miyabi, akrilik ve pamuk ipliklerinden örülen kumaşların performans

XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu
2-5 Nisan 2014
MİYABİ, AKRİLİK VE PAMUK İPLİKLERİNDEN ÖRÜLEN
KUMAŞLARIN PERFORMANS VE ISIL KONFOR ÖZELLİKLERİ
Gözde Ertekin, Arzu Marmaralı
Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Bornova, İzmir, Türkiye
[email protected]
Esnek yapısı, hareket kolaylığı, yüksek tutum ve konfor özellikleri sayesinde örme kumaşlar,
spor giysiler, günlük giysiler, iç çamaşırları ve çoraplarda sıklıkla tercih edilen yapılardır.
Ayaktan teri emen ve buharlaşma için ayakkabının üst kısmına ileten çoraplar ayağın
konforunu sağlamada önemli etkiye sahiptir. Ayağın ısı regülasyonu, ısıl konfor özellikleri
olarak bilinen optimum ısı, buhar ve hava geçirme özellikleri ile açıklanabilir. Ayağın ısı
regülasyonunu sağlamanın yanı sıra çoraplardan aşınmaya karşı dayanım, elastikiyet ve
birçok yıkama sonrası boyutsal stabilite gibi özellikleri de bünyesinde barındırması
beklenmektedir.
Çorapların performans özellikleri, iplik tipi, örme prosesi ve bitim işlemleri gibi pek çok
faktöre bağlı olarak değişebilmektedir. Çorap üretiminde en fazla pamuk, akrilik, yün, viskon,
polyester, naylon, elastan iplikler ve karışımları kullanılmaktadır. Akrilik ve polyester gibi
yüksek sıvı iletim özelliklerine sahip sentetik lifler çorap üretiminde giderek pamuğun yerini
almaktadır. Pamuk lifleri daha düşük nem iletimine sahiptir ve kuruma süresi daha uzundur.
Bu çalışma, çorap üretiminde en çok kullanılmakta olan pamuk ve akrilik iplikleri ile yeni bir
iplik tipi olan Miyabi ipliğinin karşılaştırmalı analizini ve fiziksel ve ısıl konfor özelliklerinin
değerlendirilmesini içermektedir.
Yukarıda sayılan dezavantajlarına rağmen pamuk, yüksek su buharı geçirgenliği ve hava
geçirgenliği, yumuşak tutum ve hijyen özellikleri sayesinde en önemli doğal lif olarak yerini
korumaktadır.
Akrilik lifi, yün gibi yumuşak ve sıcak tutma özelliğine sahip bir liftir. Yüne göre yaklaşık %
30 daha hacimlidir. Aynı zamanda hafiftir ve güneş ışığına karşı oldukça dayanıklıdır; yüksek
esneme ve elastik geri dönüş yeteneğine sahiptir [1].
Miyabi lifleri, Mitsubishi Rayon firması tarafından geliştirilen mikro ince akrilik lifidir.
Modal, viskon ve ipeğe göre daha düzgün bir yüzeye ve dairesel kesite sahiptir. Yün ve modal
ile karşılaştırıldığında daha ince, daha hafiftir ve daha sıcak tutar; giyim açısından yüksek
konfor sağlar [2]. Liflerin enine kesit görünüşleri Şekil 1’de verilmiştir.
(a)
(b)
(c)
Şekil 1. (a) Pamuk, (b) Miyabi, (c) Akrilik liflerinin enine kesit görünümleri [3]
174
XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu
2-5 Nisan 2014
Numuneler tek büküm katsayısında (αe= 3,8) Ne 36 % 100 pamuk, akrilik ve Miyabi iplikleri
kullanılarak süprem yapısında ve tek sıklıkta örülmüştür. Kumaşların gramaj, kalınlık, ilmek
yoğunluğu, aşınma dayanımı, patlama mukavemeti gibi fiziksel özellikleri ile ısıl iletkenlik,
ısıl direnç, ısıl soğurganlık, su buharı geçirgenliği ve hava geçirgenliği gibi konfor özellikleri
ölçülmüştür. Sonuçlar istatistiksel olarak değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Miyabi, akrilik, pamuk, çorap, örme kumaşlar, fiziksel ve ısıl konfor özellikleri
Teşekkür
Yazarlar, Miyabi ipliğinin temininde yardımcı olan Gülle Entegre Tekstil İşlt. Tic. ve San. A.Ş.’ye
teşekkürlerini sunarlar.
KAYNAKLAR
[1] http://www.aksa.com/en-US/OurProducts/Pages/WhatIsAcrylicFiber.aspx
[2] http://www.mrchk.com.hk/en/product_c_04.php
[3] EDİS, E.T., 2010, Miyabi Mikroakrilik Lifleri, Çorapland Dergisi, Mayıs- Haziran, 52-
53s.
175