Kasım 2011 - Latin Amerika Çalışmaları Araştırma ve Uygulama

BĠZĠM AMERĠKAMIZ
Ankara Üniversitesi Latin Amerika ÇalıĢmaları AraĢtırma ve Uygulama Merkezi
Kasım 2011 Sayı:15
KOLOMBĠYA CUMHURBAġKANI JUAN
MANUEL SANTOS CALDERÓN
ÜNĠVERSĠTEMĠZĠ VE LAMER’Ġ ZĠYARET ETTĠ
Kolombiya CumhurbaĢkanı Sayın Juan Manuel
Santos Calderón‟un katılımlarıyla 18 Kasım 2011
tarihinde Ankara Üniversitesi Rektörlüğü 100. Yıl
Salonu‟nda çok önemli bir konferans gerçekleĢtirildi..
Syf.2
FĠDEL CASTRO’NUN ABD ELEġTĠRĠSĠ
Küba Devrimi lideri Fidel
Castro, Filistin'in BirleĢmiĢ
Milletler Eğitim, Bilim ve
Kültür Örgütü'ne (UNESCO)
tam üye olarak kabul edilmesi nedeniyle, ABD'nin
bu kuruma yaptığı ekonomik desteği durdurma
kararı almasını sert bir dille eleĢtirdi.
Syf. 15
ġĠLĠ’DE ÖĞRENCĠ
HAREKETĠ DEVAM
EDĠYOR
Vallejo, sürdürdüklerinin
siyasi bir eylem olduğunun
altını çizerken, ufuklarının çok
daha geniĢ olduğunu ve
taleplerinin ancak farklı bir
kalkınma ve toplum modeli ile
karĢılanabileceğini hatırlattı.
Syf. 6
MUHALEFETĠN CHAVEZ’E
KARġI ORTAK ADAY
ÇIKARMA KARARI
Venezuela‟da 17
muhalefet partisini
bünyesinde
barındıran Birlik
Divanı (la Mesa de la Unidad
Democrática/ MUD) yapılacak ön
seçimlerden çıkacak ortak bir adayı
destekleme kararı aldı.
Syf. 9
2
KOLOMBĠYA CUMHURBAġKANI JUAN MANUEL SANTOS CALDERÓN
ÜNĠVERSĠTEMĠZĠ VE LAMER’Ġ ZĠYARET ETTĠ
Kolombiya CumhurbaĢkanı Sayın Juan Manuel Santos Calderón‟un katılımlarıyla 18
Kasım 2011 tarihinde Ankara Üniversitesi Rektörlüğü 100. Yıl Salonu‟nda çok önemli bir
konferans gerçekleĢtirildi. Ġki günlük resmi ziyaret kapsamında ülkemize gelen konuk
CumhurbaĢkanı, Latin Amerika ÇalıĢmaları AraĢtırma ve Uygulama Merkezi tarafından
düzenlenen bir etkinlik çerçevesinde Üniversitemizi ziyaret etti.
Ankara Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Cemal Taluğ, Milli Savunma Bakanı
Sayın Ġsmet Yılmaz, Türkiye‟nin Kolombiya Büyükelçisi Sayın Cemil Karaman,
Azerbaycan, Vatikan ile Latin Amerika ülkelerinin Büyükelçileri, T.C. DıĢiĢleri Bakanlığı
mensupları, akademisyenler ve öğrencilerin katıldığı toplantıya Sayın CumhurbaĢkanı,
Kolombiya DıĢiĢleri Bakanı ve Çevre Bakanı‟nın da dâhil olduğu bir heyet ve yirmi kiĢilik
bir basın mensubu grubuyla katıldı.
AçılıĢ konuĢması esnasında iki ülke arasındaki diplomatik iliĢkilerin yeni
olmadığından ve hatta XIX. Yüzyıla dayandığından bahseden Latin Amerika ÇalıĢmaları
AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Sayın Prof. Dr. Mehmet Necati Kutlu,
Büyükelçiliğin açılmasının ise; var olan temasların gerek diplomatik iliĢkilerin artması
gerekse akademik ve kültürel iliĢkilerin sıkılaĢtırılarak devam ettirilmesi bakımından son
derece önemli olduğunu ifade etti. Merkez bünyesinde Küba, ġili ve Meksika ile
gerçekleĢtirilen akademik iĢbirliklerinden bahseden Kutlu, Ankara‟da bulunan diğer tüm
3
biya‟nın da hem Ankara Üniversitesi genelinde hem Latin Amerika ÇalıĢmaları AraĢtırma ve
Uygulama Merkezi özelinde önemli bir yeri olduğunu ve benzer akademik ve kültürel
iliĢkilerin Kolombiya‟daki üniversiteler ile de sağlanması arzusunda olduklarını belirtti.
Prof. Dr. Mehmet Necati Kutlu‟nun ardından kürsüye gelen Ankara Üniversitesi
Rektörü Sayın Prof. Dr. Cemal Taluğ ise konuĢmasında, Kolombiya‟nın dünyanın en güzel
ve en değerli zümrütlerinin çıkarıldığı ülke olduğuna, ülkenin kendisinin de zümrüt kadar
güzel ve değerli olduğuna değinerek Kolombiya CumhurbaĢkanı ve beraberindeki heyeti
ağırlamaktan onur duyduğunu ifade etti. Sayın CumhurbaĢkanı‟nın gerek akademik gerekse
devlet adamı olarak gösterdiği baĢarılardan söz eden Rektör, Kolombiya‟nın bio-çeĢitlilik
açısından dünyanın önde gelen ülkelerinden olduğunu vurgulayarak doğal kaynaklar
bakımından da taĢıdığı önemin altını çizdi. Ankara Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr.
Cemal Taluğ konuĢmasına ülkemize Kolombiya hükümeti tarafından gerçekleĢtirilen bu ilk
resmi ziyaretten dolayı mutluluk duyduğunu ve bugünün iki ülke arasındaki iliĢkilerin tarihe
geçmesinde önemli rol alacağını vurgulayarak son verdi.
Konferansını çekleĢtirmek için kürsüye gelen Kolombiya CumhurbaĢkanı Sayın Juan
Manuel Santos Calderon, iki ülkenin yükselen ekonomilerinin küresel kriz ortamında son
derece önemli ekonomiler olduğunu, BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) ülkelerinden
sonra yükseliĢte olan aktörler arasında Kolombiya ve Türkiye‟nin yer aldığını ve bu sebeple
Türkiye‟yi son derece önemli bir siyasi ve ticari ortak olarak gördüklerini belirtti. Konuk
CumhurbaĢkanı, yükselen iktisadi sistemi ve istikrarlı devlet yapısıyla Kolombiya‟nın, Latin
Amerika‟nın önemli ülkelerinden biri olduğunu, terörle mücadelede de büyük aĢama
kaydettiklerini, son 40 yıldır ülkelerinin baĢına musallat olan terör örgütünün büyük ölçüde
kendi hükümetleri döneminde kontrol altına alındığını, bunun en somut örneğinin ise on gün
önce örgüt liderinin ölü ele geçirilmesi olduğunu ifade etti.
Sayın CumhurbaĢkanın konuĢmasının ardından ise, Türkiye‟nin tek Latin Amerika
uzmanlık kütüphanesi olan Latin Amerika ÇalıĢmaları AraĢtırma ve Uygulama Merkezi
kütüphanesine bağıĢlanacak olan ve Rufino Jose Cuervo Vakfı tarafından yayınlanan 1000
adet kitap için Sayın Rektörümüz ile temsili bir tören gerçekleĢtirildi.
Konferansın bitimini müteakip tüm yerli ve yabancı konuklarla beraber Latin
Amerika ÇalıĢmaları AraĢtırma ve Uygulama Merkezi bahçesine geçildi. Merkez Müdürü
Prof. Dr. Mehmet Necati Kutlu‟nun Rufino Jose Cuervo hakkında yaptığı kısa konuĢma
sonrasında Kolombiya CumhurbaĢkanı Sayın Juan Manuel Santos Calderon, Rektörümüz
Sayın Prof. Dr. Cemal Taluğ ile beraber Kolombiyalı ünlü dilbilimci Rufino Jose Cuervo‟ya
ait büst açılıĢını gerçekleĢtirdi. Tören konuk Büyükelçilerle çektirilen fotoğraflarla sona erdi.
Öznur SEÇKĠN
4
FARC LĠDERĠ OPERASYONLA ÖLDÜRÜLDÜ
Kolombiya Silahlı Devrimci Güçleri'nin (FARC)
Alfonso Cano olarak bilinen,
gerçek adı Guillermo León Sáenz Vargas olan 63 yaĢındaki liderinin 4 Kasım'da
Kolombiya'nın güneyindeki Suarez bölgesinde öldürüldüğü bildirildi.
Kolombiya CumhurbaĢkanı Juan Manuel Santos da, FARC lideri Alfonso Cano'nun
askeri bir operasyon sonucu öldürüldüğünü doğruladı. CumhurbaĢkanı bunun onlarca yıldır
faaliyet gösteren gruba vurulan en büyük darbe olduğunu söyleyerek, örgüte dağılma
çağrısında bulundu ve “Aksi halde sonunuz ya hapis ya da mezar olacak‟‟ dedi.
Savuma Bakanı Juan Carlos Pinzon‟da Cano'nun öldürüldüğü operasyonun
ayrıntılarını, ülkenin güney batısındaki bir FARC kampının bombalanmasının ardından
bölgeye helikopterlerle asker indirildiği ve Cano ile birkaç FARC üyesinin askerlerle
girdikleri çatıĢmada öldürüldüğü Ģeklinde açıkladı. Pinzon operasyon sırasında yedi adet
bilgisayar, bilgisayar malzemesi, silah ve paraya da el konduğunu ekledi.
Kolombiya Devleti Cano'nun yakalanmasını sağlayacak bilgiyi verenlere 5 milyon
dolar ödül vaat etmiĢti. Ordu ve polis de uzun zamandır Cano‟nun peĢindeydi.
operasyon öncesinde FARC liderinin yeri,
belirlendi.
Cano'nun
öldürülmesi,
Juan
Son
telefon konuĢmalarının dinlenmesi üzerine
Manuel
Santos‟un
büyük
zaferi
olarak
nitelendiriliyor.
DĠLARA ENSARĠ
Kaynaklar:
http://www.birgün.net/worlds_index.php?news_code=1320496877& day=05&
month=11&year=2011
5
BĠNLERCE ÖĞRENCĠ BOGOTA SOKAKLARINA AKIN ETTĠ
3 Kasım‟da binlerce öğrenci eğitimle ilgili çıkan yeni yasayı protesto etmek amaçlı Bogota
caddelerine akın etti.
3 Kasım‟da 600,000 kiĢi 31 Ģehirde yürüdü, Ģehirler arasında Medellín, Cali, Barranquilla,
Bucaramanga, Manizales ve Armenia var.BaĢkent Bogotá‟da katılanların sayısı yüzünden
yerel transport sistemi kapatıldı ve bazı yollarda ulaĢım durdu.
Çıkan bu yeni yasanın eğitimde ayrıcalık tanıdığını düĢünen 32 üniversiteden binlerce
öğrenci boykotlarına 3 hafta boyunca devam etti.
Akademik olarak boykotta olan öğrenciler, öğrenci liderleri ile Milli Eğitim Bakanı Maria
Fernando Campo ile olan görüĢmelerini iptal edip, protestoya devam etmeyi seçtiler.
Öğrenci liderlerinden biri görüĢme yapmanın tek yolunun ancak yasa geri çekilmesiyle
olacağını vurguladı.
Parlamento da çoğunluğa sahip olan Hükümet
bir açıklama yaparak geri adım
atmayacağını duyurdu. Ancak, 9 Kasım 2011′de bir açıklama yapan BaĢkan Santos
öğrenciler okullarına geri dönerse eğitim yasasını geri çekeceklerini söyledi. Bu teklifi
rededen öğrenciler hükümet yasayı geri çekene kadar eylemlerine devam edeceklerini
bildirdi.
Dilara ENSARĠ
Kaynaklar:
http://colombiareports.com/colombia-news/news/20191-student-protests-shutdown-colombias-capital.html
http://lahy.wordpress.com/2011/11/10/kolombiyali-ogrenciler-okul-boykot-ve-i
sgallerini-yuruyuslerle-surduruyor/
6
ġĠLĠ’DE ÖĞRENCĠ HAREKETĠ DEVAM EDĠYOR
ġili‟de Pinochet diktatörlüğünden miras kalan muhafazakar yapılanmaya karĢı yeni
bir toplumsal hareketlenme süreci baĢlıyor. Bu çerçevede ülkede ücretsiz devlet eğitimi
hakkı, ülkenin tıkanmıĢ sorunlarının çözülmesi ve bunlarla yüzleĢebilmek için referanduma
olanak sağlayan bir yasa değiĢikliği talebi öne çıkartıldı.
118 ġilili toplumsal örgüt referandum hakkı talebiyle ilgili olarak Parlamento‟ya bir
tasarı iletti. Bu hedef ile ilgili olarak öncelikle talebin Anayasa Kurulu‟na iletilmesi
hedefleniyor.
Bu ayın toplumsal eylemlilik takviminde tepe noktası olarak 9 Kasım ÇarĢamba günü
Santiago kentinin 74,5 mil uzağında bulunan Valparaiso kentindeki ġili Kongresi‟ne yapılan
yürüyüĢ göze çarpıyor. Eylem, Parlamentoda yapılan 2012 yılı bütçe tasarısı görüĢmelerinin
baĢlangıcı ile aynı tarihe denk geldi. Bütçe tasarısı, toplumsal talepler karĢısında yetersiz
olması ve sağcı neoliberal özelleĢtirme planlarını desteklemesi sebebiyle toplumun değiĢik
kesimlerince Ģiddetli bir Ģekilde eleĢtirilmekteydi.
ġili Öğrenci hareketi sözcüsü ve lideri Camila Vallejo, bu konu ile ilgili olarak
stratejik bir vizyon geliĢtirilmesi gerektiğini belirtti. Vallejo, sürdürdüklerinin siyasi bir
eylem olduğunun altını çizerken, ufuklarının çok daha geniĢ olduğunu ve taleplerinin ancak
farklı bir kalkınma ve toplum modeli ile karĢılanabileceğini hatırlattı. Bu sebeple daha geniĢ
bir talepler listesi için yeni bir temel oluĢturmaya çalıĢtıklarını vurguladı. KonuĢmasında
7
Vallejo, bütçe görüĢmelerinin bu ay tamamlanacağını ve bu bütçede eğitime çok az para
ayrıldığını, bu bütçenin rahatlıkla geçmesine müsaade edilemeyeceğini hatırlattı. Öğrenci
lideri, büyük ihtimalle bütçede yapısal değiĢiklikler yapılmasını sağlayamayacaklarını, ancak
özelleĢtirmenin sürmesine de izin vermeyeceklerini belirtti.
Ayrıca muhalefet partileri ve sol kanat kuvvetleri, ġili'deki kamusal eğitimin
sağlamlaĢtırılması için birleĢik bir önerge sundular. GiriĢim dört koordinasyon partisi
(Sosyalist Parti, Hıristiyan Demokrat Parti, Demokrasi Partisi ve Radikal Sosyal Demokrat
Parti), Komünist Partisi, Yaygın Sosyal Hareket ve Yaygın Sol Hareket tarafından
imzalandı. Demokrasi Partisi baĢkanı Carolina Toha ülkede, eğitimde köklü değiĢiklik
taleplerini gündem haline getirmek için olağanüstü bir sosyal hareketlenmenin yaĢandığını
ve muhalefetin bu talebi destekleyen bir anlaĢma ile karĢılık verdiğini belirtti.
(Kolombiya)
ġili‟deki öğrenci hareketlerine eĢ olarak Kolombiya‟da da baĢ gösteren yeni
eğitim reformuna karĢı protestolar ve gösteriler devam ediyor. Gösterilere yüzlerini
boyayarak katılan öğrenciler, hükümetin bu planlar ile eğitimi kısmen de olsa
özelleĢtireceğini savunuyor.
Mehtap ĠNAL
Kaynaklar:
http://www.bbc.co.uk/mundo/temas/america_latina/
http://www.prensa-latina.cu/
http://www.birgun.net/
8
ÇAKAL CARLOS TEKRAR YARGI YOLUNDA
YurtdıĢında hangi suçla yargılanıyor olursa olsun her Venezuelalının haklarına saygı
duyulması gerektiğini açıklayan Venezuela Devlet BaĢkanı Hugo Chávez Frias, Ilıch
Ramirez‟in yeniden yargı önüne çıkartılması ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Chávez: “Yaptıkları savunulamaz fakat hükümet olarak üzerimize düĢen; dünyanın
herhangi bir yerinde, herhangi olumsuz bir muameleye maruz kalan, herhangi bir suçla
yargılanan her Venezuelalıya yardım eli uzatmaktır” diyerek bu süreçte Ramirez‟in yanında
olacağını açıkça belli etti.
Diğer yandan, DıĢiĢleri Bakanı Nicolas Maduro, Ramirez‟in ailesiyle iletiĢim içinde
olduklarını, Fransız mahkemeleri karĢısında savunma konusunda hükümetin elinden geleni
yapacağını ve bu süreç boyunca Çakal Carlos olarak tanınan Ilich Ramirez için yardım
komisyonu kurulacağını da sözlerine ekledi. Ramirez‟in ağabeyi ise bu yargılama sürecinin
amacına hizmet etmediği ve Fransız yetkililerin asıl niyetinin erkek kardeĢini bir kez daha
müebbete mahkum etmek olduğunu belirtti.
Hükümet, ayrıca 1980 yılında Fransa‟da iĢlediği suçlar ve Paris‟te ikisi polis 3 kiĢinin
öldürülmesi dolayısıyla Fransız mahkemelerince müebbet hapis cezasına çarptırılan Ilich
9
Ramirez‟e diplomatik ve yasal tüm yardımların sağlanacağını açıkladı.. Ramirez, 1975
yılında “Petrol Ġhraç Eden Ülkeler Örgütü”nün üst düzey yetkililerini ele geçirmiĢ ve
dünyaca ünlü bir savaĢçı haline gelmiĢti. Hugo Chávez, Ramirez‟e yardım amacıyla
hükümete gerekli bütün talimatları verdiğini açıkladı.
Halâ kahraman mı terörist mi tartıĢmaları sürüp giderken son geliĢmeler 1970- 1980
yılları arasında Fransa‟da gerçekleĢtirdiği 140 kiĢinin ölümüne sebebiyet veren
saldırılarından dolayı, Ramirez‟in tekrar müebbet hapis cezası alarak özgürlük hayallerine
veda edeceğini gösteriyor.
Nuray ĠNCEOĞLU
Kaynaklar:
http://www.el-nacional.com/
http://www.bbc.co.uk/mundo/
MUHALEFETĠN CHAVEZ’E KARġI ORTAK ADAY ÇIKARMA KARARI
Venezuela‟da 17 muhalefet partisini bünyesinde barındıran Birlik Divanı (la
Mesa de la Unidad Democrática /MUD) yapılacak ön seçimlerden çıkacak ortak bir adayı
destekleme kararı aldı. MUD tek adayla Hugo Chavez‟i sandıkta yeneceğine inanıyor.
MUD temsilcisi Roberto Henriquez ortak adayın, desteğini aldığı siyasi partilerin
ötesinde ulusal bir sembol olması gerektiğini vurguladı. Basına konuĢan Henriquez‟e göre
ortak aday öyle bir siyasi figür olmalı ki değiĢimi tek baĢına temsil edebilmeli. MUD
Venezuela‟nın Chavez ile yaĢamakta olduğu modelin değiĢebilmesi için bunu Ģart görüyor
fakat bu görüĢe katılmayanlarda söz konusu. Bunlardan biri olan Siyaset Teorileri Profesörü
Nicmer Evans, tek adayla baĢkanlık seçimine gitmenin çok adaylılığın getirdiği demokratik
zenginlikten
yoksun
olacağının
altını
çiziyor.
MUD‟a katılan bir baĢka parti temsilcisi olan Cristobal Fernández, ortak aday kararını
destekleyen politikacılar arasında yer alıyor. Fernández‟, ortak adayla, geçmiĢte iktidara
gelmiĢ siyasi partilerin geleneksel tutumlarıyla ilgili ön yargıların aĢılmasının da mümkün
10
olacağını dile getirdi. Cristobal Fernández, stratejilerini ve taktiklerini Hugo Chavez‟e göre
ayarlayacaklarını belirtiyor ve tek adayla bunun çok daha kolay olacağına dikkat çekiyor.
Nuray ĠNCEOĞLU
Kaynaklar: http://www.hispanatolia.com/
KARAKAS’TA MÜZĠK ZĠYAFETĠ
Ünlü Türk gitarist Ahmet Kanneci, Venezuela Ulusal Sanat Üniversitesi Konser
Salonu‟nda aralarında Johann Sebastian Bach‟ın da bulunduğu birçok Avrupalı bestekarın
eserlerinin yer aldığı bir konser verdi.
Müzik resitali, Venezuela DıĢiĢleri Bakanlığı, Kültür Bakanlığı, Genç ve Çocuk
Senfoni Orkestrası ile Venezuela‟daki Türkiye Büyükelçisi iĢbirliğiyle düzenlendi.
1957 yılında doğan Kanneci müzik alanındaki teorik öğrenimini Türkiye‟nin önde
gelen konservatuarlarında yaptı. Daha sonra Ġspanya Hükümeti‟nin bursuyla Alicante‟deki
“Oscar Espla Yüksek Konservatuarı”nda çalıĢmalarını sürdürdü. Ayrıca Fransa‟nın
Perpignan kenti Devlet Konservatuarı‟ndan birincilik ödülü ile mezun oldu.
Öğrencilik yıllarında aralarında Venezuelalı ünlü gitarist, solist Alirio Diaz, Ġngiliz
Julian Byzantine, Ġspanyol José Tomas ve Luis Rodrigo ile Meksikalı Javier Hinojoso‟nun
bulunduğu çeĢitli Latin Amerikalı ve Avrupalı sanatçıdan dersler aldı.
Meslek yaĢamı boyunca aldığı önemli ödüller; Almanya‟da “Sanatta Ömür Boyu
BaĢarı”, Ġspanya‟da “Andrés Segovia Onur Madalyası”, Hacettepe Üniversitesince “Sanat
Ödülü”, Harran Üniversitesi ve Süleyman Demirel Üniversitesi tarafından ise “Fahri
Doktora” ödülleridir.
Nuray ĠNCEOĞLU
Kaynaklar: http://www.avn.info.ve/
11
VENEZUELA - ÇĠN ĠġBĠRLĠĞĠ HIZ KESMĠYOR
Venezuela ve Çin Hükümetleri arasındaki “10. Yüksek Düzey Ortak Komitesi”
toplantısı petrol, enerji, teknoloji, endüstri ve tarım alanlarında iĢbirliğini öngören dokuz
yeni anlaĢmayla kapanıĢını yaptı.
Venezuelalı kurumlar ile Çin Kalkınma Bankası ve Çin Ulusal Petrol ġirketi
aracılığıyla imzalanan anlaĢmalar her iki ülke arasındaki kalkınmayı derinleĢtirmek için
finansal iĢbirliğini de öngörüyor.
Enerji sektöründe Venezuela petrol devi PDVSA- CVP ve Çin enerji firması CMEC
arasında kok kömürünün yakılmasını sağlayan elektrik santrallerinin kurulması konusunda
mutabakata varıldı. Ġmzalanan anlaĢmalardan bir diğeri ise PDVSA petrol Ģirketinin 4.015
milyon dolarlık GeniĢleme Planı‟nın finansmanını öngörüyor.
Teknolojik alanda Venezuela ve Çin Hükümetleri arasında Orinoquia Endüstrisi
altyapısı ve teknolojik kapasitesini arttırma anlaĢması onaylanırken, Venezuela Telekom‟u
ve dünyanın önde gelen telekomünikasyon ürünleri ve ağ çözümleri üreticisi Çinli ZTE
Ģirketi iĢbirliği ile anten üretim fabrikalarının kuruluĢunu öngören anlaĢmalar da imzalandı.
AnlaĢmaların bir diğer aĢaması ise Elektrikli Ev Aletleri Sanayi Kompleksi‟nin inĢaatı ile
ilgili.
Aynı Ģekilde tarım alanında ise Venezuela Tarım ġirketi (CVA) ve Çin Cinoche
Shangai
Ģirketleri
arasında
yardım
mekanizması
kurulmasına
karar
verildi.
Nuray ĠNCEOĞLU
12
BREZĠLYA DARBE DÖNEMĠYLE HESAPLAġMAYA HAZIRLANIYOR
Latin Amerika' nın en büyük ülkesi Brezilya, 1964-1985 yılları arasında hüküm
süren askeri diktatörlük döneminde insan haklarına yönelik iĢlenen suçlarla
yüzleĢmeye hazırlanıyor.
Brezilya Devlet BaĢkanı Dilma Rousseff, yapılan ihlalleri araĢtıracak bağımsız bir
komisyon kurulmasını öngören yasa tasarısını geçtiğimiz günlerde onayladı.
Kurulacak komisyon, iki yıl boyunca araĢtırma yaparak darbe dönemini raporlaĢtıracak.
BaĢkan Dilma, üye sayısı yedi olan komisyonda kimlerin yer alacağını bizzat kendisi
belirleyecek.
Komisyon bağımsız olacak ve istediği her belgeyi hükümetten talep edebilecek. Aynı
zamanda gerekli gördüğü kiĢilere yemin ettirip Ģahit olarak dinleyebilecek. Ancak kurulun
ulaĢtığı bilgi ve belgeler, 1979 yılında hazırlanan af kanununun halen yürürlükte olması
nedeniyle herhangi bir yargılamaya sebebiyet veremeyecek.
"ÇOK GĠZLĠ" BELGELER ARġĠVLERDEN ÇIKIYOR
Brezilya vatandaĢlarına bilgi edinme hakkı tanıyan bir baĢka kanun tasarısı da
eĢzamanlı olarak yürürlüğe girdi. Bu kanun çerçevesinde vatandaĢlar hükümetten veya
hükümetin birimlerinden istedikleri bilgi ve belgeyi talep edebilecekler. "Çok gizli" ibaresi
taĢıyan belgelerin talebi konusunda ise hükümet, istenen belgenin en az 50 yıl öncesine ait
olması Ģartı getirdi.
Ġmza töreninde konuĢan Rousseff, "Bu iki yeni yasa bizlere Ģeffaflık ve doğruluk
13
getirecektir." açıklamasında bulundu. Askeri vesayet döneminde gerilla olarak yakalanan ve
hapishanede iĢkence gören Rousseff, bu yasalarla birlikte, Brezilya demokrasisini
güçlendirme
adına
kararlı
bir
adım
atıldığının
altın
çizdi.
ORDU DESTEK VERDĠ
Brezilya hükümetinin daha önce yaptığı bir araĢtırmayla askeri iktidar döneminde 475
kiĢinin öldürüldüğü veya kaybolduğu tespit edilmiĢti. Buna rağmen, geliĢmeleri yakından
takip eden Brezilya ordusu, darbe döneminde isyancılar tarafından yapılan insan hakları
ihlallerini de araĢtıracak komisyonun kurulmasına destek verdi.
Darbe döneminde üç yıla yakın hapis yatan ve iĢkence gören BaĢkan Dilma, gelecek
nesillerin, askeri vesayet döneminde tutuklanan, iĢkence gören ya da öldürülen binlerce
kiĢinin akıbetini doğru bir Ģekilde öğrenmeye hakkı olduğunu ifade etti. KonuĢmasında o
döneme ait hislerini açığa vuran Rousseff, aynı dönemin bir daha yaĢanmaması için
geçmiĢin
doğru
okunması
gerektiğini
vurguladı.
ĠKĠ FARKLI ÜLKENĠN DARBE MAĞDURĠYETĠ
Türkiye' de yaĢanan darbe dönemlerindekiyle birebir örtüĢen dramların yaĢandığı bu
ülkede de, gösterilerde öne çıkan birçok Brezilyalı hapsedildi, iĢkence gördü ya da sürgüne
gönderildi. Bu kiĢilerden biri olan Eski Brezilya Devlet BaĢkanı Luiz Inácio Lula da Silva da
askeri iktidar döneminde hükümete karĢı geldiği için hapse atılmıĢtı. Selefi Fernando
Henrique Cardoso ise sonradan Kültür Bakanı olan ünlü Ģarkıcı Gilberto Gil gibi ülkesinden
sürülmüĢtü.
Bir dönem askeri vesayetin hüküm sürdüğü Arjantin, ġili ve Uruguay' ın aksine
Brezilya, bugüne kadar askeri personelini insan haklarına yönelik iĢlenen suçlardan dolayı
hiç cezalandırmadı.
Demet Yanova
Kaynakça: http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1205003
14
BREZĠLYA’ DA ÜNĠVERSĠTE ĠġGALĠ 70 TUTUKLUYLA SONA ERDĠ
SAO PAULO. Brezilya‟ nın en saygın
üniversitelerinden biri olan Sao Paulo Üniversitesi‟
nde polislerin kampüs içerisinde bulunmalarına
karĢı 28 Ekim‟de gerçekleĢen prostesto sırasında
baĢlayan iĢgale yönelik yapılan operasyon, 70
tutukluyla bugün sona erdi.
Amir María Yamamoto‟ ya göre, birçok öğrencinin uykuda olduğu sabahın ilk
saatlerinde baĢlayan operasyona, helikopterlerin de desteklediği 400 kadar polis memuru
katıldı.
CBN‟ deki röportajında Yamamoto “DireniĢ yoktu. Operasyon sürpriz oldu.” dedi. Ġlk
bilançoya göre, olaylardaki durulma sırasında polis memurları öğrenciler tarafından
hazırlanmıĢ ve 2 Kasım‟ da iĢgal edilen rektörlük binasında çeĢitli hasarlara yol açan 7
“molotof kokteyli” ĢiĢesi buldular.
ĠĢgalci öğrencilere pazartesi gecesine kadar yerlerini gönüllü bir Ģekilde terk etmeleri
konusunda Adalet Bakanlığı tarafından taahhütte bulunuldu, fakat taahhüt 600 üniversite
öğrencisinin de katıldığı toplantıda reddedildi.
ĠĢgal, kampus içerisinde esrar içen üç öğrencinin polis tarafından tutuklanmasına karĢı
yapılan 28 Kasım‟daki protesto sırasında 200 kadar öğrencinin Felsefe, Sosyal Bilimler ve
Ġnsani Bilimler Fakültesi‟ ni iĢgal etmesiyle baĢladı.
Üç gün sonra, iĢgal büyüdü ve Mayıs ayında üniversitede gerçekleĢen bir saldırıda
Felipe Paiva isimli bir öğrencinin öldürülmesinin ardından polisin USP‟ deki daimi varlığını
onaylayan Rektör João Grandino‟ ya ulaĢtı.
Polisin kampus içindeki varlığı öğrenciler arasında polemik yarattı. Bir kısmı önlemin,
saldırıların
azalmasındaki
etkisini
ve
kampus
içerisindeki
uyuĢturucu
trafiğinin
kaldırılmasındaki baĢarısını destekliyor.
Bununla birlikte, iĢgali yöneten grup polisin kampüsteki varlığının, gelecekteki olağan
politik gösterilerde baskı oluĢturabileceği için riskli bir örnek olduğunu düĢünüyor.
Demet Yanova
Kaynakça: http://www.hoy.com.ec/noticias-ecuador/ocupacion-de-universidad-en-brasil-
15
ALTIN ARAYICILARI YÜZÜNDEN TEHLĠKEDE OLAN BREZĠLYA YERLĠLERĠ
YANOMAMĠLER’ĠN ĠLK FOTOĞRAFLARI YAYINLANDI
ONG Survival International, pazartesi günü, Amazon‟un kalbinde izole halde
yaĢayan ve altın arayanlar nedeniyle tehdit altında olan küçük yerli topluluğu Yanomamiler‟
in ilk fotoğraflarını yayımladı.
Amazonas ve Raroima‟nın arasında kalan Yanomami toprakları, resmi olarak 1992
yılında kabul gördü. Yanomamiler‟ in karĢı karĢıya kaldıkları tehditlere dikkat çekmek
isteyen Survival‟ e göre burası dünyanın en büyük yerli orman arazisi.
Survival‟ in yöneticisi Stephen Corry, bu yeni fotoğrafların, Yanomami topraklarını
80‟ lerde bölgeyi kırıp geçiren altın avcılarına karĢı korumanın önemini kanıtladığını
vurguladı. Fakat uluslararası pazardaki altın fiyatının artması, bölgedeki altın arayıcılarını
geri dönmeye teĢvik etti.
Corry “Yanomamiler‟in hayat Ģartları önemli ölçüde iyileĢti, fakat her zaman ciddi
tehditlerle yüz yüze getirildiler. Ġllegal altın arayıcıların yerleĢim yeri, izole olmuĢ
Yanomamiler‟in 15 km. uzağına kuruldu.” dedi. Yanomami toprağındaki altın arayıĢının,
beraberinde sıtma gibi hastalıklar getirdiğini ve altınla karıĢtırmak için kullanılan cıvanın
nehirleri ve ormanları kirlettiğini vurguladı.
FUNAI‟ ye göre, Brezilya‟ da Amazon devletlerinden Acre‟ ye, Amazonas‟ a, Mato
Grosso‟ ya, Roraima‟ ya, Rondonia‟ ya ve Maranho‟ ya dağılmıĢ 77 kabile var.
Yerli nüfus, 190 milyonluk Brezilya nüfusunun en az %1‟ ini temsil ediyor ve ülke
topraklarının %12‟ sini kaplıyor. Survival International dünya genelinde yüzden fazla kabile
olduğunu söylüyor.
Demet Yanova
Kaynakça: http://www.hoy.com.ec/noticias-ecuador/publican-fotos-de-indios-yanomamiaislados-y-amenazados-en-brasil-516150.html
16
ARJANTĠN’DE DĠKTATÖRLÜĞÜN SEMBOLÜ ANTONĠO BUSSĠ ÖLDÜ
1976-
1983
döneminde
askeri
diktatörlüğün en göze çarpan liderlerinden olan ve
“Tucumanlı Mussolini” adıyla tanınan Antonio
Domingo Bussi 85 yaĢında vefat etti.
Doktorları tarafından organ yetmezliğine
bağlı kalp krizi sonucu öldüğü bildirilen Bussi‟nin
son zamanlarda sağlığının gitgide kötüye gittiği,
akciğer
ve
kalp
yetmezliğinin
karaciğerle
böbreklerine sıçradığı belirtildi.
2008 yılında sivil mahkemelerce ömür boyu hapse mahkum edilen Bussi, ülkede
terörizmin simgesi haline gelen General Luciano Menéndez‟le aynı koğuĢta kalıyordu. 7 kez
müebbet cezasına çarptırılan Menendez o dönemde Bussi‟nin komutanıydı.
Bussi‟nin iĢlediği suçlar arasında 24 Mart 1976 yılında 33 yaĢındayken evinde karısı
ve kızının gözleri önünde öldürülen fizik profesörü peronist Senatör Guillermo Vargas
Aignasse‟nin katledilmesi yer alıyor. Ġnsan hakları örgütlerince ise, Bussi‟nin diktatörlüğü
boyunca 3000‟e yakın insanın hayatını kaybettiği düĢünülüyor.
Ailesi ve arkadaĢlarının katıldığı özel bir törenle son yolculuğuna uğurlanan
Bussi‟nin naaĢı Gran Buenos Aires‟teki aile mezarlığına defnedildi.
Nuray ĠNCEOĞLU
Kaynaklar:
http://noticias.univision.com/america-latina/argentina/
17
KÜBALI ÇĠFTÇĠLER ARTIK TURĠZM SEKTÖRÜNDE
PerĢembe gününden baĢlayarak Kübalı çiftçiler pirinç ve mangal kömürü gibi
endüstriyel olmayan gıda ürünlerini devlet aracılığı ile piyasaya sürmek yerine doğrudan
turizm iĢletmelerine satabilecekler.
Düzenlemeler, Küba Merkez Bankası, Finans ve Ücret Bakanlıkları ile Tarım ve
Turizm Bakanlıkları tarafından kamuoyuna açıklandı.
Bu çerçevede, alıĢveriĢleri gerçekleĢtirmek üzere Tarımsal Üretim Kooperatiflerini,
Krediler Birliği Servisini, Üretim Kooperatifi Temel Birimini ve Ģehir çiftliklerinin dahil
olduğu devlet iĢletmelerini yetkilendirildi.
Alınan önlemlerin, Küba Komünist Partisi 6. Kongresinde ülkenin ekonomik
modelini
güncellemek
amacıyla
kabul
edilen
ekonomik
ve
sosyal
uygulanmasını sağlayacağı öngörülüyor.
Hatice Özkan
Kaynak:
http://www.giron.co.cu/Articulo.aspx?Idn=13116&lang=es
politikaların
18
ÖZEL MÜLK ALIM SATIM YASASI ONAYLANDI
Küba'da resmi medya, 50 yıl aradan sonra ilk kez bireylerin özel mülk alıp
satmasına izin veren bir yasanın onaylandığını bildirdi. 10 Kasım'da yürürlüğe girecek olan
yasa sadece Küba vatandaĢları ve daimi oturma izni olanlar için geçerli olacak.
Muhabirler, Raul Castro'nun iktidara geliĢinden beri serbest pazara yönelik
değiĢiklikler yaĢandığını ve söz konusu yasanın Ģimdiye kadarki en büyük reform olduğunu
söylüyor. Mülk satıĢı Fidel Castro'nun iktidara geldiği 1959 yılından sonra Küba'da aĢama
aĢama yasaklanmıĢtı. Konut alım satımına yakılan yeĢil ıĢıktan önce, geçen ay da otomobil
alım satımı önündeki kısıtlamaların gevĢetilmiĢti.
Emlak satıĢ piyasasına izin verilmediği için Kübalılar on yıllardır evlerini karmaĢık
bir pazarlık sürecinden geçerek ya da aralarında gizli anlaĢmalara baĢvurarak
değiĢtirebiliyordu. Sağlığı kötüleĢen ağabeyi Fidel Castro'dan görevi 2008'de devralan Raul
Castro, Küba'daki sistemin sorunlarına iĢaret eden çok sayıda eleĢtirel açıklamada bulundu.
Fakat Castro, Küba'nın sosyalizmden vazgeçmeyeceğini de üzerine basarak vurguluyor.
Hatice Özkan
Kaynak:
http://www.diariodenavarra.es/noticias/mas_actualidad/internacional/
cuba_permite_compra_venta_vivienda_despues_cincuenta_anos_49655_1032.html
19
FĠDEL CASTRO’NUN ABD ELEġTĠRĠSĠ
Küba Devrimi lideri Fidel Castro, Filistin'in BirleĢmiĢ Milletler Eğitim, Bilim ve
Kültür Örgütü'ne (UNESCO) tam üye olarak kabul edilmesi nedeniyle, ABD'nin bu kuruma
yaptığı ekonomik desteği durdurma kararı almasını sert bir dille eleĢtirdi.
Fidel Castro, "NATO Soykırımı (5)" adlı makalesinde, ABD'nin aldığı bu kararın hiç
kimse için sürpriz olmadığını belirtti.
"Hanımefendinin
(ABD
Hükümet
sözcüsü,
Victoria
Nuland)
açıklamasıyla
öğrendiğimiz karar tamamıyla gereksiz bir karardır" yorumunu yapan Küba lideri, Filistin
halkına aktif bir üyelik veren UNESCO‟nun cesur bir adım attığını bildirdi.
Yazıda, Libya'daki NATO müdahalesini eleĢtirmeye devam eden Castro, DıĢiĢleri
Bakanı Bruno Rodriguez'in Cenevre'de de ifade ettiği, Orta Doğu'da yaĢanan sivil kayıplar
konusunda Küba'nın duyduğu endiĢeyi ve diğer ülkelerle beraber hareket etme kararlılığını
da hatırlattı.
Castro, Küba'nın Libya halkı için, bugünkü iç savaĢı sona erdirip, dıĢ müdahaleden
arınmıĢ ve egemenliği güvence altına alınmıĢ, barıĢ içinde bir yaĢam temenni ettiğini belirtti.
Hatice Özkan
Kaynak:
http://www.informador.com.mx/internacional/2011/334875/6/critica-fidel-castro-a-eu-por
-retirar-fondos-a-la-unesco.htm
20
MEKSĠKA KÖRFEZĠNDE DOĞAL GAZ BULUNDU
Devlete bağlı petrol Ģirketi Pemex, Meksika Körfezi açıklarında yaklaĢık 400 milyon
küp rezervi olan bir doğal gaz yatağı bulduğunu bildirdi. ġirket yaptığı bir duyuruda
Veracruz eyaletinde Nen1 olarak adlandırılan gaz kuyusunda yapılan sondajla bu yatağın
ortaya çıkartıldığını belirtti.
Yapılan açıklamada Pemex, sondaj yapılan yerin toplam derinliğinin 4,356 metre
olduğunu söylerken, Nen1 kuyusunun günlük 27 milyon ayak küp ürün verebileceğini
söyledi.
2010 yılında 7 milyon ayak küp doğal gazdan daha az üretim yapan Ģirket, 2011
yılında ise 6.643 milyon ayak küp doğal gaz üretti. Pemex geçtiğimiz aylarda Meksika
Körfezinde (Golf of Mexico) aynı bölgede, baĢka keĢifler de yapmıĢtı.
Pemex, mayıs ayında da yine Verracruz civarında Piklis adında 400 ile 600 milyon
arası rezerve sahip olduğu tahmin edilen baĢka bir gaz kuyusu tespit etmiĢti.
Pemex‟in suyun derinliklerinde patlatma yapma stratejisinin amacı sadece doğal gaz
bulmak değil aynı zaman da muhtemel petrol kaynaklarını da ortaya çıkarmak. Meksika
derin sularda 30 milyon varil, yani Ģu an ki rezervlerin yaklaĢık yüzde ellisi kadar petrol
bulunduğunu düĢünüyor.
Dilara ENSARĠ
Kaynak :
http://noticias.aollatino.com/america-latina/mexico/
21
GUZMAN’A ĠKĠNCĠ DARBE
Meksika ordusu, Meksika'da aranan ve Forbes dergisinin milyarderler listesinde yer
alan metamfetamin, marihuana ve kokain kaçakçılığı yapan bir uyuĢturucu kartelini yöneten
„‟El Chapo‟‟ ( Ufaklık ) lakaplı tanınan Joaquín Archivaldo Loera Guzman‟a ait 15 milyon
350 bin doları Meksika‟nın kuzeyinde kalan Tijuana Ģehrinde bulunan bir araç içinde ele
geçirdiğini açıkladı.
Ordu örgütün 2008 yılında 26 milyon doların ele geçirilmiĢti, son yakalanan miktarla
beraber Meksika Devlet BaĢkanı Felipe Calderón
yönetimi içersinde örgütün ikinci kez
yüklü miktarda parası ele geçirilmiĢ oluyor.
Araçta yüklü miktar paranın dıĢında 3 kilogram kokain, 2 adet tüfek, iki adet tabanca
ve çeĢitli mücevherler de ele geçirildi.
Dilara ENSARĠ
Kaynaklar:
http://excelsior.com.mx/index.php?
m=nota&id_nota=787596&seccion=seccion-nacional&cat=1
22
YAYINA HAZIRLAYANLAR
Nuray Ġnceoğlu
Hatice Özkan
Dilara Ensari
Demet Yanova
Mehtap Ġnal
GENEL YAYIN YÖNETMENĠ
Tuğba Karakaya
Yrd. Doç. Dr. Özlem Kaygusuz
EDĠTÖR
Öznur Seçkin
Bültenimize her ay
latinamerika.ankara.edu.tr
adresinden ulaĢabilirsiniz.
23
600 YILLIK ÇOCUK MEZARI
Perulu arkeologlar onlarca çocuğun kalıntılarıyla dolu yaklaĢık 600 yıllık bir toplu
mezar ortaya çıkardı. Orta ve Güney AmerikaTiticaca Gölü yakınlarında keĢfedilen toplu
mezardaki çocukların kurban edildiği düĢünülüyor.
Arkeologlar, antik Kolla halkının yaĢadığı ören yerinde sepetlere veya seramik
çanaklara yerleĢtirilmiĢ 44 küçük çocuğun cesediyle karĢılaĢtı. ĠkiĢer ikiĢer birlikte gömülen
çocukların çevreleri cenaze adaklarıyla dolu. Bütün çocukların baĢları, geleneklere uygun
Ģekilde doğu istikametine -güneĢin doğduğu noktaya- bakıyor.
Çocukların törenlerle kurban edilmesi, Güney Amerika'da yaĢamıĢ olan eski
medeniyetlerde hiç rastlanmayan bir durum değil.
Hatice Özkan
Kaynak: http://www.yucatan.com.mx/20110614/nota-11/201700-hallan-en-peru-restos-de-44-ninossacrificados-hace-unos-600-anos.htm
24
Rufino José Cuervo
BOGOTA, KOLOMBĠYA 1844- PARĠS, FRANSA 1911
Daha ziyade filolog olarak tanınmasına karĢın, Cuervo modern dönem sosyal
bilimlerinin alt dallarından biri olan dilbilimin öncülerinden biriydi. Özelde Kolombiya
genelde Latin Amerika Ġspanyolcası üzerine yalnız baĢına ve öncü olarak bilimsel çalıĢmalar
gerçekleĢtirdi. Bu çalıĢmaları, aralarında Apuntaciones Criticas Sobre el Lenguaje Bogotona
(Bogota Ağzı Hakkında EleĢtirel Notlar) ve Notas a laGramática de Bello‟nun (Bello‟nun
Dilbilgisi Kitabına Dair Notlar) yer aldığı eserlerinde vücut buldu.
Bunlarla birlikte Ġspanyolcaya temel olarak kazandırdığı en önemli çalıĢması
„‟Diccionario de Construcción y Regimén de la Lengua Castellana (Ġspanyol Dilinin Cümle
Yapısı ve Kuralları Sözlüğü) oldu. Anılan eserin tamamlanabilmesi için Kolombiya
Hükümeti tarafından 1942 yılında Caro ve Cuervo Enstitüsü kuruldu.
Rufino José Cuervo, bilge insanlara özgü tarzda iyiliksever, sadık, yalın ve
mütevaziydi. Çok eski eserler kayıp basımlar ve el yazmaları, Latin ve Cermen kökenli
evrak yığınları arasında kaybolmuĢçasına yaĢadı. Tüm yönleriyle tanıdığı, istisnai düzeyde
hakim olduğu Ġspanyol dilinde edebiyat eserleri verilmesini teĢvik etti. Ġspanyolcada
kullanılan farklı dil kalıpları hakkındaki değerlendirmelerini not ettiği pusulalar sonraki
dönemlerde dilbilgisinin en zengin kaynakları oldu. Yorulmadan ifa ettiği bu çalıĢmaları,
„‟Ġspanyol Filolojisinin Prensi‟‟ olarak anılmasıyla sağladı.