104-109 cahide kaba - Akademik Geriatri Dergisi

KL‹N‹K ÇALIfiMA/RESEARCH ARTICLE
Akad Geriatri 2012; 4: 104-109
Gelifl Tarihi/Received: 03/05/2011 - Kabul Edilifl Tarihi/Accepted: 12/11/2011
Yatarak Tedavi Gören Geriatrik Hastalar›n
Özellikleri
Characteristics of Hospitalized Geriatric Patients
Serpil Saraç, Cahide Erzurum, Murat Suher
Ankara Atatürk E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, ‹ç Hastal›klar› Klini¤i, Ankara, Türkiye
Department of Internal Medicine, Ankara Ataturk Training and Research Hospital, Ankara, Turkey
ÖZET
Girifl: Yafllanma; fizyolojik, biyolojik, kronolojik de¤iflimlerin yan› s›ra sosyal yönleri de olan bir süreçtir. Bu kaç›n›lmaz süreç
ekonomik, sosyal ve medikal yönleriyle dünyan›n geliflmifl ülkelerinin son y›llarda artan oranlarda dikkatini çekmektedir. Çal›flman›n amac›; iç hastal›klar› klini¤inde yatarak tedavi gören geriatrik hastalar› cinsiyetler aras›ndaki farklar›, sosyal özellikleri,
kronik hastal›klar›, ilaç kullan›mlar› ve laboratuvar tetkikleri yönünden incelemek, hastal›klar›n da¤›l›m› ve mortalite oranlar›n›
saptamakt›r.
Materyal ve Metod: Altm›fl befl yafl ve üzeri 284’ü kad›n, 216’s› erkek toplam 500 hasta retrospektif olarak incelendi.
Bulgular: Ortalama yafl 77.4 ± 6.9 y›l olarak hesapland›. Hastalar›n 180’i poliklini¤e, 319’u acil servise baflvurdu. Bir hasta
ise baflka klinikten devir al›nd›. Olgular›n ortalama beden kitle indeksi 28.27 ± 6.88 kg/m2 olarak bulundu. Erkeklerde ortalama beden kitle indeksi kad›nlara göre anlaml› olarak daha düflüktü (p= 0.001). Hastalar›n ortalama hastanede kal›fl süresi 8.3
± 5.3 gün idi. Toplam mortalite oran› %7.6 olarak saptand›. Hastaneye yat›fl en çok ocak ay›nda, en az may›s ay›nda oldu. Olgular›n ço¤unlu¤unda diabetes mellitus, hipertansiyon, hiperlipidemi, osteoporoz, Alzheimer hastal›¤›, guatr ve gastrointestinal
kanama tan›lar›ndan en az ikisi mevcuttu. Otuz bir olguya acil hemodiyaliz yap›ld›, 14 olguya beslenme tüpü ve üç olguya perkütan enterogastrostomi tak›ld›. Kad›nlarda ortalama total kolesterol, yüksek dansiteli lipoprotein, eritrosit sedimentasyon h›z›,
tiroid stimülan hormon erkeklere göre anlaml› olarak yüksek bulunurken, ortalama trombosit say›s›, serum üre, klor ve düflük
dansiteli lipoprotein düzeyi anlaml› olarak düflük saptand›.
Sonuç: Yafll› hastalar›n sosyodemografik özellikleri ve sorunlar›n›n belirlenmesi, hastal›klar›n önlenmesi ve mortalitenin azalt›lmas›nda önemlidir. Böylece yafll› nüfusun yaflam kalitesi art›r›labilecektir.
Anahtar Kelimeler: Yafll› hasta, geriatri, hospitalizasyon.
ABSTRACT
Introduction: Aging is a process which has also social aspects besides the physiological, biological, chronological changes. This
inevitable process increasingly acquires attention of developed countries in recent years with its economical, social and medical
aspects. The aim of the study is to examine hospitalized geriatric patients at the internal medicine department in terms of their
differences between the genders, social characteristics, chronic diseases, drug consumption and laboratory tests and to determine the distribution of diseases and mortality rates.
104
Yaz›flma Adresi/Address for Correspondence
Dr. Cahide Erzurum
Ankara Atatürk E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, ‹ç Hastal›klar› Klini¤i, Bilkent, Ankara/Türkiye
e-posta: [email protected]
Saraç S, Erzurum C, Suher M.
Yatarak Tedavi Gören Geriatrik Hastalar›n Özellikleri
Materials and Methods: Sixty five years of age and older whom 284 women and 216 men a total of 500 patients were retrospectively reviewed.
Results: Mean age was as 77.4 ± 6.9 years. One hundred and eighty of patients applied to policlinic and 319 of patients applied to emergency department. One patient was transferred from other clinic. The mean body mass index was 28.27 ± 6.88
kg/m2. The mean body mass index was significantly lower in men than in women (p= 0.001). Mean duration of hospitalization
was 8.3 ± 5.3 days. Total mortality rate was %7.6. The hospitalization was maximum in january and minimum in may. Most
of the cases had at least two diagnosis of diabetes mellitus, hypertension, hyperlipidemia, osteoporosis, Alzheimer's disease, goiter and gastrointestinal bleeding. Thirty one patients underwent urgent hemodialysis, feeding tubes to 14 patients and percutan
enterogastrostomy to three patients was inserted. While in women, mean total cholesterol, high density lipoprotein, erythrocyte
sedimentation rate, thyroid stimulating hormone were significantly higher than in men; mean platelet count, serum urea, chlorine, and low density lipoprotein level were significantly lower.
Conclusion: In conclusion, the determination of sociodemographic characteristics and problems of elderly patients is important
in disease prevention and mortality reduction. Thus life quality of elderly population may be increased.
Key Words: Elderly patient, geriatrics, hospitalization.
G‹R‹fi
Yafll›l›k birçok kaynakta 65 yafl ve üstü yafllar olarak kabul edilmektedir. Yafllanman›n tam bir tan›m›
yoktur. Biyolojik, fizyolojik, duygusal, fonksiyonel yafll›l›k olarak birçok flekilde tan›mlan›r. Biyolojik yafll›l›k;
yafllanma ile vücudun yap› ve fonksiyonlar›nda meydana gelen de¤ifliklikler olarak tan›mlan›rken, fizyolojik
yafll›l›k; biyolojik de¤iflikliklere ba¤l› olarak ortaya ç›kan kiflisel ve davran›flsal de¤ifliklikler olarak tan›mlan›r (1). Dünya Sa¤l›k Örgütü (DSÖ)’ne göre 65-74 yafl
grubu genç yafll›l›k, 75-84 yafl dönemi ileri yafll›l›k, 85
yafl üzeri çok ileri yafll›l›k olarak tan›mlanm›flt›r (2).
Amerika Birleflik Devletleri (ABD)’nde 20. yüzy›l›n bafl›nda 65 yafl üstü yafll› nüfusun toplam nüfusa oran›
1/25 iken, 1989 y›l›nda bu oran 1/8’e yükselmifltir.
2030 y›l› itibariyle bu oran›n 1/5 olaca¤› düflünülmektedir (1).
Türkiye Devlet ‹statistik Enstitüsünün 2004 y›l› verilerine göre do¤uflta beklenen yaflam süresi erkeklerde
68.8 y›l, kad›nlarda 73.6 y›l olup ortalama 71.1 y›l olarak tespit edilmifltir. Ülkemizde 65 yafl ve üzeri nüfusun
tüm nüfusa oran› 1985 y›l›nda %4.2, 1990 y›l›nda
%4.3, 1997 y›l›nda %4.7, 2000 y›l›nda %5.6 olarak
tespit edilmifl ve 2020 y›l›nda bu oran›n %7.7’ye ulaflaca¤› tahmin edilmektedir (3).
Yaflam süresindeki uzama kronik hastal›klar› da beraberinde getirmektedir. Yap›lan çal›flmalarda 65 yafl
ve üzeri bireylerin yaklafl›k %90’›n›n genellikle bir kronik hastal›¤› oldu¤u; bunlar›n %35’inde iki, %23’ünde
üç, %15’inde dört ya da daha fazla kronik hastal›¤›n
Akad Geriatri 2012; 4: 104-109
birarada bulundu¤u görülmektedir (4). Kazan›lan ek
hastal›klar, geçirilen ameliyatlara ba¤l› de¤ifliklikler,
çoklu ilaç kullan›m›, ba¤›fl›kl›k sisteminin zay›flamas›
hastal›klar›n daha atipik seyir göstermesine, daha geç
evrede tespit edilmesine ve tüm bunlara ba¤l› olarak
daha yüksek mortalite oranlar›yla seyretmesine neden
olmaktad›r (5).
Ülkemizde yafll›lar›n hastaneye baflvuru nedenleriyle ilgili yap›lan araflt›rmalarda s›n›rl› say›da çal›flmaya
ulafl›lm›flt›r. Hipertansiyon, kalp yetmezli¤i, aterosklerotik kalp hastal›klar›, ritim bozuklu¤u, solunum sistemi hastal›klar›, osteoartrit ve diabetes mellitus baflvurular›n önemli bölümünü oluflturmaktad›r (6,7).
Yabanc› kaynakl› çal›flmalarda da acil servise baflvuran hastalarda hipertansiyon baflta olmak üzere kardiyovasküler ve pulmoner hastal›klar›n üst s›ralarda
yer ald›¤›, bunlar› inme ve kalça fraktürlerinin izledi¤i
belirtilmektedir (8,9).
Bu çal›flmada iç hastal›klar› klini¤ine yatan geriatrik hastalar cinsiyetler aras›ndaki farklar›, sosyal özellikleri, kronik hastal›klar›, hemogram, biyokimyasal parametreleri, ilaç kullan›mlar›, transfüzyon ihtiyaçlar›
ve ek giriflim gereksinimi yönünden incelenmifltir.
MATERYAL ve METOD
Bu çal›flma Etik Kurul taraf›ndan onaylanm›flt›r.
Ocak 2007-Aral›k 2009 tarihleri aras›nda iç hastal›klar› klini¤inde yatarak tedavi edilen, yafl› 65 ve üzerinde
olan hastalar›n ad, soyad, do¤um tarihi, baflvuru yak›nmalar›, anamnez, muayene bulgular›, baflvuru s›ras›n-
105
Saraç S, Erzurum C, Suher M.
Characteristics of Hospitalized Geriatric Patients
da hastal›klar› ve kulland›¤› ilaçlar, taburcu edilirken
son tan›lar›, yap›lan giriflimsel ifllemler, hastanede kal›fl süresi, verilen ilaçlar, beden kitle indeksi (BK‹),
elektrokardiyogram (EKG), PA akci¤er grafisi, açl›k kan
flekeri (AKfi), üre, kreatinin, sodyum, potasyum, klor,
kalsiyum, aspartat transaminaz (AST), alanin transaminaz (ALT), lipid paneli, albumin, folat, vitamin B12,
serbest T3 (sT3), serbest T4 (sT4), tiroid stimülan hormon (TSH) ve hemogramlar› kaydedildi.
Veriler SPSS 16.0 program›yla de¤erlendirildi. Veri
da¤›l›m› Smirnov-Kolmogorov testi, parametrik de¤iflkenler Mann-Whitney U testi, iki grubun parametrik olmayan de¤iflkenleri tek yönlü ANOVA, üç grubun parametrik olmayan de¤iflkenleri Kruskal-Wallis testiyle k›yasland›. Çal›flmada belirlenen de¤iflkenler aras›nda
iliflki olup olmad›¤› Pearson korelasyon testiyle de¤erlendirildi. p< 0.05 de¤erleri istatistiksel olarak anlaml› kabul edildi.
BULGULAR
Altm›fl befl yafl üstünde 284 (%56.8)’ü kad›n, 216
(%43.2)’s› erkek toplam 500 hasta incelendi. Ortalama yafl 77.4 ± 6.9 (65-98) y›l olarak hesapland›. Olgular›n ortalama BK‹ de¤erleri 28.27 ± 6.88 kg/m2
(29.5-80 kg/m2) olarak bulundu. Olgular›n 492
(%98.4)’si evde, 8 (%1.6)’i huzurevinde yafl›yordu. Ortalama sistolik kan bas›nc› 125.41 ± 25.05 (40-220)
mmHg, ortalama diyastolik kan bas›nc› 75.95 ±
13.86 (20-180) mmHg ve ortalama nab›z de¤erleri
86.1 ± 16.6 (50-200) vuru/dakika olarak belirlendi.
Kad›n ve erkek olgular aras›nda ortalama yafl, nab›z,
sistolik ve diyastolik kan bas›nc› aç›s›ndan anlaml›
fark saptanmad›. Erkeklerde ortalama BK‹ (25.47 ±
4.89 kg/m2) kad›nlara göre (30.41 ± 7.39 kg/m2) anlaml› olarak daha düflüktü (p=0.001) (Tablo 1).
‹ncelenen 500 hastan›n 180 (%36)’i poliklini¤e,
319 (%63.8)’u acil servise baflvurdu. Bir olgu ise hastanedeki baflka bir klinikten devir al›nd›.
Kad›n ve erkek olgular aras›nda klinik özellikler,
hastaneye baflvuru yeri ve hastanede kal›fl süresi bak›m›ndan anlaml› bir fark yoktu. Olgular›n ortalama hastanede kal›fl süresi 8.3 ± 5.3 (1-79) gün olarak bulundu. Befl yüz hastan›n 440 (%88)’› taburcu edildi, 22
(%4.4)’si baflka bir servise devredildi, 38 (%7.6)’i ise
kaybedildi. Kad›nlarda mortalite oran› %7.7, erkeklerde %7.4 olarak bulundu. Ölümlerin hastaneye yat›fl›n
ilk iki gününde oldu¤u belirlendi.
Hastaneye yat›fl en çok ocak ay›nda, 54 (%10.8) olgu; en az may›s ay›nda, 27 (%5.4) olgu oldu. ‹ncelenen
olgular aras›nda hastaneye yat›fl zaman›nda istatistiksel olarak fark yoktu.
Ortalama hemoglobin düzeyi 10 ± 2.7 (3.3-17)
g/dL, ortalama korpusküler hacim (MCV) 83.3 ± 9.3
(28-127) fl, ortalama korpusküler hemoglobin (MCHb)
28.1 ± 4.4 (14-73) pg, ortalama lökosit say›s› 9500 ±
7800 (1800-14000) hücre/L olarak bulundu. Hastalar›n
ortalama hemoglobin düzeyi anemi ile uyumlu olarak
düflük bulundu. En s›k anemi formu kronik hastal›k
anemisiydi (%32.3). ‹ncelenen kad›n ve erkek olgular
aras›nda hemoglobin düzeyi, MCV, MCHb ve lökosit say›s› aç›s›ndan anlaml› fark yoktu. Ortalama trombosit
say›s› 119.500 ± 25.900 (10.000-988.000) hücre/L
olarak bulundu. Erkeklerde (245.800 ± 123.700 hücre/L) kad›nlara (269.000 ± 115.400 hücre/L) göre ortalama trombosit say›s› anlaml› olarak daha düflük bulundu (p=0.032).
Olgular›n ortalama AKfi 133 ± 72.4 (60-657)
mg/dL, üre 96.1 ± 74.3 (15-502) mg/dL, kreatinin 2.4
± 2.9 (0.3-22) mg/dL, sodyum 137.5 ± 8.4 (103-190)
Tablo 1. Olgulara ait demografik özelliklerin karfl›laflt›r›lmas›
Ortalama yafl (y›l)
Kad›n (n= 284)
Erkek (n= 216)
p
77.7 ± 6.1
76.9 ± 7.9
0.201
(kg/m2)
30.41 ± 7.39
25.47 ± 4.89
0.001*
Ortalama sistolik kan bas›nc› (mmHg)
126.9 ± 25.3
123.4 ± 24.6
0.123
Ortalama diyastolik kan bas›nc› (mmHg)
76.3 ± 13.1
75.5 ± 14.8
0.557
Ortalama nab›z say›s› (vuru/dakika)
85.8 ± 16.6
86.6 ± 16.7
0.574
Ortalama beden kitle indeksi
* p< 0.05, istatistiksel olarak anlaml› kabul edilmifltir.
106
Akad Geriatri 2012; 4: 104-109
Saraç S, Erzurum C, Suher M.
Yatarak Tedavi Gören Geriatrik Hastalar›n Özellikleri
mEq/L, potasyum 4.6 ± 2.2 (0.2-37) mEq/L, klor 100.4
± 8.6 (7.7-131) mEq/L, kalsiyum 10.5 ± 39.4 mg/dL,
ALT 59.1 (4-2680) IU/L, AST 63 (2-5910) IU/L, LDH
280.1 (0.6-4669) IU/L, albumin 3.2 ± 0.7 (1.1-6) g/dL,
total kolesterol 152.7 ± 51 (37-339) mg/dL, trigliserid
131.3 ± 124.8 (7-2354) mg/dL, düflük dansiteli lipoprotein (LDL) 87.7 ± 39.3 (13-300) mg/dL, yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) 33.3 ± 12.8 (4-224) mg/dL idi.
Olgular›n ortalama kreatinin düzeyleri yüksek, ortalama albumin seviyeleri ise düflük bulundu. Kad›n ve erkek olgular aras›nda ortalama AKfi, kreatinin, sodyum,
potasyum, kalsiyum, ALT, AST, LDH, albumin ve trigliserid düzeyleri bak›m›ndan istatistiksel olarak fark
yoktu. Kad›nlarda ortalama serum üre, klor ve LDL düzeyleri anlaml› olarak düflük bulunurken, ortalama total kolesterol ve HDL düzeyleri anlaml› olarak yüksekti
(s›ras›yla p= 0.001, p= 0.032, p= 0.001, p= 0.001
ve p= 0.001).
PA akci¤er grafilerinin 195 (%39)’i normaldi. Saptanan patolojiler 109 (%21.8) olguda kardiyotorasik
oran art›fl›, 96 (%19.2) olguda aterom pla¤›, 82
(%16.4) olguda sinüs kapal›l›¤› ve 18 (3.6) olguda infiltrasyon idi.
Çekilen EKG’lerin 264 (%52.8)’ü normal s›n›rlarda
saptand›. En s›k patolojiler kombine bozukluklar 88
(%21.8), atriyal fibrilasyon (AF) 75 (%15), T negatifli¤i 70 (%14) idi. ‹ncelenen kad›n ve erkek olgular aras›nda PA akci¤er grafisi ve EKG bulgular› aç›s›ndan anlaml› fark yoktu. Olgular›n ço¤unlu¤unda diabetes mellitus, hipertansiyon, hiperlipidemi, osteoporoz, Alzheimer hastal›¤›, guatr ve gastrointestinal kanama tan›lar›ndan en az ikisinin birlikteli¤i mevcuttu. Kad›nlarda
diabetes mellitus, osteoporoz, guatr ve gastrointestinal
kanama tan›lar› daha fazla konulurken erkeklerde Alzheimer hastal›¤›, hipertansiyon ve hiperlipidemi tan›lar› daha fazlayd›. Tan› bak›m›ndan kad›n ve erkek olgular aras›nda istatistiksel olarak anlaml› fark yoktu.
Olgular›n %12 (60)’si oral alm›yordu. Kad›n hastalarda oral al›m yoklu¤u (37/284, %13) erkek hastalara
(23/216, %10.6) göre fazla olmakla birlikte, bu aç›dan
cinsiyetler aras›nda fark saptanmad›.
Toplam 127 (%25.4) olguya eritrosit süspansiyonu,
61 (%12.2) olguya taze donmufl plazma verildi.
Yat›flta kad›nlar ortalama üç, erkekler ise 2.5 çeflit
ilaç kullanmaktayd›. Taburculukta kad›nlarda bu say›
Akad Geriatri 2012; 4: 104-109
6.7, erkeklerde 5.5 olarak saptand›. Olgular›n hastaneye yatmadan önce kulland›klar› ilaç say›s› ortalama 2.8
± 2.4 (0-10), taburcu edilirken verilen ilaç say›s› ise ortalama 6.2 ± 3.4 (0-16) idi. Bu art›fl istatistiksel olarak
anlaml› bulundu (p< 0.001).
Olgular›n ortalama eritrosit sedimentasyon h›z›
(ESH) 39.6 ± 30.9 mm/saat, C-reaktif protein (CRP)
54 ± 35.6 mg/L, demir 67.2 ± 46.7 g/dL, ferritin
338.1 ± 22 ng/mL, folat 19.5 ± 9.1 ng/mL, vitamin
B12 296.8 ± 3.8 pg/mL, TSH 2.56 ± 1.28 mIU/mL,
sT3 1.14 ± 0.55 ng/dL, sT4 2.23 ± 1.1 µg/dL olarak
saptand›. Olgular›n ortalama ESH ve CRP düzeyleri
normalin üzerinde, vitamin B12 düzeyi ise normalin alt›nda saptand›. Kad›nlarda ortalama ESH erkeklere göre istatistiksel olarak yüksek bulundu (42.6 ± 31.2
mm/saat, 35.6 ± 51.1 mm/saat, p= 0.012). Kad›nlar
ve erkekler aras›nda demir, ferritin, folat ve vitamin
B12 aç›s›ndan fark saptanmad›. Kad›nlarda ortalama
TSH erkeklere göre anlaml› olarak yüksek bulundu (3.5
± 10.8 mIU/mL, 1.4 ± 1.7 mIU/mL, p= 0.002) sT3 ve
sT4 seviyeleri aç›s›ndan fark yoktu.
On befli kad›n, 16’s› erkek toplam 31 (%6.2) olguya
acil hemodiyaliz yap›ld›. Ayr›ca 14 (%2.8) olguya beslenme tüpü ve üç olguya perkütan enterogastrostomi
(PEG) tak›ld›.
TARTIfiMA
Çal›flmam›zda olgular›n ortalama yafl› 77.4 y›l idi.
Bu, son befl y›l içinde ülkemiz genelinde 65 yafl ve üstü
nüfusun art›fl›yla aç›klanabilir. Nüfus ve Vatandafll›k
‹flleri Dairesinin 2005 y›l› verilerine göre Türkiye’de 65
yafl ve üstündeki nüfusun %41’i erkek, %59’u kad›nd›r
(3). Bizim çal›flmam›zda olgular›n %56.8’i kad›n,
%43.2’si erkekti.
Daha önce yap›lan çal›flmalarda geriatrik olgularda
sa¤l›k sorunlar›n›n ço¤u dahili branfllar› ilgilendirmektedir (10). Çal›flmam›zda incelenen olgular›n %36’s› iç
hastal›klar› poliklini¤i, %64’ü acil servis üzerinden yat›r›lm›flt›. Yap›lan çal›flmalarda geriatrik bireylerde
akut faz proteinlerinin yükseldi¤i belirtilmifltir (11-13).
Ballou ve arkadafllar› ileri yafl ile akut faz proteinleri
aras›ndaki iliflkiye yönelik yapt›klar› çal›flmada CRP ve
fibrinojen düzeylerini geriatrik yafl grubunda gençlere
göre anlaml› olarak yüksek bulmufllard›r ve bunu fizyolojik yafllanmayla iliflkilendirmifllerdir (13). Çal›flmam›zda da ortalama ESH ve CRP de¤erleri benzer olarak
107
Saraç S, Erzurum C, Suher M.
Characteristics of Hospitalized Geriatric Patients
yüksek bulunmufltur. Bu fizyolojik yafllanmaya veya incelenen olgular›n yaklafl›k hepsinde en az iki adet kronik hastal›k olmas›na ba¤lanabilir.
Yafll›larda anemi s›k görülen bir sa¤l›k problemidir.
Guralnik ve arkadafllar›n›n ABD’de geriatrik hastalarda anemi prevalans› üzerine yapt›klar› çal›flmada yafll›
anemik hastalar›n üçte birinde kronik hastal›k anemisi
oldu¤unu göstermifllerdir (14). Bizim çal›flmam›zda
hastalar›n ortalama hemoglobin düzeyi 10 g/dL olarak
tespit edildi ve en s›k anemi nedeni kronik hastal›k anemisi olarak saptand›.
Geriatrik olgularda elektrolit düzensizliklerini gösteren çal›flmalar vard›r (15-17). Çal›flmam›zda ortalama elektrolit de¤erleri normal bulunmas›na ra¤men en
s›k görülen elektrolit düzensizli¤i hiponatremi olarak
belirlenmifltir (%6.8). Passare ve arkadafllar›n›n 75 yafl
üzeri 1558 hastada yapt›¤› çal›flmada da benzer olarak
en s›k görülen elektrolit bozuklu¤u hiponatremi olarak
saptanm›flt›r (15).
Atriyal fibrilasyon prevalans› incelenen topluma
ba¤l› olarak önemli de¤ifliklikler göstermektedir. Geriatrik olgularda atriyal fibrilasyona s›k rastlan›lmaktad›r (18). Çal›flmam›zda atriyal fibrilasyon oran› %15
idi. Kad›n ve erkek olgular aras›nda anlaml› fark saptanmad›.
Çal›flmam›zda BK‹ göz önüne al›nd›¤›nda malnütrisyonu olan hasta tespit edilmemekle birlikte BK‹ artt›kça albumin seviyelerinde art›fl oldu¤u bulundu. Bu da literatürde malnütrisyonu olan hastalarda albumin seviyelerinin düflük bulunmas›yla koreledir (19).
Lowenstein ve arkadafllar›n›n çal›flmas›nda geriatrik olgularda en s›k görülen hastal›klar artrit (%52), hipertansiyon (%52), akci¤er hastal›¤› (%32) ve kalp
hastal›¤› (%21) olarak s›ralanm›flt›r (20). Ülkemizdeki
bir çal›flmada %64.3’ünde hipertansiyon ve kalp yetmezli¤i, %13.1’inde diabetes mellitus oldu¤u bildirilmifltir (21). Çal›flmam›zda olgular›n %98.4’ünde diabetes mellitus, hipertansiyon, hiperlipidemi, osteoporoz,
guatr ve Alzheimer hastal›klar›ndan en az ikisi mevcuttu. Kad›nlarda diabetes mellitus tan›s›n›n fazla olmas›
ortalama BK‹’nin erkeklere göre yüksek olmas›na ba¤lanabilir.
Atherton ve arkadafllar› hasta kabul say›s›n›n yaz
aylar›nda, Diehl ve arkadafllar› ise may›s-a¤ustos aylar› aras›nda artt›¤›n› bildirmifllerdir (22,23). Biz ise k›fl›n
108
hasta say›s›n› fazla, ilkbaharda az olarak bulduk. Çal›flmam›zda k›fl aylar›nda yat›fllardaki art›fl›n CRP düzeyleri de yüksek oldu¤u için infeksiyon hastal›klar›na ba¤l› olabilece¤i düflünüldü.
Çal›flmam›zda yat›flta kad›nlar ortalama üç, erkekler ise 2.5 çeflit ilaç kullanmaktayd›. Taburculukta kad›nlarda bu say› 6.7, erkeklerde 5.5 idi. Yap›lan çal›flmalarda bu say› ortalama 2.23 ve üzerinde bulunmufltur (24-26).
Klini¤imizde mortalite oranlar› kad›nlarda %7.7,
erkeklerde %7.4 idi. Eksituslar hastaneye yat›fltan
sonraki iki gün içinde gerçekleflti. Bu hastalar›n ortak
özellikleri ilk gelifllerinde genel durumlar›n›n bozuk ve
birden çok hastal›klar›n›n olmas›yd›.
Hastanede ortalama kal›fl süresi sekiz gün idi. Bu
durum hastalar›n birden fazla kronik hastal›¤›n›n olmas› ve tetkik ve tedavi sürelerinin ortalama sekiz günü
bulmas›yla iliflkili olabilir.
Sonuç olarak; yafll› hastalar›n sosyodemografik
özellikleri ve sorunlar›n›n belirlenmesi, hastal›klar›n
önlenmesi ve erken tespiti, mortalitenin azalt›lmas›nda
önemlidir. Böylece yafll› nüfusun yaflam kalitesi art›r›labilecektir.
KAYNAKLAR
1.
Akgün S, Bakar C, Budako¤lu ‹. Dünyada ve Türkiye’de yafll› nüfus e¤ilimi, sorunlar› ve iyilefltirme önerileri. Türk Geriatri Dergisi 2004; 7: 105-10.
2.
WHO. Health of the elderly. Tecnical Report Series 1989; 779,
Geneva.
3.
Türkiye ‹statistik Kurumu. Türkiye ‹statistik Y›ll›¤› 2004; 5: 39.
4.
Erdal R. Birinci Basamakta Yafll›lar›n Sorunlar›. Sürekli T›p E¤itimi Dergisi 1996; 5: 332-41.
5.
Ferrell BA. Acute and chronic pain. In: Cassel CK. Leipzig RM.
Cohan HJ. Larson EB. Meier DE (eds). Geriatric Medicine an Evidence-Based Approach. 4th ed. 2003: 323-43.
6.
Ünsal A, Çevik AA, Metintafl S, Arslantafl D, ‹nan OÇ. Yafll› hastalar›n acil servis baflvurular›. Geriatr J 2003; 6: 83-8.
7.
Kutsal YG. Yafll›larda çoklu ilaç kullan›m›. Türk Geriatr J 2006;
9: 37-44.
8.
Singal BM, Hedges JR, Rousseau EW, Sanders AB, Berstein E,
McNamara RM, et al. Geriatric emergency patient visits part I:
Comparison of visits by geriatric and younger patients. Ann
Emerg Med 1992; 21: 802-7.
9.
Iwata M, Kuzuya M, Kitawaga Y, Iguchi A. Emergency department use by nonagenarian patients. Geriatr and Geront Int
2006; 6: 25-31.
Akad Geriatri 2012; 4: 104-109
Saraç S, Erzurum C, Suher M.
Yatarak Tedavi Gören Geriatrik Hastalar›n Özellikleri
10. Hayes KS. Challenges in emergency care: the geriatric patient.
Geriatric assesment in the emergency department. J Emerg
Nurs 2000; 26: 430-5.
11. Milman N, Gradual N, Andersen HC. Acute phase reactants in
the elderly. Clin Chim Acta 1988; 176: 59-62.
12. Woo J, Arumanayagam M, MacDonald D, Woo KS. A comparison of the acute-phase in middle aged and elderly patients.
Postgrad Med J 1989; 65: 7-9.
13. Ballou SP, Lozanski FB, Hodder S, Rzewnicki DL, Mion LC, Sipe
JD, et al. Quantative and qualitative alterations of acute-phase
proteins in healthy elderly persons. Age Ageing 1996; 25: 22430.
14. Guralnik JM, Eisenstaedt RS, Ferrucci L, Klein HG, Woodman
RC. Prevalence of anemia in persons 65 years and older in the
United States: evidence for a high rate of unexplained anemia.
Blood 2004; 104: 2263-8.
15. Passare G, Viitanen M, Törring O, Winblad B, Fastbom J. Sodium and potassium disturbances in the elderly: prevalence ans
association with drug use. Clin Drug Invest 2004; 24: 535-44.
16. Sharma H, Pompei P. Antidepressant-induced hyponatremia in
the aged. Drug Aging 1996; 8: 430-5.
17. Schwab M, Röder F, Mörike K, Thon KP, Klotz U. Drug-induced
hyponatremia in elderly patients. Br J Clin Pharmacol 1999; 48:
105-6.
18. Braunwald E, Cannon CP, Blomkalns AL. Practical implementation of the guidelines for unstable angina/non-ST-segment elevation myocardial infarction in the emergency department: a scientific statement from the American Heart Association Council
on Clinical Cardiology. Circulation 2005; 111: 2699-710.
Akad Geriatri 2012; 4: 104-109
19. Malvy DJM, Arnaud J, Burtschy B, Sommelet D, Leverger G,
Dostalova L, et al. Antioxidant micronutrients and childhood
malignancies during oncological treatment. Med Pediatr Oncol
1997; 29: 213-7.
20. Lowenstein SR, Crescenzi CA, Kern DC, Steel K. Care of the elderly in the emergency department. Ann Emerg Med 1986; 15:
528-35.
21. Ayd›n ZD. Yafllanan dünya ve geriatri e¤itimi. Türk Geriatri Dergisi 1999; 2: 179-87.
22. Atherton WG, Harper WM, Ambrams KR. Ayear’s trauma admissions and the effect of the weather. Int J Care Injured 2005;
36: 40-6.
23. Diehl AK, Morris MD, Mannis SA. Use of calendar and weather
data to predict walk-in attendance. South Med J 1981; 74: 70912.
24. Dwiedi S, Singh G, Agarwal MP. Profile of hypertension in elderly subject. J Assoc Physicians India 2000; 48: 1047-9.
25. Simon LA, Tett S, Simon J, Lauchlan R, McCallum J, Friedlander Y, et al. Multiple medication use in the elderly: use of prescription and non-prescription drugs in on Australian Community
setting. Med J Aust 1992; 157: 242-6.
26. Hanlan JT, Fillenbaum GG, Buchett B, Wall WE Jr, Service C,
Blazer DG, et al. Drug use pattern among black and non-black
community dwelling elderly. Ann Pharmacother 1992; 26: 67985.
109