Aşağıda verilen bilgilerin karşısına doğru ya da

KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
Aşağıda verilen bilgilerin karşısına doğru ya da yanlış olduğunu belirtiniz.
Do€ru
1. Glikolizde son ürün karbondioksittir.
2. Glikoliz reaksiyonlarında önce ATP üretilir, sonra da ATP tüketilir.
3. Glikoliz reaksiyonları bütün canlılar için ortaktır.
4. Fermantasyonda sadece substrat düzeyinde fosforilasyon görülür.
5. Fermantasyon reaksiyonlarında prüvik asitten sonra ATP üretimi ve tüketimi görülmez.
6. Glikoliz reaksiyonlarında NAD+ indirgenmesi ve yükseltgenmesi görülür.
7. Fermantasyonda glikolizden sonra NAD+ yükseltgenmesi görülür.
8. Fermantasyonda görevli ETS elemanları sitoplazmada görev yapar.
9. Fermantasyonda oluşan ilk üç karbonlu ara ürün PGAL’dir.
10. Glikolizde oluşan prüvik asit ve NADH + H+’lerin ortamdan uzaklaştırılmasının nedeni glikoliz reaksiyonlarının sürekliliğini sağlamaktır.
11. Koşan bir insanın karaciğerine giren damarda laktik asit fazladır.
12. Karaciğerde laktik asit fermantasyonu görülmez.
13. Etil alkol fermantasyonu tek yönlüdür.
14. Hayvanlarda etil alkol fermantasyonu görülmez.
15. 1 molekül glıkozun oksijensiz solunumda kullanılması sonucu kazanılan (net) ATP
4 tanedir.
16. Bütün solunum reaksiyonlarında ilk gerçekleşen olay glikozun ATP ile aktifleştirilmesidir.
17. Laktik asit fermantasyonunda CO2 üretilmez.
18. Etil alkol fermantasyonunda NADH2 yükseltgendikten sonra CO2 üretimi olur.
19. Etil alkol fermantasyonunda en son hidrojen alıcısı aset aldehittir.
20. Laktik asit fermantasyonunda laktik asit oluştuktan sonra NADH + H+ yükseltgenir.
21
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
Yanl›fl
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
Aşağıdaki ifadelerde boşluk bırakılan yerleri verilen uygun kelimelerle doldurunuz.
1. Glikolizde son ürün ……………… tır.
2. Fermantasyonda ……………… fosforilasyon görülür.
3. 1 molekül glikozun oksijensiz solunumda kullanılması sonucu ……………… molekül ATP üretilir.
4. Etil alkol fermantasyonunda en son ürün ……………… dür.
5. Glikolizde ilk oluşan 3 karbonlu ara bileflik ……………… dir.
6. Fermantasyon reaksiyonları ……………… da gerçekleşir.
7. Fermantasyonda NAD+ önce ……………… sonra da ………………
8. Çizgili kas hücrelerine yeterli oksijen gelmediğinde ilaveten ……………… başlar.
9. Laktik asit fermantasyonunda ……………… üretimi olmaz.
10. Etil alkol fermantasyonunda CO2 üretildikten sonra oluşan ara ürün ……………… dır.

Laktik asit fermantasyonu

Substrat düzeyinde

4 (dört)

Etil alkol

Sitoplazma

PGAL

Prüvik asit 
İndirgenir ve yükseltgenir

Asetaldehit

CO2
22
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
Aşağıda verilen bilgilerin karşısına doğru ya da yanlış olduğunu belirtiniz.
Do€ru
1. Ökaryotlarda aerob solunuma ait ETS elemanları sitoplazmada bulunur.
2. Prokaryotlarda mitokondri olmadığı için aerob solunum da olmaz.
3. Oksijenli solunumda fazla ATP üretilmesinin nedeni glikozun kendini oluşturan
inorganik bileşenlerine kadar parçalanmasıdır.
4. Oksijen glikozu doğrudan yıkamaz.
5. Glikoz doğrudan mitokondriye giremez.
6. Krebs çemberi reaksiyonlarının başlangıç maddesi sitrik asittir.
7. Ökaryotlardaki oksijenli solunumda CO2 üretimi sitoplazmada gerçekleşir.
8. Aerob solunumun ETS reaksiyonları kristada gerçekleşir.
9. Aerob solunumunda son ürün karbondioksittir.
10. ETS reaksiyonlarında NAD+ ve FAD+ yükseltgendir.
11. Kemiosmoza göre oksidatif fosforilasyonla ATP üretilebilmesi için matrikste açığa
çıkan, hidrojenlerin mitokondrinin iki zar arasına pompalaması gerekir.
12. Mitokondrinin iki zarı arasında hidrojenlerin birikmesi matrikste pH yükselmesine
neden olur.
13. Mitokondrinin iki zarı arasında biriken hidrojenler ATP sentaz enziminin içinden
geçerken ATP sentaz enzimi aktifleşir.
14. Mitokondride substrat düzeyinde ve oksidatif fosforilasyonla ATP üretimi gerçekleşir.
15. Enerji verici organik bileşiklerin oksijenli solunuma ortak olarak katıldıkları yer
krebs çemberidir.
16. O2'li solunumda 1 molekül glikoza karşılık substrat düzeyinde fosforilasyonla 6
ATP üretilir.
17. Aerob solunumun ETS elemanlarından ubikinon ve sitokromC hareketlidir.
18. Aerob solunumun ETS elemanlarından ubikinon bir tür yağ asitidir.
19. Solunum reaksiyonlarının kademeli olarak gerçekleşmesinin nedeni enerjinin kontrollü olarak açığa çıkmasını sağlamaktır.
20. NAD+ ve FAD+ elektron ve proton taşırken, kristadaki ETS elemanları sadece
elektron taşırlar.
23
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
Yanl›fl
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
Aşağıdaki ifadelerde boşluk bırakılan yerleri verilen uygun kelimelerle doldurunuz.
1. Prokaryotlarda aerob solunum ……………… da ökaryotlarda ise ……………… de tamamlanır.
2. Aerob solunumda ……………… ve ……………… yoluyla ATP üretimi gerçekleşir.
3. Aerob solunumda hidrojen ve elektron taşıyan koenzimler ……………… ve ……………… dır.
4. Aerob solunum ………………, ……………… ve ……………… olmak üzere üç kademede gerçekleşir.
5. Krebs çemberi reaksiyonlarının başlangıç maddesi ……………… tir.
6. Asetilkoenzim–A ile ……………… birleşerek ……………… oluşturur.
7. Aerob solunumda açığa çıkan hidrojenler ……………… enziminin içinden geçerek oksidatif fosforilasyonla ATP üretimine neden olur.
8. Kristadaki ETS elemanları ………………, ………………, ……………, …………… ve ………………dır.
9. Kristadaki ETS elemanlarından ……………… ve ……………… hareketlidir.
10. Krebs çemberi reaksiyonlarında ……………… ATP üretimi görülür.
11. Oksijenli solunumda prüvik asitten hidrojen ve CO2 çıkması ile oluşan yapı ……………… tir.
12. Oksijenli solunumda krebs çemberi reaksiyonları ………… ETS reaksiyonları ………… da gerçekleşir.
13. 1 molekül glikoza karşılık aerob solunumda oksidatif fosforilasyonla ……………… ATP üretilir.
14. Krebs çemberinin başlangıç maddesi olan sitrik asiti oluşturan yapılar ……………… ve ……………… tır.
15. Bakterilerde oksijenli solunum ……………… adlı yapıda gerçekleşir.
16. Aminoasitler oksijenli solunumda kullanıldığında, karbonhidrat ve yağlardan farklı olarak ………………
açığa çıkar.
17. Oksijenli solunumda ATP tüketimi sadece ……………… evresinde olur.
18. Aerob solunumda CO2 üretimi ……………… ve ……………… evresinde olmaz.
19. Mitokondriden stoplazmaya doğru ………………, ……………… ve ……………… çıkışı görülür.
20. Elektron taşıma sisteminde son ürün ……………… dur.


ATP sentaz








NAD+ ve FAD+
Substrat düzeyinde fosforilasyon ve
Oksidatif fosforilasyon
Mezozom
Substrat düzeniynde fosforilasyon
NADH – Q, Ubikinon-Sitokrom redüktaz-SitokromC-Sitokrom oksidaz
Matriks, krista
Sitrik asit
Amonyak
CO2, Su ve ATP
24
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›










Asetik asit
Asetil CoA ve okzaloasetikasit
Ubikinon ve sitokromC
Su
Sitoplazma, mitokondri
Glikoliz, krebs ve ETS
Okzaloasetik asit, sitrik asit
34
Glikoliz
Glikoliz ve ETS
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
Konu Sonu De€erlendirme
Afla€›da birbiri ile ba€lant›l› cümleleri içeren bir etkinlik verilmifltir. Bu etkinlikteki cümlelerin do€ru (D) ya
da yanl›fl (Y) oldu€una karar vererek ilgili ok yönünde ilerleyiniz Her cevap bir sonraki aflamay› etkileyecektir.
Verece€iniz cevaplarla farkl› yollardan 8 ayr› ç›k›fl noktas›na ulaflabilirsiniz. Do€ru ç›k›fl› bulunuz.
D
Ökaryot her hücrede
oksijenli solunum
görülür.
Y
D
Ökaryotlarda oksijenli solunum mitokondride tamamlan›r.
Ökaryotlarda CO2
üretimi ortak özelliktir.
D
1. ç›k›fl
Y
2. ç›k›fl
D
3. ç›k›fl
Y
4. ç›k›fl
D
5. ç›k›fl
Y
6. ç›k›fl
D
7. ç›k›fl
Y
8. ç›k›fl
Ökaryot her hücrede
mitokondri vard›r.
Y
D
Oksijenin kullan›m
yeri mitokondridir.
Y
Oksijenli solunumda,
oksijen glikozu
do€rudan yıkar (parçalar).
Oksijeinli solunumda
üretilen suyun oksijeni glikoza aittir.
Konu Sonu De€erlendirme
Afla€›daki yap›land›r›lm›fl girdde, numaraland›r›lm›fl kutucuklarda çeflitli solunum faaliyetlerinde görülen
reaksiyonlar verilmifltir. kutucuk numaralar›n› kullanarak afla€›daki sorular› cevaplay›n›z.
1
ATP
tüketimi
9
Prüvik
asit üretimi
2
3
4
5
Substrat
Oksidatif
ATP
FAD
düzeyinde fosforilasyon sentaz enzimi yükseltgenfosforilasyon
mesi
10
Sitrik asit
üretimi
11
CO2 üretimi
12
Oksijenin
indirgenmesi
6
7
NAD
FAD
indirgenmesi indirgenmesi
13
Etil alkol
üretimi
14
PGAL
üretimi
1. Bütün solunum reaksiyonlar› için verilenlerden hangileri ortakt›r?
2. Oksijenli solunumun krebs çemberi evresinde verilenlerden hangileri görülür?
3. Tabloda verilenlerden hangileri sadece oksijenli solunumda görülür?
4. Etil alkol ve laktik asit fermantasyonu için verilenlerden hangileri ortakt›r?
5. Tabloda verilenlerden hangileri laktik asit fermantasyonunda görülmez?
25
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
15
Sitokrom
oksidaz›n
yükseltgenmesi
8
NAD
yükseltgenmesi
16
Oksijenin
hidrojenle
birleflmesi
- NOT ALINIZ ...
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
26
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
1
1. Memeli hayvanların çizgili kaslarında meydana
5. Glikoliz reaksiyonlar›nda oluflan prüvik asit ve
gelen oksijensiz solunum tepkimelerinde aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?
NADH2'lerin ortamdan uzaklaflt›r›lmas›nın nedeni;
A)
B)
C)
D)
E)
I. Bir molekül glikozun reaksiyona girmesi için
daha az ATP tüketimini sa€lama
II. Glikoliz reaksiyonlar›n›n devaml›l›€›n› sa€lama
III. Reaksiyon basamaklar›n› k›saltma
CO2 üretimi
Etil alkol üretimi
Substrat seviyesinde fosforilasyon
ETS kullanımı
Prüvikasitin yükseltgenmesi
yukar›dakilerden hangileri olabilir?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve II
D) Yaln›z III
E) II ve III
2. Laktik asit fermantasyonunda kullanılacak olan glikoz molekülünün oksijenleri işaretleniyor.
Bu oksijene aşağıdaki yapılardan hangisinde
rastlanır?
6. Hücrelerde gerçekleşen Oksijensiz solunum sırasında;
A) Laktik asit
B) Karbondioksit C) ATP
D) Su
E) Etil alkol
I. Glikoz II. Fruktozdifosfat III. Fosfogliseraldehit
IV. Prüvik asit
→ Fruktoz difosfat
→
→
→
PGAL
Prüvik asit
Etil alkol
verilen basamaklardan hangilerinde hidrojen çıkışı gözlenir?
A) I ve II
B) Yalnız III
C) II ve IV
D) III ve IV
E) I, III ve IV
3. Farklı canlılarda gerçekleşen fermantasyon reaksiyonları için aşağıdakilerden hangisi ortak
değildir?
A)
B)
C)
D)
Glikozun prüvik asite kadar yıkılması
Glikozun aktifleşmesi için ATP harcanması
Glikoliz evresinde NAD+ indirgenmesi
Son ürün oluşumunda karbondioksitin açığa çıkması
E) Substrat düzeyinde fosforilasyon ile ATP sentezlenmesi
7. Bira mayasının bulunduğu kabın havası boşaltılarak
içine oksijeni işaretlenmiş glikoz molekülleri konuluyor.
Bu oksijen moleküllerine;
I. CO2
II. Prüvikasit
III. ATP
IV. Etil Alkol
4. Etil alkol fermentasyonunda aşağıdakilerden
hangisi görülmez?
A)
B)
C)
D)
E)
ATP harcanması
Prüvik asitin ara ürün olarak oluşması
CO2 üretilmesi
ATP üretilmesi
NADH2' nin ETS 'de kullanılması
yukarıdaki moleküllerden hangilerinde rastlanır?
A) I ve II
B) I, II ve III
C) III ve IV
D) I, II ve IV
E) I, II, III ve IV
27
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
1.
2.
3.
4.
5.
6.
C
A
D
E
B
B
7.
D
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
8. Fermantasyon farklı canlılarda farklı son ürünlerle
1
12. Havasız bir kapta, gerekli besinlerin bulunduğu
sonlanabilir.
ortamda X canlısının gerçekleştirdiği solunum
reaksiyonları sonucu üretilen CO2 miktarına
bağlı olarak kapta oluşan gaz basıncı grafikte
gösterilmiştir.
Bu farklılığın nedeni;
I. Yaşadıkları ortamların farklı olması
II. Enzimlerin farklı olması
II. Üretilen ATP miktarının farklı olması
Kapta oluan gaz bas›nc›
yukarıdakilerden hangileri ile en iyi açıklanır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) II ve III
Üretilen
ATP miktar›
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin söylenmesi yanlış olur?
9. Aşağıda verilen metabolik olaylardan;
A)
B)
C)
D)
E)
I. Solunum
II. Dehidrasyon sentezi
III. İnorganik maddelerden glikoz sentezi
hangileri gerçekleşirken ATP sentezi görülür?
Canlı O2 li solunum yapmaktadır.
Kapta etil alkol birikir.
Kapta besin azalır.
Kaptaki sıcaklık bir miktar artar.
Kaptaki X canlısı O2 'siz solunum yapan bir bakteri olabilir.
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) II ve III
10. Etil alkol fermantasyonu s›ras›nda gerçekleflen
afla€›daki olaylardan hangisi üçüncü s›rada
gerçekleflir?
A)
B)
C)
D)
E)
13. Sıcaklığın optimal, alanın ve besinin yeterli olduğu bira mayası kültüründe bir süre sonra, bira
mayalarının sayısal değişimi grafikte verildiği
gibi olmaktadır.
CO2 üretimi
Prüvik asit oluflumu
NAD indirgenmesi
Etil alkol üretimi
ATP tüketimi
Bira mayas› say›s›
Zaman
t1
11. Anaerob solunum reaksiyonlar› için;
t1 an›ndan sonra meydana gelen azalman›n sebebi afla€›dakilerden hangisi olabilir?
I. Sadece sitoplazmada gerçekleflebilme
II. Enzim kullan›m›
III. CO2 üretimi
IV. Hidrojen elektronlar›ndan ATP üretimi
A) Biriken etil alkolün zehir etkisi
B) Enzimlerin harcanmasına bağlı reaksiyon yetersizliği
C) Yeterli ›fl›k gelmemesi
D) Besinin bol olmas›
E) S›cakl›€›n yeterli olmamas›
verilenlerden hangileri ortak de€ildir?
A) I ve II
B) I ve III
C) III ve IV
D) I, II ve IV
E) I, III ve IV
28
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
8.
9.
10.
11.
12.
13.
B
D
B
C
A
A
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
2
1. Oksijensiz solunum reaksiyonları genel anlamda
3. Laktik asit fermantasyonunda glikoliz safhasın-
etil alkol ve laktik asit fermantasyonu olarak ikiye ayrılır.
da oluşan prüvik asitin ortamdan uzaklaştırılma
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
2CO2
Glikoz
2 Prüvik
asit
2 Etil alkol
Glikoz
2 Prüvik
asit
2 Laktik asit
A)
B)
C)
D)
E)
Yukarıda verilen fermantasyon reaksiyonlarından
etil alkol fermantasyonunun tek yönlü, laktik asit fermantasyonunun çift yönlü olarak gerçekleştiği görülmüştür.
Isı üretimini artırmak
Glikolizin devamlılığını sağlamak
Daha fazla enerji elde etmek
Daha az enzim kullanılmasını sağlamak
Oksijenli solunuma geçişi sağlamak
4. Oksijensiz solunum yapan canlılar genellikle basit
organizmalardır.
Buna göre,
Bunlardan prokaryot olanlarda;
I. Etil alkol fermantasyonu tek yönlü olduğu için
zehir etkisi fazla olur.
II. Laktik asit fermantasyonu çift yönlü olduğu için
glikolizde üretilen ATP miktarı daha fazladır.
III. Etil alkol fermantasyonunun tek yönlü olması
enerji kaybını artırır.
I. Mitokondri
II. Ribozom
III. Sitoplazma
IV. DNA
yukarıdaki hücresel yapılardan hangileri bulunur?
yukarıdakilerden hangilerinin söylenmesi doğru
olur?
A) I ve II
B) I, II ve III
C) III ve IV
D) I, II ve IV
E) II, III ve IV
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
5. Aşağıdaki düzenek hazırlandıktan bir süre sonra,
termometrede ısı artışı olmuştur.
Termometre
2.
Termometre
Bira mayas›
özütü
Glikoz
çözeltisi
Havas›z
ortam
Kireç
suyu
Bira
mayas›
B kab›
Buna bağlı olarak;
I. Enzimler hücre dışında da çalışabilir.
II. Bira mayası belirli süre artar.
III. A kabındaki glikoz azalır.
IV. B kabında sarı renk oluşumu gözlenir.
Deneye göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Bira mayası sürekli artar.
Glikoz azalır.
Termometrede sıcaklık artışı olur.
Kireç suyu bulanır.
Ortamda etil alkol miktarı artar.
yukarıdaki yorumlardan hangilerinin yapılması
doğru olur?
A) I ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) I, III ve IV
E) II, III ve IV
29
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
A kab›
(Fenol kırmızısı, CO2 ile sarı renk verir.)
%7 lik
Glikoz çözeltisi
A)
B)
C)
D)
E)
Fenol
k›rm›z›s›
1.
2.
3.
4.
5.
C
A
B
E
D
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
6.
Termometre
9. A yönündeki cam borunun ucuna havası alınan
beher, B yönündeki ucuna da içinde kireç suyu
bulunan balon şeklindeki cam takılıyor. Beher
içine bira mayası özütü ve uygun yoğunlukta glikoz çözeltisi konuluyor.
Kireç
suyu
Bira
mayalar›
eker
çözeltisi
Termometre
Deney sürecinde aşağıdakilerden hangisi kesinlike gözlenmez?
A)
B)
C)
D)
E)
2
A
Kireç suyunun bulanması
Termometrede sıcaklık artışı
Bira mayası hücrelerinin çoğalması
Etil alkol miktarının artması
O2 miktarının artması
B
Bira
mayas›
özütü
Kireç
suyu
Civa
% 6 Glikoz
Deney süresince aşağıdakilerden hangisi gözlenebilir?
A)
B)
C)
D)
E)
7. Etil alkol fermantasyonunun tek yönlü olmas›
afla€›dakilerden hangisine neden olur?
Glikozdan daha fazla ATP üretiminin olmas›
Ortamda prüvik asitin birikmesi
Etil alkolün zehir etkisinin artmas›
Reaksiyonlar›n sürekli devam etmesi için uygun
ortam oluflmas›
E) Ortamda CO2 ' nin birikmesi
Civanın A kolunda düşmesi
Bira mayasında artış
Kireç suyunun bulanması
Beherdeki gaz basıncının azalması
Oksidatif fosforilasyonla ATP üretilmesi
A)
B)
C)
D)
10. Fermantasyonun glikoliz evresinde oluşan prüvik
asit, önce asetaldehit, sonra da etil alkole dönüşerek
ortamdan uzaklaştırılır.
Bu olayın fermantasyon açısından önemi;
I. Enerji üretiminin gerçekleşmesi
II. CO2 açığa çıkışının sağlanması
III. Glikolizin sürekliliğinin sağlanması
8.
yukarıdakilerden hangileri ile açıklanabilir?
Termometre
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) Yalnız III
E) I ve III
Bira
mayas›
Civa
Kireç
suyu
Glikoz çözeltisi
Yukarıdaki deney düzeneğine göre;
11. Bir insanın canlı her hücresinde aşağıdakilerden
I. Kireç suyu bulanır.
II. Kapta glikoz azalır.
III. Kapta alkol artışı meydana gelir.
hangisi sürekli görülür?
A)
B)
C)
D)
E)
hangilerinin söylenmesi doğru olur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
30
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
Substrat düzeyinde fosforilasyon
Oksidatif fosforilasyon
Glikojen sentezi
Oksijen tüketimi
CO2 üretimi
6.
7.
8.
9.
10.
E
C
D
A
D
11.
A
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
3
1. Bir alkolik fermantasyon olay› s›ras›nda kul-
3. Bir gölün flekilde gösterilen üç de€iflik taba-
lan›lan glikozun, zamana göre de€iflimi grafikteki gibidir.
kas›ndan su örnekleri al›nm›fl ve incelenmifltir.
Sonuçta; gölde bulunan K, L ve M türlerine ait
bakterilerin gölün flekilde belirtilen tabakalar›nda
üreyebildikleri saptanm›flt›r.
Glikoz miktar›
K ve L türleri
Zaman
Sadece L türü
Ayn› olayda CO2, alkol ve su miktar›n› afla€›daki
grafiklerden hangisi do€ru olarak göstermektedir? (––– : Alkol, ------ : CO2,
A) Miktarı
B)
–– : Su)
D)
Miktar
A)
B)
C)
D)
E)
Zaman
Miktar
Zaman
E)
Bu bilgiler dikkate al›nd›€›nda; belirtilen bakteri türlerinin solunum çeflitleri için afla€›dakilerden hangisi do€rudur?
Miktar
Zaman
C)
M ve L türleri
K
O2’siz
O2’li
O2’li
O2’siz
O2’li ve O2’siz
L
O2’li
O2’li ve O2’siz
O2’siz
O2’li ve O2’siz
O2’li
M
O2’li ve O2’siz
O2’siz
O2’li ve O2’siz
O2’li
O2’siz
Zaman
Miktar
Zaman
4.
2. Besin olarak eflit miktarlarda fleker içeren kültür
ortamlarının birine oksijenli solunum, di€erine oksijensiz solunum yapan maya hücreleri b›rak›l›yor.
Tüm koflullar› ayn› oldu€u halde, oksijenli solunum
yapanlar›n daha h›zl› üredi€i gözleniyor.
Y
Etil alkol
Yanan
Mum fermantasyonu
yapan
bakteriler
Laktik asit
Yanan
Mum fermantasyonu
yapan
bakteriler
Z
Buna göre, afla€›daki sonuçlardan hangisine
var›labilir?
Yanan
Mum
A) Oksijensiz solunum yapan canl›larda üreme
döngüsü uzundur
B) Oksijenli solunum yapan canl›larda üreme döngüsü k›sad›r
C) fieker, solunum için ideal bir besin kayna€›d›r
D) Oksijen kullan›ld›€›nda, besinlerden daha fazla
yararlan›labilir
E) Oksijensiz solunumda enerjiye ihtiyaç yoktur
Oksijenli
solunum
yapan
bakteriler
Yukar›daki deneye göre, mumlar›n yanma süresinin çok olandan az olana do€ru s›ralan›fl› nas›l
olmal›d›r?
A) X > Y > Z
B) X = Y = Z
C) Y > X > Z
D) Y > X = Z
E) Y = X > Z
31
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
X
1.
2.
3.
4.
B
D
B
C
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
5. Aerob solunum reaksiyonlar›nda,
3
8. Düzenekte çimlenmekte olan tohumlar›n bulundu€u kaba KOH eklendikten sonra civan›n A
kolunda yükseldi€i gözlenmifltir.
I. NAD yükseltgenmesi
II. Oksidatif fosforilasyon
III. ATP sentaz enziminin aktifleflmesi
verilen olaylar›n gerçekleflme s›ras› nas›l olmal›d›r?
A
B
Civa
A) I – II – III
B) I – III – II
C) II – I – III
D) II – III – I
E) III – II – I
Çimlenmekte
olan tohum
KOH
Bu deneyle ilgili olarak afla€›daki ifadelerin hangisi yanl›flt›r?
6.
A
Çimlenmekte
olan
tohumlar
A) Tohumlar düzene€in içindeki O2’leri kullanm›flt›r
B) Tohumlar O2’li solunum yapm›fllard›r
C) KOH, içerdeki CO2’yi tutmufltur
D) Deney boyunca tohumlarda a€›rl›k azalmas›
olmufltur
E) KOH, düzenek içindeki bas›nc› art›rm›flt›r
B
KOH
Civa
Deneye göre;
I. Kaptaki gaz bas›nc› azal›r.
II. KOH çözeltisi bulan›r.
III. Civa B kolunda yükselir.
hangileri söylenir?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) Yaln›z III
E) I, II ve III
9. Glikoz çözeltisinde bulunan maya hücreleri
afla€›daki flekilde görüldü€ü gibi oksijenli ve oksijensiz ortamlarda üremeye b›rak›l›yor.
7. ‹ki ayr› bira mayas› grubu ile yap›lan çal›flmalardan elde edilen gözlemler afla€›daki tabloda
gösterilmifltir.
Ürünler
M
N
P
R
Anaerobik
solunum
+
–
+
+
Aerobik
solunum
+
+
–
+
Hayatsal
faaliyet
Glikoz çözeltisi
O2 var
Oksijenli ortamda üreyenlerin oksijensiz ortamda üreyenlere oranla say›lar› çok fazla artt›€›na
göre bu durum afla€›dakilerden hangisi ile
aç›klanabilir?
Tablodaki M, N, P ve R harfleri, anaerobik ve aerobik solunumlarda üretilebilen hangi maddeleri
sembolize edebilir? (+ : üretilen, – : üretilmeyen)
A)
B)
C)
D)
E)
M
H2O
Laktik Asit
ATP
CO2
ATP
N
Etil Alkol
H2O
CO2
H2O
CO2
P
ATP
CO2
H2O
Etil Alkol
Etil Alkol
A) Oksijensiz ortamda daha çok ATP üretilmesiyle
B) Oksijensiz solunum tepkimelerinin daha h›zl›
gerçekleflmesiyle
C) Oksijenli solunumda daha çok enerji üretilmesiyle
D) Oksijenli solunumla CO2 üretiminin fazla olmas›yla
E) Oksijenli ortamda bölünme h›z›n›n yavafl olmas›yla
R
CO2
ATP
Laktik Asit
ATP
H2O
32
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
Glikoz çözeltisi
O2 yok
5.
6.
7.
8.
9.
B
A
D
E
C
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
3.
1. Afla€›daki grafikler farkl› tür A ve B canl›lar›nda
ATP miktar›
solunum reaksiyonlar› ile oluflan ATP miktar›n›
göstermektedir.
ATP miktar›
4
X
ATP miktar›
Y
Zaman
Zaman
A
B
Yukar›daki grafik hücresel solunumda üretilen ATP'yi
temsil etmektedir.
Zaman
Grafikteki bilgilere göre,
I. Her iki tepkimede sitoplazmada bafllar.
II. Her iki tepkimede de O2 meydana gelir.
III. Her iki tepkimede de E.T.S görev al›r.
Grafikteki bilgilere göre,
I. Her iki tepkimede sitoplazmada başlar
II. Her iki tepkimede de CO2 meydana gelir.
III. Her iki tepkimede de E. T. S görev alır.
ifadelerinden hangileri kesinlikle do€rudur?
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
2.
Fenol
k›rm›z›s›
Fenol
k›rm›z›s›
%5’lik glikoz
Etil alkol
fermantasyonu
yapan bakteriler
–I–
%5’lik glikoz
Laktik asit
fermantasyonu
yapan bakteriler
4. Afla€›daki deney düzene€inde mumun bir süre
–II–
sonra söndü€ü gözleniyor.
Fenol
k›rm›z›s›
%5’lik glikoz
O2’li solunum
yapan bakteriler
Aerobik
bakteri
–III–
Yukar›daki düzenekler ile ilgili olarak afla€›dakilerden hangisi söylenemez?
(Fenol k›rm›z›s›: Asitli ortamda, k›rm›z› renk sar›ya
döner.)
Cam kaptaki hangi de€iflim bu olay›n nedeni olarak gösterilebilir?
A) I. kaptaki fenol k›rm›z›s› sar› renk al›r
B) II. kaptaki fenol k›rm›z›s› çözeltisinde renk
de€iflimi olmaz
C) III. kaptaki bakteriler sürekli artar
D) III. kaptaki fenol k›rm›z›s› sar› renk al›r
E) Her üç kapta da glikoz azal›r
A) Bakteri hücrelerinin ortam›n oksijenini kullanmas›
B) Çözelti ortam›nda H2O miktar›n›n art›fl›
C) Glikoz moleküllerinin azalmas›
D) Bakterilerin fotosentez sonucu O2 ç›karmas›
E) Bakteri hücrelerinin üretti€i enerji
Glikoz çözeltisi
33
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
1.
2.
3.
4.
A
C
A
A
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
5.
4
8. Havas›z bir kaba b›rak›lan bira mayas›n›n buTermometre
lundu€u ortamda;
A
Bira mayas›
+
Üzüm suyu
Kireç
suyu
I. Glikoz azalmas›
II. pH düflmesi
III. Etil alkol fermantasyonu
C
B
verilenlerden hangileri gözlenir?
Su + Fenol k›r.
ay›rac›
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
Yukar›daki deney düzene€inde bir süre sonra kaplarda görülecek de€iflmeler için hangisi
do€rudur? (Fenol k›rm›z›s› ay›rac›, bazik ortamda
k›rm›z›, asit ortamda sar› renk al›r.)
A)
B)
C)
D)
E)
A
Alkol art›fl›
Alkol azalmas›
Laktik asit art›fl›
Glikoz azalmas›
Is› art›fl›
B
Sar›
Bulanma
Bulanma
K›rm›z›
Bulanma
C
Bulanma
Sar›
Sar›
Bulanma
Sar›
9. 5 mol glikozun;
I. Oksijenli solunum
II. Etil Alkol fermantasyonu
III. Laktik Asit fermantasyonu
verilen reaksiyonlar ile y›k›lmas› sonucu ortamda bulunan fehling çözeltilerindeki renk de€iflimlerinin afla€›dakilerden hangisi gibi olmas›
beklenir?
– (3 reaksiyon da farkl› ortamlarda gerçekleflmektedir.)
– (Fenol k›rm›z›s› + asit → Pembe renk aç›k sar›ya
döner.)
6. Bira mayas›ndaki hücresel solunumda harcanan oksijen miktar›na oranla daha fazla glikozun kullan›m›
gerçekleflmifltir.
Bu durum;
I. Hücre içinde glikojen sentezi yap›lmas›
II. Etil alkol fermantasyonu yap›lmas›
III. Hücre içinde niflasta sentezlenmesi
A)
B)
C)
D)
E)
verilenlerden hangileriyle aç›klanabilir?
I
Sar›
Sar› Sar› K›rm›z›
K›rm›z›
II
K›rm›z›
Sar›
Sar›
Sar›
K›rm›z›
III
K›rm›z›
K›rm›z›
Sar›
Sar›
K›rm›z›
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) Yaln›z III
D) I ve III
E) II ve III
10. Oksijenli ve oksijensiz solunum reaksiyonlar›nda;
7. Oksijensiz solunum reaksiyonlar›nda en son
I. NAD
II. Pirüvik asit
III. Asetaldehit
I. Glikoliz
II. Pirüvik asit oluflumu
III. Substrat düzeyinde fosforilasyon
IV. Oksidatif fosforilasyon
V. Enzim kullan›m›
verilenlerden hangileridir?
verilenlerden hangileri ortakt›r?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
A) I, II ve III
B) I, II ve IV
C) I, II, III ve V
D) II, III ve IV E) II, III, IV ve V
hidrojen al›c›lar›;
34
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
5.
6.
7.
8.
9.
10.
E
B
D
E
C
C
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
5
1. Bütün solunum reaksiyonlar›nda ortak ola-
5. Omurgal› bir canl›n›n solunum reaksiyonlar›nda
rak gerçekleflen glikoliz reaksiyonlar›nda afla€›dakilerden hangisi gerçekleflmez?
görülen afla€›daki olaylardan hangisi hücresel
solunumun fleklini belirlemede yeterli olamaz?
A)
B)
C)
D)
E)
A) Glikozun aktifleflmesi için, ATP harcanmas›
B) Hidrojen elektronlar›n›n ETS’de enerji b›rakmas›
C) Besindeki hidrojenin suda görülmesi
D) Hidrojenlerin sitoplazmadan mitokondriye aktar›lmas›
E) Atmosfer oksijeninin, hidrojenle birleflmesi
CO2 üretimi
ATP üretimi
Substrat düzeyinde fosforilasyon
Glikozun ATP ile aktiflefltirilmesi
NAD indirgenmesi
2. Canl›larda gerçekleflen fermantasyon tepkimeleri için;
I. ATP harcanmas›
II. Sitoplazmada enzimlerin katalizörlük yapmas›
III. CO2 üretimi
verilenlerden hangileri ortakt›r?
A) Yaln›z I
B) I ve II
C) Yaln›z II
D) I ve III
E) I, II ve III
6. Fermantasyon olay›n›n mekanizmas› incelendi€inde, önce 2 ATP’lik enerji harcandığ› gözlenir.
Bunun temel amac›;
I. Glikozu aktifleştirmek
II. Glikozun depolanmas›n› sa€lamak
III. Enerji kayb›n› önlemek
3. Oksijen yetersizli€inde kas hücresinde fermantasyon sonucu biriken laktik asit, oksijen yeterli
hale geldi€inde hangi aflamadan geçerek oksijenli solunuma kat›l›r?
A)
B)
C)
D)
E)
verilenlerden hangileridir?
A) Yaln›z I
Etil alkole dönüflerek
Asetaldehite dönüflerek
Pirüvik asite dönüflerek
Glikoza dönüflerek
Aminoasite dönüflerek
7. Solunum “Canl›lar›n organik bilefliklerdeki kimya-
4. Çizgili kas hücrelerinde gerçekleflen solunum
sal ba€ enerjisini, kullanabilecekleri ATP enerjisine
dönüfltürmeleri olay›d›r.”
reaksiyonlar› için;
I. Karbondioksit üretme
II. Oksijen kullanma
III. ATP üretme
IV. Glikoliz
Bütün solunum çeflitleri için afla€›dakilerden
hangisi yanl›flt›r?
A)
B)
C)
D)
E)
verilenlerden hangileri ortak özelliklerdir?
A) I ve II
B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV
E) III ve IV
35
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
B) Yaln›z II
C) Yaln›z III
D) II ve III
E) I, II ve III
Hücrelerde gerçekleflir
Özel enzimler kullan›l›r
Oksijen kullan›larak gerçeklefltirilen bir olayd›r
Sürekli yap›lmas› gereken bir etkinliktir
Kimyasal bir y›k›m reaksiyonudur
1.
2.
3.
A
B
C
4.
5.
6.
7.
E
A
A
C
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
8. Oksijenli solunum yapan bakterilerde afla€›daki
5
12. Bir organizman›n fermantasyon (oksijensiz solu-
olaylardan hangisi gözlenemez?
num) yapmas›ndaki amaç afla€›dakilerden hangisiyle aç›klan›r?
A)
B)
C)
D)
Glikozun H2O ve CO2’ye kadar y›k›m›
ETS’nin kullan›m›
Oksijensiz ortamdan olumsuz etkilenmeleri
ATP sentezinin ço€unun mitokondrilerde gerçekleflmesi
E) Solunum enzimlerinin sentezlenmesi
A)
B)
C)
D)
E)
Karbondioksit üretmek
Oksijen tüketmek
Su üretmek
Alkol üretmek
Enerji üretmek
13. Oksijenli ve oksijensiz solunum yapan iki
9. Oksijenli ve oksijensiz solunumda glikozun pi-
mikroorganizman›n solunum reaksiyonuna ba€l›
ürettikleri hangi madde solunum flekli hakk›nda
belirleyici olamaz?
A) CO2
B) Sitrik asit
C) Etil alkol
D) Laktik asit
E) Asetil Co-A
rüvata parçalanmas›na kadar olan reaksiyonlar
afla€›daki hangi hücresel yap›da gerçekleflir?
A) Hücre zar›
B) Mitokondri
C) Sitoplazma D) Çekirdek
E) Golgi ayg›t›
14. Farkl› özelliklere sahip hücrelerde oksijenli solunum ve oksijensiz solunum ya da her ikisi birlikte
yap›larak ATP ihtiyac› karfl›lan›r.
10. Afla€›daki olaylardan hangisi bir hücrenin oksijensiz (anaerob) solunum yapt›€›n›n kan›t›d›r?
Belirtilen hücresel solunum çeflitlerinin tamam›nda afla€›daki olaylardan hangisi ortak olarak
gerçekleflmez?
A)
B)
C)
D)
Pirüvatlardan CO2 uzaklaflt›r›lmas›
Fruktoz difosfat›n parçalanmas›
Glikozun H2O ve CO2’ye kadar parçalanmas›
Ko-enzimlerin hidrojen vermesi ile etil alkol
oluflmas›
E) Asetil-Co-A’n›n oluflmas›
A)
B)
C)
D)
E)
11. Bira mayas› hücresine bir miktar fruktoz difosfat ve-
ETS kullan›m›
Substrat düzeyinde fosforilasyon
NAD indirgenmesi
Glikozun ATP ile aktiflefltirilmesi
Reaksiyon s›ras›nda ›s› üretimi
15. Bir kas hücresinde oksijen miktar› artt›kça pirü-
riliyor. Fermantasyon sonunda 32 ATP kazan›ld›€›
tespit ediliyor.
vik asitin afla€›dakilerden hangisine dönüflümü
h›zlan›r?
Buna göre, kullan›lan glikoz kaç moleküldür?
A) 2
B) 4
C) 8
D) 16
A) Laktik asit
B) Etil alkol
C) PGAL
D) CO2 ve H2O
E) Glikoz
E) 32
36
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
8.
9.
D
C
10.
D
11.
12.
13.
14.
15.
C
E
A
A
D
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
6
1. Bir hayvan hücresinde oksijensiz solunum reaksi-
4. Hem fermantasyonu, hem de oksijenli solunu-
yonlar› s›ras›nda gerçekleflen baz› olaylar afla€›da
verilmifltir.
mu gerçeklefltirebilen bira mayas› hücrelerinde,
afla€›daki olaylardan hangisi sitoplazma ve mitokondride ortak olarak gerçekleflir?
Bu olaylardan hangisi, di€erlerinden daha sonra
meydana gelir?
A)
B)
C)
D)
E)
A)
B)
C)
D)
E)
Glikozun aktiflefltirilmesi
Substrat düzeyinde fosforilasyon
Pirüvik asit oluflumu
NAD moleküllerinin oluflumu
Laktik asit oluflumu
FAD indirgenmesi
Oksidatif fosforilasyon
Substrat düzeyinde fosforilasyon
Glikozun aktiflefltirilmesi
Sitrik asit oluflumu
5. Çizgili kaslarda gerçekleflen solunum reaksiyonlar› flekilde verilmifltir.
Laktik Asit + ATP
II
Glikojen
2. Bütün solunum çeflitlerinde ATP molekülleri
Glikoz
I
sentezlenirken, afla€›da belirtilenlerden hangisi
ortak olarak gerçekleflir?
A)
B)
C)
D)
E)
Buna göre I ve II nolu reaksiyonlar afla€›dakilerden
hangisidir?
Organik son ürün oluflmas›
CO2’nin a盀a ç›kmas›
Koenzimlerin kullan›lmas›
E.T.S’nin görev yapmas›
Oksijenin indirgenmesi
3. Hayvansal bir hücredeki
fermantasyon reaksiyonu;
glikoliz ve sonras› flemada
gösterilmifltir.
CO2 + H2O + ATP
Glikoz
2 prüvik asit
X
I
A) Etil alkol
fermantasyonu
II
Oksijensiz solunum
B) Laktik asit fermantasyonu
Etil alkol
fermantasyonu
C) Etil alkol fermantasyonu
D) Biyosentez
Oksijenli solunum
E) Oksijenli solunum
Laktik asit
fermantasyonu
Etil alkol
fermantasyonu
Y
Z
6. Hücresel solunum;
Buna göre, X, Y ve Z hangisinde do€ru verilmifltir?
A)
B)
C)
D)
E)
X
Laktik asit
ATP
Laktik asit
ATP
ATP
Y
CO2
ATP
ATP
CO2
Etil alkol
I. Glikoliz evresi
II. Krebs çemberi
III. E.T.S olaylar›
Z
H2O
Laktik asit
CO2
Etil alkol
H2O
fleklinde belirtilen bölümlerinin hangilerinde,
CO2 üretimi olur?
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) Yaln›z III
D) I ve II
E) I ve III
37
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
1.
2.
3.
4.
5.
E
C
B
C
E
6.
B
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
7. Oksijensiz ortamda bulunan bir hücre 8 molekül gli-
11. Sabit ›s›l› canl›larda organik bilefliklerin oksijenli solunum tepkimeleri sonunda, y›k›ma
u€ramas›yla a盀a ç›kan enerji,
kozu pirüvik asitlere kadar parçal›yor.
Bu hücre bu olaylar s›ras›nda kaç molekül ATP
kazanm›flt›r?
A) 8
B) 16
C) 32
D) 48
6
I. ATP sentezinde
II. Difüzyon reaksiyonlar›nda
III. Suyun hücre d›fl›na ç›kmas›nda
IV. Sindirim reaksiyonlar›nda
V. Vücut ›s›s›n›n korunmas›nda
E) 64
verilen olaylardan hangi ikisinin gerçekleflmesinde kullan›l›r?
A) I ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) I ve V
E) IV ve V
8. Bir miktar glikozun fermantasyonu ile 36 molekül
CO2 üretildi€i tespit edilmifltir.
Buna göre, ilgili canl›n›n ATP kazanc› nedir?
A) 9
B) 18
C) 36
D) 72
E) 144
12. Fermantasyon yapan bir canl›ya bir molekül glikoz
yerine glikoz monofosfat veriliyor.
Buna göre, üretilen ve kazan›lan ATP için afla€›dakilerden hangisi do€rudur?
Üretilen
ATP
A) 3
B) 2
C) 4
D) 4
E) 4
9. Aşağıdaki moleküllerden hangisi glikoliz reaksiyonlarında oluşup, O2 li solunumun diğer reaksiyonlarında kullanılır?
A) ATP
B) FADH2
C) Prüvik asit
D) Asetil – CoA
E) Sitrik Asit
Kazan›lan
ATP
4
4
2
4
3
13. ‹nsan›n çizgili kas hücresi fermantasyonla bir miktar
glikozu kullanarak 32 molekül laktik asit üretmifltir.
10. Oksijenli solunum ve laktik asit fermantasyonu
Buna göre, üretilen ve kazan›lan ATP için
afla€›dakilerden hangisi do€rudur?
için;
I. ETS'de ATP üretimi
II. Koenzimlerin elektron ve proton alması
III. CO2 üretilmesi
IV. Glikozun aktifleştirilmesi için ATP harcanması
Üretilen
ATP
A) 32
B) 32
C) 16
D) 64
E) 64
verilenlerden hangileri ortak değildir?
A) I ve II
B) I ve III
C) I, II ve III
D) Yalnız IV
E) I, III ve IV
38
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
Kazan›lan
ATP
64
32
32
32
16
7.
8.
9.
B
C
C
10.
B
11.
D
12.
E
13.
D
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
7
1. Bütün solunum çeşitleri için;
5. Zorlu bir egzersizden sonra harcanmış olan ATP'nin
I. Organik besin kullanılması
II. Mitokondride gerçekleşme
III. Enzim kullanılması
ve kreatin fosfatın yeniden sentezlenip yerine konması aerobik solunum ile olmaktadır. Bu maddelerin
sentezlenip yerine konması için gerekli oksijene "oksijen açığı" denir.
yukarıdakilerden hangileri ortak değildir?
Aşağıdaki şekilde bu oksijen açığı izah edilmiştir.
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
Enerji kullan›m›
12
4
Oksijen a盤›
8
Glikoliz ile
sa¤lanan enerji
Oksidatif metabolizma
ile sa¤lanan enerji
Geri dönen
Oksijen a盤›
1
Zorlu Egzersiz
2. Etil alkol fermantasyonu ve O2' li solunum reak-
0
2
6
4
8 10
Zaman
siyonları sırasında;
I. O2 kullanılması
II. ATP harcanması
III. CO2 üretilmesi
IV. Glikoliz reaksiyonları
Bu grafikle ilgili;
I. Zorlu egzersiz sırasında enerji kullanım hızı artmıştır.
II. Egzersiz sırasında glikoliz reaksiyonları artmıştır.
III. Oksijen açığının artması kan pH'ının düşmesine
neden olur.
IV. Zorlu egzersiz sırasında karaciğere giren damardaki laktik asit artar.
hangileri ortak olarak gerçekleşmez?
A) Yalnız I
B) I ve III
C) II ve IV
D) III ve IV
E) I, III ve IV
yukarıdaki yorumlardan hangileri yapılabilir?
A) I ve II
B) I, II ve III
C) III ve IV
D) I, III ve IV
E) I, II, III ve IV
3. Oksijenli solunum yapan bütün canlılarda aşağıdakilerden hangisi ortak olarak gerçekleşir?
A)
B)
C)
D)
E)
Koenzimlerin elektron ve proton yakalaması
Mitokondri içinde ATP üretilmesi
Sadece oksidatif fosforilasyonun görülmesi
Fotofosforilasyonun görülmesi
ETS' nin mitokondri içinde gerçekleşmesi
6.
X
Cam
kap
Hava
Y
Civa
A
B
Kireç suyu
Kireç suyu Fare
4. Bir hayvan hücresinde solunum sırasında görü-
Deneye göre;
len;
I. CO2 üretilmesi
II. H2O üretilmesi
III. ATP üretilmesi
I. A kabındaki kireç suyu bulanır.
II. B kabındaki kireç suyu bulanır.
III. A kabındaki nem artar.
IV. Farenin bulunduğu kabın gaz basıncı azalır.
yukarıdaki olaylardan hangileri oksijenli solunum yapıldığının kesin kanıtıdır?
yukarıdakilerden
beklenir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve IV
D) I, III ve IV
E) I, II, III ve IV
39
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
hangilerinin
gerçekleşmesi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
B
A
A
C
E
D
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
7. Oksijenli solunumda;
7
11. Oksijenli solunum evreleri X, Y ve Z olarak gösterilmiştir.
I. Glikoliz
II. Prüvik asit → Asetil CoA
III. Asetil CoA → Sitrikasit
IV. Sitrikasit → Okzaloasetikasit
Glikoz
X
görülen reaksiyon basamaklarından hangilerinde ETS'ye hidrojen aktarımı olmaz?
Pirüvik asit
Y
E.T.S.
Krebs
A) I ve II
B) Yalnız III
C) II ve III
D) Yalnız IV
E) III ve IV
H 2O
Z
Buna göre bu evreler için;
I. X basamağında sadece substrat düzeyinde fosforilasyon ile ATP üretilir.
II. Y basamağı ökaryotlarda mitokondride gerçekleşir.
III. Z basamağında oksidatif fosforilasyon ile ATP
üretilir.
8. Bir molekül glikoz O2'li solunumda Asetil CoA' ya
kadar parçalandığında;
I. Glikozun aktifleşmesi için 2ATP harcanır.
II. 2 molekül CO2 oluşur.
III. Net ATP kazancı 38'dir.
yukarıdakilerden hangilerinin söylenmesi doğru
olur?
yukarıda verilenlerden hangileri gerçekleşir?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
9. Karbon sayıları aynı olan;
I. Glikoz
II. Glikozmonofosfat
III. Glikoz 1, 6 – difosfat
gibi moleküllerin oksijenli solunumda kullanılmaları sonucu üretilen ATP miktarı çoktan aza
doğru nasıl olmalıdır?
A) I = II = III
B) I > II > III
C) II > III > I
D) III > I > II
E) III > II > I
12. Solunum reaksiyonları;
•
•
•
Glikoz
Glikoz monofosfat
Glikoz 1, 6 - difosfat
ile başladığında;
10. Oksijenli solunumun,
I. Glikoliz
II. Krebs çemberi
III. ETS
I. Glikozun aktivasyonu için harcanan ATP miktarları aynı olur.
II. Üretilen ATP miktarları aynı olur.
III. Kazanılan ATP miktarları farklı olur.
verilen evrelerinden hangilerinde substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezlenir?
yukarıdakilerden hangilerinin söylenmesi doğru
olur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
40
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
7.
8.
B
B
9.
A
10.
C
11.
12.
E
E
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
8
1. Aşağıdaki gibi bir deney düzeneği hazırlanıp eşit
3. Glikozu inorganik bileşenlerine parçalayarak
sayıda iki farklı bakteri türü alınarak eşit miktarda glikoz içeren deney düzeneğindeki havasız
kaplara ayrı ayrı yerleştiriliyor. Bir süre sonra
cam borudaki renkli sıvının P yönünde ilerlediği
tespit ediliyor.
enerji ihtiyacını karşılayan prokaryot hücrelerde;
I. Işığın soğurulmasını sağlayan ve ETS' ye elektron aktaran klorofil pigmenti
II. Glikozun parçalanmasını sağlayan çift zarlı organel
III. Hidrojen elektronlarından ATP eldesini sağlayan
ETS.
Renkli s›v›
P
L
Q
N
Glikoz çözeltisi
+
X türü bakteriler
M
yukarıdakilerden hangilerinin bulunması beklenir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) Yalnız III
E) II ve III
Glikoz çözeltisi
+
Y türü bakteriler
Buna göre, bu bakteri türleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin söylenmesi doğru olur?
A) Y türü bakteriler oksijenli solunum yapmıştır.
B) X türü bakterilerin çoğalma hızı, Y türü bakterilere göre hızlı olmuştur.
C) X türü bakterilerde 1 molekül glikozdan daha
fazla ATP üretilmiştir.
D) X türü bakteriler daha fazla CO2 üretmişlerdir.
E) Y türü bakteriler etil alkol fermantasyonu yapmıştır.
4. Ökaryot canlılarda oksijenli solunumun;
I. Glikoliz
II. Krebs çemberi
III. ETS
gibi evrelerinden hangileri mitokondri içinde
gerçekleşir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
2. Aşağıda solunum basamaklarının bir bölümü
gösterilmiştir.
Glikoz
Pirüvik asit
5. Elektron taşıma sistemini oluşturan elemanlar ok-
K
1
O
2 2
E.T.S.
sijen yakalama aktifliği zayıf olandan kuvvetli olana
doğru dizilmiştir.
L
Krebs
evresi
Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
M
A) Kullanılan enzim miktarını azaltarak daha fazla
enerji üretme
B) Hidrojen elektronlarının hareketini artırıp enerjisini boşaltarak daha fazla ATP üretme
C) Besinlerden gelen hidrojenlerin elektron enerjilerini yükselterek daha fazla ATP üretme
D) Glikozun aktifleştirilmesi için daha az ATP tüketme
E) Üretilen su miktarını artırıp hücrelerin turgor basıncını artırma
Buna göre K, L, M için;
I. K Asetil – CoA dır.
II. L, ETS' ye aktarılan Hidrojendir.
III. M, O2'nin indirgenmesi sonucu oluşan sudur.
yukarıdakilerden hangilerinin söylenmesi doğru
olur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
41
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
1.
2.
3.
4.
E
E
D
D
5.
B
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
6. Aşağıda ökaryot bir canlıdaki oksijenli solunum
8. Bir maya hücresine bir miktar 6 karbonlu iki fosfatl›
kademeleri verilmiştir.
ATP
ATP
I
Glikoz
glikoz veriliyor.
CO2
Prüvik
asit
8
II
Fermantasyon sonunda 48 ATP kazan›ld›€›na
göre bu glikoz molekülü oksijenli solunumda
kullan›l›rsa ATP kazanc› ne olur?
Asetil CoA
ATP
CO2
III
A) 320
B) 456
C) 480
D) 640
E) 960
1/2 O2
IV
ATP
H2O
9. Oksijenli solunum reaksiyonlarında aşağıdaki-
Gerçekleşen bu reaksiyonlar için aşağıdakilerden hangisinin söylenmesi yanlış olur?
lerden hangisi ilk sırada üretilir?
A) Karbondioksit
B) Su
C) Prüvikasit
D) ATP
E) Asetil CoA
A) Sitoplazmada ATP üretim ve tüketimi gerçekleşir.
B) Karbondioksit, mitokondriden sitoplazmaya difüzyon eder.
C) Sitoplazmadan mitokondriye ATP difüzyon
eder.
D) Oksijen, sitoplazmadan mitokondriye difüzyon
eder.
E) Glikoz doğrudan mitokondriye giremez.
10. Oksijenli solunum reaksiyonlarında substrat düzeyinde 18 ATP üretildiğine göre, üretilen toplam
ATP kaçtır?
A) 40
B) 80
C) 120
D) 160
E) 200
7. Oksijenli solunum reaksiyonları;
•
•
•
Glikoliz
Krebs çemberi
ETS
11. Oksijenli solunumun E.T.S kademesinde 1 molekül glikoza karfl›l›k üretilen ATP ne ka-dard›r?
olmak üzere üç aşamadan oluşur.
A) 4
B) 6
C) 30
D) 34
E) 40
Bu reaksiyonlar sırasında;
I. CO2 üretimi
II. Substrat düzeyinde fosforilasyon
III. ATP üretimi
IV. ATP tüketimi
12. Oksijenli solunumda bir molekül glikoza karfl›l›k
gerçekleşen olaylardan hangileri krebs ve glikoliz aşamaları için ortaktır?
substrat düzeyinde fosforilasyonla üretilen ATP
miktar› ne kadard›r?
A) I ve II
B) II ve III
C) I, II ve III
D) III ve IV
E) I, III ve IV
A) 2
42
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
B) 4
C) 6
D) 38
6.
7.
8.
9.
10.
C
B
C
D
C
E) 40
11.
D
12.
C
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
9
1. 1 molekül glikozun oksjenli solunumda kulla-
6. Ökaryot hücrelerdeki oksijenli solunum reaksiyon-
n›lmas›yla oksidatif fosforilasyon ile kaç ATP
sentezlenir?
lar›; glikoliz, krebs ve ETS olmak üzere üç basamaktan meydana gelir.
A) 30
Bu solunum kademeleriyle ilgili olarak, afla€›da
verilenlerden hangisi yanl›flt›r?
B) 34
C) 38
D) 40
E) 42
A) Substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezi
sadece glikolizde gerçekleflir.
B) Bu basamaklarda, en çok ATP sentezi, ETS
reaksiyonlar›nda yap›l›r.
C) ATP tüketimi sadece glikoliz evresinde yap›l›r.
D) Krebs ve ETS reaksiyonlar›nda ATP tüketimi olmaz.
E) Oksijenin kullan›ld›€› yer ETS’dir.
2. Bir molekül glikozun y›k›lmas›yla hidrojenlerin
tamam› NAD ile E.T.S’de tafl›nsayd› solunumun
tüm evrelerinde toplam kaç ATP sentezlenirdi?
A) 36
B) 38
C) 40
D) 42
E) 44
7. Oksijenli solunum reaksiyonlar›nda ya€ asiti
kullan›ld›€›nda glikoz molekülüne göre daha fazla
ATP üretilmesinin temel nedeni afla€›dakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
3. Oksijenli solunum yapan bir canl›ya glikoz yerine
fruktoz difosfat verilirse ATP kazanc› ne olur?
A) 3
B) 4
C) 38
D) 39
E) 40
Oksijen say›lar›n›n fazla olmas›
ETS’ye daha fazla hidrojen vermeleri
Hidrojenlerini sadece NAD ile aktarmalar›
Hidrojenlerini sadece FAD ile aktarmalar›
Glikoliz reaksiyonlar›na kat›lmamalar›
8. Oksijenli solunumun mitokondride gerçekleflen evreleriyle ilgili olarak afla€›dakilerden hangisi söylenemez?
4. Oksijenli solunuma 1 – asetil – CoA üzerinden
girifl yap›l›rsa kaç molekül ATP sentezlenir?
A) 12
B) 15
C) 24
D) 30
A)
B)
C)
D)
E)
E) 38
Karbondioksit üretimi
ATP tüketimi
ATP üretimi
Oksijen tüketimi
E.T.S. kullan›m›
9. NADH - Q redüktaz – Koenzim Q – Sitokromlar
5. Karbon atomlar› iflaretlenmifl glikoz, oksijen-
Yukar›da oksijenli solunumla ilgili olan E.T.S elemanlar› verilmifltir.
li solunum ile parçaland›€›nda, bu karbonun
son olarak görülece€i molekül afla€›dakilerden
hangisinde do€ru olarak verilmifltir?
4 çift elektronun FAD’dan bafllay›p tafl›nmas›
s›ras›nda kaç molekül ATP sentezlenir?
A) Karbondioksit
B) Pirüvik asit
C) ATP
D) Su
E) NAD
A) 2
43
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
B) 4
C) 8
D) 12
E) 16
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
B
D
E
A
A
A
B
B
C
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
10. Oksijenli solunum yapan bir bakteri ortam›nda,
13. Hücrede yad›mlama s›ras›nda,
madde de€iflimini gösteren grafik için afla€›- dakilerden hangisi do€rudur?
A)
B)
Glikoz miktar›
9
I. Aminoasit
II. Glikoz
III. Gliserol
Su miktar›
yukar›daki moleküllerden hangilerinin kullan›lmas› sonucu; CO2, H2O ve NH3 gibi ürünlerin
tümü oluflur?
Zaman
C)
D)
CO2 miktar›
A) Yaln›z I
B) Yaln›z II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
Zaman
Oksijen miktar›
14. Oksijenli solunum reaksiyonlarının mitokondriZaman
E)
de geçen bölümleri için aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
Zaman
Enzim miktar›
A)
B)
C)
D)
E)
Zaman
FAD'ın elektron ve hidrojenler taşıması
Oksijenin elektron ve hidrojenleri yakalaması
Hidrojenin elektron vermesi
Suyun oluşması
Sadece oksidatif fosforilasyon ile ATP oluşması
15. Oksijenli solunumda görülen kimyasal reaksiyonlar için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
11. Canl›larda, enerji (ATP) ihtiyac›n›n karfl›lan-
A) Glikoliz aşamasında ATP tüketimi olur.
B) Substrat düzeyinde fosforilasyon ile ATP üretimi
sadece glikoliz aşamasında olur.
C) Glikoliz ve krebs evresinde NAD indirgenmesi
görülür.
D) FAD sadece ETS' de yükseltgenir.
E) ATP üretimi glikoliz, krebs ve ETS' de ortaktır.
mas›n› sa€layan afla€›daki reaksiyonlardan
hangisinde kazan›lan (net) ATP miktar› en fazlad›r?
A)
B)
C)
D)
Glikozun, CO2 ve etil alkole y›k›m›
Aminoasitin oksijensiz ortamda y›k›m›
Glikozun oksijensiz ortamda y›k›m›
2 molekül pirüvik asitin oksijenli solunumda
y›k›m›
E) Früktozdifosfat›n oksjienli solunumda y›k›m›
16. Ökaryot ve prokaryot hücrelerde görülen oksijenli solunum reaksiyonları için aşağıdakilerden
hangisi ortak değildir?
12. Oksijenli solunumda hücrenin E.T.S elemanlar›
NADH - Q redüktaz, Koenzim Q, Sitokromlard›r.
A) Substrat düzeyinde fosforilasyon
B) ETS' de oksidatif fosforilasyon
C) Mitokondrideki krebs çemberi reaksiyonlarında
CO2 üretimi
D) Glikozun aktifleştirilmesi için ATP tüketimi
E) Su üretilmesi
3 çift elektronun NAD’dan bafllay›p oksijene kadar tafl›nmas› s›ras›nda kaç molekül ATP sentezlenir?
A) 2
B) 3
C) 6
D) 9
E) 18
44
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
A
E
D
A
E
B
C
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
1.
10
3. Oksijenli solunumda görülen krebs devri reaksi-
Termometre
yonları için;
Kuru nohut
tohumları
I. ATP sentezlenmesini sağlar.
II. Oksijen üretimini sağlar.
III. Enerji kaynağı olan hidrojenlerin ETS' ye aktarımını sağlar.
Çimlenmekte
olan nohut
tohumlar›
Kireç suyu
Kireç suyu
X kab›
Y kab›
yukarıdakilerden hangilerinin söylenmesi doğru
olur?
Hazırlanan deney düzeneği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A)
B)
C)
D)
E)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
X kabında kireç suyu bulanır.
Y kabında kireç suyu bulanmaz.
Y kabındaki termometrede ısı artışı olur.
X kabındaki termometrede ısı artışı olur.
Her iki kapta da solunum reaksiyonları gözlenir.
4. Oksijenli solunum yapan bir hücre içine fosfatı
işaretli 2 mol fruktoz difosfat verildiğinde, işaretli
fosfata aşağıdakilerden hangisinde rastlanmaz?
A)
B)
C)
D)
E)
2. Besin çeşitlerinin oksijenli solunumda kullanılırken, Krebs devrine kadar geçen aşamaları şekilde gösterilmiştir.
Ya¤lar
Ya¤ asitleri
+
Gliserol
Polisakkaritler
Proteinler
Monosakkaritler
Aminoasitler
NH3
I
Pirüvat
II
5. O2’li solunumun;
II
I. Glikoliz
II. Krebs devri
III. ETS
Asetil Co – A
CO2
III
gibi evrelerinden hangilerinde karbondioksit
a盀a ç›kar?
IV
Krebs
çemberi
A) Yaln›z II
B) Yaln›z III
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
Numaralarla gösterilen reaksiyon basamakları
için;
I. I. olay sitoplazmada gerçekleşir.
II. II. olay prokaryot canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.
III. III. olay sırasında NH3 oluşur.
IV. IV. olay oksijenli solunum yapan tüm canlılarda
mitokondride gerçekleşir.
6. Solunumda oksijen kullan›ld›€›na afla€›dakilerden hangisi kesin kan›tt›r?
A)
B)
C)
D)
E)
yukarıdakilerden hangilerinin söylenmesi doğru
olur?
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) I, II ve III
E) I, II, III ve IV
45
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
ATP
Prüvikasit
Fosfogliser aldehit
Difostogliserikasit
Fosfogliserik asit
ATP üretilmesi
Karbondioksit üretilmesi
Pirüvik asit üretilmesi
NAD yükseltgenmesi
FAD indirgenmesi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
C
D
C
B
A
E
TEST
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT
10
7. Aerobik solunum reaksiyonlarında karbonhid-
10. Kemiosmoza göre hidrojenler afla€›daki ya-
ratların yerine yağ asitleri kullanılırsa, aşağıdaki
yorumlardan hangisinin yapılması yanlış olur?
p›lardan hangisinin içinden geçerken E.T.S’de
ATP üretimine neden olur?
A) Yağ asitleri kullanıldığında glikoliz reaksiyonları
gerçekleşmez.
B) Daha fazla ATP üretilir.
C) Daha fazla metabolik su oluşur.
D) Son ürünler değişmez.
E) Mitokondride ETS görülmez.
A) Ubikinon
C) NAD
B) NADH – Ø
D) ATP sentaz
E) FAD
11. Kemiosmoza göre, elektronların mitokondrideki
elektron tafl›ma zincirinde tafl›nmalar› s›ras›nda
afla€›dakilerden hangisi gerçekleflir?
A)
B)
C)
D)
E)
Matriksin pH’› yükselir.
ATP sentaz aktif tafl›ma ile H+ pompalar.
Elektronlar serbest enerji kazan›r.
Sitokromlardan ADP’ye enerji transferi olur.
Matrikste hidrojenler oksijenle birleflir.
8. Kemiosmoza göre, mitokodriyel ATP sentaz›n
ifllevini durduran kimyasal bir maddenin varl›€›nda afla€›dakilerden hangisi gerçekleflir?
A) Mitokondri içzar›n›n iki yüzeyi aras›ndaki pH
fark›n›n azalmas›
B) Mitokondri iç zar›n›n iki yüzeyi aras›ndaki pH
fark›n›n artmas›
C) ATP sentezinin artmas›
D) Oksijen kullan›m›n›n durmas›
E) Elektron tafl›ma zincirinin H+ pompalamas›n›n
durmas›
12. Aerob solunumda E.T.S elemanlar›ndan hangisi
Kristan›n d›fl yüzeyi üzerinde bulunur?
A)
B)
C)
D)
E)
NADH – Ø
Sitokrom redüktaz
Ubikinon
Sitokrom c
Sitokrom oksidaz
9. Kemiosmoza göre, oksijdatif fosforilasyon s›ra13. Kemiosmoz mekanizmas›na göre;
s›nda ATP sentezini yürüten haz›r enerji kayna€›
afla€›dakilerden hangisidir?
I. Mitokondride H+ yo€unluk fark› oluflturulur.
II. Oksidatif fosforilasyon gerçeklefltirilir.
III. Substrat düzeyinde fosforilasyon gerçeklefltirilir.
A)
B)
C)
D)
Glikozun oksidasyonu
Elektronlar›n elektron tafl›ma sisteminde ak›fl›
Oksijenin elektronlara olan ilgisi
Mitokodri iç zar›n›n iki yüzü aras›ndaki H+
deriflimi fark›
E) Krebs döngüsü ara ürünlerinden ADP’ye fosfat
aktar›m›
verilenlerden hangileri gerçeklefltirilir?
A) Yaln›z II
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
46
10. S›n›f Biyoloji Konu Anlat›m›
7.
E
8.
9.
B
D
10.
D
11.
A
12.
D
13.
B