4 yıl önce Türkiye Kalkinma Yardimlari Raporu 2012
Transkript
4 yıl önce Türkiye Kalkinma Yardimlari Raporu 2012
KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 1 TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI ANKARA, Ocak 2013 SUNUŞ Yaşadığımız yüzyılda insanlar her an çeşitli güçlüklerle karşı karşıya kalmaktadır. İstikrarsızlıklardan savaşlara, salgın hastalıklardan afetlere onların bu güçlüklerle baş edebilmeleri ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile yakından ilgilidir. Şüphesiz ki, bir ülkede yaşayan insanlar ne kadar sağlıklı, mutlu, müreffeh olurlarsa geleceğe o kadar umutla bakarlar. Ancak ülkeler arasındaki eşitsizliğin, insanların yaşam standartları arasında giderek açılan uçurumun, çağımızın en önemli sorunlarından birisi olduğunu da göz ardı edemeyiz. Bu durumun ne kadar devam edebileceği üzerinde hassasiyetle düşünülmesi gerekmektedir. Son birkaç yıldır yakın coğrafyamızda tanık olduğumuz olayları doğru yorumlamak ve daha ötesinde gerekli adımları atmak kadim tarihimizin bize yüklediği başlıca sorumluluklardan birisidir. Eski paradigmalar yerle bir olurken ortaya çıkan yeni bir bilincin yaratacağı tüm belirsizlikler karşısında hazırlıklı olmak ve milletimizin küresel saygınlığını korumak gelecek nesillere borcumuzdur. Bir taraftan insanların özgürlük ve adalet arayışlarının mevcut duruma karşı eylemsel tepkilere dönüştüğü Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da oluşan enerji yoğunluğu önümüzdeki on yılları etkileyecek bir potansiyele erişirken; diğer taraftan ülkemiz son 10 yılda, istikrarlı bir şekilde büyüyen, gelirini daha adil paylaşan, ekonomik düzeyini yükselterek küresel rekabet gücüne erişmiş ve bölgesel güç olma özelliğini taşıyan bir devlet olma yolunda ilerlemiştir. Bu çerçevede, Türkiye eski içe kapanık, bekle ve gör anlayışını terk etmiştir. Kamu kurum ve kuruluşlarımızca yürütülen faaliyetler, yurt içinde ve yurt dışında kazanılan başarılar izlenen yeni dış politika anlayışının kurumsal sonucudur. Bu anlayışın temel ayaklarından birisini oluşturan kalkınma işbirliği çalışmalarında ise ülkemiz artık dünyanın önde gelen aktörleri arasında yerini almıştır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 3 Yeryüzündeki kaynaklardan insanların adil bir biçimde yararlanabilmesi ve ülkeler arasındaki gelişmişlik düzeylerinin bir birlerine yaklaştırılması adına yürütülen bu çalışmalarla ülkemiz hem küresel kamuoyunca belirlenen hedefler doğrultusunda hem de tarihsel ve kültürel bağlarımız olan coğrafyalarda yardım etkinliğini artırmaktadır. Bunun dışında uzak yakın ayırt etmeksizin her nerede olursa olsun insanların hayatlarına doğrudan katkı sunularak bir Türkiye Vizyonu oluşturulmaktadır. Ülkemiz ekonomisinin 2002’den itibaren girdiği gelişme süreci ve uluslararası alanda oynadığı etkin rol kapsamında diğer ülkelerin Türkiye’den beklentilerini de artmıştır. Bu ilgiyi karşılıksız bırakmamak adına ülkemiz tüm kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörü ile dünyanın neresinde olursa olsun ayrım gözetmeksizin çalışmalarını yürütmektedir. Diğer yandan, Suriye Arap Cumhuriyeti’nde başlayan karışıklıklar nedeniyle 2011 yılı Nisan ayından itibaren ülkemize gelmeye başlayan Suriyeliler için Türkiye “açık kapı politikası” uygulamaya başlamıştır. 2012 yılı içinde Suriye’den ülkemize gelen insanların sayısı 150.000’ aşmıştır. Söz konusu mazlum insanları ülkemizde ağırlamak insanlık adına kaçınılmaz olmuş, diğer taraftan da ülkemizin kaynaklarının bu işe tahsis edilmesini gerektirmiştir. OECD-DAC üyesi ülkelerin resmi kalkınma yardımlarına ayırdığı toplam bütçe 2012 yılında bir önceki yıla göre yüzde 4’lük azalışla 125 milyar dolar civarında olurken Türkiye aynı dönemde resmi kalkınma yardımlarını yüzde 100’e yakın bir artışla 2,5 milyar dolara yükselmiştir. Türkiye 2012 yılında Somali’den Bangladeş’e, Myanmar’dan Kosova’ya 121 ülkeye yardım elini uzatmıştır. Bu sürece paralel olarak Türkiye’nin resmi kalkınma yardımlarında önemli bir yere sahip olan Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı da büyümeye devam etmektedir. Kalkınma işbirliği sürecinin istikrarlı ve sorunsuz bir şekilde yürütülebilmesi için tüm kamu kurum ve kuruluşlarımız arasında koordinasyon görevini üstlenen TİKA; ayrıca, yurtdışında 33 ülkeye yayılan 35 Program Koordinasyon Ofisi ile projelerin doğrudan takibini yapmakta ve buralardaki halkın ihtiyaçlarına dinamik bir şekilde cevap vermektedir. İnançla ve azimle çalışarak, Türkiye’nin kalkınma yardımları projelerinin hayata geçmesini sağlayan başta TİKA olmak üzere, tüm ilgili kurum ve kuruluşlarımızı yaptıkları anlamlı çalışmalardan dolayı kutluyor ve bu raporun hazırlanmasında emeği geçen TİKA Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı personelini tebrik ediyorum. Bekir BOZDA⁄ BAŞBAKAN YARDIMCISI ÖNSÖZ Türkiye dünyanın dört bir tarafında gelişmekte olan ülkelere yönelik yürüttüğü ekonomik, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim işbirliği çalışmalarını her geçen yıl geliştirmekte ve öncülük edilen proje ve programlar açısından her yıl bir öncekine göre yeni bir atılım yılı olmaktadır. Bu bağlamda, 2012 yılında da tüm kamu kurum ve kuruluşları ile Türk sivil toplum kuruluşları, Türkiye’nin kalkınma işbirliği sürecinde geldiği noktayı perçinlemiş ve elde edilen sonuçlar uluslararası alanda ülkemiz için yeni bir gurur kaynağı olmuştur. Yunus Emre’nin “Dirildik pınar olduk, irkildik ırmak olduk, artık denizlere taştık elhamdülillah” dizeleriyle yüzyılları aşan bir anlayışta kendini ifade eden misyonumuz hem Türkiye’nin kendi içindeki gelişmeleri hem de kalkınma yardımlarında geldiği noktayı ifade etmekte hem de gelecekte yapacağımız çalışmalar için bize rehber olmaktadır. Bu doğrultuda; Balkanlar, Kafkaslar ve Orta Asya ülkeleri ile mevcut işbirliklerimiz yapılan özverili çalışmalar sonucunda pekiştirilmiş ve Türkiye, tüm bu coğrafyalarda gerek halkların günlük ihtiyaçlarının gerekse de ülkelerin kronik ihtiyaçlarının giderilmesine doğrudan katkı sağlamıştır. Buna karşılık eğitimden sağlığa, tarımdan ulaştırma altyapı çalışmalarına kadar hemen her alanda önemli projeler üstlenen ülkemiz, kalkınma işbirliği sürecinin karşılıklılık esasına göre yürütülmesi adına da ciddi tecrübe kazanımları elde etmiştir. Diğer yandan, ülkelerinde yaşanan istikrarsız ortamdan kaçarak ülkemize gelen ve çeşitli şehirlerimizde misafir edilen Suriyeliler için de Türkiye, 2012 yılında üzerine düşen tüm insani yükümlülükleri layıkıyla yerine getirmiştir. Bu kapsamda başta AFAD olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşlarımız ve STK’larımızca Suriyeli misafirlerin ülkemizde geçirdikleri süre içinde yaşanan insanlık dramından en hafif şekilde etkilenmeleri için fedakârca çalışmalar yapılmaya bir önceki yıl olduğu gibi devam edilmiştir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 5 Türkiye, 2012 yılında da dünyada yaşanan küresel ve bölgesel ölçekli krizlerde de önemli roller oynamaya devam etmiştir. Özellikle Somali’de yaşanan açlığın BM tarafından ’insanlık krizi” olarak ilan edildiği 2011’den bu yana ülkemiz buradaki çalışmalarını artırmış ve tüm olumsuz koşullara rağmen bütün imkânlarıyla Somalilerle omuz omuza olmuştur. Öte yandan özgürlük, adalet ve demokrasi uğruna mücadele veren Arap halklarının arzularına kulaklarını tıkamayan ülkemiz, ihtiyaç sahibi insanlara yardım elini uzatırken Arap coğrafyasının özlediği ve hak ettiği istikrarlı ve huzurlu barış ortamına bir an önce kavuşması için katkılarını ne pahasına olursa olsun sunmuştur. Bütün bu gelişmelerin ışığında geçtiğimiz yıl, Türkiye’nin toplam kalkınma yardımları 3.324 milyon dolara ulaşmıştır. Söz konusu kalkınma yardımlarının 2.533 milyon doları resmi kurumlarımız tarafından yapılırken 735 milyon doları Türk özel sektörü tarafından doğrudan yatırım şeklinde ve 111,65 milyon doları ise STK’larımızın öz kaynaklarıyla yapılmıştır. 2003 yılına kadar 70-80 milyon dolar resmi kalkınma yardımı yapan Türkiye, yardımların gayri safi milli hasılaya oranı cinsinden 2010 yılında %0,13 olarak hesaplanan Binyıl Hedefini 2011 yılında %0,17’e, 2012 yılında ise %0,32’ye yükseltmiştir. En az gelişmiş ülkelere Türkiye tarafından yapılan yardımlar 2011 yılında 279,81 milyon dolar olarak hesaplanırken söz konusu rakam 2012 yılında %21 artarak 337,27 milyon dolara yükselmiştir. Bu gruptaki ülkelerden Afganistan, Somali, Sudan ve Myanmar yardımlardan en çok yararlanan ülkeler olarak değerlendirilmiştir. Gerçekleştirilen kalkınma yardımlarının %46,6’sı Orta Doğu, %31’i Afrika, %18’i Güney ve Orta Asya ve %3’ü Balkan ve Doğu Avrupa ülkelerine yapılmıştır. 2012 yılında Türkiye’nin resmi kalkınma yardımlarından en çok yararlanan ilk 10 ülke sırasıyla; Suriye, Mısır, Afganistan, Kırgızistan, Somali, Sudan, Tunus, Filistin, Kazakistan ve Bosna-Hersek olmuştur. 2012 yılında OECD/ DAC’a gönderilen öncül verilere göre Türkiye en fazla resmi insani yardım sağlayan 4. ülke olmuştur. Kalkınma yardımlarının konu itibariyle çok geniş bir alanı kapsaması, bu alanda yapılan çalışmalara ilişkin verilerin, profesyonel bir veri toplama sistemiyle toplanması ve tüm donörlerin uluslararası istatistik raporlamasına uyumlulaştırılması yardımların daha etkin olarak yapılmasını sağlamaktadır. Başarılı, etkili ve etkin, sürdürülebilir projelere imza atan başta TİKA çalışanları olmak üzere tüm kurum ve kuruluşlarımız uzmanlarını, Türk sivil toplum kuruluşları mensuplarını ve 2004 yılından bu yana söz konusu istatistiki raporlamayı yaparak ülkemizin kalkınma yardımlarının toplanmasına ve tanıtılmasına olanak sağlayan Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı Hasan Burak Ceran’a, Füsun Gür’e, Nurçin Yıldız’a ve emeği geçen tüm kadromuza şükranlarımı sunuyorum. Dr. Serdar ÇAM T‹KA BAŞKANI HAZIRLAYANLAR Füsun Gür Nurçin Yıldız Alper Eren Harun Avcı Nurdan Çakır Şevki Mert Barış REDAKTÖR Dr. Mehmet Kahraman VERİ HAZIRLAMA Füsun Gür Nurçin Yıldız Ayşe Dilsizoğlu Basriye Onur Bilge Sungur Zeynep Ercan TEKNİK DESTEK Murat Kaygusuz İLETİŞİM TİKA TASARIM Özhan Odacı www.graffiti.com.tr BASKI Biltur Basım Yayın ve Hizmet A.Ş. FOTOĞRAFLAR Tika Basın ve Tanıtım Birimi AA Arşivi KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 7 1. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI 8 1.A. Türkiye’nin 2012 Yılı Toplam Kalkınma Yardımları 8 1.B. 2012 Yılı Resmi Kalkınma Yardımlarının Yıllar Bazında Karşılaştırılması 10 1.C. 2012 Yılı Resmi Kalkınma Yardımlarının Kategorilere Göre Dağılımı 14 1.C.1. Proje Program Yardımları (PPY), Teknik İşbirliği (Tİ) ve Öğrencilere Yardım (ÖY) 18 1.C.2. Acil Yardımlar 52 1.C.3. Barışı Yapılandırma 62 1.C.4. Sığınmacılar 64 1.C.5. Yönetim Giderleri 68 1.C.6. Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Katkılar (Çok Taraflı Yardımlar) 69 1.C.7. Diğer Resmi Akımlar (DRA) 72 1.D. Özel Akımlar (ÖA) 74 1.D.1. Doğrudan Yatırımlar 74 1.D.2. Sivil Toplum Kuruluşlarının Kalkınma Yardımları 76 2. RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI 2.A. Bölgesel Dağılım 92 92 2.B. Ülkesel Dağılım 93 2.C. En Az Gelişmiş Ülkelere (EAGÜ) Yapılan Yardımlar 98 3. RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI 102 4. DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 120 4.A. Genel Değerlendirme 120 4.B. Donör Performansı 122 EKLER GRAFİK VE TABLO LİSTESİ 128 132 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI TOPLAM KALKINMA YARDIMLARI 1.A. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI TOPLAM KALKINMA YARDIMLARI Türkiye’nin 2012 yılı Toplam Kalkınma Yardımları(TKY) tutarı net 3.436,48 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. TKY’nin bileşenleri arasında kamu kurum ve kuruluşlarımız tarafından; gelişmekte olan ülkelere yapılan resmi kalkınma yardımları (RKY) ve yine kamu kurum ve kuruluşlarımız tarafından gerçekleştirilen ancak gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik kalkınmanın teşviki ve refah seviyesinin yükseltilmesi ana hedeflerine hizmet etmekle beraber yeterli hibe unsuru içermeyen diğer resmi akımlar (DRA) da yer almaktadır. Bu çerçevede 2012 yılında 2.533,3 milyon dolar resmi kalkınma yardımı ve 56,53 milyon dolarlık kredi bazında sağlanan akım ülkemiz tarafından gerçekleştirilmiştir. Gelişmekte olan ülkelere gerçekleştirilen sermaye ihracı anlamına gelen doğrudan yatırımlar, ilgili ülkedeki ekonomik kalkınmayı tetikleme potansiyellerinden dolayı kalkınma yardımları içerisinde değerlendirilmektedir. 2012 yılında ülkemiz özel sektörü tarafından 735 milyon dolarlık yeni yatırım gerçekleştirilmiştir. Gerek kalkınma işbirliği, gerekse de insani yardımlar alanında son derece aktif bir biçimde çalışan ulusal STK’lar tarafından gerçekleştirilen yardım faaliyetleri ise, toplam kalkınma yardımlarının bir diğer bileşeni olup, STK’ların öz kaynakları ile gerçekleştirdikleri yardımların tutarı 111,65 milyon dolardır. Türkiye’nin 2012 yılı Toplam Kalkınma Yardımları 3 milyar doları aşmıştır. Grafik-1: Türkİye’nİn Toplam Kalkınma Yardımları (2012, Mİlyon Dolar) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 9 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.B. TÜRK KALKINMA YARDIMLARININ YILLAR BAZINDA KARŞILAŞTIRILMASI Grafik-2: Kalkınma Yardımlarının Yıllar Bazında Karşılaştırılması (2005-2012) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 11 Grafik 2’de de görüleceği üzere, Türkiye’nin toplam kalkınma yardımları 2005 yılında 1051,94 milyon dolar iken 2012 yılında 3.436,48 milyon dolara yükselmiş ve 8 sene içerisinde 3,3 kat artmıştır. Bu artışın en belirgin sebebi resmi kalkınma yardımlarındaki artıştır. 2011 ile 2012 yılları arasında gerçekleşen kur değişimleri ve enflasyon dikkate alınarak hazırlanan TKY, bir önceki yıla göre %43,55 oranında artmıştır. (Tablo- 1) Resmi Akımlar’daki artış ise %98,96 oranında gerçekleşerek rekor seviyelere ulaşmıştır. Diğer yandan Eximbank tarafından sağlanan krediler de 2010 yılına kadar TKY’ne negatif etki ederken son 2 yıl içinde yeni kullandırılan kredilerin alınan faizlerden daha fazla olması nedeniyle artı değer olarak hesaplamalara etki etmiştir. Tablo-1: Türkİye’nİn Kalkınma Yardımlarının Karşılaştırılması (2011- 2012) 2012 (Cari fiyatlarla, milyon dolar) 2011 2012 (Cari fiyatlarla, (2011 fiyatlarıyla, milyon dolar) milyon dolar) Değişim % Toplam KY 3.436,48 2.363,14 3.392,35 43,55 1. Resmi Akımlar 2.589,30 1.284,73 2.556,05 98,96 1.1. Resmi KY 2.533,30 1.273,01 2.500,77 96,45 1.1.1. İki Taraflı RKY 2.422,50 1.226,21 2.391,39 95,02 110,80 46,80 109,38 -48,77 56,53 11,72 55,80 376,14 2.Özel Akımlar 846,65 1.078,72 835,78 -22,52 2.1.Özel Sektör Akımları 735,00 879,2 725,56 -17,47 2.2. STK Akımları 111,65 199,52 110,22 -44,76 1.1.2. Çok Taraflı RKY 1.2. Diğer Resmi Akımlar Diğer resmi yardımlar 2011 yılında 11,72 milyon dolar olarak gerçekleşmiş iken, 2012 yılında açılan yeni krediler ile söz konusu rakam 56,53 milyon dolara yükselerek %376 oranında bir artış göstermiştir. Türk özel sektörünün yaptığı doğrudan yatırım tutarı (DYT) 2011 yılında 879,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiş iken, 2012 yılında bu rakam 735 milyon dolara gerileyerek %-17,47’lik bir düşüş göstermiştir. Türk sivil toplum kuruluşları tarafından yapılan yardımlar (STKY) 2011 yılında 199,52 milyon dolar iken, 2012 yılında bu rakam %44’lük reel azalışla 111,65 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, Türk kamu kurum ve kuruluşlarımız tarafından STK’lara 39,43 milyon dolar kaynak aktarılmıştır. Söz konusu kaynak ve STK’ların öz kaynakları ile birlikte toplam 151,08 milyon dolar düzeyinde yardım, sahada STK’larımız tarafından edilmiştir. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI RKY Sağlama Biçimleri Kalkınma yardımlarının en önemli bileşeni olan resmi kalkınma yardımları (RKY), esas olarak aşağıdaki teslim biçimlerinden biri veya birkaçı kullanılarak ülkelerdeki muhataplarına ulaştırılmaktadır: Doğrudan doğruya kamu sektörü tarafından, Ulusal veya uluslararası STK’lar üzerinden, Diğer taraftan OECD- Kalkınma Yardımları Komitesi(DAC) üyesi ülkeler, uluslararası kuruluşların listesini belirlemiştir; bu listede yer almayan uluslararası kuruluşlara yapılan aidat veya katkılar, kalkınma amacı gütmediği için yardım sayılmamaktadır. 2012 Yılı Resmi Kalkınma Yardımları 2012 yılında, toplam 2.533,3 milyon dolar olarak gerçekleşen RKY’nin 2.033,3 milyon doları bağış niteliğinde olup, 500 Uluslararası kuruluşlara katkı sağlamak milyon doları resmi kredi yardımıdır. suretiyle Toplam yardımın 2.422,5 milyon doları ülkelere yapılan iki taraflı yardımları, Bu kanalların ilk üçünün kullanıldığı 110,8 milyon doları ise uluslararası teslim biçimleri iki taraflı, sonuncusu kuruluşlara yapılan çok taraflı katkıları ise çok taraflı yardımlar olarak göstermektedir. 2011 yılı baz alınmak sınıflandırılmaktadır. kaydıyla, döviz kurundaki değişimler Kalkınma yardımları çalışmalarının çok ve enflasyon oranı hesaba katılarak taraflı işlemleri uluslararası kuruluşlar yapılan hesaplamalar göstermektedir ki aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Türkiye’nin Resmi Kalkınma Yardımları Söz konusu uluslararası kuruluşlar üye 2012 yılında %96,45 oranında bir ülkelerin katılımı ile oluşturdukları artış kaydederek, ilk kez 2 milyar bütçeler ile geliştirdikleri program ve doları aşmıştır. Ülkemiz tarafından projeleri uygulamakta ve/veya kredi borç gerçekleştirilen RKY’nin 2002 yılından işlemlerini doğrudan yürütmektedirler. bu yana izlediği seyri gösteren Grafik- 3 Donör ülkelerin uluslararası kuruluşlara aşağıda yer almaktadır. yaptıklara katkı ve aidat ödemeleri bu OECD DAC Üyeleri tarafından çerçevede değerlendirilmektedir. belirlenen yardım alan ülkeler listesi ve Türkiye tarafından hangi ülkeye ne kadar yardım yapıldığı EK-2’de yer almaktadır. Kamu-özel sektör ortaklığı çerçevesinde, Türkiye’nin Resmi Kalkınma Yardımları 2012 yılında %96,45 artışla, ilk kez 2 milyar doları aşmıştır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 13 Grafik– 3: Resmİ Kalkınma Yardımları (2002-2012, carİ fİyatlarla, MİLYON DOLAR) 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.C. 2012 YILI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ KATEGORİLERE GÖRE DAĞILIMI Her yıl düzenli olarak OECD/DAC tarafından gerçekleştirilen istatistik toplantılarında tüm ülkelerin istatistiki bilgilerini aynı zeminde derleyebilmeleri için çalışmalar yapılmaktadır. Bu bağlamda bilgilerin daha sağlıklı tasnif edilmesi için donör ülkelerin temsilcileri tarafından çeşitli öneriler getirilmektedir. Örneğin önceki yıllarda “barışı yapılandırma yardımları” ayrı bir kategori olarak değerlendirilirken sonraki yıllarda yeni açılan bir üst başlığın altında değerlendirilebilmektedir. Bir başka örnek ise 2011 yılında “yurtiçinde öğrencilere yapılan yardımlar” adı altında yeni bir kategori oluşturulmasıdır. “Acil ve İnsani Yardımlar” kategorisi aynı şekilde Proje ve Program kategorisinin içinde raporlanmaya başlanmıştır. Özetle OECD/DAC raporlama sistemi her geçen sene yenilenerek ortak doğrular bulunmaya çalışılmaktadır. OECD DAC tarafından getirilen yeniliklere ilaveten ülkemizin de yardımları çeşitlenmekte ve daha önceki yıllarda raporlanmayan yeni bütçe kalemlerine girişler yapılabilmektedir. 2012 yılında ilk defa gerçekleşen iki önemli yardım türü mevcuttur. Bunlardan birincisi ülkemizin ilk defa tavizli kredi yardımı vermesi; ikincisi ise gelişmekte olan ülkelerin bütçelerine doğrudan katkıda bulunulmuş olmasıdır. 2012 yılında resmi kalkınma yardımlarının ana kategorileri ve alt kategorilerine dağılımı sırasıyla Grafik 4’te ve Tablo 2’de yer almaktadır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 15 Grafik-4: Resmİ Kalkınma Yardımlarının Ana Kategorİlere Dağılımı (MİLYON DOLAR) 2.422,5 110,8 İKİ TARAFLI YRD. ÇOK TARAFLI YRD. RESMİ KALKINMA YARDIMLARI 2.533,3 Milyon Dolar Tablo-2: Türkİye’nİn Resmİ Kalkınma Yardımlarının Kategorİlerİ KATEGORİ Milyon Dolar 1. RESMİ KALKINMA YARDIMLARI 2.533,30 1.1. İKİ TARAFLI RESMİ KALKINMA YARDIMLARI 2.422,50 DOĞRUDAN BÜTÇE DESTEĞİ SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINA, KAMU-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİNE VE ARAŞTIRMA ENSTİTÜLERİNE DESTEK PROJE TİPİ GİRİŞİMLER -Acil ve İnsani Yardımlar -İmtiyazlı Krediler -Proje Program Yardımları TEKNİK İŞBİRLİĞİ 60,00 4,75 1.870,71 186,62 YURTİÇİ ÖĞRENCİ YARDIMLARI 97,94 YÖNETİM GİDERLERİ 90,44 KALKINMA YARDIMLARI TANITIMI ÇALIŞMALARI 1,24 SIĞINMACILAR 110,80 1.2. ÇOK TARAFLI RESMİ KALKINMA YARDIMLARI 110,80 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 2011’den 2012’ye değişen döviz kurları ve enflasyon dikkate alınarak hazırlanan resmi kalkınma yardımlarının değişim oranları, aşağıda Tablo- 3’te gösterilmiştir. Tablo-3: Türkİye’nİn Resmİ Kalkınma Yardımlarının KarşılaştırILması (2011- 2012) 2012 2011 2012 (Cari fiyatlarla, (Cari fiyatlarla, (2011 fiyatlarıyla, milyon dolar) milyon dolar) milyon dolar) TÜRKİYE’NİN RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ KARŞILAŞTIRMASI (2011, 2012 YILLARI) Değişim % 1.1. Resmi Kalkınma Yardımları 2.533,30 1.273,01 2.500,77 96,45 1.1.1. İki Taraflı RKY 2.422,50 1.226,21 2.391,39 95,02 517,30 598,83 510,66 31,43 97,94 73,56 96,68 31,43 110,80 213,50 109,38 -48,77 1.040,03 267,27 1.026,67 284,13 1.1.1.5. Ulusal STK’lara Destek 4,75 1,38 4,69 239,78 1.1.1.6. Kalkınma Yardımları Tanıtımı 1,24 0,38 1,22 222,13 90,44 70,73 89,28 26,22 110,08 46,8 108,67 132,19 1.1.1.1. PPY+Tİ 1.1.1.2. Yabancı Öğrencilere Yardım 1.1.1.3. Sığınmacılar 1.1.1.4. Acil Yardımlar 1.1.1.7. Yönetim Giderleri 1.1.2. Çok Taraflı RKY Tablo 3’te sığınmacılara yapılan yardımın %-48,77 oranında düştüğü görülmektedir. Bu değişimin gerçek sebebi 2011 yılında ülkemize gelen Suriyeli sığınmacıların sığınmacı olarak değerlendirilmesi 2012 yılında ise bu kategoriden çıkartılarak acil yardım kategorisinde değerlendirilmesidir. OECD- DAC tarafından, gelişmekte olan ülkeden gelen bir sığınmacıya 1 yıl içinde yapılan yardımlar resmi kalkınma yardımları olarak raporlanmaktadır. Ancak ülkemiz topraklarına giren onbinlerce yaralı Suriyeli misafirin klasik sığınmacı olarak değerlendirilmesi mümkün olamamıştır. Diğer taraftan Acil Yardımlar, Ulusal STK’lara Destek, Kalkınma Yardımları Tanıtımı kategorilerinde %200 oranını aşan artışlar gözlenmiştir. 2012 yılında Resmi Kalkınma Yardımlarındaki artışın en belirgin sebepleri arasında Türkiye’ye gelen Suriyeli misafirlerin 8 ilimizde ağırlanmasıdır. Diğer yandan ülkemizin gelişmekte olan ülkelere verdiği krediler ve bütçe destekleri de artışın diğer sebebidir. Acil Yardımlar, Ulusal STK’lara Destek ve Kalkınma Yardımları Tanıtımı kategorilerinde %200 oranını aşan artışlar gözlenmiştir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 17 Tavizli Kredi/Borç Bir yardımın, resmi kalkınma yardımı sayılabilmesi için 3 şartın yerine getirilmesi gereklidir; Yardımın kamu sektörü tarafından icra edilmesi, Yardımın ekonomik kalkınmanın ve refahın teşvik edilmesine yönelik olması, Yardımın finansal açıdan imtiyazlı şartlar içermesi (ayrıcalıklı şartlarla en az %25 bağış unsuruna sahip olması). Finansal açıdan imtiyazlı şartlar içeren krediye “Tavizli kredi/borç” denilmektedir. Başka bir deyişle; piyasa şartlarına göre, daha iyi şartlarda alıcıya verilen borç anlamına gelmektedir. Kredinin tavizli sayılabilmesi için faizinin piyasaya göre daha düşük olması, vadesinin daha uzun olması veya her iki durumun da geçerli olması gerekmektedir. Ülkemiz 2012 yılında ilk defa bu tanımlara uyan bir kategoride resmi kalkınma yardımı gerçekleştirmiştir. Ülkemiz ve Mısır arasındaki tarihsel ve kültürel bağlar ile uzun süredir var olan dostane ilişkiler çerçevesinde, ülkemizi temsilen Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ile Mısır Maliye Bakanlığı arasında Eylül 2012 tarihinde bir Protokol imzalanmıştır. Söz konusu Protokol çerçevesinde ülkemiz tarafından Mısır’a 1 milyar doları aşmayacak şekilde bir kredi sağlanması kararlaştırılmıştır. Verilen kredi ile Mısır’ın ekonomik büyüme ve kalkınmasının hızlandırılması hedeflenmiştir. Kredinin, Mısır kamu sektörü altyapı projelerini finanse etmek için kullanması öngörülmüştür. Verilen kredinin taviz oranı %28,95 olarak hesaplanmış olup, böylelikle OECDDAC tarafından “en az %25 bağış unsuru içermesi” koşulu da sağlanmıştır. Kredinin ilk dilimi olan 500 milyon dolarlık kısmı 2012 yılının son aylarında Mısır’a ulaştırılmış, ikinci dilimi ise 2013 yılında sevk edilecektir. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.C.1. Proje ve Program Yardımları (PPY), Teknik İşbirliği (Tİ) ve Öğrenci Yardımları Teknik İşbirliği (Tİ) ortaklık kurulan ülkelerdeki kalkınmayı hızlandırıcı düşüncelerin, teknolojinin, bilgi ve becerilerin transferi yoluyla kişilerin, organizasyonların ve kurumsal yapıların yeterliliklerini ve etkinliklerini güçlendirmek olarak tanımlanabilir. Teknik İşbirliği bilgi ve beceri transferinin yanısıra transfer edilen bilgi ve becerinin yaygınlaştırılarak kullanılmasına yönelik koşulların iyileştirilmesini de içermektedir. Teknik İşbirliği, işbirliğine gidilen kurumların, kendi koşullarını yine kendi çabalarıyla iyileştirmelerine destek olmaktır. Genel olarak uzun veya kısa dönemli personel, eğitim, danışmanlık, araştırma veya malzeme sağlanması yoluyla yürütülür. “Ağır” (hard) teknik işbirliği mühendislik/süpervizyon veya teknik fizibilite çalışmalarının bir parçası olarak kabul edilirken, “hafif” (soft) Tİ faaliyetleri ise eğitim ve yönetsel tavsiye desteğinden oluşmaktadır. Teknik işbirliği çalışmaları aşağıdakileri kapsar: Kalkınmakta olan ülkelerden öğrencilere orta ve üstü örgün eğitim çerçevesinde verilen burs destekleri Kurumsal kapasite geliştirmeye, meslek edindirmeye vs. yönelik her türlü kurs Kurslar kapsamında gerçekleştirilen ekipman, malzeme yardımları Eğitmen/öğretmen görevlendirmeleri Kapasite geliştirmeye yönelik kitap, dergi vs. basımı Seminer, sempozyum gibi fikri üretime sahne olan etkinlikler Ödüllü yarışmaları (Kompozisyon Yarışması, Matematik Olimpiyatları gibi) Kapasite artırımına yönelik diğer benzeri faaliyetler. Grafik-5: İkİ Taraflı Yardımların Sektörel Dağılımı (2012, mİlyon dolar) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 19 Proje ve Program Yardımları: Yatırım projeleri ve program yardımları olarak ikiye ayrılmaktadır: Yatırım projeleri, alıcı ülkenin fiziki sermayesini arttırmaya yönelik faaliyetleri ve bu faaliyetler çerçevesinde gerçekleştirilen teknik işbirliği çalışmalarını kapsar. Program yardımları ise, bütçe ve ödemeler dengesi desteklerini, demirbaş ve emtia finansmanını ve sektörel yardımları kapsamaktadır. Okul inşa etmek/onarmak, sıra/masa bilgisayar gibi demirbaşlar temin etmek yoluyla eğitim fiziki altyapısını iyileştirmek. Üniversite, hastane işletmek. Su kuyusu/su filtre istasyonu inşa etmek yoluyla hane halkına içme suyu sağlamak. İlgili ülkenin tarımsal kalkınma programına bütçe desteğinde bulunmak. Proje ve Program Yardımları (PPY), Teknik İşbirliği (Tİ) ve Öğrenci Yardımları kategorileri sektörler bazında raporlanabilmekte olup 2012 yılında bu kategorilerde gerçekleştirilen çalışmalar aşağıda yer almaktadır. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER SEKTÖRÜ EĞİTİM Gelişmekte olan ülkelerin eğitim sistemlerinde yenilikler yapmak ve bu ülkelerin dünya standartlarını yakalamasına yardımcı olmak amacıyla ülkemiz tarafından birçok çalışma yürütülmektedir. Sistem reformları, kurumların modernleştirilmesi, eğitimöğretim sırasında kullanılan araç ve gereçlerin teknolojik gelişmelere paralel düzeyde olması, öğretmenlerin mesleki bilgi ve beceri düzeylerinin yükseltilmesi, okul yönetiminde yapılacak değişiklikler yoluyla öğretme ve öğrenme sürecinin geliştirilmesi öne çıkan hedeflerdir. Tüm bunların yanısıra herkesin temel eğitime ulaşması da eğitim politikalarının ve uygulanan stratejilerin temelini oluşturmaktadır. Modern okulların inşa edilmesi, eski okulların tadilatı, dil laboratuvarı kurulması öğrenci, bursları, yurt inşası gibi yerel eksiklikleri dolduracak ve aksaklıkları giderecek nitelikli projeler önceki yıllarda olduğu gibi 2012 yılında da hayata geçirilmiştir. 2012 yılında yürütülen eğitim projelerinden örnekler aşağıda sıralanmıştır: Afganistan Vardak ilinde 16 derslikli 1.000 öğrenci kapasiteli Çak Şehit Kerim Lisesi bina ve müştemilatı inşası Vardak ili Behsud-2 ilçesinde 16 derslikli 960 öğrenci kapasiteli Kotali Molla Yakup Okulu inşası Vardak ili Narh ilçesinde 16 derslikli 1.000 öğrenci kapasiteli eğitim-öğretim Dr. Abdulvekil Okulu bina ve müştemilatı inşası Vardak ili Behsud-1 ilçesinde 12 derslikli 720 öğrenci kapasiteli Dahani Garm Ab Lisesi bina ve müştemilatı inşası Cevizcan ili Mısırabad ilçesinde 16 derslikli okul inşası ve mobilya temini Faryab ili Şirintagab ilçesinde Kohi Sayad köyüne 16 derslikli Eğitim Enstitüsü hizmet binası inşası Kabil ilinde 80 öğretmene hizmet verecek 4 seminer odası 96 yatak kapasiteli 48 oda ve 180 kişilik konferans salonu ve 200 kişilik yemekhane ve kafeteryası olan Sürekli Eğitim Merkezi Kompleksi inşası Cevizcan ili Şıbırgan ilçesinde 42 derslikli Çerimgerhane Kız Okulu hizmet binası inşası Sarıpul ilinde 16 derslikli okul hizmet binası inşası Vardak ili Celriz ilçesinde 600 öğrencinin eğitim göreceği 8 derslikli Veli Asır Okulu bina ve müştemilatı inşası. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 21 Kazakistan Almati/Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi-yurt binası inşaatı Kırgızistan Oş Şehri Ak-Tilek Semti’nde tam donanımlı 850 kişilik devlet okulu yapımı Moğolistan Bayan Ulgi şehrinde 5 okula donanım desteği Nalayh ilçesinde Konya Kültür Merkezi inşası ve Merkez bünyesinde kız yurdu Bosna-Hersek Kiseljak belediyesi, Zabrde köyünde İlköğretim Okuluna ek derslik yapılması, asma köprü inşası ve derslik donanımı sağlanması Kakanj şehrinde bulunan ve 386 öğrencisiyle bütün bölgeye hizmet veren Reşat Kadiç İlköğretim Okulu ısıtma sistemi, kapı ve pencere doğramalarının iyileştirilmesi ve kanserojen maddeler içeren çatı malzemelerinin değiştirilmesine yönelik kapsamlı tadilatı Ak-Tilek Devlet Okulu – Kırgızistan Saraybosna’da 327 okuldan 100’ünün modernize edilmesini amaçlayan bir proje oluşturulması ve bu okullara donanım desteği 870 öğrencinin eğitim gördüğü 5 Ekim İlköğretim Okulu’nun modern okul gereçleri ile donatılması, bir multimedya dersliği kurulması, okulun tadilatı Una-Sana Kantonu’na bağlı Bihaç şehrinde bulunan Bihaç Üniversitesi Sağlık Meslek Yüksek Okulu’na mikrobiyoloji laboratuvarı ve Teknik Fakülte’ye ağaç ürünleri analiz laboratuvarı kurulması Reşat Kadiç İlköğretim Okulu – Bosna-Hersek 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Makedonya Gostivar belediyesi, Yukarı Banitsa köyünde 260 öğrencinin eğitim göreceği Yukarı Banitsa Mustafa Kemal Atatürk İlköğretim Okulu inşası ve donatılması Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği işbirliği ile 119 ilköğretim, 116 lise ve 212 üniversite öğrencisi olmak üzere toplam 447 öğrenciye eğitim bursu sağlanması Yukarı Banitsa Mustafa Kemal Atatürk İlköğretim Okulu – Makedonya Studeniçan belediyesi Tsvetova köyünde bulunan ve 1955 yılında inşa edilen okul binasının tadilatı Tsvetova Köyü Okul İnşaatı – Makedonya Sırbistan Moldova Sancak Bölgesi’nde 20 derslikli Novi Pazar İlköğretim Okulu yapım ve donanım desteği 500 öğrencisiyle ülkenin en büyük okullarından olan Orizont Eğitim Kurumları’na ait ilkokulun tadilatı. Novi Pazar’da bulunan Dositey Obradoviç Kütüphanesi’nin en önemli bölümü olan 80 kişilik okuma salonu tadilatı Tutin’in Starçeviçe, Dobrinya ve Naboye köylerindeki 3 okulun yeniden yapımı Sancak Bölgesi Nova Varoş Teknik Lisesi ve Prijepolye Kültür Merkezi’nin tadilatı 2011’de inşası başlayan 600 öğrenci kapasiteli Buyanovac İlköğretim Okulu’nun inşası ve çevre düzenlemesi. Ukrayna Satılık Hacı Köyünde bulunan okul binasının onarımı. Irak 354 öğrenciye burs verilmesi başta olmak üzere muhtelif eğitim yardımları. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 23 Ruanda Somali “D.A.W.A.-Ruanda Eğitim Köprüsü Projesi” kapsamında, anaokulu ve ilkokul olarak kullanılması tasarlanan 400 öğrenci kapasiteli binanın donatılması Zeyla kentindeki Saadadin adlı okulun ve yurdun bakım-onarımı Togo Lome’de bulunan Agoe Centrale Kamu İlkokulu’na donanım desteği Lome’de bulunan Zor Durumdaki Çocukların Referans, Yönlendirme ve Konaklama Merkezi’nin (CROSPEDI) güçlendirilmesi Kamerun Başkent Yaounde’de Ndonga İlköğretim Okulu’na bilişim laboratuvar dersliği kurulması Senegal Tivaoune’de bulunan Sokhna Fatou Ba Ahmed Anaokulu’nun fiziksel şartlarının iyileştirilmesi 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI YURTİÇİ ÖĞRENCİ YARDIMLARI “Büyük Öğrenci Projesi”; Milli Eğitim Bakanlığı’nın yetkisinde 1992 yılından 2010 yılına kadar Türk Cumhuriyetleri ile Türk ve akraba topluluklardan devlet burslusu olarak yükseköğrenim görmek üzere ülkemize gelen öğrencilere yönelik bir projedir. Son 20 yıllık süreçte, Büyük Öğrenci Projesi ve ikili anlaşmalar kapsamında ülkemizde üniversite eğitimi almaları amacıyla, ülke ve topluluklardan 40.000 dolayında öğrenciye burs tahsis edilmiştir. Söz konusu burs programları 2010 yılında Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ve Uluslararası Öğrenciler Değerlendirme Kurulu’na devredilmiştir. 2011 yılında yükseköğretimde uluslararasılaşmanın önemi de göz önüne alınarak 21 Bakanlık, 116 üniversite ve 56 dış temsilcilikten görüş alınmış ve Türkiye Bursları adı altında farklı düzey ve kategorilere sahip burs programları oluşturulmuştur. Bu çerçevede, “nitelikli seçim, kaliteli eğitim süreci ve mezuniyet sonrası etkin iletişim” unsurlarının temel yaklaşım olarak benimsenmesi kararlaştırılmıştır. Türkiye Bursları uygulamasıyla; Başvuruların internet ortamında alınması sağlanarak, dünya çapında çok daha fazla sayıda öğrenciye erişim imkânı sunulmuştur. Online başvuru sistemine geçilmesi ile birlikte önceki yıllara göre başvuru sayısı 8.000’den 45.000 düzeyine ulaşmıştır. Dinamik ve bölgelere göre farklılaşan burs kategorileri geliştirilmiştir. Adaylara sunulan bölüm ve program tercihleri, ilgili ülkenin ihtiyaçları ve ülkemizin imkân ve öncelikleri dikkate alınarak belirlenmektedir. Dünyada bilinen burs programlarının tamamında olduğu gibi yerinde mülakat tekniği incelenmiş ve uygulanmıştır. 49 ülkede 70 noktada akademisyen ve uzmanlardan oluşan heyetler tarafından yaklaşık 10.000 aday ile yüz yüze mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Öğrencilere eğitim seviyelerine göre verilen burs miktarları %50 ilâ %80 oranlarında artırılmıştır. İlgili kurumlar nezdinde yapılan girişimlerle, öğrencilerin, yabancı uyruklu olmaları hasebiyle aşmaları gereken zorunlu bürokratik süreçler kolaylaştırılmış (öğrenci belgesi alma, ikamet izni vb.) ve ülkemizdeki kamu kurumları ile üniversite çalışanlarında konuyla ilgili farkındalık yaratılarak izlenmesi gereken prosedürler rasyonelleştirilmiştir. Uluslararası öğrencilerin barınma imkânları çeşitlendirilmiş ve iyileştirilmiştir. Örneğin lisans üstü seviyedeki öğrencilerin ücretli yurtlardan faydalanabilmelerine olanak tanınmıştır. Öğrencilerin, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri amacıyla “genel sağlık sigortası” kapsamına alınmaları konusu çözüme kavuşturulmuştur. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 25 2012 yılında Milli Eğitim Bakanlığı ile Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen proje ve programlar şu şekildedir: Tunus, İran, Lübnan, Libya, Afganistan, Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Moldova ve Tacikistan olmak üzere 13 ülkede 322 öğretmen görevlendirilmiştir. Hükümetimizce çeşitli hükümetler emrine verilen burs programlarından 1.171 öğrenci yararlanmıştır. Türkiye Bursları kapsamında, kalkınma yardımları alan ülkelerden 65’i Türkçe Öğretim Merkezi’nde (TÖMER) Türkçe eğitimi, 169’u ön lisans, 3.324’ü lisans, 664’ü yüksek lisans, 489’u doktora ve 4’ü bütünleşik doktora programlarında olmak üzere toplam 4.715 öğrencinin yanısıra diğer topluluklardan da toplam 233 öğrenci ülkemizde eğitim görmüştür. Ürdün 1, Bosna-Hersek 1, Suriye 3, İran 19, Afganistan 9, Kırgızistan 7, Irak 2, Bulgaristan 1, Kazakistan 2, Romanya 1, Özbekistan 2, Çin 3, Azerbaycan 2, Moğolistan 1, Makedonya 1, Kosova 2 kişiye yüksek lisans için eğitim desteği verilmiştir. TÜBİTAK tarafından yürütülen “Yabancı Uyruklular için Araştırma ve Doktora Burs Programı” kapsamında Arnavutluk 4, Azerbaycan 3, Bangladeş 2, Bosna-Hersek 2, Etyopya 2, Filipinler 1, Filistin 9, Gambiya 1, Irak 3, İran 58, Kazakistan 5, Kenya 2, Kırgızistan 16, Kosova 1, Kuzey Kore 1, Makedonya 3, Moğolistan 6, Nijerya 6, Pakistan 12, Sudan 1, Suriye 1, Tacikistan 1, Türkmenistan 2, Uganda 2, Ukrayna 3, Çin 2, Hindistan 6, Somali’den de 1 öğrencinin yurt içi burs yardımından faydalanması sağlanmıştır. Makedonyalı ilköğretim, lise ve üniversite düzeyindeki öğrencilere dört yıldır verilmekte olan burs desteği 2012-2013 eğitim-öğretim yılında da sürdürülmüş, 620 öğrenciye 6 ay süreyle burs desteği verilmiştir. Gazze İslam Üniversitesi Akademik Destek Programı kapsamında 24 doktora öğrencisine burs verilmiştir. Somali’den gelen 400 ortaokul ve lise öğrencisinin 1 yıl süreyle ülkemizde eğitim almaları sağlanmıştır. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI SAĞLIK Ülkemizin bilgi ve tecrübelerinin paylaşılması, ikili ve çok taraflı sağlık işbirliğinin geliştirilmesi ve uygulama örnekleri ile Türkiye gelişmekte olan ülkelere model teşkil etmektedir. Bu bilinçle 2012 yılında ülkemiz hastane yapım ve onarımları, poliklinik yapım ve onarımları, tıbbi donanım destekleri, ameliyatlar, sağlık taramaları ve sarf malzeme destekleri, uzman/doktor eğitimleri ile önemli sağlık projelerine imza atmıştır. Diğer yandan gelişmekte olan ülkelerin sağlık sektöründeki yardımlarını desteklemek amacıyla Türk kamu kurum ve kuruluşları ile Türk STK’ları işbirliği yapmaktadırlar. Sağlık alanında düzenlenen uluslararası konferans ve sempozyumlara lojistik ve maddi destek sağlamıştır. Pakistan Pencap Eyaleti Muzaffergar ilinde 50 yataklı hastane yapımı Kırgızistan Gagarin Sokağı Hastane projesi ile Kırgızistan’ın Oş şehrinde 3 katlı, toplam 2.760m2 kapalı alanı olan hastane inşa edilmesi Özbekistan Kazalar, hastalıklar, doğumdan gelen kusur ve bozuklukları tedavi etmek amacıyla Özbekistan Fergana Vadisi’nde 15 kişilik bir tıbbi ekip tarafından plastik cerrahi operasyonları gerçekleştirilmiştir. Ukrayna Çernobil Nükleer Santralinde meydana gelen kazanın ardından 25 yıl geçmesine rağmen 3. Çernobil alanını oluşturan bölgede 100.000’den fazla Ukraynalı çocuk yaşamakta ve sürekli radyosezyum etkisine maruz kalmaktadır. Deniz iklimine ihtiyaç duyan 50 Çernobil çocuğu için Herson bölgesi Skadovsk şehrindeki “Delfin” Çocuk Kampında 15 günlük tedavi programı uygulanmıştır. Gagarin Sokağı Hastane Projesi – Kırgızistan 2012 yılı sağlık projelerinden örnekler: Afganistan 5 tam teşekküllü ambulans hibesi Afganistan’ın yeniden imarı kapsamında “Cevizcan ili Mingecik ilçesi Koyunlu Vatani köyüne BHC klinik hizmet binası inşası Sürgünden Dönen Halklar Tıp Merkezi binası tadilatı ve yerleşim merkezlerine ziyaretlerde kullanılacak seyyar donanımların temini KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 27 Makedonya Hıfzıssıhha ve hijyen bilinci ile uygulamalarının oldukça geri olduğu bölgelerde, Hepatit A bilgilendirme toplantılarının gerçekleştirilmesi ve Buçim, Topolnitsa, Pirnali, Kılavuzlu, Alikoç, Koçali köylerinden yaklaşık 180 kişinin bilinçlendirilmesi Vulkaneşti Bölge Hastanesi – Moldova Moldova Gagauzya’da Vulkaneşti kasabasında yer alan 100 yataklı 239 personeli bulunan Vulkaneşti Bölge Hastanesi’nin tadilatı ve onarımı Karadağ Kan Transfüzyon Merkezine onarım desteği Kosova 5 ambulans hibesi Filistin Gazze’de Filistin-Türkiye Dostluk Hastanesi (10 blok, 34.000 m2 kapalı alan 150 yatak) inşasına 2011 yılı Mayıs ayında başlanmıştır. 2014 yılı Şubat ayında inşaatının tamamlanması planlanan hastanenin tıbbi donanımı, mobilyası ile elektronik ekipmanları da ülkemiz tarafından sağlanacak olup, “Filistin Ulusal Yönetimi” egemenliğindeki bölgenin en büyük hastanesi olma özelliğini taşımaktadır. Yapımına 2011 yılında başlanan Batı Şeria’nın Tubas şehrinde inşa edilen 30 yataklı Tubas Türk Hastanesi Yemen 15 Yemenli sağlık personelinin 3 hafta süreyle ülkemizde eğitim Tubas Türk Hastanesi – Filistin 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Sudan Güney Darfur Eyaleti başkenti Nyala’da 150 yataklı hastane inşa edilmesi, donanımı sağlanması ve fiziksel işletimi Federal Sağlık Bakanlığı bünyesinde çalışan 7 kişilik doktor heyetinin 6 ay boyunca eğitimi NYALA TURK HASTANESİ Türkiye’den gönüllü sağlık çalışanlarından seçilecek doktor ve yardımcı sağlık personelinin çalışacağı hastane Ocak 2013’ten itibaren işletmeye açılacaktır. Hastane, 11.000 m2 kapalı alanı ile toplamda 50.000 m2 alan üzerine kurulmuştur. 46 yoğun bakım yatağı ile 150 normal yatak kapasitesine sahip olan hastanede; 3 ameliyathane, 2 doğumhane, tam donanımlı bir radyoloji ünitesi ve laboratuvarlar bulunmaktadır. Hastane bölgenin en modern ve donanımlı hastanesi olma özelliği taşımaktadır. İnşaatı Türk firmalarınca gerçekleştirilen hastanenin yapımında en üst kalitede malzemeler kullanılmıştır. Ülkesel sıkıntılar nedeniyle malzemelerin çoğu Türkiye’den getirilmiştir. Hastane aynı zamanda Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak faaliyet gösterecektir. Eğitim çalışmalarını yürütmek üzere Türkiye’den görevlendirilecek akademisyenlerle 15 ayrı dalda toplam 107 asistana eğitim verilecektir. Mogadişu’da 200 Yataklı Türk Hastanesi İnşa Edilmesi Eski adıyla Dikfer Bölgesi’nde bulunan harap durumdaki hastanenin yerine yapılan 200 yataklı Türk hastanesinin inşaatı 2012 yılı içinde büyük ölçüde tamamlanmış; 2013 yılı içinde hizmete açılması planlanmaktadır. Sağlık Bakanlığı tarafından TOKİ’ye yaptırılan hastane inşaatının medikal donanımı ve mobilya tefrişatı ise TİKA tarafından sağlanmaktadır. Tamamlandığında Doğu Afrika’nın en modern hastanesi olacak Türk hastanesi, hastalara hizmet vermeye başladıktan sonra hem Somali’de hem de tüm Doğu Afrika’da sağlık alanında ciddi bir kapasite artışı yaratacaktır. 5 yıl süresince ortak işletilecek hastanede doktorların ve sağlık personelinin giderleri TİKA tarafından karşılanacaktır. Böylelikle Somali’de bir sağlık altyapısı oluşturulması hem de sağlık alanında insan kaynağı yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Senegal, Nijer, Mali, Burkina Faso, Gine Bissau ve Yemen’de bilhassa doğum, kaza ve travma vakalarında ilk müdahalede bulunulamaması ve hastaların sağlık kuruluşlarına zamanında yetiştirilememesinden dolayı yaşanan can kayıplarının önüne geçilmesi amacıyla adı geçen ülkelere toplam 12 tam donanımlı ambulans sağlanmıştır. 200 Yataklı Türk Hastanesi – Somali KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 29 Uluslararası Tıp Kongre/Sempozyumları: Ekim 2012’de İstanbul’da düzenlenen VIII. Türkiye Maternal Fetal Tıp ve Perinatoloji Ulusal Kongresine Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan ve Kosova’dan toplam 10 sağlık personelinin katılımının sağlanması Kasım 2012’de Ankara’da düzenlenen “5. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi”ne yabancı ülkelerden 22 sektör temsilcilerinin katılımının sağlanması Temmuz 2012’de Adli Tıp Kursları Temmuz 2012’de İstanbul’da “22. Dünya Adli Tıp Akademisi Kongresi”, toplam 72 uzmanın katılımının sağlanması 2012 yılı nüfus politikaları ve üreme sağlığı projelerinden örnekler: Özbekistan Sağlam Evlat Vakfı ile İşbirliği-Mobil Klinik Projesi ve üreme sağlığı konusunda hizmet sunulmasına imkân veren tam donanımlı bir “Mobil Klinik” aracı temini Gürcistan’da Sağlık Eğitim Programı 2008 yılından itibaren 6 kez başarıyla gerçekleştirilen, 20’si 2012 yılında olmak üzere, toplam 78 doktor ve 14 hemşirenin Ankara hastanelerinde uygulamalı eğitimi 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Kazak Doktorların Eğitimi Kazakistan Sağlık Bakanlığı’ndan 20 doktorun Kadın ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları hastanelerinde 2 hafta süreyle eğitimi Kazakistanlı 20 doktora Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Hematoloji, Onkoloji, Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde 2 dönem halinde 3’er haftalık eğitim Azeri 43 doktor ve 40 hemşireye, 1,5 ay süreyle eğitim Sudan-Türk Ebe Eğitim Merkezi Eğiticilerinden oluşan 11 kişilik gruba 3 hafta süreyle Türk eğitim ve araştırma hastanelerinde eğitim Güney Sudan Juba Eğitim Hastanesi’nin doğum kliniğinde görevli 10 ebenin 1,5 ay süreyle Türk eğitim ve araştırma hastanelerinde eğitimi Fildişi Sahili Sağlık Personelinin Eğitimi Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü’nde hemşire ve yardımcı teknik personel kadrolarında görev yapmakta olan 10 kişilik sağlık personelinin eğitimi. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 31 SU VE SU HİJYENİ Dünyada nüfusun hızla artması, küresel ekonominin sürekli genişlemesi sonucunda tabii kaynaklar üzerindeki baskılar gün geçtikçe artmakta, aşırı tüketim ile birlikte temel çevre göstergeleri giderek daha çok bozulmaktadır. Eğer gerekli tedbirler zamanında alınmazsa dünyamızın eko-sistemi bozularak dünyamız yaşanmaz hale gelecektir. Yerkürede 4 milyar hektardan fazla alanı ve 110 ülkede yaşayan 1,2 milyar kişinin hayatını doğrudan tehdit eden çölleşme ve kuraklık, sadece çevresel bir problem olmayıp, ekonomiyi ve kalkınmayı da olumsuz yönde etkilemektedir. Dünyadaki toplam su miktarının %97,5’i denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır; geriye kalan sadece %2,5’i tatlı su kaynağıdır. Dünya nüfusunun üçte biri yeterli ve sağlıklı su kaynaklarına sahip değildir. Bütün bu veriler suyun tahmin edildiği kadar ucuz ve kolay ulaşılan bir madde olmadığını ortaya koymaktadır. Bu kapsamda ülkemiz İçme Suyuna Ulaşım proje ve programları yürütmektedir. Söz konusu projelerden örnekler aşağıda yer almaktadır. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Filistin 90,000 kişinin faydalanacağı Gazze Rafah Yağmur Suyu Toplama Ağı yapım işi gerçekleştirilmiştir. Toplam nüfusu 205.000 olan ve Gazze’de yer alan 8 mülteci kampından birinin bulunduğu Deir Al Balah Bölgesinde, Deir El-Balah atık su pompalama istasyonu inşa edilmiştir. Somali Temiz Suya Erişim Projesi kapsamında 19 derin sondaj kuyusu hizmete sokulmuş, muhtelif noktalara depo ve şebeke tesis edilerek çeşmeler yaptırılmıştır. TİKA ve DSİ işbirliğinde gerçekleştirilen sondaj çalışmalarının sonucunda ulaşılan su yaklaşık 126.000 kişinin ihtiyacını karşılamaktadır. Nijer Önceki yıllarda açılan 104 kuyuya ilave olarak 6. etap kapsamında Nijer’de 20 su kuyusu daha açılmıştır. Afganistan Sudan Analiz edilen suların kullanıma uygun olmadığından dolayı Vardak ili Meydan-ı Şehir Polis Eğitim Merkezi’ne su kuyusu açılmıştır. Çeşitli eyaletlerde 41 Su Kuyusu Açma Projesi gerçekleştirilmiştir. Pakistan Tank şehrinde 40 su kuyusu açılmıştır. HPK Eyaleti’nin Çarşada ve Swabi şehirlerinde toplam 40 su kuyusu açılmıştır. Gürcistan Kvemo Kartli, Kaheti ve Guria Bölgeleri ile Acara Özerk Cumhuriyeti’nin düzlük bölgelerinde 10 su kuyusu açılmıştır. Burkina Faso 20 su kuyusu açılmıştır. Komorlar 24-29 Nisan 2012 tarihleri arasında Komor Adaları’nı etkisi altına alan şiddetli yağışlar, ülkenin başkenti Moroni başta olmak üzere diğer iki adasında da can ve mal kayıplarına yol açmıştır. Ülkede yaşanan afet sonrasında başkent nüfusunun yaklaşık %70’ine içme ve kullanım suyunu sağlayan su pompalama istasyonu kullanılamaz hale gelmiştir. Vouvoni Su Pompalama İstasyonunun rehabilite edilmesi ülkemizce sağlanmıştır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 33 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI İDARİ VE SİVİL ALTYAPILARIN GELİŞTİRİLMESİ Gelişmekte olan bir ülkede demokratik değerler çerçevesinde değerlendirilen siyasi temsil, katılımcılık, hesap verilebilirlik, etkin bir sivil toplum, hukukun üstünlüğü, yerinden yönetim gibi ilkeler toplumda ve siyasi düzlemde kendine ne kadar yer bulursa o ülkenin günümüz dünyasındaki gelişmelere uyum sağlaması o kadar kolay olur. Türkiye bu kapsamda, gelişmekte olan ülkelerin söz konusu alanlarda başarılı olmalarını sağlamak amacıyla öncelikle insan kaynaklarına yönelik faaliyetlere büyük önem vermektedir. Uzun yıllar süren programlar aracılığıyla, Türk kamu personeli tecrübesini gelişmekte olan ülkenin insanlarıyla yürekten paylaşmaktadır. OECD üyesi ülkelerin öncülüğünde, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin ve Sovyetler Birliği’nin dağılması ile ortaya çıkan yeni bağımsız devletlere piyasa ekonomisine geçiş sürecinde teknik bilgi yardımı sağlanması amacıyla söz konusu ülkelerin üst düzey vergi memurlarına vergi alanında tecrübe paylaşımı ortamı sağlanması için OECD bünyesinde vergi merkezleri kurulmuştur. OECD Çok Taraflı Vergi Merkezine ülkemiz tarafından nakdi ve ayni katkı sağlanmakta olup, 1993 yılından beri faaliyette bulunan OECD Ankara Çok Taraflı Vergi Merkezi’nde gerçekleştirilen seminerlere bugüne kadar başta Türk Cumhuriyetleri olmak üzere 47 değişik ülkeden 4.375 üst düzey vergi memuru katılmıştır. Geçtiğimiz 20 yıllık dönemde her yıl düzenlenen “Yabancı Genç Diplomatlar Eğitim Programı”nın gördüğü ilgi her geçen gün artmaktadır. 2012 yılında on sekizincisi düzenlenen programa Kafkasya, Orta Asya, Balkanlar, Orta Doğu, Uzak Doğu, Latin Amerika ve Afrika’daki 77 ülkeden birer diplomat katılmıştır. Şimdiye kadar 800’e yakın yabancı diplomatın eğitim aldığı bu program, alıcı ülkelerin Dışişleri Bakanlıkları nezdinde özel bir yere sahiptir. 1993 yılından beri faaliyette bulunan OECD Ankara Çok Taraflı Vergi Merkezi’nde gerçekleştirilen seminerlere bugüne kadar başta Türk Cumhuriyetleri olmak üzere 47 ülkeden 4.375 üst düzey vergi memuru katılmıştır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 35 Türkiye ile güvenlik işbirliği içerisinde olan ülkelerin emniyet teşkilatları arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi, özellikle polis eğitim kurumları arasında eşgüdüm ve işbirliğinin sağlanması, polislik uygulamalarındaki uluslararası standartların yaygınlaştırılması, bölgesel güvenlik sorunlarına eşgüdüm halinde mücadele anlayışının geliştirilmesi amacıyla “Uluslararası Polis Eğitimi İşbirliği Projesi” Türkiye tarafından yürütülen diğer bir proje ve program yardımıdır. Program kapsamında 2012 yılında gerçekleştirilen projelerden örnekler aşağıda yer almaktadır: Azerbaycan polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Azerbaycan’da düzenlenen 5 kursta toplam 63 katılımcı eğitim almıştır. Özbekistan polis teşkilatına yönelik olarak çeşitli konularda düzenlenen 6 kursa toplam 8 eğitmen 30 katılımcı ve 2 danışman katılmıştır. Ayrıca ülkemizde “Olay Yeri İnceleme Temel Eğitimi Kursu” düzenlenmiştir. Kırgızistan polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Kırgızistan’da düzenlenen çeşitli konulardaki toplam 5 kursta 31 katılımcı eğitim almıştır. Kazakistan polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Kazakistan’da düzenlenen 4 eğitim kursunda toplam 34 katılımcı eğitim almıştır. Moğolistan polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde “Teknik ve Elektronik İstihbarat Kursu”na 10 kursiyer katılmıştır. Ayrıca Moğolistan’da “Çevik Kuvvet Temel Eğitimi Kursu”na 5 eğitmen katılmıştır. Arnavutluk polis teşkilatına yönelik olarak ülkemizde “Polis Eğiticilerinin Eğitimi Kursu” düzenlenmiş, kursa 15 kursiyer; ayrıca, “Örgütlü Suç Soruşturmaları Kursu”na 14 kursiyer katılmıştır. Karadağ’ın başkenti Podgoritsa’da bulunan Konik Karakolu’nun tadilatı yaptırılmıştır. Bosna-Hersek Polis Teşkilatına yönelik düzenlenen 3 eğitim programına toplam 7 eğitmen ve 18 kursiyer katılmıştır. Makedonya’da ve Türkiye’de çeşitli konularda ve tarihlerde düzenlenen 5 kursa toplam 10 eğitmen ve 26 kursiyer katılmıştır. Libya Ulusal Geçiş Konseyi Hükümeti’nce talep edilen 30 arazi tipi binek araç ile 6.000 polis üniforması ve teçhizatı temin edilerek Libya makamlarına verilmiştir. 2012 yılı içinde projeye dâhil edilen Tunus emniyet teşkilatına yönelik olarak ülkemizde ve Tunus’ta çeşitli konularda düzenlenen 15 kursa 33 eğitmen ve 121 kursiyer katılmıştır. Ayrıca “Yakın Alan Operasyonu Kursu” düzenlenmiştir. Filistin polis teşkilatına yönelik olarak düzenlenen 3 kursta toplam 8 eğitmen görevlendirilmiştir. Ayrıca Filistin’de “Stratejik Yönetim Kursu” düzenlenmiştir. Filistin emniyet mensuplarına “Motosikletli Polis Timlerinin Eğitimi”, “Bilgisayar Ağı ve Bilgi Güvenliği”, “Bina Operasyonu ve Rehine Kurtarma” ve “Anti Terörizm İstihbarat” kursları verilmiştir. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI NRC Uyuşturucu ile Mücadele Programı: Hibe edilen araçların listesi aşağıda sunulmaktadır: NATO-Rusya Konseyi (NRC) bünyesinde yürütülmekte olan “Afganistan, Pakistan ve Orta Asya Ülkeleri Kanun Uygulayıcı Personelinin Narkotik Suçlarla Mücadele Eğitimi” programı kapsamında, Afganistan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan’dan oluşan faydalanıcı ülkelerin kanun uygulayıcı personeline yönelik olarak uyuşturucu ile mücadele alanında uzmanlık eğitimleri gerçekleştirilmektedir. − 30 adet 4X4 hafif kamyonet Söz konusu eğitimlerden örnekler aşağıda yer almaktadır: − 40 adet 4X2 hafif kamyonet − 60 adet birlik nakli için minibüs (14 koltuklu) − 5 adet birlik nakli için otobüs (30 koltuklu) − 10 adet birlik nakli için otobüs (50 koltuklu) − 30 adet marka polis otosu − 100 adet marka polis motosikleti − 6 adet toplumsal olaylara müdahale aracı (TOMA) − 5 adet tutuklu taşıma aracı − 4 adet olay yeri inceleme aracı − 2 adet bomba imha ekip otosu Türkmenistan polis teşkilatına yönelik ülkemizde “Suç İstihbarat Analizi Kursu” Ayrıca Tunus İçişleri Bakanlığı’na sunulan diğer güvenlik malzemeleri aşağıda yer almaktadır: Pakistan polis teşkilatına yönelik ülkemizde 14 kursiyerin katıldığı “Uyuşturucu Suç Soruşturmaları Kursu” düzenlenmiştir. − Toplumsal olay kalkanı (2.000 adet) − Vücut koruyucu elbise (ROBOKOP) (2.000 takım) − Kurşun geçirmez koruyucu kask (balistik) (100 adet) − Poliüretan cop (2.000 adet) Tunus İçişleri Bakanlığı’na Güvenlik Malzemesi ve Araç Alımı: Arap Baharının başladığı ülke Tunus’ta gerçekleşen Yasemin Devriminin ardından yaraların sarılması ve demokrasiye geçiş noktasında Tunus halkına destek olmak üzere ülkemiz 2012 yılı Mart ayında Tunus’ta faaliyetlerine başlamıştır. “Tunus Emniyet Teşkilatının Modernizasyonu Projesi” çerçevesinde güvenlik malzemeleri ve araçlara ilişkin ihaleler Tunus’ta gerçekleştirilmiştir. − Metal kelepçe (5.000 adet) − X-RAY cihazı (10 adet) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 37 Tunus yerel yönetimlerinin desteklenmesi: Tunus’ta belediyecilik hizmetlerinin iyileştirilmesine yönelik olarak 32 çöp kamyonu, 30 yol süpürme aracı, 30 damperli kamyon, 50 kazıcı- yükleyici iş makinesi yerel yönetimlere teslim edilmiştir. İş makineleri dışında kalan belediye hizmetlerinde kullanılacak toplam 92 üst yapılı araç Aralık ayında İzmir limanından gemiyle yola çıkmıştır. Libya’ya 30 arazi tipi binek araç verilmesi: Libya Ulusal Geçiş Konseyi’nin talebi olan 30 arazi tipi binek araç satın alınarak Libya tarafına teslim edilmiştir. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Gelişmekte olan ülkelerin idari yapılarının güçlendirilmesi adına yürütülen diğer programlar aşağıda yer almaktadır: Kırgızistan Sayıştayı’nın denetim kapasitesinin artırılması amacıyla ilk aşamada 20 uzmana dil eğitimi verilmiş olup, ikinci aşamada T.C. Sayıştay Başkanlığı’nda staj imkânı sağlanacaktır. Türk Dünyası Belediyeler Birliğince, Azerbaycanlı 25 yerel yönetim temsilcisine Kocaeli ve İstanbul’da yerel yönetimler eğitimi verilmiştir. Türkiye Sermaye Piyasaları Eğitim Programına İran, Kazakistan ve Kırgızistan’dan toplam 14 kişi katılmış ve İstanbul Menkul kıymetler Borsasında 3 aylık uygulamalı eğitim verilmiştir. Afganistan Sivil Havacılık Bakanlığı’ndan 10 Afgan uzmana, 6 hafta süre ile ülkemizde uygulamalı eğitim verilmiştir. Afganistan Kabil insani yardım hizmet binasının tadilat ve kanal ıslahı işi gerçekleştirilmiştir. Arnavutluk Akreditasyon Kurumu yetkililerine, kapasite artışı ve kalite yönetim sistemi konularında 7 aşamadan oluşan bir eğitim programı planlanmış ve programın ilk aşamasında 4 uzmanın ilgili kamu kurumunda eğitim alması sağlanmıştır. Sudan’ın başkenti Hartum’da yürütülen “Vücut İzleri Geliştirme Laboratuvarı Kurulması Projesi” ile olay yerinden delillerin toplanmasından başlayıp ekspertiz raporlarının mahkeme önüne ulaşmasına kadar takip edilen süreçlere ilişkin kapasite oluşturulması hedeflenmiştir. Anılan laboratuvarın kurulabilmesi için gerekli malzemeler temin edilerek Sudan Emniyet Müdürlüğü makamlarına teslim edilmiştir. Tefrişi de sağlanan laboratuvarda çalışacak uzmanlara eğitim verilmiştir. Komorlar Birliği’nde Anjuan Adası’nda 2.000 kişilik bir stadyum ile bu stadyum etrafında voleybol ve basketbol sahalarının inşa edilmesi ve çevre düzenlemesi projeleri hayata geçirilmiştir. Anjuan Adası’nda 2.000 Kişilik Stadyum – Komorlar Birliği KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 39 DİĞER SOSYAL ALTYAPILAR VE HİZMETLER Zyber Halluli Yetimhanesi – Arnavutluk Çok sayıda yetimhane, engelli merkezi ve huzurevine tadilat ve tefrişat desteği verilmiştir: Arnavutluk’ta Zyber Halluli Yetimhanesi, Somali’de Galkayo Yetimhanesi, Afganistan’da Hadaf Kültür Vakfı Yetimhanesi Arnavutluk’ta ve Moldova’da olmak üzere 2 yaşlılar bakımevi ile Karadağ’da Sığınma Evleri Bosna-Hersek’te Görme Engelliler Kütüphanesi, Kosova’da Lef-Nosi Zihinsel Engelliler Merkezi, Gürcistan’da Tiflis Zihinsel Engelliler Rehabilitasyon Merkezi, Senegal Zihinsel Engelli Merkezi’ne destek verilmiştir. Ayrıca Sudan ve Pakistan’daki engelliler için ihtiyaç duydukları malzemeler temin edilmiştir. Libya ve Filistin’e çocuk parkı kurulmuştur. Senegal’in başkenti Dakar’dan yaklaşık 100 km uzakta bulunan Mballing köyünde cüzzamlı hastalar yaşamaktadır. Burada uygunsuz ve yetersiz koşullar altında hizmet veren sağlık ocağının daha iyi şartlarda faaliyetlerini sürdürebilmesi için tadilat ve genişletme çalışmaları yapılmıştır. Bununla beraber, M’Bour şehri yakınlarındaki köy halkının daha iyi koşullarda günlük hayatlarına devam etmeleri ve yeni kuşakların söz konusu hastalıktan korunabilmesi için gerekli hijyenik ortamların hazırlanması amacıyla meskun mahallerin tadilatı da yaptırılmıştır. Lef-Nosi Zihinsel Engelliler Merkezi - Kosova 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI MESLEK EDİNDİRME Gürcistan’da, işsizliğin yüksek olduğu Acara Özerk Bölgesi’nde işsiz gençlerin meslek sahibi olması amacıyla Acara Meslek Edindirme Programı düzenlenmiştir. Bilgisayar, muhasebe, Türkçe, İngilizce, üniversiteye hazırlık vb. kurslara 390 genç katılmıştır. Tacikistan’da yoksulluğun azaltılması çalışmalarına katkıda bulunmak ve sosyal konumu zayıf olan vatandaşlara mesleki eğitim imkânı sağlamak üzere 2012 yılında Duşanbe şehrinde Mesleki Eğitim Merkezi kurulmuştur. Afganistan’da bölge halkına meslek edindirmek amacıyla; Türkçe dil kursu, bilgisayar, dikiş, dikiş makinası tamiri, nakış, halıcılık ve tenekecilik kursu verilmiştir. Afganistan’ın yeniden imarı kapsamında gerçekleştirilen proje ve faaliyetler çerçevesinde Cevizcan ve Sar-ı Pul illerinde yaşayan kadınların bilgi ve görgüsünü artırmak üzere 12 kişilik bir heyetin ülkemizde eğitim alması sağlanmıştır. “Mesleki ve Teknik Eğitimde Eğiticilerin Eğitimi” programı kapsamında Kazakistan’dan gelen 120 kişiye bilgi işlem ve hesaplama teknolojileri, inşaat ve tamirat işleri, dericilik ve koyun derisi ürünlerinin üretimi, kuaförlük ve kozmetik, triko ürünleri, dokuma ve tuhafiye teknolojileri, turizm ve yemek organizasyonu konularında İstanbul’da eğitimler verilmiştir. Kosova’nın başkenti Priştine’de ebru, ahşap boyama ve takı tasarım kursları düzenlenmiştir. Üç ay süren kurslara yaklaşık 100 kursiyer katılmıştır. Mesleki Eğitim – Tacikistan Uygulamalı Mesleki Eğitim Projesi (UMEP) kapsamında Kosova’dan 20, Makedonya’dan 20 ve Bosna-Hersek’ten 20 olmak üzere toplam 60 kişinin mesleki eğitimleri ülkemizde tamamlanmıştır. Meslek Edindirme Kursu – Arnavutluk Türk El Sanatları Kursu – Kosova KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 41 PRİŞTİNE EL SANATLARI KURSLARI Arnavutluk Gjirokastra Kamu Meslek Edindirme Bölge Merkezi’nce sürdürülen kurslar arasında yoğun olarak talep gören ve özellikle bölge sanayisine nitelikli ara elaman katkısını sağlayacak “Hidrolik Sistemler Meslek Kursu” kurulumu için ihtiyacı duyulan bir takım ekipmanlar ile tefrişat ve büro malzemesi sağlanmıştır. Türk Silahlı Kuvvetlerince, kadınların toplumsal hayata katılımları, gençlerin faydalı işlere yönlendirilmesi amacıyla çeşitli kurslar düzenlenmektedir. 2012 yılında Türkçe dil kursunda toplam 362, İngilizce kursunda 137, Arnavutça kursunda 70, boncuk işi kursunda ise 36 öğrenci eğitimlerden faydalanmıştır. Sudan’da Türk Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’nin Tefrişi ve Donanımı Hartum Eyalet Valiliğince 5.000 m2 alan üzerine kurulu 10 atölye ve laboratuvar, eğiticilerin eğitimi için bir merkez ve 3 ayrı okulda bilişim teknolojileri dersliği, kütüphane, turizm uygulama restoranı ve uygulama otelinin inşaatı tamamlanmıştır. Ülkemiz tarafından donanımı ve tefrişi sağlanan Türk Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’nin eğitmenlerine yönelik eğiticilerin eğitimi programı İstanbul’da düzenlenmiştir. Programa 20’şerli gruplar halinde altı alanda toplam 120 öğretmen ve okul yöneticisi katılmıştır. Ayrıca, Sudan Mesleki Eğitim Merkezinden 30 eğitici Karatekin Üniversitesinde düzenlenen bir aylık “Sudan Mesleki Eğitim Merkezi Eğiticilerinin Eğitimi” programına katılmıştır. Gine Conakry’de Domingya Köyü Mesleki Eğitim Projesi kapsamında eğitim müessesesinin donanımı sağlanmıştır. Grafik-6: SOSYAL ALTYAPILARIN GELİŞTİRİLMESİ/YARDIMLARIN DAĞILIMI (ALT SEKTÖRLER, 2012, MİLYON DOLAR) 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI EKONOMİK ALTYAPILARIN GELİŞTİRİLMESİ Ekonomik kalkınmanın sağlanabilmesi için altyapı hizmetleri en iyi biçimde yürütülmelidir. Altyapı hizmetleri doğrudan toplam üretimi artırıcı bir nitelik taşımasa da kalkınmanın lokomotifidir. Ekonomik altyapılar beş alt sektör altında toplanmaktadır: ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA Altyapı yatırımları ulaştırma hizmetlerinin temelini oluşturmaktadır. Ulaştırma hizmetlerinin kaliteli olması hem ekonomik faaliyetleri kolaylaştırmakta hem de maliyetleri düşürmektedir. Bu noktada, hizmetleri yerine getirecek yetişmiş insan kaynağının varlığı ve kapasitesi ise büyük önem arz eder. Ulaştırma ve depolama başlığı ile ilgili 2012 yılı içerisinde gerçekleştirilen projelerden örnekler aşağıda yer almaktadır: 15 öğrenciye Türkiye’de ulaştırma altyapılarıyla ilgili eğitim verilmiştir. Somali’de Mogadişu şehir içi yollarının iyileştirilmesi devam etmektedir. Mogadişu Havalimanı Rehabilitasyon Projesi kapsamında havaalanına VOR cihazı kurulumu yapılmış, kalibrasyon testi de tamamlanarak sistem teknik olarak hazır hale getirilmiştir. Böylece hem sivil havacılık alanında kapasite oluşturulmuş hem de uçuşların daha düzenli hale gelmesi sağlanmıştır. Cihazların işletme ve bakımı için Somalili iki mühendis Türkiye’de yüksek lisans eğitimi almıştır. Türkiye’den alanında uzman 21 kişi, tecrübe paylaşımı kapsamında Somali, Afganistan ve Libya’da görevlendirilmiştir. Butan Karayolları Master Planı hazırlanmıştır. Afganistan’da Mirvais-Darulaman Sarayı arası köprülü kavşak yapılmıştır. Sırbistan Yenipazar’da meydana gelen sel felaketinde yıkılan 3 köprü yapılmıştır. Moğolistan’da Ankara Caddesi’nin çevre düzenlemesi yapılmıştır. Somali, Butan, Pakistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan, Malezya, Morityus, Karadağ, BosnaHersek, Fas, Gambiya, Moritanya, Beyaz Rusya, Tacikistan, Türkmenistan, Tunus, Senegal, Burkina Faso, Moldova, Özbekistan, Kazakistan, Etyopya ve Mısır’dan 34 uzmana ve Somali’den Köprülü Kavşak – Afganistan Ankara Caddesi Çevre Düzenlemesi – Moğolistan KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 43 İLETİŞİM ALTYAPILARININ GÜÇLENDİRİLMESİ İletişim ve bilişim alt sektöründe; haber ajanslarına yapılan ekipman destekleri, medya mensuplarının eğitimleri, haber stüdyosu kurulması, stüdyo dekor yenilenmesi, verici temin edilmesi, verici ekipmanları verilmesi ve verici montajı gibi konularda, Türkiye gelişmekte olan ülkelerin iletişim sistemlerinin güçlendirilmesinde aktif rol oynamaktadır. Türkiye tarafından 2012 yılında hayata geçirilen iletişim projelerinden örnekler aşağıda yer almaktadır: Arnavutluk TÜBİTAK Ulusal Siber Güvenlik Tatbikatı Moldova’da GRT (Gagauzya Radyo Televizyonu)’nda yeni bir haber stüdyosu kurulması, dekor yenilenmesi ve GRT’ye teknik ekipman desteği Irak’ta Türkmeneli Radyo Televizyonu’nun TÜRKSAT ve NİL-SAT uydu bağlantılarının sağlanması ve ayrıca bir matbaa ünitesi kurulumu Filistin’de posta alanında tecrübe paylaşımı Moldova’da e- Devlet Uygulamaları Programı Libya’da Trablus Tajura’da FM radyo kurulması Makedonya’da EDO TV’ye teknik donanım desteği Moritanya’da Medya Eğitim Faaliyetleri. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI BANKACILIK VE FİNANS 2012 yılında bankacılık ve finans sektöründe muhtelif ülkelerden çok sayıda uzmana eğitim verilmiştir. Bankacılık alanında gerçekleştirilen eğitim programlarından örnekler: Finans Sektöründeki Tecrübelerin Paylaşılması (Kazakistan) Özel Sektörün Geliştirilmesi (Kazakistan) Para Politikasına Yönelik Makroekonomik Tahminler (Azerbaycan) İletişim Stratejileri Eğitimi (Azerbaycan) Bakü Borsası Uzmanlarına Eğitim (Azerbaycan) İnsan Kaynakları Semineri (Azerbaycan) Nakit Yönetimi Semineri (Azerbaycan) Türk Sermaye Piyasası Hakkında Eğitim (Moğolistan, Azerbaycan) Kırgız Sermaye Piyasalarına Teknik Yardım (Kırgızistan) Türkiye’deki Bireysel Emeklilik Hakkında Bilgilendirme (Makedonya, Filistin, Tanzanya) Arnavutluk Sermaye Piyasalarına Yardım (Arnavutluk) Paradan Sıfır Atılması (Irak) Etyopya Kalkınma Bankasının Kurumsal Kapasitesinin Geliştirilmesi (Etyopya), Tek Hazine Hesabı Sisteminin Kurulması (Sudan) Türk Sermaye Piyasası Altyapı ve Düzenlemeleri Hakkında Eğitim ve Tecrübe Paylaşımı (Maldivler) İŞ VE DİĞER SEKTÖRLER Ülkemizin 2012 yılında iş ve diğer sektörler alanında gerçekleştirmiş olduğu projelerden örnekler aşağıda yer almaktadır: − Orta Asya ve Orta Doğu Ülkelerinde Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri Yaygınlaştırma Projesi (Pakistan) − Serbest Ekonomi Bölgeleri Hakkındaki Tecrübelerin Paylaşılması (Tacikistan) − İstatistik Faaliyetlerinin Güçlendirilmesi (Moğolistan) − E-Belge Dönüşüm Sisteminin Kurulması (Türkmenistan) − Metroloji ve İlgili Ölçüm Birimleri Konularında Eğitim (Kırgızistan) − Girişimcilik Eğitimi (Tanzanya) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 45 Mali Düzenleme Komisyonu Eğitimi – Moğolistan Grafik-7: EKONOMİK ALTYAPILARIN GELİŞTİRİLMESİ/YARDIMLARIN DAĞILIMI (ALT SEKTÖRLER, 2012, MİLYON DOLAR) 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI ÜRETİM SEKTÖRLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ TARIM VE HAYVANCILIK Yaşamın sürdürülebilirliği açısından olmazsa olmaz bir olgu olan beslenmenin temelinde tarımsal faaliyetler vardır. Yerleşik hayata geçildiğinden beri, toprak insanoğlu için vazgeçilmez bir kaynak olmuştur. Bugün gelinen noktada ise tarım bir ülkenin ekonomik refahını geliştirmesinin yanında kalkınma için gereken sanayileşme sürecinde de önemli bir role sahiptir. Türkiye, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın yürüttüğü yenilikçi çalışmalarla tarımsal tecrübelerini artırmaya devam etmekte, söz konusu tecrübelerini gelişmekte olan ülkelerle paylaşmaktadır. 2012 yılı içerisinde yapılan tarımsal destek programları ve projelerden bazı örnekler şu şekildedir: Afganistan’ın Vardak ilinde 500 tonluk tarımsal muhafaza deposu inşa edilmiş ve bölgedeki çiftçilere 10 gün süreyle eğitim verilmiştir. Eğitim sonunda 900 çiftçiye, birer ilaçlama makinesi, budama testeresi, büyük ve küçük boy budama makasları verilmiştir. Ayrıca, 810 çiftçi sığır yetiştiriciliği konusunda eğitilmiş, Afgan veteriner hekimlere de Türkiye’de 4 ay süreyle hayvan hastalıkları ile mücadele eğitimi verilmiştir. Vardak ilinde 6 ton/gün kapasiteli süt toplama ve soğutma merkezi yapılmıştır. Faysalabad Üniversitesi işbirliğiyle Pakistan köylerinde yaşayan 50 aileye toplam 300 keçi dağıtımı yapılmıştır. “Yoksulluğun Azaltılması ve Kırsal Kesimdeki Kadının Güçlendirilmesi Amacıyla Beetal Keçisi Yetiştiriciliği” adıyla gerçekleştirilen projeden, 5 yıl sonunda toplam 1.500 kişinin faydalanması beklenmektedir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 47 Karadağ ve Filistin’de zeytin yetiştiriciliği desteklenmiş, Filistin’e 35 zeytin hasat makinesi verilmiştir. Azerbaycan ve Bosna-Hersek’te arıcılık projesi gerçekleştirilmiştir. Azerbaycan’a 1.000 arı ailesi, Bosna-Hersek’te ise 80 çiftçi ailenin faydalanacağı proje çerçevesinde; 1.220 kovan, 1.220 oğul arı, gezgin arıcılık için kamyonet, bal süzme ve polen temizleme gibi arıcılık makine ve teçhizatı hibe edilmiştir. Arnavutluk ve Azerbaycan’da organik tarımı desteklemek amacıyla projeler gerçekleştirilmiş, bu bağlamda Azerbaycan’a 750 kg tohumluk buğday hibe edilmiştir. Arnavutluk Tiran Üniversitesi Tarım ve Çevre Fakültesi Su Ürünleri Bölümü’nde faaliyet gösteren Su Ürünleri Araştırma Merkezi’nin hidrokimya laboratuvarı için malzeme ve ekipman desteği verilmiştir. Tarımsal Kapasite Programı çerçevesinde, meyve fidanlarını ithal eden Kosova’da ilk kez meyve fidanı yetiştirilmiştir. Priştine Üniversitesi Ziraat ve Veterinerlik Fakültesi’ne ait arazide 3 dekarlık alana klon ağaç paneli, 3 dekarlık alana kalem damızlık parseli ve 2 dekarlık alana ise tam bodur elma bahçesi kurulmuştur. 2012 yılında hayata geçirilen projenin 3. yılında yıllık fidan üretiminin 70.000 olması beklenmektedir. Zeytin Yetiştiriciliği – Karadağ Sırbistan’a 100 süt sağma makinesi ile 7 çapa makinesi hibe edilmiştir. Irak, Türkmenistan, Moritanya, Afganistan, Bosna-Hersek, Moğolistan gibi ülkelerden 70 katılımcıya çeşitli konularda eğitim verilmiştir. Sudan’da suni tohumlama merkezi kurulmuş ve donanım malzemeleri hibe edilmiştir. Aynı zamanda Hartum’da 250 çiftçi aileye mısır tohumu verilmiştir. 2011 yılında Darfur’da gerçekleştirilen ve Roma’da FAO tarafından “İyi Uygulama Örneği” dalında ödül alan proje kapsamında 2012 yılında da 22 ton tohum bağışı ile destek verilmeye devam edilmiştir. Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA), TİKA ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü işbirliği çerçevesinde 2010 yılından beri yılda bir defa olmak üzere düzenlenen “Sürdürülebilir Su Ürünleri Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi” konulu eğitim programlarının üçüncüsü bu yıl Trabzon’da gerçekleştirilmiştir. Gambiya’da balıkçılık sektörünün geliştirilmesi amacıyla, 5 balıkçı teknesi temin edilmiştir. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI ORMANCILIK Ormancılık sektöründe ağırlıklı olarak Afrika ve Orta Asya ülkelerinde projeler gerçekleştirilmiştir. “Afrika Ülkelerine Yönelik Çölleşme, Arazi Bozulumu, Kuraklık (ÇABUK) ile Mücadele ve Ormancılık Konulu Eğitim ve Teknik İşbirliği Programı” oluşturulmuştur. 2022’de tamamlanması planlanan program kapsamında Nijer’e 6.000 fidan hibesi ile Türkiye-Nijer Dostluk Ormanı kurulmuştur. Kent Ormanı olarak planlanan 2 hektarlık sahada; güneş enerjisi ile çalışacak bir su kuyusu, 10 ton kapasiteli bir su deposu, 3 çeşme, 5 kamelya ve 1 mini futbol sahası bulunmaktadır. Konya’da 40 ülkenin katılımlıyla gerçekleştirilen çalıştayda, Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi hazırlanmıştır. Antalya’da Orta Asya ve Kafkas ülkelerine yönelik olarak yapılan çalıştayda, dağlık havzaların sürdürülebilir yönetimi için kapasite geliştirme konusu görüşülmüştür. Arnavutluk’un Çevre, Orman ve Su Yönetimi Bakanlığı’ndan müdür, şef, müfettiş, uzman ve memurlardan oluşan 20 kişilik bir heyet için orman yangınları ile mücadele konusunda bir eğitim programı düzenlenmiştir. Orman yangınları ile mücadele kapsamında Bosna-Hersek’e olası orman yangınlarında kullanılabilecek iki araç hibesi yapılmıştır. SANAYİ KOBİ’lerin rekabet güçlerini geliştirmeye ve girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmaya yönelik nitelikli hizmet ve destekler sunarak, KOBİ’lerin ekonomik ve sosyal kalkınmadaki paylarının artırılması misyonuyla faaliyetlerini sürdüren ülkemiz gelişmekte olan ülkeler için çok sayıda proje gerçekleştirmektedir. 2012 yılında da danışmanlık hizmeti sağlanarak tecrübe ve bilgi paylaşımı yapılmıştır. Bu bağlamda 9 ülkeden Türkiye’ye gelen 59 kişiye bilgilendirme programları yapılmış ve yerinde incelemeler yapmak için de organize sanayi bölgelerine ziyaretler organize edilmiştir. Sanayi altyapılarının güçlendirilmesi için hayata geçirilen diğer projelerden örnekler aşağıda yer almaktadır: Azerbaycan’ın birçok şehrinde OSB kurulması için danışmanlık hizmetleri verilmiştir. Tacikistan’da “Mesleki Eğitim Merkezi Projesi” kapsamında Yetişkinlerin Eğitim Merkezi’nin fiziki altyapısı iyileştirilmiştir. Türk Nijer Dostluk Ormanı – Nijer Sudan’da TİKA tarafından kurulan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’nin 2012 yılında açılışı yapılmıştır. Merkezde, Çankırı Karatekin Üniversitesi Meslek Yüksekokulu’ndan görevlendirilen eğitimciler tarafından 8 ayrı dalda eğitim verilmektedir. Merkezde çalışan 35 eğitici ve yönetici ile birlikte 120 kişi eğitim almıştır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 49 TURİZM ÇOKLU ÇAKIŞAN SEKTÖRLER İşbirliği yapılan ülkelerin turizm potansiyelinin geliştirilmesine yönelik eğitim programları düzenlenmiş ve bu programlara çok sayıda üst düzey yönetici ve uzman katılmıştır. 2001 yılından beri Azerbaycan’da yürütülen Turizm Eğitim Programları kapsamında 2012 yılında, “Otel İşletmeciliği”, “Ön Büro Hizmetleri”, “Kat Hizmetleri” ve “Masa Hizmetleri” konularında 222 kişinin eğitim alması sağlanmıştır. Ayrıca Türkmenistan, Arnavutluk, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan için yapılan eğitim programlarına da 44 kişi katılmıştır. Çoklu çakışan sektörlerin geliştirilmesi kapsamında en büyük pay, Mısır’a açılan 500 milyon dolarlık kredi olmuştur (Bkz. s.17, Tavizli Kredi/Borç). Grafik-8: ÜRETİM SEKTÖRLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ/YARDIMLARIN DAĞILIMI (ALT SEKTÖRLER, 2012, MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 51 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.C.2. Acil ve İnsani Yardımlar Bir ülkenin kendi kaynaklarının yeterli olmadığı koşullarda ve insan kaybı ve/ veya tarımsal ürün ya da hayvan kaybıyla sonuçlanan olağandışı bir gelişme sonucu ortaya çıkan acil durumlarda söz konusu ülkeye yapılan yardımlar acil yardım olarak tanımlanmaktadır. Acil yardımlar; doğal felaketler, savaş veya iç kargaşa gibi durumlarda kuraklık ve hastalık gibi nedenlerle ürün kaybından ortaya çıkan yiyecek kıtlığı koşullarında yapılmaktadır. Ayrıca hastalıkları önlemek için yapılan yardımlar, olağanüstü durumlarda mültecilere yapılan yardımlar, doğal afetler sonucunda ortaya çıkan sorunların giderilmesi için yapılan yardımlar ve afet sırasındaki zararları azaltıcı önlemler için yapılan yardımlar da acil yardımlar kapsamına girmektedir. 2012 acil yardımları, Suriyeli misafirlere yönelik yardımlar ile savaşlar, çatışmalar ve doğal afetler nedeniyle yapılan acil yardımlar başlıkları altında iki bölümde incelenebilir. 2012 yılında Türkiye’nin acil yardımları, önceki seneye göre %300 artarak 1 milyar doları aşmıştır. Grafik-9: ACİL YARDIMLARIN KARŞILAŞTIRILMASI (2005-2012, MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 53 Grafik-10: ÇOK ACİL YARDIM ALAN ÜLKELER (2012, MİLYON DOLAR) Suriyeli Misafirler - Türkiye 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI SURİYELİ MİSAFİRLERE YÖNELİK YARDIMLAR Suriye’de başlayan karışıklıklar nedeniyle 2011 yılı Nisan ayından itibaren ülkemize gelmeye başlayan Suriyeliler için Türkiye açık kapı politikası uygulamaya başlamıştır. Bu kapsamda Suriye vatandaşları için Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından Hatay’da 5 (Altınözü-1, Altınözü-2, Yayladağı-1, Yayladağı-2, Apaydın), Şanlıurfa’da 2 (Ceylanpınar, Akçakale), Gaziantep’te 3 (İslahiye, Karkamış, Nizip), Kahramanmaraş, Osmaniye, Adıyaman ve Adana’da 1’er olmak üzere toplam 14 çadır kent ile Kilis, Şanlıurfa ve Gaziantep’te 1’er olmak üzere toplam 3 konteyner kent kurulmuştur. Hatay’da 12.897, Gaziantep’te 26.157, Kilis’te 13.433, Şanlıurfa’da 61.112, Kahramanmaraş’ta 16.935, Osmaniye’de 8.297, Adıyaman’da 9.163, Adana’da 8.859 kişi, hastanedeki yaralılar ve refakatçilerle birlikte toplam 156.853 Suriyeli Türkiye’de bulunmaktadır. Lübnan ve Ürdün’de bulunan benzer kampların yönetimini Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) üstlenirken, ülkemizde kamplarda bir yılı aşkın bir süredir söz konusu Suriyeli misafirlerin her türlü ihtiyaçları Türkiye tarafından özenle karşılanmaktadır. 2012 yılı içinde bu amaçla Suriyeli misafirlere yönelik söz konusu yardımların tutarı, yapılan analizler sonucunda 979,39 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. Suriyeli misafirler için görevlendirilen toplam 26 meslek grubundan 41.239 personel söz konusu illerimizde çalışmıştır. Toplam 35.239 polisin yanısıra Arapça bilen öğretmenden jandarma er gibi diğer güvenlik görevlilerine, sosyologlarımızdan mühendislerimize, il müftülükleri tarafından görevlendirilen tercümanlara ve Türk Kızılayı ekibine kadar geniş bir çeşitlilik gösteren insan kaynağı bölgede görev yapmıştır. 2012 yılında Suriyeli misafirlere sağlanan yardımlar, 980 milyon dolara yaklaşmıştır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 55 Yürütülen eğitim hizmetleri çerçevesinde 34 okulda bulunan 361 derslikte 23.467 öğrenci eğitim görmüştür. Ayrıca 2.870 çocuk anaokulu eğitimi almıştır. Bu kapsamda 57 Türk ve 6 Arap öğretmen kreşlerde görevlendirilirken 228’i Türk, 632’si Arap olmak üzere toplamda görevlendirilen öğretmen sayısı 860 olmuştur. Bunun yanında okumayazmadan mesleki eğitime kadar 107 kurs faaliyetinde toplam 24.364 kişiye eğitim verilmiştir. Verilen sağlık hizmetlerine bakıldığında 2012 yılı içinde 7.486 tane ameliyat gerçekleştirilirken, bugüne kadar toplam ameliyat sayısı 54.922’ye ulaşmıştır. 2012 yılı içinde 1.776 doğum gerçekleşirken 532.346 poliklinik hizmeti sunulmuştur. Tablo-4: SURİYELİ MİSAFİRLERİN BARINDIKLARI İLLERDE YAPILAN YARDIMLAR (2012, DOLAR) İLLER Malatya YARDIM MİKTARI (DOLAR) 3.851.487 Adana 19.837.012 K.Maraş 42.856.673 Ş.Urfa 294.878.680 Gaziantep Osmaniye 127.167.596 Hatay 296.145.622 Adıyaman 24.828.852 27.115.361 Kilis 164.521.194 TOPLAM 979.388.544 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI ÇATIŞMALAR VE DOĞAL AFETLER NEDENİYLE YAPILAN ACİL YARDIMLAR İklim değişikliklerinin etkisiyle Somali başta olmak üzere Afrika ülkeleri kuraklık tehdidiyle karşı karşıya kalmışlardır. Diğer yandan Pakistan’da yaşanan sel felaketinin yaraları sarılmaya devam edilirken, İran’da meydana gelen deprem sonrasında da ülkemiz, komşusunu yalnız bırakmamıştır. Bunun yanında Türkiye Myanmar’da yaşanan olaylara da kayıtsız kalmamış ve zor durumda olan insanların yardımına koşmuştur. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun Arakan Ziyareti – Myanmar KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 57 SOMALİ 2011 yılında Afrika Boynuzu’nda görülen kuraklıktan en fazla etkilenen ülke Somali olmuştur. Halkın %61’inin bu felaketten etkilendiği ifade edilirken Birleşmiş Milletler bölgede iki milyon kadar çocuğun yetersiz beslendiğini belirtmekte; kuraklıktan etkilenenlerin toplam sayısını ise 10 milyon olarak açıklamaktadır. Bu süreçte yarısı 5 yaşın altında olmak üzere 260.000 civarında insanın hayatını kaybettiği belirtilirken; telef olan binlerce hayvan, tarım arazilerinin gördüğü zarar ve susuzluk sonucunda binlerce insan evsiz kalmış Kenya’nın kuzeyinde yer alan Dadaab Kampı’na sığınmıştır. Ne var ki, buradaki şartlar da insanların ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalmış ve kamptaki insanların büyük bir kısmı ölümcül hastalıklara yakalanarak tedaviye muhtaç duruma gelmişlerdir. Ayrıca insan hakları örgütlerince kamplarda yaşayan kadınların tacize uğradığı ve yardımların kampları yönetenlerce sömürüldüğü de altı çizilen bir diğer sorundur. Diğer yandan 1988’den beri devam eden iç savaş nedeniyle yaşanan güvenlik sorunları da yardım faaliyetlerinin etkinliğini sınırlamakta ve ülkede istikrarlı bir yönetim kurulmasını engellemektedir. Buna karşın ülkemiz tüm kamu kurum ve kuruluşlarının yanısıra STK’ları ile de Somali halkının yardımına koşmuştur. Bu çerçevede Somali’ye yönelik kamu yardımları 2012 yılında 47,54 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yapılan yardımlardan bazıları aşağıda yer almaktadır: Mogadişu’nun eski adıyla Dikfer bölgesinde Türkiye tarafından inşa edilen sahra hastanesinde 3 uzman, 2 pratisyen doktor, 11 yardımcı sağlık personeli olmak üzere toplam 16 personel hizmet vermektedir. Sağlık ekipleri, silahlı yaralanmalar dışındaki her türlü acil duruma müdahale etmektedir. Günlük 500 poliklinik hastası muayene edilmekte, laboratuvar ve röntgen hizmetleri verilmektedir. Günlük ortalama 5 tanesi genel anestezi, 8-10 tanesi de lokal anestezi ile olmak üzere ortalama 15 civarında ameliyat yapılmaktadır. Cezire Hayat Kampı’nda her gün 150 hasta muayene edilmekte, durumu ciddi olanlar, ileri tetkik ve tedavi isteyen hastalar Türkiye’ye sevk edilmektedir. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 189.699 hasta tedavi edilmiş ve 1865 ameliyat gerçekleştirilmiştir. 50 ton malzeme ve 80 ton ilaç yardımı yapılmıştır. 2 set şişirilebilir sahra hastanesi ve iç donanımları sağlanmıştır. Toplam 5 ambulans, 1 midibüs ve 1 UMKE arazi aracı ile gezici sağlık hizmetleri sürdürülmektedir. Ülkemizde tedavi ettirilen çok sayıda Somalili yaralı ile refakatçıları Türkiye’de ağırlanmıştır. 17 kişilik öğretim üyesinden oluşan sağlık ekibine 12-14 Aralık 2012 tarihleri arasında “NRP Uygulayıcı ve Eğitici Eğitimi” ve “Yenidoğanın Canlandırılması Eğitimi” ile 17-28 Aralık 2012 tarihleri arasında “Güvenli Annelik” ve “Eğitim Becerileri Eğitimi” verilmiştir. Emniyet mensupları için üniforma tedarik edilmiştir. Sel mağduru 470 aileye acil yardım olarak kuru gıda paketleri dağıtılmıştır. 2 jeneratör, 400 bilgisayar, 100 yazıcı, 10 sondaj makinesi, kemik yakma makinesi, 120 çadır, 1.200 yastık, 2.400 battaniye, 1.132 yatak, UPS cihazı, fritöz, çay makinası, soğan doğrama makinası, haberleşme malzemeleri 2.301 ton şeker tedarik edilmiştir. 1 su arıtma tesisi, 5 oyun parkı inşa edilmiştir. Mülakatlarla yapılan seçmeler sonucunda 400 Somalili öğrenci Türkiye’de eğitim almışlardır. Yıllardır büyük bir çevre kirliliği ve hastalık riski yaratan atık kemimkleri bertaraf etmek üzere, günde 1 ton atık bertaraf kapasiteli Kemik ve Hayvan Atığı Bertaraf Merkezi tesis edilmiştir. Uçak Enkazlarının Temizlenmesi Tel örgü ve duvarın içerisinde yer alan önceki dönemlere ait uçak, savaşın psikolojik etkilerini silmek amacıyla TİKA tarafından parçalara ayrılarak kaldırılmıştır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 59 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI FİLİSTİN Myanmar İhtiyaç sahibi aileler için 12,5 ton un, Kurban Bayramı’nda et yardımı, Ramazan Bayramı’nda iftar faaliyetleri düzenlenmiştir. Myanmar’da 2012 Haziran ayı başlarında Arakan Müslümanları ile Rakhine Budistleri arasında tecavüz iddiası ile başlayan çatışma ve şiddet ortamı sonrasında yüzlerce insan hayatını kaybetmiştir. Binlerce ev yıkılmış, 125.000 civarında Müslüman evlerini terk etmek zorunda kalarak çeşitli kamplarda hayatlarını sürdürmeye başlamıştır. Leda Kampı’nda 15.000, Kutupalong Kampı’nda 14.000 (gayri resmi rakamlara göre 95.000), Nayapara Kampı’nda ise 10.000 kişi güç koşullar altında yaşamlarını sürdürmektedirler. 2.000 aileye acil gıda yardımı yapılmıştır. Gazze’deki hastaneler için acil tıbbi yardım sağlanmıştır. IRAK 99 hasta/yaralı ve 72 refakatçi olmak üzere toplam 171 kişinin barınma ve ulaşım giderleri ile hastaların tahlil, tedavi, ilaç ve ortopedik ve medikal malzeme masrafları başta olmak üzere muhtelif sağlık yardımları gerçekleştirilmiştir. Yemen 4 bölgede acil gıda yardımı ve 2 ambulans hibesi yapılmıştır. Bununla birlikte kampların çevresinde ve banliyölerde ormanlık alanlara dağılmış 100.000’in üzerinde insan bulunmaktadır. Ülkemiz, yaşanan bu drama kayıtsız kalmayarak en üst düzeyde yardım faaliyetlerine başlamış ve Arakanlılarla omuz omuza olduğunu göstermiştir. Myanmar’da 2012 yılında yapılan acil yardımlardan örnekler aşağıda yer almaktadır: Temel insani gereksinimlerin bile karşılanamadığı kamplarda, 3 ayrı noktada toplam 1.880 gıda kolisi dağıtılmış ve 15.000 insanın acil yiyecek sıkıntısı giderilmiştir. 645 aileye mutfak seti dağıtılmıştır. Myanmar’da yürütülmesi planlanan projelerle ilgili olarak alanda çalışma ziyareti gerçekleştirilmiş, ilaç ve nakdi yardım dağıtımı yapılmıştır. Kamplara Yardımlar – Myanmar KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 61 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.C.3. Barışı Yapılandırma OECD’ye göre “barışı yapılandırma” (peacebuilding) kavramı, barış kültürünü inşa etmeye katkı sağlamak için tasarlanan tüm faaliyetleri kapsayan bir terimdir. “Barışı yapılandırma” terimi BM’nin barış gündemi aracılığıyla 1992’de önleyici diplomasi, barışı sağlama ve barışı koruma politikalarını kapsayıcı bir ifade olmuş ve uygulayıcılar arasında geliştirilmiştir. Soğuk savaşın sona ermesinin ardından Kafkaslar, Orta Doğu ve Balkanlar’da yaşanan gelişmelerden dünya barışı ciddi derecede etkilenmiştir. Bu bağlamda bu bölgelerde inşa edilecek barış ve huzur ortamının dünya barışını da olumlu etkilemesi kaçınılmazdır. Bu amaçla ülkemiz giderek artan oranda eğitim işbirliği, barış için ortaklık programları, çok uluslu barış gücü teşkili faaliyetlerine önem vermeye ve barışı destekleme harekâtına daha fazla katkı sağlamaya başlamıştır. Ülkemiz stratejik konumu, önemi ve sorumluluklarının farkında olarak gerginliklerin azaltılmasına ve krizlerin çözülmesine aktif katkıda bulunma kararlılığındadır. Türk Silahlı Kuvvetlerinin katkı sağladığı barışı destekleme faaliyetlerini, birlik olarak iştirak edilen barışı destekleme harekâtları ve personel ile iştirak edilen uluslararası gözlemci görevleri olmak üzere, iki ana başlıkta toplamak mümkündür. Türkiye 2012 yılında başta Afganistan olmak üzere Bosna-Hersek, Kosova, Lübnan gibi ülkelerde barışı yapılandırma faaliyetleri kapsamında çalışmalar yürütmüştür. 2011 yılında 77,31 milyon dolar tutarında barışı yapılandırma çalışmalarına katkıda bulunan Türkiye, 2012 yılında ise 87,24 milyon dolar tutarında katkıda bulunmuştur. Grafik-11: YILLAR BAZINDA BARIŞI YAPILANDIRMA (MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 63 Afganistan’da ISAF Harekâtının altı bölge komutanlığından biri olan Kabil Bölge Komutanlığının lider ülke sorumluluğu Türkiye tarafından 01 Kasım 2009’da devralınmıştır. Bu görev birer yıllık sürelerle uzatılmaktadır. Ülkemiz, Balkanlar’da bölgesel güvenlik ve istikrarın devamını sağlamak maksadıyla; Arnavutluk, Bulgaristan, İtalya, Makedonya, Romanya ve Yunanistan’ın katkıda bulunduğu, Güneydoğu Avrupa Çok Uluslu Barış Gücü Tugayı (SEEBRIG)’nın kurulmasına öncülük etmiştir. Türk Silahlı Kuvvetleri 2012 yılında Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bangladeş, Bosna-Hersek, Brezilya, Fas, Gürcistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Kosova, Libya, Lübnan, Makedonya, Moğolistan, Moritanya, Pakistan, Senegal, Sırbistan, Tunus, Türkmenistan ve Ukrayna’nın silahlı kuvvetler personeline Barış İçin Ortaklık Eğitim Merkezi’nde eğitim vermiştir. ATATÜRK VE DÜNYA BARIŞI Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana geçen 89 yıllık sürede en önemli hedeflerden birisi de dünya barışının sağlanmasına katkı yapılması olmuştur. Bu noktada şüphesiz başta Ulu Önder Atatürk olmak üzere Cumhuriyetin kurucu kuşağının, ömürlerinin büyük bölümlerini savaş meydanlarında geçirmiş olması ve savaşın vahşetine yakından tanıklık etmiş olmalarını hatırlamak gerekir. Ülkemizin dünya barışı hedefinin en net ifadesi olan “Yurtta barış, Dünya’da barış” sözü de bu dönemlerde kazanılan tecrübeler sonucu söylenmiştir. Grafik-12: TÜRKİYE’NİN BARIŞI YAPILANDIRMA FAALİYETLERİNDEN YARARLANAN BAŞLICA ÜLKELER (MİLYON DOLAR) 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.C.4. Sığınmacılar Kalkınmakta olan ülkelerden gelip, donör ülkede mülteci ya da sığınmacı statüsüyle ikamet eden kişilerin, ilk 12 ayında ağırlanmalarından doğan masrafları ile söz konusu kişilerin üçüncü ülkelere gönderilmeleri ile ilgili masraflar sığınmacılar başlığı altında değerlendirilmektedir. Mülteci ya da sığınmacı terimleri çoğu zaman birbirlerinin yerine kullanılsa da aslında farklı kavramlardır. Uluslararası literatürde kaynak metin olan Mültecilerin Hukuki Durumuna dair 28 Temmuz 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi’nin 1. Maddesine göre mülteci, “ırkı, dini, milliyeti, siyasi görüşleri ve belirli bir toplumsal gruba mensubiyeti nedeniyle zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için, vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve ülkesinin korumasından yararlanamayan kişi” olarak tanımlanırken; sığınmacı, mülteci olarak uluslararası koruma arayan, ancak statüleri henüz resmi olarak tanınmamış kişileri ifade etmektedir. Bu terim genellikle, mülteci statüsü almaya yönelik başvuranların hükümet ya da Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) tarafından karara bağlanmasını bekleyen kişilerin durumunu belirtmek için kullanılmaktadır. Türkiye ise coğrafi sınırlama uygulaması sebebiyle yeni gelen ve başvuruda bulunan bir kişiyi “sığınma başvuru sahibi” olarak adlandırmakta ve tüm sürecin tamamlanmasının ardından ilgili kişiyi “sığınmacı” olarak tanımlanmaktadır. Bu kapsamda, sığınmacıların (sığınma başvuru sahibi kişilerin) işlemlerini yürütmek üzere görevlendirilen ekiplerin görev maliyetleri, sığınmacı ailelerin çocuklarının ülkemizde eğitim görmeleri, sığınmacı merkezlerinin giderleri, sığınmacılara yapılan nakit para, sağlık, barınma, giyim ve yakacak gibi sosyal hayatlarını kolaylaştırıcı yardımlar ve sığınmacıların ülkelerine ya da üçüncü ülkelere gidişleri için ulaşım giderleri de ülkemizin harcama kalemlerini oluşturmaktadır. 2012 yılı içinde çeşitli ülkelerden toplam 75.969 kişi Türkiye’ye giriş yapmıştır. Bu kişilerden 70.501’i gelişmekte olan ülkelerden gelen sığınmacılardır. Bu kişiler için 110,8 milyon dolar harcama gerçekleştirilmiştir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 65 Özellikle ekonomik, siyasi ve kültürel sebepler ile başta Afganistan, Irak ve Somali olmak üzere çeşitli ülkelerden Türkiye’ye gelen insanlar ülkemizde “geçici sığınmacı” olarak hayatlarını sürdürmektedirler. Ne var ki bu kişilerin çok azı Türkiye’ye pasaportları ile giriş yaparken, çoğunluğu oluşturan geri kalanları ise yasadışı yollar ile gelmektedirler. Bununla birlikte, Suriye’den ülkemiz sınırına gelenler, Suriyeli misafirler olarak isimlendirilmiş ve acil yardımlar kapsamında değerlendirilmiştir. Emniyet Genel Müdürlüğümüz tarafından işlemleri gerçekleştirilen ve sığınmacı statüsünde değerlendirilen Suriyelilerin sayısı ise 7.908 kişidir. Türkiye’deki sığınmacılar arasında en büyük grubu oluşturan Afganların büyük bölümünü 1980’li yıllarda Sovyet işgalinden kaçarak İran’a sığınan ancak geçen sürede karşılaştıkları ekonomik ve politik sebeplerle Türkiye’ye gelmeye başlayan kişiler oluşturmaktadır. 2012 yılı içinde ülkemize gelen Afgan sayısı resmi rakamlara göre 13.425 olup, 2011 yılında bu rakam 7.501 olarak hesaplanmıştır. Diğer yandan Irak, Suriye, Filistin ve son dönemlerde de Myanmar olmak üzere politik istikrarsızlıkların insan hayatına yönelik önemli tehditler oluşturduğu ülkelerden gelen insanların sayısı açısından da ciddi rakamlarla karşılaşılmaktadır. Özellikle Myanmar’dan ülkemize gelen 6.691 kişinin 6.120’si Türkiye’ye yasadışı yollarla giriş yapmıştır. Grafik-13: EN ÇOK SIĞINMACI GELEN ÜLKELER (2012, KİŞİ SAYISI) 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI IRAK MYANMAR Türkiye’ye Yasadışı Göç Veren Ülkeler Kalkınma yardımlarının OECD’ye raporlanma sürecinde, sığınmacıların bulundukları ülkede geçirdikleri yalnızca ilk 12 ay dikkate alınmaktadır. Ancak söz konusu 12 ay konusunda farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Örneğin Belçika, Fransa, Portekiz ve İngiltere 12 aylık süreyi sığınmacıların giriş tarihlerinden itibaren başlatırken; Kanada, Almanya ve ABD’de söz konusu 12 aylık dönem mülteci statüsünün tanınması ile başlamaktadır. Bu bağlamda tanınma kararını bekleyen iltica arayan kişiler hesaplama dışı tutulmaktadır. Diğer bir uygulama ise her iki yöntemi kapsamaktadır. Avusturya, Danimarka, Finlandiya, Yunanistan, Japonya, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç ve İsviçre’de geçerli olan bu uygulamaya göre 12 aylık dönem iltica için resmi başvurunun yapılması ile başlayıp mülteci statüsü tanınması hakkındaki son kararın alınmasından ardından gelen dönemi de kapsamaktadır. İltica kararı alınmadan ve alındıktan sonra ile başvurunun kabul edilip edilmemesine göre maliyet hesaplamaları söz konusu ülkeler arasında farklılık göstermektedir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 67 Tablo-5 DAC ÜYESİ ÜLKELERİN SIĞINMACILAR İÇİN YAPTIKLARI YARDIMLAR (DOLAR) ÜLKELER Avusturya KİŞİ BAŞI/YIL 3.478 Belçika 32.596 Kanada 10.656 Danimarka 31.235 Finlandiya 18.450 Fransa 12.190 Almanya 9.125 Hollanda 24.375 Yeni Zelanda 13.544 Norveç 26.000 Portekiz 1.803 İspanya 4.658 İsviçre 21.483 İngiltere ABD 3.261 10.196 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.C.5. Yönetim Giderleri Yönetim giderleri, kalkınma yardımları çalışmalarına katılan tüm kurum ve kuruluşların, merkezi ya da taşra teşkilatları ile yurt dışı birimlerinin, söz konusu faaliyeti gerçekleştirmek için yaptığı çalışmalar kapsamında yapılan personel, idari ve lojistik masrafları içermektedir. 2012 yılında ülkemizin yönetim giderleri 90,44 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. Söz konusu yönetim gideri RKY’nin %3,57’si kadardır. Her geçen yıl RKY toplamı içindeki payı azalan yönetim giderleri aynı zamanda Türkiye’nin kalkınma yardımlarındaki etkinliğindeki artışın da açık bir göstergesidir. Tablo-6: YÖNETİM GİDERLERİ (2004-2012, MİLYON DOLAR) YILLAR YÖNETİM GİDERLERİ (MİLYON DOLAR) RKY (MİLYON DOLAR) YÖNETİM GİDERLERİ/ RKY % 2004 5,39 339,15 10,40 2005 56,70 601,04 9,40 2006 74,33 714,21 10,40 2007 51,58 602,24 8,50 2008 61,73 780,36 7,90 2009 51,68 707,17 7,30 2010 63,50 967,42 6,50 2011 70,73 1.273,01 5,50 2012 90,44 2.533,30 3,57 Grafik-14: Yönetİm Gİderlerİ/RKY (2004-2012, %) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 69 1.C.6. Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Katkılar (Çok Taraflı Yardımlar) 2012 yılında Türkiye’nin RKY kapsamında değerlendirilen çok taraflı katkıları 110,80 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında 46,80 milyon dolar olan uluslararası kuruluşlara yapılan aidat ve katkılar 2012 yılında %137 oranında artmıştır. Dünya Bankası Grubu 47.04 milyon dolar ile ilk sırada yer almakta olup söz konusu katkının tamamı Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası’na (IBRD) yapılmıştır. Öte yandan Dünya Bankası’nı Birleşmiş Milletler ve icracı organlarına yapılan 46.42 milyon dolarlık katkı takip etmiştir. Grafik-15: ULUSLARARASI KURULUŞLARA KATKILAR (2012, MİLYON DOLAR) Grafik-16: ULUSLARARASI KURULUŞLARA KATKILAR (1998-2012, MİLYON DOLAR) 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Dışişleri Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığı, en fazla çok taraflı yardım gerçekleştiren kurumlar olma özelliklerini 2012 yılında da korumaya devam etmiştir. Tablo-7: KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ KATKI YAPTIĞI ULUSLARARASI KURULUŞLAR AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI UNO-Birleşmiş Milletler Teşkilatı UNISDR- Birleşmiş Milletler Afetlerin Azaltılmasına İlişkin Uluslararası Strateji BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU ITU-Uluslararası Telekomünikasyon Birliği ÇANKAYA BELEDİYESİ BAŞKANLIĞI WHO-Dünya Sağlık Örgütü DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GN. MD. WMO-Dünya Meteoroloji Örgütü DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI IFRCRCS-Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Cemiyetleri Federasyonu UNFPA-Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu IAEA-Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı UNAIDS-Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Programı UNIDO-Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı UNOCHA-Birleşmiş Milletler İnsani Yardım İşler Koordinasyon Ofisi UNODC-Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Bürosu UNRWA-Birleşmiş Milletler Yardım ve Çalışma Örgütü WFP-Dünya Gıda Programı UNO-Birleşmiş Milletler Teşkilatı UNPKO-BM Barış Koruma Harekatları WHO-Dünya Sağlık Örgütü BSEC-Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı UNDEF- Birleşmiş Milletler Demokrasi Fonu WHO-CVCA-Dünya Sağlık Örgütü- Gönüllü Katkılar Hesabı Merkezi OAS-Amerika Devletleri Teşkilatı OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı SAĞLIK BAKANLIĞI UNFPA-Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu UNICEF-Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu WHO-Dünya Sağlık Örgütü OECD-Dev.Centre-İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Kalkınma Merkezi UNDP-Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 71 GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı FAO-Gıda ve Tarım Örgütü CGIAR(IARC)-Uluslararası Tarımsal Araştırmalar Danışma Grubu ISTA-Uluslararası Tohum Test Birliği EPPO-Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma Teşkilatı IFAD-Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu CIHEAM-Uluslararası Akdeniz Agronomik Araştırmalar Merkezi HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI IBRD-Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası IDA-Uluslararası Kalkınma Birliği As.DB-Asya Kalkınma Bankası BSTDB-Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası GEF-Küresel Çevre Fonu AsDF-Asya Kalkınma Fonu KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI WIPO-Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü UNESCO-Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu MALİYE BAKANLIĞI OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI UNESCO-Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI IUCN-Uluslararası Doğal Kaynakları Koruma Birliği CITES-Nesli Tehlikede Olan Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme CCD-Çölleşme ile Mücadele Konvansiyonu UNEP-Birleşmiş Milletler Çevre Programı ULAŞTIRMA BAKANLIĞI OECD-Dev.Centre-İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Kalkınma Merkezi ITU-Uluslararası Telekomünikasyon Birliği YALOVA VALİLİĞİ WHO-Dünya Sağlık Örgütü TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ OECD-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.C.7. Diğer Resmi Akımlar Diğer resmi akımlar vade ve faiz oranları itibariyle hibe niteliği taşımayan finans desteklerini kapsamaktadır. Türkiye 2012 yılında toplam 70,09 milyon dolar tutarında yeni kredi açmıştır. Önceki senelerde vermiş olduğu kredilerden ise toplam 13,56 milyon dolar tutarında anapara ve faiz almıştır. Dolayısıyla 56,53 milyon dolar toplam kalkınma yardımlarına diğer resmi akım olarak yansıtılmıştır. Türkiye 2011 yılında toplam 37,29 milyon doları tutarında yeni kredi açmış olup, daha önceki yıllarda vermiş olduğu kredilerden 25,59 milyon dolar tutarında geri dönüşüm sağlamıştır. Sonuç olarak net 11,7 milyon dolarlık artı değer toplam kalkınma yardımlarına yansımıştır. 2012 yılında Beyaz Rusya’ya 50,91 milyon dolar, Sudan’a ise 19,18 milyon dolar kredi kullandırılmıştır. Beyaz Rusya’ya açılan kredi, turizm sektörüne, Sudan’a açılan kredi ise su ve sanitasyon sektörlerine verilmiştir. Beyaz Rusya’ya Türk Eximbank tarafından açılan krediyle, beş yıldızlı Oktyabrskaya President Hoteli’nin renovasyonu gerçekleştirilmektedir. Sudan’a açılan kredi ile Kuzey Hartum Kanalizasyon Projesi hayata geçirilmektedir. Grafik-17: DİĞER RESMİ AKIMLAR (2012, MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 73 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.D. ÖZEL AKIMLAR 1.D.1. Doğrudan Yatırımlar 2012 yılı içinde kalkınma yardımı alıcısı konumundaki ülkelere Türk özel sektörü tarafından yapılan doğrudan yatırımlar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre 735 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz yıl içinde ülkemizin sermaye ihracı yine Güney ve Orta Asya Bölgesi’nde yoğunlaşmakla birlikte, Türk sermayesi Afrika’dan Latin Amerika’ya dünyanın dört bir yanına ulaşmaya devam etmiştir. Azerbaycan’daki doğrudan yatırımlar 373 milyon dolara ulaşırken 56 milyon dolar ile Kazakistan ikinci sırada yer almıştır. Grafik-18: DOĞRUDAN YATIRIMLAR (2009-2012) Grafik-19: DOĞRUDAN YATIRIMLARIN ÜLKE DAĞILIMI (2012, MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 75 Türk şirketlerinin Azerbaycan’daki yatırımları arasında enerji ve iletişim sektörleri yatırımları ön plandadır. Ancak, Azerbaycan’ın petrol dışı sektörünü güçlendirme yönündeki çabalarına sunulan katkılar ile tarım, gıda, inşaat, kimya, tekstil ve turizm gibi alanlarda da yatırım imkânları oluşmaktadır. 1993 yılından bu yana Türk şirketlerinin Kazakistan’daki toplam yatırımları 2 milyar doları bulmuştur. Kazakistan’da kayıtlı olarak 500’ün üzerinde KazakTürk ortak sermayeli işletme faaliyette olup, %100 Türk sermayeli şirketlerin sayısı 160 civarındadır. Kazakistan’da Türk girişimcilerin özellikle gıda sektörü, ilaç-kimya sanayisi, inşaat, otelcilik ve imalat alanlarında öne çıktıkları görülmektedir. Ayrıca inşaat sektöründe de Türk şirketlerinin faaliyetleri gün geçtikçe artmaktadır. Türk inşaat firmalarının Kazakistan’da üstlendiği projelerin toplam değeri 17 milyar doları aşmıştır. Hindistan da ise kumaş, seramik, kargo ve müteahhitlik yatırımları dikkat çekmektedir. Mısır, Etyopya, Ürdün, Cezayir, Yemen, Gana gibi ülkeler, ülkemizin doğrudan yatırımları içinde önemli yerlere sahipken; bunlara ek olarak Türk iş adamlarının atmakta olduğu adımlar Somali’nin içinde bulunduğu durumdan bir an önce kurtulması için ciddi katma değerler üretmektedir. Tablo-8: Türkİye’nİn Doğrudan Yatırım Yaptığı Ülkeler (2012) ÜLKEDOĞRUDAN YATIRIM (MİLYON DOLAR) Arnavutluk 5,00 Bosna-Hersek 7,00 Makedonya 12,00 Sırbistan 7,00 Ukrayna 12,00 Avrupa,Bölgesel 103,00 Mısır 20,00 Libya 2,00 Fas 18,00 Tunus 3,00 Eritre 1,00 Senegal 6,00 İran 2,00 Irak 20,00 Ürdün 1,00 Azerbaycan 373,00 Gürcistan 12,00 Hindistan 25,00 Kazakistan 56,00 Pakistan 19,00 Türkmenistan 1,00 Özbekistan 1,00 Çin 18,00 Kuzey Kore 2,00 Malezya 9,00 TOPLAM 735,00 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 1.D.2. Sivil Toplum Kuruluşlarının Kalkınma Yardımları İnsanlar, birlikte yaşamanın kaçınılmaz bir sonucu olarak kendilerini çeşitli mücadelelerin içinde bulmaktadırlar. Şüphe yok ki, bu mücadelelerde başarılı olmak için birlikte hissetmenin, birlikte görmenin ve birlikte adım atmanın ayrı bir önemi vardır. Bu amaçla bir araya gelen özgür insanlar, ortak hedeflerine yönelik enerjilerini birleştirerek gelecekleri için söz sahibi olmanın demokratik zeminlerini kurmaktadırlar. Bu zeminler genel ifade ile sivil toplum şeklinde adlandırılırken özel olarak ise oda, dernek, vakıf, sendika, çıkar grubu, girişim grubu vs. şeklinde adlandırılmaktadır. Türkiye’nin son yıllarda takip ettiği dış politika anlayışına paralel olarak, geçmişi yüzlerce yıllık vakfiye geleneğine dayanan Türk STK’ları da farklı coğrafyalarda üstlendikleri rollerle Türkiye’nin kalkınma yardımları içinde önemli bir paya sahip olmaktadır. Türk STK’ları, insani müdahale süreci kapsamında barınma, sağlık yardımı, giyim, gıda dağıtımı ve afetin ya da krizin ardından afetzedelere destek çalışmaları (eğitim, mesleki gelişme, kültür, sağlık yardımları vs.) gibi alanlarda çalışmalarını yürütmektedir. Türk sivil toplum kuruluşlarının yapmış olduğu yardımlar ilk kez 2005 yılında raporlanmaya başlanmıştır. Türk sivil toplum kuruluşları tarafından yapılan yardımlar (STKY) 2011 yılında 199,52 milyon dolar iken, 2012 yılında bu rakam %44’lük reel bir azalışla 111,65 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, Türk kamu kurum ve kuruluşlarımız tarafından STK’lara 39,43 milyon dolar kaynak aktarılmıştır. Söz konusu kaynak ve STK’ların özkaynakları ile birlikte toplam 151,08 milyon dolarlık yardım, sahada STK’larımız tarafından teslim edilmiştir. 2012 yılında STK’lar tarafından gerçekleştirilen, teknik işbirliği ve proje ve program yardımları 89,1 milyon dolar, acil ve insani yardımlar ise 54,8 milyon dolar, yönetim giderleri ise 7,18 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. Grafik-20: STK’LARIN YARDIMLARI (2009-2012, MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 77 STK’ların yardımları bölgesel olarak incelendiğinde Afrika’nın önde geldiği görülmektedir. Bu kapsamda Somali, Sudan ve Nijer’e yönelik yardımlar önceki yıllarda olduğu gibi 2012 yılında da sürmüştür. Tüm dünya tarafından ilgiyle karşılanan bu faaliyetler Türk halkının yardımseverliğinin açık bir kanıtı olarak tarihe geçmiştir. Diğer yandan Suriye’deki mevcut durumun yarattığı sorunların çözümü için Türk STK’ları önemli çalışmalar gerçekleştirerek güç şartlar altında yaşayan insanların yardım çağrılarına kayıtsız kalmamışlardır. Ayrıca Pakistan ve Bangladeş gibi doğal afetlerin yanısıra siyasi ve dini istikrarsızlıkların da yaşandığı ülkelerde de STK’lar etkin bir şekilde faaliyet göstermişlerdir. Grafik-21: STK Yardımlarının Bölgesel Dağılımı (mİlyon dolar) Grafik-22: STK YARDIMLARINDAN EN ÇOK YARARLANAN ÜLKELER (2012, MİLYON DOLAR) 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Grafik-23: EN ÇOK YARDIM YAPAN STK’LAR (MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 79 Afrika’nın birçok ülkesinde uzun yıllar devam eden savaş hali ve olumsuz iklim koşullarının yarattığı istikrarsız ortam insanların hayat koşullarını güçleştirirken kalkınmanın önünde de ciddi bir engel oluşturmaktadır. Bu kapsamda STK’ların daha çok insanların günlük hayatlarına katkı sağlayacak projelere ağırlık verdikleri görülmektedir. Gıda yardımları, su temini ve sağlık çalışmaları söz konusu projelerin başında gelmektedir. Gıda yardımları genel olarak aşevi kurulması, sıcak yemek dağıtımı, kurban hissesi dağıtımı, gıda paketleri dağıtımı şeklinde gerçekleştirilmiştir. Diğer taraftan su kaynaklarında görülen azalma, temiz ve içilebilir su imkânlarının giderek azalmasına yol açmakta ve küresel bir tehdit oluşturmaktadır. Çevresel sürdürülebilirlik açısından kilit öneme sahip olan su kaynaklarının çoğaltılması konusunda STK’lar, başta Afrika olmak üzere Orta Doğu ülkeleri, Bangladeş, Pakistan ve Afganistan’da önemli projeleri hayata geçirmişlerdir. Bu projelerin önemli bir bölümünü çok sayıda orta ve derin su kuyusu oluşturmaktadır. STK’lar ayrıca faaliyet gösterdikleri ülkelerde çok sayıda sağlık taraması yapmış, ameliyatlar gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda katarakt, fıtık, kadın doğum, kanser, beyin cerrahisi, ortopedi ve diş ameliyatları yapılmıştır. Bunun yanında ilaç ve tıbbi malzeme desteği sağlanmıştır. Bazı hastanelerin tadilatları ve onarımlarına katkı sağlanmış, tıbbi malzeme tedarik edilmiştir. Başta doktorlar olmak üzere birçok sağlık çalışanına eğitim verilmiştir. En çok yardımda bulunan Türk STK’larının faaliyetlerinden örnekler aşağıda yer almaktadır: 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI İNSANİ YARDIM VAKFI(IHH) Makedonya, Mali, Filistin, Yemen, Bangladeş, Sudan, Çad, Irak’ta bulunan mülteciler için gıda yardımları. Suriyeli sığınmacılara, 2250 bebek paketi, 12400 battaniye, 6700 hijyen paketi, 10000 ısıtıcı, 1750 ışıldak, 5000 buzdolabı ve 180 alışveriş kartı. Kıyafet yardımları: Filistin, Bangladeş, Pakistan, Afganistan, Arnavutluk, Etyopya, Kırgızistan, Kazakistan, Irak, Bosna-Hersek. Sağlık Taraması: Sierra Leone, Tunus, Afganistan, Etyopya, Gana, Sri Lanka, Afganistan, Kenya. Afrika Katarakt Projesi(2012) kapsamında Sudan Nil Nehri Eyaleti’nde kurulan katarakt kampında 5000 kişiye göz taraması, 400 kişinin ameliyatı, Somali’ de 200, Etiyopya’da 1100 katarakt ameliyatı. Pakistan’da Muzaffergar Devlet Hastanesine 4 diyaliz makinesi, Skardu Devlet Hastanesine 4 diyaliz makinesi temini. Sierra Leone’de 1, Pakistan’da 3, Bosna-Hersek’te 1, Tanzanya’da 1 okulun tadilat ve tefrişatı. Okul inşaatları: Somali, Tanzanya, Sudan ve Kenya. Bosna-Hersek, Arnavutluk, Pakistan, Filistin’ de ihtiyaç sahibi öğrencilere burs desteği. Yetim destek projesi kapsamında 16 ülkede 20214 yetim çocuğun desteklenmesi. 18 ülkede gıda dağıtımı: Kazakistan, Kırgızistan, Afganistan, Arnavutluk, Ekvator, Somali, Tacikistan, Makedonya, Kosova, Sırbistan, Pakistan, Moritanya, Cezayir, Çad, Bangladeş, Macaristan, Etyopya ve Somali. Afganistan’da 4, Bangladeş’te 15, Jammu Keşmir’de 46, Somali’de 1, Çad’da 1, Kamerun’da 1, Sudan’da 1, Burkina Faso’da 1, Kenya’da 1, Tanzanya’da 1 ve Mali’de 1 olmak üzere toplam 73 su kuyusu açılması. Arakanlı mültecilere yapılan yardımlar: − Bangladeş’e sığınan mültecilere 35.000 avroluk acil gıda. − Ramazan kampanyasında 50.000 avroluk gıda. − Kamplardaki 16.000 aileye gıda paketi yardımı. − 4.100 çocuğa sünnet programı. Gazze’de, savaşta evlerini kaybetmiş ailelerin barınma sorunlarını gidermek üzere 200 konutluk site inşası. Gazze’ye acil ilaç yardımı. Sri Lanka’nın farklı bölgelerinde 3 sağlık ocağı ve 1 tane de zihinsel engelli çocuklar için eğitim merkezinin açılışı. Makedonya’da yayın yapmak üzere televizyon stüdyosu inşa edilmesi. 8 kişiden oluşan Türk sağlık ekibinin, Somali Hargeisa Manhal İhtisas Hastanesi’nde 20 ebeye eğitim vermesi. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 81 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 83 YERYÜZÜ DOKTORLARI DERNEĞİ İlaç yardımları: Suriye’ye 8 milyon dolar değerinde ilaç, Hatay’daki Suriyeli sığınmacılara 0,5 milyon dolar değerinde ilaç, 1.100 kan dondurucu pansuman kiti, 35 özel cerrahi ve ortopedi çantası Somali’ye 8 tonluk tıbbi malzeme, hasta asansörleri, hasta yatakları, su deposu ve morg, muhtelif ilaç Ameliyatlar ve muayeneler: Gazze: 248 ameliyat, 1.623 muayene. Yemen: 67 ameliyat, 176 muayene. Somali: 53 ameliyat. Lübnan’da bulunan Suriyeli sığınmacılara muayene. Yeryüzü Doktorları’nın işletmesini yaptığı 62 yatak kapasiteli Somali Şifa Hastanesi’nde 73 personelin görevlendirilmesi, 2 ambulansın tahsisatı, ortalama günlük 500 poliklinik, 20 doğum ve 10 ameliyat gerçekleştirilmesi. Somali Tilaberi’de Koria Haoussa Sağlık ve Beslenme Merkezi kurulması, 1 doktor, 3 hemşire, 1 ebe, 1 beslenme uzmanı ve 1 eczacının görevlendirilmesi Kurban bağışları: Kenya, Demokratik Kongo, Somali ve Nijer’de 9.777 hisse kurban, Niamey kurban organizasyonu “Kardeş Coğrafyalarda Sağlık Baharı” projesi kapsamında: Lübnan’a 6,7 milyon dolar değerinde 450.000 kutu ilaç. Lübnan Trablusşam’da 2 hastanede 25 Suriyeli yaralının muayenesi, 11 plastik cerrahi ameliyatları Gazze’de Mikro Cerrahi ünitesinin kurulması. Gazze’de yanık ve yara vakalarının tedavisi için merkez kurulması ve tıbbi ekibin eğitimini Yemen Travmatoloji Merkezi Projesi Yemen Plastik Cerrahi Projesi Travma Cerrahisi Projesi: Libya, Lübnan, Yemen Gazze ve Suriye’deki yaralıların Türkiye’ye getirilip tedavi edilmesi Lübnan Mobil Klinik Projesi: Lübnan - Suriye sınırında Triyaj Merkezi ve mobil klinikler oluşturulması Yemen’de Sana, Hadramut ve Mahvet şehirlerinde 22 gönüllünün 506 muayene ve 147 ameliyat gerçekleştirmesi Suriye’de yaşanan insanlık dramının neticesi olarak Lübnan sınır yerleşimlerine sığınan mültecilerin sağlık hizmetlerini sunabilmek için 10’ar kişiden oluşan 3 gönüllü sağlık ekibinin oluşturulması ve 1.066 muayene ve 8 ameliyatın gerçekleştirilmesi Azerbaycan Şemkir Devlet Hastanesi’nde 65 plastik cerrahi, 7 üroloji ameliyatı, 150’den fazla muayene Yemen’de 2012 yılında bilimsel işbirlikleri ve destek faaliyetleri çerçevesinde Yemen Cerrahi Kongresi ve Yemen Kardiovasküler Cerrahi Kongresi, Yemen Diş Kongresi adı altında üç tıp kongresinin düzenlenmesi IMA Lübnan işbirliği ile Whade Khalid bölgesinde yaralılara müdahale edebilmek ve ateşli silahlarla yaralananları en uygun hastanelere sevk edebilmek amacıyla Mart 2012’de bir triyaj merkezinin kurulması, gerekli tıbbı ekipmanla donatılan 24 saat hizmet veren triyaj merkezi bünyesinde; 1 doktor, 1 paramedik ve 1 ambulans şoförünün görevlendirilmesi. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI KİMSE YOK MU DAYANIŞMA VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ Gazze için başlattığı yardım kampanyası kapsamında: 15 evin tamiratı, 100 aileye fırın ocağı ve tüp gaz, 200 aileye battaniye, 1.120 aileye gıda yardımı, 1.750 çocuğa çocuk bezi ve süt yardımı, nakdi yardım, 500 yetime yardım, 3 diyaliz cihazı yardımı; Katarakt Projesi kapsamında 53 gönüllü doktor ve 17 sağlık görevlisiyle birlikte 12.000’i aşkın katarakt ameliyatı. Mogadişu, Somali; Malindi, Kenya; Harhar, Etyopya; ve Jintao, Uganda’da hastane inşaatı. Burkina Faso, Kamerun, Nijer, Pakistan, Senegal, Somali ve Sudan’da su kuyularının açılması. 2011-2012 eğitim-öğretim dönemi Eğitim Programı: Somalili 289 lise ve 230 üniversite öğrencisinin Türkiye’de, Mısırlı 48 üniversite öğrencisinin Mısır’da, Sudanlı 19 üniversite öğrencisinin Sudan’da, Ugandalı 36 lise 10 üniversite öğrencisinin Türkiye’de eğitimi için burs verilmesi. Yetim Çocuklarına Yardım Programı kapsamında; Afganistan, Gazze, Nepal, Tanzanya, Bangladeş, Güney Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Burundi, Benin, Cibuti, Senegal, Pakistan, Cape Verde, Komor Adaları, Somali, Bangladeş, Endonezya, Myanmar, Sudan, Etyopya, Filistin ve Uganda’daki çocuklara yardım. Afganistan, Somali, Kenya, Etyopya, Uganda ve Sudan’da devam eden okul inşaatları. Somali, Kenya, Etyopya ve Uganda’da yurt binası ve aşevi inşaatları. Myanmar başta olmak üzere Somali’den Yemen’e, Nijer’den Endonezya’ya, Kazakistan’dan Arnavutluk’a 60 ülkede Ramazan yardımları. 145 ülkede toplam 59.471 hisse kurbanın yaklaşık 180.000 muhtaç aileye ulaştırılması. ABD’deki Sandy Kasırgası mağdurları için 25.000 kişilik sıcak yemek ve gıda paketi, Bangladeş’te 5.200 gıda paketi. Haiti’de 400 aileye kuru gıda paketi, Croix des Bouqouets bölgesinde toplam 5.000, Thomarzeu bölgesinde 200, Carrefour bölgesinde 300, Petionville bölgesinde de 300 olmak üzere toplam 5.800 aileye gıda yardımı Suriyeli misafirlere; 27.592 gıda kolisi, 392 ton patates, 729 ton un yardımı, 75.176 battaniye, 50 çadır ve 2.828 yatak, 34.278 paket çocuk bezi, 7.750 litre sıvı sabun ve 14.459 paket hasta bezi, Kilis’te 24 seyyar tuvalet, 30 seyyar banyo, 10 çöp konteyneri ve oyun parkı. Gaziantep’te gezici aşevinde günlük 1.000 kişiye sıcak yemek dağıtımı, Kilis’te günde ortalama 150 kişinin tedavi olduğu tıp merkezi açılması. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 85 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI VAKFI Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı 30 yılı aşkın bir süredir eğitim ve öğretim faaliyetleri sürdürmektedir. Bu çerçevede 2012 yılında sağlanan eğitim yardımlarından örnekler aşağıdaki gibidir: − İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi Sosyal Bilimler ve Eğitim Fakültesi’nde hazırlık sınıfları dahil olmak üzere 67 öğrenci − Türk Dünyası İşletme Fakültesi’nde 366 öğrenci − Türk Dünyası Kızılorda Korkut Ata Lisesi’nde 70 öğrenci − Türk Dünyası Bakü İşletme Fakültesi’nde 565 öğrenci − Türk Dünyası Bakü Atatürk Lisesi’nde 534 öğrenci. CANSUYU YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ Gıda Yardımları: Bangladeş’te 8.000, Komor adalarında 500, Mali’de 600, Benin’de 350, Togo’da 250, Azerbaycan’da 600, Kamboçya’da 500, Vietnam’da 200, Brezilya’da 300, Guyana’da 800, Surinam’da 900, Gazze’de 1.000, Gürcistan’da 500, Nijer’de 1.000, Burkina Faso’da 750, Lübnan’da 780, Irak’ta 350, Pakistan’da 1.000, Arakan’da 5.000 ve Etyopya’da 600 aileye gıda yardım paketi. Gazze’ye 20 kamyon ve TIR dolusu ilaç, gıda ve kışlık giysi paketi. Togo, Etyopya, Çeçenistan-Gürcistan sınırındaki Pankisi Vadisi, Somali, Gazze, Myanmar ve Benin’de kurban hissesi dağıtımları. Su Kuyuları: Somali’de 85, Senegal’de 5, Fildişi Sahili’nde 5, Gana’da 28, Togo’da 28, Burkina Faso’da 22, Sierra Leone’de 25, Mali’de 38, Benin’de 7, Nijer’de 9, Kamerun’da 36, Orta Afrika Cumhuriyeti’nde 7, Çad’da 5, Etyopya’da 15, Liberya’da 10 olmak üzere toplam 325 su kuyusu açılması. Filipinler’de yaşanan sel felaketinden sonra, Yukarı Hinoplon Bölgesinde 7 doktor, 35 pratisyen hekim ve hemşire ile sağlık taraması yapılması, 2 su tankeri ile içme suyu getirilmesi, gıda paketi dağıtılması, nakit para yardımında bulunulması. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 87 TÜRKİYE DİYANET VAKFI Türkiye Diyanet Vakfı eğitim, kültür, sosyal, inşaat ve tanıtım faaliyetleri başta olmak üzere yurtdışında çeşitli alanlarda çalışmalar yapmaktadır. Vakıf, geçmiş yıllarda olduğu gibi 2012 yılında da Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan’da Vakıf tarafından açılmış eğitim kurumlarının kitap, kırtasiye, bakım, onarım, elektrik, su, telefon, Türkiye’den gönderilen öğretmen ücretleri vb. masraflarını karşılamıştır. Doksanlı yıllarda açılan tüm bu lise ve yüksekokullardan 2012’ye kadar toplam 3.540 öğrenci mezun olmuştur. Azerbaycan Bakü İlahiyat Fakültesi ve Lisesi, Kırgızistan Oş İlahiyat Fakültesi, Kazakistan İlahiyat Fakültesi, desteklenen okullar arasındadır. Diğer yardım örnekleri: Bosna-Hersek Saraybosna’da 1 radyo kanalının desteklenmesi. Somali, Mogadişu: Şeyh Sufi Okul Binasının bakım ve onarımı. Somali’de lise düzeyinde getirilen öğrencilere burs, giyim, sağlık ve kırtasiye yardımı. Ülkemize getirilen yabancı uyruklu 1.531 öğrencinin masraflarının karşılanması. Azerbaycan, Afganistan, Beyaz Rusya, Etyopya, Irak, Mali, Moğolistan, Kırgızistan, Nijer, Pakistan, Senegal, Sudan, Somali, Uganda, Tanzanya, Ruanda, Bangladeş ve Haiti’de toplam 56.943 kurban hissesi dağıtımı. Arakan, Myanmar’da yaşanan insani kriz sebebiyle yaşam mücadelesi veren insanlara yapılan kıyafet, gıda ve çeşitli yardımlar. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI DOST ELİ YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ “Suriye İçin Bir Ekmek” kampanyası kapsamında Suriye’ye 10.000 kişilik gıda, giyim, battaniye, yatak ve soba yardımı. Kazakistan’da 150 çocuğun sünnet ettirilmesi. Tanzanya’da Zanzibar Adasında çocukların eğitim göreceği 3 okul, ada halkının yararlanacağı 5 su kuyusunun açılması. Gazze’de 20 ailenin yıkılan evlerinin tamiri. Moğolistan’da kültür merkezi inşası. Nijer’de 39, Tanzanya’da 2 su kuyusu açılması. Makedonya Valandova ve Usturumca bölgelerinde 1.000 kişiye gıda yardımı. Bangladeş’te kamplarda yaşayan Arakanlı mülteciler için 700 hisse kurban kesilmesi ve kamplardaki ailelere gıda yardımı. Makedonya, Suriye, Bosna-Hersek, Moğolistan, Nijer, Zimbabve ve Moritanya’da gıda yardımı. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 89 YARDIMELİ DERNEĞİ Suriyeli sığınmacılara yapılan yardımlar: Gıda, ilaç, çocuk bezi, çocuk maması, temizlik malzemeleri, battaniye ve yorgan gibi günlük ihtiyaçlar (5 TIR), tekerlekli sandalye, 30 ağır hasta ve engelli hastaların yatacağı portatif otomatik yatak, kışlık elbiseler. Gazze’de şehit ve yaralı aileleri başta olmak üzere halka ilaç, gıda, battaniye ve acil yardım malzemesi yardımı. Somali Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesinin inşası. Somali Mogadişu’daki Menhal Göz Hastanesi’ne bağışlanan cihazlarla her ay 800 ameliyatın gerçekleştirilmesi. Bangladeş’teki Arakan mülteci kamplarına 172 ton gıda yardımı, yetimhanelere nakdî yardımlar. Sudan Hartum’daki Akabe Yetimler Yatakhanesi için 120 yatak, 120 yastık, 2 oyun parkı, mutfak araç ve gereçleri. Pakistan’da yaşanan sel felaketinden sonra Eyyüp Sultan Köy Projesi çerçevesinde ev yapımı. Tanzanya, Bosna, Moritanya, Tataristan, Azerbaycan, Somali, Filistin, Bangladeş, Bulgaristan, Malavi, Kazakistan, Afganistan, Kırgızistan, Etyopya, Sudan, Pakistan, Lübnan ve Myanmar’da kurban yardımları. Somali, Pakistan ve Sudan’da su kuyuları açılması. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI YUNUS EMRE VAKFI Yunus Emre Vakfı Türkiye’yi, kültürel mirasını, Türk dilini, kültürünü ve sanatını tanıtmak, Türkiye’nin diğer ülkeler ile dostluğunu geliştirmek, kültürel alışverişini artırmak amacıyla, kanunla kurulmuş bir kamu vakfıdır. Vakıf, kurduğu enstitüler ve Türk kültür merkezleri yoluyla kültür, eğitim ve öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama faaliyetleri yürütmektedir. Enstitü açılan ülkeler: Bosna-Hersek, Arnavutluk, Mısır, Makedonya, Kazakistan, Kosova, Romanya, İran, Lübnan, Ürdün ve Gürcistan. BİLKENT ÜNİVERSİTESİ Bilkent Üniversitesi 1995 ile 2012 yılları arasında üniversite bünyesinde Türk Devlet ve Toplulukları ile diğer topluluklardan öğrencilere yönelik 124 kurs düzenlemiş ve bu kurslarda toplam 1.875 kursiyer eğitim görmüştür. 2011’de 72 kişiye 2012 yılında ise Irak ve Kazakistan’dan toplam 69 kursiyere eğitim verilirken, kurslar süresince kursiyerlerin barınma, yemek, eğitim, ulaşım ve kırtasiye masrafları Üniversite tarafından karşılanmıştır. Üniversite tarafından 2006 yılından bu yana çeşitli kurultaylar düzenlenmektedir. Söz konusu kurultayların yedincisi 25-28 Eylül 2012 tarihleri arasında 48 katılımcıyla Selanik Makedonya Üniversitesi’nde yapılmıştır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 91 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 2. RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI 2.A. BÖLGESEL DAĞILIM Türkiye’nin 2012 yılında iki taraflı resmi kalkınma yardımları bir önceki yıla oranla %95 artarak 2.422,5 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2011 yardımları ise bir önceki seneye oranla %33 artarak 1.226,21 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’nin son yıllarda gerçekleştirdiği iki taraflı resmi yardımlarındaki bu kayda değer artışta, acil yardımlar bölümünde anlatılan Suriyeli misafirler kuşkusuz önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda kalkınma yardımlarının bölgesel dağılımı incelendiğinde 2012 yılında önceki yıllardan farklı olarak Orta Doğu’nun ilk sıraya yerleştiği, geçen yıl 3. sırada bulunan Afrika’nın 2. sırada görülmektedir. Öte yandan geçtiğimiz yıl ilk sırada bulunan Güney ve Orta Asya yardım miktarında kayda değer bir düşüş olmamasına rağmen 136 milyon dolar ile 3. sıraya gerilemiştir. İki taraflı resmi kalkınma yardımlarında en büyük payı 1.124,24 milyon dolarla Orta Doğu bölgesi almıştır. Ardından 749,47 milyon dolar ile Afrika bölgesi gelmektedir. Balkanlar ve Doğu Avrupa’ya yapılan yardımlar ise 87,83 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yardım yapılan bölgeler ve yardım miktarları Grafik 24’te yer almaktadır. Türkiye’nin 2012 yılında iki taraflı resmi kalkınma yardımları bir önceki yıla oranla %95 artarak 2 milyar doların üzerinde gerçekleşmiştir. Grafik-24: İKİ TARAFLI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL DAĞILIMI (2012, MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 93 2.B. ÜLKESEL DAĞILIM Türkiye’nin 2012 yılında gerçekleşen iki taraflı resmi kalkınma yardımlarından en fazla payı alan ülke 1.019,93 milyon dolar ile Suriye olmuştur. Bu yardımların temelini raporun acil yardımlar bölümünde anlatıldığı gibi Arap Baharı olarak adlandırılan süreç kapsamında 2011 yılının Mart ayında Suriye’de başlayan olayların sonucunda ülkemize gelen Suriyeli misafirlere yönelik yardımlar oluşturmaktadır. 2012 yılında yardımlardan en çok faydalanan ülkeler sıralamasında ikinci ülke Mısır olmuştur. Mısır’a ülkemiz tarafından toplam 503,92 milyon dolarlık yardım yapılmıştır. Bu yardımın 500 milyon dolarlık kısmı Mısır’a verilen tavizli kredi oluşturmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, Türkiye tarafından yeniden yapılanmasına destek verilen Afganistan 151,75 milyon dolar ile 3. sırayı almıştır. Afganistan’a 2011 yılında yapılan yardım da 130,89 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında Kırgızistan’a yapılan 105,51 milyon dolarlık desteğin en önemli kısmını Türk-Kırgız Manas Üniversitesi’ne verilen destek oluştururken, Kırgız kamu kurumları tarafından yürütülen kamu sektörü projelerinin finansmanına da destek verilmiştir. Diğer taraftan ülkemiz geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da Somali ve Sudan başta olmak üzere Afrika’da zor şartlar altında yaşayan insanlara yardım elini uzatmıştır. OECD-DAC üyeleri tarafından belirlenen yardım alan ülkeler listesi EK-1’de, Türkiye tarafından hangi ülkeye ne kadar yardım yapıldığı EK-2’de yer almaktadır. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 95 Grafik-25: TÜRKİYE’DEN EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER (2012, MİLYON DOLAR) 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Grafik-26: GÜNEY VE ORTA ASYA’DA EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER (2012, MİLYON DOLAR) Grafik-27: BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA’DA EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER (2012, MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 97 Grafik-28: AFRİKA’DA EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER (2012, MİLYON DOLAR) 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 2.C. EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERE YAPILAN YARDIMLAR En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ’ler), Birleşmiş Milletler’in 1971’de yaptığı bir tanımlamadır. Bu tanımlamaya giren ülkelerin kalkınma süreçlerinde yapısal nedenlerden kaynaklanan temel güçlükleri mevcuttur. Bir ülkenin EAGÜ sayılabilmesi için üç kıstasa uygunluk koşulu aranmaktadır. Bu koşullar: Gelir düşüklüğü kıstası: Kişi başına yıllık milli gelirin üç senelik ortalamasının 992 doların altında olması (ortalama 1.190 doları aştığında ülke bu gruptan çıkarılmaktadır). İnsan kaynaklarında zayıflık kıstası: Beslenme, sağlık, ömür beklentisi, eğitim ve yetişkin okuryazarlığı düzeylerini dikkate alan yaşam göstergelerine uygunluk. Ekonomide çeşitlilik eksikliği kıstası: Tarımsal üretimde, mal ve hizmet ihracatında istikrarsızlık, imalat ve hizmet sektörünün ekonomideki ağırlığı, mal ihracatında sınırlı sayıda üründe yoğunlaşma ve ekonomik etkinliklerdeki diğer eksikleri de içeren bir göstergeye uygunluk. Ayrıca ülke nüfusunun 75 milyonu aşmaması koşulu da eklenmiş; 2012 yılında yapılan son değerlendirme neticesinde EAGÜ grubunda yer alan ülkelerin sayısı 48 olmuştur. Listeye girmek için yukarıdaki kıstaslardan üçünü de karşılamak gerekmektedir. Liste dışı kalmak için ise en az iki kıstasta öngörülen düzeyin üstüne çıkabilmek gerekmektedir. Bugüne kadar anılan listeden çıkma (/sınıf atlama) başarısını gösteren üç ülke Botsvana (1994), Cape Verde (2007) ve Maldivler (2011) olmuştur. EAGÜ’lerin büyük çoğunluğunu teşkil eden 34 ülke Afrika’da bulunmaktadır. Asya’da 8, Pasifik bölgesinde 5, Amerika kıtasında ise tek ülke olarak Haiti bu statüdedir. Bu ülkeler önemli bir kısmı ya ada devlet ya da denize kıyısı bulunmayan devlet konumundadır. 75 milyondan az nüfus kıstasına rağmen EAGÜ’ler dünya nüfusunun %10,7’sini (614 milyon) oluşturmaktadır. Buna karşılık dünya üretiminin sadece %0,5’i bu ülkeler tarafından gerçekleştirilmektedir. Kişi başına yıllık gelirine göre EAGÜ’lerin listesi yandaki gibidir: KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 99 Tablo-9: EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELER (2012) 1. Afganistan 2. Angola 3. Bangladeş 4. Benin 5. Butan 6. Burkina Faso 7. Burundi 8. Kamboçya 9. Orta Afrika Cumh. 10. Çad 11. Komoros 12. Kongo (Demokratik Cumh.) 13. Cibuti 14. Ekvator Ginesi 15. Eritre 16. Etyopya 17. Gambiya 18. Gine 19. Gine-Bissau 20. Güney Sudan 21. Haiti 22. Kiribati 23. Lao Halk Demokratik Cumh. 24. Lesoto 25. Liberya 26. Madagaskar 27. Malavi 28. Mali 29. Moritanya 30. Mozambik 31. Myanmar 32. Nepal 33. Nijer 34. Ruanda 35. Samoa 36. Sao Tome ve Principe 37. Senegal 38. Sierra Leone 39. Solomon Adaları 40. Somali 41. Sudan 42. Doğu Timor 43. Togo 44. Tuvalu 45. Uganda 46. Tanzanya 47. Vanuatu 48. Yemen 49. Zambiya 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Türkiye EAGÜ’ler hususunda son derece duyarlı ve aktif hareket etmektedir. Bu bağlamda, 2007 Temmuz ayında İstanbul’da, EAGÜ Dışişleri Bakanları zirvesine ev sahipliği yapmıştır. 2008 Mart ayında ise İzmir’de “Afrika EAGÜ’nün Refahı İçin Ticaret ve Kalkınma” başlıklı bir toplantı düzenlenmiştir. 2011 Mayıs ayında, Birleşmiş Milletler Dördüncü En Az Gelişmiş Ülkeler Konferansı yine İstanbul’da düzenlenmiştir. Türkiye EAGÜ’ler için yapılan çalışmalarda yer almakta ve bağış yapan ülkeler arasında öne çıkmaktadır. Hem kamu kurum ve kuruluşları hem de özel sektör ve sivil toplum kuruluşları tarafından yapılan katkılar milyar dolarlar düzeyindedir. Türkiye bu katkılarıyla dünya çapında milyonlarca insanın hayatında bir farklılık yaratmak için çaba harcamaktadır. Türkiye’nin EAGÜ’lere 2008’den 2012 yılına kadar yapmış olduğu yardımlar 1.053,53 milyon dolara ulaşmıştır. EN ÇOK YARARLANAN ÜLKELER (2012) (MİLYON DOLAR) Afganistan 151,75 Somali 86,61 Sudan 62,29 Myanmar 10,62 Yemen 4,52 Komor Adaları 4,08 Etyopya 3,83 Nijer 2,96 Senegal 2,22 Eritre 1,86 Bangladeş 1,68 Moritanya 1,60 Uganda 1,60 Türkiye’nin EAGÜ’lere 2008’den 2012 yılına kadar yapmış olduğu yardımlar 1 milyar doları aşmıştır. Grafik-29: EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERE YAPILAN YARDIMLAR (2012, MİLYON DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 101 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 3. RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI Grafik-30: KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ YARDIMLARI (2012, MİLYON DOLAR) Yukarıda görülen Grafik ikili bazda gerçekleştirilen çalışmalara göre düzenlenmiştir. Ayrıca Hazine Müsteşarlığı tarafından Mısır’a sağlanan 500 milyon dolarlık tavizli kredi Grafikte yer almamıştır. Diğer yandan ülkemizin çok taraflı yardımlarını uluslararası kuruluşlara aidat ve katkı payı ödeyerek gerçekleştiren kuruluşlarımızdan Hazine Müsteşarlığı 2012 yılında 57,85 milyon dolar, Dışişleri Bakanlığı ise 44,93 milyon dolar resmi kalkınma yardımı gerçekleştirmiştir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 103 SURİYELİ MİSAFİRLERİN KOORDİNASYONU Suriye’de başlayan karışıklıklar nedeniyle 2011 yılı Nisan ayından itibaren ülkemize gelmeye başlayan Suriyeliler için Türkiye açık kapı politikası uygulamıştır. Onbinlerce Suriyeli misafir Türkiye’ye giriş yapmıştır. Türk kamu kurum ve kuruluşlarının seferber olduğu bu olağanüstü durumda Valiliklerimiz, Belediyelerimiz, AFAD Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türk Kızılayı başta olmak üzere söz konusu kurumların il örgütlerindeki kaynakların önemli bir bölümü bu işe ayrılmış, tüm personel 24 saat çalışma esası ile görev yapmıştır. Hızla gelişen ve değişen bu ortamdaki çalışmaların raporlamaları ise AFAD Başkanlığı İl Afet Müdürlüklerinde toplanmıştır. Dolayısıyla Suriyeli misafirler için çeşitli kurumlarımızca yapılan yardımlar ”Suriyeli Misafirlerin Koordinasyonu” adı altında değerlendirilmiştir. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI (TİKA) Paylaşımcılık geleneğinden beslenen imkân ve kabiliyetlerini ortaklık bilinciyle seferber ederek, bölgesel ve küresel barış, refah ve güvenliğe insan odaklı bir yaklaşımla katkıda bulunan Türkiye’nin kalkınma yardımlarını koordine eden en önemli kuruluşu TİKA’dır. Ağırlıklı olarak proje ve program yardımları ve teknik işbirliği çalışmalarını yürüten TİKA, 2012 yılında 76 ülkede 1.400 proje ve faaliyet yürütmüştür. Bölgesel bazda ise 479 proje ve faaliyet gerçekleştirilmiştir. Diğer yandan TİKA, OECD-DAC yardım alan ülkeler listesi dışında olan 20 ülkenin daha halkına elini uzatmıştır. PROGRAM KOORDİNASYON OFİSLERİ (PKO) TİKA’nın yurtdışındaki çalışmaları Program Koordinasyon Ofisleri (PKO) aracılığıyla yürütülmektedir. Her geçen gün, gelişmekte olan ülkelerde ofisler açarak çalışmalarını dünyanın dört bir yanına ulaştırmaya çalışan TİKA’nın 2012 sonu itibariyle PKO sayısı 34’e ulaşmıştır. Myanmar Ofisi ile ilgili çalışmalarda son aşamaya gelinmiş olup, Ofis, 2013 yılının ilk aylarında hizmet vermeye başlayacaktır. PKO’lara ilişkin iletişim bilgileri Ek-3’te yer almaktadır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 105 2012 yılında rekor bir artışla 185 milyon dolar yardımda bulunan TİKA Başkanlığı, Suriyeli Misafir Koordinasyon Grubu hariç tutulduğu takdirde Türkiye’nin en çok yardım yapan kuruluşudur. 2012 yılında TİKA tarafından yürütülen projelerden örnekler aşağıda yer almaktadır. 2012 yılında rekor bir artışla 185 milyon dolar yardımda bulunan TİKA Başkanlığı, Suriyeli Misafirlerin Koordinasyonu Grubu hariç tutulduğu takdirde Türkiye’nin en çok yardım yapan kuruluşudur. İnşası Gerçekleştirilen Büyük Eğitim Kurumları; Kazakistan’da 16 derslikten oluşan Talgar Kazak-Türk Lisesi ve Yurdu inşa edilmiştir. Okulda toplam 142 öğrenci eğitim görmeye başlamıştır. Afganistan’da Kabil Üniversitesi Hizmet Binası inşa ve tefrişatı, hizmet binası, 9 derslik, toplantı odası, dinlenme odası, 157 kişilik konferans salonu, 9 öğretmen odası, dil ve bilgisayar laboratuvarı ve kütüphaneden oluşmaktadır. Yine Afganistan’da Kabil Mustafa Demirkıran Sürekli Eğitim Merkezi inşa ve tefrişatı ile yılda 90 kadar eğitimcinin hizmet içi eğitim alması mümkün hale gelmiştir. Bosna-Hersek’te Travnik Elçi İbrahim Paşa Medresesi binası inşa edilmiştir. Sırbistan’da Yeni Pazar (Novi Pazar) İlköğretim Okulu inşa edilmiştir. Travnik Elçi İbrahim Paşa Medresesi – Bosna-Hersek 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Eğitim Sektörü Onarım ve Donanım Projeleri: Kosova’da: Öğrenci yurtlarının tefrişatı projesi, Prizren Üniversitesi tadilatı. Bosna-Hersek’te: Saraybosna mektepleri modernizasyonu, Gorajde Müftülüğü öğrenci yurdu donanımı, Kiseljak belediyesi Zabrde köyünde okulun tadilatı ve donanımı, Reşat Kadic İlköğretim Okulu tadilatı. Makedonya’da; Studeniçan belediyesi Tsvetova köyü ilköğretim Okulu binasının tadilatı, Gostivar Yukarı Banitsa Köyüne okul inşası, Murat Labunişti İlköğretim Okulu tadilatı, Üsküp Gazi Baba öğrenci yurdunun tefrişatı. Ukrayna’da: Zareçnoye Çocuk Müzik Okulu, Dimitrovka Köyü Orta Okulu, Belogorsk Anaokulu ve Aromatnoye Köyü Anaokulu, Satılık Hacı Köyü Orta Okulunun tadilatı. Yemen’de: Yemen Meslek Lisesi’nin tefrişatı. Reşat Kadiç Okulu – Bosna-Hersek Gürcistan’da: Tivi Okulu tefrişatı, Batum 10. Kamu Okulu tadilatı, Gürcistan Kosali Okulu spor salonu tadilatı ve onarımı, Tiflis öğrenci yurdu tefrişatı. Karadağ’da: Rojaye 30 Eylül Lisesi tadilatı, Karadağ Fen Lisesi spor salonu tadilatı. Karadağ Fen Lisesi Spor Salonu – Karadağ Karadağ Fen Lisesi Spor Salonu – Karadağ Bangladeş’te: 50 bilgisayar ünitesinden oluşan Türkiye-Bangladeş Dostluk ve Kardeşlik Bilgisayar Laboratuvarı tefriş edilmiş ve tüm donanımı sağlanmıştır. Ayrıca yine Kaksbajar belediyesi sınırları içinde bulunan gecekondu mahallelerindeki okullara 40 bilgisayar ünitesi dağıtılmıştır. Mesleki Eğitim Projeleri: Arnavutluk, Özbekistan ve Somali gibi ülkelerde mesleki eğitim merkezi yapımına destek verilmiştir. Yapımı desteklenen en önemli proje ise Filistin’de gerçekleştirilmiştir. Filistin’de “Sakatlananlara Yönelik Akademik ve Mesleki Eğitim - İrade Projesi” adı ile hayata geçirilen proje için müstakil bir bina yaptırılmıştır. Burada bilgisayarmobil cihazların bakımı, grafik tasarım, marangozluk, cam, seramik işçiliği, ahşap oyma ve boyama ile ciltçilik alanlarında eğitim verilmektedir. Projeden bu yıl 400 kişi mezun olmuştur. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 107 Yemen, Uganda, Burkina Faso, Tacikistan ve Gürcistan’daki merkezlere malzeme ve teknik donanım temin edilmiştir. Bu konuda geçekleştirilen en önemli örnek ise, Sudan olmuştur. Sudan’da 5.000 m2 alan üzerine kurulu olan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’nin tüm teknik donanımı TİKA tarafından karşılanmıştır. Oldukça geniş kapsamlı faaliyet gösteren merkezde; 6 atölye, 1 bilgisayar laboratuvarı, 1 kütüphane, 1 turizm restoranı ve uygulama oteli bulunmaktadır. Sudan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi – Sudan Yerinde ve ülkemizde gerçekleştirilen çok sayıdaki mesleki eğitim programlarına 23 ülkeden 863 kişinin katılımı sağlanmıştır. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Sağlık Sektörü Proje Örnekleri; TİKA tarafından 2011-2012 yılı içerisinde inşası veya onarımı gerçekleştirilen hastane/poliklinik sayısı 65’tir. Donanımı ve tefrişatı gerçekleştirilen hastane/ poliklinik sayısı ise 64’tür. Kırgızistan’ın güney bölgesinin yeniden imarına yönelik olarak başlatılan çalışmalar kapsamında Oş şehrinde 150 hasta kapasiteli bir poliklinik binası inşası, polikliniğin tefrişatı ve tıbbi ekipman temin edilmesi. Sudan’da 196 yatak kapasitesine sahip Nyala Hastane Kompleksi inşası. Nyala Hastanesi –Sudan Pakistan’da Muzaffergar’da 50 yatak kapasiteli hastane inşası. Özbekistan’da plastik cerrahi operasyonları; 2012 yılında 160 çocuk muayenesi, 88 çocuk ameliyatı olmak üzere, 2009 yılından bu yana toplam 860 çocuğun muayene ve 276 çocuğun ameliyat edilmesi. 2012 yılı içerisinde çeşitli tıp dallarında 18 konferans/kongre/sempozyuma destek verilmesi, Orta Asya ülkeleri ağırlıklı olmak üzere Balkanlar, Afrika ve Orta Doğu ülkelerinde görev yapan yaklaşık 255 bilim adamının ülkemizin bilgi ve tecrübelerinden faydalanması. Afganistan’da 2010-2012 yılları arasında 22 klinik ve hastanenin inşaatı ve onarımı; .Şıbırgan, Meymene, Talokan ve Hoca Bahauddin Klinikleri, veAtatürk Çocuk Hastanesi’nde her türlü sağlık hizmetinin verilmesiTİKA’nın sağlık çalışmalarından bugüne kadar, 1 milyonu aşkın kişi yararlanmıştır. Filistin’in kuzeyinde bulunan Tubas kentinde 30 yataklı “Tubas Türk Hastanesi” inşası ve donanımı. 2012 yılında Afrika’ya 19, Afganistan’a 5, Yemen’e 2, Kosova’ya 5 olmak üzere toplam 31 ambulans hibesi. 2008 yılından bu yana hibe edilen ambulans sayısı 100’e yaklaşmıştır. Sudan’da yaşanan bebek ölümlerine çözüm olması amacıyla TİKA tarafından onarılan Ebe Eğitim Merkezi’nin yönetici kadrosu 2012 yılında ülkemizde ağırlanmıştır. İlk eğitim programına 7 Afrika ülkesinden toplam 35 ebe ve hemşire katılmıştır. Moldova’da Gagauzya Özerk Cumhuriyeti Vulkaneşti Bölge Hastanesinin tadilatı ve tıbbi ekipman desteği sağlanmıştır. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 109 Su Hayatın Kaynağıdır: Açılan su kuyularının sayısı Nijer’de 80 (60’ı Maradi’de), Etyopya’da 27, Sudan’da 41, Burkina Faso’da 78, Mali’de 30, diğer Batı Afrika ülkelerinde 30, Somali’de 17 olmak üzere toplam 303’tür. Afganistan’ın yeniden imarı kapsamında ülke genelinde su ve sanitasyon alt sektöründe birçok proje hayata geçirilmiştir. Bu kapsamda 2012 yılına kadar 200’e yakın su kuyusu açılmıştır ve söz konusu kuyulardan yaklaşık 600.000 kişi faydalanmaktadır. Nijer’de 80 (60’ı Maradi’de), Etyopya’da 27, Sudan’da 41, Burkina Faso’da 78, Mali’de 30, diğer Batı Afrika ülkelerinde 30, Somali’de 17 olmak üzere toplam 303 adet su kuyusu açılmıştır. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Bosna-Hersek’te yaklaşık 1.200 kişinin yaşadığı Vlasinje’nin içme suyu sorunu 1 km uzaklıktaki kaynaktan su getirme projesi ile çözülmüştür. Moldova’da Gagauzya Özerk Cumhuriyeti’nde yaşayan 24.000 kişi sağlıklı içme ve kullanma suyuna kavuşturulmuştur. Gürcistan İçme Suyu Projesi ile 18 köyde sondaj kuyuları açılması ve bu kuyuların köylerin merkezi noktalarındaki çeşmeler yoluyla halkın hizmetine sunulması hedeflenmiştir. Bu kapsamda Gürcistan’ın farklı bölgelerinde yaşayan 30.000’den fazla insanın içme suyu ihtiyacı karşılanmıştır. Makedonya Jupa belediyesi içme suyu projesi tamamlanmış ve bölgenin 2030 yılına kadar su sıkıntısı giderilmiştir. Gürcistan’ın Candar Köyü’nün sulama kanalının 2 km.’lik kısmına beton kanal döşenmiş ve 120 hektar tarım arazisinde sulu tarıma geçilerek yılda bir kaç kez ürün alınması sağlanmıştır. Ukrayna’nın Akmescit (Simferopol) ili Prudovoye köyüne su kuyusu açılarak, 1.100 kişinin ihtiyacı karşılanmış, Odesa İvanovka köyüne de su deposu tedarik edilmiş ve su kuyusu açılmıştır. Gazze’de bulunan ve genel olarak savaş sırasında zarar gören su altyapısının iyileştirilmesine yönelik olarak 15 su kuyusu, 22 km uzunluğunda boru hattı inşası, atık su şebekelerinin onarımı, su deposu ve yağmur suyu toplama ağı inşaatı çalışmalarını kapsayan 18 ayrı proje hayata geçirilmiştir. Lübnan’da Aidamoun, El-Quashra, El-Birre beldelerine su şebekesi, su deposu ve su kuyusu açılması projesi yürütülmüş ve 40.000 m’lik su şebeke hattı döşenmiştir. Sudan’ın içme suyu sorununun çözümüne katkıda bulunmak üzere, 2011 yılında üç aşamalı bir kalkınma programı başlatılmıştır. Söz konusu programın ilk aşamasında, Afrika Teknoloji Kenti Başkanlığı bünyesinde “Jeofizik ve Su Araştırmaları Merkezi” kurulmuş ve donatılmıştır. İkinci aşamada ise 28 personel eğitilmiştir. Üçüncü aşamada da ülke genelinde toplam 9 eyalette 41 su kuyusunun açılmasına yönelik olarak çalışmalarda bulunmak üzere 15 Türk mühendis görevlendirilmiş ve 6 su kuyusu açılmıştır. 2013 yılı içinde çalışmaların tamamlanması hedeflenmektedir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 111 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ Türk Silahlı Kuvvetleri 2012 yılında eğitim, ulaştırma, enerji, kültürel işbirliği, idari ve sivil altyapıların geliştirilmesi, su ve su hijyeni gibi sektörlerde proje ve program yardımları ve teknik işbirliği kategorilerinde faaliyetlerde bulunmanın yanısıra “barışı yapılandırma operasyonları”na yegane katkıda bulunan kuruluştur. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 2012 yılında gerçekleştirdiği projelerden örnekler: Bosna-Hersek’te 12 ayrı yerde 92 dil kursu. Bosna-Hersek genelinde 6 okulun bakım-onarımı. Afganistan’da bölge halkına meslek kazandırılması, kadınların toplumsal hayata katılımının sağlanması ve gençlerin faydalı işlere yönlendirilmesi maksadıyla, çeşitli meslek kazandırma kursları ile dil kursları, kurslara ve okullara malzeme yardımı. Kosova’da 6 okulun bakım- onarımı, ayrıca 210 erkek çocuğun sünnet ettirilmesi. 635 Türk personelin Türkiye-BosnaHersek güzergahlarında taşınması. 1.124 Türk ve 80 Kosovalı personelin Türkiye-Kosova güzergahlarında taşınması. BİOEM (Barış İçin Ortaklık Eğitim Merkezi) 2012 Yılı Eğitimleri kapsamında, 16 eğitim programında toplam 489 kişinin eğitimi. Türk Silahlı Kuvvetleri; eğitim, ulaştırma, enerji, kültürel işbirliği, idari ve sivil altyapıların geliştirilmesi, su ve su hijyeni gibi sektörlerde proje ve program yardımları ve teknik işbirliği kategorilerinde faaliyetlerde bulunmanın yanısıra “barışı yapılandırma operasyonları”na yegane katkıda bulunan kuruluştur. BARIŞ İÇİN ORTAKLIK EĞİTİM MERKEZİ KURSLARINDAN ÖRNEKLER Adı: Bilgi Yönetimi ve Geliştirme Kursu Tarihi: 26 Kasım - 07 Aralık 2012 Kurs Merkezi: BİOEM K.lığı / ANKARA Katılımcılar: 33 kişi Adı: Karargâh Subayları Lojistik Oryantasyon Kursu Tarihi: 16-27 Nisan 2012 Kurs Merkezi: BİOEM K.lığı /ANKARA Katılımcılar: 33 kişi Adı: Afetlerde İnsani Yardım Harekâtı Kursu Tarihi: 26 Mart-06 Nisan 2012 Kurs Merkezi: İs.Ok. ve Eğt.Mrk.K.lığı Narlıdere/İzmir Katılımcılar: 20 kişi KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 113 İÇİŞLERİ BAKANLIĞI, EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TİKA ile Emniyet Genel Müdürlüğü işbirliğinde; 2012 yılında Makedonya, Kosova ve Tunus’un da dâhil edilmesiyle 13 ülkenin katılımıyla yürütülen polis eğitimi programı başarılı bir şekilde sürdürülmüştür. Ülke teşkilatlarının sahip oldukları tecrübelerin karşılıklı olarak paylaşılması, suçla mücadelede ortak bilinç geliştirilmesi ve ülke polis teşkilatlarının terminolojilerinde birlik sağlanması amacıyla hizmet içi ve uygulamalı eğitimler verilmektedir. Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Makedonya, Kazakistan, Kırgızistan, Filistin, Moğolistan, Özbekistan, Türkmenistan, Tunus, Somali ve Bangladeş’e yönelik düzenlenen kurslarda Türkiye’de ve ilgili ülkelerde 1.159 emniyet görevlisi eğitilmiştir. Kalkınma yardımları bağlamında rapor edilen giderlere ilişkin faaliyetler bağlamında, sığınmacıların giriş çıkış işlemleri, ülkemizde barınmaları, koordinasyonu, çocuklarının eğitimleri vb. işlerin tamamı Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. 2012 yılı içinde çeşitli ülkelerden toplam 75.969 kişi Türkiye’ye giriş yapmıştır. Bu kişilerden 70.501’i gelişmekte olan ülkelerden gelen sığınmacılardır. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI VE YURTDIŞI TÜRKLER VE AKRABA TOPLULUKLAR BAŞKANLIĞI Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen ve 1992 yılında başlatılan Büyük Öğrenci Projesi kapsamında verilen burslarla, yurtdışından on binlerce öğrencinin ülkemizde öğrenim görmesi sağlanmıştır. İlk yıllarında; bağımsızlığına yeni kavuşmuş Türk Cumhuriyetlerinde yetişmiş insan potansiyelini artırmak, böylece de Türk dünyası ile kardeşlik ve dostluk ilişkilerini güçlendirmek amacıyla hayata geçirilen projeyle ülkemiz bugün 150’den fazla ülkeden öğrenci ağırlamaktadır. Ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora programlarından mezun olan öğrenciler, kendi ülkelerinde önemli konumlara gelebilecek bir donanıma sahip olmaktadırlar. Bugüne kadar Milli Eğitim Bakanlığı’nca yürütülen Büyük Öğrenci Projesi, kuruluşunun 20. yılının kutlandığı 2012 yılı itibariyle Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nca “Türkiye Bursları” adı altında hizmet vermektedir. Burslardan yararlanan öğrencilere; öğrenimleri süresince aylık burs verilmekte, barınma, ulaşım, kırtasiye, giyecek ve ikamet tezkeresi bedeli konularında da burs yardımı yapılmaktadır. Ayrıca dil eğitimi ile tedavi ihtiyaçları ücretsiz karşılanmaktadır. 2012 yılında Milli Eğitim Bakanlığı ile Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen proje ve programlar şu şekildedir: ağırlamaktadır. Tunus, İran, Lübnan, Libya, Afganistan, Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Moldova ve Tacikistan olmak üzere 13 ülkede 322 öğretmen görevlendirilmiştir. Hükümetimizce çeşitli hükümetler emrine verilen burs programları çerçevesinde, 1.171 öğrenciye burs verilmiştir. Türkiye bursları kapsamında, kalkınma yardımları alan ülkelerden 65’i TÖMER’de, 169’u ön lisans, 3.324’ü lisans, 664’ü yüksek lisans, 489’u doktora ve 4’ü bütünleşik doktora programlarında olmak üzere toplam 4.715 öğrencinin yanısıra diğer topluluklardan da toplam 233 öğrenci ülkemizde eğitim görmüştür. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI MANAS ÜNİVERSİTESİ HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi 1997-1998 öğretim yılında öğretime başlamıştır. Hazine Müsteşarlığı kamu yatırım projeleri çerçevesinde, Mısır ve Kırgızistan’a kendi hükümetlerinin belirleyeceği şekilde kullanılmak ve kamu yatırımlarının finansmanını sağlamak üzere önemli ölçüde kredi desteği sağlamış ve aynı şekilde Tunus’a da nakdi hibede bulunmuştur. 2011-2012 Eğitim-Öğretim döneminde Bahar Yarıyılı sonu itibariyle 9 Fakülte, 4 Yüksekokul, 1 Meslek Yüksekokulu’nda 3.809 ön lisans ve lisans, 2 Enstitüde ise 196 yüksek lisans ve doktora öğrencisi öğrenimini sürdürmüştür. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nde Türkiye, Kırgızistan ve diğer ülkelerden gelen akademisyenler tarafından eğitim verilmektedir. Üniversitede 57 profesör, 77 doçent ve 27 yardımcı doçent görev yapmaktadır. Üniversite, Yükseköğretim Kurulu bünyesindeki Türkiye’deki üniversitelerle aynı statüde özerk bir üniversitedir. Üniversitede eğitim-öğretim parasız olup ihtiyaç sahibi öğrencilere “Gereksinim Bursu” ve ayrıca “Akademik Başarı Bursu” verilmektedir. Ders kitapları Üniversite tarafından karşılanmaktadır. Öğretim dili Türkiye Türkçesi ve Kırgızca’dır. Ayrıca İngilizce ve Rusça da öğretilmektedir. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi 870 öğrenciye yurt imkânı sağlamaktadır. Bu da öğrenci sayısının yüzde otuzuna denk gelmektedir. Manas üniversitesi bu oranla Kırgızistan’da birinci durumdadır. Hazine Müsteşarlığı bilgi, beceri ve tecrübesini yurt dışı kurum ve kuruluşlarla paylaşmak amacıyla Tecrübe Paylaşım Programları(TPP) yürütmektedir. TPP çerçevesinde, 46 hazine uzmanı tarafından 2012 yılında; Bireysel emeklilik sistemi, Denetim otoritesinin teknik kapasitesinin güçlendirilmesi, Finansal hizmetler, Kambiyo rejimi uygulamaları ve OECD liberalizasyon kodları, Kamu borç ve risk yönetimi, Sigortacılık, Tek hazine hesabı sisteminin kurulması konularında Barbados, Beyaz Rusya, Çin, Endonezya, Filistin, Güney Afrika, İran, Karadağ, Kolombiya, Makedonya, Pakistan, Sudan, Tanzanya ve Türkmenistan’dan toplamda 92 uzmana değişik sürelerde eğitim verilmiştir. Türk-Kırgız ortak finansmanı ile desteklenen Manas Üniversitesi, Türk kalkınma yardımlarında en çok yardım yapan kuruluşlar arasındadır KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 115 YÜKSEKÖĞRENİM KREDİ VE YURTLAR KURUMU AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI (AFAD) Büyük Öğrenci Projesi kapsamında Türk Cumhuriyetleri ile Türk ve akraba topluluklarından ülkemize gelen devlet ve hükümet burslu öğrencilerin iaşe ve ibate işlerini yürütmekte ve masraflarının karşılanması sağlamaktadır. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 2009 yılında Sivil Savunma Genel Müdürlüğü ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü yerine kurulmuş ve doğrudan Başbakanlık’a bağlı bir kurum olup, afet öncesi hazırlık ve zarar azaltma, afet sırasında yapılacak müdahale ve afet sonrasındaki iyileştirme çalışmalarının yönetim ve koordinasyonunu gerçekleştirmektedir. Çeşitli firmalardan toplanan çok sayıdaki yurt malzemesini Sudan Cumhuriyeti Milli Öğrenci Yardımlaşma Sandığı’na hibe etmiştir. TOPLU KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI (TOKİ) Son derece olumsuz şartlar altında çalışan eski adıyla Dikfer Hastanesi’nin bulunduğu yerde 200 yataklı Türk hastanesi inşaatı 2012 yılı içinde büyük ölçüde tamamlanmış olup, 2013 yılı içinde hizmete açılması planlanmaktadır. Suriyeli misafirlere yönelik Kilis Merkez Öncüpınar Gümrük sahası içerisinde sosyal donatılar ve 2.000 konteyner yapılmıştır. Pakistan’da yaşanan sel felaketinden sonra da kullanılabilecek kalıcı yatırımların hayata geçirilmesi çalışmaları 2011 yılında başlamıştır. Pakistan Hükümeti tarafından verilen arazilere konut ve sosyal donatılar yapmak ve felaketzedeleri kendi bölgelerinden ayırmayarak huzur içinde yaşatmak üzere toplam yatırım bedeli 135,8 milyon dolar olan projeyle 3 ayrı eyalette toplam 4.620 konut, 8 okul, 12 ticaret merkezi, 3 spor salonu, 2 sağlık ocağı, 6 cami ve 6 sosyal tesis inşası çalışmaları yürütülmüştür. AFAD, yurt içinde gerçekleştirdiği benzer çalışmalarını kalkınmakta olan ülkelerde de yürütmektedir. Bu kapsamda aşağıda yer alan acil yardım durumlarında kimi projelerde Türkiye içi koordinasyonu sağlamış, kimi projelerde de ekipleriyle olay yerinde kurtarma yapmıştır. Özellikle Suriye, Myanmar ve Somali başta olmak üzere dünyanın çeşitli köşelerinde Türk yardımlarının koordinasyonunu üstlenen AFAD’ın 2012 yılında yapmış olduğu çalışmalardan bazı örnekler şunlardır: Suriyeli misafirlerin Türkiye’de ağırlanması ile ilgili tüm koordinasyon ve mali katkı, Pakistan’da TOKİ tarafından yürütülen inşaat projelerine mali destek, Afetlere müdahalede askeri ve sivil savunma kaynaklarının koordinasyon ve etkinliğinin artırılması amacıyla alıcı ülkelerin personeline yönelik konferanslar, seminerler, Somali’ye acil 80 ton ilaç ve tıbbi malzeme yardımı, Somali’den yaralıların ve refakatçilerinin tahliyesi, Dışişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, TİKA, Aselsan, Emniyet Genel Müdürlüğü, Kızılay gibi çeşitli kurumların Somali’ye yönelik çeşitli faaliyetlerine destek. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI HOCA AHMET YESEVİ ULUSLARARASI TÜRK-KAZAK ÜNİVERSİTESİ Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Türkiye ve Kazakistan Cumhuriyetleri arasında 1992 tarihli anlaşma ile kurulmuş ve 1994-1995 eğitim-öğretim yılında ilk öğrencilerini almaya başlamıştır. Üniversitenin merkez yerleşkesi, Güney Kazakistan’daki Türkistan şehrinde 300 hektarlık bir arazi üzerinde bulunurken merkez yerleşkenin haricinde Türkistan ve Kentav şehirlerinde de eğitim binaları bulunmaktadır. Üniversitede bugün 11 fakülte ve 1 yüksekokulda, 4.000’i Türkiye’den, 750’si Kazakistan dışındaki Türk Devletleri ve Topluklarından olmak üzere yaklaşık 16.000 öğrenci öğrenim görmekte ve 1.100’ü aşkın akademik personel görev yapmaktadır. 2012 yılında Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen çalışmalar aşağıda yer almaktadır: Tıp Fakültesi Hastanesi’nde kullanılmak üzere tıbbi cihaz alımı ve öğrenci yurtlarında kullanılmak üzere 800 yatak alımı için destek, Üniversite kaynağından öğretim elemanı yetiştirilmesi amacıyla mesleki bilgi ve görgü artırma ve lisans üstü eğitim almak için Türkiye’ye gelen Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi mezunu öğrenciler için burs, ulaşım, ikamet, kurs vb. destekler, Türkistan Uzaktan Eğitim Fakültesi TÜRTEP’in yaklaşık 4.000 öğrencisine eğitim-öğretim hizmeti verilebilmesi ve gerekli teknik alt yapı ve donanım sağlanması için destek, Üniversitenin Türkistan yerleşkesinde yapımına başlanılan 400.000 kitap kapasiteli devam eden merkez kütüphane inşaatı için destek. TÜRK KIZILAYI Her nerede olursa olsun, hiçbir ayrım yapmadan insanoğlunun acılarını önlemek ve dindirmek, insan hayatını ve sağlığını korumak, insanlar arasındaki karşılıklı anlayışı, dostluğu pekiştirerek işbirliğini geliştirmek ve barış ortamını sürekli kılmak amacıyla Türk Kızılayı her geçen sene çalışmalarını artırarak devam ettirmektedir. İnsani yardım operasyonları başlığı altında değerlendirilen 2012 çalışmaları aşağıda yer almaktadır: Tacikistan’a 40 koli giyim malzemesi yardımı. Ukrayna Kırım Karasupazar’da yaklaşık 18.000 ihtiyaç sahibine dağıtılmak ve verilecek insani yardım hizmetleri çerçevesinde kullanılmak üzere nakdi yardım gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 250 koli muhtelif giyim malzemesi ve kışlık ayakkabı ile 800 aile gıda paketlerinden oluşan yaklaşık 24 tonluk insani yardım. Bosna-Hersek’te meydana yelen yoğun kar yağışı sonucu oluşan ihtiyaç nedeniyle bölgeye nakdi yardım. Karadağ’da meydana gelen yangın nedeniyle bölgeye gıda yardımı. Kosova’ya 1.000 koliden oluşan gıda yardımı. İran’da yaşanan deprem sonrasında gıda paketleri ve aile mutfak seti dağıtımı, Ahar ili Bermiz ilçesinde ise barınma ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik 34 prefabrik geçici konut inşa edilmesi. Filistin’de su ve tarım projeleri, fidan dikilmiş; gıda, giyecek, kırtasiye gibi günlük ihtiyaçları karşılamaya yönelik yardım malzemeleri ihtiyaç sahiplerine dağıtılmıştır. Libya’ya 2 ambulans, 1.750 hijyen kolisi, kan bankası cihazları ve tıbbi sarf malzemeleri içeren yardım. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 117 Myanmar’da çeşitli kamplarda yaşamlarını sürdüren yerlerinden edilmiş binlerce kişiye nakdi yardımın yanısıra mutfak setleri ve gıda kolileri; sıtma ilacı ve sinek telleri; kadın, erkek ve çocuk giyim malzemesi, ayakkabı, kırtasiye malzemesi, okul seti, bisküvi, aile bayram paketi, battaniye ve oyuncak dağıtılmıştır. Bangladeş’te gıda kolisi, battaniye ve giysi dağıtımı. Somali’de: Cezire Hayat Çadırkenti sosyal tesis ve çamaşırhane birimlerinin bulunduğu bölgede 200 metrekarelik ibadethane ve 16 musluklu bir şadırvan inşaatı. İnsanların dinlenebilmeleri ve sosyal aktivitelerini gerçekleştirebilmeleri amacıyla 750 metrekarelik bir binanın inşaatı ve zemin düzeltme çalışmaları. 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Halk pazarı yeri oluşturulması. Çadırkent içerisinde savaş sonrası ilk yapılan çocuk parkı olma özelliğine sahip Hilal-i Ahmer Çocuk Parkı açılması. Ramazan ayında çeşitli gıda ve her aileye 25 kilogramlık kömür dağıtımı. Çadırkent’te yaşayan ihtiyaç sahiplerine sağlık hizmeti sunulması amacıyla bir sağlık merkezi çadırı kurulması. Ailelerin düzenli ve hijyenik biçimde çamaşır yıkama ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla 40 yıkama bölümü bulunan, 100 metrekarelik bir çamaşırhane tesisi inşası. TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON KURUMU (TRT) Kamu kurumu niteliği taşıyan tek yayın kuruluşu olan Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu’nun (TRT) yabancı medya kurumları ile ilişkilerin geliştirilmesine yönelik çalışmaları ile radyo ve televizyon yayınlarında kullandığı verici istasyonları, program iletim sistemleri ve stüdyo tesisleri kurulmasına yönelik teknik yardım çalışmaları, kalkınma yardımlarının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Tüm ailelere yeterli olacak şekilde, düzenli aralıklarla gıda paketi dağıtımı, çadırların önüne 2.500 yemek pişirme ocağı yapılması. Mobil fırın kurulması için, çadır kentin giriş bölgesinde 3.500 metrekarelik saha düzeltme çalışmasının tamamlanması. Mobil fırın kurularak 8 yerel personel ile günlük ekmek üretilmesi. Türk Kızılayı Stadyumu inşa edilmesi. Ayrıca: Filipinler’de meydana gelen fırtına ve sel sonucu nakdi yardım. Kuzey Kore’de ihtiyaç sahibi 500 aileye 25’er kilogramlık pirinç çuvallarından oluşan gıda yardımı. TRT Balkanlar, Orta Asya ve Afrika’da yayın yapan televizyon kanallarıyla ikili ilişkileri dahilinde, özel televizyon programları ve belgeseller oluşturmuştur. Çekimleri ülkemizde veya ilgili ülkelerde yapılan programlardan çok geniş bir halk kitlesi yararlanabilmektedir. TRT aynı zamanda teknik işbirliğinde bulunduğu ülkelerdeki kanalların yayınları için gerekli olan teknik donanımı sağlamış, televizyon yapımcılarına ve personellerine eğitim ve staj olanağı vermiştir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 119 SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye ile diğer devletler arasında “Sağlık ve Tıp Alanında İşbirliği Anlaşmaları” imzalanmaktadır. Bu anlaşmalar gereği yürütülen projeler, dünyadaki tıbbi gelişmeleri gelişmekte olan ülkelere aktarmayı görev bilen Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Bu çerçevede 2012 yılı içerisinde, Afganistan, Azerbaycan, Fildişi Sahili, Filistin, Güney Sudan, Gürcistan, Irak, Kazakistan, Kenya, Kırgızistan, Moritanya, Nahçıvan, Özbekistan, Somali ve Sudan’dan 31’i ebe, 50’si hemşire, 143’ü doktor ve 219’u sağlık personeli olmak üzere toplam 443 kişi Türkiye’de değişik sürelerde eğitim görmüştür. Sağlık Bakanlığı gelişmekte olan ülkelere eğitim sağlamanın yanısıra kendi doktor ve sağlık personelini de yurt dışında görevlendirebilmektedir. Bakanlık bu kapsamda, doktor ve sağlık personelinden oluşan 149 kişiyle, Arnavutluk, Azerbaycan, Filistin, Gine, Kamerun, Kenya, Mali, Nijer, Somali, Sudan, Tanzanya ve Yemen’de çeşitli sağlık hizmetleri vermiştir. Sağlık Bakanlığı acil yardımlar kapsamında da çalışmalar yapmaktadır. Somali’de yaşanan açlık ve kuraklık sonrasında yürüttüğü faaliyetlerden örnekler aşağıda yer almaktadır: Sağlık Bakanlığı’na bağlı 33 doktor ve 83 sağlık personelinin görevlendirilmesi. 189.699 hastanın tedavisi ve 1.865 hastanın ameliyatı. 50 ton tıbbi malzeme ve ilaç hibesi. Seçilmiş 17 kişilik öğretim üyesinden oluşan sağlık ekibine “NRP Uygulayıcı ve Eğitici Eğitimi” yani “Yenidoğanın Canlandırılması Eğitimi” ile “Güvenli Annelik” ve “Eğitim Becerileri Eğitimi”. TOKİ, TİKA ve Sağlık Bakanlığı işbirliğinde Dikfer bölgesinde 200 yataklı hastane inşası. Sağlık Haftası Projeleri kapsamında 2012 yılı içerisinde Sağlık Bakanlığının gerçekleştirmiş olduğu faaliyetler aşağıda yer almaktadır. AMELİYAT MUAYENE TIBBİ TETKİKLER AFGANİSTAN 270 579 0 AZERBAYCAN 29 145 44 BANGLADEŞ 9 53 0 MAKEDONYA 59 384 445 MORİTANYA 88 391 255 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 4. DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 4.A. GENEL DEĞERLENDİRME Donör ülkeler tarafından gerçekleştirilen ve 2010 yılına kadar yükselme trendinde olan resmi kalkınma yardımları 2011 yılında reel olarak %2, 2012 yılında ise %4 oranında düşmüştür. Süregelen mali kriz ve Avrupa’daki çalkantı, hükümetleri bütçe kısıntısına gitmeye zorlamış; bu durum da kalkınma yardımları üzerinde doğrudan etkili olmuştur. Ayrıca yardım tahsisinde de en fakir ülkelerden orta gelirli ülkelere belirgin bir kayma olduğu gözlenmektedir. Bununla birlikte DAC tarafından yapılan araştırmalarda donörlerin 2013 taahhütlerinde mütevazı bir iyileşme beklenmektedir. OECD Genel Sekreteri Angel Gurría 2011 ve 2012 yıllarındaki kötü gidişattan doğan endişelerini şöyle dile getirmektedir: “Üye ülkelerimizdeki bütçe tehdidi toplam yardımda ikinci ardışık düşüşe sebep olmuştur, fakat krize rağmen 9 ülkenin yardımlarını artırması beni cesaretlendirmektedir. Binyıl Kalkınma Hedefleri süresinin hitamı olan 2015 yılına yaklaşılırken, en fakir ülkelerden sapan yardım eğiliminin tersine dönmesini umuyorum. Hedeflere ulaşmada yardımların kendi rolünü oynaması esastır.” OECD’nin Kalkınma Yardımları Komitesi (DAC) üyeleri 2012 yılında öncül verilere göre 125,6 milyar dolar net resmi kalkınma yardımı sağlamıştır; bu da GSMH’lerinin yüzde 0,29’una tekabül etmektedir. 2011 yılıyla kıyaslandığında %4’lük bir reel düşüş söz konusudur. Yardımların zirve yaptığı 2010’dan bu yana RKY reel anlamda %6 düşmüştür. 2007 yılını saymazsak 2012’deki düşüş 1997’den bu yana yaşanan en büyük düşüştür. Ayrıca yardımlarda iki yıl art arda düşüş yaşanması da 1996-97’den beri ilk defa görülmektedir. Donörler tarafından gerçekleştirilen resmi kalkınma yardımlarının düşmesine rağmen, iki taraflı proje ve program yardımlarının (borçların silinmesi ve insani yardımlar hariç) %2 reel oranında arttığı görülmektedir. Bununla birlikte çok taraflı kurumlara (uluslararası kuruluşlara) yapılan katkılar %7,1 oranında düşmüştür. Sahraaltı Afrika’ya yapılan iki taraflı yardımlar 26,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiş olup, 2011 yılına göre %7,9’luk bir reel düşüşü ifade etmektedir. 2011’de “Arap Baharı”ndan sonra Kuzey Afrika ülkelerine yapılan olağanüstü desteği müteakip, Afrika kıtasına yapılan yardımlar, %9,9 oranında düşmüş ve 28,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. En Az Gelişmiş Ülkeler’e yapılan iki taraflı yardımlar da %12,8 oranında düşmüş ve 26 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 121 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI 4.B. DONÖR PERFORMANSI Hacimce en büyük yardım yapan donörler ABD, İngiltere, Almanya, Fransa ve Japonya’dır. BM’nin RKY hedefi olan GSMH’nin %0,7’sini Danimarka, Lüksemburg, Hollanda, Norveç ve İsveç geçen yıllarda oluğu gibi aşmaya devam etmişlerdir. RKY, 9 ülkede reel oranlarda artmıştır ve en büyük artışlar Avustralya, Avusturya, İzlanda (2013’te DAC üyesi olmuştur), Güney Kore ve Lüksemburg tarafından gerçekleştirilmiştir. Öte yandan, 15 ülkede RKY düşmüş ve en büyük düşüşler Avrupa’daki krizden en çok etkilenen İspanya, İtalya, Yunanistan ve Portekiz’de gerçekleşmiştir. ABD, 2011 yılına göre %2,8’lik bir düşüş görülse de 2012’deki 30,5 milyar dolarlık net RKY akışıyla, hacimce en büyük donör olmaya devam etmektedir. ABD’nin RKY/GSMH oranı da 2011 yılında %0,20 iken 2012 yılında %0,19 olarak gerçekleşmiştir. Düşüş ağırlıklı olarak iki taraflı borç silmedeki düşüşten kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte, ABD’nin uluslararası kuruluşlara katkısı 4,9 milyar dolarla (2011’e kıyasla %30’luk bir artış) tarihi bir seviyeye ulaşmıştır. ABD’nin Sahraaltı Afrika’ya gerçekleştirdiği iki taraflı yardımları 2012’de 8,8 milyar dolara gerilemiştir. DAC üyesi 15 AB ülkesinin RKY’si 2012’de 63,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiş olup, bu da 2011’e kıyasla %7,4’lük bir düşüşü göstermektir. Söz konusu 15 AB üyesinin RKY/GSMH oranları 2011’de %0,44 iken 2012’de %0,42 olmuştur. RKY’nin DAC-AB ülkelerindeki artış/ azalış oranları aşağıda yer almaktadır: Avusturya (+%6,1): Sahraaltı Afrika ülkelerine yönelik borç silmesi. Belçika (-%13): Yardım bütçelerindeki genel kesintilerin yansıması. Danimarka (%-1,8): İki taraflı hibelerdeki azalmanın yansıması. Finlandiya (%-0,4) Fransa (-%1,8) Almanya (-%0,7): Çok taraflı kurumlara katkıların azalması. Yunanistan (-%17): Kemer sıkma tedbirleri. İrlanda (-%5,8): Mali kısıtlamaların yardım bütçelerine yansıması. Lüksemburg (+%9,8): İkili hibelerdeki bir artışın yansıması. Hollanda (-%6,6): Yardım bütçesindeki genel kesintiler. Portekiz (-%13,1): Yardım bütçesindeki genel kesintiler. İspanya (-%49,7): Mali kriz. İsveç (-%3,4): Uluslararası kuruluşlara nakit ödemelerinin artmasına rağmen sermaye taahhüdünün azalması. İngiltere (-%2,2): Hükümetin 2012’deki yapmış olduğu RKY harcamalarının GSMH içindeki payı olan %0,56 ve 2013’te daha ilerisi olan 0,7’yi sağlamak için yürürlüğe konulan bütçe tahsisi metninin yansıması. İtalya (-%34,7): Kuzey Afrika’dan gelen mültecilere yapılan düşük seviyeli yardımlardan ve 2011’e kıyasla azalan borç hibelerinden dolayı; bununla birlikte, İtalyan hükümeti 2013 yılında RKY tahsisini GSMH’sinin %0,15-0,16’sına çıkarmak için kesin bir taahhüt altına girmiştir. 2012’de 27 AB üyesi ülkenin toplam net RKY’si 64,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir ki bu da toplam GSMH’lerinin %0,39’unu teşkil etmektedir. KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 123 Diğer DAC ülkelerindeki net RKY artış/ azalışları ise aşağıda yer almaktadır; Avustralya(+%9,1): RKY/GSMH oranının 2015-16 da %0,5’e ulaşabilmesi için yardımların yukarı çekilmesi ve uluslararası vaatlerin karşılanması. Kanada(+%4,1) Borç hafifletilmesindeki artıştan ve geniş bölgesel girişimlere süregelen vaadi. İzlanda (+%5,7) yardım programlarının genel olarak artırılması. Japonya (-%2,1) İki taraflı hibelerin düşmesi ve uluslararası kuruluşlara yapılan katkıların azalması. DAC Üyesi olmayan diğer ülkeler RKY rakamlarını aşağıdaki gibi rapor etmiştir: Çek Cumhuriyeti (-%4,2) temel olarak AB’ye daha düşük katkı sağlaması. Estonya (-%2,7): AB’ye daha düşük katkı sağlaması. Macaristan (-%7,5): AB’ye daha düşük harcamalar gerçekleştirmesi ve iki taraflı yardımlarının azalması. İsrail (-%10,1): İki taraflı RKY’deki düşüş. Polonya (%12,4): İki taraflı RKY’sini artırması. Güney Kore (+%17,6) 2015’e kadar RKY/GSMH oranının %0,25’e ulaşması için genel olarak yardımlarını artırması. Yeni Zelanda (+%3)) RKY seviyesini 600 milyon Yeni Zelanda dolarına ulaştırmak için genel olarak yardımlarını artırması., Norveç (+%4) İsviçre (+%4,5) 2015’e kadar GSMH’sinin %0,5’ine ulaşmak için genel olarak yardımlarını artırması. Slovakya (-%3,5) Slovenya (-%2,4) Türkiye (+%98,7): Suriye’den gelen çok sayıdaki sığınmacıya yardımın ve Arap Baharı’nı müteakip Kuzey Afrika ülkelerine desteğin artırılmasının yansıması. Birleşik Arap Emirlikleri (+%30,6): ): İki taraflı yardımların genel olarak yukarı çekilmesi. Tablo-10 DAC ÜYESİ ÜLKELER 2012 yılı itibariyle 24 üyesi bulunan DAC, Mart 2013’te İzlanda ve Mayıs 2013’te Çek Cumhuriyeti’nin de katılmasıyla üye sayısını 26’ya çıkarmıştır. ABD Fransa İzlanda Almanya Güney Kore Japonya Avrupa Birliği Hollanda Kanada Avustralya İngiltere Lüksemburg Avusturya İrlanda Norveç Belçika İspanya Portekiz Çek Cumhuriyeti İsveç Yeni Zelanda Danimarka İsviçre Yunanistan Finlandiya İtalya 1. 2. 3. 4. TÜRKİYE’NİN 2012 YILI KALKINMA YARDIMLARI RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL VE ÜLKESEL DAĞILIMI RESMİ KALKINMA YARDIMI YAPAN KURUM VE KURULUŞLARIN 2012 YILI ÇALIŞMALARI DONÖR ÜLKELERİN 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KALKINMA YARDIMLARI Grafik-31: DAC ÜYESİ ÜLKELERİN VE TÜRKİYE’NİN NET RKY RAKAMLARI (2012, MİLYAR DOLAR) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 125 Grafik-32: DAC ÜYESİ ÜLKELERİN VE TÜRKİYE’NİN NET RKY/GSMH ORANLARI (2012, %, BM HEDEFİ %0,7) KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 127 EKLER EK-1. RESMİ KALKINMA YARDIMI ALAN ÜLKELER LİSTESİ (OECD-DAC) EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELER GELİR DÜZEYİ ÇOK DÜŞÜK ÜLKELER (GSMH <= 1.005 USD, 2010 yılı) GELİR DÜZEYİ DÜŞÜK ÜLKELER (GSMH <= 1.006 3.975 USD, 2010 yılı) Afganistan Güney Sudan Ermenistan Angola Kenya Belize Bangladeş Kırgızistan Bolivya Benin Kuzey Kore Kamerun Bhutan Tacikistan Cape Verde Burkina Faso Zimbabve Fildişi Sahili Burundi Guyana Mısır Kamboçya El Salvador Cape Verde Fiji Orta Afrika Cumhuriyeti Gürcistan Çad Gana Komoros Guatemala Kongo Demokratik Cumhuriyeti Cook Adaları Cibuti Honduras Ekvator Ginesi Hindistan Eritre Endonezya Etyopya Irak Gambiya Kosova Gine Marshall Adaları Gine Bissau Mikronezya Haiti Moldova Kiribati Moğolistan Laos Fas Lesotho Nikaragua Liberya Nijerya Madagaskar Pakistan Malavi Papua Yeni Gine Mali Paraguay Moritanya Filipinler Mozambik Sri Lanka Myanmar Svaziland Nepal Suriye Nijer Tokelau Ruanda Tongo Samua Türkmenistan Sao Tome ve Principe Ukrayna Senegal Özbekistan Sierra Leone Vietnam Solomon Adaları Filistin Ulusal Yönetimi (Batı Şeria ve Gazze) Somali Kongo Cumhuriyeti Sudan Tanzanya Doğu Timor Togo Tuvalu Uganda Vanuatu Yemen Zambiya GELİR DÜZEYİ ORTA ÜLKELER (GSMH <= 3.976 12.275 USD, 2010 yılı) Arnavutluk Anguilla Antigua ve Barbuda Arjantin Azerbaycan Beyaz Rusya Bosna-Hersek Botsvana Brezilya Şili Çin Kolombiya Kosta Rika Küba Dominika Dominik Cumhuriyeti Ekvator Makedonya Gabon Grenada İran Jamaika Ürdün Kazakistan Lübnan Libya Malezya Maldivler Morityus Meksika Karadağ Montserrat Namibya Nauru Niue Palau Panama Peru Sırbistan Seyşeller Güney Afrika Cumhuriyeti St. Helena St. Kitts-Nevis St. Lucia St. Vincent ve Grenadines Surinam Tayland Tunus Türkiye Uruguay Venezuela Wallis ve Futuna KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 129 EK-2 İKİ TARAFLI TÜRK RESMİ KALKINMA YARDIMLARININ ÜLKE VE BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI (2011, MİLYON DOLAR) VRUPA TOPLAM A 77,18 ARNAVUTLUK 3,58 BEYAZ RUSYA 1,53 BOSNA-HERSEK 17,94 KOSOVA 22,38 MAKEDONYA 6,76 MOLDOVA 4,40 KARADAĞ 2,87 SIRBİSTAN 3,91 UKRAYNA 6,01 AVRUPA BÖLGESEL 7,80 ASYA, TOPLAM 876,87 IV.A. ORTA DOĞU TOPLAM 292,64 İRAN 11,34 IRAK 27,83 ÜRDÜN 1,58 LÜBNAN 7,06 SURİYE 162,03 FİLİSTİN 25,92 YEMEN 0,45 ORTA DOĞU BÖLGESEL 56,43 IV.B. GÜNEY VE 565,87 ORTA ASYA, TOPLAM AFGANİSTAN 130,89 ERMENISTAN 1,26 AZERBAYCAN 26,48 BANGLADEŞ 1,45 GÜRCİSTAN 7,38 HİNDİSTAN 0,54 KAZAKİSTAN 53,32 KIRGIZ CUM.. 74,09 MALDIVLER 0,03 MYANMAR 15,34 NEPAL 0,03 PAKİSTAN 204,95 SRİ LANKA 0,13 TACİKİSTAN 6,93 TÜRKMENİSTAN 13,56 ÖZBEKİSTAN 6,56 MERKEZ ASYA 1,00 BÖLGESEL GÜNEY ASYA BÖLGESEL 0,49 GÜNEY VE 21,44 MERKEZ ASYA BÖLGESEL IV.C. UZAK DOĞU BÖLGESEL 12,18 KAMBOÇYA 0,01 ÇİN 3,05 ENDONEZYA 0,51 KUZEY KORE 0,08 LAOS 0,01 MALEZYA 0,24 MOĞOLİSTAN 8,09 FİLİPİNLER 0,11 TAYLAND 0,04 VİETNAM 0,03 UZAK DOĞU BÖLGESEL 0,01 IV.D. ASYA BÖLGESEL 6,18 AFRİKA, TOPLAM II.A.KUZEY SAHRA, TOPLAM CEZAYİR MISIR LİBYA FAS TUNUS KUZEY SAHARA BÖLGESEL II.B. GÜNEY SAHRA, TOPLAM ANGOLA BENİN BOTSVANA BURKİNA FASO BURUNDİ KAMERUN ORTA AFRİKA CUM. ÇAD KOMOR ADALARI DEM . KONGO CUM. KONGO CUM.. FİLDİŞİ SAHİLLERİ CİBUTİ EKVATOR GİNESİ ERITRE ETYOPYA GABON GAMBIA GANA GİNE GINE-BISSAU KENYA LESOTO LIBERYA MADAGASKAR MALAVİ MALİ MORİTANYA MOZAMBİK NAMIBYA NIGER NIGERYA RUANDA SENEGAL SEYŞELLER SIERRA LEONE SOMALİ GÜNEY AFRİKA GÜNEY SUDAN SUDAN SWAZILAND TANZANYA TOGO UGANDA ZAMBİYA ZIMBABVE GÜNEY SAHARA BÖLGESEL II.C. AFRİKA BÖLGESEL 269,78 AMERİKA, TOPLAM 1,87 58,48 III.A. KUZEY & ORTA, TOPLAM 0,49 KOSTA RİKA 0,05 3,51 KÜBA 0,11 53,11 DOMİNİK 0,08 0,75 EL SALVADOR 0,05 0,61 GUATEMALA 0,05 0,01 HAITI 0,26 211,30 HONDURAS 0,05 0,03 MEXSİKA 0,07 0,11 NIKARAGUA 0,05 0,08 PANAMA 0,05 1,92 III.B. GÜNEY TOPLAM 0,75 0,03 ARJANTİN 0,05 0,42 BOLİVYA 0,06 0,13 BREZİLYA 0,18 0,11 ŞİLİ 0,05 0,26 KOLOMBİYA 0,06 0,05 EKVATOR 0,07 0,4 PARAGUAY 0,01 0,31 PERU 0,05 0,09 URUGUAY 0,05 0,01 VENEZUELA 0,17 4,37 III.C. AMERIKA BÖLGESEL 0,30 1,43 OKYANUSYA TOPLAM 0,51 0,02 FİJİ 0,30 0,26 SAMOA 0,01 0,39 TONGA 0,04 0,24 TUVALU 0,15 0,13 OKYANUSYA BÖLGESEL 0,01 2,05 TOPLAM 1.226,21 0,01 0,10 0,67 0,04 0,19 0,40 0,10 0,01 2,63 0,50 0,29 1,91 0,01 0,14 93,39 0,18 0,09 21,33 0,01 0,31 0,06 0,72 0,01 0,01 75,35 EK 3 – TİKA PKO İLETİŞİM BİLGİLERİ ADDİS ABABA PKO Bole Kifle Ketema Kebele 03, No:625 Addis Ababa, Etyopya Tel : +251 11 662 67 50 -662 67 51 Fax : +251 11 662 67 52 E-mail : [email protected] ALMATI İRTİBAT OFİSİ Kazıbek-bi Cad. No:117/86, Kapı No: 205 Almatı, Kazakistan Tel : +7 7 172 43-49-43 E-mail : [email protected] ASTANA PKO Ulitsa Mustafina 34, Almatinskiy Rayon, 010000, Astana, Kazakistan Tel : +7 7 172 43 - 49 - 43 E-mail : [email protected] AŞKABAT PKO Mugallimlar Caddesi, 1. Geçit No: 4, Aşkabat, Türkmenistan Tel : +99 312 94 53 73 / +99 312 94 62 82 Faks : +99 312 94 52 70 E-mail : [email protected] BAKÜ PKO Hagani Cad. No:31/24, AZ1095 Bakü, Azerbaycan Tel : +994 12 493 10 24 / +994 12 493 64 24 Faks : +994 12 493 64 24 E-mail : [email protected] BELGRAD PKO Uziçka 58b, 11000 Belgrad, Sırbistan Tel : +381 11 266 20 23 / +381 11 266 20 33 Faks : +381 11 266 2043 E-mail : [email protected] BİŞKEK PKO Aydaraliyev Sok No:5, 720017 Bişkek, Kırgızistan Tel : +996 (312)564956 - 298327 - (554) 451308 Faks : + 996 (312) 543946 E-mail : [email protected] DAKAR PKO Almadies Yolu, No:22 9.Bölge Dakar, Senegal Tel : + 221 33 869 80 88 - 338698089 - 338698088 Faks : + 221 33 860 51 46 E-mail : [email protected] DUŞANBE PKO Turdiyeva Sok. No: 12 Duşanbe, Tacikistan Tel : +99 2372 21 90 41 / +99 2372 27 29 08 Faks : +99 2372 51 01 22 E-mail : [email protected] GAZZE PKO Gazze Şehri, al-Rashed Caddesi, Balıkçılar Limanı Karşısı, Hanadi Apartmanı, Kat:12 No:3 Gazze, Filistin Faks HARTUM PKO 21. Mahalle, No: 247, Riyad Hartum, Sudan Tel : + 249 183 251 457 - 458 Faks : + 249 183 251 459 E-mail : [email protected] İSLAMABAD PKO Bölge F-7/2, 13. Cadde, No:30 İslamabad, Pakistan Tel : +92 51 260 97 48-49-50-52 Faks : +92 51 260 97 49 E-mail : [email protected] KABİL PKO Kart-e Char Tepe-i Selam Kabil, Afganistan Tel : +93 (0) 796 38 95 31 38 Faks : +93 (0) 796 38 95 31 E-mail : [email protected] KAHİRE PKO Muhammed Salih Caddesi, No :14 Dokki, Kahire Tel : (00202) 37493419 E-mail : [email protected] KİEV PKO Lüteranskaya Sok. No: 13/ 21 Kiev, Ukrayna Tel : +38 044 278 73 80 Faks : +38 044) 278 29 67 E-mail : [email protected] KIRIM İrtibat Ofisi Keçkemetskaya Caddesi, No: 24, Akmescit Kırım, Ukrayna Tel : +38 0652 543 420 - 0652 260 798 Faks : +38 0652 543 419 E-mail : [email protected] KİŞİNEV PKO Sfatul Tarii sok.26/1 Kişinev, Moldova Tel : +373 22 22 35 54 / +373 29 24 65-66-67 Faks : +373 22 22 33 04 E-mail : [email protected] KUDÜS PKO Nablus Road Sheikh Jarrah, 87 Kudüs, İsrail Tel Fax : +970 8 283 8032 : +972 2 532 23 96 : +972 2 540 02 08 KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 131 MEZAR-I ŞERİF PKO Karte-i Zehirruddin Faryabi 2. Mah. 3. Sok. No: 193 Mezar-ı Şerif, Afganistan Tel : +93 75 501 36 41 Faks : +93 77 840 47 19 E-mail : [email protected] MOGADİŞU PKO Lido Bölgesi Mogadishu, Somali Tel : +252 6868 487 - 699 322 233 E-mail : [email protected] MYANMAR PKO T.C. Nepido Büyükelçiliği No.19 (AB), Kan Yeik Thar Street, Mayangone Township, Yangon, Myanmar Tel NAİROBİ PKO Camphor Yolu, No. 62 Runda 2673-00621 Nairobi, Kenya Tel : +254 20 214 03 28 / 29 Faks : +254 20 214 03 27 E-mail : [email protected] NYALA İRTİBAT OFİSİ Nyala Town Hay-el Cinema Blok No 5 Daire No: 12/18 Nyala, Sudan Tel : + 249 183 251 457 / + 249 183 251 458 Faks : + 249 183 251 459 E-mail : [email protected] RAMALLAH Kolej Sokak No:9 , Ramallah, Filistin Tel : +970 2 297 47 44-5 E-mail : [email protected] PODGORİTSA PKO Vlaha Bukovca Sokak, No:2, Stari Aerodrom 81000 Podgoritsa, Karadağ Tel : +382 (0) 20 652 000 / +382 (0) 20 652 001 Faks : +382 (0) 20 652 802 E-mail : [email protected] PRİŞTİNE PKO Eduard Lir Caddesi No. 4 – Arberia, 10 000 Priştine, Kosova Tel : +381 038 604 454 - 225 354 Fax : +381 038 604 463 E-mail : [email protected] SARAYBOSNA PKO Radnicka 25, 71000 Saraybosna, Bosna-Hersek Tel : +387 33 558 145 / +387 33 225 964 Fax : +387 33 558 146 E-mail : [email protected] SAN’A PKO Fajju Attan Sokoğı, Qaati’l-Qimme Li’lA’ras arkası, Gramer Okulu önü Sana, Yemen Tel : +96 701 434 682 Faks : +96 701 434 662 E-mail : [email protected] ŞAM PKO Mezzeh Vellat Garbiye Saad bin Ebi Vakkas Cad. No: 39 / 1 Şam, Suriye Tel : +963 11 612 16 30 Faks : +693 11 613 20 71 E-mail : [email protected] TAŞKENT PKO V.Vahidov Ko’chasi, No: 52, Yakasaray Taşkent, Özbekistan Tel : +998 71 252 54 57 - 256 66 19 Faks : +998 71 252 59 51 E-mail : [email protected] TİFLİS PKO S. Mgaloblişvili Sok. No.14, 0160, Tiflis, Gürcistan Tel : +995 32 2 99 84 16 / 2 38 10 43 Faks : +995 32 2 98 54 30 E-mail : [email protected] TİRAN PKO Elbasan yolu, 125/1, Tiran, Arnavutluk Tel : +355 4 236 64 16 Faks : +355 4 236 64 18 E-mail : [email protected] TRABLUS PKO El Nasr Caddesi, El Nergiz Sokak, Khalife Nureddin El Kobbi Villası, El Mansura Trablus, Libya Tel : +218 21 444 06 99 / 334 64 50 Faks : +218 21 334 64 50 / 444 06 99 E-mail : [email protected] TUNUS PKO Mohamed V Caddesi, 47 Sokak, 1082 Tunus Tel : 216 7 013 23 24 Faks : 216 7 176 70 45 E-mail : [email protected] ULAN BATOR PKO Sukhbaatar 1 Meydanı Bodi Kulesi 6. Kat No:601 Ulanbator, Moğolistan Tel : +976 11 32 12 78 / +976 11 31 05 14 Faks : +976 11 32 76 68 E-mail : [email protected] ÜSKÜP PKO Pitu Guli Caddesi, No:3 Vodno Üsküp, Makedonya Tel : +389 230 916 25 Fax : +389 230 916 26 E-mail : [email protected] : +959 420 197 444 GRAFİK VE TABLO LİSTESİ GRAFİKLER Grafik-1: Türkiye’nin 2012 Yılı Toplam Kalkınma Yardımları (Milyon Dolar) Grafik-2: Toplam Kalkınma Yardımlarının Yıllar Bazında Karşılaştırılması Grafik-3: Resmi Kalkınma Yardımları 2002-2012 (Milyon Dolar, Cari Fiyatlarla) Grafik-4: Resmi Kalkınma Yardımlarının Ana Kategorilere Dağılımı (Milyon Dolar) Grafik-5: İki Taraflı Yardımların Sektörlere Dağılımı 2012 (Milyon Dolar) Grafik-6: Sosyal Altyapıların Geliştirilmesi/ Yardımların Dağılımı 2012 (Alt Sektör, Milyon Dolar) Grafik-7: Ekonomik Altyapıların Geliştirilmesi/ Yardımların Dağılımı 2012 (Milyon Dolar) Grafik-8: Üretim Sektörlerinin Geliştirilmesi/Yardımların Dağılımı (Alt Sektör) (2012, Milyon Dolar) Grafik-9: 2005-2012 Dönemi Acil Yardımların Karşılaştırılması (Milyon Dolar) Grafik-10: 2012 Yılı En Çok Acil Yardım Alan Ülkeler (Milyon Dolar) Grafik-11: Yıllar Bazında Barışı Yapılandırma (Milyon Dolar) Grafik-12: Türkiye’nin Barışı Yapılandırma Faaliyetlerinden yararlanan başlıca ülkeler (Milyon Dolar) Grafik-13: 2012 Yılı En Çok Sığınmacı Gelen Ülkeler (Kişi sayısı) Grafik-14: Yıllar Bazında Yönetim giderleri (%) Grafik-15: Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Ödemelerin Dağılımı 2012 (Milyon Dolar) Grafik-16: 1998-2012 Dönemi Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Katkılar (Milyon Dolar) Grafik-17: 2012 Yılı Diğer Resmi Akımlar (Milyon dolar) Grafik-18: Yıllar İtibariyle Doğrudan Yatırımlar Grafik-19: Doğrudan Yatırımların Ülkesel Dağılımı 2012 (Milyon Dolar) Grafik-20: 2009-2012 STK’ların Yardımları (Milyon Dolar) Grafik-21: STK Yardımlarının Bölgesel Dağılımı (Milyon Dolar) Grafik-22: STK Yardımlarından En Çok Yararlanan Ülkeler 2012 (Milyon Dolar) Grafik-23: En Çok Yardım Yapan STK’lar Grafik-24: İki Taraflı Resmi Kalkınma Yardımlarının Bölgesel Dağılımı 2012 (Milyon Dolar) Grafik-25: Türkiye’den En Çok Yardım Alan Ülkeler 2012 (Milyon Dolar) Grafik-26: Güney Ve Orta Asya’da En Çok Yardım Alan Ülkeler 2012 (Milyon Dolar) Grafik-27: Balkanlar Ve Doğu Avrupa’da En Çok Yardım Alan Ülkeler 2012 (Milyon Dolar) Grafik-28: Afrika’da En Çok Yardım Alan Ülkeler 2012 (Milyon Dolar) Grafik-29: 2012 Yılında EAGÜ’lere Yapılan Yardımlar. (Milyon Dolar) Grafik-30: Kamu Kurum ve Kuruluşlarının 2012 Yardımları (Milyon Dolar) Grafik-31: 2012 Yılı DAC Üyesi Ülkelerin ve Türkiye’nin Net RKY Rakamları (Milyar Dolar) Grafik-32: 2012 Yılı DAC Üyesi Ülkelerin ve Türkiye’nin Net RKY/GSMH Oranları (%) (UN Hedefi %0,7) TABLOLAR Tablo-1: Türkiye’nin Kalkınma Yardımlarının Karşılaştırılması (2011,2012 Yılları) Tablo-2: Türkiye'nin Resmi Kalkınma Yardımlarının Kategorileri Tablo-3: Türkiye'nin Resmi Kalkınma Yardımlarının Karşılaştırması (2011 ve 2012 Yılları) Tablo-4: Suriyeli misafirler için Yapılan Yardımların İllere Göre Dağılımı Tablo-5: Dac Üyesi Ülkelerin Sığınmacılar için Yaptıkları Yardım (Dolar) Tablo-6: Yıllar Bazında Yönetim Giderleri (Milyon Dolar) Tablo-7: Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Hangi Uluslararası Kuruluşa Katkı Yaptığı Tablo-8: Türkiye’nin Doğrudan Yatırım Yaptığı Ülkeler-2012 Tablo-9: EAGÜ’ler ve Kişi Başına Düşen Milli Gelir Tablo-10: DAC Üyesi Ülkeler KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 133 KISALTMALAR OECD Organisation For Economic Co-Operation and Develepment (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı) TARIM/ORM./HAYV.Tarım/Orman/Hayvancılık DAC Kalkınma Yardımları Komitesi İKİ TARF. YRD. İki Taraflı Yardımlar RKY Resmi Kalkınma Yardımları ÇOK TARF. YRD. Çok Taraflı Yardımlar Tİ Teknik İşbirliği TEK. İŞB. Teknik İşbirliği PPY Proje ve Program Yardımları SU VE SANİTAS. Su ve Sanitasyon GSMH Gayrisafi Milli Hasıla ULAŞDEPOL. Ulaştırma ve Depolama STKY Sivil Toplum Kuruluşları Yardımları BANK.FİNANS Bankacılık ve Finans DRY Diğer Resmi Yardımlar STK Sivil Toplum Kuruluşu DYT Doğrudan Yatırımlar TÜBİTAK Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ÖY Öğrencilere Yapılan Yardımlar AFAD Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı EAGÜ En Az Gelişmiş Ülkeler TÖMER Türkçe Öğretim Merkezi DRA Diğer Resmi Akımlar DSİ Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ÖA Özel Akımlar UMEP Uygulamalı Meslek Eğitim Projesi KY Kalkınma Yardımları KEİ Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü TKY Toplam Kalkınma Yardımları GRT Gagavuzya Radyo Televizyonu T. KREDİ Ticari Krediler FAO Gıda ve Tarım Örgütü JICA Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı ÇABUK Çölleşme/Arazi Bozulması ve Kuraklıkla Mücadele Kapasitelerinin Geliştirilmesi Projesi ICC Uluslararası Ticaret Odası KOBİ Küçük ve Orta Büyüklükte İşletmeler BMMYK Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği OSB Organize Sanayi Bölgesi UMKE Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri NRP Yeni doğan Canlandırma Programı NRC NATO-Rusya Konseyi SEEBRIG Güneydoğu Avrupa Çok Uluslu Barış Gücü Tugayı MATÜSİTEB Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği IBRD Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası ISAF Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti PKO Program Koordinasyon Ofisi Sosyal A. Y. GLŞ. Sosyal Altyapıların Geliştirilmesi BİOEM Barış için Ortaklık Eğitim Merkezi Ekonomik A. Y. GLŞ. Ekonomik Altyapıların Geliştirilmesi TPP Tecrübe Paylaşım Programları İDARİ/SİVİL ALT. Y. Üretim Sektörlerinin Geliştirilmesi TÜRTEP Türkistan Uzaktan Eğitim Fakültesi DİĞER SOS. A. Y. Diğer Sosyal Altyapılar İHH İnsani Yardım Vakfı Üretim S. GLŞ. Üretim Sektörlerinin Geliştirilmesi ESAFED Ege Uluslararası Sağlık Federasyonu Çoklu Ç. S. GLŞ. Çoklu Çakışan Sektörlerin Geliştirilmesi NÜF. ÜREM. SAĞL. Nüfus ve Üreme Sağlığı BİSEG Bir İnsan Dünyaya Bedeldir, Sağlık ve Eğitim Köyleri Gönüllüler Derneği SANAYİ/MAD./İNŞ. Sanayi/Maden/İnşaat TOKİ Toplu Konut İdaresi KALKINMA YARDIMLARI RAPORU 2012 | 135
Benzer belgeler
4 yıl önce Türkiye Kalkinma Yardimlari Raporu 2013
%24,7’si Afrika’da, %15,3’ü Güney ve Orta Asya’da, %3,1’i ise Balkanlar ve Doğu Avrupa’da
hayata geçirilmiştir. Ülkemizin yardımlarından en çok yararlanan 10 ülke ise sırasıyla Suriye,
Mısır, Kırgı...