Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.

Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin
Önemi ve Test Metotları
Süreyya ÖZCAN
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Besin Öğeleri
• Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element
veya bileşiklerdir.
• Hücrelerin yaşaması, gelişmesi ve fonksiyonlarını gerçekleştirmesi
için gereklidir.
• Gereksinimleri çoktur ancak belirli bir denge içinde alınmalıdır
• Bir veya daha fazla besin öğesindeki eksiklik metabolizmaya etki
eder, büyüme ve gelişme yavaşlar
! Unutulmamalıdır ki; beslenme hiçbir zaman karın doyurmak veya
doydurmak anlamına gelmemelidir
2
Besin öğeleri hayvancılıkta neden önemlidir?
•
•
•
•
Sağlıklı hayvan ve kaliteli ürün
Büyüme ve gelişim, hastalıkla mücadele ve önleme
Dolaylı olarak insan sağlığına etki eder
Tarım alanlarının azalması, hayvan besleme maliyetlerinin artmasıyla
daha az yemle daha fazla verim elde etmeye yönelik yemlere
1- Mikroorganizmalar
2- Büyümeyi hızlandıran maddeler
3- Vitaminler
4- Tutucular, felaket önleyiciler ve pıhtılaştırıcılar
5- Enzimler
6- Koruyucular
7- Renklendiriciler
eklenmektedir.
3
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Besin Öğeleri
Besin öğeleri 5 ana grupta toplanır;
• Enerji Kaynakları (karbonhidratlar, yağlar)
• Proteinler
• Vitaminler
• Mineraller
• Su
4
Proteinler
• Amino asit zincirlerinden oluşan kimyasal bileşiklerdir
• Yapılarında: karbon, hidrojen, oksijen ve azot bulundururlar.
Bazılarının yapısında kükürt, fosfor ve demir bulunabilir
Fonksiyonları
• Enerji kaynağıdır
• Vücutta iskelet sisteminin gelişmesinde etkilidir
• Dokuların gelişimi için oldukça önem taşır
• Bağışıklık sistemi üzerine etkilidir
• Yaşam için gerekli olan tüm kimyasal reaksiyonlarda yer alır
5
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Amino Asitler
Amino Asit
• Esansiyel amino asitler – canlılar için gereklidir ve bu amino asitleri
canlılar kendi organizmalarında üretemez ; histidine, lysine,
phenylalanine, methionine, leucine,isoleucine, valine ve threonine
• Esansiyel olmayan amino asitler – canlı için gereklidir ancak
organizmada diğer amino asitlerce sentezlenebilir.
6
Amino Asitlerin Hayvan Beslenmesindeki Önemi
•
•
•
•
Vücut ağırlığını ve yemden yararlanma oranını arttırır
Yem maliyetini düşürür
Sıcak stresinde etkildir
Lisin iştah arttırır
• Soya fasülsesinde bulunan S içeen amino asitler Metiyonin ve sistin
döl verimi ve üreme fonksiyonlarında etkilidir
• Metiyonin, sistin,lisin ve treonin gelişim için gerekli
• Arginin, glutamik asit, histidin, izolösin, metiyonin fenilalanin treonin,
triptofan, valin yumurta üretiminde gereklidir.
7
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Amino Asit Kaynakları
•
-
Doğal Kaynaklar ;
Soya Fasülyesi
Tahıl Tohum Proteinleri
Kurutulmuş Süt Ürünleri
Balık yemi, et ve kemik yemi
• Sentetik Kaynaklar;
- Tabletler, ilaç formülasyonlar
8
Vitaminler
• Küçük miktarlarıyla bile etkilidirler
• Yapılarında C, H ve O içerir, bir kısmının yapısında S ve P
bulunur
• Enerji sağlamazlar
9
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Vitaminler
Fonksiyonları
• Büyüme ve gelişmeyi destekler
• Vücudu bazı toksik etkilerden
korur
• Dokuların gelişimi ve onarımında
kullanılır
• Hastalıkların önlemesi ve
tedavisinde etkilidir
10
B Grubu Vitaminleri
•
•
•
•
Vücuttaki kimyasal reaksiyonlarda kullanılırlar
Büyümede rol alırlar,gelişim için gereklidir
Süt üretiminde etkilidirler
C, H , O gibi elementlerden başka azot ( N ), kükürt ( S ), ve kobalt (
Co ) ‘ da içerirler. Provitaminleri yoktur. Ayrıca koenzim olarak rol
oynarlar ve enerji transferinde etkilidirler.
• Vücutta depolanmaz idrarla atılır
- B1 (Tiyamin)
- B2 (Riboflavin)
- B5 (Pantotenik Asit)
- B6 (Pridoksin)
- B9, B11 (Folik Asit)
- B12 (Kobalamin)
11
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
B Grubu Vitamin Kaynakları
Gereksinimleri organizmaya bağlı olmak üzere ortalama günlük 1-2 mg
kadardır
•
•
•
•
•
Yeşil otlaklar,
tahıllar,
Saman
Süt,
Hayvansal proteinler
12
B Grubu Vitamin Eksikliği
• B1 vitamini (Thiamin):
• Tiyamin yetersizliğinin ilk belirtileri iştah kaybı, genel zayıflama,
kaslarda zayıflama, sinir sisteminin fonksiyon bozukluğudur
Tavukta tiyamin yetersizliği (Opisthotonus)
• B2 vitamini (Riboflavin): Ektodermal dokuları etkilediğinden deri, göz
ve sinir sisteminde bozukluklar gözlenir.
• Riboflavin noksanlığında piliçlerde büyüme durur, felç ve ölüm
meydana gelir. Civcivlerde noksanlığında tarsal eklemler üzerinde
görülür. Parmaklar içe kıvrılmış olarak yürüyüş şekillenir
Tavukta Riboflavin eksikliği
13
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
B Grubu Vitamin Eksikliği
B9 vitamini (Folik Asit):
Folik asit yetersizliğinin tipik belirtileri anemi ve lökopenidir
Civcivlerde ise gereksinim yeterince karşılanmazsa perozis
şekillenir.
14
Amino Asit Analiz Metotları
• Geleneksel Metotlar
- HPLC- Türevlendirme (OPA-2mercaptoetanol)
- Capillary elektroforez
- GC/MS
Dezavantajları
 Türevlendirme- Zaman kaybı
 Tekrarlanabilir değil
 LOD ve LOQ yüksek
• İleri Metotlar
- LC/MS
- LC/MSMS
Avantajlar- Dezavantajları
 Hassas ve güvenilir
 Yüksek maliyet ve deneyim
15
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Amino Asit Analiz Metotları
LC/MS ile Serbest Amino Asit Analizi
Amino Asit Metodu
1.Hızlı ve güvenili2
2.22 amino asit analizi
3.Temizleme veya
türevlendirme gerektirmez
Dar çaplı Kolon(Zorbax, Bonus 2.1×100 mM 3.5µ) kolon ile LC
/(APCI) MS ile hızlı bir tarama ve kantitatif analize olanak
sağlar.
Proline
Alıkonma zamanı:
0.9 – 7.5 min.
Toplam analiz süresi< 25 min.
Numuneler asitlendirilmiş su ile ekstrakte edilir ve SIM mode ile analiz
edilir.
(Ref: J.Chromatogr A, 1135 (2006) 179–185)
16
Vitamin Analiz Metotları
• Geleneksel Metotlar
- HPLC
- Capillary elektroforez
- GC/MS
Dezavantajları
 Tekrarlanabilir değil
 LOD ve LOQ yüksek
• İleri Metotlar
- LC/MS
- LC/MSMS
Avantajlar- Dezavantajları
 Hassas ve güvenilir
 Çoklu vitamin analizi mümkün
 Yüksek maliyet ve deneyim
17
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Amino Asit ve Vitamin - Hızlı Metotlar
• Hızlı Metotlar
-ELISA
18
Teşekkürler...
19
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.