sonuç raporu - Ege Bölgesi Sanayi Odası

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SANAYİ MESLEK KOMİTESİ
HOLLANDA TEKNİK İNCELEME ZİYARETİ
SONUÇ RAPORU
Hazırlayan:
Eren ATABERK (EBSO Uluslararası İlişkiler Şefliği)
KASIM 2014
Organizasyon Talebinde Bulunan Meslek Komitesi: 6. Grup – Süt ve Süt Ürünleri Sanayi
Meslek Komitesi
Organizasyon Tarihleri
Gidilen Ülke
Gidiş Tarihi
19.11.2014
Dönüş Tarihi
23.11.2014
Hollanda
Toplam 12 Kişi (10 firma temsilcisi, 1 basın temsilcisi, 1 Oda
temsilcisi)
Katılımcı Sayısı
Gezinin Genel Amacı
Söz konusu teknik inceleme ziyaretinin genel amacı; süt ve
süt ürünleri konusunda dünya lideri konumunda bulunan
Hollanda’da sektörle ilgili yapılan yatırımları, çiftlikleri,
fabrikaları vb. inceleyerek, sektörün genel durumunu ve
ulaşmış olduğu teknolojik seviyeyi gözlemlemektir.
Gerçekleştirilen Ziyaretler:
No
1
2
3
4
5
6
Tarih
19.11.2014
20.11.2014
20.11.2014
21.11.2014
21.11.2014
21.11.2014
Saat
15.30-17.30
10.00-14.00
15.30-17.30
10.00-11.00
11.30-13.30
14.30-15.30
Kurum
Boerderij Landleven
Friesland Kampina
Lely Industries
HOTIAD
Özgazi
T.C. Lahey Büyükelçiliği ve Ticaret Müşavirliği
Şehir
Waarder
Amersfoort
Maassluis
Etten Leur
Etten Leur
Den Haag
Katılımcı Listesi:
Adı Soyadı
Kosat Gürler
Serhan Sakıpağa
Esra Boyacıoğlu
Özay Güleç
Ferhat Uğuralp
Faruk Yiyen
Fatih Bakırcı
Saim Can Boyacıoğlu
Veli Gürler
Şeyhmus Aydın
İsmail Uğural
Eren Ataberk
Firma
Gürsüt Besicilik Gıda A.Ş. (Meclis Üyesi)
SGS Süt Gıda A.Ş. (Meclis Üyesi)
Boyacıoğulları Ömür Süt Ürünleri Tic. San. (Komite Başkanı)
Değirmenci Süt Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. (Meclis Üyesi)
Ulus Süt Ürünleri Ltd. Şti.
Ömer Faruk Yiyen Fenni Yem Ticareti
Altıgen Gıda Medikal Danış. Kimya İç Dış Tic. Ltd. Şti.
Tire Ömür Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti.
Atilla Süt ve Süt Ürünleri San. Tic. - İzmir Şubesi
Egem Toptan Mandıra Malzemeleri Satış Danış.
Basın
Ege Bölgesi Sanayi Odası
1. Ziyaret / Boerderij Landleven Çiftliği
Tarih
Saat
Şehir
19.11.2014
15.30-17.30
Waarder
Hollanda Teknik İnceleme ziyaretinin ilk günü konaklamanın yapılacağı Amsterdam’ın
yaklaşık 45 km güneyinde yer alan Waarder kasabasında yerleşik “Boerderij
Landleven” isimli çiftlik ziyaret edilmiştir.
Söz konusu çiftlik 1966 yılında ilk olarak Vlaardingen bölgesinde kurulmuş olup, daha
sonra şehrin genişlemesi sebebiyle bugünkü yerine Waarder bölgesine geçmiştir.
Çiftlik bugün yaklaşık 85 hektarlık otlak bir alan içerisinde kuruludur. 3 büyük dam
çiftliğin içerisinde yer almakta olup, bu damlarda 180 adet sağmal, 120 küçükbaş
olmak üzere toplam 300 adet büyükbaş hayvan bulunmaktadır.
Firma, 2011 yılında ineklerin sağlığı esas alınarak yeni bir sisteme geçmiş ve
ahırların tüm zeminleri ineklerin ayaklarını yormayacak bir madde ile kaplanmıştır. Bu
sayede ineklerden alınan süt miktarı arttırılmaya çalışılmıştır.
Çiftlikte şuanda inek başına yıllık 9,5 – 10 ton süt alınmakta olup, süt üretimi günlük
27 – 28 litreye kadar çıkmaktadır. Süt sağımları tamamen insan eli değmeden
robotlar sayesinde yapılmakta olup, çiftlikte görevli personel (sadece 3) sistemi
kontrol etmektedir.
Çiftlik, ürettiği tüm sütü Friesland Campina kooperatifine vermekte olup, ham sütün
litresi için kooperatif çiftliğe 0,34 € ödeme yapmaktadır. Buna ilaveten Hollanda
devleti de çiftliğe ürettiği sütün litre başına teşvik vermektedir.
Tarih
20.11.2014
Saat
10.00-14.00
Şehir
Amersfoort
Teknik inceleme seyahatinin ikinci günü Hollanda’nın süt sektöründe lokomotif görevi
gören ve sektörde üretilen sütün yaklaşık %80’ini toplayan Friesland Campina
kooperatifinin genel merkezi ziyaret edilmiştir.
2. Ziyaret / Friesland Campina Kooperatifi
Friesland Campina yetkilileri heyetimize yaklaşık 4 saat boyunca Campina’nın yapısı,
çiftçilerle ilişkisi, sütün toplanma mekanizması, toplanan sütün sevk ve idaresi, vb.
konularda bilgiler vermiştir.
Hollanda’da sütçülük ile ilgili kooperatifleşmenin 1880’li yıllarda başladığı belirtilmekte
olup, temelleri o yıllara dayanan Friesland Campina’nın bugün Hollanda başta olmak
üzere Almanya, Belçika, Danimarka gibi ülkelerde toplam 21 bölgeye ayrılmış
yaklaşık 14.000 çiftlikten süt tedarik ettiği belirtilmektedir. Friesland Campina,
dünyada kooperatif yapısı olarak 2. Büyük kooperatif olup, firma olarak da Nestle,
Danone gibi firmaların ardından dünyada 5. Sırada yer almaktadır. Friesland
Campina, yaklaşık 14.000 çiftlikten yılda ortalama 12 milyar litre süt toplamaktadır.
Friesland Campina, genel olarak bir kooperatif olup, aynı zamanda bu isim altında bir
de firma bulunmaktadır. Söz konusu yapının dünya genelinde kendi markalı
ürünlerinin de üretildiği yaklaşık 40 adet fabrikası ve 22.000 çalışanı bulunmaktadır.
Friesland Campina, sadece süt ve süt ürünleri konusunda faaliyet göstermektedir.
Gerçekleştirilen toplantıda Friesland Campina yetkilileri tarafından kooperatifleşmenin
ne kadar önemli olduğu vurgulanmış olup, bu sistem sayesinde Friesland
Campina’nın çiftçileri koruyabildiği ve sütlerinin tamamını kendilerinin aldığını, bunun
karşılığında ücretlerini hemen yatırdıklarını, çiftçilere daha kaliteli ve verimli süt
üretimi ile ilgili danışmanlık hizmetleri verebildiklerini ve herkesin kazanabileceği ve
sistem içinde büyüyebileceği bir oluşum kurduklarını ifade etmişlerdir. Friesland
Campina’ya süt tedarikinde bulunan çiftçiler, Campina’nın hem tedarikçisi hem de
hissedarları konumunda bulunmaktadır. Campina’nın 21 bölgeye yayılmış 19.000
ortağı her bölgeden 10 adet olmak koşuluyla toplam 210 delegeyi seçmekte ve bu
delegeler de kendi aralarından 9 kişilik yönetim kurulunu oluşturmaktadır.
Friesland Campina, 2013 yılında 11,5 milyar Avro gelir elde etmiş olup, bu gelirin 8
milyar Avro’su süt ihracatı yoluyla oluşmuştur. Campina’nın sahip olduğu sütün %75’i
Hollanda’da üretilmekte olup, kalan %25’i Hollanda dışındaki ülkelerden temin
edilmektedir. Campina’nın Ar-Ge konusunda ciddi yatırımları olmakta ve özellikle
toprağın veriminin arttırılması ve hayvan yemleri konularında Wageningen
üniversitesi ile ortak çalışmalar yürütülmektedir.
Friesland Campina’nın 4 temel bölüm altında çalışmalar yaptığı belirtilmiş olup, bu
bölümlerin;




Avrupa, Orta Doğu, Afrika ülkeleri tüketici ürünler grubu
Asya ülkeleri tüketici ürünler grubu
Peynir, tereyağı, vb. ürünler grubu
B2B (İşletmelerden işletmelere) – başka şirketlere sağlanan ürünler grubu
olduğu belirtilmiştir.
Firma, elde ettiği karın %55’ini çiftçiye geri ödemekte olup, kalan %45’lik kısım ise
yeni yatırımlarda bulunulması amacıyla firmada kalmaktadır. Çiftçiye dağıtılan %55’lik
bölümü ise %25 oranında çiftçinin üyeliğinden dolayı, %30 oranında ise kar payı
olarak dağıtmaktadır.
Kooperatife dahil olan çitçiler tamamen serbest girişimciler olup, çiftçi kendi kendini
yönetmekte ve yatırımlarını kendi kararlarıyla genişletebilmektedir. Çiftçilere ödenen
ücretler nakit verilmekte olup, yem, yakıt vb. olarak bu ücret dağıtılmamaktadır.
Campina, çiftçilere otomatik sistemler sağlamakta ve sütün kalitesi ve içeriği
konusunda çiftçilerden sabit taleplerde bulunmaktadır. Çitçi Campina’nın sunduğu
standartlara bağlı kaldığı sürece, Campina çiftçinin sütünün hepsini alma garantisi
vermektedir.
Friesland Campina bünyesinde haftalık 170 milyon litre süt toplanmakta olup,
Campina’nın araçları her üç günde bir çiftlikleri dolaşmaktadır. Campina, 100 litreden
10.000 litreye kadar üretimi olan farklı ebatlardaki çiftliklerden ve yine 200.000
litreden 4.500.000 litreye kadar üretimi olan farklı ebatlardaki fabrikalardan düzenli bir
şekilde süt toplamaktadır.
Görüşmenin sonunda firma yetkilileri tarafından süt toplama ile ilgili bazı veriler
paylaşılmış olup, 2013 yılında Hollanda’da Campina’nın 720 eğitimli sürücüsüyle 165
adet tırı, yaklaşık 32 milyon km yol kat ederek 9 milyar litre süt toplamış olduğu ifade
edilmiştir.
3. Ziyaret / Lely Industries Firması
Tarih
Saat
Şehir
20.11.2014
15.30-17.30
Maasluis
İnceleme gezisinin ikinci gününün öğleden sonraki bölümünde Maasluis bölgesinde
kurulmuş ve Hollanda’nın Ar-Ge ve Patent konularında ilk beş firması arasında yer
alan Lely Industries firması ziyaret edilmiştir. Söz konusu firma, özellikle süt
sektöründe faaliyet gösteren çiftlik ve fabrikaların kullanımına yönelik olarak
teknolojik çözümler ve robot sistemler üretmektedir.
Firma, temel olarak süt sağım makinaları ve sistemi, hayvan yemleme makinaları,
hasat ve ahır ekipmanları ve hayvan sağlığı ve bakımı ile ilgili makine ve ekipman
üretimi gerçekleştirmektedir.
Firmada özel eğitimli ve sertifikalı yaklaşık 2000 personel çalışmakta olup, yılda 3000
adet robot üretimi gerçekleştirilmektedir. 2012 yılında firma 565 milyon Avro satış
rakamına ulaşmıştır. Bugüne kadar firmaya ait yaklaşık 2550 adet patentli ürün
geliştirilmiştir. Bu ürünlerin büyük bir bölümü üretim aşamasına geçmiş olup, bir kısmı
ise sadece patent aşamasında kalmış ve ticarileşmemiştir. Firma her yıl elde ettiği
cirosunun %6’sını Ar-Ge’ye ayırmakta olup, 7 farklı üretim noktasında Ar-Ge
çalışmaları yapmaktadır.
Lely firması dünyada 60’dan fazla ülkeye satış yapmakta olup, Türkiye de çalıştığı
ülkeler arasında bulunmaktadır. Firma 1948 yılında bir aile şirketi olarak kurulmuş
olup, 1992 yılında ilk robotik sağma makinaları satışı yapmış ve bu ürün firma için bir
dönüm noktası olmuştur.
Firma, ürettiği ürünlerin sadece satışını yapmakla kalmayıp bu ürünler ile ilgili bakım
ve onarım hizmetleri de sağlamaktadır. Ayrıca, firma kendi bünyesinde yerel çiftçiler
için bir eğitim merkezi kurmuş olup, bu merkez sayesinde satışını gerçekleştirdiği
ürünlerin bakımı, kullanımı ve yeni teknolojiler hakkında sertifikalı eğitimler
vermektedir.
4. Ziyaret / Hollanda – Türk İşadamları Derneği
Tarih
Saat
Şehir
21.11.2014
10.00-11.00
Etten - Leur
Hollanda Teknik İnceleme seyahatinin üçüncü günü Hollanda – Türk İşadamları
Derneği ziyaret edilmiştir. Dernek tarafından kendi üyelerine de heyetimiz ile ilgili
bilgiler iletilmiş ve görüşmeye davet edilmiş olup, yaklaşık 20 adet dernek üyesi
Hollanda’nın farklı bölgelerinden heyetimizle tanışmak için söz konusu toplantıda
hazır bulunmuşlardır. Aynı zamanda Hollanda’da Türk basınının temsilciliğini yapan
gazeteciler de toplantıya iştirak ederek, Meclis Üyemiz Sayın Kosat Gürler ile röportaj
yapmış, buna ilaveten toplantının yazılı ve görsel haberlerini hazırlamışlardır.
Toplantıda söz alan Dernek Başkanı Sn. Hikmet Gürcüoğlu, HOTİAD’ın bu yıl 10.
Yılını kutladığını, genel olarak Hollanda’daki Türk nüfusunu hem sosyal olarak
destekleyip Hollanda ile entegrasyonunu hızlandırmaya çalıştıklarını hem de bu Türk
nüfusun gerçekleştirmiş olduğu ticarete katkıda bulunmaya çalıştıklarını ifade
etmiştir.
Deneğin 35 üyesi bulunmakta olup, bu üyeler yaklaşık 1,5 milyar Avroluk ciro
yapmaktadır. Dernek üyesi firmalarda toplam 2.000 kişi istihdam edilmektedir.
HOTİAD, ekonomik ve ticari perspektifinin yanı sıra, sosyal olarak da Hollanda’da
yaşayan Türk vatandaşlarına psikolojik destekler sağlamakta ve Hollanda toplumuna
bu gençlerin uyumunu hızlandırmak için çalışmalar yapmaktadır.
Dernek bu kapsamda, 2013 yılında ilk defa: Yılın Öğrencisi Ödülü, Yılın Kültür
Topluluğu Ödülü ve Yılın Başarılı Sporcusu Ödülü gibi ödüller vermiştir.
HOTİAD, aynı zamanda Hollanda ile Türkiye arasındaki ticari ilişkiler konularında
dönemsel yayınlar çıkarmakta olup, gerek Hollanda’da yatırım yapmayı planlayan
Türk firmalarına gerekse Türkiye’de yatırım yapmayı planlayan Hollandalı firmalara
destek vermektedir.
Odamız heyetinin gerçekleştirmiş olduğu bu ziyarete, Lahey Büyükelçiliği Baş Kâtibi,
Lahey Büyükelçiliği Askeri Ataşesi, Lahey Ticaret Ataşesi ve Lahey Ticaret Ataşe
Yardımcısı da iştirak etmiştir.
Toplantı sonunda HOTİAD başkanı Sn. Gürcüoğlu’na ziyaretimiz anısına plaket
takdim edilmiştir.
5. Ziyaret / Özgazi Firması
Tarih
Saat
Şehir
21.11.2014
11.30-13.30
Etten - Leur
HOTİAD ziyaretinin ardından, yine aynı bölgede bulunan ve bir Türk firması olan
Kaasmakerij Özgazi firması ziyaret edilmiştir. Firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Sn.
Şerif Aktürk tarafından heyetimiz karşılanmış olup, yine firmanın genel müdürü
tarafından tesis gezisi yapılmış ve firma ile ilgili bilgiler heyetimize aktarılmıştır.
Süt ve süt ürünleri özellikle de peynir üretimi konusunda faaliyette bulunan Özgazi
firması, Şerif Aktürk tarafından 1992 yılında kurulmuştur. Fabrikaya tankerler
aracılığıyla gelen süt fabrika dışında bulunan sistem tarafından içeriye alınmakta ve
60.000 litre süt yaklaşık 45 dk’da fabrika içerisine geçmektedir. Firma üretim
süreçlerini tamamen teknolojik olarak yenilemiş ve üretim sürecinde çok az
personelle tam kapasite çalışmaktadır. Yaklaşık 250.000 litre sütü 3 kişi işlemektedir.
Firma’da günlük 50 ton beyaz peynir üretimi gerçekleştirilmektedir. Firma’nın ürettiği
ürünlerin %67’si yurtdışına ihraç edilmekte olup, %33’ü yurtiçinde (Hollanda’da)
tüketilmektedir. Firma, kendi markası ile ürünler üretmekte olup, bunun yanı sıra
Pınar, Gazi gibi firmalar için de üretim yapmaktadır.
Odamız tarafından yapılan bu ziyarete, Lahey Büyükelçiliği Baş Kâtibi, Lahey
Büyükelçiliği Askeri Ataşesi, Lahey Ticaret Ataşesi ve Lahey Ticaret Ataşe
Yardımcısı da iştirak etmiştir.
Gezi sonunda Özgazi Yönetim Kurulu başkanı Sn. Aktürk’e ziyaretimiz anısına plaket
takdim edilmiştir.
6. Ziyaret / T.C. Lahey Büyükelçiliği ve T.C. Lahey
Ticaret Müşavirliği
Tarih
Saat
21.11.2014
14.30-15.30
Lahey / Den
Şehir
Haag
Özgazi firmasından sonra yaklaşık bir saat mesafede
bulunan T.C. Lahey Büyükelçiliği ve T.C. Lahey Ticaret Müşavirliği ziyaret edilmiştir.
Sn. Büyükelçi Sadık Arslan heyetimizi kabul etmiş ve yaklaşık yarım saat heyetimiz
ile toplantı gerçekleştirmiştir.
Sn. Arslan, Türkiye’nin Hollanda ile ekonomik, ticari ve sosyal ilişkilerinin çok eski
yıllara dayandığını, Hollanda’da ilk temsilciliğimizin 402 yıl önce Osmanlı
İmparatorluğu döneminde açıldığını belirtmiştir. Sn. Arslan, kendilerinin orada
Hollanda ile Türkiye arasındaki köprü görevini yerine getirmek için bulunduklarını
ifade etmiş ve ülkemizden Hollanda’ya gelen bu tarz sektörel heyetlerin çok önemli
olduğunu vurgulamıştır. Genel heyetlerden ziyade, yapılan sektörel heyetlerin nokta
atışı niteliği taşıdığını belirten Sn. Büyükelçi, kendisinin ve ekibinin bu heyetler için
çalışmaktan ve yardımcı olmaktan büyük memnuniyet duyduğunu ifade etmiştir.
Hollanda’nın Türkiye’deki en büyük yatırımcılardan olduğunu ifade eden Sn. Arslan,
Türkiye’de yaklaşık 3.000 adet Hollanda sermayeli firma bulunduğunu ve bu
firmaların Türk ekonomisinde önemli bir yer tuttuğunu belirtmiştir.
Hollanda’nın sahip olduğu teknolojiyi sanayiye çok iyi uyguladığını, bu sayede katma
değeri yüksek sanayi ürünlerini rahatlıkla ihraç edip, ekonomik kalkınmalarını
sürdürülebilir kıldıklarını belirten Sn. Arslan, Türkiye olarak bizim de benzer bir yol
izleyip iyi olduğumuz alanlarda teknolojik yatırımlarla dünyada söz sahibi olmamız
gerektiğinin altını çizmiştir.
Bu ve benzeri ziyaretlerin devamının gelmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Sn.
Arslan, gerekirse Hollanda’da yer alan Türk firmalarının da köprü olarak
kullanılabileceğini belirtmiştir.
Sn. Arslan’a heyetimizi kabulü ve ziyaretimiz anısına plaket takdim edilmiştir.
Söz konusu toplantı sonrasında, organizasyonumuzun gerek hazırlık aşamasında
gerekse gezi süresince sürekli bizlerden desteğini esirgemeyen T.C. Lahey Ticaret
Ataşesi Sn. Tayfun Erkan makamında ziyaret edilmiş olup, kendisine Odamız
organizasyonuna vermiş olduğu katkılardan dolayı teşekkür edilerek, plaket takdim
edilmiştir.
Sonuç ve Genel Değerlendirme
Odamız Süt ve Süt Ürünleri Sanayi Meslek Komitesi girişimiyle 19-23 Kasım 2014
tarihleri arasında Hollanda’ya yönelik olarak düzenlenen teknik inceleme seyahatinin;
süt ve süt ürünleri sektöründe dünya lideri konumunda bulunan Hollanda’nın ulaşmış
olduğu teknolojik seviyenin gözlemlenmesi açısından verimli bir seyahat olduğu
düşünülmektedir.
Söz konusu seyahate katılan firma temsilcilerimiz, sektörün farklı alanlarını (çiftlik,
fabrika, kooperatif, teknoloji firması) gözlemleme şansı bulmuş, bunun yanı sıra
Hollanda’da ülkemizi temsil eden Sn. Büyükelçiyi makamında ziyaret etmiş ve kendisi
ile genel bir değerlendirme toplantısı yapılmıştır.
Gerçekleştirilen söz konusu teknik inceleme ziyareti öncesinde ve sırasında aşağıda
yer alan kurum ve kuruluşlarla Odamız tarafından yakın işbirlikleri kurulmuş ve
organizasyonun gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür;













T.C. Lahey Büyükelçiliği
T.C. Lahey Ticaret Müşavirliği
T.C. Deventer Ticaret Ataşeliği
Hollanda Ankara Büyükelçiliği
Hollanda – Türk İşadamları Derneği
Friesland Campina Kooperatifi
Boerderij Landleven Çiftliği
Özgazi Holding
Lely Industries Firması
TM Profs Firması (Sinan Şenel - Hollanda Proje Firması temsilcisi)
Fatma Hamitoğulları (Hollanda’da yaşayan Türk firma temsilcisi)
ITF Tur Seyahat Acentası
Avrupa İşletmeler Ağı (EBIC-EGE) projesi Hollanda temsilcileri
Organizasyon sonunda, seyahatimize katılan firma temsilcilerine yönelik bir anket
çalışması uygulanmış olup, seyahatin değerlendirilmesi talep edilmiştir. Buna göre 5’li
ölçekte değerlendirilmesi istenen 5 soru sorulmuş olup sorulara verilen cevaplar
karşılığı elde edilen puanlar aşağıda sunulmaktadır.
NO
1
2
3
4
Soru
Puan
Duyuru ve bilgilendirme ile ilgili memnuniyet
4,30 / 5,00
Program süresinin uygunluğu
4,80 / 5,00
Organizasyon ile ilgili memnuniyet
4,80 / 5,00
Firma Görüşmeleri ile ilgili memnuniyet
4,60 / 5,00
Genel Memnuniyet Oranı
Yüzde
% 86
% 96
% 96
% 92
% 92,5
Yukarıda yer alan veriler ışığında söz konusu organizasyonun genel memnuniyet
oranı % 92,5 olarak belirlenmiştir.
Sonuç itibari ile gerçekleştirilen iş seyahati hem ağırlanma düzeyi hem de
görüşmelerin niteliği açısından beklentileri karşılamış olup, benzeri organizasyonların
devam etmesi konusunda ortak kanı oluşmuştur.