Soykırım yaşayanların ebeveyn(ler)ini ve eşini kaybetmiş bir

Soykırım yaşayanların ebeveyn(ler)ini ve eşini kaybetmiş bir örnekleminde travma
spektrumu bozukluklarının oranları ve travma sonrası stress bozukluğu riski
Susanne Schaal, Jean-Pierre Dusingizemungu, Nadja Jacob, Thomas Elbert
Özet
Arkaplan: 1994’teki Ruanda soykırımı sırasında, üç aylık sürede yaklaşık bir milyon insan
öldürülmüştür. Amaç: Bu çalışmanın amaçları soykırıma maruz kalmış eşini kaybetmiş
Ruandalı kadınlarda ve en az bir ebeveynini kaybetmiş bireylerde maruz kalınan travma
düzeylerini ve ruhsal bozuklukların oranını incelemek ve travma sonrası stres reaksiyonlarını
tanımlamaktır. Desen: Bölgedeki eğitimli psikologlar en az bir ebeveynini kaybetmiş bireyler
(n = 206) ve eşini kaybetmiş kadınlar (n = 194) ile görüşmüşlerdir. Travma sonrası stress
bozukluğunu (TSSB) değerlendirmek için PSS--I, depresyon ve anksiyete semptomlarını
değerlendirmek için Hopkins Semptom Listesi ve intihar eğilimi riskini değerlendirmek için
M.I.N.I. kullandık. Sonuçlar: Katılımcılar her iki grup için de ortalama 11 olay ile yüksek
sayıda farklı türdeki travmatik olaya maruz kalmışlardır. Eşini kaybetmiş kadınlar
ebeveyn(ler)ini kaybetmiş katılımcılara kıyasla daha şiddetli ruhsal sorunlar bildirmişlerdir:
Eşini kaybetmiş kadınların %41’i (en az bir ebeveynini kaybetmiş katılımcıların %29’una
karşın) TSSB için tanı kriterlerini karşılamışlardır ve bu kadınların büyük bir bölümü
soykırımdan 13 yıl sonra bile klinik açıdan anlamlı depresyon (%48’e karşın %34) ve
anksiyete semptomları (%59’a karşın %42) göstermişlerdir. Her iki grupta da katılımcıların
üçte birinden fazlası intihar eğilimli olarak sınıflandırılmıştır (%38’e karşın %39). Regresyon
analizi TSSB şiddetinin temel olarak stres verici travmatik durumlara birikimli olarak maruz
kalmanın ve fiziksel sağlık durumunun olumsuzluğu tarafından yordandığını ortaya
koymuştur. Buna karşın, dini/manevi inançlara verilen önem ve ekonomik değişkenler TSSB
semptomları ile ilişki göstermemiştir. Tartışma: Eşini kaybetmiş kadınların ve en az bir
ebeveynini kaybetmiş bireylerin büyük bir bölümünün şiddetli travma sonrası reaksiyonlar
göstermeyi sürdürmelerine rağmen, eşini kaybeden kadınlar hayatta kalanların özellikle
hassas bir grubunu oluşturmaktadırlar. Sonuçlarımız bu popülasyondaki ruhsal sorunların
kronikliğine işaret etmektedir ve klinik müdahaleler uygulanmazsa TSSB’nin zaman içinde
süreceğini göstermektedir. Ruh sağlığı sorunlarının olası yansımaları ve psikolojik müdahale
gerekliliği tartışılmaktadır.
Anahtar kelimeler: Travma sonrası stres bozukluğu, depresyon, anksiyete, soykırım, Ruanda,
risk etkenleri
Citation: European Journal of Psychotraumatology 2011, 2: 6343 - DOI: 10.3402/ejpt.v2i0.6343