El Kitabı

El Kitabı
En Vogue – Genç kadın öğrencilere çekici bir
adım olarak özel tasarlanmış eğitim programı
© 2011
Bu yayın “isteğe uygun olarak
hazırlanmış bir eğitimsel program olup
genç kadın öğrenciler için ilgi çekici bir
platform yaratmak amacı güden ve
Avrupa Komisyonu ile ortaklaşa
fonlanan bir proje (n° 503248-LLP-12009-1-AT-GRUNDTVIG-GMP) olan
‘En Vogue - Genç kadın öğrencilere
çekici bir adım olarak özel tasarlanmış
eğitim programı’. Bu iletişim sadece
yazarların görüşlerini yansıtmakta
olup, içerdiği bilginin herhangi bir
şekilde kullanılmasından Komisyon
sorumlu tutulamaz.
Proje ortaklığı aşağıda belirtilenler
arasında oluşturulmuştur:
BEST
Institut
fürberufsbezogene
Weiterbildung und Personaltraining
GmbH,
Vienna
(AT)
–
proje
koordinatörü
Volkshochschule im Landkreis Cham
e.V., Cham (DE)
IRFA Sud, Montpellier (FR)
IAL Emilia Romagna, Bologna (IT)
SURT, Barcelona (ES)
Folkuniversitetet, Kristianstad (SE)
Careers Europe, Bradford (UK)
Çankırı Karatekin Üniversitesi Meslek
Yüksekokulu, Çankırı (TR)
Proje hakkında daha
www.envogue-project.eu.
bulunabilir.
fazla bilgi
adresinde
İçindekiler
Giriş
4
Kısım 1 – Bu Proje ve doküman hakkında
5
Bölüm 1 – Projenin Misyonu
5
Bölüm 2 – Bu Dokümanın Geri Planı ve Yapısı
7
Bölüm 2: Hedeflenen öğrenciler hakkında
10
Kısım 3 – Toplumda ve iş gücü piyasasında cinsiyet bazında eşitsizlik
mevcut mudur?
10
Kısım 4 – Nihai Faydalanıcının dünyasının ve durumunun tarifi
17
Bölüm 3: Metodolojik Bilgi
21
Kısım 5 – Eğitim Felsefeleri. Konuya Giriş
21
Bölüm 6 – Yaratıcılığı artırıcı teknikler
33
Kısım 4: Beceriler ve yetkinlik odağı
37
Bölüm 7 – Ana yetkinlikler ve aktarılabilir beceriler
37
Bölüm 8 – Girişimcilik Ruhu
40
Bölüm 9 – Kritik Başarı Faktörleri
44
KISIM 5: Son sözler
48
Bölüm 10 – Sonuçlar ve Uygulama sorunları
48
Ekler
51
Terimler Sözlüğü
51
Teşekkür
52
Giriş
En Vogue, girişimcilik ruhunun genç bireylerde moda, yaratıcı düşünce ve girişimcilik
eğitmenliği aracılığı ile canlandırılması fikri ile geliştirilen bir projedir. Genç zihinler, öğrenme
şevkini canlı tutmak için yeni ilham verici fikirlere ihtiyaç duyar. Söz konusu bu türde fikirler,
En Vogue ürünleri tarafından yenilikçilik, yaratıcılık ve bağımsız öğrenmeye artan güven
aracılığı ile teşvik edilir.
En Vogue materyallerini uygulamakta olan öğretmenler, eğitmenler ve rehber danışmanlar,
öğrenmeye yeni ilgiyi canlandırmak üzere bu fikirler aracılığı ile teşvik ve motive edilebilir.
Burada önem arz eden husus, 18 ila 25 yaş arasında dezavantajlı, düşük seviyede eğitim
almış genç kadın öğrencilere eğitim temin etmekte olanların öğretme ve öğrenme şevkini
canlı tutabilmek için kendilerine destek ve esinlenecekleri fikirlerin sağlanması lazımdır. Söz
konusu bu yaklaşım En Vogue Projesi içinde benimsenmiş bulunmaktadır. Şimdiye kadar
okulda ve / veya alışıldık eğitim verme yöntemleri ile can sıkıcı ve şevk kırıcı deneyimlerden
geçen Kadın öğrencilerin şevkini yeniden canlandırmayı mümkün kılacak ürünler projede
mevcut bulunmaktadır.
Ürünler
En Vogue El Kitabı ve Alet Kutusu iş gücü piyasasındaki (veya iş gücü piyasasına
girmekte olan) genç kadın öğrencileri güçlendirmek üzere gerekli olan bilgiyi yaratıcı bir
şekilde öğretmeyi mümkün kılacak desteği sağlayan başlıca iki üründür. Bu doküman, yani
En Vogue El Kitabı, öğretmenlere, eğitmenlere ve rehber danışmanlara bir hedef grup ile
çalışmak için mevcut en etkin yol üzerine tavsiyede bulunmaktadır. El Kitabı aynı zamanda
farklı öğretme stilleri üzerine bilgi vermekte ve kadın öğrencilerin girişimcilik ruhunu uyarmak
için onları moda dünyasına davet etmek sureti ile modern bir yaklaşım sunmaktadır. Alet
Kutusu ise işbu doküman ile yakından ilişkili olarak işlev görmekte, muhtelif aydınlatıcı
materyaller, örnek modeller, yazılı materyaller ve desteğin yanı sıra sınıf ortamında
gerçekleştirilecek farklı türde faaliyetler için planlar ve tarifler de temin etmektedir.
İlave yayınlar www.envogue-project.eu adresinde bulunabilir.
EL KİTABI
© 2011
-4-
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
Kısım 1 – Bu Proje ve doküman hakkında
Bölüm 1 – Projenin Misyonu
En Vogue projesi genel olarak kadınların
tüm
Enformasyon
Teknolojisi
(IT)
sektöründe
–
öğrenim
ve
eğitim
programlarından üniversite, endüstri ve
bağımsız iş gücü piyasası dâhil, sektörde
yüksek performans gösterenlere kadar önemli oranda az temsil edilmekte olduğu
nosyonundan hareketle oluşturulmuştur.
Sonuç iki yönlü dezavantajı ortaya
koymuştur: bir tarafta bunun anlamı
ekonomi için yetenek eksikliği demekken
diğer taraftan, iş gücü piyasasına girmekte
olan kadınlar için imkân eksikliği veya daha
geniş bir topluma katılımda bulunanlar için
ise bilgiye daha az erişim anlamına
gelmektedir.
Ortaklık tarafından masa başı ve sahada
gerçekleştirilen araştırmalar1 hem IT’ye
erişim hem de IT’nin kullanımı açısından ve
aynı zamanda bağımsız işçi olarak iş gücü
piyasasına girmede daha hala bir cinsiyet
farkı olduğunu teyit eder niteliktedir. Mevzu
bahis bu durum özellikle sosyal olarak
dezavantajlı genç kadınlar veya okulda
daha iyi vasıflandırma elde etmeye muktedir
olamayan düşük eğitim düzeyindekiler için
gerçektir ve kritik önem taşımaktadır. Daha
önce belirtildiği üzere son yıllarda ortaklar
(2006 – 2008) tarafından gerçekleştirilen
masa başı ve saha araştırmaları, AB’de 16
ile 24 yaş arasındaki bireylerde olağan
Internet kullanımında %18 artış olduğunu
göstermiştir2. Internet’in bu şekilde sık
kullanımı, daha genç kuşağın ister kadın
veya ister erkek olsun yeni teknolojiler
hakkında bazı bilgilere sahip olarak
büyüdüklerini göstermektedir. 25 – 54 yaş
grubunda, kadınlar ve erkekler arasında
günlük Internet kullanımı açısından fark
daha önce belirtilen yaş grubuna göre daha
geniştir (yüzde 5 puana mukayese ile yüzde
7 puan). Genişlemiş hali ile Avrupa
Birliğinde3 kadınlar için ortalama %47
erkekler için ise %54’tür4. Daha önce
bilgisayar ve Internet kullanmakta olan
kadınlar ve erkekler arasında bir açıklık
olduğu gözlemlenmiş olup bahse konu
edilen bu açıklık yaş ile birlikte artmakta
olmasına rağmen bir yıldan diğerine artış
daralmaktadır. Temel bilgisayar becerilerine
baktığımız zaman, daha da büyük bir açıklık
görmek mümkündür. 2006 yılında 16 – 24
yaş arasındaki genç erkeklerin hemen
1
En Vogue projesinin saha analizi evresi boyunce söyleş ve odak grupları aracılığı ile
farklı ülkelerden 200’den faza insane ile irtibatta bulunulmuştur. Bu ülkelere Avusturya,
Almanya, Fransa, İspanya, İtalya, İsveç, Türkiye ve İngiltere dahildir. 130 genç kadın ve
eğitmen, öğretmen, danışman ve müşavirler gibi 87 uzmandan oluşan farklı paydaşların
bir araya getirildiği ve hedefin öğrenme sürecini kapsayan örneklemeye dahil edilen
kişiler Proje tarafından derinlemesine niceliksel bilgi toplanmak üzere ele alınmış ve
yapısal anketler kullanılarak röportaj yapılmıştır.
2
Avrupa Komisyonu, Bilgi Toplumu ve Medya, Kadınlar ve ICT Durum Raporu 2009,
Mart 2010
3
AB (Bulgaristan ve Romanya hariç)
4
Aynı eserde
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
hemen %50’si kadınların %30’u ile
mukayese edildiğinde yüksek becerilere
sahip olarak dikkate alınmıştır; genişlemiş
hali ile Avrupa Birliği için ortalama,
kadınlarda %30 ve erkeklerde ise %48’dir 5.
Bahse konu edilen bu hedef grubun söz
konusu alanlara katılımını teşvik etmek
sureti ile onların iş gücü piyasasında daha
iyi imkânlara erişimini ve ayrıca sosyal
becerilerinin geliştirilmesini mümkün kılmak
Avrupa için aşılması gereken bir engeli
temsil etmektedir.
Girişimcilik
beceri
alanları
mesela,
yenilikçilik, yaratıcılık, risk yönetimi ve risk
alınması gibi belli bir seri kabiliyet
gerektirmekte
olup
aynı
zamanda
“yapabilirim” ve “yapmak istiyorum” fiillerini
içeren
davranış
biçimi
de
gerekli
bulunmaktadır. Ayrıca gelişmekte olan
finansal kabiliyetler ile ekonomik anlayış ve
iş anlayışı üzerine odaklanmak için de bir
ihtiyaç mevcuttur.
Bu proje için gerçekleştirilen araştırmaların
ortaya koyduğu gibi, bağımsız iş gücü
sektörü boyunca kadınların yeteri kadar
temsil edilmemesi genel bir sorun olarak
kendini göstermektedir. Genişlemiş hali ile
Avrupa Birliğinde, istatistikler erkeklerin
kadrolu çalışmak yerine serbest çalışmayı
tercih etmelerinin daha olası olduğunu
göstermiştir. Gerçekten de ankete tabi
tutulan insanlar arasında kadınların %39,4’ü
erkeklerin %50,2’si ile mukayese edildiğinde
serbest çalışmayı tercih edeceklerini
belirtmişlerdir6. AB’nin, yetenek ve yeni iş
imkânlarına toplu bir yatırımı olarak kadın
girişimciliğini artırmak ve teşvik etmek için
cinsiyetler arasındaki bahse konu bu
farklılığın üstesinde gelmesi gerekmektedir.
Söz konusu durumu daha iyi bir hale
getirebilmek için En Vogue projesi, kadın
5
Aynı eserde
Avrupa Komisyonu, Flash Eurobarometer, AB Girişimcilik Anketi (25 Üye Devlet), ABD,
İzlanda ve Norveç, Analitik Rapor, Saha çalışması: Ocak
6
EL KİTABI
© 2011
-5-
öğrencilerin IT ve ilgili iş konularına
katılımını motive etmek ve artırmak ve genç
işsizler, etnik azınlıklar gibi toplumun
kenarlarında
yaşamakta
olanlar
ile
dezavantajlı koşullar ve alanlarda yaşayan
kadınlar arasında genel olarak görülen bir
fenomen olan “eğitimin terk edilmesini”
engellemek
için
yetişkin
eğitiminde
uygulanmak
üzere
pratik
stratejiler
öngörmektedir.
Bahse konu edilen belli hedef gruplar
üzerinde odaklanılması ile En Vogue projesi
eğitimin elde edilmesine engel teşkil
edebilecek faktörleri ilk önce anlamayı ve
bunlara değinmeyi hedeflemektedir. Daha
sonra ise, genç kadın öğrencilerin IT işi ile
ilgili yetkinlikleri kazanmalarını sağlamak
üzere çekici bir yaklaşım temin edilmesi
amaçlanmaktadır. Proje genç kadınların ilgi
alanlarını
yansıtan
eğitim
içeriği
kullanmaktadır.
En Vogueöğrenmeye merakın yön verdiği
bir yaklaşım üzerine odaklanmakta ve genç
kadın öğrencilerin ilgi alanlarını eğitimsel
çabanın
başlangıç
noktası
olarak
almaktadır. Bu yaklaşım genç kadın
öğrencilerin ilgi alanlarına saygı gösteren
uygun bir kurs tasarımının, IT ve işletme
kursları için motivasyonu, bunlara katılımı ve
başarıyı artırdığını varsaymaktadır. Ortaklık
tarafından gerçekleştirilen anket, hedef
grubun moda dünyasına ve moda ile ilgili
konularda büyük ilgisi olduğunu ve bahse
konu edilen bu hususların kendi eğitim
faaliyetlerine dâhil edilmesinden memnun
olacaklarını
ortaya
koymuştur.Moda
cinsiyetlerin kalıplaşmış örneklerine hitap
ediyormuş gibi algılanabilir fakat aslında bu
eğitim ortamlarında güveni oluşturan
unsurları
dâhil
eden
bir
stratejiyi
yansıtmaktadır. Detaylı olarak bakıldığında,
yapılan anketin sonuçları göstermektedir ki
modaya olan ilgi birçok genç kadını ve
özellikle okulu erken bırakanları öğrenmeye
itmekte ve bu şekilde eğitim sürecinin sair
surette dışında kalacak olan kadın gruplarını
eğitime angaje etmektedir. Gerçekte,
geleneksel eğitim yöntemlerinin öğrenmek
için bir ilgi uyandırması çok muhtemel
değildir ve moda konusunun kullanılması
eğitimde başarı elde edilmesini sağlayacak
koşulların yaratılmasında faydalı olabilir.
Öğrenme ile ilgili görevler özellikle okulda
olumsuz
deneyimden
geçmiş
olan
öğrenciler için daha angaje edici olmaktadır.
Kurs içeriği ve katılımcıların ilgi alanları
arasında bir bağlantı bulmak son derece
önemlidir. Projenin masa başında ve
sahada gerçekleştirilen araştırmalarına göre
birçok kadın IT ve / veya işletme ile ilgili
konulara
eğitimlerinde
ilgi
bile
EL KİTABI
© 2011
-6-
göstermemektedirler çünkü bu konular
kendilerinin ilgisini çekmemekte ve / veya
kendileri ve yaşamları ile alakalı olarak
algılanmamaktadır. Hedef grupların ilgi
alanlarına hitap eden ve / veya onların
yaşamları ile alakalı olan IT ve işletme /
girişimcilik ile ilgili olan konuların bulunması
bu hususta asli önem taşımaktadır. Ankete
katılan bazı genç kadınların bu konuda
söyledikleri
bunu
göstermektedir,
“Hayatımda nasıl kullanacağımı bilmeden
öğretilenleri öğrenmem mümkün değildir”,
“Yaratıcı olmak istiyorum ve kendi
kıyafetlerimi kendim yapmayı isterim”,
“Moda ile ilgileniyorum. Toplumda modaya
uygun giyinmelisiniz.”
Bu nedenle ortaklığın görüşü öğrenmenin
eğlenceli, ilgiyi angaje edici nitelikte,
zorlayıcı
ve
aynı
zamanda
ödüllendiriciolması ve bundan faydalanacak
olan nihai kişinin hayatı ile alakalı olması
gerektiği şeklindedir.
Bahse konu bu gözlemler bazında, En
Vogueprojesinin başlıca ürünleri olan El
Kitabı veAlet Kutusu, yetişkinlere eğitim
tedarik edenler ve bunların personelinin
dezavantajlı ve kalifiye olmayan genç
kadınlar ile ilgilenmelerine ve onlara didaktik
bir geçmiş temin etmeye ve moda dünyası
ile bağdaştırmak suretiyle öğrenci olarak IT
ile ilgili becerilerini ve aynı zamanda
girişimcilik ruhlarını geliştirmeleri için
gereken araçlara değinmektedir.
Öğrencinin motivasyonunu olumlu şekilde
yönlendirmek ve dezavantajlı öğrencilerde
olumlu motivasyonu geliştirmek genellikle
zor olduğu için, En Vogue kavramını
eğitimsel ve rehberlik sağlayan danışmanlık
faaliyetlerine dâhil etmek sureti ile
öğretmenler / eğitmenler ve öğrenci
danışmanları öğrencinin eğitim faaliyetlerine
katılımını
kolaylaştırabilir,
başarılarını
arttırabilir ve uzun dönemli bir etki olarak,
istihdam
edilebilme
ihtimallerini
fazlalaştırabilir.
İlgi alanına odaklı pedagojik materyalin
kullanılması,
sair
surette
yenilikçi
yaklaşımları ve bunlara dâhil edilmiş IT ve
işletme
ile
ilgili
içeriği
/
yönleri
reddedecekken, öğrencileri aktif olarak IT ve
girişimcilik gibi konulara angaje etmeyi
mümkün kılar.
En Vogueyaklaşımı sayesinde, öğrenciler
yaratıcılıkları,
yeniliğe
açıklıkları
ve
girişimcilikleri açısından teşvik edilmekte ve
geçmişteki olumsuz öğrenme deneyimlerine
alternatif
öğrenme
kavramları
ve
yöntemlerinde deneyim elde etmektedirler.
Bir sonraki bölüm bu dokümanın yapısı
hakkında detaylı bilgi temin edecektir.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
Bölüm 2 – Bu Dokümanın Geri Planı ve Yapısı
AB Enformasyon ve İletişim Teknolojisi
(ICT) sektöründe yeniliğin desteklenmesi ve
aynı zamanda yeniliğin küçük işletmelere
girmesini mümkün kılmak amacı ile dijital ve
girişimcilik becerilerinin geliştirilmesi üzerine
odaklanılmasını önermektedir. İlaveten, IT
ile ilgili becerilerin yanı sıra eğitim ve yaşam
boyu
sürecek
öğrenme
politikaları
içingirişimcilik de önemli bir AB hedefi teşkil
etmektedir. Gerçekte, bu konular ekonomi
için iş imkânı yaratmada bir esneklik ve
yenikçilik kaynağı olarak görülmesinin yanı
sıra bireysel gelişme, tatmin ve vatandaşlık
açısından
önemli
bir
imkân
da
oluşturmaktadır. En Vogue projesi için
gerçekleştirilen
araştırmaların
ortaya
koyduğu ve Avrupa’dan elde edilen
istatistiklerin gösterdiği üzere genelde
kadınlar önem arz edecek derecede IT
sektörü ve serbest meslek sektöründe yeteri
kadar temsil edilmemekte olup bu nedenle
hala daha söz konusu tavsiyeleri yerine
getirmekten oldukça uzak bulunmaktayız.
Projeyi mümkün olduğunca etkin kılmak
amacı ile araştırma farklı ülkelerin eğitim
alanındaki inisiyatiflerinide incelemiş ve
kadın öğrencilerin IT ve ilgili iş konularına
katılımını motive etmek ve artırmak ve genç
işsizler, etnik azınlıklar gibi toplumun
kenarlarında
yaşamakta
olanlar
ile
dezavantajlı koşullar ve alanlarda yaşayan
kadınlar arasında genel olarak görülen bir
fenomen olan “eğitimin terk edilmesini”
engellemek amaçlanmıştır. Bunun çok yönlü
bir problem olduğu hakkında görüş birliği
mevcuttur ve En Vogue projesi kadın
öğrencileri hedefleyen ve onlara iş gücü
piyasasında daha iyi imkânlara erişim ve
sosyal becerilerini geliştirme imkânı veren
gereğinden fazla programı ve inisiyatifi
ortaya çıkartmıştır.
Bahse konu edilen bu programlar ve
inisiyatifler
daha
detaylı
kariyer
tavsiyelerinden danışmanlık inisiyatiflerine,
deneme bazında iş yerleştirmelerine ve
sadece kızlar için olan bilim ve teknoloji
kurslarına kadar geniş bir yelpazede
değişmektedir. Söz konusu programların
çoğunluğu
cinsiyet
bazında
ayırımın
üstesinden gelmek ve kadınlar için
mesleksel imkânların artırılması üzerine
odaklanmaktadır.
Bu programlardan birçoğu başarılı bir
şekilde genç kadınları, kadınların meslek
alanlarının geleneksel olarak dışında kalan
formasyonlar ve meslekler seçmeye teşvik
etmiştir. Yine de, yıllardır söz konusu
programların
kullanılıyor
olmasına
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
rağmengeleneksel erkeklere ait alanlara
girmeyi başarabilen kadınların sayısı hala
daha çok azdır (sadece oldukça bağımsız
düşünenler için). Bununla birlikte, söz
konusu alanlar, okul çalışmalarından
etkilenmemiş ve bu tür çalışmaları kendi ilgi
alanları ve arzuları ile alakasız görüp
ilaveten eğitim veya öğrenim fikrine sıcak
bakmayan olağan genç bir kadını çekmekte
veya angaje etmekte zorlanmaktadır.
En Vogue projesinin amacı, genç kadın
öğrencilerin IT ve işletme ile ilgili yetkinlikler
elde etmesi için çekici bir yaklaşım
geliştirmek üzere ki bahse konu yaklaşım
atipik genç bir kadın yerine olağan bir genç
kadını angaje edecektir, söz konusu
programlar / inisiyatiflerin hem başarısı ve
hem de Başarsızlıklarından ders almaktır.
Projenin
çekirdeğinde,
öğrencilerin
başarısının başlangıç noktası olarak genç
kadın öğrencilerin mevcut ilgi alanlarını
almak arzusu yatmaktadır. Daha önce
belirtildiği üzere, moda ve moda ile ilgili
konular bu çalışmanın odak noktası olarak
gelişigüzel bir şekilde seçilmemiştir çünkü
proje
konsorsiyumu
tarafından
gerçekleştirilen saha araştırması söz
konusu
konuların
hedef
lehtarları
derinlemesine angaje ettiğini göstermiştir.
Bu El Kitabı ve Alet Kutusumateryalinden
de açıkça görüleceği üzere En Vogue
projesi motivasyonun, katılımın ve başarının
desteklenmesi için uygun kurs tasarımının,
genç kadın öğrencilerin ilgi alanlarına
gerçekten duyulan saygıya ve ilgi alanlarının
geçerli kılınmasına dayanması gerektiği
inancını baz almaktadır.
Eğer amaç genç kadın öğrenciyi eğitim
sürecinin tam merkezine yerleştirmek ve
hem onu hem de kendine saygısını
güçlendirmek ise, geleneksel pedagojik
yöntemlerin etkili olmayacağı açıktır ve
öğretmenler ve eğitmenlerin genç kadın
öğrencilere ulaşmak üzere yeni yollar
yaratmaları gerekmektedir.
“
Bu hedef gruba eğitim sürecinde eşlik
edilmesi ve kendi kendine yönlendirilen
gelişmelerinde destek verilmesi lazımdır.
Söz konusu grup mensupları üzerinde
bütünsel,
katılımcı
ve
deneysel
yaklaşımların kullanılması tercih sebebidir.”
(Bir eğitim uzmanının kotasyonu.)
En Vogue projesinin anahtar noktası
eğitimcilerin öğretecekleri şeyleri aktarma
yollarını değiştirmektir. Bu türde bir hedef
için öğrenmenin eğlendirici ve öğrenciyi
angaje
edici
bir
deneyim
olması
gerekmektedir. Gerçekten de, bahse konu
EL KİTABI
© 2011
-7-
edilen anketlere dâhil olan uzmanlar, açık
bir şekilde, katılımcılar için karmaşık fikirleri
veya yetkinlikleri ilginç hale getirmenin zor
bir iş olduğunu kabul etmektedirler. Fakat
eğer
eğitmenler
öğrencilerin
kendi
yaratıcılıklarını
ve
hayal
güçlerini
kullanmalarını mümkün kılabilirlerse, elde
edilecek pedagojik başarı son derece etkili
ve bireyler için faydaları uzun süreli
olacaktır.
İlaveten
gerçekleştirilen
araştırma
faaliyetleri esnasında, okuldan çok az veya
hiç bir vasfa sahip olmadan ayrılan genç
kadınların girişimcilik becerileri ve IT
yetkinliklerini geliştirmeyi hedefleyen En
Vogue
ana
ürünlerinin
geliştirilmesi
safhasında kullanılabilecek didaktik araçlar
ve fikirler açısından En Vogue ortaklığı
ayrıca en iyi uygulamalara da bakmıştır.
Daha önce de belirtildiği üzere, sonuçlar
öğrencileri motive etme ve onların öğrenme
başarılarını olumlu yönde etkilemenin
önemli bir yolunun öğrencilerin ilgi alanları
üzerine odaklanmak ve onların karşılıklı
etkileşimini
sağlamak
olduğunu
teyit
etmiştir.
Bu nedenle, En Vogue ana
ürünlerinin
(El
Kitabı
ve
Alet
Kutusu)uygulamada başlıca itici unsur,
öğrencilerin öğrenme sürecine aktif olarak
katma olasılığını artırmak üzere öğrenci
merkezli
ilgi
alanı
bazlı
öğretimin
kullanılması
olmuştur.
Yapılan
araştırmaların ortaya koyduğu gibi, en etkin
öğrenme, öğrencilerin kendileri için şahsi
anlam taşıyan ve alakalı konulara ve daha
önceki bilgileri ve ilgi alanlarına bağlantı
yapabildikleri
didaktik
faaliyetlere
odaklanma imkânları olduğunda mümkün
olmaktadır. Bu ayrıca eleştirisel düşünce ve
derinlemesine anlayışın gelişmesine de
yardımcı olmaktadır.
En Vogue El Kitabı ve En Vogue Alet
Kutusuözellikle kendi kendine yönlendirilen
ve kişiselleştirilmiş öğrenme süreci için
geniş kapsamlı kavramlar ve eğitim
materyali temin etmektedir. Buradaki odak
noktası öğrencinin yaratıcılık, özbilinçlilik,
bağlılık,
yenilikçilik
ve
girişimciliğinin
uyarılmasıdır. Ortaklık, “moda yolunun” belli
didaktik yaklaşımlar ile birlikte IT, girişimcilik
ve sosyal becerilerde eğitim vermek için son
derece etkili olduğuna inanmakta olup
bunun nedeni söz konusu hedef grup için
asli önem taşıyan şekilde güvenli ve
destekleyici bir ortamın yaratılmasıdır.En
Vogueürünleri, söz konusu genç kadınların
kendilerini başarısız hissetmelerine neden
olan en geleneksel resmi okul müfredatı ile
mukayese
edildiğinde
genç
kadının
öğrenme motivasyonunu artıracak olumlu
EL KİTABI
© 2011
-8-
koşulların oluşturulmasını amaçlamaktadır
(doğrudan sürece dâhil etmek, eğlence,
seçenek ve sosyal etkileşim sağlamak sureti
ile).
El Kitabının Bölümlerinin tarifi
Detaylı olarak En VogueEl Kitabı öğretim
ve eğitim tedarikçilerine ilgi çekici bir eğitim
gündemi geliştirebilmeleri için faydalı
unsurları cinsiyet eşitliğinin çeşitli yönlerini
dâhil etmek ve aynı zamanda genç
kadınların ilgi alanlarını yansıtan öğrenme
içeriğini sunmak sureti ile temin eder.
El Kitabının 2. Bölümü genç kızların
dünyası hakkında bilgi verir ve aynı
zamanda onların gereksinimleri, korkuları ve
belli alt grupların davranış biçimlerine genel
bir bakış sağlar. Ayrıca bu bölüm, başta IT
ve işletme ile ilgili konular olmak üzere
geleneksel eğitim kurslarına muhtelif
nedenlerle katılmaya isteksiz olan bu genç
insanlara
motivasyon
vermek
üzere
kullanılabilecek talimatları ve yaklaşımları
da içerir. İlaveten, onların iş gücü
piyasasının
gerçeklerinden
tamamen
haberdar olmasını sağlamak ve onlara ilgili
becerilerini geliştirme imkânı vermek sureti
ile Genç Kadın Öğrencilerin istihdam
edilebilirliklerini artırmaya çaba gösterir.
Bölüm 3 En Vogue projesinin altında yatan
pedagojik prensipleri tarif etmektedir. Kendi
kendine yönlendirmeli öğrenme (SDL),
gayri-resmi ve kooperatif öğrenme, akranlar
arası öğrenme ve özel ders alma üzerinde
özellikle durulmaktadır. Ayrıca bu bölümde
öğrencilerin yaratıcılıklarının, ilgi alanları ve
katılımlarının desteklenmesi ve teşvik
edilmesinde
ortamların
önemide
gösterilmektedir.
En Vogue El Kitabı sadece uygun öğretme
yöntemleri temin etmeye çaba göstermekle
kalmamakta fakat ayrıca sosyal olarak
dezavantajlı olan genç kadınların istihdam
edilebilirliğini artırmak anahtar yetkinliklerin
elde
edilmesi
üzerine
de
odaklanmaktadır.Bölüm
4projenin
kapsadığı başlıca yetkinlikleri ana hatları ile
belirtmekte ve analiz etmektedir.
El Kitabının son bölümü (Bölüm 5)
dokümanı ve ortaklığın deneyiminden elde
edilen sonuçları özetlemekteve En Vogue
araçlarının uygulanması ile ilgili sorunları
müzakere edip proje esnasında araçların
öncü testi ile ilgili geri bildirimde
bulunmaktadır.
El Kitabının teorik kavramlarını tamamlayıcı
nitelikte ve El Kitabına çapraz referansta
bulunan
En
Vogue
Alet
Kutusu
öğretmenlere ve eğitim tedarikçilerine pratik
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
pedagojik
araçların
bir
koleksiyonunusunmakta olup bunlardan her
biri öğrenme hedefleri, sınıf ortamında
gereken materyaller açısından detaylı olarak
tarif edilmiş ve uygulanmaları için görev
bazında talimatlar verilmiştir.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
www.envogue-project.eu
REFERANSLAR:
Avrupa Komisyonu,Bilgi Toplumu ve Medya, Kadın ve
ICT Statü Raporu 2009, Mart 2010
Avrupa Komisyonu, Flash Eurobarometer, AB
Girişimcilik Anketi (25 Üye Devlet), Amerika Birleşik
Devletleri, İzlanda ve Norveç Analitik Raporu, Saha
Çalışması: Ocak 2007, Rapor: Nisan 2007
EL KİTABI
© 2011
-9-
Bölüm 2: Hedeflenen öğrenciler hakkında
Kısım 3 – Toplumda ve iş gücü piyasasında cinsiyet bazında eşitsizlik
mevcut mudur?
Bu Kışımın amacı, kadın/erkek ve Avrupalı
perspektifinden genç kadınların karşı
karşıya kalacakları iş gücü piyasası
durumunu daha iyi anlamak üzere temel
cinsiyet ile ilgili bazı kavramları sunmaktır.
Toplumda kadın/erkek eşitsizliği? 7
Ataerkil sistem erkeğin kadın üzerinde erkek
servet, statü ve güç açısından hâkimiyet
kurduğu sosyal, politik ve ekonomik bir
organizasyonu teşkil eder. Bu hegemonik
cinsiyet modeli toplumu cinsiyet hiyerarşisi
bazında organize eder ve hem kadınlar hem
de erkeler için olumsuz sonuçlara sahiptir.
Ataerkil sistemin en önemli ifadelerinden bir
tanesi erkek egemenliği olup kişinin
dünyaya bakışının merkezine erkekleri ve
erkeklere ait görüşüyerleştirme uygulaması
olarak tarif edilir. Erkek egemenliği erkeklere
ait değerleri ve uygulamaları norm / kural
olarak kabul eder.
Ataerkil sistem içinde ve bu sistemin
işlevsellik mekanizmalarını anlayabilmek
için cins ve cinsiyet arasında ayırım yapmak
önem taşımaktadır. Cins kadın ve erkek
arasındaki biyolojik farka değinmektedir.
Cins davranış biçimlerini, tutumları ve
değerleri belirlememektedir. Diğer taraftan
cinsiyet kadın ve erkek arasındaki farka
değinmektedir; bu “sosyal cinsiyettir”.
Cinsiyetin sosyal olarak yapılandırılması
sosyalleşme denen bir süreç aracılığı ile
kadın ve erkek tarafından öğrenilmekte,
özümsenmekte
ve
yeniden
oluşturulmaktadır.
Sosyalleşmetopluma hâkim olan kurallar ve
değerleri kadınlar ve erkeklerin özümsediği,
anladığı ve kabul ettiği bir süreçtir. Cinsiyet
ve cinsiyet rolleri işte bu süreç aracılığı ile
öğrenilir.
Cinsiyetin sosyalleşmesi her bir cins için
toplum tarafından kabul edilen değerleri,
tutumları ve davranış biçimlerini beslemekte
ve söz konusu bu cinsiyet normlarının
dışında
kalan
diğerlerini
ise
yasaklamaktadır. Bu şekilde davranmak,
cinsiyetin sosyalleşmesinin ataerkil değerleri
yeniden oluşturmasına neden olmaktadır.
Bu cins ayırımı yapan bir süreç olup
kadınlara karşı ayırım yapmakta ve onları
baskı altına almakta ve aynı zamanda
erkekleri de kısıtlamaktadır. İşte bu
sosyalleşme süreci vasıtası ile cinsiyetin
kalıplaşmış örnekleri muhafaza edilmekte ve
yeniden yaratılmaktadır.
Cinsiyetin kalıplaşmış örnekleriait oldukları
cins nedeni ile insanlara değerler ve
davranış biçimleri atfeden önceden edinilmiş
fikirler bazında belli bir cinse atanan bir seri
nitelikler
ve
belli
karakteristiklerdir.
Cinsiyetin kalıplaşmış örnekleri kadınların
ve erkeklerin davranış biçimlerini etkiler.
Takip eden liste bazı cinsiyet kalıplarının
nasıl oluştuğunu göstermektedir.
Eğer söz konusu Eğer söz konusu
kişi erkek ise ..…
kişi kız ise .....
gibi
davrandığında....
O, ....
O, ...
Birisi aşağıdaki
Israrlı
İnatçı
Azimli
Hassas
Narin
Efemine
Çekinmesiz
Edepsiz
Hoş
Söz dinler
Uysal
Zayıf
Canlı / heyecanlı
İsterik
Hırslı
Cüretli
Düşüncesiz
Cesur
Meraklı
Her şeye karışan
Akıllı
Paylaşmayan
Egoist
Kendi malını
savunan
Yukarıdaki tablodada gösterildiği üzere, aynı
davranış biçimi kişinin cinsine göre farklı
olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle
varılan kararlar ve hükümlerin bireysel
oluşumlar değil fakat bu cinsiyet ayırımı
bazındaki sosyalleşmenin bir sonucu
olduğunu akılda tutmakta fayda vardır. Söz
konusu bu süreç cinsiyetlere ait kalıpları
nötr hale getirmekte ve bu şekilde mevzu
bahis kalıplar görünmez ve doğal bir hale
gelmektedirler.
Bu cinse bağlı sosyalleşme süreci bazında
erkekler
erkeksi
bir
rol
ile
ilişkilendirilmektedir. Toplum onların güçlü,
aktif,
bağımsız
ve
cesur
olmasını
beklemektedir. Ve bunun aksine kadınlar ise
dişi bir rol ile bağdaştırılmakta olup çok kere
7
SURT (2010). SPREAD. Cezaevi personel için cinsiyet şidddeti üzerine eğitim paketi.
www.surt.org/spread² Bergara ve diğerleri, 2008
EL KİTABI
© 2011
- 10 -
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
daha
düşük
sosyal
prestije
sahip
olmaktadırlar. Onların ise duygusal, pasif,
bağımlı ve korkak olması beklenmektedir.
Cinsiyetlerin kalıplaşmış örnekleri, kadın ve
erkeğin oluşturdukları ilişkilere şekil verir ve
bu hem genelde dünya ve özelde ise iş
gücü piyasası için geçerlilik arz eder. Genel
olarak, cinsiyet bazında roller hayatın üretici
kısmını (ailenin başı, üretken endüstri
çalışanı, kamu alanı, gelir kazanan,
görünürlük) erkeklere atfederken üreme ile
ilgili kısmı (aile desteğinin başı, üretken iş,
özel alan, ev işi, çocukların eğitimi, yaşlıların
veya özürlülerin bakımı, hiç veya çok az
gelir kazanma ve işçilik ve sosyal
görünürlüğün
olmaması)
kadınlara
ayırmaktadır. İşin bu şekilde cinsler
arasında
bölünmesi
erkeklerin
evin
ekmeğini kazandığı ve kadınların ise ev
işlerini yaptığı modelin bir ifadesini teşkil
etmekte olup bu tür bir yaklaşımın,
günümüzdeki Avrupa iş gücü piyasasına
kadınların katılımı ve buradaki konumları
açısından olumsuz sonuçları olmaktadır.
Mevcut cins – cinsiyet sistemi bir cinsiyet
bazlı hiyerarşi oluşturmaktadır.Söz konusu
sistem kadınlar ve erkekler arasında eşit
olmayan bir güç ilişkisi kurmakta ve buda
bilginin, mülkün, gelirin, sorumlulukların ve
hakların
eşit
olmayan
bir
şekilde
dağılmasına
neden
olmaktadır.
Cins
farklılıkları bazen eşitsizliği haklı göstermek
için kullanılmaktadır. Fakat kadınlar ve
erkekler arasında eşitsizliği ima edecek
herhangi bir geçerli / yasal neden mevcut
değildir. Genel olarak ataerkil sistemlerde
kadın ve erkeğin toplumda ve özellikle iş
gücü piyasasında aynı imkânlara, koşullara
ve kaynak erişimine sahip olmadığı
bilinmekte
ve
deneyimlerle
yaşanmaktadır.İstihdam oranları, ücretler,
çalışma saatleri, sorumluluk pozisyonu,
bakım ve ev işlerinin paylaşılması ve
fakirleşme riski açılarından cinsiyetler
arasındaki açıklık günümüzde birçok
toplumda ısrarla devam etmektedir.
Bu açıdanEn VogueAlet Kutusucinsiyet
sistemini ve kadın ile erkek arasında gücün
adil olmayan bir şekilde dağılımını
sorgulamakta çok faydalı olabilecek farklı
faaliyetler sunmaktadır. “Pantolonu kim
giyiyor” (araç nº 87) veya ‘İş gücü
Piyasasında farklı roller” (araç nº89) gibi
araçlar,
mesela
özellikle
iş
gücü
piyasasında cinsiyetin sosyal doğasını ve
cinsiyet rolleri ve kalıplaşmış modellerin
yayılmasını araştırabilir. Söz konusu bu
araçlar cinsiyet bazlı rollerin kalıplaşması
algılamalarının ve bunların iş gücü
piyasasına kadınlar ve erkeklerin katılımı
üzerinde olan etkilerini sorgulamakta
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
www.envogue-project.eu
kullanılabilir.
Cinsiyet ve Avrupalı perspektifinden iş
gücü piyasası gerçeği
Kesin olan bir şey, son on yıllık dönemlerde
toplumda genel olarak ve iş gücü
piyasasında da özel olarak, bilhassa
kadınların özgürlüğüne kavuşması ile ilgili
olarak önemli sosyal değişiklikler ve
dönüşümler yer almıştır. Bu bakımdan
mesela, kadınların iş gücü piyasasına
katılımı katlayarak artış göstermiştir. İş gücü
piyasasına kadınların aktif katılımı bir yaşam
projesi olarak anlaşılmakta olup bu otonom
olma, ekonomik bağımsızlığa sahip olma ve
kişinin kendi sosyal prestijini artırma
olasılığını temsil etmektedir. Bununla
birlikte, kadınların iş gücü piyasasına daha
fazla katılıyor olmasına henüz daha cinsler
arasındaki
eşitlikte
bir
artış
eşlik
etmemektedir.
İş
gücü
piyasasında
kadınların durumu kötü koşullar, daha
yüksek esneklik ve istikrarsızlık ile
erkeklerden
daha
düşük
ücretlerle
karakterize olmaktadır.
İş gücü piyasası ile ilgili olarak kadınların
durumu hala daha birçok Avrupa ülkesinde
Erkeklerin Hâkim olduğu Cinsiyet Modeli
tarafından koşullanılmakta olup, iş gücü
cinsler bazında bölünmekte ve iki kürenin
mevcudiyetinden
söz
edilebilmektedir;
üretici küre erkeklere atfedilirken üreme /
üretkenlik küresi kadınlara atanmaktadır.
Söz konusu bu iki kürenin mevcudiyeti
fazlası ile birbirine bağlıdır ve ekmeği
kazanan erkek / ev işini yapan kadın
modelini korumakta ve kadınların iş gücü
piyasasına erişimi ve katılımı açısından son
derece hasar verici sonuçlar doğurmaktadır.
Erkek Hâkimiyetinde cinsiyet modeli işçiliğin
dar ve erkek merkezli bir kavramını
oluşturmuştur. Klasik ekonomi teorilerinde
belirtildiği üzere, iş gücü sadece piyasada
ekonomik değeri oluşturan unsur olarak
algılanmaktadır. İş gücü üretici görevler ve
tekabül eden ücreti ile birlikte istihdam ile
bağdaştırılmaktadır. Üreme işi ise oldukça
görünmez bir hale gelmekte, hiç bir
ekonomik değer taşımamakta veya düşük
ekonomik değer taşımakta ve bunun
sonucunda da herhangi bir sosyal değere
sahip olmamaktadır.
Bununla ilgili olarak En VogueAlet Kutusu
“El Yapımı Tasarım – aile tasarımcılarının
geçmişi” (araç nº 18) başlıklı faaliyeti
içermekte olup söz konusu faaliyettoplum
içinde kadınların katkılarını görünür hale
getirmeyi amaçlamaktadır. Burada özellikle,
jenerasyonlar boyunca kadınlara ayrılan ev
ve bakım işleri ile ilgili yetkinlikler ve teknik
EL KİTABI
© 2011
- 11 -
bilgiyi aydınlatmak amaçlanmaktadır. Söz
konusu faaliyet, resmi piyasanın ötesine
taşınıyor olmakla beraber bu işe değer
verilmesine yardımcı olacaktır.
Birçok
Avrupa
ülkesinde
iş
gücü
piyasasında kadınların durumubüyük ücret
farklılıkları, geçici işlerde daha yüksek
yüzde de kadının çalışması, promosyon
şansı daha az olan düşük vasıftaki işlerde
kadın çalışanların daha fazla oranda
bulunması ile karakterize olmaktadır. Bunun
sonucu ise yüksek kalifiye ve iyi ücret
ödeyen iş pozisyonlarında kadınların
mevcudiyetinin az olmasıdır.
İş gücü piyasasında kadınlar ve erkeklerin
farklı bu duruma gittikçe artan bir şekilde
istikrarsızlaşan iş gücü piyasası sürecinin
bağlamında bakılmalıdır. Bunun anlamı
garantili ve daimi istihdamdan daha az
ücretli ve genel olarak iş güvenliği daha az
olan işlere doğru artan bir dönüşüm
mevcuttur.
Bu genel çerçeve içerisinde, kadınların iş
gücü piyasası ile oluşturduğu ilişki ile ilgili
çeşitliyönler mevcuttur. Sözkonusu bu ilişki
takip eden dört unsur ile karakterize
olmaktadır ve bu unsurlar birbirleri ile fazlası
ile bağlantılıdır8:
1. Mevcut Olmama: hareketsizlik, işsizlik,
geçici veya yarı zamanlı işler kadınların iş
gücü piyasasına katılımını karakterize eden
yönlerdir. Yıllar içinde, kadınlardaki işsizlik
oranı
erkeklerdekinden
fazla
olarak
gerçekleşmiştir. Mesela 2006 yılında, AB’de
kadınların işsizlik oranı %9 iken erkeklerinki
%7.6 olmuştur. Son iki yıl içerisinde ve
global ekonomik kriz nedeni ile istatistikler
erkeklerde artan işsizlik oranını göstermekte
olup bu ilk defa kadınlarınkinden daha
fazladır. Mart 2010 'daerkeklerin işsizlik
oranı %9.8 iken kadınlarınki %9.4 olup
yüzde 0.4 daha azdır. Ulusal seviyede
İngiltere de işsizlik oranı erkekler için %8.9
kadınlar için ise %6.6’dır. Almanya da ise bu
oran erkeklerde %7.8 kadınlarda %6.4
olarak gerçekleşmiştir. 2010 yılında bazı AB
ülkelerinde erkekler için işsizlik oranı hala
daha kadınlarınkinden fazla olmakla beraber
aradaki açıklık önemli oranda daha azdır.
Mesela İspanyada erkekler ile kadınların
işsizlik oranı arasındaki fark 2006 yılında
%5.3 seviyesine ulaşmakla beraber 2010
yılında bu fark %0.2 seviyesine inmiştir.
Bununla birlikte, Şubat 2011 de, AB
ülkelerinin çoğunluğundakadınlar için olan
işsizlik oranı tekrardan erkeklerinkinden
yüksek çıkmaya başlamıştır.
8
Kadınların istihdam oranı son on yıllık
dönem içerisinde yüzde 7.1 artarak 2008
yılında %59.1 seviyesine ulaşmış olup bu
nedenle kadınlar ve erkeklerin istihdam
oranları arasındaki fark 2008 yılında 1998
yılındaki yüzde 18.2 seviyesinden yüzde
13.7 seviyesine inmiştir. Bu dönemde
kadınların istihdam oranındaki artış İspanya
’da (1998 de %35.8seviyesinden 2008 de
%54.9 seviyesine) ve İtalya ’da (1998 de
%37.3 seviyesinden 2008 de %47.2
seviyesine) oldukça pozitifken İsveç (%67.9
den %71.8’e), Avusturya ( %58.8 den
%65.8’e) veya İngiltere ’de (%63.6 den
65.8’e) daha hafif bir artış göstermiştir.
Türkiye ’de, kadın iş gücü katılım oranı son
yıllardaki kısmi bir artışa rağmen geçtiğimiz
20 yıldır düşmektedir.1988 yılında katılım
oranı %34.3 iken 2008 yılında %25.4
seviyesine düşmüş bulunmaktadır. Erkekler
için iş gücü katılım oranı % 71.8 ’dir.
Hareketsizlik ile ilgili olarak, aktif olmayan
insanlar arasında kadınlar fazlası ile temsil
edilmektedir. Avrupa da kadınlar 25 – 64
yaşları arasında aktif olmayan 63 milyon
insanın
2/3’ünden
fazlasını
temsil
etmektedir. 16 yaşın üstünde olup
çalışmayan, iş aramayan veya çalışamayan
insanlara değinen inaktivite (hareketsizlik)
istatistiği kavramı ile ilgili ilginç bir gözleme
ilgi çekmekte fayda vardır. Bu kavram ev işi
ve
bakım
işini
üstlenen
kadınları
kapsamaktadır. İnaktivite kavramı işin erkek
egemen tanımı için ki söz konusu tanım
üretim küresinde gerçekleştirilen işidikkate
alırken üreme küresindekini göz ardı
etmektedir; yani sosyal hayatın devamı için
vazgeçilmez ve asli olan iş.
Kadınlar ayrıca, her zaman istihdam
edildikleri kayıtlara geçmeyen yarı zamanlı
“işsizler” (daha fazla saat çalışmayı arzu
eden yarı zaman bazında çalışanlar)
arasında da fazlası ile temsil edilmektedir.
2007 yılında AB’de istihdam edilmekte olan
kadınların %31.4’ü yarı zamanlı işlerde
çalışmakta iken erkeklerin sadece %7.8’i
kendilerini bu durumda bulmuştur. Söz
konusu oran İsveç (%39.85), İngiltere
(%41.35) ve Avusturya da (%41) %35’i
geçmektedir. Diğer taraftan İspanya (%22.5)
ve İtalya ’da (%15.7) %20 civarında
bulunmaktadır. Her halükarda yarı zamanlı
istihdam edilme oranı erkekler arasında
%12 seviyesinin üstündedir. Yarı zamanlı
işe sahip olmanın sonuçları farklı ve
çeşitlidir; daha düşük ücretler, sosyal
güvenlik sistemine daha düşük katkıda
bulunulması ve daha düşük promosyon
şansı diğer türde işler ile olan ücret
açıklığını artırmaktadır. Geçici sözleşmeler
Eurostat http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/eurostat/home/.
EL KİTABI
© 2011
- 12 -
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
ile ilgili olarak 2006 yılında Avrupa ’da
istihdam
edilmekte
olan
kadınların
%14.9’unun ve erkeklerin ise %13.9’unun
geçici sözleşmesi mevcuttur. Bu oran
mesela İspanya gibi ülkelerde daha da
yüksek olup 2007 yılının son üç aylık
döneminde kadınlar için %32.7 ve erkekler
içinse %26 seviyesine erişmektedir. Bu
nedenle kadınlar iş gücü piyasasında daha
yüksek istikrarsızlık ile karşı karşıya
kalmaktadırlar.
2. “Aşağısı sakal yukarısı bıyık”
olayı’:Her iki durumda da erkek ekmeği
kazanan ve kadında ev işlerini yapan olarak,
kadının kendi iş gücü yolunu düzeltmeye
çalışması halinde karşılaştığı olaylara
değinilmektedir – hatta bu uygun niteliklere
sahip olmayanlar için üstesinden gelinmesi
daha da zor olan bir durumdur.
“Yukarıda
bıyık
olması”
kadınların
terfilerinde
karşılaştıkları
zorluklara
değinmektedir. Bu kadınların karar verici
pozisyonları elde etmesini engelleyen
görünmez bir bariyerdir. Yukarıda bıyık
olması hali gayri resmi normlara, kültüre ve
kadınların organizasyon içinde yüksek
pozisyonlar işgal etmesine engel olan
organizasyon içinde oluşturulmuş dolaylı
ayırıma
atıfta
bulunmaktadır.
Bu
uygulamalara örnekler aşağıda belirtildiği
şekilde olabilir:
İş
pozisyonlarına
atamaların
objektif
önceden belirlenmiş prensipler yerine şahsi
atamalar ile gerçekleştirilmesi.
Sorumluluk taşıyan görevleri kadınların
yerine getiremeyeceğine dair ön yargı.
Eğitime erişimde ve bir organizasyon içinde
ilerlemek için asli önem taşıyan resmi ve
gayri resmi ağların bir parçası olmakta
karşılaştıkları güçlükler
Gerçek bir “çifte uğraş” (hem ev de ve hem
de işte çalışmak) ve yaşam – iş dengesini
elde etmekte zorlanmak.9
Kadınların ve erkeklerin mesleklerinin
seviyesi ve statüsü açısından önemli
farklılıklar mevcuttur. Türkiye ’de kadınların
sadece %5.4’ü kentsel bölgelerde karar
verici pozisyonlarda veya üst seviye
müdürler ve direktörler olarak istihdam
edilmiş durumdadır. 2009 yılında AB
seviyesinde kadınlar borsada kote edilmekte
olan şirketlerin en yüksek karar verici
organlarının üyeliklerinde %11 oranında
temsil edilmekte idiler. Bahse konu oran
İsveç 'te %20 seviyesinin üstünde (%27)
iken İtalya ’da %5’in altındadır.
9
2008 yılı, 25-49 yaş araı kadınların istihdam oranı çocukları 12 yaşın altındaysa %
67oranındadır. Olmadığı durumlarda bu oran % 78’5 olmuştur ve olumsuz 11’5 puan fark
göstermektedir. İlginç olan 12 yaşın altında çocukları olan erkeklerin istihdam oranı
olmadığı (% 84.8) zamana oranla önemli ölçüde daha yüksektri (% 91’6).
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
www.envogue-project.eu
Aşağıda bıyık olması ise kadınların iş gücü
piyasasında daha düşük pozisyonlarda
konsantre olmasına değinmektedir. Bu
pozisyonlar en düşük ücretli ve en fazla
çalışılması gereken pozisyonlardır.
Yukarıda bıyık aşağıda sakal olması
durumu yatay ve dikey ayırıma yol
açmaktadır.
3. Yatay ve dikey ayırım:Son yıllarda
kadınlar arasında eğitim seviyesi önemli
oranda artmış olmasına ve üniversite
mezunu kadınların şimdi erkeklerdendaha
fazla sayıda olmasına rağmen (AB de 2006
yılında bütün konularda mezun olanların
%59’u) kadınlar geleneksel olarak feminize
edilmiş ve sıklıkla daha düşük ücretli (sağlık
ve bakım hizmetleri, eğitim, vs.) işlere
konsantre olmaya devam etmekte ve ayrıca
toplumun bütün alanlarında daha az sayıda
sorumluluk
getiren
pozisyonu
işgal
etmektedirler.İşte bu yatay ve dikey ayırım
olarak adlandırdığımız durumdur.
Yatay ayırımkadınların ekonominin belli
sektörlerinde
yoğunlaşmasına
değinmektedir. Gerçekten deerkeklerden
çok kadınlar AB’de istihdamedilmelerinde bir
kaç
faaliyet
sektöründe
yoğunlaşma
eğilimindedirler.
Söz
konusu
bu
konsantrasyon ilaveten, zaman içinde
azalmaktansa artıyor gibi durmaktadır.
Kadınlar temel olarak hepsi hizmet temin
edilmesini içeren altı faaliyet sektörüne
konsantre olmuş bulunmaktadır.Bu sektörler
sağlık hizmetleri ve sosyal işler, perakende,
eğitim, kamu idaresi, işletme faaliyetleri ve
oteller
ile
restoranlardan
oluşmaktadır.Kadınların istihdamı sadece
sektörler
boyunca
dengesiz
olarak
yapılmakla
kalmamakta
fakat
ayrıca
kadınların hâkim olarak çalıştıkları sektörler
erkeklerin konsantre olduklarından da farklı
bulunmaktadır. Bahse konu bu sektörler
içinde kadınlar sadece bir kaç meslek
üzerine daha fazla konsantre olmuş
durumdadır. Hem sektörler ve hem de
meslekler açısından kadınların çoğunluğu
düşük sosyal kabul, düşük ücretler ve kötü
çalışma koşulları ile karakterize olmaktadır.
Kadınların ilk 6 sektörde konsantrasyon
dereceleri ülkeden ülkeye değişmekle
beraber, 2005 yılında bütün ülkelerde bu
oran %502 ’nin üstünde olup her durumda
erkeklerinkinden daha fazladır. 2005 yılında
ilk altı sektörde istihdam edilen kadınların
konsantrasyonu %71 ile İsveç ’te en yüksek
olup bunu %68 – 69 ile İngiltere takip
etmektedir. Söz konusu konsantrasyon
İtalya’da %58’in altındadır.
En Vogue projesi çerçevesinde ve proje
içinde IT ile ilgili hususlarının alakasını
EL KİTABI
© 2011
- 13 -
hesaba katarak, IT mesleklerinde istihdam
edilmekte olan kadınlar ve erkeklerin
durumunu üzerine özel olarak odaklanmakta
fayda vardır. AB boyunca bilişim işlerinde
kadınlara göre çok daha fazla sayıda erkek
istihdam edilmektedir. 2006 yılında AB de
istihdam edilmekte olan erkeklerin %2.6’sı
bilişim profesyoneli veya bilgisayar yardımcı
profesyoneli olarak çalışırken bu oran
kadınların %0.7’si ile mukayese edildiğinde
hemen hemen dört katı daha fazladır.
İlaveten, bilişim işlerinde istihdam edilmekte
olan kadınlar ve erkekler arasındaki açıklık
hemen bütün AB ülkelerinde zaman içinde
daralacağına daha da genişlemektedir.
Bununla birlikte, açıklığın daralması için
herhangi bir uzun dönemli eğilime dair bir
işaret gözükmemektedir. Gerçekten de,
bilişim işlerinde istihdam edilmekte olan
erkekler ve kadınların oranı arasındaki fark
daha yaşlı olan jenerasyonlarda daha da
fazladır.
Bilişim
işlerinde
kadınların
gereken
mevcudiyeti
üzerine
odaklanarak
ve
toplumda IT’nin devam etmekte olan ilgisini
dikkate alarakEn VogueAlet Kutusubazı
redaksiyon veya tasarım programları ile
uygulamalarda bulunmak üzere bazı
faaliyetler içermektedir, mesela “Doğru
boyutu nasıl buluruz?” (araç24) veya ‘ Dijital
fotoğrafçılık ana sınıfı’ (28). Bahse konu bu
faaliyetler ile genç kadınlar seçtikleri bazı
kıyafetlerin fotoğrafını çekmek üzere
kamera kullanacaktır. Ayrıca Photoshop
veya
diğer
uyarlama
programlarını
kullanmak sureti ile elde ettikleri imajlar ile
kolaj hazırlayabileceklerdir.Bunu takiben
çalışmalarını Power Point Sunum formatını
kullanarak sınıfa sunacaklar ve temsil
edilmekte olan kıyafetler ile ilgili duyguları
ve
deneyimleri
üzerinde
yorumda
bulunacaklardır. Bu süreçten geçmek sureti
ile öğrenciler IT kabiliyetleri edineceklerdir.
En Vogueprojesi içinde diğer bir ilgili yön,
Genç Kadın Öğrenciler arasında girişimcilik
ruhunun elde edilmesidir. 2005 yılında
endüstri ve hizmet sektöründe bağımsız
çalışan kadınlar, AB ’de söz konusu
sektörlerde çalışan toplam kadınların
%11.5’ini temsil etmekte olup bu sektörlerde
bağımsız çalışan erkeklerin oranından
(%18.7) oldukça az bulunmaktadır. AB
boyunca önemli Farklılıklar mevcuttur:
İspanya da fark 13 puandır (bağımsız
çalışan kadınların oranı %17 erkeklerinki ise
%30’dur). Almanya ’da fark 6 puan olarak
rapor edilmiştir (bağımsız çalışan kadınların
oranı %4 erkeklerinki ise %10’dur).
Aynı şekilde, işin sahibi kendileri olsun veya
olmasın,
işletme
yöneten
kadınlara
EL KİTABI
© 2011
- 14 -
mukayese ile çok daha fazla sayıda erkek
mevcuttur. Bu duruma dikey ayırım adı
verilmekte olup profesyonel hiyerarşinin belli
seviyelerinde kadınların konsantrasyonu
veya fazlası ile temsil edilmesi olarak
anlaşılmaktadır.
Şirketlerin direktör, müdür ve üst yönetici
pozisyonları açısından kadınlar ve erkekler
arasında önemli bir fark vardır. Bahse konu
edilen bu pozisyonları işgal etmekte olan
erkeklerin oranı ortalamada 2005 yılında
kadınların iki katından fazladır. Türkiye ’de
durum aynen kendini göstermektedir;
kadınların %52’si olağan çalışanlar olarak
görev yaparken, %36’sı ücretsiz ailesi için
çalışan kişiler, %11 bağımsız iş yapanlar
olup
sadece
%1
kadın
işveren
konumundadır.
4. Cinsiyetler arası ücret farkı10ve
cinsiyetler arası ücret ayırımı:Cinsiyetler
arası ücret farkıbir bütün olarak ekonomide
kadınlar ve erkeklerin saatlik kazançları
arasındaki farktır. Avrupa boyunca kadınlar
erkeklerden ortalamada %18 daha az
kazanmaktadır ve bazı ülkelerde cinsiyetler
arasındaki bu fark genişlemektedir. Türkiye
‘de erkekler ve kadınların maaşları arasında
%22’lik bir fark mevcuttur. 2008 yılında,
Avusturya
da
kadınların
ücretleri
erkeklerinkinden %25.5 olarak çıkmış bu
fark Almanya da % 23.2 iken İtalya ’da %4.9
olarak
gerçekleşmiştir.
Cinsiyetler
arasındaki ücret farkıyukarıda belirtilen
bütün durumların nihai bir ifadesidir. Ayrıca
ömür boyu elde edilecek kazançlar ve
kadınların emeklilik maaşları üzerinde de
önemlietkiye sahiptir.
Daha az ücret kazanmak daha az emeklilik
maaşı anlamına gelmekte olup ileri yaştaki
kadınlar için daha büyük bir yoksulluk riski
oluşturmaktadır. Cinsiyetler arasındaki ücret
farkı iş gücü piyasasında süregelmekte olan
ayırımın ve eşitsizliklerin bir sonucu olup
(yukarıda tarif edilmiştir) bunlar uygulamada
aslen kadınları etkilemektedir. Ücret farkı
belli yasal, sosyal ve ekonomik faktörlere
bağlanmakta ve eşit iş için eşit ödeme
konusunun çok ötesine taşınmaktadır.
Cinsiyetler arasındaki ücret farkını açıklayan
belli karmaşık ve sıklıkla birbiri ile ilişkili
faktör mevcuttur:
 Doğrudan ayırım: Bazı kadınlar aynı
değerde
işi
yapmalarına
rağmen
erkeklerden daha az ücret alırlar.
 Kadınların yaptığı işe tam değer
vermemek:
Kadınların
yetkinliklerine
erkeklerinkinden
daha
az
değer
10
European Commission. DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities
website ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=681&langId=en
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
verilmektedir. Benzer beceriler, vasıflar veya
deneyim
gerektiren
işler
kadınların
hâkimiyeti altında olduğu zaman erkeklerde
olduğundan daha az ücretlendirilmekte ve
daha az değer verilmektedir.
 İş gücü piyasasında ayırım: cinsiyetler
arasındaki ücret ayırımı ayrıca iş gücü
piyasasında
yapılan
ayırım
ile
de
desteklenmektedir. Bir tarafta kadınlar ve
erkekler sıklıkla farklı sektörlere hâkimdirler.
Diğer tarafta iseaynı sektör veya şirket
içinde kadınlar daha az değerli daha az
ücret ödeyen işlere hâkim durumdadırlar.
Daha önce belirtildiği üzere, kadınlar sıklıkla
yaptıkları işe daha az değer verilen ve
erkeklerin hâkim olduğu sektörlerden daha
az ücret ödeyen sektörlerde çalışırlar.
Kadınların %40’ından fazlası sağlık, eğitim
ve kamu idaresinde çalışmaktadır. Bu aynı
sektörlerde erkeklerin mevcudiyetinin iki
katıdır. Sağlık ve sosyal işler sektörüne
baktığımızda, bu sektörde çalışanların
%80’inin kadın olduğunu görürüz. İlaveten
kadınlar sıklıkla idari asistan, mağaza
asistanı veya düşük vasıflı veya vasıfsız işçi
olarak çalıştırılmaktadır (söz konusu bu
meslekler kadın iş gücünün hemen hemen
yarısını kapsamaktadır). Birçok kadın düşük
ücretli işlerde çalışmaktadırlar, mesela,
temizlik ve bakım işleri gibi. Kadınlar
yönetim ve kıdem gerektiren pozisyonlarda
yeteri kadar temsil edilmemektedirler.
Mesela, AB içindeki şirketlerdeki müdürlerin
sadece %32’sini, yönetim kurulu üyelerinin
sadece %10’unu ve Avrupa ’daki bilim
adamları
ve
mühendislerin
%29’unu
kadınlar temsil etmektedir.
 Gelenekler ve kalıplaşmış modeller:
Ayırım genellikle geleneklere ve kalıplaşmış
modellere bağlanır.Bazı durumlarda bu
kişisel seçimi yansıtırken, gelenekler ve
kalıplaşmış modeller mesela eğitim yolunun
seçilmesini ve dolayısı ile kızlar ve
kadınların sahip oldukları kariyerleri etkiler.
Üniversite öğrencilerinin %55’i kadın iken
kadınlar matematik, bilişim ve mühendislik
alanlarında azınlığı teşkil etmektedirler. 20 –
29 yaş arasındaki kadınların sadece %8.4’ü
matematik, fen ve teknoloji mezunu iken bu
oran erkeklerde %17.6’dır. Bunun sonucu
olarak bilim ile ilgili ve teknik işlerde daha az
sayıda kadın çalışmaktadır. Birçok durumda
bu kadınların daha az değer verilen ve
ekonominin daha az ücret kazandıran
sektörlerinde çalışmasına neden olmaktadır.
Gelenekler ve kalıplaşmış modeller nedeni
ile kadınların çocuk sahibi olmak ve
yaşlılara bakmak üzere çalışma saatlerini
azaltması veya iş gücü piyasasından
çıkması beklenmektedir.
 İşin ve özel hayatın dengelenmesi: İşin
ve özel hayatın dengelenmesinde kadınlar
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
www.envogue-project.eu
erkeklerden daha fazla zorluk ile karşı
karşıya kalmaktadır. Birçok toplumda hala
daha aile ve bakım sorumlulukları eşit bir
şekilde paylaşılmamaktadır. Bağımlı olan
aile üyelerinin bakımını büyük oranda
kadınlar üstlenmektedir. Erkeklere kıyasla
çok daha fazla kadın doğum izni almaktadır.
Bu olgu çocuk bakımı için mevcut olan
tesislerin eksikliği ile birleştiği kadınlar
sıklıkla iş gücü piyasasından çıkmaya
zorlanmaktadır: bağımlı çocuğu olan
kadınların istihdam oranı %62.4 iken bu
oran erkeklerde %91.4 seviyesindedir. Yarı
zamanlı çalışmak kişisel bir seçenek
olabilmekle beraber, kadınlar, iş ve aile
sorumluluklarını (hala daha doğal olarak
kadının görevi olarak görülmektedir) bir
arada yürütebilmek için bu seçeneğe daha
fazla başvurmaktadırlar. Yarı ve tam
zamanlı çalışanların saatlik ücretlerine
bakıldığında ücret miktarında fark olduğuna
dair kanıt mevcuttur. Avrupa ’da kadınların
üçte birinden fazlası yarı zamanlı olarak
çalışmakta olup bu oran erkeklerde sadece
%8’dir. Toplam yarı zamanlı çalışanların
dörtte üçünden fazlası kadındır. Bunun
sonucu olarak, kadınların kariyerleri daha
fazla kesintiye uğramakta veya ücretli
işlerde erkeklere göre daha az saat
çalışmaktadırlar. Bu durum kadınların
kariyerlerinin
gelişimini
ve
terfi
potansiyellerini
olumsuz
olarak
etkileyebilmektedir. Ayrıca bu durum
kadınların finansal olarak daha az
ödüllendirici kariyerlere sahip oldukları
anlamına da gelmektedir.
En VogueAlet Kutusu Araç nº 52 ev
işlerinin kadınlar ve erkekler arasında adil
olmayan bir şekilde dağılımı üzerine
çalışmak ve bu konuda düşünmek için iyi bir
faaliyet olabilir. “Kıyafetlerinizin bakımını
yapmak” aracının amacıev işleri ile ilgili bir
yetkinlikler listesi yapılması ve her bir ev işi
için gereken zaman ve çabayı belirlemektir.
Katılımcılar ayrıca ailelerde ev işinden kimin
genellikle sorumlu olduğunu tartışmaya da
davet edilir.
Sonuç
Toplumun kadını servet, statü ve güç
açısından erkeğe göre daha alt bir konuma
yerleştirmek sureti ile organize olduğu
hegemonik cinsiyet modeli, erkek değerleri
ve uygulamalarını norm olarak alır.
Sosyalleşme süreci cinsiyetlerin kalıplaşmış
modellerinin çoğalmasına neden olur ve bu
kadınların sosyal ve iş gücü gelişiminde
ayırıma tabi olmasına katkıda bulunur:
yaşamın
üretken
tarafının
erkeğe
atfedilmesi (ekonomik olarak değerli olarak
kabul edilmektedir) ve üreme tarafının ise
EL KİTABI
© 2011
- 15 -
kadına atfedilmesi (ekonomik ve sosyal
değerler açısından görünmez) ve bunun
sonucunda kadının iş gücü piyasasına
erişiminin koşullandırılması.
Geçtiğimiz son bir kaç on yıllık dönemde
kadınların iş gücü piyasasına katılımı artmış
olmakla beraber Avrupa ’nın bütününde
erkeklerin çalışma yaşı kadınlarınkini
aşmaktadır. Kadınlar ve erkekler arasındaki
büyük ücret farklılıkları, kadınların daha
fazla yüzdesinin yarı zamanlı ve geçici
işlerde çalışıyor olması daha yüksek yüzde
de kadın işçinin düşük vasıflı işçi
kategorilerinde bulunması, terfi için mevcut
büyük engeller ve yüksek vasıflı iyi ücretli
pozisyonlarda kadınların mevcudiyetinin
daha az olması iş gücü piyasası içinde ata
erkil sistemin kendini gösterdiği yollardan
EL KİTABI
© 2011
- 16 -
bazılarıdır.
Takip eden bölümlerin amacı “dünyayı” ve
genç düşük eğitim seviyeli Genç Kadın
Öğrencilerin durumunu daha iyi anlamaktır.
TAVSİYE EDİLEN WEB SİTELERİ:
www.connexionsdirect.comwww.berufenet.arbeitsagentur.de
(iş tarifleri, filmler, mailler üzerine bilgi,
beceri artırma,vs. dâhil olmak üzere)
www.planet-beruf.de (işe başvuru eğitim
araçlarını da içermektedir)
www.it-fitness.de (ICT bilgisi için bedelsiz
çevirim içi test)
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
Kısım 4 – Nihai Faydalanıcının dünyasının ve durumunun tarifi
Bu kısmın amacı okuldan çok az vasfa
sahip olarak veya hiç bir vasfa sahip
olmadan ayrılan genç kadınların iş gücü
piyasası ve eğitim sisteminde karşılaştıkları
gerçekleri analiz etmektir. Bu amaçla, hem
okulu terk etmenin ve hem de bir işte
tutunamama veya işi kaybetmenin nedenleri
belirtilmiş ve analiz edilmiştir. Bu kısmın en
son
bölümü
kadınların
belli
hedef
gruplarının belli ihtiyaçları, gereksinimleri,
korkuları ve davranış biçimleri üzerine
odaklanmaktadır.
Okulu erken terk eden kadınlar: Genel
Tarifi. Okulu terk etmenin ve işini
kaybetmenin nedenleri11
En Vogue projesinin hedef grupları eğitim
sistemini erken terk eden ve hali hazırda
okulda negatif deneyimden geçmiş ve
herhangi bir gerçek başarı deneyimi
olmayan genç kadınlardır. Bu gruptakiler
“eğitime karşı dirençli” genç kadınlar olup
okulda ve / veya geleneksel okul sisteminde
can sıkıcı ve motivasyonlarını yok edici
deneyimlerden geçmişlerdir.
Araştırmalar
göstermektedir
ki12kariyer
tavsiyeleri genellikle cinsiyetin kalıplaşmış
modellerini daha da güçlendirmektedir. Bu
nedenle, eğitim ve öğretimde ve aynı
zamanda iş gücü piyasasında hem kadınlar
ve
hem
de
erkekler
için
engel
oluşturabilmektedir. Genç yaşta okulu
bırakan kadınlar tekrardan çalışabilmek
üzere motive olmak ve bu konuda heyecan
duyabilmek için fazladan desteğe ihtiyaç
duyarlar. En Vogue projesi kapsamında
gerçekleştirilen masa başı ve saha
araştırmaları genç insanların okulu erken
bırakmalarının muhtelif nedenlerini ortaya
koymuştur. Bahse konu edilen bu nedenler
kişisel ve yapısal olmak üzere ayrılmış olup
bu dokümanda sunulmaktadır.
Okulu erken bırakmanın kişisel nedenleri
En
Vogue
projesi
kapsamında
gerçekleştirilen
saha
araştırmasının
katılımcıları tarafından verilen kişisel
nedenler arasında mesela okula karşı
negatif tutum, belli konulara karşı duyulan
antipati ve hem öğretmenler hem de okul
arkadaşları ile olan kötü ilişkiler okulun
erken bırakılması için motifler olarak
üzerinde
durulan
hususlar
olmuştur.
İlaveten, eğitime devam etme isteksizliği,
öğrenmeye karşı motivasyonun olmaması,
11
Bu bölümü yazmak için kullanılmış olan bilgi, En Vogue projesinde daha önceki
çalışma çerçevesinde yaratılan raporlara alıntıda bulunmaktadır.
12
Eşit Fırsat Komisyonu (2006). ‘Seçmede hür olmak: Daha iyi işler için cinsiyet
engellerini
aşmak.
İlerleme
raporu
uzerine
bir
yıl’.:
http://www.employersforapprentices.gov.uk/docs/research/Research_1_338.pdf
sitesinde mevcuttur.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
kendine yeteri kadar güven duymama ve
düşük özsaygı bu kişilerce okulu erken
bırakmaya neden olan hususlar olarak
gösterilmiştir.
Yapısal Nedenler
İlaveten, genç kadınların eğitim yollarında
önemli etkisi olan yapısal veya aile ile
nedenlerde mevcuttur. Aile ortamı gibi
hususlar mesela, mali zorluklar, okula karşı
ebeveynlerin tutumu, vs. de ayrıca gençlerin
okulu terk etme kararını etkilemektedir.
Mesela mevcut öğretim müfredatı ve yüksek
kalite de hiç olmayan cinsiyet bazında
kariyer seçimi tavsiyesi gibi diğer yönlerde
ayrıca önemli sayılabilecek etkileyen
faktörler olabilir.
Proje içinde Gerçekleştirilen masa başı ve
saha araştırma çalışmalarında iş bulamama
ve bulunan işlerde sebat edememe
nedenleri
de
ortaya
konmuştur.
Araştırmanın sonuçları bir önceki kısımda
sunulan iş gücü piyasası bağlamı ile
uyumludur. Bu nedenle, anne olmanın,
hegemonik cinsiyet modelinin ve cinsiyet
bazında kalıplaşmış modellerin üzerinde
hariçte
bırakan
faktörler
üzerinde
durulmaktadır. Bunlara ilaveten, birçok
kadın ve erkek; kadınlar için kariyer ve
girişimcilik açısından olumsuz algılamalara
sahip olup bunu aileye karşı bir oluşum
olarak görmektedirler. Diğer bir etki ise iş
deneyimine erişimde karşılaşılan zorluktur.
Belli ihtiyaçları, gereksinimleri, korkuları
ve tutumları ile alt gruplar
Genç kadınlar için gerçeğe dair detaylı ve
geniş kapsamlı resim oluşturabilmek için
onların yaşamlarının bağlamını bilmek
gerekir. Genç kadınlar kesinlikle birbirinin
aynı değildir. Aksine farklı gruplar mevcuttur
ve bunlardan her biribelli ve somut
karakteristiklere, ihtiyaçlara ve potansiyele
sahiptir.
En Vogue projesinin bir parçası olarak
bütün ortak ülkelerde Genç Kadın
Öğrenciler
ile
bir
pilot
test
gerçekleştirilmiştir.
En
Vogue
materyallerinin test edildiği gruplar örgün
eğitimi çok az vasıf ile veya hiç vasıf
almadan terk eden genç kadınlar, sosyal ve
ekonomik olarak dezavantajlı kadınlar,
göçmen kadınlar ve özürlü kadınlardır.
BazıEn VogueAlet Kutusufaaliyetlerinin
uygulanmasından sonra söz konusu bu
farklı grupların durumu ve temel ihtiyaçlarını
anlama gereğinin üzerinde bunların sahip
oldukları farklı yaşam deneyimleri nedeni ile
durulmaktadır. Bahse konu bu kadınların
EL KİTABI
© 2011
- 17 -
özellikleri ve ihtiyaçları aşağıda detaylı
olarak verilmiştir.
Okulu çok az vasıf ile veya hiç vasıf
almadan terk eden genç kadınlar, sosyal ve
ekonomik olarak dezavantajlı kadınlar,
mesela herhangi bir vasfa sahip olmadan
okulu terk etmiş bekâr ve işsiz anneler.
Deneyim göstermiştir ki bu durumda olan
kadınlar, kendilerini dinlemesi ve geri
bildirim almak üzere kendileri ile yakın ilişki
de olacak eğitmenlere / danışmanlara
ihtiyaç duymaktadır. Bu kişilerin kısa eğitim
ünitelerine
veya
esnek
zaman
programlarına – özellikle çocuk bakımı
sorumlulukları nedeni ile – gereksinimleri
vardır. Bu grubun sıklıkla kendine güveni ve
öz saygısı düşüktür. Bu nedenle, bu
gruptakilerin fazlası ile desteklenmesi
gerekmektedir. “Yapabilirim” tutumuna ve
ayrıca
fikirleri
gerçekleştirmek
üzere
motivasyona sahip olmayı öğrenmeleri
gerekir. İnisiyatiflerini kullanmak üzere
teşvik edilmeleri lazımdır. İletişim becerileri,
okuma, yazma veya konuşma ve temel
matematiksel beceriler açısından eksiklikleri
mevcut
olabilir.
Öğrenmeleri
için
motivasyona ihtiyaçları vardır ve derslerin
kolay, dinamik ve yaşamları ile ilgili olması
gerekir.
Bu kadınlar, iş gücü piyasası ile bir bağlantı
dâhil olmak üzere eğitimin kendilerine
gerçek
yaşam
imkanları
sunmasını
istemektedirler.
Mesela
matematik
çalışmanın yaşamları için önemli olduğunu
ve bu konularda niye özgüven geliştirmeleri
gerektiğini anlamaları lazımdır.
Bu nedenle onlar ile En Vogue
faaliyetlerinin
kullanılması
esnasında ya kendilerine elde
edecekleri beceriler açıklanmalı
ve / veya iş gücü piyasasında
söz konusu becerilere ihtiyaç
duyacakları
durumlar
kendilerine sunulmalıdır.
Bir örnek olarak 20 ile 38 yaşları arasında
bekâr ve çocuk sahibi olan bir grup okulu
çok az vasıf ile veya hiç vasıf almadan terk
eden genç kadın grubu Almanya ’daki pilot
test faaliyetlerine katılmışlardır. Eğitimin
amacı söz konusu gruba iş gücü piyasasına
ya ilk defa veya doğum izninden sonra
yeniden girmelerinde yardımcı olmaktır.
Buna ilaveten, borç, sosyal geçmiş,
uyuşturucu kullanımı ve psikolojik rahatsızlık
gibi problemler ile uğraşmakta olan ve
çoğunluğu 25 yaşın altında olan ikinci bir
grup işsiz genç kadın da eğitimi
tamamlamıştır. Bunlardan birçoğu herhangi
bir vasıf kazanmadan okulu terk etmiştir.
EL KİTABI
© 2011
- 18 -
Üçüncü bir grup ise 16 ile 19 yaş arasında
okulda veya işinde başarısız olmuş hali
hazırda
işsiz
genç
kadınlardan
oluşmaktadır. Geçmişte ailelerinde ve okul
hayatlarında karşı karşıya kaldıkları geniş
bir
yelpazedeki
problemler
ve
başarısızlıklara göre bir eğitim yaklaşımının,
bu genç kadınların okulda öğrendikleri yol
dışında bulunması üzerinde durulmuştur.
Öğrenmenin tamamen reddedilmesine bir
eğilim olması nedeni ile En Vogue
materyalleri ile ilgi alanı bazlı yaklaşımın
mevzu bahis düşük eğitim seviyesine sahip
genç kadınların motive edilmesine yardımcı
olduğu bulunmuştur.
Avusturya’da pilot test; aynı gruptaki nihai
faydalanıcılar ile gerçekleştirilmiştir. Söz
konusu genç kadınların modern teknoloji
kullanma ve gerekli iletişim becerilerini
uygulama yetkinlikleri mevcut değildir.
İlaveten, birçoğu ayrıca motivasyon ve
eğitimleri için belirlenen yolu takip etmede
taahhüt eksikliği sergilemişler – ve bunun
sonradan anlaşıldığı üzere – çoğunlukla
eğitim içeriğine ve öğrenme hedeflerine
sahip
olmamalarından
kaynaklandığı
anlaşılmıştır. Bununla birlikte, yaratıcı
teknikleri kullanmaya karşı büyük bir
eğilimleri mevcuttur ve IT bazlı uygulamaları
kullanmayı kolay bulmuşlardır (sıklıkla
bunları özel ve eğlence amaçlı kullanmış
olmalarına rağmen). Öğretmenler ve
eğitmenlerin burada zorlandıkları husus söz
konusu becerilerin potansiyel profesyonel
bağlama bağlantısının yapılması ve genç
kadınlara
kabiliyetlerinin
faydalarını
göstermek olmuştur.
Aynı şekilde, sosyo - ekonomik
dezavantajlı geçmişleri olan
kadınlar ve okulu erken terk
edenler İtalya’daki kursun nihai
faydalanıcıları
olmuşlardır.
Bunlar 16 ile 18 yaş arasındaki
kadınlardır. Bazıları göçmen
kadınlardan
oluşmaktadır.
Bütün vakalarda okulave işe karşı ailenin
tutumu
genç
kadının
beklentilerini
sınırlandırma eğilimine neden olmuştur. Bu
grupların karşılaştığı zorluklar bilgi veya akıl
yürütme eksikliği, işe karşı kötü tutum, işe
bağlılığın, esnekliğin ve adaptasyonun
düşük olmasıdır.
Bu gruptakiler ayrıca
geleneksel
eğitim
yöntemlerini
sevmediklerini açıkça göstermişlerdir.
Göçmen kadınlar ile ilgili olarak, oldukça
özel bir husus olması nedeni ile göç
sürecinin bu grup kadınların eğitim süreci
üzerindeki etkisinin hesaba katılması
gerekir. Göç etme kararı aile tarafından
alındığı zaman (veya muhtemelen böyle bir
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
karar empoze edildiğinde) - çoğunlukla bu
süreci genç kadınlar başlatmaz – bu alt grup
göç projesini daha çok bir aile projesi olarak
gerçekleştirir ve bu durum olaya dâhil olan
genç üzerinde bir yük oluşturur. Gençler
genellikle bu süreci kendilerine ait bir proje
olarak benimsemezler. Özel bir durum genç
kadının göç etmesinden önce ailesinden
kopmasının başlaması nedeni ile ailenin
yeniden bir araya gelmesidir.
Bununla birlikte, göç olayı sıklıkla uzun bir
süre alır ve bu süreç bazen Genç Kadın
Öğrencinin şaşırmasına, kendi ülkesinde
çalışmalarından
kopmasına,
arkadaşlarından, okul arkadaşlarından ve
günlük rutininden uzaklaşmasına neden
olabilir. Göç edenlerin yeni bir ülkeye
yerleşmesi ve okulda daha önce görülen
konulara ilaveten bazen yeni bir kültüre ve
dile de alışması gerekir.
Bir kere ev sahibi ülkeye vardıktan sonra,
okula kaydolunmasına alışılmadık aile ile
ilgili bir durum engel olabilir. Buna ilaveten,
yeni ülkede ailenin acil mali ihtiyaçları
nedeni ile eğitim sisteminde kalmak üzere
aile gence destek vermeyebilir. Göç edenler
çoğunlukla düşük nitelikli işlere girmek sureti
ile gelir elde etmeye zorlanırlar..
İş gücü piyasası ile ilgili olarak durumlarına
bakıldığında
kalıplaşmış
modellerin
geçerliliğini, önyargıları ve ayırımı dikkate
almak gerekir, bu türde davranışlar göçmen
kadının iş gücü piyasası ile bütünleşmesini
ve nüfusun geri kalanınkine benzer eşit
koşullar yaşamasını engeller. Bu gruptakiler
için ilgili En Vogue faaliyetlerinde hangi
beceriler ve yetkinliklerin öğrenildiğini bilmek
daha da fazla önem taşımaktadır. İlk baştaki
alıştırmalar kültürleri, dini geçmişleri ve yeni
ev sahibi ülkelerinde geçerli olanlar onların
kişisel
göç
geçmişleri
hakkında
düşünmesine yardımcı olabilir (mesela Araç
No. ??).
En Vogue’un ilk denemesi göçmen kadınlar
ile gerçekleştirilen eğitim kurslarını da
içermiştir. İspanya’da özellikle 17 ile 21
yaşları arasında okulu bir kere veya
tekrarlayan bir şekilde bırakmış ve hali
hazırda işsiz olan göçmen kadınlar,proje
materyalleri
ile
çalışmışlardır.
Bazı
durumlarda teknik yetkinliklere sahip
olmalarına rağmen, göçmen kadının kendi
ülkesinde olmamakla beraber son derece
değer
verilençapraz
yetkinliklere,
dinamizme, iletişim becerilerine veya
inisiyatife
sahip
değildirler.
Yukarıda
belirtilenlere ilaveten, iş gücü piyasası ve
istihdam edilmek için kullanılacak teknikler
hakkında bilgi eksikliği ile iş gücü piyasası
hakkında gerçekçi olmayan beklentiler
üstesinden gelinmesi gereken sorunlardır.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
www.envogue-project.eu
Özürlü olan genç kadınların da eğitim için
seçilen yol ve iş gücü piyasasına
girmekaçısından belli ihtiyaçları vardır.
Bunlar fizikselden psikolojik hususlara kadar
değişiklik gösterebilir ve En Vogue
yaklaşımının dâhil edilmesi halinde dikkate
alınmaları gerekir. Bu proje dâhilinde temin
edilen materyaller kursa katılan her bir
kadının ihtiyaçlarına göre adapte edilebilir.
İsveç ve Fransa da gerçekleştirilen En
Voguefaaliyetleri, diğerleri ile birlikte eşit
bazda
topluma
katılma
imkanlarını
kaybetmiş veya bu hakları sınırlandırılmış
olan özürlü kadınları da içermiştir. İş, eğitim
ve anlamlı bir mesleğe sahip olmanın,
fiziksel özrü olan kişilerde habilitasyon ve
rehabilitasyon süreçlerinde önemli faktörler
olduğu fikrinden hareket ederek eğitime yön
verilir.
Okulu alçak eğitim seviyelerinde terk
eden Genç Kadınların nasıl motive
edilebileceğine dair fikirler.
Proje ortakları tarafından yukarıda tarif
edilen farklı gruplardaki kadınlar ile
gerçekleştirilen deneyleri dikkate alarak,
okuldan vasıfsız veya çok az vasıf ile ayrılan
genç kadınların ömür boyu sürecek
öğrenme faaliyetlerine dönmelerinin nasıl
motive edilebileceğine dair bir kaç fikir öne
sürülebilir. Ayrıca eğitim yollarının nasıl
canlı
tutulabileceği
veya
yeniden
oluşturulabileceğine
dair
önerilerde
verilebilir.
Vasıfsız veya çok az vasfa sahip kadınların
nasıl motive edilebileceğine dair öneriler iki
gruba ayrılmış bulunmaktadır: kadınları
doğrudan etkileyenler ve doğrudan eğitim
sistemi ve öğretme yöntemleri ile ilgili
olanlar.
Bütün ülkelerdeki araştırmalarda ortak
olarak ve tekrarlayan bir şekilde görülen
alakalı bir husus geleneksel olamayan
pedagojik yöntemlerin kullanılması ve Genç
Kadın Öğrencileri angaje edecek yeni
öğretme
yöntemlerinin
yaratılması
/
kullanılmasıdır.
Temel
yetkinliklerin,
becerilerin ve kabiliyetlerin öğretilmesinde
iyileştirmelerin
yapılması
da
ayrıca
önerilmektedir.
Mesela,
yenilikçi
bir
uygulama olarak genç kadınların ilgisini
çekecek, katılımlarını teşvik edecek ve
öğretilmekte olan içerik ve öğrencinin ilgi
alanları arasında bağlantı kuracak şekilde
pratik egzersizler geliştirilebilir.
Modanın tematik dünyasının motivasyonu
çektiği ve Genç Kadın Öğrencilerinkatılımını
artırdığı
kanıtlanmıştır.
En
Voguemateryalleri ile genç dezavantajlı
kadınların ihtiyaçları (birçoğu) bir ilgi alanı
temin etmek ve bol miktarda egzersiz ve
EL KİTABI
© 2011
- 19 -
aktivite sunmak sureti ile karşılanmaktadır.
En Vogueayrıca kadınların yaratıcılıklarını
kabul eden bir kapıyı da açmaktadır.
Ayrıca cinsiyetler bazında kalıplaşmış
modellere
bakılmaksızın
kariyer
tavsiyesinde
bulunmak
da
önem
taşımaktadır.
Bunu
yapabilmek
için,
cinsiyetlere ait hususlarda öğretmenler,
eğitmenler ve rehber danışmanlar arasında
bilinçliliği artırmak gereklidir.
Problem çözme gibi aktarılabilir yetkinliklerin
öğrenciler arasında geliştirilmesi ve yine
öğrenciler arasında esneklik sağlanması da
becerileri motive etmenin ve iyileştirmenin
pozitif yollarından birisidir ve dolayısı ile
genç kişinin istihdam edilebilirliğini de artırır.
Dostane bir öğrenme ortamı yaratmak için
öğrenciler ve pedagojik personel arasında
destekleme ve iletişimin teşvik edilmesi
gerekir.
Kadınları eğitim
sürecinin merkezine
yerleştirmek ve onların özgüçlerini beslemek
ve özsaygılarını güçlendirmek asli önem
taşır.
Etkin öğrenme için motivasyon en önemli
anahtar faktörlerden bir tanesidir. Bu
nedenleEn Vogue projesi genç kadınlara,
temel önem arz eden yetkinlikleri geliştirmek
üzere katıldıkları şahsi öğrenme sürecinde
gerekli olan motivasyonu verebilir. İlgi
alanları
üzerine
didaktik
bir
ortam
oluşturarak (moda ve ilgili konular)En
Vogue projesi katılımcının sürece dâhil
olmasını sağlamaktadır.
Nihai olarak bilginin aktarılabilirliğinin de
dikkate alınması gerekir. Bunun anlamı
kursu takiben elde edilen bütün beceriler ve
yetkinliklerin iş gücü piyasası bağlamına
aktarılabilmesi lazımdır. Mesela, girişimcilik
becerileri çapraz profesyonel beceriler
olmaları nedeni ile önem taşırlar ve
kolaylıkla iş gücü piyasasına aktarılabilirler.
Avrupa Komisyonunun iletişimi olan ‘New
Skills for New Jobs. Anticipating and
matching labour market needs (Yeni İşler
için Yeni Beceriler. İş Gücü Piyasasının
İhtiyaçlarını tahmin Etmek ve Karşılamak)’
(COM (2008) 868) öğretim ve eğitimin iş
gücü piyasası gereksinimleri ile alakalı
olması ve öğrencinin ihtiyaçlarına yanıt
verecek nitelikte olması gerektiğinin üstünde
durmaktadır. En Voguemateryalleri AB
iletişimi ile uyumlu olup insanları çalışma
dünyasına hazırlamayı amaçlamakta ve
hem ilgili beceriler ve bilgi (bu projede IT
istidadı ve Girişimcilik istidadı olarak
değinilmektedir) ve hem de anahtar
aktarılabilir
yetkinlikler
üzerine
odaklanmaktadır.
Bir
açıdanEn
EL KİTABI
© 2011
- 20 -
Vogueprojesinin güçlü bir tarafı açık bir
şekilde ifade etmeden iş gücü piyasası ile
ilgili aktiviteler öneriyor olmasıdır ki bu iş
başvurusu üzerinde çalışmanın, eğlenceli
bir şekilde iş aramanın ve aynı zamanda
“gerçek” bir iş gücü sektörü kullanmanın iyi
bir yoludur.
İlaveten, araçlar / egzersizler yapmak sureti
ile
öğrenmeyi
sağlayacak
şekilde
tasarlanmışlardır. Gerçekten de, araştırma
sonuçları hedef grupların pratik ve
etkileşimli yaklaşımlara ve daha modern
didaktik ortamlar / durumlara ihtiyacı
olduğunu
belirtmekte
ve
En
Voguemateryalleri bunu sağlamaktadır.
Sonuç
Bu kısım ilk önce genç kadınların eğitimsel
yollarında önemli etkiye sahip hem yapısal
ve hem de aile ile ilgili hususları incelemiştir.
Daha sonra, uygun öğrenme stratejilerinin
tanımlanabilmesi için belli durumların ve
farklı gruplardaki kadınların ihtiyaçlarının
anlaşılması üzerinde durulmuştur.
İkinci olarak bu kısımda okulu vasıfsız veya
çok az vasıf ile terk eden genç kadınların
geleneksel eğitim yöntemlerine karşı direnç
gösterebilecekleri belirtilmiştir. Bu nedenle,
öğrenme sürecine geri dönüşü motive
etmeyi temin etmek üzere alternatif
pedagojik yaklaşımlara ve yöntemlere
ihtiyaç vardır.
REFERANSLAR
Begara, A. ve diğerleri (2008). ‘Los hombres, la
igualdad y las nuevas mascunilidades’. EMAKUNDE.
Insituteo Vasco del as mujers. Vitoria-Gasteiz. (çevirim
içi
olarak:
http://www.emakunde.euskadi.net/u7220010/es/conteni
dos/
enlace/enlaces_primer_aniv_gizonduz/es_gizonduz/adj
untos/guia_masculinidad_cas.pdf
web
sitesinde
mevcut)
Avrupa Komisyonu: ‘New Skills for New Jobs (Yeni işler
için Yeni Beceriler). Anticipating and matching labour
market needs (İş gücü piyasası ihtiyaçlarını tahmin edip
eşleştirme)’, (COM (2008) 868). Çevrim içi olarak:
http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=
COM:2008:0868:FIN:EN:PDF web sitesinde mevcuttur.
SURT (2010). SPREAD. Training package on gender
violence for prison staff (cezaevi personelinin cinsiyet
şiddeti üzerine eğitim paketi) . www.surt.org/spread
sitesinde mevcuttur
WEB SİTELERİ:
Avrupa Komisyonu. DG Employment, Sosyal İşler ve
Eşit
Fırsatlar
web
sitesihttp://ec.europa.eu/
social/main.jsp?catId=681 &langId=en
Eurostat:http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
Bölüm 3: Metodolojik Bilgi
Kısım 5 – Eğitim Felsefeleri. Konuya Giriş
Bu kısım, öğretmenin ve öğrenmenin doğası
itibarı
ile
yenilikçi
nitelikte
farklı
yaklaşımlarını ve bilgi edinmenin yaratıcı ve
öğrenci odaklı yollarını ve En Vogue
yaklaşımının dayandığı şekilde bunun
aktarılmasını ana hatları ile belirtmeyi
amaçlamaktadır.
Seçilmiş
olan
eğitim
felsefelerinin
çoğunluğu, öğrenmenin yapılandırıcı bir
süreç olduğu anlayışı ile karakterize olan
yapılandırıcı
epistemolojisi
üzerine
dayandırılmıştır. Öğrencilerin ilgi alanları,
ihtiyaçları ve daha önceki deneyimlerine
saygı gösteren faydalı ve alakalı içerik ile
birleşmiş olarak, bu kısımda sunulan
yöntemler
ve
teoriler
Genç
Kadın
Öğrencilerin
güvenini,
işbirliğini
ve
yaratıcılığını zevk alınacak şekilde ve
ustaca artırmak üzere büyük potansiyele
sahiptir.
Aşağıda belirtilen yaklaşımlar ana hatları ile
açıklanacaktır:
 Bütünsel (holistik) öğrenme
 Otonom öğrenme
 Kendi
kendine
yönlendirmeli öğrenme
 İşbirlikçi öğrenme
 Akranlar
öğrenme
 Rehber hocalık
özel ders verme
arası
ve
En Vogue projesi sair surette eğitime karşı
direnç gösterecek grupları yani sık sık
okulda ve / veya geleneksel eğitim
kurumlarında can sıkıcı ve motivasyon
giderici deneyimler ile karşı karşıya kalmış
Genç Kadın Öğrencilere güç katmak üzere
kuvvetli bir şekilde yukarıda belirtilen
felsefeler bazında işlemektedir
Bir yapılandırıcının bakış açısından, eğitim
kuruluşlarının problem yaratan etkileşimli
öğretme yöntemlerini teşvik etmediği inancı
mevcuttur. Öğretimin öğretmen merkezli
eğitim yöntemi hala daha birçok Avrupa
okulunda ve eğitim kurumunda mevcut olup
bu öğrenciler ve öğretmenler arasında
rollerin çok sıkı bir şekilde hiyerarşik olarak
yapılandırılmış dağılımına dayanmaktadır.
Bu yapılandırmada öğretmenler bilgiyi
aktarmakta ve öğrenciler ise pasif bir şekilde
bilgiyi emmektedir. Proje konsorsiyumu
tarafından mülakata tabi tutulan bir Genç
Kadın Öğrenci sınıflar da ders esnasındaki
pasifliğini çok açık bir şekilde tarif etmiştir.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
Kendisi şöyle demiştir; “..... okulda işletme
ve
muhasebe
ile
ilgili
bir
kursa
katılmaktaydım .... içine bazı desenler
çizdiğim büyük ve sıkıcı kitabı iyi
hatırlıyorum .....”
Yenilikçi öğretme yöntemleri otonom, kendi
kendine
yönlendirmeli
öğrenmeyi
engelleyen öğretmen merkezli eğitim
yöntemini daha esnek, yaratıcı ve zorlayıcı
eğitim uygulama şekillerini kullanmak amacı
ile terk etmektedir.En Vogueprojesi söz
konusu bu yaklaşımları teşvik etmekte ve
ilgi alanı bazlı materyal temin etmekte – ki
bizim durumumuzda bunların hepsi moda
dünyası ile ilgilidir – ve her bir eğitimsel
çaba için başlangıç noktası olarak Genç
Kadın Öğrencinin ilgi alanlarını ele
almaktadır
(daha
önceki
kısımlarda
belirtildiği üzere). Aşağıda temin edilen
kotasyonlar
genç
kadınlarla
yapılan
mülakatlardan alınmış olup onların modaya
olan derin ilgisini göstermektedir:
"Yaratıcı olmayı arzu ediyorum ve tabi ki
kendi kıyafetlerimi kendim yapmak beni son
derece
memnun
edecektir. "
“
Moda ile ilgiliyim .....
toplumda modaya uygun
giyinmeniz gerekiyor”
“Moda ile ilgileniyorum
çünkü şahsi kişilik stil
yolu ile ifade edilmekte
.....”
Bu kısım her bir yaklaşımı moda ile ilgili
içeriği ve egzersizi olan pratik bir örnek ile
desteklemektedir. Bahse konu edilen bu
örnekler “Odak Noktası Moda” deyişi ile
belirtilmekte ve her bir tarifin sonunda yer
almaktadır.
Yukarıda belirtildiği üzere bu kısımda
sunulan
yaklaşımların
hemen
hepsi
doğrudan veya dolaylı olarak köklerini
yapılandırıcı epistemolojiden almaktadırlar.
Bu ortak baz bazen söz konusu yaklaşımları
birbirinden ayırt etmeyi zorlaştırmaktadır
çünkü hepsi yapılandırıcı öğrenme teorisine
merkezi olan önemli anahtar unsurları
paylaşmaktadırlar. Bu nedenle, ilk önce
yapılandırıcılık kavramı üzerinde biraz
durmak faydalı olacaktır.
1. Yapılandırıcılık Kavramı
Bu
bölüm
yapılandırıcılık
kavramını
tanıtmakta ve bu yaklaşımın üç anahtar
varsayımını ana hatları ile belirtmektedir.
Yapılandırıcılık bir bilgi teorisi olup insan
EL KİTABI
© 2011
- 21 -
deneyimi ve öğrenmesinin yapılandırma
süreçlerine tabi olduğunu öngörmekte ve bu
süreçler ise nöronsal, bilişsel ve sosyal
süreçlerden etkilenmektedirler. Buradaki
çekirdek
varsayımlar
aşağıda
belirtildiğişekilde özetlenebilir:
Her bir öğrenci kendine has bir birey
Öğrenciler öğrenme sürecinde dünyanın
bireysel bir temsilini yaratmaktadırlar. Bizler
önceki
bilgilerimiz,
kendimize
has
geçmişimiz
ve
deneyimimiz
bazında
öğrenmekteyiz. Bunu yapmak sureti ile
kendimize ait belli değerleri, inançları ve
desenleri söz konusu sürece uygulamış
oluyoruz. Kişinin nasıl ve ne zaman güçlü
bir şekilde öğrendiği öğrencinin kendisine ve
onun deneyimine bağlıdır.
Birbirimizi
tanıyabilmek sınıfta bulunan
bireyler hakkında bilgi edinebilmek için En
VogueAlet Kutusunda listelenmiş olan
“Moda Masa Oyununu” deneyiniz. Bu
başlangıç için mükemmel bir faaliyet olup
öğrencileri kendileri ve diğerleri hakkında
düşünmeye itmektedir.
Öğrencilerin geçmişi ve kültürünü
hesaba katmak önem taşımaktadır.
Hepimiz kültürel ve toplumsal normlar ve
geleneklerden etkilenmekteyiz. İnsanlar
sosyal varlıklar olmaları nedeni ile dünya ve
onun
sembollerinden
bir
anlam
çıkartabilmek
için sosyal etkileşimde
bulunmak son derece önemlidir. Bahse
konu edilen bu sosyal etkileşim öğrencilerin
kendi öğrenme süreçlerindeki bilgiyi ve
gerçeği şekillendirir. Bu nedenle öğrencilerin
sosyal ve kültürel geçmişlerin saygı duymak
ve bu konuda bilinçliliği artırmak önemli olup
bu şekilde niye düşündükleri, nasıl
düşündükleri ve onlar için nelerin önemli
olduğunu anlayabiliriz. Söz konusu bu
durum farklı kültürlerden öğrencilerin
mevcut olduğu sınıflarda daha da önemli
olup bir önceki kısımda genç göçmen
öğrencilerin tarif edilmesi buna bir örnek
teşkil eder.
ve “Vücut İmajı ve Kalıplaşmış Modeller”
sadece faydalı araçlardan bazılarıdır ve
bunlar öğrencileri gerçeği yapılandırmaları
hakkında düşünmeye teşvik etmek üzere
kullanılabilir.
Her bir öğrenci kendi öğrenme sürecinin
destekçisidir.
Yapılandırıcı öğrenme teorisi öğrencilerin
kendi öğrenme süreçlerindeki aktif rollerinin
üzerinde durmaktadır. Bu bağlamda temel
gereksinim öğretmenler ve öğrenciler
arasındaki geleneksel rol dağılımında
değişiklik
yapılmasıdır.
Genç
Kadın
Öğrencilerin öğrenmelerinde sorumluluk
almaları
ve
pasiflikten
kaçınmaları
gerekmektedir. Buna ilaveten, kolektif
öğrenme çabası oluşturmak amacı ile kendi
bilgi birikimiyle katkıda bulunması gerekir.
Bununla birlikte, öğrenme hedeflerini elde
etmenin ve öğrenmenin sonuçlarını daha iyi
hale getirmenin sadece bir yolu yoktur.
Hatta aksine öğrencilerden her biri kendi
öğrenme stratejilerine sahiptir ve bu
stratejilere öğretmenlerin saygı göstermesi
ve teşvik etmesi gerekir.
En VogueAlet Kutusunda ‘Kürk veya ona
‘
karşı olanlar’, Moda mı hadi gösterin’ veya
‘Eğer Pazar günü gelmezsen Pazartesi hiç
gelme’ gibi genç kızları motive etmeye
yönelik onları aktif ve kararlı olmaya teşvik
edecek faaliyetler mevcuttur.
Yapılandırıcılığa göre, proje bazlı, etkileşimli
ve
araştırmacı
eğitim
yöntemlerinin
uygulanması ile yürürlüğe konabilecek
değişik eğitimsel yolları mümkün kılmak son
derece önemlidir.
En
Voguearaçlarından‘Moda
film
festivali’ genç kızların kendi moda şovlarını
organize ettikleri bir faaliyettir, ‘Alış veriş
değil değiş tokuş edin’ ise bir değiş tokuş
partisinin nasıl organize edilebileceğini
anlatmaktadır. Her iki faaliyette öğrencinin
organize etme, sosyal ve girişimcilik
becerilerini daha iyi hale getirmek ve öz
saygılarını güçlendirmek için kullanılabilir.
Öğrencilerin gerçeği yapılandırması her bir
eğitimsel uygulamanın başlangıç noktası
olarak alınmalıdır. Öğretmenler öğrencilerini
kritik
birşekilde
gerçek
nosyonunu
sorgulamak, değerlendirmek, iyileştirmek ve
/ veya terk etmek konusunda teşvik
etmelidirler.
Yapılandırıcılığı
etkileyen
önemli
düşünürler Jean Piaget, John Dewey, Maria
Montessori, Lev Vygotsky, Célestin Freinet
ve diğerleridir.
En VogueAlet Kutusubu açıdan çeşitli
Bu kısımda holistik/bütünsel öğrenmenin
başlıca unsurlarını ana hatları ile incelemeyi
amaçlamaktayız. Bu kavramın teorik temeli
yukarıda sunulan yapılandırıcı epistemoloji
de yatmaktadır.
faaliyetler / aktiviteler sunmaktadır. “Bir
geceliğine kendinizi dönüştürün”, “Hoş
Bacaklar”, “Ben kendimin şahsi koçuyum!”
EL KİTABI
© 2011
- 22 -
2. Bütünsel (Holistik) Öğrenme
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
Öğrenmeye
olan
Holistik
yaklaşımlaröğrenmeyi ruhunve vücudun
bütünsel bir şekilde olgunlaşması olarak
algılar. Bu, duyusal algılamaların, akli ve
fikri performansın, hareket serileri ve
duyguların sürekli olarak bir etkileşim süreci
olarak algılanır. Holistik öğrenme ile ilgili
başlıca bildirim takip eden şekilde ifade
edilebilir “Akıl, kalp ve elimiz aracılığı ile
öğrenmek”. Bu yaklaşım öğrencilerin bütün
duyuları ile anladığını ve algıladığını ve
kendi somut deneyimlerini edindiklerini
belirtir. Öğrenme bir araştırma ve keşif
süreci olup bu zevk ve merak ile
gerçekleştirilir ve hareket ve egzersizi
içerdiği gibi konsantrasyon ve gevşemeyi de
içerir (Liebertz 2001).
Holistik
öğrenme
kavramından
elde
edilebilecek bir kaç tane çok basit öneri
mevcuttur. Her bir bilişsel süreçte dikkat ve
konsantrasyon önemli rol oynar. İlişkili olan
hususların ve çağrışımların ortaya konması
öğrenciler arasında bilinçliliğin artmasına
neden olur. Bu nedenle yeni bilgi verirken
mevcut olan bilgiyi aktive etmek ve
kullanmak her zaman yardımcı olur. Genel
olarak bilgiyi ve bilgi birikimini daha geniş bir
bağlam içine yerleştirmek bunu izole bir
şekilde ele almaktan daha önemlidir.
Başarılı bir öğrenme süreci için birleştirilmiş
düşünmenin teşvik edilmesi vazgeçilmez bir
gereksinimdir. Ne kadar dağa fazla duyuya
hitap edilirse (görsel, duysal, sözel,
dokunma, koklama, vs.) beyin o kadar daha
iyi bilgiyi işlemden geçirir, ezberler ve
ilişkilendirir. 2003 yılında vefat eden biyokimyacı Frederic Vester bazı çevrelerde
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
www.envogue-project.eu
hala daha birleşmiş düşünmenin simgesi
olarak düşünülür (Stangl-Taller 2009).
Kendisi hala daha araştırma, ekonomi ve
eğitimde
uygulanmakta
olan
holistik
düşünme prensibini teşvik etmiştir. Bununla
birlikte, Vester çocukların zihinsel gelişmesi
için birleşmiş düşünme ve holisitk (bütünsel)
düşünmenin önemini kabul eden ilk kişi
değildir.
Bilgi birikiminin Duyusal algılama üzerine
dayandığına ilk değinen pedagoglardan bir
tanesi Johann Amos Comenius’dır(15921670). Felsefeci John Locke (1632-1704)
ilk önce algılanmayan hiç bir şeyin fikri
olarak
işlemden
geçirilemeyeceği
görüşünde
idi.
Ve
Jean-Jacques
Rousseau (1712-1778) meşhur “Emile” adlı
kitabının bir bölümünü “organlar ve
duyuların kullanılmasına” ayırmıştır. Eğitimci
Johann Heinrich Pestalozzi (1746-1827)
“Akıl, kalp ve elimiz ile düşünme” görüşünü
ortaya atmıştır. Maria Montessori’nin
hayatı boyunca gerçekleştirdiği çalışmalar
holisitk öğrenme kavramı ile yakın bağlantılı
olarak görülebilir (Liebertz 2001).
Holisitk öğrenmeyi teşvik etmek için ilk adım
konuya farklı bir bakış açısından yaklaşmak
ve / veya farklı bir medya kullanmaktır. Buna
ilaveten öğrenciler bir derse ne kadar daha
aktif bir şekilde dâhil olurlarsa o kadar daha
konsantre olmaya meyillidirler, mesela bir
şeyi
deneyebildiklerinde,bir
problemi
çözmeye
çalıştıklarında
veya
bir
müzakereye
angaje
olduklarında.
Geleneksel tek yönlü bir ders bu öğrenme
yöntemi için olumsuzdur.
EL KİTABI
© 2011
- 23 -
Moda Odağı: “Coco Chanel”
Öğrenciler tarihi Coco Chanel kişiliği, onun yaşamı, mirası ve dönemi ile ilgilenmektedirler.
Bu ilginin merkezinde takip eden sorular yatmaktadır: Coco Chanel kimdir? Onun hakkında
neler bilmekteyiz? Ve onun hakkında neler bulabiliriz*Kurs esnasında öğrencilerin aktif
olarak katılımını teşvik edebilmek için problem bazlı yaklaşım etkin olmaktadır. Kursun
başında öğretmen konu ile ilgili bir problemi veya soruyu sunmaktadır. Öğrenciler araştırma
ve tartışmalara angaje olabilmek için gruplar oluşturmakta ve probleme bir çözüm
getirebilmek için stratejiler geliştirmektedirler. Bu esnada farklı öğrenme materyalleri ve
kaynakları kullanabilmektedirler, mesela İnternet, kitaplar, gazeteler, vs. gibi – soruya cevap
vermeyi desteklemekte faydalı (ve erişilebilir) olarak neyi bulabilirlerse.
Coco Chanel bir Fransız moda desinatörü, Chanel moda imparatorluğunun kurucusu ve 20.
Yüzyılda moda tarihinin önemli bir kişiliğidir. Holistik öğrenmede bu çok yönlü konuya
yaklaşabilmek için birçok olasılık hesaba katılabilir. Aşağıdakiler bu konuda bazı fikirleri
yansıtmaktadır:
İlk ilişkili olan hususlar: Coco Chanel hakkında neler biliyorsunuz? Chanel Moda
İmparatorluğu nedir?
Internet: Internet araştırması medya yetkinliklerinin gelişmesi ile bağlantılıdır ve Coco
Chanel hayatına dair bize değerli bilgi sağlar.
Filmler:Günümüze kadar Coco Chanel’i ve onun hayatının farklı yönlerini gösteren beşten
fazla film çevrilmiş ve mevcuttur. Sunumda farklılıklar var mıdır? Kendisi ne şekilde
gösterilmiştir, gerçekçi, romantik, olumlu, olumsuz veya abartılmış bir şekilde mi? Odak
noktası onun özel hayatımı yoksa profesyonel yaşamı mı olmuştur?
Literatür: Alman Ulusal Kütüphanesi mesela 33 den fazla Coco Chanel üzerine kitap
vermektedir (roman veya diğer türlü). Niye kütüphaneye gidip bu kitaplara dalıp, kütüphane
ortamını tadıp, meşhur moda desinatörü hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalışmayasınız
ki?
Müzakere: Coco Chanel bir kere şöyle demiştir; “Kadınları sıkı korselerinden kurtardım.” Bu
cümlenin anlamı nedir? Coco Chanel kadınların özgürlüğüne nasıl katkıda bulunmuştur? Bu
zamanda kadınların toplum içindeki rolü nedir? Kadınlar üzerinde baskı kurulması açısından
korseyi tartışabilirsiniz (buna karşı ve bundan yana olan savlar).
Tarihçe: Coco Chanel’in 2. Dünya Savaşı ile ne ilgisi vardır? Öğrencilerin daha fazla bilgi
toplaması ve sınıfa sunması gerekir.
Duyular: Chanel N°5 nasıl bir kokudur? Niye bu koku çok başarılı olmuştur? Coco Chanel’in
kreasyonları nasıl durmaktadır? Korse giymek nasıl bir duygu yaratır?
EL KİTABI
© 2011
- 24 -
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
3. Otonom Öğrenme
www.envogue-project.eu
13
Otonom öğrenme pedagojik kavramı bu
bölümde tartışılmaktadır. Burada gerçekleri
ele almakta ve gerçekten “otonom
öğrencinin”
karakteristiklerini
tarif
etmekteyiz. İlaveten medya uygulamaları ve
öğrenme ortamları ile ilgili sorular ile de
ilgilenmekteyiz.
Otonom Öğrenme21. Yüzyılda bilgi ve bilgi
birikimi üzerine kurulu toplumların değişen
gereksinimlerine değinen yeni öğrenme ve
öğretme yollarını teşvik etmektedir. Problem
çözme ve yenilikçi öğrenme yöntemleri
kendi öğrenme sürecinden sorumlu olan bir
öğrencinin aktif ve kararlı rolü üzerinde
duran öğretmenler ve öğrenciler için
sunulmaktadır. Öğretmenler ve öğrenciler
arasındaki kesin rol dağılımı daha
demokratik bir ilişkiye dönüştürülmekte
olmasına rağmen öğretmenler yetkilerinden
vazgeçmemektedirler.
Pasif öğrencilere bilgi verecek olanların
sadece öğretmenler olmaması lazımdır.
Öğretmenler aktif bir şekilde kendi öğrenme
süreçlerine
angaje
olan
öğrencileri
desteklerken kendileri de bir nevi ortaköğrenci haline gelmektedirler.
En Vogueöğrencilerinin öğrenme sürecine
analitik bir bakış açısı olması gerektiği
fikrine
dayanılarak,
öğrenciler
kendi
öğrenme süreçlerini şekillendirmek, izlemek
ve değerlendirmekte sorumluluk almaya
teşvik edilmektedirler. Otonom öğrenciler
aşağıda
belirtilenlere
kendileri
karar
vermektedirler:
 öğrenmek istediklerine
 bu konuda nasıl ilerleyeceklerine
 hangi öğrenmen stratejisini uygulamak
istediklerine
 tek başlarına veya gruplar halinde mi
çalışmayı tercih ettiklerine
 öğrenmelerini
programlayacaklarına
nasıl
 öğrenmelerinin
başarısını
değerlendireceklerine.
nasıl
Öğrenme ortamının öğrencilerin eğitimsel
başarıları üzerinde büyük önemi vardır.
Otonom
öğrenme
süreçlerini
engelleyeceğine bunları uyaracak bir ortama
ihtiyaç duyar. Tipik bir sınıf; etkileşimli,
öğrencinin
belirlediği
öğrenmeyi
destekleyecek şekilde yapılandırılmamıştır.
Bu tür ortamlarda öğretmen merkezi
konumdadır ve bütün dikkat onun üzerinde
odaklanmaktadır.
Bu
tür
geleneksel
13
Bu alanda önemli düşünürler Henri Holec ve David Little’dır.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
ortamlarda harekete ve / veya bir konuya
uygulamalı bir şekilde yaklaşmak için yer
mevcut değildir.
En Vogueekibi tarafından mülakata alınan
bir genç kadın öğrenmesinde uygulamalı
çalışmanın kendisi için çok önemli olduğunu
belirtmiştir. ‘Anlatılan şeyleri anlamam
lazım. Burada sorun olan dil değil. Gerçekte
anlamadığım egzersiz. […] Psikologlar bana
teknikleri öğrettiler ve uygulama yapmamı
tavsiye ettiler. Mesela hareket etmek gibi.
Yani mesela böyle ...... veya diğer yönde.
Ama yapamıyorum ..... bu bana uygun bir
stil değil. ...’
Geleneksel sınıf ortamının hiyerarşik yapısı
öğretmen ve öğrenci arasındaki geleneksel
rol dağılımını güçlendirir ve öğrenci merkezli
öğrenme yöntemlerinin uygulanmasına karşı
önyargılıdır. Bu türde bir ortamda öğrenciler
arasında
müzakereler
ve
işbirlikçi
öğrenmenin gelişmesi mümkün değildir.
Otonom
öğrenme kavramı öğretmen
merkezli olmaktansa öğrenci merkezli bir
stratejiyi
takip
eder.
İskandinavya
ülkelerinde, mesela açık mimarileri ve iç
tasarımları ile karakterize olan yeni tipte
okullar inşa edilmiştir. Söz konusu bu
okullarda geleneksel sınıflar tarihe karışmış
bulunmaktadır. Okullar tümden “öğrenme
fabrikalarına” dönüştürülmüş ve proje bazlı,
etkileşimli ve öğrencinin kendi belirlediği
türde öğrenim hem öğretmenler ve hem de
öğrenciler için mümkün kılınmıştır.
En
VogueAlet
Kutusu“öğrenme
fabrikalarının “oluşumunun desteklenmesi
için öğretmenler ve eğitmenler tarafından
kullanılabilecek muhtelif faaliyetler temin
etmektedir. Aşağıda belirtilen araçları
deneyebilirsiniz: ‘Geri kazanılmış ürünlerden
moda’, öğrencilerin yaratıcılığını yeniden
hayata geçirebilecek ve sürdürülebilir moda
gelişimini destekleyecek bir faaliyettir veya
‘Güzel giyin – Adil oyna’, etik fakat modaya
uygun spor giyim tasarlamak üzere spor
rakipleri ve spor kıyafet tasarım şirketleri ile
mücadele etmek üzere 2012 Londra
Olimpiyatları için öğrencilerin bir kampanya
oluşturmasını destekleyen bir faaliyettir,
‘
diğer taraftan Moda mı, hadi göster’,
öğrencileri bir fon toplama etkinliğini
organize etmek üzere motive etmeyi
amaçlamaktadır.
Bununla birlikte otonom öğrenme kavramı
öğrencileri 21. Yüzyılın bilgi ve bilgi birikimi
toplumlarının karmaşık gereksinimlerine
hazırlamak üzere yeni öğrenme ve öğretme
yollarının önemi üzerinde durmaktadır. Bir
grup insan için öğrenme süreci konuyu
aktarmak ve iletmek üzere kullanılan medya
aracılığı ile yapılandırılır ve yönlendirilir. Bu
EL KİTABI
© 2011
- 25 -
nedenle,
uygun
medya
seçiminin
öğrencilerin eğitimsel başarıları üzerindeki
etkisi hafife alınmamalıdır.
Atılacak ilk adım alternatif öğretme
materyallerinin kullanılmasıdır ve buna ders
kitapları, kara tahta gibi geleneksel
materyaller yerine mesela CD’ler, kitaplar,
oyunlar, videolar ve ayrıca gazeteler,
dergiler, internet, vs. gibi öğrencilerin günlük
olarak şahsi hayatlarında kullandıkları
materyaller de dâhildir.
En
Vogue ‘Moda Testi’öğrencileri
mesela magazinler ve internet gibi muhtelif
medyayı kullanmak sureti ile kendi moda
testlerini tasarlamak üzere teşvik eden bir
faaliyettir.
Gruplar halinde öğrenciler soruları ve olası
cevapları oluşturmaktave yerleşim planını
yapmaktadırlar. IT öğretmenlerinin yardımı
ile testi çevirim içi olarak ve uygun yazılım
programlarının kullanılması ile uygulamaya
koyabilmektedirler.
Otonom
öğrenmeyi
teşvik edebilmek amacı ile öğrencilerin aktif
bir şekilde kendi öğrenme süreçlerine
angaje olmaları teşvik edilmelidir. Bu
nedenle onların farklı En Voguefaaliyetleri
arasından seçmesine izin verebilir ve ilk
önce onlara yol gösterebilir fakat daha sonra
kendi hızlarına ve projeyi bitirme yollarına
karar vermek üzere onlara gereken
özgürlüğü ve otonomiyi tanıyabiliriz. Bir
düşünme seansı, bireysel veya grup
değerlendirmesiöğrencilere
otonom
olmalarında yardımcı olacaktır.
Geleneksel dersler öğretmenler (her şeyi
bilmektedirler) ve öğrenciler (hiç bir şey
bilmemektedirler) arasında hiyerarşik rol
dağılımını öngörmeleri nedeni ile bu
bağlama uymamaktadırlar.
Odak Noktası Moda: Öğrenme Günlüğü
“
Öğrenme Günlüğü” kendi öğrenme süreçlerini kontrol etmek ve değerlendirmek ve ne
öğrendiklerini özetlemek üzere öğrencileri desteklemek konusunda başarılı bir yöntemdir. İlgi
alanları, zayıf ve güçlü olunan yönler hakkında farkındalığın artırılması için bu mükemmel bir
fırsattır. Bir günlük tutmak yazılı olarak düşünme yöntemidir.
En Vogue materyalini kursunda sunan ve moda ile ilgili içerik üzerine odaklanan bir hoca
Genç Kadın Öğrencileri tematik odak noktası üzerinde düşünmeye ve düzenli bazda
öğrendiklerini belgelendirmeye teşvik edebilir.
Öğrenciler aşağıdaki türde sorulara yanıt vermek üzere teşvik edilebilirler:
İçerik / şahıs olarak kendim ile ilgili bugün ne gibi yeni ve faydalı şeyler öğrendim?
Beni en çok ilgilendiren şey ne oldu?
Beni hiç ilgilendirmeyen konu neydi? Niye?
Belli bir konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmayı istiyor muyum?
Günlük hayatımda neye ihtiyacım olacak / neyi uygulayacağım?
Cevaplanmamış sorular kaldı mı?
Çözülmesi gereken bir problem var mı?
Geçen hafta çalışmak için ne kadar zaman harcadım?
Yaptıklarım hoşuma gitti mi?
Gösterdiğim ilerlemeden memnun muyum veya üstesinden gelmem gereken engeller /
zorluklar var mı?
Öğretmen tarafından ne iyileştirilebilir?
EL KİTABI
© 2011
- 26 -
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
4.
Kendi
14
öğrenme
www.envogue-project.eu
kendine
yönlendirmeli
Bu kısım Freinet ve Montessori’nin insancıl
pedagojisine
dayalı
kendi
kendine
yönlendirmeli (SDL) öğrenme ile ilgilidir.
Gibbons’ın (2008) uzmanlığına dayanarak
SDL’nin beş prensibini ana hatları ile
belirtecek
ve
geçmişini
yeniden
yapılandıracağız.
Kendi kendine yönlendirmeli öğrenmenin
pedagojik kavramı holistik (bütünsel)
öğrenmeyi ve otonom öğrenmeyi birçok
yönden andırmaktadır. SDL’nin sadece bir
tanımı mevcut değildir. Bu terim daha çok
öğrenmenin
kendi
kendine
organize
edilmesinin
muhtelif
yöntemlerini
içermektedir.
Buradaki
merkezi
fikir
öğrencilerin kendi öğrenmelerini bağımsız
olarak yapılandırmaları ve organize etmeleri
ve ayrıca egzersizler ve yöntemlere ortak bir
şekilde karar vermeleridir. SDL öğrencileri
okul sonrasındaki hayata hazırlamayı ve
onları gelecekteki rolleri için gerekli beceriler
ile
donatmayı
istemektedir.
Maurice
Gibbons, kendi kendine yönlendirmeli
öğrenmede bir uzman olarak kendi uzmanlık
alanını şöyle tarif etmektedir:
‘Kendi kendine yönlendirmeli öğrenmede
(SDL) bireyin kendisi bundan sonra ne
olacağına dair inisiyatifi ve sorumluluğu
almaktadır.
Bireyler
kendi
öğrenme
faaliyetlerini seçmekte, yönetmekte ve
değerlendirmekte ve bunlar herhangi bir
zaman, herhangi bir yerde, herhangi bir araç
vasıtası ile ve herhangi bir yaşta takip
edilebilmektedir. Okullarda öğretmenler
SDL’yi elde etmek için her seferinde bir
safha halinde çalışma yapabilmektedirler.
Öğretme içeriğin kapsanması ve testler
yerine SDL becerileri, süreçleri ve sistemleri
üzerinde durmaktadır. Birey için SDL şahsi
olarak zorlayıcı faaliyetlerin başlatılmasını
ve başarılı bir şekilde bunların peşinden
gitmek üzere kişisel vasıfların geliştirilmesini
içerir’ (Gibbons 2008).
SDL 1960’ların sonlarında ABD’ de eğitim
politikası hakkında derinlemesine yapılan
müzakerelere yanıt olarak geliştirilmiştir. O
zamanlar okullar ve üniversiteler çoğunlukla
öğretmenlerin yönlendirdiği öğrenme süreci
ile nitelendirilmiş idi. Eleştirmenler daha çok
kendi kendine yönlendirmeli ve demokratik
bir
öğrenme
süreci
için
argüman
oluşturdular ve açık öğrenci merkezli eğitimi
teşvik
edecek
eğitim
yaklaşımları
geliştirdiler.SDL’nin
kökeni
Freinet
veMontessori’nin insancıl pedagojisine
14
dayanmaktadır. Bu süreç öğretmenin
davranış biçimine dayalı modelinden bilişsel
ve yapılandırıcı öğrenme modellerine
öğrencinin aktif rolü üzerinde duracak
şekilde bir kayma göstermektedir. Kendi
kendine
yönlendirmeli
öğrenmeyi
başlatabilmek üzere öğretmenler öğrencileri
kendi başlarına veya akranları olan kişiler ile
görevleri çözümlemeye teşvik etmektedirler.
Gibbons’a
şöyledir:
göre
SDL’nin
beş
prensibi
SDL programları…
 yaşam boyu sürecek öğrenmeye tekabül
etmelidir. “SDL’nin başlıca varsayımı
doğumdan
ölüme
kadar
yaşamımızı
öğrenerek sürdürdüğümüzdür – işlevsel
olabilmek için öğrenme daha sonra ise iyi bir
yaşam sürebilmek ve son olarak da bir fark
yaratabilmek için öğrenme” (Gibbons 2008).
 Öğrencilerin
yaşamları
boyunca
yaşayacakları dönüşümler ve geçişlere
yeterli şekilde yanıt vermeli ve saygı
göstermelidir. Düşünceyi, karakteri ve
yetkinliği geliştirmelidir.
 Öğrenmeye
holistik
yaklaşımı
uygulamalıdır. Öğrencilere vücut – duygu –
akıl bütünlüğü içinde değinmelidir.
 Bütün duyulara hitap etmeli, hisleri ve
tam bir yelpazede kişinin kabiliyetlerini
uyandırmalıdır (aksiyonlar, zeka, vs.). SDL
her zaman doğrudan deneyimden temelini
almaktadır.
 Uygun bir ortam gerektirir. Buna sınıf da
dâhil olmakla beraber bütün toplumu dâhil
edebilmek
ve
sahada
öğrenimi
sağlayabilmek üzere sınıfın duvarların
ötesine genişletilmesi gerekir (Gibbons
2008).
Yukarıda belirtilen prensipler bazında,
Gibbons SDL’nin beş başlıca unsurunu
geliştirmiştir:
 Öğrenciler kendi öğrenme süreçlerini
kontrol edebilmelidirler.
 Beceri geliştirme ilgi alanının odak
noktası olarak durmaktadır.
 Öğrenciler
mümkün olan en iyi
performanslarını
gösterebilmek
için
kendilerini zorlarlar.
 Öğrenciler öz yönetim ve öz kontrolden
sorumludurlar.
 Öğrenciler kendi kendilerini motive eder
ve çabalarını
2008).
değerlendirirler
(Gibbons
SDL’nin önemli düşünürleri Malcom Knowles, Maurice Gibbons ve H.B. Long’dur
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
© 2011
- 27 -
Aşağıdaki şekil Garrison (1999) tarafından
oluşturulan kendi kendine yönlendirmeli
eğitim modelini temsil etmektedir.
olasılık mevcuttur. Bazı pratik ve de bazı
somut örnekler – ki bunların hepsi En
Vogue araçları arasında bulunabilir –
aşağıda verilmiştir:
Öğrenme İstasyonları: Öğrenciler farklı
istasyonlarda opsiyonel ve zorunlu görevleri
ele alırlar. Kendi planlarına göre çalışırlar,
öğrenirler, işbirliğinde bulunurlar, deney
yaparlar ve bilgilerini paylaşırlar. Öğretmen
gelişme sürecinin gözetimini yapar, sorulara
cevap verir ve öğrenci tarafından belirlenen,
otonom öğrenme ortamını mümkün kılar.
Kaynak: Stäuble 2008
Yaşam boyu öğrenciler tipik olarak “kendini
yönlendirmekle” karakterize olmaktadır.
Otonom öğrenmenin aksine, kendi kendine
yönlendirmeli öğrenim sürekli olarak kendini
yönlendirme ve rehberlik alma (dâhili ve
harici kontrol) kutupları arasında gidip
gelmektedir. Öğrenme bir diyalektik ilişki
olarak algılanmakta ve öğrenci tarafında
yüksek derecede bağımsızlık ve otonomi
olması gerektiği varsayılmaktadır. Aynı
zamanda farklılaştırılmış yardım her bir
öğrenciyi bireysel olarak desteklemek ve
farklı önkoşullara ve kabiliyetlere saygı
gösterebilmek üzere gerekmektedir. Burada
belirtilmesi gereken bir husus öğrencilerin
ellerindeki bu görev ile kendilerini çok
zorlanıyor olarak hissedebilecekleridir. Bu
durumda öğrencileri adım adım ilerlemek
üzere hassas bir şekilde yönlendirmek ve
teşvik etmek öğretmenlere düşmektedir.
SDL’yi uygulamaya koymak için birçok
EL KİTABI
© 2011
- 28 -
Moderasyon: Bu bütün grup üyelerini
dikkate alarak grup tartışmalarınıiçerir. En
Vogue materyalinin büyük bir kısmı buna
dayanmaktadır. Bir örnek olarak En
VogueAlet
Kutusundaki
“Bir
çocuk
Modellemesi
–Münazara”
faaliyetinden
bahsedilebilir: bahse konu faaliyet çocuk
modellemesine karşı ve lehine makul
argümanlar geliştirmek ve müzakerelerde
bulunmak
üzere
öğrencileri
davet
etmektedir.
Grup yap-bozu: egzersiz esnasında
öğrenciler hem öğrenci ve hem de öğretmen
olarak hareket etmektedirler. Öğretmen belli
bir problem üzerine sorular sormakta ve
cevapların bulunmasý için materyal ve
kaynaklarý temin etmektedir. Öğrenciler
gruplar oluşturmakta ve her bir grup
konunun farklı yönleri üzerine çalışmaktadır.
Nihai olarak öğrenciler kendi uzman
gruplarında öğrendikleri bilgileri diğer
gruplardaki
sınıf
arkadaşlarına
aktarmaktadırlar.
Projeler: Öğrenciler toplu halde seçilen
bir konu üzerinde daha uzun bir süre
çalışmaktadırlar.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
‘
Moda Odak Noktası: Vücut İmajı’:
Moda her zaman güzellik ve vücut imajı idealleri ilişkilendirilmiştir; fakat neyin güzel veya
normal olduğuna dair nosyonlar tutarlı değildir ve bunlar topluma bağlı olup zaman içinde
değişiklik göstermektedir. Her bir kültür kendi ideal güzellik kavramına sahiptir ve tarihte her
dönemde neyin güzel kabul edildiğine dair standartlar oluşmuştur.
Bu Genç Kadın Öğrencileri gruplar oluşturmak ve farklı yerlerde ve tarihi dönemlerde vücut
imajı ile güzellik idealleri üzerine araştırmalar yapmaya davet etmek için bir başlangıç
noktasıdır. Romalılar neyi güzel olarak kabul etmişlerdir? Eski Yunanda ne gibi güzellik
nosyonları vardı?
Sonuçlar
sınıfa
sunulmakta
ve
resimler,
grafikler
ile
şemalar
vasıtasıyla
görselleştirilmektedir. Sunumlardan sonra müzakereler ve mukayeseler için zaman olacaktır.
Benzerlikler ve farklılıklar nelerdir? Güzellik için algılanabilecek ortak kriterler mevcut
mudur?Güzellik hakikaten insandan insana değişir mi? Mevcut güzellik idealleri nelerdir?
5. İşbirlikçi Öğrenme
Bu bölüm, başlıca işbirlikçi öğrenme üzerine
takım merkezli bir yaklaşıma odaklanır. Bu
yaklaşımın dört ana avantajını ele alıp
işbirlikçi öğrenmenin önemli iki çeşidi olarak
akranlar arası öğrenme ve öğretimi
işleyeceğiz.
Takım merkezli yaklaşımlar sadece bir “grup
ürünü” üretmek (ve mümkün olduğunca hızlı
yoluna devam etmek) ile ilgili değildir; bunun
yerine
öğrenmenin
kendisi
ilginin
merkezindedir.
Grup
durumu,
yeni
perspektifleri öğrenmeve diğer insanların
bilgisinden istifade etme olanaklarını
sunar.Eğer
grup
üyeleri
birbirlerini
desteklerse,
herkes
kendi
ufkunu
genişletebilir ve beceri ile yetkinliklerini
geliştirebilir. İşbirlikçi öğrenmenin getirdiği
birçok avantaj vardır. Bunlara bilişsel,
duygusal-motivasyonel ve sosyal düzeyler
dâhildir.
Stangl-Taller
(2010)
dört
avantajdan söz eder;
 Grupların içinde öğrenmek çoğu zaman
kendi başına öğrenmeye nazaran daha
fazla ilham verir ve motive eder. Problem
çözümünde kalite ve yaratıcılık ile ilgili bir
‘grup avantajı’, her bir grup üyesinin kolektif
öğrenme çabasına farklı fikir, perspektif ve
önceki bilgi ile katkıda bulunması ile ortaya
çıkar.
 Grup aktivitelerine etkin bir
katılan öğrenciler, argümanlar
şekilde
sunup
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
tartışmayı ve kendilerini ifade etmesini
öğrenirler. Bilgilerini düzenli ve anlaşılır bir
şekilde sunmaları gerekmektedir ve bu da
diğer yorumlamaları öğrenmelerini mümkün
kılmakta ve muhtemel bilgi boşluklarını ve
anlama
sorunlarını
öğrenmelerini
sağlamaktadır. Mevcut bilgi doğrulanacak,
tadil edilecek veya değiştirilecektir. Olumlu
bir ‘yan etkisi’ bilginin istikrarlı hale
gelmesidir.
 Gruplar aynı zamanda sosyal öğrenme
imkânını
da
sunmaktadırlar:
Grup
tartışmaları, sadece tek değil fakat birçok
muhtemel ‘gerçekler’ olabileceği anlayışını
sağlar. Bu, farklı bakış açılarına karşı daha
hoş
görülü
davranılmasınasağlar
ve
anlaşmazlık ve ihtilafların çözümüne katkıda
bulunur.
 Gruplarda
öğrenme,
motivasyonu
artırabilir – ve öğrenme de zaten istemli
motivasyonu koşul olarak varsayar. Konuyu
gözden geçirebilmek için motive olmamız
gerekmektedir. Böylece bilgi kısa dönemli
hafızadan uzun dönemli hafızaya geçer.
Öğrenme grubunun sosyal desteği, motive
kalmamıza katkıda bulunur.
Başarılı işbirlikçi öğrenmenin bazı önemli
gereksinimleri vardır. Bunlar dikkate
alınırsa, grup çalışması herkes için
zenginleşen bir tecrübeye dönüşür.
İlk olarak, bütün grup üyelerinin başarmak
istedikleri öğrenme hedeflerini paylaşmaları
EL KİTABI
© 2011
- 29 -
önemlidir. Kabul etmek ve saygı ortamı
yaratmak üzere birlikte çalışmaya istekli
olmaları da lazımdır. Grup çalışmasının
örgütsel
bileşeni
küçümsenmemelidir;
İşbirlikçi öğrenme planlanması organize
edilmelidir. Bu bağlamda, grubun boyutu
önemlidir. Stangl-Taller’e (2010) göre en
uygun boyut 3 - 4 öğrenciden oluşur ve her
halükarda 7 katılımcıyı aşmamalıdır. Grup
ne kadar büyük ise, iç koordinasyonu
sağlamak o kadar güç olur. İlaveten, bazı
öğrencilerin bağlılıklarını kaybetme eğilimi
artış gösterir. Her grup; grubu hâkimiyetine
alacak bir “yıldız” çıkmamasını sağlamak
üzere benzer performans başarısı gösteren
kişilerden oluşmalıdır. Grup dinamikleri
düzenli olarak gözden geçirilmeli ve
görevler her bir grup üyesine verilmelidir
(Kim ne için ve ne zamana kadar ve nasıl
sorumlu?).İşbirlikçi öğrenme durumlarında
vuku bulan; bir sınıfta bulunan öğrenciler
arasındaki ilişkiyi kuvvetlendiren bir
olumlu karşılıklı bağımlılık biçimidir.
Bu bağlamda iki ana nokta dikkate
alınmalıdır: “Grup başarısı için her bir grup
üyesinin çabası gerekir ve bu zaruridir
(örneğin, hiç “kaytaran” olamayacaktır). Her
bir grup üyesinin kaynakları ve/veya rolü ve
görev sorumlulukları itibarı ile ortak çabaya
benzersiz katkısı vardır.” (Johnson/Johnson
1994).
Roger T. Johnson ve David W. Johnson
(1994) detaylı olarak işbirlikçi öğrenmenin
yöntem ve kuvvetli yanlarını tarif etmiştir.
Grup çalışması sırasındaki olumlu karşılıklı
bağımlılığı görselleştirip (bakınız Şekil 2)
“dünyanın geleceği yapıcı ve yetkin dünya
karşılıklı bağımlılığının yönetimine ve aile,
iş, topluluk ve toplumsal çevrelerin karşılıklı
bağımlılığına
bağlı”
olduğuna
dikkati
çekmişlerdir. ‘12 – 20 yıllık işbirlikçi öğrenimi
ve yetenek, etnik köken, cinsiyet ve diğer
açılardan farklılıklar gösteren öğrencilerle
işbirlikçi bir şekilde çalışma fırsatı bulmuş
olan öğrenciler, öte yandan 12 – 20 yıllık
rekabetçi ve bireysel öğrenimden geçen
öğrencilere kıyasla daha olumlu ilişkiler
kurabilecektir’ (Johnson/ Johnson 1994).
Olumlu karşılıklı bağımlılık ayrıca akranlar
arası öğrenme ve akıl hocalığı / bireysel
öğretim programları için de merkezidir. Bu
yaklaşımlar
işbirlikçi
öğrenmenin
varyasyonları veya alt kategorileri olarak
görülebilir ve aşağıda tarif edilmişlerdir;
Akranlar arası öğrenme
Akranların işbirlikçi öğrenimineakranlar arası
öğrenmedenir. ‘İşbirlikçi öğrenme’ kısmında
yapılan genel izahatlar, bu tür yaklaşımla
mükemmel eşleşmektedir. Ayrıca özerk
öğrenmenin ana unsurlarını da bulmaktayız;
Öğrenciler ‘bağımsızca’ hareket etmeye ve
öğrenme hedeflerini birlikte başarmak için
motive edilmelidir.
Bu örneğin ‘akran organizasyonu’ ile
mümkün olabilir; Öğrenciler, akranlarının
çalışmasını inceleyip karşılıklı geri bildirimde
bulunurlar.
‘Eleştiri
oturumları,
rol
oynamalar, açık oturumlar, örnek olay
incelemeleri ve bütünleşmiş projeler,
öğrencilerin coşkusunu canlandıran ve
akran ile öğrenmeyi teşvik eden diğer
heyecan
verici
ve
etkin
öğrenme
stratejileridir’. Öğrencilerin böylece daha
sonra iş hayatlarında karşılaşabilecekleri
karmaşık
ve
‘gerçek’
problemlere
reaksiyonda
bulunmak
üzere
makul
sayılabilecek ‘güvenli’ ve kısıtsız bağlamda
farklı fırsatları olur(belki de bir diğer grup ve
/
veya
öğretmen
tarafından
değerlendirilirken)’ (Christudason 2003).
En-Vogue Alet Kutusunda rol oynama
“
”
için bir örnekolan Ateşli bacaklar ve
öğrencilerin kadınlar için olan cinsiyet ayrımı
yapan medya beyanlarıve cinsiyet ilişkileri
üzerine düşünmelerini teşvik eden bir
etkinliktir.
Akranlar arası öğrenmenin bir diğer genel
biçimi, eğitimde olan öğrencilerin belirli bir
konuda uzman olmalarını içerir. Öğrenciler,
örneğin HIV / Aids önleme gibi ilave kurslar
alıp
bunu
takiben
bilgilerini
kendi
akranlarına geçirirler. Yetkili kişiler yerine
belirli konular kendi akranları tarafından
hazırlanıp iletilince, öğrencilerin belirli
konuları öğrenmeye daha hevesli olduğu
varsayılmaktadır.
Benzer
bir egzersiz En VogueAlet
Kutusunda bulunabilir. ‘Eğer Pazar günü
gelmezsen, Pazartesi gelmeye kalkma bile’
kısmında öğrenciler uluslararası düzeyde
sağlığa zararlı koşullarda işçi çalıştıran
atölyelerde işçilere eşit muamele için
mücadele vermek üzere destek grupları
kurarlar. Araştırma yapıp destek grubunu
sınıf üyelerine sunmaları gerekmektedir.
Önemli düşünürlerin arasında Alan Gartner,
Wolfgang Steinig ve Jean-Pol Martin vardır.
Akranlar arası öğrenmenin iki ana biçimi
mevcuttur.
EL KİTABI
© 2011
- 30 -
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
Odak Moda: “Başarı hikâyeleri”
Okulda başarısızlık yaşamış ve kendine güven ve bakış açısından yoksun olan genç kadın
öğrenciler, benzer durumda bulunmuş olan ve ‘böyle durumlardan çıkış yolunu bulmuş olan’
akranlarının rol modelliğine ihtiyaç duyarlar. Bu rol modelleri, kendi tecrübelerini, stratejilerini
ve düşüncelerini onların başarı hikâyelerine kendilerini motive etmek ve yeni bir bakış açısı
bulmak için ihtiyacı olanlarla bunları paylaşan akranlar olmalıdır. Davet edilen rol modelinin
bu genç kadınların durumunu anlaması ve konuşacağı olasılıkların akranların ulaşabileceği
türde olmasını biliyor olması önemlidir. Belki hobisini başarılı bir mesleğe dönüştürmüş
olabilir, (moda) piyasasında bir boşluk bulmuş olabilir veya moda işinde bir iş bulabilmek için
kendi iş yetkinliklerini geliştirmek üzere kendini motive etmiş olabilir.
Bireysel öğretim ve akıl hocalığı
 Öğrenmelerini geliştirirler
Bireysel öğretim de aynı zamanda bir
akranlar
arası
öğrenmedir.
Yukarıda
sunulandan farkı, “bireysel öğretimde” daha
yaşlı ve daha tecrübeli öğrenci daha genç
veya daha az tecrübe sahibi öğrenciyi onun
öğrenme sürecinde destekler. Bunu yaparak
daha genç öğrenci,bilişsel çatışmayı
çağrıştıran yeni bakış açılarıyla karşı
karşıya kalır. Piaget’ye göre bu çatışma yeni
bilginin yapılanmasını harekete geçirir.
 Profesyonel dünya hakkında fikir sahibi
olur ve önemli insanlar ile ilişkiler kurarlar
Üniversitelerde bireysel öğretim verenler,
katılımcılarının temel bilgi ve becerilerini
derinleştirerek
dersleri
desteklemeye
yarayan özel dersler verirler. Bireysel
öğretim verenler, öğrencilerin anlayışlarını
izler ve eğer problemler ortaya çıkarsa
onlara rehberlik ederler. Ayrıca birçok
okulda ileri derecedeki öğrenciler bireysel
öğretimci olarak arabulucu bir rol
üstlenirler ve genç öğrenciler için bir irtibat
ve güvenilir kişi olarak çalışırlar.
Sonuç
Bunun aksine akıl hocalığınormalde akıl
hocası ile (çoğunlukla bir öğretmen veya bir
‘uzman’) ile bir akıl alan (tecrübesiz kişi)
arasında bire bir ilişki tesis eder. Akıl hocası
kendi profesyonel bilgisi ve / veya knowhow’ını, akıl alanı kendi kişisel veya
profesyonel gelişmesini desteklemek üzere
akıl alana aktarır. Akıl hocalığı, tecrübeli ve
daha az tecrübeye sahip insanlar arasında
bilgi transferini teşvik etme açısından faydalı
bir araçtır. Koçun aksine bir akıl hocası
özellikle rehberlik etmede eğitilmemiştir. Akıl
alanlar;
 Becerilerini
öğrenir
nasıl
takdir
edeceklerini
 Öğrenmelerinde destek alırlar
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
 Kendi kariyerlerini teşvik ederler
 Destek ve fikirler sunan ve aynı
zamanda somut yardım sağlayan bir ağın
parçası olurlar (stajlar, iş teklifleri, kariyer
desteği)
Kendimize
sormamız
geren
temel
sorulardan biri şudur: Öğrenmek ne anlama
gelmektedir? Öğrenmenin sadece bilginin
saklanması süreci olduğu şüphelidir.
İnsanları
bir
öğretmen
tarafından
doldurulmaları gereken boş kutular olarak
düşünen görüş, daha yapıcı ve hatta
öğrencinin kendi öğrenme sürecinden
sorumlu olduğu aktif, özerk rolün üzerinde
duran problem çözücü eğitim modeline
doğru değiştirilmelidir.
Bu
nosyonda
öğrenmeye
bütünsel,
kapsamlı ve bütün duyuları içeren daimi bir
süreç olarak bakılmaktadır. Öğrenme ayrıca
ilişkilerle yakından alakalıdır. Kaygı, endişe
veya isteksizlik gibi olumsuz duygular etkin
öğrenme süreçlerini aksatır. Öğrencilerin
yeteneklerini artırıp başardıkları görevler ile
birlikte
gelişmelerini
sağlamak
için
öğretmenlerin karşılıklı güven ve saygı
atmosferi yaratmaları gereklidir. Fakat aynı
zamanda stres, öğrenme çıktılarını da en
aza indirir. Bu nedenle konu ile içeriğe
olumlu duygusal bağlantılar önemlidir.
Öğrenci ve öğretmenler arasında katı bir
rolü teşvik ettikleri için bu bağlamda
konvansiyonel
yöntemler
pek
etkin
EL KİTABI
© 2011
- 31 -
olmamıştır: Öğretmen bilgi verir ve öğrenci
de pasif bir biçimde bilgiyi kendine katar.
Buna karşın bazıları bu bölümde sunulan
yenilikçi yaklaşımlar, öğrencilerin ihtiyaç ve
ilgilerini
karşılamaktadır.
Bu
proje
öncesinde yapılan çalışmalarda ve ayrıca
En Vogueprojesindeki yapısal bir araştırma
evresinde genç kadın öğrenciler moda ile
ilgili içeriğe yakından ilgi göstermişlerdir. Bu
ilgiyi aktif hale getirerek öğrenme çabaları
iyileştirilebilir ve bu da – En Vogue projesi
durumunda – iyileştirilmiş yaratıcı, girişimci
ve IT yetkinliklerine yol açar.
REFERANSLAR
Christudason, Alice (2003): Peer to Peer Learning
(Akran
ile
öğrenme).http://www.cdtl.nus.edu.sg/success/sl37.htm
(erişim: 16/04/2010)
Sträuble, Barbara (2008): Using concept maps to
develop lifelong learning skills (Yaşam boyu öğrenme
becerileri geliştirmek için kavram haritaları kullanmak).
http://pkab.wordpress.com/2008/02/12
/pembelajarseumur-hidup (erişim: 16/04/2010
ÖNERİLEN KAYNAKLAR:
Freire,
P.
(2006):
Pedagogy
of
the
Oppressed(Ezilenlerin Pedagojisi), 30th Anniversary
ed. New York: Continuum
Knowles, M. S. (1975). Self-directed learning (Özerk
öğrenme): A guide for learners and teachers (Öğrenci
ve öğretmenler için bir rehber). Englewood Cliffs:
Prentice Hall/Cambridge.
Long, H.B., and Associates. (1991). Self-directed
learning(Özerk öğrenme): Consensus and conflict
(Mutabakat ve uyuşmazlık). Norman, OK: Oklahoma
Research Center for Continuing Professional and
Higher Education of the University of Oklahoma.
Gibbons, M. (2002): The Self-Directed Learning
Handbook (Özerk Öğrenme El Kitabı). Wiley.
Gibbons, Maurice (2008): Self-directed learning (Özerk
öğrenme). http://www.selfdirectedlearning.com (erişim:
16/04/2010)
Piaget, J. (1928). The Child's Conception of the World
(Çocuğun Dünya Anlayışı). London: Routledge and
Kegan Paul.
Johnson, Roger T; Johnson, David (1994): An overview
of cooperative learning (İşbirlikçi öğrenmeye bir
bakış).http://www.cooperation.org/pages/overviewpaper.html
(erişim:
16/04/2010)
Piaget, J. (1952). The Origins of Intelligence in
Children (Çocuklarda zekânın kaynakları). New
York: International University Press. (Eserin ilk yayın
yılı 1936.)
Liebertz, Charmaine (2001): Warum ist ganzheitliches
Lernen
wichtig?
http://www.kindergartenpaedagogik.de/419.html
(erişim: 16/04/2010)
Stangl-Taller, Werner (2009): Lerntypentheorie – eine
Kritik.
http://arbeitsblaetter.stangltaller.at/LERN
EN/Lerntypen.shtml (erişim: 15/01/10)
Stangl-Taller, Werner (2010): Lernen in Gruppen.
http://arbeitsblaetter.stangltaller.at/LERNEN/Gruppenlernen.shtml
(erişim:
16/04/2010)
EL KİTABI
© 2011
- 32 -
Piaget, J. (1951). The Psychology of Intelligence
(Zekânın Psikolojisi). London: Routledge and Kegan
Paul.
Reich, K. (2004): Konstruktivistische
Didaktik. Neuwied (German) Vygotskii, L.S. (1978).
Mind in society (Toplumda Zekâ): The development of
higher mental processes (Daha yüksek zeka
süreçlerinin gelişmesi). Cambridge, MA: Harvard
University Press.
Wood, D. (1998) How Children Think and Learn
(Çocuklar nasıl düşünüp öğrenir). 2. baskı. Oxford:
Blackwell Publishers.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
Bölüm 6 – Yaratıcılığı artırıcı teknikler
Modern toplumlarda, yaratıcılık, yenilikçilik
ve uyum yeteneği için artan bir talep vardır
ve bu nedenle de bu projenin nihai
yararlanıcıları olmalarını istediği genç,
düşük motivasyonlu kadınlarda geliştirilmesi
önemli bir yer tutmaktadır. Bu bölümün ilk
kısmı, dört evreyi içeren yaratıcılık sürecine
odaklanır. Bunlar; hazırlık, inkübasyon,
aydınlanma ve doğrulamadır. Bölümün ikinci
kısmı, birçok iş sürecinde uygulanabilecek
yaratıcılık teknikleri sunmaktadır.
Modern toplumumuz için yaratıcılığın
önemi
2009 yılının Kasım ayında Avrupa Birliği
Konseyi, ‘ (…) işgücünde yaratıcılık,
yenilikçilik, uyum yeteneği ve ileri iletişim
becerileri için artan talep ile esnek ve
gelişen girişimcilik becerilerine ihtiyacın var
olduğunu’ dile getirmiştir. ‘ (…) bu uzun
vadeli zorluklara başarılı bir yanıtın, çocuk
ve
gençlerin
yaratıcı
ve
yenilikçi
potansiyellerini geliştirmeye odaklanmayı ve
onları bu zorluklara göğüs germek üzere
beceri ve yetkinlikler ile donatmayı
gerektirmektedir’ düşüncesi mevcuttur.
Fakat ‘yaratıcılık’ ile tam olarak ne denmek
istenmektedir? Yaratıcılık terimi, yeni bir şey
geliştirmek anlamına gelen ‘creare’ Latin fiili
ile ilişkilidir. Yaratıcılık ve Yenilikçilik için
Avrupa Elçileri manifestosunda şöyle
denmektedir ‘ (…) yaratıcı olmak; daha önce
var olmayan bir şeyi hayal edip yeni çözüm
ve biçimler aramak anlamına gelir’.
Tarih boyunca yaratıcılık
Yaratıcılık kavramı tarihinde, farklı çağlarda
bu konu üzerinde çeşitli görüşlerin olduğu
görülür. Antik Yunanlılardan Orta Çağlara
kadar ‘yaratıcılık’ kavramının insan niteliği
olarak kabul edilmediği izlenimi mevcuttur.
Antik
Yunanlılar,
sadece
doğanın
mükemmel olduğu ve insanın bir ‘kâşif’
olarak hareket edip hiçbir zaman mucit
olamayacağı kanısını taşıyorlardır.
Orta Çağ modeli, Tanrının tek yaratıcı
olduğuna ve insanın sadece eylemde
bulunup
tepki
gösterebileceğine
inanıyorlardı. Yaratıcı terimi, sanat ile ilişkili
olarak kullanılmaya başlandı fakat yaratıcılık
konusunu bilim adamlarının keşfetmeye
başlamaları 20. Yüzyılın başlarına kadar
başlamadı. Eski Sovyetler Birliği uzaya ilk
uydu olan Sputnik’i göndermişti. Bunun
üzerine yaratıcılık özellikle de ABD’de
birdenbire yüksek politik önceliği olan bir
konu haline geldi. Bu günümüzde sadece
ABD’de değil fakat bahsi geçen mevcut
Avrupa Birliği Konseyi bildirilerinin de
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
gösterdiği gibi çoğu yerde hala geçerlidir.
Yaratıcılık ve zekâ
İlk başta yaratıcılığın da zekânın ölçülmesi
ile
aynı
şekilde
ölçülebileceği
düşünülüyordu.
Ancak
bir
yaratıcılık
oranlaması geliştirmek için harcanan birçok
çabaya rağmen neyi nasıl ölçmek gerektiği
sorununun üzerinde, araştırmacıların testi
yapanın sübjektif değerlendirmesinin önüne
geçilmeden
karar
kriterlerinin
oluşturulmayacağını
anlamalarıyla;
uzlaşmaya
varılamaz
olduğu
ortaya
çıkmıştır. Profesör Rainer Holm-Hadulla’ya
göre ‘ … yaratıcılık, bilginin ve [bir kişinin]
ne kadar fazla bilgisi var ise uygulama için
o kadar içerik olacağının yeni bileşimidir’.
Özellikle okul eğitimi ile çoğu zaman
problemleri olan genç kadın öğrenci grupları
ile ilgili olarak bu projede, herkesin yaratıcı
olabileceğini bilmek önemlidir. Bu, yaratıcılık
sürecinin sonucu her zaman aynı olmasa da
geçerlidir. Yaratıcılığın bir ölçeğini yapmanın
zor olduğu genel olarak kabul görmüş olsa
da, yaratıcılık sürecinin ana bileşenlerini
analiz etme çabalarında bulunulmuştur.
Yaratıcılık Süreci
Graham Wallas’a (1926) göre, her yaratıcı
sürecin dört evresi vardır;
Hazırlık
İnkübasyon Aydınlanma
Doğrulama
Birinci evrede, sonradan yaratıcı problem
çözümüne baz teşkil edecek olan bilgi
toplanacaktır. Problem hakkında somut bir
bilgi birikimi oluşturulur. İkinci evre
süresince belirli bir seviyede olgunluğa
ulaşılmalıdır;
‘inkübasyon’
olarak
adlandırılan bu evre, bir çeşit durgunluk ile
karakterize olur. Yeni yaratıcı uyarı için bir
araç olarak geriye çekilme kullanılmaktadır.
Bir sonraki evre olan aydınlanma, ani bir
buluş şeklinde tezahür edebilir. Çok bilinen
bir örnek, sıkça atıfta bulunulan ve Yunanlı
matematikçi Arşimed’in banyoya girdiğinde
su seviyesinin yükselmesi ile vücudunun
suya giren hacmi kadarına eşit su hacminin
yükseldiğini aniden kavradığı “Eureka!”
anıdır.
Yaratıcılığın en son evresi doğrulamadır.
Yaratıcı fikrin doğruluk veya değeri,
yaratıcılık süreci tamamlanmadan kontrol
edilip doğrulanmalıdır.
Grup fenomeni olarak yaratıcılık?
Araştırmalar
yaratıcı
grup sürecinin, bireylerin
düşünüp
çalışmalarını
EL KİTABI
© 2011
- 33 -
uyarılabileceğini
göstermiştir.
Ancak
katılımcıların diğer katılımcıları dinlerken
kendi düşünce süreçlerinin kesilebildiği için
bu uyarılma sürecinin önlenebileceğini işaret
eden diğer araştırma bulgularının da
farkında olmak önemlidir.
moda konularında örnekleri veya En
VogueAlet Kutusuna atıfta bulunan
örnekleri içerir.
En Vogue projesi ve Alet Kutusu kullanımı
için bunun anlamı eğitmenlerin yaratıcı grup
süreçleri (örneğin beyin fırtınası) ile bireyler
için yaratıcı evreler (örneğin beyin yazımı)
ve bunun sonrasında grup tartışmasını
açıkça ayırt etmelidir.
Yaratıcı teknikler birçok iş sürecinde yer
almayı başarmışlardır, bunlardan çoğu
pazarlama alanındadır (örneğin yeni bir
ticari unvan bulmak çoğu zaman yüksek
yaratıcı enerji gerektirir, bakınız Araç “Bir
Moda Marka İsmi Bulma”). Bu nedenle bu
proje tarafından ele alınan düşük vasıfları
bulunan genç kızlar da bunları bilmeli ve
(gelecekteki)
işlerinde
uygulamalıdır.
Aşağıda listelenen yaratıcılık teknikleri
detaylı bir şekilde ele alınacaktır;
Karmaşık
problemler
hakkında
düşünmeye alışık olmayan öğrenciler
için “yaratıcı” bir atmosfer nasıl yaratılır?
Farklı yaratıcılık tekniklerini açıklamadan
önce, bir öğrenci grubu içinde yaratıcı
sürecini geliştirmek için zemini hazırlamak
gereklidir. Eğer “öğrenme” ortamında veya
grubun içinde grup üyelerinden bazıları
kendilerini rahat hissetmezler ise, ortaya
hiçbir bireysel yaratıcılık çıkmayacaktır. Hiç
kimse sınıfa katılmak için zorlanmamalıdır.
Grup
üyeleri
arasında
doğabilecek
muhtemel problemler önceden çözülmelidir.
Daha önce tarif edilen genç bayan öğrenci
farklı gruplara göre bu daha da önemli
görülmektedir.
Başarılı bir yaratıcı süreç için grup içinde
güveni oluşturmak lazımdır. Daha sonra
atılacak olsa bile bütün fikirler ileri
sürülmelidir. Bir diğer grup üyesine gülmek
yasaktır. Sonunda sınıf içinde yaratıcı süreç
bazı grup fikirleri üretecektir ve bunların
üzerinde bireysel telif hakkı yoktur. Bu, diğer
grup üyeleri ile işbirliği içinde yaratıcı
problem çözümleri bulma başarısının belki
de grup veya sınıf içindeki ilişkileri
geliştirmeye yardımcı olabileceği anlamına
gelmektedir.
Pilot testlerde görüldüğü gibi, genç kadın
öğrencilerin çoğu zor bir çevreden
gelmektedir (düşük eğitim düzeyi, sosyal ve
ekonomik açıdan dezavantajlı kadınlar,
genç anneler, vs.) Yaratıcılık tanımına
“bilginin yeni bileşimi” olarak atıfta
bulununca bu bir engel olarak karşımıza
çıkabilir çünkü bu kadınların çoğu kendi
yaşamları hakkında fazla bir bilgi edinme
fırsatını elde edemeyebilir. Ancak bunların
yaratıcı olmaları için teşvik edilmeleri
gerekmektedir. Kişisel tecrübelerinden ne
kadar çok bilgi katabilirler ise (örneğin moda
konusu, TV, marka isimleri) o kadar çok
işbirliğinde bulunacaklar ve sonunda
yaratıcılık süreci o kadar çok başarılı
olacaktır.
Aşağıda verilen çok sayıdaki yaratıcı teknik,
EL KİTABI
© 2011
- 34 -
Yaratıcı teknikler
 Sezgisel Yaklaşım
 Söylemsel Yaklaşım
 Birleşik Yaklaşım
Sezgisel Yaklaşım
Sezgisel yaklaşımın fonksiyonu; kısıtlı bir
süre içerisinde maksimum miktarda yeni fikri
üretmektir. Bu yaklaşım bilinçaltı bilgiyi
harekete geçirmeye yardım eder. En genel
kullanılan yöntemler şunlardır;
 Beyin fırtınası
 Beyin yazımı
 Elektronik Toplantı Sistemleri
 Zihin Haritalama
 Biomimetik/ Biomimikri
En VogueAlet Kutusu ile birlikte çalışan
eğitmenler,
öğrencilerin
bir
etkinliği
düzenleme, bir defileyi planlama ve hatta bir
posteri yaratma (bakınız Alet Kutusuna
genel bakış) gibi fikirleri üretmeleri
gerektiğinde bu yöntemler ile çalışmaya
teşvik edilmelidir.
Beyin Fırtınası
Genel beyin fırtınası yönteminin moda
bağlamında nasıl kullanılacağı En Vogue
Araçlarından (bakınız Araç “Beyin fırtınası”)
birinde detaylı olarak açıklanmaktadır.
Gereksinimler,
kurallar
ve
muhtemel
uygulamalar orada özetlenmiştir.
Beyin yazımı
Bu yöntem beyin fırtınasına çok benzeyen
bir yöntemdir. Ancak açık bir tartışma yerine
her bir katılımcı genç bayan öğrenci, kendi
fikirlerini yazacaktır. Bunun beyin fırtınası
yöntemine göre bir avantajı, hiç kimse kendi
düşünce süreçleri sırasında diğerlerinin
fikirlerinin etkisi altında kalmaz veya bunlar
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
tarafından kesintiye uğramazlar. Buna
ilaveten bütün fikirler yazılı biçimde mevcut
olacaktır. Bu da daha utangaç ve içine
kapanık olan katılımcıların fikirlerinin arada
kaybolmayacağı anlamına gelir.
Çok popüler olan bir beyin yazım faaliyeti 6 3 - 5 - yöntemidir. Bu, 6 kişinin 5 dakika
içinde 3 problem çözümünü (her biri bir
sütuna) yazmasını içerir. Bu süreyi takiben
kâğıtlar, bu fikirleri bir sonraki satırda
geliştirmek zorunda olan hemen yandaki
kişiye aktarılır. Sonunda herkes bütün fikirler
üzerinde çalışmış olacaktır (kâğıtlar 5 kere
el değiştirecektir).
Elektronik Toplantı sistemleri (EMS)
Son yıllarda elektronik toplantı sistemleri
bazen klasik Beyin yazımının yerine
geçmiştir.
Fikirler
artık
kâğıtlara
yazılmamakta fakat elektronik olarak
toplanmaktadır. Fikirler bütün katılımcılara
hemen gösterilmek üzere her bir kişiye
gönderilirken katılımcılar isimsiz kalırlar.
Farklı katılımcılar fikirleri daha da ileri
düzeye geliştirebilir. Bu formu eğitimde
kullanmak zor olabilir fakat genç kadınların
(gelecekteki) işlerinde bu olasılığın mevcut
olacağı hakkında bilgilendirilmelidir.
Zihin Haritalama
Klasik Zihin Haritalama, kâğıt üzerinde
yapılır ve bir ana fikir ile alt fikirleri temsil
eden farklı genişliklerdeki satırlardan oluşur.
Tasarım,
karmaşık
sorunları
bile
yapılandırmak için kullanılan klasik ağaç
şemasına
benzerdir.
Belirli
konular
arasındaki ilişkiler, bir çizgi veya ok ile
simgelenmektedir. Zihin Haritalaması, beyin
fırtınası yönteminin çözümlerini sunmada
kullanılır.
Zihin haritalamasının bir avantajı, diğer
fikirleri silmeden kişilerin çizgi ve oklar
ekleyebiliyor olmalarıdır. Zihin Haritalaması
sıklıkla
problem
veya
çözümleri
yapılandırmak için kullanılır. Modern
bilgisayar programlarının yardımı ile zor
konular bile görselleştirilebilir.
15
www.envogue-project.eu
Biomimetik / Biomimikri
Bu yaratıcılık yöntemi, doğada bulunan
çözümleri modern teknik problemlere
transfer etmeyi amaçlamaktadır. Örnek; Bir
moda şirketi giysileri için yeni bir açılım veya
kapama çözümü aramaktadır; Cırt cırt ile
emiciler doğadan türetilmiş iki prensiptir.
Söylemsel Yaklaşım
Bu yaklaşımın amacı, sistematik bir şekilde
fikirler edinmektir. Tek adımlar mantıklı bir
sırayı takip eder. Problem, onu en kapsamlı
şekilde tarif edebilmek üzere genelde küçük
birimlere bölünür. Söylemsel yaklaşım,
birbirini dışlayan ve topluca kapsamlı olarak
vasıflandırılabilir. Öğrenciler ile çalışırken
kullanılabilecek bazı en yaygın yöntemler
şunlardır;
 Zorunlu İlişki
 Öznitelik listesi
Zorunlu İlişki
Zorunlu ilişkiler tekniği, daha önce birbirine
ait olmayan vasıfları birleştirmeye çalışır.
Örnek; Pantolon ile gömleği birleştirerek bir
elbise oluşturma fikri.
Öznitelik Listesi
Bir ürünün veya sürecin bütün vasıflarının
dökümü yapılmıştır. Tek bir değişiklik yeni
bir
ürün
yaratabilir.
Aşağıdakileri
öğrencileriniz ile deneyiniz:
Eldivenler için farklı vasıfların listelenmesi
gerekir. Yukarıdaki tabloda her bir döküm
için iki olasılık mevcuttur; Öğrenciler bir
vasfı
değiştirmenin
farklı
bir
ürün
yaratacağını hemen göreceklerdir.
Vasıflar
Olasılık
Olasılık
Tip
Eldiven
Parmaklı
Astar
Muflon
--
Ana Materyal
Deri
Kadife
Boy
15 cm
25 cm
Renk
Kahverengi
Siyah
Birleşik Yaklaşım
Modern yaratıcılık yaklaşımları çoğunlukla
sezgisel ve söylemsel teknikleri birleştirmeyi
amaçlamaktadır. Bu birleşik tekniklerden
ikisi aşağıda verilmiştir;
 Yaratıcı Problem Çözümü
15
http://www.google.at/imgres?q=mind+map&hl=de&biw=1280&bih=834&gbv=2&tbm=isch
&tbnid=7Gaw4ojomMZNqM:&imgrefurl=http://collabor.idv.edu/k0556558/stories/35375/&
docid=mbFMgXDy4aNFYM&w=402&h=304&ei=cgaCTubbHMvV4QSA4OBz&zoom=1&i
act=hc&vpx=395&vpy=136&dur=1005&hovh=195&hovw=258&tx=125&ty=130&page=1&
tbnh=147&tbnw=194&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:1,s:0
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
 Altı düşünce şapkası
Yaratıcı Problem Çözümü
EL KİTABI
© 2011
- 35 -
Alex Osborn ve Sydney Parnes bu yöntemi
1950’li yıllarda icat etmişlerdir. Problem
çözme süreci altı adımda geliştirilir ve
bunlardan her biri bir sonrakinin yaratıcı
temelini oluşturur;
 Amaç Bulma (amaç, arzu veya zorluğu
tanımla)
 Bilgi Toplama (ilgili veriyi topla)
 Problem Bulma (amaca erişmek için
çözülmesi gereken problemlere açıklık getir)
 Fikir Buma (Tanımlanan
çözmek üzere fikirler üret)
problemi
En VogueEl Kitabı ve Alet Kutusu,
modern işgücü piyasasının yeni zorlukları
hususunda genç bayan öğrencileri yetkin
kılmak üzere yaratıcı ve yenilikçi adımlar
atarak
onların
eğitimde
ilerlemesini
geliştirmeyi amaçlamaktadırlar.
Bu dokümanın bir sonraki kısmı, şu konuları
özetler; ana transfer edilebilir yetkinlikler ve
bunların değerlendirilmesi ve günümüz
işgücü piyasasında gereken yaratıcılık ve
girişimcilik ruhu. Bir sonraki kısmın son
bölümünde; proje, öğretmenler, öğrenciler
ve paydaşlar bağlamında kritik başarı
faktörlerinin bir analizi yapılmaktadır.
 Çözüm Bulma (fikirden, uygulanabilir
çözümlere taşınma)
 Kabul Bulma (plan için eylem)
Altı Düşünce Şapkası
Genç öğrenciler grubunun veya bireysel
düşüncenin daha etkin ve yapılanmış
olmasını sağlayabilecek olan bu tekniği
Edward de Bono bulmuştur. Bu teknikte, bir
problem farklı açılardan ve farklı bir
odaklanma ile ele alınmaktadır. Grubun aynı
anda aynı renkteki şapkayı giyiyor olması
önemlidir.
Mesela, bir öğrenci grubu tartışmanın nasıl
ilerleyeceğini
saptamak
ve
amaçları
belirlemek üzere mavi şapkayı takarak
tartışmaya başlar. Grup bundan sonra
problem ile ilgili düşünce ve reaksiyonları
almak üzere kırmızı şapkayı “takar”. Bundan
sonra fikir ve muhtemel çözümleri
geliştirmek üzere tartışma sarı ve sonra da
yeşil şapkaya geçebilir. Grup bunu takiben
beyaz şapka giymesi sonrasında muhtemel
çözümler üzerine eleştirileri geliştirmek için
siyah şapkaya geçer. Bütün grup aynı anda
tek bir yönde düşündüğü için daha çok
işbirliğine meyilli olacaktır.
Sonuç
“Yaratıcılık ölçülebilir mi?” 2009 AB
konferansının kapanış sözlerinde, Eğitim ve
Kültür Genel Direktörü Hélène Clark şunlara
‘
dikkat çekmiştir Konferansın, öğrenim ve
eğitimin
vazgeçilmez
bileşeni
olarak
yaratıcılığın önemini ve onu bütün eğitim
düzeylerinde
teşvik
edip
tanıtımını
yapmamız gerektiği gerçeğini kanıtladığı
hususunda hiçbir kuşku yoktur. Yaratıcılık
ana yetkinliklerin hayati bir yanıdır ve
bireyler ile kurumların kişisel ve sosyal
refahlarına
katkıda
bulunur.
Onlara
Avrupa’yı daha yenilikçi yapmalarında
yardımcı olur ve herkesin ‘Avrupa’nın
kültürler mozaiğinden’ hoşlanıp bunu takdir
etmesine yardımcı olur.
EL KİTABI
© 2011
- 36 -
REFERANSLAR
Clark Hélène: Konferans kapanış konuşması
“
Yaratıcılık
ölçülebilir
mi?”,
www.ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/
doc2082_en.htm (access 05/05/2010)
2009 Yılı Avrupa Yaratıcılık ve Yenilikçilik, Yaratıcılık
ve Yenilikçilik için Avrupa Elçileri: Manifesto,
http://create2009.europa.eu/fileadmin/Content/Downloa
ds/PDF/Manifesto/manifesto.en.pdf,
(erişim
28/02/2011)
Avrupa Konseyi(2009): www.se2009.eu/polopoly_fs/1
.25380! menu/standard/file/Council conclu.pdf (erişim
27/04/2010)
Felber Michael (2009): Kreativitätstechnik – ein
Schlüssel
zu
guten
Einfällen
http://news.nzzexecutive.ch/technik/berufswelt/kreativit
aetstechnik__ein_schluessel_zu_guten_einfaellen_1.3
844004.html (erişim 27/04/2010)
Gablers Wirtschaftslexikon, ISBN 3-409-30384-7
Mehlhorn, Jörg (2005): Kreativität - der Engpassfaktor
unserer
Zukunft
!www.kreativsein.de/d/d/dlartikel_files/Artikel_Kreativitaet_fuer_GU
G1.pdf (erişim 27/04/2010)
Official Journal of the European Union, kültürel ifade ve
kültüre erişim ile çocuk ve gençlerin yaratıcı ve yenilikçi
kapasitelerini geliştirmeyi teşvik etmek üzerine
27,11,2009
Konsey
sonucu
,
http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:200
9:301:0009:0011:EN:PDF (erişim: 28/02/2011)
Nieschlag Robert, Dichtl Erwin, Hörschgen Hans
(1988): Marketing, ISBN 3-428-06532-8
Stangl-Taller, Werner: Brainstorming www.stangltaller.at/PRAESENTATION/brainstorming.shtml (erişim
04/05/2010)
Stangl-Taller, Werner: Intelligenz und Kreativität
www.stangltaller.at/TESTEXPERIMENT/testintelligenzkreativ.html
(erişim 27/04/2010)
The Co-Creativity Institute, 1995. Creative Problem
Solving. (Erişim 05/052010)
Weis Hans Christian (1987): Marketing, ISBN 3-47070556-9
“Wilde Denker”, Heidelberg Üniversitesinden Yaratıcılık
Araştırmacısı Profesör Rainer Holm-Hadulla ile söyleşi,
Gazete Makalesi, Süddeutsche Zeitung, Beruf und
Karriere, Şubat 26, 2011
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
Kısım 4: Beceriler ve yetkinlik odağı
Bölüm 7 – Ana yetkinlikler ve aktarılabilir beceriler
Bu bölüm, projenin odaklandığı yetkinlik
ve becerilerin tanım ve örneklerini
sunmaktadır.
Belirli yetkinlikleri tanımlanması, genç
kadınların iş fırsatlarının zorluk ve taleplerini
karşılamaya ne kadar hazırlıklı olduklarının
belirlenmesini ve genel eğitim amaçlarının
tanımlanmasını sağlar. Yetkinlik kavramı,
sadece
bilgi
ve
know-howa
atıfta
bulunmamakta,
ayrıca
karmaşık
gereksinimleri karşılama yeteneğini ve
kaynak ve faaliyetlerin özel bağlamı içinde
psiko-sosyal yetkinlikleri (kişilerarası beceri
ve davranışlar dâhil) harekete geçirmeyi de
ima
etmektedir.
Böylece,
iletişimde
bulunmak için hedef grup, dil becerilerine ve
pratik know-how’a (örneğin, bilgisayar)
sahip olmalı ve uygun bir davranışı
benimseyebilmelidir (örneğin saygı).
Belirli bir iş veya yaşam döneminde faydalı
olacak herhangi belirli bir yetkinliğe
odaklanmadan önce odaklanma, grubun
kişisel ve profesyonel düzeyde elde etmek
için çaba göstermesi gerekeceği ana
yetkinlikler ve enine yetkinliklerde olmalıdır.
AB tanımlamasına göre, En Vogue
materyallerinde kapsanan ana yetkinlikler,
genç kadınların kişiliklerine kavuşma ve
gelişmeleri ile dâhil olma ve istihdamları için
gerek duydukları bilgi, beceri ve tavırların
aktarılabilir, çoklu işlevsel bir paketini temsil
etmektedir. Bunlar, yapılan eğitim ve
aktivitelerin sonuna kadar geliştirilmiş olmalı
ve yaşam boyu öğrenmenin temelini teşkil
etmelidir.
aracılık ve kültürlerarası anlayış gibi
beceriler gerekmektedir. Yeterlilik derecesi,
belirli ihtiyaçlar ile bireyin dilsel tarihçesine
göre farklılıklar gösterecektir.
Matematiksel
okuryazarlık ve bilim ile
teknolojide temel yetkinlikler
Dört işlemi ve hesaplamadaki genel oranları
kullanma
kabiliyeti
birçok
En
Voguearaçlarına dâhil edilmiştir. Bunlar,
problemleri çözmeye veya günlük hayattaki
etkinliklerin benzetimini amaçlamaktadır.
Üzerinde durulan çıktıdan ziyade süreç,
bilgiden ziyade somut bir etkinliktir. Bireyin
geçmişine bağlı olarak bilimsel okuryazarlık,
bu etkinliklerde başarıya ulaşmak üzere bilgi
ve yöntemin uygulanma kabiliyet ve
istekliliğine atıfta bulunmaktadır. Teknolojide
yetkinlik, özellikle de IT yatkınlıkları, En
Vogue araçları ile geliştirilecektir. Bu, bir
çalışma ortamında bilgi ve yöntemlerin
anlaşılma
ve
uygulanmasına
olanak
tanıyacak ve hem profesyonel hem de
kişisel düzeyde bireyin istek ve ihtiyaçlarına
yanıtlar sağlayacaktır.
Dijital yetkinlik
En Vogue’da ele alınan 8 temel ana
yetkinliğin gözden geçirilmesi
En Vogue projesinde dijital yetkinlik,
çalışma durumları ve iletişim için elektronik
ortamların kendine güvenle ve kritik biçimde
kullanımını içerir. Bu yetkinlikler, bilişim
yönetim becerileri ve iletişim becerilerinde
yeni yollardır. En temel düzeyinde En
Vogue materyalleri, ICT becerilerine atıfta
bulunur; bilgiyi almak, değerlendirmek,
saklamak, üretmek, sunmak ve değiş tokuş
etmek çalıştay veya ağlarda iletişim kurmak
veya bunlara katılmak üzere çoklu ortamlı
teknolojinin kullanımı.
Ana dilde iletişim
‘Öğrenmeyi öğrenme’ yetkinliği
En Vogue etkinliklerinin çoğu bu yetkinliği
içerir; Esas amaç, bireyin düşünce, his ve
gerçekleri hem sözse ve/veya yazılı iletişim
yolu ile ifade edip yorumlama kabiliyetini
geliştirmektir. Bu, dinleme, konuşma ve
yazmayı içerir.
Bu yetkinlik, kişinin hem birey olarak ve hem
de
gruplardaki
kendi
öğrenmesini
düzenleme kabiliyetinden oluşur.
En
Vogue’da sağlanan araçların çoğu hedef
problem çözümü, yeni bilginin ve bunun
üzerine
düşüncelerin
değerlendirilip
uyarlanmasını hedefler. Farklı araçlarda
önerilen profesyonel durumlar, (daha
sonraki) iş durumları bağlamlarında ve
ayrıca genel profesyonel ve kişisel
bağlamda çeşitli yeni bilgi ve becerilerin
uygulanma fırsatını sağlar. Öğrenmeyi
öğrenmek; kişinin kendi yaşam ve kariyerini
yönetmeye ciddi şekilde katkıda bulunur.
Yabancı bir dilde iletişim
Bu yetkinlik, ana dildeki iletişim ile yakından
alakalıdır; En Vogue etkinliklerinin bazıları,
yabancı bir dil konuşan tasarımcı veya
profesyonellere atıfta bulunmakta, İnternette
örneğin İngilizce ve Fransızca linkler de
dâhil araştırma yapmaya dayanır. Yabancı
bir dilde iletişimde bulunmak gerekli
olacaktır ve günümüz işlerinin çoğunda
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
Kişilerarası yetkinlikler
EL KİTABI
© 2011
- 37 -
En Vogue etkinlikleri, bireyin iş veya sosyal
yaşama etkin ve yapıcı olarak tam katılımda
bulunma
ve
gerektiği
zamanlarda
uyuşmazlıkları
çözüme
kavuşturma
davranışını teşvik eder. Çalıştay etkinlikler,
bire bir bazda veya gruplarda etkin
kişilerarası becerileri geliştirir. Bu beceriler
hem iş hem de özel yaşamda yarar sağlar.
Girişimcilik yetkinliği
Bu hem değişimi uyarmak üzere kişisel
isteği ve hem dış faktörlerin getirdiği yeniliği
içten karşılama, destekleme ve bunlara
uyma becerisini ihtiva eder. Girişimcilik,
kişinin olumlu veya olumsuz kendi
yaptıklarının sorumluluğunu üstlenmesini,
stratejik bir vizyon geliştirmesini, amaçlar
belirleyip bunları yerine getirmesini ve
başarılı olmak için motive olmasını içerir. Bu
yetkinliğin geliştirilmesi,
ise En Vogue
projesinin ana amaçlarından biridir.
‘Kültürel İfade’ yetkinliği
Modaya dayanan En Vogue etkinlikler,
yaratıcı biçimde müzik, bedensel ifade,
edebiyat ve plastik sanatları dâhil bir dizin
ortam aracılığı ile fikir, tecrübe ve duyguların
ifade edilmesinin öneminin takdir edilmesini
kolaylaştırır.
Ancak bu projede aşağıdaki 3 ana yetkinliğe
belirgin odaklanmada bulunulmaktadır;
Girişimcilik ruhu
Sorumluluk duygusu ile bağımsız hareket
etmek
Girişimci ruhuna sahip olmak ve bağımsız
hareket etmek, çevre, sosyal ve ekonomik
dinamiklerin bilincinde olunduğunu ima
eder. Bağımsız olarak hareket etmek için
genç
öğrencilerin
görevlerini
yönetebilmeleri,
dönüşlü
olmaları
ve
sorumluluk üstlenebilmeleri gerekmektedir.
Buna, kendi hareketlerini kontrol etmek,
gelişime etkin bir biçimde katılmak, bir kişilik
oluşturmak ve illa kolektif düşünceyi takip
etmeden kendi seçimlerini yapmak dâhildir.
Heterojen gruplarla etkileşim
Günümüzün işgücü piyasasında, özellikle
de takım çalışması gereken görevlerde
sosyal sermayenin oluşturulması, zaruridir.
Bunlar, diğerleri ile iyi ilişkiler kurmak için
empati göstermek (müşteriler, meslektaşlar,
vs.), takımlarda işbirliğinde bulunarak
muhtemel anlaşmazlıkları yönetmek /
çözmek şeklindeki davranışlardır. Ana
yetkinlikler, diğerleri ile birlikte yaşamayı ve
çalışmayı öğrenmeyi içerir.
EL KİTABI
© 2011
- 38 -
UCT
araçlarını
kullanmak
etkileşimli
olarak
Ekonomi ile bilgi toplumunun sosyal ve
profesyonel talepleri, dil, veri, bilgi ve
donanım araçlarının (bilgisayarlar gibi) özel
ve iş hayatında kullanılması gerekliliğini
empoze etmektedir. Çoğu iş yaşamı
durumlarında genç bayan öğrencilerden
araçları etkileşimli olarak kullanmaları
istenecektir. Teknik know-how’a sahip
olmalı ve bilgi ve know-how yaratarak bunu
uyarlayabilmelidirler. Bu nedenle modern
ICT araçları ile aşina olmak ve bu araçların
onların gerçeklerle etkileşimlerini nasıl
değiştirebileceğinin
sonuçlarını
ve
profesyonel sektörün taleplerini anlamak
gereklidir.
ICT
araçlarının
etkileşimli
kullanımı,En
Vogue
öğrencisi
genç
bayanlar için yeni olanakların kapılarını
açmaktadır.
Bugünün işgücü piyasasında gereken ana
enine yetkinlikler nelerdir?
Bugünün iş dünyasında, belirli bir işi
yapmanın
ötesinde
yetkinliklerin
geliştirilmesi hayati önem taşımaktadır.
‘İstihdam sağlayıcı yetkinlikler’ olarak
tanımlanan bazı ana yetkinlikler, kişilerin
kendi
değerlerini
bir
organizasyona
kanıtlamalarını
mümkün
kıldığı
için
sürdürülebilir işgücü açısından esas teşkil
ederler.
Bu
yetkinliklere
teknolojik
okuryazarlık, nasıl öğrenileceğini bilmek,
matematik, bilgisayar okuryazarlık ve
iletişim, düzenleme, problem çözme,
duyarlılık, muhakeme, uyum sağlama,
kişisel yönetim, takım çalışması ve liderlik
dâhildir. Diğer iş gereksinimleri; iyi iş ahlakı,
olgunluk kanıtı, bağımsız olma ve bir göreve
konsantre olma ve odaklanma kabiliyetidir.
Projenin
beceriler
kapsadığı
ana
aktarılabilir
Proje anketleri sırasında görüşülen çoğu
profesyonel, esneklik, girişimcilik ve kişisel
sorumluluğun
önemini
vurgulamıştır.
Öğrencilerin sadece yeterli becerileri
edinmeleri değil fakat aynı zamanda
yenilikçi, yaratıcı, bağımsız ve kendilerini
motive edip etkin iletişimde bulunmaları ve
bir projede yer almaları ve değişen koşullara
uyum sağlayabilmeleri de beklenmektedir.
Birçok
uzman,
günümüzde
işgücü
piyasasındaki zorlukların üstesinden gelmek
için çoklu ve karmaşık görevlerin yerine
getirilmesinde daha yüksek zihinsel gelişme
kapasitesinin gerekliliği üzerinde hem
fikirdir.
Bilginin
basit
bir
şekilde
çoğaltılmasında çok daha fazlasına ihtiyaç
vardır. Bu yetkinlikler, bilişsel beceri ve
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
uygulamaların harekete geçirilmesini, tutum,
motivasyon ve değerler gibi yaratıcılık ve
diğer sosyal becerilerin geliştirilmesini ihtiva
etmektedir.
Bu kavramsal çerçevenin merkezinde,
öğrencilerin düşünme; manevi ve fikri
olgunluklarını ifade etme kabiliyetleri vardır.
Bu, öğrenmeleri, eylemleri ve örneğin bir
proje gibi uğraşlarının sorumluluğunu
üstlenmelerini varsayar.
Gelecekteki gelişme ve ihtiyaç duyulan ana
yetkinliklerin odağı düşünme ve motivasyon
olacaktır.
Bu
nedenle
En
Vogue
öğrenme
materyalleri, aşağıdakiler gibi temel istihdam
edilebilirlik becerilerini gerektirecek fırsatları
sağlamaktadır;
 Dakikliğin gösterilmesi
 Düzenli iş alışkanlıklarının idamesi
etkinleştirilmesinin yanında En Vogue
ayrıca bu bölümde, şevki kıran tecrübeleri
nedeniyle okulu bırakan genç bayan
öğrencilerin öğretmen / eğitimcilerine, En
Vogue
öğrenme
etkinliklerinin
farklı
zamanlarında
uygun
değerlendirmeleri
uygulamalarını da istemektedir. Bu, (öz)
düşünümü öğrencilerde teşvik etmeye
yardımcı olacaktır.
REFERANSLAR:
21. Yüzyılın Ekonomik Girişim sisteminde istihdamın
idamesi için gerekli beceriler (Cooble, 1996) Bunlar
işverenler tarafından en gerekli görülen becerilerdir;
istihdam ve kariyer fırsatları yaratır (Lauzackas, 2005).
(istihdam becerileri ve iş yerinin sürdürülebilirliği)
Ana becerilerin tanım ve seçimi: Yönetim Özeti.
www.oecd.org/edu/statistics/deseco
Yetkinliklerin tanım ve seçimi: Teorik ve kavramsal
temeller.
Çevrimiçi
olarak
bakınız:
www.deseco.admin.ch
Başarılı bir hayat ve iyi işleyen bir toplum için Ana
Yetkinlikler, (2003),
 Kalite standartlarının idamesi
 Kişinin işinden gurur duyması
 Sağlıklı bir yaşam biçimi uygulamak
 Şirket hakkında bilgi sahibi olma
D.S. Rychen et L.H. Salganik (éd). İkinci DeSeCo
sempozyumuna katkılar, (2003), Rychen, L.H. Salganik
et M.E. McLaughlin (éd.). Ana yetkinlikleri tanımlama
ve seçme, (2001), D.S. Rychen et L.H. Salganik (éd.).
 Sosyal faaliyetlere katılım
OECD bağlamında yetkinlikler üzerine projeler: Teorik
ve kavramsal temellerin analizi, (1999), L.H. Salganik,
D.S. Rychen, U. Moser et J. Konstant.
Sonuç
Barbot, M.-J., Les
International, 2000.
auto
apprentissages,
Cle
Kişinin kendi yetkinlik ve becerilerinin
bilincinde olması, sürdürülebilir istihdam için
bir ön koşuldur. Bu, özellikle genç bayan
öğrencilere bir mağdur olmanın yıkıcı
tecrübesinin üstesinden gelmeyi sağlar ve
öz düzenlemenin yapıcı potansiyelini
harekete geçirir. En Vogue materyalleri, bu
bölümde tarif edilen farklı yetkinlikleri
etkinleştirilmesi ve elde edilmesi için bir
başlangıç noktası olarak kullanılabilir.
Dickinson, L.. Learner training for language learning,
Authentik, Dublin, 1992.
Farklı
www.learn-empowerment.org Proje
yetkinliklerin
sağlanıp
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
Houssaye, J.: Le triangle pedagogique, Berne, Peter
Lang, 1988.
Meirieu, P.: Apprendre…oui mais comment ?, Paris,
ESF,, 1988.
Les cahiers du CERFEE n 19, La discussion dans
l’enseignement et la formation, sous la direction de M.
Tozzi, CERFEE-IRSA Montpellier III, Université Paul
Valery, 2003.
EL KİTABI
© 2011
- 39 -
Bölüm 8 – Girişimcilik Ruhu
Menfaate odaklı pedagojik materyalin
kullanımı, öğretmen / eğitmenlerin aksi
takdirde içlerine IT ve iş ile ilgili içerik /
yönlerin konulduğu yenilikçi yaklaşım ve
araçları reddedebilecek olan genç bayan
öğrencilerin, girişimcilik ve IT gibi konularla
aktif bir şekilde ilgilenmelerine müsaade
eder. Bu aynı zamanda ekonomimizin ana
lokomotifi olan girişimciliği; girişimcilik
ruhunu da içerir. Çoğu zenginlik ve iş, büyük
işlerin ortaya çıkmasına kadar yükselen ve
girişimcilik fikrine sahip bireyler tarafından
başlatılan küçük işletmeler tarafından
yaratılmaktadır.
Girişimcilik
ruhu
sadece
girişimcilik
becerilerinin
geliştirilme
aracı
olarak
kullanılmayıp ayrıca genç bayan öğrenciler
için motivasyon ve öz saygının kişisel
özelliklerini geliştirme aracı olarak ve onların
kendi kuvvetli yönlerini üstü kapalı ilgilerini
de keşfetmeleri için kullanılır.
‘Enterpreneur (girişimci)’ terimi aslen
Fransızca olup, tam olarak çevirisi ‘iki iş
arasında’ anlamına gelmektedir. Çok
başarılı ve bilgili bir iş adamını tanımlayan
bir kelimenin, aslen sadece işsizlik
durumunu tarif ediyor olması enteresandır.
Girişimcilik ruhu terimi, fırsatları tanımlayan
ve / veya yaratan yenilikçi uygulamaya yol
açan ve bunu takiben fırsatları üretken bir
biçimde en yüksek düzeye çıkarmak için
eylemde bulunan bireyin kişisel vasıflarını
tarif eder. Bu, eğer düşünüyorlarsa çok iyi
bir fırsat yaratacak olmasına rağmen
öğrencilerin illa ikendi iş veya şirketlerini
başlatacakları gibi bir düşünceyi akla
getirmemelidir.
Bu
aynı
zamanda
alışılagelmişten daha farklı bir yol ile
öğrenme kabiliyetlerini keşfetmek isteyenler
için de çok iyi bir fırsatı temsil etmektedir.
Bunun içinde yatan; matematik, dil ve ICT
gibi
temel
beceri
özellikleridir.
En
Vogueyaklaşımını takip eden genç bayan
öğrenciler iş benzeri veya gerçek yaşamdan
durumlar altında bu becerileri bir ilgili konu
ile birlikte geliştireceklerdir ki bu bizim
durumumuzda
moda
dünyasıdır.
Bu
yaklaşım onları birey olarak güçlü kılmanın
yanında işgücü piyasasındaki (gelecekteki)
konumlarını da güçlendirecektir.
Girişimcilik ruhu becerileri
Bu becerilerin
verilmiştir;
bazı
örnekleri
 Yaratıcı düşünme kabiliyeti,
 Problem çözme kabiliyeti,
EL KİTABI
© 2011
- 40 -
aşağıda
 Bir karar verip onu uygulama güveni,
 Hedefler belirleme, bunları elde etmek
üzere plan geliştirme ve planı uygulama
kabiliyeti,
 Fırsatları tanımlama ve fırsatlara uygun
fikirleri üretme kabiliyeti (girişimciliğin
temeli),
 Kendini tanıma,
 Hedef belirleme,
 Risk alma.
Umut
vaat
eden
girişimcilerin
sergileyebileceği bazı özellikler şunlardır;
 Güçlü bir öz saygı ile desteklenen
güvenle dolu olmak,
 Hevesli olmak ve her zaman eylemde
bulunmak için istekli olmak,
 Sinirli olsalar bile ve hatta gelecekteki
sonuçlar hususunda endişe duymalarına
rağmen kendilerini daha zoru başarmaya
itecek kadar cesur olmaları,
 Yaptıkları her şey ile ilgili istekli ve enerji
dolu olmaları,
 Diğerlerinin
kaçırabileceği
görebilen yenilikçi ve yaratıcı,
fırsatları
 Fikirler ile dolu ve her zaman olumlu.
Bir Girişimcinin
olması
sorumluluk
sahibi
Sorumlu olmanın, kişinin çalışma hayatında
karşılaşacağı çok şey üzerinde etkisi
mevcuttur. Sorumlu olmak sadece isteneni
yapmak demek değildir. Sorumluluk sahibi
olması, bir kişinin yaptığı her şeye yansıyan
bir zihniyet ve yaklaşımdır ve bireyi daha
etkin ve dinamik yapar.
Sorumluluk sahibi olma beraberinde şu
sonuçları getirir;
 Tutku ve enerjiyi sürekli olarak
maksimum
potansiyelde
çalışmaya
dönüştürmek,
 Sürekli ‘çıtayı yükseltmeyi’ teşvik etmek,
 Vizyonu takip edilen yolda tutmak –
fikirlerin altında ezilmemek,
 ‘Sınırlayıcı inançları’ ortadan kaldırmak –
sorumluluk sahibi olmak, her bir başarı ve
kazanımı öne çıkartır,
 Daha büyük amaçları belirli adımlar
şeklinde berraklaştırır ve eylemin devamını
temin edip tutkunun hala mevcut olmasını
sağlar.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
Sorumluluk sahibi olmak ve koçluğun her
ikisi de, girişimcilik ruhunu geliştirmek
isteyen öğrenciler için aşırı güç sağlayan
araçlardır.
Girişimcilik eğitiminin önemi
Geleneksel lisans programlarının aksine,
kişi "girişimciliği" üniversitedeki bir ders
olarak çalışamaz. Kişi konu ile ilgili dersler
alabilir fakat çoğunluklar işletme lisansı,
üniversitelerin
girişimciliğe
en
yakın
sunabildikleri branştır; bu nedenle En
Vogue ‘da bulunan eğitimi terk etmiş düşük
vasıflı kadınları hedef olarak dikkate
almaktan uzaktır.
Girişimci olmak için her bir bireyin kendi
yolunu seçmesi için kendi nedenini bulması
lazımdır ve bunun akabinde arayışı
tamamlamak için gerekli coşku ve enerjiyi
idame ettirmekten sorumlu olacaktır.
Üretken
fırsatların
tanımlanması
ve
yaratılmasının ve bu amacı başarmak için
gerekli eylemde bulunmanın arkasındaki itici
güç, girişimci bir zihniyettir. Girişimci ruh
veya zihniyet taşıyan bir kişi, diğerlerinin
yapacaklarının en iyisini yapmaları için
onlara
ilham
verecek
ve
onları
bilinçlendirecek olmalıdır. Böylece bu
becerilerle çalışmak ve bunları geliştirmek
ihtimalini elde ederken ‘imkânsız’ bir
durumdan ‘mümkün olduğu düşünülecek’ bir
duruma dönüşümü sağlamaktadır. Bunlara
ilaveten profesyonellerle görüşmeleri içeren
En Vogue araçları da vardır. Bunlar
muhtemelen bu kavramın genç öğrenciler
tarafından ‘hissedilmesine’ ve anlaşılmasına
yardımcı olabilirler.
Girişimciliğe maruz kalan insanlar, sıklıkla
daha fazla yaratıcı özgürlükleri uygulamak,
daha yüksek öz saygı, kendi hayatları
üzerinde daha fazla kontrolleri oldukları
hissini duymaya fırsat buldukları görüşüne
dile getirmektedirler. Bunun bir sonucu
olarak çoğu tecrübeli iş adamı, politik
liderler, ekonomistler ve eğitimciler, sağlam
girişimcilik kültürünü beslemenin, bireysel ve
kolektif ekonomik ve sosyal başarıyı yerel,
ulusal ve küresel boyutta maksimuma
ulaştıracağına inanmaktadır.
Girişimcilik eğitimi yaşam boyu süren bir
öğrenme sürecidir ve ilkokul kadar erken bir
zamanda
başlayarak
bütün
eğitim
düzeylerinde
ilerleyerek
yetişkinlikteki
eğitimi içermektedir.
Girişimcilik ruhunu koçluğun nasıl
başarıya dönüştürdüğü hakkındaki fikir
ve sorunlar
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
www.envogue-project.eu
‘Her insan çabasında, mücadelenin verildiği
iki arena mevcuttur; dış ve iç. Dış oyun, dış
arenada ve harici engelleri aşıp harici bir
amaca ulaşmak için oynanır. İç oyun,
oyuncunun zihninde yer alır ve korku,
kendinden şüphe etme, odaklanmada
kaymalar
ve
sınırlayıcı
kavram
ve
varsayımlara karşı oynanır. İç oyun, birey
veya takımın tam potansiyeline erişimini
engelleyen kendince empoze edilmiş
engellerin aşmak üzere oynanır’. (Tim
Gallwey)
Zihniyet önemli bir kelimedir. Ekonomik
çöküş tam hızıyla devam ederken ve epey
uzun bir dönem için devam edecekmiş gibi
dururken doğru zihniyete sahip olmak başarı
ile başarısızlık arasındaki farkı yaratabilir.
Bu, hem eğitimdeki hem de işteki öğrenciler
için geçerlidir.
Peki, o zaman koçluk bu zihniyeti nasıl
oluşturabilir? Bunu birçok girişimcinin
karşılaştığı ortak sorunları ele alarak, bu
sorunları çözerek ve bunları kuvvetli yanlara
dönüştürerek yapar.
Objektif
karar
vermenin
olmayışı,
odaklanmayı sürdürmede zorluk, eyleme
geçememe, kötü takip etme ve başarısızlık
korkusu
çoğunun
karşılaştığı
ortak
zorluklardır.
Başarılı olmak
ihtiyacı vardır;
için kişini aşağıdakilere
 Bir FİKRE sahip olmak;
 Doğru FIRSATIN farkına varmak;
 Uygun EYLEMDE bulunmak;
 İŞİN SONUNU GETİRMEYİ temin etmek
ve
 Projeyi; TAMAMLANANA kadar takip
etmek.
Eğer bu parçalardan herhangi biri eksik
olursa, o zaman resim tam olmaz ve başarı
her zaman bir türlü ulaşılamaz olur. Bir koç
bütün parçaların bir araya getirilmesi ve
ihtiyaç
duyulan
doğru
zihniyetin
yaratılmasına yardımcı olabilir.
En Vogue materyallerini kullanmak isteyen
öğretmen ve eğitmenler için öğrenme
zihniyetlerini bu açıdan açmaları önemlidir.
Projenin Alet Kutusunda sunulan araçlar
(örneğin, 40. araç, ‘Kendi şirketini başlat’)
kesinlikle yardımcı olabilir.
Aşağıda, profesyonel bir koç, bir öğretmen /
eğitmenin genç öğrencilere sorabileceği
soruları sormaktadır. İlaveten, aşağıda bir
örnek olay incelemesini bulacaksınız.
EL KİTABI
© 2011
- 41 -
Kendinize sormanız gereken bazı sorular;
Düşüncelerinizi neye odaklıyorsunuz?
Seçimleriniz korkuya mı dayanıyor?
Olasılıklara mı dayanıyor?
Bir müşteri bana korkuya dayalı seçimler ve öz güvene dayalı seçimler arasındaki farkı
anladığı bir durumu tarif etti. Gelecek vaat eden bir girişimci olan bu kişi, düzenli işinde
kalmak ile tam zamanlı girişimci olma arasında kaldığını hissetmişti.
Düşünerek ve önsezilerine kulak vererek, kendisini düzenli işine bağlı tutan tek şeyin korku
olduğu açıklık kazandı.
Ayrıca işini bırakma riskini alarak aslında girişimci olmak için daha fazla şansı olduğunu da
fark etti. Yeni işi onun dikkat ve kaynaklarının bütünüyle odaklanmasını gerektiriyordu.
Zamanla, önsezi ve öz güvenine dayanarak vermiş olduğu kararların, işini başarılı kılan ve
karlı yola sokanlar olduğunu anladı.
Sağlıklı bir girişimcilik ruhu, kendine ve önsezilerine güveni, açık seçimler yapma
kabiliyeti, kaynakları harekete geçirme kıvılcımı ve korkunun yarattığı engellerin ötesine
geçme kapasitesini gerektirir.
EL KİTABI
© 2011
- 42 -
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
Girişimcilik kavramları
Girişimcilik eğitiminin temel kavramları aşağıdaki şekilde özetlenebilir;
 Girişimci ‘doğulmaz’ … yaşam tecrübeleri ile ‘olunur’
 Girişimcilerin kişisel özellik olarak büyük çeşitlilikleri vardır, ortak olan; bir kar karşılığında
bir risk almaya istekli olmalarıdır.Herkes, hayatının her döneminde bir girişimci olabilir.
 Girişimci olmak için bir eğitim diploması alma gerekliliği olmasa bile, iletişim, kişilerarası
kabiliyet, ekonomik anlayış, dijital beceriler, pazarlama, yönetim ve matematik / finans
kabiliyetleri dâhil iyi destek becerileri geliştirmiş olmak yardımcı olacaktır.
 Girişimcilik
teşebbüsleri, sahibi ve çalışanları için ekonomideki yeni istihdamın ana
kaynağıdır.
 Girişimcilik bir kitap okuyarak ve bir testi geçerek ÖĞRENİLMEZ.Genç insanlar eğitimleri
boyunca sağlanan çeşitli girişimcilik etkinliklerinin bir sonucu olarak gelecekte girişimci
olabilmek üzere kabiliyetlerine güvenmeyi öğrenebilirler.
 Girişimcilik eğitim etkinlikleri, akademik beceriler geliştirmek için gerçek hayat araçlarıdır.
 Girişimcilik
Eğitimi, küçük bir işletmenin çalışmalarını ve patronlarını karşılaştığı
problemleri anlamanın bir sonucu olarak çalışanların daha başarılı olmalarını sağlar.
Girişimcilere bütün meslek gruplarında ve kariyer kümelerinde rastlanır.
 Girişimcilik
eğitim fırsatları, eğitimin bütün düzeylerinde önemlidir; ilkokul çocukları için
deneyimlerden mevcut girişimcilerin beceri geliştirmelerine kadar.
 Girişimcilik başarısı’ tanımı, kişiden kişiye farklılık gösterir.
Her kişi bu inançları bir topluluk ve / veya bir
eğitim ortamında, girişimcilik eğitiminin
önemi hakkında bir tartışmanın temeli olarak
kullanabilir.
En Vogue projesi, az veya hiç nitelikler elde
etmeden eğitimi bırakmış genç kadınlarla
yapılacak girişimcilik eğitimine yenilikçi bir
yaklaşım getirir. Amacı;
 Öğretmen / eğitimcilerin girişimcilik
anlayışlarını
geliştirmek
ve
onları
‘girişimciliğin öğrenilmesini’ düzenlemede
desteklemek,
 Deneysel öğretmeyi uyarlayıp, daha da
geliştirip test etmek ve az veya hiç nitelikler
elde etmeden eğitimi bırakmış genç
kadınlarla yapılacak temel girişimcilik
yetkinliklerinin geliştirilmesine odaklanan
yöntemleri öğrenmek,
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
 Moda temasını kullanmakla ilgili öğretim
materyallerini geliştirmek.
Sonuç
Sonuçta, kesinlikle girişimcilik ruhunu
kapsayan ana özellikler olmasına karşın, tek
bir bireyin bütün bu özelliklere sahip olduğu
iddiasında bulunmak abesle iştigaldir.
Ayrıca ‘girişimcilik ruhuna’ sahip kişilerin
sadece iş dünyasında ortaya çıktığına
inanmak da kıt görüşlülük olur. Gerçekten
de birçok farklı disiplin ve meslekte bulunan
ve girişimci olarak tarif edilebilecek bireyler
mevcuttur. ‘Girişimcilik ruhuna’ sahip bir
kişinin
göstereceği
beceriler,
kişinin
geliştirebileceği ve işgücü piyasasındaki
fırsatları artırmak için kullanabileceği türde
becerilerdir.
EL KİTABI
© 2011
- 43 -
Bölüm 9 – Kritik Başarı Faktörleri
Bu
bölümün
amacı,
En
Vogue
materyallerini
kullanan
öğretmen
/
eğitmenler için kritik başarı faktörlerini analiz
etmektir. Bunlar, genç bayan öğrencilerin
eğitimsel ilerlemesini artırmayı, onları
modern işgücü piyasasının yeni zorlukları
için yetkin hale getirmeyi amaçlamaktadır.
Herhangi bir proje için kişi, projenin
başarısını etkileyen kritik başarı faktörlerini
(CSF) ve hatta başarısız olmasına yol
açanları
tanımlayabilir.
En
Vogue
materyallerini kullanıp uygularken bu tür
problemleri
önlemek
için
eğitime
başlamadan önce dikkate alınması gereken
muhtemel kritik başarı faktörleri aşağıda
listelenmiştir;
İlk
olarak, öğretmen / rehber
danışmanın En Vogue amaçlarına olan
bağlılığı garanti edilmelidir.
Bu durumda bağlılık, En Vogue araçlarını
(örneğin, baz olarak faaliyet tarifleri ve
destekleme materyali) uygulamaya atıfta
bulunmaktadır fakat bu aynı zamanda hem
öğretmenler ve hem de genç bayan
öğrenciler için kullanımı başarılı kılmak için
yeterli kaynak ve zaman sağlamak anlamına
gelmektedir.
Bunlara
ilave
ettirilmelidir.
olarak
proje
idame
Bunun için her bir araç amaçlarında Alet
Kutusu kaynaklar vs. sunar (aletlerin
uygulanması için gerekli olan teknik
ekipman dâhil ekonomik kaynaklar gibi).
Uygulamanın
başarısını etkileyen bir
diğer ana faktör bunun proje yönetimidir.
Bu bağlamda bu her bir En Vogue
faaliyetine atıfta bulunur.
Buna ilave olarak faaliyeti uygulamaya
yardımcı olacak detaylı adım adım
talimatları eğitim planına sokar.
Paydaşların
girdisi
sıklıkla
eksik
Ancak
paydaşlar
bunun
faydalı
olduğuna ikna oldukları zaman proje
bütünüyle hedeflerini başarmış olacaktır.
değerlendirilen önemli bir kritik başarı
faktörüdür. Paydaşlar, En Vogue tarafından
EL KİTABI
© 2011
- 44 -
ele alınan sorunlarla doğrudan ilgili veya
ilgilenen çeşitli kategorilerde insanlar ve
kurumlardır. Bu, sunum personeli, eğitim
direktörü veya müdürü, kurum içi ve ilgili
eğitmen / öğretmen / rehber danışmanın
organizasyonu dışındaki herhangi bir bireyi
içeriyor olabilir (örneğin, yerel, bölgesel
veya ulusal kamu, yarı kamu kurumu,
kuruluşlar, sendikalar, gönüllü veya meslek
kuruluşları, iş bulma kurumları, moda
şirketleri veya kamu kurumlarından kişiler ve
bu yeni materyallerin ve yaklaşımların
Son fakat aynı derecede önemli olarak
genç bayan öğrenciler ile onların bağlılığı
da önem taşımaktadır.
Bu gruplarla sürekli iletişim ve işbirliği
en önemlisidir.
uygulamasını etkileme ve
gücüne sahip fon sağlayıcılar).
destekleme
Değerlendirme
Sistematik ve devam eden değerlendirme
sürecinin dâhil edilmesi önerildiği için
uygulamanın
herhangi
bir
etkisini
değerlendirmeye yardımcı olmak üzere
değerlendirme
yöntemleri
hem
bu
dokümanda hem de Alet Kutusunun her bir
aletine dâhil edilmiştir. Bu aynı zamanda
tanılayıcı sınavlar ile başlayabilir ve bir
faaliyetin sonunda oldukça resmi testleri de
içerebilir. ICT – bilgisi,
matematik ve
lisanlar için standartlaştırılmış testler
mevcuttur. (ICT testler, çevrim içi ve ücretsiz
olarak örneğin dezavantajlı genç insanlar
için www.it-fitness.de, olan bir IT elverişlilik
programında bulunabilir).
Değerlendirme kavramları
Değerlendirme kavramları, öğrencilerin elde
edilen kabiliyetlerine odaklanmaktadır ve
aynı zamanda En Vogue faaliyetleri
sırasında geliştirilen yetkinlikler üzerine
Eğitmenler
için hâlihazırda mevcut
olan yetkinlikleri fark etmek üzere olumlu
bir tavır içinde olmak ve öğrencilerinin
gelecekteki (iş) projelerinin kaynakları ve
kabiliyetlerinin farkında olmak çok
önemlidir.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
odaklanmaktadır.
resmi veya resmi yapıda
Ancak esas amaç, bütün meslek ve iş
sektörlerine linklerle yetkinliklerin genel bir
değerlendirmesini yapmaktır.
Yapılandırılmış görevler, proje, pratik
egzersiz, kompozisyon yazısı, örnek vaka
çalışması veya görevi, bir video yapımı,
örneğin sergi veya defile
Değerlendirme
Zamanlı koşullarda yazılı, sözlü veya pratik
olarak alınan görev veya testler
stratejisi;
değerlendirme
aracı
seçimi,
değerlendirme
zamanlarının
değerlendirilmesinin yönetimi ve En
Vogue projesinin bütününde kullanılan
değerlendirme zamanlarından, uygun
faaliyetlerden,
formlardan
ve
yöntemlerden oluşur.
Fikirlerin paylaşımı
Değerlendirme stratejisi, aşağıdakiler için
uygun olmalıdır;
En Vogue faaliyetinin amaçları
Münferit grup ve onların ilgilendikleri
Tanımlanan yetkinlikler
Değerlendirme süreçleri
Değerlendirmeler bir öğrenme süreci
öncesinde veya sonrasında kullanılabilir.
Öz değerlendirme (öğrencinin kendisini
değerlendirdiği) ile dış değerlendirme (bir
eğitmenin
veya
diğer
öğrencinin
[akrandeğerlendirme]
bir
öğrencinin
sonuçlarını değerlendirmektedir.
Değerlendirme yöntemleri
En Vogue projesindeki yöntem ve araçlar,
her iki yaklaşımı da kullanır ve sıklıklar öz
değerlendirme ile dış değerlendirmeyi
birleştirir.
Değerlendirme
yöntemleri
gerçekçi,
güvenilir
ve
değerlendirme
biçimine
uygun
olmalıdır.
Mesela
başlangıçtaki değerlendirme güven tesis
etmeli ve mevcut yetkinliklere dayanmalı ve
uygun ilerlemeye yönlendirmelidir.
Resmi ve gayri resmi yaklaşımları olan
geniş bir yelpazede değerlendirme araçları
mevcuttur. Bu araçlardan çoğu, bunların
geleneksel yazılı veya sözlü testlerinden
farklıdır.
En VogueAlet Kutusundan bir
egzersiz,
modül
seçmek
sureti
değerlendirme şunları içermelidir;
dizi
ile
Rol
yapma,
Çevredeki
etkinliklerin
gözlemlenmesi (eğitim merkezi veya iş yeri),
rol yapma, simülasyon, pratik etkinlikler,
tartışma, performans gibi (örneğin, davranış
değerlendirmesi)
Moda dünya bilgisi ve diğer iş bağlamları
hakkında sorgulama, sözlü veya yazılı, gayri
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
Bütün değerlendirme seçenekleri – egzersiz
ve yöntemleri – geçerli ve neyin ölçülmesi
önemli ise onu ölçmelidir. Her bir öğrenci
için değerlendirme yöntemi ile ilgi ve ilave iş
gereksinimleri arasında sıkı bir uyum
olmalıdır. Mesela, eğer neticenin bir posterin
tasarlanması veya yeni giysiler için bir
pazarlama kampanyası olması durumunda,
bir deneme yazısının yazılması geçersiz bir
değerlendirme yöntemi olurdu. Ancak eğer
sonuç bir defileyi nasıl yazmak gerektiğini
anlamak ise, o zaman bir raporun yazılması
geçerli bir değerlendirme yöntemi olur.
Değerlendirme sonucu, farklı sektörlerde
yinelenebilir ve farklı durumlar altında veya
farklı bir eğitmen ile tekrarlanabilir olmalıdır.
Referans noktaları ve düzenlemeler
Referans noktaları ve bireysel ilgi alanları ile
yetkinliklerin tanımlanmasını ön koşulları
şöyledir;
Mevcut elde edilmiş yetkinlik ve becerilerin
bilincinde olmak
Moda sektörü veya herhangi diğer
sektördeki işgücü piyasasının günümüz
gereksinimleri hakkında bilgi
İş nitelikleri bilgisi
Bireyin ilgi ve kabiliyetlerinin biyografik
olarak ifade edilmesi
Kişisel ifadelerin simülasyonu
Gelecek vaat eden değere sahip mesleki bir
perspektifin geliştirilmesi
Önceki öğrenme ve pratik
tanınıp etiketlenmesi
tecrübelerin
Teknik ve kişisel kabiliyet ve tercihler ile ve
bunlar üzerine çalışma
Belirli sektöre, sonraki istihdam durumu
veya iş durumuna potansiyel, gerçekçi
transfer ile ilgili istenen mesleki perspektifin
revizyonu.
Bir taahhüt yaratmak için genç bayan
öğrenci
ile
eğitmen
arasında
bir
değerlendirme
sözleşmesi
bulunması
tavsiye
olunur.
Sözleşmedeki
eğitim
amaçlarını tanımlarken, aşağıdaki kriterler
uygulanmalıdır;
EL KİTABI
© 2011
- 45 -
Belirli ve kesin. Ölçülebilir. Kabul edilebilir
ve motive eden.
Gerçekçi: Gerçekleştirilebilir, Zamanında
Programlanan ( SMART – kriterler )
Bireysel amaçların, biyografik ifade veya
portföy çalışması gibi hazırlık çalışmasına
ihtiyaçları vardır. Herhangi bir zamanda
kayıtlara başvurabilmeyi temin etmek üzere
farklı yöntem ve sonuçların bireysel proje ile
bağlantısını kurmak için çalışma tabloları
değerlendirme (eğitim merkezi veya iş
yerinde yapılan) analizlerini bir dosya
kütüğünde arşivlemekte yarar vardır.
En VogueAlet Kutusu, seçilen En Vogue
etkinliklerinin
bireysel
etkisini
değerlendirmek
üzere
öğretmen
/
eğitmenlerin
kullanabileceği
bir
değerlendirme sunmaktadır.
Ancak,
değerlendirme aynı zamanda
eğitmen
/
öğretmenlerin
kendi
bağlılıklarını da içermelidir (örneğin
anketler ve meslektaşlar ile birlikte
yapılan düzenli geri bildirim toplantıları
yoluyla).
Son olarak, performans yönetimi bir proje
için kritik faktörlerden biridir. Yukarıda
bahsedildiği
şekilde
proje
yönetimi
düşünülürken, projenin hem planlanması
hem de kontrolü temel birer unsurdur.
Paydaşlar için performansı görünebilir
kılmak üzere baştan bazı ana rakamlar
birlikte tanımlanmalıdır. Bunların arasında
En Vogue materyallerinin uygulanması
sonrasında işe yerleştirme oranı (Kaç genç
bayan öğrenci eğitim sonrası iş buldu?),
geçilen imtihan oranı (Kaç genç bayan
öğrenci başarılı bir şekilde sertifikalı MS
bilgisayar Word, Excel veya PowerPoint
sertifikasını geçti?), vs. bulunabilir.
En Vogue yaklaşımını kullanan eğitmen ve
program yöneticilerinin çoğu durumda
amaçları, dezavantajlı genç öğrencilerin
eğitim sistemi veya işgücü piyasasına daha
iyi giriş yapmalarını sağlamaktır. Daha önce
de belirtilmiş olduğu üzere projenin başarı
faktörlerinin bir bölümü başarı ile geçilen
sınav oranları, vs. ile ölçülebilir. Fakat çoğu
durumda, eğitmen ve öğrenciler için başarı
çok daha kapsamlı olabilir.
Ancak
projenin tamamı için kritik
başarı faktörlerini dikkate almak olayın
sadece bir yönüdür. Ayrıca CSF’i
eğitmenler veya program yöneticileri
veya öğrenci / nihai yarar sağlayanlar
EL için
KİTABI
aydınlatmak da önemlidir.
© 2011
- 46 -
Daha önceden okulu terk etmiş olanlar ve
diğer birçok dezavantajlı öğrenciler için
programda kalmak bile bir başarıdır, çünkü
bu düzenli olarak sabah kalkıp kursa
gelmeleri anlamına gelmektedir (proje
sırasında yapılan birçok mülakatta teyit
edilen bir gerçek). Bu başarının ana
unsurları, muhtemelen öğrenme grup / sınıfı
içindeki ilişkidir. İyi bir işbirliği, onların
sadece bireyler olarak değil fakat bir takım
olarak hareket ettikleri ve kendilerinki kadar
grubun sonuçları için de sorumluluk aldıkları
anlamına gelir. Öte yandan gruba bağlılık,
grup faaliyetlerine katılmayı ve dolayısı ile
zamanında gelmek anlamına gelmektedir.
Bir diğer ana unsur, öğrencinin kültürel ve
sosyal arka planının dikkate alınmasıdır,
örneğin çocukları hasta olsa bile genç
annelerin kursa katılabilmeleri için çok
düzenli olmaları gerekecektir. Aynı zamanda
En
Vogue
yaklaşımından
da
yararlanabilirler çünkü birçok En Vogue
aracının (örneğin bakınız Araçlar “Yeni bir
bakışı deneyin; önce ve sonra”, “Beyin
Fırtınası”) faaliyet içinde belirli bir zaman
çerçevesi
vardır.
İyileştirilmiş
zaman
yönetimi ayrıca kişisel yaşamlarında da bir
başarı faktörü olabilir.
Toplu taşıma ücretini karşılayacak parası
olmadığı için eğitim kurumuna gelemeyen
gibi finansal nedenlerden ötürü sınıfa
katılamayan diğer nihai yarar sağlayıcılar da
olabilir. En Vogue Araçlarının bazılar bütçe
faaliyetlerini
de
kapsar
ve
bunlar
öğrencilerin
girişimcilik
becerileri
edinmelerine yardımcı olur. Ancak öncelikle,
bu becerileri nihai yararlananların gerçek
yaşamlarına ve finansal durumlarına
transfer edip uygulamaları önemli olacaktır
(örneğin
bakınız
Araçlar
“Onun
Görünümünü Kazanın”, Window görüntü
tasarımı, Bu benim işim! vs).
Eğitmen
ve öğrencilerin başarısı için
öğrencilerin motivasyonu bir başka ana
mesele olacaktır.
Umut edilen moda konusundaki ilk heyecan
hızla sönebilir ve her türlü öğrenme veya
eğitimin inkarı, kendine zarar verme, düşük
Motivasyon
olarak aynı zamanda
eğitmenin
motivasyonundan
da
bahsetmek gereklidir.
öz güven vs. gibi daha önceki davranış
biçimleri
(tekrar)
ortaya
çıkabilir.
Eğitmenlerin bunların etkisini yok etmek
üzere harekete geçmesi lazımdır; bazı En
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
Voguearaçları da yardımcı olabilecek öz
düşünüm unsurlarını ihtiva etmektedir
(örneğin bakınız Araçlar ‘Beden İmajı ve
Stereo tipler’, ‘Pantolonları kim giyer?’, ‘Etek
Uzunlukları ve Ekonomi – güvenilir bir teori
mi?’ vs.)
Sadece yüksek motivasyonu olan bir
eğitmen bile dezavantajlı öğrencileri teşvik
edebilir ve onların bireysel problemlerine
yanıt verebilir. Öğrencilerin tarafında ortaya
çıkabilecek çok sayıda problemle ilgili
olarak, eğitmenlerin büyük bir zorlukla karşı
karşıya oldukları ve eğitim boyunca
motivasyonu
sürdürmeleri
gerektiği
söylenebilir. Başarının anahtarı, devamlı
gözetim ve destek ile eğitmenler arasında
sürekli iletişim olacaktır.
www.envogue-project.eu
 Yönetimin taahhüdü,
 Proje yönetimi,
 Paydaş yönetimi,
 Performans yönetimi.
Eğitmen ve öğrenciler için en önemli kritik
başarı faktörü, aşağıdakileri de içeren bir
eğitim / kurs için istikrarlı bir durum sağlayan
bir atmosfer yaratmak olacaktır;
 Öğrencinin gruba dâhil edilmesi,
 Öğrencinin zaman yönetimi,
 Öğrencinin bütçe yönetimi,
 Öğrencinin ve eğitmenin motivasyonu
REFERANSLAR
Sonuç
Kritik başarı faktörleri, bir projenin başarısı
veya tamamı ile başarısız olmasına sebep
olabilir. Bu nedenle bunların çok dikkatle ele
alınması
ve
aynı
zamanda
En
Voguemateryallerinin
de
uygulanması
gerekir.
En
Vogue
yaklaşımının
uygulanması
sırasında
aşağıdakilerin
üzerinde düşünülmesi gerekmektedir;
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
Gabler
Verlag
(Herausgeber),
Gabler
Wirtschaftslexikon, Stichwort: kritische Erfolgsfaktoren,
online
im
Internet:
http://wirtschaftslexikon.gabler.de/Archiv/1
0338/kritische-erfolgsfaktorenv4.html
Kohnke
Oliver
(2005),
www.psychologie.unimannheim.de/ PSYCHO1/Publikationen/MA Beitraege/05-01 /2005-01_Beitrag02_Kohnke.pdf
EL KİTABI
© 2011
- 47 -
KISIM 5: Son sözler
Bölüm 10 – Sonuçlar ve Uygulama sorunları
Bu proje için yapılan araştırmanın ortaya
koyduğu gibi, Avrupa çapında istatistikler,
kadınların gittikçe artan sayılarda işgücüne
katıldıklarını
göstermesine
rağmen,
kadınların, geleneksel kadın ‘hizmet verme’
görevlerini – çocuk, hasta ve yaşlılara
bakma, ikram hizmetleri, perakende işleri,
vs. – işyerinde tekrarladıkları
ekonominin ayrılan ve düşük
ücret
ödeyen
sektörlerine
konsantre
olmalarını
sanki
ısrarlı bir şekilde üsteleyen
işgücü
piyasası
düzenleri
mevcutmuş gibi durmaktadır. Bu
işler,
zaruri
olup
yüksek
derecede beceri ve bağlılık
gerektirmektedir. Fakat Bölüm 3’te tartışılan
araştırmanın da gösterdiği gibi, ataerkil
kültürlerde, dişi kabiliyetler ‘doğallaştırılmış’
ve böylece erkek ‘öğrenilen’ kabiliyetler
kadar
büyük
mükâfatı
hak
eder
görülmemiştir. Bu altta yatan toplumsal
tavırlar kendini ödeme düzeyleri, çalışma
şartları, iş saatleri ve işin kadın alanına
atıfta bulunulan sorumluluk konumlarında
belirgin olmaktadır. Ve çoğu kadın için
ücretli çalışmanın ekonomik bir ihtiyaç
olmasına rağmen, araştırma evdeki ortamın
yoğun bir şekilde kadın sorumluluğunda
kaldığını ve bu nedenle çoğu bitap haldeki
kadının biri evde ve diğeri dışarıda olmak
üzere iki vardiya şeklinde çalıştığını
göstermektedir. Geleneksel aileye olan
bağlılıkları,
kadınların,
erkeklerin
kariyerlerini geliştirmek üzere kullandıkları
resmi ve gayri resmi ağ bağlantılarını
yapmaktan da alıkoymaktadır (bu şekildeki
çoğu gayri resmi bağlantının kadınları
otomatik olarak dışlamasına rağmen – golf
oynama, futbol maçına biletler, vs.) Bu
nedenle belki de son yıllarda kadınlar
arasında eğitim düzeyinin katlanarak artmış
olmasına rağmen ve artık kadınlar,
üniversite mezunları olarak erkekleri geride
bırakmış olsalar da (2006 yılında AB’deki
bütün branşlarda mezunların %59’u)
kadınların toplumun her aşamasında çok az
sorumluluk makamına sahip olmaları ve
kadınların toplamda erkeklerden %18 daha
az kazanıyor olması (Erkek ve kadınlara
güya eşit değerde yaptıkları iş karşılığında
eşit ödemeyi garanti eden Avrupa Direktifine
rağmen) bizi çok şaşırtmamalıdır.
Ayrıca erkeklerin %18 oranında bilim,
matematik ve teknoloji mezunu olmaları
gerçeği karşılığında kadınlar için bu rakamın
EL KİTABI
© 2011
- 48 -
yukarıdaki yüzdenin yarısından az olan
%7’de olması gerçeği de vardır. Bu
nedenle, kadınların işgücü piyasasının
birçok
alanında
eşitliği
sağlamada
problemlerle karşılaştıkları ve bunların
nedenlerinin karmaşık ve uzun zamandır
süre geldiği görülmektedir.
En
Vogueprojesi,
bu
problemlerin bir yanı üzerine
odaklanmayı seçmiştir, bu da
kadınların IT ve iş sektörlerinde
yetersiz temsil edilmeleridir.
İstatistikler,
kadınların
bu
sektörlerde
ciddi
oranda
yetersiz
temsil
edildiklerini
göstermektedir – eğitim ve
uygulama programlarından üniversitede
veya iş ile endüstride en yüksek kariyer
düzeylerine
kadar.
Serbest
meslek
sektöründe de kadınların yetersiz temsil
edilmesi
oldukça
yaygındır.
Bu
yetersizliğin çıkarımları, görüşümüzün
genç kadınların yeteneklerinin kişisel
ziyan olduğu veya büyümekte olan
Avrupa bilgi ekonomisi için sosyal ve
ekonomik ziyan olduğu açılarından
hangisinden görüldüğüne bakılmaksızın
çok ağırdır.
Ayrıca IT alanı ekonominin nispeten yeni bir
alanıdır ve eski ‘kalıplaşmış’ ağır sanayi
sektörlerindeki cinsiyet stereo tiplemesinden
serbest olarak gelişebileceğini umut etmek
gerçekçi bir yaklaşımdır. Hızlı yapılacak
müdahalenin bu yeni sektörde geleneksel
cinsiyet
hiyerarşilerini
engellemesi
mümkün gibi gözükmektedir. Bu, uzun bir
süre boyunca ve farklı açılardan Avrupalı
eğitimcileri, işgücü piyasası analistleri ve
diğerlerine ilaveten feminist araştırmacılar
tarafından enine boyuna analiz edilmiş
bulunan bir durumdur.
Bazı yorumcular, genç kadınların geleneksel
olarak erkek alanındaki ve kariyerindeki
konuları
ele
almasını
teşvik
eden
hâlihazırdaki mevcut kursların, çoğunlukla
aile desteği ile ilgili olarak karmaşık
nedenlerden
ötürü
cinsiyet
stereo
tiplemesinin dışına çıkabilmiş çoğunlukla
çok bağımsız zihniyete sahip kararlı genç
kadınlar grubunu çektiğini dile getirmektedir.
Bu projeler tabi ki öncü ve deneyci olmayı
arzu eden genç kadınlara muazzam desteği
sağlayan çok değerli projeler olsalar da, En
Vogue projesi ‘ortalama’ genç kadını veya
şimdiye kadar eğitim ile olan tecrübeleri
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
olumlu sonuçlanmamış olanları olaya dâhil
etmeyi amaçlamaktadır.
Bu El Kitabı,En Vogue yaklaşımının altında
yatan öğretme prensipleri ve unsurlarını
açıklamaktadır
(özetle,
öğrencinin
bireyselliği tanınmakta, öğrencinin kendi
öğrenimini
yönetmesi
gerektiği,
diğerlerinden ve diğerleri ile öğrenmenin
teşvik edildiği, destek ve gözlemin tutarlı ve
beceri
ile
yapılması
gerektiği
ve
değerlendirmenin uygun olması gerektiği).
Öğrenme bütün duyuları içeren bütünsel,
kapsamlı ve daimi bir süreç olarak
görülmektedir.
Bu felsefenin öğretmen ve eğitmenlerin
eğitilmesi hususunda birçok çıkarımı
bulunmaktadır.
İlk
olarak,
projenin
gerekçelerini anlamaları (cinsiyet stereo
tiplemesinin
kültürün
içerisinde
nasıl
işlediğine vakıf olmak dâhil) ve amaçlarına
bağlı olmaları önemlidir. İkinci olarak,
egzersizlerin amacını anlayabilmeleri için
işin teorik temelleriyle derinlemesine aşina
olmaları esastır. Ve üçüncü olarak
araştırma, dezavantajlı sosyo ekonomik
evveliyatları olan genç kadınların eğitmenler
ile yakın ilişkiye, söylediklerinin dikkatli bir
şekilde dinlenerek sık geri bildirimde
bulunulmasına
ihtiyaçları
olduğunu
göstermiştir. Bunlar düşük öz güven ve
kendi
kendini
değerlendirmekten
muzdariptir. Kaygı, endişe veya isteksizlik
gibi olumsuz duygular, etkin öğrenme
süreçlerini baltalamaktadır. Bu nedenle
öğretmenlerin, öğrencilerin başardıkları
görevler
ile
birlikte
kabiliyetlerini
geliştirmelerini mümkün kılan karşılıklı
güven ve saygı ortamı yaratabilmeleri
lazımdır. Bu genç kadınlara ihtiyaç
duydukları
düzeyde
profesyonel
desteği
verebilmek üzere öğretmen
ve eğitmenlerin bire bir
öğretme becerilerinde (akıl
hocalığı, koçluk ve (daha
az da olsa) danışmanlık
dâhil) çok yüksek düzeyde
yetkinlik sahibi olmaları
zaruridir. Öğretmen ve eğitmenlerin ayrıca
bireysel ve işbirliği egzersizlerinde uygun
dengeyi tutabilen çok yüksek beceriye sahip
sınıf ve grup yöneticisi olmaları da
gerekmektedir. Eğitmenleri bu programı
kadın ve erkeklerin karışık bulunduğu
öğrenim gruplarına da vermelerinin istendiği
durumlar
olabilir
ve
genç
kadınlar
klişeleşmiş erkek çıkarları ile ahenkli
materyallerin kendilerine verilmesine çok
alışık olmalarına rağmen genç erkekler bu
konuda çok ender tecrübe sahibi olurlar. Bu
olasılığın
eğitmenin
grup
yönetimi
becerilerinde
eğitilmesi
açısından
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
www.envogue-project.eu
sonuçlarını dikkate almak önemlidir.
Eğitmenlerin ihtiyaç duyduğu bir diğer ana
beceri, uygun değerlendirme stratejilerini
seçip kullanma becerisidir. Projenin genç
kadın
yararlanıcılardan
çoğu,
eğitim
değerlendirmesi hususunda kırıcı tecrübeler
yaşamış olacak ve belki de bunlar onların
hissettikleri yetersizlik ve başarısızlık
hislerine katkıda bulunmuş olacaktır. Fakat
Avrupa’nın tamamındaki bütün eğitim
kurumları, her bir programın öğrenim
sonuçlarının
ölçülüp
nicelleştirilmesini
ısrarla talep etmektedir. Buna ilave olarak
yararlananların değerlendirme yolu ile değer
bulma ve gelişmelerine müsaade eden
güveni edinmeleri de önemlidir. Bununla
birlikte değerlendirme stratejileri her zaman,
programın her şeyden önemli amacı olan
yararlananların
güvenini
inşa
etme
bağlamında
geliştirilmelidir.
Bu
El
Kitabında birçok muhtemel değerlendirme
stratejisi örneği açıklanmıştır. Bir yandan
seçimin genel olarak öğretim kurumunda
geçerliliği olmasını sağlarken öte yandan
her bir bireysel öğrenci için uygun bir seti
seçmek, eğitmenlerin tarafında yüksek
seviyede
beceri
ve
muhakeme
gerektirmektedir.
Problem çözme ve değişim için kapasite gibi
transfer edilebilir yetkinliklerin geliştirilmesi,
Alet Kutusunda bulunan bütün egzersizler
için esastır. Ayrıca yaratıcılık ile girişimcilik
ruhunu geliştirmek üzere tasarlanmış birçok
egzersiz mevcuttur. Uzun Avrupa tarihimiz
bağlamında
toplumumuzda
erkek
egemenliğine karşı çıkılması ve kadınların
erkeklerle her alanda eşit muamele
görmesinin temini için gösterilen çabanın
henüz daha çok kısa bir süredir meydana
çıktığını
unutmamamız
gerekir. Avrupa ülkelerinde
kadınlara siyasal olarak oy
kullanma hakkı nihayet 20.
yüzyılda
verilmiş
ve
kadınlara işyerinde eşit
ücreti sağlayan kanunlar
ancak aynı yüzyılın daha
ileri yıllarında çıkmıştır.
1960 ve 1970’li yıllarda çok miktarda
feminist araştırma, kızların neden okulda
erkek çocuklara nazaran daha kötü neticeler
aldığını incelemiştir. Şimdi ise temel endişe
erkek çocukların kızlara kıyasla daha düşük
başarılar elde etmeleridir. Kadınlar gittikçe
artan sayılarda iş gücünde yer almaktadırlar
ve sayıların baskısı değişikliğe yol
açabilmektedir. Ancak güçlü makamlarda as
sayıda kadın vardır. Bu nedenle kat edilen
ilerlemeyi ve kadınların nispeten kısa bir
sürede
kat
ettikleri
mesafeyi
küçümsememeliyiz. Fakat öte yandan bu
ilerleme hususunda kayıtsız kalmamak da
EL KİTABI
© 2011
- 49 -
önemlidir. Avrupa ve dünyadaki gelenekler,
hala ısrar ile süregelen çok sayıda cinsiyet
önyargılı
tavırlardan
oluşmaktadır.
Zorlamanın kendisinin uyanık kalması ve
kazançlarını yerleşik hale getirmek için her
zaman yenilikçi yöntemler arayışında
bulunması ve ileri ilerlemesi önemlidir.
En Vogue El Kitabında ve En VogueAlet
Kutusunda sunulan felsefe ve pratik
stratejilerin böyle bir zorlamayı sağlayacağı
ve genç kadınlara ve eğitmenlere o yaratıcı
ve yenilikçi adımları atmak için itici güç ile
donanımı sağlayacağını ve onları modern
işgücü piyasasının yeni zorlukları için yetkin
kılacağı umut edilmektedir.
En Vogue ortaklığı, Alet Kutusu ile El
Kitabının eğitmenler ve onların genç
öğrencileri ile üniversite eşit fırsatlar
danışmanları, eğitim psikologları ve (moda
dâhil) farklı disiplinlerden araştırma ve
eğitim uzmanları dâhil diğer uzmanlar
üzerinde pilot testini yapmıştır.
Pilot çalışmanın sonuçları En Vogue takımı
için çok faydalı olmuş ve Alet Kutusu ile El
Kitabının kullanılabilir olması için çok sayıda
değişikliğin yapılması ile sonuçlanmıştır.
Burada sizinle aşağıdaki gözlemleri ve pilot
test sonucu elde edilen önerileri paylaşmak
istiyoruz;
İlk olarak, Alet Kutusundaki kaynakları
kullanan eğitmen / öğretmenin bunların
hangi amaca yönelik olduğu değer ve inanç
sisteminden tam olarak haberdar olması
aşırı önem taşımaktadır – örneğin genç
kadınlara iş ve IT konularını daha keyifli ve
çekici yapmak üzere genel amaç içine köklü
bir şekilde yerleşmiş olmaları. Bu genç
kadınlar
için
‘giysi
ve
ünlülerden’
bahsederek derslerin daha kolay geçmesini
sağlamaya
ciddiyetsizlik
olarak
BAKILMAMALIDIR.
İkinci olarak, En Vogue araçlarının baz
edildiği moda teması için öneriye, proje
takımının yaptığı araştırmayı takiben karar
verilmiştir. Ancak kurs önderi / eğitmeni
bütün kızların giysi ve alışverişe meraklı
olduğu
varsayımında
bulunmamalıdır.
EL KİTABI
© 2011
- 50 -
Öğretmekte oldukları grubun özel ilgi
alanlarını bulmaya çalışıp bunları eğer
mümkünse kendi derslerinde diğer ilgi
alanları ile birleştirmelidirler.
İlaveten eğitmen ve eğiticiler, modaya
gösterilen
ilgiye
önemsizmiş
gibi
yaklaşmamalıdır. Moda veya alışverişe
gösterilen ilgilinin sanki görünüşlerine aşırı
önem vererek kadınlarca yapılan sığ zaman
geçirme yöntemi olduğu gibi be algı da
olabilir. Moda milyarlarca sterlin değerinde
ve ekonomiyi ayakta tutmaya yardımcı olan
ve milyonlarca insana istihdam sağlayan bir
iştir. İngiltere’deki ikinci büyük işveren
konumundadır, örnek teşkil etmesi için
rakam vermek gerekirse satış değeri olarak
40 milyar sterlin tutarında bir sektör. İşler
çok çeşitli olup ve tabi ki IT becerileri, iş
becerileri ve yaratıcılık da dâhil birçok
alanda beceri gerektirmektedir.
Üçüncü
olarak,
Alet
Kutusundaki
araçlardan çoğu yüksek bireysel ve grup
dikkatini gerektirmektedir.
Bu nedenle,
mümkün olan yerlerde hedef grup için az
sayıda öğrenci bulunan sınıfların kurulması
(örneğin 8 – 5) ve kurs boyunca ana
noktalarda bire bir görüşmenin mümkün
kılınması tavsiye olunur.
Dördüncü olarak, araçlar her ülkede farklı
kurslar
ile
birleştirilecekleri
için,
değerlendirme yöntemleri de söz konusu
araçların kullanıldığı kurslardan talep
edilenlere göre farklılıklar gösterecektir.
Son olarak, öğretmenlerden sadece farklı bir
şey yapmalarını istemek olayı çözmez.
Eğitmenlerin sunum ve planlamalarında
motive olduklarını hissetmeleri için En
Vogue değerler sistemini anlamaları ve
yürekten desteklemeleri gerekmektedir.
Eğer kaynaklar felsefesini anlarlarsa, o
zaman onları uygulayıp kendilerininkini
geliştirebilirler. En VogueAlet Kutusu,
eğitmenlerin
üzerine
inşa
etmelerini
sağlayacak iyi bir yenilikçi ve ilginç ve
uyarlanabilir
fikirlerin
temeli
olması
amaçlanmıştır.
Bunları zevkle kullanacağınızı ümit ederiz!
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
www.envogue-project.eu
Ekler
Terimler Sözlüğü
Değerlendirme, değerlendirme eylemidir, örneğin bir öğrencinin bir kursu başarmasının
değerlendirilmesidir.
Özerk Öğrenme öğrencileri, özerk olarak gören ve özerk olabilen ve olması gereken birer
birey gibi gören bir eğitimdir, örneğin kendi eğitiminden sorumlu olmak.
Yetkinlik bir bireyin belirli bir işi düzgün bir biçimde yapması için standart hale getirilmiş
gereksinim. Bu, performansı geliştirmek için kullanılan bilgi, beceri ve davranışların bileşimi.
Yaratıcılık yeni bir şey geliştirmek anlamına gelen Latin “creare” fiilinden gelmektedir.
Bütünsel Öğrenme – ‘kişiye bir bütün’ olarak bakan bir öğrenme yaklaşımı anlamına gelir,
örneğin öğrenciyi bütün yönlerden tamamen olaya angaje etmeyi istemek – zihin, vücut ve
ruhen. Burada kişisel ilgi ve kültürel birikimler de önemlidir.
ICT araçları bilgi, iletişim ve teknoloji için kullanılan çeşitli araçlardır.
Ana Yetkinlikler katılımcıların kişisel gerçekleştirme ve gelişme, dâhil edilme ve istihdam
için ihtiyaç duydukları transfer edilebilir, çok fonksiyonelli bilgi, beceri ve tutumlar paketini
temsil eder.
Öz yönetimli öğrenme öğrencilerin kendi öğrenmelerini yapılandırmasını ve organize
etmesini ve egzersiz ile yöntemler hakkında ortak karar vermelerini istemektedir.
Projenin nihai yararlanıcıları düşük düzeyde eğitim gömüş ve okuldan erken ayrılmış genç
bayanlardır.
Transfer edilebilir yetkinlikler bağlamların geniş bir yelpazesinde yararlar getiren
yetkinlikler. Bunlar yaşamın birçok alanına uygulanmalıdır, örneğin yetkinliğin belirli
alanlarına sadece işgücü piyasasında değil fakat aynı zamanda kişisel ilişkilerde de ihtiyaç
vardır.
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
EL KİTABI
© 2011
- 51 -
Teşekkür
En Vogue ortaklığı, bütün ankete katılanlara, bağlı ortaklara, Ulusal Stratejik Danışma
Grubu üyelerine, paydaşlara, öğretmenlere, eğitmenlere, koçlara, rehber öğretmenlere ve
kurs tasarımcılarına ve bu dokümanın yazılmasına katkıda bulunan bütün uzmanlara
teşekkür etmek istemektedir.
EL KİTABI
© 2011
- 52 -
En Vogue – genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak
özel tasarlanmış eğitim programı
Proje No. 503248-LLP-1 -2009-1 -AT-GRUNDTVIG-GMP
10 bölümlük didaktik bilgi
Kolay kullanılabilir, etkin ve esnek
Girişimcilik ruhunu öğretmeyle ilgili ve
Eğitimlerinde henüz başarıyı yaşamamış genç
kadınlar için yaratıcı, motive edici IT dersleri
En Vogue Alet Kutusu ile desteklenmektedir.
Bu ‘En Vogue – Genç kadın öğrencilere çekici bir adım olarak özel tasarlanmış
eğitim
programı’
projesi
(503248-LLP-12009-1-AT-GRUNDTVIG-GMP)
tarafından eğitim sağlayıcılar ve onların personeli için üretilen bir üründür.
Daha fazla bilgi ve destek ürünler için www.envogue-project.eu ziyaret ediniz.