bayburt il sınırları içine giren bazı doğal alanların ekoturizm

I. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş
KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012
55
KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012
Ekoturizm İçin Öneri Alanlarıyla Bayburt
Işık SEZEN1, Sevgi YILMAZ1, Elif AKPINAR KÜLEKÇİ1
1
Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Erzurum
ÖZET: Tüm Dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de son yıllarda turizm anlayışında ve süresinde büyük
bir değişim olduğu gözlenmektedir. Deniz-güneş-kum üçgeninin hakim olduğu tatil, belirli bir süre içinde
yapılmaktadır. Geri kalan zamanlarda insanlar, doğa ile iç içe olan, doğal ve kültürel kaynakları korumayı
destekleyen turizm faaliyetlerini gerçekleştirme eğilimindedir. Çevreyi korumayı ve yerel halkın refahını
gözeten, doğal alanlara karşı duyarlı olan bu turizm çeşidine de “Ekoturizm” adı verilmektedir.
Araştırma alanı olarak seçilen Bayburt ili sınırları içinde ekoturizm için olanak sağlayabilecek doğal ve
kültürel kaynaklar bulunmaktadır. Özellikle Kop Dağı, Çoruh Nehri ve Soğanlı Dağı yayla turizmi, flora turizmi,
kamp ve karavan turizmi, turizm amaçlı sportif faaliyetler (trekking, dağ bisikleti, dağcılık, atlı doğa yürüyüşü),
kuş gözlemciliği, foto safari gibi doğa temelli turizm aktivitelerine imkan tanıyacak potansiyelleriyle ekoturizm
için uygun oldukları belirlenmiştir.
Anahtar Sözcükler: Ekoturizm, turizm, doğal kaynak, kültürel kaynak, Bayburt
Bayburt with Its Suggested Ecotourism Areas
ABSTRACT: A huge alteration has been observed in the perspective and period of tourism concept and
activities in Turkey as in the world during the last years. Touristic activities based on sea, sun and sand are
performed in a limited time period of a year. In the rest of a year, people mainly prefer the events where they are
alone in nature and which support the conservation of natural and cultural reserves. This type of tourism
sensitive to environmental protection and taking welfare of locals into consideration is called ecotourism.
Natural and cultural reserves enabling to perform ecotourism activities are present in the border of Bayburt,
chosen to be study area. Mounts of Kop and Soğanlı and the River Coruh have been found to have potentials for
ecotourism highland tourism, flora tourism, camp and caravan tourism, sportive events (trekking, mount biking,
mountaineering, horse riding), bird watching and photo safari.
Key words; Ecotourism, tourism, natural reserves, cultural reserves, Bayburt
GİRİŞ
Günümüzde artan çevre duyarlılığı ve çevre
koruma ile ilgili mücadeleler karşısında turizm
sektörü, artık çevreye daha duyarlı olmaya başlamıştır.
Buna bağlı olarak da çevre bilinci artmış olan bir turist
kitlesine hizmet verme uğraşısı içerisine girmek
zorunda kalmıştır. Bu duyarlı kitle turizm gereksinimi
yanında, alternatif turizm adı altında toplanan
ekoturizm, doğa turizmi, bilinçli turizm gibi doğayı
değiştirmeden ve bozmadan, kaynakları tüketmeden
kullanan yeni turizm türlerine doğru bir yönelim
başlamıştır. Alternatif turizmi teşvik amacıyla, Turizm
Bakanlığı tarafından turizmin çeşitlendirilmesini,
turizmin tüm yıla yayılması ve ülke geneline
yaygınlaştırılmasını, çevreye ve kültürel değerlere
duyarlı turizm olgusunun yerleştirilmesini, yerel
yönetimler ve halkın turizm ile ilgili kararlara
katılmasını sağlayacak alternatif turizm projelerine hız
verilmiştir (Erdoğan 2003).
Ekoturizm kavramı sürdürülebilirlik kavramı ile
birlikte gündeme gelip popüler olmuş bir kavramdır.
Ekoturizm, doğaseverler ve çevre duyarlılığı olan
turistlerin faaliyetlerinden daha kapsamlı bir konudur.
Gerçekte bu olgu, çevresel, ekonomik ve sosyal
ilişkiler bütünüdür. Dünya Turizm Örgütü Ekoturizmi;
__________________________________________
Sorumlu Yazar: Sezen, I., [email protected]
“doğayı ve kültürel kaynakları anlayarak korumayı
destekleyen, düşük ziyaretçi etkisi olan ve yerel halka
sosyo-ekonomik fayda sağlayan bozulmamış doğal
alanlara çevresel açıdan sorumlu seyahat ve ziyaret”
olarak tarif edilmektedir. Kırsal alanda doğal ve/veya
tarihi çekiciliklerin belli bir ölçüde bulunduğu
yörelerde ana ekonomik uğraşısı tarım olan nüfusun
tarımsal faaliyetlerini sürdürmekle birlikte ziyaretçi
konaklatabilecek şekilde yönlendirilerek küçük turizm
işletmeciliği yapması sağlanarak alternatif turizm
faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır
(Ahipaşaoğlu ve Çeltek 2006).
Ekoturizmin faaliyet alanı doğal kaynakların ve
kültür-gelenek bütünlüğünün sağladığı doğal alanlar
olduğu söylenebilir. Bu sebeple el değmemiş doğada
yapılan tüm turizm çeşitleri ekoturizm kapsamına
girmektedir (Arslan 2005, Uçar ve ark. 2010).
Ekoturizmde asıl amaç, kitle turizminin aksine turist
sayısını aza indirmek ve turizmi yıl içinde farklı
dönemlere yaymak, doğal çevreye yapılan baskıyı en
aza indirmek, tahribatı düzeltmeye değil, önlemeye
yönelik planlar yapmak ve uzun vadeli ekonomik
çıkarlar gözetmektir (Çağatay 2002, Uçar ve ark.
2010). Ekoturizm çeşitli kıstaslara göre gruplandırılır.
Bu kıstaslar turizmde kullanılan araçlar (bisiklet,
balon, raft, at), gidilen yerin doğası (dağ, yayla,
I. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş
56
KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012
mağara), yapılan etkinliğin özelliği (akarsu, av, bilim,
trekking) gibi çeşitlilik gösterir.
Çalışma alanı olarak belirlenen Bayburt ili sınırları
içinde ekoturizm için olanak sağlayabilecek doğal ve
kültürel kaynaklar bulunmaktadır. Özellikle il sınırları
içinde yer alan Kop Dağı, Çoruh Nehri ve Soğanlı
Dağı ele alınarak ekoturizme sağlayabilecekleri
katkılar incelenmiştir.
MATERYAL
Çalışma materyali olarak belirlenen Bayburt ili
Trabzon-İran transit yolu üzerindedir. Doğu Karadeniz
bölgesinin iç kesimlerinde yer alan Bayburt, Doğu
Anadolu bölgesi ile Karadeniz Bölgesini bağlayan
karayolu üzerinde yukarı Çoruh havzasında Çoruh
vadisinin her iki kenarına kurulmuş tarihi bir şehirdir.
İlin doğusunda Erzurum, batısında Gümüşhane,
kuzeyinde Trabzon ve güneyinde Erzincan illeri yer
alır (Anonim 2008).
Bayburt Çoruh Nehri kenarında ve denizden 1550
m yükseklikte kurulmuş 3739 km2 yüzölçümünde bir
ildir. Bayburt ilinin kuzeyinde yüksek sıradağlar
KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012
bulunmaktadır. Kop Dağı (2600 m) güneyinde,
Soğanlı Dağı (2750 m) kuzeyindeki sıradağlardandır.
Coğrafi konumu itibarıyla, ülke genelinde fazlaca
yaylaya sahip illerden birisidir. Yaylalar genellikle
Kop ve Soğanlı Dağları’nda bulunmaktadır.
Ülkemizin en önemli su kaynaklarından biri olan
Çoruh Nehri kaynağını Mescit Dağları (3239)’ndan
alarak il sınırlarına güney doğudan girmektedir.
Soğanlı Dağları üzerinde Haldizen (Balıklı Göl),
Göloba (Atlı Göl) krater gölleri bulunmaktadır.
Bayburt’ta doğu Karadeniz iklimi ile Doğu
Anadolu iklimi arasında, karasal özellikleri ağır basan
bir geçiş iklimi hüküm sürmektedir. Bu nedenle
yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlı
geçmektedir. Ancak, gerek ortalama yüksekliğin
azlığı, gerekse vadiler sisteminin oluşturduğu
“Mikroklima” sayesinde Doğu Anadolu’ ya göre iklim
yumuşaktır. Bitki örtüsü açısından çeşitlilik
göstermesine rağmen, zengin değildir. İl arazisinin %
27’si ekilebilir arazi, % 2’si çayır, % 3’ü orman, %
49’u mera ve yayla, %19’u ise kayalık ve bozkırdır
(Anonim 2011a). Şekil 1’de çalışma alanı verilmiştir.
Şekil 1. Çalışma alanının konumu
BULGULAR
Çalışma alanı olarak belirlenen Bayburt’ta
yapılan araştırmalar sonucunda, başta yayla turizmi
olmak üzere kuş gözlemciliği, fotosafari, sportif olta
balıkçılığı, bisiklet turizmi, tarım ve çiftlik turizmi,
botanik turizmi, kamp-karavan turizmi, atlı doğa
yürüyüşü, trekking, akarsu turizmi, kano ve rafting
gibi ekoturizm aktivitelerine imkan verecek doğal
yapının mevcut olduğu ortaya çıkmıştır.
Yayla Turizmi
Araştırma alanında yapılan gözlemlere ve yöre
halkı ile yapılan görüşmelere göre, ekoturizm
etkinlikleri arasında en fazla talep yayla turizmine
olmaktadır. Son yıllarda yayla turizmi, Türkiye’de en
çok sözü edilen turizm şekli olarak ortaya
çıkmaktadır. Bayburt coğrafi konumuyla, ülke
genelinde fazlaca yaylaya sahip illerinden biridir.
Yaylalar genel olarak Kop ve Soğanlı (Şekil 2)
I. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş
57
KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012
dağlarında
bulunmaktadır.
Günümüze
kadar
Türkiye’de 60 yayla tespiti yapılmıştır. Bunlardan 21
adeti turizm merkezi olarak ilan edilmiştir. Doğu
Karadeniz Bölgesi’nde turizm merkezi olarak ilan
edilen yaylalardan birisi de Bayburt’ta Kop Dağı
KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012
Turizm Merkezi’dir. Yaylalarda geleneksel yaşam
dışında şenlikler de ekoturizm açısından önemlidir.
Bayburt’ta özellikle Dede Korkut Şenlikleri ve
Soğanlı dağlarında Soğanlı Yayla Şenlikleri her yıl
yapılmaktadır
Şekil 2. Soğanlı ve Kop Yaylaları
Kuş Gözlemciliği
Kuş gözlemciliği doğayı kuşların dünyasından
tanımayı sağlayan bir gözlem sporudur. Sağlıklı bir
çevrenin en iyi göstergesi olan kuşlar her türlü yaşam
ortamında bulunurlar. Mevsimlere göre sulak bir alan,
bir orman, dümdüz bir bozkır hatta büyük bir şehrin
ortasındaki meydan kuş gözlemcisinin seçtiği
yerlerden biri olabilir (Ahipaşaoğlu ve Çeltek 2006).
Kuş gözlemciliği yapılabilecek Türkiye’deki önemli
kuş alanlarından biri ise Bayburt il sınırları içine de
dahil olan Çoruh Vadisi’dir. Ayrıca Soğanlı Dağı’nda
yer alan Sultan Murat Yaylası da kuş gözlemciliği için
uygundur.
Farklı habitatları ve göç yolları üzerindeki
konumuyla Çoruh Vadisi kuş gözlemciliği açısından
öne çıkan en önemli bölgelerden biridir. Vadi
barındırdığı 207 farklı kuş türü ve eşsiz doğası ile
ziyaret edenlere eşsiz fırsatlar sunmaktadır (Bekir
2008). Çoruh Vadisi’nde rastlanan kuş türlerinden
Kara Ağaçkakan (Dryocopus martius) ve Bozkır
Şahini (Buteo buteo vulpinus) şekil 3’de verilmiştir.
Şekil 3. Karaağaçkakan (Dryocopus martius), Bozkır Şahini (Buteo buteo vulpinus)
Foto safari
Seyahat anlamına gelen safari fotoğraf çekmek
amacı ile gerçekleştiriliyorsa foto-safari olarak
tanımlanmaktadır. Foto-safari yapılabilecek alanda
güzel doğa manzarasına sahip olma, flora ve fauna
yönünden zenginlik, ilginç topoğrafik yapı, iklimsel
değişimleri izleyebilme gibi özelliklerin olması
gerekmektedir. Bayburt’ta özellikle Çoruh Vadisi’nin
su varlığı, bitki örtüsü, faunası ile foto safari için
uygundur (Şekil 4).
Şekil 4. Çoruh Vadisi
I. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş
KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012
Sportif Olta Balıkçılığı:
Günlük yaşamın stresinden uzaklaşmak, doğayla
iç içe kalmak için daha çok hobi olarak
gerçekleştirilen bir spor faaliyetidir. Bayburt ilinde
58
KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012
Çoruh Nehri ve kollarında sportif olta balıkçılığı
yapılmaktadır (Şekil 5). Tatlı su balıkçılığına oldukça
elverişli imkânlar sunmaktadır. Alabalık ve sazan
balığına rastlanmaktadır.
Şekil 5. Çoruh Vadisi ve muhtelif kolları
Bisiklet Turizmi
Bisiklet turizmi yeni yaygınlaşmaya başlayan bir
turizm türüdür. Bütün dünyada hızla yayılan doğa
turizmi anlayışına paralel olarak ülkemizde de bisiklet
turları son yıllarda seyahat acenteleri tarafından doğal
güzelliklere sahip kırsal alanlarda düzenlenmektedir
(Erdoğan, 2003). Bayburt’ta Kop Dağı Turizm
Merkezi, Çoruh Nehri ve çevresi bisiklet turizmini
gerçekleştirebilmek için uygundur.
Tarım ve Çiftlik Turizmi
Tarım turizmi, çiftlik turizmi veya kırsal turizm
insanların devamlı ikamet ettikleri yerler dışındaki
kırsal yörelere ziyaretleri, buralarda yöre halkının
ürettikleri mal ve hizmetleri, yörenin doğal dokusuna
uygun
mekanlarda
talep
ederek,
geçici
konaklamalarından doğan olaylar ve ilişkilerin
bütünüdür (Anonim, 2011b). Bayburt tarım ve
hayvancılık, tarımsal işletmeler açısından gelişmekte
olan bir ildir. Çoruh Nehri ve kolları çevresindeki,
Kop ve Soğanlı Dağı yaylalarında (Şekil 6) tarım ve
çiftlik turizminin gerçekleştirilebileceği kırsal
yerleşimler, köyler ve çiftlikler bulunmaktadır.
Şekil 6. Çoruh Nehri ve çevresi, Soğanlı Dağı ve Kop Dağı yaylaları
I. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş
KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012
Botanik Turizmi
Ülkemizin yer aldığı Anadolu Yarımadası'nın,
coğrafi farklılığın getirdiği iklim çeşitliliği ve üç kıta
arasında doğal bir köprü olması nedeniyle dünyada
benzerine az rastlanan bir bitki çeşitliliğine sahip
kılmıştır. Bayburt ilinde ise toplam 51 familya, 197
cins, 410 takson tespit edilmiştir. Bayburt’un orman
formasyonu özellikle Çoruh Nehri’nin kaynaklandığı
dağlık alanlarda küçük koruluklar halinde yer
59
KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012
almaktadır (Anonim 2008). Bayburt İli sınırları içinde
ise Pinus sylvestris L. (Sarıçam), Quercus spp.
(Meşe), Ulmus spp. (Karaağaç) yer almaktadır. Çoruh
Vadisi bölümlerinde Qercus sp. (meşe) hakimdir. Yer
yer Pinus brutia Ten. (Kızılçam), Juniperus
sp.(Ardıç), Carpinus sp. (Gürgen), Pyrus elaeagrifolia
Pallas (Ahlat), Populus (Kavak) bulunmaktadır. Kop
Dağı da bitki örtüsü yönünden oldukça zengindir
(Sezen 2009). (Şekil 7).
Şekil 7. Kop Dağı’nda Caltha palustris L. (Bataklık nergisi) ve Primula auriculata Lam. (Çuha çiçeği)
Kamp-Karavan Turizmi
Çoruh Vadisi, Kop Dağı ve Soğanlı Dağı’nda
kamp ve karavan imkânları mevcuttur. Özellikle, yaz
aylarında Karadeniz’in sahil kesimlerinden gelen
konuklar Çoruh Vadisi’nde çadır kurarak aileleri ile
dinlenmektedir.
Şekil 8. Çoruh Vadisi, Kop Dağı ve Soğanlı Dağı
I. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş
60
KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012
Atlı Doğa Yürüyüşü
Doğal güzelliği, bitki örtüsü, topoğrafyası,
sosyo-kültürel özellikleri, tarihi dokusu bakımından
farklı özellikler taşıyan alanlarda günü birlik veya
birkaç günlük gezi programları aracılığıyla atlı doğa
yürüyüşleri de bir ekoturizm faaliyetidir. Kültür ve
Turizm Bakanlığı’nın çevre korumayı amaçlayan
KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012
çeşitli turizm projeleri bulunmaktadır. Bu
projelerden birisi de “Atlı Doğa Yürüyüşü”
Projesi’dir. Bu projenin yoğun gerçekleştirildiği
alanlar arasında Bayburt ili de yer almaktadır.
Bayburt’ta atlı doğa yürüyüşü için Çoruh Vadisi ve
Kop Dağı uygundur (Şekil 9)
Şekil 9. Çoruh Vadisi ve Kop Dağı
Trekking
İngilizce kökenli olan Trekking, doğada
yapılan yürüyüşlere genel olarak verilen isimdir.
Esası motorsuz araçlarla ve yük hayvanları ile
yapılan iz sürme, patika takibi, dağ ve doğa
geçişleri ve yürüyüşleridir. Trekking bir eğlence
turu değildir. Belirli zorluklar içerir, konforlu
değildir, daha çok spora dayalıdır (Şahin 2006).
Trekking Çoruh Vadisi, Soğanlı Dağı (Şekil 10) ve
Kop Dağı’nda yapılabilir.
akarsu sporudur. Kano ve rafting tamamıyla doğal
şartlarda gerçekleştirildiğinden çevre ile uyumlu,
betonlaşmaya ve çevre kirliliğine yol açmayan ve
doğal güzellikleri ön plana çıkarma özelliğine sahip
bir turizm türüdür (Ahipaşaoğlu ve Çeltek 2006).
Bir kolu Mescit dağlarından, diğer bir kol da
Otlukbeli dağlarından çıkarak iki kol halinde ilin
sınırları içerisinde Dikmetaş köyü altında birleşen
Çoruh nehri debi bakımından ülkemizin en önemli
akarsularından biri olup, bu özelliği nedeniyle su
sporlarına çok elverişlidir (Şekil 11). Dikmetaş
köyünden başlayarak Çoruh nehrinin il sınırlarını
terk ettiği Aslandede köyüne kadar olan kısmında
su sporlarından kano ve rafting yapılmaktadır.
Şekil 10. Soğanlı Dağı
Akarsu Turizmi, Kano ve Rafting
Doğa turizminin önde gelen dallarından biri
olarak akarsu turizmine yönelik ülkemizin sunduğu
bu büyük potansiyelin geliştirilmesi ve geniş
kitlelere hitap edecek şekilde tanıtımının yapılması
önem taşımaktadır. Büyük yatırımlar gerektirmeyen
akarsu turizmi, çevrenin tarihi, arkeolojik, kültürel,
otantik değerleri ve diğer turizm çeşitleriyle bir
bütün oluşturmaktadır (Akpınar ve Bulut 2010).
Kano, zevkli olduğu kadar zor olan, şişme botlara,
rafting beş ya da dokuz kişilik botlarla yapılan
Şekil 11. Çoruh Nehri
SONUÇ
Son yıllarda ülkemizde ve yurt dışında yapılan
çalışmalardan da anlaşılacağı gibi insanların turizm
anlayışında
çok
belirgin
bir
değişim
gözlenmektedir. Sadece turizm de değil yaşamın
her alanında doğallık tercih edilmektedir. Doğa
temelli turizm endüstrisi içinde hızla büyüyen
I. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu, 26-28 Ekim 2011, Kahramanmaraş
KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012
ekoturizm için Türkiye, dağları, yaylaları,
mağaraları, akarsuları, gölleri, bitki örtüsü gibi
doğal kaynakları ile dikkati çeken ülkelerden
biridir.
Ülkemizin birçok ilinde olduğu gibi Bayburt
ilinde de ekoturizmin hemen hemen tüm
faaliyetlerine imkan tanıyacak doğal ve kültürel
özellikler mevcuttur. Birçok dağla çevrili olan
Bayburt ilinde özellikle Kop ve Soğanlı Dağı ele
alınarak ekoturizm açısından incelenmiştir.
Anonim (2008)’de de belirtildiği gibi Bayburt
ili zengin tarihi ve kültürel değerleri yanında yayla,
kış sporları, rafting ve diğer turizm aktiviteleri
açısından uygun özellikler taşımaktadır. Turizm
açısından yeni alternatif bölge olarak görülen
Karadeniz Bölgesi’nin iç kesimlerinde yer alan
Bayburt ili, doğal çevresi ve yaylaları ile planlama
çalışmaları tamamlanarak yatırımların başlatıldığı
Kop Dağı Kayak ve Kış Sporları Merkezi ve doğal
kayak pistleri doğal çevresi ile turizm açısından
önemli bir cazibe merkezidir. Dünyanın sayılı
rafting ve kano sporları merkezlerinden birisi olan
Çoruh nehri de bu açıdan ile ayrı bir değer
katmaktadır.
Yayları ile ünlü olan Bayburt’ta ekoturizm
faaliyetleri içinde yayla turizmi ilk sırada
önerilebilir. Kop ve Soğanlı Dağları yayla turizmi
açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Çoruh
Vadisi önemli kuş gözlem alanlarından birisidir. Su
varlığı, fauna çeşitliliği, bitki örtüsü ile Çoruh
Vadisi foto-safari, trekking, atlı doğa yürüyüşü için
uygun bir alandır. Çoruh Nehri ve çevresinde,
fotosafari, trekking ve botanik turizmi için çevre ve
doğa dernekleri ve ilgili kuruluşların desteğiyle
eğitim
ve
araştırma
programları,
geziler
düzenlenmelidir.
Çoruh Vadisi ve bazı kollarında sportif olta
balıkçılığı yapılmaktadır. Kop Dağı Turizm
Merkezi ve çevresi bisiklet turizmi için uygun bir
alandır. Kop Dağı’na bisiklet turları düzenlenmesi
için organizasyonlara önem verilmelidir. Çoruh
Nehri ve kolları çevresindeki bazı noktalarda
modern alabalık çiftliklerine yer verilmelidir. Kop
ve Soğanlı Dağı yaylalarında tarım ve çiftlik
turizminin gerçekleştirilebileceği kırsal yerleşimler,
köyler ve çiftlikler bulunduğu için burada yaşayan
yerel halkın turizm faaliyetlerine teşvik edilmesi
gerekmektedir.
Şengül (1999) Kop Dağı’nın doğal bitki örtüsü
yönünden zengin bir potansiyele sahip olduğunu
belirtmiştir. Bu potansiyel botanik turizmine
katkıda bulunmaktadır. Kop Dağı’ndaki bitki
örtüsünü görmek ve fotosafari, trekking için ilgili
kuruluşlarla
işbirliğiyle
eğitim
programları
hazırlanmalıdır. Kop Dağı atlı doğa yürüyüşü, dağ
bisikleti için de uygundur. Kop Dağı’nda yaz
aylarında
insanların
sakin
bir
ortamda
dinlenmelerini sağlamak için kamp ve karavan
61
KSU J. Nat. Sci., Special Issue, 2012
alanları, bungalov evler, yayla evlerinin kurulması
önerilmektedir.
Sahip olduğu doğal ve kültürel özellikleri ile
Bayburt ili başta yayla turizmi olmak üzere
ekoturizm faaliyetlerinin birçoğuna uygun olabilir.
Üniversiteler, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre
ve Orman Bakanlığı gibi kamu kurum ve
kuruluşlarının, çevre ve doğa derneklerinin
hazırlayacakları
projelerle
yerel
halkın
bilinçlendirilmesi ve teşvik edilmesi gerekmektedir.
KAYNAKLAR
Ahişapoğlu, S., Çeltek, E.. 2006. Sürdürülebilir
Kırsal Turizm, Gazi Kitabevi, ISBN: 975-600945-4.
Akpınar, Külekçi, E., Bulut, Y. 2010. Ülkemizde
alternatif turizm bir dalı olan ekoturizm
çeşitlerinin bölgelere göre dağılımı ve uygulama
alanları. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık
Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, cilt: IV, sayfa:
1575-1594.
Anonim 2008. T.C. Bayburt Valiliği İl Çevre ve
Orman Müdürlüğü Bayburt İli 2007 Yılı İl
Çevre Durum Raporu.
Anonim
2011a.
Bayburt
Valiliği.
http://www.bayburt.gov.tr/
Anonim 2011b. Tarım ve Ziraat Bilgi Bankası
http://www.tarimziraat.com/tarim_sözlügü/
Arslan, Y. 2005. Erdek Ve Çevresinin Ekoturizm
Açısından
Değerlendirilmesi.
Balıkesir
Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt /
Volume 8, Sayı/Number: 13, Mayıs 2005.
Bekir, S. 2008. Çoruh Vadisi Kuşları. Doğu
Anadolu Turizm Geliştirme Projesi
Çağatay, A. 2002., Turizm için mekan ve yerel
toplulukların katılımının planlanması Aksekiİbradı Havzası örneği. 2. Turizm Şurası Bildirisi
2.Cilt, s:205, 12-14 Nisan, Ankara
Erdoğan, N. 2003. Çevre ve (Eko) turizm. Başkent
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Meslek
Yüksekokulu, Ankara.
Şahin, K.Z. 2006. Doğada Yapılan Yürüyüşler
Trekking&Hiking.
Sezen, I. 2009. Erzurum-Bayburt-Of Karayolu
Güzergahının
Manzara
Yolu
Olarak
Değerlendirilmesine Yönelik Görsel Analiz,
Atatürk Üniversitesi Fen Bilileri Enstitüsü
Doktora Tezi, 184s.
Şengül, M. 1999. Kop Dağı ve Çevresinin Florası.
Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Biyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Uçar, M. Çeken, H., Ökten, Ş., 2010. Kırsal Turizm
ve Kırsal Kalkınma (Fethiye Örneği). Detay
Yayıncılık, Ankara, 2010