docÖksürük
download 
Şikayet Transkript
Öksürük
ÇOCUKLARDA ĠNATÇI ÖKSÜRÜK Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Çocuklarda öksürük • • • • • Sınıflandırılması Nedenleri Komplikasyonları Tedavi SON ÇARE! Normal Beklenen Öksürük Son 4 hafta süresince ÜSYE olmayan çocuklarda 24 saat içinde 34 öksürük epizodu olduğu gösterilmiĢ Munyard P, Arch Dis Child 1996 Sağlıklı çocuklara gün boyunca 0-140 (ortanca 10) öksürük rapor edilmiĢtir. Chang AB, J Paediatr Child Health ,2001 Normal Beklenen Öksürük Spesifik olmayan öksürük Spesifik öksürük Munyard P, Arch Dis Child 1996 Chang AB, J Paediatr Child Health ,2001 ÖKSÜRÜĞÜN SINIFLANDIRILMASI Öksürüğün niteliğine göre Kuru Astım? Balgamlı Süpüratif akciğer hastalıkları? bulunmuĢtur Ötme Ģeklinde Psikojenik öksürük? Havlar Ģekilde Krup,trakeomalazi,psikojenik? Havlar tarzda öksürüğün trakeomalazi tanısı için Sensitivite % 57 spesifite %81 olarak Paroksismal Boğmaca? Chang AB 2004 Respiratory Research ÖKSÜRÜĞÜN SINIFLANDIRILMASI Öksürük süresine göre Akut öksürük < 2hafta Subakut öksürük 2-4 hafta Kronik öksürük > 4 hafta EriĢkinlere kronik öksürük: 8 hafta Çocuklarda kronik öksürük: 3-12 hafta??? Akut solunum sistemi enfeksiyonları ile iliĢkili olan öksürük 1-3 hafta sürebilir KRONĠK ÖKSÜRÜK: 4 HAFTA Hay AD Br J Pract 2002 AKUT ÖKSÜRÜK HAYATI TEHDİT EDEN HASTALIKLAR HİKAYE FİZİK MUAYENE LABORATUAR HAYATI TEHDİT ETMEYEN HASTALIKLAR PNÖMONİ ASTIM ASPİRASYON KALP YETM, PE ENFEKSİYÖZ ASYE ÜSYE ALTTA YATAN HASTALIĞIN EGZEZERB. ASTIM,BE,PND ÇEVRESEL DETAYLI HĠKAYE • • • • • • Öksürük nasıl ve ne zaman baĢladı? Öksürüğün niteliği nasıl? Öksürük tek semptom mu? Öksürüğü arttıran faktörler nelerdir? Ailede solunum hastalığı/ astımı olan var mi? Hangi ilaçları kullanıyor, Tx ile öksürükte değiĢiklik olmuĢ mu? • Öksürük uykuda kayboluyor mu? • Sigaraya maruziyet var mı? Thorax,2008 DĠKKAT • Yenidoğan döneminde baĢlayan öksürük • Beslenme ile iliĢkili öksürük • Ani baĢlayan öksürük • Balgamlı öksürük • Terleme ve kilo kaybının varlığı • Kronik akciğer hastalığını düĢündüren klinik bulgular ÖKSÜRÜK SPESĠFĠK Wheezing/Krepitasyonlar Göğüs ağrısı Dispne/Takipne Göğüs duvarı anomalisi Çomak parmak Hipoksi/siyanoz Egzersizle dispne Hemoptizi NONSPESĠFĠK Ne Zaman Fleksibl Bronkoskopi ? • • • • Hava yolu anomalisi Ģüphesi Lokalize radyolojik değiĢiklikler Yabancı cisim Ģüphesi Mikrobiyolojik örnek alınması (BAL) Pizzichini 1999 Chand ,2006 • • • • • • • • • • İnfeksiyonlar Boğmaca Tüberküloz Kızamık Konjenital Malformasyonlar Trakeomalazi-bronkomalazi TEF Vasküler Halkalar Pulmoner sekestrasyon Kistik adenomatoid malformasyon Kistik Fibrozis Astım Primer silyer Diskinezi Immun yetersizlik Immunglobulin eksikliği Nötrofil öldürme bozuklukları Aspirasyon Yabancı cisim aspirasyonu GER Vokal kord disfonksiyonu Postnazal drip sendromu Psikojenik öksürük Kafanıza bir ok saplanmıĢ fakat yine de tanı için bir dizi test yapmamız gerekiyor Bütün yaĢlarda akut öksürük epizodlarının belirgin kısmından üst solunum yolu enfeksiyonları sorumludur ÜSYE geçirme sıklığı <4 yaĢ 10-14 yaĢ 5.0-7.95/yıl 2.4-5.02/yıl Monto AS, Epidemiol Rev 1994 ÜSYE enfeksiyonunu takiben öksürük • %50’si 10 günde iyileĢir • %90 ‘ı 25 günde düzelir • %10 hastada 3-4 haftaya kadar uzayabilir POSTENFEKSĠYÖZ ÖKSÜRÜK • • • • • • Rinovirus Pertusis RSV Mikoplazma Klamidya Adenovirus KRUP Amerika Birleşik Devletleri’nde BOĞMACA sıklığı, 1980-2005* Vaka Casessayısı 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 1980 1985 *2005 provisional total 1990 Year 1995 2000 2005 Boğmaca adolesan ve yetiĢkinlerde sorun olmaya baĢlamıĢtır. AĢılılarda aĢının etkinliğinde azalma?? Paroksismal öküsürük/ öksürüğün yol açtığı solunum distresi vardır Öksürük AYLARCA sürebilir araya giren viral enfeksiyonlar ile artabilir Tanı almamıĢ çocuk ve yetiĢkin boğmacalı hastalar henüz aĢılama programları tamamlanmamıĢ bebeklere hastalığı bulaĢtırabilirler BOĞMACA Toplum kökenli Pnömoni nedeni ile hastane yatıĢı olan hastalarda takip OR p Persistan öksürük 2.9 (1.5-5.7) 0.020 Doktor tanılı astım 2.2(1.2-4.2) 0.012 % Beklenen FEV1 -3.5 0.010 % Beklenen FVC -2.4 0.056 Arch.Dis Child 2008 TÜBERKÜLOZ ENDOBRONġĠAL TÜBERKÜLOZ Yabancı cisim aspirasyonu olan hastalarda başvuru semptomları Semptom Öksürük Wheezing Dispne AteĢ Tekrarlayan pnömoni Stridor (%) 72.9 61.5 41.0 14.7 6.5 2.4 LARĠNGEAL YABANCI CĠSĠM AKUT ÖKSÜRÜK HAYATI TEHDİT EDEN HASTALIKLAR HİKAYE FİZİK MUAYENE LABORATUAR HAYATI TEHDİT ETMEYEN HASTALIKLAR PNÖMONİ ASTIM ASPİRASYON KALP YETM, PE ENFEKSİYÖZ ASYE ÜSYE ALTTA YATAN HASTALIĞIN EGZEZERB. ASTIM,BE,PND ÇEVRESEL PRİMER SİLYER DİSKİNEZİ Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Santral mikrotubul fazlalığı Periferik mikrotubul fazlalığı Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları PSD HASTALARININ BAŞVURU SEMPTOMLARI 100 Hastaların % 45’inde bulgular hayatın ilk yılından itibaren başlamış 90 80 70 60 50 40 30 20 Kronik öksürük Tekrarlayan sinuzit Kronik Nazal semptom Tekrarlayan otit Tekrarlayan pnömoni BHR semptomları 10 0 Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları KONJENĠTAL MALFORMASYONLAR Trakeomalazi Trakeomalazi-Stent takılması Trakeomalazi Trakeomalazisi olan çocukların %75’i persistan öksürük ile prezente olur Öksürük genellikle kuru ve havlar tarzdadır ve aile çocuğun genellikle bu Ģekilde öksürdüğünü söyler Trakeomalazili hastalarda araya giren viral enfeksiyonlar ile sekresyonlar retansiyona uğrar ve öksürükte artıĢ ortaya cıkar. ÖKSÜRÜK ve ASTIM ġüphesiz astımı olan çocuklar kliniğe öksürük ile baĢvurabilirler Öksürük çoğu zaman yanlıĢlıkla astım tanısı almakta ve tedavi edilmektedir Fakat izole öksürüğü olan çocukların önemli bir kısmının ASTIMI YOKTUR! ÖKSÜRÜK ve ASTIM Öksürük tek baĢına astım semptomu olabilir mi? ÇALIġMA GRUBU? TOPLUM/HASTANE Kronik öksürük ile baĢvuran çocuklarda en sık nedenin ASTIM olduğunu ileri süren çalıĢmalar vardır Ġzole öksürüğü olan çocukların çok önemli bir kısmının ASTIM OLMADIĞINI gösteren çalıĢmalar vardır Holinger, 1986 Callahan CW , 1996 Chang AB, 1999 Henny RL,1999 Seear M, 1997 Thomson, 2002 Astım dıĢında tanısı olmayan bir hastada artmıĢ öksürük Astım tedavisine belirgin klinik yanıt alınması Astım tedavisi kesildiğinde Ģikayetlerin artması ve tedavi tekrar baĢlandığında Ģikayetlerin tekrar düzelmesi ASTIM TANISINI DESTEKLER Bush A,Pulmonary Pharmacology 2002 Vokal kord disfonksiyonu Inspirasyon süresince vokal kordların paradoksik kapanması ile karakterizedir. Laringoskopik muayenede vokal kordlar anteriorda adduksiyondadır,sadece posteriorda ‘diamond shaped’ bir açıklık görülür VKD semptomları • Ani baĢlayan nefes darlığı %76-95 • Wheezing • Stridor • Öksürük • Ses değiĢiklikleri • Semptomların inhale ve sistemik steroidlere , bronkodilatörlere rağmen devam etmesi VKD TANI • Laringoskopi (Altın standart); Hastaların %40 ‘ı asemptomatik dönemlerde normal laringoskopik bulgulara sahiptir • Spirometri; • Video ile semptomların kaydedilmesi Davis RS. J Allergy Clin Immunol 2007 VKD Tedavi • Hem eriĢkinlerde hem de çocuklarda az sayıda prospektif çalıĢma olduğu için hastalığın doğal seyri? • KonuĢma terapisi 28 adolesan ortalama 4-5 ayda asemptomatik hale gelmiĢ • • • • • Helyum-oksijen karıĢımı solunması Hipnoz Psikoterapi Botilinum toksin enjeksiyonu Trakeostomi TiklerPsikojenik ve Tourette öksürük sendromu Geçici tik: Ġlk okul çocuklarında sıklığı %4-24 Genellikle 1 yıldan kısa sürelidir Kronik-Motor ya da vokal tik:Sıklığı bilinmiyor 1 yıldan uzun sürer Tourette sendromu:5-30/100.000 , Genetik Dikkat eksikliği sendromu , obsesif-kompülsif davranıĢ gibi nörodavranıĢsal bazı semptomlara eĢlik eden tikler ile baĢvururlar Tx:HALOPERĠDOL/ PĠMOZĠD Richard SI, Chest,2006 Psikojenik öksürük Hikaye ,fizik muayene ya da laboratuar testlerinden sonra öksürüğe iliĢkin hiçbir sebep bulunamamıĢ ise düĢünülür Bir ekartasyon tanısıdır Öksürük, havlar, öter tarzdadır çocuk görülmeden bile tanı konulabilir,genellikle geceleri olmaz Psikojenik öksürüğü olan çocuklarda altta yatan psikiyatrik bir hastalık olabilir Konversiyon % 21.9 Anksiyete-depresyon %12 Richard SI, Chest,2006 Post-nazal akıntı sendromu • FM’de nazofarenkste mukoid/ mukopürülan akıntı görülür ve mukozada lenfoid foliküllerin kronik stimulasyonu sonucu oluĢan kaldırım taĢı manzarası vardır • Orofarenkste mukusun varlığı burun ya da sinuslerin infeksiyonuna ya da allerjiye bağlı inflamasyona sekonder olabilir. Post-nazal akıntı sendromu Kronik öksürüğü olan 3-16 yaĢlarında 42 hastaya Sinus BT çekilmiĢ % 66 çocukta anormallik saptanmıĢ Tatlı MM, Int J Pediatr Otolaryngol,2001 Öksürüğü olan bütün çocuklara Sinus BT çekilmesi gerekir mi? Anormal sinus radyolojisi tamamen asemptomatik olan ve baĢka nedenler ile görüntüleme yapılan çocukların %18-82’sinde saptanmıĢ. Sinus hastalığı öksürüğün sebebi mi? Post-nazal akıntı sendromu • YetiĢkinlerde post nazal akıntı sendromu öksürüğün etyolojisinde önemli olduğu düĢünülmektedir (%30) • Çocuklarda ise post–nazal akıntının (sinuzit olsun olmasın ) öksürüğe yol açıp açmadığı tartıĢmalıdır ÖKSÜRÜK KOMPLĠKASYONLARI Kardiovasküler Gastrointestinal Arterial hipotansiyon Mallory-Weiss yırtıkları Bradiaritmi/TaĢiaritmi Dalak rüptürü Bilinç kaybı GERH Subkonjuktival,nazal Herniasyonlar venlerde kanama Richard S, Chest 2006 ÖKSÜRÜK KOMPLĠKASYONLARI Kas iskelet sistemi Nörolojik Diaframda yırtılma Vertebral arter diseksiyonu Kosta kırıkları Akut servikal radikulopati Serum kreatinin kinaz Rektus abdominusta BaĢağrısı/baĢdönmesi ġant disfonksiyonu Öksürük senkopu yırtık Richard S, Chest 2006 ÖKSÜRÜK TEDAVĠ SPESĠFĠK Etyolojiye yönelik spesifik tedavi NONSPESĠFĠK Ampirik tedavi yaklaĢımları??? DEKONJESTANLAR Sistematik derlemeler dekonjestanların PSEUDOEFEDRİN ACTĠDEM ACTĠFED EKSOFED BENĠCAL EKSOFED RĠNOGEST SUDAFED VĠCKS MADĠNAĠT TYLOL COLD FENİLPROPONOLAMİN FENİLEFRİN öksürüğü azaltmakta plasebodan daha RHĠNOTUSSAL RHĠNOPRONT HĠDROKLORĠD EKORĠNOL TUSEPTĠL KORSAL PEDĠTUS RĠNOSĠL etkin olmadığını göstermiĢtir Fenilproponalamin 2000 yılında hemorajik inmeye yol açması nedeni ile FDA onayı ile satıĢı yasaklanmıĢtır Brandon CC,Curr Opin Pediatr, 2006 AAP ĠÇĠNDE DEKSTROMETORFAN VE KODEĠN ANTİTUSİFLER BULUNAN ÖKSÜRÜK ġURUPLARININ KULLANIMINI ÖNERMĠYOR DEKSTROMETORFAN Bu ilaçların çocuklarda kullanımına ve endikasyonlarına KODEİN ACTĠDEM iliĢkin yeterince bilimsel veri yoktur BENĠCAL TUSSĠFED RHĠNOTUSSAL Öksürüğün bastırılması birçok solunum sistemi hastalığında PLEVRAN TYLOL-COLD kontrendikedir AFERĠN KAPSUL METORFAN TBgelmiĢtir MARFAN Dozları ile ilgili bilgiler genellikle eriĢkinGERALGĠN çalıĢmalarından THERAFLU Yan DEFEKS etkileri ve doz aĢımına iliĢkin çalıĢmalar yetersizdir DRJ DEKSAN Ailelerin mutlaka bu ilaçların öksürük üzerine olan etkilerinin kanıtlanmamıĢ oldukları ve olası yan etkileri ile ilgili olarak bilgilendirilmeleri gerekir Brandon CC,Curr Opin Pediatr, 2006 ANTĠHĠSTAMĠNĠKLER Sistematik DİFENHİDRAMİN derlemeler FENİRAMİN/ tek baĢına ya da KLORFENİRAMİN antihistaminiklerin BENADRYL BENYLĠN dekojestanlar ile kombine olarak ANTĠBEKSĠN GAYABEN AVĠL HYDRĠLLĠN kullanılmalarının öksürüğü azaltmakta TYLOL-HOT BENAFED ALLERJĠN plasebodan daha etkin olmadığını göstermiĢtir Chang AB, Chest,2006 Guidelines for evaluating cough in Pediatrics Antihistaminik Kronik öksürük RKÇ Faydalı değil Akut öksürük Sistematik derleme Faydalı değil Bitkisel öksürük ilaçları ÇalıĢma yok Yan etki? Öksürük ilaçları RKÇ,Sistematik Faydalı değil (reçetesiz) derleme Yan etki? Diğer (Buhar ,buğu) ÇalıĢma yok Yan etki ? Spesifik hastalığa iliĢkin bulgular YOK Akciğer grafisi ve SFT NORMAL Nonspesifik öksürük Gözle bekle, tekrar değerlendir (Genellikle postviral öksürük, nadiren YCA, GER vb ) Sigaraya maruziyet ve diğer çevresel etkenlerin sorgulanması 1-2 hafta içinde hastayı tekrar değerlendir Persistan öksürük Bekle ;Hastayı 2 hafta sonra tekrar değerlendir Tedavi denemesi Kuru öksürük Balgamlı öksürük IKS 400/ gün Budesonid eĢdeğeri 10 gün antimikrobial tedavi 2- 3 hafta sonra tekrar Değerlendir 1-2 hafta içinde tekrar değerlendirilir Hasta iyi Astım? Hasta iyi DEĞĠL IKS kesilir Tekrar değerlendirilir Hasta iyi Hasta iyi DEĞĠL tekrar değerlendirilir ÖKSÜRÜĞÜN YAġ GÖRE EN SIK RASTLANAN NEDENLERĠ SÜT ÇOCUKLUĞU ERKEN ÇOCUKLUK GEÇ ÇOCUKLUK& ADOLESAN Aspirasyon Aspirasyon (YC?) Astım Astım Astım BronĢiektazi Konjenital BronĢiektazi Primer silyer diskinezi Kronik orta kulak Kistik Fibrozis malformasyonlar Kistik Fibrozis Enfeksiyon hastalıkları Pulmoner hemosiderozis Sigaraya maruziyet Psikojenik öksürük Sinuzit Tümör Enfeksiyon 4 haftadan daha kısa süren ÜSYE ile baĢlayan BaĢka bir semptomun eĢlik etmediği FM normal olduğu hastalarda Ġleri araĢtırmaya gerek yoktur Aileye öksürüğün koruyucu özeliği anlatılmalı, bilgi verimeli ve öksürük devam eder ise hasta tekrar değerlendirilmelidir Çocuklarda öksürük • • • • Sınıflandırılması Nedenleri Komplikasyonları Tedavi • SON ÇARE! ERZURUM ÖKSÜRÜK BABA TÜRBESĠ ġANLIURFA ‘DA ÖKSÜRÜK TAġI GÜNEġ YÜZÜNÜZÜ ISITSIN RÜZGAR ARKANIZDAN ESSĠN YAĞMUR TOPRAKLARINIZ KABARTSIN YOLUNUZ ĠSTEDĠĞĠNĠZ YERE ÇIKSIN
Benzer belgeler
kronik öksürükte izlem nasıl olmalı?
Persistan öksürük
Bekle ;Hastayı 2 hafta sonra tekrar değerlendir
Tedavi denemesi
Kuru öksürük
Slayt 1 - çocuk göğüs hastalıkları derneği
children with recurrent cough. Am J Respir Crit Care Med 1997;155:1935-9.
Brooke AM, Lambert PC, Burton PR, Clarke C, Luyt DK, Simpson H. Recurrent cough: natural history and
significance in infanc...
