2009/12 - Tekfen Holding

Transkript

2009 Yılı
Faaliyet Sonuçları
1/
İçindekiler

2
Makro Değerlendirme
Yönetim Anlayışı
Grup Hakkında Genel Değerlendirme
2009 Yılı Konsolide Mali Tablolar
2010 Yılı Beklentileri
Faaliyet Grupları ile İlgili Detay Bilgiler
Tekfen Hissesinin Borsa Performansı

3
Makro Değerlendirme: 2009 Yılı Gelişmeleri
2009 yılında makroekonomik göstergeler krizin etkisinde şekillendi…
Bir önceki yılın son aylarında gelişmiş ekonomilerde ortaya çıktıktan sonra hızla küresel bir kimlik kazanan mali
ve ekonomik krizin etkileri, 2009 yılında da yoğun olarak hissedilmiştir. Dünyayla artık ileri düzeyde entegre
olan Türk ekonomisinin temel büyüklükleri de kriz ortamının olumsuzluklarından önemli ölçüde etkilenmiştir. Bu
çerçevede 2009 yılının özellikle ilk yarısı, dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de büyüme hızının
negatife döndüğü, talebin ve üretimin gerilediği, işsizliğin arttığı, dış ticaret hacminin daraldığı bir dönem
olmuştur.
Ekonomik aktivitede Türkiye’de ve dünya genelinde gözlenen söz konusu yavaşlama ve hatta daralma, hem yurt
içinde, hem de dünyanın değişik coğrafyalarında faaliyet gösteren Tekfen Grubu şirketlerinin mali sonuçlarını da
olumsuz yönde etkilemiştir. Nitekim, 2009 yılı Tekfen Grubu için cirosunu artıramadığı bir yıl olmuştur. Buna
karşın Şirket zarar etmemiş ve kârlılığını sürdürme başarısını göstermiştir.
2010 yılında görece bir iyileşme bekleniyor…
Her ne kadar ekonomik krizden tamamen çıkış zaman alıcı bir süreç olsa da, beklentiler 2010 yılının 2009
yılından daha iyi bir yıl olacağı yönündedir. Nitekim, 2009 yılının özellikle son aylarına ilişkin olarak açıklanan
ekonomik veriler de krizin şiddetinin giderek azaldığına ve göstergelerin kademeli olarak pozitife dönmeye
başladığına işaret etmektedir.
Tekfen Grubu 2009 yılında çabasını kriz ortamında riskleri iyi yönetebilmeye ve krizin etkilerinden mümkün
olduğunca bağışık kalmaya odaklamıştır. Grup 2010 yılını ise, ciro ve kârlılık gibi mali sonuçlar açısından krizin
yol açtığı kayıpların telafi edileceği bir dönemin başlangıç yılı olarak görmektedir.
4

5
Vizyon / Misyon
Vizyonumuz:
“Faaliyet gösterdiği Taahhüt, Tarımsal Sanayi, Emlak Geliştirme ve Finans
sektörlerinde Türkiye’nin atılımlarını yönlendiren güçlerden biri olmak”
Misyonumuz:
“Grup’un süregelen değerlerine bağlı kalarak, faaliyet alanlarına iyi
odaklanmak, bu alanlarda en kaliteli ürün ve hizmet üretimini gerçekleştirerek,
lider ve akla ilk gelen kurum haline gelmek; bunu yaparken de müşterilerinden
tedarikçilerine, çalışanlarından hissedarlarına ve topluma kadar tüm paydaşları
için değer yaratmaktır.”
6
Etik Kurallar
Tekfen, kurulduğu günden bu yana geçen 50 yılı aşkın dönemde, işini kaliteli
ve doğru şekilde yapmanın yanı sıra etik kurallara uygun davranmayı
faaliyetlerinin vazgeçilmez bir koşulu olarak kabul etmiştir ve tüm
faaliyetlerini aşağıdaki etik kurallar çerçevesinde sürdürmektedir:

Dürüstlük
Gizlilik
Şirket Çıkarlarının Bireysel Çıkarlardan Üstün Tutulması
Paydaşlarımıza Olan Sorumluluklarımızın Yerine Getirilmesi
- Yasalara ve Mevzuata Uyum Açısından
- Müşterilere Karşı
- Çalışanlara Karşı
- Pay Sahiplerine Karşı
- Tedarikçi ve İş Ortaklarımıza Karşı
- Rakiplerimize Karşı
- Çevreye ve Topluma Karşı
7
Kurumsal Yönetim
¾ Tekfen Holding yukarıda belirtilen etik kurallar ve özdeğerler çerçevesinde
profesyonel bir ekip tarafından şeffaf ve hesap verebilir bir anlayışta
yönetilmektedir.
¾ Tekfen Holding Kurumsal Yönetim İlkelerine azami uyumu gözetir.
¾ Tekfen’in kurumsallıkta ulaştığı seviyenin bir göstergesi olarak Yönetim
Kurulunda 3 bağımsız üye bulunmaktadır.
¾ Yine aynı anlayışla hissedarlarımıza kârımızın asgari %30’unun dağıtılması
ilke olarak belirlenmiştir.
8
Odaklanma Stratejisi
¾ Tekfen Holding kurucu ortaklarının belirlediği “en iyi bildiğin işi en iyi şekilde
yap” düsturuyla hareket etmektedir. Bu çerçevede odaklandığımız sektörler,
taahhüt, tarımsal sanayi ve terminal hizmetleri, emlak geliştirme ve bankacılık
sektörleridir.
¾ Taahhüt, Tekfen Grubunun kuruluşundan bu yana çalıştığı ve dünya standardında
uzmanlık kazandığı bir faaliyettir. Gelişmekte ve zenginleşmekte olan Ortadoğu,
Hazar Bölgesi ve Kuzey Afrika ülkelerinin taahhüt işlerine yönelik yaratacağı talep
bu faaliyetin stratejik odak olarak belirlenmesinde etkili olmuştur.
¾ Tarımsal üretim insanlığın en temel ihtiyacı olan beslenmeye yöneliktir. Gübre ise
bu üretimin vazgeçilmez bir girdisidir. Artan dünya nüfusuna ek olarak biodizel
üretimi gibi alternatif kullanım alanlarının ortaya çıkması ile tarımsal üretime, buna
paralel olarak da gübreye olan talebin artacağı ön görülmektedir. Söz konusu
faaliyet de stratejik odak olarak belirlenmiştir.
9
Odaklanma Stratejisi
¾ Tarımsal sanayi faaliyetlerimiz kapsamında yer alan ancak ayrıca vurgulanmaya
değer bir başka faaliyet alanımız da Terminalcilik faaliyetidir. Akdeniz ve
Karadeniz’in stratejik noktalarında konumlanmış olan tesislerimizin yapılacak ilave
yatırımlarla önümüzdeki yıllarda Holding faaliyetleri arasındaki öneminin daha da
artacağı beklenmektedir.
¾ Ülkelerin gelişmesine ve zenginleşmesine paralel olarak modern, lüks ve
standartlara uygun konut ve ofis ihtiyacının arttığı gözlenmiştir. Bu nedenle söz
konusu Emlak Geliştirme faaliyeti stratejik odak olarak belirlenmiştir.
¾ Bankacılık faaliyeti, Eurobank Tekfen adı altında ortağımız EFG Eurobank ile
birlikte büyüme hedefinde olduğumuz bir alandır.
¾ Tekfen Holding’in stratejik planlarında odak faaliyet alanları olarak belirlediği
yukarıdaki sektörlerde büyümek ve lider konuma gelmek hedefi bulunmaktadır.
Bunların dışında kalan yeni sektörlere girmek planlanmamaktadır.
10
Sosyal Sorumluluk Anlayışı
¾ Tekfen Grubu, sosyal, kültürel ve çevresel faaliyetlere destek vermeyi kurumsal
yapısının doğal bir gereği olarak görmektedir. Tekfen Holding çatısı altındaki tüm
iştirakler, “faydalılık”, “uyumluluk” ve “koruyuculuk” kavramlarını kendi
alanlarındaki her türlü çalışma için ön koşul saymaktadırlar.
¾ Toplumsal gelişme ve ilerlemeye destek vermenin, olanakları ölçüsünde ülkenin
tüm fert ve kuruluşları için topyekûn bir sorumluluk olduğuna inanan Tekfen, bu
yöndeki çalışmalarını uzun yıllardır çok yönlü olarak sürdürmektedir. Üst
yönetimden alt kademelere kadar tüm Tekfen çalışanları tarafından da içtenlikle
desteklenen bu faaliyetler, Grubun insanı ve çevreyi önde tutan değerleriyle de bire
bir örtüşmektedir.
¾ Tekfen’in bu anlayışını hayata geçiren organ olarak, Tekfen Eğitim, Sağlık,
Kültür, Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı, sosyal ve kültürel faaliyetlere
katkı sağlamak amacıyla Tekfen Holding’in ortakları, kurucu üyeleri ve grup
şirketleri tarafından 12 Nisan 1999 tarihinde kurulmuştur. Sosyal sorumluluk
bilinciyle çalışmalarını sürdüren Tekfen Vakfı’na, 2004 yılında Bakanlar Kurulu
tarafından “toplum yararına çalışan kurum” statüsü tanınmıştır.
11

12
2009Yılı Konsolide Mali Tabloları
Tekfen Holding
2009 yılında, küresel kriz nedeniyle, Türkiye’de ve dünya genelinde ekonomik aktivite
yavaşlamıştır. Bu durum hem yurt içinde, hem de dünyanın değişik coğrafyalarında
faaliyet gösteren Tekfen Grubu şirketlerinin 2009 yılı mali sonuçlarını olumsuz yönde
etkilemiştir. Nitekim, 2009 yılı Tekfen Grubu için cirosunu artıramadağı bir yıl olmuştur.
Buna karşın Şirket zarar etmemiş ve kârlılığını sürdürme başarısını göstermiştir.
Taahhüt Grubu
Kriz ortamında, yurtdışındaki işveren ve idarelerin sanayi ve altyapı yatırımları önemli
ölçüde yavaşlamıştır. Bu olumsuz konjonktüre karşın, Tekfen Taahhüt Grubu özellikle
yılın ikinci çeyreğinden itibaren hem yeni iş sözleşmeleri imzalamak, hem de mevcut
projelere ilave işler almak başarısını göstermiştir. Buna rağmen, eldeki işlerden
bazılarının tamamlanma aşamasına gelinmesi nedeniyle, mevcut iş stoku (backlog)
hacmini 2009 yılında büyütmek mümkün olmamıştır.
13
Tarımsal Sanayi Grubu
Tarımsal Sanayi Grubu için 2009 yılının ilk yarısı krizden çıkış dönemi, ikinci yarısı
ise toparlanma sürecine giriş dönemi olmuştur. İlk altı aylık dönemi uluslararası gübre
sektöründe devam eden iniş-çıkışlarla ve 2008 krizinin olumsuzluklarını gidermekle
geçiren Grup, doğru pazar öngörüleriyle attığı adımlar sonucu ikinci altı aylık dönemde
hem operasyonel hem finansal performansını iyileştirmiştir.
Emlak Geliştirme Grubu
Uluslararası mali krizin etkisinin en derinden hissedildiği emlak sektörü, 2009 yılını
inşaat faaliyetlerinde ve harcamalarında daralma ile geçirmiştir. Bu dönemde
projelerinde nispeten başlangıç safhasında bulunan Tekfen Emlak Geliştirme Grubu
için ise kriz, çok büyük bir risk oluşturmamış; Grubumuz bu yıl için bütçelediği ciro
hedefini büyük ölçüde yakalarken net karlılıkta ise hedefinin üzerinde bir sonuç elde
etmiştir.
14

15
Temel Finansal Göstergeler
Temel Bilanço Kalemleri (Milyon TL)
Toplam Varlıklar
Özkaynak Toplamı
Temel Gelir Tablosu Kalemleri (Milyon TL)
Satışlar
Brüt Esas Faaliyet Kârı
31 Ara 08
31 Ara 09
2.996
Değişim (%) **
2.774
7▼
1.343
1.444
01 Ocak01 Ocak31 Ara 08
31 Ara 09
8▲
Değişim (%)
2.518
316
2.348
278
7▼
12▼
Faaliyet Kârı
158
115
27▼
FAVÖK*
247
201
19▼
91
69
24▼
Net Dönem Kârı
* Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr
** Sunumda seviye bildiren rakamlar tam sayıya yuvarlanarak verilmiştir. % değişim ve marj hesaplamaları ise
yuvarlanmamış tam rakamlar üzerinden yapılmıştır. Bu nedenle seviyelerin birbirine oranlanması ile bulunan %
değişim ve marjlar, grafiktekinden bir miktar farklılık gösterebilir.
16
Satışlar
Konsolide (Milyon TL)
Dağılım (Milyon TL)
2.518
2008
2.348
1.319 1.339
2009
1.111
883
31
2008
Taahhüt
2009
Tarım
63
Emlak
Geliştirme
58
63
Diğer
Dağılım (%)
2008
2009
1,2% 2,3%
37,6%
2,7% 2,7%
44,1%
52,4%
17
57,0%
FAVÖK
2008
2009
247
201
112
148
148
43
10
-8
2008
18
2009
Taahhüt
Tarım
Emlak
Geliştirme
1
-6
Diğer
FAVÖK Marjı
Konsolide (%)
Dağılım (%)
2008
8,5 11,0
9,8
13,4
15,2
4,8
1,1
8,5
-9,6
-25,0
2008
19
2009
Taahhüt
Tarım
2009
Emlak
Geliştirme
Diğer
Net Dönem Kârı
2008
91
73
69
25
20
2009
Taahhüt
36
13
-3
2008
2009
7
24
-14
Tarım
Emlak
Geliştirme
Diğer
Net Dönem Kârı Marjı
Konsolide (%)
Dağılım (%)
2008
2009
61,8
37,5
3,6
2,9
1,9
11,1
6,5 1,5
-0,3
-44,8
2008
21
2009
Taahhüt
Tarım
Emlak
Geliştirme
Diğer
Çalışan Sayısı
15.738
16.799
11.791
11.366
2006
2007
2008
2009
Taahhüt
9.868
13.426
14.664
8.877
Tarım
771
1.113
1.050
949
Emlak
68
494
325
745
Diğer*
1.084
705
760
795
Çalışan Sayısı
2006
2007
2008
2009
Toplam
11.791
15.738
16.799
11.366
* Diğer segmentinde Eurobank Tekfen ve Tekfen OZ çalışanlarının Tekfen Holding’in ilgili şirketteki hisse oranına tekabül eden kısmı dahildir.
22
Yatırım Harcamaları
Milyon TL
151
127
133
43
2006
2007
2008
2009
Yatırım Harcamaları (Milyon TL)
23
Taahhüt
Tarım
Emlak
Diğer
Toplam
2006
110,3
12,4
1,7
2,1
126,6
2007
138,2
4,9
7,1
0,5
150,7
2008
88,5
17,3
15,8
11,8
133,4
2009
26,5
15,3
0,7
0,8
43,3
Net Nakit Durumu*
Holding Net Nakit Durumu (Milyon TL)
Faaliyetler İtibariyle Net Nakit Durumu (Milyon TL)
2008
281 292
2009
78
49
140
-21 -10
-450
-111
2008
2009
-373
Taahhüt
Tarım
* Banka kredileri, leasing borçları ve hazır değerlerin neti olarak hesaplanmıştır.
24
Emlak
Geliştirme
Diğer

25
Toplam Satışlar
Milyon TL
2.518
2.348
2008
* Yıl Sonu Beklentisi
26
2009
2.380
2010/B*
Satışlar (Milyon TL)
Taahhüt Grubu
1.319
2008
1.339
2009
1.297
2010/B*
961
2009
2010/B*
Diğer Faaliyetler
53
58
63
69
2009
2010/B*
2008
2009
2010/B*
27
2008
883
63
31
2008
1.111
FAVÖK
Milyon TL
256
247
201
2008
28
2009
2010/B*
FAVÖK (Milyon TL)
Taahhüt Grubu
148
155
148
112
97
43
2008
2009
2010/B*
10
2010/B*
3
1
1
2009
2010/B*
-6
2009
29
2009
Diğer Faaliyetler
-8
2008
2008
2010/B*
2008
FAVÖK Marjı
(%)
10,8
9,8
8,5
2008
30
2009
2010/B*
FAVÖK Marjı (%)
Taahhüt Grubu
8,5
2008
11,0
11,9
13,4
10,0
4,8
2009
2010/B*
2008
2009
2010/B*
1,1
1,8
2009
2010/B*
Diğer Faaliyetler
15,2
6,3
-9,6
-25,0
2008
2009
31
2010/B*
2008
Net Dönem Kârı
Milyon TL
149
91
2008
32
69
2009
2010/B*
Net Dönem Kârı (Milyon TL)
Taahhüt Grubu
48
25
13
-3
2008
77
73
2009
2010/B*
7
2008
2009
2010/B*
24
19
2009
2010/B*
Diğer Faaliyetler
4
36
-14
2008
2009
33
2010/B*
2008
Net Dönem Kârı Marjı
(%)
6,3
3,6
2,9
2008
34
2009
2010/B*
Net Dönem Kârı Marjı (%)
Taahhüt Grubu
1,9
3,7
1,5
-0,3
2008
8,0
6,5
2009
2010/B*
11,1
2008
2009
2010/B*
Diğer Faaliyetler
61,8
7,1
37,5
28,2
-44,8
2008
2009
35
2010/B*
2008
2009
2010/B*

Taahhüt Grubu
36
Taahhüt Grubu
Genel Değerlendirme
Küresel krizin en yoğun hissedildiği sektörlerin başında taahhüt-inşaat sektörü gelmektedir. Ham petrol
fiyatlarının krizle birlikte hızla düşmesi, gelirlerinin önemli bir kısmını petrolden elde eden ülkelerde
hem altyapı ve konut projelerine, hem de petrol ve gaz tesislerine yönelik yatırımların yavaşlamasına yol
açmıştır. Diğer taraftan, petrol fiyatları paralelinde emtia fiyatlarındaki ani düşüşler işverenlerin mevcut
ihalelerle ilgili olarak yeniden fiyatlandırma talebinde bulunmasına yol açmış ve bunun sonucu olarak
ihale süreçleri yavaşlamış veya kesintiye uğramıştır. Yatırımların duraksaması, devam eden projelerde
fiyat farkları ile ilgili görüşmelerin çok uzun sürmesi nedeniyle ödemelerin gecikmesi, yurtdışı projeleri
için finansman sağlanmasının güçleşmesi ve işlerin azalmasına bağlı olarak artan rekabet, 2009 yılında
sektörde yaşanan başlıca zorluklardır. Bu çerçevede, Türk müteahhitlerin en çok iş yaptıkları Avrasya,
Kuzey Afrika ve Ortadoğu bölgesi de krizden önemli ölçüde etkilenen coğrafyalar arasında yer almıştır.
Bu faktörler Tekfen Taahhüt Grubu’nun da 2009 performansını olumsuz yönde etkilemiştir. Bu olumsuz
konjonktüre karşın, Tekfen Taahhüt Grubu özellikle yılın ikinci çeyreğinden itibaren hem yeni iş
sözleşmeleri imzalamak, hem de mevcut projelere ilave işler almak başarısını göstermiştir. Buna rağmen,
eldeki işlerden bazılarının tamamlanma aşamasına gelinmesi nedeniyle, mevcut iş stoku (backlog)
hacmini 2009 yılında büyütmek mümkün olmamıştır.
Tekfen İnşaat, 2009 yılında çalışmalarını 10 ülkede 23 proje kapsamında yürütmüştür. Toplam içinde
küçük bir paya sahip olan Türkiye dışında, Hazar Bölgesi’nde Azerbaycan ve Kazakistan; Ortadoğu’da
Suudi Arabistan, Katar, Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri; Kuzey Afrika’da Libya ve Fas; ve ayrıca
Doğu Avrupa’da Bulgaristan da Tekfen’in 2009’da fiilen iş yaptığı ülkelerdir.
37
Taahhüt Grubu
Devam Eden Projeler
Hazar Bölgesi
Tekfen İnşaat’ın Hazar Bölgesi’ndeki iki önemli faaliyet merkezinden biri olan Azerbaycan’da ACG
(Azeri-Çırak-Güneşli) Deniz Terminali Ana İnşaat İşleri 2009’un ilk yarısında başarılı bir şekilde
tamamlanmıştır. 2010’un ilk günlerinde, Tekfen İnşaat’ın da dahil olduğu ATA (Azfen-Tekfen-AMEC)
Konsorsiyumu, yine ACG petrol sahasında, yeni bir deniz üstü petrol platformunun imalat ve montaj
ihalesini kazanmıştır. Platformun toplam ihale bedeli 335 milyon dolar olup, bunun 163 milyon ABD
Dolarlık kısmı Tekfen’e aittir.
Hazar Bölgesi’ndeki ikinci önemli faaliyet merkezimiz olan Kazakistan’daki tüm işlerde %50 Gama %50 Tekfen ortaklığı olan GATE adı altında faaliyet gösterilmektedir. GATE, 2009 yılında projelere
sorunsuz bir şekilde devam etmiş ve yeni projeler ile mevcut projelere ilave işler almayı da başarmıştır.
İlk olarak, şirketin Kashagan Petrol Geliştirme Havzası’nda 2005 yılında başladığı ve 2009’da
tamamlanması öngörülen KMW (Kashagan Main Works) Projesi, henüz proje tamamlanmadan 3. etap
işlerinin de alınmasıyla uzamıştır. 2011 ortalarında tamamlanması öngörülen 3. faz çalışmalarının toplam
bedeli 250 milyon ABD Dolarıdır. Ayrıca, GATE, Eylül 2009’da imzalanan sözleşmeyle yine Kashagan
bölgesinde bir doğalgaz elektrik üretim santralinin yapımını üstlenmiştir. 172 milyon dolarlık projenin 31
ayda tamamlanması planlanmaktadır. Son olarak, GATE’nin yapımına devam ettiği KMW Projesi’ndeki
iş kapsamı da 2009 Eylül’ünde imzalanan bir zeyilname ile 48 milyon ABD doları tutarında artırılmıştır.
Projenin 2010 ortalarında tamamlanması öngörülmektedir. Toplamda 470 milyon ABD Doları tutarında
olan bu işlerin yarısı olan 235 milyon ABD Doları Tekfen’e ait kısımdır.
38
Taahhüt Grubu
Devam Eden Projeler
Orta Doğu
Suudi Arabistan’da Khurais Petrol Sahası Geliştirme Projesi’ndeki işler 2009 başında başarıyla tamamlanarak işverene
teslim edilmiştir. Benzer bir şekilde, Petrorabigh Rafinerisi Geliştirme Projesi kapsamında 2006 yılından bu yana
sürdürülen proje, UOU (Utilities Offsites and Umbrella) ayağının 2009’un ilk çeyreği sonunda tamamlanmasıyla başarılı
bir şekilde sonuçlandırılmıştır. Diğer taraftan, Tekfen İnşaat’ın Ma’aden Gübre Fabrikası’nda üstlendiği fosforik asit
tesisi inşaatı, planlandığı şekilde devam etmektedir. Projenin 2011 yılının ortalarında tamamlanması planlanmaktadır.
Katar’da, 2006 yılında yapımına başlanan Petrol Boru Hattı, 2009’un Eylül ayında başarıyla tamamlanarak teslim
edilmiştir. Diğer taraftan, Kuzey Otoyolu (North Road) Projesi’nin inşasına 2009 boyunca devam edilmiştir. Projenin
2011 ortalarında bitirilmesi planlanmaktadır. Tekfen İnşaat, 2009 Haziran’ında Katar’da yeni bir iş almış ve düşük
yoğunluklu polietilen tesisi kurulması yönünde bir sözleşme imzalamıştır. Tesisin mühendislik, malzeme tedariki UHDE
ve inşaat işleri anahtar teslimi olarak Tekfen İnşaat Katar Şubesi tarafından gerçekleştirilecektir. Tekfen kısmı için
mukavele bedeli 165 milyon dolar olan projenin 30 ay içinde tamamlanarak 2011 sonunda teslim edilmesi
planlanmaktadır.
Umman’da 2009 Ağustos’unda bitirilmesi öngörülen Harweel Gaz ve Petrol Boru Hattı, işveren tarafından temin
edilmesi gereken malzemelerin teslimatındaki gecikmeler nedeniyle yılsonu itibariyle bitirilememiştir. Büyük oranda
tamamlanan projenin teslimi 2010 yılına kalmıştır.
2009’un en önemli gelişmelerinden biri, Tekfen’in coğrafi portföyüne Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) dahil
olmasıdır. Tekfen İnşaat, BAE’ndeki ilk sözleşmesini 2009 Haziran’da imzalamıştır. Söz konusu proje, petrolün gazdan
ayrıştırılmasını sağlayacak merkez tesisinin mekanik, elektrik ve enstrümantasyon montaj işlerini ve ayrıştırılan petrolün
sevk edilmesini sağlayacak bir boru hattının inşasını kapsamaktadır. Projenin mukavele bedeli 225 milyon ABD Doları
olup iş süresi 42 ay olarak öngörülmüştür. Proje, Tekfen İnşaat’ın Ortadoğu’daki varlığını daha da güçlendirdiği gibi,
şirketin bu ülkedeki ilk işi olması nedeniyle yeni bir açılımı da simgelemektedir.
39
Taahhüt Grubu
Devam Eden Projeler
Kuzey Afrika
Libya’da Büyük Sahra Çölü’ndeki yeraltı sularının Akdeniz sahil şeridindeki yerleşim alanlarına
taşınmasını içeren ve dünyanın en kapsamlı projelerinden biri sayılan “Great Man Made River”
(Büyük Yapay Nehir) Projesi’nin Tekfen-TML ortak girişimi tarafından üstlenilen 380 km’lik
bölümündeki çalışmalar 2009 yılında sorunsuz bir şekilde devam etmiştir. Bugüne kadar 158 km
uzunluğunda hat döşenmiştir. Tekfen’in 332 milyon ABD dolarlık bir paya sahip olduğu projenin
2012 ortasında tamamlanması planlanmaktadır.
Fas’ta üstlenilen 388 milyon ABD doları bedelli Samir Rafinerisi İyileştirme ve Yenileme Projesi
2009 yılı sonunda teslim aşamasına gelmiştir.
Doğu Avrupa
Bulgaristan’da 2006 yılından bu yana devam eden Maritza East-1 Termik Santrali’nin (ME1)
inşasına 2009 yılında da sorunsuz bir şekilde devam edilmiştir. Tekfen’in Gama ile %50 ortaklığı
bulunan TGO şirketinin detay mühendislik, bir bölüm malzeme/ekipman temini ve inşaat işlerini
üstlendiği projenin 2010 ortalarında tamamlanması planlanmaktadır.
40
Taahhüt Grubu
Devam Eden Projeler
Türkiye
Tekfen İnşaat, mevcut operasyonlarının büyük bir çoğunluğunun yurtdışında olmasına karşın
Türkiye’deki gelişmeleri de yakından izlemekte ve uzmanlık alanına uygun büyük çaplı petrol,
gaz, enerji ve altyapı yatırımlarında yer almayı arzulamaktadır. Daha önce Bakû-Tiflis-Ceyhan
(BTC) Ham Petrol Boru Hattı’nın Ceyhan Terminali’nin de yapımını gerçekleştiren Tekfen İnşaat,
2007 yılında boru hattının kapasitesini artırmak üzere başlatılan çalışmalardaki ilk etap işlerini
2009 ortalarında başarıyla tamamlamış olup, aynı proje kapsamında ikinci etap işlerini de 2010
ortalarında tamamlamayı öngörmektedir. Diğer taraftan Tarsus-Adana-Gaziantep (TAG)
Otoyolu’nun Gaziantep-Birecik ve Adana-Pozantı bağlantılarındaki çalışmalar yıl boyunca devam
etmiştir. Her iki projenin de 2010 sonunda tamamlanması beklenmektedir.
41
Taahhüt Grubu
¾ Tekfen Taahhüt Grubu petrol ve gaz
endüstrisi başta olmak üzere çeşitli
sanayi ve altyapı tesislerinin inşaatı
konusunda uzmanlaşmıştır:
– Rafineri,
– Boru hattı,
– Depolama tankları,
– Petrokimya tesisleri,
– Endüstriyel fabrikalar,
– Enerji santralleri,
– Otoyollar,
– Köprüler,
– Tüneller,
– Büyük altyapı tesisleri
42
Uzmanlık Alanları
¾ Grup, otoyol, boru hattı, tank çiftliği ve
deniz terminali gibi alanlarda anahtar
teslim müteahhitliğin üç ayağı olan
mühendislik, tedarik ve inşaat (EPC:
Engineering, Procurement, Construction)
alanlarında hizmet verebilmektedir.
Taahhüt Grubu
Faaliyet Bölgeleri
:Devam eden projeler
:İmalat fabrikaları
¾ Tekfen Taahhüt Grubu 3 kıtada, 10 ülkede faaliyet göstermeye devam etmiştir. Grubun inşaat işlerine
ek olarak Derince, Ceyhan ve Bakü, Azerbaycan’da olmak üzere 3 adet imalat tesisi bulunmaktadır.
43
Taahhüt Grubu
Kalan İş Miktarı
(“Backlog”) 31 Aralık 2009
Not: “Tahmini bitiş tarihi” işin mekanik tamamlanma tarihini ifade etmektedir.
44
Taahhüt Grubu
Büyüme
Kalan İş Miktarı (“Backlog”) (milyon ABD$)
1.800
Yurtdışı
Yurtiçi
1.740
1.694
1.600
1.461
1.400
1.333
1.259
1.257
1.225
1.200
1.000
800
600
400
200
744
175
569
685
201
726
484
484
242
1.535
1.350
535
167
368
0
2000
2001
2002
2003
1.668
501
264
237
159
111
72
75
34
2004
2005
2006
2007
2008
2009
¾ 2009 yılı içinde bazı yeni projeler ve mevcut projelere ilave işler alınmasına karşın, eldeki bazı
projelerde tamamlanma aşamasına gelinmesi nedeniyle yılsonu itibariyle bir önceki yıla kıyasla kalan iş
miktarını (backlog) artırmak mümkün olmamıştır. Bu çerçevede, Grubun 31 Aralık 2009 itibariyle
backlogu 1,26 milyar ABD Doları seviyesinde gerçekleşmiştir.
¾ 31 Aralık 2009 itibariyle yurtdışındaki kalan iş miktarı tüm işlerin %97’sini oluşturmaktadır.
Türkiye’de alınması beklenen yeni projeler ile bu oranın bir miktar gerileyebileceği tahmin edilmektedir.
45
Taahhüt Grubu
Devam Eden Projeler
Coğrafi Bölgeler Bazında Kalan İş Miktarı
(“Backlog”) Dağılımı
Hazar
Bölgesi
15%
Türkiye
3%
Bulgaristan
1%
Orta Doğu
65%
Proje Türüne Göre Kalan İş Miktarı
(“Backlog”) Dağılımı
Enerji
Santrali
8%
Endüstriyel
Tesis
44%
İnşaat
İşleri
2%
Kuzey
Afrika
15%
Otoyol
31%
Boru Hattı
15%
Bölge
Orta Doğu
Kuzey Afrika
Hazar Bölgesi
Türkiye
Bulgaristan
Toplam
46
Milyon ABD Doları
823
194
194
34
14
1.259
Proje Türü
Endüstriyel Binalar
Otoyol
Boru hattı
Enerji Santralı
İnşaat İşleri
İmalat İşleri
Toplam
İmalat
İşleri
0%
Milyon ABD Doları
551
396
191
97
21
3
1.259
Faaliyet Geliri &
FAVÖK Marjı
Taahhüt Grubu
Faaliyet Geliri (Milyon TL) ve FAVÖK Marjı (%)
1.600
Ciro
1.400
Marj
14%
12,0%
1.319
1.339
12,7%
1.200
1.073
1.031
1.297
11,9%
10%
11,0%
1.000
800
8%
8,5%
545
600
12%
7,3%
6%
5,1%534
4%
400
200
2%
0
0%
2004
47
2005
2006
2007
2008
2009
2010B
¾ FAVÖK Marjı 2009 yılında %11 olarak
gerçekleşmiştir. 2010 yılında ise FAVÖK
Marjı’nın %11,9 olarak gerçekleşmesi ve
sonraki yıllarda da %12 - %15 bandında
seyretmesi beklenmektedir.
¾ Devam eden projelerde beklenen proje
sonu FAVÖK Marjı proje bazında
bakıldığında %10 ile %25 arasında
değişebilmektedir.
¾ Efektif vergi oranı proje bazında %0 %35 aralığındadır.
Taahhüt Grubu
Güçlü Yönler ve Strateji
¾ Mevcut ve potansiyel işlerimiz açısından en önemli avantajlarımızdan biri yaklaşık 300 milyon ABD Doları
yerine koyma değeriyle Türkiye’nin en büyüklerinden biri olan ekipman filomuz ile yaklaşık 60 milyon ABD
Doları yerine koyma değerine sahip ofis ve kamp tesislerimizdir. Bu güçlü ekipman filosu ve kamp tesislerinin
varlığı, yeni projelerde rakiplerimize karşı rekabet avantajı sağlamaktadır.
¾ Taahhüt Grubu faaliyetlerini esas olarak Orta Doğu, Hazar Bölgesi ve Kuzey Afrika’da yoğunlaştırmıştır.
Önümüzdeki dönemde alınması hedeflenen projerlerin de bu üç bölgede yer alması öngörülmektedir.
¾ Yurtiçi ve yurtdışında alacağımız potansiyel projeler daha önce belirttiğimiz uzmanlık alanlarımız sınırları
içinde olacaktır. Ayrıca önümüzdeki dönemde, raylı ulaşım ve demiryolu ulaşımı alanındaki projeler de takip
altına alınacaktır.
¾ Rekabet gücümüzün yükseltilmesi, iş hacmimizi büyütmek açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çerçevede,
mevcut taşeron portföyümüze ilave yeni taşeronlar eklenmesi ve işçilik maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla
toplam personel içinde Güney Doğu Asya kökenli personelin payının artırılması konusunda yapılan çalışmalar
yapılmaktadır.
¾ Grubumuzun rekabet gücünü yükseltmesi açısından bir başka kritik unsur da, müteahhit olarak faaliyet
gösterdiğimiz her proje tipinde EPC müteahhitlik hizmeti verebilecek seviyeye ulaşmaktır. Bu açıdan,
Grubumuz bünyesinde mühendislik ve satınalma alanlarına gelecekte daha da fazla ağırlık ve önem verilecektir.
Bu amaçla, hem mühendislik şirketimizde, hem de satınalma bölümlerimizde bu doğrultuda personel yatırımı
yapılması konusunda çalışmalar yürütülmektedir.
48
Taahhüt Grubu
Potansiyel Projeler
Hazar Bölgesi
¾ Azerbaycan’da 2009 yılı içerisinde alınması beklenen deniz üstü petrol
platformunun imalat ve montaj ihalesi bu yılın başında kazanılmıştır. Buna ek olarak
bu ülkede açılmakta olan her türlü altyapı ve üstyapı projeleri takibimiz altındadır.
¾ Kazakistan da aynı şekilde Tekfen Taahhüt Grubu’nun açılmakta olan altyapı ve
üstyapı projelerinin yakından takip edildiği bir ülkedir.
¾ Ayrıca 2010 yılında Türkmenistan ve Özbekistan da Tekfen tarafından yakın takip
altına alınan ülkeler arasına dahil edilmiştir. Şirketimiz bu ülkelerde kendi uzmanlık
alanında açılacak ihaleleri kazanarak coğrafi portföyünü daha da genişletmeyi
hedeflemektedir.
49
Taahhüt Grubu
Potansiyel Projeler
Orta Doğu Bölgesi
¾ Suudi Arabistan’da geçtiğimiz yıl alınacağı konusunda büyük umutlar beslediğimiz bazı projeler yerel şirketlerden
gelen yoğun rekabet nedeniyle alınamamıştır. Esasen 2009 yılında backlog’u artıramamamızın sebeplerinden biri de
bu ülkedeki sözkonusu durumdur. 2010 yılında, bu ülkede özellikle halihazırda iş yapmakta olduğumuz Ras Az Zawr
bölgesinde alüminyum tesisi inşaatı kapsamındaki ihaleler takip edilmektedir.
¾ Katar’da 2010 yılında en önemli önceliğimiz inşaatını sürdürmekte olduğumuz otoyol projesinin eki niteliğinde
çıkacak iş imkanlarının takip edilmesi olacaktır.
¾ Birleşik Arap Emirlikleri, Orta Doğu bölgesinde ortaya çıkması beklenen proje imkanları açısından en umutlu
olduğumuz ülkeler arasındadır. Özellikle petrol ve gaz yatırımları konusunda açılan ihaleler çok yakından takip
edilmekte ve yoğun teklif çalışmaları yürütülmektedir.
¾ Kuveyt’in önümüzdeki dönemde yatırımlara hız vereceği öngörülmektedir. Özellikle bu ülkedeki büyük boru hattı
projelerinin ihalelerinin aşamalı olarak gündeme gelmesi öngörülmektedir. Tekfen, bu tip projelerle ilgili gelişmeleri
yakından takip etmektedir.
¾ Irak 2000’li yılların başlarında yaşanan yoğun uluslararası politik gerginlikler ve sonrasındaki savaş sürecinden bu
yana Tekfen Taahhüt Grubu’nun ilgi alanından çıkardığı bir ülkedir. Ancak son dönemde bu ülkede göreceli istikrar
ortamının yeninden tesis edilmeye başlanması nedeniyle özellikle Güney Irak ve Basra Bölgesi’nde Tekfen’in
uzmanlık alanına giren türdeki projeler yeniden takip edilmeye başlanacaktır.
50
Taahhüt Grubu
Potansiyel Projeler
Kuzey Afrika Bölgesi
¾ Fas’da Samir Rafinerisi Projesi kapsamındaki yeni inşaat ve montaj işleri takip
edilmektedir. Ayrıca, Fas devlet kuruluşu OCP ile yeni işbirliği arayışları konusunda
yoğun çaba gösterilmekte ve bu şirketin açmakta olduğu projeler yakından takip
edilmektedir.
¾ Libya’da da açılmakta olan altyapı projeleri Tekfen’in yakın takibi altındadır.
¾ Cezayir de Grubun hedef ülkeleri arasındadır. Bu ülkede, özellikle altyapı ve petrokimya alanlarında uygun proje ve ortak arayışları sürmektedir.
51
Taahhüt Grubu
Potansiyel Projeler
Doğu Avrupa Bölgesi ve Rusya
¾ Bulgaristan’da, özellikle boru hattı projeleri yakın takip altındadır. Ancak Bulgaristan ve
Yunanistan’da yapılan seçimlerin ardından göreve gelen yeni hükümetlerin kamu yatırım
projelerini yeniden değerlendirmesi beklenmektedir. Ayrıca, Yunanistan’da da yoğun ekonomik
sorunlar yaşanmaktadır. Bu nedenlerle bu bölgeye ilişkin beklentilerimiz çok yüksek değildir.
¾ Rusya’da takip edilen projelerde ödeme garantisi alınabilirse bu ülkede iş hacmi
yaratabileceğimiz öngörülmektedir.
Türkiye
¾ Türkiye’de beklendiği gibi kriz ortamından kademeli çıkış sürecinin başlaması ile birlikte
özellikle enerji piyasasında ortaya çıkan iş imkanlarına yabancı bir teknolojik ortakla birlikte
anahtar teslim esasına göre teklif verilmektedir. Ayrıca, büyük petrokimya projelerine yönelik
iş imkanları da yakından takip edilmektedir.
52

53
Gelişmeler
KİMYASAL GÜBRELER
Dünyadaki Gelişmeler
¾ 2009 yılının son çeyreğinde azotlu gübrelere olan talep iyileşmeye devam etmiştir.
¾ DAP’a olan talep artışı sonucu DAP fiyatı Aralık ayında, Kasım ayına göre ortalamada
yaklaşık %20* artmıştır.
¾ Potaslı gübrelerde ise fiyatların düşeceği beklentisi dördüncü çeyrekte de talebi
ertelemeye devam etmiş, Aralık sonunda Çin’e yapılan satış sonucu potas fiyatının
düştüğü seviye kesinlik kazanmıştır.
Türkiye’deki Gelişmeler
¾ Tarım Bakanlığı’nın verilerine göre 2009 yılında Türkiye gübre tüketimi, 2008 yılına
kıyasla %27,5 artarak 5,28 milyon tona ulaşmıştır. Dokuz aylık dönem itibariyle artış
%19 seviyelerindeydi.
¾ DAP, %350 artışla tüketimi en çok artan gübre olmuştur.
¾ 2010 ilkbahar sezonunda tüketilecek azotlu gübrelerin özellikle Aralık ayındaki erken
satışı, tüketim verilerinin beklenenden yüksek gelmesine sebep olmuştur. 2008 Aralık
ayında 200 bin ton, 2009 Aralık ayında ise 600 bin ton civarında azotlu gübre satışı
olduğu tahmin edilmektedir.
* Aylık FOB ABD Körfez
54
Toros Tarım
Yurtiçi Gübre Satışları ve Pazar Payı
Çeyrek Dönem
27,4%
1.000 Ton
500
400
300
371
291
100
4
10
200
281
367
0,0%
Bayi Satışları
¾
¾
10,0%
1.500
1.377
88
1.572
79
1.000
500
2009/4Ç
Toplu Satışlar
1.289
25,0%
20,0%
1.493
10,0%
5,0%
0,0%
0
2008
Pazar Payı
30,0%
15,0%
5,0%
2008/4Ç
¾
25,0%
20,0%
30,0%
2.000
30,0%
15,0%
0
¾
33,6%
35,0%
34,1%
1.000 Ton
600
Kümülatif
Bayi Satışları
2009
Toplu Satışlar
Pazar Payı
Toros Tarım’ın 2009 yılı yurtiçi satış hacmi 2008’e göre %14 artarak 1,57 milyon tona ulaşmış ve pazar payı %30 olarak
gerçekleşmiştir.
Pazar payındaki düşüşün sebebi düşen piyasalarda ithalatın etkin olması ve Nisan ayında Ceyhan ve Mersin fabrikalarında
uygulanan grevdir.
Ayrıca, Aralık ayında piyasadaki azotlu gübre satış rakamları beklenenden yüksek gerçekleştiğinden, 31,5’lik pazar payı
beklentisinden 1,5 puan sapılmıştır.
2008 yılının dördüncü çeyreğinde 2 bin ton olan ihracat tonajı 2009’un aynı döneminde 3 bin ton gerçekleşmiştir. Tüm yıla
bakıldığından ise 2008’de 8 bin ton olan ihracat 2009 yılında 6 bin ton olarak gerçekleşmiştir.
55
Toros Tarım
Yurtiçi Gübre Satışları
Çeyrek Dönem (1.000 Ton)
2008/4Ç
Kümülatif (1.000 Ton)
2009/4Ç
2008
2009
544
176
343 334
141
69
38
¾
¾
¾
28
49
21 27 34 16
3
245
282
202
147 150
53
3
4
523
54 71
33
11 10
Dördüncü çeyrekte yurtiçi satışlar 2008’in aynı dönemine kıyasla %27 oranında artmıştır.
Yüksek DAP satışlarına ek olarak dördüncü çeyrekte bayi ve çiftçi talebi doğrultusunda azotlu gübre
grubundaki erken satışlar, hacmi olumlu etkilemiştir.
Tüm yıla bakıldığında DAP satış hacminin 6 kat artması, toplam satış tonajını arttıran başlıca etkendir.
56
Toros Tarım
Bayi Satış Fiyatları
Çeyrek Dönem (ABD $/ton)
Kümülatif (ABD $/ton)
2008/4Ç Ort.
2008 Ort.
2009/4Ç Ort.
2009 Ort.
1.036
944
688
707
251 218
258 244
AN 26
AN 33
350 336
ÜRE
ORTALAMA FİYAT (ABD$/TON)
57
513
378
278
391
342
222
KOMPOZE
DAP
2008/4Ç
574
AN 26
2009/4Ç
276
248
AN 33
09/4Ç-08/4Ç fark
-%52
339
ÜRE
2008
518
305
KOMPOZE
2009
286
384
DAP
09-08 fark
-%45
Toros Tarım
Gübre Üretimi
Çeyrek Dönem (1.000 ton)
Kümülatif (1.000 ton )
2008/4Ç
2009/4Ç
2008
2009
1.1231.109
345
585
476
190
78
AN 26
¾
136
102
36 49
AN 33
58
327309
71
174132
5
DAP
KOMP
Toplam
Üretim
AN 26
AN 33
192
37
DAP
KOMP
Toplam
Üretim
2008 yılının son çeyreğinde fosfatlı gübrelerde yaşanan keskin talep düşüşüne bağlı üretim duruşu, çeyrek
dönemler arasındaki tonaj farkını açmıştır.
58
Toros Tarım
ÜRÜN ÇEŞİDİ
AN26
NPK
NPK/DAP
TOPLAM*
¾
FABRİKA
MERSİN
CEYHAN
SAMSUN
KAPASİTE
(1.000 Ton/yıl)
594
660
527
1.781
KAPASİTE KULLANIM ORANI (%)
2008/4Ç
83
26
25
45
2009/4Ç
110
82
58
84
2008
92
61
42
66
2009
80
60
60
67
İkinci yarıyılda hızlanan üretim sonucu kapasite kullanım oranı, 2009 ilk yarıda olan greve
rağmen, 2008 seviyesini geçmiştir.
* Ağırlıklı ortalama kapasite kullanım oranı
59
Kapasite Kullanımı
Toros Tarım
Gübre İthalatı
Çeyrek Dönem (1.000 ton)
2008/4Ç
Kümülatif (1.000 ton)
2009/4Ç
2008
2009
561
223
298
92
88
60
24
AN33
¾
¾
60
38
17
AS
19
ÜRE
216
188
95
0 5
Diğer
8
Toplam
İthalat
63
32
AN26
AN33
69
AS
120
ÜRE
40
0 16
12
DAP
Diğer Toplam
İthalat
Dördüncü çeyrekte ithalatın geçmiş seneye kıyasla yüksek gerçekleşmesinin sebebi azotlu gübrelerde bir
sonraki yıl ilkbahar sezonu için daha fazla erken alım yapılmasıdır.
Son çeyrekteki erken alımlara ek olarak, ilk yarıyılda grev nedeniyle üretimin düşük gerçekleşmesi sonucu
talebin ithalat ile karşılanması da kümülatifte ithalat tonajını arttıran bir etken olmuştur.
Elleçlenen Tonaj ve
Kiralanan Kapasite
TERMİNAL HİZMETLERİ
Elleçlenen Tonaj (1.000 ton) - Kümülatif
2008
3.512
2009
Kiralanan Kapasite (1.000 m3) - Kümülatif
2008
2009
3.527
1.751
Dökme Katı/Sıvı - Genel Kargo
1.898
Petrol Ürünleri
¾ Terminal Hizmetleri’nin 2009 yılı performansı, kriz yılı olmasına rağmen beklentilerin
üzerine çıkmıştır.
¾ İkinci çeyrek dönemde düşen fiyatlara bağlı olarak kömür ticareti artmıştır. Bu artış dökme
katı ürünler grubunda yer alan kömürün elleçleme tonajını olumlu etkilemiştir.
¾ Akaryakıt ürünlerine dönük transit depolama talepleri ikinci çeyrek dönemden itibaren
artmaya başlamış ve olumlu seyrini dördüncü çeyrekte de devam ettirip yılın son çeyreğini
%94 doluluk oranı ile kapatmıştır.
61
Ciro, FAVÖK
& Net Kar
Ciro
FAVÖK
Net Kâr
300
11
176
2008/4Ç
2009/4Ç
-74
5
-79
2008/4Ç
Tarımsal
¾
¾
Terminal
Tarımsal
16
7
9
2009/4Ç
Terminal
Milyon TL
14
288
Milyon TL
Milyon TL
190
-99
3
-102
2008/4Ç
Tarımsal
9
5
4
2009/4Ç
Terminal
Üçüncü çeyrekte girilen toparlanma süreci dördüncü çeyrekte de olumlu seyrine devam etmiştir.
Tarımsal bölümünde, 2008 yılının son çeyreğinde yüksek maliyetli stoklar için kaydedilen stok değer
düşüklüğü karşılığı kârlılığı olumsuz etkilemişti. 2009 yılı son çeyreğine bakıldığında ise kârlılıktaki iyileşme
açıkça gözlenebilmektedir.
Terminal Hizmetleri dördüncü çeyreği %50 FAVÖK marjı ve %36 net kar marjı ile kapatmıştır.
¾
62
Ciro, FAVÖK
& Net Kar
Ciro
FAVÖK
Net Kâr
1.111
53
1069
829
148
19
128
2008
Tarımsal
¾
2009
Terminal
2008
Tarımsal
43
27
16
2009
Terminal
Milyon TL
883
Milyon TL
Milyon TL
42
73
11
62
2008
Tarımsal
13
18
-5
2009
Terminal
Gübre satış hacmi 2008 yılına göre %14 artmasına rağmen gübre fiyatları ortalamada %45 düştüğünden, ciro
2008’e göre düşük kalmıştır.
2009 ilk yarısında uluslararası gübre sektöründe devam eden belirsizlikler kârlılığı olumsuz etkilemeye
devam etmiş ancak yılın ikinci yarısında gösterilen iyi performans sonucu bu kayıplar büyük oranda
kapatılmıştır. Tüm yıl FAVÖK marjı %4,8 düzeyinde gerçekleşmiştir.
Tarımsal Bölümü’nde FAVÖK marjı %2 gerçekleşmiştir. Dokuz aylık dönemde 9 milyon TL olan net zarar
ise 5 milyon TL’ye indirilmiştir.
Terminal Hizmetleri’nde 2008 yılına kıyasla ciro %26 ve FAVÖK %42 artmıştır. FAVÖK marjı ise 6 puan
artarak %51’e çıkmıştır.
¾
¾
¾
63
Yurtiçi Gübre Satışları,
Pazar Payı ve Fiyat Beklentileri
Toros Tarım
Yurtiçi Gübre Satışları ve Pazar Payı
Bayi Satış Fiyatı (ABD $/ton)
2009 Ort.
2.000
32%
30%
1000 Ton
1.572
1.500
79
35%
1.627
30%
108
25%
365
305
20%
1.000
15%
1.493
1.519
500
510
2010B Ort.
222 225
339
372
384
248 250
10%
5%
0
0%
2009
Bayi Satışları
¾
¾
¾
¾
64
2010B
Toplu Satışlar
Pazar Payı
AN26
AN33
KOMP
ÜRE
2010 yılı Türkiye gübre tüketiminin 5,1 milyon ton civarında olacağı öngörülmektedir.
Toros Tarım piyasa liderliğini 2010 yılında %32’lik pazar payı ile sürdürmeyi hedeflemektedir.
2009 yılında 6 bin ton olan ihracatın 2010 yılında 26 bin tona çıkması beklenmektedir.
2009 yılına kıyasla tüm ürünlerde fiyat artışı olması beklenmektedir. Tüm ürünlerin ağırlıklı ortalama
fiyatının ise %11 artışla 318 ABD $/ton’a çıkacağı öngörülmektedir.
DAP
Gübre Üretim ve
İthalat Beklentileri
Toros Tarım
Üretim (1.000 Ton)
İthalat (1.000 Ton)
2009
2009
2010B
2010B
561
1.250
1.109
476
577
498
216204
188 203
309340
132156
AN 26
¾
65
AN 33
192177
DAP
32
KOMP
Toplam
Üretim
AN33
6981
AN26
2010 yılında üretimden yapılan satışların arttırılması beklenmektedir.
16 0
0
AS
ÜRE
DAP
40
10
Diğer Toplam
İthalat
Elleçlenen Tonaj ve
Kiralanan Kapasite Beklentileri
TERMİNAL HİZMETLERİ
Kiralanan Kapasite (1.000 m3)
Elleçlenen Tonaj (1.000 ton)
2009
3.527
2010B
2009
2010B
3.749
2.535
1.898
Dökme Katı/Sıvı - Genel Kargo
¾
66
Petrol Ürünleri
2010 yılında dökme katı/sıvı-genel kargo kalemi elleçleme tonajının %6, petrol ürünleri kiralanan
kapasitesinin de %34 artması beklenmektedir.
Ciro, FAVÖK,
Net Kâr Beklentileri
Ciro
829
56
905
97
28
43
27
68
16
2009
Tarımsal
¾
¾
¾
67
2010B
Terminal
2009
Tarımsal
2010B
Terminal
Milyon TL
Milyon TL
53
Net Kâr
961
Milyon TL
883
FAVÖK
77
13
18
-5
2009
Tarımsal
19
58
2010B
Terminal
2010 yılında geçmiş seneyle kıyasla cironun %9 artacağı, FAVÖK marjının ise ciddi oranda iyileşerek %10’a
çıkacağı beklenmektedir.
Faaliyet kârlılığındaki artışa ek olarak finansal giderlerdeki iyileşmenin net kârlılığı arttırması
beklenmektedir.
Terminal Hizmetleri’nde iyi performansın 2010 yılında da devam edeceği öngörülmektedir.

2009Yılı Konsolide Mali Tablolar

68
Sektör Değerlendirmesi
¾ 2009 yılı dünya genelinde tüm ticari gayrimenkul fiyatlarının düştüğü bir dönem olmuştur.
Yaşanan kriz ortamı, kredi arzının sınırlanmasına yol açarak sektörü olumsuz yönde etkilemiştir.
¾ Ülke genelinde gayrimenkul projelerinde, talep ve yatırımlarda yavaşlama, finansmanda daralma
ve fiyatlarda gerileme yaşanmıştır.
¾ 2010 yılının dünya ve Türkiye gayrimenkul piyasaları için kademeli bir toparlanma ve iyileşme
yılı olması beklenmektedir.
Konut:
¾ 2009 yılında konut talebinde erteleme/bekleme ve arzda ise sınırlı artış gerçekleşmiştir.
Kampanyalı satışlar, düşük maliyetli konut üretimi ve faiz oranlarının düşmesi sektörde sınırlı bir
hareketlilik yaratmıştır. 2010 mevcut konut stokunun eritileceği bir yıl olacaktır.
Ofis:
¾ Boşluk oranları bölgesel olarak artarken, Merkezi İş Alanında (MİA) ciddi bir artış
gerçekleşmemiştir. MİA’da ve cazip ticari bölgelerde projelerin kiralanmama riski taşımadığı
söylenebilir. Arzdaki baskılanma neticesinde sektör oldukça temkinli bir yıl geçirmiş ve projelerin
önemli bir bölümü ertelenmiştir. Bu eğilimin 2010’da da devam etmesi beklenmektedir.
Perakende:
¾ 2009’da inşaat halinde olan AVM’lerin bir bölümü tamamlanmakla birlikte, planlama halinde olan
birçok projenin iptal edildiği veya ertelendiği görülmektedir. Arz-talep dengesi gözetilmeksizin
büyüyen sektörde toparlanmanın gecikmeli olması beklenmektedir.
69
Tekfen Emlak Geliştirme Grubu
70
Organizasyon
Tekfen OZ Gayrimenkul Geliştirme A.Ş.
Faaliyet Alanı: Gayrimenkul Geliştirme
Tekfen Emlak Geliştirme Yatırım ve Ticaret A.Ş.
Faaliyet Alanı: Projelerin İnşaat Yönetimi
Tekfen Turizm ve İşletmecilik A.Ş.
Faaliyet Alanı: Tesis İşletme Yönetimi
Gelişmeler
¾ Emlak Geliştirme Grubu, 2009 yılında İstanbul Levent ve Kağıthane’de A sınıfı ofis, İstanbul
Bomonti, Bodrum ve Konya Meram’da konut ve İzmir Konak’ta konut, ofis ve alışveriş
merkezinden oluşan karma kullanımlı proje olmak üzere toplam altı adet gayrimenkul yatırım
projesinin geliştirme ve inşaat faaliyetlerine devam etmiştir.
¾ Levent Ofis ve Kağıthane Ofispark Projelerinin inşaatları devam etmektedir. Levent Ofis
Projesi inşaatının 2010, üçüncü çeyrek; Kağıthane Ofis Park Projesi inşaatının ise 2012, birinci
çeyrekte tamamlanması planlanmaktadır.
¾ Bodrum, Gümüşlük Projesi inşaatının Nisan 2010’da tamamlanması planlanmaktadır.
¾ Bomonti Konut Projesi’nin ruhsat onay süreci devam etmektedir.
¾ İzmir Projesinde ilgili alanda imar planları durdurulmuştur. Süreç yakından takip edilmektedir.
¾ Konya Projesi kapsamında ise masterplan hazırlık çalışmaları yürütülmektedir.
71
Projeler
Proje
Proje
Tipi
Konum
İnşaat
Başlangıç
Tarihi
Ofis Park Kağıthane
Ofis
İstanbul
Ağustos 09
Mart 12
56
Levent Ofis
Ofis
İstanbul
Şubat 09
Ağustos 10
21
İzmir Karma Kullanım
Karma
İzmir
Temmuz 11
Temmuz 14
243
Bomonti Apartmanları
Konut
İstanbul
Temmuz 10
Nisan 12
19
Bodrum Projeleri**
Konut
Bodrum
Ocak 09
Mart 11
14
Konya Meram
Konut
Konya
Mayıs 11
Mart 16
200
İnşaat Bitiş
Tarihi
Toplam
* Rakamlar toplam ciro içinde Tekfen Emlak Geliştirme Grubu payını gösterir.
** Faz-1 (Gümüşlük Projesi) 2010 yılı Nisan ayında bitirilecektir.
72
Tahmini Proje
Büyüklüğü*
(Milyon ABD Doları)
553
Devam Eden Projeler
FONKSİYONA GÖRE DAĞILIM
Proje
Konut
Satılabilir
alan*
Ofis
Satılabilir
alan*
Perakende
Satılabilir
alan*
Kağıthane Projesi
0
14.987
2.756
Levent Projesi
0
3.981
0
İzmir Projesi
19.159
13.878
24.072
Bomonti Projesi
6.528
0
0
Bodrum Projeleri
4.308
0
0
Konya Meram
Projesi
200.000
0
0
TOPLAM
229.995
32.846
26.828
* Tüm değerler m² olarak Tekfen Emlak Geliştirme Grubu payını gösterir.
73
Konut
32.846
11,3%
Ofis
Perakende
26.828
9,3%
229.995
79,4%
Toplam Satılabilir/Kiralanabilir Alan 289.669 m2
74
Devam Eden Projeler
Devam Eden Projeler
Ofis Park Kağıthane
Genel Bakış:
¾ Kat karşılığı paylaşım modeli
¾ A Sınıfı Ofis Kompleksi
¾ Avrupa Yakası’nın planlanan yeni MIA’sı
¾ Projenin LEED sertifikasyonu alması hedeflenmektedir
Proje Büyüklüğü – Tekfen-OZ: 56 milyon $
Proje Özeti :
¾ Toplam Satılabilir /Kiralanabilir Alan : 32.250 m²
¾ Tahmini İnşaat Süresi: Baş: Ç3/2009 - Bit: Ç1/2012
¾ Tek ve yüksek ofis bloğu yerine, bölgenin dokusuna uygun
parçalı ve avlu etrafında yer alan 9 ofis bloğu
¾ Avluya açılan zemin katlarda mağazalar, kafeler ve sosyal
donatı alanları
¾ “MIPIM Architectural Review Future Project Awards
2009”da ofis projeleri kategorisinde ödül sahibi
İnşaat çalışmalarına Ağustos 2009’da başlanmıştır
temel altı kazık ve iksa işleri devam etmektedir. Nisan
2010’da kaba inşaata başlanması planlanmaktadır.
Proje ile ilgili satış faaliyetlerine başlanmış olup
Kasım ayı içerisinde ilk satışlar yapılmıştır.
75
Yatırım Gerekçeleri :
¾ Levent-Maslak Merkezi İş Alanı’na çok yakın
¾ Bölge gelişen altyapı ve ulaşım alternatiflerine sahip
Devam Eden Projeler
Levent Ofis
Genel Bakış:
¾ Arsanın %50’si Tekfen-OZ’a ait
¾ A Sınıfı Ofis Projesi
¾ Projenin LEED sertifikasyonu alması hedeflenmektedir
2009 yılı sonu
itibariyle kaba inşaat
işleri tamamlanmış
olup, diğer işler
devam etmektedir.
Projenin Ağustos
2010 sonu
tamamlanması
planlanmaktadır.
76
Proje Özeti :
¾ Toplam Satılabilir/Kiralanabilir Alan : 7,962 m2
¾ 9 katlı binada brüt 800 m²’lik ofis katları
¾ Cephe ve katlarda düzenlenen plantasyonla mekanik, konfor
ve görsel açıdan yüksek verim sağlanması
Yatırım Gerekçeleri:
¾ Proje Türkiye’nin en prestijli ofis bölgesi Levent’te yer
almakta
¾ Bölgede arsa arzı sınırlı, kent bütününde boşluk oranları en
düşük ofis bölgesi
¾ Bölgede prestijli A sınıfı Ofis talebi yüksek
Devam Eden Projeler
İzmir Karma Kullanım
Genel Bakış:
¾ Rönesans AVM ile % 50 ortaklıkla geliştirilmekte
¾Çok fonksiyonlu (rezidans, ofis ve alışveriş merkezi),
İzmir’in en büyük gayrimenkul projesi
Proje Özeti :
¾ Toplam Satılabilir /Kiralanabilir Alanı:
Konut: 38.318 m², Ofis: 27.756 m², AVM: 48.144 m²
¾ Tahmini İnşaat Süresi - Baş: Ç3/2011 Bit: Ç3/2014
¾Modern kent planlamasına örnek teşkil edecek, Egeli yaşam
kültürüne, iklimine hitap edecek tasarım
2009 Haziran ayında İzmir İmar Planlarında
yürütmeyi durdurma kararı alınmasından sonra
hukuki süreç yakından takip edilmektedir.
77
¾Kentin planlanan ve gelişen Merkezi İş Alanı’nda
¾Liman Arkası’nda, otoyolların kesiştiği noktada, İzmir’in tüm
ilçelerinden kolay ulaşılabilir, merkezi konumda
¾2010’da alışveriş merkezi potansiyeli en yüksek şehir
(GYODER, 2008)
¾İstanbul’dan sonra nitelikli ofis ihtiyacı en çok olan şehir
Devam Eden Projeler
Bomonti Apartmanları
Genel Bakış:
¾ Kat karşılığı paylaşım modeli
¾ 84 üniteli konut projesi
Proje Büyüklüğü – Tekfen Emlak: 19 milyon $
Proje Özeti :
¾ Toplam Satılabilir Alan : 10.660 m2
¾Zemin katta ticari alanlar ve home-ofis üniteleri, üst katlarda
konut alanları
¾Kentsel doku ve sokak yaşantısı ile bütünleşen modern
mimari tasarım
¾Bölge, merkezi konumu, önemli ulaşım akslarına yakınlığı,
tünel ve metro gibi alt yapı projeleriyle ön plana çıkmakta
¾Üniversite kampüsü, sosyal tesis, otel, kongre merkezi ve
hastane projeleriyle Bomonti gelişen bir merkez
Anıtlar Kurulu onay süreci devam etmektedir. Proje Tekfen Emlak Geliştirme A.Ş. tarafından takip edilecektir.
78
Devam Eden Projeler
Bodrum Projeleri
Genel Bakış:
¾Arsalar Tekfen-OZ’a ait
¾ Yazlık konut projeleri
Proje Büyüklüğü: 14 milyon $
Proje Özeti :
¾ Bodrum projeleri etaplar halinde geliştirilecek
Birinci Etap; Gümüşlük’te 18 ünite
İkinci Etap: Yalıkavak’ta 20 ünite
¾ Toplam Satılabilir Alan: 4,300 m2
Gümüşlük projesi - İnşaat işlerinin Nisan ayı içinde
tamanlanması
planlanmaktadır.
Proje
satış/pazarlama faaliyetleri devam etmektedir.
Konutlar Mayıs ayından itibaren sahiplerine teslim
edilecektir.
79
¾ Türkiye’nin en cazip turizm noktalarından biri.
Devam Eden Projeler
Konya Meram Konut
Genel Bakış:
¾ Arsa Konya Büyükşehir Belediyesi’nden Kasım 2008’de
satın alındı.
¾ Arsa Fiyatı: $12,588.000
¾ Arsa büyüklüğü: 244.060 m²
¾ Konut Projesi
Proje Büyüklüğü: 200 milyon $
Proje Özeti:
¾ Toplam Satılabilir Alan: 200,000 m2
¾Güvenlikli, sosyal ve kültürel donatıları sağlanmış konut
yerleşimi (1,200-1500 ünite)
¾Proje dört etap halinde geliştirilecek
Projenin masterplan çalışmaları sürdürülmektedir.
80
¾ Anadolu’nun ekonomik gelişme potansiyeli en yüksek
kentlerinden
¾Kentte nitelikli ve yeterli sosyal donatılara sahip proje arzı
sınırlı
81
Potansiyel Projeler
Potansiyel Projeler
FONKSİYONA VE BÖLGELERE GÖRE DAĞILIM
Proje
İstanbul
Konut
Ofis
Satılabilir Satılabilir
alan*
alan*
125.800
54.400
Perakende
Satılabilir
alan*
Turizm
Satılabilir
alan*
12.300
0
Ankara **
50.000
0
0
0
Bodrum **
0
0
0
30.714
TOPLAM
175.800
54.400
12.300
30.714
* Tüm değerler m²’dir.
**Ankara ve Bodrum Projelerinin 1. fazına ait değerdir.
82
Ticari;
12.300; 5%
Ofis; 54.400;
20%
Turizm;
30.714; 11%
Konut
Ticari
Ofis
Turizm
Konut
175.800
64%
Toplam Satılabilir Alan; 273.214 m2
Tamamlanan Projeler
TEKFEN YALIKAVAK EVLERİ
Genel bakış:
¾ Yazlık konut & butik otel projesi (86 yazlık
konut, 40 odalı butik otel)
Projenin Mevcut durumu :
¾ 15 Temmuz 2008 itibariyle konut inşaatları
tamamlanmış ve konutların teslimatı yapılmıştır.
¾ Proje kapsamında yer alan 40 odalı butik otel
2009 yaz sezonunda faaliyete başlamıştır.
83
Tekfen Services
İşletme Yönetimi
¾ Tekfen Tower, Taksim Residences, Tekfen Sitesi, Yalıkavak
Tekfen Evleri ve S-Cafe işletme yönetimi Tekfen Services
markası ile Tekfen Turizm ve İşletmecilik A.Ş. tarafından
yapılmaktadır.
¾ Emlak Geliştirme Grubu’nun devam eden projelerinde ve
potansiyel projelerinde de işletme yönetiminin Tekfen Services
tarafından yapılması planlanmaktadır.
¾ Tekfen Services profesyonel işletme yönetimi ile Emlak
Geliştirme Grubu projelerine değer katmaktadır.
MALİ GÖSTERGELER
¾ 2009 yılında Tekfen Services’in cirosu 15,9 milyon TL,
vergi öncesi karı 810 bin TL ve Tekfen Holding’e aktarılan
gelir 884 bin TL olarak gerçekleşmiştir.
84
Varlıklar
¾ Tekfen Holding Akmerkez ve Tekfen Tower’da sahibi olduğu ofis katlarından kira
geliri elde etmektedir.
¾ Tekfen Tower toplam 33,000 m² kiralanabilir alana sahiptir. Bunun %24’ü grup
şirketleri tarafından kullanılırken, geri kalan kısmı çeşitli kurumlara kiralanmaktadır.
¾ Tekfen Tower’a ilişkin olarak, kira sözleşme vadelerinin 2008’den itibaren dolmaya
başlamasıyla birlikte, sözleşmeler daha yüksek birim fiyattan yenilenmektedir. Toplam
olarak bakıldığında 2007’de 4,8 Milyon Dolar, 2008’de 5,2 Milyon Dolar olan Tekfen
Tower kira gelirleri, 2009’da 6,7 Milyon Dolara yükselmiştir.
85
Sosyal Sorumluluk Anlayışı
¾ Günümüzde çevre ve enerji konusunda bilinç ve farkındalık arttıkça, çevre
dostu/sürdürülebilir bina konsepti giderek önem kazanmaktadır. Tüm projelerinde
“çevre dostu” çözümler üretmeyi hedefleyen Tekfen Emlak Geliştirme Grubu bu
hedefi Amerikan Yeşil Binalar Konseyi (USGBC) tarafından geliştirilmiş bir çevre
dostu bina sertifikasyon sistemi olan LEED standartları doğrultusunda yapmayı
kararlaştırmış ve Tekfen-OZ Levent Ofis ve Kağıthane OfisPark projelerinde;
LEED-CS (core & shell) belgesi almak için çalışmalar devam etmektedir.
¾ Projeler kapsamında, toplu taşıma kullanımının arttırılması, bisiklet kullanımı gibi
alternatif ulaşım sistemlerinin özendirilmesi, yağmur suyu ve atık suyun toplanarak
arıtılması ve geri kullanımı, su tüketiminin azaltılması, binanın enerji kullanan
sistemlerinin daha verimli hale getirilmesi ve bina kabuğunda kullanılacak
plantasyon ile gölgelendirme yaparak soğutma için harcanan enerjinin
optimizasyonu, planlanan çevre dostu uygulamalardan bir kısmıdır.
86

87
2009Yılı Konsolide Mali Tablolar
TEKFEN Karşılaştırmalı Borsa Performansı
180,00
IMKB 100
TEKFEN
160,00
140,00
120,00
129,04
112,35
100,00
80,00
60,00
40,00
20,00
0,00
* 22 Kasım 2007 tarihindeki değerler 100’e endekslenmiştir.
88
Yasal Uyarı
Tekfen Holding A.Ş. (“Şirket”) tarafından hazırlanan bu sunum (“Sunum”) Şirket
hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Sunum’un içeriği Şirket tarafından
kamuoyuna açıklanan bilgilere ve Şirket yönetiminin sağladığı verilere dayanmaktadır.
Şirket, Şirket yöneticileri, çalışanları veya diğer üçüncü şahıslar Sunumda yer alan
bilgilerin kullanılmasından kaynaklanan herhangi bir zarar nedeniyle hiçbir sorumluluk
kabul etmemektedir. Bu Sunumda yer alan bilgiler Şirket hisse senetlerinin satılması veya
ihraç edilmesiyle ilgili veya satın alınması veya satın alma taahhüdünde bulunulması için
bir çağrı veya teklif niteliği taşımaz. Menkul kıymetlere yatırım yapan ya da yapmayı
düşünen yatırımcılar, buna ilişkin kararlarını kendi bağımsız inceleme ve
değerlendirmeleri ile sonuçlandırmalıdır. Şirket beklentilerine ilişkin Sunumda yer alan
bilgiler, Şirket yönetimince şimdiki ve gelecekteki faaliyetlere ilişkin çok sayıda varsayıma
dayandırılarak hazırlanmış olup, bu bilgiler yapılan varsayımlardaki değişikliklerden
etkilenebilirler ve hatta bu varsayımlar hiçbir zaman meydana gelmeyebilir. Bu Sunumda
yer alan geleceğe yönelik tahminler, sadece bu Sunumun yapıldığı tarih için geçerlidir.
Tekfen Holding yeni bilgi, olay ve diğer sebeplerden dolayı Sunumdaki beklentilerde
ortaya çıkabilecek güncelleme veya değişiklikler konusunda herhangi bir yükümlülük
üstlenmemektedir.
89
İletişim
Tüm Sorular ve Rapor Talepleri için:
Çağlar Gülveren, CFA - Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörü
e-mail: [email protected]
Tel: +90 212 359 3420
Taahhüt Grubu için:
Osman Birgili, Tekfen İnşaat Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı
Tel: +90 212 359 3552
Tarımsal Sanayi Grubu için:
Esin Mete, Tarımsal Sanayi Grubu CEO’su
Tel: +90 212 357 0193
Emlak Geliştirme Grubu için:
Mehmet Erktin, Başkan Yardımcısı
Tel: +90 212 357 1010
90