäè äÿ
ÕÕ ÿñðäÿ Ìÿùñÿòè úàçèáÿñèíÿ äöøÿðÿê îíóí ðöáàèëÿðèíäÿí ãàéíàãëàíàí ñþç óñòàëàðûìûçûí ÿñÿðëÿðèíäÿí íöìóíÿëÿðÿ ìöðàúèÿò åäÿê.
Áèð ðöáàèñèíäÿ ãûçûë ùàããûíäà ôèêèðëÿðèíè ïîåòèêëÿøäèðÿí Ìÿùñÿòè éàçûð:
Àøèã îëàí ãÿì éåìÿñèí, áÿñ íÿ éåñèí?
Éàð éîëóíäà ýþéíÿìÿñèí, áÿñ íåéëÿñèí?
Ùþðöéöíö ãóúóá þïñÿ, èíúèìÿ ñÿí, Äÿëè çÿíúèð ÷åéíÿìÿñèí, áÿñ íåéëÿñèí?
Áèð
Áèð
Áèð
Áèð
Ìèðçÿ Øÿôè Âàçåùèí 220 èëëèê
éóáèëåéè èëÿ áàüëû åëìè-ïðàêòèê êîíôðàíñ
Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ ýþðêÿìëè Àçÿðáàéúàí
øàèðè Ìèðçÿ Øÿôè Âàçåùèí 220 èëëèê éóáèëåéè èëÿ áàüëû åëìè-ïðàêòèê êîíôðàíñ êå÷èðèëèá. Êîíôðàíñû ýèðèø ñþçö èëÿ à÷àí óíèâåðñèòåòèí åëìè èøëÿð öçðÿ ïðîðåêòîðó
Ïÿðâèí Êÿðèìçàäÿ åëì, ìÿäÿíèééÿò áåøèéè îëàí ãÿäèì Ýÿíúÿ øÿùÿðèíèí éåòèøäèðäèéè äöùàëàðäàí äàíûøäû. Áèëäèðäè êè, îíëàðûí àðàñûíäà “Ýÿíúÿëè ìöäðèê” êèìè òàíûíàí Ìèðçÿ Øÿôè
Âàçåùèí ÿäÿáè ôÿàëèééÿòè õöñóñè þíÿì êÿñá åäèð. Îíóí ÿäÿáèééàòà âåðäèéè òþùôÿëÿð íÿèíêè
Àçÿðáàéúàíäà, åéíè çàìàíäà
äöíéàíûí ìöõòÿëèô þëêÿëÿðèíäÿ,
ðóñ, ôàðñ, ÷èí, ôðàíñûç, èíýèëèñ,
èòàëéàí, ëàòûí, ïîëéàê, àëìàí,
éóíàí, ðóìûí, ìàúàð, ÿðÿá âÿ
áàøãà äèëëÿðÿ òÿðúöìÿ îëóíàðàã éàéûëûá.
Áó ðöáàèëÿð èôàäÿ îëóíàí ôèêðÿ âÿ äåéèì òÿðçèíÿ ýþðÿ áèð-áèðèíÿ ÷îõ éàõûíäûð. Àììà Ìÿùñÿòè
ðöáàèñèíèí áÿäèè õöñóñèééÿòëÿðè äàùà ýöúëöäöð.
Ôàðñ-òàúèê ÿäÿáèééàòûíûí ýþðêÿìëè íöìàéÿíäÿñè âÿ êëàññèêè ßáó Ñÿèä ßáöëõåéð äÿ ýþçÿë ðöáàèëÿð óñòàäûäûð. Îíëàðäàí áèðèíÿ äèããÿò éåòèðÿê:
Ãÿòðàí Òÿáðèçèíèí áó âÿ éà äèýÿð ìÿùÿááÿò
ìÿçìóíëó ðöáàèëÿðèíè Ìÿùñÿòè õàíûìûí ðöáàèëÿðè
èëÿ òóòóøäóðäóãäà ÷àø-áàø ãàëûðñàí êè, áóíëàðûí
ùàíñû Ãÿòðàíûíäû, ùàíñû Ìÿùñÿòèíèíäèð. Áóíóí
ñÿáÿáè, ìÿíúÿ, èëê íþâáÿäÿ îíëàðûí åéíè ìèëëè êþêÿ ìÿíñóá îëìàñûäûð.
Ñÿíàè Ãÿçíÿâè ÕÛÛ ÿñð ôàðñäèëëè ÿäÿáèééàòûí ÿí
ýþðêÿìëè íöìàéÿíäÿëÿðèíäÿí áèðèäèð âÿ î äà ðöáàè àëÿìèíäÿ ãÿëÿìèíè ñûíàéàðàã äÿðèí ìÿçìóíëó ýþçÿë ðöáàèëÿð éàçìûøäûð. Áó ðöáàèëÿðè Ìÿùñÿòè
øåèðëÿðè èëÿ ìöãàéèñÿ åòäèêäÿ Ñÿíàè Ãÿçíÿâèíèí
äÿ äàùèëèéèíèí øàùèäè îëóðñàí.
Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àãðàð
Óíèâåðñèòåòèíäÿ öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí
îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ âÿ
óíèâåðñèòåòèí 85 èëëèê éóáèëåéèíÿ
ùÿñð åäèëìèø “Åëì âÿ òÿùñèë
äþâëÿòèí ïðèîðèòåòëÿðèäèð” ìþâçóñóíäà áàêàëàâðàò âÿ ìàýèñòðàòëàðûí õàðèúè äèëëÿðäÿ (èíýèëèñ, àëìàí, ôðàíñûç âÿ ðóñ) öìóìøÿùÿð åëìè-íÿçÿðè êîíôðàíñû êå÷èðèëìèøäèð.
Ýÿíúÿäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí
àëè òÿùñèë ìöÿññèñÿëÿðè ðåêòîð,
ìöÿëëèì âÿ òÿëÿáÿëÿðèíèí èøòèðàêû
ßñèð áàùàð éåëè, ãþí÷ÿëÿíèð ýöë,
Îëóð ýöë øàìûíà ïÿðâàíÿ áöëáöë.
×ÿìÿí ìÿúëèñèíäÿ ýöë éàíûð øàìòÿê,
Áöëáöëöí ñÿñèëÿ øàäëàíûð êþíöë.
Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâèíèí
äöíéà âÿ Àçÿðáàéúàí
ÿäÿáèééàòûíà òÿñèðè
Ìÿùñÿòèäÿ îëäóüó êèìè, áó ðöáàèäÿ äÿ áÿäèè
èôàäÿ òÿðçè ñàäÿäèð, ñÿìèìèäèð âÿ ýöúëö ëèðèçì,
ìÿùàðÿòëÿ ñå÷èëÿí òÿøáåù âàðäûð.
Èíäè èñÿ Ìÿùñÿòè äþâðöíäÿ Ýÿíúÿäÿ øàùûí ñàðàéûíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí, éàðàäûúûëûüû Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòûíûí áÿäèè ñàëíàìÿñè îëàí Ãÿòðàí
Òÿáðèçèíèí ðöáàèëÿðèíÿ íÿçÿð ñàëàã:
7
Ìÿíèìñÿ êÿáèíèì áèð ðöáàèäèð,
Âàðìû áó êÿáèíÿ éîë âåðÿí áèð äèí?
Äàùè Íèçàìè Ýÿíúÿâè äÿ ðöáàèëÿð éàçìûøäûð.
Ëàêèí îíëàðûí ÷îõ àç ùèññÿñè ÿëèìèçÿ ÷àòìûøäûð.
Ìÿíáÿëÿðèí éàçäûüûíà ýþðÿ Ìÿùñÿòè âÿ Íèçàìè
ðöáàèëÿðèíäÿ äÿ éàõûíëûãëàð âàðäûð. Öìóìèééÿòëÿ,
îíëàðûí áèð-áèðèíÿ ãàðøûëûãëû òÿñèðè îëìóøäóð êè, áó
äà ôèêèð âÿ äåéèì òÿðçèíäÿ þçöíö ýþñòÿðèð.
Ìÿùñÿòè éàçûð:
Õàëãûí áàøûíäà ýÿð îëñàí äà áèð òàú,
Àüëàäàð ñÿíè äÿ áèð ýöí åùòèéàú.
Õàëãûí äÿðäèíÿ ãàë, îíà éàõûí îë,
Ãîðõ î ýöíäÿí, þçöí îëàñàí ìþùòàú.
Áó ðöáàè Íèçàìèíèí àøàüûäàêû ìèñðàëàðûíû éàäà ñàëûð:
×àëûø þç õàëãûíûí èøèíÿ éàðà,
Äöíéà ÿìÿëèíäÿí ýåéñèí çÿðõàðà.
ÕÛÛ éöçèëèí ôàðñäèëëè ïîåçèéàñûíûí ÿí ãöäðÿòëè
ñÿíÿòêàðëàðûíäàí áèðè òöðêìÿíèñòàíëû ßñèð ßõñèêÿòèäèð. Î äà äèããÿòè úÿëá åäÿí ðöáàè âÿ ãÿñèäÿëÿð
óñòàñû êèìè òàíûíìûøäûð.
ßõñèêÿòè éàçûð:
Ãîâóøìóøàì øöìøàä áîéëó øóõ ýþçÿëÿ,
Éàð áóñÿñè øÿðàáûìäûð, ìÿñòÿì ùÿëÿ.
Åé ýåúÿ, ýÿë ùÿð èøè àò, ýåòìÿ, äàéàí,
Åé ñöáù, ýöëìÿ, ìèí øàäëûüûí îëñà áåëÿ.
Ìÿùñÿòè îíäàí ÿââÿë áåëÿ äåìèøäèð:
Êþíëöìÿ éàð îëäó áó ýåúÿ äèëáÿð,
Éàëãûç ýåúÿëÿðäÿí øèêàéÿò åäÿð.
Åé ýåúÿ, êÿäÿðèì îëñàí äà áåëÿ,
Ñÿàäÿò äÿ îëñàí, ýÿëìÿ, åé ñÿùÿð!
Ôàðñ-òàúèê ÿäÿáèééàòûíûí ýþðêÿìëè ñÿíÿòêàðû
ßíâÿðè ßáóâÿðäè éàðàäûúûëûüûíäà äà Ìÿùñÿòè ðöáàèëÿðèíèí òÿñèðè à÷ûã-àøêàð äóéóëìàãäàäûð:
Ãÿëá ñÿíèíäèð, îíó éàäà âåðìÿðÿì ìÿí,
Ùÿéàòûìäûð ìöôòÿ éàäà âåðìÿðÿì ìÿí.
Éöç úàí ãóðáàí öðÿéèìèí àðçóñóíà,
Ñåâÿí ãÿëáè éöç úàíà äà âåðìÿðÿì ìÿí.
Ðöáàè àëÿìèíäÿ Úÿëàëÿääèí Ðóìèíèí ãèéìÿòëè, äÿðèí ìÿíàëû ðöáàèëÿðè âàðäûð:
Ãûâðûì òåëèí êþëýÿ ñàëûá éåíÿ öçÿ,
Ëÿë äîäàüûí øÿêÿð ñÿïÿ, øÿðàá ñöçÿ.
Äåäèí: “Ñÿíè ïåøìàí åäÿð áó àéðûëûã”.
Ïåøìàíëûüûì áèð äåéèëäèð, ÷àòûá éöçÿ.
Áó ðöáàèäÿ Ðóìèíèí èøëÿòäèéè áÿíçÿòìÿëÿð,
ìöãàéèñÿëÿð âÿ èíúÿ ìÿíàëàð Ìÿùñÿòè ðöáàèëÿðèíÿ
î ãÿäÿð îõøàðäûð êè, äåéÿðñÿí, áóíëàð Ðóìèíèí
éîõ, Ìÿùñÿòèíèíäèð.
ßìèð Õîñðîâ Äÿùëÿâè Ìÿùñÿòèíèí òÿñèðèíÿ ìÿðóç ãàëàí ðöáàè óñòàëàðûíäàí áèðèäèð:
Çöëôöí êÿìÿíäèíè éåíÿ éàð àòäû,
Ýþçöìöí éàøûíäàí áèð ÷àé éàðàòäû.
Õóìàð íÿðýèçëÿðè ãûëûíú ÷ÿêÿðÿê
Ìÿíè âóðàúàãäû, éàõøû êè éàòäû.
Áó ðöáàèíè Ìÿùñÿòèíèí àøàüûäàêû äþðäëöéö èëÿ
ìöãàéèñÿ åäÿê:
Åé äîñò, ãÿìëÿ êå÷èð ñÿíñèç ùÿð ýåúÿì,
Éàíäûðûð éóõóñóç ýþçëÿðèìè íÿì.
Çöëôöí òÿê ãàðûøàð éóõóëàðûì äà,
Íÿðýèçëÿðèí êèìè éóõóéà ýåòñÿì.
Ãûçûë äåäè: “Ìÿíÿì ùÿð ýöíÿ ýÿðÿê,
Äóç êèìè ìþùòàúäûð ìÿíÿ ùÿð õþðÿê.
Ìÿíè þëö êèìè áàñäûðìàéûí ñèç,
Ùÿéàò ö÷öí ìÿíÿì ÿí éàõûí êþìÿê.
Õàëã øàèðè Ñÿìÿä Âóðüóí ðöáàèäÿêè ùèêìÿòè
èêè ìèñðàäà áåëÿ èôàäÿ åòìèøäèð:
Ãûçûëû óäñà äà ãàðà òîðïàãëàð,
Éåíÿ ãèéìÿòèíè þçöíäÿ ñàõëàð.
Ìÿùñÿòèíèí òÿñèðè Ìèðçÿ ßëÿêáÿð Ñàáèðèí éàðàäûúûëûüûíäà äà ýþðöíöð. Ìÿùñÿòè éàçûð:
Îëàðñà Ìèñèð, Ðóì, ×èí ñÿíèí àíúàã,
Áèë êè, áöòöí äöíéà ñÿíèí îëàúàã.
Êåôèíè êþê ñàõëà, ÷öíêè ñîí ãèñìÿò
Îí àðøûí êÿôÿíäèð, ö÷ àðøûí òîðïàã!
Ñàáèð èñÿ áåëÿ éàçûð:
Òþêìÿ ãàí, éûõìà êîìà,
áèð äÿ êè ñûíäûðìà êþíöë,
Ùÿð èøèí íÿñëèìèçÿ, áèë êè, ÿìàíÿò ãàëàúàã.
ßëèàüà Âàùèäèí ÿñÿðëÿðèíäÿ èñÿ Ìÿùñÿòè ðöáàèëÿðèíäÿí òàíûø îëàí òÿøáåùëÿðëÿ, îáðàçëàðëà âÿ äåéèì òÿðçè èëÿ ðàñòëàøûðûã. Ìÿùñÿòèíèí áèð äþðäëöéöíÿ íÿçÿð ñàëàã:
Ìåéõàíÿ þíöíäÿ õóìàð ýþçëÿðèí,
Äöí ìöæäÿ âåðèðäè àøèãÿ ìèí-ìèí.
Çöëôöíÿ ôÿðìàí âåð, àüûð çÿíúèðäÿí
Õèëàñ åòñèí úàíûí áó äèâàíÿíèí!
Èíäè èñÿ ßëèàüà Âàùèäèí äåéèì òÿðçèíÿ áàõàã:
Çöëôöí ãÿäÿðè àøèã îëàí âàð ñÿíÿ, åé ýöë!
Ñÿí ñþéëÿ î Ìÿúíóíëàðû, ÿôñàíÿñè ìÿíäÿí.
Ìöàñèð Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòûíäà áåëÿ áÿäèè
õöñóñèééÿòëÿðÿ Úàâèääÿ, Ìöøôèãäÿ âÿ Ìÿììÿä
Ðàùèìäÿ äàùà ÷îõ ðàñò ýÿëìÿê îëàð. Éåðè ýÿëìèøêÿí Ìÿùñÿòè èëÿ Ì.Ðàùèìèí èêè øåèðèíÿ íÿçÿð ñàëàã. Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè:
Áàü àëûøûá éàíäû ãûðìûçû ýöëäÿí,
Áèð ýöë êþéíÿéèäèð þìðöìöç ùÿìÿí.
ßúÿëèí êöëÿéè éûðòìàìûø îíó,
Ýöë èëÿ áàäÿíè áóðàõìà ÿëäÿí.
Ìÿììÿä Ðàùèì:
Äåéèðëÿð àëûøûð, éàíûð áàü÷à, áàü,
Ãûçûëýöë ðÿíý àëûð àë éàíàüûíäàí.
Ùöñíöíÿ ùåéðàíäûð àøèãèí ñÿíèí,
Àéðûëà áèëìÿéèð áàë éàíàüûíäàí.
Ìÿùñÿòèéÿ îëàí áþéöê ìÿùÿááÿò îíóí Àçÿðáàéúàí ÿäÿáééàòûíäà áÿäèè îáðàçûíûí éàðàäûëìàñûíà ñÿáÿá îëìóøäóð. Ìÿììÿä Ñÿèä Îðäóáàäè
“Ãûëûíú âÿ ãÿëÿì” ÿñÿðèíäÿ Èëéàñûí äèëèíäÿí áèëäèðèð: “Ìÿùñÿòè õàíûì îëìàñàéäû, Øÿðãäÿ ìÿøùóð
ðöáàè ñÿíÿòêàðû Õÿééàìûí àäû òÿê ãàëàúàãäû”.
Ì.Ñ.Îðäóáàäèíèí éàçäûüûíà ýþðÿ, Ìÿùñÿòè
Ýÿíúÿäÿ “Ïèðàí” ãÿáèðèñòàíëûüûíäà äÿôí åäèëìèøäèð. Áåëÿ ñþéëÿéÿíëÿð äÿ âàð êè, Ìÿùñÿòè 90 èëÿ éàõûí þìöð ñöðìöø âÿ Íèçàìèíèí ãÿáðè éàíûíäà
áàñäûðûëìûøäûð.
Åëÿ óëäóçëàð âàð êè, îíëàðûí èøûüû áèçÿ ùÿëÿ òàì
ýÿëèá ÷àòìàéûá. Öìèäâàðàì êè, ýÿëÿúÿêäÿ ìÿùñÿòèøöíàñëàð Ìÿùñÿòèíèí èøûüûíû, íóðóíó áöòöí ÿëâàíëûüû èëÿ þç îõóúóëàðûíà ãÿäÿðèíúÿ ÷àòäûðà áèëÿúÿêëÿð. Ðàôàåë Ùöñåéíîâóí òÿáèðèíúÿ äåñÿê,
Ìÿùñÿòè “ãîúàëìàéàí ýþçÿë”äèð âÿ ùÿì äÿ êþùíÿëìÿéÿí ñÿíÿòêàðäûð.
Ñàáèð ÙßÑßÍÇÀÄß,
ôÿëñÿôÿ äîêòîðó, íèçàìèøöíàñ
8
30 àïðåë 2014-úö èë
ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ
Ýÿíú ðÿññàìûí
èëê ôÿðäè ñÿðýèñè
Âàðøàâà Òÿáèÿò Åëìëÿðè
Óíèâåðñèòåòè èëÿ Àçÿðáàéúàí
Äþâëÿò Àãðàð Óíèâåðñèòåòè
àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûã
ìåìîðàíäóìó èìçàëàíìûøäûð
5 éàøûíäàí ðÿñì
÷ÿêìÿéÿ áàøëàéàí Åëøÿí ßëèéåâ 23 éàøûíäàäûð. Ýÿíú ðÿññàì ïåéçàæ, íàòöðìîò âÿ ñ. æàíðëàðäà ÷ÿêäèéè ðÿñì ÿñÿðëÿðè èëÿ áèð íå÷ÿ äÿôÿ ñÿðýèëÿðäÿ èøòèðàê åäèá. Ùÿâÿñêàð ðÿññàì íèòãè ãöñóðëó îëñà äà, ìöõòÿëèô
ðÿíýëÿðäÿí èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ ñþçëÿ èôàäÿ åäÿ
áèëìÿäèéè ùÿéàòà áàõûø
òÿðçèíè, äöíéàýþðöøöíö,
ôèêðèíäÿ úàíëàíäûðäûüû
îáðàçëàðû ôûð÷àíûí êþìÿéè èëÿ êàüûçëàðà êþ÷öðöá.
Ýÿíúÿ Øÿùÿð Óøàã
Éàðàäûúûëûã Ìÿðêÿçèíèí
éåòèðìÿñè îëàí ýÿíú ðÿññàìûí èëê ôÿðäè ñÿðýèñè äÿ
åëÿ ñþçöýåäÿí ìÿðêÿçäÿ òÿøêèë åäèëèá. Ìÿðêÿçèí äèðåêòîðó Ñåâèíú
ßëÿêáÿðîâà áèëäèðèá êè,
Åëøÿí ßëèéåâ Óøàã Éàðàäûúûëûã Ìÿðêÿçèíèí ðÿñì äÿðíÿéèíèí
öçâö îëóá. Î, ùÿëÿ êè÷èê éàøëàðûíäàí ÷ÿêäèéè ÿñÿðëÿðè èëÿ äèããÿòè úÿëá åäèá.
Ñÿðýèäÿ Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Áàø Èäàðÿñèíèí,
ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð òÿøêèëàòûíûí íöìàéÿíäÿëÿðè âÿ ìÿêòÿáëèëÿð
äÿ èøòèðàê åäèáëÿð. Ýÿíú âÿ ùÿâÿñêàð ðÿññàìà éàðàäûúûëûã èøëÿðèíäÿ óüóðëàð àðçóëàéûáëàð.
Äàùà ñîíðà ñÿðýèéÿ áàõûø êå÷èðèëèá. Åëøÿí ßëèéåâèí ìöõòÿëèô æàíðäà ÷ÿêäèéè 20-éÿ éàõûí ðÿñì ñûðàñûíäà Ýÿíúÿ õàíû Úàâàä õàí, Íèçàìè Ýÿíúÿâè, Ìèëëè Ãÿùðÿìàí ×èíýèç Ìóñòàôàéåâèí îáðàçëàðû, òàðèõè àáèäÿëÿðèìèç, êÿíä ùÿéàòû âÿ ñ. ÿñÿðëÿðè
äàùà ÷îõ äèããÿòè úÿëá åäèá.
Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àãðàð Óíèâåðñèòåòè èëÿ Ïîëøàíûí Âàðøàâà Òÿáèÿò Åëìëÿðè Óíèâåðñèòåòè
àðàñûíäà áèðýÿ ÿìÿêäàøëûã ìåìîðàíäóìó
èìçàëàíìûøäûð.
Áó ìÿãñÿäëÿ Ýÿíúÿéÿ ñÿôÿð åäÿí Âàðøàâà Òÿáèÿò Åëìëÿðè Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó äîêòîð Àëîúçè Ñçèìàíñêè áàøäà
îëìàãëà óíèâåðñèòåòèí ïðîðåêòîðó Âèåñëàâ Áèåëàâñêè, ðåêòîð
îôèñèíèí ðÿùáÿðè Àííà Çó÷îâñêè âÿ áåéíÿëõàëã ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíèí ìöäèðè Ìè÷åçëàâ Ðèäàëñêè Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àãðàð
Óíèâåðñèòåòèíäÿ îëìóø, ìàðàãëû ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðìûøëàð.
ÀÄÀÓ-íóí ðåêòîðó ïðîôåññîð Èáðàùèì Úÿôÿðîâ ãîíàãëàðû
ñàëàìëàäûãäàí ñîíðà Àçÿðáàéúàíäà éåýàíÿ àãðàð êàäðëàð ùàçûðëàéàí óíèâåðñèòåòèí ìàääè-òåõíèêè áàçàñû âÿ îíóí ÿíÿíÿëÿðè ùàããûíäà ãîíàãëàðà ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðìèøäèð. Ñîíðà ïîëøàëû ãîíàãëàð òÿìñèë åòäèêëÿðè àëè òÿùñèë îúàüû èëÿ ÿìÿêäàøëûã ÿëàãÿëÿðèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ïåðñïåêòèâëÿðèíäÿí äàíûøìûøëàð.
Ýþðöøäÿ ùÿð èêè óíèâåðñèòåò àðàñûíäà áèðýÿ åëìè-òÿäãèãàò
âÿ êîíôðàíñëàðûí êå÷èðèëìÿñèíèí, òÿëÿáÿ-ìöÿëëèì ìöáàäèëÿñèíèí àïàðûëìàñûíûí âàúèáëèéèíäÿí äàíûøûëìûøäûð.
Àõûðäà ÀÄÀÓ èëÿ Ïîëøàíûí Âàðøàâà Òÿáèÿò Åëìëÿðè Óíèâåðñèòåòè àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûã ìåìîðàíäóìó èìçàëàíìûøäûð.
“Ýÿíúÿíèí ñÿñè”
Ñàìèðÿ ÑÖËÅÉÌÀÍËÛ
Óíóäóëìàç áÿñòÿêàðûí
õàòèðÿ ýöíö
ßìÿêäàð èíúÿñÿíÿò õàäèìè, “Øÿðÿô íèøàíû” îðäåíëè, óíóäóëìàç áÿñòÿêàð Ãÿíáÿð Ùöñåéíëè
1916-úû èëäÿ Ýÿíúÿäÿ äöíéàéà ýþç à÷ìûøäûð.
Äîüìà øÿùÿðèíäÿ îðòà ìóñèãè òÿùñèëè àëäûãäàí
ñîíðà Àñÿô Çåéíàëëû àäûíà Áàêû ìóñèãè ìÿêòÿáèíÿ äàõèë îëìóø, Á.Çåéäåðìàíûí áÿñòÿêàðëûã ñèíôèíäÿ òÿùñèë àëìûøäûð. Ùÿëÿ òÿëÿáÿ èêÿí èëê ÿñÿðè
îëàí ñèìëè êâàðòåò ö÷öí ïéåñ éàçìûøäûð.
ßñàñÿí ìàùíû æàíðûíà ìöðàúèÿò åäÿí áÿñòÿêàðûí éàçäûüû
“Àé èøûüûíäà”, “Èëê ìÿùÿááÿò”, “Òåëëÿð îéíàñûí”, “Òåë íàçèê”,
“×åøìÿ áàøûíäà”, “Íÿ âàõòà ãàëäû”, “Íèéÿ áèçÿ ýÿëìèðñÿí” ìàùíûëàðûíûí õàëã àðòèñòëÿðè Ñàðà Ãÿäèìîâàíûí, Øþâêÿò ßëÿêáÿðîâàíûí, Ýöëàüà Ìÿììÿäîâóí, ÿìÿêäàð àðòèñò Ðàùèëÿ Ùÿñÿíîâàíûí èôàñûíäà ñÿñëÿíìèø ëåíò éàçûëàðû “Ãûçûë ôîíä”äà ñàõëàíûëûð.
Áÿñòÿêàðûí 1947-úè èëäÿ Òîôèã Ìöòÿëëèáîâóí “Úöúÿëÿðèì”
øåèðèíÿ áÿñòÿëÿäèéè ìàùíû òåç áèð âàõòäà ìÿøùóðëàøìûø âÿ
äöíéà þëêÿëÿðè óøàãëàðûíûí äèëëÿðèíäÿ ñÿñëÿíìèøäèð. Àçÿðáàéúàíûí ìÿäÿíèééÿò èø÷èëÿðè Ôðàíñàäà ìÿøùóð àêòéîð ×àðëè
×àïëèíëÿ ýþðöøÿðêÿí áó äàùè ñÿíÿò÷è îíëàðûí Ãÿíáÿð Ùöñåéíëèíèí âÿòÿíèíäÿí ýÿëäèêëÿðèíè áèëÿíäÿ ïèàíîäà “Úöúÿëÿðèì”è ÷àëìûø âÿ “Ýåäèí î áÿõòÿâÿð áÿñòÿêàðà ìÿíäÿí ñàëàì
éåòèðèí”, - äåìèøäèð.
Áó ýöíëÿðäÿ óíóäóëìàç áÿñòÿêàðûí àíàäàí îëìàñûíûí
98-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ “Úûðòäàí” óøàã ïàðêûíäàêû ìÿçàðû þíöíäÿ àíûì ìÿðàñèìè êå÷èðèëìèøäèð. Òÿäáèðäÿ Ýÿíúÿ
Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí ìÿñóë èø÷èñè Êÿíàí Ìÿììÿäîâ
Ãÿíáÿð Ùöñåéíëèíèí éàðàäûúûëûüûíäàí ñþùáÿò à÷ìûøäûð. Ìÿðàñèìäÿ Çöëôöãàð Áàðàòîâ àäûíà Óøàã Éàðàäûúûëûã Ìÿðêÿçèíèí þçôÿàëèééÿò êîëëåêòèâèíèí èôàñûíäà áÿñòÿêàðûí ÿñÿðëÿðè ñÿñëÿíìèøäèð.
Àíìà ìÿðàñèìèíèí ñîíóíäà áÿñòÿêàðûí éàõûí ãîùóìó
Îãòàé Ãÿäèìîâ Ãÿíáÿð Ùöñåéíëèéÿ ýþñòÿðèëÿí ùþðìÿò ö÷öí
øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíÿ, èúòèìàèééÿòèí íöìàéÿíäÿëÿðèíÿ âÿ
èøòèðàê÷ûëàðà þç ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðìèøäèð.
Ñîíäà Ãÿíáÿð Ùöñåéíëèíèí ìÿçàðûíà ýöë-÷è÷ÿê äÿñòÿëÿðè
äöçöëìöøäöð.
Ô.ÈÑÔßÍÄÈÉÀÐÎÜËÓ
Ôîòî Àíàð Òàëûáîüëóíóíäóð
ÈÄÌÀÍ
Ïÿùëÿâàíëàðûìûç Êîíéàäà ôÿðãëÿíäèëÿð
ñÿê ïèëëÿñèíÿ ãàëõìàüû áàúàðûá.
Ðåñïóáëèêàíûí ÿìÿêäàð ìÿøã÷èñè Åë÷èí Çåéíàëîâóí éåòèðìÿñè îëàí ßùëèìàí Ãóëèéåâ èñÿ 73
êã ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ áöòöí ðÿãèáëÿðèíäÿí öñòöí îëóá.
Ãåéä åäÿê êè, éåíèéåòìÿ
éûüìàìûçûí áàø ìÿøã÷èñè Íàìèã Ãóëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà òóðíèðäÿ ÷ûõûø åäÿí äàùà
áèð ïÿùëÿâàíûìûç Íÿñèá Îñìàíîâ 66 êã ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ áèðèíúè éåðèí, ßñýÿð Ìÿììÿäÿëèéåâ (38 êã), Ùöñåéí
Ùöñåéíçàäÿ (59 êã) âÿ Ôÿðèä
Ìóñàéåâ (85 êã) èñÿ èêèíúè éåðèí ñàùèáè îëóáëàð.
Òöðêèéÿíèí Êîíéà øÿùÿðèíäÿ êè÷èê éàøëû éåíèéåòìÿ ýöëÿø÷èëÿð àðàñûíäà Û Óëóñëàðàðàñû
áåéíÿëõàëã òóðíèð áàøà ÷àòûá.
Éåíèéåòìÿ ïÿùëÿâàíëàðûìûç áó
òóðíèðäÿ Ðóñèéà, Òöðêèéÿ, Èðàí,
Áîëãàðûñòàí, Ìàêåäîíèéà âÿ äèýÿð þëêÿëÿðèí èäìàí÷ûëàðû èëÿ áèðýÿ ãÿëÿáÿ óüðóíäà ìöáàðèçÿ
àïàðûáëàð. ÒÐÈÌ-èí Ýÿíúÿ ôèëèàëûíäà ðåñïóáëèêàíûí ÿìÿêäàð
ìÿøã÷èñè Àðçó Ðÿùèìîâóí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà ñÿðáÿñò ýöëÿø íþâöíöí ñèðëÿðèíÿ éèéÿëÿíÿí Ðàìèç Ùÿñÿíîâ 38 êã ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ áöòöí ðÿãèáëÿðèíÿ ãàëèá
ýÿëÿðÿê ôÿõðè êöðñöíöí ÿí éöê-
Àíòàëéàäàí áöðöíú ìåäàëëà
Òöðêèéÿíèí Àíòàëéà øÿùÿðèíäÿ éåíèéåòìÿ ýöëÿø÷èëÿð àðàñûíäà 17-úè “Çÿôÿð Êóáîêó” áåéíÿëõàëã òóðíèðè êå÷èðèëèá. Éàðûøäà
Òöðêèéÿ, Ðóñèéà, Àëìàíèéà,
Ôðàíñà, Áåëàðóñ, Ýöðúöñòàí,
Èðàí, Åðìÿíèñòàí, Áîëãàðûñòàí,
Ãàçàõûñòàí, Ãûðüûçûñòàí èäìàí÷ûëàðû èëÿ éàíàøû, þëêÿìèçèí éåíèéåòìÿ ãûçëàðäàí èáàðÿò éûüìà
êîìàíäàñû äà èøòèðàê åäèá.
Ìÿøã÷èëÿð Àðèô Ôÿðìàíîâ âÿ
Ñèðàúÿääèí Åëäàðîâóí ðÿùáÿðëèéè
àëòûíäà Àíòàëéàäà ãöââÿñèíè ñûíàéàí 7 íÿôÿð ýöëÿø÷èìèçäÿí 6ñû ôÿõðè êöðñöäÿ ãÿðàðëàøà áèëèá.
Éåíèéåòìÿ ãûçëàðûìûç òóðíèðè 3
ãûçûë, 2 ýöìöø âÿ 1 áöðöíú ìåäàëëà áàøà âóðóá. Ãûçûë ìåäàëëàðû éûüìàìûçà
Òàòéàíà Âîðîíòñîâà (49 êã), Ëåéëà
Ãóðáàíîâà (52 êã) âÿ Àíèòà Êÿëÿíòÿðî-
ØßÙßÐ ÕßÁßÐËßÐÈ
Ýÿíúëÿðèí ýåíäåð áÿðàáÿðëèéèíÿ
ùÿñð åäèëìèø ëàéèùÿ
“Ùàìûìûç áÿðàáÿðèê” àäëû
ôîðóì êå÷èðèëìèøäèð
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Ýÿíúëÿð Ôîíäóíóí ìàëèééÿ äÿñòÿéè èëÿ øÿùÿðèìèçäÿ “Ðåýèîí
ýÿíúëÿðèíèí êþíöëëöëöê ôÿàëèééÿòèíäÿ
ýåíäåð áÿðàáÿðëèéèíèí ðîëó” àäëû ëàéèùÿíèí èúðàñûíà áàøëàíûëìûøäûð.
Áþëýÿëÿðäÿ éàøàéàí ýÿíúëÿðèí
ýåíäåð áÿðàáÿðëèéè ùàããûíäà ìÿëóìàòëàðûíû çÿíýèíëÿøäèðìÿê, îíëàðûí
ýÿëÿúÿê ôÿàëèééÿòëÿðèíè ñàüëàì âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè ãóðóëìàñûíà éþíÿëòìÿê ìÿãñÿäèëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿ
÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ïåøÿêàð åêñïåðòëÿð òÿëèìëÿð àïàðàúàãëàð. Ñîíäà ëàéèùÿíèí äàâàìû îëàðàã ýåíäåð áÿðàáÿðëèéè áàðÿäÿ øÿáÿêÿ éàðàäûëàúàã âÿ áó øÿáÿêÿ âàñèòÿñèëÿ äèýÿð ðåýèîíëàðäà äà òÿëèìëÿð êå÷èðèëìÿêëÿ ìààðèôëÿíäèðìÿ èøëÿðè äàùà
äà ýåíèøëÿíäèðèëÿúÿêäèð.
ßëèëëèéè îëàí ýÿíúëÿðèí “Ùàìûìûç áÿðàáÿðèê” àäëû ôîðóìó
êå÷èðèëìèøäèð. Ýÿíúÿ èëÿ éàíàøû, Ñàìóõ ðàéîíóíäàí äà
îëàí ýÿíúëÿðèí èøòèðàê åòäèéè ôîðóìäà
ìöõòÿëèô îéóíëàð êå÷èðèëìèø, áó ñàùÿäÿ
ìþâúóä îëàí áèð ñûðà
ïðîáëåìëÿðëÿ
áàüëû ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð.
ßëèë ýÿíúëÿðÿ úÿìèééÿòäÿ îëàí áèýàíÿ ìöíàñèáÿòèí âÿ éàíàøìà òÿðçèíèí
äÿéèøìÿñè, îíëàðûí ùöãóãëàðûíûí ãîðóíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ äþâëÿòèí ùÿéàòà
êå÷èðäèéè ìÿãñÿäéþíëö òÿäáèðëÿðÿ ùÿñð îëóíìóø ôîðóìäà âèäåî÷àðõ äà íöìàéèø åòäèðèëìèøäèð.
“Çÿðÿðëè âÿðäèøëÿðäÿí çÿðóðè âÿðäèøÿ”
àäëû ëàéèùÿíèí èúðàñûíà áàøëàíûëìûøäûð
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Ýÿíúëÿð Ôîíäóíóí ìàëèééÿ
äÿñòÿéè èëÿ Ýÿíúÿäÿ “Çÿðÿðëè âÿðäèøëÿðäÿí çÿðóðè âÿðäèøÿ” àäëû ëàéèùÿíèí èúðàñûíà áàøëàíûëìûøäûð.
16-24 éàø àðàñû ýÿíúëÿðèí ôàéäàëàíàúàüû ëàéèùÿíèí ÿñàñ ìÿãñÿäè ýÿíúëÿðè çÿðÿðëè âÿðäèøëÿð ùàããûíäà ìààðèôëÿíäèðìÿê, îíëàðû õåéèðëè âÿðäèøëÿðÿ éþíÿëòìÿêäèð. Òÿëèì ãåéðè-ôîðìàë òÿùñèë ÿñàñûíäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿêäèð. Ýÿíúëÿð ÿëäÿ åòäèêëÿðè áèëèêëÿðè êîìàíäà øÿêëèíäÿ âåðèëÿí òàïøûðûãëàð ÿñàñûíäà éåðèíÿ éåòèðÿúÿêëÿð. Òÿëèìëÿðè óüóðëà áàøà âóðàí èøòèðàê÷ûëàð ðåýèîíëàðäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí ýÿíúëÿð òÿøêèëàòëàðûíäà ýÿíúëÿðèí äàùà éàõûíäàí èøòèðàê åòìÿñèíÿ éàðäûì÷û îëàúàãëàð. Ëàéèùÿ ìàéûí 9-äÿê äàâàì åäÿúÿêäèð.
Éåíè ÀÒÑ áèíàñûíûí
èíøàñûíà áàøëàíûëìûøäûð
Þëêÿ áàø÷ûñûíûí ñÿðÿíúàìû èëÿ ãÿñÿáÿ ñòàòóñó àëìûø Úàâàä õàí ãÿñÿáÿñèíäÿ éåíè ÀÒÑ áèíàñûíûí òèêèíòèñèíÿ áàøëàíûëìûøäûð.
1024 íþìðÿ òóòóìó îëàúàã éåíè åëåêòðîí ÀÒÑ-èí èëèí ñîíóíàäÿê èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëìóøäóð. Éåíè ÀÒÑ èñòèôàäÿéÿ âåðèëäèêäÿí ñîíðà ñàêèíëÿðèí éöêñÿê ñöðÿòëè èíòåðíåò ÷ûõûøû äà òÿìèí åäèëÿúÿêäèð.
Ñàáèð ßËÈÉÅÂ
Öíâàí
ÁÀØ ÐÅÄÀÊÒÎÐ
ÐßÔÈÃß ÑÀÄÛÃÎÂÀ
Ýÿíúÿ øÿùÿðè,
Ùåéäÿð ßëèéåâ
ìåéäàíû,
Èíçèáàòè áèíà
(ñîë úèíàù, 3-úö ìÿðòÿáÿ)
Òåëåôîíëàð
Áàø ðåäàêòîð:
(022) 256-86-50
Áàø ðåäàêòîðóí ìöàâèíè:
(022) 256-03-27
øþáÿëÿð:
(022) 256-08-69, (022)256-52-12
âà (70 êã) ãàçàíäûðûá. Òöðêàí
Íÿñèðîâà (46 êã) âÿ Ñÿáèíÿ
Ùÿìçÿçàäÿ (49 êã) éàëíûç ôèíàë
ýþðöøëÿðèíäÿ ìÿüëóá îëàðàã ýöìöø ìåäàëà ëàéèã ýþðöëöáëÿð.
52 êã-äà ÷ûõûø åäÿí äèýÿð òÿìñèë÷èìèç, Òÿùñèë Ðåñïóáëèêà Èäìàí Ìÿðêÿçèíèí Ýÿíúÿ ôèëèàëûíûí öçâö Øÿáíÿì ßùìÿäîâà
èñÿ áöðöíú ìåäàëûí ñàùèáè îëóá.
Àçÿðáàéúàí ìèëëèñè êîìàíäà ùåñàáûíäà Òöðêèéÿ âÿ Ãàçàõûñòàíäàí ñîíðà ö÷öíúö éåðäÿ ãÿðàðëàøûá. Ýþðöøëÿðèí èäàðÿ
åäèëìÿñèíäÿ áåéíÿëõàëã äÿðÿúÿëè ùàêèì Ðþâøÿí Àçàäîâ þëêÿìèçè òÿìñèë åäèá.
Ñÿáóùè ÑÀÁÈÐÎÜËÓ
Àáàäëûüûí ôÿçèëÿòè
÷îõ áþéöêäöð
Àçÿðáàéúàí ìåìàðëûüûíûí äÿéÿðëè íöìóíÿëÿðèíäÿí
îëàí Èìàìçàäÿ Äèíè-ìåìàðëûã Êîìïëåêñè Ýÿíúÿíèí ãÿäèìëèéèíè ñöáóò åòìÿêëÿ éàíàøû, øÿùÿðèí Èñëàì
àëÿìèíäÿêè éåðèíèí âÿ íöôóçóíóí ýþñòÿðèúèñèäèð.
Øÿðãèí ãÿäèì êàðâàí-òèúàðÿò éîëóíóí öçÿðèíäÿ éåðëÿøÿí áó äèíè êîìïëåêñ ÂÛÛÛ ÿñðÿ àèä òàðèõè àáèäÿäèð. ßñðëÿðèí ñûíàüûíäàí ÷ûõàí Èìàìçàäÿ êîìïëåêñè, äåìÿê îëàð
êè, äþâðöìöçÿ ÷îõ àúûíàúàãëû áèð âÿçèééÿòäÿ ýÿëèá ÷ûõìûøäû. Ñîâåòëÿð äþíÿìèíäÿ áóðàäàí ùÿòòà êþðïÿëÿð åâè êèìè
äÿ èñòèôàäÿ îëóíóá, ãàïûñû
áàüëû ãàëàí äþâðëÿðèíè äÿ éàøàéûá. Ùÿì÷èíèí òàðèõè àáèäÿ
êèìè òÿìèð åòìÿê èñòÿéÿíëÿð
îëñà äà, õûðäà òÿìèðëÿðè íÿçÿðÿ àëìàñàã, ýåíèøìèãéàñëû
òÿìèð ìöÿééÿí ñÿáÿáëÿð
öçöíäÿí ìöìêöí îëìàéûá.
Íÿùàéÿò þëêÿ áàø÷ûñû úÿíàá
Èëùàì ßëèéåâèí êîìïëåêñèí
ÿñàñëû òÿìèðè èëÿ áàüëû âåðäèéè
ñÿðÿíúàìëàð íÿèíêè äèíäàðëàðûí, áöòöí Ýÿíúÿ ÿùëèíèí ãÿëáèíäÿ õîø äóéüóëàð, ìèííÿòäàðëûã ùèññè éàðàòäû. Äþâëÿòèìèç òÿðÿôèíäÿí ýÿðÿêëè âÿñàèò
àéðûëäû âÿ ÷îõ ìöêÿììÿë áèð
ëàéèùÿ ÿñàñûíäà òÿìèð-áÿðïà
èøëÿðèíÿ ñòàðò âåðèëäè. Ùàçûðäà
èøèí, äåìÿê îëàð êè, ÷îõ ùèññÿñè ýþðöëöá.
Àáàäëûüûí ôÿçèëÿòè ÷îõ áþéöêäöð. Ïåéüÿìáÿðèìèç áóéóðóð êè, Âÿòÿíè ñåâìÿê
èìàíäàíäûð. Àáàäëûüû äèíèìèç
äÿ áÿéÿíèð âÿ áó ìþâçóëàðûí
ùÿð èêèñè Ãóðàíè-Êÿðèìäÿ þç
ÿêñèíè òàïûá. Îðàäà äåéèëèð êè,
èíñàí åëÿ éàøàìàëû, åëÿ ãóðóá-éàðàòìàëûäûð êè, þçöíäÿí
ñîíðà èç ãîéñóí.
Éåíè òÿìèð îëóíìóø éåð
èíñàíûí ÿùâàë-ðóùèééÿñèíè äÿéèøèð âÿ äàõèëÿí îíó ùÿìèí
éåðÿ ãàðøû õöñóñè áèð ìÿñóëèééÿò ùèññè èëÿ éàíàøìàüà
òÿùðèê åäèð. Ñþçñöç êè, ÿââÿëêè áÿðáàä âÿçèééÿòäÿ îëàí çèéàðÿòýàùëà éåíè òÿìèðäÿí ÷ûõìûø âÿ êîìïëåêñ øÿêèëäÿ òÿçÿëÿíìèø áèð äèíè ìÿêàíà
ãàðøû èíñàíëàðûí ìöíàñèáÿòè,
äàâðàíìà ãàéäàëàðû åéíè îëà
áèëìÿç.
Áÿëè, Èìàìçàäÿ êîìïëåêñèíäÿ ÷îõ ìþùòÿøÿì áÿðïà
èøëÿðè ýåäèð. Áó ýåíèøìèãéàñëû àáàäëûã âÿ ãóðóúóëóã èøëÿðèíèí áàøà ÷àòìàñûíû ñöðÿòëÿíäèðìÿê ìÿãñÿäèëÿ Ïðåçèäåíòèí Åùòèéàò Ôîíäóíäàí Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíÿ
4 ìèëéîí ìàíàò âÿñàèòèí àéðûëìàñû áèç äèíäàðëàðûí áþéöê
ñåâèíúèíÿ ñÿáÿá îëäó. Äåìÿê, äèíè òàðèõè êîìïëåêñ
òåçëèêëÿ òàì øÿêèëäÿ çèéàðÿò÷èëÿðèí èõòèéàðûíà âåðèëÿúÿêäèð.
Ãàéüûéà ýþðÿ þëêÿ áàø÷ûñû
úÿíàá Èëùàì ßëèéåâÿ ñîíñóç
åùòèðàì âÿ ìèííÿòäàðëûüûìûçû
áèëäèðèðèê.
Ùàúû Èñýÿíäÿð ÌßÌÌßÄÎÂ,
Øàù Àááàñ Úöìÿ
ìÿñúèäèíèí àõóíäó
Àâòîìàòèê éàíüûíñþíäöðìÿ òîïó éàíüûí
òÿùëöêÿñèçëèéèíèí åòèáàðëû òÿìèíàò÷ûñûäûð
Êëàññèê éàíüûíñþíäöðìÿ âàñèòÿëÿðèíäÿí öñòöíëöéö:
“À”, “”, “Ú” ñèíèô éàíüûíëàðûí ñþíäöðöëìÿñè ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëóá
- Èíñàí ìöäàõèëÿñè, ìåõàíèêè
òÿñèð îëìàäàí òîïà êè÷èê áèð àëûøìà, àëîâ òîõóíàðêÿí àêòèâëÿøèð,
éàíüûí 3-5 ñàíèéÿ ìöääÿòèíäÿ
ñþíöð.
- Àâòîìàòèê éàíüûíñþíäöðìÿ òîïóíó àëîâóí ìÿðêÿçèíÿ
àòìàãëà éàíüûíû äÿðùàë ñþíäöðìÿê ìöìêöíäöð.
- Éàíüûí çàìàíû òÿòáèã åòìÿê ö÷öí ùå÷ áèð éàø ìÿùäóäèééÿòè âÿ õöñóñè òåõíèêè òÿëèìÿ
åùòèéàú éîõäóð. Åêîëîæè úÿùÿòäÿí
òÿùëöêÿñèçäèð. Àâòîìàòèê éàíüûíñþíäöðìÿ
òîïó ùÿì äÿ ñèãíàëèçàñèéà âàñèòÿñèäèð.
- Àâòîìàòèê éàíüûíñþíäöðìÿ òîïó 6 èë
ìöääÿòèíäÿ èñòèñìàðà éàðàðëûäûð. Éåíèäÿí äîëäóðóëìàñûíà âÿ èøëÿê âÿçèééÿòäÿ îëìàñûíà íÿçàðÿò åäèëìÿñèíÿ åùòèéàú éîõäóð.
- Óøàã òîïóíà áÿíçÿéèð, ÷ÿêèñè 1,3
êã-äûð. Ùàçûðäà èñòèôàäÿ îëóíàí èëêèí
éàíüûíñþíäöðìÿ âàñèòÿëÿðèíäÿí 510 äÿôÿ éöíýöëäöð.
- 1300Â ýÿðýèíëèê àëòûíäà îëàí
åëåêòðèê ãóðüóëàðûíû ñþíäöðìÿê èãòèäàðûíäàäûð.
- 1 ÿäÿä àâòîìàòèê éàíüûíñþíäöðìÿ
òîïó 8,3 êóá ìåòð ùÿúìëè ìÿêàí ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëóð.
ÔÙÍ Äþâëÿò Éàíüûí Íÿçàðÿòè Õèäìÿòè
ÅËÀÍ
Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñè òÿðÿôèíäÿí Ìÿùñÿòè ãÿñÿáÿñèíäÿ éåðëÿøÿí ßìðàùîâà Ñÿôèéÿ Ñöëåéìàí ãûçûíûí
àäûíà âåðèëìèø 30.05.2006-úû èë òàðèõëè
20200003161000126 íþìðÿëè òîðïàã ñàùÿñèíèí êàäàñòð ïëàíû èòäèéè ö÷öí åòèáàðñûç ñàéûëûð.
Ãÿçåò “Ýÿíúÿíèí ñÿñè”
ðåäàêñèéàñûíûí êîìïéóòåð
ìÿðêÿçèíäÿ éûüûëìûø,
ñÿùèôÿëÿíìèø,
“Àçÿðáàéúàí” íÿøðèééàòûíäà
÷àï îëóíìóøäóð
Rÿsmi sÿnÿd vÿ ÷ûxûølarda
ñþéëÿíèëÿíëÿðëÿ áÿðàáÿð, äÿðú
ö÷öí ýþíäÿðèëÿí äèýÿð éàçûëàðäàêû
ôèêèðëÿð äÿ Azÿrbaycan dþvlÿtinin
ìÿíàôåéèíÿ uyüun gÿlmÿlidir
ßlyazmalara cavab verilmir
vÿ onlar geri qaytarûlmûr
ÄßÄÐÕ Ýÿíúÿ ßðàçè Èäàðÿñè òÿðÿôèíäÿí
ßáöë-Öëà Ýÿíúÿâè êö÷ÿñè, åâ 173-äÿ éàøàéàí ßëèéåâà Ìåùðèáàí Âàùèä ãûçûíûí àäûíà
âåðèëìèø 31.05.1989-úó èë òàðèõëè 1988-ÊÂ
595-ñàù 14 íþìðÿëè òåõíèêè ïàñïîðò, ÷ûõàðûø
âÿ ðåéåñòð èòäèéè ö÷öí åòèáàðñûç ñàéûëûð.
Êàïèòàë Áàíêûí Ýÿíúÿ Ôèëèàëû
Êîä:
200275
ÂÞÅÍ:
9900003611
Ìöõáèð ùåñàáû: ÀÇ37ÍÀÁÇ01350100000000001944
ÑWÛÔÒ: ÁÈÊ ÀÛÛÁÀÇ2Õ
“Ýÿíúÿíèí ñÿñè” ãÿçåòè ðåäàêñèéàñû
Ùåñàá: ÀÇ51ÀÛÛÁ33080019442700295127
ÂÞÅÍ: 2300380481
å-ìàèë:
ýåíúåíèí-ñåñè-qazeti@ìàèë.ðó
Ñèôàðèø:
1509