çocuk yuvaları bülteni - Kadıköy Belediyesi Çocuk Yuvaları

Sayı 2
ÇOCUK YUVALARI
BÜLTENİ
Mart-Nisan 2016
Merhaba Bahar :)
İsmail Hakkı Tonguç
Mevhibe İnönü
Hasan Ali Yücel
Çocuk Yuvası
Çocuk Yuvası
Çocuk Yuvası
Sorumlular
Dr. Zeynep SÜZME
Bu sayıda:
Gülderen ÇEBİ
Yuvalarımızdan haberler
2-7
ŞERMİN ŞAHİNOĞLU
Çocuk Kitapları Önerileri
8
Didar ERGİN
Çocuğunuzla Hafta sonu
9
Ayın Sağlık Konusu ...
10-11
“Neden” li sorular...
12
Hazırlayan
Elif Ezgi BALIKÇI
Çocuklara Kitap Sevgi…
14-15
NEDEN?...
 Bugün neden dünden başka
bir gündür?
 Neden güneş batarken kızarır?
 Ateş böceği neden ışık saçar?
08 MART DÜNYA KADINLAR GÜNÜNDE
MİNİKLERDEN ANLAMLI ZİYARET...
08 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde İsmail Hakkı
Tonguç Çocuk Yuvası öğrencileri belediyeyi ziyaret etti.
“Bir gülücük gibisiniz, sıcacık yumuşacık” yazılı el yapımı çiçeklerle kadın müdürlerimizi ve çalışanlarımızı ziyaret eden öğrenciler yine kendi yaptıkları rozetleri dağıttılar.
Belediye Başkanımız Sn. Aykurt Nuhoğlu’nu ziyaret eden minikler
kadın erkek eşitliği gibi konularda sohbet ettiler.
AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI ÖNEMLİDİR...
Kadıköy Belediyesi Ağız Diş Sağlığı Merkezi ile birlikte planlanan
program çerçevesinde öğrencilerimiz gruplar halinde Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’ni ziyaret ettiler.
Bilgilendirme sunumunun ardından öğrencilerimizin ağız diş muayeneleri yapıldı.
Ziyaret sonrası öğrencilerimiz hediye diş macunu ve fırçalarını aldılar.
RANA BEŞE SAĞLIK POLİKLİNĞİ’NE GEZİ...
Rana Beşe Sağlık Polikliniğinin tüm bölümleri gezilerek, sağlık bölümleri, laboratuar ve burada kimlerin çalıştığına
dair öğrencilerimize yerinde gözlem imkanı sağlandı. Çocuk
Sağlığı Uzmanı Demet Özkan tarafından sağlıklı yaşam, dengeli beslenme konularında bilgi alan öğrencilerimizin kulakburun-boğaz ve göz muayeneleri yapıldı.
Sayfa 2
CIVIL CIVIL RENKLERİYLE BAHAR GELDİ...
İlkbaharın gelmesiyle birlikte öğrencilerimizin gülüşlerine kuş cıvıltılarıda eklendi.Yuva bahçelerinde
ikindi kahvaltıları, çiçek ekimi ve bahar partileriyle eğlenen çocuklarımız baharın gelişini kutladı.
VELİLERİMİZDEN DEPREMLE İLGİLİ
BİLGİLENDİRME
Mevhibe İnönü Çocuk Yuvası velileri ve aynı
zamanda BAK_Kadıköy ekibi üyesi olan velilerimiz öğrencilerimize deprem ve deprem anında yapılması gerekenlerle ilgili bilgi verdiler.
Örnek uygulamaların ardından öğrencilerimize afet çantası hediye eden velilerimize teşekkür ediyoruz.
HAZIRLIKLAR BAŞLASIN!
Çocuk Yuvalarımızın yıl
sonu sergi çalışmaları tüm
heyecanıyla sürüyor. İşte
hazırlıklarımızdan bazı kareler...
Sayfa 3
ORMAN HAFTASINDA “MİNİK BİR CANGIL”…
Mart ayında Orman yada
Ağaç haftası olarak kutlanan hafta
boyunca yuvalarımızda ormanların
önemi hakkında çeşitli etkinlikler
düzenlendi.
Doğa ile buluşun...
İsmail Hakkı Tonguç Çocuk Yuvası öğrencileri kumbaralarında
biriktirdikleri paralarla Tema Vakfına bağış yaparak fidan kampanyasına katıldılar. Okullarını çeşitli
artık malzemeler ve çeşitli kağıtlar
kullanarak yaprak ve bitki görselleriyle süsleyip, minik bir orman
oluşturdular.
Onlarla yapraklar, ağaçlar, tohumlar, orman ve doğadaki diğer
canlılar üzerine sohbet etmek
farkındalığı arttırmaya yararken
aynı zamanda açık havada hem
eğlenceli hem de kaliteli zaman
geçirmenizi sağlar.
TİYATRO NEFES ALMAKTIR...
Mevhibe İnönü ve İsmail Hakkı Tonguç Çocuk
yuvası öğrencileri 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nde kendi
kostümlerini tasarlayarak
arkadaşlarına ve öğretmenlerine minik bir gösteri hazırladılar.
Oyunlarını sunarken eğlenen minikler sonrasında tiyatro ve sanat hakkında sohbet ettiler...
OYUNCAK TASARLADIK...
Kendi ahşap
oyuncaklarını tasarlayan
öğrencilerimiz oyuncaklarını diledikleri gibi boyadılar ve birleştirdiler.
Sayfa 4
“Çocuklarınızla mutlaka doğa
gezileri yapın…
BÜYÜKLERİMİZİ UNUTMADIK...
Yaşlılar Haftası nedeni ile İsmail Hakkı Tonguç Çocuk Yuvası öğrencileri Kadıköy Belediyesi Sosyal
Yaşam Evine bir ziyaret gerçekleştirdi. Büyüklerine elleriyle hazırladıkları çerçevelerini götüren öğrencilerimiz,
büyük bir mutlulukla karşılandılar. Uçurtma etkinliğinin ardından birlikte yemek yediler ve hediyelerini alarak
uğurlandılar.
GÜNEŞ GİBİDİR KÜTÜPHANE...
Dünya Kitap Gününde yuvalarımız Kadıköy Belediyesi Halk ve İnteraktif Çocuk Kütüphanesini ziyaret
etti. Kütüphanedeki kitapları inceledikten sonra, seçilen hikaye kitaplarını öğretmenlerimiz çocuklara
okudu ve etkinlik sonrasında kütüphane bahçesinde oyunlar oynayarak neşeli bir gün geçirdiler.
ADAM OLACAK ÇOCUKLAR...
İsmail Hakkı Tonguç Çocuk Yuvası öğrencileriyle ülkemizin ve dünyanın önemli sanatçılarından
biri olan Barış Manço’yu Moda’daki müzesinde ziyaret ederek andık.
Miniklerimiz ziyaret sırasında sanatçının çocuklara
verdiği önemi, sanatsal çalışmalarını, çocuklar için
hazırladığı “Adam Olacak Çocuk” programının sahne
görüntülerini ve kişisel eşyalarını yakından görme imkanı buldular. Hep beraber “Arkadaşım Eşşek “ şarkısını söyleyerek müzeden ayrıldılar.
Sayfa 5
OYUNUN MÜZESİ OLUR MU?
Hasan Ali Yücel Çocuk Yuvası öğrencileri
Ataşehir’de bulunan Düştepe
Oyuncak Müze’sine ziyarette
bulundular. Geçmişten günümüze kadar gelen oyuncakları,
yapbozları, çizgi film ve çizgi
roman karakterlerini incelerken,
gözlemlerimizin yanında müze
de uyulması gereken kurallarda
anlatılarak öğrenme süreçlerine
katkıda bulunuldu.
MİNİK VAN GOGHLAR
Mevhibe İnönü Çocuk Yuvası öğrencileri
her ay ünlü bir ressam ve müzisyenin tanıtıldığı
eğitim programımızda bu ay Van Gogh’un meşhur
Yıldızlı Gece tablosunu resmettiler. Ressamın hayatı ve çalışmaları hakkında sohbet ettiler.
Soru:
Vincent Van Gogh
Sarı Rengi Neden Sık Kullandı?
EKMEK FABRİKASINA GEZİ
İsmail Hakkı Tonguç Çocuk Yuvası
öğrencileri Kartal’daki Halk Ekmek Fabrikasını ziyaret etti. Gündelik hayatımızdaki
en önemli besin kaynaklarından olan ekmeğin tarladan masamıza kadar olan işleniş
safhalarını yerinde görerek öğrendik. Yuvamızda kitap ve videolar ile pekiştirilen ekmek üretimi fabrika gezisiyle birlikte oldukça eğlenceli geçti.
Sayfa 6
YAŞASIN 23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK
ve ÇOCUK BAYRAMI !
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün tüm çocuklara armağan ettiği 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı bütün yuvalarımızda coşkuyla kutlandı.
OYUNDA OYNARIZ, KURABİYE DE YAPARIZ :)
Mevhibe İnönü Çocuk Yuvası öğrencileri aile
katılımı kapsamında velilerimizle beraber kurabiye
yaptı ve afiyetle yediler. Değerli velilerimize ayrıca
teşekkür ederiz.
Sayfa 7
GÖZLEM - DENEY ve EĞLENCE...
ÇOCUK KİTAPLARI KÖŞESİ
DEĞİRMENCİ İLE BAYKUŞ
Yalnız yaşayan değirmenci ile yaralı Baykuş’un yolu bir adada kesişir. Baykuş’u hem merhemlerle hem hikayeleriyle tedavi eden Değirmenci bir kışı birlikte geçirir bu misafiriyle…
Birlikte geçirdikleri günler sonunda yeni bir dostluk başlamıştır. Vefa ve sevgi ile…
Müzisyen ve Yazar Göknil Genç’in resimlerle süslenmiş bu hikayesini sizde çok seveceksiniz. (Can Çocuk Yayınları)
YÜKSEK TANSİYONLU ÇINAR AĞACI
Mizah ustası sanatçı Behiç Ak’ın yazıp, resimlediği başyapıt niteliğindeki
kitabı büyük küçük herkeste iz bırakacak bir hikaye sunuyor.
Ayşe ile Ahmet’in babası, köyün yaşlı çınar ağacına benziyordu: Hem dev
gibiydi, hem de olduğu yerde uyu babam uyu!
Adamcağız yüksek tansiyon hastasıydı da ondan elbette. Bir gün koca çınar
kuruyunca, çocukları aldı mı bir telaş!
Yoksa, yaşlı ağacın da mı tansiyonu yükselmişti?
(Günışığı Kitaplığı)
Sayfa 8
ÇOCUKLARLA HAFTA SONU...
SİNEMA
Kuzular Kurtlara Karşı
Mutlu bir yaşam süren kuzulara, kurtlar komşu gelirse ne olur? Bu keyifli
macerada, iki
tarafın birbirlerini nasıl gördüğüne tanık oluyoruz...
TİYATRO
Karlar Ülkesi
Hans Christian Andersen’in “Karlar
Kraliçesi” masalından yola çıkarak
yazdığı Karlar Ülkesi; çocuklara dostluğun önemini ve doğa sevgisini aşılıyor.
MÜZİKAL
GEZİ
Dedektif Köpek Dodo
Hiç oyuncağı olmayan çocuklara,
hayallerindeki oyuncağı vermek için
icat edilen Oyu-Maki (Oyuncak Makinesi) çalınır. Onu bulabilecek tek
bir isim vardır; Dedektif
Köpek
Dodo! 15
Mayıs’ta
Süreyya
Operası’nda…
Nezahat Göktepe Botanik Bahçesi
ATÖLYE
SEMİNER
Borusan Contemporary “Annem
İçin Tasarım Atölyesi”
Anne, çocuk ve yetişkinlerin günlük
hayatta kullanabilecekleri ürünlerin
yaratılacağı keyifli atölye çalışması
08 Mayıs Pazar günü gerçekleştirilecek.
Çocuklara Nasıl Kural Koymalı?
İstanbul’un ortasında doğa ile baş
başa olmak ve bahçecilik hakkında
bilgilenmek isterseniz işte am size
göre bir yer.
Maltepe Üni. Öğr. Grv. Gülçin Karadeniz’in konuşmacı olduğu seminer
05 Mayıs Perşembe günü, saat:18.30’da CKM - B Salonunda...
EVDE ZIP ZIP HAMUR (SLIME) YAPIMI
Malzemeler
*1/2 çay bardağı sıvı
sabun,
*Bir miktar tuz,
*Karıştırmak için fırça, i,
*İsteğe göre guaj/
akrilik boya veya sim
1.
2.
3.
4.
Çocuğunuzun sıvı sabun ve tuzu bir kapta karıştırmasını isteyin.
Karışıma kendisinin seçtiği renkte boya ya da simi eklemesini
söyleyin.
Malzemeler birbirine iyice karıştığında 30 dk buzlukta bekleterek soğumasını sağlayın.
Sürenin sonunda zıp zıp hamurunuz hazır. İyi eğlenceler...
Sayfa 9
SAĞLIK DOSYASI: YAZ
İSHALLERİ
Yaz aylarında
bakteri, virus, parazit gibi
enfeksiyöz nedenlerle ya da temizlik kurallarına
uyulmadığı için çocukların yaşadıkları şiddetli kusma ve ishaller ; önemli miktarda sıvı ve tuz kaybına
sebep olur.
Enfeksiyöz ishallere etken olan mikroorganizma genellikle su ve besinler aracılığı ile bulaşır.
Bu mikroorganizmalar özellikle sıcaklarda daha hızlı çoğalırlar. Besinler üreticiden tüketiciye ulaştırılırken soğuk zinciri kırılırsa mikroorganizmalar hızla
üremeye başlar. Mikroorganizmaların sayısı arttıkça hastalık yapma riski de artar.
Koagulaz pozitif stafilokoklar enterotoksin yapar. Sağlıklı kişilerin
%25-50’sinin el ve boğazında bu bakteri vardır. Bakteri bulaşmış besin
yendikten 1-6 saat sonra bulantı, kusmanın ön planda olduğu şiddetli
ishalin eşlik ettiği tablo gelişir. Kusma nedeniyle çocuk sıvı almayı reddederse sıvı –tuz dengesi bozulur.
Hazır ürünlerin soğuk zincire uyulmadan saklanması, evde pişirilen besinlerin oda ısısında saklanması ile oluşan toksinler, bakterinin
çeşidine göre 1-24 saat arasında değişen kuluçka süreleri vardır. Herhangi bir bakterinin yiyecek ve içecek üzerinde çoğalması sırasında açığa çıkan toksinin hazır alınması ile hastalık oluşursa kuluçka süresi
kısa olup 8-14 saattir.. Buna karşılık besinle alınan bakteri barsak içinde çoğalıyor ve barsak duvarına
invaze oluyorsa (Shigella, Salmonella türleri) veya barsakta çoğalırken saldığı toksinle hastalık yapıyorsa (V. Cholerae, enterotoksijenik E. Coli gibi) kuluçka süresi 16 saatten uzundur.
Dışkı Özellikleri: Dışkılama sayısının çok, ama dışkı miktarının az olması
kalın barsak tutulumunu, tersi ise ince barsak tutulumunu gösterir. İnce barsak tipi ishalde dışkı açık renkli, sulu, bol, köpüklü, yağlı, içinde sindirilmemiş besin artıklı, kansız ve kokuludur. Dizanterik olanlarda dışkı azdır ve
kan, mukus içermektedir. Salmonella gastroenteritinde bezelye çorbası ve
Sigellozda domates çorbası görünümündedir. Lökosit içermeyen kanlı dışkı,
Shigella-benzeri toksin oluşturan enterohemorajik E. coli (EHEC)’ye bağlı
enfeksiyon olasılığını düşündürmelidir. Kolerada veya enterotoksijenik E.
coli (ETEC) ishalinde dışkı pirinç suyu rengindedir. Burada ishal
enterotoksinlerle oluşmaktadır. Dışkı özellikleri tablonun şiddetini ve olası
tedavi şeklini belirlemede önemlidir.
Sayfa 10
Tedavi: İshal tedavisinin özünde sıvı ve elektrolit kaybının
önlenmesi temel amaçtır. Ulaşılabilen herhangi bir sıvı ile susuzluk telafi edilmelidir. Ağır olgular hariç çay, soda, meyve
suları ve et suyu çorbaları sıvı kaybının yerine konmasında
kullanılabilir. Tuzlu kraker, pirinçli veya patatesli gıdalar ile bu
sıvı alımına destek sağlanır. Süt ve süt ürünlerinden
baslangıçta laktoz intöleransı nedeniyle kaçınılmalıdır.
Çocuk kusma kaygısı ile ağızdan besin almamakta
ısrar ediyorsa, damar yoluyla sıvı desteklenmesi için hastaneye başvurmak gerekir.Ağızdan sıvı alabilen çocuğun ishali devam etse dahi, dili nemli ise, idrar çıkışı varsa , genel durumu canlı, çocuk hareketli ve sağlıklı görünümlü ise yapılan tedavi devam edilir,dışkı şekillendikten sonra eski beslenmeye dönülebilir.
Yaz İshallerinden Korunmak
İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?










Musluk suları ve kaynağı bilinmeyen, açıkta
satılan veya dağıtılan denetimsiz içme suları
ve bu sularla yıkanmış sebze ve meyveleri
tüketmemeliyiz.
İçerisine buz konulmuş içeceklerin de enfeksiyon kaynağı olabileceği unutulmamalıyız.
Çiğ sebzelerle hazırlanmış salata ve meyvelerin tüketiminde dikkatli olmalıyız.
Kabuğu soyulabilen gıdalar soyularak, soyulamayanlar ise iyice yıkanarak yemeliyiz.
İyi ambalajlanmamış, açıkta satılan gıdalar,
pişirilmemiş ya da az pişirilmiş gıdalar yememeliyiz, pişirilmiş ya da işlenmiş süt ürünlerinin
soğuk zincire uygun saklandığından emin olmalıyız.
Pastörize olmayan süt ve süt ürünleri güvenli
değildir, bunlar tüketilmemelidir.
Gıdaların üreticiden tüketiciye gerekli soğuk zincirinde ulaştırıldığından emin olunmalıdır.
Kişisel hijyene dikkat edilmeli ve eller sık sık yıkanmalıdır.
Mide asidinin ağız yoluyla alınan mikroplara karşı çok etkili bir savunma mekanizması olduğu
hatırlanmalı ve mide asidi baskılayıcı ilaçlar gereksiz kullanılmamalıdır.
Genel kullanıma açık tuvaletleri kullanırken dikkatli olup, sık sık el yıkamayı unutmamalıyız.
Dr. Gülderen Dolunay
Kadıköy Belediyesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Merkezi
Sayfa 11
NEDEN ???
Çocuklarla birlikte işte size araştırmanız ve üzerinde sohbet etmeniz için
birkaç soru:
Her bir konu üzerinde çocuğunuza önce biraz düşünmek için zaman ayırın, daha sonra gereken araştırmalar
için adımlarını belirlemesini isteyin. Araştırma sonuçlarını dinleyin ve sonunda eğer isterse cevapları çizmesini, hamurla şekillendirmesini, bedeniyle anlatmasını isteyin. Bu süre boyunca eğlenmeyi unutmayın :)
Bu sayının “NEDEN”leri...
Bugün neden dünden başka bir gündür?
Neden güneş batarken kızarır?
Ateş böceği neden ışık saçar?
Geçen sayıdaki nedenlerin cevapları:
Solucanlar neden yağmurdan sonra dışarı çıkarlar? Nem ihtiyacı onlar için yaşamsal önem taşıdığından hava kuruyken yüzeye çıkamıyorlar. Ancak yağmur sonrasında dışarıda yeterince nem olduğu için dışarı çıkmak bir risk taşımıyor. Toprağın üstünde, altında olduğundan daha hızlı hareket edebildikleri için dışarıda yeterince nem varsa yüzeye çıkmayı tercih ediyorlar.Ayrıca yağmur damlalarının
toprağın üstünde yarattığı titreşimler, solucanları avlayan köstebek gibi canlıların yarattığı titreşimlere
benziyor. Solucanlar, bu avcılardan genellikle toprak üstüne çıkarak kurtuluyorlar.
Benzer yöntemi, yem sağlamak için balıkçılarda yapıyor. Solucanları bulundukları yuvalarından çıkarmak için,metal bir sopayı veya elini toprağa dikilmiş bir sopaya vuruyor, bu sayede solucanların toprak
üstüne çıkmasını sağlıyorlar. Kaynak: Scientific American
Neden denizler tuzludur? Okyanuslardaki sular altı/sekiz milyon yılda bir on binlerce magma odasının yer aldığı dünyanın derinlerine girer-çıkar ve bu arada nehirlerden getirdiği bir takım kimyasalları
da yenisiyle değiştirir.Magma odalarından geçen okyanus suları, sahip oldukları tuzu doğrudan Dünya'nın kalbinden alır. Kaynak:NationalGeographic
Göbek deliğimiz neden var?Göbek deliği, karnımızın ortasında bulunan çukur bölgenin adıdır. Göbek deliğimiz,doğduğumuzda “göbek kordonumuzun” kesilmesiyle oluşur. Göbek kordonu,yalnızca
anne karnındayken sahip olduğumuz bir yapıdır. İçindeki damarlar aracılığıyla anneden bebeğe oksijen ve besinler aktarılır. Ayrıca bebeğin vücudunda oksijen kullanıldıktan sonra açığa çıkan karbondi-
Sayfa 12
YUVALARIMIZDAN KARELER...
Sayfa 13
ÇOCUKLARA KİTAP SEVGİSİ NASIL KAZANDIRILIR
Siz hiç çocuğunuza bir arkadaşını
sevdirmek için çaba sarf ettiniz mi? Örneğin
sokağa çıkıp ona arkadaş aradınız mı? Veya
okuldaki sıra arkadaşıyla dost olması için dil
döktünüz mü? Filancanın ne kadar eğlenceli bir
çocuk, falancanın ise onun için ne kadar faydalı
bir dost olabileceğini günler geceler boyu anlattınız mı? Peki o halde niçin bizlere her daim
“en iyi dost olduğu” öğretilen kitapları, çocuklarımıza sevdirmek bir beyin yıkama operasyonu gerektiriyor?
Sanki ebeveynler, öğretmenler, psikologlar, yayınevleri bir araya toplaşıp dev bir ordu kurmuş, çocuklara “kitap sevgisini aşılamak” için seferberlik
harekatı içerisindeler! Sergilenen tabloda ilk göze çarpan olumsuzluk “aşılamak” kelimesi. Hangi çocuk aşıyı
sever ki? İkincisi ise bu taarruz sahnesi. Niçin konu kitap okumak olunca, çocuk ve diğerleri diye iki ayrı cephe
olduğu varsayılır? Yani daha ilk baştan çocuğun kitabı sevmediği ve sevdirmek için bir çaba sarf edilmesi gerektiği düşünülür? Kitap okumayı seven çocuğun annesi-babası bunu bazen kendilerine bazen çocuğa ait bir
başarı gibi dile getirir?
Kitap okumak da çocuk için oyun oynamak gibi içgüdüsel
olamaz mı? Çocuk olmanın doğal bir parçası, günlük hayatın sıradan bir aktivitesi? Yani çocuk aslında
kitap okumayı seviyor, ama bizim bu çabalarımız sonucu “ortada kaçınılması gereken bir durum var galiba!”
hissine kapılıp kitaptan uzaklaşıyor olabilir mi? Bizler çocuklarımıza kitap okumayı sevdirme çabası/telaşı içinde, hiç farkında olmadan aslında onları aslen keyif aldıkları bir aktiviteden uzaklaştırıyor/korkutuyor/
kaçırıyor olabilir miyiz? İşi oluruna bıraksak, acaba çocukların annelerini eteklerinden çekiştirerek oyuncakçı
dükkanına sürüklermişcesine, ısrar kıyamet kitabevlerine sokacağı günler
gelir mi?
Peki iş nasıl oluruna bırakılır? Konuyla ilgilenmeyerek mi? Hayır, tabii ki ilgi şart. Fakat göstereceğiniz ilgi, ona ihtiyacı
olan kitapları temin etmek ve kitapla ilişki sürecinde yanında olmaktan
ibaret. Telaşa gerek yok. Formül aslında çok basit: Rahat olun ve bu süreçten keyif almaya bakın! Siz çocuğunuza kitap okumaktan keyif alırsanız, o da kitap okumaktan keyif alacaktır.
Çözüm hep söylendiği gibi “sizin kitap okuyan bireyler olmanız”dan çok,
“çocuğunuza kitap okuyan bireyler olmanız”da yatıyor. Yani siz bir kitap
kurdu olmak zorunda değilsiniz. Size bu sevgi “aşılanamamış” olabilir.
Ve hatta kitap okumayı hiç sevmiyor da olabilirsiniz. Ama
“çocuğunuza kitap okumayı sevmeniz” şart, bu işin
olmazsa olmazı. Çocuğunuza onun yanında olmaktan ve onunla bu işi yapıyor olmaktan sonsuz bir keyif aldığınızı hissettirmek zorundasınız. Böylelikle çocuk küçücük yaştan itibaren anne-babayı keyifle yanında kılan,
ziyadesiyle güçlü bu aracı, kaçınılmaz olarak bir dost olarak görecektir.
Yani aslında “çocuğunuza kitap okumayı sevdirmek” olarak adlandırılan bu meşakkatli yolda dikkat
etmeniz gereken temel husus çocuğunuza aldığınız kitapları sizin de beğeniyor olmanız! İnanın artık kitapevleri
öylesine keyifli kitaplarla dolu ki, sizi de heyecanlandıracak örnekler bulmak hiç de zor değil. Doğru kitapları
bulmak için kendi içgüdülerinize güvenin. Sizi eğlendiren kitaplar, çocuğunuzu da eğlendirecektir.
Seçim yaparken ve bu keyifli kitapları çocuğunuzla paylaşırken içgüdülerinize eşlik edecek birkaç pratik öneri
de bizden…
Sayfa 14
Çocuğunuz konuşmaya başlamadan önce:

Özellikle bu yaşlarda çocuk için kitap bir oyuncaktan farksız. Yani baktığı ve dokunduğu, bakarak ve dokunarak
eğlendiği ve öğrendiği bir nesne... Bu sebeple küçük yaş çocuk kitaplarının fotoğrafları, materyali ve baskı kalitesi
çok önemli. Çünkü çocuk ona bakacaktır ve dokunacaktır, baktığı ve dokunduğu şeyden keyif almalıdır.

Bol resimli ilk dönem kitaplarını soru-cevaplarla okumak gerekir. Zira bunlar öykü kitabından çok keşif kitabı
niteliğindedir. Amacınız eğlenmek ve eğlendirmek, çocuğunuzun neyi bilip neyi bilmediğini öğrenmek değil.Okuma
seanslarına sadece sesiniz değil tüm vücudunuzu dahil etmekte fayda var. Kitaplardaki basit kelimeleri/cümleleri
öyküleştirin, öyküleri ise tiyatrolaştırın. Ara sıra çocuğunuzun oyuncaklarını da bu dramatizasyona ekleyin. Onun
küçük dünyasının tamamı bu sihirli sayfalarda buluşsun.
Çocuğunuz okumaya başlamadan önce:

“Daha küçük, anlamaz” gibi bir yanılgıya düşmeyin. Çocuklar kaliteli kitaptan anlar! Ona sadece edebi ve
estetik değeri olan kitaplar okuyun. Bozuk metinler, düşük kurgular, kötü resimlerle dolu kitaplar sıkıcı olur! Siz
sıkıcı bir kitaba ne kadar tahammül edebiliyorsunuz?

Resim-metin bütünselliği olan kitapları seçin. Bu yaş kitaplarında resmin metin için önemli bir tamamlayıcı olduğunu ve bu ayrılmaz ikilinin oluşturduğu gücü göz ardı etmeyin.

Seçim yaparken kriterleriniz “eğlendirmek” ve “deneyimlemek” olsun... yanılıp seçim kriterinizi “öğretmek”
sanmayın! Öğretmek, öğretmenin işidir, kitabın değil. Konumuz ders kitapları değil ki! Her kitapta bir ders aramayın. Hatta fazlaca didaktik kitaplardan özellikle sakının.
Kitapları doğru tonlamayla ve teatral bir şekilde okumaya özen gösterin. Özellikle kafiyeli metinlerin sahip olduğu ritim, çocuğunuzu da sizi de neşeli ve oyunsu bir ruh haline sokmakta etkili
olabilir.
Çocuğunuz okumaya başladığında:

Kaliteli kitap sunmanın önemi, çocuk kendisi okumaya başlayınca daha da artar. Çünkü artık
o bir fatihtir ve fethettiği diyarlar renkli, eğlenceli ve heyecan dolu olmalıdır ki yeni fetihlere karşı açlığı devam etsin.

Çocuğunuz “sıkıcı” diyorsa ona inanın ve asla o kitabı okuması için ısrar etmeyin. Her sıkıcı kitap çocuğu kitap
dünyasından uzaklaştıran güçlü bir silahtır, unutmayın!

Dananın kuyruğunun koptuğu ilkokul birinci sınıfta, sizin de çocuğunuzun da, okuldan dayatılan kitaplara itiraz
hakkı olduğunu bilin. Okuldan verilen kitapları veya öneri listelerini beğenmiyorsanız, sınıf öğretmeniyle konuşun,
alternatifler sunun. Öğretmene öneride bulunun. . Siz kaliteli keşiflerinizi onunla paylaşın.

Çocuğunuza kitap okumaya devam edin. Okumayı öğrenmesi, anne-baba ile yaşadığı keyifli kitap okuma seans-
larından yoksun kalmasına sebep olan bir düşmana dönüşmesin. Ceza olarak okuma
“Çabuk odana git ve kitabını bitirene kadar oradan çıkma!” gibi cümleler evinizden uzak olsun.
vermeyin.
Çocuğunuz artık bir “okur” olduğunda:

Kitaplarını kendisinin seçmesine özen gösterin. Artık zevkleriniz ayrılabilir. Sizinle aynı kitapları beğenmesini
beklemeyin. Kendi zevkinizi ona dayatmaya çalışmayın. Onun zevkini tanımaya çalışın. Onun tavsiyelerini okumaya ve fikrinizi söylemeye, karşılıklı kitap tartışma seansları yapmaya özen gösterin.
Sizin ısrarla okumasını istediğiniz bir kitabı belki o hiçbir gün okumayacak, ya da sizin okumasını istemediğiniz bir
kitabı üç kez okuyacaktır. Çocuğunuza hangi kitabın hangi pencereyi açacağını bilemezsiniz. Onun içgüdülerine
güvenin.
Tülin KOZİKOĞLU
Çocuk Kitabı Yazarı