Mohandas Karamçand Gandi 2 Ekim 1869 Britanya Hindistanı | 30

Mohandas Karamçand Gandi
2 Ekim 1869 Britanya Hindistanı | 30 Ocak 1948 Yeni Delhi Hindistan
Yüce ruh anlamına gelen "Mahatma" adıyla anılan Mohandas
Karamçand Gandi, İngiliz himayesine karşı Hindistan'daki
bağımsızlık hareketinin lideri ve ülkesinin kurucusu olarak
kabul ediliyor.
Kötülüğe karşı aktif ama şiddet unsuru içermeyen direnişe
dayanan Satyagraha felsefesinin öncüsü olan Gandi, bu
anlayışıyla dünya üzerinde vatandaşlık hakları ve özgürlük
savunucularına ilham kaynağı olmuştur.
Gandhi satyagraha'yı şöyle anlatmaktadır;
' Bu en basit haliyle manevi bir güçtür. Nezaman ve nasıl olursa olsun, silah,
fiziksel kuvvet, ya da kaba kuvvet kullanmak imkanı vardır... Satyagraha'nın
Güney Afrika'da baş göstermesiyle, ortaya çıkan zıtlığın tamamen farkındayım.
Pasif direnişle satyagraha arasında temelde büyük bir fark vardır. Zayıf ve aciz
olduğumuza inanmaya devam edecek olursak ve başkalarını da buna
inandırırsak, pasif direnişi zayıfların bir silahı olarak terk etmeliyiz. Buna
karşılık birer satyagrahis olursak, güçlü olduğumuza inanarak satyagrahayı
uygularsak, bundan belirli iki sonuç ortaya çıkar, güç fikrini güderek, hergün
biraz daha güçleniriz. Gücümüzün artması ile birlikte satyagrahamız çok daha
etkili hale gelir ve bundan vaz geçmek için bir fırsat kollamamız gerekmez.
Ayrıca pasif direnişte sevgiye yer yokken, satyagrahada nefrete hiç yer yoktur
ve bu onun yönetim ilkesinin olumlu bir zaafıdır. Pasif direnişte fırsat
bulunduğunda silah kullanmak hoşgörülürken, satyagrahada fiziksel güç
kullanmak, uygun bir fırsat çıksa bile, yasaklanmıştır. Pasif direnişte daima
karşı tarafı yıkma fikri vardır ve karşı taraftan sert bir davranış geldiği zaman,
buna aynı sertlikle karşılık verilebilir, oysa satyagrahada karşı tarafa küfretmek
gibi en küçük birşey bile yoktur.'
2 Ekim 1869'da Hindistan'ın Gujarat eyaletinin Porbandar kasabasında doğan
Gandi, üniversiteyi bitirdikte sonra avukatlık eğitimi almak için Londra'ya gitti.
1891 yılında Hindistan'a dönen Mahatma, 2 yıl sonra Güney Afrika'da faaliyet
gösteren bir Hintli hukuk şirketinde çalışmaya başladı. Güney Afrika'daki Hintli
göçmenlerin gördüğü muamele karşısında dehşete düşen Gandi, kendini bu
ülkedeki vatandaşlarının temel hakları için mücadeleye adadı. Güney Afrika'da
kaldığı 20 yıl boyunca defalarca hapse atıldı. Başta Hinduizm olmak üzere
Jainizm ile Hristiyanlığın öğelerinden ve Tolstoy'la Thoreau gibi yazarlardan
etkilenen Gandi, haksızlıkları düzeltmek için şiddet içermeyen direnişi
simgeleyen Satyagraha felsefesini geliştirdi. Güney Afrika hükümeti, 1914
yılında Gandi'nin taleplerinin birçoğunu kabul etti.
Gandi kısa bir süre sonra Hindistan'a döndü. 1919'da, İngiltere'nin "ayaklanma
http://www.tuncaycalhan.org/kim_kerimerim.html
çıkarma potansiyeli" taşıyan insanların gözaltına alınmasını öngören bir yasa
çıkarması üzerine, harekete geçerek milyonlarca Hintlinin kendini takip
etmesini sağladı. Bu kanuna karşı başlatılan protesto gösterileri sonrasında,
İngiliz orduları binlerce Hintli'yi katletti. Hindistan tarihinin en büyük
katliamlarından biri olan bu olay Amristar Katliamı olarak tarihe geçti. Gandi
1920'li yıllarda artık Hindistan siyasetinde baskın bir figür haline gelmişti.
Ulusal Hindistan Meclisi'nin tamamen dönüşümünü sağladı. Barışçıl ama
İngilizlerle işbirliğine gitmemeye dayalı politikası, İngiliz ürünlerinin ve
kurumlarının boykot edilmesine neden oldu ve binlerce kişinin tutuklanmasıyla
sonuçlandı. 1922'de, Gandi altı yıllık hapis cezasına çarptırıldı. İki yıl sonra
serbest bırakılsa da siyasetten çekildi ve kendini Müslümanlar ile Hintliler
arasında kötüye giden ilişkileri iyileştirmeye adadı.
Tuz Yürüyüşü
1930 yılında tuz vergisine karşı yeni bir sivil itaatsizlik kampanyası başlattı.
Kendi tuzunu yapmak için Ahmedabad'dan Dandi'ye 12 Mart'tan 6 Nisan'a
kadar 400 kilometre yürüdüğü "Tuz Yürüyüşü" bu pasif direnişin en önemli
bölümüdür. Denize doğru yapılan bu yürüyüşte Gandi'ye binlerce Hintli eşlik
etti. İngiltere himayesine karşı en rahatsız edici kampanyası bu oldu ve
İngilizler buna karşılık olarak 60 binin üzerinde kişiyi hapse attı.Gandi, 1931'de
Londra'da düzenlenen Yuvarlak Masa Toplantıları'na, Hindistan Ulusal Meclisi'nin
tek temsilcisi olarak katıldı. 1934 yılına gelindiğinde, partisinin şiddetten uzak
durma politikasını siyasi çıkar olarak kullandığı gerekçesiyle görevinden istifa
etti. Gandi'nin yerine, Jawaharlal Nehru getirildi. İngiltere hükümeti 1945'te, 2
yıl sonra Mountbatten Planı'nın ortaya çıkmasını sağlayacak müzakereleri
başlattı. Bu plan dini çizgilerle ayrılan Hindistan ve Pakistan'ın bağımsız birer
devlet olarak kurulmasını öngörüyordu. Bağımsızlıkların ilan edilmesinden önce
ve sonra, ülke içinde Pakistanlılar ve Hintliler arasında yoğun çatışmalar
yaşandı. İki toplumun ayrılmasına karşı çıkan Gandi, şiddet olaylarının
durdurulması için Delhi'de ölüm orucuna başladı. Hindu ve Müslüman toplum
öncülerinin şiddeti reddederek barış çağrısı yapacakları konusunda Gandi'yi
ikna etmeleri sonucu, Mahatma portakal suyu içerek orucunu bitirdi. 1948'de
fanatik bir Hintli tarafından Delhi'de öldürüldü.
http://www.tuncaycalhan.org/kim_kerimerim.html