Mineral Deficiency Symptoms

VİTAMİNLER

Vitaminler büyüme, sağlık, her türlü verim performansı gibi
yaşamsal fonksiyonların devamlılığı için çok az miktarlarda
ihtiyaç duyulan organik bileşiklerdir.
Vitaminlerin Sınıflandırılması ve Özellikleri

Yağda eriyen vitaminler sadece karbon (C), hidrojen (H) ve
oksijen (O) kapsarlar.

Provitamin halinde bulunurlar ve bunlar hayvan vücudunda
aktif vitamine dönüşür.

Yapı ünitelerinin metabolizmasının düzenlenmesinde rol
oynayan yağda eriyen vitaminler ancak bağırsaklarda yağ
olduğu sürece emilirler.

Bu bileşikler yağ ile birlikte vücutta depo edilirler ve vücuttan
gübre ile atılırlar.

Suda eriyen vitaminler C, H ve O gibi elementlerden başka
azot (N), kükürt (S) ve kobalt (Co) 'da içerirler.

Bütün
canlılarda
bulunan
suda
eriyen
vitaminlerin
provitaminleri yoktur.

Suda eriyen vitaminler koenzim olarak rol oynarlar ve enerji
transferinde etkilidirler.

Bu vitaminlerin başlıca atılım yolu idrardır.
Tablo 6.1. Hayvan beslemede önem taşıyan vitaminler
Yağda Eriyen vitaminler
A1
A2
D2
D3
E
K
Suda Eriyen Vitaminler
B1
B2
B3
B5
B6
Biyotin
Folasin
Kolin
B12
C
Kimyasal adı
Retinol
Dehidroretinol
Ergokalsiferol
Kolekalsiferol
Tokoferol
Fillokinon
Tiyamin
Riboflavin
Nikotinamid(Niyasin)
Pantotenik asit
Pridoksin
Vitamin H
Folik asit
Gosipin
Kobalamin
Askorbik asit

Bir vitaminin hayvanın ihtiyacını karşılayamayacak düzeyde
alınması HİPOVİTAMİNOZİS olarak tanımlanır.

Vitaminlerin ihtiyaç düzeyinin üzerinde alınması sonucu
gözlenen patolojik durum HİPERVİTAMİNOZİS olarak
adlandırılır.
Vitaminlerin Stabilitesini Etkileyen Faktörler

Rutubet,

Peletleme sırasında uygulanan basınç, Sıcaklık,

Işık,

Yükseltgenme ve indirgenme,

Acılaşma

İz elementler,

pH,

Diğer vitaminlerle interaksiyonlar,

Taşıyıcı olarak kullanılan maddeler ve katkı maddeleri vitamin
miktarını etkileyen faktörler arasındadır.
Vitamin Antagonistleri
Vitamin Aktiviteleri
Vitamin Antagonistleri

Vitaminlerin moleküllerini açar :TİYAMİNAZ

Vitaminlerle komplex oluşturur: AVİDİNİN BİYOTİN

Dikumarol ile vitamin K arasındaki ilişki

Bozulmuş taş yoncasında kumarolün dikumarole dönüşmesiyle
sözü edilen antivitamin etkili bileşik meydana gelir. Bu bileşik
vitamin K'nın etkisini bloke ederek kanın pıhtılaşma oranını
düşürür.
Vitamin A

KAYNAKLARI

Vitamin A hayvansal bir ürün olarak nitelendirilir. Özellikle
karaciğerde palmitat biçiminde biriktiğinden bu organ iyi bir
vitamin A kaynağıdır. Karaciğerdeki vitamin miktarı hayvanın
ve rasyonun türüne bağlı olarak değişir. Değerler türler
arasında farklılık gösterir. Balık yağları, yumurta sarısı ve akı
vitamin bakımından zengin kaynaklardır.

YETERSİZLİĞİ

Vitamin A yetersizliğinde canlılarda
büyümenin durması,
iştah kaybı, kseroftalmi, gece körlüğü, kemik bozuklukları,
sinirsel bozukluklar ile döl verimi yeteneğinin kaybolması gibi
semptomlardan tamamı veya herhangi bir bölümü gözlenebilir.
Vitamin D

KAYNAKLARI

Vitamin D2'nin ön vitamini olan ergosterol bitkilerde bol
miktarda bulunur. Bu nedenle güneşte kurutulan bitkiler
vitamin D2 bakımından oldukça zengindirler.

YETERSİZLİĞİ

Vitamin D yetersizliğinin en önemli belirtileri kemiklerde
gözlenir.
Genç
insanlarda
kemiklerde
Ca
ve
P'un
depolanmasındaki bozukluk ile karakterize olan raşitizim
olgusu ortaya çıkar. Yetersiz kalsifikasyon sonucu kemikler
zayıflar, eğrilir, kolay kırılabilir hal alır.
Vitamin E

KAYNAKLARI

Vitamin E doğada bol miktarda bulunur. Yeşil sebzeler
vitamin E bakımından zengindir.

Tahıl taneleri vitamin E bakımından zengin kaynaklardır.

Bitkisel yağlar ve baklagiller de vitamince zengindirler.

YETERSİZLİĞİ

Beyaz kas hastalığı

Muskuler distrofi,

Ensefalomalasi

Eksudatif diatez
Vitamin K

KAYNAKLARI

Vitamin K1 yonca, lahana başta olmak üzere bütün yeşil
yapraklı bitkilerde bol miktarda bulunur. K2 ise hayvanlarda
bakteriler
tarafından
sentezlenir.
K
vitaminleri
oda
sıcaklığında nisbeten stabil olup güneş ışığı karşısında hızla
parçalanırlar.
Vitamin K Yetersizliği

Ruminantlar ve domuzların sindirim sisteminde vitamin K
sentezlenebilir.

Sığırlarda sweet clover disease (taş yoncası hastalığı)
olgusunda bozulmuş taş yoncasında bulunan dikumarol kanda
protrombin düzeyinin düşmesine neden olur.

İnsanlarda
vitamin
süresinin uzayabilir.
K
yetersizliğinde
kanın
pıhtılaşma
Tiyamin (B1)

KAYNAKLARI

Buğdaygil ve baklagil tane yemleri, yeşil yapraklı bitkiler
vitamin bakımından zengindir.

Hayvansal ürünler içinde tiyamin kaynağı olarak yumurta
sarısı, karaciğer, böbrek dikkati çekenlerdir.
Tiyamin Yetersizliği

İştah kaybı, genel zayıflama, kaslarda zayıflama,
sinir
sisteminin fonksiyon bozukluğudur.

İnsanlarda
beriberi yeterli tiyamin alınamadığı durumlarda
gözlenen hastalıklardır.
Riboflavin (Vitamin B2)

Maya, karaciğer, süt, yeşil yapraklı bitkiler vitamince zengin,
tahıllar ise yetersizdir.

Yetersizliği

Vitaminin yetersiz alınması büyümede gecikme gözlenebilir.
Pridoksin (Vitamin B6)

KAYNAKLARI

Doğada oldukça yaygın halde bulunan vitamin maya,
karaciğer, süt, tahıl tanelerinde bol miktarda yer alır.
Nikotinamid (Niyasin,B3)

KAYNAKLARI

Karaciğer, maya, yerfıstığı ve ayçiçeği küspeleri vitamin
bakımından zengin kaynaklardır. Tahıl tanelerinde
miktarda vitamin bulunur.
bol
Yetersizliği


Niyasin yetersizliği değişik hayvan türlerinde
deri,
gastrointestinal sistem ve tüylerde bir takım bozukluklara
neden olur.
İnsanlarda dilin kırmızı renk alması, ağız ülseri, iştahsızlık,
dermatitis ve bulantı ile karakterize olan pellegra hastalığı
ortaya çıkmaktadır.
Biyotin (H)

KAYNAKLARI

Biyotin hayvansal ve bitkisel kökenli yem ve gıdalarda gerek
serbest gerekse birleşik halde bol miktarda bulunur.
Yetersizliği

Biyotinin her türden yemde bol miktarda bulunması ve
mikrobiyel yolla sentezlenebilmesi nedeniyle yetersizliği
ender karşılaşılabilen bir olgudur.
Vitamin B12 (Siyanokobalamin)

KAYNAKLARI

Vitamin B12 sadece hayvansal kökenli yem maddelerinde
bulunur. Balık unu, et unu, süt tozu vb yemler bol miktarda
vitamin içerirler. Bu yemlerde bulunan vitamin hayvanlar
tarafından tam olarak değerlendirilebilir.
Yetersizliği

Bu vitaminin eksikliğinde yürüme bozukluğu, kronik yorgunluk,
depresyon,
sindirim
bozuklukları,bayılmalar.mide
bulantısı
.kusma.fazla gaz çıkarma baş dönmesi, uyku hali, karaciğer
büyümesi, göz bozuklukları, halüsinasyonlar, baş ağrıları, dil
enfeksiyonu, huzursuzluk, zor nefes alma, hafıza kaybı, sinirsel
bozulmalar, kalp çarpıntısı, kansızlık, kulaklarda çınlama, omurilik
yıpranması gibi rahatsızlıklar görülebilir. B12 vitamini eksikliği çoğu
kez kalın sinir liflerinin miyelin kaybıdır. Bunun bir sonucu olarak
birçok insanda dış duyu kaybı fazladır ve şiddetli vakalarda felç
olması bile olasıdır.
Soru 1
Vücut, gereksinimi olan vitamini kendisi üretebilir mi?
Hayır; az miktarda D vitamini ve niasin dışında vücutta
vitamin yapımı söz konusu değildir. Bu nedenle
vitaminleri besinlerle dışarıdan almak durumundayız.
Soru 2
Vitaminler şişmanlatır mı?
Hayır; kalori değerleri yoktur. Fakat, vitamin preparatları
ince bir şeker tabakasıyla kaplandıklarından, birkaç kalori
içermektedir. Bu miktar, ihmal edilebilir düzeydedir
Soru 3
Taze sebze ve meyvelerin vitamin içerikleri değişken midir?
Evet; hem de çok. İklim ve Toprak, ürünün olgun olup
olmayışı, ürünü toplama yöntemleri, taşınması ve
depolanması gibi pek çok etmen, vitamin içeriğini etkiler.
Soru 4
Kilolu kişilerde de vitamin eksikliği olabilir mi?
Evet; kalori yönünden zengin besinler, vitamin içeriği
yönünden fakir olabildiğinden, kilolu kişilerde de vitamin
eksikliği söz konusu olabilir. Karbonhidrat ya da yağ
oranı yüksek bir diyet, vücutta kilo artışına yol açarken,
vitamin gereksinimini de artırır.
Soru 5
Vitamin eksikliğine yaşlılarda neden sık rastlanır?
Yaşlılar genellikle pek iştahlı değildirler ve az yerler. Bunun
dışında, dişlerle ilgili sorunlar, parasızlık ve yalnızlık nedeniyle
beslenmeye yeterince özen göstermeme gibi nedenler de
yaşlıların yeterince vitamin alamayışında etkendir.
Soru 6
Doğal ve yapay vitaminler arasında fark var mıdır?
Hayır. Sentetik vitaminler, besinlerdeki vitaminlerle aynı
kimyasal yapıya sahiptirler. Vücudunuz için vitaminin ne
şekilde yapılmış olduğu önemli değildir.
Soru 7
Vücudumuz için gerekli olan vitaminlerin tümünü besinlerle
alabilir miyiz?
Evet; eğer yeterli ve dengeli besleniyorsanız gereken tüm
vitamini besinlerle almanız mümkündür
Soru 8
Vücudumuz için gerekli olan D vitamin gereksinimi nasıl
karşılayabiliriz?
Güneşe çıkarak 