zorlu enerji elektrik üretim a.ş.

Transkript

2012 FAALİYET RAPORU
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
2 Kısaca Zorlu Enerji
2 Zorlu Enerji Hakkında
6 Zorlu Enerji’nin Türkiye’deki Faaliyetleri ve Planlanan Yatırımları
7 Yurt Dışında Devam Eden ve Planlanan Yatırımlar
8 Başlıca Finansal Göstergeler
10 Zorlu Enerji Grubu’nun Faaliyetleri
12 Zorlu Grubu
16 Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı
20 Yönetim Kurulu
22 Genel Müdür’ün Mesajı
28 Üst Yönetim
2012 FAALİYETLERİ
32 2012 Kısa Kısa
34 2012 Yılında Türkiye’de Enerji Sektörü
37 2012 Yılında Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
37 Elektrik Üretimi ve Satışı
38 Yerli ve Yenilenebilir Enerji Yatırımları
40 Yurt Dışı Yatırımları
43 Zorlu Enerji’nin Rekabet Gücü
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
46 Sürdürülebilirlik
48 İnsan Kaynakları
50 İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı
51 Çevre
54 Kurumsal Sosyal Sorumluluk
RAPORLAR VE FİNANSAL BİLGİLER
56 Risk Yönetimi
58 İç Denetim Faaliyetleri
59 Yönetim Kurulu Kararı
60 Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne Uyum Raporu
72 Kâr Dağıtım Politikası
72 Bağlılık Raporu Sonuç Bölümü
73 Denetçi Raporu Özeti
75 01.01.2012-31.12.2012 Hesap Dönemi Bağımsız Denetim Raporu
138 Yatırımcı Bilgileri
140 İletişim
EDİRNE’DEN KARS’A, RİZE’DEN OSMANİYE’YE
TÜRKİYE’NİN ENERJİSİNİ ÜRETİYORUZ.
ENERJİMİZİ BU ÜLKE İNSANINDAN ALIP,
YİNE ONLAR İÇİN HARCIYORUZ. ÜLKEMİZİN
BÜYÜMESİ VE BÜYÜMESİNİ SÜRDÜREBİLMESİ
İÇİN DAHA FAZLA ENERJİYE İHTİYACI VAR.
GEREKEN ENERJİ ÜRETİMİ İÇİN DURMADAN
ÇALIŞIYOR, FARKLI PROJELER GELİŞTİRİYOR
VE BÜYÜK YATIRIMLAR YAPIYORUZ.
SÜRDÜRÜLEBİLİR GELECEK İÇİN YEREL VE
YENİLENEBİLİR ENERJİYE, BU TOPRAKLARIN
ZENGİN ENERJİ KAYNAKLARINA
ODAKLANARAK, ENERJİ SEKTÖRÜNDE ÖNCÜ
VE ÖRNEK OLMAYI HEDEFLİYORUZ.
Kısaca Zorlu Enerji
zorlu enerji hakkında
Zorlu Enerji’nin Türkiye’deki
kurulu gücü 771 MW’a ulaşmıştır.
1993 yılında, Zorlu Grubu
bünyesindeki tekstil fabrikalarının
elektrik ve buhar ihtiyacını
karşılamak amacıyla bir
otoprodüktör şirketi olarak
kurulan Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş. (Zorlu Enerji), Grubun
enerji sektöründeki ilk şirketidir.
Süreç içerisinde Zorlu Grubu
dışındaki müşterilere de elektrik
ve buhar satmaya başlayan Şirket
yatırımlarını, yerli ve yenilenebilir
kaynaklara dayalı üretim stratejisi
paralelinde yapmaktadır.
Zorlu Enerji 28 Aralık 2012
tarihinde, 127,6 MW yenilenebilir
(yedi hidroelektrik, bir jeotermal),
15 MW termik olmak üzere toplam
142,6 MW enerji kapasitesine
sahip Zorlu Doğal Elektrik Üretim
A.Ş.’nin (Zorlu Doğal) %100
hissesini devralmıştır. Bunun
yanında konsolide finansal yapının
güçlendirilmesi için, Şirket’in %100
oranında hissesine sahip olduğu
Rusya’daki 170 MW elektrik ve 150
gcal ısı üretim kapasitesine sahip
Tereshkovo doğal gaz santrali ve
inşası devam eden 170 MW elektrik
ve 270 gcal ısı kapasitesine sahip
Kojukhovo doğal gaz santral
yatırımı Zorlu Holding A.Ş.’ye
devredilmiştir.
Devir işlemlerinden sonra, 2012
yılsonu itibarıyla, Zorlu Enerji’nin
Türkiye’deki yatırımları beş termik,
yedi hidroelektrik, bir jeotermal,
bir rüzgâr ve bir motorin santrali
olmak üzere 15 santrale; toplam
2
kurulu gücü ise 771 MW elektrik
ve 269 ton/saat buhar seviyesine
ulaşmıştır. Ulusal pazarın başlıca
oyuncularından biri olan Şirket’in
110 MW rüzgâr, 30 MW jeotermal,
124 MW hidroelektrik lisansları
bulunmaktadır. Tirebolu HES
ihalesini kazanan Şirket, 30 MW
kurulu güce sahip olacak santralle
ilgili ÇED ve lisans çalışmalarını
sürdürmektedir. Ayrıca, Zorlu
Doğal’a ait olan, Şirket’in %100 payı
olduğu 80 MW kurulu güce sahip
Kızıldere jeotermal santralinde
devam eden inşaatın bu yıl
tamamlanması hedeflenmektedir.
Şirket; yurt dışında ise İsrail ve
Pakistan gibi enerji talebinin hızla
arttığı ve serbestleşme sürecinin
yaşandığı pazarlarda fırsatları
değerlendirmek üzere yatırımlarını
sürdürmektedir.
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.,
İsrail elektrik üretimindeki ilk özel
sektör firmalarındandır. Şirket’in
oluşturduğu ortaklıklarla İsrail’de
gerçekleştirilmesi planlanan
Dorad, Ashdod, Ramat ve Solad
kojenerasyon enerji santralleri
tamamlandığında, İsrail’deki toplam
kurulu gücü 1.000 MW’ı aşacaktır.
Zorlu Enerji Pakistan Ltd. ise,
13 Eylül 2007 tarihinde, rüzgâr
enerjisine dayalı elektrik enerjisi
üretim tesisleri kurmak ve bu
tesislerde üretilen enerjiyi satmak
üzere kurulmuştur. Bu doğrultuda,
2009 yılında Pakistan’da 6 MW
ZORLU ENERJİ 2012 FAALİYET RAPORU
kurulu kapasiteye sahip ilk fazı
devreye alınan rüzgâr santrali
halen aktif olarak çalışmaktadır.
28 türbinden oluşan ikinci faz
tamamlandığında, santralin
kapasitesi 56,4 MW’a ulaşacaktır.
2000 yılında hisselerinin %20’si
halka arz edilen Zorlu Enerji’nin,
halen %32 oranındaki hissesi Borsa
İstanbul’da işlem görmektedir.
Türkiye’de halka açılan ilk enerji
şirketi olan Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş., Zorlu Enerji Grubu
içinde halka açık tek şirkettir.
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.,
faaliyet gösterdiği alanlarda
çevreye ve topluma duyarlı
kurumsal bir vatandaş olarak
hareket etmektedir. Bu doğrultuda
Şirket’in tüm santralleri Dünya
Bankası’nın öngördüğü sınır
değerlerinin altında NOx
emisyonunu garanti eden
su enjeksiyon sistemleriyle
donatılmıştır. Bu sistem yoluyla atık
ısının buhar üretiminde kullanılması
sağlanarak atmosferin ısınması
önlenmekte, çevreye duyarlı enerji
üretimi gerçekleştirilmektedir.
Türkiye’de kalite belgesi alan ilk
otoprodüktör şirket olan Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş., TS/EN
ISO 9001-2000, OHSAS 18001 ve
ISO 14001 sertifikalarına ve Entegre
Yönetim Sistemi’ne sahiptir. Şirket
ayrıca ISO 14064-1 Sera Gazı
Emisyon Standardı belgesine sahip
olan tek enerji şirketidir.
Zorlu Enerji’nin Türkiye’deki Faaliyetleri ve Yatırımları
Lüleburgaz
doğal gaz Santrali
Elektrik 148,2 MW
Buhar 239 t/s
Yalova doğal gaz
Santrali
Doğal Gaz Dönüşümlü
Kojenerasyon Enerji
Santrali
Elektrik 15,9 MW
Buhar 30 t/s
Bursa doğal gaz
Santrali
Elektrik 90 MW
Eskişehir Beyköy
Hidroelektrik Enerji
Santrali
Elektrik 16,8 MW
Ankara doğal gaz
santrali
Kombine Çevrim
Enerji Santrali
Elektrik 50,3 MW
Denizli Kızıldere
Jeotermal
Santrali
15 MW
80 MW(*)
Zorlu Enerji’nin Faaliyet Alanları
Hidroelektrik
Doğal Gaz Santralleri
Jeotermal
Rüzgâr
İnşaası devam eden
Faaliyette
3
Rize İkizdere
Santrali
Elektrik 18,6 MW
Kars Çıldır
Hidroelektrik
Enerji Santrali
Elektrik 15,4 MW
Tokat Hidroelektrik
Enerji Santrali
Elektrik 5,5 MW
Erzincan Tercan
Santrali
Elektrik 15 MW
Kayseri doğal gaz
Santrali
Elektrik 188,5 MW
Erzurum Kuzgun
Hidroelektrik
Enerji Santrali
Elektrik 20,9 MW
Tunceli Mercan
Santrali
Elektrik 20,4 MW
Van Engil motorin
santrali(**)
Elektrik 15 MW
Gökçedağ Rüzgâr
Enerji Santrali
Elektrik 135 MW
(*) 2013’de faaliyete geçecektir.
(**) Aktif olarak faaliyette bulunmamaktadır.
YEREL PAYDAŞ İLETİŞİMİNDE
ÖRNEK ÇALIŞMALAR
Gökçedağ Rüzgâr Santrali
Zorlu Enerji Grubu, Türkiye’deki
ilk karbon emisyon projesini
(RES) ile gerçekleştirmiştir.
EcoSecurities Group ile 2008
yılının Ocak ayında Karbon
Emisyon Satış Sözleşmesi
imzalanmıştır. Santral, 2009
yılında da sürdürülebilir kalkınma,
çevreye duyarlılık, yerel paydaşlar
tarafından kabul görme ve bağımsız
kuruluşlar tarafından onaylanma
gibi koşulları esas alan Gold
Standard ile tescil edilen dünyanın
en büyük projesidir. Gökçedağ
RES’te yıllık yaklaşık 302.675 ton
CO2 eşdeğerinde emisyon azaltımı
miktarı beklenmektedir.
2008 yılında Gökçedağ RES’in
inşaat sahasında ornitolojik izleme
çalışması başlatıldı. Raporun
hazırlık aşamasında Gökçedağ
RES’in bölgedeki yabani kuş
popülasyonunun uçuşlarına
ve kuş göç yollarına etkisi
araştırılmıştır. Gözlemler sırasında
30 gün boyunca 242,5 saat
süresince göçmen kuş türleri,
kuşların uçuş yüksekliği ve
rüzgârla değişen uçuş rotaları
izlenmiştir. Gözlem sonucunda,
Gökçedağ RES’in önemli kuş
alanları kriterleri doğrultusunda
kuşların doğal hayatına olumsuz
etkisi olmadığı belirlenmiştir.
Zorlu Enerji’nin yurt dışındaki
faaliyetleri ve yatırımları
solad Doğal gaz
Santrali
Kombine Çevrim Enerji
Santrali
Elektrik
100 MW
Buhar
70 ton/saat
dorad, ashdod ve
ramat Doğal gaz
Santralleri
Doğal Gaz Dönüşümlü Kombine
Çevrim Enerji Santralleri
Elektrik
975 MW
Buhar
110 ton/saat
Pakistan Rüzgâr
Santrali
Yenilenebilir
Enerji Santrali
6 MW
50,4 MW
Zorlu Enerji’nin Faaliyet Alanları
Hidroelektrik
Doğal Gaz Santralleri
Jeotermal
Rüzgâr
Faaliyette
İnşaası
Proje finansman
devam eden
aşamasında
Zorlu Enerji’nin Türkiye’deki Faaliyetleri ve
planlanan Yatırımları
Ortaklık Payı (%)
Faaliyetteki Santraller
Doğal Gaz
Motorin
Hidroelektrik
Jeotermal
Rüzgâr
Buhar Üretim
Kapasitesi (ton/saat)
Bursa
Ankara
Kayseri
Lüleburgaz
Yalova
Van(*)
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Kars
Rize
Tokat
Tunceli
Denizli
Osmaniye
90
50,3
188,5
148,2
15,9
15
15
20,9
16,8
15,4
18,6
5,5
20,4
15
135
239
30
100
Denizli
80
-
99,9
73
85
Dalaman
Alaşehir
Sarıtepe, Demirciler
124
30
110
Yenilenebilir
enerji lisansları
toplam 264 MW
Elektrik
Üretimi (MW)
Buhar Üretim
Kapasitesi (ton/saat)
30
-
Ortaklık Payı (%)
PLANLANAN YATIRIM
Hidroelektrik
100
Bölge
Giresun Tirebolu(**)
(*) Aktif olarak faaliyette bulunmamaktadır.
(**) İhalesi kazanılan projenin lisanslama ve yatırım öncesi çalışmaları devam etmektedir.
6
Elektrik
Üretimi (MW)
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
96,73
İNŞASI DEVAM EDEN YATIRIM
Jeotermal
Mevcut Lisanslar
Hidroelektrik
Jeotermal
Rüzgâr
Bölge
-
Yurt Dışında Devam Eden ve Planlanan Yatırımlar
Ülke
Santral
Türü Üretim Gücü
İsrail
Dorad Doğal Gaz Dönüşümlü
Doğal Gaz Kombine Çevrim Enerji
Santrali
Santrali
İsrail
Ashdod
Doğal Gaz
Santrali
Santrali
İsrail
Ramat Negev
Doğal Gaz
Santrali
Santrali
İsrail
Solad
Doğal Gaz
Santrali
Santrali
Pakistan
Jhimpir
Rüzgâr
Santrali
Yenilenebilir Enerji
Santrali
İştirak
Payı (%)
Güncel Durum
800 MW
25
Santralin 2011 yılında
başlatılan inşaat çalışmaları
sürmektedir.
55 MW+
40 ton/saat
buhar
42,15(*)
Santralin Eylül 2012’de
sürmektedir.
120 MW+
70 ton/saat
buhar
100 MW+
70 ton/saat
buhar
56,4 MW
42,15(*)
Santralin Eylül 2012’de
sürmektedir.
42,15(**)
Proje finansman
aşamasındadır.
100
Projenin beş türbinden oluşan
6 MW kapasiteli ilk fazı 2011
yılında devreye alınmıştır.50,4
MW kurulu kapasiteye sahip
ikinci faz çalışmaları neredeyse
tamamlanan santralin, 2013
yılında devreye alınması
hedeflenmektedir.
(*) Ashdod Energy Ltd. ve Ramat Negev Energy Ltd.’nin tüm hisseleri, Zorlu Enerji’nin hisselerinin %42,15’ine sahip olduğu Ezotech Electric Ltd.
Şirket’ine devredilmiştir. Bu yeni hisse paylaşımı ile Zorlu Enerji her iki projenin de dolaylı ortağı durumuna gelmiştir.
(**) Zorlu Enerji’nin %26,24 oranında ortağı olduğu Solad Energy Ltd. Şirket’inde, diğer ortak olan Edeltech Ltd. ile yapılan hisse devirleri sonucu
Zorlu Enerji’nin hissedarlık oranı, %42,15 olacak şekilde değiştirilmiştir.
7
başlıca finansal göstergeler
2012’de net borçtaki düşüş ve
özsermayedeki güçlenmeyle
birlikte, yeni yatırımların önü
açılmıştır.
811.121
1.268.699
Özkaynaklar
(Bin ABD Doları)
2012
2011
(*) Net borç ve brüt borç hesaplamalarına, ilişkili taraflara diğer borçlar ve ilişkili taraflardan kısa
vadeli diğer alacaklar ile ilişkili taraflardan uzun vadeli diğer alacaklar (Dorad hariç) dahil edilmiştir.
(**) Finansal varlık satış karı olarak konsolide mali tablolarda diğer faaliyet gelirlerine yansıtılan
756.016 bin TL karşılığı 421.766 bin ABD doları hesaplamada dikkate alınmamıştır.
Net Borç
(Bin ABD Doları)
2011
31.12.2011
266.432
(30.501)
10.832
(243.929)
1.805.132
%2,4
%4,1
(69.569)
1.534.989
1.268.699
2012
Başlıca Finansal Göstergeler (Bin ABD Doları)
31.12.2012
Net Satışlar
293.014
Faaliyet Kârı (Zararı)
419.765
VAFÖK
39.254
Net Dönem Kârı (Zararı)
328.699
Toplam Aktifler
2.796.108
Brüt Kar/Net Satışlar (%)
%1,7
%13,4
VAFÖK Marjı (%)(**)
Özkaynaklar
324.482
2.212.804
Brüt Borç(*)
811.121
Net Borç(*)
324.482
(69.569)
Üretim
Elektrik (kWh)
Buhar (ton)
Satış
Elektrik (Üretim) (kWh)(*)
Elektrik (Ticari ) (kWh)
Buhar (ton)
Aralık 2012
1.816.233.751
604.710
Aralık 2011
2.220.678.441
583.046
1.739.732.691
1.065.319.003
604.710
2.137.122.785
644.249.510
583.046
Ortaklık Yapısı
(*) Durdurulan faaliyetler kapsamında yer alan Rosmiks LLC’nin 2012 yılında yaptığı 718.294.536
kWh elektrik satışı ve 53.973 gcal ısı satışı bulunmaktadır.
%32
Özet Fiyat Bilgisi (TL)
Hisse Adedi
Halka Açık Hisse Adedi
Yıllık En Yüksek Fiyat
Yıllık En Düşük Fiyat
Yılsonu Fiyatı
Piyasa Değeri(**)
(*)
500.000.000
159.905.814
1,50
1,00
1,15
575.000.000
(*) 29.06.2012 tarihinde Şirket’in çıkarılmış sermayesi nakit karşılığı %77,5 oranında 218.335.000 TL
artırılarak 281.665.000 TL’den 500.000.000 TL’ye yükseltilmiştir.
(**) 31.12.2012 itibarıyla
8
%45,7
%4,8
%17,5
Zorlu Holding A.Ş.
Korteks Mensucat San. ve Tic. A.Ş.
Diğer Zorlu Grubu
Halka Açık
9
Zorlu Enerji Grubu’nun Faaliyetleri
Grup, entegre yapısından
aldığı güçle yurt içinde yerli ve
yenilenebilir enerji kaynaklarıyla
büyümeyi hedeflemektedir.
Zorlu Enerji Grubu, halka
açık tek şirketi olan Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
tarafından yürütülen
elektrik ve buhar üretim
faaliyetlerinin yanında;
gerçekleştirdiği entegre
projeler kapsamında
elektrik ve doğal gaz
ticareti, doğal gaz dağıtımı,
proje süreci dâhil enerji
santrallerinin “anahtar
teslimi” kurulumu ile uzun
vadeli bakım ve işletilmesi
hizmetlerinde aktif olarak
rol almaktadır.
Elektrik Satışı ve Ticareti
Zorlu Enerji Grubu şirketlerinden
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat
İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.;
Grup bünyesinde yer alan Zorlu
Enerji, Zorlu Doğal ve Rotor
şirketleri aracılığıyla üretilen
elektrik enerjisinin satışını sağlamak
ve elektrik ticareti faaliyetlerini
yürütmek üzere 2000 yılında
kurulmuştur. Zorlu Elektrik,
faaliyet alanları kapsamında
talep ve fiyat tahminleri, üretim
planlaması, fiyatlandırma, satış,
risk ve portföy yönetimi ile
uzlaştırma ve faturalama işlemlerini
yürütmektedir. Şirket, serbest
tüketici kapsamındaki kişi ve
kurumlara doğrudan elektrik satışı
yapmaktadır.
10
Doğal Gaz Dağıtımı ve
Ticareti
Zorlu Enerji Grubu, Trakya Bölgesi
Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. ve Gazdaş
Gaziantep Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.
şirketlerinin faaliyetleri kapsamında
Trakya ve Gaziantep’te şehir
şebekesinin projelendirilmesi,
altyapı yatırımları, tamamlanan
altyapı yatırımlarının devreye
alınarak doğal gazın müşterilerin
kullanımına sunulması, nihai olarak
da müşterilerin kesintisiz ve güvenli
gaz kullanımlarının sağlanması
çalışmalarını gerçekleştirmektedir.
Ticaret tarafında ise Zorlu Doğal
Gaz İthalat İhracat ve Toptan
Ticaret A.Ş. Türkiye’ye doğal
gaz ithal eden şirketlerden doğal
gaz tedarik etmenin yanı sıra,
sıkıştırılmış doğal gaz (“CNG”) ve
sıvılaştırılmış doğal gazın (“LNG”)
yurt içinden ve yurt dışından
satın alınarak yurt içinde satışı ve
yurt dışı ülkelere ihraç edilmesi
faaliyetlerini yürütmektedir.
Santral Yapımı
Zorlu Enerji Grubu, ülkemizde ve
yurt dışında Zorlu Endüstriyel ve
Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.
ile yürüttüğü çalışmalarla, enerji
tesislerinin anahtar teslimi inşaat,
montaj, fizibilite ve mühendislik
çalışmalarını gerçekleştirmektedir.
Endüstriyel ve enerji tesisleri için
proje geliştirmek ve uygulamak
amacıyla 2000 yılında faaliyete
geçmiş olan Şirket, Zorlu Enerji’ye
ait enerji santrallerinin
EPC (Engineering, Procurement,
Construction) sorumluluğunu
üstlenmiştir. Gökçedağ Rüzgâr
Santrali’nin anahtar teslimi
kurulumunu gerçekleştirmiş olan
Şirket ayrıca Rusya ve Lüleburgaz
doğal gaz santrallerinin de EPC
yüklenicisidir. Pakistan’da %100
hissedarı olduğu Zorlu Industrial
Pakistan Ltd. aracılığıyla da
ülkenin Jhimpir bölgesindeki
rüzgâr santralinin kurulumunu
yürütmektedir.
Bakım, Onarım ve İşletme
Hizmetleri
Zorlu Enerji Grubu şirketlerinden
Zorlu O&M, yurt içi ve yurt dışında
pek çok lokasyondaki kojenerasyon
ve kombine çevrim termik
santraller ile hidroelektrik, rüzgâr
ve jeotermal elektrik santrallerine
işletme ve bakım hizmeti
sağlamaktadır. Yurt dışında önemli
projelere imza atan Zorlu O&M,
Yunanistan’da kamuya ait tüm LM
serisi gaz türbinlerinin bakımlarını
gerçekleştirmektedir.
Rusya Yatırımları
2012 yılında yeniden yapılandırma
çalışmaları kapsamında, Zorlu
Enerji’nin %100 oranında hissesine
sahip olduğu Rusya’daki 170 MW
elektrik ve 150 gcal ısı üretim
kapasitesine sahip Tereshkovo
doğal gaz santrali ile inşası
devam eden 170 MW elektrik ve
270 gcal ısı kapasitesine sahip
Kojukhovo doğal gaz santral
yatırımlarının Zorlu Holding A.Ş.’ye
devredilmesiyle birlikte Şirket’in
konsolide finansal yapısının
güçlendirilmesi hedeflenmiştir.
11
Zorlu Grubu
Ev Tekstili
Elektronik Ürünler,
bilgi teknolojileri ve
Dayanıklı Tüketim Malları
Enerji
Korteks
Zorluteks
Vestel
Zorlu Enerji Grubu
• Avrupa ve Orta Doğu’nun
en büyük entegre polyester
iplik üreticisi ve ihracatçısı
• Avrupa’nın lider ev tekstili
şirketi
• Avrupa TV, beyaz eşya ve
dijital ürünler pazarının lider
ODM ürün sağlayıcılarından
biri
• Gelişen pazar payıyla
Avrupa LCD pazarının en
büyük oyuncularından biri
749
• Güçlü Vestel markası ile
Türkiye’de LCD TV ve
beyaz eşya pazarının ilk üç
oyuncusundan biri
Satış Gelirleri(**)
(milyon ABD doları)
Satış Gelirleri(*)
4.192
(*) 30.09.2012-30.09.2011 dönemine ait
(**) 2012 yılsonu itibarıyla
12
• Türkiye’nin yanı sıra
Pakistan ve İsrail’de devam
eden yatırımlar
• Elektrik ve doğal gaz
ticareti, doğal gaz dağıtımı,
proje süreci dâhil enerji
santrallerinin “anahtar
teslimi” kurulumu ile uzun
vadeli bakım ve işletilmesi
hizmetlerinde aktif
• Türkiye ve Rusya’da üretim
tesisleri
Satış Gelirleri(*)
• Yurt içinde 771 MW kurulu
gücü ile ulusal pazarın
yükselen oyuncusu
589
Gayrimenkul
Madencilik
Faktoring
Zorlu Gayrimenkul
Geliştirme ve Yatırım
Meta Nikel Kobalt
Zorlu Faktoring
• Nikel kobalt alanında
bölgesel bir tedarikçi olmayı
hedeflemektedir.
• Yurt içi ve yurt dışı faktoring
hizmeti vermek amacıyla
Kasım 2012’de İstanbul
merkezli olarak kuruldu.
İlerleyen dönemde Türkiye
geneline yayacağı şube
ağıyla beraber ülkenin her
yerinde hizmet vermeyi
planlamaktadır.
• Zorlu Gayrimenkul Grubu,
yurt içinde ve yurt dışında
değerli araziler üzerinde
nitelikli konut, ofis, iş
merkezi, alışveriş merkezi,
hastane, otel veya karma
gayrimenkul projeleri
geliştirmek, satmak,
kiralamak veya işletimini
gerçekleştirmek amacıyla
2006 yılında kurulmuştur
• Grubun devam eden
projeleri: Zorlu Center ve
Zorlu Levent Ofis
• Gördes, Eskişehir ve Uşak’ta
nikel-kobalt yatırım projeleri
bulunmaktadır.
• Gördes projesinin toplam
300 bin ton kanıtlanmış
rezervi olup, planlanmış
yatırım tutarı yaklaşık
300 milyon ABD dolarıdır.
• Türkiye’nin ilk beş fonksiyonlu
karma projesi olan Zorlu
Center; Performans Sanatları
Merkezi, otel, ofisler, alışveriş
merkezi ve rezidanslardan
oluşuyor. Büyükdere
Caddesi üzerinden yer alan
Zorlu Levent Ofis ise 40 katlı
ve 161 metrelik bir A+ ofis
binasıdır.
İnşası Devam Eden Zorlu
Center ve Zorlu Levent Ofis
Projelerinin Toplam Planlanan
Yatırım Tutarı
2.800
Bugüne Kadar Gerçekleşen
Yatırım Tutarı
100
• Orta ve büyük ölçekli
firmalarla beraber
sektöründe öne çıkan yaygın
tedarikçi ve bayi ağına
sahip şirketleri hedef alarak
çalışmalarını yürütmektedir.
Hedeflenen Aktif Büyüklük(***)
140
(***) 2013 yılsonu itibarıyla
13
ENERJİMİZ TÜRKİYE’NİN ENERJİSİ
2010 yılında devreye alınan
135 MW kapasiteli Gökçedağ RES
üretimine devam ediyor. Osmaniye’de
yer alan Sarıtepe’de 50 MW,
Demirciler’de ise 60 MW kapasiteli iki
rüzgâr santrali lisansı daha bulunuyor.
14
Bahçe ve Hasanbeyli, Osmaniye.
15
YÖNETİM KURULU BAŞKANI’NIN MESAJI
Enerji sektöründe kalıcı olmak
isteyen firmalar bir yandan güçlü
bir kurumsal ve finansal yapıya
sahip olmak diğer yandan da
kaynakların sürdürülebilirliğini
iş anlayışı olarak benimsemek
zorundadır.
16
Türkiye küresel krize
rağmen büyüyor.
2008 yılından başlayarak dünyayı
etkisi altına alan küresel kriz 2010
itibarıyla etkisini azaltırken Avro
Bölgesi’nde ortaya çıkan kamu
borçlarının sürdürülebilirliği sorunu
ve Kuzey Afrika ile Orta Doğu
Bölgeleri’nde domino etkisiyle
yayılan Arap Baharı’nın tetiklediği
siyasi ve ekonomik gelişmeler 2012
yılına damgasını vurdu.
IMF’nin açıkladığı Dünya Ekonomik
Görünüm Raporu’nda, 2013’te
küresel ekonomik büyümenin
%3,6, gelişmiş ekonomilerdeki
büyümenin ise %1,5 oranında
gerçekleşeceği öngörüsünde
bulunulmaktadır. Gelişmiş ülkelerde
ekonomik büyümede beklenen
bu yavaşlamanın yanında, Orta
Doğu’da yaşanan siyasi gerilim
neticesinde petrol ve emtia
fiyatlarında görülen dalgalanmalar
da, gelişmekte olan ülkeler için öne
çıkan risklerdir.
Çevresini kuşatan bu olumsuz
koşullara rağmen Türkiye
ekonomisi, geride bıraktığımız
yılda bir miktar ivmesini yitirse de,
büyüme trendini sürdürmüştür.
Özellikle ihracat alanında ulaşılan
rekor düzey, ekonominin ayağının
yere daha sağlam bastığının
göstergesi olmuştur. Dış ticaret
alanındaki performans, kamu
maliyesindeki iyileşmelerle
birleşince cari açığın gerilemesi
ve enflasyonun düşme trendine
Özel sektörün her
alanda daha aktif rol
alması için piyasanın
serbestleşmesi;
şeffaf, öngörülebilir
maliyet bazlı bir
fiyatlandırmanın
uygulandığı, çapraz
sübvansiyon içermeyen
bir piyasa yapısının
oluşturulması
kaçınılmazdır.
girmesi de kaçınılmaz olmuştur.
Bu olumlu gelişmeler sonucunda,
Türkiye’nin 2012’deki büyüme oranı
%2,2 civarında gerçekleşirken,
uluslararası değerlendirme kuruluşu
Fitch de ülkemizin kredi notunu
‘’yatırım yapılabilir’’ seviyeye
yükseltmiştir.
Dünyanın enerji ihtiyacı
artarken, gelişmekte olan
ülkeler önem kazanıyor.
Nüfus artışı, sanayileşme,
kentleşme ve küreselleşmenin
ticaret olanaklarını zenginleştirmesi
enerjiye olan talebi her gün biraz
daha artırmaktadır. Uluslararası
Enerji Ajansı önümüzdeki 25 yıl
içinde, dünyanın bugüne oranla
%60 daha fazla enerji tüketeceğini
öngörmektedir. Bu noktada, enerji
tüketimleri dünya ortalamasına
göre hızlı artan gelişmekte olan
ülkeler önem kazanmaktadır.
Nabucco, Güney Akım ve
Trans Anadolu gibi projelerle
doğudaki zengin hidrokarbon
kaynaklarını, batıda ihtiyaç
duyan ülkelerle buluşturan bir
köprü olan Türkiye’nin, küresel
enerji sektöründe stratejik
olarak belirleyici bir konumu
bulunmaktadır. 2012 yılı, ülkemizin
küresel arenada gücünü artıracak
yeni projelerin de gündeme geldiği
bir yıl olmuş, Türkiye doğal gaz
ticaretinde uluslararası bir güç
olma noktasında önemli bir fırsat
yakalamıştır.
Türkiye’de enerji
sektörünün güçlenmesi için
piyasanın serbestleşmesi
kaçınılmazdır.
Türkiye’nin sahip olduğu enerji
potansiyelinin ekonomiye
yansıması enerji piyasasının
serbestleşmesi ile hız kazanacaktır.
Özel sektörün her alanda
daha aktif rol alması için
piyasanın serbestleşmesi; şeffaf,
öngörülebilir, eşit, taraflar arasında
ayrım gözetmeyen ve maliyet bazlı
bir fiyatlandırmanın uygulandığı,
çapraz sübvansiyon içermeyen
bir piyasa yapısının oluşturulması
kaçınılmazdır.
Yine de 2012 yılında atılan
bazı adımların, sektörümüzü
hareketlendirdiğini söylemek
gerekir. Elektrik ticaretinde
serbest tüketici limitinin
düşürülmesi, biz dâhil sektörün
tüm oyuncularını olumlu yönde
etkileyen 2012 yılı gelişmelerinden
biri olmuştur. Ayrıca enerji
arz güvenliğinin sağlanması,
uluslararası platformlarda rekabet
17
YÖNETİM KURULU BAŞKANI’NIN MESAJI
Zorlu Enerji, temiz
bir dünya yaratmanın
en önemli yolunun
yenilenebilir ve
yerel kaynakları
kullanmaktan geçtiği
bilinciyle faaliyetlerini
yürütmektedir.
gücünün artması ve hem üretici
hem de tedarikçiler açısından
uzmanlaşmanın tesisi açısından
kilit bir önem taşıyan “Enerji
Borsası” projesi de Türkiye’de
sektörün serbestleşmesi açısından
önem taşımaktadır. 2013 yılı Mart
ayında TBMM’de kabul edilen
yeni Elektrik Piyasası Kanunu da
mevcut yatırımcıları koruyan ve
yeni yatırımcıları teşvik eden bir
yapıya olanak sağlayacağı için
sektörümüzde heyecan yaratan
bir diğer gelişme olmuştur. Yine
yılsonunda hükümetin açıklamış
olduğu AB’nin iklim değişikliği
ile mücadele planı ile Doğal Gaz
Piyasası Kanunu’ndaki değişiklik
çalışmaları sektörümüzün
geleceğine dair olumlu beklentiler
oluşturmaktadır.
Enerjide özel sektör
yatırımları artıyor.
Enerji sektörü son beş yılda
büyüme kaydederek ulusal
ve uluslararası politikaların
oluşmasında etkin rol oynamaya
başlamıştır. Bu da Türkiye’de
yatırımcıların enerji sektörüne
ilgisini artırmıştır. Ancak enerji
yatırımlarının sabır isteyen,
uzun soluklu yatırımlar olduğu
unutulmamalıdır. Enerji sektöründe
kalıcı olmak isteyen firmalar
bir yandan güçlü bir kurumsal
ve finansal yapıya sahip olmak
diğer yandan da kaynakların
sürdürülebilirliğini iş anlayışı olarak
benimsemek zorundadır. Bu da,
enerji şirketlerinin her şeyden önce
kamu yararını gözetmek zorunda
oldukları anlamına gelmektedir.
18
Doğru enerjiyi doğru
kaynaklardan üretiyoruz.
Türkiye’nin önde gelen enerji
şirketlerinden biri olarak,
stratejimizi bu doğrultuda, kamu
ve çevre yararını göz önüne
alarak kuruyoruz. Doğayla
uyumlu, yerli ve yenilenebilir
enerji kaynaklarımızı ekonomiye
ve enerji sektörüne kazandırmak
için çalışıyoruz. Yatırımlarımızı
ülkemizde ve dünyada artan enerji
ihtiyacını, akılcı ve çevreye duyarlı
bir şekilde karşılamak amacıyla
planlarken; küresel ısınma ve
iklim değişikliği ile mücadeleye,
karbon salımının azaltılmasına
öncelik veriyor, ülkemizdeki diğer
enerji üreticilerinin de ekonomik
ve sosyal kalkınma hedeflerini
benzer duyarlılıklarla oluşturması
gerektiğine inanıyoruz.
Zorlu Enerji, enerji üretirken
aynı zamanda temiz bir dünya
yaratmanın en önemli yolunun
yenilenebilir ve yerel kaynakları
kullanmaktan geçtiği bilinciyle
faaliyetlerini yürütmektedir. 2012
itibarıyla, Türkiye’deki kurulu
gücümüzün %34’ünü yenilenebilir
enerji kaynaklarına yaptığımız
yatırımlar oluşturmaktadır. Bu oranı
yükseltme yönünde sürekli olarak
kurumsal stratejiler geliştiriyor,
yenilenebilirlik açısından büyük
önem verdiğimiz jeotermal, rüzgâr
ve hidroelektrik yatırımlarımızı
büyük duyarlılıkla sürdürüyoruz.
Zorlu Enerji, istikrarlı
büyümesini 2012’de de
sürdürdü.
2012 Zorlu Enerji için, 2013’e
hazırlandığımız, yatırım yoğun
bir yıl olmuştur. Bu yıl faaliyete
geçirmeyi hedeflediğimiz Kızıldere
Jeotermal Santrali, Pakistan Rüzgâr
Enerji Santrali ve İsrail’deki Dorad
Doğal Gaz Santrali projelerinin
inşaatında önemli gelişmeler
kaydedilmiştir. 2012 yılında toplam
yatırım harcamalarımız 111 milyon
ABD dolarına ve ciromuz da
293 milyon ABD dolarına
ulaşmıştır.
Faaliyetlerimizi sürdürürken,
çevresel duyarlılıklarımızdan
da ödün vermedik. 2010 yılında
Karbon Saydamlık Projesi’ne
Türkiye’den katılan tek enerji
şirketi olan ve 2011 yılında da proje
kapsamında ilk kez verilen “Karbon
Saydamlık Liderliği” Ödülü’nü
almaya hak kazanan Zorlu Enerji,
2012 yılında da saydamlık skoruyla
ilk beş Karbon Saydamları Liderleri
arasında yer almıştır.
Sorumlu bir kurumsal
vatandaş olarak
sektörümüzde artı değer
yaratıyoruz.
Zorlu Enerji olarak kurumsal
sorumluluk projelerimizle hem
sektörümüze değer katan hem
dünyamızın sürdürülebilirliğine
katkı sağlayan projeleri hayata
geçirmeye çalışıyoruz. Bu
konudaki hassasiyetimizi ve bilgi
birikimimizi sektörümüzün diğer
oyuncularına, tüm paydaşlarımıza
ve toplumun tüm kesimlerine
aktarmayı asli vazifelerimizden
biri olarak görüyoruz. Bu
bağlamda, “karbonsuz” faaliyetleri
ve geleceğimizin teminatı
çocuklarımızın enerji ve çevresel
duyarlılık konusunda eğitimini,
kurumsal sosyal sorumluluk
çalışmalarımızın odak noktasına
koyduk.
2012 yılında, Türkiye’nin
Karbon Saydamlık
Liderleri sıralamasında
4. olarak yer almanın
haklı gururunu
yaşadık ve saydamlık
skorumuzla öne çıktık.
Zorlu Enerji, 2013 yılında da
ülkemizin kalkınmasına ve yaşamın
sürdürülebilirliğine katkı gösterme
gayretiyle; duyarlı, sorumlu ve öncü
bir kuruluş olarak çalışmalarını
sürdürecektir. Stratejilerimizi
sürdürülebilir kılmak noktasında
emekleri için tüm çalışanlarımıza,
destekleri için hissedarlarımıza ve
tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimi
sunuyorum.
Zeki Zorlu
Yönetim Kurulu Başkanı
19
YÖNETİM KURULU (*)
Zeki Zorlu
E. Melih Araz
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Olgun Zorlu
Yönetim Kurulu Üyesi
Selen Zorlu Melik
Bekir Cem Köksal
Prof. Dr. A. Can Tuncay
Burak İ. Okay
(*) Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu toplam yedi kişiden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu’nda yer alan yedi üyeden üçü icrada yer almayan
üye, ikisi bağımsız üye niteliğine, ikisi ise icrada yer alan üye niteliğine sahiptir. Yönetim Kurulu üyelerinden Elmas Melih Araz ve Aziz Can Tuncay SPK
Kurumsal Yönetim İlkeleri Bağımsızlık Kriterleri’ne uygun olarak bağımsızlık niteliğine sahiptir.
20
Zeki Zorlu
Olgun Zorlu
(1939 - Denizli) Zeki Zorlu, çalışma
hayatına Denizli Babadağ’da,
tekstil sektöründe faaliyet gösteren
aile şirketinde başladı. İlk tekstil
mağazasını Trabzon’da açan Zeki
Zorlu, 1976 yılında Korteks Mensucat
Sanayi ve Ticaret A.Ş.’yi kurdu. Tekstil
sektöründeki yeni yatırımlarının yanı
sıra, 1994 yılında Vestel’i satın alarak
elektronik ve beyaz eşya; 1996 yılında
enerji ve 2006 yılında gayrimenkul
sektörüne girdi. Zorlu Holding
günümüzde bünyesindeki 60 şirkette,
25 bin kişiye istihdam sağlamaktadır.
Zeki Zorlu, Zorlu Holding’in Yönetim
Kurulu Eş Başkanlığı görevinin
yanında Zorlu Grubu’nun tekstil ve
enerji sektöründe faaliyet gösteren
şirketlerinin Yönetim Kurulu
Başkanlığı’nı da yürütmektedir.
(1965 - Trabzon) Olgun Zorlu,
İngiltere’de tamamladığı
yükseköğreniminin ardından 1986
yılında iş hayatına atılarak Zorlu
Grubu’nun tekstil şirketlerinde
yöneticilik deneyimi kazandı. 1998
yılından itibaren Zorlu Holding
Yönetim Kurulu Üyesi olarak
görev yapmaya başladı. Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim
Kurulu Üyeliği’nin yanı sıra halen
Zorlu Holding ve bağlı şirketlerinin
Yönetim Kurulu Üyeliği görevini de
yürütmektedir.
E. Melih Araz
(1948 - İstanbul) Lise öğrenimini
1967 yılında Robert Kolej’de
tamamlayan E. Melih Araz, 1972
yılında Ankara Üniversitesi Siyasal
Bilgiler Fakültesi’nden mezun oldu.
Kelley School of Business, Indiana
University’de MBA (1975) yaptıktan
sonra, Harvard Business School’da
“Üst Düzey Yönetim” konusunda
eğitim aldı. Kariyerine Citibank
N.A.’nın Türkiye organizasyonunda
başlayan Araz, Banka’nın İstanbul,
İzmir, Bahreyn, Atina ve New York
birimlerinde üst düzey görevlerde
bulundu ve Citibank Türkiye
organizasyonunun kuruluş ve
genişleme aşamalarında önemli
sorumluluklar üstlendi. Daha sonra
bankacılık kariyerine Interbank
A.Ş.’de Genel Müdür olarak devam
eden Araz, Interbank’ın ülkemizin
kurumsal ve yatırım bankacılığı
alanında saygın bir konuma
gelmesinde liderlik yaptı. Melih
Araz halen çeşitli kurumlara finans
ve stratejik yönetim konularında
danışmanlık yapmakta ve Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim
Kurulu Başkan Yardımcılığı’nın yanı
sıra, Ata Yatırım A.Ş.’de Murahhas
Aza, İzmir Enternasyonel Otelcilik
A.Ş., Entegre A.Ş., Ata Gayrimenkul
Yatırım Ortaklığı A.Ş., Ata Portföy
Yönetimi A.Ş., Burger King China
Corporation ve Enka İnşaat A.Ş.’de
Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini de
yürütmektedir.
Selen Zorlu Melik
(1975 - Trabzon) Selen Zorlu
Melik, Uludağ Üniversitesi İktisadi
ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme
Bölümü’nden mezun oldu. Çalışma
yaşamına 1998 yılında Denizbank’ta
başladı. Denizbank Bursa
Şubesi’ndeki stajın ardından 1999
yılında aynı bankada Management
Trainee (MT) programına katıldı.
Denizbank Genel Müdürlüğü’nde
çeşitli görevlerde bulunduktan
sonra 2001 yılında California
Üniversitesi’nde (ABD/Berkeley)
Pazarlama Diploma Programı’na
katıldı. 2002 yılında Korteks İplik
Fabrikası’nda çalışmaya başlayan
Selen Zorlu Melik, 2004 yılında
Korteks Yönetim Kurulu Üyeliği’ne
atandı. 2005 yılından bu yana Zorlu
Enerji Grubu Başkan Yardımcılığı
ve Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Yönetim Kurulu Üyeliği’nin yanı
sıra Zorlu Grubu’na bağlı çeşitli
şirketlerde Yönetim Kurulu Üyeliği
görevini yürütmektedir. 2012 yılı
Nisan ayı itibarıyla Zorlu Enerji Grubu
Başkanlığı’na vekâlet etmektedir.
Bekir Cem Köksal
(1967 - Ankara) 1988 yılında Boğaziçi
Üniversitesi Makine Mühendisliği
bölümünü bitiren Bekir Cem Köksal,
1990 yılında Bilkent Üniversitesi’nde
yüksek lisansını tamamladı. 1990
ve 2001 yılları arasında bankacılık
sektöründe görev yaptı. 1997 yılında
Denizbank’ta Genel Müdür Yardımcısı
olarak göreve başlayan Köksal, 2002
yılında Vestel’e Finanstan Sorumlu
Başkan olarak katıldı. Vestel’de
Finans’tan Sorumlu İcra Kurulu Üyesi
olarak görevine devam etmekte
olan Bekir Cem Köksal, Zorlu Enerji
Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31 Mayıs 2012
tarihinde yapılan 2011 yılı Olağan
Genel Kurul Toplantısı’nda Yönetim
Kurulu Üyeliği’ne atandı.
Prof. Dr. A. Can Tuncay
(1944 - Ankara) 1966 yılında Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden
mezun olan A. Can Tuncay, 1968
yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk
Fakültesi’nde asistan olarak akademik
kariyerine başladı. Bu süreçte 1975
yılında doktor, 1980 yılında doçent,
1988 yılında profesör oldu. Uzmanlık
alanı İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik
Hukuku olan Tuncay, 2000 yılı
başında İstanbul Üniversitesi’nden
emekli olup ayrılarak Yeditepe
Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde
öğretim üyeliği görevine devam etti.
2006 yılında Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliği’ne
getirilen Tuncay, halen Bahçeşehir
Üniversitesi İş ve Sosyal Güvenlik
Hukuku Anabilim Dalı’nda öğretim
üyeliği de yapmaktadır. Prof. Tuncay,
öğretim üyeliğinin yanı sıra uzun yıllar
serbest avukatlık ve şirketlere hukuk
danışmanlığı da yaptı, bir dönem Türk
Milli Olimpiyat Komitesi Hukuk Kurulu
ve Türkiye Futbol Federasyonu
Tahkim Kurulu üyeliklerinde bulundu.
Burak İ. Okay
(1967 - Ankara) Burak İ. Okay, 1990
yılında Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi’nden mezun oldu. New
York’ta tamamladığı Uluslararası
Hukuk Sertifikası programı
sonrası Türkiye İş Bankası Hukuk
Müşavirliği’nde çalışmaya başladı.
Ardından sırasıyla Garanti Bankası,
MNG Bank, Nortel Networks Netaş’ta
çalıştı ve Bener Hukuk Bürosu’nda
Yöneticilik yaptı. 2006 yılında Zorlu
Grubu’na katılarak Grubun tüm
şirketlerine hizmet veren Hukuk
Bölümü’nün yapılandırılmasını
sağlayan Okay, Grubun Hukuk
Koordinatörlüğü’nün yanı sıra 2007
yılından bu yana Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi
olarak görev yapmaktadır.
21
GENEL MÜDÜR’ÜN MESAJI
2012 yılında kurumsal yapı
ve kültürümüzü daha da
güçlendirerek temel hedef ve
stratejilerimiz doğrultusunda
büyümemizi sürdürdük.
22
Türkiye’de enerji sektörü
büyüyor.
2012 yılı göstergeleri, krizin
etkilerinin azaldığının bir yanılsama
olduğunu gözler önüne sermiş,
dünya ekonomisindeki iyimser
havanın yerini yeniden endişeli
bir atmosferin almasına neden
olmuştur. Avrupa’nın artık
neredeyse kronik hale gelen
kırılganlıkları, Çin ekonomisinin
son yıllardaki yüksek büyüme
oranının altında kalması ve gelişmiş
ülkelerin beklenen büyümeyi
gösterememesi enerji sektörünü
de kaçınılmaz olarak etkilemiştir.
Gelişmiş ülkeler için zorlu geçen
kriz sürecinde büyüme beklenenin
altında olmasına rağmen, enerji
sektöründe kazanılan ivmeyle,
2012 yılsonu itibarıyla 57 bin MW’a
ulaşan Türkiye’nin kurulu gücünde
özel sektör şirketleri paylarını
%57’ye taşımıştır.
Ülkemizin kalkınma hızı göz
önünde bulundurulduğunda,
önümüzdeki yıllarda enerji
talebinde ciddi bir artış
yaşanacağını söylemek kehanet
olarak nitelendirilemez. Enerji
ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın
enerji talebinin karşılanabilmesi
için sektörün 2023 yılına kadar
125 milyar ABD dolarının üzerinde
yatırıma ihtiyacı olduğunu ortaya
koyan verileri de bu durumu teyit
etmektedir. Hükümetin açıkladığı
2013 Yılı Programı, önümüzdeki yıl
serbest sermaye yatırımlarının 23
milyar ABD doları olacağına,
kamu yatırımlarının %50 artışla
4,6 milyon ABD dolarına çıkacağına
ve enerji yatırımlarının %80’inin
özel sektör tarafından yapılacağına
işaret etmektedir.
Mevcut piyasa koşulları
sektörün gelişimini
olumsuz etkilemektedir.
Geride kalan 30 yılda, Türkiye’de
enerji sektörü oldukça önemli
gelişmeler kaydetmiştir ve
istikrarla büyümeye devam
etmektedir. 2012 yılı sonunda
ulaşılan 57 bin MW kurulu gücün,
önümüzdeki 10 yıl içinde iki kat
artacağı öngörülmektedir. Ne
var ki mevcut piyasa koşulları,
sektörün gelişimi için vazgeçilmez
olan özel sektör yatırımlarının
cılız kalmasına neden olmaktadır.
Yatırımların hız kazanabilmesi,
öngörülebilir serbest bir piyasa
yapısı ile rekabete dayalı bir
piyasa ortamının tesisi ile
mümkün olacaktır. Ancak, 2012
yılında özelleştirme süreçleri
sektörün beklenti ve ihtiyaçları
doğrultusunda gerçekleşmemiştir.
İhale teklif bedellerinin yüksek
oluşu, özelleştirme süreçlerinin
gereğinden fazla uzamasına veya
iptal olmasına sebep olmakta, bu
durum özellikle yatırımcıyı mağdur
etmektedir. Bu belirsiz ortam, tüm
sektör oyuncularını yatırımların
devamlılığı noktasında olumsuz
etkilemiştir.
Geride kalan 30 yılda,
Türkiye’de enerji
sektörü oldukça önemli
gelişmeler kaydetmiştir
ve istikrarla büyümeye
devam etmektedir.
Sektörde serbestleşme ancak,
özelleştirmelerin tamamlanması,
yasal ve bürokratik düzenlemelerin
serbest rekabeti teşvik edecek
şekilde yapılması ve enerji ile
türevlerinin serbestçe alınıp
satılmasının mümkün olduğu
piyasa yapılarının kurulması ile
mümkün olacaktır. Özelleştirme
ihalelerinin başarı kriteri sadece
bedel olmamalıdır. Enerji
sektöründe her geçen gün
etkinliğini artıran bir aktör olarak,
2013 yılında serbest bir piyasanın
ön koşulu olan özelleştirmelerin
en kısa zamanda tamamlanmasını
ümit etmekteyiz.
Yerli ve yenilenebilir
kaynaklara yatırıma
öncelik verilmelidir.
Kalkınma için zorunlu olan
güvenli ve sürdürülebilir enerji
arzının çevre ve kültür değerlerini
koruyan bir anlayışla sağlanması
gerekmektedir. Enerji arzı ve
sürdürülebilirlik konularında
yaşanması muhtemel sorunların
önüne geçmek için dünya
genelinde hâkim olan yerli ve
yenilenebilir kaynaklara yönelme
yaklaşımı nihayet son dönemde
Türkiye’nin de enerji gündeminin en
üst sırasına tırmanmış durumdadır.
23
2012 yılında toplam yatırım
harcamalarımız 111 milyon ABD
doları olarak gerçekleşmiştir.
Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı’nın, yenilenebilir enerji
kaynaklarının elektrik enerjisi
üretimi içindeki payını 2023 yılına
kadar %30’lara çıkarma hedefi,
sektöre yön göstermesi açısından
önem taşımaktadır.
Zorlu Enerji olarak, ulusal ve
uluslararası enerji stratejileriyle
paralel bir bakış açısıyla
yatırımlarımızı, kurumsal sorumluluk
projelerimizi ve sürdürülebilirlik
anlayışımızı iş yapış biçimlerimize
entegre ederek oluşturmaktayız.
Yatırım alanlarımızı belirlerken
önceliği, artan enerji talebini yerli
ve yenilenebilir enerji kaynakları
yoluyla karşılamaya vermekteyiz.
2012 yılında, yenilenebilir enerji
kaynaklarının toplam kurulu
gücümüz içindeki payı %34’e
ulaşmıştır. Hedefimiz önümüzdeki
üç yıl içinde bu alandaki
yatırımlarımızın sayısını artırarak bu
oranı yükseltmektir. Ülkemizin 2023
yılında 600 MW olarak belirlenen
jeotermal hedefinin yaklaşık
%50’sini de beş yıl içerisinde
gerçekleştirmek yine hedeflerimiz
arasında yer alıyor.
Bu doğrultuda 28 Aralık 2012
tarihinde, 127,6 MW yenilenebilir
(yedi hidroelektrik, bir jeotermal),
15 MW termik olmak üzere toplam
142,6 MW enerji kapasitesine
sahip Zorlu Doğal Elektrik
Üretim A.Ş.’nin (Zorlu Doğal)
%100 hissesini devraldık. Devir
işlemlerinden sonra, 2012 yılsonu
itibarıyla, Türkiye’de altı termik,
24
yedi hidroelektrik, bir rüzgâr, bir
motorin ve bir jeotermal santrali
ile toplam 771 MW elektrik ve 269
ton/saat buhar gücüne ulaştık.
2012 yılında Zorlu Enerji
Zorlu Enerji, Zorlu Grubu’nun
60 yıla varan deneyimi ve bilgi
birikiminden aldığı güçle, 2012
yılında kurumsal yapısını ve
kültürünü daha da güçlendirerek
temel hedef ve stratejileri
doğrultusunda büyümesini
sürdürmüştür. Yılsonunda toplam
yatırım harcamalarımız 111 milyon
ABD doları olarak gerçekleşirken,
ciromuz ise 293 milyon ABD
dolarına ulaştı.
Finansal yapımızı güçlendirmek
ve planladığımız projelerin önünü
açmak hedefi doğrultusunda
geçtiğimiz yıl içinde çıkarılmış
sermayemizi nakit karşılığı %77,5
oranında artırarak 281,7 milyon TL’den
500 milyon TL’ye çıkardık.
Ayrıca yeniden yapılandırma
çalışmalarımız kapsamında,
Şirketimizin %100 oranında hissedarı
olduğu Rusya’daki 170 MW elektrik
ve 150 gcal ısı üretim kapasitesine
sahip Tereshkovo doğal gaz
santrali ve inşası devam eden
170 MW elektrik ve 270 gcal ısı
kapasitesine sahip Kojukhovo
doğal gaz santral yatırımı Zorlu
Holding A.Ş.’ye devredildi.
İsrail yatırımlarını üstlenen Ashdod
Energy Ltd. ve Ramat Negev
Energy Ltd.’nin tüm hisselerini,
Zorlu Enerji’nin hisselerinin
%42,15’ine sahip olduğu Ezotech
Electric Ltd. Şirket’ine devrettik.
Bu yeni hisse paylaşımı ile her
iki projenin de dolaylı ortağı
konumuna gelmiş bulunuyoruz.
Zorlu Enerji’nin %26,24 oranında
ortağı olduğu Solad Energy
Ltd. Şirket’inde, diğer ortak olan
Edeltech Ltd. ile yapılan hisse
devirleri sonucu Şirketimizin
hissedarlık oranı %42,15 oldu.
Yenilenebilir enerjide
yurt içinde jeotermal ile
büyüyoruz.
Zorlu Enerji olarak, stratejimizi
yerli ve yenilebilir enerji
kaynaklarına yatırımlarla
büyümek üzerine kurduk. Küresel
ölçekte sürdürülebilirlik bilinci
yaygınlaştıkça ve bu konuda
yürütülen projeler çoğaldıkça,
daha yaşanabilir bir dünyaya
kavuşacağımıza inancımız tamdır.
Bu doğrultuda 2012 yılında,
Türkiye’nin jeotermal kaynaklarının
%87’sine sahip Ege Bölgesi’ne
yatırımlarımız sürmüştür. İnşasına
Denizli Kızıldere’de bu yıl başlanan
jeotermal projemiz tamamlandığında
Türkiye’nin en büyük jeotermal
santrali olacaktır. Santralin toplam
600 milyon kWh/yıl kapasitesi ile
79 milyon ton/yıl fuel-oil ve bunun
karşılığında yılda 86 milyon ABD
doları dış kaynaklı enerji giderini
ikame etmesi beklenmektedir.
2012 yılında Kızıldere’nin yanı sıra,
Manisa Alaşehir’deki jeotermal
sahamızda da önemli adımlar
atılmıştır. 2040 yılına kadar üretim
lisansımızın bulunduğu Alaşehir’de
sondaj çalışmaları sürdürülmekte,
30 MW kurulu güce sahip olacak
tesisin inşaatına proje finansmanı
tamamlandıktan sonra 2013 yılında
başlanması hedeflenmektedir.
2013 yılında jeotermalin yanında
hidroelektrik ve rüzgâr alanlarında
da yeni yatırımlar gerçekleştirmeyi
hedeflemekteyiz. 124 MW
kapasiteye sahip olacak Dalaman,
Sami Soydam Hidroelektrik
Santrali’nin inşasına proje
finansmanı tamamlandıktan sonra
başlanması planlanmaktadır.
İhalesini kazandığımız Tirebolu’daki
30 MW kapasiteli hidrolik
santralin lisans ve yatırım öncesi
çalışmaları devam ediyor. Ayrıca,
Osmaniye Sarıtepe’de 50 MW ve
Demirciler’de 60 MW kapasiteli
iki rüzgâr santrali projemizle ilgili
çalışmalarımızda da önemli mesafe
kat ederek, rüzgâr kapasitemizi
yurt içinde 245 MW’a çıkarmayı
planlıyoruz.
Yurt dışında yatırımlarımız
hızla devam etmektedir.
İsrail’de ortağı olduğumuz 800 MW
kapasiteli Dorad Doğal Gaz Çevrim
Santrali’nin inşaatına 2011 yılında
başlanmış olup, Santral’in inşaatının
2013 sonunda tamamlanması için
çalışmalar hızla sürdürülmektedir.
Yeniden yapılanma ve devir
işlemlerinden sonra dolaylı ortağı
durumuna geldiğimiz, yine İsrail’de
bulunan, toplam kurulu güçleri
175 MW olacak Ashdod ve Ramat
Negev santrallerinin Eylül 2012’de
sürmektedir. Solad projesinin
finansman çalışmaları ise devam
etmektedir.
Pakistan Jhimpir’deki rüzgâr
santralinin 50,4 MW’lık ikinci faz
inşası çalışmaları kapsamında
projede yer alan 28 türbinin
montajı tamamlanmıştır. Santralin
2013 yılında tam kapasite ile
üretime geçmesi planlanmaktadır.
Sürdürülebilir ve verimli
yatırımlar yapıyoruz.
Tesislerimizin üretim verimliliğini
artırırken, kaynak tüketimi ve
üretim sonucu oluşan emisyon
miktarlarını azaltmak temel
prensibimizdir. Bu bağlamda, 2009
yılında başlattığımız Lüleburgaz
Doğal Gaz Santrali Geliştirme
Projesi, enerji verimliliği konusunda
sektörde örnek teşkil etmektedir.
2012 yılında tüm ünitelerin devreye
alınmasıyla Santral, çevresel
etkisi düşürülmüş enerji arzı
oluşturma konusunda muadil
işletmelere oranla oldukça ileri
bir seviyeye ulaşmıştır. Kapasite
artırma çalışmaları kapsamında,
konfigürasyon portföyüne kombine
çevrim teknolojisi de eklenen
tesisin buhar ve elektrik üretim
esnekliği büyük ölçüde geliştirilmiş,
böylelikle kapasitesi 148,2 MW
elektrik ve 239 ton/saat buhara
ulaşmıştır. Kapasite artırımına paralel
olarak uygulanan iyileştirmelerle
santralin elektrik verimliliği %5
artırılmış, kullanılan doğal gazda
61,35 m3/yıl tasarruf sağlanmıştır.
Karbon emisyonu 100 bin ton/yıl,
kullanılan enerji de %30 azaltılmıştır.
Ayrıca Lüleburgaz Enerji
Santrali’ne Türkiye enerji sektörü
için bir ilk olan soğutma suyunu
civardaki tesislerin atık sularından
sağlayan özel bir geri dönüşüm
sistemi kurulmuştur. Bu sistem
sayesinde soğutma suyu Zorluteks
fabrikasının atık suyundan elde
edilmekte, böylelikle yer altı su
rezervi kullanımında yılda 950.400
ton tasarruf sağlanmaktadır. Yeni
yatırım kapsamında devreye giren
atık su kazanı ile buhar türbininden
geri dönen suyun da kullanımı
sağlanarak yılda yaklaşık 500 bin ton
su geri kazanılmaktadır. Bu sayede
Santral’in taze su ihtiyacı da asgari
düzeye indirilmektedir.
Faaliyetlerimizi doğaya
karşı sorumluluğumuzun
bilinciyle sürdürüyoruz.
Zorlu Enerji olarak, yurt içi
veya dışında yürüttüğümüz
tüm faaliyetlerimizde, hem
kurum olarak hem de birey
olarak enerjimizi aldığımız
dünyamıza ve kaynaklarımıza
karşı sorumluluğumuz olduğunun
bilinciyle hareket etmekteyiz.
Sürdürülebilirlik kavramını iş
anlayışımızın temeli olarak
görmekte ve sürdürülebilirliği
tüm iş süreçlerimize entegre
etmenin önemine inanmaktayız.
25
Sürdürülebilir çevre
konusunda yürüttüğümüz
çalışmalarımızı eğitim
alanında hayata
geçirdiğimiz kurumsal
sosyal sorumluluk
projeleri ile de
destekliyoruz.
Bu doğrultuda enerji verimliliğini;
yaşam kalitesini bozmadan enerji
tüketimini azaltmak, süreçlerde
asgari enerji ile maksimum
performansı sağlamak ve doğal gaz
santrallerimizde atık ısıyı kullanmak
şeklinde tanımlamaktayız.
Geliştirme yatırımlarımızı, tüm
santral ve işletmelerimizde bu
üç adımı uygulayacak ortamların
tespitine yoğunlaştırmakta;
makine ve donanımlarımızı bu
amaçlara hizmet edecek şekilde
seçmekteyiz. Sürdürülebilir
çevre konusunda yürüttüğümüz
çalışmalarımızı eğitim alanında
hayata geçirdiğimiz kurumsal
sosyal sorumluluk projeleri ile de
destekliyoruz.
“Sıfır karbon” ve enerji
bilinci yüksek nesiller için
çalışıyoruz.
Dünyadaki mevcut enerji
kaynaklarının kullanılması,
korunması ve yönetilmesi
noktasında, gelecek nesillere
önemli bir görev düşmektedir.
Bunun bilinciyle, 2009 yılından
bu yana, www.enerjisitemiz.com,
Zorlu ile Rüzgâr Enerjisi, Zorlu ile
Doğal Gaz, Zorlu ile Jeotermal
Enerji ve Zorlu ile Su Enerjisi gibi
yayınlarımız aracılığıyla çocukların
enerji kaynaklarının geleceği
ve enerji tasarrufu konusunda
bilgilerini artırmak konusunda
çalışmalar yürütmekteyiz. Bunun
yanında 2010 yılından beri de,
Türkiye’de bir enerji şirketi
tarafından yürütülen ulusal
26
ölçekteki ilk enerji konulu eğitim
projesi olan “Enerjimiz Çocuklar
İçin” projesini sürdürmekteyiz.
Proje kapsamında 2,5 yıl içinde
İstanbul, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ,
Lüleburgaz, Gaziantep, Nizip,
Osmaniye, Denizli, Rize, Erzincan,
Kars, Çerkezköy ve Kayseri’de
104 bin çocukla bir araya geldik.
Süreç içinde, TEGV, LÖSEV
gibi sivil toplum örgütleriyle
işbirlikleri gerçekleştirdik. Bu
projeye, aktif olarak destek
vererek daha fazla çocuğumuza
ulaşmakta yardımcı olan Gazdaş
gönüllülerine teşekkürlerimi
sunuyorum. Başarıyla sürdürülen
bu projelerimizin yanında, 2012
yılında yine çocuklara yönelik
olarak TOÇEV ile Türkiye’nin ilk
enerji dramasını; Şişli Bilim Merkezi
ile de “Gelecek Sizin, Enerjiniz
Tükenmesin” eğitim çalışmasını
başlattık.
Zorlu Enerji Grubu, enerji
sektöründe 2011 yılında
sürdürülebilirlik raporlaması yapan
ilk şirket olmuş, 2012’de yayımlanan
ikinci Sürdürülebilirlik Raporu,
sektörün GRI A seviyesinde
onaylanan ilk raporu olma
başarısını göstermiştir. Rapor
aynı zamanda dünyadaki enerji
şirketlerinin hazırladığı GRI A
seviyesindeki 24 rapordan biri
olmuştur.
2009 yılından bu yana izlemeye
aldığımız karbon ayak izi
konusunda; teknik birimlerimiz
ve sürdürülebilirlik stratejimizi
uygulayan ekiplerimiz vasıtasıyla,
düşük karbonlu ekonomiye
geçişte karşı karşıya olunan risk
ve fırsatları geleceğe yönelik
stratejilere dönüştürebilmek için
çalışmalar yürütmekteyiz. 2012
yılı içinde Zorlu Enerji’nin tüm
etkinliklerinin bıraktığı ayak izine
karşılık olarak Türkiye’nin dört bir
yanında ağaçlandırma çalışmalarına
başlanmıştır. İlk olarak Denizli’de
kurduğumuz 8.250 fidanlık
ormanı, Arpaçay ve Tunceli’de
tesis edeceğimiz yeni ormanlar
izleyecektir.
ISO 14064-1 Sera Gazı Emisyon
Doğrulama Standardı belgesini
alan ilk enerji şirketi olmanın
sorumluluğu ile sektöre örnek
olacak çalışmalar hayata
geçirmeye devam ediyoruz. 2011
yılından bu yana sürdürdüğümüz
izleme çalışmaları neticesinde,
Zorlu Enerji’nin faaliyetlerinden
kaynaklanan doğrudan CO2
emisyonlarının %11, dolaylı CO2
emisyonlarının ise %3 azalmasını
sağladık. Bunun yanında, doğal
kaynakların tasarruflu kullanımı
konusundaki çalışmalarımız da,
2012 yılında su tüketiminin %9
azaltılması ile sonuçlanmıştır.
2013 yılı istikrarlı
büyümemizi sürdürdüğümüz
bir yıl olacaktır.
Yatırımlarımıza hız verdiğimiz 2012
yılının ardından yapımı devam
eden projelerimizin de faaliyete
geçmesiyle 2013 yılında, finansal
anlamda önemli bir büyüme
trendine gireceğimize inancımız
tamdır.
Zorlu Enerji, Türkiye’nin
yenilenebilir kaynak çeşitliliği
yaratma hedefine destek
olmakta kararlıdır. Bu doğrultuda,
vizyonumuzu yerli ve yenilenebilir
enerji kaynaklarına odaklayarak,
katma değer yaratan, istihdamı
destekleyen ve her yönüyle
sürdürülebilirliğe katkı sağlayan
projeler gerçekleştirmeye devam
edeceğiz. Hedefimiz yurt içinde
yerli ve yenilenebilir enerji
yatırımlarıyla büyümeye devam
etmektir.
Zorlu Enerji Grubu,
enerji sektöründe
2011 yılında
sürdürülebilirlik
raporlaması yapan
ilk şirket olmuş,
2012’de yayımlanan
2’nci Sürdürülebilirlik
Raporu, sektörün GRI A
seviyesinde onaylanan
ilk raporu olma
başarısını göstermiştir.
Yol haritasını hızlı büyümek
üzerine değil, sektörünün
öncüsü olma ve uluslararası
arenada rekabet gücünü artırma
stratejisi üzerine kuran Zorlu
Enerji’nin bugünkü seviyesine
gelmesinde katkısı büyük olan
tüm çalışanlarımıza; desteklerini
her daim hissettiğimiz Yönetim
Kurulumuz, hissedarlarımız ve
diğer paydaşlarımıza teşekkürlerimi
sunuyorum.
İbrahim Sinan Ak
Zorlu Enerji Genel Müdürü
27
ÜST YÖNETİM
İ. Sinan Ak
Genel Müdür
(1971 - Ankara) İ. Sinan Ak, İstanbul
Teknik Üniversitesi İşletme
Mühendisliği Bölümü’nden 1995
yılında mezun oldu. Çalışma
yaşamına Evgin Yatırım Menkul
Değerler A.Ş.’de yatırım uzmanı
olarak başladı. Ardından, ABD’deki
Old Dominion University’de MBA
yaptı. 2000-2002 yılları arasında
Vestel Komünikasyon’da Finans
Şefi, 2002-2006 yılları arasında
ise Vestel Beyaz Eşya’da Finans
Müdürü olarak çalışan Ak, 2006
yılında Zorlu Enerji Grubu’na katıldı.
2012 yılına kadar Zorlu Enerji
Elektrik Üretim A.Ş. Finans ve Mali
İşlerden Sorumlu Genel Müdür
Yardımcılığı görevini yürüten
İ. Sinan Ak, Ocak 2012’de
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Genel Müdürlüğü görevine atandı.
Hüseyin Morkoyun
Mali İşler Direktörü
(1962 - İstanbul) Hüseyin
Morkoyun, çalışma yaşamına
Halis Toprak Holding finans
departmanında başladı. 1987-1996
yılları arasında Hürriyet Ofset
Gazetecilik ve Matbaa A.Ş. Mali
İşler departmanında üstlendiği
çeşitli görevlerin ardından
Muhasebe Müdürü oldu. Morkoyun,
1996-2006 yılları arasında Vestel
Pazarlama A.Ş.’de Finansman
Müdürü olarak görev yaptı. 2006
yılından itibaren Zorlu Doğal
Gaz Mali İşlerden Sorumlu Genel
28
Müdür Yardımcılığı görevini
yürüten Hüseyin Morkoyun, 15
Mart 2012 tarihinde Zorlu Enerji
Elektrik Üretim A.Ş. Mali İşler
Direktörlüğü’ne atandı.
Ali Kındap
Genel Müdür Yardımcısı
(1968 – Çankırı) Ali Kındap, Orta
Doğu Teknik Üniversitesi Makine
Mühendisliği Bölümü’nden 1990
yılında mezun oldu. Çalışma
hayatına Gama Şirketler Grubu’nda
başlayan Kındap, Meteksan A.Ş.
ve Güriş İnşaat ve Mühendislik
A.Ş.’de görev yaptı. 2008 yılında
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri
İnşaat Tic. A.Ş.’de Genel Müdür
Yardımcısı olarak Zorlu Enerji
Grubu’na katılan Ali Kındap,
2011 yılından bu yana Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’de
Uygulamalardan Sorumlu Genel
Müdür Yardımcılığı görevini
yürütmektedir.
Aydın Akat
(1970 – Erzincan) Aydın Akat,
1990 yılında Orta Doğu Teknik
Üniversitesi İnşaat Bölümü Ön
Lisans programını tamamladı ve
1996 yılında İstanbul Üniversitesi
İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden
mezun oldu. İş hayatına 1990
yılında Cevahirler İnşaat’ta başladı
ve 1996-2005 yılları arasında
Tekfen İnşaat bünyesindeki
projelerde görev aldı. 2005 yılında
Zorlu Enerji Grubu’na katılan
Akat, Zorlu Endüstriyel ve Enerji
Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.’de Proje
Yöneticisi olarak çalıştı. 2008-2011
yılları arasında Zorlu Endüstriyel ve
Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.
Mühendislik Müdürü olarak görev
yapan Akat, 2011 yılı Ekim ayından
itibaren Zorlu Enerji Elektrik Üretim
A.Ş.’de Projelerden Sorumlu Genel
Müdür Yardımcısı olarak görevine
devam etmektedir.
A. Yağmur Özdemir
(1978 – Ankara) A. Yağmur
Özdemir, Doğu Akdeniz
Üniversitesi Ekonomi
Fakültesi’nden 2000 yılında
mezun oldu. Bilgi Üniversitesi’nde
Ekonomi Hukuku, Karachi
Üniversitesi’nde Executive MBA
ve İngiliz Hukuku yüksek lisans
programlarını tamamladı. Çalışma
hayatına 2000 yılında Arthur
Andersen Şirket’inde Denetçi
olarak başladı. 2002-2004 yılları
arasında Ernst & Young’da çalıştı.
2004-2007 yılları arasında Vestel
Elektronik Grubu’nda Finansal
Kontrolör olarak görev aldı. 2007
yılında Zorlu Enerji Elektrik Üretim
A.Ş.’de Proje Finansman Müdürü
olarak göreve başlayan A. Yağmur
Özdemir, 2012 yılında Zorlu Enerji
Elektrik Üretim A.Ş.’de Yatırımlar
ve Proje Finansman Müdürü olarak
görev yaptı. 2012 yılı Ekim ayından
bu yana Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş.’de Yatırımlar ve Proje
Finansmandan Sorumlu Genel
Müdür Yardımcısı olarak görevine
devam etmektedir.
29
ENERJİMİZ TÜRKİYE’NİN ENERJİSİ
Hidroelektrik yatırım stratejileri
kapsamında, çalışmalarımız
Dalaman ve Harşit Çayı üzerinde yoğunlaştı.
124 MW’lık potansiyele sahip olacak
Dalaman, Sami Soydam Hidroelektrik
Santrali ve 30 MW gücündeki Harşit,
Tirebolu Hidroelektrik Santrali için yatırım
öncesi çalışmalarımız devam ediyor.
30
Dalaman, Denizli
31
2012 Kısa Kısa...
Pakistan Rüzgâr Santrali için
Pakistan Rüzgâr Santrali’nin
dünyanın önde gelen türbin
finansman kapanışı, 29 Mayıs
üreticilerinden Vestas ile 28
2012 tarihinde İslamabad’da
adet türbin alımını içeren
yapılan bir törenle
anlaşma gerçekleştirildi.
gerçekleştirildi.
Zorlu Doğal Elektrik Üretimi
Ashdod Energy Ltd. ve Ramat
A.Ş.’nin %100 oranında
Negev Energy Ltd.’nin tüm
hisseleri Zorlu Enerji tarafından
hisseleri, Zorlu Enerji’nin
devralındı.
hisselerinin %42,15’ine sahip
olduğu Ezotech Electric Ltd.
Şirket’ine devredildi.
Zorlu Enerji 2011 Yılı
Faaliyet Raporu, MerComm
Galaxy Ödülleri’nin “Enerji”
kategorisinde “Altın Ödül”ü aldı.
Zorlu Enerji, Karbon Saydamlık
Projesi’ndeki (Carbon
Disclosure Project) saydamlık
skoruyla ilk beş şirket arasında
yer aldı.
Kızıldere Santrali’nde erozyon
kontrolü ve bitkilendirme
çalışması yapıldı.
32
Zorlu Enerji’nin %100 oranında
Zorlu Enerji’nin %26,24
Zorlu Enerji, finans
hissedarı olduğu ICFS
oranında ortağı olduğu Solad
kurumlarından Ashdod
International LLC’nin (“ICFS”),
Energy Ltd. Şirket’inde,
ve Ramat Santralleri için
Rosmiks International BV’de
diğer ortak olan Edeltech
toplamda yaklaşık 1,1 milyar
(“Rosmiks BV”) bulunan
Ltd. ile yapılan hisse devirleri
İsrail şekeli tutarında kredi
%100 oranındaki hisselerinin
sonucu Şirket’in hissedarlık
sağladı.
tamamı Zorlu Holding A.Ş.’ye
oranı, %42,15 olacak şekilde
devredildi.
değiştirildi.
Zorlu Enerji Grubu İnsan
Kaynakları Departmanı,
işe alım portalı Kariyer.net
tarafından, başvurulara en
kısa sürede geri dönüş yaptığı
ve başvuruların tamamını
cevapladığı için Enerji Sektörü
alanında “İnsana Saygı
Ödülü”nü ikinci kez aldı.
Zorlu Enerji, Nisan 2012’de
ICCI 2012 Uluslararası Enerji ve
Çevre Fuarı ve Konferansı’na
Şirket’in çıkarılmış sermayesi
katıldı.
nakit karşılığı %77,5 oranında
218.335.000 TL artırılarak
281.665.000 TL’den
500.000.000 TL’ye yükseltildi.
Pakistan Rüzgâr Santrali
Mart 2012’de Project
Finance dergisi tarafından
verilen “Ortadoğu’nun
En İyi Yenilenebilir Enerji
Finansmanı” ödülünü aldı.
33
2012 YILINDA TÜRKİYE’DE ENERJİ SEKTÖRÜ
Türkiye’de 1985’ten bu yana
elektrik talebi, yıllık ortalama
%7,3’lük bir hızla artmıştır.
2010 ve 2011 yıllarında elektrik
talebinde sırasıyla %7,9 ve %9
oranında yaşanan güçlü artış,
2012 yılında da devam etmiş ve
bu kapsamda talep %5,1 oranında
artarak 241.946,6 GWh olarak
gerçekleşmiştir.
2012 yılında doğal gaz santrallerinin
elektrik üretimindeki payı %43’e
(2011: %45) ve kömür santrallerinin
payı %27’ye (2011: %28) gerilerken,
yenilenebilir enerji (hidroelektrik,
rüzgâr ve jeotermal) santrallerinin
elektrik üretimindeki payı ise 2011
yılındaki %27 seviyesinden %29’a
yükselmiştir.
2012 yılının ilk çeyreğinde DUY
piyasasındaki elektrik fiyatları,
soğuk hava koşulları paralelinde
gözlenen güçlü talep artışı ve
Türkiye elektrik üretiminin ana
kaynaklarından biri olan doğal
gaz arzında yaşanan sıkıntılara
bağlı olarak yüksek seviyelerde
seyretmiştir. Yılın ikinci çeyreğinde,
yılın ilk çeyreğine kıyasla,
mevsimsellik paralelinde gözlenen
düşük talep/yüksek arz (özellikle
hidroelektrik santrallerinden
gelen) koşulları fiyatların yılın
ilk çeyreğine göre daha düşük
seviyelerde seyretmesine neden
olmuştur. Yılın üçüncü çeyreğinde
ise mevsimsellik paralelinde
elektrik tüketiminde artış
gözlenmiş, Temmuz ayında puant
talep tarihsel olarak en yüksek
34
seviyeye ulaşarak 27 Temmuz
tarihinde 39.045 MW olarak
gerçekleşmiştir. Bu paralelde DUY
piyasasındaki elektrik fiyatları
yılın ikinci çeyreğine göre üçüncü
çeyrekte daha yüksek seviyede
seyretmiştir. Regüle fiyat tarafında,
en son 1 Nisan 2012 tarihinde
gerçekleşen ortalama %8,1 fiyat
artışının ardından, EPDK 1 Ekim
itibarıyla uygulanmak üzere nihai
elektrik fiyatlarına %4,03 - %9,81
arasında zam yapmıştır. Yine
1 Nisan tarihinde gerçekleşen
ortalama %18,72 fiyat artışının
ardından, BOTAŞ 1 Ekim itibarıyla
geçerli olmak üzere doğal gaz
satış fiyatlarını ortalama %9,8
oranında artırmıştır. Yapılan bu
zamlar paralelinde yılın dördüncü
çeyreğinde, talepteki yavaşlamaya
rağmen DUY piyasasındaki elektrik
fiyatları yılın üçüncü çeyreğindeki
seviyelerde gerçekleşmiştir.
Türkiye’de 1985’ten bu yana
elektrik talebi, ekonomik gelişme,
sanayileşme ve kentleşme
paralelinde yıllık ortalama %7,3’lük
bir hızla artmıştır. TEİAŞ’ın
verilerine göre, 2012 yılsonu
itibarıyla yaklaşık 57.058 MW
kurulu güce sahip olan Türkiye’nin,
tahmin edilen elektrik talep
artışına paralel olarak önümüzdeki
on yıllık süreç içinde mevcut
kapasitesini en az iki katına
çıkarmaya gereksinim duyacağı
öngörülmektedir. Bu kapsamda,
TEİAŞ’ın yayımladığı “Türkiye
Elektrik Enerjisi 10 yıllık Üretim
Kapasite Projeksiyonu” raporuna
göre 2017 yılından itibaren elektrik
arzı açığı ile karşı karşıya kalınması
beklenmektedir. Enerji yatırımları
için gereken minimum 3-4 yıllık
yatırım süreci de göz önünde
bulundurulduğunda, gelecek
yıllarda arz açığıyla karşılaşmamak
için önlemlerin şimdiden alınması
ve yatırımlara hızla devam edilmesi
gerekmektedir.
Bu paralelde, Devlet Planlama
Teşkilatı Müşteşarlığı’nca
yayımlanan “Elektrik Enerjisi
Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji
Belgesi”nde, yeni yapılacak
yatırımlarda yerli kaynakların
payının artırılmasının ve aynı
zamanda yenilenebilir kaynakların
payının en az %30 düzeyine
çıkarılmasının öncelikli olarak
hedeflendiği belirtilmiştir. Rapora
göre 2023 yılına kadar:
• Mevcut linyit ve taşkömürü
kaynaklarının tümünün
değerlendirilmesi,
• Nükleer enerji payının en az %5
seviyesine çıkarılması,
• Hidroelektrik potansiyelinin
tamamının kullanılması,
• Rüzgâr enerjisi kurulu gücünün
20.000 MW’a çıkarılması ve
• 600 MW’lık mevcut
jeotermal potansiyelimizin
tamamının işletmeye alınması
hedeflenmektedir.
Bu kapsamda, 4 Ocak 2011
tarihinde yenilenebilir kaynaklara
dayalı elektrik üretiminin teşvikini
amaçlayan Yenilenebilir Enerji
Kaynaklarının Elektrik Enerjisi
Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin
Kanunda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun kabul edilmiştir. YEK
destekleme mekanizmasına tabi
üretim lisansı sahipleri için 10
yıl süreyle fiyat garantisi veren
yasa, aynı zamanda yenilenebilir
enerji sistemlerinde kullanılacak
yerli üretimi de teşvik etmeyi
amaçlamaktadır. Yine yerli
kaynakların üretimdeki payının
artırılmasına yönelik çalışmalar
paralelinde, 15 Şubat 2013 tarihli
Resmi Gazete’de yayınlanan
Bakanlar Kurulu Kararı ile yerli
kömür ve linyit kullanan elektrik
santralleri teşvik kapsamına
alınmıştır.
Sektörde devam eden
serbestleşme paralelinde Mart
2013’te “Elektrik Piyasası Kanunu”
yürürlüğe girmiştir. Kanunun amacı
elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli,
düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu
bir şekilde tüketicilerin kullanımına
sunulması için, rekabet ortamında
özel hukuk hükümlerine göre
faaliyet gösterebilecek, mali açıdan
güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik
enerjisi piyasasının oluşturulması
ve bu piyasada bağımsız
bir düzenleme ve denetimin
yapılmasının sağlanmasıdır. Yasada
arz güvenliğinin sağlanması
ve referans piyasa fiyatının
şeffaf bir şekilde oluşturularak
yatırımcılara güven veren bir
piyasa oluşturulması için kilit
önem taşıyan Enerji Borsası’nın
kurulmasına ilişkin yasal altyapı için
de düzenleme yapılmıştır.
Enerji sektöründe rekabete dayalı
bir ortamın sağlanması, mali
açıdan güçlü, şeffaf ve istikrarlı
enerji piyasalarının oluşturulması
ve bu piyasaların düzenlenmesi ile
denetlenmesi enerji sektörünün
gelişimi ve dünya ölçeğinde
rekabet gücünün artması açısından
büyük önem taşımaktadır. Bu
kapsamda özelleştirme tarafında
yaşanan gelişmeler aşağıda yer
almaktadır.
35
2012 YILINDA TÜRKİYE’DE ENERJİ SEKTÖRÜ
EPDK’nın 24 Ocak 2013 tarihli
toplantısında alınan karar
doğrultusunda serbest
tüketici limiti 5.000 kWh’a
indirilmiştir.
Üretim tarafında:
Dağıtım tarafında:
2009 yılında başlayan T. Elektrik
Üretim A.Ş.’ye ait üretim tesislerinin
özelleştirme çalışmaları devam
etmektedir. Bu kapsamda,
T. Elektrik Üretim A.Ş.’nin 2011 yılı
faaliyet raporuna göre, ihaleleri
19 grup halinde tamamlanan
T. Elektrik Üretim A.Ş.’ye ait
52 adet küçük hidroelektrik
santralinden 10 grubun
(28 adet HES) devri tamamlanmış,
beş grubun (12 adet HES) devir
çalışmaları devam etmekte ve dört
grubun (12 adet HES) ihalesi iptal
edilmiştir.
Raporun yayımlanma tarihi
itibarıyla 13 bölge özelleşmiştir.
Kalan sekiz bölgenin %100
oranındaki hisselerinin blok satış
yöntemi ile özelleştirilmeleri
tamamlanmış, hisse devri için
süreçler devam etmektedir.
Aynı paralelde, T. Elektrik Üretim
A.Ş.’ye ait toplamda yaklaşık
16.000 MW kapasiteye sahip olan
elektrik santrallerin özelleştirilme
süreçleri başlatılmıştır. İlk etapta
dört termik üretim santralinin
(Hamitabat, Soma A-B, Kangal
ve Seyitömer), sonrasında
ise hidroelektrik ve termik
santrallerinden oluşan dokuz
portföy grubunun özelleştirilmesi
ve özelleştirmelerin 2-3 yıl içinde
tamamlanması hedeflenmektedir.
Bu kapsamda, 28 Aralık 2012’de
Seyitömer santralinin ve
8 Şubat 2013 tarihinde Kangal
santralinin “işletme hakkı verilmesi”
yöntemiyle özelleştirilme ihaleleri
tamamlanmıştır. Aynı paralelde
Hamitabat santralinin “blok satış”
yoluyla özelleştirilmesi için son
teklif verme tarihi 28 Şubat 2013
olarak belirlenmiştir.
36
Dağıtım tarafındaki
özelleştirmelerle aynı paralelde
Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı’nca hazırlanan ve
16 Eylül 2009 tarihinde Resmi
Gazete’de yayımlanan “Orta Vadeli
Program (2010-2012)” raporunda
tüketim tarafında piyasa açıklık
oranının artırılabilmesi amacıyla,
serbest tüketici limitinin düzenli
olarak indirileceği ve 2015 yılına
kadar tüm tüketicilerin serbest
tüketici olmalarının sağlanacağı
belirtilmiştir. Bu kapsamda
EPDK’nın 24 Ocak 2013 tarihli
toplantısında alınan karar
doğrultusunda serbest tüketici
limiti 5.000 kWh’a indirilmiştir.
2012 YILINDA ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
Elektrik Üretimi ve Satışı
Yenilenebilir enerji
üretim kapasitesi 262,6
MW’a ulaşırken, toplam
kurulu güç içindeki payı
da yaklaşık %34 olarak
gerçekleşmiştir.
2012 yılında 85,4 milyon ABD
doları Pakistan’daki rüzgâr santrali
yatırımı olmak üzere toplam
111,2 milyon ABD doları tutarında
yatırım harcaması gerçekleşmiştir.
Zorlu Enerji’nin yurt içi üretim
kapasitesi 771 MW’a ve yenilenebilir
enerji üretim kapasitesi de
262,6 MW’a ulaşırken, toplam
kurulu güç içindeki payı da %34
olarak gerçekleşmiştir. Şirket,
ağırlıklı olarak jeotermal, rüzgâr
ve hidroelektrik yatırımlarıyla
Türkiye’deki kurulu gücünü
artırmayı hedeflemektedir.
Üretim
Elektrik (kWh)
Buhar (ton)
Satış
Elektrik (Üretim) (kWh)(*)
Elektrik (Ticari ) (kWh)
Buhar (ton)
Aralık 2012
1.816.233.751
604.710
Aralık 2011
2.220.678.441
583.046
1.739.732.691
1.065.319.003
604.710
2.137.122.785
644.249.510
583.046
(*) Durdurulan faaliyetler kapsamında yer alan Rosmiks LLC’nin 2012 yılında yaptığı 718.294.536
kWh elektrik satışı ve 53.973 gcal ısı satışı bulunmaktadır.
37
Yerli ve Yenilenebilir Enerji Yatırımları
zorlu enerji bünyesindeki
zorlu doğal Şirketi ve
Türkiye’nin ilk jeotermal
santrali olan 15 MW
kapasiteli Denizli Kızıldere
Jeotermal Santrali ile
Kızıldere jeotermal
sahasının 30 yıl süreyle
işletme hakkına sahiptir.
38
Artan enerji talebine
ve bölgesel kalkınmaya
jeotermal desteği
Zorlu Enerji, Türkiye’nin ilk
jeotermal santrali olan 15 MW
kapasiteli Denizli Kızıldere
Jeotermal Santrali ile Kızıldere
jeotermal sahasının 30 yıl süreyle
işletme hakkına sahiptir.
Bu santrale ek olarak planlanan ve
Mart 2012’de temeli atılan
80 MW kapasiteli yeni yatırım ile
de Kızıldere’deki kapasitesini
95 MW’a ulaştırmayı
hedeflemektedir. Kızıldere
sahasında devam eden ikinci faz
çalışmalarının tamamlanmasıyla
birlikte
600 milyon kWh elektrik enerjisinin
yanı sıra, 30 MW’ı sera, 20 MW’ı
Sarayköy ilçesindeki konutların
ısıtılmasında kullanılmak üzere
toplam 50 MW elektrik üretilmesi
öngörülmektedir. 2013 yılında
hayata geçirilmesi planlanan proje
tamamlandığında, Türkiye’nin en
büyük jeotermal santrali olacaktır.
Jeotermal enerjiyi sürdürülebilir
kılmak için başta reenjeksiyon
olmak üzere çeşitli iyileştirme
faaliyetleri yürütülmektedir.
Jeotermal enerjinin entegre
kullanımını amaçlayan yatırım,
Türkiye’de bir “ilk” olma özelliğini
taşımaktadır.
Türkiye’nin önemli kaynak
potansiyeline sahip jeotermal
sahalarından Manisa Alaşehir’de
2040 yılına kadar üretim lisansı
bulunan Zorlu Jeotermal Enerji
Elektrik Üretim A.Ş., sondaj
çalışmalarının tamamlanması
ve proje finansmanının da
sağlanmasıyla 30 MW kurulu
kapasiteye sahip olacak bölgenin
ilk jeotermal santralinin inşaat
çalışmalarını başlatmayı ve
2014 yılında faaliyete almak
üzere projeyi tamamlamayı
planlamaktadır.
2017 yılına kadar devreye almayı
planladığı jeotermal santral
projeleriyle jeotermal kurulu
gücünü 300 MW’a yükseltmeyi
hedefleyen Zorlu Enerji, ülkemizin
2023’e kadar jeotermalde ulaşmayı
hedeflediği 600 MW’lık kurulu
gücün yarısına taliptir.
Zorlu Jeotermal Elektrik
Üretimi A.Ş. Alaşehir ve
Simav jeotermal sahalarında
“sosyal etki değerlendirme”
araştırmaları gerçekleştirmiş,
yöre halkının yatırımlarla ilgili
görüşlerini öğrenmiştir. Elde
edilen veriler, projelerin teknik
planlaması aşamasında sosyal
hayata olan etkilerin azaltılması
ve doğru yönetilmesi için
değerlendirilecektir.
devreye almayı
planladığı jeotermal
santral projeleriyle
kurulu gücünü yaklaşık
300 MW’a yükseltmeyi
hedefleyen Zorlu Enerji,
ülkemizin 2023’e kadar
jeotermalde ulaşmayı
hedeflediği 600 MW’lık
kurulu gücün yarısına
taliptir.
Zorlu Enerji’nin gururu:
Zorlu Enerji’nin gurur kaynağı olan
135 MW kurulu kapasiteye sahip
Gökçedağ Rüzgâr Santrali (RES),
sağladığı sera gazı azaltımı ve
sürdürülebilir kalkınmaya katkısı
nedeniyle Gold Standard almaya
hak kazanmıştır. Santral, 2011
yılından bu yana tam kapasiteyle
üretimine devam etmektedir.
Bu santralin yanı sıra Zorlu
Enerji’nin toplam kurulu güçleri
110 MW olan Osmaniye’deki
Sarıtepe 50 MW, Demirciler’de
ise 60 MW kurulu güce sahip
iki proje için daha üretim lisansı
bulunmaktadır. Bu yatırımların
tamamlanmasıyla birlikte mevcut
rüzgâr kapasitesinin 245 MW’a
yükseltilmesi planlanmaktadır.
Zorlu Enerji’den örnek HES
yatırımları
Zorlu Enerji Elektrik Üretim
A.Ş.’nin Dalaman Çayı üzerinde
124 MW kapasiteye sahip Sami
Soydam Hidroelektrik Santrali
ile ilgili yatırım öncesi çalışmalar
sürmektedir. Denizli’deki
projenin etki alanı içerisindeki
doğal zenginliğin geleceğini
güvence altına almayı amaçlayan
“biyolojik çeşitlilik araştırması”
sürdürülmektedir.
Fizibilite çalışmaları sürmekte
olan Tirebolu Hidroelektrik
Santrali’yle ilgili 2012 yılında en
önemli çevresel raporlamalardan
biri kabul edilen “Hidroelektrik
Santral Projeleri ve Diğer Hidrolik
Faaliyet Değerlendirme Raporu”
tamamlanmıştır. Tirebolu HES
projesi yatırımı kapsamında
sosyal etki ve biyolojik çeşitlilik
çalışmaları sürdürülmektedir.
İkizdere Hidroelektrik Santrali’nin
18,6 MW olan mevcut kapasitesinin
artırılmasıyla ilgili yöre halkı,
yerel yönetimler ve bilim
insanlarıyla görüş alışverişinde
bulunulmuştur. Kapasite artırımının
bölge ekosistemine etkilerinin
tartışıldığı çalışmalar sonucunda
ortaya konulan “Paydaş Katılım
Planı” ile enerji sektörüne örnek
olacak, diyalog eksikliğini ortadan
kaldırarak karşılıklı bilgi ve görüş
alışverişine dayanan yenilikçi bir iş
modeli geliştirilmiştir.
39
Yurt Dışı Yatırımları
Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş. İsrail elektrik
üretimi piyasasına
giren ilk özel sektör
kuruluşlarından biri
konumundadır.
İsrail elektrik
piyasasındaki ilk yabancı
şirketlerden biri
İsrail elektrik üretimi piyasasına
giren ilk özel sektör kuruluşlarından
biri konumundadır. Şirket’in,
oluşturduğu ortaklıklar vasıtasıyla,
ülkede faaliyet gösteren sanayi
tesislerine elektrik ve buhar
sağlanması amacıyla doğal gaz ile
çalışacak kojenerasyon santralleri
kurulmasına yönelik devam eden
toplam 1.075 MW elektrik ve 180
ton/saat buhar kapasiteli dört
projesi bulunmaktadır.
İsrail’de yer alan dört doğal gaz
projesinden en büyüğü, Ashkelon
bölgesinde yapımı planlanan
800 MW kapasiteli Dorad Doğal
Gaz Çevrim Santrali’dir. Zorlu Enerji
Elektrik Üretim A.Ş.’nin
%25 paya sahip olduğu Dorad
Energy Ltd. tarafından yürütülen
yatırım, tamamlandığında kurulu
gücü ülkenin toplam kurulu
gücünün yaklaşık %6’sına karşılık
gelen, İsrail’in en büyük özel sektör
enerji santrali olacaktır.
Ocak 2011 itibarıyla inşaat
çalışmalarına başlanan projenin
inşaatının 2013 sonunda
tamamlanması planlanmaktadır.
40
2012 yılsonunda Zorlu Enerji’nin
İsrail’deki diğer iştirakleri olan
Ashdod Energy Ltd. ile
Ramat Negev Energy Ltd. ve
Solad Energy Ltd. ile ilgili olarak
yeni bir hisse paylaşımına
gidilmiştir.
Söz konusu hisse devirlerinin
gerçekleştirilmesinin ardından
Ashdod Energy Ltd ve Ramat
Negev Energy Ltd.’nin tüm
hisseleri, Zorlu Enerji’nin
hisselerinin %42,15’ine sahip olduğu
Ezotech Electric Ltd. şirketine
devredilmiştir.
175 MW kurulu güce sahip olacak
Ashdod ve Ramat Negev Doğal
Gaz Santralleri için sağlanan
1,1 milyar İsrail şekeli tutarındaki
kredi ile birlikte finansman
süreci tamamlanmış olup
Eylül 2012 tarihinde başlatılan
inşaat çalışmaları sürmektedir.
2012 FAALİYETLERİ
41
Yurt Dışı Yatırımları
Üretim A.Ş., Pakistan
projesinin kurulu
gücünü orta vadede
300 MW’a kadar yükseltme
opsiyonunu elinde
bulundurmaktadır.
Pakistan’ın ilk rüzgâr
santrali
Pakistan’ın güneyindeki Jhimpir
bölgesinde Gharo-Keti-BandarHyderabad rüzgâr koridorunda
bulunan ilk rüzgâr santrali projesi
toplam 56,4 MW kapasiteye sahip
olacaktır. 2013’te devreye girmesi
hedeflenen projenin beş adet
1,2 MW’lık rüzgâr türbininden
oluşan ve 2009 yılında
tamamlanmış ilk fazı çalışır
durumdadır. 50,4 MW kapasiteli
ikinci faz kapsamında yürütülen
çalışmaların 2013 yılında
tamamlanması planlanmaktadır.
Santralle ilgili olarak Şubat 2012’de
dünyanın önde gelen türbin
üreticilerinden Vestas ile 28 adet
türbin alımını içeren anlaşma
gerçekleştirilmiştir.
Pakistan’ın ilk rüzgâr santralinin
inşasında kullanmak üzere,
Uluslararası Finans Kurumu IFC,
Asya Kalkınma Bankası, ECO
Ticaret ve Kalkınma Bankası
ve Pakistan’ın en büyük özel
bankalarından Habib Bank
Limited’den toplam 111,1 milyon
ABD doları tutarındaki kredinin
finansman süreci 2012 yılında
tamamlanmıştır. Pakistan
Rüzgâr Santrali’nin finansman
kapanışı, 29 Mayıs 2012 tarihinde
İslamabad’da yapılan bir törenle
gerçekleştirilmiştir.
42
Santralle ilgili olarak Pakistan
Ulusal İletim ve Dağıtım Şirketi ve
Pakistan Alternatif Enerji Geliştirme
Kurulu ile enerji satış ve uygulama
anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma
gereğince Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş., santralin 20 yıllık
elektrik satış garantisini sağlamanın
yanında mevzuat değişikliği ve
rüzgâr hızındaki olası değişiklik gibi
üretimi etkileyebilecek risklere karşı
Pakistan devletinin teminatını almış
bulunmaktadır.
Pakistan Rüzgâr Santrali 2012’de
Project Finance dergisi tarafından
verilen “Ortadoğu’nun En İyi
Yenilenebilir Enerji Finansmanı”
ödülünü almaya hak kazanmıştır.
ayrıca, Pakistan projesinin kurulu
gücünü orta vadede 300 MW’a
kadar yükseltme opsiyonunu elinde
bulundurmaktadır.
Zorlu Enerji’nin Rekabet Gücü
Sürekli Kurumsal Gelişim
Zorlu Grubu’nun üretim, istihdam, finansman ve rekabet gücü, Zorlu
Enerji’nin sektördeki başarı, itibar ve sağlam sermaye yapısının en önemli
dayanak noktasıdır.
Operasyonel Güç
Yüksek kapasiteli üretim gücü, nitelikli insan kaynağı, kaynak ve
hizmetteki çeşitliliği, farklı ve yenilikçi çözümler üretme yetkinliği,
Zorlu Enerji’yi sektörel rekabette öne çıkaran önemli faktörlerdir.
Entegre Sürdürülebilirlik Yaklaşımı
Zorlu Enerji; çevrenin korunması, paydaş katılımının sağlanması, sorumlu
iş yapış biçimi, toplumsal ve kültürel hayata katkı, iyi işleyen kurumsal
yönetim, kalifiye insan kaynağı başlıklarında ifadesini bulan bütünsel bir
sürdürülebilirlik yaklaşımı benimsemektedir.
Yerli ve yenilenebilir enerji yatırımları
Kurulduğunda enerji üretiminin tamamını doğal gazdan sağlayan
Zorlu Enerji, özelleştirme ihalesi ile devraldığı santraller ve yeni yatırımları
ile üretim portföyündeki yerli ve yenilenebilir kaynak oranını %34’e
yükseltmiştir.
43
ENERJİMİZ TÜRKİYE’NIN ENERJİSİ
Yenilenebilir enerjide büyüme alanlarının
başında gelen jeotermal kaynaklara
yatırımımız devam ediyor. Türkiye’nin enerji
üretim amaçlı keşfedilen ilk jeotermal sahası
Denizli Kızıldere’de 80 MW kurulu güce
sahip olacak, ülkemizin en büyük jeotermal
santralinin temelini 2012 yılının
Mart ayında attık.
44
Kızıldere, Denizli
45
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Zorlu Enerji,
yatırımlarında gösterdiği
hassasiyetin yanı sıra,
çevre ve sürdürülebilirlik
konularında yürütülen
uluslararası çalışmaların
içinde de aktif olarak yer
almaktadır.
Sürdürülebilirlik ilkesine çok önem
veren Zorlu Enerji Grubu; bu ilkeye
yaklaşımını sosyal, ekonomik ve
çevresel konulardaki duyarlılığıyla
temellendirmektedir. Bu temel
doğrultusunda Grubun üzerinde
durduğu alanlar “çalışanlar,
müşteriler, ürün sorumluluğu,
çevre ve sosyal katkılar” şeklinde
sıralanmaktadır. Zorlu Holding’in
benimsediği “Geleceğimizi inşa
ediyoruz, hedefimiz 2023”
sloganı da sürdürülebilir
kalkınmaya yatırım yaparak
gelecek neslin yaşam kalitesini
yükseltme vizyonunu tüm Gruba
aktarmaktadır.
Sorumluluklarının bilincinde
kurumsal bir vatandaş olarak
hareket eden Zorlu Enerji, yerli ve
yenilenebilir enerji kaynaklarıyla
elektrik üretimi, emniyetli
ve güvenilir enerji tedariği,
doğal kaynakların ve kültürel
değerlerin geleceğe aktarılması
konularında sürdürülebilirlik
kavramını yol gösterici olarak
benimsemektedir. Bu kavram aynı
zamanda, yatırım stratejisini de
çevrenin korunmasından kalite
standartlarına, çalışanlarının
sağlığından toplumsal
sorunlara kadar pek çok alanda
yönlendirmektedir.
Zorlu Enerji Grubu’nun
sürdürülebilirlik yaklaşımının temel
prensipleri; kurumsal yönetim
ilkelerine bağlı sorumlu iş yapmak,
çalışanlarının mutluluk, sağlık ve
güvenliğini sağlamak, çevreyi
ve doğal kaynakları korumak,
paydaşlarıyla açık ve düzenli
diyalog kurarak toplumsal ve
kültürel hayata katkı sağlamaktır.
Zorlu Enerji, yatırımlarında
gösterdiği hassasiyetin yanı
sıra, çevre ve sürdürülebilirlik
konularında yürütülen uluslararası
çalışmaların içinde de aktif olarak
yer almaktadır.
Sürdürülebilirlik anlayışı ile
biçimlendirilen ve uygulamaya
geçirilen çalışmalar ile Zorlu
Enerji, temel prensibi olan “Doğru
Enerji” kavramını sektörde
yaygınlaştırmayı hedeflemektedir.
Zorlu Enerji, markasını sektörde
doğru enerjiyi, doğru kaynaklardan,
doğru teknolojilerle üreten bir
marka olarak konumlandırmayı
hedeflemektedir.
46
2012 yılında Şirketin faaliyetleri
ile oluşan karbon ayak izi
karşılığında Türkiye’nin dört
bir yanında yeni ormanlık ve
yutak alanlar oluşturulması
kararlaştırılmıştır. Fuar, toplantı
gibi kurumsal organizasyonlarda
karbon ayak izi detaylı bir şekilde
hesaplanmakta ve karşılık gelen
ağaç sayısının üzerinde fidan dikimi
gerçekleştirilmektedir. Uygulama
kapsamında Denizli’de 8.250
fidanlık bir orman kurulmuştur.
2013 yılında ise çalışanların
seyahatleri nedeniyle oluşan
karbon emisyonuna karşılık
yeni ormanlar oluşturulması
hedeflenmektedir.
47
İNSAN KAYNAKLARI
Zorlu Enerji, yetkin insan kaynağı
aktifi sayesinde sektörel rekabette
öne çıkmaktadır.
Zorlu Enerji Grubu,
Kariyer.net tarafından
bu yıl 12’Ncisi verilen
“İnsana Saygı Ödülü”ne
ikinci kez layık
görülmüştür.
Zorlu Enerji Grubu, çalışan
memnuniyeti odaklı bir insan
kaynakları politikası izlemektedir.
Geliştirilen kurumsal insan
kaynakları uygulamaları ile
çalışanlarının memnuniyetini,
bağlılığını, istekliliğini ve
gelişimlerini sağlamayı
hedeflemektedir. Bu çerçevede,
Şirketlerin ihtiyaçlarına göre
Grup içinde insan kaynakları
sistemleri oluşturulmakta, çalışanlar
tarafından içselleştirilmesine
gayret edilmekte, hızlı değişim
ve gelişimlere anında cevap
vermek için uygulamalar güncel
tutulmaktadır.
Hedeflere ulaşmasındaki en büyük
gücünün nitelikli insan kaynağı
olduğuna inanan Zorlu Enerji
Grubu, toplam 864 personeliyle
sektörde fark yaratan bir hizmet
anlayışına sahiptir. Zorlu Enerji’nin
çalışan sayısı ise 156’dır.
Performans ve Kariyer
Yönetimi
Zorlu Enerji Grubu’nda çalışan
performansı ve kariyer gelişimleri
sistematik olarak ölçülmekte ve
izlenmektedir. Ücretlendirme
konusunda aile içinde adil ama
sektörde rekabetçi olmayı çok
önemseyen Grup, çalışanların
motivasyonlarını da performans
bazlı ödüllendirme yoluyla yüksek
tutmaktadır.
48
Şirketlerin hedeflerine ulaşmasında
en büyük katkı, çalışan
performansıdır. Çalışanların kişisel
ve mesleki gelişimlerine paralel
olarak artan performansları;
hem çalışanlar hem de Zorlu
Enerji Grubu’nun kazanmasını
sağlamaktadır. Grup şirketlerinin
kendi alanlarındaki hedefleri
senelik olarak belirlenmekte ve
yöneticiler tarafından çalışanlarla
paylaşılmaktadır.
Çalışanların yetkinliklerine
de odaklanan performans
değerlendirme sistemi yılda bir
kere, altıncı ayını tamamlamış
çalışanlara uygulanmaktadır.
Performans değerlendirme
sonuçları çalışanların ücretlerine
yansıtılmakta; kariyer planlarını
ve gelişim faaliyetlerini
belirlemektedir. Grup bünyesinde
görev yapan yöneticilerin Şirket
içerisinden yetiştirilmesine öncelik
verilmektedir. Bu kapsamda
çalışanlara, farklı seviyelerde
verilen yöneticilik eğitimleri gibi
uygulamalarla, kariyer gelişimi
konusunda teknik ve davranışsal
konular öğretilmektedir.
Düzenli aralıklarla yönetici
geliştirme eğitimi alan
katılımcılarda, proje grupları
oluşturulması ve Şirket içi rotasyon
vasıtasıyla, ekip çalışmasına
yatkınlık yerleştirilmeye
çalışılmaktadır.
2012 İnsan Kaynakları
Çalışmaları
• Şirket bilinirliliğini artırmak
amacıyla 2012 yılında kariyer
günleri kapsamında çeşitli
üniversiteler ziyaret edilmiştir.
• Enerji sektöründeki şirketlerle İK
ve yönetim alanlarında kıyaslama
(benchmark) çalışmaları
yapılmıştır.
• Çalışanların görüş, öneri ve
taleplerini almak; Şirket içinde
gerçekleşen gelişmeler ve
uygulamalarla ilgili bilgi paylaşımı
adına tüm lokasyonlara saha
ziyaretleri gerçekleştirilmiştir.
• Santrallerde çalışan teknik
personel için sektörde ilk kez
“pozisyon bazlı eğitim planları”
hazırlanmıştır. Her pozisyonun
alması gereken eğitimler
belirlenerek sonuçları kariyer
planlaması, eğitim planlaması
ve performans değerlendirme
süreçlerinde kullanılmak üzere İK
süreçlerine dâhil edilmiştir.
• Zorlu Enerji Grubu, Kariyer.net
tarafından bu yıl 12’ncisi verilen
“İnsana Saygı Ödülü”ne ikinci kez
layık görülmüştür. Grup, 2012
yılında aldığı iş başvurularının
%100’üne geri dönüş yaparak
ödülü almaya hak kazanmıştır.
Çalışan Profili
Kıdem Durumu
Kadın- Erkek Çalışan Durumu
%16
%19
%14
%84
%67
0-5 Yıl
Kadın
6-10 Yıl
Erkek
11 yıl ve üzeri
Eğitim Durumu
%45
%55
Üniversite ve Üstü
Üniversite Altı
49
İŞ GÜVENLİĞİ VE ÇALIŞAN SAĞLIĞI
Zorlu Enerji, iş güvenliği alanında
uluslararası düzenlemeleri dikkate
almaktadır.
Güvenlikte dünya
standartlarında bir
çalışma ortamı
Zorlu Enerji’nin en önem
verdiği konuların başında
çalışan sağlığı gelmektedir.
Şirket’in faaliyetlerinde gerekli iş
güvenliği önlemleri alınmadan işe
başlanmaması esastır. Bütün saha
çalışanları, işe başlamadan önce
sağlık ve iş güvenliği konularında
bilgilendirilmektedir. İş sağlığı ve
güvenliği konulu eğitimden geçen
tüm Zorlu Enerji çalışanları;
• güvenlik ve sağlık kurallarına
uymakla,
• çalıştığı yerin güvenliğini
sağlamakla,
• güvenlik şartlarına uymayan
durumları, kaza ve yaralanmaları
anında bildirmekle yükümlüdür.
Şirket; çalışanları ve kamu
güvenliği için gerekli tüm kural
ve yönetmelikleri uygulamak
zorundadır. Bu nedenle Şirket’e ait
tüm araç ve inşaat materyalleri,
çalışanların ve halkın güvenliğine
uygun ekipmanları içermektedir.
Zorlu Enerji, 2004 yılında 18001 İş
Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Sistem
Belgesi almaya hak kazanarak
sektöründe bu belgeye sahip ilk
firma olmuştur.
Zorlu Enerji İş Güvenliği ve
Çalışan Sağlığı Politikası
• Tüm çalışanların katılımıyla,
tehlikeleri daima önceden
belirlemek, sağlık ve emniyete
ilişkin ilkeler kapsamında kayıp,
kaza ya da hasar risklerine karşı
önlem almak,
• Faaliyetlerin insan sağlığı
üzerindeki olumsuz etkilerini
azaltmak, tüm çalışanları,
taşeronları, müşterileri ve
müteahhitleri sağlık ve emniyet
konularında bilinçlendirmek,
eğitimle desteklemek, bu konuda
kamu çıkarlarını gözeten tüm
kuruluşlar ile işbirliği yapmak,
• Sağlık ve emniyet konularının
iyileştirilmesine katkıda
bulunanları ödüllendirmek,
• Gerektiğinde Acil Durum
Yönetim Planı’nı en yüksek
performansla gerçekleştirmek,
• Bu politikayla ilgili ülkemizde
yürürlükte bulunan yasal
mevzuata uymak,
• İSG Yönetim Sistemi
uygulamalarını sürekli ve
düzenli olarak gözden geçirerek
denetlemek ve geliştirmek,
• Yeni tesis ve süreçlerin, meslek
hastalığı ve çalışma güvenliği
faktörlerini, projelendirme
aşamasında göz önünde
bulundurmak,
Zorlu Enerji’nin iş güvenliği ve
çalışanlarının sağlığı bakımından
vazgeçmeyeceği temel ilkeleridir.
50
Zorlu Enerji, 2004
yılında 18001 İş Güvenliği
ve Çalışan Sağlığı Sistem
Belgesi almaya hak
kazanarak sektöründe
bu belgeye sahip ilk
firma olmuştur.
Tüm Zorlu Enerji çalışanları,
sağlık ve emniyetin sağlanması
ve bu alandaki performansın
artırılması gereğine göre hareket
etmektedir. Sağlıklı bir çalışma
ortamını mümkün kılan temel
koşulun çalışanın bilinçlendirilmesi
olduğundan hareketle, Zorlu Enerji
ve Zorlu Doğal Elektrik tesislerinde,
2012 yılında “Acil Durum Yönetim
Sistemi Bilgilendirme Eğitimi”
düzenlenmiştir.
ÇEVRE
Zorlu Enerji, FAALİYETLERİNİN
YARATABİLECEĞİ çevresel etkiyi
minimize etmeye azami dikkat
göstermektedir.
Zorlu Enerji için çevre
duyarlılığı, dünyada
değişen eğilimlere
adapte olmak için
benimsenen bir gündem
maddesi olmaktan
ötedir.
Zorlu Enerji kurumsal değerlerini,
çevrenin korunması ve sürekli
olarak geliştirilmesi ilkeleri
üzerine kurmaktadır. Şirket, Çevre
Politikaları Yönetimi prensiplerine
harfiyen uyarak bu alanda,
sektörde örnek niteliğinde öncü
uygulamalara imza atmaktadır.
Zorlu Enerji’nin temel kurumsal
değerlerinden biri, “insana, çevreye
ve enerji kaynaklarına saygı”dır.
Şirket yatırımlarında, üretime
katkı yaratan, istihdam olanağı
sunan, enerji arzındaki sürekliliği
sağlayan, doğaya, kültüre ve insan
yaşamına saygılı projeler üretmeyi
hedeflemektedir. Doğal kaynakların
ve köklü kültürel değerlerin
geleceğe aktarılması için sorumlu
hareket etmekte; yerli, yenilenebilir
ve temiz enerji kaynakları ile
yeni teknolojilere büyük önem
vermektedir.
Küresel ısınmanın tüm dünyayı
tehdit ettiği günümüzde dünyaya
karşı sorumluluğunun bilinciyle
hareket eden Zorlu Enerji; bu
konudaki hassasiyetini çevreye
duyarlı, sürdürülebilirlik projeleriyle
de göstermektedir.
Çevre ve enerji kaynaklarının
sürdürülebilirliğini samimiyetle
gözeten sorumlu bir kuruluş olarak
Zorlu Enerji; enerji verimliliği
projeleri, karbon emisyonunun
azaltılmasına yönelik çalışmalar ve
sürdürülebilir bir yönetim tarzı için
attığı adımlarla, enerji sektörüne
örnek olacak projelere bugün
olduğu gibi gelecekte de devam
edecektir.
51
ÇEVRE
Çevre Politikası
Zorlu Enerji, ulusal ve uluslararası
mevzuat ve düzenlemelerin yol
göstericiliğinde;
• çevreci malzeme ve teknolojilerin
seçilmesi,
• enerji ve doğal kaynakların
verimli kullanımı,
• atıkların ve sera gazı
emisyonlarının izlenerek asgari
düzeylere indirilmesi,
• çevresel fizibilitenin yapılarak
yeni yatırımların yapılması,
• çevreci yeni sistemleri yaratacak
Ar-Ge faaliyetleri yapılması,
• çalışan ve tüm paydaşlarını
eğiterek aynı değerleri
sahiplenmelerinin sağlanmasını
temel alarak çalışmalarını
sürdürmektedir.
Zorlu Enerji’nin Çevre
Konusundaki Çalışmaları
Gökçedağ Rüzgâr Santrali: doğanın
korunmasında da öncü
Gökçedağ Rüzgâr Santrali’nin
inşaatı sebebiyle 17 hektar
alanda 25 bin fidan dikimi
gerçekleştirilmiştir. Ağaçlandırma
projesiyle; santral yolu ve
türbinlerin yakın çevresinde oluşan
inşaat sahaları onarılarak yeşil
dokunun geri kazanılması, arazinin
eğimli yüzeylerinde toprağın
korunması ve ekonomik değeri
olan ağaç türleriyle bölgedeki
köylere gelir getirici bir kaynak
oluşturması amaçlanmıştır. Aynı
zamanda yörede 3 bin fidanlık
52
“Zorlu Enerji Hatıra Ormanı”
oluşturulmuştur. Ağaçlandırma
çalışmaları sürerken başta geçimini
hayvancılıkla sürdüren köyler
olmak üzere yöre halkıyla tekrar bir
araya gelinmiş, sürülerin fidanlara
zarar vermemesi ve dikilen
ekonomik değeri olan fidanlardan
nasıl yararlanabilecekleri
konularında kendileriyle görüş
alışverişi yapılmıştır.
Radar Sistemi” 600 bin dolarlık
bir yatırımla kurulmuş ve santral
sahasına giren kuşlara yönelik
erken uyarı sistemi çalışmaya
başlamıştır.
İnşaat sırasında ve işletme
süresince Gökçedağ Rüzgâr
Santrali’nin çevreye ve yöre
halkının sağlığına etkileri düzenli
olarak takip edilmektedir. Toprak
koruma; ses, toz ve titreşim; su
kalitesi; katı atık yönetimi; görsel
etki; iş güvenliği; yaban hayatı
etkileşimi; doğal yaşam alanları
konularında, ulusal ve uluslararası
kuruluşlar, düzenli olarak inceleme
ve raporlama yapılmaktadır.
Daha verimli üretim
Yatırımlarında maksimum enerji
verimliliğini sağlayarak ekosistemin
korunmasına destek olan üretim
teknolojilerini uygulayan Zorlu
Enerji, 2012’de tüm ünitelerini
devreye aldığı Lüleburgaz Doğal
Gaz Santrali Geliştirme Projesi
kapsamında Santral’in kapasitesini
65,7 MW elektrik ve 162 ton/saat
buhardan 148,2 MW elektrik ve
239 ton/saat buhara yükseltmiştir.
Kapasite artırılırken uygulanan
iyileştirmeler santralde kullanılan
doğal gazda yılda 61,3 Sm3 tasarruf;
böylece karbon emisyonunda
da yılda 100 bin ton azalma
sağlamaktadır. Santralde kullanılan
inverter sistemi sayesinde de
kullanılan enerjide %30 düşüş elde
edilmektedir. Böylelikle santralin
elektrik verimliliğinin de %5 artması
sağlanmıştır.
Ayrıca kuş göç yollarına çok yakın
olan Santral’in, göçmen kuşlara
herhangi bir zarar verip vermediği
ornitologlar tarafından ilkbahar
ve sonbahar göçleri sırasında
izlenmiştir. Hazırlanan rapor, santral
alanına en yakın göç yolunun 50
km uzakta olduğunu ve bu alanda
nesli tehlike altında kuş türü
bulunmadığını ortaya koymaktadır.
Ayrıca Santral’in, göçmen kuşlar
için bir bariyer oluşturmadığı, iki
yıl süren gözlemler sonucunda
tespit edilmiştir. Buna rağmen,
kuş ya da yarasaların türbinlerden
zarar görmesini engellemek
için Türkiye’nin ilk “Kuş İzleme
Gökçedağ Rüzgâr Santrali,
sağladığı sera gazı azaltımı ve
sürdürülebilir kalkınmaya olan
katkısı nedeniyle Gold Standard ile
tescil edilmiştir.
Lüleburgaz Enerji Santrali’nde
su ihtiyacı, Şirket’in devreye
aldığı geri dönüşüm tesisi
yatırımının tamamlanmasıyla
civardaki tesislerin atık sularından
sağlanmaktadır. Böylelikle yer
altı su rezervi kullanımında yılda
950.400 ton tasarruf edilmektedir.
Yeni yatırım kapsamında
devreye giren kazan ile de buhar
türbininden geri dönen suyun
kullanımı sağlanmaktadır. Bu
sayede yılda yaklaşık 500 bin ton
su geri kazanılmaktadır.
Çevre bilinci oluşturmaya
yönelik adımlar
Dünya nüfusuyla birlikte
ihtiyaçların artması, buna karşın
enerji kaynakları başta olmak üzere
doğal kaynakların sınırlı olması
günümüzde enerji sektörüne daha
kritik bir misyon yüklemektedir.
Zorlu Enerji bu misyonun bilinciyle,
çalışmaları sırasında çevreden
kaliteye, çalışan sağlığından
toplumsal sorunlara kadar pek çok
alanda sorumlu adımlar atmaktadır.
Zorlu Enerji, gelecekte birçok
sorunu bugün çevre ve enerji
konusunda doğru bilgilerle
donatılmış çocukların çözeceğine
inanmaktadır. Bu bakış açısıyla,
“Enerjimiz Çocuklar İçin”
projesi başta olmak üzere çok
sayıda çocuk eğitimi projesi
yürütülmektedir.
ISO 14064-1 belgesini alan
Türkiye’nin ilk enerji şirketi
Sera gazı emisyonu standardı
ISO 14064-1 belgesini alan Zorlu
Enerji, Grup kuruluşlarının emisyon
değerlerini ölçerek Türkiye’nin
karbon ayak izini hesaplayan ilk
enerji şirketi unvanını almıştır.
2010 yılından bu yana Karbon
Saydamlık Projesi’ne dâhil
2010 yılında Karbon Saydamlık
Projesi’ne Türkiye’den katılan tek
enerji şirketi olan ve 2011 yılında da
proje kapsamında ilk kez verilen
“Karbon Saydamlık Liderliği”
Ödülü’nü almaya hak kazanan
Zorlu Enerji, 2012 yılında da
saydamlık skoruyla ilk beş Karbon
Saydamları Liderleri arasında yer
almıştır.
Zorlu Enerji, gelecekte
birçok sorunu bugün
çevre ve enerji
konusunda doğru
bilgilerle donatılmış
çocukların çözeceğine
inanmaktadır.
Zorlu Enerji’den ikinci
‘Sürdürülebilirlik Raporu
Enerji sektöründe yerel ve
yenilenebilir enerji kaynaklarına
dayalı yatırımlarına hız veren
Zorlu Enerji’nin yayımladığı
“Sürdürülebilirlik Raporu” da,
sektöründe ilk kez görülen
bir uygulamadır. Grubun
sürdürülebilirlik performansını;
çevre, çalışanlar, paydaş kitlesi
ve kurumsal sorumluluk ana
eksenlerinde değerlendiren rapor,
dünya çapında faaliyet gösteren
öncü şirketlerin kullandığı bir
raporlama standardı olan Global
Reporting Initiative (Küresel
Raporlama Girişimi) tarafından
da onaylanmıştır. Grubun 2012’de
hazırladığı ikinci Sürdürülebilirlik
Raporu ise, sektörde Küresel
Raporlama Girişimi tarafından “A”
düzeyinde onaylanan sektöründe
ilk, dünyadaki 24 rapordan biri
olma başarısını elde etmiştir.
53
KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK
Zorlu Enerji, Kurumsal sosyal
sorumluluk projeleriyle örnek bir
kurumsal vatandaş konumundadır.
Türkiye’de bir enerji şirketi
tarafından yürütülen
ulusal ölçekteki ilk enerji
konulu eğitim projesi olan
“Enerjimiz Çocuklar İçin”,
2,5 yıl içinde 104 bin çocuğa
ulaşmıştır.
Zorlu Enerji tüm faaliyetlerinde,
Zorlu Holding tarafından
imzalanmış ve tüm Zorlu Grubu
şirketlerini kapsamına alan
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler
Sözleşmesi’ni hassasiyetle göz
önünde bulundurmaktadır.
ilçeleri ve köyleri ile hidroelektrik
santrallerinin bulunduğu İkizdere
ve Ovacık ilçelerinde üniversite
eğitimini sürdüren 165 öğrenciye
Mehmet Zorlu Vakfı aracılığıyla
karşılıksız öğrenim bursu
verilmektedir.
Şirket, küresel ve toplumsal
gerçeklere uygun bir kurumsal
sosyal sorumluluk politikası
yürütmeden sürdürülebilir bir
kalkınma yaratılamayacağı
bilinciyle hareket etmektedir.
Enerjimiz Çocuklar İçin
Tüm faaliyetlerde çevresel ve
sosyal etkiler izlendiği gibi, yöre
halkının yaşam kalitesini artırmaya
yönelik projeler geliştirilmeye
çalışılmaktadır. Bu kapsamda
Gökçedağ Rüzgâr Santrali’nin
bulunduğu Bahçe ve Hasanbeyli
54
Zorlu Enerji, kaynaklarımızı,
bizlerden sonra koruyacak ve
yönetecek olan çocukların enerji
konusunda bilinçlendirilmesi
konusunda düzenlediği eğitim
çalışmalarını sürdürmektedir. Bu
kapsamda 2009 yılında “Zorlu ile
Rüzgâr Enerjisi”, 2011 yılında “Zorlu
ile Jeotermal Enerji” ve “Zorlu ile
Doğal Gaz” kitapları, 2012 yılında
da “Zorlu ile Su Enerjisi” kitabı
yayınlanmıştır.
2010 yılında başlatılan, “Enerjimiz
Çocuklar İçin” kurumsal sorumluluk
projesi 2012 yılında da başarıyla
sürdürülmüştür. Türkiye’de bir
enerji şirketi tarafından yürütülen
ulusal ölçekteki ilk enerji konulu
eğitim projesi olan “Enerjimiz
Çocuklar İçin”, 2,5 yıl içinde 104 bin
çocuğa ulaşmıştır.
Kurumsal sorumluluk çalışması
“Enerjimiz Çocuklar İçin”
kapsamında 2012 yılında,
Şişli Bilim Merkezi’nde bir yıl
sürecek “Gelecek Sizin, Enerjiniz
Tükenmesin” sloganıyla bir enerji
eğitimi projesi düzenlenmiştir. Bu
proje ile, ilköğretim öğrencileri
başta olmak üzere her yaştan
ziyaretçiye haftanın yedi günü,
temiz enerji kaynaklarıyla elektrik
üretimi konusunda interaktif
uygulamalar aracılığıyla bilgi
verilmesi hedeflenmektedir. Proje
için, 140 x 210 cm. boyutunda,
topografik yapıya sahip ve
üzerinde orijinallerine olabildiğince
sadık kalınarak hazırlanan mini
enerji santrallerinin bulunduğu bir
“temiz enerji maketi” tasarlanmıştır.
Bilim Merkezi’ni ziyaret edenler,
25 metrekarelik enerji köşesinde
yer alan bu maket ile temiz enerji
kaynaklarıyla çalışan jeotermal,
rüzgâr, güneş, doğal gaz ve
hidroelektrik santrallerinin yapısını,
nasıl çalıştığını ve üretilen elektriğin
evlerimize kadar nasıl ulaştırıldığını
mekanik dinamikleri aracılığıyla
gözlemlemektedirler. Proje bunun
yanında, enerji kaynaklarının
korunması hakkında bireylere
düşen sorumluluklar ve günlük
hayatta alınabilecek tasarruf
önlemleri ile ilgili eğitimleri de
kapsamaktadır. Eğitimin sonunda
“Enerji Biriktirme Takımı”na üye
olan çocuklar görev rozetlerini
takarak enerjinin tasarruflu
kullanımını yaymak için çalışma
sözü vermektedir. Projenin
önümüzdeki yılda 150 bin çocuğa
ulaşması hedeflenmektedir.
Bu projeye, Zorlu Enerji Grubu
çalışanları da aktif olarak
destek vermiştir. 36 Gazdaş
çalışanının gönüllü katılımlarıyla
Edirne, Kırklareli, Çerkezköy,
Lüleburgaz, ve Nizip’teki ilköğretim
okullarında interaktif enerji
sunumları gerçekleştirilmiştir.
Eğitim, yatırımların bulunduğu
Osmaniye, Denizli, Rize, Erzincan,
Kars, Gaziantep ve Tekirdağ’da
bulunan çalışanların çocuklarına
ve ilköğretim öğrencilerine de
ulaştırılmıştır. Bunun yanında,
TEGV’in Türkiye’nin dört bir
yanına yayılan eğitim parklarında
ve LÖSEV’in Ankara’da bulunan
Lösemili Çocuklar Köyü’nde de
eğitimler düzenlenmiştir.
çeken; görsel ve interaktif bir
sunumla desteklenen oyunun,
Türkiye’nin dört bir yanında
yaklaşık 20 bin öğrenciye ulaşması
amaçlanmaktadır.
Paydaş Katılımı
Zorlu Enerji tüm projelerinde,
proje öncesi ve süresince tüm
paydaşların şeffaf biçimde
bilgilendirilmesine önem
vermektedir. Gökçedağ Rüzgâr
Santrali’nin yatırım aşamasında,
Alaşehir ve Simav’da bilgilendirme
toplantıları düzenlenmiş, her iki
proje için yörelerde “Sosyal Etki
Araştırması” yapılmıştır.
Kurumsal İlkeler Rehberi
Zorlu Enerji’nin çalışma ilkelerini
içeren Kurumsal İlkeler Rehberi,
Türkçe ve İngilizce olarak Şirket
web sitesinde yayımlanmaktadır.
2012 Ekim ayında başlatılan bir
diğer önemli eğitim projesi ise,
TOÇEV (Tüvana Okuma İstekli
Çocuk Eğitim Vakfı) işbirliğiyle
geliştirilen ve ilköğretim 5-67’inci sınıf öğrencilerine yönelik
düzenlenen drama projesidir.
Çevre dostu enerjiye, enerjinin
tasarruflu kullanımına ve elektriğin
hayatımızdaki önemine dikkat
55
Risk Yönetimi
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin (Şirket) varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin
erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla Zorlu
Holding bünyesindeki Kurumsal Risk Yönetimi Departmanı, Şirket’e destek fonksiyon olarak 2012 yılı birinci
çeyreğinden itibaren faaliyetlerine başlamıştır. Çalışmalarda, finansal risklerin değerlendirilmesinin yanı sıra
operasyonel, çevresel, teknolojik vb. finansal olmayan risklere de yer verilmektedir.
19.02.2013 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile Riskin Erken Saptanması Komitesi kurulmuştur.
Şirket’in hedeflerine ulaşmasını etkileyebilecek mevcut ve olası riskleri analiz ederken ortaya çıkan önemli riskler
ve alınan aksiyonlar aşağıdaki gibi özetlenmiştir;
Risk Açıklaması
Likidite Riski
İş sürekliliği anlamında yeterli miktarda nakit ve menkul kıymet
sağlayamamak, nakit akımı dengelemek adına yeterli fonlama
bulamamak ve de açık pozisyon kapatabilme kabiliyetinin
zayıflaması gibi Şirket’in maruz kalabileceği likidite riskleri
için periyodik analiz çalışmaları yapılarak riskler yönetilmeye
çalışılmaktadır.
Finansman Riski
Şirket, faaliyetleri gereği uzun dönemli yatırımlar yapmaktadır.
Bu yatırımların finansman ihtiyacı likit değerlerle karşılanmakta
olup proje finansman kredisi için uygun şartlarda fon
bulunamaması, mevcut borçların vadelerinin aktifte yer alan
varlıkların vadelerine göre oluşturulamaması ve varlık ve
kaynaklar arasında optimum bir denge sağlanamaması gibi
riskler takip edilmektedir.
Kur/Faiz Riski
Şirket’in yatırımlarının finansmanında kullandığı kaynaklar
ağırlıklı yabancı para cinsindendir. Şirket, ağırlıklı olarak USD
cinsinden borçlu veya alacaklı bulunduğu tutarların TL’ye
çevrilmesinden dolayı doğan kur riskine maruz kalmaktadır.
Bu riskleri bertaraf etmek amaçlı olarak çeşitli türev ürünler
kullanma yönünde korunma politikaları uygulamaktadır.
Finansal Riskler
Risk
56
Ayrıca, Şirket, yatırımlarını çeşitli finansman kaynaklarıyla
fonlanması sebebiyle ulusal ve uluslararası piyasalardaki faiz
oranı değişimlerinden etkilenmektedir. Şirket yatırımlarının
ağırlıklı sermaye dışı kaynaklardan finanse edildiği
düşünüldüğünde faiz oranlarındaki artışın önemli bir risk
faktörü olduğu görülmektedir. Riskin minimize edilmesi
amacıyla ise faiz swap ürünleri kullanılmaktadır.
Müşteri Kredi Riski
Ticari alacakların tahsilatında yaşanabilecek olası riskleri
bertaraf etmek adına müşteri kredi riskleri şirket yönetiminin
geçmiş tecrübelerinden faydalanılarak yakın bir şekilde takip
edilmektedir. Kredi riskinin yönetimi adına belirli kredi kontrol
prosedürleri, kredi derecelendirme sistemi ve iç kontrol
politikaları kullanılmaktadır.
Piyasa Riski
Türkiye’de özellikle son yıllarda gelişmekte olan elektrik
piyasasındaki elektrik fiyatlarındaki dalgalanma, elektrik
taleplerindeki değişim, hammadde (kaynak) fiyatlarındaki
istikrarsızlık, devletin halen piyasaya olan müdahaleleri gibi
piyasa riskleri yakın takip edilmesi gereken önemli unsurlar
olarak görülmektedir.
Ekonomik Riskler
Ekonomik istikrasızlıkların (durgunluk, kriz, resesyon,
devalüasyon vb.) olumsuz etkileri, kur ve faiz hareketleri
yatırım ve de işletme safhasında önemli risk kaynaklarındandır.
Risk
Risk Açıklaması
Yatırım Riski
Portföyünde Doğal Gaz Dönüşümlü Kombine Çevrim ve
Rüzgâr Enerji Santralleri bulunan Şirket’in hedefi karlı yatırımlar
ile büyümek olduğu için fizibilite çalışmalarına özen ve önem
göstermektedir. Bu nedenle yapılması planlanan her türlü
yatırım için, içsel ve dışsal risk faktörlerinin fizibiliteye etkileri
ortaya çıkartılarak, senaryo analizleri yapılmaya başlanmıştır.
Proje Riski
Yatırım kararı alınan projelerin tüm safhalarının yönetimi ile ilgili
olarak inşaat işlerinden, elektromekanik ekipmanların alımına,
nakil hatlarından, mühendislik ve işletmeye kadar her adımda
yapılan teknik fizibilitenin optimum düzeyde uygulanması ile
ilgili çalışmalar yapılarak aksiyonlar alınmaktadır.
Ayrıca teknik fizibilitenin yanı sıra makroekonomik büyüme,
enflasyon, kurlar, satış hacmi, pazar etkisi, fiyatlar gibi finansal
fizibiliteler de ayrıca gözden geçirilerek periyodik olarak takip
edilmekte, iç verim oranı, karlılık endeksi, sermaye maliyeti gibi
rasyolar hesaplanarak proje karlılıkları tespit edilmektedir.
Finansal Olmayan Riskler
Ayrıca, proje aşamasında proje yönetimi araçları yoğun
olarak kullanılarak performans takibi yakın bir şekilde
yapılabilmektedir.
Operasyonel Riskler
Enerji üretim ve dağıtım hattında işletme/kullanıcı hataları
kaynaklı ya da çevresel faktörler (doğal afetler, terör vb.)
nedeniyle meydana gelebilecek sistemsel aksaklıklar, mekanik
arızalar, hırsızlık gibi operasyonel aksaklıklar yerinde ve
zamanında müdahaleler ile etkileri en aza indirgenmiş düzeyde
yönetilmektedir. Ayrıca, şirket bünyesinde geniş bir sigorta
kapsamı dizayn edilerek olası hasarların maddi etkilerinin
minimize edilmesi hedeflenmiştir.
Rekabet Riskleri
Özelleştirmeler ve de liberal anlamda yenilenen regülasyonlar
ile birlikte enerji sektöründe gerçekleştirilen ulusal kamu
tekelinin yerine rekabetçi bir piyasa oluşturulmuş ve de
her geçen gün rekabetin artmasını sağlayıcı düzenlemeler
gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle pazarlama ve satış
anlamında yenilikçi stratejiler ile bu riskin yönetimi
sağlanmaktadır. Ayrıca, gelecek dönemde portföy
çeşitlendirilmesi de gündemde olmaya devam edecektir.
İnsan Kaynakları Riski
Şirket’in hedeflerini gerçekleştirmede en önemli kaynaklardan
biri olan çalışanların performansı düzenli olarak takip edilmekte,
personel memnuniyeti anketleri ile performansı arttırmaya
yönelik aksiyonlar alınmakta ve de çalışanların yönetime
katılımı için belirli motivasyonlar sağlanmaktadır.
Ayrıca, özellikle üretim tesislerinde yaşanabilecek olası grevler
ve büyük çaplı isyanlar oluşmaması adına sürekli interaktif
bilgilendirmeler yapılmakta ve eğitimler düzenlenmektedir.
Hukuksal/Politik Riskler
Regülasyon değişimleri, projelerin lisans, izin, ruhsat,
kamulaştırma gibi yetkili kamu kuruluşlarından alacağı izin ve
onaylarda gecikmeler, ihale şartnamelerine uyum, politik ilişkiler
gibi hem hukuksal hem siyasal riskler sektörün doğasında olan
riskler olup, sıkı ve zamanında takipler ve operasyonlar ile
kontrol altında tutulmaktadır.
Ülke Riskleri
Şirket’in uluslararası arenalarda yönettiği yatırımlarını
ilgilendiren hukuksal, politik, siyasi vb. riskler yatırım
öncesi ve sonrasında danışmanlık hizmetleri alınarak
değerlendirilmekte ve ülke spesifik olarak farklı yönetim
şekilleri benimsenmektedir.
Teknolojik Riskler
Her geçen gün teknolojik değişimler neticesinde maliyeti
düşük ya da aynı maliyet ile daha verimli çalışan enerji
üretim sistemleri ortaya çıkmakta ve de bu durum karlılık
anlamında rekabet avantajını düşürmektedir. Belirli kısa vadeli
rehabilitasyonlar yapılarak bu teknolojilere entegrasyon
çalışmaları yapılmaktadır.
Çevre /Sağlık/ Güvenlik Riskleri
Üretim tesislerinde, çevre sağlığı, paydaş güvenliği ve paydaş
sağlığı ile ilgili olarak kanunen belirlenmiş standartlara
uyum ile ilgili politika ve prosedürler takip edilmekte olup,
olumsuz coğrafi ve iklim şartlarına uygun önlemler alınmaya
çalışılmaktadır. Ayrıca doğal afetler ve terör olaylarına ilişkin
riskler sigortalanarak sigorta şirketlerine transfer edilmektedir.
57
İÇ DENETİM FAALİYETLERİ
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. ve diğer Zorlu Grubu şirketlerinde iç denetim fonksiyonu, Zorlu Grubu
genelinde 2000 yılından beri hizmet veren Zorlu Holding A.Ş. bünyesinde yapılanmış İç Denetim Bölümü ile
karşılanmaktadır. İç Denetim Bölümü, Uluslararası İç Denetim Standartları’nı temel alarak, resmi yönetmelikler
ve Üst Yönetim tarafından onaylanan denetim programları çerçevesinde denetimlerini gerçekleştirmekte ve
hem her denetim sonrası hazırladığı denetim raporları, hem de yıllık olarak hazırladığı faaliyet raporları ile
bütün bir yılın denetim sonuçlarını Holding Yönetim Kurulu, var olan şirketlerin Denetim Komiteleri ve Sektör
Başkanları ile paylaşmaktadır. İç Denetim Bölümü’ne ek olarak 2011 senesi içerisinde oluşturulmuş ve tüm Grup
şirketlerinde finansal denetim yapmak üzere kurgulanmış Mali Denetim ve Vergi Denetimi Bölümü de 2012 yılında
denetimlerine başlamıştır.
İç Denetim faaliyetlerinin amaç, yetki ve sorumlulukları, çalışma şekli ve yapısı, Yönetim Kurulu tarafından
onaylanmış ve şirketlere duyurusu yapılmış “İç Denetim Yönetmeliği” ve “İç Denetim Çalışma İlkeleri” gibi
dokümanlar ile tanımlanmıştır.
Risk bazlı hazırlanan; Yönetim Kurulu, Denetim Komitesi ve Sektör Başkanları tarafından onaylanan yıllık
denetim programı çerçevesinde; kaynakların etkin ve verimli kullanılması, yazılı kurallara uygunluk (kanun,
yönetmelik, kurum içi politika ve kurallar), bilgilerin doğruluğu, güvenilirliği ve güvenliği konularında süreç
denetimleri gerçekleştirilmektedir. Her bir denetimin başında gerekli görüldüğü takdirde Şirket Üst Yönetimi
ile bir araya gelinerek risk değerlendirilmesi yapılmakta; şirketlerin hedefleri ve bu hedeflerin oluşmasına engel
teşkil edebilecek riskler, risk matrisinde etki ve olasılıkları göz önünde bulundurularak konumlandırılmaktadır.
Denetim saha çalışması esnasında ise, etki ve olasılığı yüksek olan riskleri yöneten iç kontroller, yapılan testlerle
değerlendirilmektedir. Gözlem sonuçları taslak rapor halinde şirket yöneticileri ile paylaşılmakta, onların da
görüşleri eklenerek Üst Yönetim’e nihai rapor gönderilmektedir. Sonuç olarak; makul güvence ile danışmanlık
hizmeti verilmekte aynı zamanda grup sinerjisinden yararlanılarak en iyi uygulama örnekleri önerilmektedir.
Nihai raporun yayınlanmasından 1 ay sonra ise alınan aksiyonlar 4T yaklaşımı çerçevesinde (Treat = İyileştirme,
Terminate = Sonlandırma, Transfer = Transfer ve Tolerate = Üstlenme) Yönetim Kurulu ile ayrıca paylaşılmaktadır.
İç Denetim Bölümü ile Denetim Komitesi arasında periyodik olarak gerçekleştirilen toplantılarda; geçen dönem
içerisindeki iç denetimin gerçekleştirdiği denetim, danışmanlık, özel inceleme vb. faaliyetler değerlendirilmekte,
karşılaşılan bulgular paylaşılmakta, belirlenen bulgulara yönelik alınması gereken aksiyon planları takip sonuçları
değerlendirilmekte ve gelecek dönem için planlar gözden geçirilmektedir. 2012 yılı içinde İç Denetim Bölümü ile
Denetim Komitesi arasında beş toplantı gerçekleştirilmiştir.
12 kişiden oluşan Zorlu Grubu İç Denetim Ekibi’nin mevcut bilgi, beceri ve diğer vasıflarının arttırılması ve
güçlendirilmesi amaçlı olarak eğitimler alması, ilgili derneklere üyeliği (örn. Türkiye İç Denetim Enstitüsü- TIDE)
ve mesleki uluslararası sertifikaların iç denetçiler tarafından alınması gibi konular Zorlu Grubu tarafından
desteklenmekte ve teşvik edilmektedir. Ekipte hâlihazırda dört CIA (Sertifikalı İç Denetçi), bir SMMM (Serbest
Muhasebeci Mali Müşavir), bir CFE (Sertifikalı Suistimal İnceleme Uzmanı), bir CFSA (Sertifikalı Finansal Hizmetler
Denetçisi), bir CISA (Sertifikalı Bilgi Teknolojileri Denetçisi) ve iki CRMA (Risk Yönetimi Güvencesi Sertifikası)
bulunmaktadır.
58
Yönetim Kurulu Kararı
KARAR TARİHİ
: 26/03/2013
KARAR NO
: 2013/13
KARARA KATILANLAR : Zeki Zorlu
Elmas Melih Araz
Olgun Zorlu
Selen Zorlu Melik
Bekir Cem Köksal
Aziz Can Tuncay
Burak İsmail Okay
GÜNDEM: Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31.12.2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal
Tabloları Hakkında,
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ Yönetim Kurulu Sayın Zeki Zorlu başkanlığında şirket
merkezinde toplanmış, gündeminde bulunan konu müzakere edilerek aşağıdaki karar alınmıştır;
Şirketimizin, 31.12.2012 tarihinde sona eren hesap dönemine ilişkin bilançoları ile aynı tarihte sona eren hesap
dönemine ait gelir tablolarının ve diğer finansal tabloların ve Yönetim Kurulu Faaliyet Raporunun kabulüne ve aynı
şekli ile Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yayınlanmasına,
oybirliği ile karar verilmiştir.
YÖNETİM KURULU
Zeki Zorlu
Selen Zorlu Melik
Elmas Melih Araz
Bekir Cem Köksal
Aziz Can Tuncay
Olgun Zorlu
Burak İsmail Okay
59
Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne Uyum Raporu
1. Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne Uyum Beyanı
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’de (“Şirket”) 2005 yılında başlatılan kurumsal yönetim çalışmaları kapsamında
Şirket bünyesinde kurulan mekanizmalar, Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda işletilmeye başlandı. Bu
çalışmalar sırasında, ilk aşamada hissedarlara eşitlikçi, hesap verebilir, sorumlu ve şeffaf bir yapı sunabilmek
amacı ile Şirket’in Esas Sözleşmesi’nde bir dizi değişikliğe gidildi. Yapılan bu değişiklikler ile azınlık hissedarlara
Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde öngörülen haklar tanınırken, yönetim yapısında da “daha iyi yönetim” hedeflenerek
radikal değişiklikler gerçekleştirildi. Kurumsal yönetim uygulamaları, Esas Sözleşme değişikliğinin ardından
Şirket bünyesinde kurumsal yönetim mekanizmalarının kurulması ile devam ettirildi. Yönetim Kurulu’nun etkinliği
bağımsız üyeler ile artırılırken, Yönetim Kurulu’na bağlı komiteler ile de yönetimde etkinliğin artırılması hedeflendi.
Bunların yanı sıra, Şirket’in bilgilendirme politikası yazılı olarak hazırlanarak Genel Kurul’da katılımcılara sunuldu.
Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda kamuoyuna en fazla bilgiyi hızlı, eşzamanlı, doğru ve eksiksiz olarak
vermek üzere bir internet sitesi hazırlandı.
Bu kapsamda, 2012 yılında Şirket bünyesinde Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uyumu daha da geliştirmek üzere
yapılan çalışmalar aşağıda kısaca yer almaktadır.
• SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri paralelinde Ana Sözleşme revize edilerek 2011 yılına ait Genel Kurul’da pay
sahiplerinin onayına sunuldu.
• Genel Kurul öncesinde Yönetim Kurulu üye adaylarının özgeçmişlerine bilgilendirme dokümanında yer verildi.
Bilgilendirme dokümanı Genel Kurul toplantısından dört hafta önce KAP ve Şirket’in internet sitesi aracılığıyla
kamuoyu ile paylaşıldı.
• 2011 yılına ait Genel Kurul öncesi bağımsız üye adaylarından bağımsızlıklarına ilişkin beyan yazısı alındı.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri madde 4.6.2 iki kapsamında “Yönetim Kurulu Üyeleri ve Üst Düzey Yöneticiler için
Ücret Politikası” yazılı hale getirildi ve Genel Kurul’da pay sahiplerinin bilgisine sunuldu.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri madde 1.3.11 kapsamında “Bağış ve Yardım Politikası” yazılı hale getirildi ve Genel
Kurul’da pay sahiplerinin onayına sunuldu.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri madde 4.5.2 kapsamında Kurumsal Yönetim Komitesi’nin ve Denetim Komitesi’nin
Çalışma Esasları yazılı hale getirildi, Kamuyu Aydınlatma Platformu ve Şirket’in internet sitesi aracılığıyla
kamuoyunun bilgisine sunuldu.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri maddeleri 4.1.1, 4.2.3 ve 4.2.4 kapsamında, 2012 yılı birinci çeyreğinden itibaren
Zorlu Holding bünyesindeki Kurumsal Risk Yönetimi Departmanı, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin varlığını,
gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli
önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla faaliyetlerine başladı. Kurumsal Risk Yönetimi Çerçevesi,
Politika & Prosedürü hazırlandı ve Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. adına Kurumsal Risk Yönetimi Projesi
başlatılması için çalışmalara başlandı.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri maddeleri 4.5.1 ve 4.5.12 kapsamında, Riskin Erken Saptanması Komitesi’nin kurulması
için hazırlıklar yapıldı. 19.02.2013 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile Komite kuruldu ve Komite’nin çalışma esasları
Kamuyu Aydınlatma Platformu ve Şirket’in internet sitesi aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine sunuldu.
• Zorlu Enerji Grubu, enerji sektöründe 2011 yılında sürdürülebilirlik raporlaması yapan ilk şirket olmuş, 2012’de
yayımlanan ikinci Sürdürülebilirlik Raporu, sektörün GRI A seviyesinde onaylanan ilk raporu olma başarısını
göstermiştir. Rapor aynı zamanda dünyadaki enerji şirketlerinin hazırladığı GRI A seviyesindeki 24 rapordan biri
olmuştur.
• Zorlu Enerji, karbon ayak izinin tespiti konusunda çalışmalar gerçekleştirmiş, sektöründe CDP – Karbon
Saydamlık Projesi’ne katılan ve ISO 14064-1 Seragazı Emisyon Standardı belgesine sahip olan ilk enerji şirketi
olmuştur. Zorlu Enerji, 2011 yılında CDP kapsamında “Türkiye Karbon Saydamlık Liderliği” ödülünü kazanmış,
karbon saydamlık performansıyla 2012 yılında Türkiye Liderleri sıralamasında dördüncü olmuştur.
60
Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanması esnasında Şirket yapısı ile uyuşmayan ve faaliyetleri engelleyebileceği
düşünülen bazı ilkelere yer verilmemiştir. Söz konusu ilkeler ve bu ilkelere uyulmama sebepleri aşağıda
özetlenmiştir:
• Şirket’in regüle edilen bir piyasada faaliyet göstermesi nedeniyle, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından
yürütülen kanun ve yönetmelik ile getirilen zorunluluklara uyumu sağlamak için “Şirket’in nama yazılı hisselerinin
%5 ve üzerinin devri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (“EPDK”) düzenlemeleri doğrultusunda,
işbu Ana Sözleşme’nin 6. maddesine tabii olarak EPDK’nın iznine tabidir” ve “Şirket’in hisselerinin devri
Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı, EPDK Mevzuatı ve iş bu Ana Sözleşme hükümlerinin saklı
tutulması kaydıyla serbesttir.” hükümleri Esas Sözleşme’nin 21. maddesinde yer almaktadır.
Şirket, bu beyan ile şeffaf ve eşitlikçi bir yönetim şeklini benimsemiş, ayrım yapmaksızın tüm ortaklarına karşı
sorumlu, hesap verebilir bir yönetim anlayışını oluşturmayı hedeflemiştir.
BÖLÜM I- PAY SAHİPLERİ
2. Pay Sahipleri ile İlişkiler Birimi
• Şirket, pay sahipleri ile olan ilişkilerini Zorlu Şirketler Grubu Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Finansman
Direktörlüğü vasıtasıyla sürdürmektedir. Şirket’in pay sahipleri ile olan ilişkilerini yürüten direktörlük ile ilgili
bilgiler aşağıda yer almaktadır:
Bölüm Direktörü :Figen Çevik
Bölüm Müdürü :Başak Dalga
Adres
: Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Zorlu Plaza 34310 Avcılar/ İstanbul
Telefon
: (212) 456 23 00
E-posta
: [email protected]
• 2012 yılı içerisinde Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Finansman Direktörlüğü’nün, Şirket adına yürütmüş olduğu
başlıca faaliyetler aşağıda özet olarak yer almaktadır:
• Çeşitli aracı kurumlar tarafından düzenlenen dört adet konferansa iştirak edilmiştir.
• Yatırımcılarla ve analistlerle yaklaşık 70 adet birebir görüşme yapılmıştır.
• Dönem içerisinde birime e-posta yolu ile 80’e yakın soru ve telefon ile yaklaşık 90 soru gelmiştir.
3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı
• 2012 yılını kapsayan dönem içerisinde pay sahipleri tarafından çeşitli konularda bilgi talepleri ulaşmıştır.
Bu başvurulara yatırımcıların talebi doğrultusunda telefon, e-mail ve posta ile yazılı ve sözlü olarak cevap
verilmiştir. Yapılan başvurulara Şirket’in bilgilendirme politikası doğrultusunda açık, net ve ayrıntılı olarak cevap
verilmiş, ticari sır kapsamına girmemek kaydıyla her soru yatırımcıları tatmin edecek şekilde cevaplanmıştır.
• Pay sahiplerinin haklarının kullanımını etkileyecek gelişmelerin yatımcılara duyurulması için 2012 dönemi
içerisinde kullanılan araçlar, Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) aracılığıyla yapılan özel durum açıklamaları
ve Şirket internet sitesi olmuştur.
• Şirket’in internet sitesinde, pay sahipliği haklarının en önemlileri arasında yer alan “bilgi alma hakkının” en üst
seviyede gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla SPK Kurumsal Yönetim İlkelerinde internet sitesi için öngörülen
bilgilerin tamamına yer vermiştir. İnternet sitesinin güncellenmesi ve takibi Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal
Finansman Direktörlüğü’nün sorumluluğundadır.
61
• Şirket Esas Sözleşmesi’nde özel denetçi atanmasına ilişkin madde “Şirket’in çıkarılmış sermayesinin yirmide
birini temsil eden pay sahipleri, son iki yıl içinde Şirket’in kuruluşuna veya yönetim işlemlerine ilişkin bir
suistimalin vuku bulduğunu veya kanun veya ana sözleşme hükümlerine önemli bir surette aykırı hareket
edildiğini iddia ettikleri takdirde bunların veya bilançonun gerçekliğinin özel olarak incelenmesi için genel
kuruldan özel denetçi atanmasını talep edebilir. Bu talebin genel kurulca reddi halinde Şirket’in çıkarılmış
sermayesinin en az yirmide birini temsil eden pay sahipleri yetkili mahkemeden durumun incelenmesi ve
aydınlatılması için özel denetçi atanmasını talep etme hakkına sahiptir.“ şeklinde olup, bugüne kadar özel
denetçi atanmasına ilişkin olarak Şirketimize gelen herhangi bir talep olmamıştır.
4. Genel Kurul Toplantıları
• Şirket’in 2011 yılına ait Genel Kurul toplantısı, 31.05.2012 tarihinde saat 14:00’de, Organize Sanayi Bölgesi Sarı
Cadde No: 29 Bursa adresinde gerçekleşmiştir.
• Toplantıya ait davet, ilgili mevzuat ve Esas Sözleşme’de öngörüldüğü gibi ve gündemi de ihtiva edecek şekilde,
Türkiye Sicil Gazetesi’nin 10.05.2012 tarih ve 8065 sayılı nüshasında ve 10.05.2012 tarihli Dünya Gazetesi ile
10.05.2012 tarihli Bursa Hakimiyet Gazetesi’nde, Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda ve ayrıca Şirket’in internet
sitesi www.zoren.com.tr adresinde ilan edilmiş ve toplantı zamanı ve gündeminin bildirilmesi suretiyle uygun
görülen süre içinde gerçekleştirilmiştir. Genel Kurul’a katılımın kolaylaştırılması amacıyla Türkiye’nin yüksek
tirajlı iki gazetesine ilan verilmiş ve Şirket internet sitesinden, ilan dahil olmak üzere, Genel Kurul’a ilişkin her
türlü bilgiye ulaşılması sağlanmıştır.
• Genel Kurul öncesinde yıllık faaliyet raporu, mali tablolar, Esas Sözleşme, SPK düzenlemeleri kapsamında
hazırlanan Genel Kurul Bilgilendirme Dokümanı Şirket merkezinde ve Zorlu Plaza 34310 Avcılar/İstanbul
adresinde pay sahipleri için hazır bulundurulmuştur. Ayrıca, bu bilgilerin tamamı Şirket’in internet sitesinde
Genel Kurul ilanı ve gündem maddeleri ile birlikte yayımlanmıştır.
• Genel Kurul öncesinde pay sahiplerinin, Sermaye Piyasası Kurulu’nun ve/veya Şirket’in ilgili olduğu diğer kamu
kurum ve kuruluşlarının gündeme madde konulmasına ilişkin bir talebi olmamıştır.
• Şirket’in toplam 281.665.350 TL’lik sermayesine tekabül eden 28.166.535.000 adet hisseden 183.161.887,43 TL’lik
sermayeye karşılık 18.316.188.743 adet hisse asaleten 72.038,00 TL’lik sermayeye karşılık 7.203.800 adet hisse
vekaleten toplantıda temsil edilmiş olup gerek kanun gerekse Şirket Esas Sözleşmesi’nde öngörülen asgari
toplantı nisabı sağlanmıştır.
• Menfaat sahipleri ve medyanın Genel Kurul’a katılımına ilişkin Esas Sözleşme’de bir düzenleme yapılmamıştır.
Ancak önceden Şirket’in bilgilendirilmesi kaydı ile katılım mümkün kılınmaktadır. Şirket’in 2011 yılına ait Genel
Kurul toplantısına pay sahipleri dışında menfaat sahipleri ve medyanın katılımı olmamıştır.
• Genel Kurul’da pay sahiplerine soru sorma hakkı tanınmıştır. Pay sahiplerinden gelen tüm sorulara ayrıntılı
olarak cevap verilmiştir. Pay sahipleri tarafından Şirket’e yönelik olarak herhangi bir öneri verilmemiştir.
• 2011 faaliyet yılı içinde Mehmet Zorlu Vakfı ve çeşitli eğitim kurumlarına yapılan 3.217.336 TL tutarındaki bağışlar
Genel Kurul’da pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur. SPK Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum çerçevesinde
hazırlanmış bulunan “Şirket Bağış ve Yardım Politikası” da ayrı bir gündem maddesi olarak 2011 yılına ait Genel
Kurul’da pay sahiplerinin onayına sunulmuştur.
• Genel Kurul tutanakları Şirket merkezinde ve Zorlu Plaza 34310 Avcılar/İstanbul adresinde pay sahiplerinin
incelemesine açık tutulmaktadır. Ayrıca Şirket’in internet sitesinde Genel Kurullar’a yönelik her türlü ilan, belge
ve doküman pay sahiplerinin ve tüm menfaat sahiplerinin bilgisine sunulmaktadır.
5. Oy Hakları ve Azlık Hakları
• Olağan ve olağanüstü Genel Kurul toplantılarında her bir hisse 1(bir) oy hakkı verir.
• Karşılıklı iştirak içinde olan şirket bulunmamaktadır.
• Şirket Esas Sözleşmesi’ne göre azınlık hakları ödenmiş sermayenin en az 1/20’sini temsil eden pay sahipleri
tarafından kullanılır.
• Azınlık hissedarları ve menfaat sahipleri yönetimde temsil edilmemektedir. Ancak, azınlık hissedarlar başta
olmak üzere tüm hissedarları ve menfaat sahiplerini eşit olarak temsil etmek üzere iki bağımsız yönetim kurulu
üyesi Yönetim Kurulu’nda görev yapmaktadır.
62
6. Kâr Payı Hakkı
• Şirket’in kâr dağıtımı konusunda imtiyazlı hisseleri bulunmamaktadır. Şirket’in her bir hissesi eşit oranda kâr payı
alma hakkına sahiptir.
• Şirket Kâr Dağıtım Politikası her sene ayrı bir gündem maddesi olarak Genel Kurul’da pay sahiplerinin bilgisine
sunulmaktadır. Kâr Dağıtım Politikası ayrıca Şirket internet sitesi ve faaliyet raporu aracılığıyla da kamuya
açıklanmıştır.
• Şirket’in kâr dağıtım politikasına ilişkin olarak “2007 ve izleyen yıllarda Ana Sözleşme hükümleri dâhilinde
hissedarlarına net dağıtılabilir kârın asgari %25’i kadar nakit veya hisse senedi şeklinde temettü olarak
dağıtılacaktır. Ulusal ve global ekonomik şartlar ile Şirket’in büyüme planına bağlı olarak dağıtılacak temettü
miktarı Yönetim Kurulu tarafından her yıl Olağan Genel Kurul toplantısında önerilecektir.” şeklindeki
07.05.2007 tarih ve 2007/9 no’lu Yönetim Kurulu kararındaki kâr dağıtım politikasının uygulanmasına aynen
devam edileceği 31 Mayıs 2012 tarihinde yapılan 2011 yılı genel kurul toplantısında pay sahiplerinin bilgisine
sunulmuştur.
• Vergi Usul Kanunlarına göre hazırlanan mali tablolarda kar çıkmasına rağmen, Sermaye Piyasası Kanunu ile ilgili
Seri XI, Sıra: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”ne göre hazırlanan 2011
yılı Konsolide Mali Tablolarda zarar çıktığı için 2011 yılı Genel Kurulu’nda kâr dağıtılmamasına kar verilmiş ve kâr
dağıtımı gerçekleşmemiştir.
7. Payların Devri
• Şirket’in regüle edilen bir piyasada faaliyet göstermesi nedeniyle, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK”)
tarafından yürütülen kanun ve yönetmelik ile getirilen zorunluluklara uyumu sağlamak için “Şirket’in nama
yazılı hisselerinin yüzde beş ve üzerinin devri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (“EPDK”) düzenlemeleri
doğrultusunda, işbu Ana Sözleşme’nin 6. maddesine tabii olarak EPDK’nın iznine tabidir” ve “Şirket’in
hisselerinin devri Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı, EPDK Mevzuatı ve iş bu Ana Sözleşme
hükümlerinin saklı tutulması kaydıyla serbesttir.” hükümleri Esas Sözleşme’nin 21. maddesinde yer almaktadır.
• Esas Sözleşme’nin 6. maddesinin 9. fıkrası “Şirket’in sermayesinin yüzde beş veya daha fazlasını temsil eden
payların, doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel kişi tarafından edinilmesi ile bir ortağa ait payların
tüzel kişilik sermayesinin yüzde beşini aşması sonucunu veren pay edinimleri ve/veya bir ortağa ait payların
yukarıdaki oranların altına düşmesi sonucunu veren pay devirleri için veya hallerinde her defasında EPDK onayı
alınacaktır. Bu hüküm oy hakkı edinilmesi halinde de geçerlidir” şeklindedir.
BÖLÜM II- KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK
8. Bilgilendirme Politikası
• Şirket Bilgilendirme Politikası 2005 yılında SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde oluşturulmuştur.
Bilgilendirme Politikası 25 Ağustos 2009 tarihinde revize edilerek İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Günlük
Bülteni’nde ve Şirket’in web sitesinde (www.zorluenerji.com.tr) ilan edilmek suretiyle kamuya açıklamıştır.
• Şirket bilgilendirme politikasının içeriği ana hatları ile aşağıda yer almaktadır:
• Kamuya yapılacak açıklamaların tam, adil, doğru, zamanında, anlaşılabilir ve kolay ulaşılabilir bir şekilde
eşzamanlı olarak yapılması,
• Bilgilendirme politikasının oluşturulması, uygulanması ve geliştirilmesinden yetkili ve kamuyu aydınlatmadan
sorumlu olan kişilerin belirlenmesi,
• Bilgilendirme yöntem ve araçlarının belirlenmesi,
• Finansal raporların kamuya açıklanması ve yetkili kişilerin belirlenmesi,
• Özel durumların kamuya açıklanması ve yetkili kişilerin belirlenmesi,
• Yazılı-Sözlü Açıklamalar-Basın Açıklamaları-Konferanslar ve Kamuya açıklama yapmaya yetkili kişilerin
belirlenmesi,
63
•
•
•
•
•
•
Geleceğe yönelik yapılacak açıklamalar,
Açıklama yapma yasağı/sessiz dönem,
Web sitesi,
Haber, söylenti ve spekülasyonların takibi,
İdari sorumluluğu bulunan kişilerin belirlenmesinde kullanılan kriterlerin tespit edilmesi,
İçsel bilginin gizliliğinin korunması.
• Bilgilendirme Politikasının uygulanması, geliştirilmesi ve takip edilmesinden Yönetim Kurulu sorumludur.
Kamuyu aydınlatma ile ilgili her türlü hususu gözetmek ve izlemek finansal yönetim ve raporlamadan sorumlu
yöneticiler ile pay sahipleriyle ilişkiler biriminin sorumluluğundadır. Söz konusu yetkililer, Kurumsal Yönetim
Komitesi, Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu ile yakın işbirliği içinde bu görevlerini yerine getirirler.
9. Şirket İnternet Sitesi ve İçeriği
• Şirket’in kolay ulaşılabilir ve aktif bir internet sitesi bulunmaktadır. İnternet sitesi; pay sahiplerinin, menfaat
sahiplerinin ve tüm kamuoyunun açık, net ve eş zamanlı olarak bilgilendirilmesi amacıyla kurulmuştur. İnternet
sitesinde yer alan bilgiler sürekli olarak güncellenmektedir.
• SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri II. Bölüm madde 2.2.2’de yer alan başlıca bilgilere internet sitesinde yer
verilmiştir.
• İnternet sitesinde yer alan bilgiler, uluslararası yatırımcıların da yararlanması açısından ayrıca İngilizce olarak
hazırlanmıştır.
• Web sitesine www.zorluenerji.com.tr adresinden ulaşılabilir.
10. Faaliyet Raporu
• SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri II. Bölüm madde 2.3.2’de yer alan başlıca bilgilere faaliyet raporunda yer
verilmiştir.
BÖLÜM III- MENFAAT SAHİPLERİ
11. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi
• Menfaat sahipleri Şirket’in bilgilendirme politikası çerçevesinde kendilerini ilgilendiren konularda periyodik
olarak bilgilendirilmektedir.
• Çalışanların bilgilendirilmelerini sağlamak için Şirket içi “intranet” sistemi mevcut olup, Şirket’e ilişkin bilgilere
bu sistemden yetkiler dahilinde ulaşılabilmektedir. İntranet sisteminde çalışanlara yönelik her türlü bilgi ayrıntılı
olarak yer almaktadır.
• Müşteri ve tedarikçilerin bilgilendirilmesine yönelik olarak kendilerinden gelen toplantı talepleri halinde
bilgilendirme toplantıları düzenlenmektedir.
• Menfaat sahiplerinin Şirket’in mevzuata aykırı ve etik açıdan uygun olmayan işlemlerini Kurumsal Yönetim
Komitesi’ne veya Denetimden Sorumlu Komite’ye Yatırımcı İlişkileri birimine telefon ve/veya e-posta ile
ulaşarak iletebilmektedir.
12. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı
• Menfaat sahiplerinin yönetimde yer almasına ilişkin ayrı bir model geliştirilmemiştir. Ancak pay sahiplerinin ve
diğer menfaat sahiplerinin yönetimde temsili görevi Yönetim Kurulu’nda yer alan iki bağımsız üye vasıtasıyla
gerçekleştirilmektedir.
• Menfaat sahipleri bakımından sonuç doğuran önemli kararlarda, menfaat sahiplerini temsilen üst düzey
yöneticiler yönetim kurulu toplantılarına görüş bildirmek üzere çağırılmaktadırlar. Ayrıca, Yönetim ve İcra
Kurulu toplantılarına belli aralıklarla ilk ağızdan görüş bildirmek amacıyla çalışanların katılması hususuna önem
verilmektedir.
64
13. İnsan Kaynakları Politikası
• İnsan kaynakları politikası; işe alım, terfi, işten çıkartma, eğitim, performans değerlendirme ve tazminat sistemini
içerecek şekilde yazılı olarak hazırlanmıştır. İnsan kaynakları politikası aracılığıyla çalışanlara görev tanımları ve
dağılımı ile performans ve ödüllendirme kriterleri duyurulmuştur.
• Çalışanlarla ilişkileri düzenlemek amacıyla bir temsilci atanmamıştır. Çalışanların yönetimde temsili görevi ise
Yönetim Kurulu’nda yer alan iki bağımsız üye vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir.
• Çalışanların mesleki ve kişisel gelişimini desteklemek amacıyla gerçekleştirilecek eğitim çalışmaları
yapılandırılmış, hazırlanan Eğitim Kataloğu ile çalışanlara ihtiyaçları doğrultusunda eğitim seçme olanağı
sağlanmıştır. Tüm eğitim çalışmalarının kariyer planlamasına paralel bir biçimde izlenebilmesi amacıyla
hazırlanan Eğitim Portalı şirket içinden ve dışından tüm çalışanların erişebileceği şekilde kullanımdadır.
• Çalışanlara eğitim, kariyer oluşturma, terfi ve başka herhangi bir ayrım olmaksızın eşit davranılmaktadır.
Çalışanlardan ayrımcılık konusunda herhangi bir şikâyet gelmemiştir.
14. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk
• Şirket, tüm faaliyetlerinde, Zorlu Holding tarafından imzalanmış ve tüm Zorlu Grubu şirketlerini kapsamına alan
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni hassasiyetle göz önünde bulundurmaktadır.
• Şirket etik kuralları yazılı olarak hazırlanmış ve çalışanların bilgisine sunulmuştur. Yönetim Kurulu, Şirket ve
çalışanları için oluşturulmuş olan etik kuralların uygulanmasına azami ölçüde özen gösterilmektedir.
• Şirketimizin çalışma ilkelerini içeren Kurumsal İlkeler Rehberi, Türkçe ve İngilizce olarak web sitesinde
yayımlanmıştır.
• Şirket, 2012 yılı içerisinde işletmelerinde ve projelerinde çevresel etkilere ilişkin gerekli tüm yasal tetkikleri
yaptırmıştır. Tüm projelerin çevresel etkileri incelenmektedir. Çevresel etki raporlarında çevrenin korunmasına
yönelik bugüne dek herhangi bir ihlal saptanmamış olup tüm uygulamalar ulusal çevre mevzuatı, uluslararası
sözleşmelerden doğan yükümlülükler ve çevre duyarlılığımız çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.
• Bunun yanı sıra tüm çalışmalarda çevresel ve sosyal etkiler izlendiği gibi, yöre halkının yaşam kalitesini
artırmaya yönelik projeler geliştirilmektedir. Örneğin, Gökçedağ Rüzgâr Santrali’nde proje sahası düzenli olarak
çevresel etkileri açısından izlenmekte, kuş göçleri takip edilmekte, yöre halkına yönelik olarak toplumsal projeler
hayata geçirilmektedir. Bölgede üniversite eğitimini sürdüren 138 öğrenciye Mehmet Zorlu Vakfı aracılığıyla
karşılıksız öğrenim bursu verilmektedir. 3.000 fidanlık bir hatıra ormanının yanı sıra sahada 25.000 fidanlık
bir ağaçlandırma çalışması ve 14 hektar alanda uygulanan “habitat restorasyonu projesi” ile tohum ekimi ve
erozyon kontrolü uygulamaları yapılmıştır.
• Zorlu Enerji, çocukların enerji konusunda bilinçlendirilmesine büyük önem vermekte olup bu amaçla bir dizi
çocuk kitabı yayınlamaya başlamıştır. “Zorlu ile Rüzgâr Enerjisi”, “Zorlu ile Jeotermal Enerji” ve “Zorlu ile
Doğal Gaz” kitaplarının ardından 2012 yılında “Zorlu ile Su Enerjisi” kitabı yayımlanmıştır. Ayrıca, ilköğretim
öğrencilerini yenilenebilir enerji kaynakları, enerji verimliliği ve tasarrufu konusunda bilinçlendirmeye yönelik
“Enerjimiz Çocuklar İçin Projesi” kapsamında 72.000 çocuğa enerji kaynakları, çevre ve enerji tasarrufu
konularında eğitim verilmiş olup proje farklı boyutlarda geliştirilmektedir. Enerjimiz Çocuklar İçin Projesi
kapsamında Şişli Bilim Merkezi ile geliştirilen işbirliği kapsamında oluşturulan “Gelecek Sizin, Enerjiniz
Tükenmesin” başlıklı temiz enerji bölümü ve Türkiye’nin enerji kaynaklarını anlatan ilk hareketli maketi ile bir
yıl içinde 60.000 ziyaretçiye ulaşılması hedefleniyor. Bunun yanında TOÇEV (Tüvana Okuma İstekli Çocuk
Vakfı) ve Milli Eğitim Bakanlığı ile yine 2012’de geliştirilen bir başka proje kapsamında 9-12 yaş grubu çocuklara
Türkiye’nin “ilk enerji draması” ile enerjinin hikayesini anlatılıyor. Projeyle altı ayda 20.000 öğrenci hedefleniyor.
• Şirket, projelerinin yörenin bir parçası olmasına ve yöre halkı tarafından sahiplenilmesine büyük önem
vermektedir. Bu amaçla projelere başlamadan önce bölgelerde yöre halkını bilgilendirme ziyaretleri ve
toplantıları düzenlemektedir.
• Ayrıca, projelerin yatırım aşamasında yöre halkının sosyal ve ekonomik durumu ile projenin çevreye ve
toplumsal hayata olan etkilerini belirlemeye yönelik araştırmalar yapılmaktadır. Gökçedağ Sosyoekonomik Yapı
Araştırması, İkizdere Paydaş Katılım Planı, Simav Bilgilendirme Buluşması bu uygulamaların örnekleridir.
• Zorlu Enerji, karbon ayak izinin tespiti konusunda çalışmalar gerçekleştirmiş, sektöründe CDP – Karbon
Saydamlık Projesi’ne katılan ve ISO 14064-1 Seragazı Emisyon Standardı belgesine sahip olan ilk enerji şirketi
olmuştur. Zorlu Enerji, 2011 yılında CDP kapsamında “Türkiye Karbon Saydamlık Liderliği” ödülünü kazanmış,
karbon saydamlık performansıyla 2012 yılında Türkiye Liderleri sıralamasında dörtüncü olmuştur.
65
• Şirketimiz ayrıca çevre korumaya yönelik olarak ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem belgesi, ISO 9001:2000 Kalite
Yönetim Sistem belgesi, OHSAS 18001 İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Sistem belgelerine sahiptir.
• Zorlu Enerji Grubu, enerji sektöründe 2011 yılında sürdürülebilirlik raporlaması yapan ilk şirket olmuş, 2012’de
yayımlanan ikinci Sürdürülebilirlik Raporu, sektörün GRI A seviyesinde onaylanan ilk raporu olma başarısını
göstermiştir. Rapor aynı zamanda dünyadaki enerji şirketlerinin hazırladığı GRI A seviyesindeki 24 rapordan biri
olmuştur.
• Sürdürülebilirlik performansını çevre, çalışanlar, en geniş anlamdaki paydaş kitlesi ve sosyal sorumluluk ana
eksenlerinde ele alan rapor, Zorlu Enerji Grubu’nda gerçekleştirilen sistematik ve uluslararası denetime açık
çalışmaların ışığında, üst ve orta düzey yöneticiler ile yapılan görüşme ve çalışmaların yanı sıra paydaşların
değerlendirmeleri kapsamında hazırlanmıştır.
• Sürdürülebilirlik Raporu, Türkçe ve İngilizce dillerinde www.zorluenerji.com.tr web sitesinde yayımlanmaktadır.
• 2012 yılında kurumsal sorumluluk çalışmaları kapsamında yaşanan bir başka gelişme ise, Şirket’in kurumsal
gönüllülük yapılanması olan “Zorlu Enerji Grubu Gönüllüleri”dir. Tüm çalışanların toplumsal gönüllülük
konusunda projeler üretmesine yönelik eğitim ve örgütlenme çalışmaları başlatılmıştır.
BÖLÜM IV- YÖNETİM KURULU
15. Yönetim Kurulu’nun Yapısı ve Oluşumu
Üye
Zeki Zorlu
Elmas Melih Araz
Olgun Zorlu
Selen Zorlu Melik
Bekir Cem Köksal
Aziz Can Tuncay
Burak İsmail Okay
Görevi
Başkan
Başkan Yardımcısı
Üye
Üye
Üye
Üye
Üye
Görev Süresi
1 yıl
1 yıl
1 yıl
1 yıl
1 yıl
1 yıl
1 yıl
Üyelik Sınıflandırması
İcrada yer almayan üye
Bağımsız üye
İcrada yer alan üye
İcrada yer alan üye
Bağımsız üye
Zeki ZORLU
(1939 - Denizli) Zeki Zorlu, çalışma hayatına Denizli Babadağ’da, tekstil sektöründe faaliyet gösteren aile
Şirket’inde başladı. İlk tekstil mağazasını Trabzon’da açan Zeki Zorlu, 1976 yılında Korteks Mensucat Sanayi ve
Ticaret A.Ş.’yi kurdu. Tekstil sektöründe yeni yatırımlarının yanı sıra, 1994 yılında Vestel’i satın alarak elektronik
ve beyaz eşya; 1996 yılında enerji ve 2006 yılında gayrimenkul sektörüne girdi. Zorlu Holding günümüzde
bünyesindeki 60 şirkette, 25 bin kişiye istihdam sağlamaktadır. Zeki Zorlu, Zorlu Holding’in Yönetim Kurulu Eş
Başkanlığı görevinin yanında Zorlu Grubu’nun tekstil ve enerji sektöründe faaliyet gösteren şirketlerinin Yönetim
Kurulu Başkanlığı’nı da yürütmektedir.
E. Melih ARAZ
(1948 - İstanbul) Lise öğrenimini 1967 yılında Robert Kolej’de tamamlayan E.Melih Araz, 1972 yılında Ankara
Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun oldu. Kelley School of Business, Indiana University’de MBA
(1975) yaptıktan sonra, Harvard Business School’da “Üst Düzey Yönetim” konusunda eğitim aldı. Kariyerine
Citibank N.A.’nın Türkiye organizasyonunda başlayan Araz, Banka’nın İstanbul, İzmir, Bahreyn, Atina ve New
York birimlerinde üst düzey görevlerde bulundu ve Citibank Türkiye organizasyonunun kuruluş ve genişleme
aşamalarında önemli sorumluluklar üstlendi. Daha sonra bankacılık kariyerine Interbank A.Ş.’de Genel Müdür
olarak devam eden Araz, Interbank’ın ülkemizin kurumsal ve yatırım bankacılığı alanında saygın bir konuma
gelmesinde liderlik yaptı. Melih Araz halen çeşitli şirketlere finans ve stratejik yönetim konularında danışmanlık
yapmakta ve Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı’nın yanı sıra, Ata Yatırım
A.Ş.’de Murahhas Aza, İzmir Enternasyonel Otelcilik A.Ş., Entegre A.Ş., Ata Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., Ata
Portföy Yönetimi A.Ş., Burger King China Corporation ve Enka İnşaat A.Ş.’de Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini
de yürütmektedir.
66
Olgun ZORLU
(1965 - Trabzon) Olgun Zorlu, İngiltere’de tamamladığı yükseköğreniminin ardından 1986 yılında iş hayatına
atılarak Zorlu Grubu’nun tekstil şirketlerinde yöneticilik deneyimi kazandı. 1998 yılından itibaren Zorlu Holding
Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaya başladı. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliği’nin
yanı sıra halen Zorlu Holding ve bağlı şirketlerinin Yönetim Kurulu Üyeliği görevini de yürütmektedir.
Selen ZORLU MELİK
(1975 - Trabzon) Selen Zorlu Melik, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü’nden
mezun oldu. Çalışma yaşamına 1998 yılında Denizbank’ta başladı. Denizbank Bursa Şubesi’ndeki stajın ardından
1999 yılında aynı bankada Management Trainee (MT) programına katıldı. Denizbank Genel Müdürlüğü’nde
çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 2001 yılında California Üniversitesi’nde (ABD/Berkley) Pazarlama Diploma
Programı’na katıldı. 2002 yılında Korteks İplik Fabrikası’nda çalışmaya başlayan Selen Zorlu Melik, 2004 yılında
Korteks Yönetim Kurulu Üyeliği’ne atandı. 2005 yılından bu yana Zorlu Enerji Grubu Başkan Yardımcılığı ve Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliği’nin yanı sıra Zorlu Grubu’na bağlı çeşitli şirketlerde Yönetim
Kurulu Üyeliği görevini yürütmektedir. 2012 yılı Nisan ayı itibarıyla Zorlu Enerji Grubu Başkanlığı’na vekalet
etmektedir.
Bekir Cem KÖKSAL
(1967 - Ankara) 1988 yılında Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünü bitiren Bekir Cem Köksal, 1990
yılında Bilkent Üniversitesi’nde yüksek lisansını tamamladı. 1990 ve 2001 yılları arasında bankacılık sektöründe
görev yaptı. 1997 yılında Denizbank’ta Genel Müdür Yardımcısı olarak göreve başlayan Köksal, 2002 yılında
Vestel’e Finanstan Sorumlu Başkan olarak katıldı. Vestel’de Finans’tan Sorumlu İcra Kurulu Üyesi olarak görevine
devam etmekte olan Bekir Cem Köksal, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31 Mayıs 2012 tarihinde yapılan 2011
yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda Yönetim Kurulu Üyeliği’ne atanmıştır.
Prof. Dr. A. Can TUNCAY
(1944 - Ankara) 1966 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olan A. Can Tuncay, 1968 yılında
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde asistan olarak akademik kariyerine başladı. Bu süreçte 1975 yılında
doktor, 1980 yılında doçent, 1988 yılında profesör oldu. Uzmanlık alanı İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku
olan Tuncay, 2000 yılı başında İstanbul Üniversitesi’nden emekli olup ayrılarak Yeditepe Üniversitesi Hukuk
Fakültesi’nde Öğretim Üyeliği görevine devam etti. 2006 yılında Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim
Kurulu Üyeliği’ne getirilen Tuncay, halen Bahçeşehir Üniversitesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı’nda
Öğretim Üyeliği de yapmaktadır. Prof. Tuncay, Öğretim Üyeliğinin yanı sıra uzun yıllar Serbest Avukatlık ve
şirketlere Hukuk Danışmanlığı da yapmış, bir dönem Türk Milli Olimpiyat Komitesi Hukuk Kurulu ve Türkiye Futbol
Federasyonu Tahkim Kurulu Üyeliklerinde bulunmuştur.
Burak İ. OKAY
(1967 - Ankara) Burak İ. Okay, 1990 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. New York’ta
tamamladığı Uluslararası Hukuk Sertifikası programı sonrası Türkiye İş Bankası Hukuk Müşavirliği’nde çalışmaya
başladı. Ardından sırasıyla Garanti Bankası, MNG Bank, Nortel Networks Netaş’ta çalıştı ve Bener Hukuk
Bürosu’nda yöneticilik yaptı. 2006 yılında Zorlu Grubu’na katılarak Grubun tüm şirketlerine hizmet veren hukuk
bölümünün yapılandırılmasını sağlayan Okay, Grubun Hukuk Koordinatörlüğü’nün yanı sıra 2007’den bu yana
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır.
67
• Şirket Yönetim Kurulu toplam yedi kişiden oluşmaktadır. Yönetim Kurulun’da yer alan yedi üyeden üçü icrada
yer almayan üye, ikisi bağımsız üye niteliğine, ikisi ise icrada yer alan üye niteliğine sahiptir.
• Yönetim Kurulu başkanlığı ve İcra Kurulu başkanlığı görevleri farklı kişiler tarafından yerine getirilmektedir.
Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Zorlu’dur, İcra Kurulu Başkanı Murat Sungur Bursa 01.04.2012 tarihinde
görevinden istifa etmiştir yerine Selen Zorlu Melik vekalet etmektedir.
• 2011 yılı Genel Kurul’u öncesinde aday gösterme komitesine iki bağımsız üye adayı sunulmuştur. Adayların
bağımsızlık kriterlerini taşıyıp taşımadıklarına ilişkin hazırlanan 08.05.2012 tarihli rapor Yönetim Kurulu’na
sunulmuş ve Yönetim Kurulu’nun 09.05.2012 tarih ve 2012/14 sayılı kararıyla Genel Kurul’da Sn. Elmas Melih
Araz ve Sn. Aziz Can Tuncay’ın bağımsız üye olarak yönetim kurulu üyeliğine seçilmek üzere ortakların onayına
sunulmasına karar verilmiştir.
• Yönetim Kurulu üyelerinden Elmas Melih Araz ve Aziz Can Tuncay SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri Bağımsızlık
Kriterlerine uygun olarak bağımsızlık niteliğine sahiptir. Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinin faaliyet döneminde
bağımsızlıklarını ortadan kaldıracak bir durum olmamıştır.
• Yönetim Kurulu üyelerinin Şirket dışı başka görev veya görevler almasına ilişkin olarak herhangi bir sınırlama
getirilmemiştir.
16. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları
• Yönetim Kurulu toplantı gündemi Yönetim Kurulu Başkanı’nın diğer Yönetim Kurulu üyeleri ve genel müdür
ve/veya icra başkanı ile yapacağı görüşmeler sonucunda belirlenir. Gündemin belirlenmesi aşamasında
yöneticilerden gelen taleplere önem verilir.
• Yönetim Kurulu 2012 yılında 41 kez toplanmış, kararlardan 13’ü oybirliği ile 28’i ise katılanların oybirliği ile
alınmıştır.
• Yönetim Kurulu şirket işleri gerektirdikçe başkan veya başkan yardımcısının talebi üzerine toplanmakta ve
gündemde yer alan konulara ilişkin karar almaktadır. Toplantılarda her üyenin bir oy hakkı bulunmaktadır.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde Şirket bünyesinde Yönetim Kurulu’na bağlı olarak çalışan bir sekretarya
oluşturulmuştur. Sekretarya, Yönetim Kurulu tutanaklarının tutulması, arşivlenmesi ve Yönetim Kurulu üyelerine
yönelik olarak eşzamanlı bilgilendirme yapılmasını sağlamak amacıyla görev yapmaktadır. Ayrıca, sekretarya
vasıtasıyla gündem ve gündeme ilişkin bilgiler ve raporlar toplantılardan en az bir hafta önce Yönetim Kurulu
üyelerine ulaştırılmaktadır.
• Yönetim Kurulu toplantılarında üyeler tarafından farklı görüş açıklanan konulara ilişkin makul ve ayrıntılı karşı
oy gerekçelerinin karar zaptına geçirilmesi esastır. Ayrıca, bağımsız üyelerin farklı görüş açıkladığı konulara
ilişkin karşı oy gerekçeleri kamuya açıklanır. Ancak, bugüne dek Yönetim Kurulu toplantılarında gerek bağımsız
üyelerin gerekse diğer üyelerin farklı görüşlerde olduğu bir durum oluşmamıştır.
• Yönetim Kurulu üyelerinin başkan dâhil olmak üzere hiçbirinin ağırlıklı oy hakkı ve/veya olumsuz veto hakkı
bulunmamaktadır. Yönetim Kurulu başkanı dahil olmak üzere tüm üyeler eşit oy hakkına sahiptir.
• Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu’nun 01.10.2012 tarihli ve 2012/34 sayılı kararı ile 06.03.2013
tarihli ve 2013/12 sayılı kararına istinaden, Şirket ile ilişkili tarafları arasında gerçekleşen yaygın ve süreklilik arz
eden varlık, hizmet ve yükümlülük transferi işlemleri ile ilgili olarak, Yönetim Kurulu’nun onayını gerektirebilecek
önemlilik eşiği, Şirketimizin SPK düzenlemeleri uyarınca kamuya açıklanan son finansal tablolarında yer alan
aktif toplamının %0,5’i veya son 12 aylık net satışlar toplamının %3’ü olarak belirlenmiş ve bu kapsamda bu eşiği
aşan işlemler onaylanmıştır.
• 31.12.2012 hesap döneminde Yönetim Kurulu’nun 01.10.2012 tarihli ve 2012/34 sayılı kararı ile 06.03.2013 tarihli
ve 2013/12 kararının kapsamı dışında kalan ilişkili taraf işlemi ve/veya Kurumsal Yönetim İlkeleri madde 1.3.10
kapsamında önemli nitelikte işlemi bulunmamaktadır.
• 28.12.2012 tarihli Yönetim Kurulu Kararına istinaden, Zorlu Doğal Elektrik Üretim A.Ş.’nin %100 hissesinin
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ. tarafından devralınmasına ve Şirketimizin %100 oranında hissedarı olduğu
ICFS International LLC’nin (“ICFS”), Rosmiks International BV’de (“Rosmiks BV”) bulunan %100 oranındaki
hissesinin tamamının Zorlu Holding A.Ş.’ye devredilmesi ilişkin bilgiler, 31.12.2012 tarihinde yapılan özel durum
açıklamasına ile kamuoyu ile paylaşılmıştır.
68
17. Yönetim Kurulun’da Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı
• Şirket, Sermaye Piyasası Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda, Yönetim Kurulu’na bağlı olarak çalışmak
üzere Kurumsal Yönetim Komitesi, Riskin Erken Saptanması Komitesi ve Denetim Komitesini kurmuştur. Aday
Gösterme Komitesi ve Ücret Komitesi için öngörülen görevlerin yerine getirilmesi yetki, görev ve sorumlulukları
Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından yerine getirilmektedir.
• Komite üyelerinden Aziz Can Tuncay ve Elmas Melih Araz Yönetim Kurulu üye sayısı ve SPK Kurumsal Yönetim
İlkeleri doğrultusunda komite yapılanma gereklilikleri nedeniyle birden fazla komitede görev yapmaktadır.
Denetim Komitesi
• Denetim Komitesi, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri X, No: 19 Madde 3 tebliği uyarınca kurulmuştur ve finansal
ve operasyonel faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde gözetilmesini teminen görev yapmaktadır. Yönetim Kurulu’na
bağlı olarak görev yapan komitenin amacı; Şirket’in muhasebe ve raporlama sisteminin, finansal bilgilerin
denetimi ile kamuya açıklanmasının ve iç kontrol sisteminin işleyişinin ve etkinliğinin gözetimini sağlamaktır.
• Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
kapsamında “Denetim Komitesi Çalışma Esasları” revize edilerek 29.06.2012 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında
kabul edilmiştir. Revize edilen çalışma esasları Kamuyu Aydınlatma Platformu ve Şirket’in internet sitesi
aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
• Denetim Komitesi Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkelerine uygun olarak yapılandırılmıştır. Komite
en az iki üyeden oluşmaktadır.
• Komite başkanı bağımsız üyeler arasından seçilmiştir ve seçiminde de belli niteliklere sahip olmasına dikkat
edilmiştir. Komite başkanının daha önce benzer bir görevde bulunmuş, mali tabloları analiz edebilecek bilgi
birikime sahip, muhasebe standartlarına vakıf ve yüksek nitelikli olmasına özen gösterilmektedir.
• Denetim Komitesi’nin her iki üyesi de bağımsız üyeler arasından seçilmiştir. Komite başkanı Elmas Melih
Araz’dır, diğer üye Aziz Can Tuncay’dır.
• Denetim Komitesinin yılda en az dört defa -her çeyrekte bir kez olmak üzere toplanmasına ilişkin Denetim
Komitesi Çalışma Esasları’nda düzenleme yapılmıştır.
• Denetim Komitesi’nin kararları ve toplantı tutanakları yönetim sekretaryası vasıtasıyla tutulmakta ve
arşivlenmektedir.
• Komite’nin ayrıntılı ve yazılı olarak düzenlenmiş çalışma esasları doğrultusunda faaliyetlerini
gerçekleştirmektedir. 2012 yılında Denetim Komitesi’nin gerçekleştirmiş olduğu faaliyetler aşağıdadır:
• Şirket’in finansal ve operasyonel faaliyetleri takibi,
• Mevcut ve potansiyel risklerinin takibi,
• Finansal tabloların doğruluğu, yasalara uygunluğunu ve şeffaflığının gözetimi ve onayı,
• Bağımsız denetim faaliyetinin etkinliğinin ve performansının takibi,
• İç denetim fonksiyonun ve etkinliğinin gözetimi,
• Bağımsız denetçilerle toplantılar düzenlemek,
• İç kontrol sisteminin etkinliği ve yeterliliğinin takibi,
• İç kontrol sistemine ilişkin olarak elde edilen bulguların değerlendirilmesi ve Yönetim Kuruluna raporlanması,
• İç kontrole ve iç denetime ilişkin raporların incelenmesi ve onaylanması.
Kurumsal Yönetim Komitesi
• Kurumsal Yönetim Komitesi Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği doğrultusunda Şirket’in
Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne olan uyumunu izlemek, bu konuda iyileştirme çalışmalarında bulunmak ve Yönetim
Kurulu’na öneriler sunmak üzere kurulmuştur.
• Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
kapsamında “Kurumsal Yönetim Komitesi Çalışma Esasları” revize edilerek 29.06.2012 tarihli Yönetim Kurulu
toplantısında kabul edilmiştir. Revize edilen çalışma esasları Kamuyu Aydınlatma Platformu ve Şirket’in internet
sitesi aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
• Komite, Yönetim Kurulu’nun icrada görevli olmayan en az iki üyesinden oluşmaktadır. Komite başkanlığı görevi
bağımsız üyeler arasından seçilmiş Aziz Can Tuncay tarafından yerine getirilmektedir. Kurumsal Yönetim
Komitesi’nin diğer üyesi ise Burak İsmail Okay’dır.
69
• Kurumsal Yönetim Komitesi’nin yılda en az üç defa toplanmasına ilişkin Kurumsal Yönetim Komitesi Çalışma
Esasları’nda düzenleme yapılmıştır.
• Komitenin ayrıntılı ve yazılı olarak düzenlenmiş çalışma esasları doğrultusunda 2012 yılında gerçekleştirmiş
olduğu faaliyetler aşağıdadır:
• Şirket bünyesinde Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ kapsamında
uyum çalışmaları,
• Komitenin çalışma esaslarının Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin Belirlenmesine ve
Uygulanmasına İlişkin Tebliğ kapsamında revize edilmesi,
• Yatırımcı İlişkileri Birimi’nin faaliyetlerinin gözden geçirilmesi ve bu kapsamda önerilerin sunulması,
• Yönetim Kurulu’na uygun adayların saptanması ve değerlendirilmesi,
• Yönetim Kurulu yapısına ve etkinliğine ilişkin öneriler getirilmesi,
• Yönetim Kurulu üyelerinin ve üst düzey yöneticilerin performans değerlendirmesi,
• Şirket’in varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle
ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla çalışmaların yapılması,
• Risk yönetim sistemlerinin gözden geçirilmesi,
• Kurumsal Yönetim İlkeleri gereğince Yönetim Kurulu üyeleri ile üst düzey yöneticiler için Ücretlendirme
Politikası’nın yazılı olarak oluşturulması.
Riskin Erken Saptanması Komitesi
• Riskin Erken Saptanması Komitesi Türk Ticaret Kanunu, Şirket Ana Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun
Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği doğrultusunda Şirket’in varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye
düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin
yönetilmesi amacıyla 19.02.2013 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile kurulmuştur.
• Komite’nin çalışma esasları Kamuyu Aydınlatma Platformu ve Şirket’in internet sitesi aracılığıyla pay sahiplerinin
bilgisine sunulmuştur.
• Riskin Erken Saptanması Komitesi, Yönetim Kurulu’nun en az iki üyesinden oluşur. Komite’nin iki üyeden
oluşması halinde her ikisi, ikiden fazla üyesinin bulunması halinde üyelerin çoğunluğu, icrada görevli olmayan
Yönetim Kurulu üyelerinden seçilir. Komite başkanlığı görevi bağımsız üyeler arasından seçilmiş Elmas Melih
Araz tarafından yerine getirilmektedir. Riskin Erken Saptanması Komitesi’nin diğer üyesi ise Olgun Zorlu’dur.
18. Risk Yönetim ve İç Kontrol Mekanizması
• Şirket’in varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle
ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla Zorlu Holding Bünyesinde Risk Yönetimi
Departmanı kurulmuştur. Şirket Yönetim Kurulu mevcut ve potansiyel risklerini tanımlamak için ve bu risklere
yönelik politikaları belirlemek için Kurumsal Risk Yönetimi Departmanı’na yetki ve sorumluluk vermiştir.
• İç kontrolün sağlanması amacıyla Şirket içinde SAP sistemi kullanmaktadır. SAP sistemi vasıtasıyla
işletmelerdeki tüm entegre iş süreçlerinin bilgisayar sistemleri üzerinde yürütülmesi/kaydedilmesi sağlanarak
işletmeye hız ve verimlilik kazandırılır. Bu sistem ile çalışanların ve yöneticilerin yetkileri doğrultusunda
kendilerini ilgilendiren her türlü bilgi ve raporlamaya ulaşması sağlanmaktadır. Ayrıca Şirket’in intranet
sisteminde sorun takibine yönelik bir program oluşturulmuştur ve etkin olarak işletilmektedir. Oluşan her
kademedeki sorun, ilgili yöneticiye iletilmekte ve çözümlenmektedir.
• Şirket’in iç kontrol sistemleri; risk yönetimi analizleri ile ortaya çıkan ve/veya iç denetim faaliyetleri esnasında
ortaya çıkan riskler ve ilgili risk azaltıcı aksiyonlar gözetilerek risk odaklı bir yaklaşım ile değerlendirilmektedir.
Risk yönetimi sistemi finansal, operasyonel ve uygunluk risklerini tespit etmekte, belli aralıklarla riskin
ölçümünü ve hangi seviyede olduğunu değerlendirmekte, iç kontrol sistemleri de bu risklerin yönetimini
gerçekleştirmektedir. Bu sistemlerin etkinliği ve verimliliği İç Denetim Bölümü tarafından yıllık onaylı planlar
dahilinde belli aralıklarla gözden geçirilmekte ve aksiyon alınması için Yönetim Kurulu’na raporlanmaktadır.
70
19. Şirket’in Stratejik Hedefleri
• Şirket Yönetim Kurulu stratejik hedeflerin belirlenmesi aşamasında ilgili birimlerin görüş ve önerilerini almaya
özen göstermektedir. Stratejik hedeflere ilişkin oluşturulan öneriler Yönetim Kurulu’na raporlanmakta ve
hedeflerin en kısa zaman içerisinde uygulanması yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Hedeflere ulaşılma derecesi
mali tablo dönemlerinde ve yılsonunda faaliyetler itibarıyla sonuçlar izlenerek ölçülmektedir.
• Yönetim Kurulu yılda bir kez, Şirket’in hedeflerine ulaşma derecesini, faaliyetlerini ve geçmiş performansını
gözden geçirmek amacıyla yıllık bir değerlendirme yapar.
20. Mali Haklar
• Kurumsal Yönetim İlkeleri gereğince Yönetim Kurulu Üyeleri ile Üst Düzey Yöneticiler için “Ücretlendirme
Politikası” yazılı olarak oluşturularak 09.05.2012 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında kabul edilmiş ve Şirket’in
internet sitesi aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
• Yönetim Kurulu üyelerine verilecek olan üyelik ücreti her sene Genel Kurul tarafından belirlenmektedir. Yönetim
Kurulu üye ücret seviyeleri belirlenirken, murahhas olmaları, icracı olmaları göz önüne alınarak, Yönetim Kurulu
üyesinin karar verme sürecinde aldığı sorumluluk, sahip olması gereken bilgi, beceri, yetkinlik, deneyim seviyesi,
sarf ettiği zaman gibi unsurlar dikkate alınmakta ve ayrıca sektörde yer alan benzer şirketlerin Yönetim urulu
üye ücret seviyeleri ile karşılaştırmalar yapılmaktadır.
• Şirket’in Yönetim Kurulu üyelerine sektör emsallerine uygun olarak 2012 yılında toplam 85.000,00 TL brüt ücret
ödemesi yapılmıştır. 2013 yılına ilişkin tutarlar 2012 yılı Olağan Genel Kurulun’da alınacaktır. Yönetim Kurulu
üyelerine başkaca bir menfaat sağlanmamaktadır.
• Yönetim Kurulu üyelerine yönelik performans ölçümü ve buna bağlı bir ödüllendirme bulunmamaktadır.
• Şirket’in Üst Düzey Yöneticileri’ne Yönetim Kurulu tarafından onaylanan tutarda ücret ödenmektedir. Üst düzey
yöneticilere, ayrıca, yılsonlarında, Şirket’in finansal performansı ve yöneticilerin buna katkıları dikkate alınarak,
Yönetim Kurulu tarafından uygun görülen tutarda prim ödenebilir. “Üst Düzey Yönetici Ücret Politikası”
belirlenirken, Şirket’in faaliyet gösterdiği sektörün yapısı ve rekabet koşulları, ücret araştırmaları, sürdürülen
üretim ve satış faaliyetleri, faaliyet noktalarının yaygınlığı, yurtdışı faaliyetleri, sahip olunan iştiraklerin yapısı,
bunların toplam içerisindeki ağırlığı, faaliyetlerin sürdürülmesi için gerekli bilgi seviyesi ve çalışan sayısı ölçütleri
göz önünde bulundurulmaktadır.
• Şirket’in Yönetim Kurulu başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcılarına
sağlanan faydalara finansal tablo dipnot açıklamalarında yer verilmektedir. Bu kapsamda 31.12.2012 tarihinde
sona eren 12 aylık dönemde ödenen maaş ve ücretler toplamı 2.164 bin TL’dir. (01.01.-31.12.2011: 2.461 bin TL).
• Şirket herhangi bir Yönetim Kurulu üyesine ve yöneticilerine borç vermemiş, kredi kullandırmamış, üçüncü bir
kişi aracılığı ile şahsi kredi adı altında kredi kullandırmamış veya lehine kefalet gibi teminatlar vermemiştir.
71
Kâr Dağıtım Politikası
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu’nun 07.05.2007 tarihinde Şirket Merkezi’nde yaptığı toplantıda
alınan 2007/9 numaralı karar neticesinde, Şirket Yönetim Kurulu’nda belirlenen temettü politikası doğrultusunda
2007 yılı kârı dahil olmak üzere hissedarlara net dağıtılabilir kârın asgari %25’i kadar nakit veya hisse senedi
şeklinde temettü olarak dağıtılması kararlaştırılmıştır. 31.05.2012 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında
07.05.2007 tarih ve 2007/9 numaralı kâr dağıtım politikasına ait alınan bu kararın uygulanmasına aynen devam
edileceği Genel Kurul’un bilgisine sunulmuştur. Ulusal ve global ekonomik şartlar ve Şirket’in büyüme planına
bağlı olarak dağıtılacak temettü miktarı Yönetim Kurulu tarafından her yıl Olağan Genel Kurul toplantısında
önerilecektir.
bağlılık raporu sonuç bölümü
Şirketimiz, hâkim Şirket ve ona bağlı şirketlerle 1 Ocak- 31 Aralık 2012 faaliyet yılında yapılan tüm işlemlerde
tarafımızca bilinen hal ve şartlara göre, hâkim Şirket’in yönlendirmesiyle hâkim Şirket’in ya da ona bağlı bir
Şirket’in yararına yaptığı hukuki işlemler ve 2012 faaliyet yılında hâkim Şirket’in ya da ona bağlı bir şirketin yararına
alınan veya alınmasından kaçınılan, tüm önlemler değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonunda 2012 faaliyet
yılına ilişkin olarak bilinen hal ve şartlara göre oluşan işlemlerden dolayı Şirketimizin böyle bir zarara uğramadığını
ve bu nedenle de alınması gereken bir önlem bulunmadığını beyan ederiz.
72
Denetçi Raporu Özeti
- Ortaklığın Unvanı : Zorlu Enerji Elektrik Üretim
Anonim Şirketi
- Merkezi : Organize Sanayi Bölgesi
Pembe Cd. No: 13 BURSA
- Sermayesi
: 500.000.000.- TL.
- Faaliyet Konusu
: Elektrik ve buhar üretimi
- Denetçilerin adı, soyadı ve görev : Şerif ARI – 1 yıl
süreleri, ortak veya şirketin personeli Hakan EŞTÜRK – 1 yıl
olup olmadıkları Şirket personeli ve ortak değildirler.
- Katılınan Yönetim Kurulu ve yapılan : 3-4
Denetleme Kurulu toplantıları sayısı
- Ortaklık hesapları, defter ve belgeleri
: Şirketin yasal defter ve belgeleri üzerinde yapılan
üzerinde yapılan incelemenin kapsamı, incelemelerde kayıtların doğru ve düzgün
hangi tarihlerde inceleme yapıldığı ve bir şekilde muhasebe ilke ve kurallarına
varılan sonuç uygun olarak tutulduğu görülmüştür.
- Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü
: Şirket veznesinin dört defa sayımı yapılmış olup,
maddesinin 1’inci fıkrasının 3 numaralı mevcutların kayıtlara uygun olduğu anlaşılmıştır.
bendi gereğince Ortaklık veznesinde
yapılan sayımların sayısı ve sonuçları
- Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü : Ayda bir defa yapılan incelemede şirkete rehin ve
maddesinin 1’inci fıkrasının 4 numaralı teminat veya vedia olarak teslim edilen kıymetli
bendi gereğince yapılan inceleme evrak bulunmadığı anlaşıldı.
tarihleri ve sonuçları
- İntikal eden şikayet ve yolsuzluklar
: Denetçiliğimize herhangi bir konuda şikayet ve
ve bunlar hakkında yapılan işlemler yolsuzluk müracaatı yapılmamıştır.
Zorlu Enerji Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin 01.01.2012 - 31.12.2012 dönemi hesap ve işlemlerini Türk Ticaret Kanunu,
Ortaklığın Esas Sözleşmesi ve diğer mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartlarına göre incelemiş
bulunmaktayız.
Görüşümüze göre içeriğini benimsediğimiz 31.12.2012 tarihi itibariyle düzenlenmiş bilanço, Ortaklığın anılan tarihteki mali
durumunu 01.01.2012 – 31.12.2012 dönemine ait gelir tablosu, anılan döneme ait faaliyet sonuçlarını gerçeğe uygun ve doğru
olarak yansıtmaktadır.
Bilanço’nun ve Gelir Tablosu’nun onaylanmasını ve Yönetim Kurulu’nun ibra edilmesini onaylarınıza arz ederiz.
27.03.2013
Şerif ARI Hakan EŞTÜRK
Denetçi
Denetçi
73
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK
ÜRETİM A.Ş.’NİN
01.01.– 31.12.2012 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.’NİN
01.01.-31.12.2012 HESAP DÖNEMİNE AİT
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
Yönetim Kurulu’na
1. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31.12.2012 tarihi itibariyle düzenlenmiş ekte yer alan konsolide bilançosunu, aynı tarihte sona
eren yıla ait konsolide gelir tablosunu, konsolide kapsamlı gelir tablosunu, konsolide özkaynak değişim tablosunu ve konsolide nakit
akım tablosunu, önemli muhasebe politikalarının özetini ve dipnotları Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) yayımladığı denetim ilke ve
kurallarına göre denetlemiş bulunuyoruz.
Finansal Tablolarla İlgili Olarak İşletme Yönetiminin Sorumluluğu
2. Şirket yönetimi finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması ve
dürüst bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, konsolide finansal tabloların hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan
önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol
sisteminin tasarlanmasını, uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun
muhasebe politikalarının seçilmesini içermektedir.
Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu
3. Bizim sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir.
Bağımsız denetimimiz, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu
standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp
yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetimimiz, konsolide finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız
denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hileden ve
usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini
de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, grubun iç kontrol sistemi göz önünde
bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara
uygun olarak tasarlamak amacıyla, işletme yönetimi tarafından hazırlanan konsolide finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki
ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca işletme yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli
muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir.
Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak
oluşturduğuna inanıyoruz.
Görüş
4. Görüşümüze göre, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31.12.2012 tarihi itibariyle konsolide finansal durumunu, aynı tarihte sona eren
yıla ait konsolide finansal performansını ve konsolide nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama
standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır.
Eren Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.
Member Firm of GRANT THORNTON International
Nazım Hikmet
Sorumlu Ortak Başdenetçi
İstanbul, 26.03.2013
Abide-i Hürriyet Caddesi
Bolkan Center
No:211 Kat:2
34381 Şişli
İstanbul
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
31.12.2012 VE 31.12.2011 TARİHLERİ İTİBARİYLE
KONSOLİDE BİLANÇOLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade Edilmiştir.)
Bağımsız
denetimden
geçmiş
31.12.2012
Bağımsız
dentimden
geçmiş
31.12.2011
134.897
52.482
1.588
35.876
295.110
12.943
61.518
68.469
113.612
-40.835
222.353
5.711
169.408
594.414
620.388
51.485
2.112.562
1.172.800
973.961
25.067
54.053
22.836
214.160
2.465.160
15.703
31.455
40.011
Toplam duran varlıklar
4.389.928
2.789.325
Toplam varlıklar
4.984.342
3.409.713
Dipnot
referansları
Varlıklar
Dönen varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri
Finansal yatırımlar
Türev finansal araçlar
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Stoklar
Diğer dönen varlıklar
5
6
8
9
10
16
Toplam dönen varlıklar
Duran varlıklar
Diğer alacaklar
Maddi duran varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar
Ertelenen vergi varlıkları
Diğer duran varlıklar
6
10
11
12
24
16
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
78
31.12.2012 VE 31.12.2011 TARİHLERİ İTİBARİYLE
KONSOLİDE BİLANÇOLAR
Kaynaklar
Kısa vadeli yükümlülükler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar
Dönem karı vergi yükümlülüğü
Borç karşılıkları
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
Dipnot
referansları
Bağımsız
denetimden
geçmiş
31.12.2012
Bağımsız
dentimden
geçmiş
31.12.2011
7
8
9
10
24
14
16
892.472
70.678
298.163
225.720
-602
3.550
604.198
40.147
305.629
12.256
76
606
2.031
1.491.185
964.943
1.774.845
3.493
1.056.768
1.179
78.451
1.493.301
197.015
801.942
1.855
82.065
2.914.736
2.576.178
500.000
102.575
67
(4.822)
210.870
10.307
(831.972)
589.193
2.203
281.665
102.575
--99.507
4.399
(215.311)
(407.362)
3.119
578.421
(131.408)
4.984.342
3.409.713
Toplam kısa vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli yükümlülükler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar
Kıdem tazminatı karşılığı
Ertelenen vergi yükümlülüğü
7
9
10
15
24
Toplam uzun vadeli yükümlülükler
Ana ortaklığa ait özkaynaklar
Ödenmiş sermaye
Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları
Hisse senedi ihraç primi
Finansal riskten korunma fonu
Yabancı para çevrim farkları
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler
Geçmiş yıllar zararı
Net dönem karı (zararı)
Kontrol gücü olmayan paylar
Toplam özkaynaklar
Toplam kaynaklar
17.a
17.b
17.c
17.d
17.e
17.f
17.g
79
31.12.2012 VE 31.12.2011 TARİHLERİNDE SONA EREN
YILLARA AİT KONSOLİDE GELİR TABLOLARI
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2012
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2011
525.227
(516.515)
437.893
(424.350)
8.712
13.543
(20.922)
(39.416)
804.242
(187)
(11.117)
(46.109)
7.944
(9.327)
752.429
(45.066)
355.681
(502.290)
314.155
(784.090)
605.820
(515.001)
(19)
(10.131)
(11.459)
21.665
595.670
(504.795)
(23.000)
32.125
572.670
(472.670)
Dönem kâr (zararının) dağılımı
Ana ortaklık payları
(16.523)
589.193
(65.308)
(407.362)
0,02
(0,01)
Dipnot
referansları
Sürdürülen faaliyetler
Satış gelirleri
Satışların maliyeti (-)
18
Brüt kar
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-)
Genel yönetim giderleri (-)
Diğer faaliyet gelirleri
Diğer faaliyet giderleri (-)
19
19
21
21
Faaliyet karı (zararı)
Finansal gelirler
Finansal giderler (-)
22
23
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı)
Sürdürülen faaliyetler vergi gideri
Dönem vergi gideri
Ertelenmiş vergi geliri (gideri)
24
24
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı)
Durdurulan faaliyetler vergi sonrası dönem karı ararı)
Hisse başına kazanç (kayıp) – TL, tam
25
80
YILLARA AİT KONSOLİDE KAPSAMLI
GELİR TABLOLARI
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2012
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2011
572.670
(472.670)
(6.069)
1.214
(4.855)
----
Yabancı para çevrim farkındaki değişim
(76.389)
183.074
Diğer kapsamlı gelir (gider)
(81.244)
183.074
Toplam kapsamlı gelir (gider)
491.426
(289.596)
Toplam kapsamlı gelirin (giderin) dağılımı
Ana ortaklık payları
(16.556)
507.982
(29)
(289.567)
Vergi etkisi
81
82
31.12.2012 itibariyle bakiye
Nakit sermaye artışı
Ana ortaklık dışı paylardaki nakit
sermaye artışı
Hisse senedi ihraç primi
Ana ortaklık dışı paylardaki değişim
Yabancı para çevirim farkları
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler
Geçmiş yıllar kar/zararlarına transfer
31.12.2011 itibariyle bakiye
Kapsamlı gelir :
Diğer kapsamlı gelir :
Nakit akış riskinden korunma, net
Ana ortaklık dışı paylardaki nakit
sermaye artışı
Ana ortaklık dışı paylardaki değişim
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedeklere
transfer
Geçmiş yıllar zararlarına transfer
01.01.2011itibariyle bakiye
Kapsamlı gelir :
Net dönem zararı
Diğer kapsamlı gelir :
67
-67
-----
---
---
--
--
---
---
--
--
--
Hisse
senedi
ihraç
primleri
--
(4.822)
-------
(4.822)
--
(4.822)
--
--
--
---
---
--
--
--
Finansal
riskten
korunma
fonu
--
210.870
---187.752
---
(76.389)
--
-(76.389)
--
99.507
---
---
117.795
117.795
--
10.307
----5.908
--
---
---
--
4.399
1.731
--
---
--
--
--
Yabancı
Kardan
para
ayrılan
çevirim kısıtlanmış
farkları
yedekler
(18.288)
2.668
--
(407.362)
Net
dönem
kârı
( zararı)
(66.725)
-66.725
---
(831.972)
--(15.639)
(187.752)
(5.908)
(407.362)
---
---
--
589.193
-----407.362
589.193
--
---
589.193
(215.311) (407.362)
(1.731)
(66.725)
-12
-- (407.362)
--
--
Geçmiş
yıllar kâr
(zararları)
(146.867)
102.575
-------
------500.000
---
---
---218.335
--
--
---
--102.575
---
---
281.665
--
--
---
--
--
Sermaye
düzeltmesi
Sermaye
farkları
281.665
102.575
2.203
1
-15.639
----
(16.556)
--
(33)
--
(16.523)
3.119
---
1.150
(12)
(29)
65.279
(65.308)
578.421
1
67
-----
491.426
218.335
(4.855)
(76.389)
572.670
(131.408)
---
1.150
--
(289.596)
183.074
(472.670)
Kontrol
gücü
olmayan
Toplam
paylar özkaynaklar
2.010
157.038
31.12.2012 VE 31.12.2011 TARİHLERİNDE SONA EREN YILLARA AİT KONSOLİDE
ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOLARI
YILLARA AİT KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI
Faaliyetlerden doğan nakit akımları
Bağımsız
Dipnot denetimden geçmiş
referansları
01.01.-31.12.2012
Bağımsız
denetimden geçmiş
01.01.-31.12.2011
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı)
Durdurulan faaliyetler vergi öncesi karı (zararı)
27
605.820
(46.158)
(515.001)
60.102
Vergi öncesi kâr (zarar) ile faaliyetlerden doğan net
nakit akımlarının mutabakatı için yapılan düzeltmeler
29
(431.319)
210.893
128.343
(244.006)
3.941
(6.016)
(78.122)
96.604
(34.934)
243.251
(294.557)
(95)
(1.603)
(11.787)
(3.113)
(223.541)
(132.698)
167.463
300.532
(119)
(12.258)
(242)
56.812
(159.769)
(199.368)
2.587
(28)
(5.261)
(174.991)
6.301
(139)
--
(202.070)
(168.829)
218.335
1
39.748
67
(15.446)
565.155
(441.251)
(211.928)
31.907
-1.150
(135.684)
--1.544.627
(961.316)
(138.436)
23.343
186.588
(9.854)
31.476
68.469
333.684
(61.855)
(56.769)
125.238
99.945
68.469
Faaliyetlerle ilgili varlık ve borçlardaki değişim
öncesi faaliyet geliri (gideri)
Ticari alacaklardaki değişim
Stoklardaki değişim
Diğer alacaklar
Diğer varlıklar
Ticari borçlardaki değişim
Diğer borçlar
Diğer yükümlülükler
Ödenen kurumlar vergisi
Ödenen kıdem tazminatları
15
Faaliyetlerden kaynaklanan (kullanılan)
net nakit akımları
Yatırım faaliyetlerindeki nakit akımları
Maddi duran varlık alımları
Maddi duran varlık satışından elde edilen nakit girişi
Maddi olmayan duran varlık alımları
Bağlı ortaklık satışı sırasındaki nakit çıkışlar
11
12
27
Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit çıkışları
Finansal faaliyetlerdeki nakit akımları
Sermaye artışı
Azınlık sermaye artışı
Finansal yatırımlardaki artış (azalış)
Hisse ihracından sağlanan nakit
Türev işlemlerinde kullanılan nakit
Alınan banka kredileri
Ödenen banka kredileri
Ödenen faiz
Alınan faiz
22
Finansal faaliyetlerden kaynaklanan
net nakit akımları
Nakit ve nakit benzerlerindeki değişim
01 Ocak itibariyle nakit ve nakit benzerleri
31 Aralık itibariyle nakit ve nakit benzerleri
5
83
31.12.2012 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE FİNANSAL
TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
DİPNOT 1 – ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
Zorlu Enerji Elektrik Üretim Anonim Şirketi (“Zorlu Enerji”), bağlı ortaklıkları ve iştirakleri (“Şirket”), ağırlıklı olarak
elektrik ve buhar üretim ve ticareti ile ilgili faaliyetleri yürütmektedir.
Zorlu Enerji, Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) kayıtlıdır ve hisseleri 2000 yılından beri İstanbul Menkul
Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) işlem görmektedir.
Rapor tarihi itibariyle, Zorlu Enerji’nin hisselerinin çoğunluğunu elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları
aşağıdaki gibidir:
Pay %
Zorlu Holding A.Ş.
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Halka açık
Diğer
45,7
17,5
32,0
4,8
100,0
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin %0,47’sine sahip olan Linens Pazarlama A.Ş.’nin tüm hisseleri, 26.12.2011
tarihinde Zorlu Holding A.Ş. tarafından devralınmış olup, bu alım işlemiyle Zorlu Holding’in, Zorlu Enerji’deki payı
%45,7’ye yükselmiştir.
Zorlu Enerji’nin genel müdürlüğü, Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Caddesi, No:13 Bursa, Türkiye’dedir.
Zorlu Enerji Grubu’na dahil şirketlerin faaliyet konuları ve faaliyet gösterdikleri ülkeler aşağıda sunulmuştur:
Şirket
Faaliyet konusu
Ülke
Elektrik ve buhar
üretimi
Finansal hizmetler
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Finansal hizmetler
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Türkiye
ABD
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Pakistan
BVI
Türkiye
Türkiye
Elektrik, buhar üretimi ve bakım hizmetleri grubu (“Elektrik Grubu”)
ICFS International LLC
Rotor Elektrik Üretim A.Ş.
Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş.
Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik Üretimi A.Ş.
Zorlu Enerji Pakistan Ltd.
Bundoran Financial Corporation
Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretimi A.Ş.
Zorlu Doğal Elektrik Üretimi A.Ş.
31.12.2012 tarihi itibariyle Şirket bünyesinde istihdam edilen personel sayısı 156’dır (31.12.2011: 374).
01 Ocak–31 Aralık 2012 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 26.03.2013 tarihli Yönetim Kurulu
toplantısında onaylanmıştır.
84
1.1. ELEKTRİK GRUBU
• Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Zorlu Enerji 1993 yılında kurulmuş olup faaliyet konusu elektrik enerjisi ve buhar üretimi ve ticaretidir. Zorlu
Enerji’nin üç doğal gaz kombine çevrim ve iki kojenerasyon elektrik santrallerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
Bölge
Bursa
Ankara
Kayseri
Kırklareli
Yalova
Toplam
Elektrik
Lisans
santrali tipi verilme tarihi
Doğal gaz
Doğal gaz
Doğal gaz
Doğal gaz
Doğal gaz
07.09.2004
07.09.2004
07.09.2004
07.09.2004
21.07.2005
Lisans
süresi
25 yıl
25 yıl
25 yıl
25 yıl
15 yıl
Üretim
Elektrik
kapasitesi üretimi /Güç
Yıllık üretim
kapasitesi
KW saat
---239 t/s
30 t/s
90,0 MW
50,3 MW
188,5 MW
148,2 MW
15,9 MW
733.012.841
423.086.976
1.381.066.560
1.134.378.040
122.290.000
269 t/s
492,9 MW
3.793.834.417
• ICFS International LLC (“ICFS”)
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu ICFS, Rosmiks International BV’de (“Rosmiks BV”) bulunan %100
oranındaki hisselerinin tamamını, 28.12.2012 tarihinde Zorlu Holding A.Ş.’ye devretmiştir. Zorlu Enerji Yönetim
Kurulu’nun 01.03.2013 tarihli toplantısında, ICFS’in tasfiye edilmesine ve tasfiye edilecek şirketlerin tabi oldukları
ülkelerin kanunları çerçevesinde gerekli işlemlerin başlatılmasına karar verilmiştir.
• Rotor Elektrik Üretim A.Ş. (“Rotor”)
Rotor, rüzgar enerjisi santralleri kurmak amacıyla kurulmuş ve 2007 yılında Zorlu Enerji Grubu bünyesine dahil
edilmiştir. Rotor, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK”)’dan 19 Aralık 2003 tarihinde 30 yıllığına Osmaniye
ilinde 135 MW gücünde “Rüzgar Enerji Santrali” lisansını temin etmiştir. 2008 yılının Temmuz ayında inşaatına
başlanmış olan Zorlu Enerji iştiraklerinden Rotor’un Osmaniye’deki rüzgar santrali, 15 Ekim 2010 tarihinden
itibaren 135 MW’lık tam kurulu kapasitesiyle faaliyette bulunmaktadır.
12.04.2012 tarihli yönetim kurulu kararı ile, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin %84,99 oranında hissedarı olduğu
Rotor Elektrik Üretim A.Ş.’nin sermayesinin 65.400 TL’den 300.000 TL’ye arttırılmasına yönelik sermaye
artırımında 234.600 TL’lik sermaye payının tamamı Şirket tarafından taahhüt edilmiş olup bu artırım sonrasında
Şirket’in Rotor Elektrik Üretim A.Ş.’deki sermaye tutarı 290.184 TL’ye, hisse oranı ise %96,73’e yükselmiştir.
Bahsi geçen bu sermaye artırımı Zorlu Holding A.Ş.’nin Rotor Elektrik Üretim A.Ş.’den olan ve Şirket tarafından
devralınan 243.707 TL alacak tutarından karşılanmıştır.
• Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş. (“Zorlu Hidroelektrik”)
Zorlu Hidroelektrik, Hidroelektrik santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi
üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere 2007 yılında kurulmuştur.
EPDK’nın 07.06.2012 tarih ve 3870/3 sayılı Kurul Kararı ile, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin Denizli ilinde
kurulacak olan 127,8 MWm / 124 MWe kurulu güce sahip Sami Soydam Sandalcık Barajı HES üretim lisansı iptal
edilerek, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca, 07.06.2012 tarihinden itibaren 44 yıl 13
gün süreyle üretim faaliyeti göstermek üzere Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin % 99,99’una sahip olduğu Zorlu
Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş.’ye devredilmiştir.
07.05.2012 tarih ve 2012/12 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile Zorlu Enerji’nin %99,99 oranında ortak olduğu Zorlu
Hidroelektrik’in 1.000 TL olan sermayesinin, ortakların payları doğrultusunda 40.000 TL artırılarak 41.000 TL’ye
çıkarılmasına karar verilmiş olup, 31.12.2012 tarihi itibarıyla sermaye artırım işlemi tamamlanmıştır.
85
• Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik Üretimi A.Ş. (“Zorlu Jeotermal”)
Zorlu Jeotermal Haziran 2008 tarihinde kurulmuş olup faaliyet konusu her türlü enerji, buhar ve ısı ihtiyacını
karşılamak üzere proje geliştirmek, fizibilite hazırlayarak her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik
enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmaktır.
Zorlu Jeotermal, Zorlu Petrogas’ın sahip olduğu Alaşehir Jeotermal ruhsatını 30 Temmuz 2009 tarihinde
devralmış olup çalışmalara devam etmektedir.
Zorlu Enerji’nin %73 oranında hissedarı olduğu Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik Üretimi A.Ş., Manisa ili, Alaşehir
ilçesinde 30 MW kurulu güçle kurulacak jeotermal enerjiye dayalı üretim tesisinde 19.01.2040 tarihine kadar
üretimde bulunmak üzere EPDK’dan EÜ/3338-2/2023 sayılı elektrik üretimi lisansını almıştır.
• Zorlu Enerji Pakistan Ltd. (“Zorlu Enerji Pakistan”)
Zorlu Enerji Pakistan 13.09.2007 tarihinde, rüzgar enerjisine dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve
bu tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere kurulmuştur. Pakistan’ın Jhimpir eyaletinde Gharo – Keti Bandar
– Hyderabad rüzgar koridorunda kurulacak olan tesisin toplam kapasitesi 56,4 MW olacaktır. Projenin 1.fazını
oluşturan 5 adet 1,2 MW’lık rüzgar türbini halihazırda çalışmaya devam etmektedir.
• Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretim A.Ş. (“Zorlu Rüzgar”)
Zorlu Rüzgar, rüzgar enerjisi santralleri tesisleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik
enerjisi üretim tesislerini kurmak ve bu tesislerde üretilen elektrik enerjisinin satışını yapmak üzere 2009 yılında
kurulmuştur.
16.11.2009 tarih ve 2009/9 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile Rotor, Osmaniye ilinin iki ayrı bölgesinde 50 MW ve
60 MW kurulu güce sahip rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde 05 Ağustos
2008 tarihinden itibaren 25 yıl süre ile elektrik üretmek için sahibi olduğu lisanslarını Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik
Üretim A.Ş.’ye devretmiştir.
• Zorlu Doğal Elektrik Üretimi A.Ş. (“Zorlu Doğal”)
Zorlu Doğal Elektrik, enerji, buhar ve ısı ihtiyacını karşılamak üzere hidroelektrik ve jeotermal santralleri başta
olmak üzere her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak amacıyla
2008 yılında kurulmuştur.
Şirket, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ne ait Tercan,
Kuzgun, Mercan, İkizdere, Çıldır, Beyköy ve Ataköy Hidroelektrik santralleri ile Denizli Jeotermal santralinin 30
yıl süre ile “işletme hakkının verilmesi” ve Engil Gaz Türbinleri santralinin satış yöntemi ile özelleştirilmesine ilişkin
olarak 05 Mart 2008 tarihinde açık arttırma yöntemiyle yapılan ihaleyi 510 milyon USD teklif vererek kazanmış,
Özelleştirme Yüksek Kurulu aşağıda sunulan enerji santrallerinin devirleri ve satışını 07.05.2008 tarihinde
onaylamıştır. 01.09.2008 tarihinde imzalanan anlaşma neticesinde ihale bedelinin tamamı nakden ödenmiştir.
86
Bölge
Van
Denizli
Tokat
Eskişehir
Kars
Rize
Erzurum
Tunceli
Erzincan
Elektrik
santrali tipi
Motorin
Jeotermal
Hidroelektrik
Hidroelektrik
Hidroelektrik
Hidroelektrik
Hidroelektrik
Hidroelektrik
Hidroelektrik
Durum
Lisans
verilme
tarihi
Lisans
süresi
Faal değil
Faal
Faal
Faal
Faal
Faal
Faal
Faal
Faal
01.09.2008
01.09.2008
01.09.2008
01.09.2008
01.09.2008
01.09.2008
01.09.2008
01.09.2008
01.09.2008
49 yıl
29 yıl
30 yıl
30 yıl
30 yıl
30 yıl
30 yıl
30 yıl
30 yıl
Toplam
Buhar
Üretim
kapasitesi
Elektrik
üretimi /
güç
Lisans
öngörülen
elektrik
üretimi /
öngörülen
güç
15,0 MW
2.300.000 90.000.000
15,0 MW 116.028.467 82.500.000
5,5 MW
9.700.000 16.500.000
16,8 MW 63.500.000 87.000.000
15,4 MW
33.100.000 48.000.000
18,6 MW 120.000.000 110.000.000
20,9 MW 43.000.000 38.000.000
20,4 MW 85.000.000 78.000.000
15,0 MW 48.500.000 51.000.000
142,6 MW
521.128.467 601.000.000
Denizli ili Sarayköy ilçesi üretim lisansı 21 Ağustos 2008 tarihli EPDK kararı ile 01 Eylül 2008 tarihinden geçerli
olmak üzere 29 yıl 3 ay 17 gündür.
Zorlu Doğal, Denizli Kızıldere’de 2012 yılının Mart ayında 80 MW kurulu güce sahip olacak, jeotermal santralinin
temelini atmıştır. Yeni santralin üretime geçmesiyle Zorlu Doğal’ın Kızıldere’deki jeotermal kurulu gücü 15 MW’tan
95 MW’a ulaşacaktır. DİPNOT 2 – FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR
2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar
Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin
Esaslar Tebliği”, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara dönem finansal tablolardan
geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğe istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği
tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (“UMS/UFRS”)’na göre hazırlamaları
gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin Uluslararası Muhasebe Standartları
Kurulu (“UMSK”) tarafından yayımlananlardan farkları Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
(eski adıyla Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”)) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS’ler
uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye
Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları (“TMS/TFRS”) esas alınacaktır.
SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK tarafından kabul
edilen muhasebe ve raporlama ilkelerine (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun finansal tablo hazırlayan
şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli
olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden başlamak kaydıyla, UMSK
tarafından yayımlanmış 29 No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı (UMS 29)
uygulanmamıştır.
Rapor tarihi itibariyle, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin UMSK tarafından yayımlananlardan
farkları TMSK tarafından henüz ilan edilmediğinden dolayı, ilişikteki finansal tablolar SPK Seri: XI, No: 29 sayılı
tebliği çerçevesinde UMS/UFRS’ye göre hazırlanmış olup finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 14 Nisan
2008 ve 9 Ocak 2009 tarihli duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur.
87
2.2. İşletmenin sürekliliği
Şirket, konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.
2.3. İşlevsel ve raporlama para birimi
Konsolide finansal tablolar ana şirketin işlevsel ve raporlama para birimi olan TL cinsinden sunulmuştur. Konsolide
finansal tablolar, makul değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlüklülerin dışında, tarihi maliyet esası baz
alınarak hazırlanmıştır. Zorlu Enerji ve Türkiye’de kayıtlı olan bağlı ortaklıkları muhasebe kayıtlarını ve finansal
tablolarını TL cinsinden Türk Ticaret Kanunu, vergi mevzuatı ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılmış tekdüzen
muhasebe planına uygun olarak hazırlamaktadır.
Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların muhasebe kayıtları ve yasal finansal tabloları faaliyette bulundukları
ülkenin para birimleri cinsinden, o ülkedeki kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak hazırlanmış olup SPK Finansal
Raporlama Standartları uyarınca doğru sunum yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak
düzeltilmiştir. Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların aktif ve pasifleri bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir
ve giderleri ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası’na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu
ortaya çıkan kur farkları özkaynak içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir.
2.4. Netleştirme / Mahsup
Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olması, net olarak ödenmesi veya
tahsilinin mümkün olması veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak
gerçekleşebilmesi halinde, bilançoda net değerleri ile gösterilirler.
2.5. Konsolidasyon esasları
Konsolide finansal tablolar, Zorlu Enerji’nin ve bağlı ortaklıklarının aynı tarih itibariyle düzenlenen finansal
tablolarını içermektedir.
Finansal tablolarda uygulanan konsolidasyon politikaları aşağıda belirtilmiştir:
Şirket, sermayesinin %50’sinden fazlasına iştirak ettiği ve/veya yönetiminde etkili bir şekilde kontrolü altında
tuttuğu şirketler konsolidasyona dahil edilmiştir. Ancak Şirket’in doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %50
’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen veya önemli bir
etkiye sahip olmaması nedeniyle finansal varlıklar, maliyet bedelleri üzerinden varsa değer kaybı ile ilgili karşılık
düşüldükten sonra konsolide finansal tablolara yansıtılarak konsolidasyon dışında tutulmuştur.
Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin bilançoları ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak
konsolide edilmiş ve aralarındaki önemli tutardaki tüm borç/alacak bakiyeleri ile alım/satım işlemleri elimine
edilmiştir. İştirak tutarları ile iştirak edilen şirket özsermayeleri karşılıklı elimine edilmiş olup konsolide finansal
tablolarda yalnızca Zorlu Enerji’nin sermayesi ve diğer özsermaye hesapları ile ayrı kalemde gösterilen kontrol
gücü olmayan hissedarlara ait olan özsermaye payları yansıtılmıştır.
Şirket satın almaları için satın alma metodu uygulanmaktadır. Yıl içinde alınan ya da satılan bağlı ortaklıklar
konsolide finansal tablolara alındıkları tarihten itibaren ya da satıldıkları tarihe kadar dahil edilmişlerdir.
88
Bilanço tarihleri itibariyle konsolidasyona tabi tutulan şirketlerin ve Zorlu Enerji’ye ait doğrudan ve dolaylı oy
hakları ile etkinlik oranları aşağıdaki gibidir:
31.12.2012
Konsolide edilen şirket
Rosmiks International B.V.
Rosmiks LLC
ICFS International LLC
Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş.
Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Bundoran Financial Corporation
Zorlu Enerji Pakistan Ltd.
Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretim A.Ş.
Oy hakkı
--100,00
96,73
99,99
73,00
100,00
100,00
85,00
100,00
Etkinlik oranı
--100,00
96,73
99,99
73,00
100,00
100,00
85,00
100,00
31.12.2011
Oy hakkı
100,00
100,00
75,50
85,00
99,99
73,00
100,00
100,00
85,00
--
Etkinlik oranı
75,50
75,50
75,50
85,00
99,99
73,00
100,00
100,00
85,00
--
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu ICFS’in, Rosmiks International BV’de (“Rosmiks BV”) bulunan
%100 oranındaki hisselerinin tamamı, 28.12.2012 tarihinde 25.061 USD bedel ile Zorlu Holding A.Ş.’ye devredilmiş
ve konsolide finansal tablolarda UFRS 5 kapsamında muhasebeleştirilmiştir. Dolayısıyla ilgili şirketler kontrolün
ortadan kalktığı tarihte durdurulan faaliyetler olarak sunulmuştur (dipnot 27).
28.12.2012 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile Zorlu Doğal Elektrik Üretim AŞ.’nin hisselerinin tamamı Zorlu Enerji
Elektrik Üretim A.Ş. tarafından satın alınmış ve konsolide finansal tablolarda UFRS 3 İşletme Birleşmeleri
kapsamında muhasebeleştirilmiştir (dipnot 3).
2.6. Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tabloların düzeltilmesi
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Şirket’in cari dönem konsolide finansal
tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu
ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır.
Şirket’in 31 Aralık 2011 tarihinde sona eren yıla ait konsolide gelir tablosu ve ilgili dipnotları, Şirket’in
durdurulan faaliyetlerinin UFRS 5 “Satış Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” kapsamında
muhasebeleştirilmesi ve sunulması sebebiyle yeniden düzenlenmiştir.
31.12.2011 tarihi itibariyle, maddi duran varlıklar içerisinde yer alan 14.282 TL tutarındaki “verilen avanslar”
bakiyesinin 12.482 TL’si “uzun vadeli diğer alacaklar”, 1.800 TL’si ise “diğer duran varlıklar” hesabına sınıflanmıştır.
2.7. Muhasebe Politikaları ve Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar
Muhasebe politikaları ve muhasebe tahminlerinde değişiklik ve hatalar olması durumunda, yapılan önemli
değişiklikler ve tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal
tabloları yeniden düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin
yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de ileriye yönelik
olarak uygulanır.
2.8. Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları
Finansal tabloların hazırlanmasında Şirket yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek,
bilanço tarihi itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider
tutarlarını belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı
olabilmektedir. Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yapılmakta ve gerçekleştikleri
dönemde gelir tablosuna yansıtılmaktadırlar.
89
Finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var
olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımlar ve
değerlendirmeler aşağıdaki gibidir:
Şüpheli alacak karşılıkları, Şirket yönetiminin bilanço tarihi itibariyle var olan ancak cari ekonomik koşullar
çerçevesinde tahsil edilememe riski olan alacaklara ait gelecekteki zararları karşılayacağına inandığı tutarları
yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı değerlendirilirken ilişkili kuruluş ve anahtar
müşteriler dışında kalan borçluların geçmiş performansları piyasadaki kredibiliteleri ve bilanço tarihinden finansal
tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar da dikkate alınmaktadır.
Ayrıca karşılık tutarı belirlenirken bilanço tarihi itibariyle elde bulunan teminatların dışında yine finansal tabloların
onaylanma tarihine kadar geçen süre zarfında edinilen teminatlar da göz önünde bulundurulmaktadır. İlgili bilanço
tarihi itibariyle şüpheli alacak karşılıkları dipnot 9’da açıklanmıştır.
Dava karşılıkları ayrılırken, ilgili davaların kaybedilme olasılığı ve kaybedildiği taktirde katlanılacak olan sonuçlar
Şirket hukuk müşavirlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmekte ve Şirket Yönetimi elindeki verileri
kullanarak en iyi tahminlerini yapıp gerekli gördüğü karşılığı ayırmaktadır (dipnot 15).
Ertelenmiş vergi varlıkları gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle geçici farklardan ve birikmiş zararlardan
faydalanmanın kuvvetle muhtemel olması durumunda kaydedilmektedir. Kaydedilecek olan ertelenmiş vergi
varlıkların tutarı belirlenirken gelecekte oluşabilecek olan vergilendirilebilir karlara ilişkin önemli tahminler
ve değerlendirmeler yapmak gerekmektedir. Dipnot 24’te belirtildiği üzere Şirket’in konsolide edilen bağlı
ortaklıklarının, 43.989 TL (31 Aralık 2011- 98.709 TL) tutarında taşınan vergi zararları bulunmaktadır ve bu bağlı
ortaklıkların taşınan zararlardan ileride yararlanılabilecek tutarda vergilendirilebilir kâr yaratma olasılığı göz
önünde bulundurularak söz konusu zararlar üzerinden ertelenmiş vergi varlığı kaydedilmiştir.
2.9. Önemli muhasebe politikalarının özeti
Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında izlenen önemli muhasebe politikaları aşağıda özetlenmiştir:
Hasılat
Gelirler, teslimatın gerçekleşmesi, gelir tutarının güvenli bir şekilde belirlenmesi ve işletme ile ilgili ekonomik
yararların Şirket’e akmasının muhtemel olması üzerine alınan veya alınabilecek bedelin rayiç değeri üzerinden
tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, mal satışlarından iadeler ve satış iskontolarının düşülmesiyle
bulunmuştur. Satış gelirleri, malların satış tutarından mal satışlarından iade, indirim, komisyonların ve satış ile ilgili
vergilerin düşülmesi suretiyle gösterilmiştir. Piyasa faizinin daha altında bir faiz haddini uygulaması ve böylelikle
işlemin etkin bir finansman unsuru içeriyor olması durumunda, satışın karşılığının makul değeri, alacakların
bugünkü değerine iskonto edilmesi suretiyle bulunur. Alacakların nominal değeri ile bu şekilde bulunan makul
değer arasındaki fark, faiz geliri olarak ilgili dönemlere yansıtılır.
Ticari alacaklar / borçlar
Doğrudan bir borçluya/alıcıya mal veya hizmet tedariki ile oluşan şirket kaynaklı ticari alacaklar/ticari borçlar,
etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değerlendirilmiştir. Belirtilmiş bir faiz oranı
bulunmayan kısa vadeli ticari alacaklar/ticari borçlar, faiz tahakkuk etkisinin önemsiz olması durumunda fatura
tutarından değerlendirilmiştir.
Şirket, tahsil imkanının kalmadığına dair objektif bir bulgu olduğu takdirde ilgili ticari alacaklar için şüpheli alacak
karşılığı ayırmaktadır. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki
farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlarda dahil olmak üzere
tüm nakit akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir.
Değer düşüklüğü tutarı, zarar yazılmasından sonra oluşacak bir durum dolayısıyla azalırsa, söz konusu tutar, cari
dönemde diğer gelirlere yansıtılır.
90
Stoklar
Stoklar, elde etme maliyeti ve net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlendirilmiştir. Maliyet, hareketli
ağırlıklı ortalama yöntemi ile belirlenir. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından tahmini tamamlama
maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış maliyeti toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır.
Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların mevcut durumuna ve
konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir.
Maddi varlıklar
Maddi varlıklar, elde etme maliyetlerinden birikmiş amortisman düşüldükten sonraki net değeri ile
gösterilmektedir. Amortisman, maddi varlıkların faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi
kullanılarak ayrılmaktadır. Söz konusu varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:
Yıl
Yeraltı ve yerüstü düzenleri
Binalar
Özel maliyetler
Makine, tesis ve cihazlar
Taşıt araçları
Döşeme ve demirbaşlar
4 – 30
25 – 50
5 – 20
1 – 40
4– 5
1 – 30
Arazi ve arsalar için sınırsız ömürleri olması sebebi ile amortisman ayrılmamaktadır.
Maddi duran varlıkların yapılan normal bakım ve onarım harcamaları, gider olarak muhasebeleştirilmektedir.
Maddi varlığın kapasitesini genişleterek kendisinden gelecekte elde edilecek faydayı artıran nitelikteki yatırım
harcamaları, maddi varlığın maliyetine eklenmektedir. Varlığın maliyetine eklenen, söz konusu yenileme gibi
aktifleştirme sonrası yapılan harcamalar, ekonomik ömürleri çerçevesinde amortismana tabi tutulurlar.
Maddi duran varlığın kayıtlı değeri, geri kazanılabilir değerinden fazla ise, karşılık ayrılmak suretiyle kayıtlı değeri
geri kazanılabilir değerine indirilir.
Maddi varlıkların elden çıkartılması sonucu oluşan kâr veya zarar, kayıtlı değer ile tahsil olunan tutarların
karşılaştırılması ile belirlenir ve cari dönemde ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılır.
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer
düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilir. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal
amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür ve amortisman yöntemi,
tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve
tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Söz konusu varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:
Yıl
Rüzgar enerjisi üretim hakları
Hidroelektrik enerjisi üretim hakları
Jeotermal enerjisi üretim hakları
25
30
29-30
91
Diğer maddi olmayan duran varlıklar
Diğer maddi olmayan duran varlıklar iktisap edilmiş bilgi sistemlerini, bilgi sistemleri geliştirme maliyetlerini,
satın alınmış teknoloji ve diğer tanımlanabilir hakları içermektedir. Diğer maddi olmayan varlıklar, elde etme
maliyetinden kayda alınır ve 5 yılı geçmeyen tahmini faydalı ömürleri boyunca doğrusal olarak itfa edilmektedir.
Şirket, finansal yatırımlarını, vadeye kadar elde tutulacak ve satılmaya hazır finansal varlıklar olarak
sınıflandırmıştır.
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti
dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya
belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan ve işletme kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan finansal
varlıklardır.
Satılmaya hazır finansal varlıklar, işletme kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacak ve makul
değer değişimleri gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar dışında kalan finansal varlıklardan oluşmaktadır.
Bunlar, yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12 aydan daha kısa bir süre için finansal aracı elde tutma niyeti
olmadıkça veya işletme sermayesinin arttırılması amacıyla satışına ihtiyaç duyulmayacaksa ki bu durumda dönen
varlıklar içine dahil edilir, duran varlıklara dahil edilmiştir. Şirket finansal varlıkları ile ilgili sınıflandırma işlemini ilgili
varlıkların edinilmesi sırasında yapmakta olup düzenli bir şekilde gözden geçirmektedir.
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedel
üzerinden değerlenmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıklar ise kayda alınmalarını izleyen dönemlerde makul
değerle değerlenmiştir. Borsalarda veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda aktif olarak işlem gören satılmaya hazır
finansal varlıklar borsa fiyatı ile işlem görmeyenler ise indirgenmiş nakit akımı, karşılaştırılabilir işlemler/şirketler
gibi değerleme yöntemleri uygulanarak tespit edilmiş makul değerleri ile gösterilir.
Şirket’in %20’nin altında oy hakkına sahip olduğu veya %20’nin üzerinde oy hakkına sahip olmakla birlikte önemli
bir etkiye sahip olmadığı finansal varlıkların ve konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmediğinden
konsolidasyona dahil edilmeyen iştirak ve bağlı ortaklıkların borsaya kayıtlı herhangi bir makul değerinin olmadığı,
makul değerin hesaplanmasında kullanılan diğer yöntemlerin uygun olmaması nedeniyle makul değerin güvenilir
bir şekilde ölçülemediği durumlarda finansal varlığın kayıtlı değeri elde etme maliyeti tutarından varsa, değer
düşüklüğü karşılığının çıkarılması suretiyle değerlenmiştir.
İşletme birleşmeleri
İşletme birleşmelerinde satın alma metodu uygulanmaktadır. Konsolide mali tablolarda, iktisap maliyetinin, iktisap
edilen şirketin net varlıklarının makul değeri üzerinde Şirket’in sahip olduğu paydan fazla olan kısmı hidroelektrik
üretim hakları ve jeotermal üretim hakları olarak maddi olmayan duran varlıklar altında muhasebeleştirilmiştir. Söz
konusu olumlu fark, hidroelektrik ve jeotermal elektrik üretim lisanslarının sürelerine göre doğrusal amortisman
ayrılarak giderleştirilmektedir.
Satın almalara ilişkin iktisap edilen tanımlanabilir varlık ve borçların makul değerlerinde Şirket’in payının iktisap
maliyetini aşması söz konusu ise bu tutar oluştuğu döneme gelir olarak kaydedilir.
Varlıklarda değer düşüklüğü
Şirket, her bir bilanço tarihinde, bir varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup
olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Eğer
söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla
geri kazanılacak tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Geri kazanılabilir tutar varlığın net satış
fiyatı ile kullanım değerinden yüksek olanı seçilerek bulunur. Kullanım değeri, bir varlığın sürekli kullanımından
ve faydalı ömrü sonunda elden çıkarılmasından elde edilmesi beklenen nakit akımlarının tahmin edilen bugünkü
değeridir. Değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
92
Hisse başına kazanç
İlişikteki gelir tablosunda belirtilen hisse başına kar, net karın ilgili yıl içinde mevcut hisselerin ağırlıklı ortalama
adedine bölünmesi ile tespit edilir.
Borçlanma maliyetleri
İnşa edilebilmesi veya satışa hazırlanabilmesi önemli bir zaman dilimi gerektiren varlık alımları veya yatırımları ile
dolaysız olarak ilişkilendirilebilen ve inşaat veya üretim sırasında tahakkuk eden borçlanma maliyetleri ilgili varlığın
maliyetine eklenmektedir. Ancak varlığın amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma getirilmesine yönelik
faaliyetlere uzun süreli ara verilen dönemler boyunca oluşan borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesine ara
verilir. Varlığın amaçlandığı şekilde kullanıma veya satışa hazır hale getirilmesi için gerekli faaliyetlerin tamamen
bitirilmesi durumunda, borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesine son verilir. Diğer borçlanma maliyetleri
tahakkuk ettikleri dönemlerde giderleştirilmektedir.
Kur değişiminin etkileri
Yabancı para cinsinden yapılan işlemleri ve bakiyeleri TL’ ye çevirirken işlem tarihinde geçerli olan ilgili kurları
esas almaktadır. Bilançoda yer alan yabancı para birimi bazındaki parasal varlıklar ve borçlar bilanço tarihindeki
döviz kurları kullanılarak TL’ ye çevrilmiştir. Yabancı para cinsinden olan işlemlerin TL’ ye çevrilmesinden veya
parasal kalemlerin ifade edilmesinden doğan kur farkı gider veya gelirleri ilgili dönemde konsolide gelir tablosuna
yansıtılmaktadır.
Şirket’in türev finansal araçlarını vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri ile faiz oranı swap işlemleri oluşturmaktadır.
Yapılandırılmış vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri ekonomik olarak Şirket için risklere karşı etkin bir koruma
sağlamakla birlikte, risk muhasebesi yönünden UMS 39 - “Finansal Araçlar : Muhasebeleştirme ve Ölçme”
standardına ait gerekli koşulları taşımaması nedeniyle, finansal tablolarda riskten korunma amaçlı türev finansal
araçlar olarak muhasebeleştirilmemektedir.
Alım satım amaçlı türev finansal araçlar, finansal tablolara ilk olarak maliyet değerleri ile yansıtılır ve kayda
alınmalarını izleyen dönemlerde makul değerleri üzerinden değerlenir. Bu enstrümanların makul değerlerinde
meydana gelen değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar gelir veya gider olarak gelir tablosu ile
ilişkilendirilir. Makul değeri pozitif olan türev ürünleri bilançoda varlıklarda, negatif olanlar ise yükümlülüklerde
muhasebeleştirilmektedir.
Nakit akım riskinden korunma, türev sözleşmesinin yapıldığı tarihte, kayıtlı bir varlığın veya yükümlülüğün veya
belirli bir riskle ilişkisi kurulabilen ve gerçekleşmesi muhtemel olan işlemlerin nakit akışlarında belirli bir riskten
kaynaklanan ve kar/zararı etkileyebilecek değişmelere karşı korunmayı sağlayan işlemler olarak belirlenmektedir.
Şirket, nakit akım riskinden korunma amaçlı olarak belirlenen ve yeterli olan türev enstrümanların etkin olarak
nitelendirilen kısımlarına ilişkin kazanç ve kayıplarını özkaynaklar altında “finansal riskten korunma fonu” olarak
muhasebeleştirmektedir. Finansal riskten korunan taahhüdün veya gelecekteki muhtemel işlemin bir varlık veya
yükümlülük haline gelmesi durumunda özkaynak kalemleri arasında izlenen bu işlemlerle ilgili kazanç ya da
kayıplar bu kalemlerden alınarak söz konusu varlık veya yükümlülüğün elde etme maliyetine veya defter değerine
dahil edilmektedir. Aksi durumda, özkaynak kalemleri altında muhasebeleştirilmiş tutarlar, finansal riskten korunan
gelecekteki muhtemel işlemin konsolide gelir tablosunu etkilediği dönemde konsolide gelir tablosuna transfer
edilerek kâr veya zarar olarak yansıtılır.
Özkaynaklar altında muhasebeleştirilen birikmiş kazanç ve kayıplar, gelecekte gerçekleşmesi muhtemel işlemin,
gerçekleşmesi artık beklenmiyorsa gelir tablosuna dahil edilirler. Finansal riskten korunma aracının, yerine
belgelenmiş finansal riskten korunma stratejisine uygun olarak başka bir araç tanımlanmadan veya uzatılmadan,
vadesinin dolması, satılması, sona erdirilmesi veya kullanılması veya finansal riskten korunma tanımının iptal
edilmesi durumunda, önceden diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilmiş kazanç ve kayıplar, riskten
korunması amaçlanan nakit akımlarının gelir tablosunu etkileyene kadar özkaynaklar altında sınıflandırılmaya
devam eder.
93
Karşılıklar, şarta bağlı varlık ve yükümlülükler
Karşılıklar, Şirket’in bilanço tarihi itibariyle mevcut bulunan ve geçmişten kaynaklanan yasal veya yapısal bir
yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğü yerine getirmek için ekonomik fayda sağlayan kaynakların çıkışının
gerçekleşme olasılığının olması ve yükümlülük tutarı konusunda güvenilir bir tahminin yapılabildiği durumlarda
muhasebeleştirilmektedir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki bir
veya daha fazla kesin olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilebilmesi mümkün yükümlülükler
finansal tablolara dahil edilmemekte ve şarta bağlı yükümlülükler olarak değerlendirilmektedir.
Şarta bağlı varlıklar, genellikle, ekonomik yararların işletmeye girişi olasılığını doğuran, planlanmamış veya diğer
beklenmeyen olaylardan oluşmaktadır. Şarta bağlı varlıkların finansal tablolarda gösterilmeleri, hiçbir zaman
elde edilemeyecek bir gelirin muhasebeleştirilmesi sonucunu doğurabileceğinden, sözü edilen varlıklar finansal
tablolarda yer almamaktadır. Şarta bağlı varlıklar, ekonomik faydaların işletmeye girişleri olası ise finansal
tablo dipnotlarında açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ilgili gelişmelerin finansal tablolarda doğru olarak
yansıtılmalarını teminen sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulur. Ekonomik faydanın Şirket’e girmesinin
neredeyse kesin hale gelmesi durumunda ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin oluştuğu dönemin finansal
tablolarına yansıtılır.
Kiralama işlemleri-Kiracı olarak Şirket
Finansal kiralama
Şirket, finansal kiralama yoluyla edinmiş olduğu ve mülkiyetin bütün önemli risklerinin ve getirilerinin fiili
olarak kiralama süresi sonunda Şirket’e geçtiği sabit kıymetleri, konsolide bilançoda kira başlangıç tarihindeki
makul değeri ya da, daha düşükse minimum kira ödemelerinin bilanço tarihindeki bugünkü değeri üzerinden
yansıtmaktadır. Finansal kiralama işleminden kaynaklanan yükümlülük, kalan bakiye üzerinde sabit bir faiz oranı
sağlamak için, ödenecek faiz ve anapara borcu olarak ayrıştırılmıştır. Finansal kiralama işlemine konu olan sabit
kıymetin ilk edinilme aşamasında katlanılan masraflar maliyete dahil edilir. Finansal kiralama yolu ile elde edilen
sabit kıymetler tahmin edilen ekonomik ömürleri üzerinden amortismana tabi tutulur.
Faaliyet kiralaması
Mülkiyete ait risk ve getirilerin önemli bir kısmının kiralayana ait olduğu kiralama işlemi, faaliyet kiralaması olarak
sınıflandırılır. Faaliyet kiralamaları olarak (kiralayandan alınan teşvikler düşüldükten sonra) yapılan ödemeler, kira
dönemi boyunca doğrusal yöntem ile gider olarak kaydedilir.
İlişkili taraflar
Ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve onlar tarafından kontrol edilen veya
onlara bağlı şirketler, iştirak ve ortaklıklar ile Zorlu Holding Grubu’na dahil şirketler ve onlara bağlı şirketler, iştirak
ve ortaklıklar ilişkili taraflar olarak kabul edilmiştir.
Bilanço tarihinden sonraki olaylar
Şirket; bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, konsolide finansal
tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir. Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan düzeltme
gerektirmeyen hususlar, finansal tablo kullanıcılarının ekonomik kararlarını etkileyen hususlar olmaları halinde
konsolide finansal tablo dipnotlarında açıklanır.
Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlaması
Şirket’in endüstriyel ve coğrafi bölümleri dipnot 1 ve dipnot 4’te sunulmuştur.
Devlet teşvik ve yardımları
Makul değerleri ile izlenen parasal olmayan devlet teşvikleri de dahil olmak üzere tüm devlet teşvikleri, elde
edilmesi için gerekli şartların işletme tarafından yerine getirileceğine ve teşvikin işletme tarafından elde
edilebileceğine dair makul bir güvence oluştuğunda finansal tablolara yansıtılır.
94
Devletten temin edilen feragat edilebilir borçlar, feragat koşullarının işletme tarafından yerine getirileceğine dair
makul bir güvence oluşması durumunda devlet teşviki olarak kabul edilir.
Çalışanlara sağlanan faydalar / Kıdem tazminatları
Yürürlükteki kanunlara göre, Şirket, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki
sebeplerle istihdamı sona eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Söz konusu ödeme
tutarları bilanço tarihi itibariyle geçerli olan kıdem tazminat tavanı esas alınarak hesaplanır. Kıdem tazminatı
karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarları bugünkü net değerine göre
hesaplanarak ilişikteki finansal tablolarda yansıtılmıştır.
Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler
Bilanço tarihi itibariyle dönem sonuçlarına dayanılarak tahmin edilen Kurumlar Vergisi yükümlülüğü için karşılık
ayrılmaktadır. Kurumlar Vergisi yükümlülüğü dönem sonucunun kanunen kabul edilmeyen giderler ve indirimler
dikkate alınarak düzeltilmesinden sonra bulunan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
Vergi karşılığı, dönem karı dikkate alınarak hesaplanmış ve hesaplamada ertelenmiş vergi göz önünde
bulundurulmuştur.
Ertelenmiş vergi, bilanço yükümlülüğü metodu dikkate alınarak hesaplanmıştır. Ertelenmiş vergi aktif ve pasiflerin
finansal tablolarda yansıtılan değerleri ile yasal vergi bazı arasındaki geçici farkların vergi etkisi dikkate alınarak
yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri aşağıdaki durumlar haricinde bütün vergiye tabi geçici farklılıklar
için kayıtlara alınmaktadır.
Ertelenmiş vergi yükümlülüğünün şerefiye itfasından doğması ya da şirket birleşmesi olmayan bir işlemdeki bir
varlığın veya borcun ilk defa kayıtlara alınmasında ve işlem gerçekleştiği zaman muhasebesel karı ne de vergiye
tabi kâr veya zararı etkilemediği durumlar ve geçici farkın ters çevrilmesinin zamanlamasının kontrol edilebildiği
ve öngörülebilir gelecekte geçici farkın ters çevrilmeyeceğinin olası olduğu durumlar hariç, bağlı ortaklıklara ve
iştiraklere yapılan yatırımlarla ilgili vergiye tabi geçici farklar göz önünde bulundurulduğu durumlardır. Ertelenmiş
vergi alacakları, vergiden indirilebilir geçici farklar, kullanılmamış vergi varlıkları ve kayıplarının taşınmasından
faydalanılabilecek kadar vergilendirilebilir kâr oluşması ölçüsünde, kullanılmamış vergi alacakları ve kullanılmamış
vergi kayıpları için kayıtlara alınmaktadırlar.
Ertelenmiş vergi alacağının taşıdığı değer, her bilanço tarihinde gözden geçirilir ve ertelenmiş vergi alacağının
tamamen ya da kısmen kullanımına olanak sağlayacak yeterli vergilendirilebilir karın olası olmadığı durumlarda
azaltılır.
Ertelenmiş vergi alacakları ve yükümlülükleri varlığın gerçekleştiği ya da yükümlülüğün ifa edildiği dönemde
geçerli olan ve bilanço tarihinde yürürlükte olan vergi oranına göre hesaplanır.
Durdurulan faaliyetler ile satış amaçlı elde tutulan varlık grupları ve ilgili yükümlülükler
Durdurulan faaliyet, bir işletmenin koordine edilmiş bir plan çerçevesinde elden çıkarılması planlanan veya satış
amaçlı elde tutulan ana iş kolu / faaliyetlerinin coğrafi bölümünü ifade etmektedir.
Durdurulan faaliyetleri ile ilgili net varlıklar gerçeğe uygun değerden satış maliyetlerinin düşülmesi suretiyle
ölçülür. Durdurulan faaliyetleri oluşturan varlık veya varlık gruplarının elden çıkarılması sırasında finansal tablolara
yansıtılan vergi öncesi kâr veya zarar ve durdurulan faaliyetlerin vergi sonrası karı veya zararı dipnot 27’de
açıklanmıştır. Ayrıca durdurulan faaliyetlerin işletme, yatırım ve finansman faaliyetleriyle ilişkilendirilen net nakit
akımları ilgili dipnot 27’de belirtilmiştir.
Varlık grupları, kullanılması suretiyle değil, satış işlemi sonucu geri kazanılması planlandığı durumlarda, satış
amaçlı elde tutulan varlık grupları olarak sınıflandırılır. Bu varlıklarla doğrudan ilişkilendirilen yükümlülükler ise
benzer şekilde gruplandırılır. İlgili varlık grupları, doğrudan ilişkilendirilen yükümlülükler indirildikten sonraki kayıtlı
değeri ile gerçeğe uygun değerlerinden satış giderlerinin çıkartılması sonucu oluşan net değerin düşük olanı ile
muhasebeleştirilir.
95
Nakit akım tablosu
Nakit akım tablolarında yer alan nakit ve nakit benzerleri, nakit, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren
vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riski
taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.
2.10. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki (UFRS) değişiklikler
Şirket cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK’nın Uluslararası Finansal
Raporlama Yorumları Komitesi (UFRYK) tarafından yayınlanan ve 01.01.2011 tarihinden itibaren geçerli olan yeni
ve revize edilmiş standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıştır.
2.10.1 2012 yılında geçerli olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar:
•
•
UMS 12 (Değişiklik) “ Gelir Vergileri- Ertelenmiş Vergi: Esas alınan varlıkların geri kazanımı,
UFRS 7 (Değişiklik) “Finansal Araçlar: Açıklamalar- Finansal varlıkların transferi”,
2.10.2 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle yayımlanan ama yürürlüğü girmemiş ve Şirket tarafından erken uygulanması
benimsenmemiş yeni standartlar, değişiklikler ve yorumlar:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
UMS 1 (Değişiklik) “Finansal Tabloların Sunumu” –Diğer kapsamlı gelir tablosu unsurlarının sunumu
UMS 19 (Değişiklik) “Çalışanlara Sağlanan Faydalar”
UMS 27 (Değişiklik) “Bireysel Finansal Tablolar”
UMS 28 (Değişiklik) “İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar”
UMS 32 (Değişiklik) “Finansal Araçlar: Sunum-Finansal Varlık ve Borçların Netleştirilmesi”
UMS 7 (Değişiklik) “Finansal Araçlar: Açıklamalar-Finansal Varlık ve Borçların Netleştirilmesi”
UFRS 9 “ Finansal Araçlar- Sınıflandırma ve Açıklama”
UFRS 10 “Konsolide Finansal Tablolar”
UFRS 11 “Müşterek Düzenlemeler”
UFRS 12 “Diğer İşletmelerdeki Yatırımların Açıklamaları”
UFRS 13 “Gerçeğe Uygun Değerin Ölçümü”
UFRYK 20 “Yerüstü Maden İşletmelerinde Üretim Aşamasındaki Hafriyat Maliyetleri”
Şirket yönetimi, 2.10.2 maddelerinde yer alan standart ve yorumların operasyonlarına olan etkilerini
değerlendirmektedir. Şirket yönetimi söz konusu Standart ve Yorumların uygulanmasının gelecek dönemlerde
Şirket’in finansal tabloları üzerinde önemli bir etki yaratmayacağı görüşündedir.
96
DİPNOT 3 – İŞLETME BİRLEŞMELERİ
28.12.2012 tarihi itibariyle satın alınan bağlı ortaklık
Zorlu Doğal Elektrik Üretimi A.Ş.’nin hisselerin tamamı 28.12.2012 tarihinde 229.645 TL bedel üzerinden Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş. tarafından devralınmıştır. Zorlu Doğal Elektrik Üretimi A.Ş.’nin varlık ve yükümlülüklerine
ilişkin satın alma fiyatının tahsisi 2013 yılında gerçekleşmiştir. Elde edilen varlık ve yükümlülüklerin satın alma tarihi
itibariyle değerleri aşağıdaki gibidir:
28.12.2012
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Stoklar
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü
4.606
826
45.963
1.505
31.659
195.461
858.845
(610.251)
(25.378)
(37.278)
(306.011)
(582)
(30.387)
Toplam tanımlanabilir varlıkların gerçeğe uygun değeri
128.978
Satın alma bedeli ile net varlıkların gerçeğe uygun değeri
arasındaki fark
100.667
Toplam satın alma bedeli
229.645
Zorlu Doğal’ın toplam tanımlanabilir net varlıkların gerçeğe uygun değeri (128.978 TL) ile söz konusu satın alma
için yaptırılan değerleme çalışması sonucu tespit edilen satın alma bedeli (229.645 TL) arasındaki fark 100.667 TL
maddi olmayan duran varlıklar altında hidroelektrik ve jeotermal elektrik üretim hakları olarak kayıtlara alınmıştır
(dipnot 12). Söz konusu hisse devri için SPK düzenlemeleri gereğince SPK ruhsatlı kuruluş AS Bağımsız Denetim
ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. tarafından 28.12.2012 tarihinde değerleme çalışması yapılmıştır. Bu raporda
kullanılan “gelir temelli yaklaşım” ve “piyasa temelli yaklaşım” hesaplamaları sonucunda Zorlu Doğal’ın net makul
değerinin 229.645 TL olduğu tespit edilmiştir.
Makul değerin tespiti sonucunda gerçekleşen hisse devirlerine ilişkin detay aşağıdaki gibidir :
Zorlu Holding A.Ş.
Zorlu O/M Enerji Tesisleri İşletme ve Bakım
Hizmetleri A.Ş.
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat
Ticaret A.Ş.
Zorlu Dış Ticaret A.Ş.
Deniz Destek Oto Alım Satım Kiralama Temizlik
Hizmetleri ve İnşaat A.Ş.
Hisse
adedi
Nominal
değer
Devir
Bedeli
211.200.000
211.200
220.457
2.200.000
2.200
2.297
2.200.000
2.200.000
2.200
2.200
2.297
2.297
2.200.000
2.200
2.297
220.000.000
220.000
229.645
97
DİPNOT 4 – BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA
01.01.-31.12.2012 döneminde Şirket’in sürdürülen faaliyetlerinden satış gelirlerinin % 99,99’u (01.01.-31.12.2011: %98’i)
Türkiye’de gerçekleşmektedir.
Bölüm varlıkları
31.12.2012
31.12.2011
Türkiye
Pakistan
Diğer
4.767.002
217.283
57
1.578.923
75.349
8
4.984.342
1.654.280
--
1.755.433
4.984.342
3.409.713
01.01.- 31.12.2012
01.01.-31.12.2011
16.910
153.174
30.738
28.698
170.084
59.436
29.312
115.694
199.396
175.130
Durdurulan faaliyetler
Rusya
Toplam varlıklar
Bölüm varlık alımları
Türkiye
Pakistan
Rusya
Toplam maddi varlık alımları
Şirket, satışlarının %39’unu Türkiye Elektrik İletim A.Ş.’nin (“TEİAŞ”) Dengeleme ve Uzlaştırma Sistemi’ne %59’unu
Zorlu Grubu’na (dipnot 26) ve geri kalan %2’sini grup dışına yapmaktadır.
DİPNOT 5 – NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
Kasa
Bankalar
- Vadesiz mevduat
- Vadeli mevduat
Eksi: Bankalar nezdinde kredi şeklindeki cari hesaplar
Nakit akım tablolarında gösterilen nakit ve nakit benzerleri
31.12.2012
31.12.2011
41
38
95.399
39.457
63.141
5.290
134.897
(34.952)
68.469
--
99.945
68.469
31.12.2012 tarihi itibariyle vadeli mevduat hesaplarının vadeleri 15.01.2013 ve 18.01.2013 olup faiz oranları sırasıyla
%6,25 ve %8,25’dir (31.12.2011: %4,0).
98
DİPNOT 6 – FİNANSAL YATIRIMLAR
31.12.2012
31.12.2011
Kısa vadeli finansal varlıklar
Satılmaya hazır finansal varlıklar - vadeli mevduatlar
52.482
113.612
Uzun vadeli finansal varlıklar
Satılmaya hazır finansal varlıklar
51.485
22.836
31.12.2012 tarihi itibariyle USD cinsinden vadeli mevduatların vadeleri 14.05.2013, 14.06.2013 ve 31.07.2013 olup, faiz
oranları sırasıyla %8,55, %8,25 ve %4’tür. (31.12.2011: % 3,78 ve % 4,50).
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Solad Energy Ltd.
Dorad Energy Ltd.
Ezotech Ltd.
Konsolidasyon kapsamı dışında tutulan
bağlı ortaklıklar
Ramat Negev Energy Ltd.
Ashdod Energy Ltd.
Yeni Gürsöğüt Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Değer düşüklüğü (-)
Ashdod Energy Ltd.
Sermaye taahhütleri (-)
Yeni Gürsöğüt Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Oran
31.12.2011
Ülke
31.12.2012
İsrail
İsrail
İsrail
%42,15
%25,00
%42,15
2.553
42.894
6.038
764
22.072
--
51.485
22.836
--45
3.880
3.387
45
İsrail
İsrail
---
(3.880)
(3.387)
Türkiye
(45)
--
(45)
--
İsrail
İsrail
Türkiye
--%89,00
%26,24
%25,00
--
Tutar
31.12.2012
31.12.2011
%51,00
%51,00
%89,00
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin (“Zorlu Enerji”) % 25 oranında ortağı olduğu Dorad Energy Ltd. (“Dorad”)
ortaklarınca, İsrail Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu (“İsrail Public Utility Authority”) tarafından belirlenen
regulasyonlar ve mevcut ön lisanslar gereğince, lisans alımına kadar enerji santrallerinin toplam bedelinin %20’si
oranında Dorad’a yaklaşık 176 milyon USD sermaye konulması gerekmekte olup, söz konusu tutar endekslemeye
tabi olduğundan dönemler içerisinde güncellenmektedir. Sözkonusu sermaye artırımı her çeyrekte ortakların
var olan hisse oranları değişmeksizin inşaat süresi boyunca yapılacak olup, Zorlu Enerji, 25.12.2010, 25.01.2011,
12.04.2011, 19.09.2011, 12.03.2012, 20.06.2012, 23.09.2012 ve 20.12.2012 tarihlerinde %25 oranında sahip olduğu
Dorad’a, sırasıyla 6.035.800 NIS, 29.665.400 NIS, 6.549.463 NIS, 6.760.145 NIS, 8.932.984 NIS, 12.313.032 NIS,
11.588.736 NIS ve 11.588.736 karşılığı toplamda 42.894 TL tutarında sermaye ilave etmiştir.
99
Şirket’in İsrail’de %51 oranında ortağı olduğu Ashdod Energy Ltd., Ramat Negev Energy Ltd. ve %26,24 oranında
ortağı olduğu Solad Energy Ltd. şirketlerinde, diğer ortak olan Edeltech Ltd. ile yapılan hisse devirleri sonucu
hissedarlık oranları, %42,15 olacak şekilde değiştirilmiştir. Ashdod Energy Ltd. ve Ramat Negev Energy Ltd.
şirketleri devir bedeli her bir şirket için 434.000 USD olmak üzere toplamda 868.000 USD olarak, Solad Energy
Ltd. için ise 868.000 USD olarak belirlenmiştir. Söz konusu hisse devirlerinin gerçekleştirilmesinin ardından
Ashdod Energy Ltd ve Ramat Negev Energy Ltd.’nin tüm hisseleri, Zorlu Enerji’nin %42,15’ine sahip olduğu
Ezotech Electric Ltd. Şirketi’ne devredilmiştir.
Şirket’in doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %20’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide finansal tablolar
açısından önemlilik teşkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmayan iştiraki ve bağlı ortaklıkları finansal
yatırımlar hesabında maliyet bedeli üzerinden varsa değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide
finansal tablolara yansıtılmıştır.
Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
01.01.-31.12.2012
01.01.-31.12.2011
Açılış bakiyesi, 01.01
İktisaplar
Değer düşüklüğü karşılığı iptali
22.836
28.649
--
764
22.036
36
Kapanış bakiyesi, 31.12
51.485
22.836
Konsolidasyon kapsamı dışında tutulan bağlı ortaklıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
Çıkışlar (-)
Değer düşüklüğü karşılığı iptali
-(7.267)
7.267
----
--
--
Ezotech Electric Ltd. (“Ezotech”)
Zorlu Enerji’nin %42,15 oranında ortak olduğu Ezotech, İsrail’de yaklaşık 55 MW elektrik ve 40 ton/saat buhar
üretim kapasitesine sahip Ashdod Energy Ltd. (“Ashdod”) ve yaklaşık 120MW elektrik ve 70 ton/saat buhar
üretim kapasitesine sahip Ramat Negev Energy Ltd. (“Ramat”) şirketlerinin %100’ünü elinde bulundurmak ve
iştiraklerin faaliyet planına göre elektrik ticaretinde bulunmak amacıyla kurulmuştur. Ezotech’in diğer ortağı,
%57,85 sahiplik oranıyla İsrail’de enerji santrali projeleri geliştiren ve yatırımı yapan Edeltech Ltd. şirketidir.
Solad Energy Ltd. (“Solad”)
Zorlu Enerji’nin %26,24 oranında ortak olduğu Solad Energy Ltd. Şirketi’nde bilanço tarihi itibariyle yeni
hissedarlık oranı, %42,15 olacak şekilde değiştirilmiş olup, hisse devir bedeli 868.000 USD olarak belirlenmiştir.
İsrail’de Ashdod ve Ashkelon’da faaliyet gösteren soya yağı üretim tesisleri ile yakın çevresinde faaliyet
gösteren sanayi tesislerine enerji sağlamak amacıyla 2006 yılında yaklaşık 100 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar
kapasitesine sahip doğal gaz ile çalışacak kojenerasyon santral yatırımı için kurulmuştur. Rapor tarihi itibariyle
Solad gayrifaaldir.
Dorad Energy Ltd. (“Dorad”)
Zorlu Enerji İsrail’in Ashkelon kentinde 800 MW kapasiteli doğal gaz dönüşümlü enerji santrali yatırımı için 2003
yılında Dorad’a %25 oranında ortak olmuştur. Dorad 29.11.2010 tarihi itibariyle yatırım aşamasına geçmiştir.
100
Yeni Gürsöğüt Enerji Elektrik Üretim A.Ş. (“Yeni Gürsöğüt”)
Yeni Gürsöğüt 2008 yılında Ankara’da kurulmuştur. Zorlu Enerji’nin %89 oranında sahibi olduğu Yeni Gürsöğüt’ün
faaliyet konusu elektrik enerjisi üretmek, enerji tesisi kurmak, işletmeye almak, devralmak, kiralamak, kiraya
vermek; üretilen elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi toptan satış lisansı sahibi tüzel kişilere, perakende satış lisansı
sahibi tüzel kişilere ve serbest tüketicilere ikili anlaşmalar yoluyla satmaktır. Rapor tarihi itibariyle Yeni Gürsöğüt
gayrifaaldir.
DİPNOT 7 – FİNANSAL BORÇLAR
Kısa vadeli finansal borçlar
Banka kredileri
Finansal kiralama işlemlerinden borçlar
31.12.2012
31.12.2011
208.452
2.358
199.321
2.524
210.810
201.845
681.662
402.353
1.771.987
2.858
1.488.154
5.147
1.774.845
1.493.301
Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı
Banka kredileri
Uzun vadeli finansal borçlar
Banka kredileri
Finansal kiralama işlemlerinden borçlar
Şirket’in kısa ve uzun vadeli toplam banka kredilerinin ödeme planı aşağıdaki gibidir:
31.12.2012
Bir yılı geçmeyen
Bir yılı geçen ve iki yılı geçmeyen
İki yılı geçen ve üç yılı geçmeyen
Üç yılı geçen ve dört yılı geçmeyen
Dört yılı geçen ve beş yılı geçmeyen
Beş yılı geçen
Toplam banka kredileri
31.12.2011
Bir yılı geçmeyen
Bir yılı geçen ve iki yılı geçmeyen
İki yılı geçen ve üç yılı geçmeyen
Üç yılı geçen ve dört yılı geçmeyen
Dört yılı geçen ve beş yılı geçmeyen
Beş yılı geçen
Toplam banka kredileri
EUR(‘000)
USD (‘000)
RUPI(‘000)
TL
TL toplamı
35.822
36.647
31.573
28.554
25.261
47.234
312.999
180.399
157.744
127.898
115.810
181.934
135.451
35.676
41.208
47.638
54.967
495.874
245.435
------
890.114
408.418
356.200
296.015
266.859
444.495
205.091
1.076.784
810.814
245.435
2.662.101
EUR(‘000)
USD(‘000)
RUPI (‘000)
TL
TL toplamı
25.279
28.351
32.741
29.303
26.224
68.771
220.710
171.433
124.338
94.365
83.371
71.076
-------
122.998
6.436
-----
601.674
399.540
314.874
249.857
221.565
302.318
210.669
765.293
--
129.434
2.089.828
Şirket’in bağlı ortaklığı Rotor, Osmaniye ilinde bulunan 135 MW kapasiteli elektrik üretim santrali yatırımı için
çeşitli finansal kuruluşların oluşturduğu konsorsiyum ile 08.05.2009 tarihinde 130 milyon EUR tutarında uzun
vadeli kredi anlaşması imzalamıştır. 31.12.2012 tarihi itibariyle söz konusu anlaşmaya istinaden 130 milyon EUR
kredi temin edilmiştir.
101
Zorlu Enerji ile Standard Bank PLC önderliğinde biraraya gelen banka ve finans kuruluşları arasında 20.05.2008
tarihinde imzalanan 500 milyon USD tutarındaki kredi sözleşmesinin tamamen ve Şirket’in mevcut diğer
borçlarının ise kısmen refinansmanı için HSBC Bank PLC önderliğinde bir araya gelen banka ve finans
kuruluşlarından oluşan sendikasyon ile 435 milyon USD ve 70 milyon EUR; toplamda 530 milyon USD tutarında ilk
2 yıl geri ödemesiz toplam 6 yıl vadeli kredi sözleşmesi 02.12.2011 tarihinde imzalanmıştır. 31.12.2012 tarihi itibariyle
söz konusu anlaşmaya istinaden 435 milyon USD ve 70 milyon EUR kredi temin edilmiştir.
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissesine sahip olduğu Pakistan’da kurulu iştiraki Zorlu Enerji Pakistan
Limited, Pakistan’ın Sindh bölgesinde bulunan Jhimpir’deki 56,4 MW Rüzgar Enerji Santrali (“RES”) projesinin
finansmanında kullanılmak üzere, International Finance Corporation (“IFC”), the Asian Development Bank
(“ADB”), Eco Trade and Development Bank (“ECO”) ve yerel konsorsiyum lideri Habib Bank Limited (“HBL”)
ile toplam 111 milyon USD tutarına kadar kaynak sağlayacak olan uzun vadeli (12 yıla kadar vadeli) bir kredi
anlaşmasını 26 Ekim 2011 tarihinde imzalamıştır. 31.12.2012 tarihi itibariyle, söz konusu anlaşmaya istinaden 56,7
milyon USD ve 829,7 milyon RUPI kredi temin edilmiştir.
Zorlu Doğal, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ye ait Tercan,
Kuzgun, Mercan, İkizdere, Çıldır, Beyköy ve Ataköy Hidroelektrik Santralleri ile Denizli Jeotermal Santralinin 30
yıl süre ile “işletme hakkının verilmesi” ve Engil Gaz Türbinleri Santralinin satış yöntemi ile özelleştirilmesi için 171
milyon USD Akbank T.A.Ş. ve 171 milyon USD Türkiye Garanti Bankası A.Ş.’den olmak üzere toplam 342 milyon
USD kredi temin etmiştir. İlgili kredilerin son ödeme taksiti Mart 2022’dir.
Şirket çeşitli finansal kuruluşlardan temin etmiş olduğu krediler için çeşitli teminatlar vermiştir (dipnot 14).
DİPNOT 8 – TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR
31.12.2012
Rayiç Değerler
Kontrat
tutarı
Nakit akım riskinden
korunma
amaçlı
Faiz oranı swap işlemleri
Alım satım amaçlı
Vadeli yabancı para işlemleri
Faiz oranı swap işlemleri
31.12.2011
Rayiç Değerler
Varlıklar Yükümlülükler
1.686.826
--
54.262
-1.741.088
70.678
Kontrat
Tutarı
Varlıklar Yükümlülükler
--
--
--
1.588
--
-- 255.780
-- 394.960
---
23.100
17.047
1.588
70.678 650.740
--
40.147
Rotor, imzalanan 130 milyon EUR tutarındaki kredi sözleşmesine istinaden Denizbank A.Ş. ve HSBC Bank PLC ile
23.07.2009 tarihinde faiz swap anlaşması imzalamış olup altı aylık sabit faiz oranı 1. ve 2. kullanım için %3,42, 3.
kullanım için %3,20’dir.
Zorlu Doğal, imzalanan 246.8 milyon USD tutarındaki kredi sözleşmesine istinaden Akbank T.A.Ş. ile ve Türkiye
Garanti Bankası A.Ş. ile sırasıyla 21.07.2010 ve 10.07.2010 tarihlerinde faiz swap anlaşması imzalamış olup altı aylık
sabit faiz oranı %7,8’dir.
102
Rapor tarihi itibariyle geçerli olan, Zorlu Enerji’nin Standard Bank PLC ve HSBC Bank PLC ile imzalamış olduğu
faiz swap anlaşmalarına ilişkin detaylar aşağıdaki gibidir :
Banka
Durum
Standard Bank LLC
HSBC Bank LLC
HSBC Bank LLC
HSBC Bank LLC
Sabit, aylık
Sabit, aylık
Sabit, aylık
Sabit, aylık
Swap Faiz Oranı
Anlaşma Tarihi
Tutar
% 0,22
% 0,23
% 0,775
% 0,785
09.05.2012
09.05.2012
12.06.2012
12.06.2012
125 milyon USD
230 milyon USD
80 milyon USD
70 milyon EUR
Zorlu Enerji’deki vadeli yabancı para işlemleri dipnot 14’te açıklanmıştır. DİPNOT 9 – TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR
31.12.2012
31.12.2011
29.381
13.186
28.972
19.828
1.639
2.103
44.206
50.903
(20)
(8)
(8.302)
(125)
(157)
(9.786)
35.876
40.835
01.01.-31.12.2012
01.01.-31.12.2011
9.786
-(1.484)
10.298
-(512)
8.302
9.786
31.12.2012
31.12.2011
--8.302
826
352
8.608
8.302
9.786
Kısa vadeli ticari alacaklar
Cari hesap alacakları
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 26)
- Diğer ticari alacaklar
Alınan çekler ve senetler
Ertelenmiş finansman gideri (-)
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 26)
Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-)
Şüpheli ticari alacaklar karşılığının dönem içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
Dönem içinde ayrılan karşılıklar
İptal edilen karşılıklar (-)
Karşılık ayrılan şüpheli ticari alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:
0-3 ay arası
3-6 ay arası
6 aydan daha uzun
103
Kısa vadeli ticari borçlar
Cari hesap borçları
- İlişkili taraflara ticari borçlar (dipnot 26)
- Diğer ticari borçlar
Ertelenmiş finansman geliri (-)
Uzun vadeli ticari borçlar
Cari hesap borçları
31.12.2012
31.12.2011
19.528
279.079
10.932
296.154
298.607
307.086
(76)
(368)
(65)
(1.392)
298.163
305.629
2.381
1.112
172.384
24.631
3.493
197.015
9
70
288.652
6.379
4
115
222.207
27
295.110
222.353
2.112.562
214.160
5.085
220.459
176
--
11.662
-546
48
225.720
12.256
1.056.768
801.942
DİPNOT 10 – DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR
Kısa vadeli diğer alacaklar
Personelden alacaklar
Verilen depozito ve teminatlar
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (dipnot 26)
Diğer çeşitli alacaklar
Uzun vadeli diğer alacaklar
İlişkili kuruluşlardan alacaklar (dipnot 26)
Kısa vadeli diğer borçlar
Kısa vadeli alınan avanslar
İlişkili kuruluşlara borçlar (dipnot 26)
Personele borçlar
Diğer çeşitli borçlar
Uzun vadeli diğer borçlar
İlişkili kuruluşlara borçlar (dipnot 26)
104
105
Net kayıtlı değer
Birikmiş amortisman
Binalar
Özel maliyetler
Taşıt araçları
Maliyet
Arazi ve arsalar
Binalar
Özel maliyetler
Taşıt araçları
Yapılmakta olan yatırımlar
128.484
350.775
2.465.160
3.298
5.814
2
118.825
70
475
199.368
2.815.935
6.604
5.572
25
333.941
307
4.326
1.410
37
-15
454
155
344
196.953
İlaveler
5.498
26.291
43.239
32
1.305.158
523
7.702
1.427.492
01.01.2012
DİPNOT 11 – MADDİ DURAN VARLIKLAR
(105)
---(2)
(94)
(9)
(2.483)
(1.968)
---(7)
(192)
(48)
(268)
(602)
-(7)
-(581)
(3)
(11)
(24.557)
--(9)
-(6.943)
(4)
(29)
(17.572)
Yabancı para
Çıkışlar çevrim farkları
13.283
--11.821
229
222
1.011
208.744
170
--119.522
350
325
2.447
85.930
(60.131)
-(5.495)
-(53.360)
(307)
(969)
(1.592.392)
--(151.867)
-(679.863)
(359)
(1.942)
(758.361)
Konsolidasyon
kapsamından
Satın alınan
çıkan bağlı
bağlı ortaklık
ortaklıklar
--
-------
(111)
1.968
10
150.811
16
491.763
--(644.679)
Transferler
1.172.800
431.704
9.902
5.884
11.848
399.052
195
4.823
1.604.504
7.078
26.338
42.174
119.585
1.110.912
448
8.474
289.495
31.12.2012
106
174.991
3.308
901
3
62.679
157
590
67.638
2.410.440
3.296
4.660
22
277.959
330
3.650
289.917
2.120.523
192
-125
4
351
363
648
173.308
5.306
26.291
25.749
28
1.059.133
768
6.765
1.286.400
İlaveler
(7.364)
-(92)
-(7.029)
(243)
--
(14.203)
--(250)
-(13.229)
(724)
---
584
-103
-332
63
86
246.756
--168
-6.066
116
289
240.117
Yabancı para
Çıkışlar çevrim farkları
--
-------
--
---------
--
-------
--
---------
--
-------
(2.049)
--17.447
-252.837
--(272.333)
Transferler
2.465.160
350.775
6.604
5.572
25
333.941
307
4.326
2.815.935
5.498
26.291
43.239
32
1.305.158
523
7.702
1.427.492
31.12.2011
Diğer yatırımların maliyeti ise 5.293 TL’dir (31.12.2011: 20.583 TL).
UFRS 5 kapsamnda durdurulan faaliyetler olarak nitelendirilen Rosmiks LLC’nin yatırımları 31.12.2012 tarihli bilançoya dahil edilmemiştir (31.12.2011: 1.380.254 TL).
01.01.-31.12.2012 döneminde yapılmakta olan yatırımlar hesabında aktifleştirilen finansman gideri 9.123 TL (01.01.-31.12.2011: 9.276 TL)’dir.
Zorlu Doğal’ın santrallerinin yatırım maliyeti 85.930 TL, Jeotermal santrallerinin yatırım maliyeti 15.773 TL (31.12.2011: 6.567 TL) ve Hidroelektrik santrallerinin
yatırım maliyeti ise 4.765 TL’dir (31.12.2011: 4.370TL).
Zorlu Enerji Pakistan’ın toplam kapasitesi 56,4 MW olacak rüzgar enerjisi santraline yapılan yatırımların maliyeti 177.734 TL (31.12.2011: 30.000 TL)’dir.
Şirket, duran varlıklara yapılan önemli ilaveleri yapılmakta olan yatırımlar hesabında toplamakta ve yatırımın tamamlanması ile ilgili duran varlık hesabına transfer
etmektedir. 31.12.2012 tarihi itibariyle 289.495TL (31.12.2011: 1.441.774 TL) olan yapılmakta olan yatırımlar hesabı aşağıdaki yatırımları içermektedir:
Net kayıtlı değer
Birikmiş amortisman
Binalar
Özel maliyetler
Taşıt araçları
Maliyet
Arazi ve arsalar
Binalar
Özel maliyetler
Taşıt araçları
Yapılmakta olan yatırımlar
01.01.2011
Konsolidasyon
kapsamından
Satın alınan
çıkan bağlı
bağlı ortaklık
ortaklıklar
107
Net kayıtlı değeri
Birikmiş itfa payları
Hidro elektrik enerjisi üretim hakları
Jeotermal elektrik enerjisi üretim hakları
Maliyet
Hidro elektrik enerjisi üretim hakları
Jeotermal elektrik enerjisi üretim hakları
DİPNOT 12 – MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
1.390
8.253
15.703
668
--722
28
23.956
3.505
--4.748
---28
(1)
---(1)
(4)
---(4)
Yabancı para
İlaveler çevrim farkları
16.753
--7.203
01.01.2012
--
-----
--
-----
Çıkışlar
101.600
-81.687
19.904
9
1.061.112
-788.803
272.295
14
Satın alınan
bağlı ortaklık
--
-----
111
---111
Transfer
973.961
111.242
4.173
81.687
19.904
5.478
1.085.203
16.753
788.803
272.295
7.352
31.12.2012
108
Net kayıtlı değeri
Birikmiş itfa payları
Maliyet
1.387
6.866
14.905
668
719
139
21.771
2.837
4.029
-139
1
-1
6
-6
Yabancı para
İlaveler çevrim farkları
16.753
5.018
01.01.2011
(1)
-(1)
(9)
-(9)
Çıkışlar
--
---
--
---
Satın alınan
bağlı ortaklık
--
---
2.049
-2.049
Transfer
15.703
8.253
3.505
4.748
23.956
16.753
7.203
31.12.2011
DİPNOT 13 - DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI
Şirket’in T.C. Hazine Müsteşarlığı’ndan alınmış olan Yatırım İndirimi Teşvik Belgeleri dolayısıyla yapılan ilgili yatırım
harcamaları üzerinden Şirket’e bazı teşvikler sağlanmaktadır. 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle bu teşvik belgeleri
sonucu kazanılmış olan ve devreden yatırım indirimi tutarı 303.863 TL olarak gerçekleşmiştir.
Yatırım indirimi uygulaması, Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 69 uncu maddesinin (b) bendinden sonra gelen
bölümleri 6009 sayılı Kanun’un 5’inci maddesiyle değiştirilerek mükelleflerin önceki yıllarda yararlanamadıkları
yatırım indirimi istisnası tutarlarının 2010 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 01.08.2010 tarihinden itibaren
geçerli olacak şekilde indirim konusu yapabilecekleri hüküm altına alınmış, devam eden bölümünde ise yatırım
indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutarın, ilgili kazancın % 25’ini aşamayacağı belirlenmiştir. Bu
hükümlere göre, Şirket’in devreden yatırım indirimi tutarına ilişkin yararlanabileceği vergisel avantaj sınırsız olarak
uzatılmıştır. Ancak güncel durumda, yatırım indirimi istisnasına ilişkin kurum kazancının % 25 ile sınırlı tutulan söz
konusu uygulama hakkında Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı bulunmakla beraber, karar henüz yayımlanmadığı
için yürürlüğün durdurulması kararı çıkmıştır. Şirket mevcut uygulamada kurum kazancı doğması halinde yatırım
indirimi istisnasının % 100’ünden faydalanabilmektedir.
Zorlu Jeotermal, Manisa Alaşehir yatırımı için 03.05.2012 tarih ve 1051 sayılı Yatırım Teşvik Belgesi temin etmiştir.
İlgili teşvik belgesi yeni makine alımı konusunda %100 oranında gümrük vergisi muafiyeti ve KDV’den istisna
sağlamaktadır.
Zorlu Doğal, Denizli Sarayköy yatırımı için 27.04.2010 tarih ve 96329 sayılı Yatırım Teşvik Belgesi temin etmiştir.
İlgili teşvik belgesi yeni makine alımı konusunda %100 oranında gümrük vergisi muafiyeti ve KDV’den istisna
sağlamaktadır.
DİPNOT 14 – KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
14.1 Karşılıklar
31.12.2012
31.12.2011
344
258
315
291
602
606
TRT payı karşılığı
Dava ve gider
karşılıkları
Toplam karşılıklar
315
2.074
(2.045)
291
-(33)
606
82
(86)
344
258
602
Kısa vadeli borç karşılıkları
TRT payı karşılığı
Dava ve gider karşılıkları
Ayrılan kısa vadeli borç karşılıklarının dönem içindeki hareketi aşağıdaki gibidir:
İlave
Ödeme ve çıkışlar
109
14.2 Şarta bağlı varlıklar
a. Satıcı ve müşterilerden alınan
31.12.2012
31.12.2011
44.685
1.480
5.249
4.635
46.165
9.884
Teminat mektupları
Çek ve senetler
14.3 Taahhüt ve Yükümlülükler
31.12.2012
Şirket tarafından verilen TRİ’ler
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş
B. Tam konsolidasyon kapsamında dahil edilen
ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
C.Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla
diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu
TRİ’lerin toplam tutarı
D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı
i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup
şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine
vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
Toplam
USD (‘000)
EUR (‘000)
TL
Toplam TL
eşdeğeri
304
13.428
35.932
68.052
10.000
--
7.791
25.617
---
---
---
---
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
10.304
13.428
43.723
93.669
USD (‘000)
EUR (‘000)
TL
Toplam TL
eşdeğeri
532
12.625
31.776
63.634
--
--
1.459
1.459
-10.030
---
---
-18.946
31.12.2011
Şirket tarafından verilen TRİ’ler
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş
B. Tam konsolidasyon kapsamında dahil edilen
ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
C.Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla
diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu
TRİ’lerin toplam tutarı
D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı
i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup
şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine
vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
--
--
--
--
10.030
--
--
18.946
--
--
--
--
Toplam
10.562
12.625
33.235
84.039
Şirket’in vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Şirket’in özkaynaklarına oranı 31.12.2012 tarihi itibariyle %0’dır (31.12.2011:
%(14,42)).
110
a. Şirket tarafından açılmış ve 31.12.2012 tarihi itibariyle devam eden davalar toplamı 27.638 TL (31.12.2011: 27.786
TL)’dir. Aynı tarih itibariyle Şirket aleyhine açılmış dava toplamı 108 TL’dir (31.12.2011: 19.171 TL).
b. Zorlu Enerji ile Standard Bank PLC ve HSBC Bank PLC önderliğinde biraraya gelen banka ve finans kuruluşları
arasında 20.05.2008 tarihinde imzalanan 500 milyon USD tutarındaki kredi sözleşmesinin tamamen ve şirketin
mevcut diğer borçlarının ise kısmen refinansmanı için HSBC Bank PLC önderliğinde bir araya gelen banka ve
finans kuruluşlarından oluşan sendikasyon ile 435 milyon USD ve 70 milyon EUR; toplamda 530 milyon USD
tutarında ilk 2 yıl geri ödemesiz toplam 6 yıl vadeli kredi sözleşmesi 02.12.2011 tarihinde imzalanmıştır. Zorlu
Holding A.Ş., bu kredi için (dipnot 7) garantör sıfatıyla kefil olmuştur.
Ayrıca Zorlu Holding A.Ş., Zorlu Doğal’ın Akbank T.A.Ş. ve Türkiye Garanti Bankası A.Ş.’den temin ettiği 342
milyon USD kredi için de (dipnot 7) garantör sıfatıyla kefil olmuştur.
c. 31.12.2012 tarihi itibariyle, Şirket’in, İsrail’de gerçekleştirmeyi planladığı, toplam 1.075 MW kurulu güce sahip
olacak ve doğal gaz ile çalışacak 4 adet enerji santrali projesi kapsamında kurulmuş olan iştirakleri adına vermiş
olduğu toplam 5.169.200 USD ve 542.500 EUR tutarlarında garanti mektubu bulunmakta olup söz konusu
garantiler, elektrik üretimi için alınan ön lisans, EPC anlaşması ve yatırım kapsamındaki diğer masraflara istinaden
verilmiştir. Şirket, ayrıca Pakistan rüzgar enerji santrali yatırımına ilişkin elektrik satış sözleşmesine istinaden
1.974.000 USD tutarında garanti vermiştir.
d. Zorlu Holding A.Ş., Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş., Invar International Inc. ve Mr. Alexander Razinski arasında
27 Kasım 2012 tarihinde imzalanan Sulh Anlaşması ile anlaşmanın tarafları arasında devam etmekte olan tüm
uyuşmazlıkları kapsayan bir uzlaşmaya varılmış olup ilgili davalara bakmakta olan tahkim mahkemesi ve adli
mahkemeler davaların uzlaşma sebebi ile sona ermesine karar vermişlerdir. İşbu sulh anlaşmasının imzalanması ile
taraflar arasındaki tüm uyuşmazlıklar artık sona ermiş bulunmaktadır.
e. 31.12.2012 tarihi itibariyle Şirket’in 28.466 TL ve 14.471 bin USD alım taahhüdü karşılığında 14.471 bin USD ve
26.878 TL vadeli döviz satış taahhüdü bulunmaktadır. Ayrıca 31.12.2012 tarihi itibariyle Şirket’in kontrat tutarı
681.875 bin USD, ve 200.415 bin EUR olan faiz swap işlemleri bulunmaktadır.
DİPNOT 15 – KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI
Uzun vadeli borç karşılıkları
31.12.2012
31.12.2011
1.179
1.855
Yürürlükteki İş Kanunu hükümleri uyarınca, çalışanlardan kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi
sona erenlere, hak kazandıkları yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca, halen yürürlükte
bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 06.03.1981 tarih, 2422 sayılı ve 25.08.1999 tarih, 4447 sayılı
yasalar ile değişik 60’ıncı maddesi hükmü gereğince kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı kazananlara da
yasal kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.
Kıdem tazminatı ödemeleri, her hizmet yılı için 30 günlük brüt maaş üzerinden hesaplanmaktadır. İlgili bilanço
tarihi itibariyle ödenecek kıdem tazminatı, 31.12.2012 tarihi itibariyle 3.033,98 TL/yıl tavanına tabidir (31.12.2011:
2.731,85 TL/yıl).
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Şirket çalışanlarının emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğünün
bugünkü değerinin tahminine göre hesaplanır. TMS 19 (“Çalışanlara Sağlanan Faydalar”), şirketin yükümlülüklerini
tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Buna
uygun olarak, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:
111
Esas varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla,
uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder.
31.12.2012 tarihi itibariyle, ekli finansal tablolarda karşılıklar, çalışanların emekliliğinden kaynaklanan geleceğe
ait olası yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. 31.12.2012 tarihi itibariyle karşılıklar yıllık
%5,0 enflasyon oranı ve %9,5 iskonto oranı varsayımına göre, %4,29 (31.12.2011: %4,05) reel iskonto oranı ile
hesaplanmıştır. Kıdem tazminatı yükümlülüğünün hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
Konsolidasyon kapsamına alınan bağlı ortaklıkların etkisi (dipnot 3)
İlaveler
Dönem içerisindeki ödemeler (-)
01.01.- 31.12.2012
01.01.- 31.12.2011
1.855
582
345
(1.603)
1.455
-642
(242)
1.179
1.855
31.12.2012
31.12.2011
26.964
4.390
64
14.462
8.507
7.131
125.681
9.535
173
19.978
13.329
712
61.518
169.408
30.480
23.573
38.211
1.800
54.053
40.011
DİPNOT 16 – DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
Devreden KDV
Peşin ödenen vergi ve fonlar
Verilen iş avansları
Peşin ödenen giderler
TEİAŞ gelir tahakkukları
Verilen sipariş avansları
Diğer duran varlıklar
Peşin ödenen giderler
Verilen sipariş avansları
Şirket dipnot 7’da açıklanan Zorlu Enerji ile Standard Bank PLC önderliğinde biraraya gelen banka ve finans
kuruluşları arasında 20.05.2008 tarihinde imzalanan 500 milyon USD tutarındaki kredi sözleşmesinin tamamen
ve Şirket’in mevcut diğer borçlarının ise kısmen refinansmanı için HSBC Bank PLC önderliğinde bir araya gelen
banka ve finans kuruluşlarından oluşan sendikasyon ile 435 milyon USDve 70 milyon EUR; toplamda 530 milyon
USD tutarında ilk 2 yıl geri ödemesiz toplam 6 yıl vadeli kredi sözleşmesi 02.12.2011 tarihinde imzalanmıştır.
Kullanılan krediye ilişkin ödenen prim ve komisyonların tutarları, kısa vadeli peşin ödenen giderler içerisinde 7.625
TL (31.12.2011: 7.625 TL) ve uzun vadeli peşin ödenen giderler içerisinde 30.081 TL (31.12.2011: 37.706 TL) olarak
yer almaktadır.
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
Ödenecek vergi ve fonlar
Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri
Diğer
112
3.354
196
--
1.446
545
40
3.550
2.031
DİPNOT 17 – ÖZKAYNAKLAR
a) Ödenmiş sermaye
(Tarihi değer esasına dayalı)
Her bir hisse için 1 TL nominal değer
Kayıtlı sermaye tavanı
Çıkarılmış sermaye
31.12.2012
31.12.2011
500.000
500.000
500.000
281.665
Şirket, 31.01.2012 tarih ve 2012/3 sayılı Yönetim Kurulu Kararı’na istinaden çıkarılmış sermayesini nakit karşılığı ve
hissedarların ortaklık payları nispetinde 218.335 TL artırılarak 281.665 TL’den 500.000 TL’ye çıkarılması suretiyle
%77,5 oranında artırılmasına karar vermiştir. Sermaye artırımı için Sermaye Piyasası Kurulu’na müracaat edilmiş
olup gerekli izin ve onaylar 05.04.2012 tarihinde alınmıştır. Söz konusu paylar, Sermaye Piyasası Kanunu ‘nun
4’üncü maddesi uyarınca Sermaye Piyasası Kurulu ‘nca 04.05.2012 tarih ve 33/333 sayı ile kayda alınmış olup
çıkarılmış sermaye, 500.000 TL olarak 29.06.2012 tarihinde tescil edilmiştir.
Zorlu Enerji’nin yeni sermaye yapısına ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir;
31.12.2011
Pay%
Zorlu Holding A.Ş.
Halka açık
Diğer
Kayıtlı sermaye
Sermaye düzeltmesi
Tutar
Nakit
%45,7
%17,5
%32,0
%4,8
128.815
49.425
90.080
13.345
99.851
38.312
69.826
10.346
%100,0
281.665
102.575
Toplam sermaye
31.12.2012
Pay%
Tutar
%45,7
%17,5
%32,0
%4,8
228.666
87.737
159.906
23.691
%100,0
500.000
102.575
384.240
602.575
Zorlu Enerji’nin sermayesi aşağıdaki gruplara ayrılmıştır:
31.12.2012
Grup
A
B
31.12.2011
Hisse
senedi adedi
Tutar
Hisse
senedi adedi
Tutar
Nama 5.000.000.000
Nama 45.000.000.000
50.000
450.000
2.816.653.500
25.349.881.500
28.166
253.499
50.000.000.000
500.000
28.166.535.000
281.665
Hisse senedi cinsi
Zorlu Enerji’nin Ana Sözleşmesi ile (A) grubu hisse senedi sahiplerine tanınan imtiyazlar aşağıdaki gibidir:
Zorlu Enerji’nin işleri ve idaresi, tamamı Zorlu Holding A.Ş.’ye ait (A) grubu pay sahipleri arasından veya
gösterecekleri adaylar arasından Genel Kurul tarafından seçilecek en az 5 en çok 11 üyeden meydana gelen bir
yönetim kurulu tarafından idare olunur.
113
b) Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları
Sermaye düzeltme farkları, Zorlu Enerji sermayesinin enflasyona (31.12.2004 tarihindeki satın alma gücünde) göre
düzeltilmiş toplam tutarı ile Zorlu Enerji’nin enflasyon düzeltmesi öncesindeki sermaye tutarı arasındaki farkı ifade
eder.
Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları
31.12.2012
31.12.2011
102.575
102.575
67
--
(4.822)
--
c) Hisse senedi ihraç primleri
Hisse senedi ihraç primleri
d) Finansal riskten korunma fonu
Finansal riskten korunma fonu, henüz kâr veya zararı etkilememiş olan riskten korunma işlemlerinin, nakit
akış riskinden korunma amaçlı araçların gerçeğe uygun değerindeki birikmiş net değişimin etkin kısmından
oluşmaktadır.
e) Yabancı para çevrim farkları
Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklıklar’ın kendi finansal tablolarında yer alan; varlık ve yükümlülükleri
bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri ise ortalama döviz kurları kullanılarak Türk Lirası’na çevrilmiştir.
Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynaklar içerisindeki yabancı para çevrim
farkları kalemi altında takip edilmektedir.
Yabancı para çevrim farkı
210.870
99.507
f) Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler (“Yasal yedekler”)
Türk Ticaret Kanunu’na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk
Ticaret Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler, Zorlu Enerji’nin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya
kadar, kanuni net karın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5’ini aşan dağıtılan
karın %10’udur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği sürece
sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.
Yasal yedekler
10.307
4.399
78.138
(915.415)
5.305
78.138
(298.754)
5.305
(831.972)
(215.311)
g) Geçmiş yıllar zararları
Olağanüstü yedekler
Geçmiş yıl zararları
Diğer özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları
Diğer özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları sadece bedelsiz sermaye artırımı veya zarar mahsubunda;
olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri ise, bedelsiz sermaye artırımı, nakit kâr dağıtımı ya da zarar mahsubunda
kullanılabilecektir.
114
DİPNOT 18 – SATIŞ GELİRLERİ
01.01.-31.12.2012
01.01.-31.12.2011
Yurt içi satış gelirleri
Yurt dışı satış gelirleri
527.482
421
440.746
--
Brüt satış gelirleri
Satışlardan indirimler
527.903
(2.676)
440.746
(2.853)
525.227
437.893
DİPNOT 19 –PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri
Genel yönetim giderleri
20.922
39.416
11.117
46.109
Faaliyet giderleri toplamı
60.338
57.226
DİPNOT 20 – NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER
Niteliklerine göre giderler satışların maliyeti, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderleri
toplamıdır.
İlk madde, malzeme ve ticari mal giderleri
İşçi ve personel gideri
Enerji gideri
Sistem kullanım ücreti
İşletim bedeli
Tüketici dağıtım ve iletim kaybı
Amortisman ve tükenme payları
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler
Sigorta giderleri
Bakım onarım giderleri
Enerji nakil hatları dağıtım giderleri
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. sıfır bakiye düzeltme giderleri
Danışmanlık giderleri
Diğer
393.885
11.228
6.726
13.339
10.750
4.240
73.949
4.866
6.152
15.759
-1.135
17.549
17.275
311.746
14.006
6.755
9.522
9.027
-66.341
6.493
4.226
16.211
909
588
15.333
20.419
576.853
481.576
115
DİPNOT 21 – DİĞER FAALİYET GELİR VE GİDERLERİ
01.01.-31.12.2012
01.01.-31.12.2011
3.092
11.041
296
1.466
7.267
756.016
6.262
13.387
5.415
512
-4.574
341
----2.517
804.242
7.944
Maddi duran varlık satış zararı
Finansal yatırımlar karşılık gideri (dipnot 6)
Diğer giderler
87
-100
5.112
1.691
2.524
Diğer faaliyet giderleri
187
9.327
Konusu kalmayan karşılıklar
Yatırım indirimden doğan vergi geliri
Maddi duran varlık satış karı
Sigorta tazminat gelirleri
Bağlı ortaklıklara ayrılan karşılıklar iptali (dipnot 7)
Finansal varlık satış karı (dipnot 27)
Stok değer düşüşüklüğü karşılığı iptali
Proje komisyon gelirleri
Diğer
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu ICFS International LLC’nin (“ICFS”), Rosmiks International BV’de
(“Rosmiks BV”) bulunan %100 oranındaki hisselerinin tamamı, 28.12.2012 tarihinde Rosmiks BV’nin ödenmiş
sermaye değeri olan 25.061 USD bedel ile Zorlu Holding A.Ş.’ye satılmıştır. Söz konusu satış işlemi sonucunda,
konsolide finansal tablolarda 756.016 TL tutarında satış karı oluşmuş olup, “diğer faaliyet gelirleri” hesabı altında
muhasebeleştirilmiştir (dipnot 27).
DİPNOT 22 – FİNANSAL GELİRLER
Kambiyo karları
Faiz gelirleri
Türev finansal araçlar gelirleri
Ertelenmiş finansman gelirleri
304.208
31.907
18.855
711
289.222
23.343
-1.590
355.681
314.155
219.396
1.485
232.823
19.897
26.986
1.703
564.707
594
162.985
41.315
14.489
--
502.290
784.090
DİPNOT 23 – FİNANSAL GİDERLER
Kambiyo zararları
Ertelenmiş faiz gideri
Faiz giderleri
Türev finansal araç giderleri
Banka komisyon giderleri
Diğer finansman gideri
116
DİPNOT 24 – VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
a) Dönem karı vergi yükümlülüğü
01.01.-31.12.2012
01.01.-31.12.2011
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi dönem karı (zararı)
605.820
(515.001)
Yerel vergi oranı
Vergi oranı üzerinden vergi gideri
20%
(121.164)
20%
103.000
3.573
(5.995)
113.720
(284)
5.752
(10.732)
(87.814)
--
(10.150)
10.206
19
10.131
11.459
(21.665)
10.150
(10.206)
İstisnalar ve indirimler
Kanunen kabul edilmeyen giderler
Üzerinden vergi hesaplanmayan farklar
Diğer
Şirket’in dönem vergi karşılığı aşağıdaki gibidir:
Dönem vergi gideri
Ertelenmiş vergi gideri (geliri)
Sürdürülen faaliyetler vergi gideri (geliri)
Kurumlar vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirim kabul edilmeyen giderlerin ilave
edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna ve indirimlerin indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır.
kâr dağıtılmadığı takdirde başka bir vergi ödenmemekte olup karın tamamının veya bir kısmının temettü olarak;
•
•
•
Gerçek kişilere
Gelir ve Kurumlar Vergisi’nden istisna veya muaf gerçek ve tüzel kişilere,
Dar mükellef gerçek ve tüzel kişilere,
Dağıtılması halinde %15 Gelir Vergisi Stopajı hesaplanır. Dönem karının sermayeye ilavesi halinde, kâr dağıtımı
sayılmaz ve stopaj uygulanmaz.
Kurumlar üçer aylık mali karları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın
14’üncü gününe kadar beyan edip 17’nci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup
izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir.
En az iki yıl süre ile elde tutulan iştirak hisseleri ile gayrimenkullerin satışından doğan karların %75’i, Kurumlar
Vergisi Kanunu’nda öngörüldüğü şekilde satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon
hesabında tutulması veya sermayeye eklenmesi şartı ile vergiden istisnadır.
Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem kurum
kazancından indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmiş yıl karlarından mahsup edilemez.
Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama
bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın
25’inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili
makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek vergi
miktarları değişebilir.
117
Bilanço tarihleri itibariyle Şirket’in vergi yükümlülüğü aşağıdaki gibidir:
Kurumlar vergisi karşılığı
Peşin ödenen vergiler (-)
Kurumlar vergisi karşılığı net
Ertelenen vergi yükümlülükleri, net
31.12.2012
31.12.2011
(19)
19
(11.459)
11.383
-(53.384)
(76)
(50.610)
(53.384)
(50.686)
b) Ertelenen vergi
Şirket, ertelenen gelir vergisi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin SPK Seri XI, No: 29 sayılı Tebliğ ve
yasal finansal tabloları arasındaki farklı değerlendirilmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini
dikkate alarak hesaplamaktadır. Söz konusu geçici farklar genellikle gelir ve giderlerin, tebliğ ve vergi kanunlarına
göre değişik raporlama dönemlerinde muhasebeleşmesinden kaynaklanmaktadır.
Geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ve ertelenen vergi varlıkları ile vergi yükümlülüğü
için Türkiye’de bulunan ve önceki dönemlerde kazanılmış yatırım indirim hakkını kullanan şirket için %20 (2011:%20
), yurt içi diğer şirketler için %20 ve yurt dışındaki şirket için bağlı bulunduğu ülkenin vergi oranı esas alınmaktadır.
Bilanço tarihleri itibariyle birikmiş geçici farklar ve ertelenen vergi varlık ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi
oranları kullanılarak hazırlanan dökümü aşağıdaki gibidir:
Kümülatif geçici farklar
31.12.2012
31.12.2011
Ertelenen vergi varlıkları
Gider karşılıkları
Şüpheli alacak karşılığı
Mahsup edilecek geçmiş yıllar zararı
Diğer
Ertelenen vergi yükümlülükleri
Maddi ve maddi olmayan duran
varlıkların kayıtlı değerleri ile vergi
matrahları arasındaki net fark
Ertelenmiş finansman geliri
Diğer
118
1.179
257
70.678
7.340
43.989
1.890
382.327
444
9.483
1.855
257
40.147
8.825
98.709
7.484
403.553
1.457
5.314
Ertelenmiş vergi
31.12.2012
31.12.2011
236
51
14.136
1.468
8.798
378
371
51
8.029
1.765
19.742
1.497
25.067
31.455
76.465
89
1.897
80.711
291
1.063
78.451
82.065
Ertelenen net vergi yükümlülüğünün hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
01.01.-31.12.2012
01.01.-31.12.2011
Dönem başı ertelenen vergi yükümlülüğü, net
Konsolidasyon kapsamından çıkarılan bağlı ortaklıklar etkisi
Konsolidasyon kapsamına alınan bağlı ortaklıklar etkisi (dipnot 3)
Çevrim farkları
Nakit akış riskinden korunma amaçlı türev finansal araçların ertlenmiş
vergi etkisi
Dönem ertelenen vergi geliri (gideri)
(50.610)
36.201
(30.387)
329
(43.040)
(27.996)
-(1.239)
1.214
(10.131)
-21.665
Dönem sonu ertelenen vergi yükümlülüğü, net
(53.384)
(50.610)
DİPNOT 25 – HİSSE BAŞINA KAZANÇ (KAYIP)
Sürdürülen faaliyetlerden hisse başına kazanç (kayıp):
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı)
Sürdürülen faaliyetlerden kontrol gücü olmayan paylara ait net dönem zararı
595.670
16.523
(504.795)
65.308
612.193
(439.487)
39.232.811.781
28.166.535.000
0,02
(0,02)
Durdurulan faaliyetlerden hisse başına kazanç:
Durdurulan faaliyetler dönem karı (zararı)
Durdurulan faaliyetlerden kontrol gücü olmayan paylara ait net dönem karı
(23.000)
--
32.125
--
Durdurulan faaliyetlerden ana ortaklığa ait net dönem karı (zararı)
(23.000)
32.125
39.232.811.781
28.166.535.000
(0,00)
0,00
Hisse başına kayıp:
Kontrol gücü olmayan paylara ait net dönem karı
572.670
16.523
(472.670)
65.308
Ana ortaklığa ait net dönem karı (zararı)
589.193
(407.362)
39.232.811.781
28.166.535.000
0,02
(0,01)
Sürdürülen faaliyetlerden ana ortaklığa ait net dönem karı (zararı)
Çıkarılmış hisselerinin ağırlıklı ortalama adedi
Sürdürülen faaliyetlerden hisse başına kazanç (kayıp) – TL, tam
Durdurulan faaliyetlerden hisse başına kazanç (kayıp)– TL, tam
Hisse başına kazanç (kayıp) – TL, tam
119
DİPNOT 26 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI
a) İlişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar
Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş.
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.
Zorlu Holding A.Ş.
Diğer ilişkili kuruluşlar
Ertelenmiş finansman gideri (-)
31.12.2012
31.12.2011
4.801
3.048
5.177
15.797
558
4.521
2.312
20.716
-1.423
(20)
(125)
29.361
28.847
Zorlu Enerji’nin kontrol gücüne sahip ortağı Zorlu Holding A.Ş.’nin bağlı ortaklıklarından, Korteks Mensucat
Sanayi ve Ticaret A.Ş., Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. ve Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan
Ticaret A.Ş’ den olan ticari alacaklar bakiyesi, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin elektrik satışından oluşmaktadır.
b) İlişkili taraflardan kısa vadeli diğer alacaklar
Zorlu O/M Enerji Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş.
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.
Zorlu Enerji İnşaat A.Ş.
20.510
252.164
4.871
11.037
70
-220.709
--1.498
288.652
222.207
İlişkili taraflardan kısa vadeli USD ve TL alacakların yıllık faiz oranları sırasıyla % 6,5 ve %10,2’dir (31.12.2011: USD
için %8).
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.’den olan diğer kısa vadeli alacak tutarı, Rusya’da devam
etmekte olan yatırımın inşaatıyla ilgili olarak verilen avanslardan oluşmaktadır.
120
c) İlişkili taraflardan uzun vadeli diğer alacaklar
Edeltech Ltd.
Edelcom Ltd.
Dorad Energy Ltd.
Solad Energy Ltd.
Ezotech Ltd.
Ashdod Energy Ltd.
1.847.075
62.272
65.087
89.953
2.167
46.008
---
-16.738
68.306
115.452
1.182
-6.640
5.842
2.112.562
214.160
1.847.075 TL tutarındaki (1.036.169 bin USD) Rosmiks BV’den olan alacak bakiyesinin vadesi 31.12.2026 olup, ilk
anapara taksit ödenme tarihi 30.09.2014 dahil olmak üzere toplam 50 adet, 3’er aylık ara ödemeden oluşmaktadır.
Alacağa ilişkin faiz oranı yıllık %6,5’tir.
Dorad Energy Ltd.’den olan alacaklar, Dorad projesi kapsamında taahhüt edilen sermaye avansı ödemelerinden
oluşmaktadır.
Edeltech Ltd., Edelcom Ltd., Ezotech Ltd. ve Solad Energy Ltd.’den olan alacaklar, İsrail’de kurulması planlanan
enerji santrali projeleri kapsamında verilen avanslardan oluşmaktadır.
d) İlişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar
31.12.2012
31.12.2011
Zorlu Holding A.Ş.
Deniz Destek Oto Kiralama Temizlik Hizmetleri ve İnşaat A.Ş
Zorlu Doğalgaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.
6.123
2.366
2.296
2.296
5.503
944
2.511
----8.421
Ertelenmiş finansman geliri (-)
19.528
(76)
10.932
(65)
19.452
10.867
İlişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar, genel giderlere istinaden şirketlere yansıtılan tutarlardan oluşmaktadır.
e) İlişkili taraflara uzun vadeli ticari borçlar
2.381
172.384
31.12.2011 itibariyle Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.’ye olan uzun vadeli ticari borç tutarı,
Rusya’da yapılmakta olan yatırım kapsamında gerçekleştirilen EPC işlerine ilişkin borçlanmalardan oluşmaktadır.
121
f) İlişkili taraflara kısa vadeli diğer borçlar
Zorlu Holding A.Ş.220.459 -Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin 28.12.2012 tarihinde aldığı Yönetim Kurulu Kararı ile Zorlu Holding A.Ş.’den
tüm hisselerini devraldığı Zorlu Doğal’ın alımına ilişkin borç tutarıdır.
g) İlişkili taraflara uzun vadeli diğer borçlar
Zorlu Holding A.Ş.
Z.F.S. Financial Services Ireland
31.12.2012
31.12.2011
756.157
251.275
25.138
10.514
3.898
9.496
290
775.681
-10.131
-6.402
9.385
343
1.056.768
801.942
31.12.2012 tarihi itibariyle, Şirket’in Zorlu Holding A.Ş.’ye olan USD ve TL borcunun (756.157 TL) yıllık faiz oranları
sırasıyla % 6,5 ve %10,2’dir (31.12.2011: USD için %8).
28.12.2012 tarihi itibariyle konsolidasyon kapsamına dahil edilen Zorlu Doğal Elektrik Üretim A.Ş.’nin 28.08.2008
tarihinde Z.F.S. Financial Services Ireland’tan kullandığı USD para biriminden borcunun vadesi 26.06.2023 olup,
faiz oranı %5’tir.
Zorlu O&M Enerji Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş.’ye olan uzun vadeli diğer borç tutarı, tesis bakımı ile
ilgilidir.
122
h) İlişkili taraflarla yapılan işlemler
01.01.-31.12.2012
Zorlu Holding A.Ş.
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş.
Edeltech Ltd.
Edelcom Ltd.
Dorad Energy Ltd.
Ezotech Ltd.
01.01.-31.12.2011
Zorlu Holding A.Ş.
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş.
Satış
Faaliyet
giderleri
Diğer
gelirler
Finansal
giderler
Finansal
Gelirler
-47.119
26.203
-65
206.275
----364
3.504
75
120
---2
---838
13.387
-40
33
19
12
-272
--1.019
97.390
1.768
866
-44.674
375
4.254
11.657
9.959
2.526
9.756
72.542
---55.632
1.070
3.921
9.341
10.547
-3.570
280.026
4.539
14.782
183.225
156.623
162
48.476
19.142
-118
109.798
449
5.457
-63
4
87
5
5.720
--38
46
16
12
5.838
127.696
18
184
-26.484
316
15.553
430
---75.194
235
47.589
178.145
11.336
5.950
170.251 123.448
Zorlu Holding A.Ş., Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş., Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Zorlu
Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.’den olan satış gelirleri, elektrik satışından elde edilen geliri
ifade etmektedir.
Zorlu Holding A.Ş., Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş., Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan
Ticaret A.Ş.ve diğer ilişkili kuruluşlara ait faaliyet giderleri, genel yönetim giderlerine istinaden Şirket’e yansıtılan
tutarlardan oluşmaktadır.
Zorlu Holding A.Ş.’ye ait finansman gelir ve giderleri, kısa vadeli ticari borç ve uzun vadeli diğer borçlara ilişkin
vade ve kur farkından oluşmaktadır.
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.’den finansman gelir ve giderleri, verilen avanslardan
kaynaklanan vade ve kur farkı ile Rusya’da yapılmakta olan yatırım kapsamında gerçekleştirilen inşaat işlerine
ilişkin borçlanmaların kur farkından meydana gelmektedir.
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. ve diğer ilişkili kuruluşlardan finansman gelir ve
giderleri, diğer alacak ve borçlardan kaynaklanan vade ve kur farkından oluşmaktadır.
Dorad Energy Ltd, Edeltech Ltd., Edelcom Ltd., Ezotech Ltd. ve Solad Energy Ltd.’den finansman gelir ve
giderleri, Dorad projesi ve İsrail’de kurulması planlanan enerji santrali projeleri kapsamında verilen avanslara ilişkin
vade ve kur farkından oluşmaktadır.
ı) Yönetim Kurulu başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcılarına sağlanan
faydalar: 31.12.2012 tarihi itibariyle toplam ödenen maaş ve ücretler 2.164 bin TL’dir (31.12.2011: 2.461 bin TL).
123
DİPNOT 27 – DURDURULAN FAALİYETLER
Şirket
Rosmiks LLC
Faaliyet konusu
Ülke
Finansal hizmetler
Elektrik üretimi
Hollanda
Rusya
• Rosmiks International B.V. (“Rosmiks BV”)
2006 yılında Hollanda’da kurulan Rosmiks BV, Rusya’da yatırım aşamasında bulunan iki adet 340 MW gücünde
elektrik ve 2.500.000 Gcal/yıl ısı üretebilen enerji santral projelerinin finansmanını sağlamak amacıyla
kurulmuştur. Rosmiks LLC’nin %100’üne sahiptir.
• Rosmiks LLC
İki adet 340 MW gücünde elektrik ve 2.500.000 Gcal/yıl ısı üreten, Rusya’da bulunan “Kojuhovo” ve
“Tereshkovo” bölgelerinde enerji santral projelerini gerçekleştirmek amacıyla 2005 yılında Rusya’da kurulmuştur.
Yaklaşık 500 milyon USD yatırım tutarı ile hayata geçen ve yapımı Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat
Ticaret A.Ş. (“Zorlu Endüstriyel”) tarafından gerçekleştirilen toplam 340 MW elektrik ve 150 gkal/saat ısı kurulu
güçte olması planlanan Tereshkovo Doğalgaz Santrali’nin 170 MW elektrik ve 150 gkal/saat ısı kapasiteli ilk fazının
devreye alma çalışmaları 14 Kasım 2011 tarihinde basit çevrim olarak tamamlanmış ve santral üretime geçmiştir.
14.03.2012 tarihi itibariyle, santralin bölgesel ısıtma, sıcak su ve kombine çevrim elektrik üretim sistemleri de
devreye alınmıştır.
Rusya Federasyonu’nda faaliyet gösteren Tereshkovo ve Kojuhovo Projelerini yürütmek üzere kurulan Rosmiks
LLC’nin %100 oranında dolaylı hissedarı olan ICFS International LLC; Rosmiks LLC’nin doğrudan %100 oranında
hissedarı olan Rosmiks International BV’de bulunan hisselerinin tamamını 28 Aralık 2012 tarihinde 25.061 USD
bedel üzerinden Zorlu Holding A.Ş’ye devretmiştir. Bu devir sonucunda Zorlu Holding A.Ş., Rosmiks International
BV ve Rosmiks LLC’nin sırası ile doğrudan ve dolaylı olarak %100 oranında hissedarı olmuştur.
Söz konusu hisse devrine ilişkin devir bedeli AS Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş. tarafından yapılan değerleme
çalışması ve bu çalışma sonrasında Denetim Şirketi tarafından hazırlanan değerleme raporu ışığında belirlenmiştir.
Hazırlanan değerleme raporua göre;
1- Rosmiks BV’nin %100’üne sahip olduğu Rosmiks LLC’ye koyduğu sermaye ve sağladığı finansman dışında
başkaca bir faaliyetinin veya malvarlığının bulunmadığı,
2- Bu nedenle, Rosmiks LLC bünyesindeki varlıkların/santrallerin ekonomik ömürleri içerisindeki makul
değerlerinin “Makul Piyasa Değeri” yaklaşımı kullanılarak hesaplandığı ve sonrasında her iki şirketin konsolide
net borçlarının tespit edilen Rosmiks LLC’nin aktif değerinden tenzili sonucunda Rosmiks BV’nin hisse değerine
ulaşıldığı,
3- Makul Piyasa Değeri’nin tespit edilmesinde gelir temelli yaklaşım olan, indirgenmiş nakit akım yaklaşımı
kullanıldığı,
4- Yapılan değerleme çalışması sonucunda, Rosmiks BV’nin varlıklarının değerinin 1.055.000.000 USD
seviyesinde olmasına rağmen, konsolide net borçlarının 1.328.000.000 USD olduğu tespit edilmiştir.
Bu tespitler ışığında, Rosmiks BV hisselerine atfedilecek bir değer bulunmadığı ancak hisse değerinin Rosmiks
BV’nin ödenmiş sermaye değeri olan 25.061 USD olarak değerlendirilmesinin uygun olduğu görüş ve kanaatine
varılmıştır.
124
a) Durdurulan faaliyetlerden elde edilen gelir
01.01.-31.12.2012
01.01.-31.12.2011
Satış gelirleri
Satışların maliyeti (-)
54.934
(107.827)
7.049
(9.925)
Durdurulan faaliyetler brüt zararı
(52.893)
(2.876)
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-)
Genel yönetim giderleri (-)
Diğer faaliyet giderleri (-)
(4)
(22.210)
2.972
--
(2)
(3.910)
927
(9)
Durdurulan faaliyetler faaliyet zararı
(72.135)
(5.870)
Finansal gelirler
Finansal giderler
53.285
(27.308)
125.950
(59.978)
Durdurulan faaliyetler vergi öncesi karı (zararı)
(46.158)
60.102
-23.158
19
(27.996)
(23.000)
32.125
105.398
41.703
(203.010)
(50.694)
(368.290)
679.367
(55.909)
260.383
Durdurulan faaliyetler vergi gelir (gideri)
Dönem vergi gideri
Ertelenmiş vergi geliri (gideri)
Durdurulan faaliyetler dönem karı (zararı)
b) Durdurulan faaliyetlere ilişkin özet nakit akım bilgileri
İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan (kullanılan) nakit akımı
Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan (kullanılan) nakit akımı
Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan (kullanılan) nakit akımı
125
c) Durdurulan faaliyetler satış karına ilişkin bilgiler
31.12.2012 itibariyle
Ticari alacaklar
İlişkili kuruluşlardan alacaklar
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü, net
Rosmiks BV
Rosmiks LLC
Toplam
23
371.220
1.322.582
1
-(1.847.075)
(15.410)
-(513)
(42.902)
5.271
1.844
-29.191
1.532.261
(1.521.965)
(568.041)
(9.935)
(12.535)
5.294
373.064
1.322.582
29.192
1.532.261
(3.369.040)
(583.451)
(9.935)
(13.048)
Net varlık ve yükümlülükler
(755.983)
Eksi : Nakit alınan bedel
(33)
Finansal varlık satış karı
756.016
Nakit alınan bedel
Elden çıkarılan nakit ve nakit benzerleri (-)
33
(5.294)
Net nakit çıkışı
(5.261)
DİPNOT 28 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ
Finansal araçlar
Finansal risk yönetimi amaç ve politikaları
Şirket, faaliyetlerinden dolayı, borç ve sermaye piyasası fiyatlarındaki, döviz kurları ile faiz oranlarındaki
değişimlerin etkileri dahil çeşitli finansal riskleri yönetmeye odaklanmıştır. Şirket, risk yönetim programı ile
piyasalardaki dalgalanmaların getireceği potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlamıştır.
Faiz oranı riski
Şirket, ulusal ve uluslararası piyasalarda faiz oranlarındaki değişikliklerden etkilenmektedir. Söz konusu riskler faiz
oranına bağlı varlıkların ve yükümlülüklerin netleştirilmesinin sonucunda ortaya çıkan doğal yöntemler kullanılarak
yönetilmektedir.
Şirketin faiz oranına duyarlı finansal araçları aşağıdaki gibidir:
Sabit faizli finansal araçlar
- Vadeli mevduatlar
- Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar
Finansal borçlar
Değişken faizli finansal araçlar
Finansal borçlar
126
31.12.2012
31.12.2011
39.457
5.290
52.482
2.081.895
113.612
735.339
585.422
1.362.160
Şirket’in bilanço tarihlerinde bilanço kalemlerine ilişkin ortalama yıllık etkin faiz oranları aşağıdaki gibidir:
2012 (%)
USD
EUR
NIS
RUPI
TL
Varlıklar
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
%7,5
%2,0
%6,5
----
--%10,0
----
-%5,8
% 10,2
Yükümlülükler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar
%5,6
%2,0
%6,2
%7,5
%1,0
%6,5
----
%15,04
---
%13,7
%5,8
%10,2
2011 (%)
USD
EUR
NIS
RUPI
TL
Varlıklar
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
%4,3
-%8,0
----
--%10,0
----
-%11,5
--
Yükümlülükler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar
%6,7
%0,3
%8,0
%7,8
%1,0
%8,0
----
----
%13,3
%11,5
--
31 Aralık 2012 tarihindeki değişken faizli kredilerin yenilenme tarihlerindeki faizi 100 baz puan daha yüksek olup
diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, değişken faizli kredilerden oluşan yüksek/düşük faiz gideri sonucu vergi
öncesi dönem karı 13.598 TL (31.12.2011: 3,618 TL) daha düşük/yüksek olacaktı.
Kredi riski
Finansal varlıkların sahipliği karşı tarafın sözleşmeyi yerine getirmeme riskini beraberinde getirir. Ticari alacaklar,
Şirket yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve
gerektiğinde uygun oranda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir.
127
Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri aşağıdaki gibidir:
31.12.2012
Azami riskin teminat, vs ile
güvence altına alınmış kısmı
A. Vadesi geçmemiş ya
da değer düşüklüğüne
uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
B. Koşulları yeniden
görüşülmüş bulunan, aksi
takdirde vadesi geçmiş
veya değer düşüklüğüne
uğramış sayılacak finansal
varlıkların defter değeri
C. Vadesi geçmiş ancak
değer düşüklüğüne
uğramamış varlıkların net
defter değeri
Ticari alcaklar
İlişkili
Diğer
taraf
taraf
Diğer alacaklar
İlişkili
Diğer Bankalardaki
taraf
taraf
mevduat
Türev
araçlar
Diğer
--
--
--
--
--
--
--
29.361
6.515
2.401.214
6.458
134.856
--
41
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
- Teminat, vs ile güvence
altına alınmış kısmı
--
--
--
--
--
--
--
D. Değer düşüklüğüne
uğrayan varlıkların net
defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt
defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
---
8.302
(8.302)
---
---
---
---
---
--
--
--
--
6.458
134.856
--
41
E. Bilanço dışı kredi riski
içeren unsurlar
---31.12.2012 tarihi itibariyle
maruz kalınan azami kredi
riski (A+B+C+D+E)
29.361
6.515 2.401.214
128
Alacaklar
Ticari alcaklar
Diğer alacaklar
İlişkili
Diğer
İlişkili
Diğer Bankalardaki Türev
taraf
taraf
taraf
taraf
mevduat araçlar
31.12.2011
Azami riskin teminat, vs ile güvence
altına alınmış kısmı
A. Vadesi geçmemiş ya da değer
düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
B. Koşulları yeniden görüşülmüş
bulunan, aksi takdirde vadesi geçmiş
veya değer düşüklüğüne uğramış
sayılacak finansal varlıkların defter
değeri
C. Vadesi geçmiş ancak değer
düşüklüğüne uğramamış varlıkların
net
defter değeri
Diğer
--
867
--
--
--
--
--
28.847
11.328
327.932
146
68.431
--
38
--
--
--
--
--
--
--
--
660
--
--
--
--
--
- Teminat, vs ile güvence altına
alınmış kısmı
--
(867)
--
--
--
--
--
D. Değer düşüklüğüne uğrayan
varlıkların net defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
----
-9.786
(9.786)
----
----
----
----
----
E. Bilanço dışı kredi riski içeren
unsurlar
--
--
--
--
--
--
--
28.847
11.988
327.932
146
68.431
--
38
31.12.2011 tarihi itibariyle
maruz kalınan azami kredi riski
(A+B+C+D+E)
Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların yaşlandırma tablosu aşağıdaki gibidir:
Alacaklar
31.12.2011
Vadesi
Vadesi
Vadesi
Vadesi
Vadesi
üzerinden
üzerinden
üzerinden
üzerinden
üzerinden
1-30 gün geçmiş
1-3 ay geçmiş
3-12 ay geçmiş
1-5 yıl geçmiş
5 yıldan fazla geçmiş
Teminat ile güvence altına alınmış kısım
Ticari
Diğer
303
186
171
---
------
660
(867)
---
129
Likidite riski
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki
kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmekte ve Şirket likidite ihtiyacını kısa
vadeli finansal araçlarını nakde çevirerek örneğin ticari alacakların tahsilatı ile fonlamada esnekliği sağlamaya
çalışmaktadır.
Şirket’in bilanço tarihleri itibariyle yükümlülüklerinin vade bazında dağılımı aşağıdaki gibidir:
31.12.2012
Sözleşme
uyarınca
Defter nakit çıkışlar
değeri
toplamı
3 aya
kadar
3 ay ile
12 ay arası
1 yıl ile
5 yıla kadar
5 yıldan
fazla
Sözleşme uyarınca vadeler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar ve
yükümlülükler
2.667.317
301.656
3.013.844
308.408
222.337
182.929
684.962
123.137
1.546.413
2.342
560.132
--
1.286.038
1.286.038
229.270
--
1.056.768
--
Türev olmayan finansal
yükümlülükler
4.255.011
4.608.290
634.536
808.099
2.605.523
560.132
Beklenen
Defter nakit çıkışları
değeri
toplamı
3 aya
kadar
3 ay ile
12 ay arası
1 yıl ile
5 yıla kadar
5 yıldan
fazla
31.12.2012
Beklenen vadeler
602
602
--
602
--
--
yükümlülükler
602
602
--
602
--
--
Sözleşme
uyarınca
değeri
toplamı
3 aya
kadar
3 ay ile
12 ay arası
1 yıl ile
5 yıla kadar
5 yıldan
fazla
31.12.2012
Türev nakit girişleri
Türev nakit çıkışları
---
(55.849)
124.939
(18.378)
17.853
(37.471)
107.086
---
---
Türev finansal
yükümlülükler
--
69.090
(525)
69.615
--
--
130
31.12.2011
Sözleşme uyarınca
vadeler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar ve
yükümlülükler
yükümlülükler
31.12.2011
Sözleşme
uyarınca
değeri
toplamı
3 aya
kadar
3 ay ile
12 ay arası
1 yıl ile
5 yıla kadar
5 yıldan
fazla
2.098.659
502.644
2.574.696
516.451
241.751
224.025
375.597
90.537
1.456.615
201.889
500.733
--
816.229
816.229
14.240
47
801.942
--
3.417.532
3.907.376
480.016
466.181
2.460.446
500.733
Beklenen
nakit çıkışları
Defter değeri
toplamı
3 aya kadar
3 ay ile 12 ay 1 yıl ile 5 yıla
arası
kadar 5 yıldan fazla
Beklenen vadeler
606
606
--
606
--
--
yükümlülükler
606
606
--
606
--
--
131
Döviz kuru riski
Şirket, ağırlıklı olarak USD ve EUR cinsinden borçlu veya alacaklı bulunan meblağların Türk Lirası’na
çevrilmesinden dolayı kur değişikliklerinden doğan döviz kur riskine maruz kalmaktadır. Bu riskler, döviz
pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır.
Bilanço tarihleri itibariyle Şirket’in yabancı para varlık ve borçlarının döviz tutarı ve TL karşılıkları aşağıdaki gibidir:
31.12.2012
1. Ticari alacaklar
2a. Parasal Finansal Varlıklar (Kasa,
Banka
Hesapları dahil)
2b. Parasal Olmayan Finansal
Varlıklar
3. Diğer
4. Dönen Varlıklar (1+2+3)
5. Ticari Alacaklar
6a. Parasal Finansal Varlıklar
Varlıklar
7. Diğer
8. Duran Varlıklar (5+6+7)
9. Toplam Varlıklar (4+8)
10. Ticari Borçlar
11. Finansal Yükümlülükler
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler
12b. Parasal Olmayan Diğer
Yükümlülükler
13. Kısa Vadeli Yükümlülükler
(10+11+12)
14. Ticari Borçlar
Yükümlülükler
17. Uzun Vadeli Yükümlülükler
(14+15+16)
18. Toplam Yükümlülükler (13+17)
19. Bilanço dışı döviz cinsinden Türev
araçların Net Varlık/
(Yükümlülük) Pozisyonu (19a-19b)
19a. Hedge Edilen Toplam Varlık
Tutarı
19b. Hedge Edilen Toplam
Yükümlülük Tutarı
20. Net Yabancı Para Varlık/
(Yükümlülük) Pozisyonu (9-18+19)
21. Parasal Kalemler Net yabancı
Para Varlık
(Yükümlülük) Pozisyonu
(=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
22. Döviz Hedge’i için Kullanılan
Finansal
Araçların Toplam Gerçeğe Uygun
Değeri
23. İhracat
24. İthalat
USD
(‘000)
9.085
EUR(
‘000)
11
RUR
(‘000)
--
GBP
(‘000)
--
RUPI
(‘000)
--
NIS
(‘000)
--
TL
karşılığı
16.221
98.753
597
--
--
8.469
--
177.597
-168.828
276.666
-1.133.891
--608
---
------
------
--8.469
---
----172.470
-300.953
494.771
-2.104.075
--1.133.891
1.410.557
37.011
314.322
--
---608
29.976
35.822
--
--------
----2
---
---8.469
14.968
135.451
202
--172.470
172.470
----
--2.104.075
2.598.846
136.751
647.037
4
30.191
7.169
--
--
--
--
70.678
381.524
624
765.388
350.809
72.967
-169.269
116.414
-----
2
----
150.621
-675.363
--
-----
854.470
1.112
1.774.845
899.123
--
--
--
--
--
--
--
1.116.821
1.498.345
285.683
358.650
---
-2
675.363
825.984
---
2.675.080
3.529.550
--
--
--
--
--
--
--
14.471
--
--
--
--
--
25.826
14.471
--
--
--
--
--
25.826
(87.788)
(358.042)
--
(2)
(817.515)
172.470
(930.704)
(226.425)
(350.873)
--
(2)
(817.515)
172.470 (1.160.979)
1.124
3.764
---
---
---
---
132
---
2.006
6.718
31.12.2011
USD
(‘000)
EUR
(‘000)
RUR
(‘000)
GBP
(‘000)
RUPI
(‘000)
NIS
(‘000)
TL
karşılığı
1. Ticari alacaklar
10.353
40
83.831
--
52.615
--
25.745
86.907
108
17.065
1
99.970
--
167.547
2a. Parasal Finansal Varlıklar (Kasa,
Banka
Hesapları dahil)
Varlıklar
3. Diğer
4. Dönen Varlıklar (1+2+3)
--
--
--
--
--
--
--
123.721
1.350
1.662.908
--
359.552
--
343.406
536.698
220.981
1.498
1.763.804
1
512.137
--
5. Ticari Alacaklar
--
--
--
--
--
--
--
6a. Parasal Finansal Varlıklar
--
--
--
--
--
--
--
Varlıklar
7. Diğer
6.586
--
--
--
--
--
12.439
90.262
69
--
--
--
42.835
191.950
8. Duran Varlıklar (5+6+7)
96.848
69
--
--
--
42.835
204.389
9. Toplam Varlıklar (4+8)
317.829
1.567
1.763.804
1
512.137
42.835
741.087
13.614
76
40.807
85
41.356
--
29.446
222.046
25.279
--
--
--
--
481.200
25
--
--
--
--
--
47
--
--
--
--
--
--
--
235.685
25.355
40.807
85
41.356
--
510.693
58.928
--
1.138.650
--
--
--
178.982
547.308
185.390
--
--
--
--
1.486.866
16a. Parasal Olan Diğer
Yükümlülükler
264.510
101.064
--
--
--
--
746.613
--
--
--
--
10. Ticari Borçlar
Yükümlülükler
13. Kısa Vadeli Yükümlülükler
(10+11+12)
14. Ticari Borçlar
Yükümlülükler
--
--
--
17. Uzun Vadeli Yükümlülükler
(14+15+16)
870.746
286.454
1.138.650
--
--
--
2.412.461
18. Toplam Yükümlülükler (13+17)
1.106.431
311.809
1.179.457
85
41.356
--
2.923.154
(135.412)
--
--
--
--
--
(255.780)
--
--
--
--
--
--
--
135.412
--
--
--
--
--
255.780
(924.014)
(310.242)
584.347
(84)
470.781
42.835 (2.437.847)
(1.009.171)
(311.661)
(1.078.561)
(84)
111.229
-- (2.729.862)
19. Bilanço dışı döviz cinsinden Türev
araçların Net Varlık/
(Yükümlülük) Pozisyonu (19a-19b)
19a. Hedge Edilen Toplam Varlık
Tutarı
19b. Hedge Edilen Toplam
Yükümlülük Tutarı
20. Net Yabancı Para Varlık/
(Yükümlülük) Pozisyonu (9-18+19)
21. Parasal Kalemler Net yabancı
Para Varlık (Yükümlülük) Pozisyonu
(=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
22. Döviz Hedge’i için Kullanılan
Finansal
Araçların Toplam Gerçeğe Uygun
Değeri
23. İhracat
107
--
--
--
--
--
202
24. İthalat
18.033
--
--
--
--
--
34.063
133
Döviz pozisyonu ile ilgili olarak duyarlılık testi aşağıdaki gibidir:
Kar / Zarar
Özkaynaklar
Yabancı
paranın değer
kazanması
Yabancı
paranın değer
kaybetmesi
Yabancı
paranın değer
kazanması
Yabancı
paranın değer
kaybetmesi
USD’nin TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
USD net varlık / yükümlülüğü
USD riskinden korunan kısım (-)
(15.649)
--
15.649
--
(15.649)
--
15.649
--
USD net etki
(15.649)
15.649
(15.649)
15.649
EUR’un TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
EUR net varlık / yükümlülüğü
EUR riskinden korunan kısım (-)
(84.201)
--
84.201
--
(84.201)
--
84.201
--
EUR net etki
(84.201)
84.201
(84.201)
84.201
RUR’un TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
RUR net varlık / yükümlülüğü
RUR riskinden korunan kısım (-)
---
---
---
---
RUR net etki
--
--
--
--
GBP’nin TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
GBP net varlık / yükümlülüğü
GBP riskinden korunan kısım (-)
(1)
--
1
--
(1)
--
1
--
GBP net etki
(1)
1
(1)
1
RUPI’nin TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
RUPI net varlık / yükümlülüğü
RUPI riskinden korunan kısım (-)
(1.500)
--
1.500
--
(1.500)
--
1.500
--
RUPI net etki
(1.500)
1.500
(1.500)
1.500
NIS’ın TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
NIS net varlık / yükümlülüğü
NIS riskinden korunan kısım (-)
8.281
--
(8.281)
--
8.281
--
(8.281)
--
NIS net etki
8.281
(8.281)
8.281
(8.281)
Toplam etki
(93.070)
93.070
(93.070)
93.070
31.12.2012
134
Kar / Zarar
31.12.2011
USD ‘nin TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
USD net varlık / yükümlülüğü
USD riskinden korunan kısım (-)
Özkaynaklar
Yabancı
Yabancı
Yabancı
Yabancı
paranın değer paranın değer paranın değer paranın değer
kazanması
kaybetmesi
kazanması
kaybetmesi
(174.537)
25.578
174.537
(25.578)
(174.537)
25.578
174.537
(25.578)
(148.959)
148.959
(148.959)
148.959
EUR’nun TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
EUR net varlık / yükümlülüğü
EUR riskinden korunan kısım (-)
(75.817)
--
75.817
--
(75.817)
--
75.817
--
EUR net etki
(75.817)
75.817
(75.817)
75.817
RUR’un TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
RUR net varlık / yükümlülüğü
RUR riskinden korunan kısım (-)
3.473
--
(3.473)
--
3.473
--
(3.473)
--
RUR net etki
3.473
(3.473)
3.473
(3.473)
GBP’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
GBP net varlık / yükümlülüğü
GBP riskinden korunan kısım (-)
(24)
--
24
--
(24)
--
24
--
GBP net etki
(24)
24
(24)
24
RUPI’nin TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
RUPI net varlık / yükümlülüğü
RUPI riskinden korunan kısım (-)
992
--
(992)
--
992
--
(992)
--
RUPI net etki
992
(992)
992
(992)
NIS’ın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
NIS net varlık / yükümlülüğü
NIS riskinden korunan kısım (-)
2.128
--
(2.128)
--
2.128
--
(2.128)
--
NIS net etki
2.128
(2.128)
2.128
(2.128)
Toplam etki
(218.207)
218.207
(218.207)
218.207
USD net etki
135
Sermaye risk yönetimi
Şirket sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve
özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak karlılığını artırmayı hedeflemektedir.
Şirket’in sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler üst yönetim tarafından
değerlendirilir. Üst yönetim değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut
olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması
amaçlanmaktadır.
Bilanço tarihleri itibariyle net borç/toplam sermaye oranı aşağıdaki gibidir:
31.12.2012
31.12.2011
Toplam finansal borçlar (dipnot 7)
Uzun ve kısa vadeli diğer borçlar toplamı
Hazır değerler (dipnot 5)
Kısa vadeli finansal yatırımlar (dipnot 6)
Uzun ve kısa vadeli diğer alacaklar toplamı
2.667.317
1.277.227
(134.897)
(52.482)
(2.311.261)
2.097.499
801.942
(68.469)
(113.612)
(320.915)
Net borç
Özkaynaklar
1.445.904
578.421
2.396.445
(131.408)
Yatırılan sermaye
2.024.325
2.265.037
71%
106%
Net borç / yatırılan sermaye oranı
Finansal enstrümanların makul değeri
Makul bedel, bir finansal enstrümanın zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında istekli taraflar arasındaki bir cari
işlemde, el değiştirebileceği tutar olup; eğer varsa oluşan bir piyasa fiyatı ile en iyi şekilde belirlenir.
Finansal enstrümanların tahmini makul bedelleri, Şirket tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme
metotları kullanılarak tespit edilmiştir. Ancak, makul bedeli belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmasında
tahminler gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler, Şirket’in bir güncel piyasa işleminde elde edebileceği
tutarları göstermeyebilir.
Aşağıdaki yöntem ve varsayımlar, makul değeri belirlenebilen finansal enstrümanların makul değerinin tahmininde
kullanılmıştır:
Parasal varlıklar
Yılsonu kurlarıyla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul değerlerinin, kayıtlı değerlerine yakın olduğu
öngörülmektedir.
Nakit ve nakit benzeri değerler dahil maliyet değerinden gösterilen finansal varlıkların kayıtlı değerlerinin, kısa
vadeli olmaları nedeniyle makul değerlerine eşit olduğu öngörülmektedir.
Ticari alacakların kayıtlı değerlerinin, ilgili değer düşüklük karşılıklarıyla beraber makul değeri yansıttığı
öngörülmektedir.
Finansal varlıkların makul değerinin ilgili varlıkların kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilir.
Parasal borçlar
Banka kredileri ve diğer parasal borçların makul bedellerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle kayıtlı değerlerine
yakın olduğu öngörülmektedir.
Ticari borçlar makul değerleri üzerinden gösterilmiştir.
136
Döviz cinsinden olan uzun vadeli krediler yılsonu kurundan çevrilir ve bundan dolayı makul bedelleri kayıtlı
değerlerine yaklaşır. Banka kredilerinin kayıtlı değerleri ile tahakkuk etmiş faizlerinin makul değerlere yaklaştığı
tahmin edilmektedir.
DİPNOT 29 – EK NAKİT AKIM BİLGİLERİ
Amortisman gideri (dipnot 11)
İtfa payları (dipnot 12)
Kıdem tazminatı karşılığı (dipnot 15)
Maddi duran varlık satış (karı) / zararı, net
Borç karşılıkları (iptali)
Realize olmamış türev finansal araçlar giderleri (gelirleri), net
Bağlı ortaklıklara ayrılan karşılıklar iptali
Bağlı ortaklıklar satış karı (dipnot 21)
Faiz geliri (dipnot 22)
Faiz gideri (dipnot 23)
01.01.-31.12.2012
01.01.-31.12.2011
128.484
1.390
345
(209)
(4)
1.042
(7.267)
(756.016)
(31.907)
232.823
67.638
1.387
642
538
1.046
---(23.343)
162.985
(431.319)
210.893
Dönem amortisman gideri ve itfa paylarının gelir tablosu hesaplarına dağılımları aşağıdaki gibidir:
Satışların maliyeti
Faaliyet giderleri
71.369
2.580
65.335
1.006
73.949
55.925
66.341
2.684
129.874
69.025
DİPNOT 30 – BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR
Zorlu Enerji’nin %73 oranında hissedarı olduğu Zorlu Jeotermal, Manisa ili, Alaşehir ilçesinde jeotermal enerjiye
dayalı üretim tesisinde ilave 24,9 MW kurulu güçle 49 yıl süreyle faaliyette bulunmak üzere, EPDK Başkanlığı’na
80808 sayılı dilekçeyle başvuruda bulunmuştur.
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu Zorlu Doğal, sermayesinin 40.000 TL artırılarak 220.000
TL’den 260.000 TL’ye çıkarılması ve sermaye artışının, Zorlu Enerji cari hesap alacağına mahsuben karşılanması
hususunda onay almak üzere EPDK’ya başvurmuştur. Söz konusu onayın alınmasını müteakip yapılacak ilk genel
kurulda sermaye artırımı gerçekleşecektir.
Zorlu Enerji Yönetim Kurulu’nun 01.03.2013 tarihli toplantısında, Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu
Bundoran Financial Corporation ve ICFS’in tasfiye edilmesine ve tasfiye edilecek şirketlerin tabi oldukları ülkelerin
kanunları çerçevesinde gerekli işlemlere başlanmasına karar verilmiştir.
137
Yatırımcı Bilgileri
Bağımsız Denetçi
Eren Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik A.Ş.
Member Firm of Grant Thornton International
Abide-i Hürriyet Caddesi
Bolkan Center No: 211 Kat:3
34381 Şişli – İstanbul
Finansal Bilgiler ve Şirket Haberleri
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin finansal tabloları, denetim raporları, özel durum açıklamaları ve faaliyet
raporlarına http://zorluenerji.com.tr/web sitesinden ulaşılabilmektedir.
Buna ek olarak Zorlu Şirketler Grubu Yatırımcı İlişkileri Birimi’nden telefon ve e-posta ile bilgi talep
edilebilmektedir.
Yatırımcı İlişkileri
Figen Çevik
Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Finansman Direktörü
Zorlu Plaza 34310 Avcılar – İstanbul
Telefon: (212) 456 23 00
[email protected]
Başak Dalga
Yatırımcı İlişkileri Müdürü ve Kurumsal Yönetim Uyum Sorumlusu
Zorlu Plaza 34310 Avcılar – İstanbul
Telefon: (212) 456 23 00
[email protected]
138
İletişim Bilgileri
Üretim A.Ş.
İstanbul: Zorlu Plaza
34310 Avcılar- İSTANBUL
Telefon : +90 212 456 23 00 (BP)
Faks
:+90 212 422 00 99
E-posta:[email protected]
Bursa (Merkez): Organize Sanayi
Bölgesi, Pembe Cadde No: 13
16159 BURSA
Telefon :+90 224 242 56 16
Faks
:+90 224 242 56 11
Kırklareli: Yeni Mahalle
D-100 Karayolu 17/F
39760 Lüleburgaz-KIRKLARELİ
Telefon : +90 288 427 31 70
Faks
: +90 288 427 31 77
Ankara: ASO 1. Organize Sanayi
Bölgesi, Büyük Selçuklu Caddesi No: 1
06935 Sincan-ANKARA
Telefon : +90 312 267 19 29
Faks
: +90 312 267 19 39
Kayseri: Organize Sanayi Bölgesi,
6. Cadde, No: 21
38070 Melikgazi - KAYSERİ
Tel: +90 352 321 24 20
Faks: +90 352 321 29 18
Yalova: İpek Kağıt Fabrikası, Zorlu
Enerji Tesisleri, Tokmakköyü
77700 Altınova-YALOVA
Telefon : +90 226 462 89 00
Faks
: +90 226 462 88 99
İstanbul: Zorlu Plaza, 34310
Avcılar-İSTANBUL
Telefon : +90 212 456 23 00
Faks
: +90 212 422 00 99
Osmaniye (RES İşletme
Müdürlüğü): Gökçedağ Mevkii
8.Km Yönetim Binası
80500 Bahçe-OSMANİYE
Telefon : +90 328 861 22 45
Faks
: +90 328 861 22 40
İstanbul (Merkez): Zorlu Plaza,
34310 Avcılar-İstanbul
Telefon : +90 212 456 23 00
Faks
: +90 212 422 00 99
Erzincan (Tercan Santrali): Atatürk
Mahallesi, HES Küme Evleri
24800 Tercan-ERZİNCAN
Telefon : +90 446 441 30 75
Faks
: +90 446 441 30 41
Rize (İkizdere Santrali): İkizdere
HES İşletme Müdürlüğü
İkizdere-RİZE
Telefon : +90 464 416 12 06
Faks
: +90 464 416 10 05
Eskişehir (Beyköy Santrali):
Beyköy HES Beyköy Köyü
26380, Sarıcakaya-ESKİŞEHİR
Telefon : +90 222 663 73 81
Faks
: +90 222 663 73 82
Kars (Çıldır Santrali): O&M Enerji
Tesisleri İ.Ş.A.Ş.T. Çıldır HES
Arpaçay-KARS
Telefon : +90 474 281 24 30
Faks
: +90 474 281 23 52
Tokat (Ataköy Santrali): Almus
ilçesine 7 km mesafede
Almus-TOKAT
Telefon : +90 356 411 34 66
Faks
: +90 356 411 30 70
Tunceli (Mercan Santrali):
Ovacık ilçesine 13 km mesafede
Ovacık-TUNCELİ
Telefon : +90 428 511 24 92
Erzurum (Kuzgun Santrali):
İspir Yolu 56.km
Ilıca-ERZURUM
Telefon : +90 442 645 20 76
Faks
: +90 442 645 20 86
Denizli (Sarayköy Santrali):
Denizli- İzmir karayoluna
1 km mesafede
Sarayköy-DENİZLİ
Telefon : +90 258 429 11 00
Faks
: +90 258 429 11 48
Van (Engil Santrali):
Van-Tatvan Yolu 26.km
Edremit-VAN
Telefon : +90 432 228 13 91
Zorlu Jeotermal Enerji
Elektrik Üretimi A.Ş.
İstanbul: Zorlu Plaza,
34310 Avcılar-İSTANBUL
Telefon : +90 212 456 23 00
Faks
: +90 212 422 00 99
Zorlu Hidroelektrik Enerji
Üretim A.Ş.
Telefon : +90 212 456 23 00
Faks
: +90 212 422 00 99
Zorlu Rüzgâr Enerjisi
Elektrik Üretimi A.Ş.
Telefon : +90 212 456 23 00
Faks
: +90 212 422 00 99
Zorlu Enerji Pakistan LTD.
Pakistan: House No. C-117, Block –
2 Clifton Kehkashan Scheme No.5
Karachi-PAKİSTAN
Telefon : +92 2135291682
+92 2135875366
Faks
: +92 21 35291681
139
140
www.zorluenerji.com.tr

zorlu enerji elektrik üretim a.ş.

Transkript

Benzer belgeler

`ZORLU` defans

Zorlu Elektrik Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret

Makaleyi indir - ABC Danışmanlık

Brandeval

“Bir Hayal Bir Oyun” Yarışması - 2016 Zorlu Holding tarafından

Faaliyet Raporu 30062015

başvuru formunu indir